Ε. Κοκκίνου

Εφαρμογές Πληροφορικής

Α’ Λυκείου

Υπολογιστικό Σύστημα

Copyright 2007 PresentationFx.com | Image by Rodolfo Clix

Είναι το σύνολο των προγραμμάτων

που συντονίζουν τις λειτουργίες του

υλικού και αξιοποιούν τις δυνατότητές

του για τη χρήση του Η/Υ ως

εργαλείου

Λογισμικό Εφαρμογών

Copyright 2007 PresentationFx.com | Image by Rodolfo Clix

Προγράμματα που έχουν αναπτυχθεί για την

αντιμετώπιση εξειδικευμένων προβλημάτων των

χρηστών. Η επιλογή γίνεται από το χρήστη.

Λογισμικό Συστήματος

Προγράμματα που έχουν σχέση με το συντονισμό της

λειτουργίας του συστήματος και με τη διαχείριση των

μονάδων του.

Ειδικά εργαλεία:

Χρησιμοποιούνται για την

ανάπτυξη λογισμικού

εφαρμογών

Λειτουργικό σύστημα:

Είναι ένα πρόγραμμα πολλών

χιλιάδων εντολών που λειτουργεί ως

ενδιάμεσος ανάμεσα στο χρήστη και

το υλικό και ασχολείται με τον

έλεγχο και το συντονισμό του υλικού

ώστε να εκτελούνται σωστά τα

διάφορα προγράμματα εφαρμογών.

Λειτουργικό σύστημα: τι κάνει

1. Λαμβάνει τα αιτήματα των χρηστών

2. Τα αναλύει σε επιμέρους λειτουργίες

3. Σχεδιάζει με ποιο τρόπο θα κάνει τη βέλτιστη χρήση του

υλικού για την ικανοποίηση αυτών των αιτημάτων

4. Παρακολουθεί την εκτέλεση των απαραίτητων

λειτουργιών

5. Συνθέτει τις απαντήσεις και τις προωθεί στο χρήστη

Λειτουργικό σύστημα: στόχοι

• Να εξασφαλίζει τη μέγιστη δυνατή ευκολία

στο χρήστη, έτσι αυτός με ελάχιστη

προσπάθεια να λαμβάνει επιθυμητά

αποτελέσματα

• Να επιτυγχάνει τη μέγιστη δυνατή

αξιοποίηση των πόρων του συστήματος

Σημαντικότερα βήματα στην εξέλιξη των Λ.Σ.

1. Ομαδική επεξεργασία (ομάδα αιτημάτων – εκτελεί

ένα ένα- γλώσσα ελέγχου εργασιών)

2. Πολυπρογραμματισμός

• ταυτόχρονα πολλά αιτήματα. Το ΛΣ

επιλέγει σειρά εκτέλεσης

3. Καταμερισμός του χρόνου

Ο Η/Υ καταμερίζει το χρόνο ανά χρήστη

10ms/χρήστη

4. Κατανεμημένη επεξεργασία (πολλοί επεξεργαστές, ανάπτυξη δικτύων, πολλά αιτήματα,

διαφορετικοί υπολογιστές)

Εργασίες Λειτουργικών συστημάτων

• Εκτέλεση προγραμμάτων

• Λειτουργίες εισόδου/εξόδου

• Διαχείριση του συστήματος αρχείων

• Ανίχνευση λαθών

• Κατανομή πόρων

• Απολογιστικά στοιχεία

• Προστασία - ασφάλεια

Μέρη λειτουργικού συστήματος Πυρήνας (Kernel):

• το μέρος που βρίσκεται πιο κοντά στο υλικό. Τηρεί το ρόλο του

ενδιάμεσου κρίκου μεταξύ υλικού και του υπόλοιπου λειτουργικού

συστήματος.

• Είναι το πρόγραμμα που φορτώνει πρώτο όταν ξεκινάει η λειτουργία

του Η/Υ.

• Ρυθμίζει την επικοινωνία και το συγχρονισμό μεταξύ των διεργασιών

στον ή στους άλλους επεξεργαστές. (ελεγκτής κυκλοφορίας)

Μέρη Λ.Σ: Διαχείριση ΚΜΕ • Πολυπρογραμματισμός:

1) μεγαλύτερη αξιοποίηση των δυνατοτήτων της ΚΜΕ και

2) περισσότερες ενέργειες στη μονάδα του χρόνου

• Διαχείριση μνήμης : υποστηρίζει το σύστημα του πολυπρογραμματισμού

• Κάθε ΛΣ διαθέτει δικούς του αλγορίθμους διαχείρισης μνήμης

• Χρονοπρογραμματισμός της μνήμης για το μοίρασμα και την

αποτελεσματική διαχείριση της μνήμης

• Ανταλλαγή (swapping)

Μέρη Λ.Σ: Διαχείριση κεντρικής μνήμης

Εικονική Μνήμη

Χώρος φυσικών

διευθύνσεων

Χώρος εικονικών

διευθύνσεων (ότι μπορεί να

χαρτογραφηθεί στον

υπολογιστή)

Ειδικά λειτουργικά συστήματα

• Συστήματα πραγματικού χρόνου (real time) Ένα Λ.Σ. θεωρείται real time όταν είναι ικανό να παρέχει ένα

απαιτούμενο επίπεδο εξυπηρέτησης σε ένα προκαθορισμένο

χρόνο απόκρισης

• Συστήματα on line Συστήματα συνεχούς επικοινωνίας τα οποία ανά πάσα χρονική

στιγμή παρέχουν δυνατότητα σύνδεσης και επικοινωνίας μεταξύ

τους.

π.χ. On line συστήματα συναλλαγών

Διαχείριση συστήματος αρχείων

Σύστημα αρχείων (File system)

• Αρχείο: νοητή μονάδα αποθήκευσης

• Κάθε αρχείο έχει:

• Όνομα

• Τύπο

• Χρόνο δημιουργίας/τροποποίησης

• Μέγεθος

• Δημιουργό

• Δικαιώματα πρόσβασης

Πράξεις σε αρχεία

• Δημιουργία αρχείου με προσδιορισμό ονόματος και

τύπου

• Διαγραφή αρχείου (delete)

• Τροποποίηση περιεχομένου αρχείου (edit)

• Αντιγραφή περιεχομένου ενός αρχείου σε μια άλλη

περιφερειακή συσκευή (π.χ. εκτύπωση)

• Αντιγραφή αρχείου σε άλλο αρχείο

• Αλλαγή ονόματος αρχείου

• Αντιγραφή ή μετακίνηση αρχείου σε άλλη περιφ.

Συσκευή

• Αντιγραφή ή μετακίνηση αρχείου από μία ομάδα σε άλλη

ομάδα αρχείων στην ίδια περιφερειακή συσκευή

Οργάνωση αρχείων • Ομάδες αρχείων = κατάλογος, φάκελος

Δενδροειδής τρόπος οργάνωσης

(Tree File) Ριζικός κατάλογος (root directory)

«/» ή «\»: αρχικός κατάλογος που

περιλαμβάνει αρχεία και υποκαταλόγους

Διαδρομή αρχείου (path) Τρέχων

κατάλογος

Διαχείριση περιφερειακών μονάδων μνήμης

Γνωστά λειτουργικά συστήματα

• DOS

• Windows

• Unix • MacOS της Apple

• OS/2 της ΙΒΜ

Unix

• Πυρήνας (Kernel): αλληλεπιδρά απευθείας με το υλικό του Η/Υ. Κώδικας

σε γλώσσα μηχανής (μιλάει στην ΚΜΕ). Χρονοδρομολόγηση των

διεργασιών και η διαχείριση αρχείων, της μνήμης και του υλικού.

• Κέλυφος (Shell) : παρεμβάλλεται μεταξύ χρήστη και πυρήνα και

ασχολείται με την αμφίδρομη επικοινωνία χρήστη-Η/Υ. Διαθέτει δική του

γλώσσα προγραμματισμού για τον έλεγχο της λειτουργίας του Η/Υ.

• Αναπτύχθηκε σε γλώσσα C

• Αξιόπιστο και αποδοτικό

• Δεν ανήκει σε μια εταιρεία, ο χρήστης δεν είναι

υποχρεωμένος να προμηθεύεται υλικό από συγκεκριμένο

κατασκευαστή

DOS

• Επεξεργαστή εντολών

• Πυρήνα (Kernel):χειρισμό αρχείων και εντολών του χρήστη

• BIOS: προγράμματα για το χειρισμό των περιφερειακών

που χρησιμοποιεί ο πυρήνας.

Windows • Γραφικά περιβάλλοντα διεπαφής (GUI): διευκολύνουν την

επικοινωνία χρήστη – Η/Υ

Mac της Apple • Macintosh: το πρώτο που χρησιμοποιούσε γραφικό

περιβάλλον χρήσης