RM2002-10 December

1diçembru 2002 RM2000

niftakar fl-img˙oddi

Jien u ˙uti minn dejjem kienikollna x’ing˙idu bejnietna metakonna Ωg˙ar. Differenzi li kul˙addikollu. IΩda dawn komplew kibrumag˙na sa kemm saru pjuttost serjimeta ©ejna biex nitilqu mid-dar. Makontx g˙adni rrealizzajt kemm kienhemm firda bejnietna, sakemmmietet ommi. Wara l-funeral sbroffakollox. Ìor© kien irrabjat g˙ax ommikienet ˙alliet is-sett tal-kamra tas-sodda tal-kewba lil Mary. “Dak iqum˙afna u Mary g˙andha aktar millig˙andna a˙na kollha f ’daqqa,” bedajgerger. Evelyn wirtet id-dar g˙axkienet tg˙ix m’ommi. L-o˙rajnkul˙add ˙a xi ˙a©a ta’ l-g˙amara jew©ojjellerija. Óadd ma beda jaqbelg˙ax min deherlu li ˙a ˙sieb ommiaktar mill-o˙rajn u min qal li kienjorqod mag˙ha u spiççajnanargumentaw.

Wara din il-laqgha tlaqt mid-dart’ommi bi dwejjaq kbar. G˙alfejn mastajniex ninsew id-differenzi li kienhemm bejnietna darba g˙al dejjem?Forsi li kieku kellna nag˙mlu iklaflimkien konna ner©g˙u na˙fru lilxulxin u nkunu familja mag˙qudamill-©did. G˙addew ˙ames snin sakemm iltqajna g˙all-ikel kollha

flimkien. Il-lejl ta’ qabel Dorothyqalet: “Jekk jg˙addi g˙ada ming˙ajrargumenti kbar ikun miraklu.”

G˙all-bidu kienet diffiçli ug˙amilna ˙ilitna kollha biex majinqalax inkwiet u ˙add ma jparlaΩejjed. Imma waqt l-ikel mornaa˙jar. Bdejna nid˙ku a˙na uniftakru fi tfulitna u l-avventuri u l-buΩullotti li konna g˙addejnaminnhom. Pero’ xorta ˙assejna xi˙a©a nieqsa.

Óin minnhom qomt minn mal-mejda u wara ftit d˙alt lura fil-kamrab’Bibbja f’idi. Po©©ejt bil-qieg˙da ug˙edt: “Tiftakru meta konnanin©abru madwar il-mejda wara l-ikla ta’ filg˙axija u l-pa kien jaqralnasilta mill-Bibbja u konna nitolbu ftitflimkien b’ringrazzjament?” Bdejtnaqra u kul˙add qag˙ad jisma’ fis-skiet.

U wara tlabna flimkien. Kul˙addg˙annaq lil xulxin. Óassejna likonna er©ajna sirna familja flimkienwara ˙afna snin ta’ firda udifferenzi. Tant konna mo˙˙na fuqil-˙merijiet li l-wirt veru konnansejnieh. Il-wirt veru li kienu˙allewlna l-©enituri konna tfajniehfil-©enb.

it-triq kienet tinfeta˙ ubla jaf, f’˙akka ta’

g˙ajn, kien isib ru˙u˙dejn xi bieb, xi dar, xi

g˙orfa, fejn xi ˙add li qedibati kien jistenna Ωjara, kelma, tbissima,ftit g˙ajnuna. U quddiem kull dar fejnkien jasal dan il-fer˙, kien jitfaçça passtal-©ebel li kien jibdel lil kull min kienjimxi fuqu.

Sal-lum g˙adha ti©ri din l-istorja,g˙ax dak l-an©lu g˙adu ja˙dem. Kullmin jag˙ti pass ta’ m˙abba jibdel biççaminn did-dinja. Minflok karba j©ibtbissima, minflok dwejjaq i©ib fer˙. Unaqra naqra il-bnedmin qed jinbidluhuma wkoll. Flok bnedmin tad-demm ul-la˙am qed isiru an©li twajba.

L-an©lu çkejken issa kiber. Huwawkoll sar an©lu xwejja˙, mimli g˙erf. Ma’l-istorja illi sema’ meta kien g˙adu an©luçkejken issa qed iΩid biçça o˙ra & Kiftarbija çkejkna twieldet g˙ax xi ˙addkien ta’ dak l-ewwel pass!

U int, ˙abib li qieg˙ed taqra, dal-Milied lest tkun an©lu g˙al xi ˙add. Lestli tag˙ti l-ewwel pass!

Il-Veru Wirt

2 diçembru 2002 RM2000

Il-©ugarelli li kien g˙ad fadallu kienukollha g˙oljien ˙afna. ‘Biex imbag˙adwara jumejn jitfg˙uhom f’©enb’, ˙sibtbejni u bejn ru˙i.

Waqt li kont qed in˙ares lejn dawk il-©ugarelli rajt tifel ta’ xi ˙ames sniniΩomm pupa. Beda jmellsilha xag˙arhau jifliha iΩda kien imnikket ˙afna. It-tifeldar lejn nanntu u qalilha, ‘Nan, Ωgurm’g˙andix biΩΩejjed flus?’ In-nannaΩguratu li ma kellux u qaltlu joqg˙odhemm forsi ssib xi ˙a©a o˙ra hi.

Meta telqet in-nanna, mort fuqu ustaqsejtu g˙al min kienet il-pupa. Qalli lidik il-pupa kienet il-favorita t’o˙tu uxtaqet li l-Father Christmas jag˙tihielhadak il-Milied. Jien g˙edtlu li kellu ‘ansiΩda hu dar fuqi u bid-dmug˙ f’g˙ajnejhqalli, ‘Le, Father Christmas Ωgur majistax jag˙tihielha fejn hi. Je˙tie© linag˙tiha lill-mama ˙alli to˙odhielha

vera xtaqtha, però

M’g˙andixbiΩΩejjed Flus

g˙all-Pupamag˙ha. O˙ti marret g˙and il-Bambin ul-papa’ qalli li l-mama daqt tmur ˙dejhukoll. G˙alhekk ˙sibt li nag˙tiha l-pupamag˙ha’. Qalbi waqfet t˙abbat waqt li t-tifel kompla jg˙idli, ‘G˙edt lill-papa’ jg˙idlill-mama tistenna ftit qabel titlaqsakemm nixtri r-rigal’.

Fil-pront ˙are© ritratt tieg˙u jid˙ak uqalli li kien se jag˙tih lil ommu biex qattma tinsieh. ‘Jien in˙obbha ˙afna lill-mama u nixtieqha tibqa’ mieg˙i iΩda l-papa’ qalli li trid tmur tie˙u ˙sieb t’o˙ti Ω-Ωg˙ira’.

Issa re©a’ ftakar fil-pupa li kellu f’idu.Óares lejha mnikket. Mill-ewwel ˙sibtx’kelli nag˙mel, ˙ri©t xi flus mill-portmonitieg˙i u lit-tifel g˙edtlu, ‘Min jaf kiekuner©g˙u ng˙odduhom il-flus tieg˙ekforsi g˙andek biΩΩejjed!’

‘Mhux li kien’, qalli waqt li newwilli l-flus li kellu.

Kien propju lejliet il-Milied.Tlaqt ni©ri nixtri l-a˙˙ar rigal

li kien baqag˙li iΩda l-˙anutkien imballat bin-nies.

Kemm kont se ndumu na˙li ˙in!...


x’tag˙mel l-im˙abba

Bla ma rani, Ωidt xi flus ma’tieg˙u u bdejna ng˙odduhom. Issakellu biΩΩejjed g˙all-pupa u kien sejibqag˙lu xi ˙a©a wkoll. ‘O BambinÌesu’ grazzi talli tajtni flusbiΩΩejjed’. Imbag˙ad dar lejja uqalli, ‘Il-biera˙ tlabt lill-Bambinjipprovdili l-flus g˙all-pupa.Semag˙ni tafx! Xtaqt tlabtu naqraiktar biex inkun nista’ nixtri wardabajda g˙all-mama, iΩda ma ridtxinkun wiççi tost. IΩda, ara, hu taniflus biΩΩejjed g˙all-pupa u g˙all-warda. Jaf li l-mami t˙obbu l-ward!’

Ftit wara, in-nanna waslet usabet lit -tifel kuntent u jien tlaqt. Mastajtx inne˙˙i lit-tifel minn quddiemg˙ajnejja. Imbag˙ad ftakart lijumejn qabel kont qrajt fil-gazzetta litrakk kien da˙al f’karozza li kien fihamara Ωag˙Ωug˙a u tarbija. It-tiflamietet mad-daqqa u l-omm kienetqed tilg˙abha mal-mewt. Tg˙id dankien binha l-ie˙or?

Jumejn wara din il-©rajja qrajt lil-omm kienet mietet ukoll. Mill-ewwel mort nixtri bukkett wardabjad u mort fil-kamra mortwarja.Rajt lill-omm Ωag˙Ωug˙a fit-tebut,b’warda bajda f’idha, bir-ritratt tat-tifel u l-pupa mag˙ha. Tlaqt minnhemm nibki.

L-im˙abba li kellu dakit-tifel g˙al ommu u o˙tukienet kbira wisq.U f’temp ta’ sekonda,bniedem xurban ˙asadhomlut-tnejn minn ˙ajtu!


U fuq kollox, Mulej, nixtieq nitolbok biexdan il-Milied, issaltan il-paçi fid-dinja. Dik il-paçi li l-an©li kantaw fuq l-g˙oljiet ta’ Betlemf’dak il-lejl kiesa˙ tal-ewwel Milied. Paçi fl-artlill-bnedmin ta’ rieda tajba. Paçi vera li ssaltanfil-qlub u li ©©ib mag˙ha fer˙ veru, il-fer˙ litag˙ti biss Inti, Mulej, mill-maxtura tieg˙ek, fl-g˙ar il-kbir tal-presepju. Marisa

x’kont nixtieq meta kont Ωg˙ira...

Il-Lista tar-Rigali Ktieb bl-istorja ta’ Rumpilstilskin, Pupa timxi u titkellem Rota li g˙andha post fejn

tpo©©i l-flixkun tal-ilma Mejda tat-table tennis Tinda biex immur nikkampja fis-sajf Libsa li rajt fil-vetrina f’˙anut il-Belt...

Tiftakarha din il-lista, Mulej.Kemm kont ng˙idhielek bil-qalb,sena wara l-o˙ra!

Meta ommi kienet tarma l-presepjufuq il-mejda tas-salott, jien kont immurin©ib banketta Ωg˙ira, u nitla’ fuqha biexinla˙˙aq nittawwal fil-bokka tal-g˙ar il-kbir fejn kien ikun hemm it-Tarbija Ìesu’fil-maxtura. U minn qalbi,ta’ tifla çkejknali kont, kont nitlob lil dik it-Tarbija ˙elwabiex fil-Milied li jkun ©ej, tiftakar ftit fija, u©©ibli xi rigal minn dik il-lista, li jiena tantkont nixtieq.

IΩ-Ωmien g˙adda Mulej. Illum jienaomm ta’ Ωew©t itfal çkejknin. B˙alissaqeg˙din l-iskola, u r-ra©el qieg˙ed g˙ax-xog˙ol. U jiena qieg˙da wa˙di, fid-dartieg˙i, fil-kwiet, qed inniΩΩel il-presepjuminn fuq l-ixkaffa u nag˙mlu fuq il-mejdatas-salott, biex x’˙in ji©u t-tfal mill-iskola,jarmawh bil-pasturi kif jixtiequ huma.

Imma ma nistax ma npo©©ix ftitbilqieg˙da, u n˙ares lejn dik il-maxturafqira bit-tiben, lesta biex tilqa’ fi ˙danhaliç-çkejken Bambin, ming˙ajr ma niftakarfil-lista tar-rigali li kont nitlob meta kont

g˙adni tifla çkejkna... U llum ukoll, TfajjelÌesu’, minn qalbi nixtieq nag˙millek listatar-rigali, mhux aktar ta’ ©ugarelli u kotba

Mulej, Ωomm idejk fuq it-tfal, ankedawk li g˙ad iridu jitwieldu.

Óu ˙sieb l-aktar lil dawk it-tfal lijg˙ixu f’pajjiΩi foqra, li lanqasg˙andhom g˙axja ta’ lejla jew libsabiex jitg˙attew.

Rattab il-qalb tal-mexxejja ta’ dawn il-pajjiΩi, biex minflokhom jinvestu fl-armamenti, jie˙du ˙sieb jixtrubiΩΩejjed ikel, mediçini u ˙ti©ijietbaΩiçi o˙ra g˙an-nies tag˙homstess.

G˙in lil dawk it-tfal li jg˙ixu f’postijietfejn hemm il-©lied u l-gwerer blasens, li jaraw lil s˙abhom jinqatluming˙ajr ˙niena. Imlielhom qalbhomInt, Mulej, bl-im˙abba g˙all-o˙rajn,biex meta jikbru huma, ikunu©enerazzjoni ta’ nies li j˙obbu l-paçi.

Ag˙ti l-kura©© lil dawk it-tfal liqeg˙din ji©u sfruttati u abbuΩati,b’kull mod, minn nies fil-familjitag˙hom stess, sa˙ansitra ankeminn kumpaniji kbar li j˙addmuhom˙afna ming˙ajr ma jag˙tuhom ˙lasxieraq. G˙inhom jiftakru li Inti t-tamatag˙hom f’din il-˙ajja mwieg˙ra liqeg˙din ig˙ixu.

Ag˙ti l-g˙ajnuna tieg˙ek lit-tfal kollhali jinsabu morda, li forsi fl-eta’ tenera

g˙al tifla çkejkna, imma b˙ala omm, listata’ grazzji u barkiet g˙at-tfal fid-dinjakollha, kull fejn jinsabu.

tag˙hom lanqas biss jistg˙u jifhmudak li qieg˙ed ji©rilhom. WeΩinhomInti, fil-qawwa tieg˙eK, Mulej, u jekkhi r-rieda tieg˙eK, ag˙tihom il-fejqan.

Ûomm idejk, Mulej, fuq it-tfal kollha lijinsabu jg˙ixu f’pajjiΩi sinjuri, lig˙andhom dak kollu li tixtieqqalbhom, biex huma jidraw ja˙sbudejjem fl-o˙rajn, u jkunu j˙obbujg˙inu lil dawk s˙abhom li humaaktar fil-bΩonn minnhom.

U fl-a˙˙arnett, Mulej, nitolbok g˙aluliedi stess, biex f’kull esperjenza lijg˙addu minnha fil-˙ajja, jaraw lileKhemm preΩenti ma©enbhom, timximag˙hom f’kull pass li jag˙mlu.G˙inhom biex jiltaqg˙u mieg˙eKf’kull persuna li jiltaqg˙u mag˙ha fil-˙ajja tag˙hom, u jittrattaw ma’kul˙add daqs li kieku qeg˙dinjittrattaw mieg˙ek.


...x’nixtieq issa


kelli ˙abib ‘nerd’


Azzjoni tajbaxi ˙a©a Ωg˙ira kapaçi tbidillek ˙ajtek

Azzjoni TajbaKien it-tieni weekend minnmindu bdejna kors ©did l-Università meta ltqajt ma’wie˙ed mill-kors tieg˙i jistennatal-linja. Kien jismu Michael ukien jidher qed i©orr ˙afna kotbamieg˙u d-dar. Bejni u bejn ru˙ig˙edt: ‘Dan x’qed i©orr dawn il-kotba kollha jag˙mel fl-a˙˙artal-©img˙a? Donnu xi nerd !’

Jien kelli weekend ippjanat tajjeb(parties, u log˙ba futbol mal-˙bieb) uΩgur ma kontx ˙adt il-kotba kollha biexnoqg˙od nistudja! Jien u miexi rajtgrupp Ωg˙aΩag˙ li marru ji©ru fuqMichael, imbuttawh u waqqg˙ulu l-kotbaminn idejh waqt li hu spiçça fl-art. In-nuççali tarlu minn g˙ajnejn u stajt nara˙arsa ta’ dieqa kbira f’g˙ajnejh li ©abitliqalbi daqs ©ul©liena. Mort fuqu u waqt lig˙entu ji©bor il-kotba g˙edtlu: “Tag˙tixkashom Michael. Qatta g˙ajjurin u niesming˙ajr g˙an f’˙ajjithom.” Hu ˙areslejja b’˙arsa ta’ gratitudni u rringrazzjanib’vuçi kwaΩi miksura. Fuq wiççu dehrettbissima. Waqt li ©barna l-kotba flimkienstaqsejtu fejn kien joqg˙od. Ma kienxjoqg˙od ‘il bog˙od minni u staqsejtujekk xtaqx jo˙ro© mieg˙i u ma’ s˙abi fil-weekend. G˙ajnejh xeg˙lu u qalli iva.Ftehemna fejn niltaqg˙u u nfridna. Meta˙ri©na skoprejt li kien veru Ωag˙Ωug˙ fuq

ru˙u u simpatiku u anke s˙abi ˙adu gostbih. Qattajna kwaΩi weekend s˙i˙flimkien u sirna ˙bieb sew.

It-Tnejn fil-g˙odu er©ajna ltqajnaa˙na u de˙lin l-Universita’. Re©a’ kienqed i©orr skoss kotba u biç-çajt g˙edtlu:“Se tibni skoss muskoli jekk toqg˙odi©©orr dawk il-kotba kollha mieg˙ekkuljum!” Da˙akha u tani nofs il-kotba .

IΩ-Ωmien beda jgerbeb u erba’ sning˙addew f’˙akka t’g˙ajn. Bdejnana˙sbu fuq xog˙ol u fejn konna senispiççaw wara l-Università. Li kont naf fiΩgur kien li konna se nibqg˙u ˙biebimmorru fejn immorru.

F’jum il-gradwazzjoni mess lilMichael biex jag˙mel l-ispeech tal-a˙˙ar.Jien kont ninkieh u kont ng˙idlu li kolloxf’idu kien.

F’jum il-gradwazzjoni rajtu j˙affefbiex imur jipprepara ftit qabel iç-çerimonja. Issa kien imtela u sar fih ra©elaktar minn qabel. Kellu ammiraturi aktarminni li kwaΩi kwaΩi xi kultant kont ng˙irxi ftit g˙alih avolja kont fer˙an li kienirnexxa. Insomma l-˙ajja fl-Universita’kienet g˙amlitlu tajjeb.

Illum kien jidher naqra anzjuΩ immajien taptaptlu tnejn fuq dahru u g˙edtlu liΩgur kien se jmur tajjeb. Óarisli dik il-˙arsa ta’ gratitudni u tbissimli waqt li

qalli, “Grazzi”.In©barna lkoll u Michael tela’ fuq il-

podium. “Jum il-gradwazzjoni hija dik il-©urnata fejn nirringrazzjaw lil dawkkollha li b’xi mod jew ie˙or g˙enuna biexjirnexxielna naslu s’hawn. Il-©enituri, l-g˙alliema, l-a˙wa & imma l-aktar il-˙bieb veri. Illum qieg˙ed hawn biexng˙idilkom li l-˙biberija hija l-akbar rigalli bniedem jista’ jag˙ti lill-o˙rajn. Issa seng˙idilkom storja.”

Jien bqajt in˙ares iççassat lejn sie˙biwaqt li beda jirrakkonta kif erba’ sninqabel, dak in-nhar li ltqajna, kieniddeçieda li jag˙mel suwiçidju. Kien ˙akollox mieg˙u d-dar biex ma jkunxhemm problemi g˙all-genituri wara.Óares lejja u tani tbissima Ωg˙ira.“Grazzi ‘l Mulej, sie˙bi salvani millinag˙mel ©ennata.”

Kul˙add kien immuta j˙ares lejn danil-©uvni li tant kien popolari jirrakkontafuq l-aktar mument dg˙ajjef li kelluf’˙ajtu. Rajt lill-©enituri ta’ Michael i˙arsulejja b’dik it- tbissima ta’ gratitudni. Qatts’issa kont g˙adni ma fhimt x’kienettfisser fil-verità dik it-tbissima.

Qatt ta˙seb li dak li tag˙mel se jibqa’bla effett. B’kelma jew b’azzjoni tista’tbiddel il-˙ajja ta’ xi ˙add. G˙all-a˙jarjew g˙all-ag˙ar.


g˙ax nie˙u gost narak

Sempliciment.

ma kienx jaf jitlob, iΩda

g˙ax nie˙u gost narak

Sempliciment.


Il-knisja kienet vojta g˙ajr g˙al ra©el li kien da˙aldak il-˙in stess. Il-kappillan irrabja g˙ax dak li da˙alma kienx liebes addattat g˙all-knisja. Kien xi ftit jewwisq ma˙mu©, il-qmis kienet imtebba’ u mkemmxa ul-qalziet kellu tiçrita n-na˙a t’isfel. Ir-ra©el da˙al bil-kwiet kollu, g˙amel reverenza u baxxa rasu. Ftit warare©a’ qam u ˙are© ’il barra.

Kull jum f’nofsinhar, il-kappillan beda joqg˙odg˙assa, u kull jum kien jara lil dan ir-ra©el die˙el,jag˙mel reverenza u jer©a’ jo˙ro©. Il-kappillan bedajissuspetta fih. BeΩa’ li kien qed jistudja l-ambjentbiex iwettaq xi serqa. G˙alhekk da˙˙alha f’rasu lijistennieh wara l-bieb u jkellmu ˙alli jara g˙alfejn kienji©i u jitlaq wara ftit. ‘X’qed tag˙mel hawn dal-˙in?’qallu. Ir-ra©el li kien imda˙˙al fl-eta’ qallu li kienja˙dem fil-fabbrika li kienet f’dawk l-in˙awi. Kellu bissnofs sieg˙a mistrie˙. Dik in-nofs sieg˙a kienjiddedikaha g˙at-talb biex isib is-sa˙˙a u l-qawwa likellu bΩonn.

‘Noqg˙od ftit biss hawn g˙ax irrid ner©a’ nimxitriqti lura u hawn ©ibda mhux ˙aΩin. Filwaqt li ninΩelg˙arkobbtejja ng˙id din it-talba: Er©ajt ©ejt ˙dejk,Ìesu’, biex nurik kemm ferra˙tni minn mindu sirna˙bieb. Jien ma nafx nitlob, iΩda na˙seb fik kuljum.G˙alhekk ©ejt nittawwallek & Hekk & sempliçimentg˙ax nie˙u gost narak!’

Il-kappillan ˙assu mbarazzat u qal lil Jim li seta’jmur il-knisja x’˙in u meta jrid. Issa Jim kien sarlu l-˙in u wara li rringrazzjah, ˙are© ji©ri mill-knisja. Il-kappillan niΩel g˙arkobbtejh quddiem l-altar; xi ˙a©a

...dak il-ftit biΩΩejjed

Darba fost l-o˙rajn, il-Kappillan fettillu jmurfil-knisja g˙all-˙abta ta’ nofsinhar u waqt liwaqaf quddiem l-altar, qag˙ad i˙ares u jaramin kien hemm fil-knisja dak il-˙in.

li kien ilu ftit Ωmien sew ma jag˙milha bis-serjeta’.Qalbu rtabet, ˙assu jimtela bl-im˙abba, uhemmhekk re©a’ ltaqa’ ma’ Ìesu’. Waqt li d-dmug˙ ©elben ma’ ˙addejh, irrepeta t-talba li kienqallu x-xwejja˙ Jim. ‘Er©ajt ©ejt ˙dejk, Ìesu’, biexnurik kemm ferra˙tni minn mindu sirna ˙bieb. Jienma nafx nitlob, iΩda na˙seb fik kuljum. G˙alhekk©ejt nittawwallek & Hekk & sempliçiment g˙axnie˙u gost narak!’

Darba wa˙da, g˙adda nofsinhar u Jim madeherx. Il-jiem baqg˙u g˙addejjin u Jim baqa’ madeherx. Il-kappillan beda jinkwieta. Mar il-fabbrika u staqsa g˙alih. Qalulu li Jim kien maridsew.

Fl-isptar, Jim ukoll kien laqat lil kul˙add. Il-˙addiema ta’ l-isptar kienu mimlijin xog˙ol udejjem bin-nervi. IΩda minn mindu mar Jim, l-atmosfera nbidlet. It-tbissima tieg˙u donna kienettittie˙ed u n-nies ta’ madwaru nbidlu wkoll. L-infermiera ma setg˙etx tifhem kif Jim seta’ jkunhieni meta ˙add qatt ma kien imur jarah, jewjibg˙atlu xi kartolina jew xi fjura. Kif rat lill-kappillan qaltlu b’dan.

Il-kappillan intefa’ bil-qieg˙da fuq si©©u ˙dejhu qallu li l-infermiera kienet tinkwieta g˙alih g˙ax˙add qatt ma mar jarah. Jim malajr serra˙ ras il-kappillan u qallu li l-infermiera kienet sejra Ωball.Kien ikollu persuna tarah kuljum f’nofsinhar, ˙abibtal-qalb. Dan il-˙abib kien ipo©©i ˙dejh, iΩommlujdejh f’idu filwaqt li jg˙idlu:

Er©ajt ©ejt ˙dejk, Jim, biex nurik kemmferra˙tni minn mindu sirna ˙bieb. Jien ma nafxnitlob, iΩda na˙seb fik kuljum. G˙alhekk ©ejtnittawwallek & Hekk & sempliçiment g˙ax nie˙ugost narak!’


Int f’sensik jew...

Waddablu


G˙afas il-brejk f’daqqa. Waqaf u saq lura lejn minnfejn deherlu li twaddbet il-©ebla. Óare© irrabjat mill-karozza u qabad minn sidru l-ewwel tifel li ra ˙iere©minn wara l-karozzi. HeΩΩu tnejn sew filwaqt li nfexxjg˙ajjat mieg˙u, ‘Int f’sensik jew le? Taf x’int tag˙mel?Taf li dik karozza ©dida u d-daqqa fil-bieba se tiswinisold ©mielu? G˙aliex g˙amilt hekk? Biex titkessa˙?Kif se t˙allas?’

It-tifel imwerwer, talab skuΩa fil-waqt li temtem, ‘Jekkjog˙©bok, sinjur, sss... skuΩani! Ma kontx naf x’senaqbad nag˙mel. Tfajt dik il-©ebla kbira g˙ax ˙add mawaqaf jg˙inni!’ U bid-dmug˙ f’g˙ajnejh dawwar ˙arstuu sebg˙u lejn xi ˙a©a gozz, fl-art bejn Ωew© karozzipparkjati.

‘Dak ˙ija. Qabad tarf il-bankina u waqa’ mis-si©©utar-roti. Jien ma nifla˙x inqajmu. Jekk jog˙©bok,nitolbok tg˙inu jqum u jitla’ fis-si©©u. Naf li we©©a’ uma kontx kapaçi ng˙inu. Ridt lil xi ˙add jag˙tini l-g˙ajnuna’, talab bil-˙niena t-tifel.

L-avukat instamat, sog˙ob bih ta’ l-g˙ajta u t-theΩΩiΩa li ta lit-tfajjel u g˙oqla telg˙etlu fi griΩmejh.Telaq ji©ri lejn it-tifel bid-diΩabbilta’, refg˙u fis-si©©u, ubil-maktur abjad li kellu, mesa˙lu d-demm li beda ˙iere©mill-©rie˙i li kellu, l-aktar minn wiççu. IΩda ˙ass li t-tifelma kien ©ralu xejn gravi.

qatt smajt ’l Alla jkellmek?

Ìebla...Avukat Ωag˙Ωug˙ kien g˙addej fit-triq bi speed qawwi mhux ˙aΩin fer˙an u kburibil-karozza tip Alfa li kien g˙adu kemm da˙˙al. Kien attent g˙al xi tifel li seta’ jfi©©lu minnwara xi karozza pparkjata u kien inaqqas l-ispeed x’˙in jidhirlu li jara lil xi ˙add se jaqsam.IΩda l-ebda tifel ma ˙ari©lu. Óin minnhom jaqla’ daqqa ta’ ©ebla mdaqqsa mal-bieba.

‘Grazzi, grazzi ˙afna u j’alla l-Bambin ibierkek ujipprovdilek dejjem iΩjed’, qallu t-tfajjel.

IΩ-Ωag˙Ωug˙ ma fela˙x iwie©bu. Kien g˙adumrieg˙ed bid-dehxa li ˙a. Ra lit-tifel isuq lil ˙uh lejn id-dar. It-triq lejn il-karozza tieg˙u issa raha twila wisq. Il-˙sara fil-bieba kienet tidher sew iΩda Ω-Ωag˙Ωug˙ mariedx isewwi l-g˙afsa. Óalliha hemm biex tfakkru f’danil-messa©©: ‘Tg˙addix il-˙ajja b’pass tant mg˙a©©el tant

li xi ˙add ikollu jwaddablek ©ebla kbira biex jurik li

g˙andu bΩonnok’.

Alla sikwit ikellimna bil-mod. IΩda ©ielimeta ma jkollniex çans noqog˙du

nisimg˙uh, ikollu jitfg˙alna ©ebla biexji©bdilna l-attenzjoni. L-g˙aΩla f’idejk!


‘X’fettilli ΩΩewwi©t lilek?’ kienet spisstg˙idlu. ‘Int bniedem fqir u injorant.Qatt m’int se tag˙milni ˙ienja u tixtrili darsabi˙a u ˙wejje© lussuΩi’. Óajtu ppruvattag˙milhielu nfern. La baqg˙etissajjarlu, la ta˙sillu ˙wej©u, xejn. IΩdas-sajjied xorta rnexxielu jsib il-kuntentizza.

Darba, waqt li kien f’nofs ta’ ba˙arjistad, qabad ˙uta kbira, tleqq u kollhakuluri. Kemm t˙abat biex tellag˙ha fid-dg˙ajsa, iΩda fl-a˙˙ar wara ˙afnatqanΩi˙, irnexxielu. G˙ajnejh xeg˙lux’˙in raha f’qieg˙ id-dg˙ajsa. Dik il-˙utakienet se tqallg˙u sold mhux ˙aΩin, kiense jaqla’ iktar f’dak ix-xahar u fuq kolloxkien se jag˙mel isem tajjeb is-suq. IΩdameta re©a’ ˙ares lejha t˙assarha. Óutab˙al dik ma fela˙x jaraha tmut. Óass likellu jer©a’ jitlaqha tg˙ix, u hekk g˙amel.

Il-˙uta ©riet ’il bog˙od mid-dg˙ajsa udak li ©ara wara bellah lis-sajjied.G˙olliet rasha u b’vuçi ta’ bniedem

qatt ma kienet tkun kuntenta...

Mart is-sajjiDarba kien hemm sajjied li kien kuntent bil-˙ajja sempliçi li kien jg˙addi. G˙alihl-g˙orfa li kien jg˙ix fiha kienet biΩΩejjed. L-hena tieg˙u jistad u jqatta’ l-©ranet fuqil-ba˙ar. Xejn ma kien jonqsu. Kien jaqlag˙ha u jikolha. Mhux l-istess g˙al martu.Kienet dejjem tgerger u teqred. Qatt ma kienet kuntenta b’li kellha. Dejjem trid!

qaltlu, ‘Ja sajjied ta’ qalb tajba, int ra©eltwajjeb. Ippreferejt t˙allini ng˙ix bla maqist il-flus li tlift. Talli g˙amilt hekk, itlobnixi ˙a©a u nag˙tihielek’.

Is-sajjied baqa’ ˙alqu miftu˙. ‘Int˙uta speçjali biex tista’ tag˙tini li rrid.IΩda jien g˙andi kull ma nixtieq: dar,dg˙ajsa, ikel u kenn f’dari. Jienm’g˙andi bΩonn xejn iΩjed: kuntent b’lig˙andi.’

‘Tajjeb’, qaltlu l-˙uta, ‘meta jkollokbΩonn xi ˙a©a, ejja u saffarli’.

X’˙in mar id-dar u qal lil martu x’©ara,dik bdiet tg˙ajjat u tg˙ajru injorant.‘Jekk int ma trid xejn, jien irrid ˙afna.Issa stess, mur g˙id lill-˙uta tag˙milnisinjura kbira’.

Is-sajjied telaq bid-dg˙ajsa, saffar u l-˙uta ©iet. ‘Mela bdilt fehmtek’, qaltlu.

‘Le, mhux jien imma marti trid tkunsinjura kbira’.

‘Ikun kif tixtieq hi’, qaltlu.X’˙in mar lura x-xatt, is-sajjied ma

sabx l-g˙orfa iΩda villa sinjura b’˙afnaqaddejja fiha. Is-sajjied ma setax ikellemlil martu g˙ax tat l-ordni li jpo©©uh fil-kçina jnaddaf. IΩda xi ©img˙a warabag˙tet g˙alih. Kellu jid˙ol quddiemhaqisu qaddej u jsellmilha.

‘Kuntenta issa b’din il-villa u l-qaddejja?’ staqsieha.

‘Ma tarax li se nkun kuntenta b’danbiss. Kieku kont re©ina kien ikolli palazzisba˙, bis-suldati jie˙du ˙siebi u b’iktarqaddejja jduru mieg˙i. Mur g˙id lill-˙utab’dak li rrid’.

Bil-qalb it-tajba, is-sajjied mar ˙dejnil-˙uta u tarrfilha x’re©g˙et riedet martu ux-xewqa nqalg˙et g˙ax f’tarf ix-xatt mabaqax jara l-villa iΩda palazz enormi,imdawwar bis-suldati. Is-sajjied makellux permess jara lil martu iΩda dinordnat li jinqafel fil-kantini jnaddaf id-drana©©i. G˙addiet ©img˙a u re©g˙etbag˙tet g˙alih. Din id-darba kellu jid˙olfil-kamra tat-tron bis-suldati mdawrin


...xtaqet tg˙ix ta’ Alla

mieg˙u u kellu jag˙mel reverenzaquddiemha u jibqa’ rasu baxxuta lejn l-art.

Fost ˙afna ordnijiet, twerΩiq u tg˙ajjir,il-mara re©g˙et urietu li ma kinitxkuntenta g˙ax kien hemm ˙afna r©ejjenli kellhom poter daqsha. G˙alhekk issariedet li tkun b˙al ALLA!

Din il-˙a©a lis-sajjied ma daqqitluxejn. Min kienet din biex tkun daqs Alla!IΩda bil-fors kellu jitlaq ikellem lill-˙uta.Il-˙uta qaltlu, ‘Mela er©ajt ©ejt. Xi tridissa? Ma kienx biΩΩejjed li tajtek?’

‘Le ja˙asra mhux jien! Il-mara tieg˙idejjem trid. Trid tkun aqwa minnkul˙add u tixtieq tkun b˙al A... Al... Alla!’

‘Din Ωgur hi l-a˙˙ar xewqa tag˙ha.Se tkun b˙al Alla, tinkwetax!’

Is-sajjied telaq lejn ix-xatt. La l-palazz, la l-villa u l-anqas l-g˙orfa makienu jidhru. Kull ma kien hemm kienetstalla u hemm ©ol-maxtura tal-˙mar, tibkiu tixher kien hemm martu!

ed


qallha li ried ji©i jaraha

L-arlo©© kien qed jimmarkanofsinhar neqsin ˙amsa. Ruthb˙alma tag˙mel is-soltu marrettiççekkja l-kaxxa ta’ l-ittri. Kien fihaittra wa˙da biss. Ruth qabditha f’idhau ˙arset lejha qabel ma tifta˙ha.Óarset u re©g˙et ˙arset. L-enveloppma kienx fih bolla u l-anqas timbru tal-posta. Kien fih biss isimha u l-indirizz. Fet˙itu u bdiet taqra l-ittra:G˙aΩiΩa Ruth,

Jiena se nkun indur fil-viçinanzitad-dar tieg˙ek nhar is-Sibt filg˙axijau nixtieq nieqaf g˙andek g˙al Ωjaraqasira.

Dejjem tieg˙ek,ÌesùIdejha bdew jirtog˙du hekk kif

po©©iet l-ittra fuq il-mejda. “G˙alfejnil-Mulej irid ji©i g˙andi? Jienm’g˙andi xejn aktar speçjali minn˙addie˙or. M’g˙andi xejn x’noffrilu.”

B’dak il-˙sieb f’mo˙˙ha Ruthftakret li l-bank tal-kçina kien vojt.“Is-santa, veru ma g˙andi xejnx’noffrilu. Issa na˙rab b’©irja s’g˙andtal-˙anut u nixtri xi ˙a©a ta’ l-ikel.”Qabdet il-portmoni u bdiet tg˙oddkemm fih flus. Ftit çenteΩmi ji©ru.“G˙all-inqas nista’ nixtri ftit ˙obΩ uperΩut,” qalet bejnha u bejn ru˙ha.

EnveloppTefg˙et il-©akketta fuqha u ©riet

lejn il-bieb ta’ barra. ÓobΩa mqatta’,nofs kwart perΩut u kartuna ˙alib &˙allew lil Ruth bi tmintax-il çenteΩmubiss sa nhar it-Tnejn. MadanakolluRuth kienet miexja kuntenta lejn id-dar, tg˙annaq mag˙ha il-basket ta’ l-affarijiet.

“Ojj, sinjorina, tista’ tg˙inna?”Ruth tant kienet aljenata fuq l-ikel

li kien bi ˙siebha tipprepara, li lanqasbiss indunat li kien hemm Ωew©persuni fl-isqaq: ra©el u mara li makellhom xejn aktar minn Ωew© biççietçraret fuqhom.

“Isma ftit, sinjorina, jiena u l-maratieg˙i bla xog˙ol u ilna ng˙ixu f’dan l-istat g˙al ftit Ωmien mhux ˙aΩin issa.Issa qed jiksa˙ ©mielu u a˙nag˙andna l-©u˙. Tista’ tg˙inna?Napprezzaw ˙afna l-g˙ajnunatieg˙ek.”

Ruth ˙arset lejhom it-tnejn: kienuma˙mu©in, jintnu u jekk iridu Ωgur lisetg˙u isibu kif jaqilg˙u xi sold.

“Nixtieq li nista’ ng˙inkom, immajiena mara fqira b˙alkom. Kullm’g˙andi dan il-˙obΩ u l-perΩut u l-lejla se jkolli mistieden speçjali. Kontqed na˙seb biex nag˙tih lilu dan l-ikel.”

“Tajjeb wisq, a˙na nifhmu. Grazzixorta.”

Ir-ra©el po©©a idu ma’ spallejn il-mara, dar u beda miexi lejn l-isqaq.Hekk kif rathom mexjin bil-pass il-pass, Ruth ˙asset xi ˙a©a familjari©ewwa qalbha.

“Stenna, stenna,” qaltlu Ruth. Il-koppja waqfu u ˙arsu lura hekk kifRuth ©riet lejhom ©o l-isqaq. “G˙axma ti˙dux inti dan l-ikel, issa nara jienx’se nag˙tih il-mistieden.” Hekk kifqalet hekk Ruth newlet il-basket lir-ra©el.

“Grazzi ˙afna sinjorina. Grazzi˙afna.”

“Iva, grazzi!” Kienet il-mara ta’dak ir-ra©el li tkellmet. Ruth setg˙ettara li din kienet qieg˙da tterter bil-bard u g˙alhekk qaltilha, “Jienag˙andi ©akketta o˙ra d-dar. Óa, g˙axma te˙odhiex inti din?” Ruth ˙allet il-©akketta u po©©itha fuq spallejn il-mara. Imbag˙ad daret u mxiet lura bitbissima fuq wiççha, ming˙ajr il-©akketta u bla ebda ˙a©a x’toffri lill-mistieden.

“Grazzi ˙afna sinjorina. Grazzi˙afna.”

Sakemm waslet id-dar Ruth la˙qetkes˙et sil© u nkwitat ukoll. Il-Mulej


...g˙alfejn g˙andi?

ming˙ajr bolla!kien se ji©i jΩurha u hi ma kellha xejnx’toffrilu.

Bdiet tgerfex fil-portmoni biexissib iç-çavetta hekk kif lem˙etenvelopp ie˙or fil-kaxxa ta’ l-ittri.

“Din il-biçça stramba. Il-pustierma ji©ix darbtejn f’©urnata s-soltu.”

Qabditu f’idejha ˙ar©et l-ittra ubdiet taqra:

L-arja kienetg˙adha kies˙a,

imma g˙alkemm Ruthma kinitx liebsa ©akketta

l-anqas biss tat kas.

G˙aΩiΩa Ruth,Óadt gost ˙afna li ltqajt mieg˙ek.

Grazzi g˙al dak l-ikel u grazzi ukollg˙al dik il-©akketta sabi˙a.

Dejjem tieg˙ek,Ìesù.


x’sibt fl-inbox tieg˙i...

Messa©©ibl-e-mail


Plink! Fuq l-iscreen deher messa©©li nfurmani li kienet g˙adha kif da˙litli e-mail. Óadt gost g˙ax kienet l-ewwel©img˙a tax-xog˙ol tieg˙i f’kumpanija©dida u xtaqt nag˙mel ftit ˙bieb. Issakien qed jidher li kelli l-opportunita’.Forsi kienet xi stedina biex no˙or©u fil-brejk flimkien.

G˙afast il-mouse u sibt li l-messa©©kien ming˙and Carol, it-tfajla bjondab’xag˙arha rizza li kienet ta˙dem fuqkompjuter ftit metri ‘l bog˙od minni.Óarist lura lejha u ˙sibt bejni u bejn ru˙i:G˙alfejn bag˙tet e-mail meta façilmentsetg˙et tkellimni?

Óarist mill-©did lejn il-kompjuter u rajtlista twila ta’ nies li Carol kienet bag˙tetl-istess mail lilhom. Bdejt naqraha undunajt li kienet çajta doppju sens. Jienminiex xi skrupluΩa imma ma ridtx ni©ibbumbardjata b’e-mails bla sens jew çajtpastaΩ. Barra minn hekk dan l-a©ir kienimur kontra r-regoli tal-kumpanija. Bdejtingemgem wa˙di waqt li ˙assart il-messa©©.

Ma kontx naf xi stajt nag˙mel aktar.Stajt g˙edtilha biex ma tibg˙atlix aktarmessa©©i ta’ dak it-tip imma Carol kellhalsienha jaqta’ u bΩajt naffrontaha.

L-g˙ada er©ajt irçevejt çajta o˙rapastaΩa. Jekk ma kontx se na©ixxi issakont se nibqa’ nirçievi dan it-tip ta’ çajt.

...kif qed nitkellmu llum

Bg˙attilha messa©© biex nixtiqilha©urnata sabi˙a. Anke pin©ejt wiççjitbissem.

Pero’ l-messa©© li ridt ng˙addi mawasalx g˙ax bqajt nirçievi l-istess e-mails. Kienet gwerra ta’ messa©©i: çajtpastaΩ kontra uçuh jitbissmu. Fil-ftitdrabi li kont inkellem lil Carol kontnitbissmilha u nistaqsiha kif kienet qedt˙ossha. Kont naf li din kienet xi ˙a©a likienet tirritaha. Imma ma kontx nafx’nista’ nag˙mel aktar.

It-telefonati, mhux daqstant silenzjuΩili kienet tag˙mel Carol id-dar, kienu partimill-kultura ta’ l-uffiççju. Kienet tg˙ajjatma’ l-ex-ra©el tag˙ha u mat-tfal. Xi stajtnag˙mel? Tajjar f’widnejja?

Ìurnata fost l-o˙rajn Carol ©iet ix-xog˙ol b’burdata kwieta li ma kinitx soltutag˙ha. Qabdet it-telefon u bdiettitkellem b’vuçi baxxa li qatt ma kontsmajtha tuΩa qabel. Smajtha ççempellill-veterinarju rigward il-kelb tag˙ha.Le˙inha nkiser waqt li infurmatu li kienetsejra l-klinika immedjatament. Dortfuqha u g˙edtilha li kont smajtha ustaqsejtha jekk riditnix inwassalhax’imkien. BΩajt naqra imma xtaqtng˙inha.

Carol ˙arset lejja u waqt li ppruvatma tibkix qaltli li l-kelb tag˙ha kien qedimut. Kienet sabitu b˙ala ©eru snin

qabel u minkejja li r-ra©el kien telaqha ut-tfal ma kinetx g˙adha kapaçitikkontrollahom, il-kelb baqa’ leali u kiendejjem jifra˙ biha meta jaraha. “Hu l-uniku wie˙ed fid-dinja li j˙obbni,” qaltli.

Kont inqis lil Carol b˙ala m˙awda umhux ta’ min jafdaha. Imma issa rajtmara g˙ajjiena, mwe©©a’ u minsija. Kifqatt ma kont innutajt qabel? U f’daqqawa˙da indunajt li minflok kont ippruvajtno˙loq relazzjoni ma’ Carol, bil-messa©©i tieg˙i, kont bnejt ˙ajtbejnietna. Issa rrealizzajt li t-tnejn konnaqed infittxu l-istess ˙a©a: ˙biberija vera.‘Mulej a˙firli,’ bdejt ng˙id. ‘G˙inning˙inha issa.’

Qomt u mort ˙dejha. “Trid nie˙dokg˙and il-vet?” staqsejtha. Carol xengletrasha u qaltli li kienet tippreferi tmurwe˙edha.

Il-kelb miet dakinhar u l-g˙ada Carolg˙addiet minn quddiemi ming˙ajr l-anqas biss xtaqitli l-g˙odwa t-tajba. ‘Manbidel xejn?’ g˙edt bejni u bejn ru˙i.

Ftit sekondi wara irçevejt messa©©bl-e-mail. Fta˙tu u sibt messa©©ming˙and Carol: “Rachel, trid no˙or©ug˙all-brejk flimkien illum?”

“Iva!!” irrispondejt. Il-linjaimma©inarja li kienet tisseparana kienett˙assret. Konna se no˙or©u g˙all-brejku konna fi triqitna biex insiru ˙bieb.


kien jg˙ix fil-lussu...

is-SinjurIs-Sur Fonz kellu palazz sabi˙ li jag˙ti g˙al fuq wied

il-©miel tieg˙u. Kien kburi u mimli bih innifsu mhux tantbil-palazz iΩda g˙ax dak il-wied kien kollu tieg˙u.

Ta˙sibx li xi darba medd idu biex jaqta’ frottajew imiss il-˙amrija! Ma tarax! Hu kien is-sinjur.

Mela kien se jaqa’ s’hemm!


u int liema sinjur tg˙odd?

tal-WiedIl-wied kien tieg˙u iΩda xejn ma

kien igawdih ˙lief x’˙in i˙ares mit-tieqa fejn kien jara biss biçça minnu.Il-˙afna g˙elieqi li kellu fil-wied kienuja˙dmuhomlu n-nies, ilkoll foqra,jg˙ixu bin-naqra li j˙allashom is-sinjur. Hu kien jistag˙na fuq lijistag˙na minn fuq il-˙idma tag˙homu tarax kienx ja˙seb xi naqra iΩjedfihom!

Il-flus kien ji©borhom Mikiel, bidwifqajjar b˙al s˙abu iΩda s-sinjur lilMikiel u lil uliedu kien fdalhom iktarg˙elieqi f’idejhom. Mikiel ma kinuxjag˙mlu bih il-flus u meta kien jaqla’xi naqra iktar, kien fiss jaqsamha ma’s˙abu. Is-Sur Fonz ©ie li wkoll tah xiprodotti mill-g˙elieqi g˙ax Mikiel qattma tah sold inqas u s-Sur Fonz kienjibΩa’ sew g˙alih g˙ax ©idu kienjiddependi ˙afna fuqu. Spiss kienjibg˙at g˙al Mikiel meta kien ikollu xiidea ©dida biex isse˙˙ fl-g˙elieqi jewbiex iΩidu iktar minn xi prodott uMikiel mill-ewwel kien jara x’jag˙melbiex jog˙©ob lis-sinjur.

Mikiel kien l-hena tieg˙u ja˙demdawn l-g˙elieqi g˙all-kwiet. Kienjg˙ix man-natura minn dlam sa dlam useta’ jgawdi s-sbu˙ija tag˙ha. Kien

jg˙ix fil-paçi fl-g˙oΩΩa tal-familja,i˙oss in-natura tqum, tikber, jara x-xemx tielg˙a u nieΩla, l-g˙asafaribejtu u elf mitt ˙a©a o˙ra ta’ l-g˙a©eb. Mikiel kien i˙ossu ˙a©awa˙da m’Alla waqt li kien ikun fuqxog˙lu. Ir-ra˙al kollu kien i©ibu u˙add ma kien jiddejjaq jitolbu xi pjaçirg˙ax kien jaqdihom mill-a˙jar li jista’.

IΩda ©ara, li Mikiel xjie˙ sew usa˙˙tu marret lura. Tah attakk qawwital-qalb li ˙allieh bla sa˙˙a. Malajr©riet ix-xnieg˙a li dak il-lejl kien sejmut is-sinjur tal-wied. L-a˙bar wasletsa fuq l-g˙olja fil-palazz tas-Sur Fonz.Is-Sur Fonz sa˙an g˙ax kienu qalg˙uqlajja’ fuqu. ‘Dan Ωgur li g˙adu tieg˙ili jixtieq flusi qalag˙ha’, qal lill-qaddejja tieg˙u. IΩda beΩa’ u tag˙turasu li kien se jmut. Ma xtaqx i˙alli d-dinja issa li tant stag˙na u kien qedjg˙ix fil-lussu. Malajr bag˙at g˙at-tabib biex jag˙millu vista. G˙alkemmir-riΩultati tal-vista kienu poΩittivi, riedlit-tabib jibqa’ fil-palazz.

Mal-mixja tal-lejl waslet l-a˙bar li s-sinjur tal-wied kien qaleb g˙all-ag˙aru wasal fl-a˙˙ar. Is-Sur Fonz re©a’bag˙at g˙at-tabib g˙ax beΩa’ li kienu

g˙amlulu xi mag˙mul iΩda t-tabibΩgurah li kien b’sa˙˙tu. Is-Sur Fonzma setax jag˙laq g˙ajn m’g˙ajn bil-biΩa’ u bl-inkwiet li kien se jmut.

L-g˙ada fil-g˙odu, ir-ra˙al kolluqam jibki t-telfa tas-sinjur tal-wied. Is-Sur Fonz sa˙an bl-a˙rax fuq qlajja’b˙al din g˙ax hu kien g˙adu ˙aj.Malajr bag˙at jara g˙aliex ir-ra˙alkollu kien qed jibki mewtu meta hukien g˙adu qawwi u s˙i˙. Il-qaddejtas-Sur Fonz staqsa lill-ewwel ra˙˙alli sab fil-wied. ‘X’intom tg˙idu?G˙aliex qed tibku? Is-Sur Fonz g˙adu˙aj!’

Kwiet, kwiet, b’le˙en miksur il-bidwi wie©bu, ‘A˙na qed nibku t-telfatal-veru sinjur tal-wied! Miet Mikiel!Hu kien is-sinjur tal-wied g˙ax hu kienigawdi s-sbu˙ija tieg˙u! Hu kienjg˙inna fil-bΩonnijiet tag˙na u jag˙tinaxi ˙a©a Ωejda milli jaqla’. MiskinMikiel ˙alliena!’

Il-qaddej telaq ji©ri jg˙id b’kolloxlis-Sur Fonz. Dan ˙adha bi kbira iΩdafehem il-messa©©. G˙araf li biex tkunsinjur mhux flus irid ikollok iΩda tridtg˙ix man-nies, tg˙inhom u jkollokser˙an tal-qalb u l-mo˙˙.

U int ma’ liema sinjur tg˙odd?Sandra Bajada


Ftit ©img˙at ilu, waqt li kont qed

nie˙u belg˙a kafe’ u naqra l-gazzetta,

fta˙t ir-radju biex nisma’ l-programm ta’

fil-g˙odu. Waqt li kont qed infittex l-

istazzjon li ridt, smajt vuçi tad-deheb li

©ag˙litni nieqaf nisma’. Dik li bdiet qisha

©urnata b˙as-soltu, inbidlet f’tag˙lima

g˙al ˙ajti. Dan ir-ra©el b’vuçi soda tad-

deheb kien qed ikellem lil xi ˙add fuq

1000 boçça. Qabditni l-kurΩita’ u waqaft

nisma’. Araw xi smajt:

‘Tajjeb, Ton, tidher li int im˙abbat

mhux ˙aΩin bix-xog˙ol tieg˙ek. Na˙seb

li taqlag˙ha sew iΩda mhux sew li qed

tkun spiss il-bog˙od mill-familja.

Possibbli jkollok ta˙dem 60 jew 70

sieg˙a fil-©img˙a biex tla˙˙aq mal-flus li

g˙andha bΩonn il-familja. Imbag˙ad

x’inhu ji©ri? Qed titlef kull okkaΩΩjoni

sabi˙a fil-familja. Isma’ Ton, sibt xi ˙a©a

li g˙enitni nibda ng˙ix u mhux neΩisti

biss. G˙enitni nag˙raf x’inhu tassew

importanti fil-˙ajja.’

kull ©urnata boçça...

1000 boççaIktar ma nikber, iktar qed insir in˙obb is-Sibt fil-g˙odu.Forsi g˙ax inqum bil-kwiet, l-ewwel wie˙ed u nsib dar siekta,forsi g˙ax ma rridx ng˙a©©el biex immur g˙ax-xog˙ol.Hu x’inhu, is-Sibt fil-g˙odu nkun qed nistennieh bil-˙erqa.

U hawnhekk bdiet it-teorija

ta’ l-1000 boçça.

‘Darba qtajtha li nag˙mel ftit kalkoli.

Persuna tg˙ix xi 75 sena, ftit iΩjed jew ftit

inqas. G˙amilt 75 g˙al 52 darba u ©ew

3900 li huma s-Sibtijiet kollha li bejn

wie˙ed u ie˙or bniedem g˙andu f’˙ajtu.

Ton, mo˙˙ok hemm f’li qed ng˙idlek

g˙ax din hi l-iktar biçça importanti.

Domt sa 55 sena biex indunajt li ma

kontx qed ingawdi lill-familja u lil ˙ajti u

issa kienu di©a’ g˙addew madwar 2800

Sibt. Jekk kelli ng˙ix sa 75, kien baqa’

biss madwar 1000 Sibt. Dort fil-˙wienet

tal-©ugarelli biex nixtri 1000 boçça.

Óadthom id-dar u po©©ejthom ©o vaΩett

tal-˙©ie© u ˙allejthom fejn narahom. Kull

nhar ta’ Sibt narmi boçça. Il-boççi bdew

niΩlin. Ma’ kull boçça li narmi bdejt

nitg˙allem nag˙Ωel l-iktar ˙wejje©

bΩonnjuΩi u importanti f’˙ajti, g˙ax iΩ-

Ωmien kien g˙addej ©mielu.

Issa ˙a ng˙idlek l-a˙˙ar ˙a©a qabel

nispiçça l-programm u no˙ro© mal-

familja nie˙du pizza flimkien. Illum se

narmi l-a˙˙ar boçça. Biex ng˙id hekk,

mil-lum ‘il quddiem kull ©img˙a li ng˙ix

qed inqisha b˙ala ‘bonus’ u fi ˙siebni

ng˙ixha mija fil-mija! Se nag˙ti kull ma

nista’ lill-familja tieg˙i u ’l-˙bieb.’

Bqajt na˙seb fuq li qal. Dakinhar

kont ˙sibt li se nag˙mel sieg˙a xog˙ol

barranija g˙and klient. IΩda issa le. Tlajt

fuq u g˙all-ewwel darba wara tant snin,

qajjimt lil marti b’bewsa, ‘Qum g˙aΩiΩa

tieg˙i, illum g˙al barra & Ejja no˙or©u t-

tfal u nie˙du gost!’

‘Dan x’kien?’ qaltli mbissma. ‘Xejn

speçjali. IΩda ili ˙afna ma nqatta’

©urnata mieg˙ek u mat-tfal. U kif inkunu

barra irrid nieqaf f’xi ˙anut u nixtri ftit

boççi!’.


...u meta jispiççaw, x’nag˙mlu?


Ûew©t ir©iel, it-tnejn morda gravi,

kienu qeg˙din fl-istess kamra l-isptar.

Wie˙ed minnhom, kull fl-g˙axija, kellu

jg˙addi sieg˙a bil-qieg˙da fis-sodda

˙alli jbattlulu l-ilma mill-pulmun. Is-

sodda tieg˙u kienet ˙dejn l-unika

tieqa li kien hemm fil-kamra. Ir-ra©el l-

ie˙or kellu jg˙addi l-˙in kollu wiççu ’l

fuq fis-sodda. L-ir©iel kienu jqattg˙u

˙in twil jitkellmu: dwar marthom u

wliedhom, dwar darhom, xog˙olhom,

u fejn kienu jqattg˙u l-vaganzi.

Kull fl-g˙axija, waqt li r-ra©el kien

jg˙addi dik is-sieg˙a bil-qieg˙da, kien

i˙ares barra t-tieqa u joqg˙od jg˙id lil

sie˙bu dak kollu li kien ikun g˙addej

fid-dinja. Sie˙bu kien beda jg˙ix g˙al

dik is-sieg˙a. Kien i˙ossu jer©a’

jg˙ix. It-tieqa kienet tag˙ti g˙al fuq

©nien pubbliku li kellu xmara

g˙addejja minnu. Papri u çinji kienu

jg˙umu u jçafçfu fix-xmara filwaqt li t-

tfal kienu jsalpaw id-dg˙ajjes çkejknin

tag˙hom fuq l-ilma. In-namrati kienu

jippassi©©aw id f’id qalb il-ward mimli

b’kuluri tal-qawsalla. Is-si©ar kienu

jsebb˙u l-©nien u x-xefaq tas-sema

kien jidher fil-bog˙od. Filwaqt li

wie˙ed kien ikun qed jirrakkonta s-

sbu˙ija tan-natura, l-ie˙or kien

jag˙laq g˙ajnejh u joqg˙od jimma©ina

kollox. Darba minnhom, ir-ra©el ta’

x’kien jara... dejjem jirrakkonta

it-Tieqa˙dejn it-tieqa qal li kienet g˙addejja

parata. G˙alkemm ma seta’ jisma’

xejn, seta’ jaraha çara b’g˙ajnejh u

jisma’ l-banda fl-imma©inazzjoni

tieg˙u daqs kemm iddeskriviha sew l-

ie˙or.

IΩda ˙sieb ikrah beda jberren

f’rasu. G˙aliex dak kien ippriville©©at

jg˙addi l-˙in i˙ares mit-tieqa u hu ma

seta’ jara xejn? G˙all-ewwel sta˙a

minnu nnifsu. IΩda mal-mixja tal-jiem,

il-˙sieb beda jifnih lejl u nhar tant li

ma kienx i˙allih jorqod. Hu wkoll

kellu jkun ˙dejn it-tieqa.

Lejla wa˙da, ir-ra©el ta’ ˙dejn it-

tieqa beda jisg˙ol wa˙da f’wa˙da.

Kien qed jifga fl-ilma tal-pulmun

tieg˙u stess. Ir-ra©el l-ie˙or ra lil

sie˙bu jit˙abat u jipprova jil˙aq il-

buttuna biex isejja˙ l-g˙ajnuna. Hu

ma ççaqlaqx, ma daqqx il-qanpiena

tieg˙u biex ji©u l-infermieri. F’inqas

minn ˙ames minuti, is-sog˙la u l-

qtug˙ ta’ nifs waqfu. L-ebda ˙oss,

anqas ˙oss ta’ nifs. L-g˙ada fil-g˙odu

x’˙in ©ie l-infermier bl-ilma biex

ja˙silhom, induna li r-ra©el ta’ ˙dejn it-

tieqa kien mejjet. G˙ajjat lil sie˙bu biex

jg˙inu jo˙or©uh minn hemm.

Meta kollox kien re©a’ ©ie g˙an-

normal, ir-ra©el li kien fadal qal lill-

infermier biex jibdillu s-sodda u jag˙tih

dik ta’ ˙dejn it-tieqa. Fl-a˙˙ar kien se

jaqta’ xewqtu. L-infermier po©©ieh fis-

sodda l-o˙ra, irran©alu l-im˙aded u ra li

kien qieg˙ed sew u telaq. Bil-mod u

b’˙afna u©ig˙, dar u g˙olla ’l ©ismu fuq

idu u ˙ares ’il barra g˙all-ewwel darba.

Fl-a˙˙ar seta’ jgawdi s-sbu˙ija hu,

b’g˙ajnejh stess. IΩda hekk kif ˙ares ra

biss ˙ajt! Óajt kbir li kien qed jg˙attilu

l-veduta kollha!

Ir-ra©el staqsa lill-infermier kif

sie˙bu li miet kien jg˙idlu li jara tant

affarijiet mit-tieqa u kien jiddeskrivihom

tant tajjeb. L-infermier qallu li r-ra©el l-

ie˙or kien g˙ama u qatt ma seta’ jara l-

˙ajt. ‘Forsi kien jag˙mel hekk biex

jg˙inek tg˙ix u jqawwilek it-tama’, qallu

fl-a˙˙ar.


x’tag˙mel meta m’hemmx tama?


ftit minn kollox...

TISLIBA DIÇEMBRU‘ie’ u ‘g˙’ jie˙du kaxxa wa˙da

diçe

mbr

u 20

02

Disinn • Outlook Coop

MIMDUDIN: WEQFIN:1. Ti©ie©a Ωg˙ira;4. Ta’ Ωmien il-qedem;7. pajjiΩ;8. Kunjom mag˙mul minn N.

Dorna;9. Din jara minnha l-iljunfant?;10. Rqiq, mislut, bil-ponta;12. Lissnet il-kliem minn xi ktieb,

©urnal, eçç;14. Biçça art, lokalita’;15. Óares;16. Kulur;18. M’g˙adux rieqed;20. Lema˙ni;21. G˙andu tort;24. JuΩahom min ma jistax jimxi

sew;25. Dik li darba quddiem il-qassis

qalet ‘Ivaa;26. Serbut nies wara xulxin;27. Mg˙adhomx s˙a˙;28. Óaxix li jintuΩa fil-ikel.

1. Dan g˙andu xag˙ardaqs Yul Brynner!

2. Dan tuΩa˙ biex minn xio©©ett kbir titfa’f’o©©ettΩg˙ir;

3. Titlu ta’ qaddis4. Dramm jkun maqsum

f’dawn;5. Ipponta l-arma lejn

l-objettiv;6. Jg˙anni;11.G˙al mis˙un din;13. G˙andu xi pistola jew

xkubetta;16. Dawn I©orru l-

merkanzija fuq il-ba˙ar.17. G˙aqda, rabta;18. G˙andu l-mustaççi,

imma mhux bniedem!;19. Povru, batut.22 Nofs klassiku;23. Tag˙mel l-a˙˙ar vjagg!.

RM2000Regina et Mater,Magazine ta’ kull

xahar ma˙ru© mill-ÌiΩwiti Maltin56, Triq l-Iljun, Floriana VLT16

Tel.21 230 261 Fax.21 235 [email protected]

Óinijiet ta’ l-Uffiççju:it-Tnejn u l-Ìimg˙a

mis-6:00 sat-8:00pm,it-Tlieta, mid-9:00am.

sal-12:00pm.

BORD EDITORJALIFr Paul Chetcuti sj ,

Marvic Abdilla, Lorraine Anastasi,Sandra Bajada, Jacqueline Cassar,

Graziella Vella, Marisa Gatt,Anton Grima, Jonathan Sciberras,

Elizia Vassallo, Sandra Zammit.

RIÛULTATI GÓAT-TISLIBA TA’ NOVEMBRUMindudin: Mindudin: Mindudin: Mindudin: Mindudin: 1. Maltin; 4. Kristu; 7. Zoe; 8. Romblu; 9. Lumata; 10.Dija; 12. Alba; 14. Ara; 15. Ian; 16 u 18 Golgol; 20. Unit; 21. Óelu;14. Denfil; 25. Rigali; 26. UΩa; 27. No˙lom; 28. Rosina. Weqfin: Weqfin: Weqfin: Weqfin: Weqfin: 1.Marida; 2. Lumija; 3. NΩul; 4. Kelb; 5. Sqalli; 6. Uragan; 11. Irion;13. Bagol; 16. Ìurdien; 17. Nibnieh; 18. Ìelati; 19. Lumina; 22.Llum; 23. Ûrar

l-Ignatian Youth Network jistiednek...

Kull nhar ta’ Sibt fis-6.30pm

Knisja ta’ Sarria Furjana(Quddiem l-Argotti)

Quddiesatajbataz-Zghazagh-

. .. -

min 14-il sena ’l fuq

Awgurital-Milied???

RM2002-10 December

Documents

Transcript of RM2002-10 December