Ο διαδραστικός πίνακας στην τάξη & η περίπτωση του Smart Board

Γιώργος Αποστολίδης Σέρρες, 2012

Διαδραστικός πίνακας (ΔΠ) είναι …

Μια υβριδική συσκευή που συνδυάζει: μαυροπίνακα + Η/Υ + extra λογισμικό του ΔΠ

Το κύριο χαρακτηριστικό του είναι η διαδραστικότητα μέσω της επιφάνειας εργασίας (αφής ή/και ειδικής γραφίδας).

Tα βασικά εργαλεία του διαδραστικού πίνακα (ΔΠ) 1/2

μετακίνηση αντικειμένων («σύρε κι άφησε») τοποθέτηση αντικειμένων σε επίπεδα (layers) δημιουργία «απεριόριστων» σελίδων (μη γραμμική

μάθηση) γραφή και επισήμανση καταγραφή (φωτογράφηση) οθόνης (Screen

capture) καταγραφή βίντεο ( video capture) και εκ των

υστέρων επεξεργασία επιφάνεια ψηφιακής μελάνης (digital ink layer) σκίαση οθόνης προβολέας μεγεθυντικός φακός

Tα βασικά εργαλεία του διαδραστικού πίνακα (ΔΠ) 2/2

αποθήκευση και διαμοίραση αρχείων εισαγωγή κειμένου και διορθώσεων οπουδήποτε αναγνώριση (χειρο)γραφής και μετατροπή σε

ψηφιακή διαχωρισμός οθόνης με ταυτόχρονη προβολή

πολλών κειμένων, εικόνων κλπ καταγραφή ανταπόκρισης του κοινού (Audience

response system), που επιτρέπει την ταυτόχρονη συμμετοχή των μαθητών σε διαδραστικές δραστηριότητες (παιχνίδια, ασκήσεις αξιολόγησης, ψηφοφορίες κτλ)

Πλεονεκτήματα του ΔΠ 1/2

Αποτελεσματικότερες και ποικίλες παρουσιάσεις (εύκολη η χρήση πολυμεσικών πηγών)

Επιταχύνεται ο ρυθμός του μαθήματος (δεν είναι απαραίτητη η γραφή, αλλά η χρήση έτοιμων αρχείων)

Το υπό επεξεργασία υλικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί πολλές φορές και να βελτιώνεται (σημειώσεις, σχόλια) περαιτέρω από όλους

Άμεση παρουσίαση απαντήσεων-εργασιών μαθητών + ομάδων

Μεγαλύτερη διάδραση και διαμοιρασμός μεταξύ των μαθητών

Άμεση ανατροφοδότηση Παιχνίδι άμιλλας απαντήσεων στα φύλλα εργασίας

Πλεονεκτήματα του ΔΠ 2/2

Μεταγλωσσικός έλεγχος της διαδικασίας Τηλεδιάσκεψη, διαμοιρασμός και ψηφοφορία Δυνατότητα αποθήκευσης της όλης διδακτικής

διαδικασίας, η οποία μπορεί να αναρτηθεί σε συγκεκριμένη σελίδα.

Οπτικοποίηση της διδακτέας ύλης, ώστε να γίνει καλύτερα κατανοητή από τους μαθητές.

Λειτουργική διασύνδεση των μαθημάτων. Προσέλκυση του ενδιαφέροντος των μαθητών. Βελτίωση στην προσοχή , συμπεριφορά, επιδόσεις

μαθητών. Καλύτερη κατανόηση και μαθησιακά αποτελέσματα.

Μειονεκτήματα του ΔΠ 1/2

Οικονομικό κόστος τοποθέτησης και συντήρησης. Χρονοβόρα εξοικείωση των εκπαιδευτικών και

μαθητών. Χρονοβόρο στην ετοιμασία κατάλληλου υλικού. Χρήση ως προβολέα ή ως ενός λογισμικού

κλειστού τύπου. Πιθανή υπερβολική προβολή πολυμεσικού υλικού. Παθητικός ρόλος μαθητών. Ενίσχυση των δασκαλοκεντρικών μεθόδων

διδασκαλίας, διότι δεν αξιοποιούνται οι διαδραστικές δυνατότητες του ΔΠ και η διαφοροποιημένη διδασκαλία κατά ομάδες (αποφεύγεται αν όλοι είναι διασυνδεμένοι).

Παροδικός εντυπωσιασμός. Απαιτείται χρόνος για τη λειτουργική

αποτελεσματικότητα του ΔΠ.

Προτάσεις αξιοποίησης του ΔΠ στο μάθημα της Λογοτεχνίας 1/4

1. Προβολή κάποιου video σχετικού με το κείμενο: Λχ. «Η ζωή εν τάφω» του Στρατή Μυριβίλη (Β΄ Λυκείου) και Αφιέρωμα στον Στρατή Μυριβήλη, Α' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1914-1918 ΜΕΡΟΣ 1 , All Quiet On The Western Front (1979) - Part 1 & Part 13, Joyeux Noel (2005) - Official Movie Trailer HQ.

Η προβολή μπορεί να διακόπτεται, να σχολιάζεται (προφορικά και γραπτά). Όταν η προβολή αποσκοπεί στην κατανόηση των κειμένων, ας μην απομακρυνόμαστε από τον διδακτικό στόχο , το ίδιο το κείμενο.

2. Υπογράμμιση, σχολιασμός για να δώσουμε έμφαση σε συγκεκριμένα στοιχεία.

3. Συνδιαμόρφωση του μαθήματος με τους μαθητές για πίνακες, σχεδιαγράμματα, χάρτες, link κλπ.

4. Ψηφιοποίηση της ύλης, δημιουργία σημειώσεων, ασκήσεων, διορθώσεων κτλ , αποθήκευση και διαμοιρασμός.

5. Αξιοποίηση λογισμικών, όπως Ταξιδεύοντας με τον Γιώργο Σεφέρη

6. Παραγωγή ερεθισμάτων για γραφή, όπως προβάλλοντας συγκεκριμένες εικόνες, μουσικές

7. Ζωντανή καταγραφή και εικονική απόδοση ενός «καταιγισμού ιδεών» (brainstorming) στο στάδιο προετοιμασίας πριν από την παραγωγή γραπτού λόγου.

Προτάσεις αξιοποίησης του ΔΠ στο μάθημα της Λογοτεχνίας 2/4

8. Συνεργατική κατασκευή ενός εννοιολογικού/νοητικού χάρτη του λογοτεχνικού κειμένου (πχ. με το ελεύθερο λογισμικό CmapTools), όπου θα αναδεικνύεται η δομή του κειμένου, τα θεματικά κέντρα, οι σχέσεις μεταξύ των προσώπων, η εξέλιξη της πλοκής κτλ. αλλά και η δυνατότητα χειρισμού και αναδιάταξής τους, οι ραφές δηλαδή που συγκρατούν τον ιστό του λογοτεχνικού κειμένου.

9. Παιγνιώδης μεταγραφή του προβαλλόμενου κειμένου. Πχ. μπορούν να γίνουν αντικαταστάσεις (πάντα με μέτρο) λέξεων ή φράσεων και άλλα «δομικά παιχνίδια» που αναδεικνύουν τους θεματικούς και εκφραστικούς κώδικες του κειμένου.

Προτάσεις αξιοποίησης του ΔΠ στο μάθημα της Λογοτεχνίας 3/4

10. Αξιοποίηση των συμφραστικών πινάκων λέξεων, όπου οι μαθητές διερευνούν γλωσσικά και υφολογικά φαινόμενα, μοτίβα και θέματα. Πχ. Αναζητούν τη θέση και τον ρόλο των αγαλμάτων στο ποιητικό έργο του Γ. Σεφέρη, συγκεντρώνοντας σχετικά αποσπάσματα μέσω αναζήτησης με τη λέξη-κλειδί «αγαλμ%» (τι είδους χαρακτηρισμούς χρησιμοποιεί συνήθως ο ποιητής για τα αγάλματα;), ταξινομούν τα αποτελέσματα και τα παρουσιάζουν.

11. Μπορούμε να χωρίσουμε τον ΔΠ σε πολλαπλές οθόνες για ταυτόχρονη επεξεργασία πολλών αποτελεσμάτων.

12. Δημιουργία υπερκειμενικής λογοτεχνίας από όλη την τάξη.

13. Ασκήσεις δημιουργικής γραφής. 14. Συνεργατικό γράψιμο ενώπιον της τάξης

Προτάσεις αξιοποίησης του ΔΠ στο μάθημα της Λογοτεχνίας 4/4

Προβολή διαφόρων ιστορικών ντοκουμέντα, πηγών, φωτογραφιών, ταινιών εποχής κλπ.

Αξιοποίηση απλών πολυμεσικών εφαρμογών, όπως «Θεόδωρος. Στα βήματα ενός μοναχού του 10ου αιώνα στο Βυζάντιο» ή «Όψεις του προσωπείου»

Οι μαθητές σε ρόλο αρχαιολόγων-μουσειολόγων , επιλέγουν ορισμένα αντικείμενα και δημιουργούν το δικό τους εικονικό μουσείο (αξιοποιώντας τα διαδραστικά εργαλεία) με διαφορετική θεματική ανά ομάδα.

Οι μαθητές χαράσσουν πορείες σε χάρτες με τη βοήθεια των εργαλείων του ΔΠ.

Αξιοποίηση ιστορικών πηγών.

Προτάσεις αξιοποίησης του ΔΠ στο μάθημα της Ιστορίας 1/2

Αξιοποίηση διαδραστικών χαρτών, λχ. των λογισμικών «Centennia » ή «Περιπλάνηση στο Χωρο-Χρόνο». Όπως: Γνωρίζεις ότι οι Σταυροφορίες πραγματοποιήθηκαν τον 11ο-

13ο αι. α) Εντόπισε στον χάρτη ποια ήταν τα αποτελέσματα της πρώτης σταυροφορίας όσον αφορά στις εδαφικές ανακατατάξεις.

β) Σύγκρινε την πρώτη και την τελευταία σταυροφορία με βάση τους χάρτες. Ποια διαφορά διακρίνεις μεταξύ των δύο σταυροφοριών σε ό,τι αφορά στην κατάληξή τους;

Να συγκρίνεις την έκταση της βυζαντινής κυριαρχίας την εποχή του τέλους της Μακεδονικής δυναστείας (1056) με την έκτασή της πριν και μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους. Τι παρατηρείς ως προς τις εδαφικές διαφοροποιήσεις που έχουν συντελεστεί στο χώρο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας έως τις αρχές του 13ουαιώνα;

Ποιες ήταν κυριότερες φάσεις του Α΄ παγκοσμίου πολέμου και ποια η κατάληξή του.

Προτάσεις αξιοποίησης του ΔΠ στο μάθημα της Ιστορίας 2/2

Η περίπτωση του Smart Board

Για εγγραφή video επιλέξτε από τη γραμμή εργασιών(αν δεν το έχετε ήδη στη γραμμή εργαλείων) αρχικά το Smart Board και στη συνέχεια Πρόγραμμα εγγραφής

Για την αναπαραγωγή video επιλέξτε από τη γραμμήαρχικά το Smart Board και στη μετά Αναπαραγωγή Βίντεο