Καλέντζι ΑχαΐαςΟ Δ Η Γ Ο Σ Π Ε Ρ Ι Η Γ Η Σ Η Σ

Καλέντζι

3

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑΕισαγωγή .................................................................................................................... 5Όρος Ερύμανθος ......................................................................................................... 6Μυθολογία ................................................................................................................. 7Καλέντζι ...................................................................................................................... 8Πως θα έλθετε .......................................................................................................... 10 Τουριστικοί πράκτορες Αχαΐας .................................................................................... 11

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑΑρχαιολογικά ............................................................................................................ 13Θρησκευτικά ............................................................................................................. 15Ιστορικά .................................................................................................................... 19Φύσης ...................................................................................................................... 20Διαδρομές ................................................................................................................ 22

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣΛαογραφικό Μουσείο ................................................................................................ 26Μουσείο Γεωργίου Παπανδρέου ................................................................................ 27Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Ιστορίας Χαλανδρίτσας .................................................... 27Δανειστική Βιβλιοθήκη ............................................................................................... 27

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣΟρεινή Πεζοπορία ..................................................................................................... 28Καταρράκτες ............................................................................................................. 33Αναρρίχηση ............................................................................................................... 37Paintball.................................................................................................................... 38Κυνήγι ...................................................................................................................... 38River Sports .............................................................................................................. 38Mountain Bike .......................................................................................................... 39Αλεξίπτωτο Πλαγιάς ................................................................................................... 40Διαδρομές 4Χ4 & Μοτοσυκλέτας ............................................................................... 40

ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ - ΕΣΤΙΑΣΗ - ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Διαμονή .................................................................................................................... 41Διατροφή .................................................................................................................. 41Διασκέδαση - Εκδηλώσεις ......................................................................................... 42Τοπικά Προϊόντα ....................................................................................................... 43Τηλεφωνικός κατάλογος περιοχής.............................................................................. 43

Σας καλωσορίζουμε στον οδηγό περιήγησης της ευρύτερης περιοχής της τοπικής κοινότητας Καλεντζίου. Μία προσπάθεια ανάδειξης της φυσικής ομορφιάς και κληρονομιάς του τόπου μας. Δημιουργήθηκε από μία κατα-πληκτική ομάδα νέων ανθρώπων που αγαπούν αυτά που κάνουν αλλά πά-νω από όλα αγαπούν και σκέφτονται ο ένας τον άλλο. Αυτά που διαβάζετε στις παρακάτω σελίδες περιέχουν ασφαλείς και χρήσιμες πληροφορίες. Ο οδηγός αποδόθηκε έτσι ώστε να αποτελεί ένα ξεχωριστό πολυεργαλείο για εκείνους που αναζητούν την εμπειρία ταξιδεύοντας με την ψυχή τους.

Καλώς ήλθατε…

Καλό σας Ταξίδι…

Σε έναν τόπο όπου οι θρύλοι περισσεύουν και η ιστορία έχει πάντα κάτι να διηγηθεί, ανακαλύπτουμε μακριά από τα φώτα του μαζικού τουρισμού, φι-λόξενα χωριά, παμπάλαια μοναστήρια, πυκνόφυτα ελατοδάση και ανθρώ-πους που ζουν και παλεύουν με τη γη τους εδώ και αιώνες. Αν αγαπάτε τις ορεινές διαδρομές τότε αυτή η γωνιά του Νομού Αχαΐας θα σας γοητεύσει. Η περιοχή ευρύτερα του Καλεντζίου, διαθέτει πλήθος από φυσικές ομορφι-ές ενώ προσφέρει συγκινήσεις και ευκαιρίες αναψυχής, ψυχαγωγίας, ανά-παυσης και περιήγησης. Ως απαιτητικοί επισκέπτες ευελπιστούμε ότι θα το αγαπήσετε και θα μας επισκέπτεστε πολύ συχνά.

Εισαγωγή

Αν θέλετε να σχηματίσετε μια ολοκληρωμένη άποψη για την ευρύτερη ορεινή και ημιορεινή περιοχή του Ερυμάνθου θα πρέπει να κατευθυνθείτε νότια και δυτικά της Χαλανδρίτσας ακολουθώντας δρόμους επαρχιακούς που με άφθονες στροφές αυλακώνουν τις πλαγιές και οδηγούν στα χωριά Μίχα, Τσαπουρ-νιά, Βλασία, Αλεποχώρι, Σπαρτιά, Καλέντζι, Δροσιά και Σκιαδά. Μεγάλο μέρος της διαδρομής θα πραγ-ματοποιηθεί πλάι στις πλατανοσκέπαστες όχθες του θορυβώδους ποταμού Τεθρέα. Σε αυτό το σημείο ο Ερύμανθος μας αποκαλύπτει το πιο τραχύ του πρό-σωπο. Απότομες πλαγιές, δέντρα που ισορροπούν στα βράχια, χαράδρες, γκρεμοί και ορμητικοί χείμαρ-ροι εναλλάσσονται με μικρές καταπράσινες κοιλάδες.

Το όρος Ερύμανθος ή Ωλονός είναι επίμηκες με πολλές κορυφές όρος που εκτείνεται σαν οροσειρά στην βορειοδυτική Πελοπόννησο στα όρια των Νο-μών Αχαΐας και Ηλείας. Είναι το τέταρτο σε ύψος όρος της Πελοποννήσου και συμπεριλαμβάνεται στα αλπι-κά βουνά της Ελλάδας. Έχει νοτιοδυτική κατεύθυνση (από βορρά προς νότο) στα ανατολικά δημιουργεί δι-

ακλαδώσεις και αποτελείται από τους παρακάτω τέσ-σερεις ορεινούς όγκους: Ωλονός: Η ψηλότερη κορυφή του Ερύμανθου φτάνει στα 2.224 μέτρα. Το όνομά της σημαίνει ύψωμα στο σχήμα του οστού της ωλένης. Μουγγίλα: Η κορυφή βρίσκεται στα 2.169 μέτρα και είναι η δεύτερη ψηλότερη του Ερύμανθου.Προφήτης Ηλίας: Η τρίτη σε ύψος κορυφή του βου-νού, «κοιτάζει» το Καλέντζι από 2.124 μέτρα ύψος. Καλλιφώνι: Εδώ ξεκινά το ταξίδι του ο Σελινούντας, (1.996 μ.)Άλλες κορυφές: Στο όρος που μπορεί να διακρίνει κανείς είναι οι Πυργάκος (2.050 μ.), Νεραιδοβούνι (1.923 μ.), Ψηλή Τούρλα (1.892 μ.), Μαχαιράς (1.879 μ.), Τρεις Γυναίκες (1.795 μ.), Σκουτέλι (1.757 μ), Κουζούνια (1.605 μ), Λεπίδα (1.542 μ.) Μελισσοβούνι (1.464μ.), Κάστρο (1.437 μ) Αγραπιδιά (1.367 μ), και Άγιος Αθανάσιος (1.205 μ.).

Οι Δήμοι Ερυμάνθου και Καλαβρύτων μοιράζονται τις ομορφιές και τις χάρες του.

Όρος Ερύμανθος

6

7

Ερύμανθος: Στην αρχαιότητα Θεωρούνταν τόπος διαμονής της Αρτέμιδος και του Πάνα. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο βασιλιάς της Αρκαδίας Λυκάονας εί-χε έναν απόγονο που ονομαζόταν Ερύμανθος και απ’ αυτόν πήρε το όνομα του το βουνό ενώ επίσης εμ-φανίζεται και σαν ιδρυτής της Ψωφίδος αρχαίας οι-κονομικά ισχυρής πόλης της Αρκαδίας που σήμερα ανήκει στο Νομό Αχαΐας και βρίσκεται κοντά στα σύ-νορα των τριών Νομών Αχαΐας, Ηλείας και Αρκαδίας. Η Αφροδίτη τύφλωσε τον Ερύμανθο ή όπως λέει μια άλλη εκδοχή τον πέτρωσε γιατί την είδε την ώρα που λουζόταν και ετοιμαζόταν να ενωθεί με τον Άδωνη. Ο Απόλλωνας για να εκδικηθεί την Αφροδίτη μετα-μορφώθηκε σε αγριόχοιρο και σκότωσε τον Άδωνη. Στο όρος αυτό ο Ηρακλής πραγματοποίησε τον τέταρ-το άθλο του εξολοθρεύοντας τον Ερυμάνθιο κάπρο, που είχε γίνει η μάστιγα της περιοχής. Στον Ερύμαν-θο όμως θα συναντηθεί και η Καλλιστώ με τον γιό της Αρκά, μια μέρα που αυτός πήγε στο δάσος για να κυνηγήσει. Εκεί είδε τη μεταμορφωμένη σε αρκούδα μητέρα του, που διατηρούσε όμως ανθρώπινη σκέ-ψη και νόηση, και ετοιμάστηκε να τη σκοτώσει χωρίς να ξέρει ότι ήταν αυτή. Τότε ο Δίας για να αποφύγει τη μητροκτονία, μεταμόρφωσε και τον Αρκάδα σε μι-κρό αρκουδάκι και έτσι αναγνώρισε τη μητέρα του. Επειδή όμως φοβήθηκε την αντίδρα-ση της Ήρας, αμφότερους τους μετέ-φερε στον ουρανό και μεταμόρφωσε και τους δύο σε αστερισμούς βάζο-ντας τον Αρκτούρο να τους προστα-τεύει. Από τότε η Καλλιστώ είναι η με-γάλη Άρκτος και ο Αρκάδας η μικρή Άρκτος.

Δάσος της Φολόης: Η μυθολογία μας λέει ότι οι αρχαίοι Έλληνες τοπο-θέτησαν εκεί με την φαντασία τους την κατοικία των Κενταύρων, πλάσμα-

τα της Ελληνικής μυθολογίας, οι οποίοι απεικονίζο-νται με ανθρώπινο το επάνω μέρος του κορμού και ζωικό το κάτω (άλογο). Ο Ερυμάνθιος Κάπρος ήταν ένα ζώο κολοσσιαίων διαστάσεων που ζούσε στο πα-ρακείμενο φαράγγι και εξορμούσε στη γύρω περιο-χή όπου, άνθρωποι, ζώα και καλλιέργειες έπεφταν θύματα της καταστροφικής του μανίας. Ο Ηρακλής έφτασε στο Δάσος της Φολόης για να εξολοθρεύσει τον Ερυμάνθιο Κάπρο ύστερα από εντολή του βασι-λιά του Άργους. Εκεί φιλοξενήθηκε από τον βασιλιά των Κενταύρων Φόλο που ήταν φίλος του. Στη διάρ-κεια του γεύματος, η οσμή του οίνου που είχε προ-σφέρει ο Φόλος στον Ηρακλή ξεσήκωσε τους άλ-λους Κένταυρους που όρμησαν στον Ηρακλή για να τον πάρουν πίσω. Στη σύρραξη που επακολούθησε ο Ηρακλής εξόντωσε τους Κένταυρους αφού τους κα-ταδίωξε μέχρι την άκρη της Πελοποννήσου.Όταν όμως επέστρεψε βρήκε το φίλο του Φόλο νε-κρό από ένα δηλητηριασμένο βέλος που γλίστρησε από τα χέρια του και τον τρύπησε στο πόδι. Ο Ηρα-κλής έθαψε τον φίλο του και για να τον τιμήσει έδω-σε το όνομα του στο δάσος που από τότε ονομάζεται Δάσος της Φολόης. Κατόπιν όρμησε στο φαράγγι που ζούσε ο Ερυμάνθιος Κάπρος και κατόρθωσε με τέ-χνασμα να τον πιάσει στο δίχτυ του και να τον μεταφέ-

ρει στους ώμους του στο Άργος.Ο Ερυμάνθιος Κάπρος είναι ο συμβο-λισμός του ορμητικού ποταμού που όταν ξεχειλίζει προκαλεί μεγάλες κα-ταστροφές και τον οποίο ο Ηρακλής με διάφορα έργα κατόρθωσε να μετα-τρέψει σε χρήσιμο και αρδεύσιμο. Το φαράγγι όπου ο Ηρακλής αιχμαλώτι-σε τον Ερυμάνθιο Κάπρο ονομάζεται φαράγγι του Ερυμάνθιου Κάπρου και θεωρείται μεγάλης ιστορικής οικολο-γικής και πολιτιστικής αξίας.

Μυθολογία

8

Οποιονδήποτε τύπο διακοπών και αν αναζητάτε, το Καλέντζι είναι σε θέση να σας τον προσφέρει. Είναι τόπος με εντυπωσιακές φυσικές ομορφιές με κατά-φυτες πλαγιές, κρυστάλλινες πηγές, αξιοθέατα και επιβλητικές κορυφές. Προσφέρει πολλές προτάσεις για ευχάριστες δραστηριότητες κοντά στη φύση όπως περπάτημα, ποδήλατο βουνού, ορεινή πεζοπορία, αναρρίχηση, αλεξίπτωτο πλαγιάς, κυνήγι κ.ά. Οι δι-αδρομές στο βουνό είναι μαγευτικές και ευχάριστες, μέσα σε καθαρή ατμόσφαιρα ατενίζοντας την απερα-ντοσύνη του ορίζοντα.Χτισμένο με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, τα πλακό-στρωτα καλντερίμια σε ένα εντυπωσιακό τοπίο γεμάτο πράσινο, ξυπνά αισθήσεις ξεχασμένες. Συνδυάζει αρ-μονικά το παρελθόν με το παρόν και αποτελεί ένα ιδα-νικό καταφύγιο όχι μόνο το χειμώνα που πιθανότατα θα το δείτε χιονισμένο και θα απολαύσετε χειμερινά σπορ, αλλά και τις τέσσερις εποχές του χρόνου.

Η κεντρική πλατεία αποτελεί χώρο συνάθροισης πολ-λών διαφορετικών ειδών ταξιδευτών αιχμαλωτίζο-ντας τους με την πανοραμική άποψη και θέα αλλά και τις μοναδικές εικόνες και τα εκπληκτικά χρώματα. Εδώ θα νιώσετε τους ρυθμούς ενός ζωντανού ορει-νού χωριού.Θα αισθανθείτε εθνική περηφάνια στον τόπο που γεν-νήθηκε ο θρυλικός Γέρος της Δημοκρατίας Γεώργιος Παπανδρέου και πατέρας του μετέπειτα πρωθυπουρ-γού Ανδρέα Παπανδρέου οι οποίοι ευεργέτησαν την περιοχή.Ως ιστορικός τόπος δε θα μπορούσε να μη φημίζεται για την μεγάλη πνευματική του ανάπτυξη. Θα θαυμά-σετε τα μουσεία του και ίσως να έχετε την ευκαιρία να βρεθείτε εκεί σε κάποια από τις πολιτιστικές εκδηλώ-σεις που διαρκώς διοργανώνονται.Παραδοσιακά εστιατόρια με τοπικά προϊόντα θα κά-νουν την παραμονή σας ξεχωριστή. Γύρω από το Κα-

Καλέντζι

9

λέντζι, υπάρχουν αρκετές περιοχές που η καθεμιά έχει κάτι ιδιαίτερο να σας προσφέρει. Χωρίς πολλά λόγια, το Καλέντζι αναμφίβολα αξίζει την προσοχή σας. Δεν υπάρχει περίπτωση να μη μπει μέσα στην καρδιά σας και να μη σας χαρίσει αλησμό-νητες αναμνήσεις και αξέχαστες εμπειρίες!Σας το συστήνουμε ανεπιφύλακτα.

10

Με ΙΧ Ερχόμενοι μέσω των εθνικών οδών Αθηνών - Πα-τρών διασχίζουμε την Περιμετρική οδό της Πάτρας κατευθυνόμενοι προς την έξοδο Nο.4. Εξερχόμε-νοι ακολουθούμε τη σήμανση προς Οβρυά-Τρίπολη γνωστή και ως «111». Στο 33ο χλμ φτάνουμε στη θέ-ση που λέγεται Διάσελο. Κατευθυνόμαστε αριστερά προς Ερυμάνθεια όπου έπειτα από διαδρομή 3 χλμ. ανηφορίζοντας στα αριστερά μας βλέπουμε το Κέ-ντρο Υγείας Ερυμάνθειας και αμέσως μετά από 1 χλμ. εισερχόμαστε στο κέντρο του ομώνυμου κεφα-λοχωρίου. Βγαίνοντας από την Ερυμάνθεια και ανη-φορίζοντας έπειτα από 9 χλμ. φθάνουμε στο "ιστορι-κό" Καλέντζι. Η συνολική απόσταση Πάτρα – Καλέντζι είναι 46 χλμ ενώ χρονικά διαρκεί περίπου 50 λεπτά.

Με Υπεραστικό ΛεωφορείοΕπικοινωνήστε για να μάθετε περισσότερες πληρο-φορίες για τα δρομολόγια.ΚΤΕΛ Αχαΐας Πληροφορίες / Εκδοτήρια - 2610 623886-8

Με ΤαξίΑξιόπιστα, αποτελεσματικά, καθαρά αποτελώντας ένα γρήγορο τρόπο μετακίνησης ειδικά εάν έχετε οι-κογένεια ή πολλές αποσκευές.Πληροφορίες - www.taxireservations.gr

Με τρένο Η περιοχή εξυπηρετείται από το σιδηροδρομικό άξο-να Αθηνών – Πατρών – Πύργου – Καλαμάτας. Πληροφορίες - www.ose.gr Τηλ: 1110

Με αεροπλάνο ή πλοίο Για τις εναέριες μετακινήσεις υπάρχει το αεροδρόμιο του Αράξου εξυπηρετώντας πτήσεις charter. Πληροφορίες - www.hcaa.grΤηλέφωνο: +30 26930 54000

Τα κυριότερα λιμάνια της Ιταλίας που συνδέονται με την Πάτρα είναι το Μπάρι, το Μπρίντεζι, η Ανκόνα, η Βενετία και η Τεργέστη.Πληροφορίες – www.patrasport.gr Τηλ: 14940

Με ενοικιαζόμενο όχημα Για το επαγγελματικό ταξίδι ή τις διακοπές σας επιλέξ-τε την πιο κατάλληλη λύση οχήματος μέσα από μικρά ή minibus, 4x4, αυτόματα και λιμουζίνες.Πληροφορίες – www.rentalcars.com

Πως θα έλθετε (GPS - 37o 56’ 53.47’’ N - 21o 45’ 40.30’’ E)

11

Τουριστικοί Πράκτορες Αχαΐας

Όνομα Διεύθυνση Τηλέφωνο Email Website

ΑγγελακόπουλοςΠαναγιώτης

Όθωνος Αμαλίας 34, Πάτρα +30 2610 270261+30 2610 271828

metstar@hol.gr

Αποστολόπουλος - Βρής Όθωνος Αμαλίας 25, Πάτρα +30 2610 226053 +30 2610 272906

Αφοί Ιγγλέση Ο.Ε. Ερμού 53, Πάτρα +30 2610 277776 +30 2610 277676

iglessis@otenet.gr

Αφοί Μανωλόπουλου Ο.Ε. Όθωνος Αμαλίας 35, Πάτρα +30 2610 223621 afman@pat.forthnet.gr

Action Travel Φιλοποίμενος 3 & Αγ. Ανδρέου, Πάτρα

+30 2610 221947 +30 2610 274807

info@actiontravel.gr www.actiontravel.gr

Γαλαριώτης Σπύρος Αγ. Ανδρέου 55-57, Πάτρα +30 2610 421529 spgal@otenet.gr

Georgantzos Travel Φαραζούλη 2Α Αίγιο +30 26910 62023

Giannatos Tours Όθ. Αμαλίας 15Α, Πάτρα +30 2610 623011 netlink@otenet.gr

Γκίκα Σταματία Meeting Planner

Υπαπαντής, Ρίο Κ. Καστρίτσι +30 2610 622182 info@meetingplanner.gr www.meetingplanner.gr

Greca S.A. Όθωνος Αμαλίας 82, Πάτρα +30 2610 622182 orders@greca.gr www.greca.gr

Δημητρίου Αγγελική Όθωνος Αμαλίας 93, Πάτρα +30 2610 339049 +30 2610 336272

kaltours@otenet.gr

Δήμου Θ & Β Κυανής Ακτής 7 Σελιανίτικα, Αίγιο +30 26910 73113 +30 26910 72467

Δριμάλας Σπήλιος Αγ. Ιωάννου 82, Κάτω Αχαΐα +30 26930 24380 +30 26930 24860

dreamhg@otenet.gr

Ηλιοκαύτου Ελένη Αγ. Ανδρέου 22, Πάτρα +30 2610 225461 +30 2610 225009

solan@otenet.gr

Ιγγλέσης Ν. & ΣΙΑ Ε.Ε. Ναυμαχίας Έλλης, 1 Πάτρα +30 2610 422102 igglesis@pat.forthnet.gr

Κανελλόπουλος-Κάνιστρας, Μωρέας

Αγ. Ανδρέου 60, Πάτρα +30 2610 621211 +30 2610 621212

Καβαλιεράτος Tours Γούναρη 181, Πάτρα +30 2610 222711 +30 2610 520567

ktours@otenet.gr www.kavalieratostours.gr

Κάρλου Γκόλφω Karlos Tours

Κανάρη 1, Πάτρα +30 2610 276647 pktours@karlos.com.gr

Κακούρης Χαρίλαος& ΣΙΑ Ε.Π.Ε.

Όθωνος Αμαλίας 62,Πάτρας

+30 2610 271702 cacouris@otenet.gr cacouris@galaxy.gr

Κεραμιδά Α. Keramidas Travel

Όθωνος Αμαλίας 44, Πάτρα +30 2610 273330 +30 2610 277179

keramidas@galileo.gr www.keramidastravel.gr

Κουνάβης Αντώνης Nostos Travel

Ηρ. Πολυτεχνείου 40, Πάτρα +30 2610 428064 nostostr@otenet.gr

Korifes Travel Ομογ. Αμερικής 7, Καλάβρυτα +30 26920 29236 info@korifestravel.gr www.korifestravel.gr

Λουμίτης & ΣΙΑ Ο.Ε. Αγ. Ανδρέου 180 & Τριών Ναυ-άρχων, Πάτρα

+30 2610 316070 travel@newconcept.gr gl@newconcept.gr

www.newconcept.gr

Μαργέλης Γιάννης Αγ. Ανδρέου 3, Πάτρα +30 2610 278259 +30 2610 222350

margtr@otenet.gr www.margelis.com.gr

Marine Tours S.A. Πλ. Γεωργίου 3Α, Πάτρα +30 2610 621166

Μαυρίδης Τριαντάφυλλος Ηρ. Πολυτεχνείου 44, Πάτρα +30 2610 426262 rosebook@otenet.gr

Ματθαίος Δημ. & ΣΙΑ Ο.Ε. Ασημ. Φωτήλα 7, Αίγιο +30 26910 21222

Medtrucks & Travel Ηρ. Πολυτεχνείου, Πάτρα +30 2610 461777

Μέρτικας Γιώργος Ηρ. Πολυτεχνείου ,44 +30 2610 428750 www.mertikas.gr

Οικονόμου Μαρία Zenith Travel

Φιλοποίμενος 4, Πάτρα +30 2610 277562 zenithtr@tellas.gr

Πασσάκου Ευθυμία Aktina Travel

Καψάλη 11, Πάτρα +30 2610 222255 +30 2610 222544

patra@aktinatravel.gr

Πατραϊκά Ναυτιλιακά Πρα-κτορεία

Ηρ. Πολυτεχνείου 50, Πάτρα +30 2610 246000 minoanpat@pat.forthnet.gr

Πυλαρινός-Βρυώνης-Κούζιος Ο.Ε

Οθ. Αμαλίας 72, Πάτρα +30 2610 620061 +30 2610 622676

nautilus@hol.gr

Πετροπούλου-Μαρκοπούλου

Σαρανταπόρου 2 & Αθηνών, Πά-τρα

+30 2610 450493

Peloponnestravel Καψάλη 9, Πάτρα +30 2610 622739 info@peloponnestravel.gr www.peloponnestravel.gr

Ρήγα Βασιλική Ν.Ε.Ο. Πατρών-Αθηνών 99, Πάτρα +30 2610 433170

Σγουροδίτης Σπύρος Μητροπόλεως 75, Αίγιο +30 26910 61100 +30 26910 25030

Σιμιτζή Ασημίνα Μιαούλη 52, Πάτρα +30 2610 332752

Στασινόπουλος Νίκος Πλ. Γεωργίου 50, Πάτρα +30 2610 221311

Σταυρόπουλος Ι. Αμερικής 30 & Νοταρά, Πάτρα +30 2610 223608 +30 2610 222628

Στεργιόπουλος Ιωάννης Θεσσαλονίκης 32, Πάτρα +30 2610 222225 +30 2610 620331

info@eprovision.gr www.eprovision.gr

Σχίζας Ανδρέας & ΣΙΑ Ο.Ε. Αιγιάλεως 64, Αίγιο +30 26910 23888

Σχοινάς-Μπουλαλάς Ο.Ε. Αγ. Ανδρέου, Πάτρα +30 2610 275505 +30 2610 279407

Σωτηροπούλου-Ζωχιός Ο.Ε. Aquashipping

Αθηνών 2-4, Πάτρα +30 2610 455622 +30 2610 427100

a q u a s h i p p i n g @ p a t .forthnet.gr

www.aquashipping.gr

Τσαρούχη Χρυσούλα Tsarouchis Tours

Αγ. Ανδρέου 122, Πάτρα +30 2610 623088 +30 2610 221238

tsatour@pat.forthnet.gr www.tsarouchistours.gr

Τελώνης Γεώργιος Οθ. Αμαλίας 12 Πάτρα +30 2610 634000 i n f o . p a t r a p o r t @bluestarferries.com

Travel House Πλ. Γεωργίου 3Α, Πάτρα +30 2610 275018 +30 2610 275118

jstavro@otenet.gr

Φιλόπουλος-Παρθενόπουλος Α.Ε.

Οθ. Αμαλίας 12, Πάτρα +30 2610 622500 sffpatra@otenet.gr

Forcetravel Κουλούρης Ι. & ΣΙΑ

Οθ. Αμαλίας 57, Πάτρα +30 2610 270019 rotaship@otenet.gr

Φούρας Δήμος Αγ. Διονυσίου 26-30, Πάτρα +30 2610 434424 dfouras@otenet.gr

Όνομα Διεύθυνση Τηλέφωνο Email Website

12

13

ΑρχαιολογικάΣτις Δ. υπώρειες του Ερύμανθου, πλησίον του χωρι-ού Αγία Μαρίνα του Δήμου Τριταίας υπήρχε η θεό-κτιστη αρχαία πολιτεία της Τρίτειας η οποία άκμασε τον 3ο π.Χ. αιώνα. Ήταν μία από τις 12 πόλεις που έκτισαν οι Ίωνες στη Β. Πελοπόννησο η οποία ως με-γάλο εμπορικό κέντρο της εποχής με μεγάλη ακμή είχε σημαντικό ρόλο στη σύσταση της Αχαϊκής Συ-μπολιτείας το 280 π.χ με αφορμή την εγκατάσταση σε αυτές μακεδονικών φρουρών. Η μεροληπτική στάση της Ρώμης υπέρ της Σπάρτης και οι εσωτερικές δια-φορές είχαν σαν αποτέλεσμα να διαλυθεί η Συμπολι-τεία και να υποταχθούν όπως και η υπόλοιπη Ελλάδα στους Ρωμαίους 146 π.χ. Ο Παυσανίας αναφέρει στα «Αχαϊκά» ότι στην είσοδο της πόλης υπήρχε περικαλλές ταφικό μνημείο από λευκό μάρμαρο με ανάγλυφες επιγραφές, έργο του αθηναίου ζωγράφου Νικία, βοηθού του μεγάλου Πραξιτέλη. Κα-

τά την ανασκαφική έρευνα αποκαλύφτηκαν θεμέλια της αγοράς και ταφικές στήλες των ρωμαϊκών χρόνων.

Στον οικισμό Βασιλικό διατηρούνται ερείπια μεγα-λοπρεπούς αρχαίου οικοδομήματος που ονομάζεται Παλιοκλήσσι. Επίσης στην Βορειοανατολική άκρη του Βασιλικού στο Γελαδινό διατηρείται ένα υπόγειο παλαιό οικοδόμημα. Η παράδοση λέει ότι εκεί κατοι-κούσε ένας βασιλιάς και η βασιλοπούλα του πνίγηκε σε κοντινή πηγή. Ο βασιλιάς, τότε, διέταξε και βού-λωσαν την πηγή με μαλλιά και το νερό βγήκε στο Χα-τζούρι, στη θέση Άβυσσος.

Κοντά στο χωριό Σκιαδά του Δήμου Τριταίας, στη δε-ξιά όχθη του παραπόταμου Πηνειού και στην κορφή ενός λόφου, που έχει υψόμετρο 54 μέτρα, βρίσκεται το Σγάρτσικο, αρχαία ακρόπολη που χρησιμοποιή-θηκε αργότερα από τους Βυζαντινούς και τους Φρά-γκους. Τα τείχη και τα ερείπια από τα οικοδομήματα σώζονται σε ικανοποιητικό βαθμό. Λέγεται και Κά-στρο Δοξαπατρή, γιατί προφανώς είχε περιέλθει στην κατοχή του βυζαντινού αυτού στρατηγού, ο οποίος αγωνίστηκε κατά των Φράγκων το 1204.

Στην Πλατανόβρυση (πρώην Μέτζενα) ερευνήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1930 μερικοί συλημένοι θαλαμωτοί τάφοι, ένας από τους οποίους περιείχε "συ-νήθη" μυκηναϊκά αγγεία. Στην ίδια περιοχή, στη θέση Καμίνι, υπάρχει και δεύτερο νεκροταφείο της περιο-χής που δεν έχει έως τώρα ερευνηθεί.

Το μεγαλύτερο σε έκταση νεκροταφείο της περιο-χής έχει εντοπιστεί και εν μέρει ερευνηθεί στον Άγιο Βασίλειο Χαλανδρίτσας. Η κεραμική που βρέθηκε στους θαλαμωτούς τάφους δεν διαφέρει από αυτήν που συναντάμε στα νεκροταφεία γύρω από τη Πάτρα. Από τα αξιολογότερα κτερίσματα των ταφών είναι ένας χάλκινος διπλός πέλεκυς. Σε γειτονική λοφο-σειρά, γνωστή με το όνομα Τρουμπές, ανασκάφηκαν

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

τρεις τάφοι. Πρόκειται, για τυμβοειδείς κατασκευές, οι οποίες περιελάμβαναν κτιστούς θαλαμοειδείς τά-φους, Τύμβος υπάρχει και στη περιοχή Αγραπιδιές. Oι κιβωτιόσχημοι τάφοι του περιείχαν τέσσερα χειρο-ποίητα αγγεία και μερικά πήλινα κομβία της ΜΕ ΙΙΙ - ΥΕ Ι περιόδου. Πρόκειται για εν μέρει κατεστραμμένα μνημεία, τα οποία δεν έχουν έως τώρα ερευνηθεί.Στη θέση Σταυρός Χαλανδρίτσας έχει αποκαλυφθεί εκτεταμένος οικισμός, που ανάγεται στην ΥΕ ΙΙΙ Β - ΙΙΙ Γ’ περίοδο. Οι πληροφορίες που μας προσφέρει είναι ολοκληρωμένες και πολύπλευρες, καθώς αποτελεί μέχρι σήμερα το μοναδικό μυκηναϊκό οικισμό της δυ-τικής Αχαΐας, που η ανασκαφική έρευνα έχει φέρει στο φως κατά το μεγαλύτερο τμήμα του. Ο οικισμός βρίσκεται κοντά στον αρχαίο δρόμο που οδηγούσε από τα παράλια προς την ενδοχώρα και, από την άποψη αυτή, η στρατηγική του σημασία στην ευρύτερη περιοχή είναι αυτονόητη. Εξάλλου την ίδια πορεία ακολουθεί και η σημερινή οδός Πατρών-Καλα-βρύτων. Οι κατοικίες, μερικές από τις οποίες ήταν δι-ώροφες, καταλαμβάνουν κυκλοτερώς την κορυφή και τα πρανή του χαμηλού λόφου. Αναγνωρίζονται ελεύ-θεροι κοινόχρηστοι χώροι αλλά και στενοί δρόμοι που συχνά καταλήγουν σε αδιέξοδο. Ιδιαίτερη αξία για την περιοχή της Δυτικής Αχαΐας έχει το γεγονός ότι η συ-γκεκριμένη εγκατάσταση ουδέποτε καταστράφηκε από φωτιά και δεν εγκαταλείφθηκε κατά την Υπομη-κυναϊκή περίοδο. Ο πληθυσμός της, όμως, μειώθηκε δραματικά, προσλαμβάνοντας εμφανώς τις επιπτώσεις αρνητικών για τους Μυκηναίους εξελίξεων στην ευ-ρύτερη περιοχή. Στον ίδιο χώρο υπάρχουν ενδείξεις για παλαιότερη μεσοελλαδική παρουσία, η οποία είχε μάλλον τη μορφή νεκροταφείου γένους ή φυλής. Μια παλαιότερη πληροφορία για την ύπαρξη μυκηναϊκού οικισμού στα βόρεια της Χαλανδρίτσας, στη θέση Άγι-ος Αντώνιος, δεν έχει επιβεβαιωθεί από ευρήματα.

Στη θέση Πορί, κοντά στο γειτονικό Μοίραλι, ανα-φέρεται η ύπαρξη μυκηναϊκού νεκροταφείου θαλα-μωτών τάφων, αλλά η ακριβής θέση του χώρου πα-ραμένει άγνωστη.

Ιδιαίτερα σημαντική κατά τη Μυκηναϊκή περίοδο ήταν και η περιοχή του σημερινού Καταρράκτη. Στη θέση Δρακότρυπα ανασκάφηκε τμήμα οικισμού που χρο-νολογείται στη ΥΕ Ι και την ΥΕ ΙΙΙ περίοδο. Ένα με-γαλόσχημο κτίριο που ερευνήθηκε στον Άγιο Αθανά-σιο κατοικήθηκε τόσο κατά τη Μεσοελλαδική όσο και την Υστεροελλαδική περίοδο, ενώ πιθανά ίχνη μυ-κηναϊκής κατοίκησης υπάρχουν και στον Άγιο Γεώρ-γιο. Ένας εκτεταμένος μεσοελλαδικός οικισμός στο Πυργάκι φανερώνει τη διαχρονική σπουδαιότητα της ευρύτερης περιοχής, η οποία κατέχει μια εξαιρετική στρατηγική θέση, καθώς αποτελεί σταυροδρόμι προς την ενδοχώρα της Αχαΐας, τη Δυμαία Χώρα, την Αρ-καδία και τη Κορινθία. Τον κομβικό και μεγάλης ση-μασίας ρόλο της θέσης επιβεβαιώνει και η παρουσία δυο θολωτών τάφων πλησίον της Ροδιάς, οι οποί-οι εκτός των άλλων περιείχαν ασημένια και χάλκινα σκεύη αλλά και χάλκινα όπλα, από τα οποία ξεχωρίζει εγχειρίδιο με διακόσμηση επίθετων δελφινιών από χρυσό και νικέλιο. Τμήμα νεκροταφείου θαλαμωτών τάφων ερευνήθηκε στη θέση Μπουγά-Καρέλα της Ροδιάς, όπου ορισμένοι από τους τάφους βρέθηκαν συλημένοι. Σε μικρή απόσταση από το νεκροταφείο αναφέρεται η ύπαρξη μυκηναϊκού οικισμού.

Σημαντικές μυκηναϊκές εγκαταστάσεις έχουν έρ-θει στο φως και στο δυτικό τμήμα του δήμου, το οποίο καταλαμβάνει η εύφορη πεδιάδα των Φαρ-ρών. Στις ίδιες τις Φαρρές μερικοί τύμβοι με κτι-στούς θαλαμοειδείς τάφους και γεωμετρικά ευρή-ματα φαίνεται να κατασκευάστηκαν προς το τέλος της Μεσοελλαδικής περιόδου και στην αρχή της Υστεροελλαδικής. Στο Σταροχώρι (Λαλούσι), κο-ντά στο Κομποβούνι, υπάρχουν πληροφορίες για την ύπαρξη νεκροταφείου θαλαμωτών τάφων, ενώ βεβαιωμένη είναι η παρουσία τύμβου στη θέση Ξηρόκαμπος Σταροχωρίου, αμφίβολης όμως χρο-νολόγησης. Επίσης ασαφείς αναφορές κάνουν λό-γο για πιθανή μυκηναϊκή κεραμική στο Βασιλικό, που ίσως προέρχεται από τάφο.

14

15ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΘρησκευτικάΣε μικρή απόσταση από την κάτω είσοδο του χωρι-ού Καλέντζι πρωτοσυναντάμε το παρεκκλήσι της Με-ταμόρφωσης Σωτήρος. Κατασκευάστηκε πριν το 1850, επισκευάστηκε και ανακαινίστηκε το 2009. Στο προαύλιό της το 1965, που έγινε η χάραξη του νέου δρόμου, βρέθηκαν χτιστοί τάφοι με οστά. Εορ-τάζει στις 6 Αυγούστου.

Ανηφορίζοντας και κατευθυνόμενοι δεξιά στην πρώ-τη διασταύρωση του χωριού, συναντάμε τον κεντρικό ενοριακό ναό του Αγ. Ιωάννη του Προδρόμου. Εί-ναι μία γραφική εκκλησία με τρούλο, πέτρινο καμπα-ναριό, αιωνόβια πλατάνια και πλατεία γύρω από το ναό. Κατασκευάσθηκε περί το 1825 και αγιογραφή-θηκε το 1833 από τον Αιγιώτη Κώστα Φανέλλη. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής εισβολής τον Ιούλιο του 1943 βομβαρδίστηκε το καμπαναριό. Επίσης, επλή-

γη από τον σεισμό του 2008 και κρίθηκε διατηρητέο μνημείο. Υποστυλώθηκε και αναμένεται η αναπαλαί-ωσή του. Εορτάζει στις 24 Ιουνίου. Λειτουργεί όλο το χρόνο εκτός των λειτουργιών εις μνήμην και εξαιρέ-σεων των υπολοίπων ενοριακών παρεκκλησίων.

Ανηφορίζοντας προς την κεντρική πλατεία δίπλα από το τουριστικό περίπτερο και την παιδική χαρά βρίσκε-ται το όμορφο γραφικό παρεκκλήσι της Αγίας Παρα-σκευής. Κατασκευάστηκε περί το 1850 και ανακα-τασκευάστηκε επί Γεωργίου Παπανδρέου το 1963-4. Εκεί, το 1989 στεφανώθηκε ο τέως Πρωθυπουργός Γεώργιος Α. Παπανδρέου. Λόγω της κομβικής θέ-σεως πλησίον των εγκαταστάσεων εστίασης και δια-μονής προτιμείται για τελέσεις μυστηρίων γάμων και βαπτίσεων. Εορτάζει στις 26 Ιουλίου.

Διασχίζοντας την κεντρική πλατεία και το χωριό με Νότια κατεύθυνση, συναντάμε το παρεκκλήσι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Κατασκευάστηκε περί το 1850 φιλοξενώντας στον ίδιο χώρο το ενοριακό κοι-μητήριο. Εορτάζει στις 15 Αυγούστου ενώ την προη-γούμενη μέρα στον εσπερινό ψέλνονται τα εγκώμια και πραγματοποιείται λιτάνευση της εικόνας.

Ανεβαίνοντας με αυτοκίνητο στον Ερύμανθο και προ-σπερνώντας την περιοχή Σπέντζουρα (πηγή με ερεί-πια αρχικού οικισμού Καλεντζίου) σε απόσταση περί-που 6 χλμ από το Καλέντζι συναντάμε στην πλαγιά του Ερύμανθου, μέσα στο ελατόδασος, δεξιά, το παρεκκλήσι της Αναλήψεως. Κατασκευάστηκε το 1920, ανακατασκευάστηκε το 1980 και εορτάζει ως κινητή εορτή σαράντα μέρες μετά το Πάσχα.

Κατευθυνόμενοι με αυτοκίνητο από το χωριό προς

την περιοχή Γελαδινό, μέσω Πόρου, συναντάμε το παρεκκλήσι του Αγ. Νικολάου. Κατασκευάστηκε το 1942 και ανακαινίσθηκε εκ θεμελίων το 2000. Εορ-τάζει στις 10 Μαΐου.

Τέλος, επιστρέφοντας από το Καλέντζι κατευθυνόμε-νοι προς το συνοικισμό Βασιλικό (5χλμ. περίπου) συ-ναντάμε το ιδιωτικό παρεκκλήσι του Αγ. Κωνσταντί-νου & Ελένης. Κατασκευάστηκε το 2006 από την οικογένεια Ανδρικόπουλου Παναγιώτη. Εορτάζει στις 21 Μαΐου. Λειτουργεί στις εορτές της Αγ. Βαρβάρας – 4 Δεκεμβρίου, Αγ. Αντωνίου – 17 Ιανουαρίου και στην Πρόοδο του Τιμίου Σταυρού την 1η Αυγούστου.

Συνεχίζοντας το δρόμο αριστερά προς Μπαντζέϊκα συναντάμε δεξιά το παρεκκλήσι του Αγ. Δημητρίου. Κατασκευάστηκε το 1980 πάνω σε ερείπια παλιού ναού. Εορτάζει στις 26 Οκτωβρίου.

Ακολουθώντας το δρόμο προς Μπαντζέϊκα συναντά-με δεξιά πάνω σε λοφίσκο το παρεκκλήσι της Ζωο-δόχου Πηγής. Πρωτοκατασκευάστηκε πριν το 1800. Αναφέρεται ως εγκαταλειμμένο το 1849 σε κώδικα της Μονής Γηροκομείου Πατρών. Ανακατασκευάστη-κε το 1950 και είναι παράρτημα του Ι.Ν. Αγ. Ιωάννη Καλεντζίου. Εορτάζει την Παρασκευή της Διακαινησί-μου μετά το Πάσχα και λειτουργεί δύο φορές το μήνα. Τελεί υπό επισκευή μετά το σεισμό του 2008.Πληροφορίες: Πάτερ Θόδωρος Ανδρικόπουλος Τηλ. 26940 51667

16

Κατεβαίνοντας τον ίδιο δρόμο συναντάμε τον οικισμό Άγιος Γεώργιος Καλεντζεϊκων, όπου ατενίζουμε ψη-λά στο λόφο τη γραφική εκκλησία του Αγ. Γεωργίου. Το αρχικό ερημοκκλήσι χτίστηκε προ του 1920. Ανα-κατασκευάστηκε το 1943, όταν ο οικισμός αποσπά-στηκε από την ενορία Καλεντζίου και αποτέλεσε την ενορία του Αγ. Γεωργίου Καλεντζεϊκων. Κατά τα έτη 1995-2012 επεκτάθηκε, ανακαινίστηκε και είναι στο-λίδι για την περιοχή.

Συνεχίζοντας το δρόμο προς Πάτρα, φθάνουμε στο Διάσελο, όπου συναντάμε αριστερά το ναό της Αγίας Βαρβάρας. Χτίστηκε το 1972 σε οικόπεδο που δώ-ρισε ο Θεόδ. Καλογερής ή Γκούρας. Επεκτάθηκε και ανακαινίστηκε κατά τα έτη 1980 και 1999. Είναι πα-ράρτημα της ενορίας Αγ. Γεωργίου.Πληροφορίες: Πετρόπουλος Γεώργιος Τηλ, 2610 329624 & 6945701575

Στο Βελιμάχι και στη θέση Σελίτσα, περιτριγυρισμέ-νο από θαυμάσιο δάσος - λειτουργεί το μοναστήρι Αγίου Ιωάννου Θεολόγου ή Αγίων Πάντων η ανέ-γερση του οποίου συνδέεται με θρύλους και παρα-δόσεις. Στην αρχή η Μονή χτίστηκε εκεί όπου είναι σήμερα το μοναστήρι της Μονής Ταξιαρχών πλη-σίον του χωριού Αλεποχώρι. Οι δύσκολες καιρικές συνθήκες εξανάγκασαν τους μοναχούς να κατέβουν προς τα κάτω και έχτισαν τη Μονή στη θέση Άγιος Αντώνιος απέναντι από τη σημερινή της θέση. Αλ-λά και η νέα θέση δε συνέβαλε στην ομαλή λειτουρ-γία της Μονής. Η σημερινή Μονή θα πρέπει να οι-κοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1715 - 1728 από τον ιερομόναχο Νεκτάριο, στον οποίο οι παραδόσεις αποδίδουν σπουδαίες ικανότητες, ακόμα και θαυμα-τουργικές. Λίγο μετά την ίδρυσή της το 1748 η Μονή αναγνωρίστηκε ως σταυροπηγιακή. Με το πέρασμα του χρόνου, απέκτησε πνευματικούς δεσμούς με το Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης του Σινά. Η Μονή πανηγυρίζει την Κυριακή των Αγίων Πάντων. Πληροφορίες: Πάτερ Αρτέμιος Αργυρόπουλος Τηλ. 26940 71267

Κατευθυνόμενοι με αυτοκίνητο, μέσω Ε.Ο.33, φθά-νουμε στο χωριό Σκιαδά. Συνεχίζουμε την διαδρο-μή σε ανηφορικό χωματόδρομο περίπου μισής ώρας συναντώντας την Ιερά Μονή Νοτενών στο Σκιαδά. Είναι κτισμένη σε μία από τις παραφυάδες του Ερύ-μανθου (Ωλενού) που κατευθύνεται προς Νότο και καταλήγει στον ποταμό Πηνειό της Ηλείας, υπάγεται όμως στην Μητρόπολη Πατρών. Είναι ανδρώα μο-νή, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Η αρ-χική μονή των Νοτενών κτίσθηκε μάλλον τον 16ο αι. (1530) πάνω από τη σημερινή μονή, κοντά στην κορυ-φή του βουνού. Σήμερα απόκεινται σε σωρούς λίθων τα κελιά της πρώτης αυτής μονής, ωστόσο διακρίνεται ο περίβολος τους. Υπάρχει επίσης παλαιός ναός αφι-ερωμένος στην Παναγία, που είναι στηριγμένος πάνω σε αρχαίο ναό, μάλλον του Απόλλωνα, του οποίου δι-ασώζονται κίονες, κιονόκρανα και άλλα αρχιτεκτονικά μέλη. Ο ναός της Παναγίας έχει εξαίρετες τοιχογραφί-ες του 17ου αι. και κάτω απ' αυτές άλλες παλαιότερες, αγίων, από τις οποίες σώζονται 3-4. Λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επι-κρατούσαν εκεί οι μοναχοί εγκατέλειψαν τη μονή αυτή και κατέβηκαν 500 περίπου μέτρα πιο κάτω, όπου έχτισαν τη Νέα Μονή. Το 1902 κτίσθηκε ναός

17

έξω από τον περίβολο της μονής όπου φυλάσσεται η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας της Νοτενιώ-τισσας με αργυρά επένδυση. Έχει ωραίο ξυλόγλυπτο τέμπλο και παλαιές εικόνες. Είναι ρυθμού Βασιλικής με μικρό κωδωνοστάσιο στην οροφή του. Τον Απρίλιο του 1821 φέρεται ότι οι Τούρκοι σύλη-σαν τη μονή και για να εκδικηθεί την προσβολή συνε-πλάκη μαζί τους και φονεύθηκε ο Δελή Γιώργης του Γιαννιά. Υπάρχει μάλιστα και δημοτικό τραγούδι που αναφέρεται σ' αυτό το γεγονός. Ο ναός της μονής λόγω κατολισθήσεων γκρεμίσθηκε και διασώθηκε μόνο το κωδωνοστάσιο. Στη θέση του οικοδομήθηκε νέος ναός αφιερωμένος στον Άγιο Γε-ράσιμο. Στη μονή ανήκει αριθμός ναΐσκων κτισμένων στη γύρω περιοχή. Στην περιοχή υπάρχει ναός αφιε-ρωμένος στον Άγιο Ιωακείμ όπου σώζονται βρίσκο-νται ολιγάριθμα από τα θαυματουργά του λείψανά. Η μονή πανηγυρίζει στις 23 Αυγούστου (απόδοση εορ-τής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου) και στις 3 Ιουλίου (μνήμη του προστάτη της Αγίου Ιωακείμ).Πληροφορίες: Πάτερ Ιερώνυμος Διαμαντόπουλος Τηλ. 26940 53293

Ταξιδεύοντας μέσω της Ε.Ο. 33 (πρώην 111) φθά-νουμε στα Τριπόταμα. Ακολουθώντας το δρόμο προς Αγράμπελα, σε υψόμετρο 800 μέτρων δεσπόζει επι-βλητικά η Ιερά Μονή Πορετσού, που είναι αφιερω-μένη στην Παναγία. Η ίδρυση της χάνεται στα βάθη του χρόνου ενώ το όμορφο Καθολικό της Μονής εί-

ναι εσωτερικώς ολόκληρο αγιογραφημένο από τους Ναυπλιώτες αγιογράφους Αδελφούς Μόσχου το 1611 με τη συνδρομή του άρχοντα Κοκλώνη. Πρό-σφατα επισκευάστηκε και ανακαινίσθηκε. Πληροφορίες: Τηλ. 26240 81263

Κοντά στο παλιό χωριό Νεζερά απέναντι από τα χωριά Καλάνιστρα και Κάλανος βρίσκεται η Ιερά Μονή Χρυ-σοποδαρίτισσας. Ο ναός κτίστηκε στα τέλη του 12ου αι. και υπήρξε κρησφύγετο επαναστατών του 1821 και ενός εκ των πρωτεργατών του Αγώνα, του μητροπολί-τη Παλαιών Πατρών Γερμανού, αλλά και ο τόπος της σύλληψής του. Εορτάζει στις 15 Αυγούστου.Πληροφορίες: Πάτερ Νικόδημος Μπαρούσης Τηλ. 26940 91318 & 91381

Κοντά στον φράγκικο πύργο του Tremouille στο χω-ριό Χαλανδρίτσα δίπλα σε έναν αναπαλαιωμένο νε-ρόμυλο-νεροτριβή, όπου ο επισκέπτη μπορεί να έχει παράλληλα και μια πολιτιστική ξενάγηση με τις παλι-ές πατροπαράδοτες ασχολίες των κατοίκων βρίσκε-ται ο Ιερός ναός του Αγίου Αθανασίου στην Χαλαν-δρίτσα. Ο ναός είναι του 15ου αιώνα και σώζεται σε άριστη κατάσταση έπειτα από νεότερες επεμβάσεις. Χαρακτηριστική είναι η εικόνα του Αγίου Αθανασίου του 1772 στο ιερό η οποία είναι σημαδεμένη από βό-λια. Εορτάζει στις 18 Ιανουαρίου.Πληροφορίες: Πάτερ Νικόλαος Μαυροειδής Τηλ. 26940 22259

18

19

Το όνομα του χωριού Καλέντζι πιστεύεται ότι προέρ-χεται από οικογένεια οικιστών με το επώνυμο Καλέ-ντζι. Η εγκατάσταση της οικογένειας στο δεσποτάτο της Ηπείρου υπολογίζεται ότι έγινε μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους Φράγκους το 1204. Μετά την παρακμή του δεσπο-τάτου κλάδοι της οικογένειας μετακινήθηκαν στη νό-τια Ελλάδα.

Η εγκατάσταση του οικιστή στις πλαγιές του Ερύμαν-θου πιθανολογείται ότι έγινε στην περιοχή της Με-ταμόρφωσης Σωτήρως, στο κάτω μέρος του χωριού. Το παλιό χωριό βρισκόταν στην θέση Σπέντζουρα σε

υψόμετρο 1.300m όπου διακρίνονται ερείπια παλαι-ών οικιών. Η μεταφορά του χωριού Καλέντζι στη ση-μερινή θέση υπολογίζεται ότι έγινε μετά το 1806 που ολοκληρώθηκε ο χαλασμός των κλεφτών και έγινε ο εφησυχασμός των Τούρκων.

Κατά την επανάσταση του 1821 πολλοί Καλεντζιώτες βοήθησαν οικονομικά στον αγώνα και πήραν μέρος σε μάχες.

Στις 28 Ιουλίου 1943 βομβαρδίστηκε από τους Γερ-μανούς και στις 14 Απριλίου 1944 οι Γερμανοί έβα-λαν φωτιά στο χωριό καίγοντας 19 σπίτια.

Ιστορικά

Ο Ερύμανθος ή Ωλενός με υψόμετρο 2.224μ., ανή-κει στη γεωλογική ζώνη Ωλενού - Πίνδου και στις προστατευόμενες περιοχές Natura 2000 με στόχο τη διατήρηση της άγριας χλωρίδας και πανίδας του. Έχει πολλές πηγές στα αλπικά λιβάδια που βρίσκο-νται πάνω από τα 1.500 μ. Στο βουνό αυτό θα θαυ-μάσουμε την ομορφιά που δίνουν οι σχιστόλιθοι οι οποίοι έχουν ένα έντονο κόκκινο ή πράσινο χρώμα. Τα δάση κωνοφόρων με Κεφαλληνιακή ελάτη, που καλύπτουν το μεγαλύτερο τμήμα των βόρειων πλα-γιών του όρους, χαρακτηρίζονται από καλή δομή και πυκνές συστάδες μέχρι το υψόμετρο των 1.700 μ. Ο

Ερύμανθος διακρίνεται για το άγριο φυσικό του περι-βάλλον, τα δάση κωνοφόρων, την πυκνή βλάστηση, τα σπάνια και τα άγρια είδη, την εξαιρετική θέα, τις διάσπαρτες πηγές, τα ρυάκια, τους όμορφους ποτα-μούς που σχηματίζουν κοιλάδες και απότομες χαρά-δρες. Η τεράστια αυτή κληρονομιά της περιοχής αξί-ζει την προσοχή και το σεβασμό όλων μας.

Χλωρίδα: Στoν Ερύμανθο φύονται πάνω από 970 είδη φυτών, σημαντικός αριθμός των οποίων προ-στατεύονται από την ελληνική και τη διεθνή νομοθε-σία. Ανάμεσα σε αυτά υπάρχουν 90 ελληνικά ενδημι-

Φύση

20

21

κά είδη, από τα οποία τα 47 είναι ενδημικά της Νότιας Ελλάδας και τα 13 ενδημικά της Πελοποννήσου. Εδώ συναντάμε το μανιτάρι με το κόκκινο καπέλο και τις άσπρες βούλες αμανίτης μυγοκτόνος, ο οποίος κατατάσσεται στα δηλητηριώδη καθώς προκαλεί γα-στρεντερικές διαταραχές αλλά και μια κατάσταση μέ-θης και έκστασης αφού διαθέτει παραισθησιογόνες ουσίες. Επίσης οι ασφάκες είναι πολύ διαδεδομένες σχεδόν σε όλο τον όγκο του όρους αφού ευδοκιμούν σε πετρώδη και βραχώδη μέρη.

Πανίδα: Ο Ερύμανθος έχει πλούσια πανίδα με ποι-κιλία άγριων και σπάνιων ζώων. Εδώ, έχει επιλέξει να πετάει και η σπάνια πεταλούδα Ραrnassio Apollo. Από θηλαστικά θα συναντήσουμε κυρίως ασβούς, λαγούς, αλεπούδες, τσακάλια, νυφίτσες, αγριογού-ρουνα και κουνάβια. Τα σημαντικότερα πτηνά που θα συναντήσουμε στις ορθοπλαγιές των φαραγγι-ών είναι γεράκια, δρυοκολάπτες, τσίχλες, κοτσύφια, πέρδικες, μπεκάτσες, σπουργίτια, σταχτοπετροκλή-δες, καρβουνιάρηδες, χιονοψάλτες, χρυσαετούς αλ-λά και τα κορακοειδή της αλπικής ζώνης, που είναι κατάμαυρα με χαρακτηριστικό κίτρινο ράμφος όπως κοράκια, κουρούνες, καρακάξες, καλιακούδες και κίσσες. Εντελώς πρόσφατα, ανακαλύφθηκαν ίχνη βί-δρας σε παραποτάμια θέση του όρους.

Ποτάμια: Κύριος ποταμός στη Δημοτική ενότητα Φαρρών είναι ο Πείρος, ο οποίος πηγάζει από τον Ερύμανθο, διέρχεται νότια της Χαλανδρίτσας διασχί-ζοντας την πεδιάδα Φαρρών - Χαλανδρίτσας και εκ-βάλλει στον Πατραϊκό κόλπο. Η λεκάνη απορροής του είναι η μεγαλύτερη στη Δυτική Αχαΐα. Στη διαδρομή του, ο Πείρος δέχεται πλήθος χειμάρρων, όπως ο Πα-ραπείρος, το Πουρναρολάγκαδο, το Τρανολάγκαδο και το Μεσολάγκαδο. Κατά μήκος του Πείρου υπάρχει μονοπάτι, το οποίο ξεκινάει από τη Βαλμαντούρα και καταλήγει στα Λακκώματα. Η διαδρομή διασχίζει ένα

κατάφυτο τοπίο, ενώ τα παραδοσιακά πέτρινα γεφύρια την κάνουν αγαπητή στους πεζοπόρους. Στην περιο-χή σύντομα θα ολοκληρωθεί η κατασκευή του υδρευ-τικού Φράγματος Πείρου-Παράπειρου, το οποίο θα υδροδοτήσει τη Δυτική Αχαΐα, τη ΒΙ.ΠΕ. και την Πάτρα.

Χείμαρρος: Ο Παραπείρος, που ονομάζεται και Τε-θρέας, αποτελεί τον κυριότερο κλάδο του Πείρου ποταμού. Πηγάζει από τις κορυφές Προφήτης Ηλίας, Πυργάκιον, Ψηλή Τούρλα και Γρανίτης του Ερύμαν-θου. Σε αυτόν συμβάλλουν τα ρέματα Πόρος, Κακό Λαγκάδι, Λαχίδα, Δύο Λαγκάδια και Πέλιζα.

22

Καλέντζι: Το Καλέντζι είναι χτισμένο αμφιθεατρικά σε ύψος 900 έως 950 μέτρων σ' ένα φυσικό εξώστη του Ερύμανθου και θεωρείται ορειβατικός παράδει-σος αλλά και αγαπημένο σημείο απογείωσης αιωρο-πτεριστών. Ο επισκέπτης μετά το ζεστό καλωσόρισμα και την απλόχερη φιλοξενία των κατοίκων θα απο-λαύσει το υγιεινό ξηρό κλίμα από το ελατόδασος που απλώνεται ανατολικά στις πλαγιές του Ερύμανθου. Θα αγναντέψει την πανοραμική θέα που εκτείνεται

από το μυθικό δάσος της Φολόης ως τον κάμπο της Ηλείας με το φράγμα του Πηνειού μέχρι το Ιόνιο Πέ-λαγος. Επίσης, μέσα και γύρω από το χωριό στις θέ-σεις Τσούκα, Πόρος, Γελαδινό, Μάγερα, Τούμπι Πα-ναγιάς και Κόκκινη Ράχη θα απολαύσει υπέροχους σύντομους περιπάτους, το θαυμάσιο βαθύ ίσκιο των πλατανιών και των ελάτων και τα γάργαρα νερά των πηγών που καταλήγουν στην άνω και κάτω βρύση. Το χωριό είναι ο τόπος καταγωγής της οικογένειας

Διαδρομές

23

των Πολιτικών Παπανδρέου. Μάλιστα στην πλατεία του χωριού δεσπόζουν τα αγάλματα του «Γέρου της Δημοκρατίας» Γεωργίου Παπανδρέου και του Αν-δρέα Παπανδρέου.

Βελιμάχι-Αλεποχώρι-Σπαρτιά: Από το μικρό αυ-τό χωριό, ο ορεινός όγκος του Ερυμάνθου φαντάζει επιβλητικότερος και εντυπωσιακότερος από κάθε άλ-λο σημείο της Τριταίας. Εδώ βρίσκεται ο Ιερός Ναός της Παναγίας Βελιμαχίου που κτίστηκε τον 13ο αιώ-να πάνω σε μια εξοχή του βράχου και έχει κηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Επίσης στο χωριό υπάρ-

χουν ο ναός του Αγίου Ανδρέα, πέτρινη εκκλησία που μετρά περισσότερο από έναν αιώνα ζωής, καθώς και παλιά πέτρινη εκκλησία ο ναός του Αγ. Γεωργίου, του 17ου αι., που είναι περιστοιχισμένη από πέτρινο μα-ντρότοιχο ύψους δυο μέτρων. Πλησίον του χωριού και περιτριγυρισμένο από θαυμάσιο δάσος, λειτουργεί το μοναστήρι των Αγίων Πάντων η ανέγερση του οποίου συνδέεται με θρύλους και παραδόσεις. Το Αλεποχώρι έχει χαρακτηριστεί από το Υπουργείο Πολιτισμού ως παραδοσιακός οικισμός. Βρίσκεται χτισμένο στους πρόποδες δύο απότομων βουνών σε υψόμετρο 530 μέτρων. Η ονομασία του χωριού προ-

έρχεται από τον μυθικό Γίγαντα Άλπο. Από το χωριό κατάγεται η ιστορική οικογένεια Τσαλαμιδά με προ-σφορά στον αγώνα του 1821 και στην πολιτική. Μά-λιστα, σε οχυρή θέση του χωριού, υπάρχει σε αρκετά καλή κατάσταση, ο τεράστιος και τριώροφος πύργος του Τσαλαμιδά. Επίσης από το Αλεποχώρι κατάγο-νταν και οι αγωνιστές του '21 Ανδρικόπουλοι.

Η Σπαρτιά ή Γρεβενό, όπως λεγόταν μέχρι το 1956, εί-ναι από τα παλαιότερα χωριά της Τριταίας. Εδώ θα δού-με τον Ναό των Αγίων Αποστόλων, που κτίστηκε στη θέση παλαιότερης πέτρινης εκκλησίας. Μέσα υπάρχει παλιός πέτρινος διπλός σταυρός, Ρώσικης προέλευ-σης, και στο γύρω χώρο έχει εντοπιστεί παλιό νεκρο-ταφείο. Επίσης τους Ναούς του Αγίου Κωνσταντίνου με ενδιαφέρον πέτρινο καμπαναριό που αγιογραφήθηκε το 1868, της Αγίας Τριάδος με περίτεχνο καμπαναριό που κατασκευάστηκε το 1905 και του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου που είναι παλαιό Βυζαντινό μοναστήρι μέσα στο πανέμορφο ελατόδασος. Στη Σπαρτιά, στην κορυφή του βράχου Τούρλα είναι το κάστρο Γουλά που πολιορκήθηκε και αλώθηκε από τους Ενετούς το 1400. . Το αναρριχητικό πεδίο της Σπαρτιάς βρίσκεται στα 800 μέτρα υψόμετρο στους δυτικούς πρόποδες του Ερυμάνθου. Προσφέρει άπλετη θέα προς τον Ωλε-νό και την κορυφογραμμή του Ερυμάνθου.

Δροσιά: Η Δροσιά ή Προστοβίτσα βρίσκεται στους πρόποδες του Ερύμανθου σε υψόμετρο 726 μέτρων. Έχει έκταση 32 τ.χ. και σε αυτήν ανήκουν και οι οικι-σμοί-χωριά Κούμπερι, Πτέρη, και Αγραπιδιά. Η περι-οχή κατοικείται από την αρχαιότητα κι αυτό το μαρ-τυρά και το αρχαίο μυκηναϊκό νεκροταφείο με δυο λαξευτούς τάφους που έχει βρεθεί εκεί. Στη θέση της Δροσιάς στην αρχαιότητα υπήρχε η αρχαία πόλη Ευ-πάγιο. Από τη Δροσιά κατάγονταν οι αγωνιστές της επανάστασης του 1821 Γιαννιάς, ο Ντελη Γιώργης του Γιαννιά και ο Μήτρος Μαντάς. Στην πλατεία του χωριού υπάρχει ένας υπεραιωνόβιος πλάτανος, του Γιαννιά, όπως λέγεται και στις ρίζες του υπάρχει πη-γή. Κοντά στη Δροσιά, υπάρχουν ερείπια του λεγόμε-

νου Γυφτόκαστρο πιθανώς Φράγκικο, ενώ σε αρκετά υψηλό σημείο του χωριού βρίσκεται και η μικρή και γραφική εκκλησία της Αγίας Μαρίνας, στο ιερό της οποίας αναβλύζει νερό.

Χαλανδρίτσα: Η σημερινή εικόνα της Χαλανδρί-τσας συμπληρώνεται από τις βρύσες (Ντεφάνη, Μαρ-γούτσα, Μαζαρακιώτη, Βάρδα, Τρανή βρύση), τους νερόμυλους (Μαζαρακιώτη, Σκιαδά, Χαλκιά) και τους διασωζόμενους από τα βυζαντινά χρόνια Ναούς (Κοι-μήσεως Θεοτόκου, Αγ. Αθανασίου, Αγ.Ιωάννη).

Κάλανος Καταρράκτης, Καλάνιστρα, Πλά-ταvos, Δέντρα, Νέο Κομπηγάδι, Μίχας, Τσα-πουρνιά: Από Κάλανο ακολουθώντας σύντομο χωματόδρομο θα προσεγγίσετε τη Μονή Παναγιάς Χρυσοποδαρίτισσας που δεσπόζει φωλιασμένη στον απόκρημνο βράχο πάνω από τη χαράδρα του ποτα-μού Πείρου. Ενδιαφέρον προκαλούν οι παλιοί νερό-μυλοι Ρόδη και Σκιαδά, όπου θα αφήσετε το αυτο-κίνητο σας και ακολουθώντας το μονοπάτι 2,5 χλμ. φτάνετε στη Μονή. Το μοναστήρι προσεγγίζεται κατ' ευθείαν με δρόμο απόστασης 2 χλμ. από την Τοπι-κή Κοινότητα Χρυσοπηγής, όπου 300μ. πριν τη μο-νή σταθμεύετε σε ειδικούς χώρους δίπλα στην πηγή. Μετά τον Κάλανο ο δρόμος τρυπώνει στην καρδιά του ορεινού οικοσυστήματος του Ερύμανθου όρους, περνά από τα χωριά Πλάταvos και Δέντρα, διασχί-ζει το Στενό των Νεζερών, το χωριό Νέο Κομπηγά-δι και καταλήγει στους ελατοσκέπαστους οικισμούς Μίχας και Τσαπουρνιά. Εδώ σταματά το ασφάλτινο οδόστρωμα και ξεκινούν χωμάτινες πορείες για 4x4 προς τα υψίπεδα του Ερύμανθου, αλλά και τα πεζο-πορικά μονοπάτια που θα μυήσουν με τον καλύτερο τρόπο τον φυσιολάτρη - περιπατητή στα μυστικά του βουνού.

Τσαπουρνιά, Λακκώματα, Χρυσοπηγή, Κού-μανι, Ελληνικό, Βαλμαντούρα, Χαλανδρί-τσα: Με λίγη προσοχή μπορείτε εκτός βέβαια αν έχει προηγηθεί χιονόπτωση ακόμη και με συμβατικό

24

25

αυτοκίνητο να κατηφορίσετε προς το χωριό Λακκώ-ματα που θεωρείται ένα από τα ομορφότερα του Ερυ-μάνθου. Στην πορεία σας (5 χλμ.) θα περάσετε τη γέ-φυρα του ποταμού Πείρου, οι κυριότερες πηγές του οποίου αναβλύζουν λίγο ψηλότερα. Έπειτα το οδό-στρωμα γίνεται πάλι ασφάλτινο και ο δρόμος συνε-χίζει με αρκετές στροφές να «τρέχει» από τις δυτικές παρυφές του Ερύμανθου (με το υπέροχο πλατανόδα-σος) για να καταλήξει στη Χαλανδρίτσα (22 χλμ.). Σκιαδά - Αρχαία Ολυμπία: Το Σκιαδά είναι το μεγαλύτερο χωριό της Τριταίας με τους οικισμούς Πηγάδια, Μπαράκες και Καρπέτα. Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 450 μέτρων αμφιθεατρικά στις Ν.Δ. πλα-γιές του Ερυμάνθου. Γραφικό χωριό με τον Ιερό Ναό του Αγίου Ιωάννου να δεσπόζει στην κεντρική του πλατεία. Πλησίον του Σκιαδά σε μια από τις πλαγιές του Ερυμάνθου, είναι κτισμένη η Μονή των Νοτενών, που έλαβε το όνομά της κατά μια εκδοχή από την οι-κογένεια Νότηδων που βοήθησε στην ανέγερσή της.Ο αρχαιολογικός χώρος της Ολυμπίας, απλωμένος σε μία προνομιακή τοποθεσία στους πρόποδες του κατά-

φυτου λόφου Κρονίου ανάμεσα στους ποταμούς Αλ-φειό και Κλαδεό είναι από τους σημαντικότερους στην Ελλάδα. Το λίκνο των Ολυμπιακών αγώνων με τον πιο σπουδαίο ναό της αρχαιότητας αφιερωμένο στον Ολύμπιο Δία, περιβάλλεται από μία φύση απαράμμι-λης ομορφιάς. Επισκεφτείτε τον αρχαιολογικό χώρο, το αρχαιολογικό μουσείο και το Νέο μουσείο Ιστορί-ας των Ολυμπιακών Αγώνων. Ο αρχαιολογικός χώρος περικλείεται από έναν περίβολο μέσα στον οποίο περι-λαμβάνονται τα κυριότερα θρησκευτικά οικοδομήματα σχετικά με τους αγώνες όπως το στάδιο και οι ναοί του Δία και της Ήρας και αναθήματα του Ιερού. Έξω από τον περίβολο βρίσκονταν οι βοηθητικοί χώροι δηλαδή οι κατοικίες των ιερέων, τα λουτρά, οι ξενώνες και οι χώροι προετοιμασίας των αθλητών. Στο αρχαιολογικό μουσείο από τα σημαντικότερα εκθέματα του είναι η Νίκη του Παιωνίου, ο Ερμής του Πραξιτέλους ένα από τα πιο γνωστά έργα της αρχαίας γλυπτικής και το σύ-μπλεγμα του Δία με τον Γανυμήδη.

Λαογραφικό Μουσείο ΚαλεντζίουΤο Λαογραφικό Μουσείο στεγάζεται προσωρινά σε αίθουσα του διδακτηρίου του πρώην Δημοτικού Σχολείου Καλεντζίου. Ο χώρος έχει υποστεί στοιχει-ώδεις επεμβάσεις φιλοξενίας και γίνονται προσπά-θειες ώστε να διατηρηθεί ο εκθεσιακός χαρακτήρας του. Άμεσες ενέργειες θα γίνουν προκειμένου να γί-νει ψηφιοποίηση με εικονική περιήγηση των εκθεμά-των του μουσείου. Στόχος και φιλοδοξία όχι μόνον η διάσωση αλλά και η διάδοση της ιστορικής και πολι-τιστικής κληρονομιάς του τόπου μας. H λαογραφική συλλογή περιλαμβάνει υφαντά, χάλ-κινα και σιδερένια μαγειρικά σκεύη, ξύλινα εργαλεία τυροκομικής και αγροτικά εργαλεία των περασμένων χρόνων μιας τυπικής ορεινής κοινότητας.

Τις συλλογές του Μουσείου απαρτίζουν:

1. Αντικείμενα που χρησιμοποιούνταν για την πρό-σκτηση και παραγωγή των αγαθών, όπως:• Πολεμικά – Ξιφολόγχη,• Κυνηγετικά – Μονόκανο Όπλο,• Ποιμενικά – Κουδούνια και ζέβλες, • Γεωργικά – Άροτρα, Ζυγός, ψεκαστήρα και κου-

λούρα ζεύξης ζώων,• Μελισσοκομικά – Λαξευμένη κυψέλη.

2. Αντικείμενα για την επεξεργασία και μεταποίηση των πρώτων υλών, όπως: • Διατροφής - Κόσκινο,• Γεωργικά και κτηνοτροφικά αντικείμενα - Έργατα

αχύρων,• Αντικείμενα υγρών - Ξύλινες βαρέλες, • Κλωστοϋφαντικής - Αργαλειός και ρόκα,• Ξυλοτεχνίας - Πριόνι ξύλου,• Επαγγελμάτων - Τσαγγάρη, κουρέα και ραπτικής.

3. Αντικείμενα για την προετοιμασία και την κατανά-λωση, όπως:• Σκεύη παρασκευής του φαγητού - Χύτρες χάλκι-

νες, πυροσκιές, σκαφίδι, πλαστήρι, μπακράτσα, κάδος εξαγωγής βουτύρου, κιμαδομηχανή χειρο-κίνητη και τουμπέκι,

• Προετοιμασία ποτών και διεγερτικών - Ψηστήρι κα-φέ,

• Σκεύη κατανάλωσης της διατροφής και των ποτών- πήλινα δοχεία,

• Ατομικού ρουχισμού – Κάπα υφαντή,• Ατομικής φροντίδας και καθαριότητας – κακκάβι,• Οικιστικών – Μπάρες ασφαλείας θυρών,• Οικοσκευής – Καντάρι και παλάντζα, σίδερο σιδε-

ρώματος,• Έπιπλα – Ντουλάπα, μεταλλικό μπεσίκι και σο-

φράς,• Ρουχισμός σπιτιού - Υφαντά και στρωσίδια, • Φωτιστικά – Δαδοστάτη, • Διακόσμηση – Μπαούλο,• Επικοινωνίας – Έγγραφο παράδοσης-παραλαβής

μεταξύ απερχόμενου και νέου Προέδρου Κοινότη-τας (1946), ταμπόν-δοχείο μελάνης και σφραγίδα,

• Λατρεία – Εικονίσματα του περασμένου αιώνα.

Μουσείο Γεωργίου ΠαπανδρέουΣτο συγκρότημα του διδακτηρίου του πρώην Δημο-τικού Σχολείου Καλεντζίου υπήρχε ξενώνας για τη φιλοξενία προσωπικοτήτων, αλλά και υπαλλήλων της Δημόσιας Διοίκησης προτού λειτουργήσει το ξε-νοδοχείο του Ε.Ο.Τ. Το 1965 ανακαινίστηκε για την

Πολιτισμός

26

27

φιλοξενία του Πρωθυ-πουργού η οποία τελι-κά αναβλήθηκε λόγω των Ιουλιανών. Αργό-τερα χρησιμοποιήθη-κε από τους δασκά-λους ως κατοικία και ως γραφείο του Πολιτιστικού Συλ-

λόγου. Έπειτα από την Γενική Συνέλευση Πολιτιστικού Συλλόγου το 1984 δρομο-λογήθηκε η ίδρυσή του ενώ το 1986 προστέθηκαν έπιπλα από το Καστρί και κατασκευάστηκαν προθή-κες για την παρουσίαση των εκθεμάτων.Η συλλογή περιλαμβάνει ενθυμήματα του Γεώργιου Παπανδρέου, μεταξύ άλλων, έπιπλα καθιστικού και γραφείου, ένα κοστούμι του, πολλές φωτογραφίες με στιγμιότυπα από την πολιτική του καριέρα, διάφο-ρα προσωπικά του αντικείμενα μερικά έγγραφα από το αρχείο του και διαχρονικές εφημερίδες. Έξω από το μουσείο έχει στηθεί ο ανδριάντας του σε στάση χαιρετισμού.

Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Τοπικής Ιστορίας ΧαλανδρίτσαςΣτεγάζεται σε έναν αναπαλαιωμένο νερόμυλο - νε-ροτριβή στον παραδοσιακό οικισμό Χαλανδρίτσας.

Δανειστική ΒιβλιοθήκηΗ δανειστική βιβλιοθήκη του Καλεντζίου αποτελεί τον θεματοφύλακα της γραπτής πνευματικής παρα-καταθήκης και του τόπου. Βασική αρχή είναι η δια-φύλαξή της και κύριος στόχος η ελεύθερη πρόσβα-ση στην πληροφορία. Συλλέχθηκε από δωρεά της Βουλής των Ελλήνων καθώς επίσης από αγορές του εμπορίου. Αποτελείται από 300 περίπου αντίτυπα και ολιγάριθμες σπάνιες συλλογές από διακεκριμένους συγγραφείς ενδεικτικά όπως, Ρίτσος, Καζαντζάκης, Αλεξίου, Λασκαράτος, Ξενόπουλος, Παπανδρέου, Τριαντάφυλλος, Φωτάκος, Παναγιωτόπουλος κ.α.

Πληροφορίες: Πολιτιστικός Σύλλογος Καλεντζίου, Τηλ. 26940 31244Δήμος Ερυμάνθου, Τηλ. 26943 60300 Ώρες λειτουργίας κατόπιν πρότερης επικοινωνίας & συ-νεννόησης. Ελεύθερη είσοδος στα μουσεία.

Ορεινή ΠεζοπορίαΤο ορεινό έδαφος του Ερύμανθου ενδείκνυται για πεζοπορικές και ορειβατικές διαδρομές. Πεζοπόροι και ορειβάτες με η χωρίς εμπειρία δύσκολα θα αντισταθείτε στον πειρασμό να διασχίσετε με τα πόδια περιοχές σε τοπία άγριας ομορφιάς με υγιεινό κλίμα. Αφού έχετε οργανώσει εξοπλισμό και έχετε την κατάλληλη διάθεση μπορείτε να εξερευνήσετε διαδρομές σύμφωνα με τις παρακάτω δυνατότητές σας.

Εναλλακτικός τουρισμός

28

29

Α. Εύκολες πεζοπορικές διαδρομές γνωριμίας με τη φύση για όλους, μικρούς και μεγάλους.

Α1. Καλέντζι – Κόκκινη Ράχη (20 λεπτά)Διασχίζοντας το χωριό, τη μικρή ανώνυμη πλατεία στα Πετρέικα, συναντάμε στη μέση της διαδρομής το «Τού-μπι» της Παναγιάς. Αξίζει να ανεβεί κανείς για να ξε-κουραστεί αλλά και να απολαύσει τον ατέλειωτο ορίζο-ντα με τα γειτονικά χωριά κάτω, τον κάμπο της Ηλείας και το Ιόνιο Πέλαγος στο βάθος. Ξεκούραστος, πλέον, προχωρεί προς το γραφικό δάσος της Κόκκινης Ράχης, όπου τον περιμένει η όμορφη μαρμάρινη πηγή για να του προσφέρει το γάργαρο και κρυστάλλινο νερό της.

Α2. Καλέντζι – Πόρος (15 λεπτά)Κατευθυνόμαστε αριστερά από την περιμετρική και στην πρώτη διασταύρωση προς Γελαδινό πάλι αρι-στερά ώστε να καταλήξουμε μπροστά στο φαράγγι του Πόρου, στο σημείο που ενώνεται με το σχεδόν κάθετο πλάγιασμα του ελατοσκέπαστου Ερύμανθου. Η θέα του είναι εντυπωσιακή και προκαλεί δέος.

Α3. Καλέντζι – Περιμετρική (30 λεπτά)Εκκινεί από το παρεκκλήσι/κοιμητήριο της Κοίμη-σης Θεοτόκου η γραφική περιμετρική του χωριού που περνάει μέσα από τα έλατα, το υψίπεδο Μάγει-ρα (1.100 μ.) και καταλήγει στο ΞΕΝΙΑ. Πριν το ξενία υπάρχει ξύλινο κιόσκι με παγκάκια, όπου ο περιπατη-τής μπορεί να ξεκουραστεί και να απολαύσει το θαυ-μάσιο ανοιχτό ορίζοντα.

Β. Εύκολες ή μέτριας δυσκολίας διαδρομές σε χαμηλά βουνά, που μπορούν να συμμετάσχουν και αρχάριοι.

Β1. Αλεποχώρι - Καταρράκτης - Μονή ΤαξιαρχώνΠηγαίνοντας οδικώς προς το Αλεποχώρι ευρισκό-μενο στους πρόποδες του Ερύμανθου, μπροστά και αριστερά βλέπεις τον εντυπωσιακό όγκο του βου-νού. Πλησιάζοντας ο δρόμος ανεβοκατεβαίνει με τις πτυχώσεις του εδάφους να κρύβουν τον προορισμό. Ώσπου ξαφνικά, περνώντας μέσα από ένα στένωμα

ανάμεσα σε κατακόρυφα βράχια και το ποτάμι, απέ-ναντι σου βλέπεις μία πανύψηλη ορθοπλαγιά με την μακριά κορυφογραμμή να είναι σχεδόν οριζόντια. Αν μεταβείς αρχές της άνοιξης το θέαμα είναι μαγευτικό διότι το βουνό είναι ακριβώς από πάνω σου, νομίζεις ότι αν απλώσεις το χέρι θα το αγγίξεις. Η κορυφο-γραμμή είναι σκεπασμένη από χιόνια τα οποία κατε-βαίνουν αρκετά χαμηλά. Απέναντι σου είναι η Μονή Ταξιαρχών και οι καταρράκτες.

Διάρκεια Πορείας: 2 ώρεςΜέγιστο Υψόμετρο: 1000 μ.Ελάχιστο Υψόμετρο: 500 μ.Υψομετρική διαφορά: 500 μ.

Β3. Πλάτανος – Μονή Χρυσοποδαρίτισσας Άλλη διαδρομή, όχι σε κορφές, αλλά στη ρίζα του Ερύμανθου, είναι αυτή από το χωριό Πλάτανος. Ακο-λουθώντας έναν κακό χωματόδρομο μας κατεβάζει στον ποταμό Πείρο. Αφού περάσουμε παλιό τοξωτό γεφύρι φτάνουμε στη Μονή Χρυσοποδαρίτισσας σε πανέμορφη θέση με διάρκεια διαδρομής περίπου 1 ώρα. Στο μοναστήρι οδηγεί και χωματόδρομος από τα Λακκώματα. Αλλά το καλύτερο είναι από τα Λακ-

κώματα να πάρουμε το μονοπάτι που μας κατεβάζει μέσα στον ποταμό Πείρο σε χαρακτηριστικό νερόμυ-λο. Από εκεί, ακολουθώντας την κοίτη του ποταμού, φτάνουμε στο γεφύρι του μοναστηριού.

Διάρκεια Πορείας: 2 ώρες

Γ. Αναβάσεις μέτριας δυσκολίας μέχρι 8 ώρες, που μπορούν να συμμετάσχουν και αρχάριοι με καλή φυσική κατάσταση. Στο χειμερινό βουνό πιθανή χρήση κραμπόν – πιολέ.

Γ1. Καλέντζι - Προφήτης ΗλίαςΞεκινάμε έξω από το ξενοδοχείο στο Καλέντζι. Στην αρχή ανηφορίζουμε σε μονοπάτι με βάτα με κατεύ-θυνση μεγάλη κεραία πάνω από το χωριό. Εκεί φτά-νει και ο δρόμος. Από εκεί και πάνω το μονοπάτι ανοί-γει. Περνάμε μία μεγάλη διαμορφωμένη πηγή ενώ μετά από πεζοπορία 15 λεπτών από τη θέση Γούρ-να θα συναντήσουμε το βράχο Γερακούλι, ο οποί-ος αποτέλεσε το φυσικό ρολόι των κατοίκων της ευ-ρύτερης περιοχής. Ακολουθούμε τον δρόμο κοντά στο δασωμένο λόφο της Ανάληψης για λίγο και με-τά τον αφήνουμε για να πιάσουμε την κόψη που θα

μας οδηγήσει πρώτα στην κορυφή 1926 και από εκεί στον Προφήτη Ηλία. Ανεβαίνοντας θα δούμε πέτρι-νους πύργους που χρησίμευαν για να επικοινωνούν παλιά οι βοσκοί με τους συγγενείς τους. Όπισθεν του όρους βρίσκεται η Αστριά Λαμπείας.

Διάρκεια Πορείας: 4 ώρεςΜέγιστο Υψόμετρο: 2125 μ.Ελάχιστο Υψόμετρο: 900 μ.Υψομετρική διαφορά: 1.225 μ

Γ2. Σπαρτιά - Θέση ΚατασκήνωσηΛίγο πριν τη Σπαρτιά φεύγει προς τα δεξιά ένας δα-σικός δρόμος (χωματόδρομος) που οδηγεί στο βου-νό. Ο δρόμος αυτός είναι βατός μόνο με όχημα 4x4. Στο τέλος του δρόμου υπάρχει ιδανικό σημείο για κα-τασκήνωση. Στη βόρεια ορθοπλαγιά έχουν ανοιχτεί αρκετές χειμερινές διαδρομές που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Από την κατασκήνωση, η πρό-σβαση στις διαδρομές γίνεται ακολουθώντας μονο-πάτι προς τα ανατολικά, παράλληλα με την πλαγιά του βουνού για 1 ½ ώρα. Η πιο μακρινή διαδρομή, η «Οδύσσεια», απαιτεί 2 ώρες περπάτημα. Μετά την ολοκλήρωση μιας διαδρομής, η επιστροφή γίνεται ακολουθώντας την κορυφογραμμή προς τα δυτικά, μέχρι να γίνει ομαλή η πλαγιά του βουνού. Από εκεί, μια ομαλή ράχη οδηγεί στο χώρο της κατασκήνωσης σε συνολικό χρόνο 2 ωρών.

Διάρκεια Πορείας: 2 ώρεςΜέγιστο Υψόμετρο: 2124 μ.Ελάχιστο Υψόμετρο: 900 μ.Υψομετρική διαφορά: 1.224 μ

Γ3. Μίχα (Τσαπουρνιά) - Μουγγίλα – ΩλονόςΗ κλασική διαδρομή για την ανάβαση στην ψηλό-τερη κορφή του Ερύμανθου ξεκινά από τον οικισμό Τσαπουρνιά, του χωριού Μίχας (1.020 μ), λίγα χι-λιόμετρα δυτικά από την Άνω Βλασία. Το μονοπάτι έχει νοτιοδυτική κατεύθυνση και αρχίζει από το χω-

30

ματόδρομο που οδηγεί στο βουνό έως το υψόμετρο των 1.020 μ. Στο τέλος του χωματόδρομου αρχίζει το μονοπάτι, το οποίο περνάει δίπλα από τον αγωγό ύδρευσης και κινείται μέσα οε ελατοδάσος. Από εκεί θα συνεχίσετε στην παλιά στρούγκα, σε υψόμετρο 1.460 μ. (1,5 ώρα) και, ακολουθώντας το μονοπάτι, θα κατηφορίσετε προς τη στάνη που βρίσκεται χαμη-λότερα. Κατόπιν θα περάσετε στην απέναντι πλευρά και θα ανηφορίσετε ώσπου να συναντήσετε ένα ρέ-μα με νερό, το οποίο υδροδοτεί το χωριό (1 ώρα και 20’), και το πλάτωμα με τις καλύβες, όπου το καλο-καίρι πολλοί βοσκοί βγάζουν χα κοπάδια τους για βο-σκή (30’). Από εκεί αρχίζει χωμάτινη σάρα με επίπο-νη ανηφόρα, η οποία θα σας οδηγήσει στο οροπέδιο του Ωλονού (1.850 μ), ανάμεσα στις κορφές Ωλονός (2.224 μ.) και Μουγγίλα (2.169 μ.), όπου υπάρχουν στάνες και πηγή με νερό (1 ώρα και 10’). Μπροστά σας θα δείτε την πανέμορφη και απότομη κορυφή. Εδώ χρειάζεται αρκετή προσπάθεια και προσοχή, η οποία θα επιβραβευτεί από την κατάκτηση της, μετά από πορεία 1,5 ώρας. Η διαδρομή είναι αραιά σημα-τοδοτημένη με κόκκινα σημάδια -κυκλικά ή τετράγω-να- πάνω στους βράχους.

Διάρκεια Πορείας: 7 ώρεςΜέγιστο Υψόμετρο: 2224 μ.Ελάχιστο Υψόμετρο: 1000 μ.Υψομετρική διαφορά: 1.224 μ

Γ4. Άνω Βλασία – ΚαλλιφώνιοΣτην αρχή και για αρκετή ώρα ακολουθούμε το δασι-κό δρόμο Βλασίας - Λεχουρίου και αργότερα ακολου-θώντας ασαφές μονοπάτι δίπλα σε ρεματιά, βγαίνου-με στο διάσελο Βλασίας - Λεχουρίου όπου συναντάμε πάλι το δρόμο. Από εδώ με Β-ΒΑ κατεύθυνση, σε ασα-φή πάλι μονοπάτια βγαίνουμε στην κορυφή.

Διάρκεια Πορείας: 5 ώρεςΜέγιστο Υψόμετρο: 1996 μ.Ελάχιστο Υψόμετρο: 900 μ.Υψομετρική διαφορά: 1.096 μ

Γ5. Σκιαδά – Κακοτάρι

Διάρκεια Πορείας: 3 ώρες

Το Σκιαδοβούνι (1446μ.) είναι η ΝΔ προέκταση του Ερύμανθου. Ακολουθώντας χωματόδρομο από το χωριό Σκιαδά σε απόσταση 1-1½ ώρας και αφήνο-ντας δεξιά μας το κάστρο Σγάρτσικο φθάνουμε στο μοναστήρι των Νοτενών (600μ.). Από εκεί εύκολα με μονοπάτι σε άλλο τόσο χρόνο φτάνουμε στο χωριό Κακοτάρι του Νομού Ηλείας.

Δ. Δύσκολες αναβάσεις πάνω από 8 ώρες για προπονημένους και με απαραίτητο ορειβατικό εξοπλισμό, ή χειμερινές διαδρομές με απαραί-τητη χρήση κραμπόν – πιολέ.

Ε. Πολύ δύσκολες αναβάσεις με απαραίτητες αναρριχητικές γνώσεις και κατάλληλο εξοπλισμό για προχωρημένους, ή πολυήμερες αναβάσεις, ή αποστολές σε βουνά με μεγάλο υψόμετρο.

Ε1. Καλέντζι - Χάνι του ΜίχαΠρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες και ομορφό-τερες πεζοπορικές διασχίσεις στα βουνά μας. Γίνεται σε δύο μέρες. Πρέπει δηλαδή να υπολογίζετε σε δι-ανυκτέρευση στο βουνό.

31

32

Ξεκινάμε έξω από το ξενοδοχείο στο Καλέντζι. Στην αρχή ανηφορίζουμε σε μονοπάτι που σχεδόν έχει χα-θεί από τα βάτα με κατεύθυνση μεγάλη κεραία πάνω από το χωριό. Εκεί φτάνει και ο δρόμος. Από εκεί και πάνω το μονοπάτι ανοίγει. Περνάμε μεγάλη διαμορ-φωμένη πηγή και συναντάμε πάλι τον δρόμο κοντά στο δασωμένο λόφο της Ανάληψης. Τον ακολουθού-με για λίγο και μετά τον αφήνουμε για να πιάσουμε την κόψη που θα μας οδηγήσει πρώτα στην κορυφή 1926 και από εκεί στον Προφήτη Ηλία.Μετά τον Προφήτη Ηλία συνεχίζουμε το περπάτημα είτε επάνω στην κορυφογραμμή είτε παρακάμπτο-ντάς την από αριστερά. Απέναντι και αριστερά βλέ-πουμε τον κώνο του Ωλενού. Μας χωρίζει από αυτόν η μεγάλη ρεματιά που καταλήγει στα χωριά Σπαρτιά και Αλεποχώρι. Εγκαταλείπουμε την κορυφογραμ-μή κάτω από την Ψηλή Τούρλα όπου τα χτένια που σχηματίζονται είναι αδιάβατα. Τραβερσάρουμε σε γι-δόστρατες κάτω αριστερά από τα βράχια της Ψηλής Τούρλας και αφού περάσουμε από πηγές φτάνουμε τελικά στο οροπέδιο κάτω από τη κορυφή Ωλονού όπου υπάρχουν στάνες. Εδώ είναι το καλύτερο μέ-ρος για διανυκτέρευση αν και μπορούμε να διανυ-κτερεύσουμε και επάνω στην κόψη όπου υπάρχουν 1-2 καλά σημεία για κατασκήνωση χωρίς όμως νερό.Την επόμενη μέρα ακολουθούμε το καλογραμμένο και καλοσημαδεμένο μονοπάτι που τραβερσάρει κά-τω από την Μουγγίλα. Περνάμε από καλοφτιαγμένη στάνη με νερό και καταλήγουμε σε δίδυμο διάσελο πέρασμα. Εμείς για να πάμε στο Χάνι του Μίχα κα-τευθυνόμαστε στο αριστερό διάσελο. Από το δεξί δι-άσελο ξεκινάει το κατέβασμα προς την Άνω Βλασία. Από το διάσελο και μετά το μονοπάτι μπαίνει στο δά-σος. Το ακολουθούμε μέχρι να φτάσουμε σε χαρα-κτηριστικό λιβάδι όπου περνάει και δρόμος. Από εκεί συνεχίζουμε μέχρι να φτάσουμε στη Τσαπουρνιά και στου Μίχα που είναι πια πολύ κοντά.

Διάρκεια Πορείας: 2 ημέρεςΜέγιστο Υψόμετρο: 2127 μ.Ελάχιστο Υψόμετρο: -237 μ.Υψομετρική διαφορά: 1.096 μΤrackpoints: 1.647

Ε2. Εθνικό μονοπάτι 31: Πάτρα – Αρχαία ΟλυμπίαΤο Μονοπάτι 31 διασχίζει την ΒΔ Πελοπόννησο. Ξε-κινά από την Πάτρα, περνάει από τις υπώρειες του Παναχαϊκού και του Ερύμανθου, διασχίζει το μοναδι-κό δρυόδασος της Φολόης και καταλήγει στην Ολυ-μπία. Ονομάζεται και μονοπάτι του Παυσανία σε ανά-μνηση του αρχαίου περιηγητή. Το τμήμα του κατα μήκος του Ερύμανθου ξεκινά από την Άνω Βλασία. Έχει εντυπωσιακή θέα στο βουνό, πολλά νερά και περνάει από όμορφα χωριά.

Μήκος διαδρομής: 101.4 χλμ. Χρόνος χωρίς στάσεις: 40 ώρες 47’ Συνολική κατεύθυνση πορείας: 190° Υψομετρική διαφορά ανάβασης: 4.110 μ. Υψομετρική διαφορά κατάβασης: 4.240 Κλίση εδάφους: μέχρι +13ο – 14ο Ελάχιστο Υψόμετρο: 50 μ. Μέγιστο Υψόμετρο: 1.430 μ. Πόσιμο νερό στη διαδρομή εκτός των χωριών: Ναι Μονοπάτι - ρέμα 44,2 χλμ. (44%), Χωματόδρομος 35,7 χλμ. (35%), Ασφαλτος 21,5 χλμ. (21%),

33

ΕΝΤΕΚΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ 31(Σε παρένθεση οι αποστάσεις και οι χρόνοι των διαδρομών αθροιστικά)

Α/Α ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΧΡΟΝΟΣ ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΟΜΟΡΦΙΑ ΥΨΟΜΕΤΡΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΝΑΒΑΣΗΣ- ΚΑΤΑΒΑΣΗΣ

ΜΗΚΟΣ ΜΟΝΟΠΑΤΙΟΥ

1 ΠΑΤΡΑ–ΠΕΤΡΩΤΟ Βουνό Παναχαϊκό

5,6 χλμ. 2h.42 ** 3* +630 μ. -60 μ.

3,9km (69%)

2 ΠΕΤΡΩΤΟ- ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Βουνό Παναχαϊκό

5,1km (10,7km)

2h 4h.42

* 2* & 3* +210 μ. -40 μ.

1,05km (21%)

3 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ- ΚΑΛΑΝΙΣΤΡΑ- ΚΑΛΑΝΟΣ Βουνό Σουρμπάς

13,7 km (24,4km)

5h.10 (9h.52)

** 3* +310 μ. -530 μ.

6,2km(49%)

4 ΚΑΛΑΝΟΣ- ΛΑΚΚΩΜΑΤΑ Βουνό Ερύμανθος

3,1km (27,5km)

1h.12 (11h.04)

** 4* +140 μ. -190 μ.

1,5km (48%)

5 ΛΑΚΚΩΜΑΤΑ- ΜΙΧΑΣ Βουνό Ερύμανθος

3,9km(31,4km)

1h.16 (12h.20)

* 3* + 360 μ. - 60 μ.

2,4km (62%)

6 ΜΙΧΑΣ-ΑΝΩ ΒΛΑΣΙΑ Βουνό Καλλιφώνι

4,6km(36km)

1h.40 (14h)

* 3* +170 μ. - 180 μ.

590km (13%)

7 ΑΝΩ ΒΛΑΣΙΑ–ΠΛΑΤΑΝΙΤΣΑ- ΑΓΡΑΜΠΕΛΑ Βουνά Ερύμανθος -Καλλιφώνι

12km(48km)

4h.40 (18h.40)

*** 4* & 5* +670 μ. -690 μ.

6,9km (57%)

8 ΑΓΡΑΜΠΕΛΑ-ΛΑΜΠΕΙΑ Βουνό Λάμπεια

11,8km(59,8km)

6h.35 (25h.15)

**** 4* & 3* +1030 μ. -1050 μ.

7,1 χλμ. (60%)

9 ΛΑΜΠΕΙΑ- ΑΜΥΓΔΑΛΗ– ΚΑΛΙΜΑΝΗ– ΚΟΥΜΑΝΗ Βουνά Λάμπεια-Φολόη

15,1km (74,9km)

5h.40 (30h.55)

** 3* +350 μ. -600 μ.

6,6 χλμ. (44%)

10 ΚΟΥΜΑΝΗ-ΛΑΛΑΣ Δάσος Φολόης

11,9km (86,8km)

4h.25 (35h.20)

* 4* +210 μ. -260 μ.

3,8km(32%)

11 ΛΑΛΑΣ - ΚΛΑΔΕΟΣ–ΜΑΓΕΙΡΑΣ- ΚΟΣΚΙΝΑ– ΑΡΧΑΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ

14,6km (101km)

5h.27 (40h.47)

* 1 μέχρι 3* +30 μ. -580 μ.

4,1km(28%)

ΣΥΝΟΛΑ 101km 40h.47 + 4.110 μ. - 4.240 μ.

44,2km (44%)

34

Διάσχιση Ερύμανθου, Τμήμα Άνω Βλασία - Λάμπεια Παίρνουμε το χωματόδρομο που περνάει από το νε-κροταφείο της Άνω Βλασίας και μετά από περίπου 2,5 χλμ φτάνουμε στον όμορφο καταρράκτη του Άγιου Τα-ξιάρχη που βρίσκεται στα δεξιά του χωματόδρομου και σε μικρή απόσταση από αυτόν. Για να τον δεις ακολου-θείς μονοπάτι που σε 3 λεπτά σε βγάζει δίπλα στο κα-ταρράκτη. Μετά το καταρράκτη ακολουθούμε ξανά το χωματόδρομο και λίγο μετά βρίσκουμε διασταύρωση χωματόδρομων όπου πηγαίνουμε αριστερά. Σύντομα αφήνουμε το δρόμο και ακολουθούμε μονοπάτι δεξιά μέσα στη ρεματιά του ποταμού Σελινούντα. Λίγο με-τά περνάμε ξύλινο γεφυράκι. Ανηφορίζουμε παράλ-ληλα στο ρέμα μέσα σε πλατάνια και έλατα, περνάμε από τη πηγή Κουτρουμάνου και φτάνουμε σε διάσελο. Μπροστά μας ανοίγεται κοιλάδα που φτάνει στο χωριό Πλατανίτσα. Κόβουμε προαιρετικά δύο φουρκέτες του δρόμου που έρχεται στο διάσελο και στη συνέχεια τον ακολουθούμε για περίπου 200 μέτρα. Λίγο μετά από ποτίστρες αφήνουμε το δρόμο για να ακολουθήσουμε μονοπάτι δεξιά στη ρεματιά. Φτάνουμε στα πρώτα σπί-τια της Πλατανίτσας και τη γέφυρα του Ερύμανθου πο-ταμού. Ακολουθούμε την άσφαλτο προς τα αριστερά, αφήνοντας δεξιά μας τη Πλατανίτσα. Από την άσφαλ-το φτάνουμε στη μονή Πορετσού. Λίγο μετά τη μο-νή υπάρχει γέφυρα όπου αφήνουμε την άσφαλτο και ακολουθούμε μονοπάτι δεξιά προς το χωριό Αγρά-μπελα. Εδώ υπάρχει η δυνατότητα κατασκήνωσης.

Από τα Αγράμπελα συνεχίζουμε ανηφορίζοντας από μονοπάτι μέσα σε ελατόδασος μέχρι το διάσελο του

χωριού Αστρά. Κατηφορίζουμε στην άλλη πλευρά σε πλαγιά με σπάρτα και καταλήγουμε στη γέφυρα του Νουσαϊτικου ρέματος. Η κατάβαση από το διάσελο έως τη γέφυρα είναι το πιο δύσκολο τμήμα της δια-δρομής γιατί παρόλο που δεν υπάρχει πρόβλημα προ-σανατολισμού και παρόλο που η κλίση της πλαγιάς είναι μικρή, τα σπάρτα έχουν σχεδόν κλείσει το μονο-πάτι και χρειάζεται προσοχή για να το ακολουθήσεις. Από τη γέφυρα του Νουσαίτικου ρέματος μια μικρή παράκαμψη σε χωματόδρομο (2 χλμ μπρος-πίσω) μας φέρνει στον Αστρά όπου υπάρχει δυνατότητα κατα-σκήνωσης και φαγητού σε ταβέρνα.Επιστρέφουμε στη γέφυρα του Νουσαϊτικου ρέματος και ανηφορίζουμε από χωματόδρομο δεξιά ψηλότερα για να βρούμε μονοπάτι προς το διάσελο της Λάμπει-ας (Δίβρης). Από το διάσελο συνεχίζουμε σε μονοπάτι μέσα σε ελατόδασος και βγαίνουμε στο ξωκλήσι του Αγ. Παντελεήμονα. Δεν ακολουθούμε το χωματόδρο-μο αλλά πέφτουμε αριστερά σε ρεματιά. Σε 20 λεπτά περίπου μετά τον Αγ. Παντελεήμονα το μονοπάτι περ-νάει χαρακτηριστικά το ρέμα.

Αφού το περάσουμε έχουμε δύο επιλογές. Είτε να συ-νεχίσουμε το μονοπάτι που συνεχίζει καθαρά παράλ-ληλα στο ρέμα και καταλήγει στη Λάμπεια, είτε να ανε-βούμε το λόφο στα δεξιά μας (υπάρχει μικρό μονοπάτι αλλά μπορούμε και απλά να ανεβούμε την ανηφόρα με κατεύθυνση κάθετη στο ρέμα που ακολουθούσα-με μια και το ελατόδασος είναι βατό) όπου στη κορυφή του βρίσκεται η Ι. Μ. Χρυσοπηγής. Το παλιό μοναστή-ρι με το θαυμάσιο ναό αξίζει αναμφίβολα το προσκύ-νημά μας. Από το μοναστήρι μπορούμε να πάρουμε

35

άλλο μονοπάτι (μετά από πολύ σύντομο χωματόδρο-μο) που περνά από το εκκλησάκι των Αγ. Πάντων και επίσης καταλήγει στο τέρμα της διαδρομής μας, στο χωριό Λάμπεια (Δίβρη).Στη Λάμπεια θα βρείτε χώρο κατασκήνωσης και ταβέρ-νες για φαγητό. Υπάρχει και ξενώνας. Από εδώ ξεκινά-ει το άλλο μεγάλο κομμάτι του 31 που καταλήγει στην Ολυμπία περνώντας από τα χωριά Κούμανη και Λάλα καθώς και από το πανέμορφο δρυόδασος της Φολόης.

Η ΣΗΜΑΝΣΗ ΣΤΟ Ε.Μ. 31: Η σήμανση του μονοπα-τιού είναι με τα χρώματα άσπρο - κόκκινο, με βαψίμα-τα ή με μικρές τετράγωνες πινακίδες σε στύλους και σε δένδρα. Επίσης στη διαδρομή υπάρχουν κίτρινες πινακίδες κατεύθυνσης. Η σήμανση από τις αρχές της τελευταίας δεκαετίας του 20ού αιώνα δεν έχει ανανε-ωθεί εκτός από το τμήμα Άνω Βλασία – Λάμπεια δη-λαδή σε ένα τμήμα 25 χλμ. με αποτέλεσμα να είναι σε πολλά σημεία ανύπαρκτη και αλλού δυσδιάκριτη. Το τμήμα αυτό είναι πολύ καλά σηματοδοτημένο με μικρές πινακίδες στις οποίες το άσπρο χρώμα της αρ-χικής σήμανσης αντικαταστάθηκε με κίτρινο. Στην πο-ρεία του μονοπατιού τοποθετήθηκαν αρκετά κιόσκια και πλακοστρώθηκαν αρκετά τμήματα.

Στο τμήμα από Αγράμπελα προς Λάμπεια έχει δη-μιουργηθεί το παρακάτω σοβαρό πρόβλημα: Μετά το Πορετσιώτικο διάσελο υπάρχει μια απότομη χαρά-δρωση όπου κανονικά το μονοπάτι ακολουθεί τη δυτι-κή πλευρά της χαράδρας. Το μονοπάτι στο τμήμα αυ-τό ήταν προβληματικό ήδη από το 2000 λόγω πυκνής θαμνώδους βλάστησης κυρίως από σπάρτα. Η νέα χά-ραξη και σήμανση ακολούθησε την ανατολική πλευρά της χαράδρας με αποτέλεσμα η διαδρομή να φτάνει σε γκρεμούς και ένα τμήμα της να είναι αδιάβατο. Το σημείο αυτό αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα όλης της διαδρομής όπου ο ορειβάτης θα πρέπει να διασχί-σει τη δυτική πλαγιά με τα θαμνά και τα σπάρτα για να συνεχίσει τη διαδρομή του.

Παρατηρήσεις: H δυνατότητα να περπατήσει κάποιος όλες τις ανωτέρω περιγραφόμενες διαδρομές γίνεται πάντα με τη χρήση του σχετικού χάρτη και μετά από επικοινωνία με τους παρακάτω τοπικούς ορειβατικούς συλλόγους. Τα trackpoints ως αρχεία των ορεινών δι-αδρομών για GPS αποδίδονται μέσω της ιστοσελίδας www.hellaspath.gr Μήκος: 25.730μ. Διάρκεια Πορείας: 2 ημέρεςΜέγιστο Υψόμετρο: 1.424μΕλάχιστο Υψόμετρο: -237 μ.Τrackpoints: 2.027

Πληροφορίες: ΕΟΣ Πάτρας, Tηλ. 2610 273912 ΣΕΟ Ωλενός, Τηλ. 2610 279764

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ36

Εξοπλισμός στο βουνόΟ ρόλος του εξοπλισμού στο βουνό είναι πολύ σημαντικός γιατί εκτός από το ότι μας παρέχει ασφάλεια, μας βοηθά να προωθηθούμε σωστά στο βουνό και βοηθά στην επιβίωση μας σ’ αυτό με τις όποιες συνθήκες. Θεωρήσαμε ανα-γκαίο λοιπόν να χωρίσουμε σε δύο κατηγορίες τον εξοπλισμό ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες. Κάθε ορει-βάτης κατά την κρίση του μπορεί να επιλέγει ανάλογα με την εποχή και τον καιρό ποιος εξοπλισμός είναι αναγκαίος.

ΑΠΛΗ ΠΕΖΟΠΟΡΙΑΣακίδιο (με φαρδείς ιμάντες και ζώνη στην μέση)Παγούρι 1,5 - 2 λίτραΦακό κεφαλής με εφεδρικές μπαταρίεςΆρβυλα ελαφριά εύκαμπτα (να καλύπτουν τον αστρά-γαλο)Ορειβατικά μπατόν (προαιρετικά)Ρουχισμό κατάλληλο με την εποχή. Φοράμε πάντα άνετα ρούχα. Πάντα κρατάμε κάτι παραπάνω απ’ ότι νομίζουμε ότι χρειάζεται (π.χ fleece ή μάλλινο πουλό-βερ, θερμοεσώρουχα)Κάλτσες βαμβακερές ή μάλλινες (κατάλληλες για ορειβασία ή trekking)Σκούφο, γάντια, καπέλο ήλιου, αντηλιακή κρέμα, γυαλιά ηλίουΑντιανεμικό (αδιάβροχο και διαπνέον)Πυξίδα, σουγιάς, σφυρίχτρα, σπίρταΚατάλληλη τροφή (ξηρούς καρπούς, σταφίδες, σο-κολάτα)Πλαστικές σακούλες (για μεταφορά σκουπιδιών, βρεγμένων ρούχων)Χοντρές πλαστικές σακούλες για την προστασία του ρουχισμού και του ευαίσθητου εξοπλισμού από την βροχή.Ατομικό φαρμακείο

ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΒΟΥΝΟΟτι χρειαζόμαστε σε μια απλή πεζοπορία συν:Άρβυλα χειμερινά (δερμάτινα καλυμμένα με λίπος ή πλαστικά)Γκέτες για τα χιόνιαΚάλτσες μάλλινες και εφεδρικές Κραμπόν πιολέ (με την συμβουλή του αρχηγού)Θερμοεσώρουχα πάνω κάτωΠαντελόνι μάλλινο ή συνθετικό fleece Πουλόβερ μάλλινο ή συνθετικό fleeceΣκούφο,γάντια (απλά και αδιάβροχα) Σαλοπέτα ή τζάκετ διαπνέον αδιάβροχο Πουπουλένιο μπουφάνΑλουμινοκουβέρτα

Αν η δραστηριότητα είναι με διανυκτέρευση απαιτείται:ΑντίσκηνοΥπόστρωμα μονωτικό (κάριματ)Υπνόσακος ανάλογα την εποχή και τις καιρικές συνθή-κες Γκαζάκι Μαγειρικά σκευή

37ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΚαταρράκτεςΚάκαβος & Κακό Λαγκάδι: Η αρχή της πορείας εί-ναι 500 περίπου μέτρα πριν η μετά το χωριό Σπαρ-τιά, ανάλογα αν θα πάτε από το χωριό Ερυμάνθεια η από το χωριό Αλεποχώρι. Η διαδρομή είναι ενδιαφέ-ρουσα, μέσα στα έλατα με ωραιότατη θέα προς τα το-πία στις υπώρειες του Ερύμανθου. Ο Τεθρέας πηγά-ζει κάτω από το διάσελο του Ερύμανθου, περνάει από το Αλεποχώρι και συνεχίζει μέχρι να βρει τον Πείρο που πηγάζει από τα Λακκώματα. Όσο ανεβαίνουμε για την ερειπωμένη Μονή Ταξιαρχών μας συνοδεύει από αριστερά σε όλη την διαδρομή. Φθάνοντας στη Μονή, φαίνεται ένα μεγάλο ευθύγραμμο τμήμα του Τεθρέα και στο τέλος του ο ένας εκ των δύο καταρρακτών.

Αναρρίχηση1. ΑλεποχώριΓια τους λάτρεις της αναρρίχησης που βρίσκουν την πρόκληση στα βράχια και την απόλαυση στο να δαμά-ζουν την αγριότητά τους, για να επιβεβαιώσουν την αιώνια σχέση της ευγενούς πάλης του ανθρώπου με τη φύση. Το Αλεποχώρι δροσίζεται από τα νερά του Τεθρέας, παραπόταμου του Πείρου. Το πεδίο αναρ-ρίχησης περιλαμβάνει 5 πίστες που προσφέρουν 60 διαδρομές ενώ υπάρχουν δυνατότητες για ακόμα πιο πολλές διαδρομές. Το τοπίο είναι αλπικό και τα βρά-χια πανέμορφα, με πολλά χρώματα και σταλακτιτικό διάκοσμο. Υπάρχουν πίστες με ανατολικό αλλά και πίστες με δυτικό προσανατολισμό, όπερ σημαίνει ότι ακόμα και σε συνθήκες έντονης ηλιοφάνειας υπάρ-

χουν πίστες υπό σκιά. Οι αναρριχητικές διαδρομές εί-ναι έως 25μ. και έχουν γενικά αρνητική κλίση. Υπάρ-χουν διαδρομές με βαθμολογία από VI έως X-, αλλά κυριαρχούν -σε ποσότητα και ποιότητα- οι διαδρομές 9ου βαθμού. Η πρόσβαση στις πίστες είναι άμεση και εύκολη (έως 5’).

2. Σπαρτιά ΓρεβενούΒρίσκεται στις παρυφές εκτεταμένου ελατόδα-σους στους δυτικούς πρόποδες του Ερύμανθου, λί-γο ψηλότερα από το Αλεποχώρι, στα 800μ. υψόμε-τρο. Υπάρχουν 10 διαδρομές μεσαίας έως υψηλής δυσκολίας, στην σπηλιά δεξιά από τον δρόμο πριν μπούμε στο χωριό.

Πληροφορίες: ΕΟΣ Πάτρας, Τηλ. 2610 273912 & 2610 273929ΣΕΟ Ωλενός, Τηλ. 2610 279764

38

PaintballΗ ομάδα paintball είναι έτοιμη να σας γνωρίσει μία καινούρια συναρπαστική εμπειρία να σας οδηγήσει σε ένα κόσμο όπου τα όπλα δεν κάνουν κακό, αλ-λά χρωματίζουν τη ζωή μας. H φυσική δομή μέσα στο ελατόδασος και η οργάνωση του, αναδεικνύουν τον απόλυτο χώρο δράσης PAINTBALL. Τα εμπόδια για την κάλυψη των παικτών είναι φυσικά και τεχνητά (έλατα, πεύκα, κατασκευές, κ.α).

Πληροφορίες: Paintball Patras, Τηλ. 6947 637956

Κυνήγι

Η ευρύτερη περιοχή βρίσκεται σε καθεστώς προστα-σίας σε Εθνικό και Περιφερειακό επίπεδο ως εκτρο-φείο και καταφύγιο θηραμάτων. Μετά από συνεν-νόηση με τους αρμόδιους για τις ελεύθερες ζώνες μπορείτε να κυνηγήσετε διαφόρων ειδών θηράματα όπως αγριογούρουνα, λαγούς και πέρδικες.

Πληροφορίες: Κυνηγετικός Σύλλογος Πατρών, Τηλ. 2610 274275

River Sports (Κανό - Καγιάκ/Rafting)Στον Ερύμανθο μπορείτε να απολαύσετε τα αγαπημέ-να σας River sports, πάνω στα ορμητικά νερά των πο-ταμών. Το ποτάμι αυτό προσφέρεται στους λάτρεις του κανό - καγιάκ και του ράφτινγκ. Τα πεντακάθαρα νερά του που πηγάζουν από τις πλαγιές του όρους Ερύμαν-

θος και την ιδιομορφία της κοίτης του έχουν ανακαλύ-ψει Ευρωπαίοι καγιάκερς οι οποίοι κάθε χρόνο επισκέ-πτονται το ποτάμι, που χαρακτηρίζεται από τη μεγάλη συχνότητα περασμάτων, 3ου- 4ου βαθμού δυσκολίας. Απαιτεί προηγούμενη εμπειρία και καλή φυσική κατά-σταση από τους συμμετέχοντες. Η κατάβαση διαρκεί περίπου 5 - 7 ώρες. Η μια από τις δύο προτεινόμενες διαβάσεις του Ερυμάνθου με ράφτινγκ, ξεκινά από το χωριό Τριπόταμα και καταλήγει μετά από 15χλμ στο χωριό Βιδιάκι. Οι πρώτες εμπορικές καταβάσεις έγι-ναν τον Ιανουάριο του 2004, από εταιρεία που δρα-στηριοποιείται στο χώρο, προσφέροντας έμπειρους οδηγούς ποταμού, τον απαραίτητο εξοπλισμό και τις τοπικές μεταφορές. Η δεύτερη, καλοκαιρινή διάβαση του ποταμού ξεκινά κάτω από το χωριό Βιδιάκι, προς Αμυγδαλή. (Έξοδος του 1ου τμήματος: Τριπόταμα - Λάμπεια - Βιδιάκι) και καταλήγει μετά από 8 χλμ στην Ελαία (μεταλλική γέφυρα).

Χαρακτήρας: Μικρού έως μέτριου πλάτους ποτάμι κινείται μέσα σε χαμηλά αλλά κάθετα φαράγγια από κροκαλοπαγή πετρώματα, που σε κάποια σημεία γί-νονται πολύ στενά (λιγότερο από 2μ πλάτος) και χω-ρίς δυνατότητα για στάση ή έξοδο. Μικρές δυσκολί-ες και καλά playspots κάνουν τον κάτω Ερύμανθο, ποτάμι ιδανικό για παιχνίδι. Η εποχικότητα του είναι Άνοιξη και Χειμώνας.

Πληροφορίες: Δήμος Παίων, Τηλ. 26920 71201Δήμος Αροάνιας, Τηλ. 26920 51588Trekking Hellas, Τηλ. 2610 424242Alpin Club, Τηλ. 2610 623200

39

Mountain BikeΜε την προϋπόθεση ότι έχετε γερές αντοχές η περι-οχή της Τριταίας προσφέρεται για ποδηλασία και μά-λιστα ορειβατική συνδυάζοντας άσκηση και ομορφιά τη φύσης.

1. Αλεποχώρι – ΚαλέντζιΗ παραπάνω διαδρομή θεωρείται μεγάλης αισθη-τικής αξίας. Περνάει από το αλπικό στο υποαλπικό πεδίο συναντώντας πολλά ενδημικά είδη χλωρίδας προσδίδοντας έτσι και περιπατητικό - οικολογικό εν-διαφέρον στην εν λόγω διαδρομή.

2. Δροσιά Από το χωριό ξεκινούν ειδικές διαδρομές που είναι ιδανικές για τους λάτρεις του ποδηλάτου του βουνού.

3. Γύρος του όρους Λάμπειας Αποτελεί την πιο ωραία διαδρομή της ευρύτερης πε-ριοχής. Ξεκινώντας από το χωριό Λάμπεια κατευθύ-νεστε μέσω δασικών δρόμων (με χώμα και άσφαλτο) στα χωριά Αστρά, Πλατανίτσα, Κρυόβρυση, Καλύβια, Τσίπιανα και Σπαρτουλιά και επιστρέφετε στην αφε-τηρία σας.

Πληροφορίες: Patras Mountaineering Club, Τηλ. 2610 273 912Trekking Hellas, Τηλ. 2610 424 242Activity Center, Τηλ. 2610 221 007

40

Αλεξίπτωτο ΠλαγιάςΤο ιδανικό κλίμα της περιοχής προσφέρει την ευκαιρία συμμετοχής σε ένα τόσο εντυπωσιακό άθλημα. Μπο-ρείτε να εξασκηθείτε απολαμβάνοντας την τόσο ιδιαί-τερη θέα μετά από εκπαίδευση. Ιδανικότερη περίοδος για ανεμοπορία είναι από Μάιο μέχρι Οκτώβριο.

1. Αλώνια Καλεντζίου Υπάρχει υψομετρική διαφορά απογείωσης – προ-σγείωσης 950 μέτρων.

2. Σκιαδά ή ΣκιαδοβούνιΗ απογείωση γίνεται από υψόμετρο 1350μ. και η προσγείωση στα 300μ.

Πληροφορίες: Λέσχη Αλεξιπτώτου Πλαγιάς Πάτρας, Τηλ. 2610 329366

Διαδρομές 4χ4 & ΜοτοσυκλέταςΕξερευνήστε τον Ερύμανθο με τζιπ αυτοκίνητο περ-νώντας από μικρά χωριά και δύσβατες περιοχές.

1. Καλέντζι - Γελαδινό - Σπαρτιά - Αλεποχώρι - Καλούσι - ΧαλανδρίτσαΜήκος: χλμ.Συνολική Διάρκεια: 1 ώραΑκολουθεί καλοδιατηρημένο χωματόδρομο μέσα σε ελατόδασος.

2. Καλέντζι - Ανάληψη - Βαθύ Ρέμα - Κρυόβρυση - Αγράμπελα - Πλάκα - Καλύβια Αστρά - ΤριπόταμαΜήκος: χλμ.Συνολική Διάρκεια: 1.50 ώρα και πενήντα λεπτάΗ διαδρομή γίνεται σε παλαιά και νέα τμήματα χωμα-τόδρομου με εξαιρετική θέα.

Πληροφορίες: Λέσχη 4Χ4 Πάτρας Σκάρτα εκατό, Τηλ. 2610430663ΑΟΔ Πάτρας, Τηλ. 2610 328480 ΑΧΛΕΜΟ, Τηλ. 2610 450191

Δρυόδασος της ΦολόηςΣημείο αναφοράς για το δασικό πλούτο της ορεινής Ηλείας μοναδικό όχι μόνο σε ομορφιά αλλά και ιδιαι-τερότητα σε όλη την Ευρώπη το αυτοφυές αυτό δά-σος, σπερμοφυούς μορφής με τις θεόρατες πλατύ-φυλλες βελανιδιές του. Βρίσκεται στο Οροπέδιο της Φολόης, στους νότιους πρόποδες της Οροσειράς του Ερυμάνθου και απέχει περίπου 1 ώρα από το Καλέ-ντζι μέσω της αρτηρίας 111 και μόλις 25 χιλιόμετρα από την κοιτίδα του Ολυμπισμού, την Αρχαία Ολυ-μπία. Το δρυοδάσος της Φολόης εκτείνεται μέσα στις συλλεκτήριες λεκάνες των ποταμών Ερύμανθου η Ντοάνα ανατολικά, που αποτελεί και το φυσικό όριο μεταξύ Ηλείας και Αρκαδίας και του Ομηρικού ποτα-μού Σελληνούντα ή Ηλειακού Λάδωνα νοτιοδυτικά. Η έκταση που καλύπτει το δρυοδάσος Φολόης ανέρ-χεται στα 25.000 στρέμματα και ανήκει κατά απόλυ-το νομή και κυριότητα στο ελληνικό Δημόσιο. Είναι ενταγμένο στο δίκτυο ΝΑΤURA 2000 λόγω της σπου-δαιότητας του που εκτιμάται από την αρχαιότητα.

41

ΔιαμονήΛειτουργεί από το 1969 ξενοδοχειακό συγκρότημα Xenia διαθέτοντας 22 δίκλινα δωμάτια με θέρμανση, τηλεόραση, τηλέφωνο και μπάνιο. Παρέχεται εξωτε-ρικό άνετο πάρκινγκ ενώ εντός του ξενοδοχείου λει-τουργεί εστιατόριο, καφετέρια, μπαρ και καθιστικό με τζάκι. Προσφέρεται επίσης για διοργάνωση κοινωνι-κών εκδηλώσεων.

Πληροφορίες: Βασίλης Θεοδωρακόπουλος, Τηλ. 26940 31240

Προσφέρονται δύο ενοικιαζόμενα διαμερίσματα απο-τελώντας την ιδανική λύση για μια πραγματικά αξέ-χαστη διαμονή χαλάρωσης και ηρεμίας. Είναι εξο-πλισμένα με θέρμανση, τηλεόραση, κουζίνα και δυνατότητα διαμονής αρκετών ατόμων.

Πληροφορίες: Καρακάσης Βασίλης, Τηλ. 6934 805237

ΔιατροφήΌταν αναζητήσετε τη γεύση σε συνδυασμό με τις όμορφες εικόνες ενός υπέροχου ορίζοντα απολαμ-βάνοντας έναν καταπράσινο κήπο τότε έχετε την ιδανική αφορμή για να επισκεφτείτε το εστιατόριο «Ξένιος Ζευς». Ένας φιλικός χώρος σε παραδοσι-

ακό ύφος με έμπειρη κουζίνα η οποία φροντίζει να ανανεώνει καθημερινά το ολόφρεσκο μενού με μα-γειρευτά, κρεατικά σχάρας αλλά και πλούσιες σα-λάτες.

Πληροφορίες: Στέφανος Δημητρόπουλος, Τηλ. 26940 31085

Η συνταγή είναι απλή, αλλά η γνώση δύσκολη. Η ζε-στή ατμόσφαιρα της ταβέρνας «Αργύρης» προσφέρει μοναδικά ψητά της ώρας με ολόφρεσκες τηγανιτές πα-τάτες με σπιτικό κόκκινο και λευκό βαρελίσιο κρασί.

Πληροφορίες: Κώστας Γιωτόπουλος, Τηλ. 26940 31478

Καταλύματα - Εστίαση - Τοπικά Προϊόντα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ42

Kάθε στιγμή της ημέρας μπορείτε να περάσετε με την παρέα σας και να σας καλοσωρίσουν στου «Λα-ζάρου». Απλές σπιτικές γεύσεις που σας ταιριάζουν προσφέροντας ενέργεια και στιγμές χαλάρωσης.

Πληροφορίες: Παναγιώτης Λαζάρου, Τηλ. 26940 31344

Η απλότητα είναι αυτό που μετράει, και αυτό που έχουμε όλοι ανάγκη. Αν ψάχνετε άρωμα γειτονιάς σε ένα καταπράσινο περιβάλλον από πλατάνια για να πε-ράσετε όμορφα δεν έχετε παρά να επισκεφτείτε την διάσημη ταβέρνα «Πλάτανος». Χάρη στην πολυετή εμπειρία προσφέρει καταπληκτικές γεύσεις και άρι-στης ποιότητος εδέσματα που όλοι μας αγαπάμε.

Πληροφορίες: Βασίλης Σταυρόπουλος, Τηλ. 6972720208

Διασκέδαση - ΕκδηλώσειςΚαλέντζι: Το Πολιτιστικό Καλοκαίρι είναι ένας νέ-ος δυναμικός θεσμός με αγάπη στις Τέχνες και τον Αθλητισμό. Καταξιωμένοι δημιουργοί και αθλητές τι-μούν με την παρουσία τους τη διοργάνωση και δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους. Το κοινό θα απολαύσει τις εκδηλώσεις οι οποίες ξεκινούν από τα μέσα Ιουλίου και διαρκούν έως τα τέλη Αυγούστου.

Πληροφορίες: Πολιτιστικός Σύλλογος Καλεντζίου, Τηλ. 26940 31244

Έκθεση Αγροτικών Μηχανημάτων & Προϊόντων Αχαϊκής Γης: Η μοναδική καθιερωμένη στο είδος της έκθεση στο Νομό Αχαΐας πραγματοποιείται κάθε έτος στις αρχές Σεπτέμβρη, αδιάλειπτα από το 1996. Δίνεται η δυνατότητα στους επισκέπτες να ενημερω-θούν για τα νέα και σύγχρονα τεχνολογικά μέσα στον τομέα της αγροτικής καλλιέργειας και παραγωγής κα-θώς επίσης για τα τοπικά αχαϊκά προϊόντα. Επίσης πα-ρουσιάζονται παραδοσιακά, αγροτικά εργαλεία που αναδεικνύουν την πολιτιστική κληρονομιά ενώ μικροί και μεγάλοι απολαμβάνουν βόλτες με άλογα της ιππι-κής σχολής, πολιτιστικές εκδηλώσεις με χορευτικές παραστάσεις και δράσεις που συνδέουν το παρελθόν με το σήμερα.

Πληροφορίες: Δήμος Ερυμάνθου, Τηλ. 26943 60300

43ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Τοπικά Προϊόντα Τα προϊόντα της γης είναι αυθεντικά: μέλι, καρύδια, τυροκομικά προϊόντα, κρέας και αυγά. Η κτηνοτροφία ασκείται με το σεβασμό που υπήρχε πάντα. Τα κρασιά διαθέτουν οινική παράδοση.

Γαλακτοκομικά ΠροϊόνταΤομαράς Κωνσταντίνος – ΣταυροδρόμιΤηλ.: 26940-53392 & 2610-336644

ΚρέαςΛαζάρου Παναγιώτης - ΚαλέντζιΤηλ.: 26940 31344Ντέρμας Παναγιώτης - ΚαλέντζιΤηλ.: 26940-31028Μπίτζαρης Βασίλης - Διάσελο Τηλ.: 26940-31573Κούτρας Παναγιώτης – ΕρυμάνθειαΤηλ.: 6976849864Παπασπυρόπουλος Γιάννης – ΒελιμάχιΤηλ.: 6972319962Παπαδιονυσίου – ΔιάσελοΤηλ.: 26940 - 31261

ΠαντοπωλείοΧρυσανθακοπούλου Χριστίνα - ΑβράμιΤηλ.: 26940 31084

ΜέλιΠετρόπουλος Ανδρέας - ΚαλέντζιΤηλ.: 6940931518 & 2610-520525Γεωργακόπουλος Γιώργος - ΚαλέντζιΤηλ.: 6974813628 & 2610-340063Αγγελόπουλος Γιάννης - ΕρυμάνθειαΤηλ.: 6932228472

ΒόταναΤσάι - ΡίγανηΜπαντζής Ανδρέας- ΚαλέντζιΤηλ.: 6975721312 & 26940–31034

ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Κέντρο Υγείας Ερυμάνθειας: 26940-3130126940-3130226940-31303

Φαρμακείο/Ερυμάνθεια – Στασινόπουλος Μιχάλης

26940-311446945953103

Αστυνομικό Τμήμα Χαλανδρίτσας 26940-22202

Δασαρχείο Χαλανδρίτσας 26940-22171

Αγροτική Τράπεζα Ερυμάνθειας:26940-3128526940-31050

Βενζινάδικο/Διάσελο – Σταματόπουλος Δημήτρης

26940-315926932261348

Βενζινάδικο/Διάσελο – Μαντούκας Δημήτρης

6972601962

Ταξί/Ερυμάνθεια – Παπαδιονυσίου Λευτέρης

6944571866

Ταξί/Ερυμάνθεια – Συρμής Κωνσταντίνος

6936583333

Ταξί/Ερυμάνθεια – Χρυσανθακόπουλος Κωνσταντίνος

6944471496

Οικοδομικά Υλικά/Σταυροδρόμι – Χριστόπουλος Δημήτρης

26940-51246

Ηλεκτρολογικός & Υδραυλικός εξοπλισμός/Διάσελο – Διονυσόπουλος Σάκης

26940-31056

Υπερμάρκετ Αγρό & Σπίτι/Δαφνούλα – Αφοι Σωτηρακόπουλοι

26940-71282

fax

Οι πληροφορίες και ειδικότερα οι ανωτέρω υποδείξεις παρέχονται με καλή πίστη και βασίζονται στην τοπική κοινωνία.

Καλέντζι ΑχαΐαςΟ Δ Η Γ Ο Σ Π Ε Ρ Ι Η Γ Η Σ Η Σ

www.kalentzi.gremail: info@kalentzi.grTel: 26940 31221