ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΘΕΜΑ: ’’ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΤΗΣ ΑΠΟΘΗΚΗΣ”

ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΔΗΜ. ΚΑΡΑΤΣΙΟΡΑΣ ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ: Τσοχαταρίδου Μαρίνα

Καφούρου Μαρία

hV-^Ojo! i;^ .] ( -

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ/) ΚΑΒΑΛΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ i& ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ

^ / ΰ ? __

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΘΕΜΑ: ’ΌΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΤΗΣ ΑΠΟΘΗΚΗΣ’’

ί y vpy A T m ftITKHIP .- W AIAXEIPEH ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ i l l ■“ ΧίΙΡΟΤΑΞΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ

ΣYΣKEY.\ΣU

ΕΙΠΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΔΗΜ. ΚΑΡΑΤΣΙΟΡΑΣ ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ: Τσοχαταρίδου Μαρίνα

Καφούρου Μαρία

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ.............................................................................................................. 4ΕΙΣΑΓΩΓΗ................................................................................................................ 5

................................................................................................. 7ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ....................................................

Βασικά Σημεία Οργάνωσης της Αποθήκης..

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ....................................................

...9Χωροταξιακή Οργάνωση Αποθήκης...........----- ...................—.........

2.1 Εισαγωγή.............................................................................................................92.2 Είδη - Κατηγορίες Αποθηκών............................... ...92.3 Στοιχεία που αφορούν στο σχεδίασμά της Αποθήκης................................11

2.3.1 Στοιχεία για τα κτιριακά..........................................................................112.3.2 Στοιχεία που σχετίζονται με τα Προϊόντα............................................. 112.3.3 Στοιχεία που αναφέρονται στη Ροή των Προϊόντων...........................12

2.4 Συστήματα Αποθήκευσης Υ λικών................................................................132.4.1 Η Απλή Στοίβαξη.......................................................................................132.4.2 Επάλληλα Στρώματα - Block Stacking...................................................132.4.3 Σταθερά Ράφια Γενικής Χρήσης - Adjustable Racks...........................142.4.4 Υψηλές A υτόματες A ποθήκες Στενών Δ ιαδρόμων - Narrow-A isle-Packet Racking, High Bay..................................................................................152.4.5 Ράφια Ελεύθερης Διέλευσης - Drive i n .................................................162.4.6 Κυλιόμενα Ράφια - Poweracks................................................................162.4.7 Κεκλιμένα Ράφια με Ράουλα - Live Storage ........................................ 18

2.5 Εξωτερικοί Χώροι Αποθήκευσης..................................................................212.6 Χώρος Αποστολής............ ..212.7 Λοιποί Χώροι..................... ..222.8 Προφύλαξη Αποθηκών.... ..22

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ..

Μηχανικά Μέσα Εξυπηρέτησης της Αποθήκης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ...........................................................

Συσκευασία..

4.1 Εισαγωγή..................................................4.2 Μονάδες Μεταφοράς Φορτίου.............

4.2.1 Συσκευσία σε Παλλέτες......4.3 Χαρακτηριστικά καλής Συσκευασιας...4.4 Σήμανση.........................................

1

....26....26

..27..31..31

4.5 Οικολογική Συσκευασία.............................................................................36

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ...........................................................................................................37

Σχεδιασμός Εργασιών Α ποθήκης......................................................................... 37

5.1 Εισαγωγή...........................................................................................................375.2 Διαδικασίες Εισαγωγής...................................................................................385.3 Διαδικασίες Αποθήκευσης............................................................................. 39

5.3.1 Συστήματα Τοποθέτησης Αποθεμάτων...................................................395.3.2 Κανόνες Τοποθέτησης των Προϊόντων................................................. 405.3.3 ΔιαρκήςΑπογραφή............................. ..43

5.4 Διαδικασίες Εξαγωγής.............................. ..445.4.1 Βασικές Εννοιες........................................................................................ 445.4.2 Σήμανση και Συσκευασία Παραγγελιών................................................ 455.4.3 Παραμονή στο Χώρο A ποστολής............................................................ 45

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ...........................................................................................................46

Ταξινόμηση και Κωδικοποίηση των Υλικών.....................................................46

6.1 Ταξινόμηση Υλικών Αποθήκης.....................................................................466.2 Κωδικοποίηση..................................................................................................48

6.2.1 Πλεονεκτήματα......................................................................................... 496.2.2 Μειονεκτήματα.......... ...50

6.3 Συστήματα Κωδικοποίησης........................................................................... 506.3.1 Αλφαβητικό Σύστημα................................................................................516.3.2 Δεκαδικό Σύστημα.... ...516.3.3 Μικτά Συστήματα Κωδικοποίησης......................................................... 52

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ........................................................................................................... 54

Διαχείρηση Αποθεμάτων.........................................................................................54

7.1 Λόγοι Διατήρησης Αποθεμάτων................................................................... 547.2 Στοιχεία Κόστους Προβλήματος Αποθεμάτων........................................... 547.3 Κόστος Διατήρησης Αποθεμάτων.................................................................55

7.3.1 Κόστος Κεφαλαίου - Δανεισμού..............................................................557.3.2 Κόστος Αποθήκευσης Διακίνησης.......................................................... 567.3.3 Κόστος Καταστροφών και Ζημιών ......................................................... 567.3.4 Κόστος Παλαίωσης-Αχρήστευσης Αποθέματος.....................................567.3.5 Κόστος A σφαλειών και Φόρων...............................................................57

7.4 Συνολική Αξιολόγηση του Κόστους Διατήρησης Αποθεμάτων...............577.5 Κόστος Παραγγελίας...................................................................................... 577.6 Κόστος Ελλείψεως Αποθέματος.................................................................... 587.7 Τύποι Διαχείρησης των Αποθεμάτων........................................................... 58

7.7.1 Διηνεκή Συστήματα7.7.2 Περιοδικό7.7.3 Συστήματα

7.8 Ανάλυση Αποθεμάτων ABC

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ................................

Γραμμωτός Κώδικας....................

8.1 Ορισμός...................................8.2 Αειτουργία.............................8.3 Συστήματα.............................8.4 Ολοκληρωμένες λύσεις μεδιατήρηση αποθηκών...............

ΚΕΦΑΑΑΙΟ 9 ............................

Η Σημασία του Αογισμικου σηι

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 0 ..........................

Λογιστικές διαδικασίες.............

10.1 Μέθοδοι Απ(10.2 Τρόπος Τήρησης Καρτελών Αποθήκης10.3 Έντυπα και

10.2.1 Παραλαβές10.3.2 Αποστολές10.3.3 Παραγγελ\10.2.4 Πιστωτικά10.3.5 Δελτίο Δρομολογίων

Επίλογος...................................

Παραρτήματα------- ........----- -

Φορολογικά Στοιχεία.............ΒΙΒΑΙΟΓΡΑΦΙΑ....................ΚΑΤΑΑΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ...

...70

...72

...72

...1 2 ,

...75

...75

...76

...77

...77

...77

...84

..100

..102

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η ανάγκη της αποθήκευσης και της δημιουργίας αποθηκευτικών κέντρων δίνεται παραστατικά στην Παλαιά Διαθήκη. Ο Μωυσής ερμηνεύοντας το όνειρο του Φαραώ για τις επτά παχιές και τις επτά ισχνές αγελάδες, προέβλεψε τον ερχομό καλών και κακών εποχών στη γεωργική παραγωγή της Αίγυπτου και υπέδειξε στο Φαραώ να κατασκευάσει αποθήκες για να φυλάξει το πλεόνασμα που θα παραχθεί στις καλές χρονιές, έτσι ώστε να συντηρήσει το λαό του από το απόθεμα αυτό στις κακές.

Αυτό το κεφάλαιο της Παλαιάς Διαθήκης είναι ένα μάθημα καλού σχεδιασμού και προγραμματισμού, για την αντιμετώπιση μελλοντικών αναγκών και δείχνει παραστατικά τη σημασία και το ρόλο που παίζει η αποθήκευση στην εθνική οικονομία, στη συντήρηση και την ετηβίωση του πληθυσμού καθώς και στη διατήρηση και βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η Αποθήκευση είναι η λειτουργία της ετηχείρησης, η οποία αποσκοπεί στη σωστή διατήρηση των πάσης φύσεως αγαθών, μεταξύ του χρόνου παραγιογής και του χρόνου χρησιμοποίησής των μέσα στους αποθηκευτικούς χώρους. Οι συγκεκριμένοι αυτοί χώροι καλούνται Αποθήκες.

Αποθήκη λοιπόν είναι κάθε ειδικός χώρος μέσα στον οποίο παραλαμβάνουμε, δυκρυλάσσουμε και διατηρούμε με ορισμένη τάξη, υλικά ή έτοιμα ή ημιέτοιμα προϊόντα τα οποία καλούνται αποθέματα, ανεξάρτητα από το σκοπό που προορίζονται.

Στην έννοια της Αποθήκης της ετηχείρησης δεν περιλαμβάνονται κάποια δευτερεύοντα υλικά (γραφική ύλη, είδη καθαριότητας), τα πάγια (μηχανήματα, μεταφορικά μέσα, έπιπλα) τα οποία παρακολουθούνται σε ιδιαίτερους κατά κατηγορίες λογαριασμούς.

Έτσι η αποθήκευση προϋποθέτει την αποθήκη και τα αποθέματα και την ύπαρξη συγκεκριμένων ενεργειών και δραστηριοτήτων. Για να εκπληρώσει η αποθήκη το σκοπό της μέσα σε μια οποιαδήποτε οικονομική μονάδα, εμπορική ή βιομηχανική, έχει την ανάγκη της οργάνωσης αυτών των ενεργειών και δραστηριοτήτων.

Οι ενέργειες αυτές και οι δραστηριότητες αναφέρονται στην: α) παραλαβή, β) ταξινόμηση, γ) τοποθέτηση, δ) συντήρηση, ε) διαφύλαξη, στ) εύκολη ανεύρεση και ζ) αποστολή ή εξαγωγή των κάθε κατηγορίας αγαθών που τοποθετούμε μέσα στις αποθήκες.

Το βασικότερο χαρακτηριστικό στοιχείο της Αποθήκης είναι η Οργάνωση. Η οργάνωσή της δεν εξαντλείται μόνο με την κατάλληλη ταξινόμηση και τοποθέτηση των υλικών, αλλά εξασφαλίζει πρωταρχικά όλα τα στοιχεία με τα οποία μπορούμε να γνωρίζουμε ανά πάσα στιγμή, τι είδους αποθέματα και σε ποιες ποσότητες έχουμε μέσα στις αποθήκες μας και τι είδους υλικά και σε ποιες ποσότητες πρέπει να διατηρούμε μέσα σ' αυτές.

Η οργάνωση βοηθά εττίσης στην ταχύτερη και οικονομικότερη διακίνηση των υλικών μέσα και έξω από την επιχείρηση.

Η αύξηση του βιοτικού επιπέδου των λαών, ο πολλαπλασιασμός των αναγκών, η τάση του ανθρώπου να ικανοποιεί όσο το δυνατόν καλύτερα και ταχύτερα τις ανάγκες του, έχουν οδηγήσει στην αύξηση των απαιτήσεων της παραγωγής και της κατανάλωσης και στη δημιουργία χιλιάδων τύπων υλικών και προϊόντων.

Οι ετηχειρήσεις είναι υποχρεωμένος πολλές φορές να διατηρούν πολύ υψηλά αποθέματα, πράγμα που έχει σαν συνέπεια τη δημιουργία μεγάλων αποθηκευηκών χώρων, ειδικές εγκαταστάσεις και μεγάλη δέσμευση κεφα^Λίου, που κάνει το κόστος Αποθήκευσης πολλές φορές δυσβάστακτο. Στη μείωση αυτού του υψηλού κόστους αποθήκευσης βοηθά σημαντικά η

ορθολχ3γική οργάνωση στην αποθήκευση, καθορίζονται άριστα μεγέθη αποθηκευτικών χώρων, αποθεμάτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού συστημάτων διακίνησης και ελέγχου των αποθεμάτων.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΟΘΗΚΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

ΕΙΔΙΚΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΜΕΡΙΚΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΘΗΚΗΣ. ΤΑ ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ:

(α) Ο χώροςΠριν από κάθε έναρξη οργάνωσης αποθήκης πρέπει να ετηλεγεί ο χώρος

στον οποίο θα στεγαστεί αυτή και ο οποίος πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις εύκολης παραλαβής, παράδοσης και μεταφοράς των υλικών, να είναι σε τέτοια θέση ώστε να εξυπηρετεί όλα τα τμήματα που εξαρτώνται από αυτήν και να ανταποκρίνεται στις σχεηκές ετηταγές της νομοθεσίας περί των όρων υγιεινής (φωτισμός, αερισμός κλπ.) και ασφάλειας των εργαζομένων.

Επίσης είναι απαραίτητο να πραγματοποιείται η καλύτερη δυνατή χρήση της έκτασης του αποθηκευτικού χώρου, γιατί το να μην αξιποιείται κάθε κυβικό εκατοστό της αποθήκης είναι μια σπατάλη, η οποία μπορεί να μη φαίνεται στα λογιστικά βιβλία της επιχείρησης αλλά είναι πολύ σοβαρή. Μια δαπάνη όταν πολαπλασιάζεται με ένα μεγάλο αριθμό κάθε μέρα έχει ως αποτέλεσμα στο τέλος του έτους να είναι πάρα πολύ μεγάλη.

(β) Αποτελεσματική αξιοποίηση της εργασίαςΗ εργασία αποτελεί ένα πολύ μεγάλο μέρος του κόστους λειτουργίας της

αποθήκης γι' αυτό πρέπει να αξιοποιείται ο χρόνος εργασίας και να παρέχονται τα κατάλληλα μέσα και ο σωστός εξοπλισμός στους εργαζόμεους, έτσι ώστε να αυξηθεί η παραγωγικότητά τους.

(γ) Ορθή επιλογή και αξιοποίηση του εξοπλισμούΟ εξοπλισμός της αποθήκης είναι μια επένδυση η οποία θα συμβάλλει

σημαντικά στη συνολική απόδοση της αποθήκης και γι' αυτό και της ετηχείρησης. Η επιλογή του εξοπλισμού πρέπει να γίνεται με τις ίδιες αρχές που γίνεται η επιλογή οποιοσδήποτε μηχανής μέσα στο εργοστάσιο. Συνοδεύεται με παραγωγικότητα με απόδοση, με οικονομικά στοιχεία. Δεν αρκεί μόνο η τιμή του μηχανήματος και του εξοπλισμού. Υπάρχει η οικονομική σκοτημότητα. Πρέπει πάντοτε να επιλέγεται ο εξοπλιοσμός που ταιριάζει στη φύση της ετηχείρησης και τον οποίο πρέπει να εκμεταλλεύεται σωστά.

(δ) Σωστή τακτοποίηση και ταξινόμηση των προϊόντωνΤα προϊόντα που τοποθετούνται στην αποθήκη πρέπει να

τακτοποιούνται με κάποιο λογικό σύστημα και ταυτόχρονα να ταξινομούνται με βάση την ταχύτητα κυκλοφορίας τους. Δεν τοποθετούνται σε τυχαία θέση. Πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλες οι ιδιότητες.

(ε) Αποτελεσματική μετατόπιση, μετακίνηση και διακίνηση των προϊόντων

Μέσα στην αποθήκη συνεχώς μεταφέρονται και μετακινούνται προϊόντα. Γι' αυτό πρέπει όλες οι μετακινήσεις, όπου εργασία και εξοπλισμός συνδυάζονται για να επιτευχθεί το αποτέλεσμα, να σχεδιάζονται έτσι ώστε να προκύπτει το ελάχιστο δυνατό κόστος.

(στ) ΑσφάλειαΗ αποθήκευση των διαφόρων υλικών της εταχείρησης πρέπει να

πραγματοποιείται κατά τρόπο που να διασφαλίζεται πλήρως η περιφρούρησή τους από κλοπές, διαρροές, μειώσεις, καταστροφές από καιρικές συνθήκες και άλλους λόγους.

(ζ) Η λογιστική της αποθήκηςΗ αποθήκη τηρεί ίδια λογιστική, όχι βέβαια ανεξάρτητη, αλλά

συνδυασμένη με την όλη λογιστική της ετηχείρησης. Η λογιστική αρχή πάνω στην οποία οφείλει να στηρίζεται η λειτουργία της αποθήκης είναι ότι κάθε εισαγωγή ή εξαγωγή υλικού προς και από αυτήν πρέπει να στηρίζεται σε ορισμένα παραστατικά έγγραφα. Ετσι έχουμε έλεγχο της αποθήκης και γνώση των υπολοίπων υλικών ανά πάσα στιγμή.

ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΠΟΘΗΚΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

2.1 Εισαγωγή"Αποθήκη" είναι ο περικεκλεισμενος χώρος μέσα στον οποίο

περιλαμβάνονται, ταξινούνται, διατηρούνται και φυλάγονται κάθε μορφής υλικά.

Οι στόχοι του καλού σχεδιασμού αποθηκών είναι:

Α) Χαμηλόκοστη λειτουργία που ετητυγχάνεται με υψηλήεκμετάλλευση χώρου, μείωση του κόστους διακίνησης υλικών, μείωση του ύψους των αποθεμάτων, ικανοποίηση παραγοογής και κατανάλωσης, χαμηλό ρυθμό ζημιών και απωλειών.

Β) Εύκολη παρακολούθηση υλικών για χρέωσή τους και κατανομή ευθυνών για τυχόν ελλείψεις.

Γ) Εξυττηρέτηση καταναλωτή με αποστολή παρτίδων της ποιότητας και ποσότητας που θέλει, τη στιγμή που τις θέλει.

Δ) Ποιοηκός έλεγχος εισερχόμενων και εξερχόμενων υλικών,πλήρης και συνεχής.

Ε) Ελασηκότητα προσαρμογής στις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνιστώσες σχεδιασμού.

ΣΤ) Επεκτασιμότητα για κάλυψη μελλονηκών αναγκών.

2.2 Είδη - Κατηγορίες ΑποθηκώνΓια σωστό σχεδιασμό των αποθηκών απαιτείται να ανιχνευθούν οι

σκοποί και στόχοι τους, δηλαδή ο προορισμός τους. Ανάλογη προκύτττει η ομαδοποίησή τους και άρα η μεθοδολογία ανημετώττίσης του προβλήματος.

Ανά κριτήριο ομαδοποίησης των αποθηκών διακρίνουμε:

Α. Κριτήριο: Η Αποστολή της Αποθήκης. Διακρίνουμε:

A 1) Αποθήκες πρώτων υλών Α2) Αποθήκες υλικών συσκευασίας A3) Αποθήκες ετοίμων προϊόντων

Α4) Αποθήκες αχρήστων Α5) Αποθήκες ανταλλακτικών Α6) Ενδιάμεσες αποθήκεςΑπό τις κατηγορίες αποθηκών που αναφέρθηκαν θα ασχοληθούμε με τις

αποθήκες πρώτων υλών και τις αποθήκες ετοίμων προϊόντων γιατί αυτές παίζουν πρωτεύοντα ρόλο για το όλο παραγωγικό κύκλωμα.

Β. Κριτήριο: Η Φύση των Αποθηκευόμενων Υλικών. Διακρίνουμε:

Β1) Αποθήκες στερεών υλικών μοναδοποιημένου φορτίου (π.χ. ρόλοι υφάσματος, μηχανήματα, κονσέρβες)

Β2) Αποθήκες χύδην υλικών (π.χ. ρύζι, αλέυρι, τσιμέντο). Εννοείται ότι τα υλικά είναι χύμα και όχι συσκευασμένα σε μοναδοποιημένα φορτία (π.χ. σακιά)

Β3) Αποθήκες υγρών υλικών (π.χ. μούστος, νερό)Β4) Αποθήκες αερίων υλικών (π.χ. υγραέριο, οξυγόνο).

Γ. Κριτήριο: Η Μορφή του Αποθηκευτικού Κτιρίου

Η μονιμότητα ή όχι της αποθήκης και η φύση των αποθηκευόμενων υλικών καθορίζουν τη μορφή του αποθηκευηκού κτιρίου. Συνήθως συναντάμε:

Γ1) Υπαίθριες αποθήκες Γ2) Υπόστεγα Γ3) Κλειστές αποθήκες Γ4) Σιλό Γ5) Δεξαμενές Γ6) Πρόχειρες αποθήκες.

Από τις έξη κατηγορίες αποθηκευτικών κηρίων θα ασχοληθούμε με η ς κλειστές αποθήκες που είναι και η συνηθέστερη απαντώμενη στην πράξη*.

Πηγή: ΚΑΡΛΑΣ Π., "Ορθολχ)γική 0(>γάνωση της Αποθήκης", Σεμιναριακές Σημειώσεις, Εκδοση ΕΛΚΕΠΑ, Αθήνα.

10

2.3 Στοιχεία που αφορούν στο σχεδίασμά της ΑποθήκηςΟι κανόνες που πρέπει να εφαρμόζονται, για να σχεδιαστεί ένας

αποθηκευτικός χώρος, είναι λίγοι αλλά πριν αρχίσει ο σχεδιασμός, πρέπει οπωσδήποτε να συλλεχτούν πάρα πολλά στοιχεία, τα οποία έχουν άμεση σχέση με την εργασία και το αντικείμενο της αποθήκευσης.

Πρέπει πρώτα απ' όλα να συγκεντρωθούν τα στοιχεία που έχουν σχέση με τον αριθμό των προϊόντων που θα αποθηκεύονται και τον όγκο που θα καταλαμβάνουν. Δεν είναι δυνατόν να γίνει ένας σχεδιασμός, να γίνει μια νέα και σύγχρονη αποθήκη, που θα λειτουργεί με επιτυχία, χωρίς να προηγηθεί η συγκέντρωση των στοιχείων.

Τα στοιχεία που πρέπει να συγκεντρωθούν είναι τα εξής;

2.3.1 Στοιχεία για τα κτιριακά

Σε υπάρχοντα κτίρια, ιδιόκτητα ή μή, είναι απαραίτητο το αρχιτεκτονικό σχέδιο της αποθήκης, με όλες ης σχετικές διαστάσεις, μήκος, ύψος, πλάτος κτιρίου, αριθμός κολώνων και άλλων εμποδίων, έτσι ώστε να μπορεί να σχεδιαστούν πάνω σ' αυτό το σχέδιο όλοι οι χώροι που θα χρησιμεύσουν για την εκτέλεση των διαφόρων εργασιών. Εάν δεν υπάρχει κτίριο, τότε το σχέδιο της αποθήκης που πρέπει να ανεγερθεί ή να ενοικιαστεί, θα είναι το αποτέλεσμα της επεξεργασίας των στοιχείων που αναφέρονται παρακάτω.

Τα στοιχεία για τα κτιριακά πρέπει να αναφέρονται και στον περιβάλλοντα χώρο του οικοπέδου, στον οποίο θα κάνουν τους απαραίτητους ελιγμούς τα φορτηγά που θα ξεφορτώσουν ή που θα πάρουν τα προϊόντα της ετηχείρησης.

2.3.2 Στοιχεία που σχετίζονται με τα Προϊόντα

(I) Πόσα είδη (μερίδες, κωδικοί) θα μπαίνουν στην αποθήκη. Ο αριθμός των ειδών πρέπει να είναι συγκεκριμένος και όχι αόριστος. Οπωδήποτε, επειδή το κτίριο θα χρησιμοποιείται για πάρα πολά χρόνια, ο αριθμός αυτός μπορεί να βασίζεται και σε εκτιμήσεις για την επόμενη 5ετία. Ο αριθμός των ειδών έχει πολύ μεγάλη σημασία στο σχεδίασμά μιας αποθήκης, γιατί κάθε διαφορετικό είδος, κάθε προϊόν που έχει διαφορετικό κωδικό, πρέπει να μπαίνει σε κάποια ξεχωριστή θέση (θυρίδα).

(Π) Για κάθε είδος πρέπει να υπάρχουν τα στοιχεία -nic συσκευασίαc του, δηλαδή πόσα τεμάχια περιλαμβάνει το κουτί, πόσα κουτιά μπαίνουν στο κιβώτιο, πόσα κιβώτια μπαίνουν πάνω στην παλέτα.

(III) Αλλα χαρακτηριστικά του είδoυc. π.χ. αν είναι εύθραστο, αν

II

στοιβάζεται μόνο με μια πλευρά προς τα πάνω, είναι ετηκίνδυνο ή άλλα χαρακτηριστικά.

(IV) Στοιχεία για τις συνθήκες σuvτήpησηc των προϊόντων, θερμοκρασία, υγρασία, ημερομηνία λήξεως κλπ.

(V) Στοιχεία για την αίνα τεμαγίου. Η αξία, η τιμή των προϊόντων έχει ιδιαίτερη σημασία στο σχεδιασμό, γιατί προϊόντα μικρού βάρους και όγκου και μεγάλης αξίας πρέπει να διαχειρίζονται με μεγάλη προσοχή, είναι υποψήφια για κλοπή ή διαρροή.

(VI) Στοιχεία σχετικά με το πρόβλημα της διαγείρισης των προϊόντων και σε ποια είδη είναι απαραίτητο να εφαρμοστεί ο κανόνας πρώτο ιιέσα. πρώτο έ£ω (FIFO), και σε ποια είδη μπορεί να εφαρμοστεί, χωρίς συνέπειες, ο κανόνας πρώτο μέσα, τελευταία έξω (LIFO).

2.3 J Στοιχεία που αναφέρονται στη Ροή των Προϊόντων

Εκτός από τα στοιχεία που έχουν σχέση με τα προϊόντα και τη συσκευασία τους, πρέπει να συγκεντρωθούν στοιχεία που έχουν σχέση με τη ροή των προϊόντων. Ειδικότερα πρέπει να συλλεγούν, αναλυθούν και να ταξινομηθούν τα εξής στοιχεία:

(I) Πόσα από τα είδη που αποθηκεύονται είναι ταγείας κυκλοφορίας. Εδώ εφαρμόζεται η ανάλυση ABC'.

(II) Τι ποσοστό του συνόλου αντιπροσωπεύει ο αριθμός των ειδών ταγείας κυκλοφορίας.

(III) Τι ποσοστό του συνολικού όγκου και βάρους αντιπροσωπεύει ο όγκος ή το βάρος των προϊόντων ταχείας κυκλοφορίας.

(IV) Πόσα είδη και ποια είναι εποχιακά. Ποια εποχή παρουσιάζεται η ζήτησή τους

(V) Τι ποσότητες διακινούνται κάθε εβδομάδα (ημέρα, μήνας, έτος) κατά μέσο όρο σε κάθε είδος.

(VI) Πόσων εβδομάδων απόθεμα διατηρείται, κατά μέσο όρο, στην αποθήκη για κάθε είδος.

(VII) Πόσων εβδομάδων απόθεμα αντιπροσωπεύει η τυπική παραγγελία του κάθε είδους που έρχεται σης εγκαταστάσεις της επιχείρησης, ποια είναι η τυτιική ποσότητα παραγγελίας ανά είδος που διακινεί η ετηχείρηση, η ποσότητα παραγγελίας, καθορίζει τη ροή προς τα μέσα και προς τα έξω.

(VIII) Εάν υπάρχουν αιχμές στη ζήτηση, ορισμένες ώρες της ημέρας ή ορισμένες ημέρες της εβδομάδας κλπ.

Με βάση τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν και μετά από την ανάλυσή τους θα προκόψει το σχέδιο διάταξης των προϊόντων μέσα στην αποθήκη, τι

Ανάλυση της μεθόδου ABC στη σελ. 54, Κεφ. 7ο.

ράφια θα χρησιμοποιηθούν και τι χώροι πρέπει να δημιουργηθούν για να εξυπηρετηθεί με τον καλύτερο τρόπο η επιχείρηση. Στις περισσότερες περιπτώσεις καθορίζονται οι διάδρομοι και δεξιά και αριστερά και τοποθετούνται τα προϊόντα, σε ένα ή περισσότερα επίπεδα.

Το επόμενο βήμα είναι να επιλεγούν οι θέσεις, οι θυρίδες για κάθε προϊόν, δηλαδή πρέπει να αποφασιστεί πού θα τοποθετηθούν τα προϊόντα. Σε ποια θέση, σε ποιο ράφι, σε ποιο διάδρομο, σε ποιο ύψος, ετήπεδο κλπ. θα τοποθετηθούν ένα ένα, όλα τα προϊόντα. Είναι, λοιπόν, απαραίτητο να υπάρχει ένα σύστημα αρίθμησης των θέσεων μέσα την αποθήκη και ένας τρόπος, ένας μηχανισμός τοποθέτησης κάθε προϊόντος που έρχεται σε μια θέση.

2.4 Συστήματα Αποθήκευσης ΥλικώνΤα συστήματα αποθήκευσης που συναντώνται στην πράξη είναι:

2.4.1 Η Απλή Στοίβαξη

Η μέθοδος αυτή είναι η απλούστερη γιατί δεν απαιτείται εξοπλισμός. Τα προϊόντα τοποθετούνται στο πάτωμα ή στις παλέτες, το ένα δίπλα στο άλλο και το ένα πάνω στο άλλο, στο ύψος που φτάνει ο εργαζόμενος. Αν αντέχουν τα κιβώτια, η στοίβαξη γίνεται με τα χέρια ως την οροφή, δημιουργώντας ττυραμίδα. Οι διάδρομοι είναι αρκετά στενοί (0,8-1,0 m) γιατί κυκλοφορύν μόνο οι εργαζόμενοι. Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου αυτής είναι πολλά. Βοηθάει στην ταχύτατη έναρξη των εργασιών μιας νέας αποθήκευσης στο ξεκίνημα της ετηχείρησης, χρειάζονται μηδαμινά κεφάλαια για τη λειτουργία της, μπορεί να επιτευχθεί άμεση πρόσβαση στο 100% των διαφορετικών προϊόντων. Δυνατότητα εφαρμογής FIFO. Παρουσιάζονται ελάχιστες ζημιές ή φθορές. Υπάρχει δυνατότητα αυξομείωσης του προσωπικού για αντιμετώτηση αιχμών, μεγάλη εκμετάλλευση χώρων (όταν το ύψος του κτιρίου είναι μικρό ως 3 m). Ενα σοβαρό μειονέκτημα που έχει το σύστημα αυτό είναι ότι οι όγκοι διακίνησης ανά εργαζόμενο είναι χαμηλοί μόλις φτάνουν τους 1-2 τόννους την ώρα. Η μέθοδος αυτή επιλέγεται κατά κανόνα από μικρές επιχειρήσεις, οικογενεικής μορφής, χωρίς αμειβόμενη εργασία.

2.4.2 Επάλληλα Στρώματα - Block Stacking

Τα μοναδοποιημένα φορτία μεταφέρονται και αποθηκεύονται σε παλέτες οι οποίες τοποθετούνται η μια πάνω στην άλλη. Δε στήνεται στοιβασία σε περισσότερα από 3-4 επάλληλα στρώματα. Απαιτείται πολύ καλός χειριστής

13

ανυψωτικών μέσων, για αποφυγή ζημιών και ατυχημάτων. Οι χρησιμοποιούμενες παλέτες πρέπει να είναι διπλής όψεως. Ετήσης τα προϊόντα που είναι στα χαμηλότερα επίτιεδα αυτά που τοποθετήθηκαν πρώτα δεν είναι

Σχήμα 1Πηγή: Σιφνιώτης X. Κωνσταντίνος "ΕΟΟΙ8Ή08 MANAGEMENT", Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 1997.

προσπελάσιμα παρά μόνο όταν μετακινηθούν τα από πάνω ή τα μπροστινά και γι' αυτό το σύστημα αυτό ετηλέγεγαι όταν επιτρέπεται η χρήση της μεθόδου LIFO που πολλές φορές μετατρέπεται σε σύστημα FI-8H (First in - 8teal hear). Είναι σύστημα χαμηλού κόστους εξοπλισμού, χαμηλής ταχύτητας διακινήσεως και με δυσχέρειες στη λήψη-απόθεση φορτίου.

2.43 Σταθερά Ράφια Γενικής Χρήσης - Adjustable Racks

Υπάρχουν σταθερά ράφια κατά κανόνα αυξομειούμενού ύψους που διαμορφώνουν κελιά μέσα στα οποία τοθετούνται με περονοφόρα ανυψωτικά οχήματα οι παλέτες των υλικών. Είναι σχετικά φθηνό σύστημα, που επιτρέπει ταχύτατη πρόσβαση σε οποιαδήποτε αποθηκευμένη παλέτα. Προσαρμόζεται εύκολα σε κάθε κτίριο και μπορεί και εκμεταλλεύεται το διατιθέμενο ύψος. Ευκολία εφαρμογής συστήματος FIFO. Παρουσιάζει χαμηλή αξιοποίηση του διατιθέμενου χώρου (30%-50%, ανάλογα με το χρησιμοποιούμενο περονοφόρο). Το φάρδος των διαδρόμων συνήθως είναι 2,0-2,5 m, για κάθε είδους υλικά.

ΕχάΧληλα Στρώματα Σηίβαξης ■ Block Stacking

Σχήμα 2Πηγή: Σιφνιώτης X. Κωνσταντίνος "LOGISTICS MANAGEMENT" Παπαζήση, Αθήνα 1997.

Εκδόσεις

2.4.4 Υψηλές Αυτόματες Αποθήκες Στενών Διαδρόμων - Narrow- Aisle-Packet Racking, High Bay

Εξέλιξη του συστήματος σταθερών ραφιών γενικής χρήσης για μεγάλες αποθήκες με στενότητα χώρου και υψηλό ρυθμό διακινήσεων. Χρησιμοποιούν ειδικούς κατακόρυφους γερανούς ή περονοφόρα που κινούνται σε σιδηροτροχιά. Οι διάδρομοι είναι 1,50-1,70 και ετητυγχάνεται εκμετάλλευση χώρου 50%-60%. Μπορεί το σύστημα αυτό να φθάσει το ύψος των 35 m. Παρουσιάζει μεγάλη ταχύτητα διακίνησης των υλικών, αλλά και μεγάλο κόστος προμήθειας του απαιτούμενου εξοπλισμού. Τελευταία εξέλιξη η κατασκευή πλήρως αυτόματων αποθηκών με τηλεκατεύθυνση των γερανών στοιβασίας ή το χειρισμό τους κατευθείαν από ΗΛΓ. Μειονέκτημα η ανελαστικότητα της διάταξης για επανασχεδιασμό σε περυττώσεις

15

αναχωροταξίας. Εφαρμογή συστήματος FIFO.

2.4.5 Ράφια Ελεύθερης Διέλευσης - Drive in

Σ' αυτό το σύστημα δεν υπάρχουν διάδρομοι αλλά το ανυψωτικό μπαίνει μέσα στα φατνώματα των ραφιών για λήψη-απόθεση των παλετών. Είναι χαμηλού κόστους εξοπλισμού, με υψηλή εκμετάλλευση του χώρου (60%-70%) αλλά με δυνατότητα εφαρμογής μόνο συστήματος LIFO. Παρουσιάζει συνήθως δυνατότητα αποθήκευσης μέχρι και σε 4 σειρές ραφιών. Απαιτεί πολύ εκπαιδευμένο χειριστή ανυψωτικού. Καλό για υλικά που παράγονται εποχιακά (κατά παρτίδες) που θα τοποθετηθούν και θα απομακρυνθούν όλα μαζί. Οχι καλό για υλικά συνεχούς ροής.

2.4.6 Κυλιόμενα Ράφια - Poweracks

Είναι ράφια προσαρμοσμένα επάνω σε βάσεις με τροχούς που κινούνται κατά μήκος σιδηροτροχιών. Με αυτό το σύστημα ένας διάδρομος μπορεί να εξυττηρετήσει από 6 έως 10 (ή περισσότερες) σειρές ραφιών. Σε κάθε συγκρότημα, π.χ. 10 σειρών-ραφιών-Ι διαδρόμου, υπάρχει κονσόλα χειρισμού η οποία μετακινεί τις σειρές ραφιών και σχηματίζει τον διάδρομο δίπλα στο ράφι από-προς το οποίο θα γίνει μετακίνηση φορτίου. Εδώ έχουμε κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από τους κινητήρες μετακίνησης των ραφιών. Υπάρχουν όμως και χειροκίνητα συστήματα για περιπτώσεις ελαφρών φορτίων (π.χ. αποθήκες ανταλλακτικών, καλουπιών κλπ.). Η καθυστέρηση πρόσβασης στο φορτίο εκτιμάται 0 u δεν υπερβαίνει τα 30 sec. ακόμα και στα μεγάλα συστήματα υψηλού φορτίου. Προσοχή χρειάζεται στο θέμα των κραδασμών κατά την κίνηση. Το σύστημα παρουσιάζει όλα τα πλεονεκτήματα των σταθερών ραφιών γενικής χρήσης: εφαρμογή συστήματος FIFO,προσαρμοσηκότητα σε κάθε μορφής κτίριο, ευκολία πρόβασης κάθε κελιού- φορτίου και επιπρόσθετα πάρα πολύ υψηλή εκμετάλλευση χώρου (πάνω από 80%), διπλασιάζοντας ουσιαστικά τη χωρητικότητα της αποθήκης συγκριτικά με το προαναφερθέν σύστημα. Δε χρειάζεται προμήθεια ειδικού εξοπλισμού διακίνησης-αποθήκευσης. Συνήθως το ύψο του φθάνει μέχρι και 4-5 ράφια. Προσοχή χρειάζονται τα θέματα ασφαλείας του προσωτηκού και έχουν σχεδιαστεί μηχανισμοί που την εξασφαλίζουν. Μειονεκτήματα είναι το υψηλό κόστος προμήθειας του συστήματος, η σχετικά χαμηλότερη ταχύτητα και η δέσμευση του δαπέδου σε περιτττώσεις αναχωροταξιών λόγω της πόντισης των σιδηροτροχιών σ' αυτό, κυρίως για όχι βαριά αντικείμενα, σε περιπτώσεις μεγάλης έλλειψης χώρου.

Σχήμα 3Πηγή: Σιφνιώτης X. Κωνσταντίνος 'ΤΟΟ Ι8Ή 08 MANAGEMENT", Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 1997.

Σχήμα 4Πηγή: Σιφνιώτης X. Κωνσταντίνος "LOGISTICS MANAGEMENT", Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 1997

17

Σχήμα 5Πηγή: Σιφννώτης X. Κωνσταντίνος 'ΤΟ Ο Ι8Ή €8 MANAGEMENT", Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 1997

2.4.7 Κεκλιμένα Ράφια με Ράουλα - Live Storage

Είναι σταθερά ράφια εφοδιασμένα με μεταφορικές ταινίες βαρύτητας (κυλίνδρων ή τροχίσκων). Τα κελιά των ραφιών έχουν μεγάλο μήκος (χωρητικότητας αρκετών παλετών), τα φορτία μπαίνουν από τη μια πλευρά και λόγω της κλίσεως (3%-5%) μεταφέρονται από τις ταινίες βαρύτητας στην άλλη πλευρά από την οποία γίνεται η λήψη των φορτίων. Παρουσιάζει αυστηρή εφαρμογή FIFO που το κάνει ιδανικό για περιπτώσεις φαρμάκων, ειδών διατροφής κλπ., εξαιρετική εκμετάλλευση χώρου (πάνω από 85%). Η ταχύτητα λήψης-απόθεσης φορτίου καθώς και η εκμετάλλευση περονοφόρων- ανυψωτικών είναι υψηλή. Παρουσιάζει όμως μεγάλο κόστος προμήθειας του συστήματος και ανάγκη ειδικών παλετών που θα μπορούν να κινούνται στο ραουλόδρομο. Η κίνηση του φορτίου στους ραουλόδρομους μπορεί αντί λόγω βαρύτητας να γίνεται και ηλεκτρικά, φθάνοντας σήμερα σε καταστάσεις πλήρως ρομποτοποιημενών αποθηκών.

ΣΥΝΗΘΩΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΕΓΠΑΕΓΈΤΑΙ:*

Για προσωρινή αποθήκευση υλικών ή για υλικά που διακινούνται κατά παpτίδεc το σύστημα των επάλληλων στρωμάτων ή των ραφιών ελεύθερης διέλευσης αν τα υλικά δεν μπορούν να φέρουν φορτίο ή υπάρχει ανάγκη εκμετάλλευσης του ύψους της αποθήκης.

Για αποθήκευση υλικών πεpιopισμέv^nc διάpκειαc ίΐωής το σύστημα των

' Πηγή; Σεμιναριακές σημειώσεις "Οργάνωση αποθήκης". Εισηγητής Ανδριανόπουλος.18

κεκλιμένων ραφιών με ράουλα.

Για αποθήκευση σχετικά ελαφριών υλικών σε περιπτώσεις έλλειψης χώρου το σύστημα των κυλιόμενων ραφιών.

Σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις συμφέρει το σύστημα των σταθερών ραφιών γενικής χρήσης, εκτός αν υπάρχει πρόβλημα χώρου και μεγάλων ποσοτήτων, οπότε προτιμάται το σύστημα των υψηλών αυτόματων αποθηκών στενών διαδρόμων.

ΚΡΙΤΗΡΙΟ'ίΟX

<1αα.SX

1

<eί

II

ζαi1

UJ| Ι

S i

I I

1[S<Xο.ω

<e

e<ζο<

gο0.

2

j2g

ο ο ο ο ο ο ο οΒΑΘΜΟΣ Α-ΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΙΑΤΙΘΕΜΕΝΟΥ ΧΩΡΟΥ

ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο

ο ο ο ο οΤΑΧΥΤΗΤΑ ΔΙΑΚΙΝΗΣΕΩΝ

ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο

ΕΥΚΟΛΙΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΕΠΙΘΥΜΗΤΗΣ ΘΕΣΗΣ ο ο ο ο ο ο ο

ΠΑΛΛΕΤΑΣ ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο

ο ο ο ο ο οΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ FIFO

ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο

ο ο ο οΕΥΚΟΛΙΑ ΔΙΟΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ

ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο

ΚΟΣΤΟΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑ ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο

ΑΠΟΘΗΚΕΥΤΙΚΗ ΒΑΣΗ (ΚΕΛΙ) ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο

ο ο ο οΚΟΣΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο ο

■ f

<<

2.5 Εξωτερικοί Χώροι ΑποθήκευσηςΓια την υποδοχή και παραλαβή των φορτίων, των εμπορευμάτων που

έρχονται από τους προμηθευτές ή από υποκαταστήματα της ετηχείρησης, οι χώροι έξω από την αποθήκη ή αυλή, πρέπει να διαμορφωθεί κατάλληλα. Πρέπει να σχεδιαστεί έτσι ώστε να εκτελείται με άνεση η προγραμματισμένη εργασία, να επιτυγχάνεται μεγάλη ταχύτητα και υψηλή παραγωγικότητα. Ο σχεδιασμός γίνεται με βάση τον αναμενόμενο όγκο εργασίας, ανάλογα με τον αναμενόμιενο αριθμό των φορτηγών που θα φτάνουν καθημερινά και τον αριθμό των φορτηγών που θα πρέπει να εκφορτώνουν ταυτόχρονα.

Πρέπει να υπολογιστεί το φορτίο που θα παραλαμβάνει η αποθήκη κάθε μέρα, ο επιθυμητός χρόνος λειτουργίας της αποθήκης (μια ή περισσότερες βάρδιες), οι αιχμές λειτουργίας (ημερήσιες ή εποχιακές) και με βάση αυτά να υπολογιστεί πόσα φορτηγά (άρα και πόρτες) πρέπει να φορτοεκφορτώνονται τυατόχρονα για να εκτελείται ομαλά, χωρίς καθυστερήσεις ή υπερωρίες η εργασία εισαγωγής και παραλαβής των προϊόντων.

Ο αριθμός των φορτηγών που προβλέπεται να φτάνει καθημερινά (με κανονικές ή ομαλές συνθήκες) δεν αρκεί για το σχεδίασμά του χώρου. Πρέπει να εκτιμηθεί ποιες και πόσες κινήσεις θα γίνονται σε περιόδους αιχμής. Ο αριθμός των φορτηγών θα καθορίσει την επιλογή της μεθόδου προσέγγισής (μαρκάρισμα) του στη ράμπα.

2.6 Χώρος ΑποστολήςΟ χώρος αποστολής είναι το μέρος της αποθήκης στο οποίο

συγκεντρώνονται τα προϊόντα που έχουν παραγγείλει οι πελάτες της επιχείρησης και είναι πλέον έτοιμα να φύγουν και να πάνε στον προορισμό τους. Εχουν προηγηθεί όλες οι σχετικές εργασίες, έχουν εκδοθεί όλα τα ταξιδιωτικά έγγραφα ή τα συνοδευηκά έγγραφα, τα νόμιμα παραστατικά και τα προϊόντα είναι έτοιμα για φόρτωση και αποστολή στους πελάτες.

Ο χώρος αποστολής δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο εξοπλισμό, το πάτωμά του είναι διαγραμμισμένο έτσι ώστε να τοποθετούνται και να συγκεντρώνονται τα προϊόντα είτε ανά φορτηγό διανομής της επιχείρησης, είτε ανά πελάτη, είτε ανά πόλη.

Οι διαστάσεις του χώρου αποστολής προσδιορίζονται από την κίνηση της ετηχείρησης, από τον αριθμό και το μέγεθος των φορτηγών που προβλέπεται να φορτώνει ταυτόχρονα, από τον όγκο που καταλαμβάνουν τα προϊόντα και από το χρονικό διάστημα που πρέπει να γίνουν οι φορτώσεις των φορτηγών.

21

2.7 Λοιποί ΧώροιΣτην αποθήκη πρέπει να προβλεφθούν χώροι και για τις διάφορες

βοηθητικές εργασίες. Πρέπει να προβλέπονται κατάλληλοι χώροι για τα εξής:

(I) Χώροι ετπστροφών ή ακαταλλήλωνΜερικά προϊόντα που πήγαν στους πελάτες της επιχείρησης,

επιστρέφονται είτε γιατί κρίθηκαν ακατάλληλα, είτε γιατί έπαθαν κάποια ζημιά κατά τη μεταφορά τους, είτε γιατί έληξε η ημερομηνία χρήσης τους. Πρέπει λοιπόν αυτά τα προϊόντα να πάνε σ' ένα ειδικό χώρο όπου θα γίνει η διαλογή των σωστών, των καταλλήλων, τα οποία πιθανόν να μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν και να χρειάζονται ανασυσκευασία, νέες ετικέτες, έτσι ώστε να ξαναγίνσυν εμπορεύματα.

(II) Χώροο συντήρησης αηχανημάτωνΤα ανυψωτικά μηχανήματα και ο υπόλοιπος εξοπλισμός της αποθήκης,

πρέπει να συντηρούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Είναι προτιμότερο να υπάρχει κάποιος ειδικός χώρος για να γίνονται οι εργασίες συντήρησης και ετησκευής και να μη γίνονται μέσα στους χώρους της αποθήκης γιατί μπορεί να προκαλέσουν ζημιές.

(III) Χώρος φόpτισηc συσσωρευτών ηλεκτρικών μηγανημάτωνΟι χώροι για να φορτίζουν τα ηλεκτροκίνητα μηχανήματα τις μπαταρίες

τους πρέπει να είναι κλειστός, απομονωμένος, να εξαερίζεται και γενικά πρέπει να πληροί ορισμένες τεχνικές προδιαγραφές γιατί οι αναθυμιάσεις που δημιουργούνται είναι δυνατόν να προκαλέσουν έκρηξη και να πιάσει κάποια φωτιά. Στο χώρο αυτό απαγορεύεται αυστηρά το κάπνισμα.

2.8 Προφύλαξη ΑποθηκώνΤρεις είναι βασικά οι κίνδυνοι που απειλούν τις αποθήκες και για τους

οποίους πρέπει να λαμβάνονται προφυλαχτικά μέτρα κατά το σχεδίασμά και τη δόμηση του αποθηκευτικού χώρου:

Α) Κίνδυνοι κλοπών: Πρέπει να λαμβάνονται μέτρα ασφάλειας στις πόρτες και τα παράθυρα, να περιμαντρώνονται οι ανοικτοί χώροι, να είναι λίγες οι είσοδοι και έξοδοι του προσωπικού ώστε να γίνεται σχετικός έλεγχος τόσο των εργαζομένων όσο και των επισκεπτών και τέλος να είναι εύκολη η εποπτεία των θέσεων εισόδου και εξόδου των υλικών.

Β) Κίνδυνοι ττυρκαγιάα: Πρέπει να μελετάται με ιδιαίτερη προσοχή η προστασία από πυρκαγιά, γιατί όταν ανάψει και δεν σβήσει αμέσως θα οδηγήσει σε ολοκληρωτική καταστροφή της αποθήκης. Αυτό οφείλεται κυρίως στην πυκνή συγκέντρωση των υλικών και τη δυσκολία κίνησης των πυροσβεστικών μέσων. Πρέπει οι εύφλεκτες ύλες να αποθηκεύονται σε ειδικούς χώρους, να υπάρχουν συστήματα πυρανίχνευσης και κατάσβεσης, πινακίδες οδηγιών και πινακίδες που θα κατευθύνουν το προσωτηκό σε περίπτωση πυρκαγιάς, λυχνίες ασφάλειας κλπ. Σημαντικά βοηθά και ο σωστός αερισμός των αποθηκών, ιδίως όταν χρησιμοποιούνται βενζινοκίνητα μεταφορικά μέσα, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται ατμοί βενζίνης στην οροφή της αποθήκης και ο κίνδυνος πυρκαγιάς είναι μεγάλος. Αναγκαία προληπτικά μέτρα είναι επίσης η απαγόρευση του καπνίσματος και ο περιοδικός έλεγχος του ηλεκτρικού κυκλώματος.

Γ) Κίνδυνοι αλλοιώσεων και φθορών: Οι συχνότερες εμφανιζόμενες φθορές στις αποθήκες είναι από σκουριά, σκόνη, σκώρο (όταν αποθηκεύονται υφάσματα), εξαέρωση, διαρροή δοχείων, σάτησμα, εισροή υδάτων, λέρωμα των προϊόντων κλπ. Για προστασία πρέπει να λαμβάνονται μέτρα κατά τον σχεδίασμά της αποθήκης ώστε να είναι εύκολη η καθαριότητα, ο αερισμός και κυρίως ο εντοπισμός των πηγών αλλοιώσεων και φθορών.

Η καλή ποιότητα κατασκευής της αποθήκης προφυλάσσει συνήθως από αρκετούς από τους κινδύνους, έστω και αν στοιχίζει περισσότερο.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

ΜΗΧΑΝΙΚΑ ΜΕΣΑ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΟΘΗΚΗΣ

ΜΕΣΑ ΔΙΑΚΙΝΗΣΕΩΝ ΥΛΙΚΏΝ ΣΤΑΘΕΡΗΣ ΤΡΟΧΙΑΣ: Είναι τα μεταφορικά μέσα ενός βαθμού ελευθερίας κινήσεως, μεταφέρουν το υλικό κατά μήκος μιας προκαθορισμένης διαδρομής-τροχιάς.

(ί) Μεταφορικές ταινίες: Είναι διάδρομοι σταθερού πλάτους πάνω στους οποίους εκτελείται η επιθυμούμενη μεταφορά.

(ϋ) Μεταφορικές γραμμές αέρα εδάφους: είναι κατάλληλεςδιαμορφωμένες τροχιές, πάνω στις οποίες κυλούν είτε κάδοι, είτε άλλες ιδιοσκευές κατάλληλες για την τοποθέτηση και μεταφορά φορτίου.

(ϋΐ) Μηχανισμοί παρασύρσεως φορτίου: χρησιμοποιούνται κατά κανόνα για τη μεταφορά χύδην υλικών.

(ϊν) Μηχανισμοί ανυψώσεως φορτίου: χρησιμοποιούνται στις περιπτώσεις όπου βαρέα ή ογκώδη φορτία, σε μάλλον μεγάλες ποσότητες πρέπει να καλύψουν υψομετρική διαφορά κατά τη μεταιρορά τους.

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ: Είναι τα μεταφορικά μέσα δύο βαθμών ελευθερίας κινήσεως, μεταφέρουν δε υλικά σε οποιαδήποτε διεύθυνση και θέση.

(ΐ) Τα φορεία: Είναι η πρώτη ομάδα μεταφορικών μέσων που εμφανίσθηκε. Χαρακτηρίζονται από χαμηλό κόστος κτήσης και υψηλό κόστος λειτουργίας (εργατικά).

(ϋ) Τα περονοφόρα οχήματα: τα οχήματα αυτά είναι εφοδιασμένα με περόνες πάνω σε ανυψωτικό ιστό. Χρησιμοποιούνται για ανύψωση, μεταιρορά και αποθήκευση εμπορευμάτων τοποθετημένων επάνω σε παλέτες. Εκτός από παλέτες μπορούν να μεταφέρουν βαρέλια, κιβώτια, ρολούς χαρηού, ελαστικά αυτοκινήτων κλπ. αν εφοδιαστούν με ειδικά πρόσθετα εξαρτήματα αντί περόνων. Διακρίνονται σε δύο κατηγορίες ανάλογα αν το χειριστής είναι πεζός ή μεταφέρεται.

24

(iii) Τα οτυστήματα ρυμουλκού-ρυμουλκουμένων: συνδυάζουν μία κινούσα μονάδα, με συρμό τροχοφόρων βαγονιών.

(ϊν) Είναι αρκετά διαδεδομένη ομάδα μεταφορικών μέσων, χρησιμοποιούνται δε για δύσκολες μεταφορές κυρίως τεμαχίων που δεν μπορούν να τοποθετηθούν σε παλέτες.

ΜΕΣΑ ΑΝΥΨΩΣΕΩΣ ΚΑΙ ΕΝΑΕΡΙΑΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ: Είναι τα μέσα τριών βαθμών ελευθερίας κινήσεως. Εχουν δυνατότητα πρόσβασης σε κάθε σημείο του χώρου που καλύπτουν, χωρίς σπατάλη χώρου για διαδρόμους.

(ϊ) Οι γερανογέφυρες: Αποτελείται από κατασκευή-δικτύωμα που κινείται στην οροφή του κτιρίου, πάνω σε σιδηροτροχιές. Πάνω στο δικτύωμα και κατά μήκος αυτού κινείται ο μηχανισός ανυψώσεως. Οι γερανογέφυρες κινούνται είτε στο επάνω είτε στο κάτω πέλμα των σιδηροτροχιών. Στο επάνω πέλμα κινούνται οι μεγάλης ανυψωτικής ικανότητας και στο κάτω οι μικρής.

(ϋ) Τα βαρούλκα: Είναι μία από * τις φθηνότερες μεθόδουςδιακινήσεως βαρέων φορτίων ιδίως σε περιπτώσεις που υπάρχει στενότητα χώρου. Χρησιμοποιούνται κυρίως για φορτοεκφορτώσεις (φορτηγών ή άλλχον μεταφορικών μέσων) ή για μικρού μήκους μεταφορές βαρέων αντικειμένων.*

■ Πηγή: ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ. Σεμινοριακές σημειώσεις. Εκδοση ΕΛΚΕΠΑ, Αθήνα 1980, Εισηγητής Ανδριανόπουλος.

25

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ

4.1 ΕισαγωγήΗ συσκευασία των προϊόντων εξαρτάται από παράγοντες, που έχουν να

κάνουν με διάφορα τμήματα μιας επιχείρηοτης. Βεβαίως το κάθε τμήμα έχει να εκφράσει τους δικούς του λόγους και τις δικές του απόψεις.

(α) ΑποθήκηΕνδιαφέρεται κυρίως για την πρακτική πλευρά του θέματος.Οι παράγοντες που εττηρεάζουν τη συσκευασία σε σχέση με την αποθήκη

είναι:Το βάρος και ο όγκος του προϊόντος Η δυνατότητα τοποθέτησης των προϊόντων σε παλέτες Η δυνατότητα διακίνησης των προϊόντων από τα υπάρχοντα μέσα

της αποθήκηςΗ βελτίωση της εκμετάλλευσης του όγκου της αποθήκης.

(β) ΔιανομήΕνδιαφέρεται περισσότερο για τη συσκευασία σε σχέση με τη μεταφορά

των προϊόντων. Οι παράγοντες που θα ληφθούν υπόψη είναι:Οι δυνατότητες και οι περιορισμοί που τίθενται από τους

μεταφορείςΟι διεθνείς προδιαγραφές για μεταφορές Η ανάγκη σήμανσης για τα ετηκίνδυνα προϊόντα.

4.2 Μονάδες Μεταφοράς ΦορτίουΣύμφωνα με τα υλικά τα οποία έχουμε να συσκευάσουμε και να

μεταφέρουμε χρησιμοποιούνται:

ΣάκοιΒαρέλιαΚιβώτιαΜπουκάλες αερίου Παλέτες

26

Εμπορευματοκιβώτια (containers).

Για την ετιιλογή των μονάδων συσκευασίας θα πρέπει να λάβουμεη:

Σχήμα, μέγεθος και βάρος του μεταφερόμενσυ προϊόντος Μέγεθος της βάσης της μεταφορικής μονάδας Δυνατότητα φορτώσεως και μεταφορικών μέσων Πλάτος διαδρόμων και των εισόδων-εξόδων του κτιρίου Αντοχή του δαπέδου του κτιρίου.

4.2.1 Συσκευσία σε Παλλέτες

Μία από τις συσκευασίες που έχει καθιερωθεί σε παγκόσμια κλίμακα είναι η παλέτα.

Οι τυποποιημένες παλέτες που υπάρχουνσ την αγορά έχουν τις κάτωθι διαστάσεις:

0,9x0,8 1,Οχ 1,0 1,2x1,20,8χ1,0 1,0χ1,20,8x1,2Από αυτές η πλέον διαδεδομένη είναι η ευρωπαϊκή παλέτα 0,8x1,2 m.

Πλεονεκτήματα της παλέτας σαν βασικής μονάδας μεταφοράς των υλικών:

Γρήγορη και αποτελεσματική φόρτωση και εκφόρτωση τωνφορτηγών

Η αποθήκευση των προϊόντων είναι πιο αποτελεσματική Η παρακολούθηση των αποθεμάτων είναι γρηγορότερη Μειώνεται το ποσοστό κλοπώνΥπάρχει καλλίτερη εξυττηρέτηση των πελατών και βέβαια μείωση

των διαμαρτυριώνΜειώνεται η ανάγκη σήμανσης των συσκευασιών.

27

Πηγή: “Δίκτυα Διανομής”,Κονταράτος, Εκδόσεις ΕΕΔΕ.

Σχήμα 6Σεμιναριακές Σημειώσεις, Εισηγητής I.

’— Ι ί80ό

Mod. SPF/048(Sovtapponibile per (usti finoaeOO ;·)

Σχήμα 7Πηγή: “Δίκτυα Διανομής”, Σεμιναριακές Σημειώσεις, Εισηγητής I.Κονταράτος, Εκδόσεις ΕΕΔΕ.

29

Mod. SP/052/CL Portala Kg. 1000

Σχήμα 8Πηγή: “Δίκτυα Διανομής”, Σεμιναριακές Σημειώσεις, Εισηγητής I.Κονταράτος, Εκδόσεις ΕΕΔΕ.

4.3 Χαρακτηριστικά καλής ΣυσκευασίαςΜια συιτκευασία, απλή ή πολλαπλή, φεύγοντας από τη γραμμή

παραγωγής, κατευθύνεται πρώτα στην αποθήκη και μετά στον τελικό αποδέκτη (πελάτη). Η οποιαδήποτε συσκευασία όμως βρίσκεται εκτεθειμένη σε διάφορους κινδύνους οι οποίοι είναι:

Κίνδυνοι μεταφοράς Κίνδυνοι αποθήκευσης Κίνδυνοι κλιματολογικοί Χρόνος ζωής προϊόντος Κίνδυνοι μολύνσεως Κίνδυνοι χημικοφυσικοί Κίνδυνοι φυσιολογικοί Κίνδυνοι μικροβιολογικοί.

Οι παραπάνω κίνδυνοι μπορούν να εξουδετερωθούν αν πριν τη διαδικασία παραγωγής μελετηθούν και εκτιμηθούν με προσοχή. Για το λόγο αυτό μια καλή συσκευασία θα πρέπει να έχει τα κάτωθι χαρακτηριστικά:

Τα υλικά που περικλείει θα πρέπει να προστατεύονται Θα πρέπει να περιορίζονται οι μετακινήσεις της συσκευασίας

μέσα στα φορτηγά ή containers, αλλά και του προϊόντος μέσα στη συσκευασία Τα υλικά δεν θα πρέπει να έρχονται σ' επαφή μεταξύ τους Ομοιόμορφη κατανομή βάρους Ασφάλεια για τα προϊόντα και τον καταναλωτή Προστασία από εξωτερικά χτυπήματα και κραδασμούς.

4.4 ΣήμανσηΣύμφωνα με τις Κοινοηκές οδηγίες για τις Ετικέτες, είναι υποχρεωτικό

στη σήμανση των προϊόντων να συμπεριλαμβάνονται οι κάτωθι πληροφορίες:

Ονομα του προϊόντοςΚατάλογος των συσταηκών του (για τα τρόφιμα)Καθαρή ποσότητα (για τα προσυσκευασμένα τρόφιμα)Ημερομηνία λήξεως Συνθήκες αποθήκευσης ή χρήσηςΣτοιχεία του κατασκευαστή, συσκευαστή, ή πωλητή που είναι

εγκατεστημένος στην Ε.Ο.Κ.Τόπος καταγωγής ή προέλευσης των προϊόντων (για τρόφιμα,

31

ποτά)Οδηγίες χρήσεωςΣτα ποτά ο πραγμαηκός αλκοολικός βαθμός κατ' όγκο, εάν αυτός

υπερβαίνει το 1,2%.

Σε όλες τις περιπτώσεις ποιοτικού ελέγχου εξετάζεται η καταλληλότητα για χρήση μιας συσκευασίας. Για το λόγο αυτό κάθε συσκευασία θα πρέπει να καλύπτει όλα τα χαρακτηριστικά της ποιότητας: κατασκευαστικά, αισθητικά, εμπορικά, ηθικά, αξιοπιστία και συντήρηση.

ΛF)(ii/tBorrrLf wiTMSmou iam i

/P SItemg j rtlllAjMlWnTMSIMetf label

EiiiMFitmwwftoiTm

R| t u w n ru WITH MCK LABEL

Σχήμα 9Πηγή: “Δίκτυα Διανομής”, Σεμιναριακές Σημειώσεις, ΕισηγητήςΚονταράτος, Εκδόσεις ΕΕΔΕ.

_ ove«LAj>eMO

Fie 11-8 CAN WITH NATURAL REVERSE

Fig 11.11 BEADED CAN

Fig 11.13 ALMOST RECTANGULAR CAN

Σχήμα 10Πηγή: “Δίκτυα Διανομής”, Σεμιναριακές Σημειώσεις, Εισηγητής I.Κονταράτος, Εκδόσεις ΕΕΔΕ.

>

^ ^

Μ ^Fi· 11^ KITCHEN AOLL Ft· TWIN PACK TOILET NOLL

FI· 11J7 TYIIN FACK TOK.ET ROLL Fig Π Λ MULTIFACIC TOILET ROLL

Σχήμα 11Πηγή: “Δίκτυα Διανομής”, Σεμιναριακές Σημειώσεις, Εισηγητής I.Κονταράτος, Εκδόσεις ΕΕΔΕ.

35

4.5 Οικολογική ΣυσκευασίαΑπό 1ης Δεκεμβρίου 1991 έχει τεθεί σε ισχύ, στην Γερμανία νόμος ο

οποίος υποχρεώνει, για τις συσκευασίες, χρησιμοποίηση υλικών που να είναι φιλικά προς το περιβάλλον. Ο νόμος αυτός ισχύει τόσο για τα εγχώρια όσο και για τα εισαγόμενα προϊόντα. Παρόμοιοι νόμοι αρχίζουν να εφαρμόζονται σιγά σιγά και στις υπόλοιπες χώρες.

Οι βασικοί στόχοι που τίθενται για την προστασία του περιβάλλοντος και αφορούν τον τομέα της συσκευασίας είναι:

Η αποφυγή δημουργίας απορριμάτων Η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης της συσκευασίας Η δυνατότητα ανακύκλωσης των διαφόρων συσκευασιών Η δυνατότητα βιοδιάσπασης των συσκευασιών όταν αυτές είναι

' Πηγή: "Δίκτυα Διανομής", Εισηγητής I. Κονταράτος, Αθήνα. Εκδόσεις ΕΕΔΕ36

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΠΟΘΗΚΗΣ

5.1 ΕισαγωγήΟι εργασίες που εκτελούνται στους χώρους της αποθήκης διακρίνονται

σε τρεις κατηγορίες:Εργασίες παραλαβής και εισαγωγής προϊόντωνΕργασίες φύλαξης προϊόντωνΕργασίες εξαγωγής και αποστολής προϊόντων.

Ο σχεδιασμός των εργασιών της αποθήκης αναφέρεται σ' αυτές τις τρεις ομάδες εργασιών, δηλαδή στην παραλαβή, αποθήκευση και εξαγωγή των προϊόντων οι οποίες μπορεί να οργανωθούν κατά τέτοιο τρόπο, ώστε σε μια μεγάλη ετηχείρηση να χρησιμοποιούνται τρεις διαφορετικές ομάδες εργαζομένων που ασχολούνται αποκλειστικά, η κάθε μία, με μια από τις παραπάνω εργασίες. Σε πολλές ετηχειρήσεις οι εργασίες εξαγωγής γίνονται τις πρώτες πρωινές ώρες, στην έναρξη της εργασίας, ενώ οι εργασίες παραλαβής γίνονται στο τέλος της εργασίας. Ανάλογα με την ετηχείρηση μπορεί να γίνει και εξειδίκευση των εργασιών αυτών.

Οι εργασίες που γίνονται στη φάση αυτή έχουν σχέση με την εκιρόρτωση των προϊόντων από τα μέσα μεταφοράς του προμηθευτή ή της επιχείρησης που φέρνουν τα προϊόντα μέχρι την πόρτα της αποθήκης. Εχουν ετήσης σχέση με τον έλεγχο των εγγράφων που συνοδεύουν τα εμπορεύματα, την ποσοτική και ποιοτική παραλαβή τους και τη μεταφορά τους μέχρι το εσωτερικό της αποθήκευσης.

Διακρίνονται σ' αυτές που πρέπει να γίνουν πριν φτάσουν τα εμπορεύματα στην αποθήκη, στις διαδικασίες που γίνονται κατά την εκφόρτωση, τις διαδικασίες ελέγχου και τελικά τις διαδικασίες εισαγωγής. Για να γίνουν σωστά όλες οι εργασίες πρέπει να υπάρχει και η κατάλληλη υποδομή. Σε κάθε διαδικασία πρέπει ν' αποφασιστεί τι μέσα θα χρησιμοποιηθούν, τι και πόσα μηχανήματα χρειάζονται, πόσοι και ποιοι εργαζόμενοι θα απασχοληθούν και τι ακριβώς θα κάνει ο καθένας.

5.2 Διαδικασίες Εισαγωγής

Συνοπτικά οι εργασίες που πραγματοποιούνται είναι:1. Ελεγχος Παραστατικών Προμηθευτή2. Διασταύρωση Στοιχείων με Παραγγελία Επιχείρησης3. Προσωρινή Αποδοχή Φορτίου4. Εκφόρτωση Προϊόντων5. Ποσοτικός Ελεγχος6. Ποιοτικός (Μακροσκοπικός) Ελεγχος7. Παραλαβή Προϊόντων.

Γ ενικάΜετά την παραλαβή των προϊόντων, η δεύτερη φάση στη λειτουργία της

αποθήκης είναι η τοποθέτηση των προϊόντων σε κάποιο σημείο της αποθήκης για φύλαξη μιέχρι να ζητηθούν. Η τοποθέτηση των προϊόντων μέσα στην αποθήκη δε γίνεται τυχαία πρέπει ν' ακολουθείται κάποια λογιστική διάταξη και στη λειτουργία. Πρέπει να τοποθετούνται τα προϊόντα κατά τέτοιο τρόπο ώστε:

να αξιοποιούν το χώρο να γίνεται η εργασία γρήγορανα γνωρίζουν οι υπεύθυνοι κάθε στιγμή που βρίσκεται το κάθε

είδος μέσα στην αποθήκηνα μπορούν να πάρουν οι εργαζόμενοι το κάθε προϊόν χωρίς να

μετακινούν τ' άλλα προϊόντανα μη γίνονται ζημιές, φθορές, καταστροφέςνα μη γίνονται κλοπέςνα υπάρχει ασφάλεια για τους εργαζόμενους.

5.3 Διαδικασίες Αποθήκευσης

5.3.1 Συστήματα Τοποθέτησης Αποθεμάτων

Α. Το πιο διαδεδομένο σύστημα τοποθέτησης είναι το μνημονικό. Ο υπεύθυνος αποθήκης σε πολλές περιπτώσεις μπορεί και θυμάται τη θέση του κάθε είδους που διαχειρίζεται, χωρίς να υπάρχει κάποιο άλλο ιδιαίτερο σύστημα ή βοήθημα. Μέσα στο μυαλό του ο αποθηκάριος έχει δημιουργήσει έναν αλγόριθμο με τον οποίο μπορεί να θυμάται πού έβαλε το κάθε προϊόν. Το σύστημα αυτό δεν κοστίζει τίποτα, αλλά έχει ένα μεγάλο μειονέκτημα: την εξάρτηση της επιχείρησης από ένα άτομο, τον υπεύθυνο αποθήκης.

Β. Ενα άλλο σύστημα που έχει εφαρμοστεί αρκετά, είναι η αποθήκευση προϊόντων με κοινά χαρακτηριστικά δίπλα δίπλα. Για παράδειγμα σε μια φαρμακαποθήκη συνήθως όλα τα φάρμακα μιας βιομηχανίας τοποθετούνται μαζί, το ένα δίπλα στο άλλο, δηλαδή όλα τα προϊόντα της εταιρείας αυτής τοποθετούνται στον ίδιο χώρο, είτε ταχείας κυκλοφορίας είτε όχι.

Γ. Τα παραπάνω συστήματα εξυπηρετούν τις ανάγκες πολλών ετπ,χειρήσεων και διευκολύνουν τη λειτουργία τους ως ένα σημείο. Ο κανόνας όμως που εφαρμόζεται σήμερα είναι ο σχεδιασμός ενός συστήματος με κριτήρια: τη λειτουργικότητα, τη μείωση της εργασίας, τη μείωση του κόστους,

39

τη μείωση των αποστάσεων για την εξεύρεση ενός προϊόντος.Τα σύγχρονα συστήματα βασίζονται στο γεγονός ότι κάθε σημείο της

αποθήκης πρέπει να έχει τη διεύθυνσή του (location number). Οταν ένα προϊόν φθάνει στην είσοδο της αποθήκης, στα δελτία παραλαβής που εκδίδονται αναφέρεται και η διεύθυνση αυτή ώστε το κάθε προϊόν να τοποθετείται σε συγκεκριμένη θέση.

Η διεύθυνση της θέσης σε μια αποθήκη βασίζεται στην αρχή ότι οποιοδήποτε σημείο της αποθήκης μπορεί να δοθεί με ακρίβεια δίνοντας τις τρεις συντεταγμένες, μήκος, πλάτος, ύψος. Με τρεις αριθμούς δηλαδή είναι δυνατό να περιγραφεί κάθε σημείο (με την αυστηρή γεωμετρική έννοια) της αποθήκης, αποκλείοντας την ύπαρξη κι άλλου σημείου με τις ίδιες συντεταγμένες.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:Μια ετηχείρηση που έχει 10 κτίρια αποθηκών ξεκινάει ονομάζοντας το

κτίριο της αποθήκης στο οποίο θα πάει το προϊόν, π.χ. το κτίριο Α, άρα ο πρώτος αριθμός της διεύθυνσης ή του κωδικού θέσης αναφέρεται στο κτίριο της αποθήκης, εάν η ετηχείρηση έχει μόνο ένα κτίριο το όνομα του κτιρίου παραλείπεται. Μετά την ονομασία της αποθήκης έρχεται ο διάδρομος. Ακολουθεί ο αριθμός που δηλώνει το βάθος αλλά και την πλευρά του διαδρόμου που βρίσκεται το προϊόν. Μετά τον αριθμό αυτό δηλώνεται και ο τελευταίος, που αναφέρεται στο ύψος, στο ετήπεδο που βρίσκεται το προϊόν. Εάν δηλαδή τελευταίος αριθμός είναι το 3, σημαίνει ότι το προϊόν βρίσκεται ή θα τοποθετηθεί στο τρίτο ετήπεδο. Εάν τελικά δοθεί μια διεύθυνση που αναγράφει Β 2 12 4 σημαίνει ότι το προϊόν αυτό βρίσκεται ή πρέπει να πάει στην αποθήκη Βήτα, το διάδρομο 2, στη δεξιά πλευρά του διαδρόμου, στη δωδέκατη θέση το βάθος, στο ετήπεδο 4.

5.3.2 Κανόνες Τοποθέτησης των Προϊόντων

Η ετηλογή της θέσης ενός προϊόντος σε ποιο σημείο θα τοποθετείται, πρέπει να γίνεται με βάση κάποια κριτήρια. Το τηο σημαντικό κριτήριο είναι η μείωση του έργου, η ελαχιστοποίηση των διαδρομών που διανύουν κάθε μέρα οι εργαζόμενοι και τα μηχανήματα, γεγονός που μειώνει τον απαιτούμενο χρόνο εργασίας και φυσικά μειώνει το κόστος.

Η τοποθέτηση των προϊόντων γίνεται με ορισμένους κανόνες:

1. Στις πιο ευπρόσιτες και κοντινές θέσεις τοποθετούνται τα προϊόντα με τη μεγαλύτερη ταχύτητα κυκλοφορίας, δεν τοποθετούνται τυχαία σε κάποια κενή θέση, το βάθος της αποθήκης ή στο υψηλότερο επίπεδο, αλλά εμπρός σε μια

40

ευπρόσιτη θέση.

2. Αμέσως μετά από τα προϊόντα ταχείας κυκλοφορίας, τοποθετούνται τα προϊόντα με το μεγαλύτερο βάρος. Δεν μεταφέρονται τα προϊόντα που είναι πολύ βαριά σε μεγάλες αποστάσεις. Αυτό φυσικά δεν έχει ιδιαίτερη σημασία όταν τα προϊόντα διακινούνται με μηχανήματα.

3. Δεν τοποθετείται ποτέ ένα προϊόν μπρος από ένα διαφορετικό προϊόν, ένα προϊόν με κάποιο κωδικό δεν κρύβει ποτέ ένα προϊόν με άλλο κωδικό. Ολα τα είδη πρέπει να φαίνονται. Σε κάθε διεύθυνση τοθετείται ένα μόνο είδος.

4. Πρέπει ν' αποφασιστεί, ανάλογα με τη φύση της εργασίας, αν θα υπάρχει μόνιμη θέση για κάποιο συγκεκριμένο είδος ή τυχαίο, δηλαδή αν ένα συγκεκριμένο προϊόν θα ττηγαίνει πάντοτε στην ίδια θέση ή μπορεί να τοποθετηθεί σε οποιοδήποτε σημείο της αποθήκης. Συνήθως χρησιμοποιούνται και τα δύο συστήματα, στα ετήπεδα περισυλλογής τοποθετούνται τα προϊόντα πάντοτε σε σταθερές θέσεις, ενώ στα ετήπεδα αποθεματοποίησης τοποθετούνται τυχαία εκεί όπου υπάρχει άδεια θέση.

5. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στην ετπλογή της θέσης των προϊόντων που έχουν μεγάλη αξία και μικρό όγκο και βάρος. Τα προϊόντα αυτά δεν θα πρέπει να είναι ευπρόσιτα στον καθένα, αλλά να υπάρχουν ειδικές διαδικασίες αποθήκευσής τους (κλειδωμένα σε ντουλάτηα, σε ειδικές θέσεις, ψηλά), έτσι ώστε να μην κινδυνεύουν να κλαπούν ή να χαθούν.

Το σύστημα καθορισμού θέσεων πρέπει να είναι ευέλικτο ώστε να αντιμετωπίζονται απρόβλεπτες καταστάσεις. Να είναι δυνατό ν' αλλαχθεί μια μόνιμη θέση ενός προϊόντος για να τοποθετηθούν κάποια εποχιακά είδη, και η ταυτόχρονη αποθήκευση των ειδών που η εποχή τους έληξε σε άλλα σημεία. Το σύστημα πρέπει να αντιμετωπίζει ορισμένες μεταβολές στη ζήτηση και κυρίως τη μείωση της ζήτησης και την απότομη ή απρόβλεπτη αύξηση των αποθεμάτων.

Τοπαθέηιβη Προΰίττων βα Βάοη την Τ(η(ύτψα Κνχλοφορίας.

Σχήμα 12Πηγή: Σιφνιώτης X. Κωνσταντίνος, “Logistics Management”, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 1997.

5.3.3 Διαρκής Απογραφή

Γνωρίζοντας τις θέσεις που τοποθετούνται τα προϊόντα και γνωρίζοντας σε κάθε θέση τι υπάρχει, μπορεί πολύ τη,ο εύκολα να γίνει ο έλεγχος της διαχείρισης της αποθήκης. Είναι απαραίτητο, σε κάθε στιγμή, να γνωρίζει η επιχείρηση τι βρίκεται σε κάθε θέση, ποιες θέσεις είναι ελεύθερες και ποιες δεν είναι. Με τον τρόπο αυτό είναι εύκολο να εφαρμόζεται το σύστημα της διαρκούς απογραφής που είναι απαραίτητο για τη σωστή οργάνωση της αποθήκης.

Οι διαδικασίες εξαγωγής ξεκινούν με τη διαλογή των προϊόντων που έχουν ζητηθεί από τους πελάτες ή από άλλα τμήματα της επιχείρησης. Τα προϊόντα βρίσκονται σε διάφορα σημεία της αποθήκης και όταν συγκεντρωθούν γίνεται η προετοιμασία τους (πακετάρισμα) στο χώρο αποστολής για να φύγουν από την αποθήκη για τον τελικό τους προορισμό. Η διαδικασία αυτή που ξεκινά με το μάζεμα είναι συνήθως η ταο χρονοβόρα, η πιο κοπιαστική και η λιγότερο μηχανοποιημένη εργασία μέσα στην αποθήκη.

5.4 Διαδικασίες Εξαγωγής

5.4.1 Βασικές Εννοιες

(α) Δελτίο συλλογής παραγγελίαςΕίναι το έντυπο που κρατά ο εργαζόμενος όταν αναζητεί τα προϊόντα

και σ' αυτό περιγράφονται με λεπτομέρεια τα ζητούμενα προϊόντα και οι ποσότητές τους. (I) Μπορεί να εκδίδεται χωριστά για κάθε πελάτη της επιχείρησης και να περιλαμβάνει όλα τα είδη και τις ποσότητες που θέλει αυτός. (II) Το μάζεμα (περισυλλογή, picking), θα πραγματοποιείται με τη βοήθεια συγκεντρωτικής κατάστασης παραγγελιών, στην οποία αναγράφονται οι ποσότητες κάθε είδους, που θα εξαχθούν για όλους τους πελάτες ταυτόχρονα.

Το δελτίο συλλογής της παραγγελίας έχει σχέση με τη φύση της επιχείρησης και με τη μέθοδο διανομής τνω παραγγελιών που έχει επηλέξει. Εκτός από τις δύο παραπάνω μεθόδους υπάρχει και μια τρίτη; για τα προϊόντα ταχείας κυκλοφορίας εκδίδεται μια συγκεντρωτική κατάσταση και για τα υπόλοιπα αναλυτική κατάσταση κατά πελάτη.

(β) Γραμμή παραγγελίαςΣτο δελτίο συλλογής παραγγελίας, αναγράφονται, σε κάθε γραμμή

ξεχωριστά, οι κωδικοί και τα στοιχεία ταυτότητας για κάθε ένα από τα ζητούμενα προϊόντα. Πρέπει να σημειωθεί ότι στο δελτίο αναγράφεται η μονάδα συσκευασίας με την οποία διακινείται το προϊόν, εάν η μονάδα αυτή είναι το κιβώτιο πόσα τεμάχια περιέχει το κιβώτιο.

(γ) Κύκλος περισυλλογήςΟ όρος αυτός χρησιμοποιείται για τη διαδικασία που ξεκινά με την

παραλαβή των δελτίων συλλογής της παραγγελίς από τον υπεύθυνο, και τελειώνει με την εναπόθεση αυτών των προϊόντων στο χώρο αποστολής. Κάθε κύκλος μπορεί να αναφέρεται σ' ένα δελτίο ή και περισσότερα. Αυτή η εργασία κοστίζει και γι' αυτό πρέπει να οργανώνεται σωστά και να επιλύεται το

44

κατάλληλο σύστημα που όχι μόνο μειώνει το χρόνο εργασίας αλλά και τα σφάλματα.

(δ) Ογκος παραγοογήςΓια την ολοκλήρωση της διαδικασίας της περισυλλογής, πρέπει να

εκτιμάται ο όγκος της ημερήσιας παραγωγής για να μπορεί η επιχείρηση να υπολογίζει πόσους εργαζόμενους χρειάζεται για να εκτελέσουν αυτήν την εργασία.

5.4.2 Σήμανση και Συσκευασία Παραγγελιών

Η περισυλλογή ακολουθείται από μια ιδιαίτερα σημαντική διαδικασία που συνδέεται άμεσα με το επίπεδο εξυπηρέτησης των πελατών. Για να γίνει σωστά η παράδοση των προϊόντων είναι απαραίτητη η συσκευασία (πακετάρισμα) και σήμανσή τους.

5 .4J Παραμονή στο Χώρο Αποστολής

Αφού προηγηθούν όλες οι σχετικές εργασίες - περισυλλογή, συσκευασία, σήμανση, έχουν εκδοθεί όλα τα ταξιδιωηκά ή συνοδευτικά έγγραφα και τα νόμιμα παραστατικά - τα προϊόντα είναι έτοιμα για φόρτωση και αποστολή τους στους πελάτες.

Στο χώρο αποστολής γίνεται και ο ποσοτικός έλεγχος των παραγγελιών και ο υπεύ^νος αποθήκης ελέγχει τα προϊόντα για να διαπιστώσει ότι είναι αυτά που αναφέρονται στα παραστατικά, στα νόμιμα έγγραφα που εκδίδει το λογιστήριο, όπως ορίζει η εφορία και νόμος*.

' Πηγή: Σιφνιώτης X. Κωνσταντίνος, "Logistics Management", Εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1997.45

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ

6.1 Ταξινόμηση Υλικών ΑποθήκηςΕίναι ο μεθοδικός και λογικός διαχωρισμός των υλικών σε κατηγορίες.Η ταξινόμηση επιτυγχάνεται με τρεις βασικές εργασίες: α) με τον ακριβή

προσδιορισμό του ονόματος των υλικών, β) με το συστηματικό διαχωρισμό των υλικών σε ομάδες με βάση ένα κοινό χαρακτηριστικό, γ) με το χωρισμό σε ομάδες με την καθιέρωση ενός νέου συστήματος ονομασίας των υλικών που μπορεί να συγκρατηθεί και στη μνήμη ακόμη εύκολα και που θα προσδιορίζει το κάθε υλικό χωριστά (κωδικοποίηση).

Ο ακριβής προσδιορισμός του ονόματος κάθε υλικού είναι απαραίτητος, γιατί πολλές φορές υπάρχουν πολλά ονόματα για κάθε υλικό. Γι' αυτό χρειάζεται καθιέρωση ενός ονόματος για κάθε υλικό, που πρέπει να είναι όσο το δυνατόν σύντομο, και σε περίπτωση ανάγκης να υπάρχει μικρή περιγραφή.

Ο διαχωρισμός (ταξινόμηση) των διαφόρων υλικών σε ομάδες γίνεται με βάση ή το είδος τους ή τον προορισμό τους.Π.χ. Πρώτη ομάδα υλικών Πρώτες ύλες

Δεύτερη ομάδα υλικών Βοηθηηκές ύλες Υποδιαίρεση της πρώτης ομάδας σε άλλες:

Πρώτες ύλες από 1) Χαλκό2) Ορείχαλκο3) Σίδερο κ.ο.κ.

Περαιτέρω υποδιαίρεση της ομάδαςΧαλκός σε 1) Χαλκός μπάρες

2) Χαλκό σε φύλλα3) Χαλκός χελώνες

Τώρα το χαλκό σε φύλλα π.χ. τον κατατάσσουμε ανάλογα με το πάχος σε 0,001 m ή 0,006 m ή 0,002 m κ.ο.κ. και ακόμα το χαλκό σε φύλλα πάχους π.χ. 0,005 m σε φύλλα που έχουν διαστάσεις

100 εκ. X 50 εκ.100 εκ. X 100 εκ.100 εκ. X 200 εκ.Έτσι φτάνουμε στον απόλυτο προσδιορισμό του κάθε υλικού χωριστά.

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ

I ΓΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ ΒΟΗΘΗΉΚΕΣ ΥΛΕΣ ΑΝΑΛΏΣΙΜΑ ΥΛΙΚΑ

γ ' 1 1ΧΑΛΚΟΣ ΟΡΕΙΧΑΛΚΟΣ ΣΙΔΗΡΟΣ

Γ ̂ 1ΜΠΑΡΕΣ ΦΥΛΛΑ

I0,00 Im 0,005m

I100x50cm 100x100cm 100x200cm

6.2 ΚωδικοποίησηΗ ταξινόμηση αυτή του υλικού, για να είναι εύκολη στην εφαρμογή της

και ιδιαίτερα κατανοήσιμη στη χρήση της στην επικοινωνία, μέσα αλλά πολλές φορές και έξω από την επιχείρηση, πρέπει να συνδυαστεί με την κωδικοποίηση, δηλ. τη συνθηματική ονοματολογία που θα δοθεί στα υλικά μετά την ταξινόμηση και η οποία θα εκφράζει με γράμματα ή αριθμούς ή και με συνδυασμό των δύο, τη νέα ονομασία των υλικών με τη μορφή του κωδικού αριθμού.

Κωδικοποίηση υλικών, λοιπόν, είναι ένα συνθηματικό και συντομογραφικό αριθμητικό ή αλφαβητικό σύστημα ετηκοινωνίας για την αναγνώριση των υλικών, που στηρίζεται στην ταξινόμηση.

Ετσι στο παράδειγμα που αναφέραμε θα μπορούσαμε να δώσουμε τους παρακάτω κωδικούς αριθμούς;

1) Πρώτες ύλες = 1 ή A Βοηθητικές ύλες = 2 ή Β Αναλώσιμα υλικά = 3 ή Γ

Οι αριθμοί αυτοί της πρώτης ομαδοποίησης των υλικών θα έχουν και την πρώτη θέση στον κωδικό που θα σχηματίσουμε.

2) Τις πρώτες ύλες η ς διακρίνουμε σε πρώτες ύλες από: χαλκό με κωδικό αριθμό 1 ή Aορείχαλκο με κωδικό αριθμό 2 ή Β σίδηρο με κωδικό αριθμό 3 ή Γ

Οι κωδικοί αυτοί αριθμοί με λεπτομέρστερες κατατάξεις παίρνουν τη δεύτερη θέση στον κωδικό αριθμό. Ετσι ο αριθμός 1.2 ή Α.Β σημαίνει πρώτη ύλη από ορείχαλκο ενώ 1.3 ή Α.Γ πρώτη ύλη από σίδηρο.

3) Την ομάδα του χαλκού π.χ. την διαιρούμε σε υλικά χαλκού σε μπάρες με κωδικό αριθμό 1 ή Aφύλλα με κωδικό αριθμό 2 ή Β χελώνες με κωδικό αριθμό 3 ή Γ

4) Περαιτέρω στο χαλκό π.χ. φύλλα με πάχος:0,001 δίνουμε κωδικό αριθμό 1 ή A 0,002 δίνουμε κωδικό αριθμό 2 ή Β 0,003 δίνουμε κωδικό αριθμό 3 ή Γ 0,004 δίνουμε κωδικό αριθμό 4 ή Δ 0,005 δίνουμε κωδικό αριθμό 5 ή Ε κ.ο.κ.

5) Ακόμη περαιτέρω δίνουμε κωδικούς αριθμούς στις διαστάσεις και έχουμε: Φύλλα χαλκού 0,001 διατάσεων:

100 εκ. X 50 εκ. Ι ή Α 100 εκ. X 100 εκ. 2 ή Β 100 εκ. X 200 εκ. 3 ή Γ 100εκ. X 300 εκ. 4 ή Δ

48

100 εκ. X 400 εκ. 5 ή Ε κ.ο.κ.Ετσι μπορούμε τώρα αντί να γράψουμε πρώτη ύλη από χαλκό σε φύλλα

πάχους 0,001 διαστάσεων 10 εκ. χ 200 εκ. να γράψουμε τον κωδικό αριθμό που θα είναι 11213 ή ΑΑΒΑΓ.

6.2.1 Πλεονεκτήματα

Α. Η χρήση των κωδικών αριθμών μας επιτρέπει να αποφύγουμε την παράθεση μακροσκελών περιγραφών του κάθε υλικού για κάθε δοσοληψία αυτού, αφού ένας αριθμός ή μια σειρά από λίγα γράμματα 4-5, θα μας δίνει την έννοια του συγκεκριμένου υλικού. Π.χ. αντί να γράφουμε κάθε φορά σ' ένα δελτίο αποστολής ή παραγγελίας: Βίδα από μαλακό χάλυβα με εξαγωνική κεφαλή 1/2" χ 80 εκ. με δύο περίκοχλα γράφουμε 253784 ή αντί να γράφουμε: Τραπέζι από τικ ξύλο 2 χ 2,5 μ., με απλά πόδια δανικά στυλ βερνικωμένο, γράφουμε: Τχ4-2361.

Η μεγάλη οικονομία, χρόνου και εργασίας που προκύπτει από την κωδικοποίηση είναι προφανής.

Β. Με τον καθορισμό του κωδικού αριθμού καθορίζεται ακριβώς το κάθε υλικό έτσι που να αποφεύγονται τα λάθη και οι παρανοήσεις και η απώλεια χρόνου για ξεκαθάρισμα ονομάτων και υλικών.

Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία όταν η περιγραφή είναι μακροσκελής οπότε δεν μπορεί να γράφεται ολόκληρη ή όταν υπάρχουν πολλές ονομασίες ενός υλικού (άλλο το όνομα της αγοράς και άλλο αυτό που μεταχειρίζονται π.χ. οι τεχνίτες), π.χ. κρχλιοφόρος ήλος ή βλήτρο ή μπουλόνι.

Αλλο παράδειγμα: Αν γραφεί η φράση "Τραπέζι από τικ δανικού στυλ" χωρίς να καθοριστεί τι είδους πόδια θα έχει.

Τέτοια προβλήματα με ελλιπή στοιχεία και ασαφή ετηκοινωνία γενικά παρουσιάζονται πάρα πολλά εκεί που δεν υπάρχει κωδικοποίηση.

Γ. Με την κωδικοποίηση μπορούμε να παρακολουθήσουμε όλες τις δοσοληψίες και διακινήσεις των υλικών μας με τη μηχανογράφηση και γενικά με τη χρήση Η/Υ, πράγμα που μας εξοικονομεί πάρα πολύ χρόνο και ασφάλεια (ορθότητα) στους υπολογισμούς και τον προγραμμαησμό των αποθεμάτων.

Τα πλεονεκτήματα της κωδικοποίησης έχουν γίνει τόσο γρήγορα αντιληπτά από τις επιχειρήσεις, ώστε σήμερα η κωδικοποίηση να έχει επεκταθεί σχεδόν παντού, όπως π.χ. σε λογαριασμούς, πελάτες, μισθούς και ημερομίσθια κλπ.

A. To πρώτο βασικό μειονέκτημα είναι ότι ενώ η ανάγνωση της περιγραφής ενός υλικού φέρνει στο νου μας την εικόνα του υλικού, οι κωδικοί αριθμοί ή τα κώδικά γράμματα αυτά καθαυτά δεν έχουν μόνα τους λογική συνέπεια και δεν δημιουργούν παραστάσεις.

Γι' αυτό χρειάζεται να δίνεται μεγάλη προσοχή στην κατανόηση του συστήματος και να χρησιμοποιύνται άτομα που έχουν αυξημένη παρατηρητικότητα και δίνουν προσοχή στις λεπτομέρειες.

Είναι εύκολο π.χ. να γίνουν λάθη που οφείλονται σε αμοιβαία μετάθεση των γραμμών ή αριθμών ή να γίνει παράλειψη ενός αριθμού όπως 712567 αντί 721567.

Για να αποιρύγουμε αυτό το συνηθισμένο και βασικό μειονέκτημα της κωδικοποίησης χαράζουμε στήλες των αριθμών ή γραμμάτων και έτσι στον αριθμό 312467 γίνεται ευχερέστερα αντιληπτή η παράλειψη ή η προσθήκη αυτών, π.χ.

ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ ΠΡΟΣΘΗΚΗ312141617 3111112141617του 1 του 1

Β. Δεύτερο μειονέκτημα είναι ότι οι κωδικοί αριθμοί κουράζουν συνήθως ευκολότερα από ό,τι οι περιγραφές.

Γ. Απαιτείται συνήθως χρόνος αρκετός για την εκπαίδευση όλου του προσωπικού που έχει σχέση με το σύστημα της κωδικοποίησης και όχι μόνο του προσωπικού της αποθήκης.

Δ. Υπάρχει η ανάγκη σωστών και πλήρως ενημερωμένων αρχείων.

Ε. Η κωδικοποίηση απαιτεί γραφή καθαρή και ευανάγνωστη.

6.2.2 Μειονεκτήματα

6.3 Συστήματα ΚωδικοποίησηςΥπάρχουν 3 συστήματα κωδικοποίησης:1) Το Αλφαβητικό2) Το Δεκαδικό και3) Το Μικτό.

Κατά το σύστημα αυτό διαιρούμε το σύνολο των υλικών σε 24 κατηγορίες ή ομάδες και σε κάθε ομάδα δίνουμε χαρακτηριστικό κωδικό ένα γράμμα της αλφαβήτου. Η κάθε ομάδα διακρίνεται σε υποομάδες που παίρνουν άλλο χαρακτηριστικό κωδικό γράμμα στη δεύτερη θέση.

Η υποομάδα διαιρείται σε τρίτης κατηγορίας υποομάδα με άλλο χαρακτηριστικό γράμμα στην τρίτη θέση κ.ο.κ. Προχωρούμε ανάλογα με την έκταση της διαίρεσης των υλικών που θέλουμε να ετητύχουμε:

Παράδειγμα:1. Κατατάσσω τα αποθέματα σε Υποκατηγορίες

Πρώτες ύλες με κωδικό αριθμό A ή Π Βοηθητικές ύλες με κωδικό αριθμό Β ή Β Υλικά συσκευασίας με κωδικό αριθμό Γ ή Υ Καύσιμα με κωδικό αριθμό Δ ή Κ κ.ο.κ.

2. Διακρίνω παραπέρα τις πρώτες ύλες σε:Ζάχαρη με κωδικό αριθμό AΒούτυρο με κωδικό αριθμό ΒΚακάο με κωδικό αριθμό ΓΚαφές με κωδικό αριθμό ΔΕτσι ο αριθμός Α.Α σημαίνει πρώτη ύλη ζάχαρη, ο αριθμός Α.Γ πρώτη

ύλη κακάο κ.ο.κ.

Το σύστημα αυτό παρουσιάζει αρκετές δυσκολίες γι' αυτό σήμερα δεν είναι πολύ σε χρήση.

6.3.1 Αλφαβητικό Σύστημα

6.3.2 Δεκαδικό Σύστημα

Το δεκαδικό σύστημα έχει μεγάλη εφαρμογή σε ετηχειρήσεις με μεγάλη ποικιλία υλικών. Η διαίρεση των υλικών γίνεται με βάση τους 10 αριθμούς. Σε κάθε ομάδα κωδικών θα πρέπει να αφήνονται κενές θέσεις για περαιτέρω συμπλήρωση νέων υλικών.

Παράδειγμα:1. Πρώτες ύλες με κωδικό αριθμό 1

Βοηθητικές ύλες ύλες με κωδικό αριθμό 2 Υλικά συσκευασίας ύλες με κωδικό αριθμό 3 Καύσιμα ύλες με κωδικό αριθμό 4Ανταλλακακά ύλες με κωδικό αριθμό 5 Ετοιμα ύλες με κωδικό αριθμό 6

51

Κενό ύλες με κωδικό αριθμό 7Κενό ύλες με κωδικό αριθμό 8Κενό ύλες με κωδικό αριθμό 9Κενό ύλες με κωδικό αριθμό 10

2. Μετά διαιρώ κάθε μία από τις παραπάνω βασικές κατηγορίες σε 10 υποκατηγορίες, π.χ.

Ζάχαρη 1Βούτυρο 2Κακάο 3Καφές 4Τσάι 5Γάλα 6Κενό 7Κενό 8Κενό 9Κενό 10

Ετσι ο αριθμός 1.5 σημαίνει πρώτες ύλες από τσάι κ.ο.κ.

Η κωδικοποίηση μέσω του δεκαδικού συστήματος είναι τηο εύκολη και ευκολοπρόφερτη. Είναι πολύ καλή και συστήνεται, όταν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί Η/Ύ.

6.33 Μικτά Συστήματα Κωδικοποίησης

Από τα μικτά συστήματα περισσότερο εύχρηστο είναι το σύστημα το αλφαβητικοαριθμητικό.

Σ' αυτό για να αποφύγουμε τη μονοτονία των αριθμών αντί να έχουμε έναν εξαψήφιο κωδικό έχουμε ένα συνδυασμό από ένα ή δύο γράμματα και έναν τετραψήφιο αριθμό.

Τα γράμματα συνήθως μας δηλώνουν την κατηγορία του υλικού και το είδος, ενώ τα ψηφία εξειδικεύουν το υλικό σε υποομάδες.

Παράδειγμα:Π.Κ. 362 = Κουζίνα με τρία μάτια, αυτόματο χρονοδιακόπτη και

θερμοθάλαμοΠ.Κ. σημαίνει Προϊόν-Κουζίνα3 σημαίνει τρία μάτια6 σημαίνει αυτόματος χρονοδιακόπτης2 σημαίνει θερμοθάλαμος

Το σύστημα αυτό έχει το πλεονέκτημα ότι μας δίνει αμέσως με το

52

χαρακτηρισηκό γράμμα που χρησιμοποιούμε το υλικό.Χρησιμοποιείται από πολλές εταχειρήσεις, διότι έχει το πλεονέκτημα της

εύκολης αναγνώρισης των προϊόντων.Το αριθμητικό μέρος του κωδικού αριθμού μπορεί να είναι αναπτυγμένο

και κατά το δεκαδικό σύστημα και συνήθως είναι ενδεικηκό ορισμένων χαρακτηριστικών του προϊόντος*.

Πηγή: Διπλωματική Εργασία Μπενέτου Ευαγγέλου στο Ε.Μ.Π., Ιούλιος 1987

53

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7

ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ

7.1 Λόγοι Διατήρησης ΑποθεμάτωνΜε τον όρο "αποθέματα" εννοούμε οποιοδήποτε προϊόν ή υλικό αποκτά

η επιχείρηση και το αποθηκεύει για να το χρησιμοποιήσει ή για να το μεταπωλήσει σε κάποια μελλοντική στιγμή.

Γιατί είναι απαραίτητη η διατήρηση αποθεμάτων σε αποθήκες;Γενικά η αποθήκευση των αποθεμάτων είναι απαραίτητη για τους

παρακάτω λόγους:1. Για να επιτευχθούν οικονομίες μεταφοράς2. Για να επιτευχθούν οικονομίες παραγωγής3. Για να υπάρχει δυνατότητα εκμετάλλευσης ποσοτικών εκπτώσεων

προαγορών4.5.

επιχείρησης6. Για να ανταποκριθεί η επιχείρηση στις μεταβαλλόμενες συνθήκες

της αγοράς (π.χ. εποχικότητα, ανταγωνισμός)7. Για να ξεπεραστούν τα κενά χρόνου και χώρου που υπάρχουν

μεταξύ παραγωγών και πελατών8. Για να επιτευχθεί το μικρότερο δυνατό κόστος σε συνδυασμό με

το επιθυμητό ετήπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών .

Για να διατηρηθεί μια πηγή προμηθειώνΓια να υποστηριχτούν οι πολιτικές εξυπηρέτησης πελατών της

7.2 Στοιχεία Κόστους Προβλήματος ΑποθεμάτωνΟ αντικειμενικός σκοπός της διαχείρισης αποθεμάτων είναι να υπάρχουν

οι κατάλληλες ποσότητες πρώτων υλών, εφοδίων και ετοίμων αγαθών στο σωστό τόπο και χρόνο και με χαμηλό κόστος. Το κόστος των αποθεμάτων είναι συνέπεια των ενεργειών ή της έλλειψης ενεργειών της διοίκησης κατά τη δημιουργία του συστήματος αποθεμάτων.

Οι συντελεστές κόστους του συστήματος αποθεμάτων περιλαμβάνουν ταεξής:

Κόστος κεφαλαίουΚόστος αποθήκευσης και διακίνησηςΚόστος καταστροφών και ζημιών

■ Πηγή: ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ Π. “ΔΙΟΙΚΗΣΗ LOGISTOS”, Εκδ. ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ54

Κόστος παλαίωσης και αχρήστευσης Κόστος ασφαλειών και φόρων Κόστος αποθηκαρίων και ελεγκτών Κόστος κτιρίων και εγκαταστάσεων Κόστος παραγγελίας Κόστος μεταφορών Κόστος προϊόντοςΚόστος μη ικανοποίησης της ζήτησης Κόστος απώλειας αγοράς, καλή φήμη Κόστος καθυστέρησης παραδόσεων.

Ο στόχος κάθε επιχείρησης είναι η ελαχιστοποίηση του συνολικού κόστους από τη διαχείριση των αποθεμάτων πέρα από τα γενικά στοιχεία κόστους περιλαμβάνει και ειδικά ανά περίπτωση. Επίσης ένας άλλος στόχος είναι να βρεθεί το πώς επηρεάζεται το σύστημα διαχείρισης μέσα από το περιβάλον στο οποίο θα λειτουργήσει.

Επειδή η ακρίβεια εκτίμησης των σχετικών στοιχείων είναι μικρή θα τα κατατάξουμε σε τρία κύρια στοιχεία κόστους τα οποία και θα περιγράφουμε αναλυτικά.

7.3 Κόστος Διατήρησης ΑποθεμάτωνΤα στοιχεία του κόστους διατήρησης αποθέματος τα οποία

δημιουργούνται από τη φυσική ύπαρξη αποθέματος είναι:

7.3.1 Κόστος Κεφαλαίου - Δανεισμού

Είναι το σημαντικότερο από όλα τα κόστη που αντιπροσωπεύει το κόστος του χρήματος που δεσμεύεται σε αποθέματα. Συνήθως υπολογίζεται με θέση την απόδοση που θα είχε το δεσμευμένο αυτό κεφάλαιο εάν χρησιμοποιόταν διαφορετικά.

Το κόστος κεφαλαίου συνήθως είναι ανάλογο της αποδοτικότητας των ιδίων κεφαλαίων της επιχείρησης ή του τρέχοντος κάθε φορά τραπεζικού ετητοκίου.

Στην πράξη το κόστος αυτό κυμαίνεται μεταξύ 20 και 35% της αξίας του αποθέματος.

Το κόστος δανεισμού κυμαίνεται γύρω στα 20-30%, συνήθως όμως 24%.

Γενικά το κόστος αποθήκευσης αναλύεται στο κόστος μισθών του προσωπικού που διαχειρίζεται το απόθεμα, στο κόστος προιρύλαξης και διατήρησης του αποθέματος δηλ. τους μισθούς των φυλάκων, στο κόστος κλιμαησμού κ.ο.κ. Τέλος περιλαμβάνει το κόστος τοποθέτησης και διακίνησης των υλικών.

Το κόστος των χώρων που χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση των υλικών είναι σταθερό. Επίσης μπορεί να συμπεριληφθεί ακόμα κι το κόστος συντήρησης των αποθηκευτικών κτιρίων.

Γενικά το κόστος της αποθήκευσης υπολογίζεται σχετικά εύκολα. Συνήθως αυτό είναι αρκετά υψηλό, περίπου 5-15% της αξίας του αποθέματος.

7.3.2 Κόστος Αποθήκευσης Διακίνησης

7.3.3 Κόστος Καταστροφών και Ζημιών

Πολλές φορές παρατηρείται το φαινόμενο της ελάττωσης της ποσότητας των αποθεμάτων μετά την πάροδο κάποιου χρονικού διαστήματος λόγω ζημιών, φθορών ή κλοπών, έτσι που μπορούν να εμφανιστούν λογιστικές διαφορές.

Το κόστος των καταστροφών και των ζημιών μπορεί να υπολογιστεί απολογιστικά από στοιχεία του παρελθόντος, δηλ. τις διαφορές κατά τις ετήσιες απογραφές. Το κόστος αυτό φθάνει περίπου το 0.1-1% της αξίας του αποθέματος.

Το οικονομικό όφελος που θα προκόψει από μια προσπάθεια μείωσης του κόστους αυτού, είναι ανάλογο της αξίας των υλικών.

7.3.4 Κόστος Παλαίωσης-Αχρήστευσης Αποθέματος

Η παλαίωση και ο κίνδυνος ότι ένα είδος θα χάσει την αξία του λόγω μεταβολών του στυλ ή των προτιμήσεων των καταναλωτών.

Η αχρήστευση ή αλλοίωση είναι μια μεταβολή των ιδιοτήτων λόγω ηλικίας ή υποβιβασμού του περιβάλλοντος. Σε πολλά είδη έχει σημασία η ηλικία και θα πρέπει τα υλικά να πωλούνται ή να χρησιμοποιούνται πριν από κάποια ημερομηνία λήξης (τρόφιμα, φωτογραφικά υλικά, φαρμακευτικά είδη).

Το κόστος απωλειών και αχρήστευσης διαφοροποιείται ανά περίπτωση και φτάνει και 1-5% της αξίας του αποθέματος. Συνήθως κυμαίνεται μεταξύ 0,1 και 2%.

Πολλές χώρες αντιμετωτήζουν τα αποθέματα σαν φορολογητέα περιουσία, επομένως όσο περισσότερα έχει κανείς τόσους μεγαλύτερους φόρους πληρώνει. Επίσης κάποια ποσά δαπανώνται για την ασφάλιση του αποθέματος. Συνολικά το κόστος αυτό εκτιμάται περίπου στο 0,5-2,5% της αξίας του αποθέματος.

7.3.5 Κόστος Ασφαλειών και Φόρων

7.4 Συνολική Αξιολόγηση του Κόστους Διατήρησης Αποθεμάτων

Τα επί μέρους κόστη που αποτελούν το κόστος διατήρησης του αποθέματος αναλύονται ως εξής:

Κόστος κεφαλαίου: 20-30% της αξίας του αποθέματος.Κόστος αποθήκευσης: 9-15% της αξίας του αποθέματος.Κόστος καταστροφιών-ζημιών: 0,1-1% της αξίας του αποθέματος Κόστος παλαίωσης-αχρήστευσης: 0,1-2% της αξίας του

αποθέματοςΚόστος ασφαλειών-φόρων: 1% της αξίας του αποθέματος.

Τελικά το συνολικό κόστος διατήρησης του αποθέματος κυμαίνεται από 27-50% της αξίας του. Φυσικά είναι ανάλογο του ύψους των αποθηκευμένων ποσοτήτων και σε τελική ανάλυση είναι ανάλογο του κόστους διατήρησης μιας δραχμής υλικού στην αποθήκη για ένα έτος.

7.5 Κόστος ΠαραγγελίαςΤο κόστος διεκπεραίωσης μιας παραγγελίας για την ανανέωση του

αποθέματος αποτελείται από σταθερά και μεταβλητά στοιχεία.Τα σταθερά στοιχεία του κόστους παραγγελίας αναλύονται στους

μισθούς του προσωπικού που ασχολείται μόνιμα με παραγγελίες, δηλ. το τμήμα προμηθειών, και στις αποσβέσεις του χρησιμοποιούμενου εξοπλισμού για παραγγελίες.

Τα μεταβλητά στοιχεία του κόστους παραγγελίας αναλύονται στο κόστος αποστολής, στο κόστος του ποιοτικού ελέγχου των παραλαμβανομένων υλικών και στο κόστος εντύπων που χρησιμοποιούνται για την εκτέλεσή τους.

Το κόστος παραγγελίας διαφέρει ανά περίπτωση και γι' αυτό πρέπει να υπολογίζεται ειδικά κάθε φορά. Για να υπολογίσουμε το κόστος παραγγελίας στην πράξη ακολουθούμε την εξής διαδικασία:

Υπολογίζουμε το συνολικό κόστος που δαπανήθηκε σε παραγγελίες μέσα σε δεδομένη χρονική περίοδο.

57

Υπολογίζουμε τον αριθμό των παραγγελιών που έγινε μέσα σ' αυτήν τη χρονική περίοδο.

Διαιρούμε το κόστος της παραγγελίας με τον αριθμό των παραγγελιών και έχουμε μια πρώτη εκτίμηση του κόστους παραγγελίας που στη συνέχεια μπορούμε να την βελτιώσουμε με λεπτομερείς μετρήσεις.

Το κόστος παραγγελίας μπορεί να κυμαίνεται σε πολύ μεγάλη περιοχή. Εχει όμως εκτιμηθεί ότι μεταβολή +25% στον υπολογισμό του κόστους παραγγελίας έχει +1% ετηπτώσεις στο συνολικό κόστος διαχείρισης των αποθεμάτων.

7.6 Κόστος Ελλείψεως ΑποθέματοςΤο κόστος έλλειψης αποθέματος είναι το χαμένο όφελος στις

περιπτώσεις που δεν έχουμε απόθεμα για να ικανοποιήσουμε τη ζήτηση. Η έλλειψη μπορεί να οφείλεται σε εξωτερικούς ή εσωτερικούς παράγοντες. Εξωτερική έλλειψη υπάρχει όταν δεν εκτελείται η παραγγελία ενός πελάτη της ετηχείρησης. Εσωτερική έλλειψη υπάρχει όταν δεν εκτελείται η παραγγελία μιας ομάδας ή τμήματος μέσα στην επιχείρηση.

Στις εξωτερικές ελλείψεις υπάρχει περίπτωση ο πελάτης να περιμένει. Τότε τυπικά δεν υπάρχει κόστος. Το μόνο μειονέκτημα είναι ότι έχουμε απώλεια καλής φήμης της ετηχείρησης. Αν ο πελάτης πάει αλλού τότε χάνουμε το αναμενόμενο κέρδος από τα προϊόντα που θα πουλούσαμε. Αν ο πελάτης περιμένει μεν, αλλά πληρώνουμε ρήτρα για κάθε μέρα καθυστέρησης, τότε υπάρχει κόστος ελλείψεως και μάλιστα πολύ υψηλό.

Οι εσωτερικές ελλείψεις μπορεί να έχουν σαν συνέπεια την απώλεια παραγωγικής ικανότητας και καθυστέρηση στην ημερομηνία ολοκλήρωσης της εργασίας. Το κόστος έλλειψης μπορεί να είναι εξαιρετικά μεγάλο αν το είδος που παρουσιάζει έλλειψη προκαλέσει κλείσιμο μιας γραμμής παραγωγής.

Το κόστος ελλείψεως εξαρτάται από την τιμή του υλικού, την περίοδο ελλείψεως και από το είδος και τη χρησιμότητα του υλικού για τον πελάτη.

7.7 Τύποι Διαχείρηιτης των ΑποθεμάτωνΕίναι δύσκολο να ταξινομηθούν με κάποιο συστηματικό τρόπο οι

διάφοροι τύπου διαχείρισης των αποθεμάτων. Οπωσδήποτε όμως, μπορεί να γίνει μια διάκριση μεταξύ των συστημάτων που χρησιμοποιούνται συχνότερα.

Συνηθισμένοι τύποι διαχείρισης των αποθεμάτων είναι το διηνεκές, το σύστημα προαιρετικής αναπλήρωσης και το περιοδικό σύστημα.

Τα διηνεκή συστήματα έχουν σταθερή ποσότητα παραγελίας και μια μεταβλητή περίοδο ενημέρωσης. Γενικά τα συστήματα που βασίζονται στην ποσότητα ελέγχουν διαρκώς με κάθε ζήτηση να προσδιορίζεται αν θα έπρεπε να δοθεί μια παραγγελία. Στο σύστημα αυτό η συχνότητα των παραγγελιών αφήνεται να κυμαίνεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ζήτησης.

Ο έλεγχος με το σύστημα αυτό σημαίνει, ότι υπάρχει ένας συνεχής έλεγχος των φυσικών μονάδων των αποθεμάτων. Τα αρχεία των αποθεμάτων κρατούνται ενημερωμένα με συνεχείς καταχωρήσεις κάθε φορά που ένα είδος παραδίδεται ή παραλαμβάνεται από έναν προμηθευτή.

Τα ημερήσια στοιχεία καταγράφονται σε βιβλία και προωθούνται σε ΙΤΎ για αποθήκευση. Το διηνεκές σύστημα απαιτεί α) έναν υπάλληλο επί των αποθεμάτων, β) ημερήσια στοιχεία, γ) αφορμές παράδοσης και παραλαβής των προϊόντων και δ) ένα φυλασσόμενο ή κλειδωμένο αποθηκευτικό χώρο.

Το διηνεκές σύστημα είναι κατάλληλο για είδη με υψηλό κόστος όταν είναι επιθυμητή η συνεχής επιθεώρηση.

Το σύστημα αυτό είναι καταλληλότερο όταν:Ο αριθμός των συναλλαγών είναι χαμηλός σε σύγκριση με την

ετήσια ζήτηση.Το κόστος της διατήρησης των αρχείων είναι χαμηλό σε σύγκριση

με το κόστος παραγγελιώνΤο κόστος μονάδας του είδους είναι υψηλό Το κόστος έλλειψης είναι υψηλό.

Αν αντιστραφούν οι παραπάνω συνθήκες, θα είναι προημότερο το περιοδικό σύστημα το οποίο θα περιγράψουμε παρακάτω.

7.7.1 Διηνεκή Συστήματα

7.7.2 Περιοδικό Σύστημα Αποθεμάτων

Τα περιοδικά συστήματα έχουν μια σταθερή περίοδο ετηθεώρησης και μια μεταβλητή ποσότητα παραγγελίας. Τα συστήματα αυτά λέγονται και σταθερά διαστήματος παραγγελίας γιατί βασίζονται στο χρόνο. Η καταμέτρηση των αποθεμάτων γίνεται μόνο σε προκαθορισμένες ημερομηνίες επιθεώρησης, γι' αυτό και λέγονται "περιοδικά". Στο σύστημα αυτό κρατείται σταθερή η συχνότητα των παραγγελιών με καθορισμό μιας σταθερής περιόδου μεταξύ παραγγελιών και το μέγεθος των παραγγελιών αφήνεται να διακυμαίνεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ζήτησης.

Το περιοδικό σύστημα έχει εφαρμογή όπου: α) Υπάρχουν πολλές παραδόσεις μικρών ποσοτήτων αποθεμάτων οπότε δεν είναι δυνατόν να κρατούνται στοιχεία για κάθε τέτοια συναλλαγή. Αυτό συμβαίνει στα καταστήματα λιανικής πώλησης, στα σούπερ μάρκετ, στις αντιπροσωπείες

59

ανταλλακτικών αυτοκινήτων, και άλλες παρόμοιες επιχειρήσεις, β) Δίνονται σε μια αποθήκη παραγγελίες αγοράς πολλών διαφορετικών προϊόντων και γ) Το κόστος μεταφοράς και παραγγελίας μπορεί να ελαττωθεί σημαντικά μ' ένα κατάλληλο συνδυασμό των παραγγελιών.

Το περιοδικό σύστημα έχει χρησιμοποιηθεί εκτεταμένα στο παρελθόν. Είναι τηθανότατα το κυριότερο χρησιμοποιούμενο σύστημα διαχείρισης των αποθεμάτων λόγω της δυνατότητας εφαρμογής του στο επίπεδο λιανικής πώλησης. Με την εμφάνιση όμως του ηλεκτρονικού υπολογιστή η διηνεκής διατήρηση αρχείων αποθεμάτων εξαπλώνεται όλο και περισσότερο.

7.7.3 Συστήματα Αποθεμάτων με Προαιρετική Αναπαραγγελία

Το σύστημα αποθεμάτων με προαιρετική αναπαραγγελία έχει όπως και το περιοδικό σύστημα, μια σταθερή περίοδο ετηθεώρησης και μια μεταβλητή ποσότητα παραγγελίας. Ομως η διαφορά είναι ότι δεν δίνονται παραγγελίες πριν το επίπεδο των αποθεμάτων φτάσει ή ξεπεράσει κάποιο σημείο επανάληψης των παραγγελιών.

Το σύστημα προαιρετικής αναπαραγγελίας συνδυάζει το πλεονέκτημα του στενού ελέγχου που διαθέτει το διηυνεκές σύστημα και της ελάττωσης των παραγγελιών μεμονωμένων ειδών που διαθέτει το περιοδικό σύστημα. Το σύστημα αυτό απαιτεί μεγαλύτερο απόθεμα ασφάλειας.

Οπως είναι γνωστό σε κάθε ετηχείρηση, η οποία διατηρεί ένα μεγάλο αριθμό αποθεμάτων, οι εργαζόμενοι ή τα στελέχη της που έχουν την αρμοδιότητα να διαχειρίζονται τα αποθέματα, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, όταν κάνουν λεπτομερή διαχείριση ακόμα και στα ασήμαντα (από πλευράς κόστους) υλικά. Αντίθετα, θα πρέπει να αποφεύγουν την απασχόλησή τους με ασήμαντες λεπτομέρειες και να ετηκεντρώνουν την προσοχή τους σε σημαντικά θέματα.

Ετσι λοιπόν μπορεί να κατανοήσει κανείς την ανάγκη που υπάρχει να γίνει ένας διαχωρισμός των υλικών, έτσι ώστε να απομονωθούν τα υλικά που δεν το απαιτούν. Ο έλεγχος αυτός του διαχωρισμού θα καθοδηγήσει τα στελέχη της ετηχείρησης στο πού να συγκεντρώσουν τις προσπάθειές τους.

Τα υλικά τα οποία έχουν χαμηλό κόστος θα πρέπει να παραγγέλνονται σε μεγάλες ποσότητες και φυσικά να μην γίνεται λεπτομερής διαχείριση. Αντίθετα τα υλικά τα οποία έχουν μεγάλο κόστος αγοράς θα πρέπει να παραγγέλνονται σε μικρές ποσότητες και η διαχείρισή τους θα πρέπει να είναι αναλυτική και προσεκτική.

Για την αποφυγή λαθών, χωρίζουμε τα υλικά σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με τον δραχμικό τους τζίρο. Για να βρούμε το δραχμικό τζίρο ενός υλικού πολλαπλασιάζουμε την ετήσια ζήτησή του με το κόστος που αγοράστηκε ή το κόστος που παράχθηκε το υλικό. Με βάση το σκεπηκό αυτό, η κατηγορία A περιλαμβάνει υλικά των οποίων ο δραχμικός τζίρος είναι το 75- 80% του συνολικού δραχμικού τζίρου της αποθήκης, ενώ ο αριθμός των υλικών αντιπροσωπεύει συνήθως το 8-20% των συνολικών προϊόντων της αποθήκης. Η κατηγορία Β περιλαμβάνει υλικά, των οποίων ο δραχμικός τζίρος είναι το 10-20% της αξίας του συνολικού δραχμικού τζίρου της αποθήκης, ενώ ο αριθμός των υλικών της κατηγορίας Β ανηπροσωπεύει το 20-25% του συνολικού αριθμού προϊόντων. Τέλος η κατηγορία C περιλαμβάνει υλικά των οποίων ο δραχμικός τζίρος είναι το 5-10% της συνολικής αξίας του δραχμικού τζίρου της αποθήκης, ενώ τα υλικά σε αριθμό αντιπροσωπεύουν το 50-65% του συνόλου των προϊόντων της αποθήκης.

Στο σχήμα 1 φαίνεται σχηματικά, χαρακτηριστική ανάλυση αποθεμάτων με τη μέθοδο ABC. Ο διαχωρισμός όμως που αναλύσαμε παραπάνω είναι κάπως αυθαίρετος και μπορούν να δημιουργηθούν και άλλες ακόμα ομάδες και υποδιαιρέσεις.

Ο Σκοπός της ABC ανάλυσης είναι να δοθεί μια ιδιαίτερη προσοχή στα αποθέματα της κατηγορίας Α. Εάν τα αποθέματα αυτά μπορέσουν, με σωστή διαχείριση, να μειωθούν τότε θα έχει επιτευχθεί μια σημαντική μείωση της επένδυσης σε απόθεμα.

Η ανάλυση ABC μπορεί να εφαρμοστεί και στα τρία συστήματα

61

7.8 Ανάλυση Αποθεμάτων ABC

διαχείρκτης των αποθεμάτων, δηλ. και στο διηνεκές και το περιοδικό σύστημα και στο σύστημα προαιρετικής αναπλήρωσης.

Εξετάζοντας την περίπτωση της διαχείρισης των αποθεμάτων με το περιοδικό σύστημα παρατηρούμε ότι μπορούμε να υποδιαιρέσουμε την ανάλυση ABC σε υποομάδες, έτσι ώστε τα υλικά με μεγάλη χρησιμοποίηση να έχουν σύντομη περίοδο επιθεώρησης, ενώ τα υλικά με μικρή χρησιμοποίηση, να έχουν μια πολύ μεγαλύτερη περίοδο επιθεώρησης. Ετσι λοιπόν σε περιοδική βάση, τα υλικά της κατηγορίας A μπορούν να παραγγέλνονται κάθε μια εβδομάδα, τα υλικά της κατηγορίας Β μπορούν να παραγγέλνονται κάθε δύο εβδομάδες, ενώ τα υλικά της κατηγορίας C μπορούν να παραγγέλνονται κάθε τρεις ή έξι μήνες. Εδώ θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι το κόστος ενός υλικού δεν αποτελεί το βασικό κριτήριο για την κατάταξή του σε κάθε κατηγορία. Π.χ. ένα υλικό που έχει καταταχθεί στην κατηγορία Α, μπορεί να έχει μεγάλο δραχμικό τζίρο, με έναν συνδυασμό χαμηλού κόστους αλλά μεγάλης διακίνησης. Ανάλογα συμβαίνει και στις υπόλοιπες κατηγορίες, όπου στην κατηγορία C μπορεί να έχουν μικρό δραχμικό τζίρο λόγω μικρής ζήτησης ή μικρού μοναδιαίου κόστους.

Οπως είπαμε και παραπάνω στα είδη της κατηγορίας A αξίζει μια στενή παρακολούθηση. Για τον λόγο αυτό η διαχείριση των υλικών της κατηγορίας αυτής μπορεί να γίνει με το διηνεκές σύστημα, γιατί εξασφαλίζει τον στενότερο και ακριβέστερο τρόπο παρακολούθησης. Αντίθετα τα είδη της κατηγορίας Β και C, μιας και δεν απαιτείται γι' αυτά στενότατη παρακολούθηση, μπορεί να χρησιμοποιηθεί το σύστημα προαιρετικής αναπλήρωσης*.

Πηγή:Κ. Tersine "Διαχείριση Υλικών και συστήματα αποθεμάτων", Εκδ. Παπαζήση, 1984.

62

i s

Σχήμα 14Πηγή: R. Tersine "Διαχείριση Υλικών και συστήματα αποθεμάτων", Εκδ. Παπαζήση, 1984.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8

ΓΡΑΜΜΩΤΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ

8.1 ΟρισμόςΟ γραμμωτός κώδικας ανήκει σ' ένα τύπο τεχνολογίας που είναι

γνωστότερος σαν "οπηκή ανάγνωση" ή "καταχώρηση στοιχείων χωρίς πληκτρολόγιο".

Το bar code χρησιμοποιεί για την απεικόνιση των χαρακτηριστικών μια σειρά από παράλληλες γραμμές άσπρες και μαύρες διαφορετικού πάχους σε διαφορετικούς συνδυασμούς. Οι χαρακτήρες τυπώνονται με κάποια συγκεκριμένη μεθοδολογία στο χαρτί. Από εκεί μπορούμε να τους διαβάσουμε με τον κατάλληλο ανιχνευτή και να τους μεταφέρουμε αμέσως στον υπολογιστή.

8.2 ΛειτουργίαΤο bar code δεν έχει κανένα στοιχείο ούτε πληροφορία. Το μόνο που

κάνει είναι να δώσει την ευκαιρία να τροφοδοτηθεί ο υπολογιστής μ' ένα κωδικό αριθμό με ταχύτητα πολύ μεγαλύτερη από εκείνη της πληκτρολόγησης. Στον υπολογιστή υπάρχουν καταχωρημένα όλα τα στοιχεία που ενδιαφέρουν το συγκεκριμένο προϊόν (συσκευασία, διαστάσεις, τιμή).

Ο γραμμωτός κώδικας χρησιμοποιείται εδώ και αρκετά χρόνια στις ΗΠΑ και Καναδά και τελευταία μττήκε δυναμικά και στον ευρωπαϊκό χώρο. Οι τομείς στους οποίους ήδη εφαρμόζεται το bar code είναι η παραγωγή, ο ποιοτικός έλεγχος, η αποθήκη και διανομή, η παραγγελιοληψία αλλά κυρίως το λιανεμπόριο.

8.3 ΣυστήματαΥπάρχουν 3 τύποι που χρησιμοοποιούνται ευρέως σήμερα:

Για προϊόντα ευρείας κατανάλωσης: Ε.Α.Ν. και U.P.C. Για τα φαρμακευτικά προϊόντα: CIP Για τα βιομηχανικά προϊόντα: κώδικες αλφαριθμητικοί.

BAR CODE

Σχήμα 15Πηγή: "Δίκτυα Διανομής" Σεμιναριακές Σημειώσεις, Εισηγητής I.Κονταράτος, Εκδόσεις ΕΕΔΕ

54123458422141678908

POULET EFFILEemballi It fobriquk It

070782 3106 82Prix ου kg dott iiniitt dt vtntt

15,261; 1507 822998. Γ 4 5 ,7 5 Ϊpoidt n«t MONTANT

0 "245687"045757'

Indicatif poids variable

1 iCode Prix article ά payer

. Chiffre contrftle

BAR CODE

Σχήμα 16Πηγή: "Δίκτυα Διανομής" Σεμιναριακές Σημειώσεις, Εισηγητής I.Κονταράτος, Εκδόσεις ΕΕΔΕ

245687045757

8.4 Ολοκληρωμένες λύσεις με χρησιμοποίηση φορητών τερματικών στη διατήρηση αποθηκών

Με την εφαρμογή των bar code σε όλες τις συσκευασίες, άρχισε και η ευρεία χρήση των φορητών τερματικών στις αποθήκες.

Σε όλες τις εργασίες που εκτελεί μια αποθήκη έχουμε πλέον τη δυνατότητα χρησιμοποίησης των φορητών τερματικών. Αναλυτικότερα έχουμε:

1. Παραλαβές: Εάν τα προϊόντα και οι επί μέρους συσκευασίες τους έχουν bar code τότε η παραλαβή γίνεται με φορητό τερματικό. Με τον τρόπο αυτό θα έχουμε:

Γρήγορη επαλήθευση έναντι της παραγγελίας. Εάν δηλαδή τα παραλαμβανόμενα είδη συμπίπτουν με αυτά που έχουμε παραγγείλει και με αυτά που αναγράφονται στο δελτίο παραλαβής.

Αυτόματη έκδοση ετικέτας παραλαβής αν χρειάζεται.Αυτόματος καθορισμός του φατνώματος στο οποίο θα τοποθετηθεί

η παλέτα ή το προϊόν.Υπάρχει άμεση (real-time) ενημέρωση του αρχείου της αποθήκης

ιδίως εάν το τερματικό συνδέεται αυτόματα με τον κεντρικό υπολογιστή.

2. Τοποθέτηση και ανατροφοδότηση: Οι εργασίες αυτές μπορούν να γίνουν είτε με επιλογή του χρήστη του ανυψωτικού είτε να είναι καθοδηγούμενες από το σύστημα. Στην τελευταία περίπτωση μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανυψωτικά με οδηγό, ή τελείως αυτόματα συστήματα.

Το φορητό τερμαηκό βοηθάει στις περιπτώσεις αυτές στις κάτωθι εργασίες:

Ελεγχος είδους, αλλά και περιεχομένου του φαντώματος. Δυνατότητα διορθώσεως τη στιγμή που γίνεται ο έλεγχος Καταγραφή της παραγωγικότηταςΑμεση και γρήγορη ενημέρωση του αρχείου της αποθήκης.

3. Εκτέλεση παραγγελίας: οι εργασίες που μπορούν να διευκολυνθούν κατά την εκτέλεση μιας παραγγελίας είναι:

Η καθοδηγούμενη επιλογή ειδών της παραγγελίας Ελεγχος αποσυρόμενου είδους και ίσως στοιχείων πελάτη On line εκτύπωση δελτίου αποστολήςΑυτόματη ή επιλεγόμενη ανάθεση εκτέλεσης παραγγελίας στο

χειριστή.Καταγραφή στοιχείων παραγωγικότητας

67

Χ.κόο^ Dialtal Industrial

SeriesDigital Industrial Wands

[SINTERMEC*

Σχήμα 17Πηγή: "Δίκτυα Διανομής" Σεμιναριακές Σημειώσεις, Εισηγητής I.Κονταράτος, Εκδόσεις ΕΕΔΕ

Real-time ή batch ενημέρωση της αποθήκης.

4. Απογραφή: Εχοντας διαφορετικά bar code στις παλέτες και τις λχηπές συσκευασίες, υπάρχει η δυνατότητα να γίνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα απογραφή της αποθήκης διαβάζοντας μόνο τα bar code των συσκευασιών*.

’ Πηγή: "Δίκτηκι Διανομής" Σεμιναριακές Σημειώσεις, Εισηγητής I. Κονταράτος, Εκδόσεις ΕΕΔΕ69

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΣΤΗΝ ΑΠΟΘΗΚΗ

Η χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών, η οποία έχει περάσει σε όλα τα τμήματα της επιχείρησης, ήταν φυσικό να φτάσει και στο χώρο της Αποθήκης. Σήμερα στην αγορά υπάρχει μια μεγάλη γκάμα προγραμμάτων για τη διαχείριση της αποθήκης γραμμένων σε Codol, C, Turbo, Pascal, Turbobasic, RPG για συστήματα DOS, Xenix, Unix, SSP που ανταποκρίνονται στις πλέον σύγχρονες απαιτήσεις.

Η αξιόπιστη παρακολούθηση προσφορών, προμηθευτών και πελατών, η άμεση ενημέρωση για τα υπόλοιπα της αποθήκης, η μείωση του χρόνου εκτέλεσης των παραγγελιών και η μείωση του αριθμού του προσωτηκού, είναι μερικές από ης θετικές συνέπειες της μηχανοργάνωσης των αποθηκών.

Οι αποθήκες, ένα από τα πλέον κρίσιμα σημεία των ετηχειρήσεων, δεν θα μπορούσε βέβαια να μείνει έξω από το "χώρο" της πληροφορικής, η ένταξη της οποίας στο χώρο αυτό γίνεται σε τρία συνήθως στάδια.

Εκπόνηση στρατηγικού σχεδίου.Σχεδιασμός και εκπόνηση προδιαγραφών για το μηχανογραφικό

σύστημα που θα χρησιμοποιηθεί.Προμήθεια, εγκατάσταση και χρήση του μηχανογραφιού

συστήματος.Στην πρώτη φάση γίνεται καταγραφή των αναγκών τις οποίες θα έλθει

να καλύψει το μηχανογραφικό σύστημα και εκπονείται το γενικό πλάνο ένταξης της πληροφορικής στην αποθήκη. Στη δεύτερη φάση, η οποία είναι και η πιο σημαντική, θα πρέπει να καταγραφούν με μεγάλη ακρίβεια οι διαδικασίες που ακολουθεί η επιχείρηση ώστε να επιλεγεί το κατάλληλο Software. Μερικές από τις διαδικασίες αυτές είναι οι εξής:

Προμήθεια-Παραλαβή υλικών: Για τη διαδικασία αυτή, που είναι από τις τηο σημαντικές, θα πρέπει να προσεχθούν οι εξής παράμετροι:

Τμηματικές παραδόσεις ειδών.Προσωρινοί αποθηκευηκοί χώροι.Στοιχεία προμηθευτών - Παραγγελίες.

Μια άλλη σημαντική διαδικασία είναι η παραγγελιοληψία και η εξαγωγή υλικών. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να ελέγχεται κομμάτι-κομμάτι από το μηχανογραφημένο σύστημα και συγκεκριμένα θα πρέπει να υπάρχουν οι εξής δυνατότητες:

Λήψη παραγγελιών από διάσπαρτους γεοτγραφικούς χώρους.Ειδοποίηση για αρνητικά υπόλοιπα.

70

Παρακολούθηση δεσμευτικών ποσοτήτων.Ομαδική εκτέλεση παραγγελιών.

Τέλος ακολουθεί η φάση της προμήθειας και της αξιοποίησης του μηχανογραφικού συστήματος, η οποία έρχεται να εφαρμόσει στην πράξη όλες ης προδιαγραφές και τις διαδικασίες που καθορίστηκαν στις δύο προηγούμενες φάσεις.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10

ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ

10.1 Μέθοδοι Αποτίμησης ΑποθεμάτωνΟι περισσότερες ετηχειρήσεις χρησιμοποιούν μια από τις παρακάτω

μεθόδους:

1. First-In, First-Out (FIFO); Τα αποθηκευμένα εμπορεύματα που αποκτήθηκαν πρώτα, υποτίθεται ότι θα πωληθούν πρώτα, αφήνοντας σαν αποθέματα τα πιο πρόσφρατα αποθηκευμένα εμπορεύματα. Σύμφωνα με την FIFO, τα αποθέματα εκτιμώνται στο τρέχον κόστος αντικατάστασης. Εφαρμόζεται αυστηρά κατά κανόνα στα τρόφιμα που συντηρούνται με απλή ψύξη, στα φάρμακα και σε όσα προϊόντα εττηρεάζονται ή αλλοιώνονται με την πάροδο του χρόνου.

2. Last-In, First-Out (LEFO): Οι πωλήσεις γίνονται από τα τηο πρόσφατα αποθηκευμένα εμπορεύματα, αφήνοντας σαν αποθέματα τα πιο παλιά. Αυτή η μέθοδος προσπαθεί να εναρμονίσει τις πωλήσεις με την τηο πρόσφατη τιμή κόστους. Σε περιόδους αύξησης τιμών, η LIFO θα οδηγήσει σε χαμηλότερα κέρδη από τη FIFO. Επιλέγεται γιατί αξιοποιεί καλύτερα τους χώρους και μειώνει τις διαδρομές μέσα στην αποθήκη.

3. Μέσο Κόστος: Αυτή η μέθοδος είναι ένας κινητός μέσος όρος, στον οποίο κάθε νέα αγορά συνυπολογίζεται στο μέσο κόστος του εναπομείναντος αποθέματος ώστε να προκόψει η νέα μέση τιμή κόστους. Παραλλαγή της μεθόδου αυτής είναι η σταθμική μέση τιμή, στην οποία το συνολικό κόστος του αποθέματος αρχής, συν όλες τις αγορές, διαιρείται με το συνολικό αριθμό τεμαχίων των προϊόντων . *

* Πηγή: Παν. Γ. Κυριαζόπουλος "Διοίκηση Ligistics", Σίίγχρονη Εκδοτική.72

10.2 Τρόπος Τήρησης Καρτελών ΑποθήκηςΓια κάθε είδος αγαθού τηρείται μια καρτέλα, δηλ. κάθε είδος έχει τη δική

του μερίδα που παρακολουθείται με ιδιαίτερο υπολογισμό. Οι καρτέλες αποθήκης πρέπει να είναι γραμμογραφημένες κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να καταχωρηθούν σ' αυτές τα εξής στοιχεία:

α) Η χρονολογία παραλαβής ή παράδοσης του αγαθού.Ο αριθμός και η χρονολογία του παραστατικού εισαγωγής ήβ)

εξαγωγής.γ) δ)

Το ονοματεπώνυμο του εκδότη του παραστατικού στοιχείου.Η ποσότητα των εισαγόμενων στην αποθήκη ή εξαγόμενων απ'

αυτή αγαθών. Στις καρτέλες καταχωρείται, κατά την εισαγωγή, η ποσότητα που πράγματι παραλαμβάνεται.

ε) Η αξία που αντιστοιχεί στις εισαγόμενες και εξαγόμενες ποσότητες. Το ιδανικό βέβαια είναι να γίνεται ταυτόχρονα η καταχώρηση στις καρτέλες των παραλαμβανόμενων ή παραδιδόμενων ποσοτήτων και της αντίστοιχης αξίας τους. Η ενημέρωση των καρτελών, δηλ. του βιβλίου αποθήκης, πρέπει να ενεργείται τουλάχιστον ποσοτικώς, εντός πέντε ημερών, από την μέρα παραλαβής ή παράδοσης του αγαθού*.

' Πηγή: "Λογιστική Κόστους", Γεώργιος Βενιέρης, Εκδ. "Το Οικονομικό", Αθήνα 1994.73

ΚΑΡΤΕΛΛΑ ΑΠΟΘΗΚΗΣ

ΚΩΔ. ΑΡΙΘ. ΕΙΔΟΥΣ 94.04.30Σ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΕΙΔΟΥΣ A ’70 Λευκό 1/20 νήμα (Στρικτήριο) ΜΕΤΡΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ χιλιόγραμμο ΜΕΓΙΣΤΟ ΑΠΟΘΕΜΑ..........ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΑΠΟΘΕΜΑ ...

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΜΕΣΗΤΙΜΗ

ΜΟΝΑ­ΔΑΣ

Εισαγωγή στο Στρικτήριο Εξαγωγή από Στριπτήριο

1.120

10.3 Έντυπα και ΣυνοδευτικάΑνεξάρτητα με το είδος της αποθήκης (πρώτων υλών ή ετοίμων

προϊόντων), η βασική αρχή στην οποία βασίζεται η σωστή διακίνηση των υλικών σε όλα τα στάδια, είναι ότι αυτά πρέπει να συνοδεύονται από κάποια έγγραφα.

Ολα τα ετήσημα έντυπα τα οποία χρησιμοποιεί μία αποθήκη επηρεάζουν άμεσα το Λογιστήριο της επιχείρησης, και με τον τρόπο αυτό το Λογιστήριο γνωρίζει κάθε κίνηση της αποθήκης και υπόλοιπα των αγαθών που υπάρχουν σε αυτήν.

Για τη σωστή λοιπόν ροή των αγαθών από ή προς την αποθήκη χρειάζονται τα κάτωθι έντυπα:

10.3.1 Παραλαβές Προϊόντων

Τα προϊόντα που φθάνουν σε μία αποθήκη μπορεί να προέρχονται:

α) Από την παραγωγήΕάν η παραγωγή βρίσκεται στον ίδιο χώρο (γεωγραφικά) με την

αποθήκη, τότε θα πρέπει τα έτοιμα προϊόντα να συνοδεύονται με κάποιο δελτίο το οποίο όμως δεν είναι απαραίτητο. Με την παραλαβή όμως του προϊόντος θα πρέπει να συνταχθεί κάποιο πρωτόκολλο παραλαβής ή Δελτίο εισαγωγής βάσει του οποίου θα γίνει η λογιστική εγγραφή.

Στην περίπτωση που η παραγωγή βρίσκεται γεωγραφικά, σε ξεχωριστό χώρο από αυτόν της αποθήκης, τότε τα προϊόντα πρέπει να συνοδεύονται με θεωρημένο δελτίο αποστολής.

β) Από προαπθευτέςΚαι στην περίπτωση αυτή τα προϊόντα θα πρέπει να συνοδεύονται από

"Δελτίο αποστολής" ή από "Τιμολόγιο-Δελτίο αποστολής", στο οποίο θα αναγράφονται αναλυτικά τα τεμάχια ή οι ποσότητες που παραλαμβάνονται (βαρέλια, μπουκάλες αερίου, σάκοι κ.ά.).

γ) Ετηστροωές από πελάτηΣτην περίταωση που έτοιμα προϊόντα που έχουν σταλεί σε πελάτη και

επιστρέφονται από αυτόν στην εταιρία, θα πρέπει αυτά να συνοδεύονται με ένα από τα κάτωθι συνοδευτικά:

Τιμολόγιο: Εάν ο πελάτης έχει τιμολογηθεί για κάποια παραγγελία και για οποιοδήποτε λόγο δεν παραλαμβάνει τα προϊόντα αυτά επιστρέφονται στον αποστολέα συνοδευόμενα από το αρχικό τιμολόγιο.

75

Δελτίο αποστολής πελάτου: Εάν ο πελάτης θέλει να επνστρέψει προϊόντα που έχει, προς την αποθήκη από την οποία τα προϊόντα αυτά έφυγαν, τότε τα τελευταία θα πρέπει να συνοδεύονται από δελτίο αποστολής του πελάτου.

Φορτωτική: Εάν ο πελάτης βρίσκεται στην επαρχία και ετηστρέφει προϊόντα μέσω πρακτορείου, τότε η φορτωτική του πρακτορείου δεν αρκεί σαν συνοδευτικό. Παρόλα αυτά πολύ συχνά τα πρακτορεία παραλαμβάνουν προϊόντα από πελάτες χωρίς οι τελευταίοι να εκδίδουν δελτίο αποστολής.

Σε όλες τις περιπτώσεις που προαναφέρθηκαν με την παραλαβή των προϊόντων θα πρέπει να κοπεί "Δελτίο εισαγωγής", ώστε στη συνέχεια να γίνει η Λογιστική εγγραφή. Στην περίπτωση επιστροφών από πελάτες, θα πρέπει να κόβεται και πιστωτικό στον πελάτη.

10.3.2 Αποστολές Προϊόντων

Και στην περίπτωση εξαγωγής αγαθών από την Κεντρική αποθήκη, έχουμε διάφορες περιπτώσεις, που εξαρτώνται από τον παραλήπτη:

α) Hpoc υποαποθήκη ή παραγωγήΑπαιτείται συνοδευτικό δελτίο, για καθαρά λογιστικούς λχ3γους, στην

περίπτωση που τα κτίρια βρίσκονται στον ίδιο χώρο. Χρειάζεται θεωρημένο δελτίο αποστολής όταν τα κτιριακά συγκροτήματα βρίσκονται σε διαφορειτκούς γεωγραφικούς χώρους.

β) npoc τους ΠρομηθευτέςΟταν επιστρέφονται προϊόντα στους προμηθευτές, στην περίπτωση που

τα προϊόντα έχουν καταχωρηθεί στην αποθήκη, τότε χρειάζεται "Δελτίο αποστολής" προς τον προμηθευτή. Εάν το προϊόν δεν γίνεται δεκτό από την αποθήκη, τότε αυτό ετηστρέφεται στον προμηθευτή, συνοδευόμενο από το δελτίο αποστολής του τελευταίου.

γ) Hpoc τoυc Πελάτες (Πώληση)Στην περίτιτωση Δελτίου αποστολής σε αυτό θα πρέπει να αναφέρονται

η επωνυμία και διεύθυνση του πελάτου, ο τόπος παράδοσης, η αναλυτική περιγραφή των αποστελλομένων προϊόντων, οι ποσότητες ανά προϊόν, η αξία της μονάδας, η συνολική αξία, ο Φ.Π.Α., η ΔΟΥ του πελάτου και αυτή του αποστολέα κ.ά.

δ) Προϊόντα προς καταστροφήΓια να οδηγηθούν στην καταστροφή κάποια προϊόντα θα πρέπει, κατ'

αρχήν να υπάρχει "Πρωτόκολλο καταστροφής" που να έχει εγκριθεί από το

76

Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρίας. Οταν τα προϊόντα σταλούν στον τόπο καταστροφής τους (π.χ. χωματερή) θα πρέπει να συνοδεύονται από ένα αναλυτικό δελτίο αποστολής.

10.3.3 Παραγγελίες Προϊόντων

Για να πραγματοποιηθεί μία αποστολή προϊόντος θα πρέπει να έχει προηγηθεί ένα "Δελτίο Παραγγελίας".

Το ειδικό έντυπο συμπληρώνεται από την "Παραγωγή" και την "Διεύθυνση προμηθειών" εάν πρόκειται για πρώτες ύλες, υλικά συσκευασίας, κ.ά. Στην περίπτωση των ετοίμων προϊόντων, το έντυπο συμπληρώνεται από τον πωλητή για λογαριασμό του πελάτου.

Και στις δύο περιπτώσεις το έντυπο παραδίδεται στην Διεύθυνση Διακίνησης η οποία θα αναλάβει τη διεκπεραίωση της παραγγελίας.

10.3.4 Πιστωτικά Σημειώματα

Είναι σύνηθες φαινόμενο για μία αποθήκη οι ετηστροφές προϊόντων. Το δραχμικό ποσοστό των ετηστροφών δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 1,5% του τζίρου. Οπως προαναφέρθηκε, οι επιστροφές αυτές θα πρέπει να συνοδεύονται πάντοτε από κάποιο δελτίο.

Για να παραληφθούν τα προϊόντα από την αποθήκη θα πρέπει κατ' αρχήν να ελεγχθούν. Θα πρέπει να υπάρχει αντιστοιχία των αναγραφομένων στο δελτίο, με τα προϊόντα που παρελήφθησαν. Τότε μόνο μπορεί να κοπεί πιστωτικό (ποσοτικό και χρηματικό) και αυτό μόνο για τις ποσότητες που παρέλαβε η αποθήκη.

10.3.5 Δελτίο Δρομολογίων

Οταν σης προς δρομολόγηση παραγγελίας καθοριστούν τα δρομολόγια, τότε θα πρέπει να δημιουργείται και το δελτίο δρομολογίων. Η ύπαρξη ενός τέτοιου δελτίου (που είναι ανεπίσημο) βοηθάει πολύ τον μεταφορέα στη δουλειά του. Το δελτίο δρομολογίων θα πρέπει να έχει τις περισσότερες δυνατές πληροφορίες όπως:

αριθμός παραγγελίας επωνυμία του πελάτου τόπος παράδοσηςόνομα πρακτορείου αν ο πελάτης είναι στην επαρχία αριθμός Χ/Κσυνολική αξία του τιμολογίου.

77

© JACOBS SUCHARD / PAVLIDES S.A.ΣΟΚΟΛΑΤΟΠΟΙΙΑ ΓΙΑΚΟΜΠΣ ΣΟΥΣΑΡ ΠΑΥΛΙΔΟΥ Α,Ε.

»'··- t ____t i l _______________________

1

ΔΕΛΤΙΟ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑΣ

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ...

Ο ΠΑΡΑΓΓΕΑΠΝ ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ

ΕΠαΚΥΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΓΗΙΕΩΣ

Α.·.Μ. Εήχαρήοιη;

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ »

k' ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ ΠΑ ΤΟΝ ΠΑΡΑΛΗΠΤΗ (') Αβή« ------------- ---------- ΙΜ.,,.

Α Ε Λ Ή Ο Α Π Ο Σ Τ Ο Λ Η Σ N o...

ΕΠηΝΥΜΙΑ ΠΕΛΑΤΗ ...._.........................................

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΠΕΛΑΤΗ -

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΟΔΟΙ ΑΡΙΘ.......... ΠΟΛΗ....

Α.Φ.Μ. ΠΕΛΑΤΗ ..................

ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΕΩΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ (') .........................

ΜΟΝΑΔΑείΔΟΙ ΑΓΑΘΟΥ ΜΕΤΡΗ-

Το άθροισμα των «οσοτήτων των αηοστελλομένων ειδών (ανεξαρτή­τως μετρικής μονάδας) και ολογράφως (’) ................ ........... .......................

ο ΠΑΡΛΛΟΙΙΛΖ

(1) Τα AUla αντίγραφα xptai να αναγρφφοιιν pc ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΟ ΜΕΤΛΦΟΡΑΓ

(2) ΣημειΦνηαι με χρήση {ινήφιον αριφμού.IV αφροίσματος ιβν χοοοτήτ»

Υπόδειγμα 6

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ 3

ΑιΐΜίΔληοαν αήμερα τα κάτηΟι Εΐ&η μ<

ΔΕΛΤΙΟ ΕΙΕΑΓΟΓΜΙή

ΔΕΛΤΙΟ ΛΠΟΓΓΟΛΗΕ-ΕΙΕΑΓΩΓΗΕ '

ΔΕΛΤΙΟ ΕΞΛΓΟΓΗΕ-ΑίΙοΓΓΟΛΙΙΣ-ΕΙΣΛΠΙΓΙΙΕ

ΑΠΟΕΤΟΛΠΑΕ:...............................................

ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ:...............................................

Στοιχείαχρθ)ΐηΟευιού

τιμολογίου I! (Δεύτερο)».)

Ο ΙίΛΙ'ΛΛΑΙΙηΝ ΛΠΟΘΗΚΛΡΙΟΣ

ΕπίλογοςTo χαρακτηριστικό γνώρισμα της επόμενης δεκαετίας είναι οι αλλαγές

που θα σημειωθούν στον αριθμό των επιχειρήσεων που θα συνεχίσουν να λειτουργούν. Αυτές που θα φύγουν από τη μέση είναι οι πιο αδύνατες, αυτές που δεν μπορούν να παρακολουθήσουν την εξέλιξη, αυτές που δεν εφαρμόζουν ης νέες τεχνολογίες.

Η μορφή των Αποθηκών αλλάζει γρήγορα και ριζικά. Τη βαριά χειρωνακτική εργασία φορτοεκφόρτωσης, πολλές φορές καλούνται να εκτελέσουν τα μηχανήματα ρομπότ, οι αυτοματισμοί, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, που αυξάνουν την ταχύτητα εκτέλεσης της εργασίας, αυξάνουν την παραγωγικότητα, μειώνουν το κόστος και αυξάνουν την κερδοφορία των επιχειρήσεων.

Είναι γεγονός ότι όσες ετηχειρήσεις δεν δίνουν σημασία στην οργάνωση της λειτουργίας της Αποθήκης οδηγούνται στην ετηβάρυνση του κόστους παραγωγής.

Η σωστή πολιτική που αφορά την Αποθήκη βοηθάει στην αποδοτικότητα τόσο της επιχείρησης όσο και της οικονομίας γενικότερα.

Παραρτήματα

ΤΑΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Φορολογικά ΣτοιχείαI. Τα Φορολογικά Στοιχεία

Με τις διατάξεις του Π.Δ. 186/1992 εττήλθαν τροποποιήσεις στο είδος, στο περιεχόμενο και στη θεώρηση των φορολογικών στοιχείων των επιτηδευματιών, οι οποίες κατά σειρά έχουν ως εξής:

1. ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣΜε τις διατάξεις του ανωτέρω Π.Δ. θεσπίζεται ως απαραίτητο στοιχείο

διακίνησης των αγαθών το ΔΕΛΉΟ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ, με διάφορες παραλλαγές ανάλογα με την περίπτωση, το οποίο διαφοροποιείται ως προς το περιεχόμενό του. Η διαφοροποίηση αφορά προσθήκη ορισμένων ενδείξεων και το χριόνο έκδοσής του. Ειδικότερα για το φορολογικό αυτό στοιχείο θεσπίζονται τα εξής:

Το στοιχείο αυτό εκδίδεται από την επιχείρηση:

α. Σε κάθε περίπτωση χονδρικής πώλησης αγαθών (εκτός και εάν εκδοθεί συνενωμένο Τιμολόγιο-Δελτίο Αποστολής, για το οποίο θα αναφερθούμε κατωτέρω).

β. Σε κάθε περίπτωση παράδοσης ή διακίνησης αγαθών προς οιονδήποτε και για οποιοδήποτε σκοπό (π.χ. αποστολή αγαθών σε αντιπρόσωπο, αποστολή λιανικώς πωληθέντων αγαθών, αποστολή πρώτων υλών σε τρίτους για επεξεργσία κλπ.).

γ. Σε κάθε περίπτωση παραλαβής από την επιχείρηση αγαθών για διακίνηση, από μη υπόχρεο σε έκδοση δελτίου αποστολής ή από κάποιον που αρνείται να εκδόσει (π.χ. παραλαβή ετηστρεφομένων αγαθών από κρατικές υπηρεσίες, παραλαβή αγαθών από πελάτη που αρνείται να εκδόσει δελτίο αποστολής κλπ.).

δ. Σε κάθε περίπτωση διακίνησης αγαθών μεταξύ των επαγγελμαηκών εγκατστάσεων της επιχείρησης. Στην περίπτωση αυτή ετητρέπεται με έγκριση της Φορολογική Αρχής, η μη έκδοση δελτίου αποστολής ή η κατά διαφορετικό τρόπο έκδοσή του, που δίνεται όταν οι εγκαταστάσεις της επιχείρησης μεταξύ των οποίων γίνεται διακίνηση βρίσκονται σε κοντινή απόσταση και δεν είναι εξαιρεηκά δύσκολη η παρακολούθηση της διακίνησης.

Δεν εκδίδεται δελτίο αποστολής όταν η ετηχείρηση παραδίδει στον

86

πελάτη της τα αγαθά που πώλησε λιανικός στις εγκαταστάσεις της ή όταν αποστέλλει αγαθά σε δικό της χώρο που είναι συνεχόμενος ή βρίσκεται στον ίδιο κτιριακό χώρο.

Στο δελτίο αποστολής αναγράφονται:

α. Τα στοιχεία του εκδότη και του παραλήπτη. Ητοι;Το ονοματεπώνυμο ή η επωνυμία Το επάγελμα Η ακριβής διεύθυνσηΟ αριθμός φορολογικού μητρώου (μόνο του εκδότη)Οι αρμόδιες ΔΟΥ (από 1/7/92 - 31/12/92 μπορεί να μην

αναγράφεται η ΔΟΥ του εκδότη, όπως ορίσθηκε με την με αριθ. 1055412/4181 ΠΟΑ. 1105/12-6-92 Διαταγή του Υπ. Οικονομικών).

Σημείωση: Δεν απαιτείται η αναγραφή επαγγέλματος και ΔΟΥ παραλήπτη όταν πρόκειται για ιδιώτη (μη εππτηδευματία).

β. Η ακριβής ώρα παράδοσης ή έναρξης της αποστολής που γράφεται τουλάχιστο στο πρώτο αντίτυπο με τετραψήφιο αριθμό.

γ. Ο τόπος αποστολής και ο τόπος προορισμού των αγαθών.

δ. Ο σκοπός της διακίνησης (π.χ. για πώληση, για επεξεργασία, για ετήδειξη κλπ.).

ε. Η χρονολογία έκδοσης η οποία συμπίπτει με την παράδοση των αγαθών. Επιτρέπεται όμως με έγκριση της φορολογικής αρχής να εκδίδεται το δελτίο αποστολής και σε προηγούμενη χρονολογία από αυτή της διακίνησης οπότε στο δελτίο αυτό θα αναγράφεται και η χρονολογία που θα γίνει η μεταφορά.

στ. Ο αριθμός (ετήσια ενιαία αρίθμηση).

ζ. Το είδος, η μονάδα μέτρησης, η ποσότητα κάθε είδους, το άθροισμα των ποσοτήτων των ειδών αριθμητικός και ολογράφως και όταν χρησιμοποιούνται ετερόκλητες μονάδες μέτρησης. Δεν απαιτείται η αναγραφή του αθροίσματος των ποσοτήτων αριθμητικός και ολογράφως όταν το δελτίο αποστολής εκδίδεται με τη χρήση Η/Υ.

η. Για την αποστολή αγαθών μεταξύ κεντρικού και υποκαταστήματος ή μεταξύ υποκαταστημάτων στο δελτίο αποστολής αναγράφεται και η αξία των αγαθών μόνο στις εξής περιπτώσεις:

Οταν στο υποκατάστημα τηρείται βιβλίο αποθήκης κατ' είδος, 87

ποσότητα και αξία ήΟταν εξάγεται αυτοτελές λογιστικό αποτέλεσμα.

Εάν η αναγραφή της αξίας (στις ανωτέρω περιπτώσεις) δεν είναι άμεσα εφικτή, αυτή γνωστοποιείται αργότερα με ιδιαίτερο έγγραφο.

Σημειώνεται ότι τα αγαθά που αποστέλλονται ή παραλαμβάνονται συνοδεύονται κατά τη διακίνησή τους με το πρώτο αντίτυπο του δελτίου αποστολής, το οποίο παραδίδεται στον παραλήπτη τους.

Εττίσης όταν για τη διακίνηση εκδοθεί δελτίο αποστολής δεν ετητρέπεται στη συνέχεια, για την ίδια συναλλαγή, να εκδοθεί συνενωμένο δελτίο αποστολής με φορολογικό στοιχείο αξίας και αντίστροφα.

2. ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ - ΔΕΛΤΙΟ ΛΠΟΣΤΟΛΗΣΓια τη διευκόλυνση των συναλλαγών προβλέπεται η συνένωση του

Δελτίου Αποστολής με το τιμολόγιο πώλησης και αντί δύο στοιχείων να εκδίδεται ένα. Στο στοιχείο αυτό αναγράφονται:

α. Ολες οι ενδείξεις που προβλέπονται για το δελτίο αποστολής, πλην του σκοπού της διακίνησης.β. Ο αριθμός φορολογικού μητρώου του αγοραστή.γ. Η τιμή μονάδας και η αξία των πωλουμένων αγαθών κατά συντελεστή ΦΠΑ, ο αναλογών ΦΠΑ και τυχόν άλλες επιβαρύνσεις της πώλησης. Οταν συντρέχει περίπτωση απαλλαγής από τον ΦΠΑ γίνεται σχετική μνεία.

Γίνεται μνεία ότι με τον Κ.Φ.Σ. που ίσχυε μέχρι 03-6-92 είχε προβλεφθεί να μην αναγράφεται στο στοιχείο αυτό η συνολική ποσότητα των πωλουμένων αγαθών αριθμητικώς και ολογράφως. Στον νέο Κ.Φ.Σ. δεν υπάρχει τέτοια πρόβλεψη. Κατά συνέπεια θα παρακολουθήσετε εάν θα εκδοθεί σχετική Απόφαση ή Διαταγή που να ρυθμίζει το θέμα.

3. ΣΥΝΕΝΩΜΕΝΟ ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΜΕ ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΑΞΙΑΣ

Εκτός από το τιμολόγιο το Δελτίο Αποστολής μπορεί να εκδοθεί (από 1/7/92) συνενωμένο με οποιοδήποτε στοιχείο αξίας.

Τέτοια στοιχεία είναι:Απόδειξη λιανικής πωλήσεως - Δελτίο Αποστολής Απόδειξη παροχής Υπηρεσιών - Δελτίο Αποστολής Εκκαθάριση - Δελτίο Αποστολής

Τιμ. αγοράς αγρ. προϊόντων - Δελτίο Αποστολής.

Στην περίπτωση αυτή το συνενωμένο στοιχείο θα περιλαμβάνει τα δεδομένα του δελτίου αποστολής τα οποία παραθέσαμε ανωτέρω και επί πλέον τα δεδομένα που απαιτούνται για κάθε ένα στοιχείο αξίας.

4. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣΤο φορολογικό αυτό στοιχείο εκδίδεται όταν μεταφέρονται αγαθά. (Με

οποιοδήποτε μέσο μεταφοράς) για να πουληθούν σε άγνωστους από πριν πελάτες. Στο φορολογικό αυτό στοιχείο αναγράφονται όλα τα δεδομένα του δελτίου αποστολής εκτός του παραλήπτη στη θέση του οποίου αναγράφεται η λέξη "ΔΙΑΦΟΡΟΙ".

Κατά την παράδοση των αγαθών σε κάθε αγοραστή εκδίδεται Δελτίο Αποστολής ή συνενωμένο Τιμολόγιο - Δελτίο Αποστολής ή Απόδειξη λιανικής πώλησης, με περιεχόμενο το αναφερθέν στις ανωτέρω παραγράφους 1, 2 και 3. Εάν η ετηχείρηση ανήκει στην A κατηγορία στην εκδιδόμενη απόδειξη λιανικής πώλησης αναγράφεται και το είδος και η ποσότητα των αγαθών που πουλήθηκαν λιανικώς.

Με την επιστροφή στην επιχείρηση θεσπίζεται υποχρέωση να αναγραφεί στο πρωτότυπο Σ.Δ.Α. το είδος και η ποσότητα των αγαθών που επεστράφησαν.

Σημειώνεται ότι το Σ.Δ.Α. είναι συνοδευτικό στοιχείο των αγαθών για όλη τη διαδρομή μέχρι την επιστροφή στην επιχείρηση (π.χ. μιας ημέρας, μιας εβδομάδας κλπ., ανάλογα με τη διαδρομή).

Το Σ.Δ.Α., προκειμένου για ετηχειρήσεις που διακινούν ανταλλακτικά και εξαρτήματα, με αυτοκίνητα φορτηγά Ι.Χ., που προορίζονται για επισκευή και συντήρηση μηχανημάτων, συσκευών ή εγκαταστάσεων στην έδρα της επιχείρησης ή του υποκαταστήματός της, ή σε απόσταση μέχρι 50 χιλιομέτρων, κατάλληλα γραμμογραφημένο σε στήλες μπορεί να εκδίδεται την πρώτη ημέρα κάθε μήνα και να ισχύει για ολόκληρο το μήνα, εφόσον κάθε ημέρα και προτού ξεκινήσει το αυτοκίνητο αναγράφονται σε ιδιαίτερη στήλη τα υπόλοιπα των ποσοτήτων κάθε είδους που διακινούνται την ημέρα αυτή.

5. ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΑΠΟ ΑΓΡΟΤΕΣΟι αγροτικές εκμεταλλεύσεις και οι αγρότες που δεν είναι υπόχρεοι σε

τήρηση βιβλίων του Κ.Β.Σ. υποχρεούνται να εκδίδουν δελτίο αποστολής, με το 89

αναφερθέν ανωτέρω περιεχόμενο, όταν αποστέλλουν τα προϊόντα τους σε επιτηδευματία με σκοπό την πώληση τους σ' αυτόν ή να πουληθούν από τον παραλήπτη για λογαριασμό τους. Επίσης υποχρεούνται να εκδίδουν δελτίο απσοτολής όταν διακινούν τα προϊόντα τους με σκοπό την επεξεργασία ή συσκευασία ή την πώλησή τους (π.χ. πώληση σε λαϊκές αγορές).

6. ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΛΠ.Το Δημόσιο και κάθε νομικό πρόσωπο μη κερδοσκοτηκού χαρακτήρα,

εκδίδουν δελτίο αποστολής, όταν αποστέλλουν αγαθά σε ετητηδευματία με σκοπό την πώλησή τους σ' αυτόν ή να πουληθούν από αυτόν για λογαριασμό τους.

7. ΔΕΛΤΙΟ ΕΣΩ ΤΕΡΠ αΐΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣΗ επιχείρηση που είναι υποχρεωμένη να τηρεί βιβλίο αποθήκης και

επεξεργάζεται αγαθά για ίδιο λογαριασμό ή για λογαριασμό τρίτων εκδίδει ΔΕΛΤΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ για τη διακίνηση των αγαθών μέσα στην επιχείρηση και ειδικότερα;

Για κάθε εξαγοογή από την αποθήκη πρώτων υλών, βοηθηηκών υλών και ειδών συσκευασίας, δικών της ή τρίτων, προς την παραγωγική διαδικασία. Εάν η άμεση έκδοση του δελτίου αυτού είναι δύσκολη μπορεί να εκδίδεται ένα δελτίο για όλες τις εξαγωγές της ίδιας ημέρας.

Για κάθε επαναφορά πρώτων υλών, βοηθητικών υλών και ειδών συσκευασίας, που δεν χρησιμοποιήθηκαν τελικά στην παραγωγική διαδικασία.

Για τα εντός της ημέρας παραχθέντα έτοιμα προϊόντα που εισάγονται στην αποθήκη.

Στο δελτίο εσωτερικής διακίνησης αναγράφονται το είδος και η ποσότητα των αγαθών που διακινούνται, ο χώρος προέλευσης και ο χώρος προορισμού των αγαθών.

Σημειώνεται ότι το ΔΕΛΤΙΟ ΕΣΩΤΕΡΠΟΙΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ δενμπορεί να κυκλοφορήσει ως συνοδευτικό φορολογικό στοιχείο διακίνησης αγαθών έξω από την επιχείρηση.

8. ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΩΣ ΣΥΝΟΔΕΥΤΙΚΑ ΑΓΑΘΩΝ ΓΙΑ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ

Α. ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΜε το νέο κώδικα καταργούνται οι διακρίσεις των εγγράφων αυτών σε

τιμολόγια πώλησης, σε ημολόγια παροχής υπηρεσιών, σε τιμολόγια εργολάβων κλπ. και όλα ονομάζονται "ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ".

Εμμεσα όμως διατηρείται η διάκριση μεταξύ "τιμολογίου" για πώληση αγαθών και "τιμολογίου" για παροχή υπηρεσίας αφού το πρώτο εκδίδεται αθεώρητο και το δεύτερο θεωρημένο.

Το τιμολόγιο είναι στοιχείο μεταβίβασης κυριότητας των αγαθών ή υπηρεσιών και σε καμιά περίτιτωση δεν θα χρησιμοποιηθεί ως συνοδευτικό διακίνησης αγαθών.

Εκδίδεται για κάθε χονδρική πώληση αγαθών ή υπηρεσιών, για κάθε πώληση αγαθών ή υπηρεσιών εκτός των ορίων της επικράτειας και σε κάθε περίπτωση πώλησης δικαιώματος εισαγωγής.

Το τιμολόγιο εκδίδεται ανεξάρτητα αν η πώληση ενεργείται από τον πωλητή για λογαριασμό του ή για λογαριασμό τρίτων.

Στο ημολόγιο αναγράφονται:

Το ονοματεπώνυμο ή η επωνυμία, το επάγγελμα, η διεύθυνση, ο αριθμός φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) και η αρμόδια ΔΟΥ του πωλητή.

(Σημείωση: η ΔΟΥ του πωλητή μπορεί να μην αναγράφεται μέχρι 31-12-1992).

Οι αυτές ενδείξεις για τον αγοραστή. Η ΔΟΥ του αγοραστή θα αναγράφεται υποχρεωτικά από 1-7-1992.

Στο τιμολόγιο που εκδίδεται για το δημόσιο και τα εξομοιούμενα με αυτό νομικά πρόσωπα, τους διεθνείς οργανισμούς, τις ξένες αποστολές και τους αγοραστές του εξωτερικού αναγράφεται τουλάχιστο η επωνυμία και η διεύθυνσή τους.

Ο αύξοντας αριθμός και η χρονολογία έκδοσης

To είδος των αγαθών, η μονάδα μέτρησης, η τιμή μονάδας, η αξία κατά συντελεστή ΦΠΑ, ο αναλογών ΦΠΑ και οι τυχόν ειδικές φορολογικές επιβαρύνσεις. Οταν συντρέχει περίπτωση απαλλαγής από τον ΦΠΑ γίνεται σχετική μνεία. Προκειμένου για τιμολόγια που αφορούν σε παροχή υπηρεσίας αναγράφεται το είδος της υπηρεσίας που παρασχέθηκε, το ποσό της αμοιβής και ο ΦΠΑ και όταν το τιμολόγιο αυτό εκδίδεται χειρόγραφα αναγράφεται σ' αυτό το συνολικό ποσό της αμοιβής και ολογράφως.

Ο αριθμός ή οι αριθμοί των δελτίων αποστολής που εκδόθηκαν για την ίδια συναλλαγή. Προκειμένου περί πωλήσεως αγαθών το τιμολόγιο εκδίδεται κατά την παράδοση των αγαθών. Επιτρέπεται όμως η έκδοση του τιμολογίου μέσα σε ένα μήνα από την παράδοση ή την αποστολή των αγαθών και πάντως μέσα στην ίδια διαχειριστική περίοδο, εφόσον κατά την παράδοση ή την αποστολή εκδόθηκε δελτίο αποστολής.

Οταν ο αγοραστής είναι το δημόσιο, το τιμολόγιο εκδίδεται μέχρι το τέλος της διαχειριστικής περιόδου μέσα στην οποία έγινε η παράδοση ή η αποστολή των αγαθών.

Προκειμένου για παροχή υττηρεσίας το τιμολόγιο εκδίδεται μόλις ολοκληρωθεί η παροχή της υττηρεσίας και όταν αυτή διαρκεί το ημολόγιο εκδίδεται κατά το χρόνο κατά τον οποίο γίνεται απαιτητό μέρος της αμοιβής και πάντως όχι πέρα από το τέλος της διαχειριστικής περιόδου.

Στο τιμολόγιο που εκδίδει ο ανηπρόσωπος οίκου του εξωτερικού για ης υπηρεσίες του, εκτός από τα προαναφερθέντα δεδομένα, αναγράφει και:

τα στοιχεία της τράπεζας που καταβάλλει ή πιστώνει την προμήθειά τουτα στοιχεία του οίκου του εξωτειρκού καιτον αριθμό του τιμολογίου ή της παραγγελίας στην οποία αναφέρεται η

προμήθεια.

Ανάλογα στοιχεία αναγράφει στο τιμολόγιο είσπραξης προμήθειας και από τον αγοραστή-παραγγελέα ή μόνο από αυτόν.

Β. ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ για επιδοτήσειςΤιμολόγιο εκδίδει η επιχείρηση και όταν εισπράττει ετηδοτήσεις,

οικονομικές ενισχύσεις, αποζημιώσεις, επιστροφές εμμέσων φόρων, δασμών, τελών, τόκων εισφορών και άλλων ανόργανων εσόδων.

Γ. ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ για τεχνικά έργαΤο τιμολόγιο που εκδίδει αυτός που εκτελεί τεχνικά έργα περιέχει τα

προνααφερθέντα δεδομένα, πλην του αριθμού ή των αριθμών δελτίων αποστολής (για την περίπτωοτη δεν απαιτείται έκδοση δελτίου αποστολής) και εκδίδεται μέσα σε ένα μήνα από την προσωρινή ετπ,μέτρηση και πάντως μέσα στην ίδια φορολογική περίοδο που έγινε η επιμέτρηση.

Δ. ΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΓια κάθε επιστροφή αγαθών ή για κάθε παροχή έκπτωσης ή για κάθε

άλλη διαφορά (εκτός ΦΠΑ) εκδίδεται ΓΠΣΤΩΉΚΟ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ στο οποίο εκτός από τα στοιχεία των συμβαλλόμενων αναγράφεται:

Το είδος, η μονάδα μέτρησης, η τιμή και η αξία κατά συντελεστή ΦΠΑ των αγαθών που επεστράφησαν

Το ποσό της έκπτωσης ή των άλλων διαφορώνΟ αριθμός ή οι αριθμοί των τιμολογίων που εκδόθηκαν κατά την

πώληση των αγαθών ή των υπηρεσιών. Δεν απαιτείται η αναγραφή αριθμού ή αριθμών ημολογίων όταν η έκτττωση παρέχεται ετή λογαριασμού.

Το πιστωτικό τιμολόγιο εκδίδεται το αργότερο μέσα σε ένα μήνα από το χρόνο παραλαβής των εττιστραφέντων αγαθών και πάντως μέσα στην ίδια διαχειριστική τιερίοδο που παραλήφθηκαν τα αγαθά.

Ε. ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ ΑΓΟΡΛΣΤο τιμολόγιο αυτό εκδίδεται στις εξής περιπτώσεις:

α. Οταν η επιχείρηση αγοράζει αγαθά από πρόσωπα που δεν έχουν υποχρέωση για έκδοση τιμολογίου (όπως αγορά αγροτικών προϊόντων από γεωργούς ή από ιδιώτες).

β. Οταν η ετηχείρηση αγοράζει αγαθά ή υπηρεσίες από πρόσωπα φυσικά ή νομικά που αρνούνται να εκδόσουν τιμολόγιο ή εκδίδουν τιμολόγιο με ανακριβές περιεχόμενο. Στην περίπτωση αυτή το πρωτότυπο του εκδιδομένου τιμολογίου αγοράς αγαθών ή υπηρεσιών αποστέλλεται εντός του επόμενου μήνα από την έκδοσή του στην αρμόδια ΛΟΥ του πωλητή.

Ετή αγοράς αγροηκών προϊόντων το ημολόγιο εκδίδεται κατά την παράδοση των προϊόντων από τον πωλητή-αγοραστή και αναγράφονται εκτός από τα στοιχεία του αγοραστή που είναι τα ίδια όπως σε κάθε τιμολόγιο, το ονοματεπώνυμο, το επάγγεμα και η διεύθυνση του πωλητή-αγρότη, το είδος, η

93

ποσότητα των αγαθών, η τιμή μονάδας και η αξία αγοράς τους. Οταν η αγορά ενεργείται για λογαριασμό τρίτων αναγράφεται στο τιμολόγιο και το ονοματεπώνυμο ή η επωνυμία του τρίτου και η διεύθυνσή του.

Αν η σύμβαση αφορά σε αγορά αγροτικών προϊόντων "κατ' αποκοττή" αγορά ηρτημένων καρπών) το τιμολόγιο εκδίδεται κατά το χρόνο καταρτίσεως της συμβάσεως, οπότε η ποσότητα των αγαθών αναγράφεται κατά προσέγγιση. Στην περίπτωση αυτή σε κάθε δελτίο αποστολής για τη διακίνηση των αγαθών από το κτήμα στο κατάστημα του αγοραστή, αναγράφεται και ο αριθμός του τιμολογίου αγοράς.

Το τιμολόγιο αγοράς που εκδίδεται επί αρνήσεως του υπόχρεου να εκδόσει τιμολόγιο ή εκδίδει τέτοιο με ανακριβές περιεχόμενο, εκδίδεται με την παραλαβή των αγαθών ή την ολοκλήρωση των υπηρεσιών και αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία των συμβαλλομένων και τα πλήρη στοιχεία της συναλλαγής (όπως σε κάθε τιμολόγιο).

ΣΤ. ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΕΙΣΗ επιχείρηση που παραλαμβάνει αγαθά από άλλο ετητηδευματία ή

αγρότη να τα πουλήσει για λογαριασμό τους ή να τα επεξεργασθεί, εκτός από υποχρέωση που έχει να παρακολουθεί τα αγαθά αυτά σε θεωρημένο βιβλίο ή κατάσταση, υποχρεούται μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα να εκδόσει εκκαθάριση με χρονολογία έκδοσης την τελευταία ημέρα του προηγουμένου μήνα.

Στην εκδιδομένη εκκαθάριση αναγράφονται:

α. Προκειμένου για πωλήσεις για λογαριασμό τρίτου:Τα πλήρη στοιχεία των συμβαλλομένων.Τη συνολική αξία των πωλήσεων κατά συντελεστή ΦΠΑ και το

ΦΠΑ.Την προμήθεια και το ΦΠΑ της προμήθειας.Τις δαπάνες που τυχόν έγιναν για λογαριασμό του εντολέα οι

οποίες θα εμφανίζονται σε κατάσταση που θα παραδίδεται στον εντολέα με τα πρωτότυπα δικαιολογηπκά.β. Προκειμένου για επεξεργασία για λογαριασμό τρίτου:

Τα πλήρη στοιχεία των συμβαλλομένων.Τη συνολική αμοιβή του και τον αναλογούντα ΦΠΑ.Τις δαπάνες που έγιναν για λογαριασμό του εντολέα οι οποίες θα

φαίνονται σε κατάσταση που θα παραδίδεται στον εντολέα μαζί με τα πρωτότυπα δικαιολογητικά.

94

Οταν η εκκαθάριση καν των δύο ανωτέρω περιτττώσεων αναφέρεται στον τελευταίο μήνα της διαχειρισηκής περιόδου, μπορεί να αποστέλλεται μέχρι καν την εικοστή ημέρα του επόμενου μήνα.

Ζ. ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣΟι μέχρι τώρα αναφερθείσες περιπτώσεις δεν έχουν εφαρμογή:

α. Επί πωλήσεως ακινήτων, βιομηχανοστασίων, πλοίων, αυτοκινήτων, αεροσκαφών και λοιπών μηχανημάτων, εφόσον συντάσσονται συμβόλαια πωλήσεων.β. Ετιί πωλήσεως ύδατος (μη ιαμαηκύ), αεριόφωτος, ηλεκτρικού ρεύματος, θερμικής ενέργειας ή παροχής υττηρεσιών τηλετηκοινωνιακών, ταχυδρομικών, τραπεζικών, χρηματιστηριακών και χρηματοδοτικών εργασιών, εφόσον από τις επιχειρήσεις αυτές εκδίδονται άλλα έγγραφα που περιλαμβάνουν τα στοιχεία του τιμολογίου εκτός του ΑΦΜ και της ΔΟΥ του αντισυμβαλλομένου και αντίγραφό τους παραδίδεται στον πελάτη.

Σης πωλήσεις μη εμπορεύσιμων αγαθών για τον αγοραστή επιτηδευματία αξίας κάθε συναλλαγής μέχρι δρχ. 5.000, εφόσον εκδίδεται απόδειξη λιανικής πώλησης.ε. Οι διατάξεις περί έκδοσης δελτίου αποστολής δεν εφαρμόζονται επί των κατωτέρω περιπτώσεων μεταφορών με μεταφορικά μέσα IX ή μισθωμένα ΔΧ.

εα. Για τις μεταφορές υλικών εκσκαφών ή κατεδαφίσεων απόκατασκευασηκές επιχειρήσεις και για τις μεταφορές αυτούσιων και λατομικών προϊόντων (άμμου, σκύρων κλπ.) που παράγονται από τις ίδιες ετηχειρήσεις για τα έργα που εκτελούνται από αυτές.

εβ. Για τις μεταφορές που ενεργούνται από μεταλλευτικέςεπιχειρήσεις, μεταλλεύματος και υλικών που απορρίπτονται (μπάζων), από εργοτάξιο σε εργοτάξιο και από εργοτάξιο σε χώρους αποθήκευσης, επεξεργασίας, εκφόρτωσης και απόρριψης, κατά περίπτωση και

εγ. Για τις μεταφορές πέτρας, χαλικιού, αργιλοπετρώματος καιαργιλοχώματος, από ετηχειρήσεις παραγωγής αδρανών υλικών, ασβέστη και τσιμέντου, από τους χώρους περισυλλογής ή εξόρυξης στους χώρουςεπεξεργασίας.

Η. ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΑΙΑΝΙΚΗΣ ΠΩΑΗΣΗΣ Ή ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

Στην απόδειξη λιανικής πώλησης, εκτός από τα πλήρη στοιχεία του εκδότη αναγράφεται η αξία πώλησης κατά συντελεστή ΦΠΑ. Οταν ο εκδότης είναι υπόχρεος σε τήρηση βιβλίου αποθήκης στην απόδειξη λιανικής πωλήσεως

95

αναγράφεται και το είδος και η ποσότητα του πωλουμένου αγαθού. Σε περίπτωση πώλησης ετή τηστώσει από τον επιτηδευματία Γ κατηγορίας αναγράφεται και η ένδειξη "ΕΓΉ ΓΠΣΤΩΣΕΙ". Σε περίπτωση επιστροφής εκδίδεται απόδειξη ετηστροφής και εφόσον η αξία της επιστροφής είναι ανώτερη των δρχ. 5.000 αναγράφεται στην απόδειξη αυτή το ονοματεπώνυμο και η διεύθυνση του πελάτη.

Οι επιτηδευματίες της παραγρ. 5 του άρθρου 10 και οι ετητηδευματίες που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα στις εκδιδόμενες αποδείξεις παροχής υπηρεσιών αναγράφουν και το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του πελάτη, όταν δε οι υπηρεσίες παρέχονται για την επαγγελματική του εξυττηρέτηση αναγράφουν το επάγγελμα και το ΑΦΜ του, με εξαίρεση τον εκμεταλλευτή Parking που αναγράφει στην απόδειξη τον αριθμό κυκλοφορίας του αυτοκινήτου αντί των λοιπών στοιχείων του πελάτη. Οι αυτοί ετητηδευματίες αν παρέχουν τις υττηρεσίες τους χωρίς αμοιβή στην απόδειξη γράφουν την ένδειξη "ΔΩΡΕΑΝ".

Ολες οι διατάξεις περί έκδοσης αποδείξεων με φορολογικές ταμειακές μηχανές εξακολουθούν να ισχύουν. Η απόδειξη λιανικής πώλησης ή παροχής υπηρεσίας εκδίδεται κατά την παράδοση των αγαθών ή την έναρξη αποστολής τους και επί παροχής υπηρεσιών στο χρόνο που ορίζεται για την έκδοση των τιμολογίων για παροχή υπηρεσίας, που αναφερθήκαμε ανωτέρω.

Εξαιρετικά για τις αποδείξεις παροχής υτπιρεσιών των ασκούντων ελευθέριο επάγγελμα, εκδίδονται κατά την είσπραξη της αμοιβής.

Ετήσης επί εκτελέσεως τεχικών έργων ή εγκατάστασης που ανήκει σε ιδιώτη η απόδειξη εκδίδεται κατά την παράδοση του έργου και πάντως πριν από το τέλος της διαχειριστικής περιόδου που έχει εκτελεσθεί το έργο. Στην απόδειξη αυτή αναγράφεται και το ονοματεπώνυμο, η διεύθυνση του πελάτη και το είδος του έργου ή της εγκατάστασης.

Θ. ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΑΥΤΟΠΑΡΑΔΟΣΗΣΣτις περιπτώσεις αυτοπαράδοσης αγαθών ή ιδιοχρησιμοποίησης

υπηρεσιών, που προβλέπονται από το περί ΦΠΑ Νόμο 1642/86 εκδίδεται απόδειξη αυτοπαράδοσης, η οποία μπορεί να υποκατασταθεί από τιμολόγιο ή απόδειξη δαπάνης, εφόσον κατά την έκδοσή τους αναγραφεί η ένδειξη "απόδειξη αυτοπαράδοσης".

I. ΕΓΓΡΑΦΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ1. Μεταφορά με μεταφορικά μέσα Ι.Χ. ή με μισθωμένα μέσα Δ.Χ.

Η επιχείρηση υποχρεούται να συνοδεύει τα μεταφερόμενα αγαθά σε όλη τη διαδρομή με το πρώτο αντίτυπο του Δελτίου Αποστολής ή του συνενωμένου

96

Δελτίου Αποστολής με οποιοδήποτε στοιχείο αξίας. Το συνοδευτικό στοιχείο παραδίδεται στον παραλήπτη.

2. Μεταφορά με μεταφορικά μέσα Δ.Χ. παραδίδονται στο μεταφορέα τα αυτά ως άνω στοιχεία με βάση τα οποία ο μεταφορέας εκδίδει τετραπλότυττη φορτωτική και:

Το πρώτο αντίτυπο, συνοδεύει τα αγαθά και αποτελεί αποδεικτικό παράδοσης αυτών και παραμένει τελικά στο μεταφορά.

Το δεύτερο παραδίδεται στον αποστολέα των αγαθών.Το τρίτο παραδίδεται σ' αυτόν που πληρώνει τα κόμιστρα και έχει

την ένδειξη αποδεικτικό δαπάνης καιΤο τέταρτο παραμένει στο στέλεχος.

Την ίδια φορτωτική εκδίδει και το μεταφορικό γραφείο.

Μπορεί να μην εκδίδεται φορτωτική:α. Για μεταφορά αποσκευώνβ. Για μεταφορά μικροδεμάτωνγ. Για αστικές μεταφορέςδ. Για μεταφορά οχημάτων με πλωτά μέσα.

Στις περιπτώσεις αυτές ο μεταφορέας εκδίδει διπλότυπη απόδειξη είσπραξης κομίστρου στην οποία κατά την περίπτωση γε. ανωτέρω αναγράφεται ο αριθμός του συνοδευτικού στοιχείου του αποστολέα και η ώρα εκκίνησης του μεταφορικού μέσου.

Για διεθνείς μεταφορές ο μεταφορέας μπορεί να εκδίδει άλλα ισοδύναμα έγγραφα, εφόσον τέτοια προβλέπονται από διεθνείς συμβάσεις στις οποίες έχει προσχωρήσει η χώρα μας.

Τέλος όταν ένας φορτωτής παραδίδει στο μεταφορέα αγαθά για περισσότερους παραλήπτες μπορεί να εκδίδει μία φορτωτική εφόσον το κόμιστρο καταβάλλεται από τον αποστολέα και στη φορτωτική αναγράφονται εκτός από τα στοιχεία του αποστολέα και ο αριθμός κάθε φορολογικού στοιχείου που εκδίδει ο φορτωτής και τα στοιχεία κάθε παραλήπτη και το κόμιστρο αριθμηηκώς και ολογράφως.

ΣΥΝΑΦΗ ΘΕΜΑΤΑ

Α. ΘΕΩΡΗΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝΕκ των προαναφερθέντων φορολογικών στοιχείων από 1/7/92 θα είναι

θεωρημένα μόνο:97

1. To Δελτίο Αποστολής2. To συνενωμένο Δελτίο Αποστολής με οποιαδήποτε στοιχεία αξίας (π.χ. τιμολόγιο, απόδειξη λιανικής πώλησης, τιμολόγιο αγοράς αγροτικών προϊόντων κλπ.)3. Συγκεντρωτικό Δελτίο Αποστολής4. Τιμολόγιο για παροχή υπηρεσιών5. Απόδειξη παροχής υττηρεσιών όταν δεν εκδίδεται με φορολ. ταμ. μηχανή6. Απόδειξη λιανικής πωλήσεως όταν εκδίδεται χειρόγραφα ή μηχανογραιφικά για όσους έχουν ενταχθεί στο μέτρο υποχρεωτικής χρησιμοποίησης φορ. ταμ. μηχανής (σε περίπτωση βλάβης κλπ.)7. Το έντυπο πολλαπλής χρήσης που περιέχει έστω και ένα φορολογικό στοιχείο που πρέπιε να είανι θεωρημένο. Ολα τα λοιπά είναι αθεώρητα.

Β. ΤΡΟΠΟΙ ΕΚΔΟΣΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ1. Τα φορολογικά στοιχεία εκδίδονται χειρόγραφα ή με χρήση Ι1Ύ ή με άλλη μηχανή, τουλάχιστον διπλότυπα ή σε όσα αντίτυπα ορίζεται από ειδικότερες διατάξεις.

Εκδίδονται με χρήση χημικού χάρτου αποκλειομένης της έκδοσης διπτύχων ή τριπτύχων με εξαίρεση τα εισιτήρια μεταφορικών μέσων και θεαμάτων. Το ένα αντίτυπο των στοιχείων παραδίδεται υποχρεωτικά στον αντισυμβαλλόμενο.

2. Η επιχείρηση μπορεί για τις ανάγκες της να εκδίδει περισσότερα αντίτυπα για κάθε είδος φορολογικού στοιχείου, αρκεί να αναγράφεται στα επιπλέον αντίτυπα (με σφραγίδα μη προτυπωμένα) η ένδειξη του προορισμού τους και εφόσον πρόκειται για στοιχείο διακίνησης και η ένδειξη "Δεν αποτελεί συνοδευτικό μεταφοράς".

3. Ολα τα στοιχεία φέρουν εντύπως ή με σφραγίδα τα προαναφερθέντα στοιχεία του εκδότη. Στα στοιχεία του υποκαταστήματος γράφεται και η διεύθυνση της έδρας με εξαίρεση ης αποδείξεις που εκδίδονται από φορολογική ταμειακή μηχανή.

4. Για κάθε είδους στοιχείου τηρείται ετήσια ενιαία αρίθμηση για κάθε διαχειριστική περίδοο. Επανάληψη της αυτής αρίθμησης μέσα στην ίδια διαχειριστική περίοδο ετητρέπεται μόνο με έγκριση της ΔΟΥ. Τέτοια έγκριση δεν χρειάζται για τις αποδείξεις που εκδίδονται με φορολογική ταμειακή μηχανή. Τα χρησιμοποίητα στοιχεία μιας διαχειριστικής περιόδου μπορούν να χρησιμποιηθούν μέχρι να εξαντληθούν.

98

5. Επιτρέπεται η χρησιμοποίηση περισσότερων ενιαίων αριθμήσεων για κάθε στοιχείο, με την προϋπόθεση ότι κάθε αρίθμηση θα έχει διακριτικό σειράς και η ένδειξη της σειράς θα γνωστοποιηθεί στη ΔΟΥ προτού χρησιμοποιηθεί.

6. Σε όλα τα φορολογικά στοιχεία αναγράφεται ο τόπος και η χρονολογία έκδοσής τους και φέρουν υπογραφή του εκδότη (που μπορεί να είναι μηχανογραφημένη) εκτός των αποδείξεων λιανικής πωλήσεως.

7. Στο περιεχόμενο των φορολογικών στοιχείων όπως εκτέθηκε ανωτέρω μπορεί ο εκδότης να προσθέσει και οποιαδήποτε άλλη ένδειξη που τον εξυπηρετεί.

8. Το βάρος της απόδειξης κάθε συναλλαγής το φέρει ο εκδότης του στοιχείου.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΚΑΡΛΑΣ Π."ΟΡΘΟΑΟΓΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΘΗΚΗΣ" ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ, ΕΚΔΟΣΗ ΕΑΚΕΠΑ, ΑΘΗΝΑ.

ΚΟΝΤΑΡΑΤΟΣI."ΔΙΚΤΥΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ"ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ, ΕΚΔΟΣΗ ΕΕΔΕ, ΑΘΗΝΑ

ΑΕΟΝΤΑΡΗΣ Κ. ΜΙΑΤΙΑΔΗΣ "ΑΠΟΘΗΚΗ - ΚΟΣΤΟΑΟΓΉΣΗ"ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΠΑΜΙΣΟΣ", ΑΘΗΝΑ 1989

ΒΕΝΙΕΡΗΣ ΓΈΩΡΠΟΣ "ΑΟΠΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ"ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ", ΑΘΗΝΑ 1994

ΣΙΦΝ1ΩΤΗΣ X. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ "LOGISTICS MANAGEMENT"ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΖΗΣΗ, ΑΘΗΝΑ 1997

ΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΑΟΣ Α."ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΠΟΘΗΚΗΣ"ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΕΔΕ, ΑΘΗΝΑ

EXPRESS 1992 - ΑΦΙΕΡΩΜΑ "ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΠΟΘΗΚΩΝ"Σ. ΑΑΖΑΡΟΥ

ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΑΟΣ Π."ΔΙΟΙΚΗΣΗ LOGISΉCS"ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ

ΜΠΕΝΕΤΟΥ ΕΥΑΠΈΑΟΥΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ Ε.Μ.Π., ΙΟΥΑΙΟΣ 1987

R. TERSINE"ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ" ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΖΗΣΗ, 1984.

ΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ Σ.Α."ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟ

ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ" ΚΑΙ "ΕΝΔΟΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑΚΗ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΥΑΙΚΩΝ"ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ, ΕΚΔΟΣΗ ΕΑΚΕΠΑ, ΑΘΗΝΑ 1980

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ

ΣΧΗΜΑ 1 ΣΧΗΜΑ 2 ΣΧΗΜΑ 3 ΣΧΗΜΑ 4 ΣΧΗΜΑ 5

"ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΠΑΗΣ ΣΤΟΙΒΑΞΗΣ" 14"ΕΠΑΑΑΗΑΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑΣΤΟΙΒΑΞΗΣ" 15"ΡΑΦΙΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΤΥΠΟΥ DRIVE IN" 17"ΚΙΝΗΤΑ ΡΑΦΙΑ" 17"ΚΕΚΑΙΜΕΝΑ ΡΑΦΙΑ" 18

ΠΙΝΑΚΑΣ 1: "ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΞΙΟΑΟΓΉΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΥΑΙΚΩΝ"7. ΣΧΗΜΑ 6: "ΠΑΑΑΕΤΕΣ"8. ΣΧΗΜΑ 7; "ΠΑΑΑΕΤΕΣ"9. ΣΧΗΜΑ 8: "ΠΑΑΑΕΤΕΣ"10. ΣΧΗΜΑ 9: "ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΗΜΑΝΣΗΣ"11. ΣΧΗΜΑ 10: "ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΗΜΑΝΣΗΣ"12. ΣΧΗΜΑ 11: "ΠΑΡΑΔΕΓΜΑΤΑ ΣΗΜΑΝΣΗΣ"13. ΣΧΗΜΑ 12: "ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΚΥΚΑΟΦΟΡΙΑΣ"14. ΣΧΗΜΑ 13: "ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ"

ΣΧΗΜΑ 14: "ΚΑΜΠΥΑΗ ABC"ΣΧΗΜΑ 15: "BARCODE"ΣΧΗΜΑ 16: "BAR CODE"ΣΧΗΜΑ 17: ΦΟΡΗΤΑ ΤΕΡΜΑΉΚΑ"

15.16.17.18.19.20.

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ 1 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ 2

21. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ 3

22. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ 4

23. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ 5

24. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ 6

25. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ 7

20282930333435

ΤΗΝ4247636566 68 74ΚΑΡΤΕΛΑ ΑΠΟΘΗΚΗΣ

"ΉΜΟΑΟΠΟ ΠΩΑΗΣΗΣ - ΔΕΑΉΟ ΑΠΟΣΤΟΑΗΣ"78

"ΉΜΟΑΟΠΟ ΠΩΑΗΣΗΣ - ΔΕΑΉΟ ΑΠΟΣΤΟΑΗΣ"79

"ΤΙΜΟΑΟΠΟ ΠΩΑΗΣΗΣ - ΔΕΑΉΟ ΑΠΟΣΤΟΑΗΣ"

'ΔΕΑΉΟ ΠΑΡΑΓΓΕΑΙΑΣ"

'ΔΕΑΉΟ ΑΠΟΣΤΟΑΗΣ"

'ΔΕΑΉΟ ΕΙΣΑΓΩΓΉΣ"

81

82

83