Πολικές περιοχές

© Γρηγόρης Ζερβός 2003

Βόρεια πολική ζώνη

Νότια πολική ζώνη

Αρκτική Ανταρκτική

Βόρειος πολικός κύκλος

+

Βόρειος Πόλος

Νότιος πολικός κύκλος

+

Νότιος Πόλος

Βόρεια πολική ζώνηΒόρεια πολική ζώνη

Η βόρεια πολική ζώνη καλύπτεται από το Βόρειο Παγωμένο ωκεανό (Αρκτικό).

Σ’ αυτήν ανήκουν και οι βόρειες ακτές της Αμερικής, η

Γροιλανδία και οι βόρειες ακτές της Ευρώπης και της

Ασίας.

Ο πρώτος άνθρωπος που έφτασε

στο Βόρειο Πόλο ήταν ο

Αμερικανός Ρόμπερτ Πίρι, το

1909, με έλκηθρα συρόμενα από

σκυλιά.

Το αμερικανικό πυρηνικό υποβρύχιο

Ναυτίλος ήταν το πρώτο πλοίο που

έφτασε στο Βόρειο Πόλο, στις 3

Αυγούστου του 1958, πλέοντας κάτω από

την παγωμένη επιφάνεια του Βόρειου

Παγωμένου ωκεανού.

Τον Ιούλιο του 1977 ένα σοβιετικό παγοθραυστικό, το «Άρκτικα», που κινείται με

πυρηνική ενέργεια, κατόρθωσε να φτάσει ακριβώς στο νοητό σημείο όπου

ορίζεται ο Βόρειος Πόλος. Ήταν το πρώτο πλοίο επιφανείας που ολοκλήρωσε με

επιτυχία αυτή την αποστολή.

Στις βόρειες πολικές περιοχές το χειμώνα η νύχτα έχει μεγάλη διάρκεια

(2 μήνες περίπου σκοτάδι).

Αρκτικός κύκλος

Βόρειος Πόλος

Νότιος Πόλος

Ισημερινός

Χειμερινό ηλιοστάσιο

22/12

Στις 22 Δεκεμβρίου ακόμη και το μεσημέρι είναι νύχτα.

Στο Βόρειο Πόλο η νύχτα διαρκεί 6 μήνες.

Το καλοκαίρι τα πράγματα αντιστρέφονται.

Ο ήλιος για αρκετές ημέρες δεν δύει. Ακόμα και τα μεσάνυχτα είναι ψηλά στον ορίζοντα.

Ήλιος του μεσονυκτίου

Το βράδυ της 21ης Ιουνίου ο ήλιος χαμηλώνει, αλλά δεν δύει. Μόνο εγγίζει

τον ορίζοντα και μετά ανεβαίνει με τροχιά από τα δυτικά προς τα

ανατολικά.

Η πολική ημέρα, όπως και η πολική νύχτα, διαρκεί περισσότερο όσο πλησιάζουμε προς το Βόρειο Πόλο.

Όταν οι βόρειες πολικές

περιοχές έχουν ημέρα, οι

νότιες έχουν νύχτα και

αντίστροφα.

Αρκτικός κύκλος

Ισημερινός

Νότιος Πόλος

Βόρειος Πόλος

Θερινό ηλιοστάσιο

21/6

Μέση μηνιαία θερμοκρασία

ΒλάστησηΒλάστηση

Υπάρχει στην τούνδρα μόνο δύο μήνες το χρόνο, όσο διαρκεί δηλαδή το καλοκαίρι.

Τούνδρα είναι μια

πεδινή έκταση χωρίς

δέντρα, με χαμηλούς

λόφους και βαλτώδεις

μικρές λίμνες, η οποία

το καλοκαίρι

καλύπτεται από χαμηλή

βλάστηση, κυρίως βρύα

και λειχήνες.

Η τούνδρα αρχίζει μετά τη ζώνη των δασών (τάιγκα).

ΖώαΖώα

Τάρανδοι

Είδος βοδιού (μοσχόβους)

Πολική αρκούδα

Αρκτική αλεπού Αρκτικός λαγός

Αρκτική κουκουβάγια Λύκοι

Φώκια

Θαλάσσιοι ελέφαντες

Πιγκουΐνοι

Όρκα

Νότια πολική ζώνηΝότια πολική ζώνη

Στη νότια πολική ζώνη βρίσκεται η Ανταρκτική, μια ήπειρος η οποία είναι σκεπασμένη από αιώνιους πάγους και ακατοίκητη.

Ο Νορβηγός εξερευνητής Ρόαλντ Αμούνδσεν ήταν ο πρώτος άνθρωπος που

έφτασε στον Νότιο Πόλο (1911). Ακολούθησε έναν μήνα αργότερα ο Άγγλος

θαλασσοπόρος Ρόμπερτ Σκοτ. Από το 1956 στον Νότιο Πόλο λειτουργεί ο

ερευνητικός σταθμός Αμούνδσεν-Σκοτ.

Από το 1958 η Ανταρκτική προστατεύεται από Ειδική Συνθήκη, που προβλέπει τη διεθνοποίηση της περιοχής, με σκοπό τη διενέργεια ερευνών για ειρηνικούς,

αποκλειστικά, σκοπούς.

Χαμηλότερη θερμοκρασία:

- 89ο C, 21/7/1983

Υψηλότερη θερμοκρασία:

15ο C, 5/1/1974

Μέση θερμοκρασία χειμώνα:

-40 ως -70ο C

Μέση θερμοκρασία

καλοκαιριού:

-15 ως -35ο C

Θερμοκρασίες στην Ανταρκτική

Μέση μηνιαία θερμοκρασία

Άνθρωποι στις πολικές Άνθρωποι στις πολικές περιοχέςπεριοχές

Εσκιμώοι Λάπωνες

Οι συνθήκες ζωής στις

πολικές περιοχές είναι

πολύ δύσκολες:

Δριμύ ψύχος

Πολική νύχτα

Βλάστηση μόνο 2 μήνες το χρόνο

ΕσκιμώοιΚυνηγοί Συλλέκτες

Άντρες

Μετακινούνται χειμώνα και

καλοκαίρι για να βρουν θηράματα να

κυνηγήσουν (τάρανδους, φώκιες

κ.ά.) και να ψαρέψουν.

Γυναίκες και παιδιά

Μαζεύουν από την τούνδρα χόρτα,

μικρούς καρπούς και αβγά πουλιών.

Μένουν σε σκηνές, φτιαγμένες από δέρματα ζώων.

Στις χειμερινές μετακινήσεις τους μένουν σε σπίτια φτιαγμένα από παγωμένο χιόνι (ιγκλού).

Ιγκλού τη νύχτα

Ιγκλού από μέσα

Χτίσιμο ιγκλού

Οι Εσκιμώοι σήμερα…

Χωριό Εσκιμώων

Λάπωνες

Νομάδες κτηνοτρόφ

οι

Συλλέκτες

Εκτρέφουν ταράνδους (κρέας, γάλα).

Το καλοκαίρι ανεβαίνουν βορειότερα

στην τούνδρα και το φθινόπωρο

κατεβαίνουν στην τάιγκα.

Μαζεύουν από την

τούνδρα χόρτα,

μικρούς καρπούς και

αβγά πουλιών.

Ζουν σε σκηνές από δέρματα ζώων. Το χειμώνα μένουν σε καλύβες.

© Γρηγόρης Ζερβός

2003