ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ 3ου ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕ ΘΕΜΑ «H ΔΙΑΤΡΟΦΗ»

Συντονίστρια προγράμματος: Kεσούλη Λεμονιά

Σχολικό Έτος 2013-2014

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Αναμφίβολα, γνωρίζουμε ότι από την αρχαιότητα η διατροφή θεωρούταν πολύ σημαντική. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι οι αρχαίοι Έλληνες πρόσεχαν ιδιαίτερα τα σώματα τους. Δεν είχαν πει, άλλωστε, τυχαία την φράση « Νούς υγιεί εν σώματι υγιή» .Βλέπουμε ,λοιπόν, πως ακόμη και σήμερα ο τομέας της σωστής διατροφής απασχολεί σε μεγάλο βαθμό επιστήμονες και διατροφολόγους. Γι αυτόν τον λόγο και επιλέξαμε να ασχοληθούμε με αυτό το πολύπλευρο θέμα. Στο παρακάτω κείμενο παρουσιάζεται η διατροφή των αρχαίων αθλητών, η μεσογειακή διατροφή και οι διατροφικές συνήθειες των λαών. Ακόμη θα δούμε χρήσιμες πληροφορίες για το ελαιόλαδο , τα μεταλλαγμένα τρόφιμα κ.α.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1.Δίαιτα και διατροφή των αρχαίων Ελλήνων αθλητών

2. Το ελαιόλαδο ως βάση της μεσογειακής διατροφής

3. Διατροφικές συνήθειες των λαών

4. Η Μεσογειακή Διατροφή

5.Γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα

6.Βιολογικά τρόφιμα

7. Διατροφικές συνήθειες των εφήβων

ΔΙΑΙΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ

Η σωματική και η διαιτητική αγωγή των αθλητών κατά την αρχαιότητα ανήκε αρχικά στη δικαιοδοσία του παιδοτρίβη. Με την ανάπτυξη όμως του αθλητισμού, δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στην διαιτητική αγωγή των αθλητών, η οποία καθοριζόταν τώρα από τον προπονητή ανάλογα με το αγώνισμα, τον τρόπο προπόνησης και τις δυνατότητες του αθλητή.

Από την αρχαιότητα, ο αθλητισμός είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και της κουλτούρας των ανθρώπων. Αρχικά, ξεκίνησε από την ανάγκη του ανθρώπου για επιβίωση (κυνήγι) και στην συνέχεια εξελίχθηκε σε πιο πολύπλοκη μορφή αθλητισμού (διάφορα είδη αθλημάτων). Για την καλή απόδοση του αθλητή σημασία έχουν η προπόνηση, οι γενετικές προδιαγραφές και η διατροφή. Η κατάλληλη διατροφή στον αθλητισμό αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της στήριξης των αθλητών και συμβάλλει στην αντοχή και αποκατάσταση του οργανισμού μετά από προπονητικές και αγωνιστικές επιβαρύνσεις. Η διατροφή των αθλητών στην αρχαία Ελλάδα  ως μέσο βελτίωσης των αθλητικών επιδόσεων, αποτέλεσε αντικείμενο ενδιαφέροντος από πολύ νωρίς. Η προαγωγή της υγείας και η αρμονική ανάπτυξη του σώματος και του πνεύματος των νέων, καλλιεργήθηκε στην Αρχαία Ελλάδα τόσο στα γυμναστήρια όσο και στις παλαίστρες. Ο αρχαίος ελληνικός κόσμος έθεσε την υγεία και την ομορφιά του σώματος πάνω απ’ όλα τα αγαθά, χωρίς να διστάσει να στιγματίσει τις υπερβολές του επαγγελματισμού και να γράψει για τις άσχημες πλευρές του. Κατά τον Αριστοτέλη, άλλωστε, ο σκοπός της γυμναστικής είναι παιδαγωγικός και αισθητικός.

Στους πρώτους αιώνες των αγώνων οι αποδόσεις των αθλητών βασίζονταν στην ειδική διατροφή και στην ασκητική αγωγή τους. Αθλητής για τα τέλη του 5ου π. Χ. αιώνα σήμαινε αυτόν που ως επάγγελμα είχε τη συμμετοχή του σε αγώνες που του παρείχαν τα απαραίτητα για να ζήσει. Στα πλαίσια λοιπόν αυτής της μορφής που πήρε η άθληση, η διατροφή έπαιξε σημαντικό ρόλο στη βελτίωση των επιδόσεων και συντέλεσε στο να αλλάξει εκ βάθρων η ιδέα του Αθλητισμού. Στον Όμηρο όπου γίνονταν αγώνες κατά περίσταση, δεν υπάρχει συστηματική προπόνηση ούτε ειδική διατροφή, γεγονός που συνεχίστηκε μέχρι

και μετά την περίοδο των Σκοτεινών Χρόνων (11ος - 10ος π.Χ. αιώνας). Τόσο ο Πλάτων, όσο και ο Αριστοτέλης πίστευαν ότι ο γυμναστής είχε εξειδικευμένες γνώσεις σχετικά με την προετοιμασία των αθλητών και την πρόληψη των ασθενειών.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι πολλές είναι οι επιγραφές που βρέθηκαν στο βωμό του Ασκληπιού στην Επίδαυρο, όπου οι ασθενείς κατέφευγαν υπό την  παρακίνηση των ιερέων στη σωματική άσκηση προς αποκατάσταση της υγείας. Η «ιατρική γυμναστική» από τότε που εμφανίστηκε είχε άμεση σχέση με τη δίαιτα των αθλητών, η οποία εμφανίζεται στα 500π.Χ. Η νίκη στους Ολυμπιακούς και στους άλλους πανελλήνιους αγώνες, αποτελεί για τη συνείδηση του αρχαίου κόσμου, μία νίκη σημαίνουσας αξίας. Παρά τη γενική αποδοχή της αθλητικής αξίας και κατά τη διάρκεια της αρχαιότητας, έντονη ήταν η αμφισβήτηση για «τον ιδιαίτερο τρόπο ζωής των αθλητών», τη δίαιτα των αθλητών, καθώς αυτή σε αρκετές περιπτώσεις θεωρούνταν υπερβολική και καταναγκαστική. Ο Ευριπίδης, ο Φιλόστρατος, ο Αθήναιος κατηγορούν την υπερβολή στη διατροφή, ενώ από τον Αριστοφάνη προέρχεται η φράση «τρώει σαν παλαιστής».

Η διατροφή των αθλητών, που σε τίποτα δεν διέφερε από εκείνη των απλών πολιτών, αποτελούνταν από γαλακτοκομικά προϊόντα, λάδι, λαχανικά, ψωμί, φρούτα και μικρές ποσότητες ψαριών και κρέατος. Κατά τον Διογένη τον Λαέρτιο (Η 12,13) τη βασική τροφή των αθλητών την αποτελούσαν ξερά σύκα, χλωρό τυρί και πληγούρι. Αργότερα όμως, σύμφωνα με τον Γαληνό (ΥΓΙΕΙΝΗ Γ1) άρχισαν να τρώνε αποκλειστικά κρέας και μερικοί το παράκαναν(με τον καιρό πολλοί αθλητές γίνονταν παχύσαρκοι και δεν μπορούσαν να πάρουν μέρος σε αγώνες).  Στα 500-480 π.Χ. μας πληροφορεί ο Παυσανίας, ότι ο Δρομέας από τη Στύμφαλο πέτυχε νίκες στον δόλιχο δρόμο στην Ολυμπία, στα Πύθια, στα Ίσθμια και στα Νεμέα, τις οποίες και απέδωσε στη διατροφή του, αντικαθιστώντας το τυρί με ποσότητες κρέατος.

Ο πυγμάχος Ευρυνμένης από τη Σάμο, ήταν νικητής στην 77η  Ολυμπιάδα, απέδωσε δε τη νίκη του στη χρήση κρέατος αντί τυριού σαν κύρια διατροφή.  Οι ιατροί,  κατά τον Φιλόστρατο, ασχολούνταν μέρες όσον αφορά τα είδη ψαριών, τα οποία είναι κατάλληλα για τη διατροφή των αθλητών λέγοντας ποια ψάρια είναι κατάλληλα και γιατί. Ο Ιπποκράτης αναφερόμενος στους σώφρονες αθλητές αναφέρει ότι: «αυτοί που αθλούνται για το καλό τρώνε μόνο το ψωμί σ’ένα δείπνο κρέατος». Υποστηρίζει ακόμη, το συνδυασμό της διατροφής με τη γυμναστική.

Μπορεί στην αρχαιότητα να μην υπήρχαν φαρμακοδιεγερτικές ουσίες, έδιναν όμως στους αθλητές να τρώνε

κατά τη διάρκεια των αγώνων ψωμί, που ζυμώθηκε με χυμό του φυτού μύκων ο υπνοφόρος, δηλαδή με κάποιο οπιούχο υγρό (Φιλόστρατος περί γυμναστικής) ή εκχύλισμα φυτών πλούσιον σε αλκαλοειδή, όπως η ιππουρίς (Πλίνιος ο νεότερος). Εξάλλου, οι φυσικές τροφές και τα θεραπευτικά βότανα εξασφάλιζαν στους αθλητές καλή υγεία, ευεξία, ενέργεια και το πάθος που είναι απαραίτητα για τη νίκη.

Η σωστή δίαιτα θεωρούσαν ότι είναι σημαντική και απαραίτητη, καθώς συνέβαλλε στη βελτίωση του επιπέδου της φυσικής κατάστασης και ετοιμότητας του αθλητή, στην προστασία του από τις κακώσεις, στην ταχεία επούλωση των τραυμάτων του, στην αίσθηση αισιοδοξίας και στο υψηλό ηθικό του.Κατά το τέλος του 3ου αιώνα π. Χ. η κατανάλωση ωμού κρέατος ήταν ένα από τα «διατροφικά μυστικά», που χρησιμοποιούσαν οι αθλητές για να επιτύχουν βελτίωση της απόδοσής τους στους αγώνες.

Μετά από έρευνα και μελέτη, παρουσιάζονται εδώ δύο υποδείγματα δίαιτας που πιθανόν να ακολουθούσαν οι αρχαίοι αθλητές, δρομείς και παλαιστές, και ιδιαίτερα εκείνοι που δοξάστηκαν ως Ολυμπιονίκες.

Η δίαιτα του δρομέα μικρής απόστασης

-Πρωινό

Αφέψημα από αρωματικά βότανα, όπως τσάι του βουνού (αποτοξινωτικό,  τονωτικό), ή υπερικό (αντικαταθλιπτικό, τονωτικό), ή ένα ποτήρι υδρόμελι*·                     Γάλα (κατσικίσιο), 1 ποτήρι·                     Σύκα φρέσκα, 3-4 (ή 1-2 φρούτα της εποχής)·                     Ελιές, 4-5·                     Παξιμάδια κριθαρένια (δίπυρος), 2 μέτρια·                     Μέλι 3 κουταλιές

-Γεύμα·                     Πουρές από ρεβίθια, ή πλιγούρι με γάλα και λίγο τυρί – 1 μερίδα·                     Σαλάτα με μαρούλι, αγγούρι, σέλινο, σταφίδες, ρόδι, τυρί (κατσικίσιο) χονδροξυσμένο, 2 κουταλιές ελαιόλαδο, ξίδι, αλάτι, πιπέρι – 1 μερίδα·                     Ψωμί κριθαρένιο (μάζα), 2-3 φέτες·                     Μήλο, 1 (ή 1 φρούτο εποχής)

-Ενδιάμεσα·                     Σταφύλι, ένα μικρό τσαμπί (ή 1 φρούτο εποχής)·                     Γιαούρτι ή γάλα (κατσικίσιο), 1-2 ποτήρια

. Ψωμί μαύρο, 1 φέτα·                     Μέλι, 2 κουταλιές

-Δείπνο·                     Χοιρινή μπριζόλα ψητή στη σχάρα, 1 μετρίου μεγέθους ή ψάρι, 1 μετρίου μεγέθους, ψητός το σχάρα (ή στο φούρνο με χορταρικά τυλιγμένο σε κληματόφυλλα)·                     Σαλάτα, 1 πιάτο, με λάχανο, φρέσκο κρεμμυδάκι, λίγο σκόρδο, 6-7 βολβούς, άνηθο, με 2 κουταλιές ελαιόλαδο, ξίδι, σουσάμι και ελάχιστο μέλι·                     Ψωμί σταρένιο, 2-3 φέτες

·                     Σύκα, 2 (ή 1 φρούτο εποχής)·                     Κρασί νερωμένο (κράμα), 1 ποτήρι

-Προ του ύπνου·                     Γάλα (κατσικίσιο), 1 ποτήρι·                     Μέλι, 2 κουταλιές·                     Καρύδια, 3-4

Η διατροφή του παλαιστή

Πρωινό

·                     Κυκεώνα** με κριθάλευρο, λίγο τριμμένο τυρί, λίγο κρασί ή γάλα, λίγο μέλι, 1 ποτήρι·                     Παξιμάδια κριθαρένια (δίπυρος), 2 μέτρια·                     Ελιές, 4-5·                     Γάλα (κατσικίσιο ή από γίδα), 2 ποτήρια·                     Μέλι, 3-4 κουταλιές·                     Καρύδια, 3-4·                     Σύκα, 3-4

Γεύμα·                     Κρέας (από κατσίκι, ή ψάρι, ή κοτόπουλο, ή λαγό), ψητό στη σχάρα (οπτό), ή «πνικτό» (κρέας μαγειρεμένο σε καλοκλεισμένο δοχείο ή γάστρα), 1 μερίδα·                     Πουρές από μπιζέλια (πίσινον έτνος), 1·                     Σαλάτα χόρτα, ήμερα ραδίκια, με 2 κουταλιές ελαιόλαδο, 1 πιάτο·                     Τυρί κατσικίσιο ψημένο στη σχάρα, 1 κομμάτι

·                     Ψωμί κριθαρένιο, 3 φέτες·                     Μήλο, 1 (ή 1 φρούτο εποχής)

Ενδιάμεσα·                     Σύκα ή δαμάσκηνα (ήλα), φρέσκα ή ξερά 2-3·                     Γάλα κατσικίσιο, 1-2 ποτήρια·                     Ψωμί μαύρο, 1 φέτα·                     Μέλι, 3-4 κουταλιές·                     Αμύγδαλα, 5

Δείπνο·                     Ψάρι, σαρδέλες φρέσκιες (αφύες) ,ψητές στη σχάρα, ή κοτόπουλο ψητό, 1 μερίδα·                     Πλιγούρι με γάλα και λίγο τυρί (κατσικίσιο), 1 πιάτο·                     Σαλάτα με λάχανο, σέλινο, δυόσμο, φρέσκο κρεμμυδάκι, ραπανάκι, ρόιδι και 2 κουταλιές ελαιόλαδο, ξίδι, λίγο κόκκινο κρασί και ελάχιστο μέλι, 1 πιάτο·                     Ψωμί κριθαρένιο (μάζα), 2-3 φέτες·                     Σύκα, 3 (ή 1-2 φρούτα εποχής)·                     Κρασί κόκκινο νερωμένο (κράμα), 1-2 ποτήρια

Προ του ύπνου·                     Γιαούρτι ή γάλα (κατσικίσιο), 1 ποτήρι·                     Μέλι, 3-4 κουταλιές·                     Αμύγδαλα, 5 (ψημένα)»

*μέλι αναμεμειγμένο με νερό**ήταν κάτι ανάμεσα σε στερεά τροφή και σε πολτό. Υπήρχε σε διάφορες μορφές ανάλογα με το υλικό που αναμείγνυαν (κριθάρι με νερό και αρωματικά, κριθάλευρο με νερό, κρασί ή γάλα κτλ).

Το ελαιόλαδο έπαιζε κυρίαρχο ρόλο στη διατροφή τους

Σε αντίθεση με άλλους λαούς, οι πρόγονοί μας έδιναν μεγάλη σημασία στη γεύση αλλά και την τελετουργία παρουσίασης του φαγητού, επίσης, αγαπούσαν τις συζητήσεις, την επικοινωνία και τη συντροφικότητα που αναπτυσσόταν στη διάρκεια του γεύματος, γι' αυτό και είχαν ιδιαίτερη αδυναμία στα συμπόσια. Αξιοζήλευτο είναι το γεγονός ότι οι αρχαίοι Έλληνες παρόλο που ήταν λιτοδίαιτοι και εγκρατείς ήταν συγχρόνως και καλοφαγάδες. Σε γενικές γραμμές το πλαίσιο της καθημερινής διατροφής των αρχαίων Ελλήνων ήταν το ακόλουθο: έπαιρναν ελαφρύ πρωινό, το μεσημέρι έτρωγαν πρόχειρα και το βραδινό, που αποτελούσε και το κύριο γεύμα τους, ήταν αυτό του συμποσίου και της φιλικής συντροφιάς.

Το ελαιόλαδο έπαιζε κυρίαρχο ρόλο στη διατροφή τους, ενώ τα λαχανικά και τα φρούτα βρίσκονταν καθημερινά στο τραπέζι τους. Κατανάλωναν σε μεγάλες ποσότητες όσπρια και δημητριακά. Αγαπούσαν το ψωμί, το οποίο παρασκεύαζαν από κριθάρι (μάζα) ή από σιτάρι (άρτος).

.Το ελαιόλαδο Αποτελεί τη βάση της μεσογειακής διατροφής και είναι το πλέον υγιεινό λάδι, χάρη στην υψηλή περιεκτικότητά του σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (έως 83%). Σύμφωνα με πολυάριθμες επιστημονικές έρευνες, το ελαιόλαδο ως συστατικό της καθημερινής μας διατροφής προσφέρει:

Μείωση της ολικής και της κακής χοληστερίνης

Προστατεύει από τη στεφανιαία νόσο

Δημιουργεί προδιάθεση για χαμηλότερη πίεση αίματος

Φαίνεται να προφυλάσσει από τον καρκίνο

Το ελαιόλαδο δεν κατέχει τυχαία τόσο σημαντική θέση στηΜεσογειακή διατροφή. Η διατροφική του αξία ήταν αυτή που ανέδειξε τη σημασία του στην καθημερινότητά μας και μιλώντας για τη διατροφική του αξία αναφερόμαστε στην περιεκτικότητά του σε

«καλά» - ακόρεστα λιπαρά, σε λιποδιαλυτές βιταμίνες (βιταμίνη E) και σε αντιοξειδωτικά συστατικά, όπως οι πολυφαινόλες.

Τα λιπαρά…Η ευεργετική αξία του ελαιολάδου στο Μεσογειακό πρότυπο διατροφής οφείλεται κυρίως στην περιεκτικότητά του σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα. Τα μονοακόρεστα λιπαρά στη διατροφή έχουν συνδεθεί με τη διατήρηση της υγείας του καρδιαγγειακού συστήματος. Μελέτες έχουν δείξει ότι όταν τα κορεσμένα λιπαρά της διατροφής αντικατασταθούν από πολυακόρεστα και μονοακόρεστα (τα λεγόμενα «καλά» λιπαρά), τότε φαίνεται να βελτιώνεται το λιπιδαιμικό προφίλ. Αυτός είναι και ο λόγος που διεθνείς οργανισμοί όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας καθώς και η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, συστήνουν την αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών (ζωικά λιπαρά) από μονοακόρεστα (ελαιόλαδο) και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (μαλακές μαργαρίνες, ξηροί καρποί, ψάρια). Ωστόσο επειδή ακριβώς τα λιπαρά είναι πλούσια σε θερμίδες είναι σημαντικό να δίνουμε έμφαση στην ποσότητα ελαιολάδου που καταναλώνουμε!

Τα αντιοξειδωτικά…Η μείωση της συχνότητας των καρδιαγγειακών παθήσεων και άλλων χρόνιων νοσημάτων έχει συσχετισθεί με την κατανάλωση τροφίμων πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες. Ο λόγος: τα αντιοξειδωτικά προστατεύουν από τη φθορά των μορίων και των μεμβρανών των κυττάρων. Οι πολυφαινόλες, αντιοξειδωτικά που τα γνωρίζουμε ως συστατικό του κρασιού, των κόκκινων φρούτων και του καφέ, αποτελούν ένα βασικό συστατικό του ελαιολάδου. Όταν χρησιμοποιούμε το ελαιόλαδο ως βασική πηγή λίπους της διατροφής μας καταφέρνουμε να καλύψουμε σημαντικό ποσοστό των ημερήσιων αναγκών μας σε αντιοξειδωτικά. Παράλληλα, τα φαινολικά συστατικά του ελαιολάδου φαίνεται να συσχετίζονται με την υγεία της καρδιάς, δρώντας ενάντια στο οξειδωτικό στρες, ενώ προστατεύουν και την ποιότητα του λαδιού αφού επηρεάζουν το άρωμα και τη γεύση του ελαιολάδου και ταυτόχρονα δρουν ενάντια στην οξείδωση του ίδιου του ελαίου.

Βιταμίνη Ε Το ελαιόλαδο αποτελεί εξαιρετική πηγή βιταμίνης Ε, της λιποδιαλυτής βιταμίνης που εμφανίζει έντονη αντιοξειδωτική δράση. Η βιταμίνη Ε του ελαιολάδου είναι ένα ακόμη συστατικό του το οποίο συνδέεται με τη διατήρηση της υγείας της καρδιάς σε συνδυασμό με τις πολυφαινόλες του και τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα που περιέχει. Η αντιοξειδωτική δράση της βιταμίνης Ε του ελαιολάδου έχει συσχετισθεί ωστόσο και με την πρόληψη της πρόωρης γήρανσης, καθώς φαίνεται πως η επαρκής πρόσληψή της έχει συνδεθεί με την προστασία από εκφυλιστικές παθήσεις όπως η νόσος του Alzheimer. 

Η ευργητική αξία του ελαιόλαδου στη διατροφη μας.

Η μεσογειακή διατροφή θεωρείται από την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα ως το πιο υγιεινό μοντέλο διατροφής. Η κατανάλωση μίας διατροφής βασισμένης στα πρότυπα της μεσογειακής δίαιτας έχει βρεθεί ότι συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο για εμφάνιση πολλών ασθενειών. 

Κύριο συστατικό της μεσογειακής διατροφής είναι το ελαιόλαδο η θρεπτική αξία του οποίου είναι πλέον αναμφισβήτητη.

Πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση ελαιολάδου σαν μέρος μίας υγιεινής διατροφής και ενός υγιεινού τρόπου ζωής γενικότερα μπορεί να συμβάλλει στην πρόληψη ή και αντιμετώπιση διαφόρων νοσημάτων.

 

Ποια είναι τα πιο σημαντικά οφέλη από την κατανάλωση ελαιολάδου στην υγεία;

Καρδιοπροστατευτική δράση

Μείωση κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου 

Αντιγηραντικές ιδιότητες και προστασία από χρόνιες παθήσεις 

Ομαλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος

Βοηθά στο μεταβολισμό της γλυκόζης στους διαβητικούς 

Αναμφισβήτητα λοιπόν μπορούμε να υποστηρίξουμε την κατανάλωση του ελαιολάδου στα πλαίσια μίας ισορροπημένης διατροφής ως ένα ισχυρό σύμμαχο στην προστασία και στην αντιμετώπιση πολλών ασθενειών. Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι το ελαιόλαδο έχει θετικές επιδράσεις σε άτομα με γαστρεντερικά προβλήματα όπως έλκος. Το ελαιόλαδο θεωρείται ότι προστατεύει από την χολολιθίαση. Επίσης παίζει σημαντικό ρόλο στη διαιτητική αγωγή του διαβήτη. Συμπερασματικά προκύπτει ότι το ελαιόλαδο είναι τροφής υψηλής θρεπτικής αξίας και μπορεί να παίξει σπουδαίο ρόλο στη διατροφή του ανθρώπου. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα και ιδιαίτερα για την Κρήτη αφού αποτελεί ένα από τα βασικά τρόφιμα στη διατροφή μας. Το ελαιόλαδο ως βασική τροφή της μεσογειακής διατροφής προτείνεται από όλους τους ειδικούς σαν το καλύτερο λάδι με ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία.

Διατροφικές Συνήθειες των ΛαώνΟ κάθε λαός έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες στη διατροφή. Αναφέρουμε παρακάτω τις πιο ασυνήθιστες και περίεργες στο φαγητό χώρες του πλανήτη.

Μεξικό : Στο Μεξικό, τη χώρα των μπουρίτο και της τεκίλας, οι εντομοφάγοι δεν θα μπορούσαν παρά να τρώνε τηγανιτές ή ψητές ακρίδες και σκουλήκια πασπαλισμένα με σάλτσα από αβοκάντο και τυλιγμένες με πίτες τορτίγια μαζίμε φασόλια και τυρί.

Κίνα : Στους Κινέζους αγαπημένο φαγητό είναι ο σκορπιός. Πολλές φορές τον τηγανίζουν, άλλες τον σουβλίζουν και άλλες τον κάνουν σούπα.

 

Ιαπωνία : Οι Ιάπωνες τρώνε έντομα βρασμένα ή τηγανισμένα σε σάλτσα σόγιας και ζάχαρης. Επίσης τρώνε κράκερ με βρασμένες σφήκες μαζί με το κεντρί τους αλλά από ‘τι φαίνεται δεν τσιμπάνε κατά την κατανάλωση.

 

 

 

Κολομβία : Στη Κολομβία τρώνε ένα είδος μυρμηγκιού που λέγεται «χοντρόκωλα» που τα τηγανίζουν, αλατίζουν και τα τρώνε με τις χούφτες.

Νότια Κορέα : Οι άνθρωποι στη Νότια Κορέα τρώνε νύμφες μεταξοσκωλήκων που η γεύση τους μοιάζει σαν να τρως φιστίκι με γέμιση Φουά γκρα. Τις τρώνε ως μεζεδάκια στα μπαράκια και στους δρόμους.

Νότια Αφρική: Τρώνε χυλό καλαμποκιού με ακρίδες, ή κοκκινιστοί τερμίτες και αποξηραμένες κάμπιες.

Οι διατροφικές συνήθειες των ανθρώπων στις ανεπτυγμένες χώρες έχουν, βαθμιαία, αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Στις μέρες μας η διατροφή χαρακτηρίζεται από πληθώρα θερμίδων και ανεπάρκεια σε βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές ίνες, καθώς και από μία διατροφική ανισορροπία, με αποτέλεσμα την αύξηση των χρόνιων παθήσεων όπως ο καρκίνος και ο διαβήτης. Η λύση θα ήταν να υιοθετήσουμε μια υγιεινή διατροφή, όπως είναι η κλασική Μεσογειακη διατροφή, η οποία είναι θρεπτική και ευχάριστη.

Η ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΩς µεσογειακή διατροφή αναφέρεται ένα είδος διατροφής που χαρακτηρίζεται από χαμηλή κατανάλωση λίπους και ιδιαίτερα κορεσμένων λιπαρών οξέων, και αντίθετα από υψηλή κατανάλωση υδατανθράκων, που βρίσκονται κυρίως στα σιτηρά και τα προϊόντα τους (δημητριακά, ψωμί, ρύζι και μακαρόνια), στα , στα λαχανικά, στο γάλα και τα γαλακτοκομικά. Η μεσογειακή διατροφή είναι επίσης πλούσια σε βιταμίνες, ενώ η κύρια μορφή λίπους που χρησιμοποιείται είναι το ελαιόλαδο. Η διατροφή αυτή ονομάστηκε έτσι, γιατί χρησιμοποιείται από τους ευρωπαϊκούς λαούς της Μεσογείου, δηλαδή Ισπανία, Αλβανία, Ιταλία, πρώην Γιουγκοσλαβία, Ελλάδα και Κύπρο. Σύμφωνα με στατιστικές που έχουν γίνει σ' αυτές τις χώρες δείχνει ότι αυτό το είδος της διατροφής οδηγεί σε χαμηλά ποσοστά εκφυλιστικών ασθενειών. . Πολυετείς έρευνες έχουν αποδείξει ότι η μεσογειακή διατροφή θεωρείται ως ο πλέον υγιεινός τρόπος διατροφής, αφού προστατεύει από καρδιακές προσβολές, καρκίνο (π.χ. παχέος εντέρου),παχυσαρκία, κ.ά. Τα τελευταία χρόνια είδαν το φως της

δημοσιότητας πολυετείς έρευνες για τη μεσογειακή διατροφή. Η διατροφή του σύγχρονου ανθρώπου, ειδικότερα αυτού που ζει στις μεγάλες πόλεις, ξεφεύγει σιγά-σιγά από το μεσογειακό μοντέλο και χαρακτηρίζεται από την κατανάλωση, συχνά υπερκατανάλωση, μεγάλων ποσοτήτων φαγητού που περιέχουν πολλά λίπη και ελάχιστες φυτικές ίνες. Η σύγχρονη διαιτολογία θεωρεί σήμερα τη μεσογειακή δίαιτα ως τρόπο ζωής που χαρίζει μακροζωία και καλή υγεία. Έρευνες που έχουν γίνει διεθνώς φέρουν την Κρήτη ως ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μεσογειακής διατροφής. Η κρητική διατροφή συγκέντρωνε τη γνώση και την εμπειρία που μεταδιδόταν από γενιά σε γενιά από την αρχαιότητα. Στα βυζαντινά χρόνια, οι Κρητικοί διατηρούν τις συνήθειές τους και μέσα στους αιώνες φτάνουμε στη σημερινή εποχή. Επίσης, ο Πλάτων στην «Πολιτεία» συνιστά στους νέους λιτή διατροφή από ψωμί, ελιές, τυρί, βολβούς και λάχανα. Περιεχόμενα μεσογειακής διατροφής Η παραδοσιακή Μεσογειακή Διατροφή μπορεί να περιγραφεί με τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

Άφθονες φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά, ψωμί/δημητριακά, πατάτες, όσπρια,)

Ελάχιστα επεξεργασμένα προϊόντα

Γαλακτοκομικά προϊόντα (κυρίως τυρί και γιαούρτι) καθημερινά σε μικρές έως μέτριες ποσότητες

Ψάρια και πουλερικά σε μικρές έως μέτριες ποσότητες

Κόκκινο κρέας σε μικρές ποσότητες

Ελαιόλαδο ως κύρια πηγή λιπαρών που περιέχουν μονοακόρεστα λιπαρά οξέα.

Η συγκεκριμένη διατροφική σύνθεση της Μεσογειακής Διατροφής έχει ως αποτέλεσμα αφενός χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη και αφετέρου υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και ίνες. Η καθημερινή κατανάλωση ελαιόλαδου συνεπάγεται υψηλή περιεκτικότητα της δίαιτας σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα. Συμπληρωματικό μέρος της Μεσογειακής Διατροφής είναι η τακτική άσκηση (αθλητισμός, γυμναστική ή οποιασδήποτε μορφής κίνηση). Το 2010, η ΟΥΝΕΣΚΟ συμπεριέλαβε την Μεσογειακή Διατροφή στον Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας, ύστερα από αίτημα που υπέβαλαν από κοινού οι χώρες Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία και Μαρόκο. Η Παραδοσιακή Μεσογειακή Διατροφή, ύστερα από μελέτες και στη χώρα μας και αλλού, έχει αποδειχτεί η πιο υγιεινή διατροφή. Η μεσογειακή διατροφή χαρακτηρίζεται από τις διατροφικές συνήθειες που βρέθηκε ότι είχαν οι κάτοικοι της Κρήτης και της Νότιας Ιταλίας στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Είναι ξακουστή για τις ευεργετικές της ιδιότητες καθώς προφυλάσσει από εμφράγματα του μυοκαρδίου και από διάφορες μορφές καρκίνου, είναι φτωχή σε θερμίδες, τονώνει τον οργανισμό, βοηθάει την καλή λειτουργία του εντέρου κ.ά. Ο τρόπος αυτός διατροφής κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος τα τελευταία χρόνια, καθώς πλήθος μελετών δείχνουν ότι οι κάτοικοι Μεσογειακών περιοχών ζουν περισσότερο, ενώ πολύ σπανιότερα σε σχέση με τους Αμερικανούς και τους Βορειοευρωπαίους πάσχουν από καρκίνο εντέρου και στήθους ή καρδιακές παθήσεις. Το μενού είναι απλό και στηρίζεται στη λιτή διατροφή: χορταρικά, φρούτα, όσπρια, λαχανικά, αγνό τυρί, ζυμωτό μαύρο ψωμί, ωμό ελαιόλαδο, ξηροί καρποί, λίγο σπιτικό κρασί και ψάρια! Αυτά τα

βασικά χαρακτηριστικά της Μεσογειακής διατροφής (η υψηλή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και ακόρεστων λιπαρών), προστατεύουν εκτός των άλλων, και το δέρμα από τα σημάδια του χρόνου, δηλαδή τις ρυτίδες. Και σε συνδυασμό με καθημερινή σωματική άσκηση (π.χ. περπάτημα, χορός, κλπ) το Μεσογειακό διατροφικό μενού αποτελεί συνταγή για μακροζωία, υγεία και ομορφιά.

Γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα

Γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα ονομάζονται τα τρόφιμα που παράγονται από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς. Οι τελευταίοι έχουν υποστεί συγκεκριμένες αλλαγές που εισήλθαν στο γενετικό τους υλικό μέσω μεθόδων της γενετικής μηχανικής. Αυτές είναι κατά πολύ πιο ακριβείς από τη μεταλλαξιογένεση, όπου ένας οργανισμός εκτίθεται σε ραδιενέργεια ή χημικά έτσι ώστε να δημιουργηθεί μία μη συγκεκριμένη αλλά μόνιμη αλλαγή. Άλλες τεχνικές μέσω των οποίων οι άνθρωποι τροποποιούν οργανισμούς που παράγουν τρόφιμα είναι η εκλεκτική αναπαραγωγή, οι γενετικές βελτιώσεις στη γεωργία και την κτηνοτροφία, καθώς και η σωματοκλωνική παραλλαγή.

Τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα εισήλθαν στην αγορά για πρώτη φορά το 1996. Συνήθως τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα είναι προϊόντα διαγονιδιακών φυτών: σόγια, καλαμπόκι, ελαιοκράμβη, ρύζι και βαμβακέλαιο. Ζωικά προϊόντα έχουν επίσης αναπτυχθεί, αν και κανένα από αυτά δεν κυκλοφορεί προς το παρόν στην αγορά.

Τεχνικές

Οι μέθοδοι για τη μεταφορά ενός ξένου γονιδίου σε ένα φυτό είναι ποικίλες. Η πιο αξιόπιστη και αποτελεσματική τεχνική χρησιμοποιεί φυσικές ιδιότητες ορισμένων βακτηρίων του εδάφους. Οι επιστήμονες εκμεταλλεύθηκαν αυτές τις ιδιότητες των αγροβακτηρίων προκειμένου να μεταφέρουνε ενδιαφέροντα γονίδια στα φυτά.Η κύρια τεχνική που χρησιμοποιείται είναι αυτή του «Δούρειου Ίππου». Κατά τη διάρκειά της αφαιρείται το πλασμίδιο ενός βακτηρίου που διαθέτει ικανότητα διείσδυσης, εισάγεται σε αυτό το ενδιαφέρον γονίδιο, το οποίο επιθυμούμε να μεταβιβά-σουμε στο φυτό και επανεισάγουμε το ανασυνδυασμένο πλασματίδιο στο βακτήριο.

Ο σκοπός και τα πλεονεκτήματα των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών

Το γεγονός ότι τα ποσοστά της παραγωγικότητας της γεωργίας ήταν ιδιαίτερα χαμηλά στάθηκε αφορμή για να εδραιωθούν οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί, έτσι ώστε να περιοριστεί ο υποσιτισμός. Επιπλέον, η ανάγκη για μεγιστοποίηση της αντοχής των τροφίμων σε δύσκολες καιρικές συνθήκες και η προσπάθεια κάλυψης των πληθυσμιακών αναγκών αποτέλεσαν αιτίες που συνέβαλαν και αυτές στη δημιουργία τους. Ακόμη, εξασφαλίστηκε η βελτίωση της ποιότητας των τροφίμων, καθώς αυξήθηκαν οι ευεργετικές ιδιότητές τους για τον άνθρωπο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο περιορισμός των ακόρεστων λιπαρών σε πλούσιες σε θερμίδες τροφές. Ταυτόχρονα, έχουν εμπλουτιστεί με βιταμίνες, που είναι απαραίτητες για την ομαλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί συμβάλλουν, επίσης, στην κατασκευή θεραπευτικών ουσιών, όπως αντισωμάτων που οδηγούν στην ανοσία πολλών ασθενειών.

Κίνδυνοι γενετικά τροποποιημένων οργανισμών

Τόσο οι ζωικοί οργανισμοί όσο και το περιβάλλον κινδυνεύουν από τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς. Συγκεκριμένα, όσον αφορά τους ζωικούς οργανισμούς:

Αλλεργικές κρίσεις σε άτομα που είναι επιρρεπή σε συγκεκριμένες αλλεργίες

Η πρόσληψη αντιβιοτικών ουσιών στον ανθρώπινο οργανισμό, μέσω των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, προκαλεί την αύξηση της ανθεκτικότητάς του σε αυτές. Αυτό έχει ως συνέπεια την αναποτελεσματικό-τητα των αντιβιοτικών στον οργανισμό όταν αυτό είναι αναγκαίο, π.χ. στην ανάρρωση κάποιας ασθένειας.

Ασυνήθιστα υψηλή θνησιμότητα και καθυστέρηση ανάπτυξης βρέθηκε να παρουσιάζουν απόγονοι θηλυκών ποντικών-πειραματόζωων τρεφόμενα με γενετικά τροποποιημένη σόγια.

Σχετικά με το περιβάλλον:

Η γύρη ενός μεταλλαγμένου καλαμποκιού σκότωνε κατά χιλιάδες ένα είδος πεταλούδαςές αλυσίδες.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα θα έχουν αντίστοιχα αποτελέσματα με αυτά των εντομοκτόνων• όπως τα κουνούπια απέκτησαν ανθεκτικότητα σε ισχυρά εντομοκτόνα, παρομοίως και τώρα το περιβάλλον θα δημιουργήσει νέα είδη εντόμων έτσι ώστε να είναι ανθεκτικά στα νέα τρόφιμα με τις νέες ιδιότητες.

Πώς επηρεάζει η οικονομική κρίση την διατροφή των ανθρώπων

Η οικονομική κρίση που βιώνει τόσο η χώρα μας, όσο και ο παγκόσμιος πληθυσμός σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος αγοράς τροφίμων, οδηγεί σε αλλαγές διατροφικών συνηθειών που επηρεάζουν τον οργανισμό.Ενώ θα περίμενε κανείς σε περίοδο οικονομικής δυσπραγίας, το βάρος του πληθυσμού να μειώνεται, αντιθέτως παρατηρείται αύξηση. Αυτό έχει να κάνει κυρίως με το γεγονός ότι γίνεται μείωση στην ποιότητα των τροφών, ενώ αυξάνεται η ποσότητα τροφών «δεύτερης κατηγορίας». Δεν είναι

τυχαίο το γεγονός ότι η παχυσαρκία καλείται και ως η ασθένεια των φτωχών.Ένας άλλος λόγος για την αύξηση του βάρους είναι η ψυχολογική πίεση που αυξάνεται σε περιόδους που μειώνεται το εισόδημα. Η ψυχολογική πίεση οδηγεί μεγάλη μερίδα του πληθυσμού να καταναλώνει μεγαλύτερη ποσότητα παχυντικών τροφών προσπαθώντας να καλυτερεύσει τη διάθεσή του ή να διαχειριστεί το άγχος του. Σε αυτές τις περιπτώσεις το φαγητό λειτουργεί σαν μέσο ανακούφισης και παρηγοριάς.Αν εξετάσουμε τις αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες σε περίοδο κρίσης θα παρατηρήσουμε ότι έχουμε μείωση στην κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανικών, μείωση της κατανάλωσης ψαριών, αύξηση της κατανάλωσης τροφίμων που είναι πλούσια σε ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά π.χ σοκολάτα και αύξηση της κατανάλωσης γρήγορου και φτηνού φαγητού. Αυτές οι αλλαγές στην διατροφή οδηγούν σε αύξηση των προσλαμβανόμενων θερμίδων χωρίς όμως επαρκές θρεπτικό αντίκρισμα μικροθρεπτικών συστατικών όπως π.χ βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία..Αναλύοντας διεξοδικά τη διατροφή του πληθυσμού σε περίοδο κρίσης θα αντιληφθούμε ότι η αύξηση βάρους δεν οφείλεται μόνο στην αύξηση της ποσότητας της προσλαμβανόμενης τροφής, αλλά και στη λάθος επιλογή τροφίμων σε ποιότητα. Αποτέλεσμα της κακής ποιότητας τροφών όπως αναφέραμε και παραπάνω είναι η αύξηση της ποσότητας κατανάλωσης τους για να μπορέσει ο οργανισμός να συμπληρώσει τις ανάγκες του σε μικροθρεπτικά συστατικά. Αυτός ο φαύλος κύκλος μπορεί να σπάσει εάν αλλάξουμε τις διατροφικές συνήθειες.Η ρήση των στωικών φιλοσόφων «ουδέν κακό αμιγές καλού» ταιριάζει απόλυτα στην παρούσα κατάσταση. Εάν καταφέρουμε να προσαρμόσουμε στην καθημερινότητά μας την πιο δοκιμασμένη και ευεργετική μέθοδο διατροφής, τη μεσογειακή διατροφή, θα έχουμε καλύτερη υγεία, τροφές με μεγάλη θρεπτικότητα και θα ξοδεύουμε λιγότερα χρήματα για το φαγητό μας.

Πώς μπορούμε να αποφύγουμε το διατροφικό «κούρεμα»

«Ψωνίζοντας με λίστα»Ένας τρόπος για να ελέγξουμε καλύτερα το τι θα αγοράσουμε είναι με το να έχουμε προαποφασίσει τα φαγητά της εβδομάδας. Κάνοντας μια καταγραφή με τα απαραίτητα γλιτώνουμε περιττά έξοδα γιατί δεν παρασυρόμαστε από τα ράφια και δεν πετάμε φαγητό.

«Ανακυκλώνοντας φαγητό»Ακόμα και αν περισσέψει φαγητό δεν το πετάμε αλλά το συμπληρώνουμε με κάτι άλλο και το σερβίρουμε την επόμενη ημέρα. Έτσι π.χ. το βραστό κοτόπουλο μπορεί να γίνει μια γευστική κοτόπιτα ή οι φακές να γίνουν φακόρυζο.

«Αντικαθιστώντας το κρέας»Κανείς μπορεί να αντικαταστήσει το κρέας, τρώγοντας πιο πολλά όσπρια και δημητριακά σε συνδυασμό π.χ. φακόρυζο, ρεβυθόρυζο, ρεβύθια με μανέστρα, φασολάδα με κοφτό μακαρονάκι κ.α . Η σωστή αναλογία είναι 2/3 δημητριακά και 1/3 όσπρια. Τα όσπρια αποτελούν ένα πλήρες γεύμα, είναι ντόπια και φθηνά προϊόντα που προσφέρουν το αίσθημα κορεσμού. Σε συνδυασμό δε με τα δημητριακά δίνουν υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνη.

«Ξεχνώντας πως το φθηνό προϊόν δεν είναι και το πιο υγιεινό»Αυτή η πεποίθηση ευτυχώς έχει αρχίσει και υποχωρεί. Έτσι πλέον και οι πιο απλησίαστες για κάποιους διατροφικές ομάδες (φρούτα, λαχανικά, ψάρια) έχουν και την πιο προσιτή εκδοχή τους. Έτσι προτιμάμε τα ντόπια και πιο φθηνά

φρούτα και λαχανικά εποχής όπως αντίστοιχα και από ψάρια τη σαρδέλα, το γαύρο, το λαβράκι. Ακόμα και τα κατεψυγμένα τρόφιμα είναι μια εναλλακτική προκειμένου να μην εκτοπίσουμε εντελώς κάποια ομάδα.

«Αποφεύγοντας τα τηγανητά, τα ανθυγιεινά και το πρόχειρο φαγητό»Σε μια περίοδο άγχους και ανασφάλειας είναι κρίμα να τρεφόμαστε με «σκουπίδια». Δυστυχώς είναι πιο φθηνά και παντού διαθέσιμα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, ζάχαρη και πλούσια σε θερμίδες. Επιπλέον, έχει αποδειχτεί πως υπό την επίδραση του στρες (κυρίως όταν το στρες προέρχεται από οικονομικούς λόγους) τείνουμε να κάνουμε περισσότερες λανθασμένες διατροφικές επιλογές. Ωστόσο δεν μπορούν ούτε να μας μειώσουν το στρες ούτε να θωρακίσουν την υγεία μας. Αυτό μπορεί να γίνει με το να πίνουμε περισσότερο νερό και με το να καταναλώνουμε περισσότερα φυσικά τρόφιμα πλούσια σε αντιοξειδωτικά (π.χ. καρύδια, αμύγδαλα, πορτοκάλια) κ.α.

«Παρασκευάζοντας τρόφιμα, γιατί όχι και καλλιεργώντας»Όσο πιο πολύ προσωπική εργασία βάλουμε στο κομμάτι της διατροφής μας, τόσο πιο οικονομικά θα μας έρθει. Όσοι μπορούμε ας ζυμώσουμε το δικό μας ψωμί, ας καλλιεργήσουμε τα δικά μας λαχανικά και ας παράγουμε τα δικά μας φρούτα.

Γιατί οι κακές οικονομικές συνθήκες έχουν αρνητική επίπτωση στη υγεία των ανθρώπων;

Οι κακές οικονομικές συνθήκες στρέφουν τους καταναλωτές σε πιο φτηνές διατροφικές επιλογές, οι οποίες "φορτώνουν" τον οργανισμό με πολλές θερμίδες. Σύμφωνα με μελέτες, οι αναπτυσσόμενες χώρες πλήττονται από την παχυσαρκία σε

μεγαλύτερο ποσοστό συγκριτικά με τις ανεπτυγμένες χώρες, γεγονός που οφείλεται στο ότι τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε ενέργεια, λίπη και ζάχαρη είναι πιο φθηνά και μπορεί οποιοσδήποτε να τα αγοράσει και μάλιστα σε μεγάλες ποσότητες.

Υπάρχουν φθηνές τροφές που είναι πολύτιμες για τον οργανισμό;

Υπάρχουν πολλά τρόφιμα που έχουμε ξεχάσει και τα οποία – λόγω οικονομικής κρίσης- θα μπορούσαμε να βάλουμε ξανά στη διατροφή μας όχι μόνο γιατί είναι φθηνά αλλά και γιατί προσφέρουν στον οργανισμό μας ενέργεια και πολύτιμα θρεπτικά συστατικά.Παράδειγμα τέτοιου είδους τροφής είναι το παξιμάδι – ειδικά το κριθαρένιο – το οποίο έχει διπλάσια ενέργεια από το ψωμί. Αν καταναλώσει κανείς 15 γραμμάρια παξιμαδιού λαμβάνει 80 θερμίδες, όσες ακριβώς θα έπαιρνε από 30 γραμμάρια ψωμιού.Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τα αποξηραμένα φρούτα. Σταφίδες και σύκα έχουν 6 έως 8 φορές περισσότερες θερμίδες από την αντίστοιχη ποσότητα σε φρέσκα φρούτα. Αυτό σημαίνει ότι αν καταναλώσει κανείς μια κούπα σταφίδες είναι σαν να έχει φάει 8 κούπες σταφύλια. Πολύτιμη και φθηνή τροφή είναι και η βρώμη, ένα δημητριακό που μπορεί να καταναλωθεί με γάλα για πρωινό ή ακόμα και βρασμένη με νερό σαν σούπα το βράδυ. Αποτελεί σημαντική πηγή ενέργειας και βιταμινών του συμπλέγματος Β ενώ προστατεύει και από τη χοληστερίνη. Το ίδιο ισχύει και για το πλιγούρι (σπασμένο στάρι), ένα δημητριακό που συνοδεύει άριστα τις σαλάτες και μάλιστα δίνει αίσθημα κορεσμού ακόμα και αν καταναλωθεί σε μικρή ποσότητα.Το ταχίνι (πολτός αλεσμένου σουσαμιού) είναι επίσης ένα προσιτό σε τιμή προϊόν, πλούσιο σε φυτικό λίπος και βιταμίνη Ε, πρέπει ωστόσο η κατανάλωσή του να γίνεται με μέτρο γιατί έχει πολλές θερμίδες. Τέλος, τα χόρτα - που αν τα γνωρίζει κανείς μπορεί να τα μαζέψει και μόνος του από την ύπαιθρο - αποτελούν πηγή των βιταμινών Α και C, είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και θωρακίζουν τον οργανισμό απέναντι στους ιούς.

Τα φρέσκα προϊόντα είναι πιο υγιεινή επιλογή από τα κατεψυγμένα;

Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι πρώτη επιλογή πρέπει να είναι τα φρέσκα τρόφιμα, όχι μόνο γιατί είναι υγιεινά αλλά και γιατί τα προϊόντα εποχής είναι πιο οικονομικά. Ωστόσο, όσον αφορά τη θρεπτική τους αξία, τα κατεψυγμένα δεν υπολείπονται των φρέσκων προϊόντων, καθώς διατηρούν όλα τα θρεπτικά τους συστατικά και την διατροφική τους αξία. Ωστόσο, τα κατεψυγμένα τρόφιμα και κυρίως τα προϊόντα ζωικής προέλευσης μπορεί να χάσουν μια μικρή ποσότητα από τις βιταμίνες τους κατά την διάρκεια της απόψυξης.

Σύμφωνα με έρευνες η οικονομική κρίση αυξάνει τα ποσοστά παχυσαρκίας!

Σημαντική αύξηση των ποσοστών παχυσαρκίας και του σωματικού βάρους άνω του φυσιολογικού, που αγγίζει το 50%, καταδεικνύουν τα ευρήματα μελετών σε βάθος δεκαετίας.Σύμφωνα μάλιστα με τους ειδικούς, η αύξηση αυτή σχετίζεται με την οικονομική κρίση και την έλλειψη άσκησης.Την εξάπλωση της παχυσαρκίας επιβεβαιώνουν τα αποτελέσματα νέας πανελλήνιας μελέτης σε παιδιά ηλικίας 8 και 10 ετών, που διεξήχθη στις αρχές του 2012.

Βιολογικά τρόφιμα

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, ολοένα και περισσότερος λόγος γίνεται για τα βιολογικά τρόφιμα, τα οποία κάνουν έντονη την παρουσία τους στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Η πληροφόρηση για τα προϊόντα αυτά είναι ελλιπής και αποσπασματική και γι’ αυτόν το λόγο επικρατεί σύγχυση ανάμεσα στους καταναλωτές.

Τα βιολογικά προϊόντα είναι τρόφιμα τα οποία προέκυψαν μέσω της Βιολογικής ή Οργανικής Γεωργίας. Η βιολογική γεωργία είναι ένα σύστημα διαχείρισης και παραγωγής αγροτικών προϊόντων που στηρίζεται σε φυσικές διεργασίες, στη μη χρησιμοποίηση χημικών συνθετικών λιπασμάτων, φυτοπροστατευτικών προϊόντων ή γενετικών τροποποιήσεων και στη χρησιμοποίηση μη χημικών μεθόδων στην αντιμετώπιση εχθρών, ασθενειών και ζιζανίων. Χρησιμοποιούνται τεχνικές παραγωγής και ανακύκλωσης φυτικών και ζωικών υπολειμμάτων που διατηρούν τη φυσική ισορροπία και τη γονιμότητα του εδάφους.

Όσον αφορά το ζωικό κεφάλαιο, η παραγωγή κρέατος και πουλερικών ρυθμίζεται με ιδιαίτερη φροντίδα για την καλή διαβίωση των ζώων με τη χρησιμοποίηση φυσικών ζωοτροφών. Στη βιολογική κτηνοτροφία απαγορεύεται η γενετική τροποποίηση και η χρήση ουσιών που ευνοούν την ανάπτυξη ή τροποποίηση του κύκλου αναπαραγωγής των ζώων.

Ιστορική αναδρομή και ανάπτυξη τροφίμων μέσω βιολογικής γεωργίας

Η ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας στην Ευρώπη ξεκίνησε στις αρχές του 20ου αιώνα, κυρίως στη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο

και την Ελβετία. Η ουσιαστική ανάπτυξή της ,όμως, ξεκίνησε τη δεκαετία του ’80 με τη συνέχιση της ανάπτυξης νέων μεθόδων παραγωγής αλλά και της αύξησης του ενδιαφέροντος των καταναλωτών για τα βιολογικά προϊόντα. Η αύξηση των παραγόμενων και εμπορευόμενων βιολογικών προϊόντων ήταν σημαντική.

Η αυξημένη ευαισθησία των καταναλωτών για θέματα που αφορούν την ασφάλεια των τροφίμων, καθώς και οι περιβαλλοντικές ανησυχίες συνέβαλαν στην ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας κατά τα τελευταία έτη. Η ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας πρέπει να συμβιβάζει την παραγωγή τροφίμων με τη διατήρηση των πεπερασμένων πόρων και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, έτσι ώστε οι ανάγκες των ανθρώπων που ζουν σήμερα να μπορούν να ικανοποιούνται χωρίς να υπονομεύεται η δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να εκπληρώνουν τις δικές τους ανάγκες.

Εκτός από τα περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα, αυτά τα συστήματα γεωργίας μπορούν να έχουν σημαντικά οφέλη τόσο για την οικονομία όσο και για την κοινωνική συνοχή των αγροτικών περιοχών. Η χρηματοδοτική στήριξη και άλλα κίνητρα για να στραφούν οι γεωργοί στη βιολογική παραγωγή είναι έτσι σχεδιασμένα ώστε να βοηθήσουν να αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο ο τομέας και να στηρίξουν τις συνδεόμενες επιχειρήσεις σε όλη την τροφική αλυσίδα. Η αειφορία τόσο της γεωργίας όσο και του περιβάλλοντος αποτελεί βασικό στόχο της σημερινής κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πιστοποίηση βιολογικών τροφίμων

Η επιθεώρηση των προϊόντων βιολογικής καλλιέργειας καλύπτει όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας συμπεριλαμβανομένων της αποθήκευσης, της εμπορίας και της συσκευασίας. Οι επιθεωρήσεις διενεργούνται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο ενώ ταυτόχρονα γίνονται και επιτόπιοι έλεγχοι.

Θρεπτική αξία βιολογικών τροφίμων

Τα λαχανικά και φρούτα βιολογικής γεωργίας έχουν μεγαλύτερη σε ποσοστό επί ξηρού περιεκτικότητα από τα αντίστοιχα συμβατικά. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως τα συμβατικά τρόφιμα έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε νερό από τα βιολογικά. Πάνω στο εύρημα αυτό στηρίζονται πολλοί επαγγελματίες του χώρου, για να πείσουν τον καταναλωτή πως η φαινομενικά αυξημένη τιμή των βιολογικών προϊόντων ουσιαστικά εξισώνεται με αυτή των συμβατικών.

Γενικότερα, υπάρχουν πολύ λίγες καλά σχεδιασμένες έρευνες, οι οποίες είναι δυνατόν να κάνουν μια έγκυρη σύγκριση της διατροφικής αξίας των βιολογικών και των συμβατικών προϊόντων, λόγω πολλών μεθοδολογικών περιορισμών. Φαίνεται πάντως μια υψηλότερη συγκέντρωση σε βιταμίνη C της πατάτας και των φυλλώδη λαχανικών, τα οποία έχουν καλλιεργηθεί με βιολογική γεωργία.

Πάντως περισσότερες έρευνες πρέπει να πραγματοποιηθούν για να διαπιστωθεί η αξία των βιολογικών προϊόντων, διότι δεν είναι εφικτή η δυνατότητα όπως στα συμβατικά τρόφιμα να υπάρχουν συμβατικά συστήματα παραγωγής όπου εκεί η ποιότητα της τροφής καθορίζεται από ιδιότητες που είναι εύκολο να μετρηθούν.

Τι πρέπει να προσέχετε όταν αγοράζετε βιολογικά τρόφιμα

- Όλα τα βιολογικά προϊόντα πρέπει να είναι συσκευασμένα και να διαθέτουν την ένδειξη ότι αποτελούν προϊόντα βιολογικής γεωργίας.

- Τα βιολογικά φρούτα και λαχανικά πρέπει να πωλούνται μόνο στην εποχή τους.

- Πλέον μπορούν να πωλούνται χύμα, είτε στις αποκλειστικά βιολογικές λαϊκές αγορές είτε από το κτήμα του παραγωγού. Υποχρεωτικά όμως και στις δύο περιπτώσεις θα πρέπει να υπάρχουν σε εμφανές σημείο, διαθέσιμα προς ανάγνωση από τον καταναλωτή, τα πιστοποιητικά του οργανισμού πιστοποίησης για την ποσότητα, την ημερομηνία και το είδος της κάθε παρτίδας παραγωγής. Επίσης, χύμα δύνανται να διατίθενται και στα καταστήματα αμιγώς βιολογικών προϊόντων, με ετικέτες που θα αναφέρουν την προέλευσή τους και την πιστοποίησή τους. Ακόμη, ο καταναλωτής δύναται να ζητήσει να δει τα παραστατικά διακίνησής των, εάν συμφωνούν με τα όσα ισχυρίζεται το κατάστημα.

- Τα παραδοσιακά προϊόντα δεν είναι κατ’ ανάγκη βιολογικά, εκτός και αν υπάρχει ένδειξη ότι αποτελούν προϊόντα βιολογικής γεωργίας.

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ

Είναι γνωστό ότι δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι τις ίδιες διατροφικές συνήθειες. Ειδικά οι νέοι έχουν μία αρκετή περίπλοκη διατροφή. Οι έφηβοι στις μέρες μας δεν τρέφονται όπως θα έπρεπε να τρέφονται. Αυτό το πρόβλημα οφείλεται στο περιβάλλον του σπιτιού αλλά και του σχολείου. Αρχικά οι γονείς δουλεύουν έξω από το σπίτι με αποτέλεσμα τα παιδιά είτε να παραγγέλλουν απέξω είτε να μην πληρούν όλα τα γεύματα τους. Όσον αφορά το περιβάλλον του σχολειού δεν φροντίζει τις υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Τα παιδιά κυρίως μαθαίνουν πώς να τρέφονται από το σχολείο αλλά και από την οικογένεια στην οποία εντάσσονται.

Η διατροφή αλλά και η άθληση του ανθρώπου είναι σημαντικοί παράγοντες για την υγεία του. Οι άνθρωποι σε οποιαδήποτε ηλικία της ζωής τους πρέπει να ασχολούνται με τον αθλητισμό. Η άθληση είναι απαραίτητη προυπόθεση για την καλή φυσική κατάσταση του ανθρώπου. Συγχρόνως καθιστά τον οργανισμό λιγότερο ευπρόσβητο σε πολλές παθήσεις, ενώ. Χάρη στις δυνατότητες ψυχολογίας και εκτόνωσης που προσφέρει σχετίζεται και με την πνευματική υγεία. Η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας μπορεί να προκαλέσει αρνητικά αποτελέσματα.Οι σύγχρονοι ρυθμοί της ζωής πολλές φορές δεν μας επιτρέπουν να δώσουμε στη διατροφή τόσο τη δική μας όσο και των παιδιών μας την απαιτούμενη σημασία. Πολύ περισσότερο αργούμε να εντοπίσουμε μια διαταραχή διατροφής και κυρίως αγνοούμε τα αίτιά της. Οι διαταραχές διατροφής όπως είναι η νευρική ανορεξία, η Βουλιμία εκδηλώνονται με συμπτώματα στο σώμα, η κατάθλιψη, η απαισιόδοξη εικόνα του εαυτού και το μίσος για τον εαυτό. Υπάρχουν περιπτώσεις εφήβων που ντρέπονται για την εμφάνιση τους και αυτό τους οδηγεί στο να μην τρώνε καθόλου. Το βάρος γίνεται η σημαντικότερη ιδιότητά τους, η οποία προσδιορίζει άμεσα τον εαυτό τους. Οι έφηβοι με διατροφικές διαταραχές αισθάνονται συχνά ένοχοι, επειδή θεωρούν ότι δεν έχουν ικανοποιήσει τις προσδοκίες άλλων. Επιφανειακά, οι διατροφικές διαταραχές δεν μπορούν να είναι τίποτε άλλο παρά μια επικίνδυνη ιδεοληψία με τα τρόφιμα και το βάρος, αλλά στην πραγματικότητα για τους εφήβους είναι συχνά το αποτέλεσμα σοβαρών συναισθηματικών ζητημάτων.

Πιο αναλυτικά τα προβλήματα που δημιουργούνται από τις κακές διατροφικές συνήθειες είναι τα εξής:

Ένα πρόβλημα είναι η παχυσαρκία των έφηβων που θεωρείται πλέον επιδημία. Παχυσαρκία είναι κλινική κατάσταση στην οποία η υπερβολική αποθήκευση λίπους μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για την υγεία του ατόμου. Σύμφωνα με το ΔΜΣ ως παχύσαρκοι χαρακτηρίζονται τα άτομα με ΔΜΣ μεγαλύτερο από 30. Κατά μέσο όρο, οι παχύσαρκοι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη δαπάνη ενέργειας από λεπτότερους, λόγω της ενέργειας που απαιτείται για να διατηρηθεί μια αυξημένη μάζα σώματος.

Επίσης η νευρική ανορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή όπου υπάρχει άρνηση για διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους. Αυτό το φαινόμενο εμφανίζεται κυρίως στην εφηβεία και πιο συχνά

στα κορίτσια. Η νευρική ανορεξία (Anorexianervosa) πιο γνωστή ως ανορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή που χαρακτηρίζεται κυρίως από άρνηση για διατήρηση ενός υγιούς φυσιολογικού βάρους και έναν μανιώδη φόβο για την απόκτηση βάρους σε συνδυασμό με μια διαστρεβλωμένη εικόνα για τον εαυτό τους που μπορεί να διατηρηθεί από διάφορες προκαταλήψεις σχετικά με το σώμα του ή της, το φαγητό και την διατροφή τους. Τα άτομα με νευρική ανορεξία συνεχίζουν να νιώθουν πείνα αλλά επιτρέπουν στους εαυτούς τους μόνο πολύ μικρές ποσότητες φαγητού. Η μέση ημερήσια πρόσληψη θερμίδων για άτομα με ανορεξία είναι 600-800 θερμίδες αλλά υπάρχουν και ακραίες περιπτώσεις ολικής αθρεψίας. Είναι μια σοβαρή ψυχική αρρώστια με υψηλό ποσοστό παρενεργειών και το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από όλες τις ψυχικές ασθένειες. Η νευρική ανορεξία εκδηλώνεται συνήθως στην εφηβεία και είναι πιο συχνή στις έφηβους. Παρόλο που μπορεί να επηρεάσει ανθρώπους κάθε ηλικίας, φυλής και κοινωνικοοικονομικής κατάστασης η νευρική ανορεξία επηρεάζει τις γυναίκες 10 φορές περισσότερο από τους άντρες.

Βουλιμία είναι μια διατροφική διαταραχή στην όποια υπάρχει υπερβολική κατανάλωση τροφής αλλά στη συνεχεία υπάρχει φόβος για αύξηση σωματικού βάρους. Οι βουλιμικοί έχουν περισσότερες πιθανότητες από τους μη βουλιμικούς να έχουν μια

συναισθηματική διαταραχή όπως η μείζων καταθλιπτική διαταραχή ή μια γενική αγχώδη διαταραχή

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

Μεταξύ άλλων εργασιών οι μαθητές που πήραν μέρος στην ερευνητική εργασία, συνέταξαν και ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο και μοίρασαν στα παιδιά του 3ου Γενικού Λυκείου .

Η τάξη μας πραγματοποίησε μια επίσκεψη στον ραδιοφωνικό σταθμό 101 ,στον οποίο με πολύ προθυμία και χαρά παρουσιάσαμε την ερευνητική μας εργασία. Στόχος της επίσκεψης αυτής ήταν η παρουσίαση της εργασίας μας αλλά κυρίως η ενημέρωση των ακροατών. Το καλωσόρισμα από τους ανθρώπους στον ραδιοφωνικό σταθμό ήταν ιδιαίτερα θερμό και εγκάρδιο και σύμφωνα με τα λεγόμενα των μαθητών ήταν μια αξέχαστη εμπειρία. Αυτήν την ευχάριστη εξόρμηση θελήσαμε να την καταγράψουμε , έτσι ώστε να την θυμόμαστε.

ΜΕ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΣΧΟΛΗΘΗΚΑΝ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ :

ΓΚΑΤΖΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΣΑΒΒΙΔΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΚΑΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΝΙΚΑΚΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΚΑΝΑΚΑΡΗ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΦΩΤΕΙΝΗ ΔΙΝΑ ΣΚΑΡΛΟΥ ΞΑΝΘΗ

ΣΠΥΡΟΥ ΝΙΚΟΣ ΠΕΡΟΥΔΗ ΕΥΤΥΧΙΑ

ΤΖΕΛΕΠΗΣ ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΛΗΜΑΙΡΗ ΜΑΙΡΗ

ΑΛΕΞΙΑΔΗΣ ΜΑΡΙΟΣ

ΒΟΥΡΟΥΤΖΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ

ΗΛΙΑΔΟΥ ΙΩΑΝΝΑ

ΤΣΙΦΙΔΑ ΜΑΡΙΑ