ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ6dim-diap-elefth.thess.sch.gr/Greek/Diapolitismiki... ·...

ΥΠΕΠΘ (ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ‐Γ΄ΚΠΣ)

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

laquoΈνταξη παιδιών παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο ndash για την Αrsquoβάθμια εκπαίδευσηraquo

ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Γ Παπακωνσταντίνου

ΑΘΗΝΑ Δεκέμβριος 2007

2

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Σελ

1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗ ΑΛΛΟ∆ΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α

3

2 ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 11

3 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 20

4 ΠΟΡΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ 45

41 ΠΛΑΙΣΙΟ 45

42 ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

49

Άξονας 1 Παιδαγωγική παρακολούθηση στήριξη και ένταξη microαθητών στο σχολείο

49

Άξονας 2 Ενηmicroέρωση ndash Επιmicroόρφωση microελών της εκπαιδευτικής κοινότητας 65

Άξονας 3 Ψυχοκοινωνική υποστήριξη εκπαιδευτικών microαθητών και οικογένειας

72

Άξονας 5 Αναπαραγωγή- Παραγωγή Βοηθητικού Υλικού 79

ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 82

5 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΜΠΕΙΡΙΚΩΝ ∆Ε∆ΟΜΕΝΩΝ 86

51 ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ∆ΙΕΥΘΥΝΤΩΝ 86

52 ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 99

53 ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΩΝ 115

54 ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 135

55 ∆ΕΛΤΙΟ ΜΑΘΗΤΗ ndashΕΝΙΣΧΥΤΙΚΗ ∆Ι∆ΑΣΚΑΛΙΑ Αξιολόγηση αποτελεσmicroάτων ενισχυτικής διδασκαλίας

159

6 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 186

7 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ 193

7 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 195

1 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΩΝ ΣΕ ΑΝΟΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 195

2 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

3

1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗ ΤΩΝ

ΑΛΛΟ∆ΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ

ΕΛΛΑ∆Α

Η ελληνική κοινωνία έχοντας υποστεί σηmicroαντικές αλλαγές της

πληθυσmicroιακής της σύνθεσης τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια

παρουσιάζεται σήmicroερα ως χώρα υποδοχής microεταναστών εγκαταλείποντας

ανεπιστρεπτί τον microέχρι πρότινος και για πολλά χρόνια χαρακτηρισmicroό

της ως χώρα εξαγωγής microεταναστών Ο αιφνιδιαστικός τρόπος microετατροπής

της χώρας σε κράτος υποδοχής αλλά και ο microεγάλος όγκος των

microεταναστών που άρχισαν να περνούν τα σύνορα και να κατευθύνονται

προς το νότο διαφοροποιούν ως ένα βαθmicroό τη microεταναστευτική πτυχή της

ελληνικής κοινωνίας η οποία υπήρξε ανέτοιmicroη και απροετοίmicroαστη να

χειριστεί microε ορθό και οργανωmicroένο τρόπο τις microεταναστευτικές οmicroάδες σε

σχέση microε τα άλλα ∆υτικοευρωπαϊκά κυρίως κράτη Παρόλα αυτά

σήmicroερα η χώρα microας εmicroφανίζεται ως το πρώτο σε ποσοστό υποδοχής

ευρωπαίων microεταναστών κράτος και τα προβλήmicroατα ως προς την

εκπαιδευτική κοινωνική οικονοmicroική και πολιτισmicroική ένταξη των

microεταναστών προβάλλουν επιτακτικά

Έχοντας σαν στόχο τη σαφέστερη περιγραφή και κατανόηση του

προβλήmicroατος που η ελληνική κοινωνία καλείται να αντιmicroετωπίσει αλλά

και της αλλαγής στην οποία de facto εναπόκειται κρίνεται απαραίτητη

microία σύντοmicroη ιστορική αναδροmicroή τόσο της πορείας των microεταναστευτικών

οmicroάδων όσο και των ελληνικών αντιδράσεων και ενεργειών απέναντι σε

αυτές Οι πολιτικο-οικονοmicroικές ανατροπές που συντάραξαν τις χώρες της

Ανατολικής Ευρώπης και της Βαλκανικής χερσονήσου στα τέλη της

δεκαετίας του lsquo80 και στις αρχές του lsquo90 προβάλλουν ως τα κυριότερα

αίτια του microεταναστευτικού ρεύmicroατος προς τη χώρα microας Η πτώση των

κοmicromicroουνιστικών καθεστώτων και η επακόλουθη κατάρρευση της

οικονοmicroίας των ανατολικών και νοτιοανατολικών χωρών δικαιολογούν τις

4

microεγάλες microεταναστευτικές οmicroάδες που άρχισαν να περνούν τα σύνορα της

Ελλάδας σε αναζήτηση εργασίας και καλύτερων συνθηκών ζωής

Η δυσκολία ελέγχου των συνόρων σε συνδυασmicroό microε την ανοχή των

ελληνικών κυβερνήσεων κάτω από ένα πρίσmicroα ανθρωπισmicroού και

αλληλεγγύης προς τους γείτονες λαούς που βρίσκονται σε ανάγκη

επέτρεψαν την είσοδο περίπου 250000 microεταναστών το 1991 1 Ο

αριθmicroός των microεταναστών αυξάνει συνεχώς microε την πάροδο των ετών για να

φτάσουmicroε το 2001 στην καταγραφή 797093 2 microεταναστών microόνιmicroα

εγκαταστηmicroένων στη χώρα microας Ο αριθmicroός αυτός αντιπροσωπεύει το

72 επί του συνολικού πληθυσmicroού κατατάσσοντας και εξοmicroοιώνοντας

την Ελλάδα microε τυπικές χώρες υποδοχής microεταναστών στην κεντρική και

τη βόρεια Ευρώπη (Γερmicroανία Γαλλία Βέλγιο Ολλανδία) τόσο ως προς

τη σύνθεση του πληθυσmicroού όσο και ως προς τα κοινωνικά οικονοmicroικά

εκπαιδευτικά και πολιτισmicroικά προβλήmicroατα που η καινούρια

πληθυσmicroιακή σύνθεση δηmicroιουργεί

Στο σηmicroείο αυτό κρίνεται σκόπιmicroη και αναγκαία η επισήmicroανση των

διαφοροποιήσεων που η ελληνική microεταναστευτική πτυχή παρουσιάζει σε

σύγκριση microε τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη Η διαφοροποίηση αυτή

εναπόκειται τόσο στο είδος της microετανάστευσης όσο και στην

ιδιαιτερότητα της χώρας υποδοχής Σε ένα πρώτο επίπεδο η

microετανάστευση προς την Ελλάδα χαρακτηρίζεται από microία microαζικότητα που

επιτρέπει τη χρήση του όρου laquomicroεταναστευτικό κύmicroαraquo και τη διαφοροποιεί

από τις microέχρι τώρα γνωστές πληθυσmicroιακές microετακινήσεις Οι microετανάστες

καταφθάνουν στην Ελλάδα microε microαζικό και πρωτοφανή τρόπο και

εγκαθίστανται παραλείποντας πολλές φορές τις διαδικασίες

νοmicroιmicroοποίησης της παραmicroονής τους Το γεγονός αυτό της παράνοmicroης

διαmicroονής αποτελεί το δεύτερο χαρακτηριστικό του microεταναστευτικού

αυτού κύmicroατος ∆εκάδες άνθρωποι πολίτες γειτονικών χωρών διένυαν

καθηmicroερινά microε τα πόδια microεγάλες αποστάσεις και κατόρθωναν να

περνούν τα σύνορα και να κατευθύνονται προς την ελληνική ενδοχώρα

1 Πρακτικά της Βουλής 7η περίοδος Συνεδρίας της Τρίτη 15 Οκτωβρίου 1991 σελ 203

2 ∆εδοmicroένα εθνικής απογραφής 18 Μαρτίου 2001

5

διαφεύγοντας των συνοριακών δυνάmicroεων και χωρίς να έχουν τα

απαραίτητα για την είσοδο και παραmicroονή τους στη χώρα έγγραφα

Σε ένα δεύτερο επίπεδο η microετανάστευση προς την Ελλάδα

διαφοροποιείται από εκείνη προς τα άλλα Ευρωπαϊκά κράτη ως προς τον

αιφνιδιασmicroό και την ελλιπή έως και ανύπαρκτη προετοιmicroασία της

χώρας υποδοχής για την αντιmicroετώπιση microιας τέτοιας έκτασης φαινόmicroενου

Κατrsquo εξοχήν χώρα εξαγωγής microεταναστών η Ελλάδα δεν ήταν έτοιmicroη να

δεχθεί και να φιλοξενήσει τις χιλιάδες των microεταναστών που περνούσαν

καθηmicroερινά τα σύνορα και έκαναν αιτήσεις για άδειες εισόδου και

παραmicroονής Το νοmicroοθετικό πλαίσιο παρουσίαζε κενά οι ελεγκτικοί και

διοικητικοί microηχανισmicroοί εmicroφανίζονταν απροετοίmicroαστοι η οικονοmicroία της

χώρα προβληmicroατική και οι κυβερνήσεις ελαστικές και ανεκτικές σε ότι

αφορά τη microαζική αυτή είσοδο Συγχρόνως η στάση αλληλεγγύης

συmicroπόνιας και κατανόησης της ελληνικής κοινωνίας που γνωρίζει τι

σηmicroαίνει microετανάστευση και ξεριζωmicroός ενίσχυσαν την απραξία των

κυβερνήσεων και επέτρεψαν την εγκατάσταση χιλιάδων ανθρώπων χωρίς

να υπάρχει η απαραίτητη κρατική και νοmicroοθετική microέριmicroνα αλλά και

δυνατότητα εργασιακής απορρόφησης των ανθρώπων αυτών

Η αλλαγή της ελληνικής κοινωνίας είναι πλέον γεγονός microη αναστρέψιmicroο

και ολοκληρωτικό Τόσο η κοινωνική συνοχή όσο και η οικονοmicroική

κατάσταση της χώρα κλονίζονται και η λήψη microέτρων αντιmicroετώπισης και

χειρισmicroού προβάλλει επιτακτική Η πολυπολιτισmicroικότητα γίνεται

πραγmicroατικότητα και τα ελληνικά δεδοmicroένα δεν ισχύουν πια Οι αλλαγές

επηρεάζουν τον οικονοmicroικό κοινωνικό αλλά και πολιτισmicroικό και

εκπαιδευτικό τοmicroέα και η ένταξη των microεταναστών και των παιδιών τους

εmicroφανίζεται πλέον όχι απλώς σαν προτεραιότητα αλλά σαν ανάγκη

Όπως όλοι οι ελληνικοί κρατικοί φορείς έτσι και το εκπαιδευτικό

σύστηmicroα δεν ήταν προετοιmicroασmicroένο για microια τέτοιου είδους αλλαγή της

microαθητικής σύνθεσης Τα σχολεία κυρίως των microεγάλων αστικών κέντρων

κατακλύστηκαν από παιδιά που δεν είχαν τα απαραίτητα για την

εγγραφή τους δικαιολογητικά και που τις περισσότερες φορές δεν

microιλούσαν καν την ελληνική γλώσσα Η καταmicroέτρηση των παιδιών αυτών

6

καθώς και η κατηγοριοποίησή τους σε παιδιά οmicroογενών και παιδιά

microεταναστών πραγmicroατοποιήθηκε microε microεγάλη καθυστέρηση αφού οι πρώτοι

επίσηmicroοι αριθmicroοί βγαίνουν στο φως της δηmicroοσιότητας το 2000 Σύmicroφωνα

microε το Υπουργείο Παιδείας λοιπόν ο αριθmicroός των αλλοδαπών microαθητών τη

σχολική χρονιά 20012002 ανέρχεται στους 80000 ενώ το Ινστιτούτο

Παιδείας Οmicroογενών και ∆ιαπολιτισmicroικής Εκπαίδευσης ανεβάζει τον

αριθmicroό αυτό στους 140000 microαθητές σε όλες τις βαθmicroίδες του

εκπαιδευτικού συστήmicroατος3

Οι χώρες προέλευσης των αλλοδαπών microαθητών που φοιτούν σήmicroερα στα

ελληνικά σχολεία είναι 140 microε την Αλβανία να κατέχει το υψηλότερο

ποσοστό ( 80 των γονέων microεταναστών microαθητών προέρχονται από την

Αλβανία) και τη Βουλγαρία να εκλαmicroβάνει τη δεύτερη θέση( 3 των

γονέων είναι γεννηmicroένοι στην Βουλγαρία) Αξίζει να σηmicroειωθεί επίσης ότι

περίπου το 10 των microεταναστών microαθητών έχει διάρκεια παραmicroονής στην

Ελλάδα microεγαλύτερη των δέκα χρόνων ενώ ένα ποσοστό της τάξεως

περίπου 11 έχουν γεννηθεί στη χώρα microας Καθώς οι αλλοδαποί

microαθητές κατανέmicroονται σε όλη τη χώρα microε βασικά κέντρα την περιοχή

της Αττικής και της Θεσσαλονίκης τα ελληνικά σχολεία στα οποία δεν

φοιτούν καθόλου αλλοδαποί ή παλιννοστούντες microαθητές είναι

περιορισmicroένα Επίσης περιορισmicroένα είναι και τα σχολεία στα οποία το

ποσοστό των αλλοδαπών ή παλιννοστούντων microαθητών είναι microεγαλύτερο

από 504

Αρχικά λοιπόν το Υπουργείο Παιδείας και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

έχοντας στην κατοχή τους ελλιπή στοιχεία αναφορικά microε τον αριθmicroό των

αλλοδαπών microαθητών τους εντάσσει στα microέτρα που microέχρι πρότινος είχαν

ληφθεί για τα παιδιά των επαναπατρισθέντων Ελλήνων τα οποία δεν

χειρίζονταν σε ικανοποιητικό βαθmicroό την ελληνική γλώσσα Τα microέτρα

αυτά ήταν οι τάξεις υποδοχής και τα φροντιστηριακά τmicroήmicroατα Οι τάξεις

υποδοχής ξεκίνησαν να λειτουργούν στη χώρα microας στην πρωτοβάθmicroια

και δευτεροβάθmicroια εκπαίδευση microε τον υπουργικό νόmicroο Ν 1404 του

3 Για περισσότερες πληροφορίες βλ Γ Μάρκου amp Α Γκότοβος 2004 Οmicroογενείς και αλλοδαποί microαθητές στην ελληνική εκπαίδευση Αθήνα ΙΠΟ∆Ε 4 Α Γκότοβος amp Γ Μάρκου 2004

7

1983 έχοντας σαν στόχο να βοηθήσουν τους microαθητές να ενταχτούν στο

ελληνικό σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον

Απευθυνόmicroενες αρχικά στα παιδιά των οmicroογενών Ελλήνων οι τάξεις

υποδοχής λειτούργησαν παράλληλα microε τις κανονικές τάξεις και

ακολούθησαν τρόπον τινά ένα πρόγραmicromicroα ποιο εντατικό διδασκαλίας

της ελληνικής γλώσσας έτσι ώστε οι microαθητές που τις παρακολουθούσαν

να microπορέσουν να ενταχθούν στην κανονική τάξη όσο το δυνατό

γρηγορότερα Τα παιδιά microπορούσαν να παραmicroείνουν στην τάξη

υποδοχής δύο έτη και δεν microπορούσε να λειτουργήσει για microαθητές της

πρώτης δηmicroοτικού 5 Ενδεικτικά αναφέρουmicroε ότι τη σχολική χρονιά

19801981 λειτούργησαν συνολικά δέκα τάξεις υποδοχής για τις

ανάγκες 142 microαθητών ενώ τη σχολική χρονιά 20022003 ο αριθmicroός

τους έφτασε τις 548 τάξεις υποδοχής για 7843 microαθητές κυρίως στην

περιοχή της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας6

Τα φροντιστηριακά τmicroήmicroατα άρχισαν να λειτουργούν το 1983 microε στόχο

να βοηθήσουν τους microαθητές βελτιώσουν το επίπεδο γνώσης της

ελληνικής γλώσσας αλλά και άλλων microαθηmicroάτων στα οποία τα παιδιά των

οmicroογενών παρουσίαζαν δυσκολίες και χαmicroηλή βαθmicroολογία 7

Λειτουργούσαν λοιπόν παράλληλα microε τις κανονικές τάξεις και

βοηθούσαν τους microαθητές ώστε να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους και να

αποκτήσουν καλύτερο επίπεδο γνώσης της ελληνικής γλώσσας8 Παρά τα

προβλήmicroατα που αντιmicroετώπισαν στην οργάνωση και τη λειτουργία τους η

ανάπτυξη και η διάδοσή τους υπήρξε ραγδαία Το σχολικό έτος

19821983 λειτούργησαν 80 βοηθητικά τmicroήmicroατα microε 439 microαθητές9 ενώ

5 Για περισσότερες πληροφορίες γύρω από τις τάξεις υποδοχής και τα φροντιστηριακά τmicroήmicroατα βλ Γ Μάρκου Εισαγωγή στη ∆ιαπολιτισmicroική εκπαίδευση Αθήνα 1995 και ΙΠΟ∆Ε Θεσmicroικό πλαίσιο για τη διαπολιτισmicroική εκπαίδευση τις τάξεις υποδοχής και τα φροντιστηριακά τmicroήmicroατα Αθήνα 2005 6 EURYDICE 2004 Integrating immigrant children into schools in Europe The information network on education in Europe (httpwwweurydiceorg) 7 Τα microαθήmicroατα αυτά ήταν η φυσική η χηmicroεία και τα microαθηmicroατικά 8 Για περισσότερες πληροφορίες βλ το νόmicroο Ν140483 αλλά και την υπουργική απόφαση ΙΕ45 09011984 9 Γ Μάρκου 1995 op cit

8

το σχολικό έτος 20022003 τα φροντιστηριακά τmicroήmicroατα που

λειτούργησαν ανήλθαν στα 525 microε 3719 microαθητές10

Στα υπάρχοντα λοιπόν microέτρα θεσmicroοθετηmicroένα microετά την παλιννόστηση

πολλών Ελλήνων microεταναστών εντάχτηκαν και τα παιδιά των microεταναστών

από τα γείτονα βαλκανικά και ανατολικοευρωπαϊκά κράτη Συγχρόνως

το Υπουργείο Παιδείας microε νοmicroοθετικό διάταγmicroα το 1995 κατέστησε

σαφές πως όλα τα παιδιά που κατοικούν στην ελληνική επικράτεια

microπορούν να γραφτούν στα ελληνικά σχολεία όλων των βαθmicroίδων ακόmicroα

και αν δεν έχουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά για την εγγραφή τους11

Τα microέτρα αυτά κατόρθωσαν ως ένα βαθmicroό να προβάλλουν κάποια

εχέγγυα για την εγγραφή και στοιχειώδη βοήθεια των παιδιών αυτών που

καλούνται να φοιτήσουν σε ένα ξένο σχολικό περιβάλλον microη γνωρίζοντας

πολύ συχνά τη γλώσσα Παρόλα αυτά η microέχρι τώρα ακολουθούmicroενη

εκπαιδευτική πολιτική χαρακτηρίζεται από ασυνέχεια σπασmicroωδικές και

βιαστικές αντιδράσεις και επικέντρωση στη γλωσσική microόνο στήριξη των

αλλοδαπών microαθητών

Το πρόγραmicromicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών laquoΈνταξη αλλοδαπών και

παλιννοστούντων microαθητώνraquo που λειτούργησε από το 1997 και ως το

2000 και από το 2002 ως σήmicroερα έθεσε σαν στόχο όχι microόνο την

καταγραφή του αριθmicroού των αλλοδαπών microαθητών και τη γλωσσική τους

υποστήριξη αλλά και την ενηmicroέρωση κατάρτιση και ευαισθητοποίηση

των εκπαιδευτικών τη στήριξη ενηmicroέρωση και βοήθεια του

οικογενειακού περιβάλλοντος των αλλοδαπών microαθητών και τη διενέργεια

ερευνών microε στόχο την οmicroαλότερη ένταξη των παιδιών αυτών στο ελληνικό

σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον Παράλληλα δηmicroιουργήθηκε και

έντυπο υλικό τόσο για τη χρήση από τους εκπαιδευτικούς που

καλούνται να διδάξουν σε πολυπολιτισmicroικά τmicroήmicroατα όσο και για τους

microαθητές που microαθαίνουν την ελληνική γλώσσα σαν ξένη γλώσσα

10 ΙΠΟ∆Ε 2005 op cit 11 ΥΠΕΠΘ∆ιεύθυνση σπουδών Π Ε Φ 6370Γ1118820995

9

Μπορεί λοιπόν να χαρακτηριστεί ως η microόνη οργανωmicroένη και microε

συνέχεια προσπάθεια ένταξης των αλλοδαπών microαθητών και στήριξης των

Ελλήνων εκπαιδευτικών στο δύσκολο έργο τους Σε microία περίοδο όπου οι

τάξεις υποδοχής και τα φροντιστηριακά τmicroήmicroατα microειώνονται σηmicroαντικά

σε αριθmicroό έχοντας χαρακτηριστεί ως microέτρα διαχωρισmicroού των Ελλήνων

από τους αλλοδαπούς microαθητές και ενταγmicroένα σε microεγάλο βαθmicroό σε

αφοmicroοιωτικού τύπου εκπαιδευτικά microοντέλα και που η διευκρίνιση του

όρου laquoαλλοδαπόςraquo microαθητής γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ αφού

πολλά παιδιά είναι γεννηmicroένα πλέον στη χώρα microας και microιλούν άριστα

την ελληνική γλώσσα πριν καν φοιτήσουν στο ελληνικό σχολείο το

πρόγραmicromicroα laquoΈνταξη αλλοδαπών και παλιννοστούντων microαθητώνraquo

λειτουργεί σαν microόνη λύση και απάντηση στα προβλήmicroατα του σύγχρονου

ελληνικού σχολείου

ΕΞΕΤΑΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ

Οι βασικές τάσεις που κυριάρχησαν και χαρακτήρισαν τις Ευρωπαϊκές

εκπαιδευτικές πολιτικές microπορούν εύκολα να συνοψιστούν στα ακόλουθα

εκπαιδευτικά microοντέλα

1 Αφοmicroοιωτικό microοντέλο

2 Πολυπολιτισmicroικό microοντέλο

3 Ενταξιακό microοντέλο

4 Αντιρατσιστικό microοντέλο

5 ∆ιαπολιτισmicroικό microοντέλο

Τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη αλλά και η ΗΠΑ και ο Καναδάς

ακολούθησαν και εφάρmicroοσαν τα προαναφερθέντα microοντέλα στις

εκπαιδευτικές πολιτικές που αφορούσαν τα παιδιά των microεταναστών

Έχοντας σαν αρχική πεποίθηση ότι οι microετανάστες που έρχονταν microαζικά

στη χώρα δεν προτίθενται να microείνουν microόνιmicroα η πρώτη δεκαετία εισροής

microεταναστευτικού δυναmicroικού δεν χαρακτηρίζεται από λήψη σηmicroαντικών

πολιτικών microέτρων από τα δυτικοευρωπαϊκά κράτη Η συνειδητοποίηση

10

της παραmicroονής δια βίου των microεταναστών στις χώρες υποδοχής αλλά και

οι διαδικασίες οικογενειακής επανασύνδεσης (regroupement familiale)

αποτέλεσαν τις κυριότερες αιτίες πίεσης προς τις ευρωπαϊκές

κυβερνήσεις για τη λήψη microέτρων υποδοχής και ένταξης των

microεταναστευτικών οmicroάδων

Αρχικά κυρίαρχη ήταν η αντίληψη για την αναγκαιότητα αφοmicroοίωσης

των αλλοδαπών microαθητών microε τη βοήθεια microέτρων αντισταθmicroιστικής

εκπαίδευσης Υιοθετούνται λοιπόν και τίθενται σε εφαρmicroογή

προπαρασκευαστικές τάξεις τάξεις υποδοχής και δίγλωσσες ειδικές

τάξεις για αλλοδαπούς microαθητές που σαν στόχο έχουν την γρήγορη

εκmicroάθηση της γλώσσας της χώρας υποδοχής αφού η γλωσσική επάρκεια

ταυτίζεται microε την ενσωmicroάτωση του παιδιού στη σχολική τάξη και την

ευρύτερη κοινωνία Στην Αγγλία γίνεται η πρώτη στροφή της

εκπαιδευτικής πολιτικής προς το πολυπολιτισmicroικό microοντέλο και η

εκπαίδευση θέτει σαν στόχο την κατανόηση εκ microέρους όλων των microαθητών

της πολυπολιτισmicroικότητας της κοινωνίας microέσω της εmicroφάνισης διαφόρων

πτυχών των πολιτισmicroών στα σχολικά προγράmicromicroατα

Ύστερα από πολλά χρόνια εmicroπειρίας και πειραmicroατισmicroού τα περισσότερα

εκπαιδευτικά συστήmicroατα υιοθετούν σήmicroερα το διαπολιτισmicroικό microοντέλο

Γίνονται προσπάθειες να διδάσκονται στα σχολεία οι microητρικές γλώσσες

των microαθητών microε microεταναστευτικό υπόβαθρο τονίζεται η ανάγκη να

ξεπεραστεί ο εθνοκεντρισmicroός προβάλλονται τα κοινά στοιχεία και οι

οmicroοιότητες microεταξύ των πολιτών διαφορετικής καταγωγής ενώ οι

εκπαιδευτικοί έχουν πρόσβαση σε επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια και

εξειδικευmicroένο διδακτικό υλικό Ωστόσο οι εκάστοτε προτεινόmicroενες

λύσεις δεν έχουν δώσει ριζική λύση στην περίπλοκη σχέση

εθνοπολιτισmicroικής ετερογένειας και εκπαίδευσης και η ένταξη των

παιδιών των microεταναστών αποτελεί microέχρι σήmicroερα αντικείmicroενο

επιστηmicroονικών ερευνών και συζητήσεων και πολιτικών διαφωνιών

11

2 ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Σκοπός της ενδιάmicroεσης αξιολόγησης όπως αναφέρεται και στο

πρόγραmicromicroα είναι η συνεχής παρακολούθηση της εξέλιξής του microε στόχο

τη βελτίωση της εφαρmicroογής του microέσω της διαδικασίας ανατροφοδότησης

και η τελική αποτίmicroηση του βαθmicroού επίτευξης των επιmicroέρους στόχων

παιδαγωγικών οικονοmicroικών και εκπαιδευτικών του προγράmicromicroατος όπως

αυτοί αναφέρονται στην περιγραφή του έργου η οποία θα αποτελέσει

και την αφετηρία για την αξιολόγησή του

Επειδή το έργο είναι πολυετές και ήδη εφαρmicroόζεται η τρίτη του φάση microε

ενδιάmicroεσες διακοπές που δηmicroιούργησαν laquoπροβλήmicroατα ασυνέχειαςraquo θα

ήταν σκόπιmicroο να επιχειρηθεί η σύνδεση των φάσεων για να αποτυπωθεί

και η εξέλιξη των αποτελεσmicroάτων που αυτό είχε στα χρόνια που

εφαρmicroόστηκε

Είναι επίσης σηmicroαντικό να επισηmicroανθεί ότι όπως γνωρίζουmicroε από την

κοινωνιολογία της εκπαίδευσης και τη συστηmicroική προσέγγιση ανάλυσης

των οργανισmicroών ότι συmicroβαίνει στην λειτουργία των οργανισmicroών

προσδιορίζεται σε σηmicroαντικό βαθmicroό από αυτό που συmicroβαίνει εκτός των

οργανισmicroών Για το λόγο αυτό στην τελική αξιολόγηση θα ληφθεί υπόψη

και το περιβάλλον microέσα στο οποίο άρχισε να εφαρmicroόζεται το πρόγραmicromicroα

και το οποίο προσδιόρισε πολλά σηmicroεία του προγραmicromicroατισmicroού και

περιεχοmicroένου του

Η ενδιάmicroεση εσωτερική αξιολόγηση θα περιοριστεί στην παρουσίαση και

ανάλυση αυτού που συmicroβαίνει στο εσωτερικό λειτουργίας της βαθmicroίδας

παρέmicroβασης (Αrsquoβαθmicroια εκπαίδευση) και στην αποτύπωση και ερmicroηνεία

των αποτελεσmicroάτων που είχε το πρόγραmicromicroα τόσο στον πληθυσmicroό που

απευθύνεται όσο και στον προδιαγεγραmicromicroένο σκοπό και επιmicroέρους

στόχους κατά την εφαρmicroογή του

Το πρόγραmicromicroα βρίσκεται στην τρίτη φάση εφαρmicroογής του και

υλοποιείται σε εθνικό επίπεδο Οι περιοχές παρέmicroβασης είναι

επιλεγmicroένες στη βάση των αναγκών όπως αυτές προκύπτουν από

12

bull Την καταγραφή και ανάλυση των δεδοmicroένων που αφορούν την

κατανοmicroή των αλλοδαπών και παλιννοστούντων microαθητών στη χώρα

bull Τις προτεραιότητες της πολιτικής παρέmicroβασης στην ένταξη αυτών

των microαθητών στο σχολείο

bull Την εmicroπειρία εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος τα προηγούmicroενα

χρόνια

bull Τα αποτελέσmicroατα των microελετών και ερευνών στο χώρο της

διαπολιτισmicroικής εκπαίδευσης

bull Τις προτεραιότητες της εκπαιδευτικής πολιτικής που αφορούν το

πρόγραmicromicroα και

bull Τον προϋπολογισmicroό του προγράmicromicroατος στον οποίο αποτυπώνονται

οι πόροι που πρέπει να διατεθούν στους τοmicroείς παρέmicroβασης σε

κάθε περιφέρεια αλλά και συνολικά σε εθνικό επίπεδο

Η αξιολόγηση του προγράmicromicroατος θα στηριχθεί επειδή δεν υπάρχει εκ

των προτέρων (ex-ante) αξιολόγηση όπου να έχουν τεθεί και

προσδιοριστεί τα όρια οι ποσοτικοί στόχοι και οι δείκτες απόδοσης και

αποτελεσmicroατικότητας του προγράmicromicroατος στα πραγmicroατικά δεδοmicroένα της

εφαρmicroογής του και συγκεκριmicroένα αφενός στα δεδοmicroένα σχεδιασmicroού του

προγράmicromicroατος όπως αυτά καθορίστηκαν και περιγράφονται στο

εγκεκριmicroένο τεχνικό δελτίο του έργου και αφετέρου στα δεδοmicroένα της

υλοποίησης

Και τούτο γιατί σε κάθε πρόγραmicromicroα πρέπει να υπάρχουν τα βασικά

χαρακτηριστικά του σχεδιασmicroού προγραmicromicroάτων όπως αυτά ορίζονται

από την επιστήmicroη και επαναλαmicroβάνονται στον laquoΚοινό Οδηγό

hellipΑξιολόγησηςraquo 12 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τόσο για την εκ των

προτέρων εκτίmicroηση όσο και για την συνεχιζόmicroενη αξιολόγηση που είναι

1 Καθορισmicroός γενικών και ειδικών στόχων που θα επιτευχθούν

2 Καθορισmicroός κατάλληλων δραστηριοτήτων και microέτρων γιrsquo αυτόν τον

σκοπό και

12 ldquoCommon Guide for Monitoring and Interim Evaluationrdquo Ευρωπαϊκή Επιτροπή 1997

13

3 Τα αναmicroενόmicroενα αποτελέσmicroατα από αυτές τις δραστηριότητες και

τα microέτρα

Αυτό αποτελεί και το βασικό περίγραmicromicroα ενός microοντέλου ελέγχου και

αξιολόγησης το οποίο βεβαίως δεν πρέπει να εστιάζεται microόνο στο

αποτέλεσmicroα γιατί η αξιολόγηση θα είναι microονόπλευρη και ίσως όχι

αξιόπιστη λόγω της δυσκολίας που παρουσιάζεται στον πλήρη

εξαντλητικό καθορισmicroό και εκτίmicroηση των αποτελεσmicroάτων από την

εφαρmicroογή ενός εκπαιδευτικού προγράmicromicroατος

Για το λόγο αυτό η αξιολόγηση θα προσπαθήσει να απαντήσει όχι microόνο

στο πιο είναι το αποτέλεσmicroα από την εφαρmicroογή του προγράmicromicroατος αλλά

να εξετάσει το πλαίσιο και τις διαδικασίες σχεδιασmicroού του

προγράmicromicroατος τις διαδικασίες εφαρmicroογής την συνάφεια των στόχων

και των δράσεων για να αναδειχτεί ό ορθολογισmicroός της εφαρmicroογής και

της λειτουργίας του προγράmicromicroατος σε σχέση microε τον επιδιωκόmicroενο

σκοπό

Η αξιολόγηση θα αποβλέπει στη διερεύνηση της ποιότητας και της

αποτελεσmicroατικότητας των διαδικασιών ένταξης των microαθητών microε

διαφορετικό πολιτισmicroικό επίπεδο στο ελληνικό σχολείο και την εξαγωγή

γενικότερων συmicroπερασmicroάτων για την ουσιαστική εφαρmicroογή αντίστοιχων

εκπαιδευτικών πολιτικών microακροχρόνια

Στην αξιολόγηση προγραmicromicroάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης

χρησιmicroοποιείται κυρίως η microέθοδος αξιολόγησης από laquoοmicroολόγουςraquo

δηλαδή από άτοmicroα που γνωρίζουν ή απασχολούνται στον ίδιο ή

παραπλήσιο επιστηmicroονικό τοmicroέα αλλά γνωρίζουν πλήρως τη λειτουργία

των προγραmicromicroάτων κατάρτισης και εκπαίδευσης και έχουν στην διάθεσή

τους όλες τις χρήσιmicroές και αναγκαίες πληροφορίες για τα προγράmicromicroατα

ή στην αντίθετη περίπτωση γνωρίζουν πώς να τις αναζητήσουν ή να τις

προmicroηθευτούν

Η αξιολόγηση των διαδικασιών από οmicroολόγους ενδιαφέρεται βασικά για

τις δραστηριότητες λειτουργίας ndash εφαρmicroογής ndash διαχείρισης δηλαδή για

τον τρόπο microε τον οποίο εκτελούνται τα προγράmicromicroατα χωρίς να

14

παραβλέπει την αποτελεσmicroατικότητα των ενεργειών του προγράmicromicroατος

αφού οι όλες διαδικασίες αποβλέπουν και είναι προσανατολισmicroένες στην

επιτυχία των στόχων του προγράmicromicroατος

Στη microέθοδο αξιολόγησης της διαδικασίας από laquoοmicroολόγουςraquo η αξιολόγηση

στηρίζεται στη διαmicroόρφωση εφαρmicroογή και ερmicroηνεία δεικτών που

διαmicroορφώνονται σε κάθε περίπτωση και προσαρmicroόζονται στις ανάγκες

της κάθε αξιολόγησης από τους αξιολογητές

Σήmicroερα στο γνωστικό αντικείmicroενο της αξιολόγησης συναντάmicroε microια πολύ

microεγάλη σειρά γνωστικών σχηmicroάτων (περισσότερα από 50) τα οποία

αλληλοσυmicroπληρούmicroενα αποτελούν και το θεωρητικό υπόβαθρο της

αξιολόγησης

Μεταξύ όλων αυτών των θεωρητικών σχηmicroάτων παρατηρούνται

ουσιαστικές διαφοροποιήσεις για διαφορετικούς λόγους που κυρίως

εντοπίζονται

bull Στη διαφορετική αφετηρία από την οποία ξεκινούν οι θεωρητικοί

επιστήmicroονες

bull Στο διαφορετικό φιλοσοφικό θεωρητικό και microεθοδολογικό

προσανατολισmicroό

bull Στη διαφορετική αντίληψη για την αξιολόγηση και

bull Στη διαφορετική αντίληψη για το περιεχόmicroενο της αξιολόγησης

Από τις ταξινοmicroήσεις και οmicroαδοποιήσεις των θεωρητικών σχηmicroάτων που

έχουν γίνει από τους Worthen amp Sanders (1987) και στην χώρα microας από

τον ∆ηmicroητρόπουλο (2004) διακρίνουmicroε επτά οmicroάδες θεωρητικών

σχηmicroάτων οι οποίες περιλαmicroβάνουν θεωρητικά σχήmicroατα που έχουν

κοινά χαρακτηριστικά

Μετά από microελέτη των διαφόρων θεωρητικών σχηmicroάτων αξιολόγησης

καθώς και των αντίστοιχων microοντέλων αξιολόγησης και γνωρίζοντας την

φιλοσοφία αυτού του προγράmicromicroατος το είδος και την έκτασή του

θεωρούmicroε ότι η καταλληλότερη microέθοδος αξιολόγησης είναι αυτή που

εκφράζει το microοντέλο CIPP (από τα αρχικά των λέξεων Context Input

15

Process Product) το οποίο ανήκει στην οmicroάδα θεωρητικών σχηmicroάτων

laquoΑποφάσεων ndash∆ιοίκησηςraquo στην οποία επικρατεί η άποψη ότι η

αξιολόγηση είναι συνυφασmicroένη microε τη διαδικασία λήψης αποφάσεων

κατά την άσκηση διοίκησης και ότι η αξιολόγηση στην ουσία είναι ένα

microέσον στα χέρια της διοίκησης για την πραγmicroατοποίηση των στόχων της

Το microοντέλο αξιολόγησης CIPP (Stufflebeam 1994) είναι προσαρmicroοσmicroένο

στην αξιολόγηση προγραmicromicroάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης και

στοχεύει στο να βοηθήσει τόσο αυτούς που παίρνουν αποφάσεις και

καταρτίζουν προγράmicromicroατα εκπαίδευσης όσο και τους εκπαιδευτικούς

στην πράξη να αξιοποιήσουν τα αποτελέσmicroατα της αξιολόγησης

Στο πλαίσιο των τεσσάρων ειδών-τύπων εκπαιδευτικών αποφάσεων που

διακρίνει το πρόγραmicromicroα και είναι

bull Οι αποφάσεις σχεδίασης

bull Οι αποφάσεις δοmicroής και οργάνωσης

bull Οι αποφάσεις εφαρmicroογής και

bull Οι αποφάσεις ανάδρασης

Το microοντέλο CIPP προτείνει αντίστοιχα διαφορετικά είδη αξιολόγησης που

αποβλέπουν στην ολοκληρωmicroένη αξιολόγηση των εκπαιδευτικών

προγραmicromicroάτων

bull Αξιολόγηση του πλαισίου που αποβλέπει στην αξιολόγηση του

περιβάλλοντος που θα οργανωθεί το πρόγραmicromicroα

bull Αξιολόγηση εισόδου που αφορά στη συλλογή πληροφοριών που θα

βοηθήσουν στη λήψη αποφάσεων στην επιλογή εναλλακτικών

λύσεων όσον αφορά την υλοποίηση του προγράmicromicroατος και την

ικανοποίηση των στόχων και των αναγκών του πληθυσmicroού στόχου

bull Αξιολόγηση της διαδικασίας και αφορά στη διαπίστωση

προβληmicroάτων στην εφαρmicroογή του προγράmicromicroατος και

bull Αξιολόγηση αποτελέσmicroατος που αποσκοπεί στη διαπίστωση της

υλοποίησης των σκοπών και στόχων που τέθηκαν αρχικά στη

16

συσχέτιση microε άλλες αξιολογήσεις και στην εκτίmicroηση τυχόν άλλων

microη προγραmicromicroατισmicroένων αποτελεσmicroάτων

Στο πλαίσιο της αξιολόγησης αυτού του προγράmicromicroατος θα

αξιοποιήσουmicroε και αρχές αξιολόγησης που χρησιmicroοποιούνται από άλλα

θεωρητικά σχήmicroατα όπως είναι τα στοχοκεντρικά (σχήmicroατα σκοπών) τα

οποία θα ενισχύσουν την ουσιαστική αξιολόγηση του προγράmicromicroατος και

κυρίως θα αναδείξουν τη σχέση και τη συνάφεια microεταξύ των στόχων των

microέτρων-δράσεων και των αποτελεσmicroάτων

Έτσι για την αξιολόγηση του προγράmicromicroατος laquoΈνταξη παιδιών

παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείοraquo θα στηριχθούmicroε αφενός

στη φιλοσοφία και στα δεδοmicroένα του σχεδιασmicroού του προγράmicromicroατος

όπως αυτά παρουσιάζονται στο εγκεκριmicroένο τεχνικό δελτίο του έργου το

οποίο θα αποτελέσει και τη βάση της ανάλυσής microας και αφετέρου σε

πρωτογενή και δευτερογενή στοιχεία όπως αυτά θα προκύψουν από την

υλοποίησή του

Όπως φαίνεται στο τεχνικό δελτίο η υλοποίηση των στόχων του

προγράmicromicroατος στηρίζεται σε τέσσερις βασικούς άξονες οι οποίοι έχουν

εφαρmicroοστεί microε τις αντίστοιχες δράσεις τους και στα προηγούmicroενα στάδια

υλοποίησης του έργου και έτυχαν θετικής κριτικής από τους αξιολογητές

των προηγούmicroενων φάσεων

Προτεινόmicroενη microέθοδος αξιολόγησης του προγράmicromicroατος

Επειδή το έργο αποτελείται από δέκα διαφορετικά υποέργα των οποίων

το περιεχόmicroενο είναι διαφορετικό αλλά αλληλεξαρτώmicroενο microε κάθετες και

οριζόντιες διασυνδέσεις η microεθοδολογία που θα ακολουθηθεί θα είναι

ενιαία για το σύνολο του έργου και θα διαφοροποιείται microόνο όπου

κρίνεται αναγκαίο

Έτσι για όλα τα υποέργα αλλά και συνολικά το έργο θα ακολουθήσουmicroε

microια microέθοδο που υπαγορεύεται από το περιεχόmicroενο του προγράmicromicroατος

και εξασφαλίζει microια ορθολογική διαδοχική και ολοκληρωmicroένη

προσέγγιση του αντικειmicroένου του έργου καθώς και την αξιοπιστία και

ποιότητα της αξιολόγησής του

17

Συγκεκριmicroένα οι διαδικασίες αφορούν στην

1Ανάλυση των βασικών δεδοmicroένων για τον πληθυσmicroό στόχο του

έργου και ειδικότερα

bull Την κοινωνικό-οικονοmicroική του κατάσταση

bull Σχέσεις microε την περιβάλλουσα κοινωνία

bull Επίπεδο εκπαίδευσης και επίπεδο σχολικής ένταξης των παιδιών

όπως αποτυπώνεται από τις εγγραφές στην υποχρεωτική

εκπαίδευση στην αρχή του έργου και στο τέλος

2 Ανάλυση του έργου και αναζήτηση της συνάφειας στόχων-

δράσεων του έργου και ειδικότερα

bull Ανάλυση των αξόνων πολιτικής του έργου

bull Σκοπός και επιmicroέρους στόχοι των υποέργων του προγράmicromicroατος

bull περιγραφή των δράσεων

bull Κατανοmicroή των πόρων σε επίπεδο υποέργων και δράσεων του

προγράmicromicroατος

bull Αναmicroενόmicroενα αποτελέσmicroατα από την εφαρmicroογή των υποέργων και

αν είναι δυνατόν ποσοτικοποίηση τους

bull ∆ηmicroιουργία δεικτών αξιολόγησης του έργου

3 Υλοποίηση του έργου (Συλλογή και καταγραφή των δεδοmicroένων-

στοιχείων υλοποίησης του έργου

bull Ανάλυση των δράσεων

bull Αξιοποίηση του επιστηmicroονικού προσωπικού

bull Τρόπος υλοποίησης των δράσεων

bull Συλλογή δεδοmicroένων σε σχέση microε τους δείκτες αξιολόγησης

bull ∆ιάρκεια ολοκλήρωσης των προβλεπόmicroενων δράσεων

bull Οργάνωση και λειτουργία των τεσσάρων αξόνων του προγράmicromicroατος

bull Περιεχόmicroενο επιmicroορφωτικών προγραmicromicroάτων

18

bull Οργάνωση δραστηριοτήτων διάχυσης και αξιοποίησης των

αποτελεσmicroάτων

bull Ανάλυση του τρόπου υλοποίησης και της έκτασης της ενισχυτικής

διδασκαλίας

bull Λειτουργία των συνεργατών του προγράmicromicroατος

4 Καταγραφή και ανάλυση των αποτελεσmicroάτων της εφαρmicroογής

του προγράmicromicroατος και ειδικότερα

bull Καταγραφή των στοιχείων που αποτυπώνουν τα αποτελέσmicroατα της

κάθε δράσης

bull Ανάλυση των στοιχείων σε σχέση microε τους δείκτες που έχουν

οριστεί σε προηγούmicroενη φάση

bull Ανάλυση των αποτελεσmicroάτων των δράσεων σε σχέση microε το βαθmicroό

αντιmicroετώπισης των προβληmicroάτων του πληθυσmicroού στόχου

bull Συmicroβολή της επιmicroόρφωσης στην επίτευξη του σκοπού και των

στόχων του έργου

bull Συmicroβολή των microέσων που διατέθηκαν στην υλοποίηση των στόχων

bull Ανάλυση των αποτελεσmicroάτων σε σχέση microε τους αρχικούς στόχους

του προγράmicromicroατος κατά υποέργο και συνολικά - συνολική

αξιολόγηση

Η συλλογή των δεδοmicroένων πορείας υλοποίησης του προγράmicromicroατος αλλά

και αξιολόγησης των αποτελεσmicroάτων θα γίνει microε δυο τρόπους

Τα στοιχεία που σχετίζονται microε την πορεία του προγράmicromicroατος θα

συλλεγούν από τα τριmicroηνιαία δελτία τις εκθέσεις των περιφερειακών

Γραmicromicroατειών καθώς και τα στοιχεία που συγκεντρώνονται από το ΚΕ∆Α

Επίσης ορισmicroένα στοιχεία πορείας υλοποίησης του προγράmicromicroατος

ζητήθηκαν από τις γραmicromicroατείες microε άmicroεση επικοινωνία του αξιολογητή

Για να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση του προγράmicromicroατος προβλέφθηκε και

πραγmicroατοποιήθηκε microια εmicroπειρική έρευνα που απέβλεπε στην

19

αξιολόγηση του προγράmicromicroατος microέσω της συλλογής και καταγραφής των

απόψεων (πρωτογενών στοιχείων) των άmicroεσα συmicromicroετεχόντων και

επωφελούmicroενων από την εφαρmicroογή του προγράmicromicroατος αλλά και τα

αποτελέσmicroατά του

Για αυτή την έρευνα η οποία πραγmicroατοποιήθηκε τον Ιούνιο και Ιούλιο

σχεδιάστηκαν και διανεmicroήθηκαν τέσσερα διαφορετικά ερωτηmicroατολόγια

στοχεύοντας σε διαφορετικό πληθυσmicroό αλλά microε περιεχόmicroενο το οποίο

θα microπορούσε να αποτυπώσει ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία των

δράσεων του προγράmicromicroατος αλλά και microε στόχο τα αποτελέσmicroατα των

ερωτηmicroατολογίων να microπορούν να οδηγήσουν σε συγκρίσεις

Έτσι τα τέσσερα ερωτηmicroατολόγια τα οποία είναι σύντοmicroα και περιεκτικά

απευθύνονται

bull Στους διευθυντές των σχολείων παρέmicroβασης

bull Στους εκπαιδευτικούς που συmicromicroετείχαν στην ενισχυτική

διδασκαλία

bull Στους microαθητές των τmicroηmicroάτων ενισχυτικής διδασκαλίας και

bull Στους γονείς των microαθητών των τmicroηmicroάτων ενισχυτικής διδασκαλίας

Η επεξεργασία των ερωτηmicroατολογίων και η ανάλυση των αποτελεσmicroάτων

θα αποτελέσει ξεχωριστό κεφάλαιο στην αξιολόγηση του προγράmicromicroατος

microετά την ανάλυση των δευτερογενών στοιχείων υλοποίησης του


20

3 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Σκοπός του προγράmicromicroατος είναι η δηmicroιουργία των προϋποθέσεων

εκείνων που διασφαλίζουν σrsquo όλους του microαθητές ίσες ευκαιρίες

πρόσβασης σε όλες τις βαθmicroίδες εκπαίδευσης

Το πρόγραmicromicroα θέτει στο κέντρο της παρέmicroβασής του το σχολείο και

προσπαθεί να επιδράσει σε όλους τους παράγοντες που συmicromicroετέχουν

στην εκπαιδευτική διαδικασία και στόχος του είναι να διευκολυνθεί το

σχολείο στην υλοποίηση αποτελεσmicroατικών microέτρων- προς όφελος των

microαθητών- τόσο για την υποστήριξη της γλωσσικής microόρφωσης και της

microάθησης όσο και για την διαπολιτισmicroική διαmicroόρφωση της σχολικής

ζωής

Οι βασικοί στόχοι του προγράmicromicroατος είναι

1 Η αξιολόγηση των ήδη υφιστάmicroενων θεσmicroών για τη σχολική ένταξη

των παλιννοστούντων και αλλοδαπών microαθητών και η διαmicroόρφωση

ενός θεσmicroικού πλαισίου διαπολιτισmicroικής παρέmicroβασης στο ελληνικό

εκπαιδευτικό σύστηmicroα

2 Η διαmicroόρφωση προγραmicromicroάτων σπουδών η παραγωγή διδακτικού

και εποπτικού υλικού και η ανάπτυξη νέων διδακτικών

προσεγγίσεων για τη στήριξη της microάθησης των παλιννοστούντων και

αλλοδαπών παιδιών

3 Η προετοιmicroασία και αξιοποίηση δίγλωσσων εκπαιδευτικών καθώς

και άλλου εξειδικευmicroένου προσωπικού για τη σχολική υποστήριξη

των παλιννοστούντων ndash αλλοδαπών microαθητών ώστε να καταστούν

ικανοί να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του σχολικού


4 Η διαmicroόρφωση προγράmicromicroατος συmicroβουλευτικής και ψυχολογικής

υποστήριξης microαθητών εκπαιδευτικών και γονέων καθώς και

ενίσχυσης των σχέσεων microεταξύ σχολείου- οικογένειας και

κοινότητας

21

5 Η ευαισθητοποίηση γηγενών γονέων microαθητών εκπαιδευτικών και

στελεχών της εκπαίδευσης για τις δυνατότητες αρmicroονικής

συmicroφοίτησης σε πολυπολιτισmicroικά σχολεία

6 Η ενίσχυση και ενθάρρυνση παλιννοστούντων ndash αλλοδαπών γονέων

να συmicromicroετέχουν ενεργά στις προσπάθειες της πολιτείας και του

σχολείου για ένταξη των παιδιών τους στο ελληνικό εκπαιδευτικό

σύστηmicroα

7 Η ανάπτυξη microηχανισmicroών στήριξης και πληροφόρησης οι οποίοι

αφενός θα υποστηρίζουν και θα συνδέουν τις επιmicroέρους

δραστηριότητες του Προγράmicromicroατος και αφετέρου θα διασφαλίζουν

τον πολλαπλασιασmicroό και τη βιωσιmicroότητα των αποτελεσmicroάτων τους

8 Η παρακολούθηση και αξιολόγηση της εφαρmicroογής όλων των

δραστηριοτήτων του Προγράmicromicroατος

Το πρόγραmicromicroα αποτελείται από 13 υποέργα τα οποία παρουσιάζονται

συνοπτικά στον παρακάτω πίνακα

22

ΤΑ ΥΠΟΕΡΓΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ

ΥΠΟΕΡΓΑ

ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΩΝ ΥΠΟΕΡΓΩΝ

ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΩΝ ΥΠΟΕΡΓΩΝ

ΤΙΤΛΟΣ ΥΠΟΕΡΓΟΥ

1 Επιστηmicroονική στήριξη του Έργου και δηmicroιουργία δικτύου συνεργατών-διαχείριση και

οργάνωση

2 ∆ηmicroιουργία ∆ικτύου συνεργατών Αριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης για την

παρακολούθηση των δράσεων ένταξης των παιδιών microε πολιτισmicroικές και γλωσσικές

ιδιαιτερότητες στο εκπαιδευτικό σύστηmicroα

3 ∆ηmicroιουργία ∆ικτύου συνεργατών Πανεπιστηmicroίου Πατρών για την παρακολούθηση των

δράσεων ένταξης των παλιννοστούντων και αλλοδαπών παιδιών microε πολιτισmicroικές και

γλωσσικές ιδιαιτερότητες στο εκπαιδευτικό σύστηmicroα

4 ∆ηmicroιουργία ∆ικτύου συνεργατών του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων για την παρακολούθηση

των δράσεων ένταξης των παιδιών microε πολιτισmicroικές και γλωσσικές ιδιαιτερότητες στο


5 ∆ηmicroιουργία ∆ικτύου συνεργατών του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης για την παρακολούθηση



6 ∆ηmicroιουργία ∆ικτύου συνεργατών του Πανεπιστηmicroίου Αιγαίου για την παρακολούθηση



7 Επιmicroόρφωση εκπαιδευτικών και microελών της εκπαιδευτικής κοινότητας

8 Επιmicroορφωτές

9 Παρεmicroβάσεις ενηmicroέρωσης και ευαισθητοποίησης ndash δηmicroοσιότητα

10 Αναπαραγωγή-Παραγωγή βοηθητικού υλικού

11 Μεταφορά εκπαιδευτικού υλικού

12 Λειτουργία Θερινών τmicroηmicroάτων προγυmicroνασιακής εκπαίδευσης

13 Μέτρα υποστήριξης παλιννοστούντων και αλλοδαπών microαθητών σε σχολεία της

πρωτοβάθmicroιας εκπαίδευσης

23

Από τα υποέργα του προγράmicromicroατος τα έξι (6) πρώτα αναφέρονται σε

δραστηριότητες συντονισmicroού και εφαρmicroογής του καθώς και στελέχωσης

των κεντρικών και περιφερειακών γραmicromicroατειών για να εφαρmicroοστούν

αποτελεσmicroατικότερα και ενιαία οι τέσσερις (4) άξονες του προγράmicromicroατος

που αποτελούν και το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της παρέmicroβασής του στα

σχολεία

Παρουσίαση Υποέργων

1 Επιστηmicroονική στήριξη του Έργου και δηmicroιουργία δικτύου

συνεργατών-διαχείριση και οργάνωση (ΕΚΠΑ)

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΜΕ ΜΕΤΡΗΣΙΜΟΥΣ ∆ΕΙΚΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΜΕΤΡΟΥ ΚΑΤΑ

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ

43 ∆ΕΙΚΤΗΣ ΣΤΟΧΩΝ ΥΠΟΕΡΓΟΥ ΠΟΥ

ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΟ ΜΕΤΡΟ

44 ΜΟΝΑ∆Α ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(101)

45

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝ

Η ΠΟΣΟΤΗΤΑ (102)

ΝΕΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΟΧΙΑΚΗΣ

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

ΙΣΟ∆ΑΝΘΡΕΤΗ12Μ ∆Ι 50

Στο τεχνικό δελτίο του υποέργου παρουσιάζεται αναλυτικά το

περιεχόmicroενό του η οργανωτική δοmicroή της κεντρικής υπηρεσίας

διαχείρισης του προγράmicromicroατος καθώς και οι διαδικασίες πρόσληψης και

απασχόλησης των συνεργατών που προβλέπονται από αυτό

Τα υποέργα 2-6 που ακολουθούν αναφέρονται στις πέντε (5)

περιφερειακές γραmicromicroατείες εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος που

ανταποκρίνονται στην περιφερειακή διάσταση της εφαρmicroογής του και

είναι από πλευράς περιεχοmicroένου ταυτόσηmicroα δεδοmicroένου ότι οι

περιγραφόmicroενες δραστηριότητες ταυτίζονται ώστε να εξασφαλίζεται η

24

οmicroοιοmicroορφία στην εφαρmicroογή του σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο

Στο τεχνικό δελτίο του κάθε υποέργου καθορίζονται οι δραστηριότητες

και οι ευθύνες των περιφερειακών υπηρεσιών καθώς και ο τρόπος

στελέχωσής τους σε συνάρτηση microε την κεντρική οργάνωση του


2 ∆ηmicroιουργία ∆ικτύου συνεργατών Αριστοτέλειου

Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης



42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45



35611



ΙΣΟ∆ΑΝΘΡΕΤΗ12Μ ∆Ι

19

3 ∆ηmicroιουργία ∆ικτύου συνεργατών Πανεπιστηmicroίου Πατρών



42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45



34903 Απασχολούmicroενοι δοmicroών microε επιλέξιmicroες τις δαπάνες των

αmicroοιβών τους

Πλήθος ατόmicroων 12

4 ∆ηmicroιουργία ∆ικτύου συνεργατών του Πανεπιστηmicroίου

Ιωαννίνων



25

42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45



35611 ΝΕΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΟΧΙΑΚΗΣ

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΙΣΟ∆ΑΝΘΡΕΤΗ12Μ ∆Ι 12

5 ∆ηmicroιουργία ∆ικτύου συνεργατών του πανεπιστηmicroίου Κρήτης



42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45





6 ∆ηmicroιουργία ∆ικτύου συνεργατών του Πανεπιστηmicroίου Αιγαίου



42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45





Τα Υποέργα 7-13 αντιστοιχούν στους άξονες

παρέmicroβασης του προγράmicromicroατος στο σχολείο και είναι

ΑΞΟΝΑΣ Αrsquo ndash ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (ΥΠΟΕΡΓΑ 12amp13)

Μέτρα γλωσσικής και microαθησιακής υποστήριξης παλιννοστούντων

και αλλοδαπών microαθητών σε σχολεία της Α΄ Βάθmicroιας Εκπαίδευσης

Οι δράσεις του έργου έχουν ως κύριο αποδέκτη και σηmicroείο αναφοράς

την ίδια τη σχολική microονάδα Στοχεύουν στη γενική αναβάθmicroισή της microέσα

26

από ένα πολυδιάστατο σχήmicroα υποστήριξης ανάλογα microε τις

ιδιαιτερότητες του κάθε σχολείου και αφορούν

bull ειδικά microέτρα υποστήριξης των αλλόγλωσσων microαθητών

bull εφαρmicroογή νέων παιδαγωγικών και διδακτικών πρακτικών στις

laquomicroικτές τάξειςraquo

δηmicroιουργία προϋποθέσεων για θετικό παιδαγωγικό κλίmicroα και

διαπολιτισmicroική επικοινωνία στο σχολείο

Το είδος και η έκταση των microέτρων εξαρτάται από τις ανάγκες και τις

δυνατότητες της σχολικής microονάδας και λαmicroβάνουν υπόψη το ποσοστό

των αλλοδαπών microαθητών στο συγκεκριmicroένο σχολείο Εξασφαλίζεται για

όλα τα σχολεία της χώρας όπου φοιτούν αλλοδαποί microαθητές η

πρόσβαση σε έντυπο και ηλεκτρονικό εκπαιδευτικό ενηmicroερωτικό

συmicroβουλευτικό και επιmicroορφωτικό υλικό

Στα σχολεία microε υψηλό ποσοστό αλλοδαπών microαθητών προβλέπεται

επίσης

bull εξακρίβωση των αναγκών και σχεδιασmicroός της παρέmicroβασης

bull διάθεση εκπαιδευτικού υλικού και ενηmicroέρωση για τις δυνατότητες

εφαρmicroογής του

bull διάθεση σχεδίων διδασκαλίας και στοιχείων προγραmicromicroατισmicroού για

τη διδασκαλία στις ΤΥ και τα ΦΤ

bull διάθεση σχεδίων εργασίας και προτάσεων για δραστηριότητες

διαπολιτισmicroικού προσανατολισmicroού

απασχόληση ειδικευmicroένου διδακτικού προσωπικού που αναλαmicroβάνει

επικουρούmicroενο από συνεργάτες του έργου την οργάνωση το συντονισmicroό

και την υλοποίηση των microέτρων υποστήριξης των αλλόγλωσσων microαθητών

σε συνεργασία microε τη διοίκηση του σχολείου καθώς και του δικτύου

επικοινωνίας microε τη σχολική κοινότητα τους γονείς και την τοπική

κοινωνία

Οι ενέργειες που περιλαmicroβάνοναται σε αυτόν τον άξονα είναι

27

1 Οργάνωση και Συντονισmicroός των microέτρων υποστήριξης των

παλιννοστούντων και αλλοδαπών microαθητών σε συνεργασία microε τη

διεύθυνση του σχολείου

2 Αξιολόγηση γλωσσοmicroάθειας στην Ελληνική

3 Γλωσσική και microαθησιακή υποστήριξη των παλιννοστούντων και

αλλοδαπών microαθητών microέσω της διδασκαλίας της ελληνικής ως

δεύτερης γλώσσας ndash αξιοποίηση του εκπαιδευτικού υλικού που

είχε παραχθεί στο πλαίσιο του ΕΠΕΑΕΚ Ι και ΙΙ

4 Προγράmicromicroατα διαπολιτισmicroικών δραστηριοτήτων

5 Σύνδεση σχολείου-οικογένειας-κοινότητας

ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΟ∆ΟΥ amp ∆ΙΑΚΡΙΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΥΠΟΕΡΓΟΥ (ΟΜ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

κτλ)

37 ΚΩ∆

(95)

38 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

∆ΙΑΚΡΙΤΟΥ

ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΑ (96)

39 ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ

ΠΟΣΟΤΗΤΑ (97)


(98)

41 ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

(99)

3520100 ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΕΣ 432000 Ανθρωποώρες 3456000

ΣΥΝΟΛΟ 3456000



42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45



34689 Επωφελούmicroενοι άντρες microαθητές πρωτοβάθmicroιας

εκπαίδευσης από προγράmicromicroατα διαπολιτισmicroικής

ίδ

Υπηρεσίες σε microαθητές-

σπουδαστές-φοιτητές

7500

34690 Επωφελούmicroενες γυναίκες microαθήτριες πρωτοβάθmicroιας


εκπαίδευσης



7500

34815 Προγράmicromicroατα για microαθητές άνδρες γυναίκες


Πλήθος προγραmicromicroάτων 1200

34843 ∆οmicroές πρωτοβάθmicroιας εκπαίδευσης οι οποίες

επωφελούνται από εκπαιδευτικές παρεmicroβάσεις

Πλήθος ∆οmicroών 600

28

ΘΕΡΙΝΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΠΡΟΓΥΜΝΑΣΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΣ



42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΗ










ΑΞΟΝΑΣ Βrsquo ndash ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ (ΥΠΟΕΡΓΑ 7amp 8)

Αντικείmicroενο του έργου είναι η παροχή υπηρεσιών microε τίτλο

laquoΕπιmicroόρφωση εκπαιδευτικών και microελών της εκπαιδευτικής κοινότηταςraquo

ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΩΝ ∆ΡΑΣΕΩΝ

Οι επιmicroορφωτικές δραστηριότητες υλοποιούνται σε επίπεδο νοmicroού

(∆ιεύθυνσης Εκπαίδευσης)

Για την εκτέλεση έργου απαιτείται η υλοποίηση των ακόλουθων

διακριτών φάσεων

1 Σχεδιασmicroός και οργάνωση των επιmicroορφωτικών δραστηριοτήτων

2 Σχεδιασmicroός και παροχή υλικοτεχνικής υποδοmicroής

3 Υλοποίηση των επιmicroορφωτικών δραστηριοτήτων

ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΟ∆ΟΥ amp ∆ΙΑΚΡΙΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΥΠΟΕΡΓΟΥ (ΟΜ ΕΡΓΑΣΙΩΝ κτλ)

37 ΚΩ∆

(95)


∆ΙΑΚΡΙΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

ΦΑ (96)




(98)


(99)


ΣΥΝΟΛΟ 72000

29

Αναλυτικότερα

Η Κεντρική Επιστηmicroονική Επιτροπή καθορίζει τον κατrsquo αρχήν αριθmicroό

των εκπαιδευτικών ανά γεωγραφική περιφέρεια και την κοινοποιεί στις

περιφερειακές επιστηmicroονικές επιτροπές Η κατανοmicroή αυτή θα στηριχθεί

στην αξιολόγηση των εξής δεδοmicroένων

του δείκτη ndash στόχου της επιmicroόρφωσης (7000 επιmicroορφούmicroενοι

εκπαιδευτικοί) Ο δείκτης microπορεί να είναι υψηλότερος του ποσοστού

του πληθυσmicroού ndash στόχου (αλλοδαποί microαθητές) σε κάθε γεωγραφική

περιοχή των διαπιστωmicroένων από την microέχρι σήmicroερα εφαρmicroογή του

προγράmicromicroατος ιδιαιτεροτήτων κάθε περιοχής

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΜΕ ΜΕΤΡΗΣΙΜΟΥΣ ∆ΕΙΚΤΕΣ

ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΜΕΤΡΟΥ ΚΑΤΑ


42

ΚΩ∆ΙΚ

ΟΣ

43 ∆ΕΙΚΤΗΣ ΣΤΟΧΩΝ

ΥΠΟΕΡΓΟΥ ΠΟΥ


44 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(101)

45

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΤΙΣΜΕΝΗ

ΠΟΣΟΤΗΤΑ

(102)

34601 Επιmicroορφούmicroενοι Άνδρες Πλήθος ατόmicroων 2500

34603 Επιmicroορφούmicroενες Γυναίκες Πλήθος ατόmicroων 4500

34805 Προγράmicromicroατα επιmicroόρφωσης Πλήθος 300

Κατανοmicroή επιmicroορφώσεων κατά περιφέρειες

Περιφέρειες

Αττική Στερεά

Ελλάδ

α

Θεσνίκη Πάτρα Ιωάννιν

α

Κρήτη Αιγαίο

∆ιηmicroερίδες 14 2 12 2 6 4 4

30

Επιmicroορφώσεις 140 20 120 20 60 40 40

Επιmicroορφούmicroενοι 1750 250 1500 250 750 500 500

Παρατήρηση 7 διηmicroερίδες στην Αττική δύο σε κάθε περιφέρεια

76 επιmicroορφώσεις στελεχών εκπαίδευσης ως εξής Αττική 28 Μακεδονία

16 Ιωάννινα 8 Αιγαίο 8 Πάτρα 8 Κρήτη 8

Παράλληλα οι εκπαιδευτικοί της παρέmicroβασης θα παρακολουθήσουν

όλες τις επιmicroορφώσεις που θα διεξαχθούν στην εκπαιδευτική περιοχή

που διδάσκουν

Χρονική περίοδος Ιανουάριος 2006 - Απρίλιος 2007

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1 Κάθε ηmicroερίδα αποτελείται από 5 επιmicroορφώσεις (εργαστήρια) στις

οποίες θα λαmicroβάνουν microέρος 125 εκπαιδευτικοί σε οmicroάδες των 25

ατόmicroων που θα εναλλάσσονται κυκλικά

2 Κάθε εκπαιδευτικός θα παρευρίσκεται σε 2 ηmicroερίδες

Όργάνωση και υλοποίηση επιmicroέρους επιmicroορφωτικών σεmicroιναρίων

a Γενικές επιmicroορφώσεις ( περίπου 50) για εκπαιδευτικούς

σχολικών microονάδων περίπου 2500 χιλιάδων σχολικών

microονάδων microε στόχο την ενηmicroέρωσή τους για τους στόχους του

προγράmicromicroατος για το εκπαιδευτικό υλικό και για το

σχεδιασmicroό της σχολικής παρέmicroβασης

b ∆ιασχολικές-Ενδοσχολικές επιmicroορφώσεις microε εργαστηριακή

microορφή (περίπου 50) για εκπαιδευτικούς που διδάσκουν σε

πολυπολιτισmicroικά σχολεία και σε σχολεία που έχουν παραλάβει

το εκπαιδευτικό διδακτικό υλικού που έχει παραχθεί στο

πλαίσιο του έργου

c Ταχύρρυθmicroα Σεmicroινάρια (50) σε εκπαιδευτικούς που διδάσκουν

σε τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας τάξεις υποδοχής και

φροντιστηριακά τmicroήmicroατα

31

d Επιπλέον προτείνεται η πραγmicroατοποίηση κοινών συναντήσεων

(30) διευθυντών εκπαίδευσης διευθυντών σχολικών microονάδων

εκπαιδευτικών γονέων και microαθητών microε στόχο την οmicroαλή

ένταξη των αλλοδαπών και παλιννοστούντων microαθητών στο

ελληνικό εκπαιδευτικό σύστηmicroα και την αποδοχή τους από το

ευρύτερο κοινωνικό σύνολο

ΑΞΟΝΑΣ Γrsquo ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ

Ο άξονας αυτός υλοποιείται στο πλαίσιο των υποέργων 7813

Ο Άξονας Γrsquo έχει ως ευρύτερο σκοπό α) την ψυχοκοινωνική υποστήριξη

των microαθητών την ευαισθητοποίησή τους και άσκηση δεξιοτήτων σε

θέmicroατα επικοινωνίας διαπροσωπικών σχέσεων και διαπολιτισmicroικής

κατανόησης και συνεργασίας β) την προαγωγή της ψυχικής υγείας

διαπολιτισmicroικής κατανόησης και θετικού laquoκλίmicroατοςraquo στα πλαίσια του

σχολικού περιβάλλοντος και γ) την προώθηση της συνεργασίας σχολείου

ndash οικογένειας - κοινότητας

Ο Άξονας Γrsquo έχει τους ακόλουθους στόχους

bull Ευαισθητοποίηση ενηmicroέρωση κατανόηση και άσκηση δεξιοτήτων

όλων των microαθητών της τάξης στα ακόλουθα ευρύτερα θέmicroατα

επικοινωνία χειρισmicroός συναισθηmicroάτων laquoδιαφορετικότηταraquo και

πολιτισmicroός αυτοαντίληψη-αυτοεκτίmicroηση σχέσεις microε εκπαιδευτικούς

σχέσεις microε συνοmicroήλικους σχέσεις microε γονείς αντιmicroετώπιση αγχογόνων

καταστάσεων- κρίσεων επίλυση συγκρούσεων

bull Συmicroβουλευτική υποστήριξη των παλιννοστούντων - αλλοδαπών

microαθητών microε βάση τις συγκεκριmicroένες ανάγκες και δυσκολίες

προσαρmicroογής microε σκοπό τη διευκόλυνση της προσαρmicroογής τους στο

κανονικό σχολείο καθώς και των οικογενειών τους στην ελληνική

σχολική κοινότητα και κοινωνία

bull Ευαισθητοποίηση ενηmicroέρωση και συmicroβουλευτική εκπαιδευτικών

για θέmicroατα ψυχοκοινωνικής προσαρmicroογής των microαθητών

32

διαπροσωπικής επικοινωνίας διαπολιτισmicroικής κατανόησης και

υποστήριξης microε βάση τις συγκεκριmicroένες ανάγκες και δυσκολίες των

παλιννοστούντων - αλλοδαπών microαθητών και συνεργασίας σχολείου-

οικογένειας-κοινότητας

bull Ενηmicroέρωση και συmicroβουλευτική γονέων για θέmicroατα

ψυχοκοινωνικής προσαρmicroογής των microαθητών και συνεργασίας

οικογένειας-σχολείου-κοινότητας

bull Κατάρτιση άσκηση και επιmicroόρφωση σχολικών ψυχολόγων

microεταπτυχιακών φοιτητών και εκπαιδευτικών στο σχεδιασmicroό και

εφαρmicroογή παρεmicroβατικών προγραmicromicroάτων στο σχολείο

bull ∆ηmicroιουργία δικτύων επικοινωνίας-εποπτείας (σχολείο-

κόmicroβοςharrσχολεία συγκεκριmicroένης περιοχής harr εκπαιδευτική

περιφέρεια harr Πανεπιστήmicroιο Αθηνών harr Κέντρο Έρευνας και

Εφαρmicroογών Σχολικής Ψυχολογίας)

bull Συγγραφή-παραγωγή εκπαιδευτικού-επιmicroορφωτικού υλικού για

εκπαιδευτικούς microαθητές γονείς

bull Ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών ως προς τις δυσκολίες

κοινωνικής ένταξης των microαθητών microε διαφορετική πολιτισmicroική

προέλευση αλλά και όλων των microαθητών που παρουσιάζουν

προβλήmicroατα προσαρmicroογής και συmicroπεριφοράς

bull Ενίσχυση και στην αξιοποίηση του ρόλου του εκπαιδευτικού ως

προς την καλλιέργεια κλίmicroατος συνεργασίας και αποδοχής microέσα στη

σχολική τάξη

bull Εφαρmicroογή προγραmicromicroάτων επιmicroόρφωσης σε θέmicroατα

συmicroβουλευτικής που συmicroβάλλουν στη διαmicroόρφωση ουσιαστικής

παιδαγωγικής σχέσης δασκάλου-microαθητή

bull Μείωση της απόρριψης και της περιθωριοποίησης των

παλιννοστούντων και αλλοδαπών microαθητών στο πλαίσιο της σχολικής

τάξης microέσα από την εφαρmicroογή παρεmicroβατικών ενεργειών microέσα στην

τάξη

33

bull Ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης των microαθητών των

πολυπολιτισmicroικών τάξεων

bull Ενηmicroέρωση του διδακτικού προσωπικού των σχολείων για τις

υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής στήριξης που υπάρχουν στην περιοχή στην

οποία βρίσκονται τα σχολεία

Αρmicroονική συmicroβίωση σε πολυπολιτισmicroικές κοινωνίες χωρίς φαινόmicroενα

ρατσισmicroού και κοινωνικού αποκλεισmicroού

Ο Άξονας Γrsquo περιλαmicroβάνει τις παρακάτω ενέργειες

1 Επιmicroόρφωση εκπαιδευτικών

2 Ενηmicroέρωση του προσωπικού των σχολείων

3 Η συνέχιση της εφαρmicroογής του Προγράmicromicroατος στα σχολεία του

∆ικτύου

4 ∆ιεύρυνση του ∆ικτύου Σχολείων

ΑΞΟΝΑΣ ∆rsquo ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Το πρόγραmicromicroα προβλέπει την διαδικασία αξιολόγησής του η οποία

περιλαmicroβάνει α) την εσωτερική και β) την εξωτερική αξιολόγηση Και οι

δύο θα γίνουν από ειδικούς στον τοmicroέα της αξιολόγησης επιστήmicroονες οι

οποίοι θα έχουν επαρκή εmicroπειρία σε θέmicroατα αξιολόγησης και

εκπαίδευσης παλιννοστούντων και αλλοδαπών Για το σκοπό αυτό θα

συνεργασθούν microε τους βασικούς παράγοντες και άλλους συντελεστές

εκτέλεσης του έργου Η εσωτερική αξιολόγηση θα προηγηθεί της

εξωτερικής το πόρισmicroα της οποίας θα τεθεί υπόψη των εξωτερικών

αξιολογητών οι οποίοι θα ορισθούν από την αρmicroόδια Υπηρεσία του

ΥΠΕΠΘ

Όσον αφορά στην εσωτερική αξιολόγηση στην οποία αναφέρεται και η

παρούσα microελέτη το πρόγραmicromicroα προβλέπει τρεις φάσεις α) την αρχική

διαγνωστική β) την ενδιάmicroεση διαmicroορφωτική και γ) την τελική ή

αθροιστική αξιολόγηση

34

Επειδή ο άξονας αυτός καθυστέρησε να υλοποιηθεί και ενεργοποιήθηκε

τον Μάιο του 2007 αποφασίστηκε να υλοποιηθούν οι δυο από τις τρεις

φάσεις που είναι α) η ενδιάmicroεση και β)η τελική αξιολόγηση Η τελική

αξιολόγηση θα παρουσιαστεί δυο microήνες microετά την ηmicroεροmicroηνία λήξης του


ΑΞΟΝΑΣ Εrsquo ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ-ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΚΠΑΙ∆ ΥΛΙΚΟΥ

(ΥΠΟΕΡΓΟ 10 amp 11)

35

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΜΕ ΜΕΤΡΗΣΙΜΟΥΣ ∆ΕΙΚΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΜΕΤΡΟΥ

ΚΑΤΑ


42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ



44 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(101)

45



350056 ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ-ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΒΙΒΛΙΩΝ

ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΣ-ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ

ΠΛΗΘΟΣ ΕΡΓΩΝ 240000

35042 ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ndash ΜΕΘΟ∆ΩΝ

ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ (ΠΑΡΑΓΩΓΗ


ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΥΛΙΚΟΥ

Β ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΕΡΓΟΥ

ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ YΠΟΕΡΓΟΥ

Στο πλαίσιο του Υποέργου θα γίνουν οι ακόλουθες εργασίες

Παραγωγή και επανεκτύπωση των νέων τίτλων του βοηθητικού εκπαιδευτικού

υλικού (βλ Υποέργο 1) Υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν περί τα 10000

αντίτυπα ανά τίτλο Η παραγωγή των νέων τίτλων θα πραγmicroατοποιηθεί αφού

εγκριθούν οι τίτλοι αυτοί από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Τροποποίηση και επανεκτύπωση περιορισmicroένου αριθmicroού αντιτύπων

βοηθητικού εκπαιδευτικού υλικού που παρήχθη στο Ι και στο ΙΙ ΕΠΕΑΕΚ

microετά από συνεννόηση microε τη διαχειριστική Αρχή και αφού έχουν εγκριθεί από

το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Το παρόν Υποέργο θα ανατεθεί σε ανάδοχο που θα επιλεγεί microετά από ανοικτό

διαγωνισmicroό

36



Στο πλαίσιο του Έργου προκύπτουν ανάγκες microεταφοράς υλικού Πρόκειται για

microεταφορές εγγράφων και υλικού Συγκεκριmicroένα θα γίνουν τουλάχιστο 3 microεταφορές

βοηθητικού υλικού σε κάθε νοmicroό Ταυτόχρονα θα γίνεται και αποστολή microικρότερων

δεmicroάτων και εγγράφων από εταιρεία courier

Για αυτό το λόγο κρίνεται αναγκαίο να προχωρήσουmicroε σε ανοικτό διαγωνισmicroό για την

επιλογή του αναδόχου

ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΟ∆ΟΥ amp ∆ΙΑΚΡΙΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΚΟΥ

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΥΠΟΕΡΓΟΥ (ΟΜ ΕΡΓΑΣΙΩΝ κτλ)

37

ΚΩ∆

(95)


∆ΙΑΚΡΙΤΟΥ

ΤΜΗΜΑΤΟΣ

ΦΑ (96)

39

ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ


40 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(98)

41

ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜ

ΟΣ

(99)

35204

00

ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

10 Ανθρωποmicroήνες

120000

ΣΥΝΟΛΟ 120000

ΑΞΟΝΑΣ ΣΤrsquo (ΥΠΟΕΡΓΟ 9) ΠΡΟΒΟΛΗ-∆ΙΑΧΥΣΗ-∆ΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ

Στο πλαίσιο του υποέργου θα οργανωθούν και θα συντονισθούν

παρεmicroβάσεις ενηmicroέρωσης και ευαισθητοποίησης στις τοπικές κοινωνίες

για αύξηση της αποδοχής και της διεισδυτικότητας του προγράmicromicroατος

microε άmicroεση εmicroπλοκή των κοινωνικών φορέων που ασχολούνται microε θέmicroατα

κοινωνικής ενσωmicroάτωσης των παλιννοστούντων και αλλοδαπών microε στόχο

37

την ενίσχυση της αποτελεσmicroατικότητας των παρεmicroβάσεων Επιπλέον θα

πραγmicroατοποιηθούν όλες οι απαιτούmicroενες δράσεις δηmicroοσιότητας του

έργου

Στο Υποέργο περιλαmicroβάνονται δράσεις οργάνωσης και διεξαγωγής

ηmicroερίδων συνεδρίων δηmicroοσιεύσεων στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο

παραγωγή διαφηmicroιστικού υλικού κλπ

Πιο αναλυτικά προβλέπεται να πραγmicroατοποιηθούν τα ακόλουθα

1 ∆ηmicroιουργία Κινητών ∆ανειστικών Βιβλιοθηκών

Προβλέπεται η λειτουργία 1 κινητής βιβλιοθήκης Η βιβλιοθήκη θα

εφοδιαστεί microε τίτλους που θα απευθύνονται σε παιδιά και θα αποτελέσει

κέντρο συζήτησης και ανταλλαγής απόψεων Ο χώρος λειτουργίας της

microπορεί να είναι κάποια σχολική microονάδα πνευmicroατικό κέντρο ή δηmicroόσια

βιβλιοθήκη και θα είναι επισκέψιmicroος από όλα τα σχολεία της περιοχής

Προβλέπεται η λειτουργία της σε microία πόλη (ή γειτονιά) κάθε microήνα

(συνολικά 10 πόλεις) Η βιβλιοθήκη θα λειτουργεί καθηmicroερινά 5 ώρες

2 ∆ηmicroιουργία λήψη επεξεργασία και αξιοποίηση διαδραστικού υλικού

(από όλους τους εmicroπλεκόmicroενους - microαθητές εκπαιδευτικούς γονείς) σε

όλα τα σύγχρονα microέσα επικοινωνίας

α) Web site β) Έντυπο Newsletter για γονείς εκπαιδευτικούς και

microαθητές γ) ΜΜΕ (ραδιόφωνο εφηmicroερίδες)

Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η οργάνωση microικτών οmicroάδων (παιδιά

αλλοδαπών και Ελλήνων) στις οποίες θα δίνεται ένα θέmicroα να

επεξεργαστούν και να παράξουν περιεχόmicroενο Το θέmicroα θα είναι σχετικό

microε τους στόχους του έργου και θα καθορίζεται σε συνεργασία microε τους

συνεργάτες και τεχνικούς κάθε microέσου (τηλεόραση βίντεο έντυπο) ενώ

στη συνέχεια θα παράγεται το αντίστοιχο προϊόν (βίντεο ηχογραφηmicroένη

εκποmicroπή έντυπο ηλεκτρονικό) Το τελικό προϊόν θα επιδιωχθεί να

προβληθεί από τα ΜΜΕ και να αποτελέσει έτσι πηγή αναγνώρισης και

38

αmicroοιβή για την προσπάθεια στα παιδιά που συmicromicroετείχαν Σε κάθε

περίπτωση θα είναι διαθέσιmicroο στο web site του έργου

Κάθε οmicroάδα παιδιών θα παρακολουθείται στην υλοποίηση από δύο

ειδικούς για το αντίστοιχο microέσο ένα τεχνικό κι ένα δηmicroιουργικό (πχ

σκηνοθέτη ndash οπερατέρ) Τα παιδιά θα συmicromicroετέχουν σε όλα τα στάδια

παραγωγής του έργου τους

Η ενέργεια προβλέπεται να συνδυαστεί microε την ενέργεια 1 Έτσι σε κάθε

πόλη που θα επισκεφτεί η κινητή βιβλιοθήκη θα γίνει ένα αντίστοιχο

εργαστήριο (συνολικά 10 εργαστήρια) Τέλος 10 ακόmicroη εργαστήρια θα

γίνουν στην Αθήνα

3 Έκδοση ηλεκτρονικού περιοδικού για θέmicroατα διαπολιτισmicroικής

αγωγής

Θα είναι προσβάσιmicroο microέσω του site του έργου Το περιοδικό θα

ενηmicroερώνεται τακτικά microε νέα σχετικά microε το πρόγραmicromicroα θα επιδιώκει

συνεργασίες microε το κοινό και θα φιλοξενεί εκλαϊκευmicroένα άρθρα που θα

απευθύνονται στο κοινό (γονείς και παιδιά) και θα καλύπτουν θέmicroατα

σχετικά microε τη λειτουργία των σχολείων και τους ενδιαφέρουν Θα

παρουσιάζει επίσης την κίνηση των άλλων ενεργειών που θα

υλοποιούνται Την ενέργεια θα υλοποιήσουν δύο συντάκτες ένας

γραφίστας ndash εικονογράφος κι ένας προγραmicromicroατιστής Η ενέργεια

προβλέπεται να αρχίσει δύο microήνες microετά την έναρξη του έργου και θα

συνεχιστεί καθrsquo όλη τη διάρκειά του

4 ∆ιοργάνωση κεντρικών ηmicroερίδων για α) την δηmicroοσιοποίηση και

διάχυση των αποτελεσmicroάτων του Έργου β) την καταπολέmicroηση της

ξενοφοβίας γ) το ολοκαύτωmicroα των Εβραιών στο δεύτερο παγκόσmicroιο

πόλεmicroο δ) το πρόβληmicroα της microετανάστευσης ε) την προώθηση

αντιρατσιστικών πρακτικών

39

Το παρόν Υποέργο θα υλοποιηθεί από εξωτερικό ανάδοχο που θα

προκύψει microετά από ανοικτό διαγωνισmicroό



37

ΚΩ∆

(95)


∆ΙΑΚΡΙΤΟΥ

ΤΜΗΜΑΤΟΣ

ΦΑ (96)

39



40 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(98)

41


ΟΣ

(99)

32704

00

∆ΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ 100 Πλήθος

10000

32706

00

ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ -

ΗΜΕΡΙ∆ΕΣ

10 Πλήθος

245000

32707

00

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ

ΥΛΙΚΟΥ

10000 Πλήθος

113500

ΣΥΝΟΛΟ 368500

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΜΕ ΜΕΤΡΗΣΙΜΟΥΣ ∆ΕΙΚΤΕΣ ΠΟΥ

ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΜΕΤΡΟΥ ΚΑΤΑ


42

ΚΩ∆ΙΚ

ΟΣ

43 ∆ΕΙΚΤΗΣ ΣΤΟΧΩΝ ΥΠΟΕΡΓΟΥ

ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΟ ΜΕΤΡΟ

44 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(101)

45

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣ

ΜΕΝΗ


40

30975 ∆ΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΗΜΕΡΙ∆ΕΣ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΣ 7 30592 ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ (ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ ΑΡΙΘΜΟΣ 10000

30982 ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ∆ΙΑΧΥΣΗΣ ΣΤΑ ΜΜΕ ΠΛΗΘΟΣ 100

ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ

Γ1 ΕΠΑΡΚΕΙΑ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΑΠΟ∆ΟΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ

(∆ΕΙΚΤΕΣ ΕΚΡΟΗΣ) ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ

Η Πράξη έχει πλήρως ποσοτικοποιηmicroένους στόχους απόδοσης που συνάδουν microε τους

στόχους του Μέτρου

Συγκεκριmicroένα

o Η Πράξη θα ωφελήσει 50000 παλιννοστούντες και αλλοδαποί microαθητές της

πρωτοβάθmicroιας εκπαίδευσης (στόχος Μέτρου 125000 microαθητές)

o Στο πλαίσιο της Πράξη θα επιmicroορφωθούν 7000 εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθmicroιας

εκπαίδευσης και λοιπά microέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας (στόχος Μέτρου 5000

εκπαιδευτικοί)

Πλέον των στόχων του Μέτρου η Πράξη θα

o παρέmicroβει σε 2000 σχολεία της πρωτοβάθmicroιας εκπαίδευσης παρέχοντας

ενηmicroέρωση και δίνοντας βοηθητικό υλικό

o λειτουργήσει 1800 τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας σε 600 σχολεία της

πρωτοβάθmicroιας εκπαίδευσης και θα ωφεληθούν 15000 παλιννοστούντες και

αλλοδαποί microαθητές της πρωτοβάθmicroιας εκπαίδευσης

o λειτουργήσει 45 θερινά τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας προγυmicroνασιακής

εκπαίδευσης και θα ωφεληθούν 900 παλιννοστούντες και αλλοδαποί microαθητές της


o θα δηmicroιουργήσει δίκτυο 115 περίπου συνεργατών microε γεωγραφική διασπορά για την

υποστήριξη του προγράmicromicroατος

41

Ορθολογικός Προγραmicromicroατισmicroός του Προγράmicromicroατος Πίνακας

στόχων και δράσεων του έργου

Κατηγορία δράσης για την επίτευξη των στόχων

Κατηγορία

στόχου

Σεmicroινάρια

επιmicroόρφωσης

εκπαιδευτικών



στελεχών

Τmicroήmicroατα

ενισχυτικής


Ηmicroερίδες και

συνέδρια

∆ιανοmicroή

διδακτικού

υλικού

∆ιανοmicroή

επιmicroορφωτικ

ού υλικού

∆ηmicroιουργία

δικτύων

Παροχή


υλικού και

ενηmicroέρωσης σε

σχολεία

Η παρουσίαση

του διδακτικού

υλικού

προβλεπόταν

να γίνει και

κατά τη

διάρκεια των

επιmicroορφωτικώ

ν σεmicroιναρίων

Η ενηmicroέρωση

στα σχολεία για

τους στόχους

του

Προγράmicromicroατος

περιλαmicroβάνει

και τα στελέχη

της


στελεχών

Στο πλαίσιο

του έργου


η διαmicroονή


υλικού στα

τmicroήmicroατα



Στο έργο


η διανοmicroή


και

επιmicroορφωτικο

ύ υλικού σε

ηmicroερίδες και

συνέδρια

Το έργο

προβλεπότα

ν να

παρέmicroβει σε

2000

σχολεία της

πρωτοβάθmicroι

ας

εκπαίδευση

ς

παρέχοντας

ενηmicroέρωση

Το έργο


ν να


2000



ας


δίνοντας


ό υλικό

Οι συνεργάτες

των τοπικών

δικτύων των

πέντε

περιφερειών

της χώρας

πραγmicroατοποίησ

αν ενηmicroέρωση

των σχολείων

σχετικά microε τους

στόχους του


Επιmicroόρφωση



του



να

επιmicroορφωθούν

7000

εκπαιδευτικοί

της

πρωτοβάθmicroιας


και λοιπά

microέλη της

εκπαιδευτικής


Κατά τη



ών

σεmicroιναρίων


η

επιmicroόρφωση

των

εκπαιδευτικώ

ν γύρω από

το υλικό και

τη microέθοδο


στα τmicroήmicroατα




του

Προγράmicromicroατο

ς


η


των


ν σε ηmicroερίδες

και συνέδρια

Στο έργο


ν η διανοmicroή

εκπαιδευτικ

ού υλικού

σε


ούς

Στο έργο




ού υλικού σε


ούς

Η οργάνωση

της



να γίνει microε τη

βοήθεια των

τοπικών

συνεργατών του


42


στελεχών της


Στο πλαίσιο του


προβλεπόταν να


στελέχη της



και

Κατά τη



ών



η


των στελεχών

της


γύρω από το

υλικό και τη

microέθοδο






του


ς


η



της


σε ηmicroερίδες


Στο έργο




υλικού σε



ς

Στο έργο







Η οργάνωση

της



της


ανήκε στην

ευθύνη των

τοπικών

δικτύων

συνεργατών

Προσφορά

κανονικής



Στα πλαίσια

του έργου


η επιmicroόρφωση

των


για την

αναβάθmicroιση

της ποιότητας

της



Στα πλαίσια του

έργου

προβλεπόταν η




για την

αναβάθmicroιση της

ποιότητας της



Το έργο


να

λειτουργήσει

1800




σε 600


πρωτοβάθmicroια

ς



του έργου


η βελτίωση


της



microέσω της

ευαισθητοποί

ησης της

κοινής

γνώmicroης


του έργου




υλικού για

τη βελτίωση

της



ς


του έργου




ού υλικού

για τη

βελτίωση της




του έργου


συγκρότηση

δικτύου

τοπικών

συνεργατών για

την

υποβοήθηση

της οργάνωσης

και της

λειτουργίας των

τmicroηmicroάτων



Προσφορά

έκτακτης




του έργου



των


για την



της



των θερινών



έργου





για την







Το έργο


να


45 θερινά




microε σκοπό να

ωφεληθούν

900

παλιννοστούν

τες και

αλλοδαποί

microαθητές της


του έργου


η βελτίωση


της





microέσω της


ησης της

κοινής

γνώmicroης


του έργου




υλικού για


της



ς των

θερινών



του έργου




ού υλικού

για τη







του έργου



δικτύου

τοπικών


την



και της


θερινών



43


ς



Ευαισθητοποίη

ση της κοινής

γνώmicroης


του έργου



των


ως

πολλαπλασιασ

τών των ιδεών

του


για την

ευαισθητοποίη


γνώmicroης


έργου




εκπαίδευσης ως

πολλαπλασιαστ

ών των ιδεών

του


για την

ευαισθητοποίησ

η της κοινής

γνώmicroης

Η


ηση της

κοινής

γνώmicroης




τοπικών


του


ς


του έργου




υλικού για

την

ευαισθητοπ

οίηση των

γονέων ως

τmicroήmicroατος

της κοινής

γνώmicroης


του έργου






ούς και



ως

πολλαπλασι

αστών των

ιδεών του

Προγράmicromicroατ

ος στην

κοινή

γνώmicroη


του έργου


ενεργοποίηση

του δικτύου



την



γνώmicroης

∆ίκτυο

υποστήριξης

δράσεων του

έργου σε

τοπικό επίπεδο

Στο έργο


η συmicromicroετοχή


τοπικών


για την

οργάνωση

σεmicroιναρίων για

εκπαιδευτικού

ς

Στο έργο


συmicromicroετοχή του

δικτύου

τοπικών


την οργάνωση




Στο έργο




τοπικών


για την

οργάνωση

των τmicroηmicroάτων



Στο έργο




τοπικών


για την

οργάνωση των

θερινών




Στο έργο


ν η

συmicromicroετοχή


τοπικών


για τη

διανοmicroή του


υλικού σε

σχολεία

Στο έργο


ν η



τοπικών


για τη

διανοmicroή




ούς και



Το έργο


να

δηmicroιουργήσει

δίκτυο 115

περίπου

συνεργατών microε

γεωγραφική

διασπορά για

την υποστήριξη

του


σε πανελλαδική

κλίmicroακα

∆ίκτυο


συντονισmicroού

και εποπτείας

Το δίκτυο



του



αν συντονίζει

και να

εποπτεύει τα

σεmicroινάρια


Το δίκτυο



του


προβλεπόταν αν

συντονίζει και

να εποπτεύει τα




Το δίκτυο


και

εποπτείας

του


ος


να συντονίζει

και να


Το δίκτυο



του


ς



και να

εποπτεύει τη

διοργάνωση

Το δίκτυο

συντονισmicroο

ύ και

εποπτείας

του

Προγράmicromicroα

τος


ν να

συντονίζει

και να

Το δίκτυο


και

εποπτείας

του


ος


ν να


και να

Το έργο


να


δίκτυο

κεντρικών


τον συντονισmicroό

και την

εποπτεία του


44

των


της





συνεδρίων

και ηmicroερίδων

εποπτεύει

τη διανοmicroή



ού υλικού


διανοmicroή




ούς και



45

4 ΠΟΡΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

41 ΠΛΑΙΣΙΟ

Με την απόφαση 2730623122005 της Ειδικής Υπηρεσίας

∆ιαχείρισης ΕΠΕΑΕΚ του ΥΠΕΘΟ ανατέθηκε στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών

(Φιλοσοφική Σχολή Τmicroήmicroα ΦΠΨ Τοmicroέας Παιδαγωγικής) η συνέχιση

του προγράmicromicroατος laquoΕκπαίδευση Παλιννοστούντων και Αλλοδαπών

Μαθητώνraquo το οποίο εφαρmicroόστηκε και κατά τα έτη 2002-2004 σε 382

σχολικές microονάδες της Αrsquoθmicroιας και Βrsquoθmicroιας εκπαίδευσης

Η τυπική έναρξη του προγράmicromicroατος γίνεται microε την απόφαση

ΦΤΥ35418159Γ13-4-2006 του Υπουργείου Παιδείας microε την

οποία εγκρίνει την εφαρmicroογή του σε σχολικές microονάδες της Αrsquoθmicroιας

Εκπαίδευσης σε εθνικό επίπεδο

Σύmicroφωνα microε αυτήν την απόφαση η εφαρmicroογή του προγράmicromicroατος αρχίζει

σχεδόν στο τέλος της σχολικής χρονιάς 2005-06 και πρακτικά αρχίζει η

προετοιmicroασία των διαδικασιών εφαρmicroογής σε νέα βάση αφού το

Πανεπιστήmicroιο Αθηνών είναι υπεύθυνο πλέον microόνο για την Αrsquoθmicroια

Εκπαίδευση

Θα πρέπει να σηmicroειωθεί η αρνητική επίδραση της συγκυρίας γεγονότων

στον εκπαιδευτικό χώρο που δυσκολεύουν τον συντονισmicroό και την

προώθηση των διαδικασιών αφού η εφαρmicroογή του προγράmicromicroατος

ταυτίζεται microε την περίοδο των καταλήψεων στο φορέα συντονισmicroού και

διαχείρισης του που είναι το Πανεπιστήmicroιο Αθηνών ndash Τοmicroέας

Παιδαγωγικής

Για την αποτελεσmicroατικότερη εφαρmicroογή του προγράmicromicroατος σrsquo αυτή τη

φάση το Πανεπιστήmicroιο Αθηνών ζήτησε επίσηmicroα την συνεργασία

ορισmicroένων περιφερειακών Πανεπιστηmicroίων για την υλοποίηση των

τεσσάρων αξόνων παρέmicroβασης στα ∆ηmicroοτικά σχολεία και τα

Νηπιαγωγεία

46

Συγκεκριmicroένα τα

bull Αριστοτέλειο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλονίκης microε περιοχή ευθύνης

εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος τη Μακεδονία

bull Πανεπιστήmicroιο Κρήτης microε ευθύνη εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος

την περιφέρεια της Κρήτης

bull Πανεπιστήmicroιο Αιγαίου microε περιοχή ευθύνης όλους τους νοmicroούς του

Αιγαίου

bull Πανεπιστήmicroιο Πατρών microε περιοχή ευθύνης τις δυο περιφέρειες της

Πελοποννήσου

bull Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε περιοχή ευθύνης τις περιφέρειες

Ιονίων Νήσων Ηπείρου Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας

Από τις πρώτες ενέργειες του συντονιστή ήταν ενιαία αντιmicroετώπιση της

στελέχωσης των κεντρικών και περιφερειακών γραmicromicroατειών καθώς και

των συνεργατών και εκπαιδευτικών που θα υλοποιούσαν τον άξονα της

ενισχυτικής διδασκαλίας στα σχολεία

Η προκήρυξη αφορούσε στην πρόσληψη

bull Επιστηmicroονικών συνεργατών

bull Επιmicroορφωτών

bull Ψυχολόγων

bull Τεχνικών συνεργατών κυρίως για την κεντρική διαχείριση του


bull Συνεργατών για τη διοικητική υποστήριξη του έργου και τέλος

bull Εκπαιδευτικών (δασκάλων νηπιαγωγών και φιλολόγων) Η

πρόσληψη φιλολόγων για τη διδασκαλία της γλώσσας στα

∆ηmicroοτικά κρίθηκε αναγκαία λόγω της έλλειψης ανέργων

εκπαιδευτικών της πρωτοβάθmicroιας εκπαίδευσης

Την περίοδο Ιουνίου-Ιουλίου 2006 είχαν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες

στελέχωσης των κεντρικών και περιφερειακών γραmicromicroατειών καθώς και η

47

αξιολόγηση των εκπαιδευτικών που θα συmicromicroετείχαν στο πρόγραmicromicroα και

ειδικά στον άξονα της ενισχυτικής διδασκαλίας

Όσον αφορά στο πλαίσιο εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος θα πρέπει να

επισηmicroάνουmicroε ότι αυτό περιγράφεται ρητά στο τεχνικό δελτίο του έργου

τόσο το συνολικό όσο και στο τεχνικό δελτίο του κάθε υποέργου που

αφορά τους συγκεκριmicroένους φορείς (Πανεπιστήmicroια) υλοποίησης και τις

αντίστοιχες περιφέρειες

Το Πανεπιστήmicroιο Αθηνών έχει την προγραmicromicroατική ευθύνη και τον

απόλυτο έλεγχο υλοποίησης του προγράmicromicroατος ενώ τα συνεργαζόmicroενα

Πανεπιστήmicroια υλοποιούν το πρόγραmicromicroα βασιζόmicroενα σε microια ενιαία

πλατφόρmicroα επιστηmicroονικά και microεθοδολογικά αποδεκτή

Τα περιφερειακά Πανεπιστήmicroια έχουν τη δυνατότητα ανάλογα microε τις

ιδιαιτερότητες που υπάρχουν στη δοmicroή και διάρθρωση των σχολικών

microονάδων καθώς και τη διασπορά τους χωροταξικά να διαφοροποιήσουν

τον τρόπο παρέmicroβασης γνωστοποιώντας τον στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών

Όλες οι παρεmicroβάσεις αποβλέπουν στην διαmicroόρφωση των αναγκαίων και

ευνοϊκών συνθηκών για την επιτυχία του βασικού σκοπού που είναι η

δηmicroιουργία των προϋποθέσεων εκείνων που διασφαλίζουν σrsquo ολους τους

microαθητές ίσες ευκαιρίες πρόσβασης σε όλες τις βαθmicroίδες εκπαίδευσης

Η παρέmicroβαση του προγράmicromicroατος έχει ως σηmicroείο αναφοράς τη σχολική

microονάδα γιατί έτσι microπορεί να αναγνωρίσει τις ιδιαιτερότητες και επίσης

microπορεί να παρέmicroβει ολοκληρωmicroένα microέσα από διαφορετικές

πολυδιάστατες δράσεις ώστε να αναβαθmicroίσει τη λειτουργία του σχολείου

και έτσι να επωφεληθεί το σύνολο των microαθητών του σχολείου

Σε νοmicroαρχιακό και τοπικό επίπεδο ζητήθηκε η συνεργασία των

διευθυντών εκπαίδευσης και των σχολικών συmicroβούλων η συmicroβολή των

οποίων ήταν χρήσιmicroη και ουσιαστική στην εξειδίκευση του

προγράmicromicroατος αλλά και την διάχυση των αποτελεσmicroάτων στο σύνολο της

περιφέρειας δράσης τους Με την εmicroπλοκή ειδικά των σχολικών

συmicroβούλων εξασφαλίζονται τα πολλαπλασιαστικά αποτελέσmicroατα από τη

δράση του προγράmicromicroατος αφού έχουν τη δυνατότητα να διαmicroορφώνουν

48

ευνοϊκές συνθήκες και να επιλύουν προβλήmicroατα που αφορούν το

αντικείmicroενο και τη λειτουργία του προγράmicromicroατος σε σχολικές microονάδες

που δεν εmicroπλέκονται άmicroεσα στις παρεmicroβάσεις του προγράmicromicroατος

Η δραστηριότητα των σχολικών συmicroβούλων σε τοπικό επίπεδο και στο

σύνολο των σχολικών microονάδων της περιφέρειάς τους microέσω της

προσφοράς βοήθειας σε εκπαιδευτικούς που αντιmicroετωπίζουν

προβλήmicroατα στην ένταξη παιδιών αλλοδαπών και παλιννοστούντων στη

σχολική τους microονάδα αποτελεί ένα επαγωγικό και δευτερογενές

αποτέλεσmicroα της εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος το οποίο δεν αξιολογείται

άmicroεσα αλλά θα πρέπει να εκτιmicroάται και να λαmicroβάνεται υπόψη στο

σχεδιασmicroό και την υλοποίηση πολιτικών και κυρίως προγραmicromicroάτων που

αφορούν την αντιmicroετώπιση των προβληmicroάτων ένταξης αλλοδαπών και

παλιννοστούντων στο σχολείο στο πλαίσιο της παροχής ίσων ευκαιριών

εκπαίδευσης από το ελληνικό σχολείο

Σε επίπεδο σχολικής microονάδας υπεύθυνος για την παρέmicroβαση είναι ο

διευθυντής του σχολείου ο οποίος συντονίζει τόσο την έκταση όσο και τον

τρόπο παρέmicroβασης από το πρόγραmicromicroα στο σχολείο Ο διευθυντής

διαπιστώνει τα προβλήmicroατα και τις ανάγκες παρέmicroβασης microε τη βοήθεια

του συλλόγου διδασκόντων για να διαπιστωθεί ο αριθmicroός και το επίπεδο

γλωσσικής ανεπάρκειας των microαθητών που θα συmicromicroετάσχουν στο

πρόγραmicromicroα ενισχυτικής διδασκαλίας

Τέλος από το σύλλογο των διδασκόντων αποφασίζεται ποιος

εκπαιδευτικός θα συmicromicroετάσχει στο τmicroήmicroα ή τα τmicroήmicroατα ενισχυτικής


Στη συνέχεια θα γίνει αναφορά στον τρόπο υλοποίησης των δράσεων

όπως αυτές προβλέπονται από τους τέσσερις άξονες οι οποίοι

παρουσιάστηκαν εκτενώς παραπάνω

49

42 ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ

ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Άξονας 1 ΠΑΙ∆ΑΓΩΓΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΚΑΙ

ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Η παρουσίαση των αποτελεσmicroάτων υλοποίησης του προγράmicromicroατος θα

γίνει στη βάση των αξόνων παρέmicroβασης

∆ΗΜΟΤΙΚΟ

Όλοι οι νοmicroοί της χώρας εντάσσονται στην παρέmicroβαση του

προγράmicromicroατος καθώς και όλα τα σχολεία τα οποία έχουν microαθητές

αλλοδαπούς και παλιννοστούντες Από την απογραφή των microαθητών του

2003 που έγινε από το ΙΠΟ∆Ε διαπιστώνουmicroε ότι η κατανοmicroή των

microαθητών είναι άνιση αφού τα microεγάλα αστικά κέντρα και οι περισσότερες

νησιωτικές περιοχές παρουσιάζουν microεγάλη συγκέντρωση αλλοδαπών και

παλιννοστούντων microαθητών

Επειδή το πρόγραmicromicroα δεν έχει τη δυνατότητα να παρέmicroβει σε όλη την

επικράτεια και να στηρίξει παιδαγωγικά τους microαθητές κυρίως λόγω του

διαθέσιmicroου προϋπολογισmicroού επέλεξε να ενισχύσει κυρίως microαθητές τα

σχολεία των οποίων παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά συγκέντρωσης του

πληθυσmicroού στόχου Συγκεκριmicroένα αποφασίστηκε η παρέmicroβαση να γίνει

σε σχολεία της Αrsquoθmicroιας εκπαίδευσης που έχουν πάνω από 30 microαθητές

αλλοδαπούς και παλιννοστούντες

Στη διαδικασία της υλοποίησης αυτή την απόφαση δεν ακολούθησαν

όλες οι περιφερειακές γραmicromicroατείες δεδοmicroένου ότι στις αγροτικές και

ηmicroιαστικές περιοχές τα σχολεία που έχουν πάνω από 30 microαθητές

αλλοδαπούς και παλιννοστούντες είναι ελάχιστα Εξάλλου η παρέmicroβαση

δεν θα microπορούσε να αφορά microόνο αστικές περιοχές αφού τα σχολεία οι

αγροτικές περιοχές αντιmicroετωπίζουν εξίσου σοβαρά προβλήmicroατα ένταξης

των παιδιών στο σχολείο

50

Η παιδαγωγική παρέmicroβαση για ενίσχυση των microαθητών άρχισε τον

Οκτώβριο του 2006 και ολοκληρώθηκε γιrsquo αυτή τη φάση τον Ιούνιο του

2007 παρά τις δυσχέρειες που παρουσίαζε η εφαρmicroογή στην αρχή λόγω

των απεργιών των εκπαιδευτικών που καθιστούσε αδύνατη microια

συλλογική απόφαση σε επίπεδο σχολικής microονάδας για τη δηmicroιουργία

των τmicroηmicroάτων ενισχυτικής διδασκαλίας και κυρίως για το ποιοι microαθητές

έχουν ανάγκη υποστήριξης Στη συνέχεια οι καταλήψεις των

πανεπιστηmicroίων δυσχέραναν τον συντονισmicroό των περιφερειακών

γραmicromicroατειών αλλά και το συντονισmicroό των σχολείων

Σύmicroφωνα microε τα στοιχεία από την υλοποίηση του προγράmicromicroατος η

ενισχυτική διδασκαλία εφαρmicroόστηκε σε 29 νοmicroούς της χώρας η

κατανοmicroή των οποίων ανά περιφέρεια παρουσιάζεται στη συνέχεια

Ενισχυτική διδασκαλία σε δηmicroοτικά σχολεία

Περιφέρεια Νοmicroός Αριθmicroός

σχολείων

Αριθmicroός


Αριθmicroός

microαθητών

Αττικής Αττικής

(Νοmicroαρχία

Αθηνών

Ανατολικής

Αττικής ∆υτικής

Αττικής

Πειραιώς)

139 547 1852


Μακεδονίας amp

Θράκης

Σερρών 1 6 24

Κεντρικής

Μακεδονίας

Θεσσαλονίκης

Πέλλας

Πιερίας

Χαλκιδικής

28

4

2

21

107

11

10

82

381

45

31

305

51

∆υτικής


Γρεβενών 1 2 3

Ήπειρος Άρτας

Ιωαννίνων

Πρέβεζας

2

2

3

3

10

3

25

39

29

Ιόνια Νησιά Κέρκυρας

Κεφαλληνίας

Λευκάδας

Ζακύνθου

7

7

1

2

9

7

2

2

80

60

16

20

Θεσσαλία Καρδίτσα

Λάρισα

Μαγνησίας

10

6

2

7

6

2

53

38

15

∆ Ελλάδα Αιτωλοακαρνανίας 1 1 10

Πελοπόννησος Αργολίδας

Αχαΐας

Ηλείας

Κορινθίας

Λακωνίας

Μεσσηνίας

1

7

3

5

2

1

1

9

3

5

3

2

15

57

25

68

23

9

Αιγαίου Κυκλάδων

Λέσβού

∆ωδεκανήσου

12

8

14

41

33

44

256

139

182

Κρήτη Ηρακλείου

Ρεθύmicroνου

Χανίων

7

2

29

23

4

84

158

28

601

52

ΣΥΝΟΛΟ 29 Νοmicroοί 330 1069 4587

Πανεπιστήmicro

ια

Σύνολο

Μαθητών

Σχολείων

Παρέmicroβασ

ης

Σύνολο

Αλλοδαπών amp

Παλιννοστούντ

ων


Ενισχυτικ

ής

Μαθητές

Τmicroηmicroάτων

Ενισχυτικ

ής

ΕΚΠΑ 25283 7169 547 1852

Αιγαίου 6446 1292 118 577

Κρήτης 5193 1081 111 787

Ιωαννίνων 6390 1002 52 385

Πάτρας 3928 718 23 197

ΑΠΘ 8882 2726 218 789

ΣΥΝΟΛΟ 56122 13988 1069 4587

Στον παραπάνω πίνακα παρουσιάζονται τα στοιχεία παρακολούθησης

του φυσικού αντικειmicroένου και σε ότι αφορά την εφαρmicroογή του

συγκεκριmicroένου άξονα Στους 29 νοmicroούς της χώρας που παρουσιάζουν τα

microεγαλύτερα προβλήmicroατα υποδοχής και στήριξης των microαθητών

εφαρmicroόστηκε το πρόγραmicromicroα και έγινε παρέmicroβαση σε 330 σχολικές

microονάδες στις οποίες φοιτούν συνολικά 56122 microαθητές εκ των οποίων

13988 είναι αλλοδαποί και παλιννοστούντες microαθητές που αντιστοιχούν

κατά microέσο όρο στο 249 του σχολικού πληθυσmicroού των επιλεγmicroένων

microονάδων

Στα σχολεία παρέmicroβασης δηmicroιουργήθηκαν 1069 τmicroήmicroατα και

συmicromicroετείχαν 4587 microαθητές αλλοδαποί σε τmicroήmicroατα υποδοχής και

φροντιστηριακά microε σχετική διαφοροποίηση ανά περιφέρεια ανάλογα microε

τις παιδαγωγικές και τις microαθησιακές ανάγκες αλλά microε ενιαίο στόχο τη

53

αποτελεσmicroατικότερη στήριξη των microαθητών ώστε να ενταχθούν οmicroαλότερα

στο εκπαιδευτικό σύστηmicroα

Το πρόγραmicromicroα παρείχε εκπαιδευτική βοήθεια στο 3112 των

αλλοδαπών microαθητών των επιλεγmicroένων σχολείων της παρέmicroβασης

επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον στα microαθησιακά προβλήmicroατα των

microαθητών που αφορούν την εκmicroάθηση της ελληνικής γλώσσας ως

δεύτερης δεδοmicroένου ότι ένα microεγάλο microέρος των microαθητών που εισέρχεται

στο ελληνικό σχολείο είτε έχει σηmicroαντικές ελλείψεις στη γνώση της

ελληνικής γλώσσας είτε δεν γνωρίζει καθόλου την ελληνική γλώσσα αν

και το ποσοστό αυτής της κατηγορίας microαθητών microειώνεται σηmicroαντικά τα

τελευταία χρόνια αφού πολλοί από τους αλλοδαπούς microαθητές του

∆ηmicroοτικού έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα και οι γονείς τους έχουν

τουλάχιστον στοιχειώδη γνώση της ελληνικής γλώσσας

Όσον αφορά στην εφαρmicroογή του άξονα 1 (Μέτρα υποστήριξης

παλιννοστούντων και αλλοδαπών microαθητών σε σχολεία της πρωτοβάθmicroιας

εκπαίδευσης) οι διαδικασίες που ακολουθήθηκαν αναδεικνύουν τόσο τον

ορθολογικό τρόπο σχεδιασmicroού και την αποτελεσmicroατική εφαρmicroογή του

όσο και τα προβλήmicroατα που δηmicroιουργούνται από τις καθυστερήσεις

την ασυνέχεια και τον περιορισmicroένο προϋπολογισmicroό του προγράmicromicroατος

για αυτόν τον άξονα σε εθνικό επίπεδο

Καταρχήν σε ότι αφορά την οργάνωση και το συντονισmicroό των microέτρων

στήριξης το πρόγραmicromicroα φρόντισε microε αντικειmicroενικές διαδικασίες

(προκήρυξη κριτήρια αξιολόγησης αξιολόγηση υποψηφίων) να

εξασφαλίσει το κατάλληλο προσωπικό που θα στελέχωνε και θα

συmicromicroετείχε στην εκmicroάθηση της ελληνικής γλώσσας αλλά και στη στήριξη

των αλλοδαπών microαθητών Έγινε προκήρυξη και επελέγησαν άνεργοι

εκπαιδευτικοί και φιλόλογοι αλλά και εν ενεργεία εκπαιδευτικοί των

microονάδων παρέmicroβασης που εκδήλωσαν ενδιαφέρον

Η στήριξη αφορούσε τους αλλόγλωσσους microαθητές και έγινε microε δυο

τρόπους Η επιλογή των microαθητών του σχολείου που θα συmicromicroετείχαν στην

παρέmicroβαση έγινε από τους εκπαιδευτικούς του σχολείου όπου microε τη

χρήση τεστ κλιmicroακωτής δυσκολίας γλωσσοmicroάθειας ή γλωσσικής

54

επάρκειας διαπίστωναν αφενός το microέγεθος του προβλήmicroατος και

αφετέρου προσδιόριζαν τις ελλείψεις και τις ανάγκες των microαθητών που

αντιmicroετώπιζαν πρόβληmicroα

Μετά την επεξεργασία των τεστ γινόταν από τους εκπαιδευτικούς

κατάταξη των microαθητών σε επίπεδα (Επίπεδο Α επίπεδο Β επίπεδο Γ)

γλωσσικής ικανότητας ή γλωσσοmicroάθειας τόσο των νεοαφιχθέντων όσο και

αυτών που είχαν γεννηθεί στην Ελλάδα από αλλοδαπούς γονείς Έτσι

δηmicroιουργήθηκαν τmicroήmicroατα υποδοχής κυρίως για τους microαθητές microε

σοβαρά προβλήmicroατα ανεπάρκειας γνώσης της ελληνικής γλώσσας και

λειτουργούσαν στο πλαίσιο του κανονικού προγράmicromicroατος καθώς και

φροντιστηριακά τmicroήmicroατα τα οποία λειτουργούσαν microετά το πέρας των

microαθηmicroάτων στο πλαίσιο του ολοήmicroερου ή απογευmicroατινά τmicroήmicroατα

Σrsquo αυτή τη φάση του προγράmicromicroατος η υποστήριξη των microαθητών

περιορίστηκε αυστηρά στη βελτίωση της γλωσσικής επάρκειας των

microαθητών microέσω της εφαρmicroογής νέων παιδαγωγικών και διδακτικών

προσεγγίσεων (εξατοmicroικευmicroένη διδασκαλία συνεργατική διδασκαλία

εργασία σε οmicroάδες microέθοδος project κλπ) για τις οποίες οι

εκπαιδευτικοί είχαν ενηmicroερωθεί microέσα από τα προγράmicromicroατα

επιmicroόρφωσης Σε ορισmicroένες περιφέρειες microε την επιλογή των

εκπαιδευτικών και πριν αναλάβουν την ενισχυτική διδασκαλία των

αλλοδαπών microαθητών υπήρξε σειρά επιmicroορφωτικών δράσεων microε κύριο

άξονα την παρουσίαση σχεδίων διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας του

διδακτικού υλικού του τρόπου παρέmicroβασης στη σχολική microονάδα του

στόχου του προγράmicromicroατος καθώς και των δυσκολιών των αλλόγλωσσων

microαθητών στο γλωσσικό σύστηmicroα Στόχος ήταν οι εκπαιδευτικοί να

ακολουθήσουν κοινή microέθοδο διδασκαλίας Αυτό ήταν εφικτό σε τmicroήmicroατα

microε microαθητές του ίδιου επιπέδου γλωσσοmicroάθειας ενώ οι εκπαιδευτικοί που

είχαν στο τmicroήmicroα τους microαθητές διαφορετικών επιπέδων αναγκάστηκαν να

ακολουθήσουν διαφορετική microέθοδο διδασκαλίας

Στη διάρκεια της διδασκαλίας οι εκπαιδευτικοί χρησιmicroοποιούσαν το

διδακτικό υλικό που παρέχει το πρόγραmicromicroα και το οποίο απευθύνεται

55

σε όλους του microαθητές των τmicroηmicroάτων στήριξης (Υπόλοιπο βιβλίων από την

προηγούmicroενη φάση εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος)

Αξιολογώντας την εφαρmicroογή του άξονα αυτού στο δηmicroοτικό

διαπιστώνουmicroε ότι οι βασικοί στόχοι του επιτυγχάνονται και σε πολλές

περιπτώσεις η αποτελεσmicroατικότητά του ξεπερνά τους καθορισmicroένους

στόχους αφού σε ορισmicroένες περιπτώσεις οι microαθητές ετοιmicroάζονται πλήρως

για την επόmicroενη microέρα αφήνοντας την τσάντα τους στο σχολείο και άλλοι

εντάσσονται νωρίτερα από τον προβλεπόmicroενο χρόνο σε κανονικές τάξεις

και παρακολουθούν κανονικά το επίπεδο της τάξης τους Την

αποτελεσmicroατικότητα αυτής της παρέmicroβασης επιβεβαιώνουν τα

αποτελέσmicroατα της εmicroπειρικής έρευνας που αναφέρονται στην πρόοδο

των microαθητών και την βαθmicroολογία τους στους τοmicroείς που αναφέρονται

στην γνώση της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας και παρουσιάζονται

αναλυτικά στο επόmicroενο κεφάλαιο και τεκmicroηριώνουν την θετική εικόνα

αλλά και την αποτελεσmicroατικότητα του προγράmicromicroατος

Γενικά εντοπίστηκαν οι αδυναmicroίες του κάθε microαθητή χωριστά και

αντιmicroετωπίστηκαν δίνοντάς του τη δυνατότητα να προχωρήσει στο

επόmicroενο στάδιο ή στο επόmicroενο επίπεδο γλωσσοmicroάθειας Υπήρξαν όmicroως

όπως φαίνεται από τις εκθέσεις των περιφερειακών υπευθύνων

περιπτώσεις microαθητών που παρουσίασαν microεγάλες ελλείψεις και δεν

καλύφτηκαν είτε λόγω της ηλικίας είτε λόγω του περιορισmicroένου χρόνου

εφαρmicroογής (λόγω των διαγωνισmicroών και προκηρύξεων για

εκπαιδευτικούς) του συγκεκριmicroένου άξονα

Επίσης το ποσοστό κάλυψης των αναγκών είναι σηmicroαντικό αφού όπως

αναφέρθηκε παραπάνω η παρέmicroβαση κάλυψε έναν στους τρεις microαθητές

αλλοδαπούς των σχολείων παρέmicroβασης παρά την επίδραση εξωτερικών

παραγόντων στον ένα ακαδηmicroαϊκό χρόνο λειτουργίας του προγράmicromicroατος

(απεργίες των εκπαιδευτικών της Αrsquoθmicroιας εκπαίδευσης στην αρχή του

σχολικού έτους καταλήψεις στα πανεπιστήmicroια που συντόνιζαν την

εφαρmicroογή του προγράmicromicroατος) Το έργο υλοποιήθηκε microε γρήγορους

ρυθmicroούς παρά τις αρνητικές συνθήκες που αναφέρθηκαν παραπάνω

γιατί τα φαινόmicroενα αυτά δεν είχαν την ίδια ένταση σε όλες τις

56

περιφερειακές γραmicromicroατείες του προγράmicromicroατος αλλά και οι συντονιστές

στη διάρκεια των απεργιών και των καταλήψεων δεν εγκατέλειψαν

πλήρως το έργο

Όmicroως στην εφαρmicroογή του microέτρου διαπιστώνονται και ορισmicroένα

προβλήmicroατα τα οποία προέρχονται κυρίως από τον χρόνο εφαρmicroογής

αλλά και τον περιορισmicroένο γιrsquo αυτόν τον άξονα προϋπολογισmicroό σε σχέση

microε τις διαπιστωmicroένες ανάγκες των microαθητών όπως προκύπτουν από την

αξιολόγηση της γλωσσικής ικανότητας των microαθητών στην οποία

διαπιστώνεται ότι υπάρχουν πολύ περισσότεροι microαθητές οι οποίοι

αποτελούν υποκείmicroενα προς ένταξη στο πρόγραmicromicroα αυτό και

παρέmicroβασης για τη βελτίωση της γλωσσοmicroάθειάς τους

Συγκεκριmicroένα η δηmicroιουργία τmicroηmicroάτων υποδοχής ή φροντιστηριακών

εξαρτάται άmicroεσα τόσο από το συνολικό προϋπολογισmicroό της δράσης όσο

και από την κατανοmicroή του στις περιφέρειες για τις οποίες οι

διαπιστωmicroένες ανάγκες στήριξης των microαθητών είναι πολύ περισσότερες

και σηmicroαντικές λόγω της διασποράς του πληθυσmicroού αλλά και της

συγκέντρωσης αλλοδαπών σε συγκεκριmicroένες περιοχές της χώρας όπως

διαπιστώθηκε από την καταγραφή τους Θα πρέπει να σηmicroειώσουmicroε ότι

οι ανάγκες υποστήριξης είναι τόσο σηmicroαντικές και επιτακτική η

δηmicroιουργία τmicroηmicroάτων στήριξης που οι εκπαιδευτικοί umlαναγκάζονταιuml να

συmicromicroετάσχουν microε το πραγmicroατικά πενιχρό ωριαίο επιmicroίσθιο που

προσφέρει το πρόγραmicromicroα (10 ευρώ την ώρα microικτά)

∆ιαπιστώνεται επίσης η καθυστέρηση ορισmicroένων ενεργειών που

δηmicroιουργούν προβλήmicroατα συντονισmicroού τα οποία αποβαίνουν

ανασταλτικά στην αύξηση της αποτελεσmicroατικότητας του άξονα αλλά και

στον συντονισmicroό των συmicromicroετεχόντων και ειδικά

Καθυστέρησε το τεστ γλωσσοmicroάθειας που προβλέπει το πρόγραmicromicroα για

την αξιολόγηση της γλωσσικής ικανότητας των αλλοδαπών microαθητών microε

αποτέλεσmicroα την ενιαία αξιολόγηση και τον καθορισmicroό του επιπέδου των

microαθητών στους οποίους θα πρέπει να παρέmicroβει το πρόγραmicromicroα Μέχρι

τον Ιούλιο βρισκόταν στο στάδιο της κατάρτισης και το φθινόπωρο θα

57

γινόταν η στάθmicroισή του για να αξιολογηθεί η αξιοπιστία του και στη

συνέχεια να εφαρmicroοστεί καθολικά

Αντί αυτού παρατηρούνται τρεις διαφορετικοί τρόποι αντιmicroετώπισης της

έλλειψης του τεστ γλωσσικής ικανότητας

1 Ορισmicroένες περιφέρειες χρησιmicroοποίησαν τα τεστ του Παιδαγωγικού

Ινστιτούτου το οποίο σε σχέση microε το στόχους του προγράmicromicroατος

κρίνεται ως ακατάλληλο αλλά ελλείψει άλλου χρησιmicroοποιήθηκε

ως υποκατάστατο του σταθmicroισmicroένου τεστ του προγράmicromicroατος

2 Σε άλλες περιφέρειες χρησιmicroοποιήθηκαν πιλοτικά άλλα τεστ

γλωσσοmicroάθειας αmicroφιβόλου αποτελέσmicroατος και χρησιmicroότητας και

3 Τέλος σε άλλες περιοχές δεν χρησιmicroοποιήθηκε κανένα τεστ αλλά

ο σύλλογος των διδασκόντων σε κάθε σχολείο σε ειδική

συνεδρίαση αξιολόγησε τους microαθητές ανάλογα microε τις επιδόσεις

τους στη γλώσσα αλλά και την προσωπική άποψη για κάθε

microαθητή ώστε να κρίνει ποιοι από τους παλιννοστούντες και

αλλοδαπούς microαθητές θα χρειάζονται γλωσσική και microαθησιακή

υποστήριξη

Επίσης microε βάση τα παραπάνω δεν ήταν δυνατόν να γίνουν και τεστ

προόδου όπως προβλέπονται σε διάστηmicroα (8) οκτώ microηνών από το αρχικό

διαγνωστικό τεστ για να γίνει ο έλεγχος προόδου των microαθητών που

συmicromicroετείχαν στη δράση και να διαπιστωθεί η αποτελεσmicroατικότητα αυτής

της παρέmicroβασης

Σε περιοχές εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος δεν τηρήθηκαν τα ατοmicroικά

δελτία και ο φάκελος εργασιών του microαθητή όπως προβλέπεται από το

πρόγραmicromicroα για να αξιολογείται η πρόοδος του κάθε microαθητή αλλά και να

ελέγχεται η microέθοδος και η πορεία εφαρmicroογής της ενισχυτικής

διδασκαλίας Η διαφοροποίηση οφείλεται κατά κύριο λόγο στην

προσπάθεια παροχής ουσιαστικής βοήθειας στους επιλεγmicroένους microαθητές

στον περιορισmicroένο διαθέσιmicroο χρόνο εφαρmicroογής της παρέmicroβασης και

λιγότερο στην τήρηση των laquoτύπωνraquo που ήταν η δηmicroιουργία του ατοmicroικού

φακέλου του microαθητή

58

Τέλος στα περισσότερα τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας δεν

χρησιmicroοποιήθηκε το συmicroπληρωmicroατικό βοηθητικό εκπαιδευτικό υλικό

που παρέχει το πρόγραmicromicroα και τούτο γιατί microέχρι το τέλος του

προηγούmicroενου σχολικού έτους δεν είχε γίνει η αναπαραγωγή του

βελτιωmicroένου και συmicroπληρωmicroένου διδακτικού υλικού που προβλέπεται

από το πρόγραmicromicroα για τεχνικούς λόγους Έτσι οι ανάγκες καλύφθηκαν

microερικώς από το λιγοστό υπάρχον (stock) από την προηγούmicroενη φάση

εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος και microε την παροχή ορισmicroένων τίτλων

(τόmicroων) microόνο στους εκπαιδευτικούς των τmicroηmicroάτων ενισχυτικής

διδασκαλίας και σχεδόν κανένας τίτλος βοηθητικού υλικού στους

microαθητές όπως προβλέπει ο άξονας πέντε (5) του προγράmicromicroατος Αυτό το

στοιχείο αποτέλεσε ένα ακόmicroη στοιχείο διαφοροποίησης της εφαρmicroογής

του προγράmicromicroατος ανά περιφέρεια και το οποίο οδήγησε πολλές φορές

σε αντιδράσεις των εκπαιδευτικών τόσο στο στάδιο της επιmicroόρφωσης όσο

και στην εφαρmicroογή της ενισχυτικής διδασκαλίας

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

Η ίδια παρέmicroβαση που έγινε στα δηmicroοτικά προβλεπόταν και στα

νηπιαγωγεία και microάλιστα η ανάγκη ήταν microεγαλύτερη γιατί οδηγούσε σε

διαφοροποίηση των γνωστικών ικανοτήτων και ειδικά στην ικανότητα

επικοινωνίας των αλλόγλωσσων microαθητών αλλά και διαφοροποίηση από

πλευράς ικανότητας παρακολούθησης των microαθηmicroάτων microε την εισαγωγή

τους στο δηmicroοτικό σχολείο Από εκπαιδευτικής πλευράς η εφαρmicroογή

του microέτρου απέβλεπε στην παροχή ίσων ευκαιριών των microαθητών microε την

είσοδό τους στην Αrsquo τάξη του δηmicroοτικού αλλά και στην καταπολέmicroηση

του αποκλεισmicroού από την εκπαίδευση των microαθητών που παρουσίαζαν

microερική ή ολική ανεπάρκεια στη γνώση της ελληνικής γλώσσας ως

δεύτερης Επίσης πολλά από τα παιδιά αλλοδαπών γονέων έχουν

γεννηθεί στη χώρα microας και θα έπρεπε να αντιmicroετωπιστούν microε ίσους

όρους microε τα παιδιά από Έλληνες γονείς δίνοντάς τους τη δυνατότητα να

έχουν ίσες ευκαιρίες εκπαίδευσης microrsquo αυτά

59

Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τα στοιχεία που αφορούν την

εφαρmicroογή της ενισχυτικής διδασκαλίας στα νηπιαγωγεία όπου η

microεθοδολογία της παρέmicroβασης ήταν διαφορετική λόγω της φύσης της

δοmicroής και λειτουργίας των microονάδων αυτών

Ενισχυτική διδασκαλία στα νηπιαγωγεία


σχολείων

Αριθmicroός


Αριθmicroός

microαθητών



Αθηνών



Αττικής

Πειραιώς)

55 78 1336

Κεντρικής



Πέλλας

Πιερίας


14

7

1

7

27

10

3

17

139

36

8

77

Στερεάς

Ελλάδας

Βοιωτίας

Εύβοιας

Φθιώτιδα

3

5

35

5

5

51

85

48

883


Αχαΐας

Ηλείας

2

4

1

2

7

1

27

41

7

Αιγαίου Λέσβού


2

3

2

4

24

22

60


Ρεθύmicroνου

Χανίων

1

1

5

3

3

10

6

29

32


Από την ανάλυση των στοιχείων της παρέmicroβασης στα νηπιαγωγεία αλλά

και τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα διαπιστώνουmicroε ότι έγινε

παρέmicroβαση σε έξι (6) εκπαιδευτικές περιφέρειες της χώρας στις οποίες

βρίσκονται και οι δυο νοmicroοί (Αττική Θεσσαλονίκη) microε τη microεγαλύτερη

συγκέντρωση αλλοδαπών microαθητών

Στα 146 νηπιαγωγεία των 29 νοmicroών που συmicromicroετείχαν στην παρέmicroβαση

φοιτούν 3861 microαθητές εκ των οποίων το 36 είναι microαθητές αλλοδαπών

γονέων που τα περισσότερα έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα

Πανεπιστή

microια

Σύνολο

Μαθητών

Σχολείων

Παρέmicroβασ

ης

Σύνολο



ων


Ενισχυτική

ς

Μαθητές



ς

ΕΚΠΑ 2360 837 139 2352

Αιγαίου 131 41 6 46

Κρήτης 219 67 16 67

Πάτρας 247 90 10 75

ΑΠΘ 934 363 57 260

ΣΥΝΟΛΟ 3891 1398 228 2800

61

Στο σύνολο αυτών των σχολείων που επελέγησαν δηmicroιουργήθηκαν 228

τmicroήmicroατα στα οποία φοιτούσαν 2785 microαθητές που αντιστοιχούν στο

721 του συνόλου των microαθητών που σηmicroαίνει ότι στην παρέmicroβαση

συmicromicroετείχαν και microη αλλοδαποί microαθητές που αποτελεί και την

αποτελεσmicroατικότερη παιδαγωγική microέθοδο

Η παρέmicroβαση και σrsquo αυτόν τον τοmicroέα δεν είναι ενιαία στο σύνολο του

προγράmicromicroατος microε την έννοια ότι διαφέρει ο τρόπος παρέmicroβασης και σε

ότι αφορά αφενός στη δηmicroιουργία τmicroηmicroάτων στο νηπιαγωγείο που

αποτελούνται αmicroιγώς από παιδιά αλλοδαπών και διεξάγονται

δραστηριότητες ξεχωριστά από τα υπόλοιπα παιδιά της τάξης και

αφετέρου τmicroήmicroατα laquomicroικτάraquo στα οποία η παρέmicroβαση και οι

δραστηριότητες είναι κοινές για όλους τους microαθητές της τάξης Η

κατάσταση αποτυπώνεται στον παραπάνω πίνακα συγκρίνοντας την

τελευταία στήλη microε τη στήλη του συνόλου των microαθητών των

νηπιαγωγείων παρέmicroβασης Η Αττική διαφοροποιείται από τους

υπόλοιπες περιφέρειες Θεωρούmicroε ότι η παρέmicroβαση θα πρέπει να

αποκτήσει ενιαίο τρόπο εφαρmicroογής microέσω επιστηmicroονικού διαλόγου

microεταξύ των υπευθύνων του άξονα όλων των περιφερειών

∆ΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Σrsquo αυτόν τον άξονα προβλέπεται επίσης η εφαρmicroογή προγραmicromicroάτων

διαπολιτισmicroικών δραστηριοτήτων (Α4 του προγράmicromicroατος) σε επιλεγmicroένα

σχολεία και αφορά δραστηριότητες που προβάλλουν την

διαπολιτισmicroικότητα στο ελληνικό σχολείο microέσω σχεδίων εργασίας σε

διάφορα θέmicroατα

Από τα στοιχεία που διαθέτουmicroε microόνο η Αττική και η Κρήτη υλοποίησαν

τέτοιες δραστηριότητες όπως φαίνεται κατά νοmicroό στον πίνακα που

ακολουθεί

Προγράmicromicroατα διαπολιτισmicroικής δραστηριότητας

62

Νοmicroός Αριθmicroός

σχολείων

Σύνολο

microαθητών

Σύνολο


Παλιννοστούντων

Αριθmicroός


Αττική 3 494 208 21

Χανίων 12 2000 468 24

Ηρακλείου 6 894 197 11

ΣΥΝΟΛΟ 21 3388 873 56

Σε όλα τα ενταγmicroένα σχολεία οι αδιόριστοι εκπκοί που είχαν

τοποθετηθεί πήραν microέρος στο σχεδιασmicroό και την υλοποίηση σχεδίων

εργασίας συmicroβάλλοντας microrsquo αυτό στη διαπολιτισmicroική προσέγγιση των

θεmicroάτων που διαπραγmicroατεύτηκαν τα σχολεία

Τα περισσότερα σχολεία σχεδίασαν και υλοποίησαν δραστηριότητες το

δεύτερο τρίmicroηνο του 2007

Σχολεία που έχουν παράδοση εmicroπειρία και γνώση σχεδίασαν και

υλοποίησαν σχέδια εργασίας microε τη συνεργασία των εκπκών του


Πολλά από τα σχολεία της παρέmicroβασης έδωσαν microικρότερη σηmicroασία στις

δραστηριότητες θεωρώντας ότι οι microαθητές τους είχαν περισσότερη

ανάγκη από γλωσσική στήριξη

Για παράδειγmicroα οι υπεύθυνοι εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος της Κρήτης

αναφέρουν στη θεmicroατολογία αυτής της δραστηριότητας τα παρακάτω

σχέδια

bull Θεατρικά θέmicroατα αγωγής καταναλωτή και αγωγής υγείας

περιβαλλοντικά θέmicroατα που διαπραγmicroατεύτηκε το επικουρικό

πρόγραmicromicroα Καλλιπάτειρα κά

bull Προβολές κινηmicroατογραφικών ταινιών αντιρατσιστικού

περιεχοmicroένου καθώς και ταινίες από τις χώρες προέλευσης

των αλλοδαπών microαθητών

63

bull Μύθοι θρύλοι παραδόσεις των χωρών προέλευσης των

microαθητών

bull Μουσικές βραδιές microε microικτές οmicroάδες microαθητών

bull Παιχνίδια επικοινωνίας

bull Θεατρικές παραστάσεις

bull Παραδοσιακά φαγητά των χωρών των microαθητών

bull Παραδοσιακοί βαλκανικοί χοροί

Όπως αναφέρουν οι υπεύθυνοι εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος στην

Κρήτη οι παραπάνω δραστηριότητες έγιναν από τους εκπαιδευτικούς

και συνεργάτες του προγράmicromicroατος είτε ατοmicroικά είτε ως οmicroάδα ή microε τη

συmicromicroετοχή τους σε δρώmicroενα που είχαν σχεδιαστεί από τους

εκπαιδευτικούς των τάξεων των ενταγmicroένων σχολικών microονάδων

Σε πολλές από τις δραστηριότητες πήραν microέρος και γονείς στο σχεδιασmicroό

και στην υλοποίηση και πολλές φορές αξιοποιήθηκαν δεξιότητες και

γνώσεις των αλλοδαπών γονέων

Σκοπός του προγράmicromicroατος ήταν η συmicroβολή στη δηmicroιουργία

αλληλέγγυων πολυπολιτισmicroικών κοινωνιών Μέσα από ποικιλία τεχνικών

και microε βιωmicroατικό τρόπο διερευνήθηκαν οι αρχές του διαπολιτισmicroού microέσω

της microελέτης του υλικού πολιτισmicroού η καλλιέργεια του σεβασmicroού της

εκτίmicroησης της συmicroπάθειας και της δίκαιης microεταχείρισης του

laquoδιαφορετικούraquo η άρση των ετεροτήτων και των κοινωνικών διαφορών η

δηmicroιουργική αφοmicroοίωση των αρχών του ανθρωπισmicroού και της

δηmicroοκρατίας(Έκθεση Επιστηmicroονικού Υπεύθυνου Κρήτης)

Τέλος σε ότι αφορά στις δραστηριότητες σύνδεσης του σχολείου microε την

οικογένεια και την κοινότητα (δραστηριότητα Α5 του Άξονα Α)

δραστηριότητα που αποβλέπει στην ενθάρρυνση της ενεργής συmicromicroετοχής

παλιννοστούντων και αλλοδαπών γονέων στις διαδικασίες του σχολείου

ώστε να προωθηθεί η συνοχή και να αναγνωριστεί και ενισχυθεί η

πολυmicroορφία αλλά και να ενηmicroερωθούν οι γονείς για τη λειτουργία του

64

σχολείου και την πρόοδο των παιδιών τους αυτή δε φαίνεται να

υλοποιήθηκε σrsquo αυτή τη φάση από το πρόγραmicromicroα

Κρίνουmicroε ότι είναι ένας τοmicroέας σηmicroαντικός που πρέπει να ενισχυθεί και

να γίνει κάθε προσπάθεια προσέγγισης των γονέων για να έλθουν πιο

κοντά στο σχολείο αλλά και στα παιδιά τους microέσω της ενηmicroέρωσής τους

για την εκπαιδευτική διαδικασία και την πρόοδό τους στο σχολείο

Αξιολογώντας βέβαια αυτή τη διαδικασία θα πρέπει να τονίσουmicroε ότι

παρόmicroοιες προσπάθειες σύνδεσης του σχολείου microε την οικογένεια έχουν

αποτύχει και συγκεκριmicroένα σε σχέση microε τους έλληνες γονείς αφού

παρουσιάζονται τάσεις φυγόκεντρες στην τριπλή σχέση σχολείο-microαθητές-

γονείς χωρίς να microπορούmicroε να επιmicroερίσουmicroε τις ευθύνες αλλά θεωρούmicroε

ότι το σχολείο που έχει την ευθύνη της εκπαίδευσης θα πρέπει() να έχει

και τη microεγαλύτερη ευθύνη

Όσον αφορά στη δηmicroιουργία θερινών τmicroηmicroάτων (η πρόβλεψη ήταν για

45 θερινά τmicroήmicroατα) ενισχυτικής διδασκαλίας προγυmicroνασιακής

εκπαίδευσης από τα οποία θα ωφελούνταν 900 παλιννοστούντες και

αλλοδαποί microαθητές της πρωτοβάθmicroιας εκπαίδευσης δεν

δηmicroιουργήθηκαν αφενός γιατί το έργο επικέντρωσε το ενδιαφέρον του

στην προσπάθεια να εφαρmicroοστούν τα microέτρα που θα βοηθούσαν

ουσιαστικά τους microαθητές στη διάρκεια του εκπαιδευτικού έτους και

microάλιστα microέσα σε συνθήκες αβεβαιότητας (απεργία των εκπαιδευτικών

της Αrsquoθmicroιας εκπαίδευσης 2 microήνες περίπου στην αρχή του έτους και

καταλήψεις των Πανεπιστήmicroιων πριν και microετά το τέλος του 2006) και

αφετέρου γιατί το πρόγραmicromicroα προβλεπόταν να ολοκληρωθεί τον Ιούλιο

του 2007 ενώ τα θερινά τmicroήmicroατα θα λειτουργούσαν τον Ιούλιο και

Αύγουστο εκτός δηλαδή του χρόνου εφαρmicroογής γεγονός που αποτελεί

πρόβληmicroα στον προγραmicromicroατισmicroό των δραστηριοτήτων

Συνολικά η παρέmicroβαση έχει υπερκαλύψει το στόχο της που

προέβλεπε τη γλωσσική και microαθησιακή υποστήριξη 50000

microαθητών

65

2 Άξονας 2 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ndash ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ

ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ

Η επιmicroόρφωση των εκπαιδευτικών τόσο αυτών που συmicromicroετέχουν στο

πρόγραmicromicroα άmicroεσα microέσω της ενισχυτικής διδασκαλίας όσο και αυτών που

είναι στο ίδιο σχολείο αλλά και άλλων που έχουν στις τάξεις τους

αλλόγλωσσους microαθητές και αντιmicroετωπίζουν το πρόβληmicroα της ένταξής

τους στο σχολείο είναι επιβεβληmicroένη

Όπως προβλέπει το πρόγραmicromicroα και αποτυπώνεται στον αντίστοιχο άξονα

η επιmicroόρφωση χωρίζεται σε τέσσερις (4) κατηγορίες

bull ∆ιηmicroερίδες (16 ώρες)

bull Επιmicroορφώσεις στελεχών της εκπαίδευσης (3 ώρες)

bull ∆ιασχολικέςενδοσχολικές (3 ώρες)

bull Ταχύρυθmicroα σεmicroινάρια (3 ώρες)

Στην εξειδίκευση αυτού του άξονα που έγινε στο ξεκίνηmicroα του έργου

προβλέπεται η χωροταξική κατανοmicroή του συνολικού αριθmicroού των 121

επιmicroορφώσεων για τα δηmicroοτικά και τα νηπιαγωγεία κατά περιφέρεια

εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος και ο στόχος είναι να επιmicroορφωθούν

7625 εκπαιδευτικοί και στελέχη των δυο κατηγοριών (δηmicroοτικά -

νηπιαγωγεία)

Στον πίνακα που ακολουθεί αποτυπώνεται η κατανοmicroή των σεmicroιναρίων

καθώς και ο στόχος ανά περιφέρεια

∆ιηmicroερίδ

ες

Στελεχών

εκπαίδευσ

ης

∆ιασχολικέ

ς

Ενδοσχολι

κές

66

Αριθmicroός

Σεmicroριων

21 4 4 4 Αττική

Αρεπιmicroορ

ων

2100 120 120 80

Αριθmicroός

Σεmicroριων

14 4 3 3 Μακεδονία

Αρεπιmicroορ

ων

1400 120 90 60

Αριθmicroός

Σεmicroριων

4 2 3 3 Πελοπόννησ

ος

Αρεπιmicroορ

ων

400 60 90 60

Αριθmicroός

Σεmicroριων

12 4 4 4 Ήπειρος

Ιόνια

Νησιά

Θεσσαλία Αρεπιmicroορ

ων

1200 120 120 80

Αριθmicroός

Σεmicroριων

5 2 3 3 Αιγαίο

Αρεπιmicroορ

ων

500 60 90 60

Αριθmicroός

Σεmicroριων

5 4 3 3 Κρήτη

Αρεπιmicroορ

ων

500 120 90 60

Σεmicroιναρίω

ν

61 20 20 20 Σύνολο

Επιmicroορφού

microενων

6100 600 600 400

67

Οι επιmicroορφωτικές δραστηριότητες που προβλέπονται στον παραπάνω

πίνακα στοχεύουν στην επιmicroόρφωση 7700 εκπαιδευτικών και στελεχών

της εκπαίδευσης θα ολοκληρωθούν στο τέλος του 2007 (31-12-2007)

και για το λόγο αυτό στη συνέχεια παρουσιάζεται η πορεία υλοποίησης

microέχρι τον Ιούλιο του 2007 Τα συmicroπληρωmicroατικά στοιχεία θα

παρουσιαστούν στην τελική έκθεση αξιολόγησης όπως προβλέπεται από

τον προγραmicromicroατισmicroό της δράσης της αξιολόγησης

Σύmicroφωνα microε τα διαθέσιmicroα στοιχεία υλοποίησης του άξονα της

επιmicroόρφωσης ο στόχος θα επιτευχθεί microέχρι το τέλος του έτους αφού

microέχρι σήmicroερα έχουν πραγmicroατοποιηθεί 80 σεmicroινάρια από τα 121 που

προβλέπονται συνολικά στο πρόγραmicromicroα και έχουν επιmicroορφωθεί 5717

εκπαιδευτικοί και στελέχη εκπαίδευσης όπως φαίνεται αναλυτικά στον

πίνακα που ακολουθεί

Περιφέρεια Αριθmicroός σεmicroιναρίων Αρ επιmicroορφούmicroενων

Αττική 22 2291

Μακεδονία 16 1169

Πελοπόννησος 11 366

Ήπειρος Ιόνια νησιά

Θεσσαλία Στερεά

Ελλάδα

12 1004

Αιγαίο 11 568

Κρήτη 8 319

Σύνολο 80 5717

Έτσι από τα στοιχεία του πίνακα φαίνεται ότι έχει πραγmicroατοποιηθεί το

661 των προβλεπόmicroενων επιmicroορφωτικών σεmicroιναρίων και έχει

επιmicroορφωθεί το 742 αριθmicroού στόχου των εκπαιδευτικών γεγονός που

68

καταδεικνύει ότι microε τα επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια που υπολείπονται θα

υπερκαλυφθεί ο στόχος του προγράmicromicroατος

Οι εκπαιδευτικοί που συmicromicroετείχαν στο πρόγραmicromicroα προέρχονται από

4089 δηmicroοτικά σχολεία και νηπιαγωγεία που δείχνει ότι το πρόγραmicromicroα

έχει τη δυνατότητα να ενηmicroερώνει αλλά και να καταρτίζει πολύ

περισσότερα άτοmicroα από αυτά που συmicromicroετέχουν στις δραστηριότητες της

παρέmicroβασης στα σχολεία επιτυγχάνοντας πολλαπλασιαστικά

αποτελέσmicroατα και διεύρυνση του παιδαγωγικού πεδίου των

εκπαιδευτικών της Αrsquoθmicroιας εκπαίδευσης

Αποτελεσmicroατικότητα της παρέmicroβασης

Επιmicroόρφωση Πρόβλεψη Πραγmicroατοποίηση

microέχρι 31-7-2007

Ποσοστό


∆άσκαλοι και

στελέχη


5500 4246 772

Νηπιαγωγοί 2200 1471 669

Σύνολο

Επιmicroορφούmicroενων

7700 5717 742

Σύνολο σχολείων 5000 4089 818

Όσον αφορά στην υλοποίηση των επιmicroορφωτικών σεmicroιναρίων θα πρέπει

να σηmicroειώσουmicroε ότι έγιναν επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια σε όλους σχεδόν

τους νοmicroούς εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος και σε microεγάλο βαθmicroό

ενδοσχολικά επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια στα σχολεία παρέmicroβασης

Στα σεmicroινάρια συmicromicroετείχαν στελέχη της εκπαίδευσης και η επιmicroόρφωσή

τους αφορούσε κυρίως την ενηmicroέρωση για τους στόχους του

προγράmicromicroατος για το επιmicroορφωτικό και εκπαιδευτικό υλικό καθώς και

σε θέmicroατα διαπολιτισmicroικής εκπαίδευσης που αποτελεί νέο φαινόmicroενο και

δηmicroιουργεί νέες συνθήκες στην ελληνική εκπαίδευση

69

Επίσης συmicromicroετείχαν ανάλογα microε το είδος της επιmicroόρφωσης

εκπαιδευτικοί που δίδασκαν σε τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας ή

επιmicroορφωτικά αλλά και άλλοι εκπαιδευτικοί των σχολείων παρέmicroβασης

και άλλων σχολείων που ενδιαφέρονται για την ενηmicroέρωση τους και την

κατάρτισή τους σε θέmicroατα διαπολιτισmicroικής εκπαίδευσης

Η επιmicroόρφωση των εκπαιδευτικών τόσο του νηπιαγωγείου όσο και του

δηmicroοτικού κινήθηκε στους παρακάτω άξονες

bull ∆ιαπολιτισmicroική αγωγή

bull Αντιρατσιστική ευαισθητοποίηση

bull Μέθοδοι για την ενίσχυση του διδακτικού έργου των


bull Χρήση και πρακτική εφαρmicroογή του εκπαιδευτικού υλικού

bull Ψυχοκοινωνική στήριξη των microαθητών

∆όθηκε όmicroως η δυνατότητα στις περιφερειακές γραmicromicroατείες να

διαφοροποιηθούν και να προσθέσουν στην παραπάνω θεmicroατολογία και

συmicroπληρωmicroατικά θέmicroατα σε ότι κρίνουν σκόπιmicroο και αναγκαίο για την

ολοκληρωmicroένη κατάρτιση των εκπαιδευτικών για την

αποτελεσmicroατικότερη εφαρmicroογή του προγράmicromicroατος

Αξιολογώντας την εφαρmicroογή αυτού του άξονα θα πρέπει να

επισηmicroάνουmicroε ότι ο στόχος του προγράmicromicroατος θα επιτευχθεί microέχρι το

τέλος του χρόνου

Θα πρέπει όmicroως να επισηmicroανθούν ορισmicroένες δυσλειτουργίες στην

εφαρmicroογή που οφείλονται σε laquoτεχνικούςraquo λόγους όπως στην καθυστέρηση

της ανάθεσης σε φορέα της οργάνωσης των σεmicroιναρίων microε αποτέλεσmicroα να

αρχίσει το πρόγραmicromicroα χωρίς να έχουν επιmicroορφωθεί αλλά και

ενηmicroερωθεί στην πλειονότητά τους οι εκπαιδευτικοί που αναλάmicroβαναν

τα τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας και microάλιστα αυτοί που

προέρχονταν από την δευτεροβάθmicroια εκπαίδευση όπου η εκπαίδευση σε

θέmicroατα διαπολιτισmicroικής εκπαίδευσης είναι σχεδόν ανύπαρκτη

70

Άλλο σηmicroαντικό ζήτηmicroα στην υλοποίηση του microέτρου είναι ότι αυτό έχει

σχεδιαστεί από πλευράς οργάνωσης για την Αττική και τη Θεσσαλονίκη

όπου υπάρχει συγκέντρωση εκπαιδευτικών και είναι σχετικά εύκολο να

επιmicroορφώνονται microαζικά εκπαιδευτικοί των σχολείων της παρέmicroβασης

Στις υπόλοιπες περιφέρειες δεν είναι δυνατόν να συγκεντρώνεται

microεγάλος αριθmicroός εκπαιδευτικών σε κάθε συνάντηση microε αποτέλεσmicroα οι

διηmicroερίδες στις οποίες πραγmicroατικά γίνεται επιmicroόρφωση ουσίας microέσω των

εργαστηριακού τύπου επιmicroορφώσεων να microην καλύπτουν τα

προβλεπόmicroενα 5 τmicroήmicroατα των 20 ατόmicroων αλλά να δηmicroιουργούνται

τmicroήmicroατα microε microικρότερο αριθmicroό εκπαιδευτικών Από πλευράς

αποτελεσmicroατικότητας τα σεmicroινάρια αυτά είναι πολύ ουσιαστικά γιατί

δίνεται η δυνατότητα στους συmicromicroετέχοντες να επικοινωνήσουν να

συζητήσουν περιπτώσεις να αναλύσουν τα θέmicroατα σε βάθος και για

microεγαλύτερο χρονικό διάστηmicroα όmicroως οι προδιαγραφές υλοποίησης των

σεmicroιναρίων αυτών δεν είναι πάντα εφικτό να τηρηθούν (5 τmicroήmicroατα των

20 ατόmicroων ndash 2 συνεχή 8άωρα) Είναι χαρακτηριστικό ότι οι

περιφερειακές υπηρεσίες δηλώνουν την ανησυχία τους για την

προσέλευση των εκπαιδευτικών στις διηmicroερίδες και την σκιαγραφούν ως

laquoικανοποιητικήraquo

Οι τεχνικές που χρησιmicroοποιήθηκαν στη διαδικασία της επιmicroόρφωσης

ήταν τρεις Α) η εισήγηση που ακολουθήθηκε κυρίως στις επιmicroορφώσεις

ενηmicroέρωσης των στελεχών εmicroπλουτιζόταν microε παραδείγmicroατα και το

περιεχόmicroενο περιστρεφόταν γύρω από θέmicroατα διαπολιτισmicroικής

εκπαίδευσης αλλά και αντιρατσιστικής ευαισθητοποίησης Β) η

συζήτηση όπου οι επιmicroορφούmicroενοι είχαν τη δυνατότητα να

συmicromicroετέχουν να ανταλλάσσουν απόψεις και να εmicroβαθύνουν σε θέmicroατα

που τους αφορούσαν Γ) Οι οmicroάδες εργασίας ή εργαστηριακού τύπου

όπου οι επιmicroορφούmicroενοι χωρίζονταν σε οmicroάδες και καλούνταν να

συζητήσουν θέmicroατα και προβλήmicroατα που συναντούν στο σχολείο αλλά

και να διεκπεραιώσουν κάποια δραστηριότητα

Όσον αφορά στην επιmicroόρφωση των εκπαιδευτικών σε θέmicroατα

ενηmicroέρωσης αλλά και επιmicroόρφωσης ειδικά για την διδακτική του

71

διαθέσιmicroου από το πρόγραmicromicroα υλικού έγινε αρκετές φορές microε την

απουσία του διδακτικού υλικού Έγινε ενηmicroέρωση των σχολικών

συmicroβούλων ως άmicroεσων υποστηρικτών και εποπτών του διδακτικού έργου

για τις διαπολιτισmicroικές πτυχές της διδασκαλίας στο συγκεκριmicroένο

επιστηmicroονικό τους αντικείmicroενο αλλά η αποτελεσmicroατική βοήθεια που

microπορούν να προσφέρουν στους εκπαιδευτικούς των σχολείων που έχουν

στις τάξεις τους αλλοδαπούς δεν microπορεί να είναι η καλύτερη microετά από

microια microόνο επιmicroόρφωση ορισmicroένων ωρών Σε πολλές περιοχές δεν έγινε

επαναληπτική συνάντηση microε τα στελέχη της εκπαίδευσης για να

συζητηθούν και άλλα θέmicroατα σε βάθος ώστε οι σχολικοί σύmicroβουλοι να

έχουν ολοκληρωmicroένη κατάρτιση στο θέmicroα και να αποτελέσουν όπως θα

έπρεπε τον microόνιmicroο φορέα παροχής συmicroβουλών στους εκπαιδευτικούς

τόσο των τmicroηmicroάτων ενισχυτικής όσο και φροντιστηριακών για τη

διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας

Είναι θετικό το στοιχείο της εργαστηριακής microορφής της επιmicroόρφωσης

των εκπαιδευτικών γιατί δίνεται η δυνατότητα στους επιmicroορφωτές να

προσεγγίσουν αποτελεσmicroατικότερα το θέmicroα της εκπαιδευτικής αλλαγής

που σχετίζεται microε τις νέες συνθήκες της διαπολιτισmicroικής εκπαίδευσης

στο ελληνικό σχολείο αλλά και να δώσουν τη δυνατότητα στους

εκπαιδευτικούς να microπορούν να διαχειριστούν παιδαγωγικά τους

αλλόγλωσσους microαθητές αλλά και στους διευθυντές των microονάδων να

συνειδητοποιήσουν τη σηmicroασία της προσωπικής συmicroβολής στη

διαχείριση των διοικητικών και οργανωτικών προβληmicroάτων στα σχολεία

τους που έχουν πολυπολιτισmicroική σύνθεση

Όmicroως η στέρηση της δυνατότητας λόγω κυρίως χρόνου υλοποίησης

αλλά και πόρων της συνεχούς κατάρτισης αποδυναmicroώνει τα

αποτελέσmicroατα της εφαρmicroογής καινοτόmicroων δράσεων αλλά και

εκπαιδευτικών αλλαγών στο σχολείο

Τέλος ένα άλλο σηmicroαντικό πρόβληmicroα το οποίο παρουσιάστηκε κυρίως

στις τελευταίες επιmicroορφώσεις είναι η προσέλευση των εκπαιδευτικών σε

σχέση microε την ένταση και διάρκεια των σεmicroιναρίων Θεωρώ ότι η

επιmicroόρφωση των 16 ωρών (στις διηmicroερίδες) σε δύο microέρες αντίκειται σε

72

κάθε microέθοδο επιmicroόρφωσης ή εκπαίδευσης ενηλίκων Η επί οκτώ (8)

ώρες την ηmicroέρα συνεχής συmicromicroετοχή σε εντατικό σεmicroινάριο για έναν

ενήλικα αντιβαίνει σε οποιαδήποτε παιδαγωγική microέθοδο και η

επιmicroόρφωση αποβαίνει αναποτελεσmicroατική Επίσης θα πρέπει να

υπάρχουν ταυτόχρονα πέντε (επιmicroορφωτές διαθέσιmicroοι για να γίνει η

διηmicroερίδα όπως προβλέπεται γεγονός που δηmicroιουργεί ένα επιπλέον

πρόβληmicroα στην περιφέρεια το οποίο οξύνεται όταν όλη η laquoοmicroάδαraquo των

επιmicroορφωτών θα πρέπει να microετακινηθεί 200 και 300 χιλιόmicroετρα microακριά

από τον τόπο κατοικίας των microελών της που αποτελείται κυρίως από

πανεπιστηmicroιακούς

Θα πρέπει στη συνέχεια του προγράmicromicroατος να αλλάξει η διάρκεια των

διηmicroερίδων και σε αυτού του είδους την επιmicroόρφωση να microειωθούν οι

ώρες ή να γίνονται επαναληπτικές επιmicroορφώσεις microε τα ίδια άτοmicroα σε

σύντοmicroο χρονικό διάστηmicroα

Όσον αφορά στη διοργάνωση των επιmicroορφωτικών δράσεων

δηmicroιουργήθηκαν αρκετά προβλήmicroατα συνεργασίας που απαιτούσαν

microεγάλη σπατάλη χρόνου στην επίλυση τους και άλλα έmicroειναν άλυτα

οφειλόmicroενα στη σύmicroβαση της εταιρίας microε το ΕΚΠΑ Η microη κάλυψη των

οδοιπορικών εκτός αεροπορικών και ακτοπλοϊκών εισιτηρίων και η microη

καταβολή ηmicroερήσιας αποζηmicroίωσης δηmicroιουργεί προβλήmicroατα σε περιοχές

όπου οι επιmicroορφωτές πρέπει να κινηθούν οδικώς

Στο επόmicroενο κεφάλαιο παρουσιάζεται η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών

για τα προγράmicromicroατα κατάρτισης που εφαρmicroόστηκαν στις διάφορες

περιοχές της χώρας στο πλαίσιο αυτού του προγράmicromicroατος

3 Άξονας 3 Ψυχοκοινωνική υποστήριξη εκπαιδευτικών

microαθητών και οικογένειας

Η ψυχοκοινωνική υποστήριξη απευθύνεται σε όλους του παράγοντες του

σχολείου και συγκεκριmicroένα τους microαθητές τους γονείς των microαθητών τους

73

εκπαιδευτικούς τα στελέχη της εκπαίδευσης αλλά και τους τοπικούς

συλλογικούς φορείς

Ο σκοπός αυτής της υποστήριξης είναι ευρύτατος και όπως περιγράφεται

στο πρόγραmicromicroα είναι

1 Η ψυχοκοινωνική υποστήριξη των microαθητών η ευαισθητοποίηση τους

και η άσκηση δεξιοτήτων σε θέmicroατα επικοινωνίας διαπροσωπικών

σχέσεων και διαπολιτισmicroικής κατανόησης και συνεργασίας

2 Η προαγωγή της ψυχικής υγείας διαπολιτισmicroικής κατανόησης και

θετικού laquoκλίmicroατοςraquo στα πλαίσια του σχολικού περιβάλλοντος και

3 Η προώθηση της συνεργασίας σχολείου-οικογένειας-κοινότητας

Από τα στοιχεία πορείας υλοποίησης αυτού του άξονα διαπιστώνουmicroε και σrsquo

αυτόν τον άξονα microια σχετική διαφοροποίηση στον τρόπο υλοποίησής του

που οφείλεται κυρίως στο ιδιαίτερο βάρος που έδωσαν οι υπεύθυνοι της

δραστηριότητας αυτής στις διάφορες περιφέρειες καθώς και το ερευνητικό

ενδιαφέρον που παρουσιάζουν τα προβλήmicroατα των microαθητών στους τοmicroείς

της microάθησης της ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης και της σχολικής

προσαρmicroογής

Κοινό πρόβληmicroα για όλους ήταν η προσέγγιση των γονέων και των

συλλογικών φορέων των αλλοδαπών κυρίως στις περιφέρειες

Στο πλαίσιο αυτής της παρέmicroβασης σε όλες τις περιφέρειες και στο πλαίσιο

των επιmicroορφωτικών σεmicroιναρίων έγιναν σεmicroινάρια στους εκπαιδευτικούς που

βασίζονταν στις αρχές της βιωmicroατικής microάθησης και είχαν ως στόχο να

καλλιεργήσουν οι εκπαιδευτικοί δεξιότητες και τεχνικές επικοινωνίας και

εmicroψύχωσης της οmicroάδας την καλλιέργεια κλίmicroατος συνεργασίας microέσα στην

τάξη και αντιmicroετώπισης ψυχοκοινωνικών προβληmicroάτων (πειθαρχίας

επιθετικότητας παραβατικότητας κλπ)

Μετά την κατάρτιση των εκπαιδευτικών στα θέmicroατα της ψυχοκοινωνικής

υποστήριξης δηmicroιουργήθηκαν τmicroήmicroατα στα σχολεία της παρέmicroβασης microε τη

συmicromicroετοχή όλων των microαθητών της τάξης (αλλοδαπών και microη) και

εφαρmicroόστηκαν προγράmicromicroατα ψυχοκοινωνικής υποστήριξης των microαθητών

74

είτε από τους επιmicroορφωmicroένους εκπαιδευτικούς είτε απόmicroε την υποστήριξη

σχολικών ψυχολόγων

Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται τα στοιχεία υλοποίησης του

άξονα της ψυχοκοινωνικής παρέmicroβασης σε ∆ηmicroοτικά και Νηπιαγωγεία

Ψυχοκοινωνική παρέmicroβαση στο ∆ηmicroοτικό

Περιφέρεια Αριθmicroός

σχολείων

Σύνολο

microαθητών

Σύνολο Αλλοδαπώ

amp


Αριθmicroός


Αττική 32 5358 936 58

Ηπείρου 1 82 34 9

Κρήτης 20 3274 745 30

Αιγαίου 32 5980 1193 105

Πελοποννήσου9 1706 300 9

Μακεδονίας 5 1325 422 6

ΣΥΝΟΛΟ 99 17725 3630 217

Ψυχοκοινωνική παρέmicroβαση στο Νηπιαγωγείο


σχολείων

Σύνολο

microαθητών


amp


Αριθmicroός


Αττική 25 728 157 33

Αιγαίου 5 131 41 6



ΣΥΝΟΛΟ 35 1044 266 44

75

Σrsquo αυτόν τον άξονα και συγκεκριmicroένα στους στόχους Γ3 και Γ4 προβλέπεται

η ενεργός συmicromicroετοχή του Κέντρου Έρευνας και Εφαρmicroογών Σχολικής

Ψυχολογίας (ΚΕΕΣΧΟΨΥ) του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών microε στόχο την

εφαρmicroογή του Προγράmicromicroατος ldquoΚοινωνική και Συναισθηmicroατική Αγωγή

στο Σχολείο Παρέmicroβαση σε επίπεδο συστήmicroατοςrdquo για τη

ψυχοκοινωνική στήριξη των αλλοδαπών και παλιννοστούντων microαθητών στην

περιφέρεια της Αττικής

Το Πρόγραmicromicroα αυτό σχεδιάστηκε από το ΚΕΕΣΧΟΨΥ του Πανεπιστηmicroίου

Αθηνών και αποτελεί microία παρέmicroβαση σε επίπεδο πρωτογενούς πρόληψης

Σκοπός του Προγράmicromicroατος είναι η ενδυνάmicroωση της συmicroβουλευτικής

διάστασης του ρόλου των εκπαιδευτικών προκειmicroένου να αντιmicroετωπίσουν

τις δυσκολίες της σύγχρονης σχολικής τάξης και κατrsquo επέκταση η

ψυχοκοινωνική υποστήριξη των microαθητών η ευαισθητοποίησή τους και η

ανάπτυξη δεξιοτήτων σε θέmicroατα επικοινωνίας διαπολιτισmicroικής

κατανόησης η γνώση του εαυτού η αναγνώριση και έκφραση

συναισθηmicroάτων Επιπλέον το Πρόγραmicromicroα αποσκοπεί στη διαmicroόρφωση

ενός θετικού κλίmicroατος και την προαγωγή της ψυχικής υγείας στο πλαίσιο

του σχολικού περιβάλλοντος διευκολύνοντας τόσο τη microαθησιακή

διαδικασία όσο και τη γενικότερη προσαρmicroογή των microαθητών στη σχολική

ζωή καθώς και στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο

Το Πρόγραmicromicroα βασίζεται στις σύγχρονες τάσεις της σχολικής ψυχολογίας

σε σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις της θετικής ψυχολογίας της

ψυχικής ανθεκτικότητας καθώς και της συστηmicroικής προσέγγισης

Επιπλέον στηρίζεται στις νεότερες θεωρήσεις για τα διαφορετικά microοντέλα

της συmicroβουλευτικής της διαλεκτικής ψυχολογικής συmicroβουλευτικής και

της πολλαπλής νοηmicroοσύνης Απευθύνεται σε όλους τους microαθητές της

τάξης στοχεύοντας στη διαmicroόρφωση microιας ατmicroόσφαιρας αmicroοιβαίου

σεβασmicroού και αποδοχής και στη διευκόλυνση της συνεργασίας microέσα στην

τάξη και στη σχολική κοινότητα

Η πρώτη φάση της εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος περιελάmicroβανε τη

γενικότερη ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών πρωτοβάθmicroιας

76

εκπαίδευσης (δασκάλων και νηπιαγωγών) microε θεωρητική και πρακτική

παρουσίαση θεmicroάτων προαγωγής της ψυχικής υγείας και άλλων σύγχρονων

ζητηmicroάτων που αφορούν στη σχολική ψυχολογία και την εκπαιδευτική

κοινότητα

Η δεύτερη φάση περιλάmicroβανε την εξειδικευmicroένη κατάρτιση και

επιmicroόρφωση 91 εκπαιδευτικών από νηπιαγωγεία και δηmicroοτικά σχολεία της

ευρύτερης περιοχής της Αττικής σε συγκεκριmicroένες θεmicroατικές ενότητες Η

εξειδικευmicroένη κατάρτιση την παρούσα φάση εφαρmicroογής του

Προγράmicromicroατος αφορούσε στις ακόλουθες ενότητες

1 Επικοινωνία Μέσα από την ενότητα της laquoΕπικοινωνίαςraquo οι microαθητές

καλούνται να γνωρίσουν και να συνειδητοποιήσουν τις θετικές αλλά και τις

αρνητικές microορφές επικοινωνίας που συχνά χρησιmicroοποιούmicroε

διευκολύνοντας έτσι την επικοινωνία των παιδιών τόσο microεταξύ τους όσο και

microε τους ενήλικες

2 Συναισθήmicroατα Η ενότητα αυτή περιλαmicroβάνει την αναγνώριση την

αποδοχή και την έκφραση των συναισθηmicroάτων microας τόσο των ευχάριστων

όσο και των δυσάρεστων καθώς και την αναγνώριση και αποδοχή των

συναισθηmicroάτων των άλλων

3 Αυτοαντίληψη Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται θέmicroατα σχετικά microε

την έννοια της εικόνας του εαυτού της άποψης ή της εκτίmicroησης που

έχουmicroε για τον εαυτό microας

4 ∆ιαφορετικότητα Στην ενότητα αυτή γίνεται αναφορά στην αποδοχή

και την αναγνώριση της έννοιας της διαφορετικότητας στην κατανόηση της

laquoδιαφορετικότηταςraquo στους επιmicroέρους τοmicroείς της (ως προς το φύλο την

εθνοπολιτισmicroική καταγωγή κτλ) στην εξοικείωση των microαθητών microε

πολιτισmicroικά πλαίσια και κουλτούρες διαφορετικές από τις δικές τους

προκειmicroένου να δοθεί η δυνατότητα στους microαθητές να προσεγγίσουν και να

αποδεχτούν ο ένας τον άλλο

Μέχρι τον Ιούνιο στην κατάρτιση-επιmicroόρφωση συmicromicroετείχαν συνολικά 91

εκπαιδευτικοί πρωτοβάθmicroιας εκπαίδευσης από 32 δηmicroοτικά σχολεία των

∆ιευθύνσεων Αrsquo Βrsquo Γrsquo ∆rsquo Αθηνών Ανατ Αττικής και Πειραιά οι οποίοι

77

διδάσκουν σε τmicroήmicroατα όλων των τάξεων του δηmicroοτικού σχολείου (συνολικά

1006 microαθητές) και 26 νηπιαγωγεία των ∆ιευθύνσεων Αrsquo Βrsquo Γrsquo ∆rsquo Αθηνών

Ανατ Αττικής Πειραιά (συνολικά 498 microαθητές)

Στο διάστηmicroα αυτό πραγmicroατοποιήθηκαν τα εξής

bull ∆ιήmicroερο ευαισθητοποίησης των εκπαιδευτικών και συmicroπλήρωση

∆ηλώσεων Συmicromicroετοχής όσων εκπαιδευτικών ενδιαφέρονταν για

συmicromicroετοχή στο πρόγραmicromicroα κατάρτισης που θα ακολουθούσε

bull Τρεις (3) συναντήσεις εξειδικευmicroένης κατάρτισης εκπαιδευτικών

που περιελάmicroβαναν θεωρητικές παρουσιάσεις microε βάση τη διεθνή

σύγχρονη βιβλιογραφία βιωmicroατικές ασκήσεις σε 4 microικρές οmicroάδες

εκπαιδευτικών καθώς και ∆ραστηριότητες για microαθητές

προσχολικής και σχολικής ηλικίας στις θεmicroατικές ενότητες

laquo∆εξιότητες Επικοινωνίαςraquo laquoΑναγνώριση Έκφραση Χειρισmicroός

Συναισθηmicroάτωνraquo και laquo∆ιαστάσεις της αυτοαντίληψης

αυτοεκτίmicroησηςraquo

bull ∆ιανοmicroή στους εκπαιδευτικούς ειδικού εκπαιδευτικού υλικού

(ντοσιέ για τον εκπαιδευτικό τετράδιο βιωmicroατικών ασκήσεων για

microαθητές ∆rsquo Εrsquo ΣΤrsquo τάξεων δηmicroοτικού και φωτοτυπίες βιωmicroατικών

ασκήσεων για microαθητές νηπιαγωγείου και των τριών πρώτων τάξεων

δηmicroοτικού σχολείου) microε βάση το οποίο θα εφάρmicroοζαν το

Πρόγραmicromicroα

bull Συmicroπλήρωση ερωτηmicroατολογίων αξιολόγησης του Προγράmicromicroατος

για microαθητές και εκπαιδευτικούς laquoπρινraquo από την εφαρmicroογή του

bull Εποπτεία των εκπαιδευτικών στην πορεία εφαρmicroογής του

Προγράmicromicroατος από τους σχολικούς ψυχολόγους του

Προγράmicromicroατος και τα microέλη ∆ΕΠ

bull Θεωρητική παρουσίαση θεmicroάτων που αφορούν τη

∆ιαφορετικότητα από την οπτική γωνία της Σχολικής της

Κοινωνικής και της ∆ιαπολιτισmicroικής Ψυχολογίας

78

bull Βιωmicroατικές ασκήσεις στις τέσσερις (4) microικρές οmicroάδες των

εκπαιδευτικών καθώς και δραστηριότητες για microαθητές

προσχολικής και σχολικής ηλικίας στη θεmicroατική ενότητα

laquo∆ιαφορετικότητα και Πολιτισmicroόςraquo


για microαθητές και εκπαιδευτικούς laquomicroετάraquo από την εφαρmicroογή του

bull Εποπτεία της πορείας του Προγράmicromicroατος microε επιτόπιες επισκέψεις

των Σχολικών Ψυχολόγων στις τάξεις εφαρmicroογής του


bull Κλείσιmicroο των οmicroάδων εργασίας των εκπαιδευτικών και αξιολόγηση

του έργου των οmicroάδων

bull Γιορτή για το Κλείσιmicroο του Προγράmicromicroατος microε την παρουσία

∆ιευθυντών των σχολείων ∆ιευθυντών Περιφερειών και

∆ιευθύνσεων της Πρωτοβάθmicroιας Εκπαίδευσης Σχολικών

Συmicroβούλων των Εκπαιδευτικών που εφάρmicroοσαν το Πρόγραmicromicroα

ενός επιπλέον αριθmicroού εκπαιδευτικών από τις σχολικές microονάδες

που ήδη συmicromicroετείχαν και ενδιαφέρονταν να ενταχθούν microελλοντικά

στο Πρόγραmicromicroα καθώς και των γονέων και αδελφών των παιδιών

που συmicromicroετείχαν στο Πρόγραmicromicroα

Πολλοί από τους εκπαιδευτικούς του Προγράmicromicroατος και οι microαθητές τους

παρουσίασαν τα έργα που από κοινού δηmicroιούργησαν κατά την εφαρmicroογή

του Προγράmicromicroατος σε microορφή Power Point Video projection έργων

ζωγραφικής σε ταmicroπλό microουσικών έργων και θεατρικών παραστάσεων

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία πορείας υλοποίησης του έργου η

παρέmicroβαση αυτή του ΚΕΕΣΧΟΨΥ δεν έχει ολοκληρωθεί παρά microόνο για

ορισmicroένες από τις ενότητες που προβλέπονταν από το πρόγραmicromicroα

Επίσης στο πλαίσιο του προγράmicromicroατος σχεδιάστηκε η εφαρmicroογή

διαδικασίας αξιολόγησης της παρέmicroβασης του Κέντρου microε το κλείσιmicroο

του προγράmicromicroατος τον Ιούνιο Θα πρέπει να σηmicroειώσουmicroε ότι η

αξιολόγηση από το Κέντρο δεν έχει ολοκληρωθεί και για το λόγο αυτό

δεν έχει παραδοθεί στον αξιολογητή

79

Θα ήταν χρήσιmicroο να εκτιmicroηθούν τα αποτελέσmicroατα αυτής της

αξιολόγησης αυτού του προγράmicromicroατος του ΚΕΕΣΧΟΨΥ να γίνουν τυχόν

βελτιώσεις στο πρόγραmicromicroα ψυχοκοινωνικής στήριξης που είναι πιλοτικό

microε στόχο να εφαρmicroοστεί συνολικά στο πρόγραmicromicroα Ένταξης

Παλιννοστούντων και Αλλοδαπών microαθητών στο σχολείο

Έτσι το πρόγραmicromicroα θα αποκτούσε ενιαίο τρόπο εφαρmicroογής τουλάχιστον

ως προς τις διαδικασίες microε τις σχετικές βέβαια διαφοροποιήσεις κατά

περιφέρεια και όπου κρινόταν αναγκαίο είτε λόγω έλλειψης ψυχολόγων

σε νησιωτικές ή αποmicroακρυσmicroένες περιοχές είτε λόγω κόστους για το

πλαίσιο και την έκταση ενός τέτοιου προγράmicromicroατος

4 Άξονας 5 Αναπαραγωγή- Παραγωγή Βοηθητικού Υλικού

Αυτός ο άξονας περιλαmicroβάνει όλες τις δραστηριότητες που αφορούν το

διδακτικό υλικό που χρησιmicroεύει ως βοηθητικό σrsquo αυτό που διαθέτει ο

εκπαιδευτικός και στοχεύει στο να τον διευκολύνει κυρίως στο έργο της

ενισχυτικής διδασκαλίας

Το υποέργο αυτό θα πρέπει να εξεταστεί από δυο πλευρές οι οποίες

προκύπτουν από το περιεχόmicroενό του

Καταρχήν τόσο η Αττική όσο και οι περιφερειακές γραmicromicroατείες είχαν

στη διάθεσή τους έναν αριθmicroό βιβλίων που δεν είχαν διατεθεί στην

προηγούmicroενη φάση του προγράmicromicroατος είτε λόγω καθυστέρησης στην

αναπαραγωγή είτε λόγω έλλειψης χρόνου για τη διανοmicroή στα σχολεία της

παρέmicroβασης ∆εν υπάρχει σαφής αριθmicroός αυτού του υπολοίπου βιβλίων

στις διάφορες περιφέρειες Από τα στοιχεία υλοποίησης του έργου στην

προηγούmicroενη φάση το microεγαλύτερο microέρος των βιβλίων ndash τευχών είχε

διανεmicroηθεί στα σχολεία

Στην παρούσα φάση διανεmicroήθηκε το διαθέσιmicroο υλικό και η κατανοmicroή

του κατά περιφέρεια και τίτλο φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί

80

ΚΩ∆ΙΚΟΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

ΕΚΠΑ ΑΠΘ ΙΩΑΝΝΙΝΑΙΓΑΙΟΥ

ΠΑΤΡΑΣΚΡΗΤΗΣ

ΣΥΝΟΛΟ

Ν1ΒΙΒΛΙΟ Ο∆ΗΓΙΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΓΛΩΣΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ (δασκάλου) 162 18 3

40223

Ν2 ΒΙΒΛΙΟ ΘΑΛΑΣΣΑ (ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ) 113 64 22 3 9 211Ν3 ΒΙΒΛΙΟ ΘΑΛΑΣΣΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ 69 48 23 16 46 202Ν4 ΒΙΒΛΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΗΝ Ο∆Ο ΦΙ 47 23 15 43 128Ν5 ΒΙΒΛΙΟ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ 87 27 23 28 165Ν6 ΒΙΒΛΙΟ ΠΟΥ ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛ 71 23 94Ν7 ΑΦΙΣΑ ΕΛΛΑ∆Α ΤΗΣ ΛΑΙΚΗΣ 0 6 6Ν8 ΑΦΙΣΑ ΛΑΙΚΗ ΑΓΟΡΑ 0 8 8Ν9 ΑΦΙΣΑ ΛΑΙΚΗ ΓΕΜΑΤΗ ΖΩΗ 0 8 8Ν10 ΑΦΙΣΑ ΘΑΛΑΣΣΑ 0 8 8Ν11 ΑΦΙΣΑ ΤΟ ∆ΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ 0 10 10Ν12 ΑΦΙΣΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΗΝ Ο∆Ο ΦΙΛΙΑΣ 0 6 6Ν13 ΑΦΙΣΑ ΓΕΝΕΘΛΙΑ 0 0Ν14 ΑΦΙΣΑ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ 0 0Ν15 ΑΦΙΣΑ ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΤΩΝ ΟΝΕΙΡΩΝ ΜΑΣ 0 0Ν16 ΑΦΙΣΑ ΠΑΙ∆ΙΚΗ ΧΑΡΑ 0 0Ν17 ΑΦΙΣΑ Ο ΓΑΜΟΣ 0 0Ν18 ΚΑΡΤΕΛΕΣ ΛΑΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ 1 0 5 3 8Ν19 ΚΑΡΤΕΛΕΣ ΛΑΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ 2 0 5 1 6Ν20 ΚΑΡΤΕΛΕΣ ΛΑΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ 3 0 5 1 6

Ν21

ΚΑΡΤΕΛΕΣ ΛΑΙΚΗ ΑΓΟΡΑΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΣΗΣ(ΚΙΤΡΙΝΟΣ ΦΑΚΕΛΟΣ) 28 0 5 33

Ν22 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ (ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΟΥΤΙ) 0 4 3 7Ν23 ΑΦΙΣΑ ∆ΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟ 2 0 10 12Ν24 ΑΦΙΣΑ ΤΑ ΠΑΙ∆ΙΑ ΠΑΙΖΟΥΝ 0 0Ν25 ΑΦΙΣΑ ∆ΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ 0 0Ν26 ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟ ΠΑΙΧΝΙ∆Ι ΨΩΝΙΑ ΣΤΗ ΛΑΙΚΗ ΑΓΟΡΑ 0 5 7 12Ν27 ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟ ΠΑΙΧΝΙ∆Ι Η ΕΛΛΑ∆Α ΤΗΣ ΛΑΙΚΗΣ ΑΓ 0 5 3 8

Ν28

ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟ ΠΑΙΧΝΙ∆Ι ΜΙΑ ΤΡΕΛΗ-ΤΡΕΛΗ ΘΑΛΑΣΣΟΠΙΣΙΝΑ 0 5

38

Ν29 ΑΦΙΣΑ ΣΤΟ ∆ΡΟΜΟ 0 0Ν30 ΣΧΕ∆ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ 66 40 23 39 22 39 229Ν31 ΣΧΕ∆ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η ΘΑΛΑΣΣΑ 67 0 8 9 34 118Ν32 ΣΧΕ∆ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ 114 0 23 52 29 37 255Ν33 ΣΧΕ∆ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΑ ∆ΟΝΤΙΑ ΜΑΣ 70 38 23 33 21 44 229Ν34 ΣΧΕ∆ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΑΙΚΗ ΑΓΟΡΑ 87 17 23 23 18 38 206Ν35 ΣΧΕ∆ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η ΕΛΙΑ 36 0 23 75 11 57 202

Ν36ΣΧΕ∆ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚI ΘΕΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ 29 29 23

3510

32158

Ν37 ΣΧΕ∆ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ 195 47 23 61 19 37 382Ν38 Ο∆ΗΓΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗ 7 23 2 32Ν39 ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙ ΤΩΝ ∆ΟΝΤΙΩΝ ΜΑΣ 0 23 23Ν40 ΤΟ ΑΝΤΙΡΑΤΣΙΣΤΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙ 128 80 23 95 46 43 415Ν41 Ο ΑΚΑΝΘΟΥΛΗΣ 28 23 39 37 31 158Ν42 Η ΟΛΥΜΠΙΑ∆Α ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ 268 0 36 23 37 364Ν43 Η ΠΑΡΑΟΛΥΜΠΙΑ∆Α ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ 68 28 23 19 19 35 192Ν44 Η ΜΠΟΥΜΠΟΥ ΚΑΙ Η ΜΠΑΜΠΑΛΟΥ 190 20 43 253Ν45 ΟΙ ΜΥΘΟΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ 76 0 23 17 11 18 145Ν46 ∆ΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ 2004 17 17Ν47 ΑΦΙΣΑ ΤΟ ΑΛΦΑ ΚΑΙ ΤΟ ΩΜΕΓΑ ΤΩ 28 0 28Ν48 ΤΟ ΠΑΙ∆Ι ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕ 195 20 23 98 13 39 388Ν49 Η ∆ΡΑΜΑΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑ 34 61 95Ν50 ΟΙ ΜΑΜΑ∆ΕΣ 130 18 23 106 46 56 379Ν51 ΠΕΣ ΜΑΣ ΕΝΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙ 35 69 23 92 43 59 321Ν52 ΘΕΑΤΡΟΠΑΙΧΝΙ∆ΙΣΜΑΤΑ 97 30 23 57 24 36 267Ν53 ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ 62 34 34 130Ν54 ΤΟ ΠΟΤΑΜΟΠΛΟΙΟ 53 0 53Ν55 ΑΦΙΣΑ ΟΙ ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ 44 0 44

81

Πέρα από τη διανοmicroή του υπάρχοντος υλικού στην παρούσα φάση

προβλέπεται η παραγωγή νέου συmicroπληρωmicroατικού βοηθητικού

εκπαιδευτικού υλικού και η επανεκτύπωση του παλαιού που

υπολογίζεται σε 10000 αντίτυπα ανά τίτλο

∆ΗΜΟΤΙΚΟ 0

∆1

ΑΦΙΣΑ ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΛΦΑ ΒΗΤΑ ΜΕ ΤΗ ΦΟΡΑ ΠΟΥ ΓΡΑΦΟΝΤΑΙ 5 0 5

∆2 ΑΦΙΣΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ ΑΛΦΑ ΒΗΤΑ 0 0∆3 ΒΙΒΛΙΟ ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΜΟΥ ΛΕΞΙΚΟ 1 43 31 2 76∆4 ΒΙΒΛΙΟ ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΜΟΥ ΛΕΞΙΚΟ 2 389 51 97 119 81 67 804∆5 ΒΙΒΛΙΟ ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΜΟΥ ΛΕΞΙΚΟ 3 42 31 3 76

∆6

ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ∆Ι∆ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ∆ΑΣΚΑΛΟΥ 35 0 14 49

∆7 ΒΙΒΛΙΟ ΓΕΙΑ ΣΑΣ 1 ΜΑΘΗΤΗ 26 12 3 41∆8 ΒΙΒΛΙΟ ΓΕΙΑ ΣΑΣ 1 ∆ΑΣΚΑΛΟΥ 57 0 40 97∆9 ΒΙΒΛΙΟ ΓΕΙΑ ΣΑΣ 2 ΜΑΘΗΤΗ 5 30 113 3 151∆10 ΒΙΒΛΙΟ ΓΕΙΑ ΣΑΣ 2 ∆ΑΣΚΑΛΟΥ 48 0 50 2 42 142∆11 ΒΙΒΛΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ 86 24 110 16 14 48 298∆12 ΚΟΥΤΙ ∆ΙΑΒΑΖΩ 1 28 0 21 3 52∆13 ΚΟΥΤΙ ∆ΙΑΒΑΖΩ 2 18 0 62 2 82∆14 ΚΟΥΤΙ ∆ΙΑΒΑΖΩ 3 47 0 63 2 112∆15 ΚΟΥΤΙ ΜΑΓΕΙΑ Α-Β 0 8 2 10∆16 ΤΑΞΙ∆ΕΥΩ Ε∆Ω ΚΙ ΕΚΕΙ 1 0 1 1∆17 ΒΙΒΛΙΟ ΓΕΙΑ ΣΑΣ 3 ΜΑΘΗΤΗ 391 55 185 57 50 58 796∆18 ΒΙΒΛΙΟ ΓΕΙΑ ΣΑΣ 3 ∆ΑΣΚΑΛΟΥ 100 19 28 8 11 39 205∆19 ΒΙΒΛΙΟ ∆ΙΑΒΑΖΩ 4 52 0 175 7 234∆20 ΒΙΒΛΙΟ ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΜΟΥ ΛΕΞΙΚΟ 4 284 39 84 80 73 560∆21 ΑΦΙΣΑ ΓΕΙΑ ΣΑΣ 0 10 10

∆22ΒΙΒΛΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ∆ΑΣΚΑΛΟΥ 89 29 36 23 10 187

∆23 ΒΙΒΛΙΟ ΓΕΙΑ ΣΑΣ 4 ΜΑΘΗΤΗ 330 49 47 99 51 55 631∆24 ΒΙΒΛΙΟ ΓΕΙΑ ΣΑΣ 4 ∆ΑΣΚΑΛΟΥ 92 41 27 27 14 33 234

∆25 ΒΙΒΛΙΟ ΒΗΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ 1 6 19 11 18 7 47 108

∆26 ΒΙΒΛΙΟ ΒΗΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ 2 49 19 11 19 9 107



∆29 ΒΙΒΛΙΟ ΒΗΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ 5 233 19 1 20 4 277∆30 ΑΦΙΣΑ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΟΥ 34 0 34

ΑΦΙΣΕΣ 10 10ΣΥΝΟΛΟ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ 5189 1245 1872 1503 801 1267 11877

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 11877

82

Μέχρι τον Ιούνιο είχε ολοκληρωθεί η δηmicroιουργία του νέου υλικού και

είχε ζητηθεί η έγκρισή του από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο όπως

προβλέπεται από το Τ∆Υ

Επίσης είχε ολοκληρωθεί και ο διαγωνισmicroός για την επανεκτύπωση του

ήδη υπάρχοντος εκπαιδευτικού υλικού

5 ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Ο προϋπολογισmicroός του προγράmicromicroατος είναι 7 εκατοmicromicroύρια ευρώ για την

περίοδο 2006-2007 Η κατανοmicroή των ποσών κατά δραστηριότητα

φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί και περιλαmicroβάνει και την

ενδιάmicroεση αναθεώρηση

Επίσης στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται η απορρόφηση καθώς

και η αποτελεσmicroατικότητα του προγράmicromicroατος microέχρι τον Σεπτέmicroβριο του

2007

Από τα στοιχεία του πίνακα αλλά και τα στοιχεία του υπεύθυνου

παρακολούθησης του προγράmicromicroατος έχουν δεσmicroευτεί δαπάνες αλλά δεν

έχουν γίνει ακόmicroα πληρωmicroές για ένα σηmicroαντικό ποσό

Στο τέλος του έτους το πρόγραmicromicroα θα έχει απορροφήσει το σύνολο των

προβλεπόmicroενων πιστώσεων δεδοmicroένου ότι οι περιφερειακές γραmicromicroατείες

θα πραγmicroατοποιήσουν το σύνολο των δαπανών τους microέχρι τέλος του

έτους θα ολοκληρωθούν οι επιmicroορφώσεις θα πληρωθούν οι εκτυπώσεις

του διδακτικού υλικού και θα γίνουν εκδηλώσεις δηmicroοσιότητας που

φαίνεται να έχουν καθυστερήσει σε απορρόφηση

Τέλος από τον πίνακα φαίνεται ότι οι δραστηριότητες που αφορούν τους

βασικούς άξονες παρέmicroβασης παρουσιάζουν σηmicroαντική απορρόφηση

και microέχρι τέλος του έτους θα έχουν απορροφήσει το σύνολο των

πιστώσεων

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ∆ΑΠΑΝΕΣ

Προβλέψεις Τ∆Ε Υλοποίηση Αποτελεσmicroατικότητα

Ποσότητα Προϋπολογισmicroός Ποσότητα ∆απάνες

1

Επιστηmicroονική στήριξη του Έργου και δηmicroιουργία

δικτύου συνεργατών-διαχείριση και οργάνωση 83043061 5543756 668

2

∆ηmicroιουργία ∆ικτύου συνεργατών Αριστοτέλειου

Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης για την παρακολούθηση

των δράσεων ένταξης των παιδιών microε πολιτισmicroικές και

γλωσσικές ιδιαιτερότητες στο εκπαιδευτικό σύστηmicroα 13000000 89600 689

3

∆ηmicroιουργία ∆ικτύου συνεργατών Πανεπιστηmicroίου

Πατρών για την παρακολούθηση των δράσεων ένταξης

των παλιννοστούντων και αλλοδαπών παιδιών microε

πολιτισmicroικές και γλωσσικές ιδιαιτερότητες στο

εκπαιδευτικό σύστηmicroα 8100000 5952285 735

4

∆ηmicroιουργία ∆ικτύου συνεργατών του Πανεπιστηmicroίου

Ιωαννίνων για την παρακολούθηση των δράσεων

ένταξης των παιδιών microε πολιτισmicroικές και γλωσσικές

ιδιαιτερότητες στο εκπαιδευτικό σύστηmicroα 8100000 55080 680

5

∆ηmicroιουργία ∆ικτύου συνεργατών του πανεπιστηmicroίου

Κρήτης για την παρακολούθηση των δράσεων ένταξης 5000000 34000 680

84

των παιδιών microε πολιτισmicroικές και γλωσσικές


6


Αιγαίου για την παρακολούθηση των δράσεων ένταξης



7

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ

ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ 72607500 29175658 402

8 ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΕΣ 000 0 00

9

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ

ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ-∆ΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ 27000000 0 00

10 ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ-ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟΥ 66000000 0 00

11 ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ 8264550 2383378 288

12

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΘΕΡΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ

ΠΡΟΓΥΜΝΑΣΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΣ 000 0 00

13

ΜΕΤΡΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΚΑΙ

ΑΛΛΟ∆ΑΠΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΕ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΗΣ

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΣ 398447389 33348678 837

ΣΥΝΟΛΟ 6976625 44981166 645

5 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΜΠΕΙΡΙΚΩΝ ∆Ε∆ΟΜΕΝΩΝ

Στη συνέχεια θα γίνει παρουσίαση και ανάλυση των εmicroπειρικών

δεδοmicroένων που προέκυψαν από την έρευνα microέσω ερωτηmicroατολογίων

στους άmicroεσα συmicromicroετέχοντες στο πρόγραmicromicroα Τα δεδοmicroένα προέκυψαν

από την συmicroπλήρωση των τεσσάρων ερωτηmicroατολογίων που συντάχθηκαν

γιαυτό το λόγο και διανεmicroήθηκαν στους microαθητές που συmicromicroετείχαν στα

τmicroήmicroατα της ενισχυτικής διδασκαλίας στους εκπαιδευτικούς τους (των

τmicroηmicroάτων υποδοχής και ενισχυτικής διδασκαλίας) στους διευθυντές των

σχολείων παρέmicroβασης και τέλος στους γονείς των microαθητών της


Στόχος της εmicroπειρικής έρευνας είναι να καταγραφούν αναλυθούν και

παρουσιαστούν οι απόψεις των ωφελούmicroενων από το πρόγραmicromicroα τόσο

για το σχεδιασmicroό και περιεχόmicroενό του όσο και για την εφαρmicroογή και

αποτελεσmicroατικότητά του στην τρίτη-παρούσα φάση εφαρmicroογής του

Στη συνέχεια παρουσιάζονται αναλυτικά τα αποτελέσmicroατα της

εmicroπειρικής έρευνας κατά κατηγορία ερωτηmicroατολογίου

51 ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ∆ΙΕΥΘΥΝΤΩΝ

Από τις 476 σχολικές microονάδες παρέmicroβασης (330 Νηπιαγωγεία και 146

∆ηmicroοτικά) απάντησαν 156 διευθυντές που αντιστοιχούν στο 328 του

συνόλου των σχολείων παρέmicroβασης που σηmicroαίνει ότι το δείγmicroα είναι

αντιπροσωπευτικό

Στη συγκεκριmicroένη έρευνα ζητείται από τους διευθυντές των σχολείων

παρέmicroβασης να εκφράσουν τις απόψεις τους για την εφαρmicroογή του

προγράmicromicroατος και να αξιολογήσουν τις δραστηριότητές του στο σχολείο

Συmicromicroετέχουν διευθυντές των δηmicroοτικών και των νηπιαγωγείων και ως

προς το φύλο λόγω της συmicromicroετοχής των νηπιαγωγείων είναι ισόρροπα

κατανεmicroηmicroένη σε όλες τις περιφέρειες εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος

εκτός από το Αιγαίο από το οποίο για laquoτεχνικούςraquo λόγους δεν είχαmicroε

ερωτηmicroατολόγια

86

Φύλο

Frequency Percent

Valid

Percent

Ανδρας 93 596 596

Γυναίκα 63 404 404

Σύνολο 156 1000 1000

Περιφερειακές γραmicromicroατείες του προγράmicromicroατος

Frequency Percent

Valid

Percent

Αθηνα 38 244 244

Θεσσαλονικη 62 397 397

Πάτρα 20 128 128

Ιωάννινα 26 167 167

Κρήτη 10 64 64

Σύνολο 156 1000 1000

Όπως φαίνεται από τον παραπάνω πίνακα microεγαλύτερη ανταπόκριση

είχαmicroε από την περιφέρεια της Θεσσαλονίκης και από τις υπόλοιπες

ήταν ανάλογη της έκτασης παρέmicroβασης του προγράmicromicroατος

Όσον αφορά τα δηmicroογραφικά στοιχεία του δείγmicroατος θα πρέπει να

σηmicroειώσουmicroε ότι ο microέσος όρος της ηλικίας των διευθυντών είναι 5025

χρόνια και κυmicroαίνεται από 38-61 χρόνια όπου οι χαmicroηλότερες ηλικίες

αντιστοιχούν στους διευθυντές των Νηπιαγωγείων

87

Όσον αφορά στα χρόνια υπηρεσίας φαίνεται ότι οι διευθυντές έχουν

microεγάλη εκπαιδευτική εmicroπειρία αφού ο microέσος όρος των ετών υπηρεσίας

είναι τα 2619 χρόνια και κυmicroαίνονται από 6 έως 36 όπου τα λίγα

χρόνια αντιστοιχούν στις νηπιαγωγούς οι οποίες σε σχέση microε το

προηγούmicroενο στοιχείο φαίνεται ότι διορίζονται σε microεγαλύτερη ηλικία από

αυτή των δασκάλων

Το δείγmicroα των σχολείων παρέmicroβασης αντιστοιχεί στο microέγεθος των

σχολείων που προέβλεπε το πρόγραmicromicroα να παρέmicroβει και το όριο των 20

αλλοδαπών microαθητών αφού από τα σχολεία του δείγmicroατος φτάνουν microέχρι

και σε laquoυπερmicroονάδεςraquo των 532 microαθητών microε microέσο όρο 147 microαθητές και

microε αλλοδαπούς microαθητές microέχρι 158 microε microέσο όρο 36 microαθητές Ο microέσος

όρος είναι χαmicroηλός λόγω και της συmicromicroετοχής των νηπιαγωγείων στο

δείγmicroα

Από τη δήλωση των διευθυντών για το πόσα χρόνια παρεmicroβαίνει το

πρόγραmicromicroα στη σχολική microονάδα διαπιστώνουmicroε ότι ο microέσος όρος είναι

144 χρόνια που δηλώνει ότι η συστηmicroατική παρέmicroβαση στα σχολεία για

την επίλυση των προβληmicroάτων των αλλοδαπών microαθητών και την οmicroαλή

τους ένταξη στο σχολείο είναι σηmicroαντικά χαmicroηλή όπως φαίνεται από τα

στοιχεία του παρακάτω πίνακα

Από πότε συmicromicroετέχει το σχολείο στο πρόγραmicromicroα

Frequency Percent

Valid

Percent

Ένα χρόνο 118 756 756

∆υο χρόνια 20 128 128

Τρία χρόνια 6 38 38

τέσσερα και

πάνω 12 77 77

Σύνολο 156 1000 1000

88

Είναι φανερό ότι στην πλειονότητά τους οι εκπαιδευτικές microονάδες

συmicromicroετέχουν για πρώτη φορά στο πρόγραmicromicroα και microάλιστα σε ποσοστό

76 γεγονός το οποίο θα πρέπει α προβληmicroατίσει το σχεδιασmicroό αλλά

και την εφαρmicroογή του προγράmicromicroατος Από παιδαγωγικής άποψης

αποδεχόmicroαστε ότι η αρmicroονική ένταξη των αλλοδαπών microαθητών στο

σχολείο απαιτεί συστηmicroατική και διαρκή παρέmicroβαση δεδοmicroένου ότι τα

προβλήmicroατα δεν είναι δυνατόν να εξαλειφθούν microε microια απλή παρέmicroβαση

αλλά διαπιστώνουmicroε ότι από έτος σε έτος microε τη συνεχή παρέmicroβαση του

προγράmicromicroατος υπάρχει σταδιακή άmicroβλυνση των προβληmicroάτων Όmicroως

όπως διαπιστώνουmicroε από τα στοιχεία του πίνακα η συνεχής αλλαγή

microονάδων παρέmicroβασης οδηγεί σε ευκαιριακές και αποσπασmicroατικές

προσπάθειες που καθιστούν το πρόγραmicromicroα αναποτελεσmicroατικό

Μόνο το 11 περίπου των microονάδων φαίνεται να έχει συmicromicroετάσχει και

στις τρεις φάσεις εφαρmicroογής από το 1997 microέχρι σήmicroερα Η

παρατηρούmicroενη ασυνέχεια του προγράmicromicroατος σε σχέση microε την συχνή

αλλαγή του προσωπικού έχει ως αποτέλεσmicroα κάθε φορά που

ενεργοποιείται το πρόγραmicromicroα να αρχίζουν οι δράσεις σχεδόν από την

αρχή (ενηmicroέρωση επιmicroόρφωση κλπ)

Ίσως το πρόγραmicromicroα όταν ενεργοποιείται να παρεmicroβαίνει στον βασικό

κορmicroό των σχολείων παρέmicroβασης και να επεκτείνεται microε συγκεκριmicroένα

κριτήρια επιλογής σε νέες microονάδες αφού στόχος του είναι να επεκταθεί

σε όσο το δυνατόν microεγαλύτερο αριθmicroό σχολικών microονάδων που

παρουσιάζουν προβλήmicroατα ένταξης παιδιών αλλοδαπών στο σχολείο

Αυτός ο στόχος είναι από τους λίγους ποσοτικοποιηmicroένους του

προγράmicromicroατος και θα πρέπει να επιτυγχάνεται αν και εξαρτάται σε

microεγάλο βαθmicroό από το τον διατιθέmicroενο προϋπολογισmicroό σrsquo αυτόν τον

άξονα

Οι διευθυντές συνηγορούν υπέρ της συνεχούς συστηmicroατικής και χωρίς

διακοπές λειτουργίας του προγράmicromicroατος γιατί θα έχει θετικά

αποτελέσmicroατα στους microαθητές σε ποσοστό 99 (πάρα πολύ πολύ) και γιrsquo

αυτό το λόγο ότι θα πρέπει να συνεχιστεί το πρόγραmicromicroα και στο microέλλον

όπως φαίνεται από τους παρακάτω πίνακες

89

Η συνεχής και χωρίς διακοπές λειτουργία του προγράmicromicroατος έχει

καλύτερα αποτελέσmicroατα στους microαθητές

Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 137 878 878

πολύ 18 115 115

Ετσι κ΄έτσι 1 6 6

Σύνολο 156 1000 1000

Στο microέλλον να υπάρχει συστηmicroατική και συνεχόmicroενη παρέmicroβαση

στο σχολείο

Η γενική εικόνα που έχουν οι διευθυντές για το πρόγραmicromicroα είναι θετική

όπως φαίνεται από τις απαντήσεις τους στη σχετική ερώτηση

Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 97 622 622

πολύ 51 327 327


λίγο 1 6 6

Σύνολο 156 1000 1000

90

Το πρόγραmicromicroα είναι αντάξιο των προσδοκιών σας

Ένας στους δύο περίπου των διευθυντών αποφαίνεται ότι το πρόγραmicromicroα

ανταποκρίθηκε laquoπάπα πολύraquo στις προσδοκίες τους ενώ microόνο το 13

θεωρεί ότι προσφέρει laquoλίγοraquo στους microαθητές

Από τον επόmicroενο πίνακα προκύπτει ότι microόλις το 10 των διευθυντών

έχει σχετικά αρνητική εικόνα για το πρόγραmicromicroα θεωρώντας ότι το

πρόγραmicromicroα δεν βοηθά το σχολείο στην αντιmicroετώπιση των προβληmicroάτων

ένταξης των αλλοδαπών microαθητών στο σχολείο

Το πρόγραmicromicroα βοηθά στην ένταξη των αλλοδαπών στο σχολείο

Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 56 359 359


λίγο 3 19 19

Σύνολο 156 1000 1000

Όσον αφορά στο περιεχόmicroενο του προγράmicromicroατος και στην εφαρmicroογή των

αξόνων στο σχολείο οι απόψεις των διευθυντών είναι επίσης θετικές

Frequency Percent

Valid

Percent

Πάρα πολύ 75 481 481

Πολύ 56 359 359


Λίγο 2 13 13

Σύνολο 156 1000 1000

91

Υποστηρίζουν σε ποσοστό 81 (microάλλον όχι σίγουρα όχι) ότι θα πρέπει

να επιmicroορφώνονται στο σύνολό τους οι εκπαιδευτικοί της microονάδας και

όχι microόνον αυτοί που συmicromicroετέχουν στην ενισχυτική διδασκαλία γιατί η

επιmicroόρφωση θα microπορούσε να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς της

microονάδας στο καθηmicroερινό τους έργο αφού όλοι έχουν στην τάξη τους

αλλοδαπούς microαθητές

Επιmicroόρφωση microόνο στους συmicromicroετέχοντες στην ενισχυτική

Frequency Percent

Valid

Percent

σιγουρα ναι 7 45 45

microάλον αι 18 115 115

και ναι και

οχι 4 26 26

microάλλον οχι 47 301 301

σίγουρα οχι 80 513 513

Σύνολο 156 1000 1000

Οι επιmicroορφώσεις θα πρέπει να αντιmicroετωπίζουν αν και οριακά τις

εκπαιδευτικές microονάδες microε διαφορετικό τρόπο και όχι ως ενιαίο σύνολο

που αντιmicroετωπίζει παρόmicroοια προβλήmicroατα και έχει ανάγκη ενηmicroέρωσης

επιmicroόρφωσης στη διαπολιτισmicroική εκπαίδευση αλλά και παρόmicroοια

προβλήmicroατα σχετικά microε την διαδικασία ένταξης των αλλοδαπών στις

σχολικές microονάδες Συγκεκριmicroένα σχεδόν ένας στους δυο διευθυντές

(56) υποστηρίζει ότι η επιmicroόρφωση θα πρέπει να laquoβλέπει τη σχολική

microονάδα ως ξεχωριστή περίπτωση και έτσι να την αντιmicroετωπίζει Το 21

των διευθυντών είναι σίγουροι ότι η η σχολική microονάδα αποτελεί ιδιαίτερη

περίπτωση και έτσι πρέπει να αντιmicroετωπίζεται ενώ το 33 έχει αντίθετη

92

άποψη (microάλλον όχι σίγουρα όχι) ότι δηλαδή όλες οι microονάδες

αντιmicroετωπίζουν το ίδιο πρόβληmicroα

Η microονάδα ως ξεχωριστή περίπτωση

Frequency Percent

Valid

Percent



και ναι και οχι 17 109 109



Σύνολο 156 1000 1000

Σε σχέση microε την αποτελεσmicroατικότητα του προγράmicromicroατος και κυρίως την

αποτελεσmicroατικότητα του πρώτου άξονα παρέmicroβασης που αντιστοιχεί

στην βελτίωση της γνώσης της ελληνικής γλώσσας στους αλλοδαπούς

microαθητές το 73των διευθυντών υποστηρίζει ότι το πρόγραmicromicroα είναι

αποτελεσmicroατικό αφού βελτιώνει την γλωσσοmicroάθεια των microαθητών (laquoπολύ

πάρα πολύraquo) Αντίθετα microόνο το 6 των διευθυντών θεωρούν ότι το

πρόγραmicromicroα δεν προσφέρει στη βελτίωση της γνώσης της ελληνικής ως

δεύτερης και οι απόψεις αυτές είναι κατά κανόνα των νηπιαγωγών όπως

φαίνεται αναλυτικά στον πίνακα που ακολουθεί

Αντιmicroετωπίζει προβλήmicroατα γλώσσας

Frequency Percent

Valid

Percent

παρα πολύ 55 353 353

πολύ 59 378 378

93

microέτρια 33 212 212

λίγο 6 38 38

καθόλου 3 19 19

Σύνολο 156 1000 1000

Αρνητική είναι η άποψη των διευθυντών για την συνολική βελτίωση που

επιφέρει το πρόγραmicromicroα στη σχολική microονάδα σε σχέση microε την παρουσία

των αλλοδαπών και παλιννοστούντων microαθητών στο σχολείο Η εικόνα

αυτή είναι φυσιολογική δεδοmicroένου ότι δεν υπάρχει συνολική παρέmicroβαση

σε κάθε σχολείο για να αντιmicroετωπιστούν όλα τα προβλήmicroατα και να

προσεγγιστούν από διαφορετικές πλευρές τα προβλήmicroατα της ένταξης

των microαθητών στόχος στο σχολείο Το 11 των διευθυντών υποστηρίζει ότι

αντιmicroετωπίζει συνολικά τα προβλήmicroατα του σχολείου και το ποσοστό

αυτό ανταποκρίνεται στο ποσοστό των σχολείων που το πρόγραmicromicroα

παρεmicroβαίνει ολοκληρωmicroένα δηλαδή microε επιmicroόρφωση microε ενισχυτική

διδασκαλία και microε ψυχοκοινωνική στήριξη Ίσως αυτή η ολοκληρωmicroένη

παρέmicroβαση θα microπορούσε να αποτελέσει τον βασικό στόχο του

προγράmicromicroατος για τις επόmicroενες φάσεις εφαρmicroογής του κάτι που από

παιδαγωγικής άποψης είναι ορθολογικό και έχει αποδειχτεί

αποτελεσmicroατικό Στον πίνακα που ακολουθεί απεικονίζεται η εικόνα που

έχουν οι διευθυντές για το αν το πρόγραmicromicroα αντιmicroετωπίζει συνολικά τα

προβλήmicroατα που δηmicroιουργούνται στο σχολείο από την παρουσία

αλλοδαπών και παλιννοστούντων microαθητών

Το πρόγραmicromicroα αντιmicroετωπίζει συνολικά τα προβλήmicroατα που

δηmicroιουργούνται στο σχολείο

Frequency Percent

Valid

Percent


94

πολύ 41 263 263


λίγο 33 212 212

καθόλου 23 147 147

Σύνολο 156 1000 1000

Στα ερωτήmicroατα σχετικά microε τη συmicroβολή του προγράmicromicroατος στη βελτίωση

των σχέσεων του σχολείου microε το περιβάλλον και ιδιαίτερα microε τους γονείς

των microαθητών αλλά και της συνολικής παρέmicroβασης κυρίως της

ψυχοκοινωνικής στο σχολείο οι απόψεις είναι σηmicroαντικά θετικές όπως

φαίνεται από τις απαντήσεις τους σε επιmicroέρους θέmicroατα όπως της

βελτίωσης των σχέσεων των εκπαιδευτικών microε τους γονείς γενικά αλλά

και τους γονείς των αλλοδαπών microαθητών όπως φαίνεται στους δυο

πίνακες που ακολουθούν

Συmicroβάλλει στη βελτίωση της επικοινωνίας του σχολείου microε τους

γονείς των microαθητών

Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 61 391 396


λίγο 11 71 71


Σύνολο 154 987 1000

Missing 2 13

95

System


Το πρόγραmicromicroα προωθεί τη συνεργασία των γονέων microε το σχολείο

Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 67 429 429


λίγο 9 58 58


Σύνολο 156 1000 1000

Ένα σηmicroαντικό θέmicroα το οποίο αναδεικνύεται και το οποίο αποτελούσε

ανέκαθεν επιδίωξη των εκπαιδευτικών microονάδων στο πλαίσιο του

εκδηmicroοκρατισmicroού του εκπαιδευτικού συστήmicroατος είναι η συνεργασία

του σχολείου microε τους γονείς των microαθητών ∆ύο στους τρεις διευθυντές

δηλώνουν ότι το πρόγραmicromicroα συmicroβάλει στην προώθηση της συνεργασίας

του σχολείου microε τους γονείς των microαθητών (laquoπάρα πολύraquo laquoπολύraquo) ενώ

microόλις το 84 δηλώνει ότι το πρόγραmicromicroα σηmicroειώνει ελάχιστα

αποτελέσmicroατα σrsquo αυτό το θέmicroα

Επίσης το 82 των διευθυντών επιβεβαιώνουν τη θετική συmicroβολή του

προγράmicromicroατος στο ρόλο τους αφού δηλώνουν ότι το πρόγραmicromicroα

συνέβαλε στη βελτίωση των γνώσεών τους για τις ανάγκες των αλλοδαπών

microαθητών στο σχολείο και την αντιmicroετώπισή των προβληmicroάτων που

δηmicroιουργούνται

Αυτή η θετική άποψη των διευθυντών για το πρόγραmicromicroα και κυρίως για

την ψυχοκοινωνική παρέmicroβαση επιβεβαιώνεται από τις απαντήσεις τους

στο ερώτηmicroα κατά πόσο το πρόγραmicromicroα βελτιώνει τις γνώσεις τους για την

96

ανάπτυξη δεξιοτήτων για την αντιmicroετώπιση δύσκολων συmicroπεριφορών των

αλλοδαπών και παλιννοστούντων αλλά και του συνόλου των microαθητών του

σχολείου Στον επόmicroενο πίνακα αποτυπώνονται οι απόψεις των

διευθυντών γιrsquo αυτό το θέmicroα όπου microόνο το 6 εκφράζεται αρνητικά Το

ποσοστό αυτό είναι φυσιολογικό δεδοmicroένου ότι σε αρκετά σχολεία η

παρέmicroβαση αφορούσε microόνο την ενισχυτική διδασκαλία αλλά και

ορισmicroένοι διευθυντές ήταν αρνητικοί στην εφαρmicroογή του προγράmicromicroατος

στο σχολείο τους αλλά υπερίσχυσε η άποψη του συλλόγου των

διδασκόντων που ήταν θετικά διακείmicroενοι στην εφαρmicroογή του

προγράmicromicroατος στο σχολείο τους

Βελτίωση γνώσεων για την αντιmicroετώπιση δύσκολων

συmicroπεριφορών των microαθητών

Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 73 468 468


λίγο 5 32 32


Σύνολο 156 1000 1000

Σχετικά microε τις απόψεις των εκπαιδευτικών για το αν θα πρέπει να

υπάρξουν αλλαγές στο πρόγραmicromicroα και άλλες παρεmicroβάσεις για να

βελτιωθεί η ποιότητα των εκπαιδευτικών υπηρεσιών προς τους microαθητές

στόχο του προγράmicromicroατος οι διευθυντές δηλώνουν

Αλλες παρεmicroβάσεις

97

bull 1Βιβλία 2Έγκαιρη έναρξη

bull α)Έγκαιρη έναρξη β)Συνεχόmicroενη διάρκεια γ)Βιβλία

bull α)Να συmicroβάλλει στη βελτίωση επικοινωνίας microε γονείς β)στην

ευαισθητοποίηση των γονιών

bull Επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια προς τους γονείς των παιδιών

bull Επιmicroόρφωση αλλοδαπών γονέων

bull Επέκταση σε άλλα διδακτικά αντικείmicroενα

bull Εύρεση κατάλληλου διδακτικού υλικού

bull Περισσότερα microέσα διδασκαλίας (βιβλία-CD-DVD κλπ)

bull Περισσότερες διδακτικές ώρες εmicroβέλεια σε διδακτικό και

παιδαγωγικό υλικό

bull Περισσότερες ώρες διδασκαλίας (πολύ σηmicroαντικό)

bull Περισσότεροι δάσκαλοι για εξατοmicroικευmicroένη διδασκαλία

bull Πληρέστερη και συχνότερη ψυχοκοινωνική στήριξη των microαθητών

bull Κοινωνικοποίηση ενσωmicroάτωση

bull Να εφαρmicroόζεται κατά επίπεδο η διδασκαλία του αντίστοιχου

βιβλίου microε πολύ προσοχή

bull Να προσαρmicroοστεί στις ηλικίες του νηπιαγωγείου το πρόγραmicromicroα

bull Να συνεχίσει όπως είναι

bull Να συmicroπεριλάβει στα τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας και

microαθητές microη αλλοδαπούς που έχουν προβλήmicroατα αντίστοιχα microε

αυτά των αλλοδαπών

bull Να έχει συνέχεια και να γίνεται εκτός ωραρίου διδασκαλίας

bull Μεγαλύτερη παρέmicroβαση σε ψυχοκοινωνική υποστήριξη

bull Οι παρεmicroβάσεις να συζητούνται συγκεκριmicroένα πριν γίνουν από

κάποιον υπεύθυνο ειδικευmicroένο του προγράmicromicroατος microε τους

εκπαιδευτικούς που εmicroπλέκονται

98

bull Μια φορά την εβδοmicroάδα τουλάχιστον ειδικότητα ψυχολόγων και

κοινωνικών λειτουργών

bull Ψυχοκοινωνική υποστήριξη microαθητών συmicroβουλευτική γονέων

bull Πρόληψη των προβληmicroάτων των παλιννοστούντων και αλλοδαπών

microαθητών

bull Συναντήσεις γονέων

bull Συνεργασία microε τους γονείς

Θα πρέπει να σηmicroειώσουmicroε ότι οι απόψεις αυτές προέρχονται τόσο από

νηπιαγωγεία όσο και δηmicroοτικά στα οποία υπήρχαν περιορισmicroένης

έκτασης παρεmicroβάσεις και γιrsquo αυτό το λόγο ζητούνται δράσεις που ήδη

προβλέπονται από το πρόγραmicromicroα Από τις απαντήσεις φαίνεται ότι οι

διευθυντές δεν προτείνουν κάτι το οποίο δεν προβλέπεται από το

πρόγραmicromicroα

Αυτό σηmicroαίνει ότι είτε οι διευθυντές δεν είναι πλήρως ενηmicroερωmicroένοι για

το πρόγραmicromicroα και τις δραστηριότητες που προβλέπονται από αυτό ως

παρέmicroβαση είτε ότι η παρέmicroβαση του προγράmicromicroατος γίνεται microε

περιορισmicroένες δραστηριότητες και δεν ενεργοποιούνται σε όλες τις

σχολικές microονάδες οι τέσσερις άξονες παρέmicroβασης

Σηmicroαντικό είναι επίσης το γεγονός της αναγνώρισης της

αποτελεσmicroατικότητας του προγράmicromicroατος και γιrsquo αυτό ζητούν να

αυξηθούν τόσο οι ώρες διδασκαλίας της ενισχυτικής όσο και της ένταξης

στην ενισχυτική και microη αλλοδαπών microαθητών καθώς και microε περισσότερα

αντικείmicroενα πέραν δηλαδή της γλωσσικής στήριξης

52 ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ

Η έρευνα στους microαθητές έγινε στα σχολεία παρέmicroβασης και στα τmicroήmicroατα

ενισχυτικής διδασκαλίας Το δείγmicroα που δηmicroιουργήθηκε ανέρχεται σε

1442 microαθητές σε σύνολο 4010 microαθητών που συmicromicroετείχαν στην

99

ενισχυτική διδασκαλία (εξαιρουmicroένου του Αιγαίου) που αντιστοιχεί στο

36 του συνόλου και είναι έγκυρο και αντιπροσωπευτικό δείγmicroα

Οι 38 οικογένειες από αυτές που τα παιδιά τους συmicromicroετέχουν στο

πρόγραmicromicroα είναι παλιννοστούντες και αντιστοιχούν στο 26 του

συνόλου που είναι αντίστοιχο της απογραφής των παλιννοστούντων στην

Ελλάδα Από τις υπόλοιπες οικογένειες οι 98 είναι microικτές δηλαδή το

ένα microέλος της οικογένειας είναι Έλληνας (74 άνδρες και 24 γυναίκες)

και στις υπόλοιπες 1306 οικογένειες και τα δυο microέλη τους είναι

αλλοδαποί

Οι γονείς των microαθητών προέρχονται από 46 χώρες στην πλειονότητά

τους είναι Αλβανοί (567) Γεωργιανοί (77-8) και Ρώσοι (49-58)

Η πλήρης κατανοmicroή των χωρών προέλευσης του πατέρα και της

microητέρας παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί

χώρα προέλευσης microητέρας Χώρα προέλευσης πατέρα

Frequency Percent Frequency Percent

∆εν απάντησαν 42 29 ∆εν απάντησαν 32 22

Αγγλία 22 15 Αγγλία 20 14

Άγιος

∆οmicroίνικος

1 1 Αζερmicroπαϊτζάν 3 2

Αίγυπτος 20 14 Αίγυπτος 28 19

Αλβανία 818 567 Αλβανία 818 567

Αλγερία 2 1 Αλγερία 2 1

Αmicroερική 2 1 Αmicroερική 1 1

Αρmicroενία 30 21 Αρmicroενία 31 21

Αυστραλία 1 1 Αφγανιστάν 1 1

Αφγανιστάν 1 1 Βέλγιο 1 1

Βέλγιο 1 1 Βουλγαρία 46 32

100

Βουλγαρία 49 34 Γερmicroανία 4 3

Βραζιλία 2 1

Γαλλία 1 1 Ελβετία 1 1

Γερmicroανία 7 5 Γκάνα 1 1

Γεωργία 116 80 Γεωργία 111 77

Γιουγκοσλαβία 1 1 Γιουγκοσλαβία 1 1

∆ανία 2 1 ∆ανία 1 1

Ελλάδα 62 43 Ελλάδα 112 78

Ινδία 17 12 Ινδία 17 12

Ιράκ 15 10 Ιράκ 15 10

Ιράν 2 1 Ιράν 2 1

Καζακστάν 1 1 Καζακστάν 1 1

Καναδάς 2 1 Ισραήλ 1 1

Κίνα 5 3 Κίνα 5 3

Κουρδιστάν 1 1 Κουρδιστάν 1 1

Κροατία 1 1

Μαρόκο 1 1

Μολδαβία 6 4 Μολδαβία 5 3

Νότια Αφρική 2 1 Νότια Αφρική 1 1

Ουγγαρία 2 1 Ουγγαρία 1 1

Ουκρανία 21 15 Ουκρανία 19 13

Πακιστάν 3 2 Πακιστάν 3 2

Παλαιστίνη 4 3 Παλαιστίνη 4 3

ΠΓ∆Μ 5 3 ΠΓ∆Μ 6 4

Πολωνία 23 16 Πολωνία 20 14

101

Ρουmicroανία 26 18 Ρουmicroανία 21 15

Ρωσία 84 58 Ρωσία 71 49

Σερβία 8 6 Σερβία 6 4

Συρία 15 10 Συρία 18 12

Τουρκία 5 3 Τουρκία 6 4

Τσεχία 1 1

Φιλιππίνες 12 8 Φιλιππίνες 5 3

Total 1442 1000 Total 1442 1000

Όσον αφορά στα δηmicroογραφικά στοιχεία του δείγmicroατος στον επόmicroενο

πίνακα παρουσιάζεται η κατανοmicroή των microαθητών κατά περιφέρεια

Περιφέρεια

FrequencyPercent Valid

Percent

Αθήνα 398 276 276

Θεσσαλονίκη 594 412 412

Πάτρα 154 107 107


Κρήτη 134 93 93

Total 1442 1000 1000

Το δείγmicroα είναι αντιπροσωπευτικό της παρέmicroβασης του προγράmicromicroατος

στα σχολεία καθώς και του πλήθους των microαθητών στα τmicroήmicroατα


Από τους microαθητές που συmicromicroετέχουν στην ενισχυτική διδασκαλία το

592 είναι αγόρια και το 408 κορίτσια που σηmicroαίνει ότι τα αγόρια

102

υστερούν περισσότερο από τα κορίτσια δεδοmicroένου ότι στην κατανοmicroή

κατά φύλο του σχολικού πληθυσmicroού σε εθνικό επίπεδο τα κορίτσια είναι

σχεδόν σε ίσο ποσοστό microε τα αγόρια

Φύλο

Frequency Percent Valid

Percent

αγόρι 854 592 592

κορίτσι 588 408 408

Total 1442 1000 1000

Το 61 των microαθητών έχει παρακολουθήσει ή παρακολουθεί από την

πρώτη τάξη του δηmicroοτικού ενώ οι υπόλοιποι έχουν γραφτεί για πρώτη

φορά στο σχολείο σε microεγαλύτερες τάξεις Στο παρόν σχολικό έτος

φοιτούν σε microεγαλύτερες τάξεις microε microια σχετική ισοκατανοmicroή όπως

φαίνεται και από τον πίνακα που ακολουθεί Αυτό δείχνει ότι και τα

παιδιά που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα έχουν προβλήmicroατα εκmicroάθησης

της ελληνικής γλώσσας ως δεύτερης Το 132 των microαθητών που δεν

δηλώνει τάξη είναι microαθητές του Νηπιαγωγείου

Τάξη πρώτης εγγραφής στο σχολείο


Percent

Α 884 613 706

Β 101 70 81

Γ 87 60 69

∆ 86 60 69

Ε 57 40 46

ΣΤ 37 26 30

Total 1252 868 1000

103

Missing

System

190 132

Total 1442 1000

Υπάρχει ισοκατανοmicroή microεταξύ των τάξεων των microαθητών που

παρακολουθούν ενισχυτική διδασκαλία όπως φαίνεται στο διάγραmicromicroα

που ακολουθεί Αντιπροσωπεύονται όλες οι τάξεις από 12-17

Σε ποια τάξη είσαι φέτος

109

135

177

138

157

160

123

Missing

ΣΤ

Ε

∆

Γ

Β

Α

Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται ο αριθmicroός των τάξεων που

έχουν παρακολουθήσει στο ελληνικό σχολείο οι αλλοδαποί και

παλινοστούντες microαθητές microετά την πρώτη τους εγγραφή Το microηδέν (0)

σηmicroαίνει ότι ο microαθητής έχει γραφτεί φέτος για πρώτη φορά στο

σχολείο(216) και είτε φοιτούν στην πρώτη τάξη (που όπως φαίνεται

από το παραπάνω διάγραmicromicroα αντιστοιχεί στο 123 -178 microαθητές) είτε

σε ανώτερη τάξη αλλά microε πρώτη εγγραφή (93 133 microαθητές)

104

Χρόνια που έχουν παρακολουθήσει το σχολείο


Percent

0 311 216 242

1 325 225 253

2 239 166 186

3 148 103 115

4 167 116 130

5 92 64 72

6 4 3 3

Total 1286 892 1000

Missing

System

156 108

Total 1442 1000

Το παραπάνω αποτέλεσmicroα σηmicroαίνει ότι συνεχίζει να υπάρχει εισροή

αλλοδαπών στη χώρα και το ποσοστό είναι microάλλον υψηλό

Από τους microαθητές του δείγmicroατος το microεγαλύτερο microέρος παρακολουθεί

φροντιστηριακό τmicroήmicroα και οι υπόλοιποι τmicroήmicroατα υποστήριξης Ο χρόνος

παρακολούθησης αυτών των τmicroηmicroάτων ποικίλει ανάλογα microε το πότε έχει

αρχίσει το πρόγραmicromicroα αλλά κανένας δεν έχει παρακολουθήσει τmicroήmicroα

ενισχυτικής διδασκαλίας ένα πλήρες σχολικό έτος που επιβεβαιώνει την

καθυστέρηση εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος για laquoτεχνικούςraquo λόγους Η

κατανοmicroή του χρόνου παρακολούθησης των microαθητών στα τmicroήmicroατα της

ενισχυτικής παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί

Πόσους microήνες παρακολουθείς τmicroήmicroα ενισχυτικής

Frequency Percent Valid Percent

ενα 41 28 29

105

δυο 105 73 76

τρεις 74 51 53

τεσσερις 181 126 130

πεντε 148 103 106

εξι 841 583 605

Total 1390 964 1000

Missing

System 52 36

Total 1442 1000

Όπως φαίνεται ο microέγιστος χρόνος παρακολούθησης ενισχυτικής

διδασκαλίας είναι οι έξι (6) microήνες και αντιστοιχεί στο 605 των

microαθητών ενώ υπάρχουν και microαθητές που έχουν παρακολουθήσει έναν ή

δύο microήνες (105)

Οι microισοί σχεδόν από τους microαθητές έχουν πάρει τα βιβλία δηλαδή το

βοηθητικό εκπαιδευτικό υλικό του προγράmicromicroατος το οποίο είχε εκδοθεί

στην προηγούmicroενη φάση του προγράmicromicroατος

Έχεις πάρει τα βιβλία του προγράmicromicroατος


ναι 702 487 517

οχι 656 455 483

Total 1358 942 1000

Missing

System 84 58

Total 1442 1000

106

Οι απόψεις των microαθητών για την παρέmicroβαση στο σχολείο και για την

αποτελεσmicroατικότητα του προγράmicromicroατος είναι πολύ θετικές και

συγκεκριmicroένα

Τα microαθήmicroατα βοήθησαν να microιλώ καλύτερα τα ελληνικά


παρα πολυ 774 537 540

πολυ 455 316 317

microετρια 125 87 87

λιγο 69 48 48

καθολου 11 8 8

Total 1434 994 1000

Missing

System 8 6

Total 1442 1000

Το 857 των microαθητών δηλώνει ότι τα microαθήmicroατα της ενισχυτικής τους

βοηθά να microιλούν καλύτερα τα ελληνικά ενώ microόλις το 56 δηλώνει ότι

τα microαθήmicroατα που κάνει δεν έχουν αποτέλεσmicroα (λίγο έως καθόλου)

Αναλογικά οι περισσότεροι microαθητές που δηλώνουν ότι δεν τους έχει

βοηθήσει το πρόγραmicromicroα είναι αυτοί που έχουν παρακολουθήσει έναν ή

δυο microήνες microαθήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας

Τα microαθήmicroατα βοήθησαν να γράφω καλύτερα


πάρα πολύ 610 423 429

πολύ 536 372 377


107

λίγο 86 60 61


Total 1421 985 1000

Missing

System 21 15

Total 1442 1000

Τα στοιχεία για την αποτελεσmicroατικότητα του προγράmicromicroατος στο γραπτό

λόγο των microαθητών είναι σχετικά χαmicroηλότερη από αυτήν του προφορικού

λόγου και φαίνεται ως λογικό δεδοmicroένου ότι ο προφορικός λόγος microπορεί

να βελτιωθεί ταχύτερα από όσο ο γραπτός Η αρνητική άποψη για την

παρέmicroβαση αυτή παραmicroένει όπως και στην προηγούmicroενη πολύ χαmicroηλά

αφού αντιστοιχεί microόλις στο 69 των microαθητών Επίσης από την

ανάλυση των στοιχείων παρατηρούmicroε ότι οι microαθητές που

παρακολουθούν φροντιστηριακά τmicroήmicroατα έχουν καλύτερη άποψη για

την αποτελεσmicroατικότητα του προγράmicromicroατος στη βελτίωση του γραπτού

λόγου σε σχέση microε τους microαθητές των τmicroηmicroάτων ενισχυτικής

Όσον αφορά στη γενική βελτίωση των microαθητών σε επίπεδο

παρακολούθησης των microαθηmicroάτων της τάξης τους αλλά και του δασκάλου

της τάξης τους οι απόψεις των microαθητών είναι θετικές αφού περισσότερο

από το 80 αυτών δηλώνει ότι πολύ και πάρα πολύ βοηθήθηκε από την

ενισχυτική διδασκαλία Στους επόmicroενους πίνακες αποτυπώνονται

αναλυτικά οι απόψεις των microαθητών σε σχέση microε τη βελτίωση της

παρακολούθησης των microαθηmicroάτων της τάξης καθώς και του

εκπαιδευτικού της τάξης τους

Τα microαθήmicroατα βοήθησαν να παρακολουθώ τα microαθήmicroατα της τάξης

microου


108

πάρα πολύ 641 445 449

πολύ 534 370 374


λίγο 62 43 43


Total 1428 990 1000

Missing

System 14 10

Total 1442 1000

Τα microαθήmicroατα microε βοήθησαν να καταλαβαίνω τον δάσκαλο καλύτερα

Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 692 480 483

πολύ 532 369 371


λίγο 47 33 33


Total 1433 994 1000

Missing

System 9 6

Total 1442 1000

109

Οι microαθητές υποστηρίζουν σε ποσοστό 80 ότι τα microαθήmicroατα της

ενισχυτικής διδασκαλίας τους βοήθησαν να κάνουν φίλους στο σχολείο

τους

Σχετικά microε την άποψη που έχουν για το πρόγραmicromicroα αλλά και για τις

διαδικασίες της ενισχυτικής διδασκαλίας οι microαθητές θέλουν σε ποσοστό

92 να συνεχιστεί το πρόγραmicromicroα της παρέmicroβασης laquoπολύraquo και laquoπάρα

πολύraquo

Όσον αφορά στις διαδικασίες της ενισχυτικής διδασκαλίας και στον

τρόπο που γίνονται τα microαθήmicroατα το 96 των microαθητών δηλώνει ότι ο

εκπαιδευτικός του τmicroήmicroατος τον βοηθά laquoπάρα πολύraquo και laquoπολύraquo και του

εξηγεί καλύτερα ότι δεν καταλαβαίνει την ώρα του microαθήmicroατος Το

ποσοστό των microαθητών που έχουν την αντίθετη άποψη είναι ελάχιστο

(15 δηλώνει laquoλίγοraquo και laquoκαθόλουraquo) και ανήκει στους microαθητές που

έχουν λίγους microήνες διδασκαλίας

Σε βοηθά ο δάσκαλος όταν το ζητάς


πάρα πολύ 999 693 701

Πολύ 371 257 260

Μέτρια 33 23 23

Λίγο 20 14 14

Καθόλου 2 1 1

Total 1425 988 1000

Missing

System 17 12

Total 1442 1000

110

Το ίδιο ισχύει και για την επιθυmicroία των microαθητών συνεχιστεί το

πρόγραmicromicroα και στο microέλλον αφού θεωρούν ότι τους βοηθά σε πολλούς

τοmicroείς microάθησης και στη διαδικασία ένταξής τους στο σχολείο και κατά

94 είναι ευχαριστηmicroένοι από το πρόγραmicromicroα

Είσαι τελικά ευχαριστηmicroένος από τα microαθήmicroατα


πάρα πολύ 944 655 665

πολύ 391 271 275


λίγο 21 15 15


Total 1420 985 1000

Missing System 22 15

Total 1442 1000

Στην ερώτηση αν σκέφτονται να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο

Γυmicroνάσιο το Λύκειο και το Πανεπιστήmicroιο στην πλειονότητά τους

επιθυmicroούν να συνεχίσουν σε ανώτερες βαθmicroίδες της εκπαίδευσης αλλά

microε microειούmicroενα ποσοστά όσο ανεβαίνουν οι βαθmicroίδες Συγκεκριmicroένα ενώ

το 623 θέλει laquoπάρα πολύraquo να συνεχίσει σπουδές στο Γυmicroνάσιο το

αντίστοιχο ποσοστό για το Λύκειο microειώνεται κατά δέκα (10) microονάδες

και ακόmicroα περισσότερο για το πανεπιστήmicroιο όπου σχεδόν ένας στους

δύο (475) δηλώνει την επιθυmicroία του (laquoπάρα πολύraquo) να πάει στο

Πανεπιστήmicroιο Αντίθετα ενώ το 26 δεν θέλει να προχωρήσει στο

Γυmicroνάσιο αν και είναι υποχρεωτικό τα ποσοστά άρνησης συνέχισης των

σπουδών αυξάνονται και φτάνουν σχεδόν στο 18 αυτών που δεν

σκέφτονται τις σπουδές στο πανεπιστήmicroιο

111

Σκέπτεσαι να συνεχίσεις στο Γυmicroνάσιο Λύκειο Πανεπιστήmicroιο

Πανεπιστήmicroιο Λύκειο Γυmicroνάσιο

πάρα πολύ 475 527 623

πολύ 230 266 263


λίγο 66 57 3


Total 1000 1000 1000

Η στάση των microαθητών απέναντι στο σχολείο είναι θετική και δηλώνουν

ευχαριστηmicroένοι σε ποσοστό 95 laquoπάρα πολύraquo από το σχολείο στο οποίο

βρίσκονται

Είσαι ευχαριστηmicroένος microε το σχολείο σου


πάρα πολύ 979 679 698

πολύ 346 240 247


λίγο 24 17 17


Total 1402 972 1000

Missing

System 40 28

Total 1442 1000

112

Τέλος όσον αφορά στην έκφραση της επιθυmicroίας τους για το τι θα ήθελαν

να γίνουν όταν microεγαλώσουν επιλέγουν επαγγέλmicroατα τα οποία είτε είναι

αυτά των γονέων τους είτε αυτά που προβάλλονται από τα ΜΜΕ και

λιγότερο αυτά που χρειάζονται Ανώτερες Σπουδές Στον πίνακα που

ακολουθεί παρουσιάζονται οι προτιmicroήσεις των microαθητών για το

επάγγελmicroα που θα ήθελαν να ασκήσουν

Τι θέλεις να γίνεις όταν microεγαλώσεις


190 132 132

Κοmicromicroώτρια 83 58 58

Χορευτήςα 19 13 13

∆εν ξέρω 43 30 30

Αεροπόρος-Πιλότος 29 20 20

Αγρότης 5 3 3

Γεωπόνος 1 1 1

Επιχειρηmicroατίας- Έmicroπορος 25 17 17

Γιατρός 149 103 103

∆ικηγόρος 27 19 19

Αθλητής-Γυmicroναστής 22 15 15

Αισθητικός 7 5 5

Ζωγράφος 20 14 14

Αρχαιολόγος 3 2 2

Αστροναύτης 11 8 8

Αστυνόmicroος 94 65 65

Ηλεκτρολόγος -Υδραυλικός 27 19 19

Ηθοποιός 31 21 21

Πληροφορική 4 3 3

Ποδοσφαιριστής 156 108 108

Πυροσβέστης 10 7 7

Καθηγητής-∆άσκαλος 213 148 148

Ιερεύς 1 1 1


113

Κτηνίατρος 7 5 5

Θέλω να γίνω πλούσιος 2 1 1

Οδηγός 41 28 28

Ναυτικός 7 5 5

Μηχανικός- Αρχιτέκτονας 32 22 22

Μηχανικός αυτοκινήτων 26 18 18

Μπασκετmicroπολίστας 8 6 6

Οικοδόmicroος τεχνίτης 35 24 24

Μοντέλο 2 1 1

Νοσοκόmicroοςα 17 12 12

Μουσικός 11 8 8

Φαρmicroακοποιός 1 1 1

Σεφ-Σερβιτόρος 8 6 6

Υπηρεσίες-Καθαριστές 17 12 12

Τραγουδιστής 47 33 33

Στρατιωτικός 10 7 7

Total 1442 1000 1000

114

53 ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΩΝ

Στόχος αυτού του ερωτηmicroατολογίου ήταν να διερευνήσει τις απόψεις και

τις εmicroπειρίες των εκπαιδευτικών που συmicromicroετέχουν στην ενισχυτική

διδασκαλία για το πρόγραmicromicroα και για την επιmicroόρφωσή τους σε σχέση microε

την διαπολιτισmicroική εκπαίδευση και την ενισχυτική διδασκαλία

Τα χαρακτηριστικά του δείγmicroατος (229 εκπαιδευτικοί) ανταποκρίνονται

σrsquo αυτά του πληθυσmicroού και είναι αντιπροσωπευτικό αφού αντιστοιχεί στο

206 του συνόλου των εκπαιδευτικών που συmicromicroετείχαν στο πρόγραmicromicroα

Περιφερειακή γραmicromicroατεία του προγράmicromicroατος (πανεπιστήmicroιο)


Αθήνα 85 371 371


Πάτρα 20 87 87


Κρήτη 22 96 96

Total 229 1000 1000

Το 803 των εκπαιδευτικών του δείγmicroατος ήταν γυναίκες δεδοmicroένου ότι

οι περισσότεροι από τους εκπαιδευτικούς που συmicromicroετείχαν στο

πρόγραmicromicroα ήταν φιλόλογοι όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί

Ιδιότητα


∆ιορισmicroένος

∆άσκαλος 55 240 244

Ωροmicroίσθιος

∆άσκαλος 24 105 107

Αδιόριστος

δάσκαλος 29 127 129

Φιλόλογος 117 511 520

Total 225 983 1000

Missing System 4 17

115

Total 229 1000

Επειδή το microεγαλύτερο microέρος των εκπαιδευτικών που συmicromicroετέχουν στο

πρόγραmicromicroα είναι αδιόριστοι και φιλόλογοι το 511 αυτών είναι κάτω

των 30 ετών ενώ οι διορισmicroένοι έχουν microεγαλύτερη ηλικία microέχρι 60 ετών

Η κατανοmicroή των ετών υπηρεσίας αποτυπώνει microε τον καλύτερο τρόπο το

ότι οι εκπαιδευτικοί που συmicromicroετέχουν στο πρόγραmicromicroα είναι νέοι και

εκτός πρωτοβάθmicroιας εκπαίδευσης Αυτό σηmicroαίνει ότι η κατάρτισή τους

σε θέmicroατα διαπολιτισmicroικής είναι θετική αλλά δεν θα αποτελέσει και το

άρτια καταρτισmicroένο υπόβαθρο των εκπαιδευτικών που θα ενταχθούν

στην Αrsquoβάθmicroια εκπαίδευση στο microέλλον και θα αποτελέσουν τους

πολλαπλασιαστές σε θέmicroατα διαπολιτισmicroικής εκπαίδευσης

Χρόνια υπηρεσίας


0-5 159 694 733

6-10 21 92 97

11-15 10 44 46

16-20 9 39 41

21-25 10 44 46

26-30 7 31 32

31+ 1 4 5

Total 217 948 1000


Total 229 1000

Το microεγαλύτερο microέρος των εκπαιδευτικών που βρίσκονται στο διάστηmicroα

laquo0-5raquo είναι microηδέν (0) χρόνια υπηρεσίας αφού πρόκειται είτε για

αδιόριστους εκπαιδευτικούς είτε για αδιόριστους φιλολόγους Το 73

των εκπαιδευτικών έχουν microέχρι πέντε χρόνια υπηρεσίας ενώ πάνω από

είκοσι χρόνια έχει microόνο το 8 των εκπαιδευτικών και αντιστοιχεί στους

εν ενεργεία εκπαιδευτικούς

116

Οι περισσότεροι από τους εκπαιδευτικούς που συmicromicroετέχουν στην

παρέmicroβαση είναι πλήρως καταρτισmicroένοι δεδοmicroένου ότι το ένα τρίτο έχει

παρακολουθήσει πάνω από τέσσερα σεmicroινάρια σε θέmicroατα του

προγράmicromicroατος ενώ το 216 έχει microόλις ένα επιmicroορφωτικό σεmicroινάριο

Επιmicroόρφωση σχετική microε το πρόγραmicromicroα

Frequency Percent

Valid

Percent

ένα 48 210 216

δυο 58 253 261

τρία 39 170 176

τέσσερα και πάνω 77 336 347

Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000

Το microεγαλύτερο microέρος των φιλολόγων (496) έχουν παρακολουθήσει

περισσότερα από τέσσερα επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια και τα λιγότερα οι

διορισmicroένοι εκπαιδευτικοί οι οποίοι κατά κανόνα δεν παρακολουθούν

επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια που έχουν διάρκεια Επίσης θα πρέπει να

σηmicroειωθεί ότι το 100 των εκπαιδευτικών της Πάτρας έχουν

παρακολουθήσει περισσότερα από τέσσερα επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια ενώ

στην Αττική υπάρχει microια ισοκατανοmicroή των σεmicroιναρίων αφού το 17 έχει

παρακολουθήσει ένα σεmicroινάριο και το 35 τέσσερα και πάνω Την ίδια

εικόνα microε αυτήν της Αθήνας παρουσιάζει η Θεσσαλονίκη ενώ στα

Ιωάννινα κανένας δεν έχει παρακολουθήσει πάνω από τρία

επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια και το 70 microόλις ένα αφού συmicromicroετέχουν στην

παρέmicroβαση αποκλειστικά εν ενεργεία εκπαιδευτικοί

Η γενική εικόνα που έχουν οι εκπαιδευτικοί για τις επιmicroορφώσεις microέσω

του προγράmicromicroατος κατά 90 είναι καλή έως πολύ καλή και είναι

χαρακτηριστικό ότι δεν υπάρχει καmicroία αρνητική δήλωση για τα

επιmicroορφωτικά προγράmicromicroατα

Την ίδια άποψη έχουν οι εκπαιδευτικοί και για την οργάνωση των

σεmicroιναρίων όπου πάλι microε ένα ποσοστό πάνω από 90 δηλώνουν ότι

117

είναι laquoπολύ καλήraquo και microόλις το 76 δηλώνει ότι είναι microέτρια microε

περισσότερο ενθουσιασmicroένους του διορισmicroένους εκπαιδευτικούς που

σηmicroαίνει ότι το πρόγραmicromicroα παρέχει επιπλέον ποιότητα σε σχέση microε άλλα

που έχουν παρακολουθήσει αφού τα αποτελέσmicroατα της σύγκρισης είναι

σαφή

Σε αυτό συνηγορεί και η άποψή τους στη σχετική ερώτηση

laquoσυγκρινόmicroενο microε άλλα προγράmicromicroατα επιmicroόρφωσης το ενδιαφέρον microου

για το περιεχόmicroενο αυτού του προγράmicromicroατος εκπαίδευσης ήτανraquo

δηλώνουν πολύ microεγάλο ή microεγάλο σε ποσοστό 923 όπως φαίνεται στον

πίνακα που ακολουθεί Μόλις το 7 δηλώνει ότι το επιmicroορφωτικό

πρόγραmicromicroα είχε microικρό ενδιαφέρον χωρίς να παρουσιάζεται

περιφερειακή διαφοροποίηση εκτός από την Πάτρα όπου το 100

δηλώνει πολύ microεγάλο και microεγάλο

Ενδιαφέρον για το περιεχόmicroενο του προγτος

Frequency Percent

Valid

Percent

πολύ microεγάλο 91 397 410

microεγάλο 114 498 514

microέτριο 16 70 72

microικρό 1 4 5

Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000

Ενώ στην πλειονότητά τους οι εκπαιδευτικοί θεωρούν ότι το πρόγραmicromicroα

ήταν πολύ ενδιαφέρον παραδόξως στην ερώτηση αν το επιmicroορφωτικό

πρόγραmicromicroα ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες τους το 25 περίπου

εκφράζει microια αmicroφιβολία και φαίνεται αντιφατικό αφού δηλώνει laquoέτσι κιrsquo

έτσιraquo η laquoλίγοraquo όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί

Η επιmicroόρφωση ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες microου

118

Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 127 555 572

έτσι και έτσι 48 210 216

λίγο 3 13 14


Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000

Σε σχέση microε τους επιmicroορφωτές η άποψη των εκπαιδευτικών είναι επίσης

πολύ θετική αφού πάνω από 80 δηλώνει laquoπάρα πολύraquo και laquoπολύraquo στις

ερωτήσεις αν οι επιmicroορφωτές ήταν σαφείς και κατανοητοί αν του

κέντρισαν (διέγειραν) το ενδιαφέρον αν δεχόταν να απαντήσει σε απορίες-

ερωτήσεις τους και αν ο επιmicroορφωτής δεχόταν και συζητούσε προβλήmicroατα

που αντιmicroετωπίζουν στο σχολείο τους Επίσης το 90 των εκπαιδευτικών

δηλώνει ότι ο επιmicroορφωτής ήταν laquoανοιχτόςraquo και έδειχνε ενδιαφέρον για

άλλες από τις δικές του απόψεις Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι δεν

υπάρχει εκπαιδευτικός που να microηδενίζει την επιmicroόρφωση δεδοmicroένου ότι

η κλίmicroακα microέτρησης ήταν πεντάβαθmicroη

Οι παραπάνω απόψεις αυξάνουν την αντίφαση στην απάντηση αν το

επιmicroορφωτικό πρόγραmicromicroα ήταν αντάξιο των προσδοκιών τους

δηλώνοντας ένας στους τέσσερις σχεδόν αρνητική άποψη Αναλυτικά οι

απόψεις των εκπαιδευτικών για τους επιmicroορφωτές τους παρουσιάζονται

στους πίνακες που ακολουθούν

Ο επιmicroορφωτής ήταν σαφής και κατανοητός

Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 122 533 545

119


λίγο 1 4 4

Total 224 978 1000

Missing

System 5 22

Total 229 1000

Οι επιmicroορφωτές κέντρισαν το ενδιαφέρον

Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 117 511 522


λίγο 3 13 13

Total 224 978 1000

Missing System 5 22

Total 229 1000

Ο επιmicroορφωτής ανταποκρινόταν σε ερωτήσεις

Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 130 568 580

πολύ 77 336 344


λίγο 2 9 9

Total 224 978 1000

Missing

System 5 22

Total 229 1000

Ο επιmicroορφωτής συζητούσε προβλήmicroατα του σχολείου

120

Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 102 445 455

πολύ 94 410 420


λίγο 8 35 36


Total 224 978 1000

Missing

System 5 22

Total 229 1000

Ο επιmicroορφωτής ήταν umlανοικτόςuml σε άλλες απόψεις

Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 106 463 475


λίγο 5 22 22

Total 223 974 1000

Missing

System 6 26

Total 229 1000

Οι απόψεις των εκπαιδευτικών σε σχέση microε το περιεχόmicroενο του

προγράmicromicroατος αλλά και την αποτελεσmicroατικότητα του προγράmicromicroατος

σχετικά microε τις ανάγκες τους στην ένταξη των αλλοδαπών και

παλιννοστούντων microαθητών στο σχολείο είναι θετικές αλλά χαmicroηλότερες

των προσδοκιών τους όπως αποτυπώνονται στις απαντήσεις που έδωσαν

σε σχετικές ερωτήσεις

Το πρόγραmicromicroα επιmicroόρφωσης σε ποσοστό 80 βοηθά τους

εκπαιδευτικούς να βελτιώσουν τις γνώσεις τους σχετικά microε τις ανάγκες

121

των αλλοδαπών και παλιννοστούντων microαθητών στο σχολείο αλλά σε

microικρότερο ποσοστό τους βοηθά να αντιmicroετωπίσουν προβλήmicroατα στην

τάξη όπου το 656 δηλώνει laquoπάρα πολύraquo και laquoπολύraquo ενώ υπερισχύει το

laquoπολύraquo (464) όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί

Βελτίωση γνώσεων για την αντιmicroετώπιση προβληmicroάτων στην τάξη

Βελτίωση γνώσεων για τις εκπαιδευτικές ανάγκες των παιδιών

Frequenc

y

Percen

t

Valid

Percent

Frequenc

y

Percen

t

Valid

Percent

πάρα

πολύ 43 188 192 75 328 335

πολύ 104 454 464 105 459 469

έτσι κ

έτσι 65 284 290 41 179 183

λίγο 10 44 45 1 04 04

καθόλου 2 09 09 2 09 09

Total 224 978 100 224 978 100

Missing

System 5 22 5 22

Total 229 100 229 100

Όσον αφορά στη βελτίωση των γνώσεων των εκπαιδευτικών και την


παιδιών η αποτελεσmicroατικότητα των επιmicroορφωτικών σεmicroιναρίων microειώνεται

αφού ένας στους τρεις δεν είναι ικανοποιηmicroένος Αυτή η άποψη

σχετίζεται microε την επιθυmicroία της πλειονότητας των εκπαιδευτικών να

δίνονται στις επιmicroορφώσεις laquoοδηγίες χρήσηςraquo για την αντιmicroετώπιση

συγκεκριmicroένων συmicroπεριφορών και η αποστροφή τους στην αναζήτηση

λύσεων microε βάση τις γνώσεις που τους προσφέρει ένα πρόγραmicromicroα

Γνώσεις για την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την αντιmicroετώπιση

δύσκολων συmicroπεριφορών των microαθητών

122

Frequency

Perce

nt

Valid

Percent


πολύ 103 450 464


λίγο 11 48 50


Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000

Τα επιmicroορφωτικά προγράmicromicroατα παρουσιάζονται ως αναποτελεσmicroατικά

σε ότι αφορά την προώθηση της συνεργασίας και της επικοινωνίας του

σχολείου microε τους γονείς των microαθητών όπως φαίνεται στον πίνακα που

ακολουθεί

Βελτίωση της επικοινωνίας microε τους

γονείς

Η επιmicroόρφωση προωθεί

τη συνεργασία γονέων-

σχολείου

Frequenc

y

Percen

t

Valid

Percent

Frequenc

y

Percen

t

Valid

Percent

πάρα

πολύ 26 114 118 22 96 100

πολύ 78 341 355 81 354 367

έτσι και

έτσι 77 336 350 81 354 367

λίγο 27 118 123 19 83 86

καθόλου 12 52 55 18 79 81

Total 220 961 100 221 965 100

Missing

System 9 39 8 35

Total 229 100 229 100

123

Τα αποτελέσmicroατα αυτά σε σχέση microε τα προηγούmicroενα που αφορούν το

περιεχόmicroενο του προγράmicromicroατος δηλώνουν ότι επιmicroόρφωση έχει

προσανατολιστεί περισσότερο στην αντιmicroετώπιση προβληmicroάτων που

αφορούν την εκmicroάθηση της ελληνικής και τη γλωσσική βελτίωση των

microαθητών παρά σε θέmicroατα που αφορούν τις σχέσεις ή αυτός ο τοmicroέας

χρειάζεται επιπλέον ώρες επιmicroόρφωσης η οποία βεβαίως αφορά τα

αντικείmicroενα της ψυχοκοινωνικής παρέmicroβασης στο σχολείο

Επίσης επιβεβαιώνεται η άποψη ότι το πρόγραmicromicroα τους βοηθά να

κατανοήσουν καλύτερα τη διαδικασία σχολικής ένταξης των microαθητών microε

microεταναστευτικό υπόβαθρο που δείχνει την θεωρητική πληρότητα των

επιmicroορφώσεων σε θέmicroατα διαπολιτισmicroικής εκπαίδευσης όπως φαίνεται

στον πίνακα που ακολουθεί

Γνώσεις για καλύτερη κατανόηση διαδικασιών σχολικής ένταξης

παιδιών microε διαφορετικό microεταναστευτικό υπόβαθρο

Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 103 450 464


λίγο 5 22 23


Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000

Σχετικά microε τη διάρκεια και τη συχνότητα των επιmicroορφώσεων ένας στους

δυο εκπαιδευτικούς δηλώνει ότι ένα τετράωρο επιmicroόρφωσης είναι

κανονικό ενώ το 24 δηλώνει ότι είναι laquomicroικρήraquo έως laquoπολύ microικρήraquo microε

λιγότερους στην τελευταία Είναι ενδιαφέρον ότι σχεδόν ένας στους δυο

διορισmicroένους εκπαιδευτικούς δηλώνουν ότι η επιmicroόρφωση των τεσσάρων

124

ωρών είναι microέτρια έως microικρή οι φιλόλογοι που δεν έχουν καmicroία

κατάρτιση στα θέmicroατα του προγράmicromicroατος την θεωρούν σε ποσοστό 58

κανονική αλλά θέλουν πάνω από τέσσερις φορές στη διάρκεια του έτους

σε ποσοστό σχεδόν διπλάσιο (586) από αυτό των διορισmicroένων

εκπαιδευτικών που στην πλειονότητα τους θέλουν δυο microε τρεις φορές σε

ποσοστό 60 Η κατανοmicroή των προτιmicroήσεων για τη συχνότητα των

επιmicroορφώσεων φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί

Συχνότητα επιmicroορφώσεων στη διάρκεια του σχολικού έτους

Frequency Percent

Valid

Percent

microια φορά 3 13 13

δυο φορές 27 118 119

τρεις φορές 80 349 352

τέσσερις φορές και πάνω 117 511 515

Total 227 991 1000

Missing System 2 9

Total 229 1000

Σχετικά microε το είδος της επιmicroόρφωσης που προτιmicroούν οι εκπαιδευτικοί

microε βάση ην εmicroπειρία τους από τις microέχρι σήmicroερα επιmicroορφώσεις φαίνεται

ότι απορρίπτουν την γενική επιmicroόρφωση και κατά 90 προτιmicroούν την

βιωmicroατικού τύπου

Ποια είδη επιmicroόρφωσης θεωρείτε περισσότερο χρήσιmicroα

γενική επιmicroόρφωση ενδοσχολική

εργαστηριακού

τύπου

βιωmicroατικού

τύπου

Percent

Valid

Percent Percent

Valid

Percent Percent

Valid

Percent Percent

Valid

Percent

πολύ

αξιόλογη 201 223 380 420 358 398 646 712

αξιόλογη 323 359 306 338 323 359 179 197

125

λίγο

αξιόλογη 183 204 179 198 131 146 52 58

καθόλου

αξιόλογη 192 214 39 43 87 97 31 34

Total 900 100 904 100 900 100 908 100

System 1004 96 100 92

100 100 100 100

Η ενδοσχολική microε την εργαστηριακού τύπου επιmicroόρφωση φαίνεται να

βρίσκονται σε δεύτερη προτίmicroηση από τους εκπαιδευτικούς

Όσον αφορά στη θεmicroατολογία των επιmicroορφωτικών σεmicroιναρίων οι

εκπαιδευτικοί φαίνεται να δείχνουν microεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη

διαπολιτισmicroική εκπαίδευση και για τη διδασκαλία της ελληνικής ως

δεύτερης γλώσσας Από την ανάλυση των στοιχείων φαίνεται ότι οι

διορισmicroένοι εκπαιδευτικοί και οι φιλόλογοι έχουν στην πρώτη προτίmicroησή

τους την διαπολιτισmicroική εκπαίδευση και ιδιαίτερα οι φιλόλογοι στη

διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας έχουν σε ποσοστό 634 ως

προτίmicroηση Αναλυτικά οι προτιmicroήσεις των εκπαιδευτικών στη

θεmicroατολογία των σεmicroιναρίων παρουσιάζεται στον πίνακα που ακολουθεί

διαπολιτισmicroική εκπαίδευση

διδασκαλία της

ελληνικής ως

δεύτερης

εφαρmicroογή


υλικού

ψυχοκοινωνική

στήριξη

Perce

nt

Valid

Percen

t

Perce

nt

Valid

Percen

t

Percen

t

Valid

Percen

t

Percen

t

Valid

Percen

t

πολύ

αξιόλογη 515 562 528 573 319 346 332 396

αξιόλογη 258 281 258 280 371 403 314 375

λίγο αξιόλογη 92 100 100 109 157 171 114 135

καθόλου

αξιόλογη 52 57 35 38 74 81 79 94

126

Total 917 1000 921 100 921 100 838 100

Missing

System 83 79 79 162

Σύνολο 1000 100 100 100

Στην ερώτηση για το ποιες άλλες θεmicroατικές θα ήθελαν να

συmicroπεριληφθούν στα επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια προτείνουν διάφορα

επιmicroέρους θέmicroατα πολλά από τα οποία περιλαmicroβάνονται στα θέmicroατα που

ήδη διδάσκονται στα επιmicroορφωτικά προγράmicromicroατα Αναλυτικά οι

απαντήσεις των εκπαιδευτικών παρουσιάζονται στη συνέχεια

bull Ειδική Αγωγή

bull Επικοινωνιακές δεξιότητες αλλόγλωσσων microαθητών

bull ∆ιδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας

bull Συνεργασία microαθητών και δασκάλων

bull Ενηmicroέρωση για το εκπαιδευτικό υλικό του αναλυτικού


bull Ενότητες που θα αφορούσαν τη διαθεmicroατικότητα

bull Βασικές ορολογίες δοmicroή (συντακτικόγραmicromicroατική) των παιδιών που

microετέχουν στο πρόγραmicromicroα (αλβανικά ρώσικα)

bull Μαθησιακές δυσκολίες ∆ιδακτικές και παιδαγωγικές microέθοδοι

bull Περισσότερες εφαρmicroογές

bull Οργανωτικά θέmicroατα σωστός χωρισmicroός microαθητών σε τmicroήmicroατα

κριτήρια διαχωρισmicroού (επίπεδο ηλικία) σωστή αξιολόγηση του

επιπέδου ελληνοmicroάθειας (για όλες τις επικοινωνιακές δεξιότητες)

επανάληψη της τάξης από microαθητή αν δεν ανταποκρίνεται στις

απαιτήσεις

bull Στοιχεία για περισσότερες γλώσσες (όπως γεωργιανά)

bull Προτάσεις για τη δηmicroιουργία πρωτότυπου διδακτικού υλικού microε

βάση θεωρητικές αρχές και προσεγγίσεις

bull case studies

bull Περισσότερη διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας

127

bull Παρουσίαση προγραmicromicroάτων που έχουν εφαρmicroοστεί από

εκπαιδευτικούς microέσα σε διαπολιτισmicroικά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα

bull Μαθήmicroατα εκmicroάθησης βαλκανικών γλωσσών

bull Αντιmicroετώπιση προβληmicroάτων που δηmicroιουργούνται microέσα στην τάξη

bull Πρόγραmicromicroα προσαρmicroοσmicroένο στην προσχολική εκπαίδευση

bull ∆ιδακτική (γενικότερα) Μαθηmicroατικών

bull Σχέσεις εκπαιδευτικού-microαθητή

bull Αναφορά σε προηγούmicroενες εmicroπειρίες επιmicroορφωτών

bull Περισσότερη αναφορά σε πρακτικά ζητήmicroατα και σε προβλήmicroατα

που αντιmicroετωπίζονται στην τάξη κάθε εκπαιδευτικού

bull Εmicroπλουτισmicroό διδακτικού υλικού για προχωρηmicroένους αλλά microη

ικανοποιητικούς χρήστες της ελληνικής γλώσσας

bull Καλύτερη ενηmicroέρωση για τα διδακτικά εγχειρίδια του ΚΕ∆Α

bull Αξιολόγηση

bull ∆ιαπολιτισmicroική ψυχολογία

bull Επίβλεψη και πρακτική στη σχολική τάξη

bull Μέριmicroνα για να εmicroπλέξουmicroε τους γονείς στις microαθησιακές

προσπάθειες των παιδιών τους

bull Μαθησιακές δυσκολίες-απόπειρα διάγνωσης

bull Περισσότερη εφαρmicroογή-κατάρτιση-προετοιmicroασία εκπαιδευτικού

υλικού

bull Περιβάλλον

bull Μαθησιακές δυσκολίες-Αντιmicroετώπιση

bull Θεατρικό-δραmicroατικό παιχνίδι

bull Οι δυσκολίες των αλλόγλωσσων microαθητών στη σχολική ένταξη

bull ∆ιδασκαλία microε χρήση εποπτικών microέσων

bull Αντιρατσιστική αγωγή

bull Τεχνικές για την αντιmicroετώπιση προβληmicroάτων ένταξης και γλώσσας

bull Μαθησιακές δυσκολίες

bull Βιωmicroατικού τύπου ή εργαστηριακού τύπου επιmicroόρφωση

bull Για τους πολιτισmicroούς των διαφόρων λαών

bull Ζητήmicroατα εκπαιδευτικής-κοινωνικής στήριξης των παιδιών

128

bull Εικαστικά


bull ∆ιαπολιτισmicroική παιδαγωγική

bull Παράλληλη υποστήριξη των γονέων παλιννοστούντων microαθητών

bull Αγωγή κοινωνικής και πολιτικής

bull Βιωmicroατικού τύπου

bull ∆ιαθεmicroατικότητα

bull Ανάπτυξη δεξιοτήτων επικοινωνιακού τύπου

bull Ανάπτυξη δεξιοτήτων επικοινωνιακού τύπου σε ποικίλες

επικοινωνιακές περιστάσεις microέσω δραmicroατοποίησης

bull Υποδειγmicroατικές διδασκαλίες


Οι προτάσεις των εκπαιδευτικών αναφέρονται σε επιmicroέρους αντικείmicroενα

τα οποία θα πρέπει ωστόσο να ληφθούν υπόψη από τους σχεδιαστές του

προγράmicromicroατος Είναι ενδεχόmicroενο πολλά από τα αντικείmicroενα να microην

περιλαmicroβάνονται στις microέχρι τώρα θεmicroατικές ενότητες των επιmicroορφωτών

αλλά και η αναφορά σε επιmicroέρους θέmicroατα microπορεί να οφείλεται στον microη

ενιαίο τρόπο επιmicroόρφωσης από τις περιφέρειες οι οποίες αντιmicroετωπίζουν

προβλήmicroατα στη διοργάνωση των σεmicroιναρίων καθώς επίσης φαίνεται να

επικεντρώνονται στα ουσιαστικά προβλήmicroατα της εκπαίδευσης των

αλλοδαπών microαθητών αφήνοντας πολλά θέmicroατα εκτός περιεχοmicroένου


Όσον αφορά στο διδακτικό υλικό για το οποίο επίσης ζητήθηκε η άποψη

των εκπαιδευτικών διαπιστώνεται ότι υπάρχουν εκπαιδευτικοί που δεν

έχουν πάρει στα χέρια τους το διδακτικό υλικό παρά το γεγονός ότι

διδάσκουν σε τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας microε περισσότερους στην

Αθήνα και την Κρήτη Στην επόmicroενη φάση του προγράmicromicroατος που

αρχίζει τον Ιανουάριο θα πρέπει όλοι οι εκπαιδευτικοί να έχουν

τουλάχιστον microια σειρά από τα βιβλία που τους αντιστοιχούν για το

επίπεδο της τάξης τους

129

Από αυτούς που έχουν το διδακτικό υλικό ένα ποσοστό 761δηλώνει

ότι το βοήθησε laquoπολύraquo και laquoπάρα πολύraquo στην εφαρmicroογή της ενισχυτικής

διδασκαλίας ενώ σχεδόν ένας στους τέσσερις διατηρεί επιφυλάξεις

Το ίδιο ποσοστό σχεδόν (72) των εκπαιδευτικών δηλώνει ότι το

διδακτικό υλικό ανταποκρίνεται και microπορεί να αξιοποιηθεί στα

διαφορετικά επίπεδα γνώσης της ελληνικής γλώσσας σχεδόν ταυτίζεται

microε το ποσοστό των εκπαιδευτικών που το αξιοποιούν laquoπολύraquo και laquoπάρα

πολύraquo (752) στην ενισχυτική διδασκαλία όπως φαίνεται και στον


Το υλικό το αξιοποιήσατε

Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 88 384 411

microέτρια χρήση 41 179 192

λίγο 8 35 37


Total 214 934 1000


Total 229 1000

Στη συνέχεια ζητούmicroε να κάνουν ένα είδος αξιολόγησης του έργου τους

στο πλαίσιο της ενισχυτικής διδασκαλίας εκφράζοντας τις απόψεις τους

πάνω στο περιεχόmicroενο στο σκοπό αλλά και τη συmicromicroετοχή των microαθητών

στην ενισχυτική διδασκαλία

Στη γενική ερώτηση laquoθεωρείτε ότι η ενισχυτική διδασκαλία είναι

ουσιαστική για την ενίσχυση της γνώσης της ελληνικής ως δεύτερης

γλώσσας από τους microαθητέςraquo δηλώνουν σε συντριπτικό ποσοστό (956)

laquoπάρα πολύraquo και laquoπολύraquo ότι δηλαδή είναι microονόδροmicroος για την οmicroαλή

ένταξη των αλλοδαπών microαθητών στο σχολείο όπως φαίνεται και στον


130

Η ενισχυτική διδασκαλία είναι ουσιαστική για τη γνώση της

ελληνικής ως δεύτερης

Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 155 677 680

πολύ 63 275 276


λίγο 1 4 4


Total 228 996 1000

Missing

System 1 4

Total 229 1000

Αυτή η άποψή τους επιβεβαιώνεται και microε τη δήλωσή τους σε ποσοστό

987 ότι το πρόγραmicromicroα της ενισχυτικής θα πρέπει να συνεχιστεί και

στο microέλλον

Η ενισχυτική διδασκαλία είναι αναγκαίο να συνεχιστεί

Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 192 838 842

πολύ 33 144 145


λίγο 1 4 4

Total 228 996 1000

Missing System 1 4

Total 229 1000

Οι εκπαιδευτικοί επιθυmicroούν την διεύρυνση λειτουργίας της ενισχυτικής

διδασκαλίας microε την επιθυmicroία τους να συmicromicroετέχουν στα τmicroήmicroατα της

ενισχυτικής και άλλοι microη αλλοδαποί microαθητές που παρουσιάζουν

προβλήmicroατα αντίστοιχα microε αυτά των αλλοδαπών microαθητών σε ποσοστό

131

82 αν και θεωρούν ότι η αmicroοιβή των 10 ευρώ είναι εξαιρετικά χαmicroηλή

σε ποσοστό 68 και πρέπει να αυξηθεί στην επόmicroενη φάση του


Έχοντας την εmicroπειρία του ενός έτους απασχόλησης και συmicromicroετοχής στο

πρόγραmicromicroα microέσω της ενισχυτικής διδασκαλίας οι εκπαιδευτικοί

προτείνουν ενέργειες ή δραστηριότητες ή θέmicroατα τα οποία θα microπορούσαν

να βελτιώσουν κατά την άποψή τους την ποιότητα των εκπαιδευτικών

υπηρεσιών προς τους microαθητές στόχο του προγράmicromicroατος

Αναλυτικά οι απόψεις τους σε αυτό το θέmicroα παρουσιάζονται στη

συνέχεια

bull Έγκαιρη επιmicroόρφωση και διανοmicroή εκπαιδευτικού υλικού

bull Έγκαιρη διανοmicroή διδακτικού υλικού

bull Έγκαιρη έναρξη του προγράmicromicroατος

bull Έλλειψη υλικού Ευαισθητοποίηση γονέων

bull Έναρξη από αρχές σχολικού έτους

bull Ένταξη του προγράmicromicroατος στο ολοήmicroερο

bull 1)Συνέχιση προγράmicromicroατος2)Μονιmicroοποίηση προσληφθέντων (2006-

2007) φιλολόγων3)Αύξηση διδακτικών ωρών4)Ολιγοmicroελή τmicroήmicroατα-

εξατοmicroίκευση διδασκαλίας

bull 1Ωράριο 2Εκπαιδευτικό υλικό 3Αίθουσα

bull Εγχειρίδια και στους microαθητές Αύξηση ωρών διδασκαλίας

bull Επαρκής διανοmicroή υλικού

bull Επιmicroόρφωση εκπαιδευτικών συνεργασία microε τους γονείς και

δασκάλους παιδιών

bull Επιmicroόρφωση των εκπαιδευτικών πριν την έναρξη του προγράmicromicroατος

∆ιανοmicroή των βιβλίων στα σχολεία πριν την έναρξη των microαθηmicroάτων

bull ∆ιαχωρισmicroός των microαθητών σε επίπεδα ανάλογα microε το γνωστικό

επίπεδο ή την ευχέρεια που διαθέτουν στην αφοmicroοίωση νέων

γνώσεων

bull ∆ιανοmicroή εγχειριδίων του ΚΕ∆Α στους microαθητές

132

bull ∆ιανοmicroή διδακτικού υλικού για το επίπεδο των microαθητών που αν και

προχωρηmicroένοι δεν είναι χρήστες της ελληνικής σε ικανοποιητικό

επίπεδο

bull ∆ιανοmicroή ολόκληρου του διδακτικού υλικού και καλύτερη

συνεννόηση για την ένταξη του προγράmicromicroατος microέσα στα σχολεία

bull Εκπαιδευτικό υλικό Επιmicroόρφωση Υψηλότερη αmicroοιβή

bull Βιωmicroατική διδασκαλία

bull Ενηmicroέρωση των εκπαιδευτικών του σχολείου Περισσότερες

διδακτικές ώρες

bull Γνώση συλλογικών παραστάσεων των Αλλοδαπών-Πολιτισmicroού

bull ∆υνατότητα να microοιραστούν τα βιβλίαυλικό και στα παιδιά

bull Περισσότερα επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια

bull Περισσότερες ώρες διδασκαλίας για κάθε επίπεδο ώστε να

αφοmicroοιωθούν γρηγορότερα οι microαθητές στην τάξη τους Θα έπρεπε να

προχωρά

bull Περισσότερες ώρες ενισχυτικής διδασκαλίας

bull Περισσότερη πράξη και παραδείγmicroατα στην εκπαίδευση των

εκπαιδευτικών από τα επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια

bull Περισσότερο εξειδικευmicroένο υλικό για δύσκολα ζητήmicroατα γλώσσας

Βιβλία για τα παιδιά Ακουστικό υλικό

bull Περισσότερο υλικό που να αφορά και να ενδείκνυται για παιδιά

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟΥ

bull Παροχή εγχειριδίων σε όλους τους microαθητές διαθέσιmicroα εγχειρίδια

για τα υψηλότερα επίπεδα

bull Πρόγραmicromicroα προσαρmicroοσmicroένο στο νηπιαγωγείο Έγκαιρη διανοmicroή

υλικού Έγκαιρη επιmicroόρφωση των εκπαιδευτικών Ένταξη των

εκπαιδευτικών από την αρχή της χρονιάς

bull Πέντε microαθητές ανά δάσκαλο

bull Καλύτερη επιmicroόρφωση εκπαιδευτικών

bull Καλύτερη οργάνωση του προγράmicromicroατος ως προς την άmicroεση παροχή

εκπαιδευτικού υλικού και την ενηmicroέρωση των γονέων

133

bull Καλύτερη οργάνωση ή διανοmicroή υλικού στα παιδιά αίθουσες ώρες

και διδασκαλία της microητρικής τους γλώσσας

bull Κανένα

bull Να δοθεί πιο microεγάλη βάση στη γραmicromicroατική και να δοθούν

κατάλληλα βιβλία

bull Να είναι καταλληλότερο το υλικό που δίνεται για την προσχολική


bull Να microη διδάσκεται το διδακτικό υλικό microέσω φωτοαντίγραφων

bull Να υπάρξει εκπαιδευτικό υλικό (δεν είχα σχεδόν καθόλου)

bull Να υπάρξει αριθmicroός βιβλίων αντίστοιχος microε τον αριθmicroό των microαθητών

bull Να έχει κάθε microαθητής τουλάχιστον ένα βιβλίο του προγράmicromicroατος

και να υπάρχουν διαθέσιmicroα δίγλωσσα λεξικά

bull Ξεχωριστή ώρα για microάθηmicroα

bull Οπτικοακουστικό υλικό ψυχολογική κοινωνική στήριξη

συmicroβουλευτική γονέων

bull Οπωσδήποτε διανοmicroή βιβλίων Γλώσσας-Γλωσσικών Ασκήσεων στους

microαθητές

bull Οικονοmicroικά κίνητρα-περισσότερες ώρες διδασκαλίας

bull Οργάνωση-έναρξη από Οκτώβρη ∆ιανοmicroή υλικού

bull Οργάνωση προγράmicromicroατος-διδακτικό υλικό

bull Σχηmicroατισmicroός κατάλληλων τmicroηmicroάτων Ύπαρξη κατάλληλων χώρων

Ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών για τα παιδιά

bull Σε ζητήmicroατα που αφορούν τη διαχείριση της ετερότητας και στην

εξασφάλιση ίσων ευκαιριών

bull Υλικοτεχνική υποδοmicroή

bull Υλικοτεχνική υποδοmicroή Ενηmicroέρωση γονέων και εκπαιδευτικών

σχολείου

bull Στην υλικοτεχνική υποδοχή των νηπιαγωγείων

bull Στον προγραmicromicroατισmicroό της διδασκαλίας και στην καλύτερη

αξιοποίηση του διδακτικού υλικού

bull Ωρολόγιο πρόγραmicromicroα εγχειρίδια εφαρmicroογή του προγράmicromicroατος από

την αρχή της σχολικής χρονιάς

134

54 ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Γονείς και καινοτοmicroία

Ο ρόλος της οικογένειας στην εκπαιδευτική ένταξη των microαθητών

microε microεταναστευτικό ιστορικό

1 Εισαγωγή

Μια σειρά από έρευνες γύρω από την ενταξιακή πορεία των microαθητών microε

microεταναστευτικό υπόβαθρο (Merkens 2007 Herwartz-Emden 2000

2007 Μάρκου 2007) αλλά και γύρω από τις επιδόσεις τους στο σχολείο

(OECD 2006) δείχνουν ότι το οικογενειακό περιβάλλον διαδραmicroατίζει

σηmicroαντικό ρόλο στην ενταξιακή πορεία του microαθητή Έτσι υπάρχουν

οικογενειακά περιβάλλοντα τα οποία διάκεινται ευνοϊκά απέναντι στην

ένταξη όπως επίσης περιβάλλοντα ουδέτερα ή και εχθρικά ndash φοβικά ndash

απέναντι στο ίδιο πράγmicroα Η διαδικασία της πολιτισmicroικής προσέγγισης ndash

της κίνησης του microαθητή από τους πολιτισmicroικούς κώδικες της

microεταναστευτικής παροικίας προς τους αντίστοιχους του σχολείου microπορεί

να διευκολυνθεί από οικογενειακές πρακτικές (σχέσεις και

αλληλεπίδραση microε πρόσωπα από το περιβάλλον της πλειοψηφίας

υιοθέτηση της διγλωσσίας ως επικοινωνιακής πρακτικής στην

οικογένεια διάθεση γνωριmicroίας microε τον πλειοψηφικό περίγυρο microέσω της

τηλεόρασης και άλλων πολιτισmicroικών προϊόντων κλπ) Από την άλλη

microεριά έχει σηmicroασία αν η οικογένεια επενδύει στην εκπαίδευση των

παιδιών και πώς Η έννοια της εκπαιδευτικής επένδυσης εδώ δεν

σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην διάθεση κεφαλαίου (χρηmicroάτων) για τη σχολική

microάθηση (φροντιστήριο αγορές βιβλίων και εξοπλισmicroού) αλλά κυρίως

συmicromicroετοχή των γονέων στην εκπαίδευση του παιδιού Η συmicromicroετοχή αυτή

αφορά είτε ειδικό ενδιαφέρον ενηmicroέρωσης - και όπου αυτό είναι

δυνατόν παρέmicroβασης - για τους όρους και τις συνθήκες microάθησης είτε

παρακολούθηση εποπτεία και στήριξη ndash ακαδηmicroαϊκή και ψυχική ndash της

microαθησιακής διαδικασίας είτε διαmicroόρφωση laquoεκπαιδευτικής γραmicromicroήςraquo

135

στην οικογένεια για το κατάλληλο σχολείο την κατάλληλη εκπαίδευση

(επαγγελmicroατικός προσανατολισmicroός) και αναζήτηση των τρόπων για

υλοποίηση του εκπαιδευτικού σχεδίου

Στα πλαίσια της αξιολόγηση του έργου laquoΕκπαιδευτική ένταξη αλλοδαπών

και παλιννοστούντων microαθητώνraquo δόθηκε σε 988 γονείς microαθητών που

παρακολουθούν τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας ένα ερωτηmicroατολόγιο

microε το οποίο επιχειρείται microια πρώτη αποτίmicroηση της οικογενειακής

εmicroπλοκής γονέων microε microεταναστευτικό υπόβαθρο στην ενταξιακή πορεία

των παιδιών τους Η εmicroπλοκή αυτή πιστοποιείται microέσα από τρεις δείκτες

ενηmicroέρωση των γονέων γύρω από ενταξιακές πρωτοβουλίες της πολιτείας

αναφορικά microε τα παιδιά τους παρακολούθηση της ενταξιακής πορείας

των παιδιών σε συνάρτηση microε την αποτελεσmicroατικότητα της συmicromicroετοχής

τους σε ενταξιακά προγράmicromicroατα (πχ προγράmicromicroατα ενισχυτικής

διδασκαλίας του Υπουργείου Παιδείας) έκφραση γνώmicroης για την

αναγκαιότητα των ενταξιακών microέτρων στα πλαίσια της εκπαιδευτικής

πολιτικής του Υπουργείου Παιδείας Η συmicromicroετοχή των γονέων στην

εκπαιδευτική διαδικασία ιδιαίτερα όταν αυτή αφορά την ένταξη

microαθητών microε microεταναστευτικό υπόβαθρο αποτελεί θετικό παράγοντα στην

αξιολόγηση microιας καινοτοmicroίας όχι microόνον επειδή microια τέτοια συmicromicroετοχή

διευκολύνει την αποδοχή της εκπαιδευτικής πολιτικής εκ microέρους των

γονέων αλλά και επειδή γίνεται η ίδια ένας παράγοντας υποβοήθησης

και ενίσχυσης της ενταξιακής προσπάθειας

2 Η ταυτότητα του δείγmicroατος

Τα εmicroπειρικά δεδοmicroένα που έχουmicroε στη διάθεσή microας σχετικά microε την

εmicroπλοκή των γονέων στην εκπαιδευτική διαδικασία των microαθητών microε

microεταναστευτικό υπόβαθρο αφορούν 988 οικογένειες microαθητών ∆ηmicroοτικού

σε επτά διαmicroερίσmicroατα της χώρας Αττική Μακεδονία Πελοπόννησο

Αιγαίο Ήπειρο ∆υτική Ελλάδα Ιόνια νησιά Κρήτη Η κατανοmicroή των

γονέων στα γεωγραφικά διαmicroερίσmicroατα φαίνεται από τον παρακάτω

πίνακα στον οποίο οι περιοχές της Αιτωλοακαρνανίας και των ιόνιων

νησιών έχουν συmicroπτυχθεί στην Ήπειρο

Πίνακας 1 Κατανοmicroή των γονέων στα γεωγραφικά διαmicroερίσmicroατα

136

Κατανοmicroή των γονέων ανά περιοχή

διαmicroέρισmicroα

αριθmicroός




Ήπειρος 135 137

Κρήτη 98 99


Όπως είναι αναmicroενόmicroενο λόγω της υψηλής συγκέντρωσης οικογενειών

microεταναστών (αλλοδαποί παλιννοστούντες) στην Αθήνα και τη

Θεσσαλονίκη (ΓκότοβοςΜάρκου 2003 ΓκότοβοςΜάρκου 2004) το

60 περίπου του δείγmicroατος προέρχεται από τις περιοχές της Αττικής και

της Μακεδονίας

Στο δείγmicroα υπάρχουν άντρες (πατέρας του microαθητή) και γυναίκες

(microητέρα του microαθητή) Το ερωτηmicroατολόγιο συmicroπληρώθηκε είτε από τον

έναν γονέα είτε από τον άλλον έτσι ώστε για κάθε οικογένεια να

αντιστοιχεί ένα ερωτηmicroατολόγιο Η κατανοmicroή των γονέων ως προς το

φύλο απεικονίζεται στον επόmicroενο πίνακα

Πίνακας 2 Κατανοmicroή των γονέων ανά φύλο

Κατανοmicroή των γονέων ανά φύλο

φύλο

αριθmicroός

άντρας 287 306

γυναίκα 652 694


137

Όπως ήταν αναmicroενόmicroενο οι microητέρες υπεραντιπροσωπεύονται στο

δείγmicroα κάτι που οφείλεται τόσο στο γεγονός ότι microε την εκπαίδευση των

παιδιών ασχολείται περισσότερο η microητέρα από ότι ο πατέρας όσο και

στο γεγονός ότι οι microητέρες είναι πιο συχνά στο σπίτι και βρίσκουν πιο

εύκολα χρόνο και διάθεση να συmicroπληρώσουν ένα ερωτηmicroατολόγιο

σχετικά microε την πορεία των παιδιών τους

Από πλευράς ηλικίας παρατηρούmicroε ότι οι περισσότεροι άντρες (πατέρες)

του δείγmicroατος έχουν ηλικία από 30 microέχρι 40 το ίδιο ισχύει και για τις

γυναίκες Αντίθετα στην πρώτη ηλικιακή ζώνη (microέχρι 30)

υπεραντιπροσωπεύονται οι γυναίκες ενώ στην τρίτη ηλικιακή ζώνη (40

και πάνω) υπεραντιπροσωπεύονται οι άντρες Ο επόmicroενος πίνακας

παρουσιάζει microε σαφήνεια τις διαφορές αυτές

Πίνακας 3 Κατανοmicroή των ηλικιών των γονέων του δείγmicroατος ανά

ηλικιακή οmicroάδα

Ηλικία των γονέων

φύλο

άντρας γυναίκα

οmicroάδα ηλικίας οmicroάδα ηλικίας

Ν Ν

microέχρι 30 11 59 131 296

30 έως 40 113 611 273 616

40 και πάνω 61 330 39 88

Σύνολο 185 1000 443 1000

Χώρα προέλευσης

138

Για 902 (ποσοστό 909) από τους πατέρες των 988 οικογενειών που

συmicromicroετείχαν στην έρευνα αυτή δηλώθηκε από το πρόσωπο που

συmicroπλήρωσε το ερωτηmicroατολόγιο η χώρα προέλευσης το αντίστοιχο

νούmicroερο για τις microητέρες είναι 919 (927) Όπως φαίνεται στους

επόmicroενους δύο πίνακες οι άντρες (πατέρες των microαθητών) προέρχονται

από 35 χώρες ενώ οι γυναίκες (microητέρες των παιδιών) προέρχονται από

43 χώρες Η Αλβανία είναι η κύρια χώρα προέλευσης τόσο των πατέρων

(554) όσο και των microητέρων (565)

Χώρα προέλευσης του πατέρα

Στον επόmicroενο πίνακα παρουσιάζονται αναλυτικά οι χώρες προέλευσης

των πατέρων των microαθητών microε microεταναστευτικό υπόβαθρο που

συmicromicroετέχουν σε πρόγραmicromicroα ενισχυτικής διδασκαλίας και πήραν microέρος

στην έρευνα Ενδιαφέρον παρουσιάζει το νούmicroερο των 51 αντρών (51)

για τους οποίους δηλώνεται η Ελλάδα ως χώρα προέλευσης Πρόκειται

για γονείς που είτε έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα κυρίως τέκνα

παλιννοστούντων είτε είναι Έλληνες σύζυγοι microεταναστών (διπολιτισmicroικές

οικογένειες)

Πίνακας 4 Χώρα προέλευσης του πατέρα

χώρα προέλευσης του πατέρα

Ν

Αζερmicroπαϊτζάν 3 3

Αίγυπτος 18 18

Αλβανία 550 554

Αλγερία 2 2

Αρmicroενία 15 15

Βέλγιο 1 1

Βουλγαρία 39 39

Βρετανία 18 18

139

Γεωργία 55 55

Γιουγκοσλαβία 1 1

Γκάνα 1 1

∆ανία 1 1

Ελβετία 1 1

Ελλάδα 51 51

Ινδία 14 14

Ιράκ 11 11

Ιράν 1 1

Ισραήλ 1 1

Καζακστάν 3 3

Κίνα 3 3

Μολδαβία 5 5

Ουαλία 1 1

Ουκρανία 11 11

Πακιστάν 2 2

Παλαιστίνη 4 4

ΠΓ∆Μ 3 3

Πολωνία 17 17

Ρουmicroανία 19 19

Ρωσία 25 25

Σενεγάλη 1 1

Σερβία 5 5

Συρία 12 12

Τουρκία 3 3

140

Φιλιππίνες 5 5

χωρίς στοιχεία 90 91


Χώρα προέλευσης της microητέρας

Ο επόmicroενος πίνακας δείχνει αναλυτικά τις χώρες προέλευσης της

microητέρας Όπως ήδη αναφέρθηκε η βασική χώρα προέλευσης είναι η

Αλβανία ενώ αξιοσηmicroείωτα είναι τα ποσοστά των microητέρων από τη

Βουλγαρία τη Γιουγκοσλαβία και τη Γεωργία Το ποσοστό των microητέρων

που δηλώνουν χώρα προέλευσης την Ελλάδα και είναι είτε τέκνα

παλιννοστούντων που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα είτε γηγενείς

Ελληνίδες παντρεmicroένες microε microετανάστες είναι πολύ χαmicroηλότερο από το

αντίστοιχο των αντρών (Ν=17 17)

Πίνακας 5 Χώρα προέλευσης της microητέρας

χώρα προέλευσης της microητέρας

Ν



Αλγερία 2 2

Αmicroπχαζία 1 1


Αυστραλία 1 1

Βέλγιο 1 1




Γαλλία 1 1

141

Γερmicroανία 6 6



∆ανία 2 2

Ελλάδα 17 17

Ζιmicroπάmicroπουε 1 1

Ινδία 14 14

Ιράκ 11 11

Ιράν 1 1


Καναδάς 2 2

Κίνα 3 3

Κροατία 1 1

Λατινική Αmicroερική 1 1

Μαρόκο 1 1


Ουαλία 1 1

Ουγγαρία 1 1




ΠΓ∆Μ 1 1


Πρώην Σοβιετική Ένωση 1 1


142

Ρωσία 36 36


Σερβία 6 6

Συρία 11 11

Τουρκία 3 3




3 Γνώση της ελληνικής γλώσσας

Στοιχεία γύρω από την ικανότητα των microεταναστών να χρησιmicroοποιούν την

ελληνική γλώσσα στον προφορικό και το γραπτό λόγο τα οποία

εκφράζουν αντικειmicroενική απεικόνιση των ικανοτήτων αυτών microε τη

βοήθεια ενός τεστ διαπίστωσης γλωσσικών ικανοτήτων δεν είναι προς το

παρόν διαθέσιmicroα Στους επόmicroενους δύο πίνακες παρουσιάζονται

στοιχεία για την ικανότητα των γονέων των microαθητών microε microεταναστευτικό

υπόβαθρο να microιλούν και να γράφουν την Ελληνική microε βάση εκτιmicroήσεις

των ίδιων των γονέων (αυτο-αξιολόγηση) Σύmicroφωνα microε τις αναφορές αυτές

των ίδιων των γονέων για τις γλωσσικές τους ικανότητες ένα σηmicroαντικό

ποσοστό γονέων φαίνεται να διαθέτει σηmicroαντική ικανότητα στη χρήση

της Ελληνικής ιδιαίτερα στον προφορικό λόγο Έτσι 331 των γονέων

δηλώνουν ότι microιλούν την Ελληνική πολύ καλά ή καλά ενώ το αντίστοιχο

ποσοστό για την ικανότητα στον γραπτό λόγο είναι σχετικά περιορισmicroένο

(265) Το ποσοστό αυτό δείχνει ήδη από microόνο του ότι η microεγάλη

πλειοψηφία των γονέων των παιδιών microε microεταναστευτικό υπόβαθρο δεν

είναι σε θέση να βοηθήσουν τα παιδιά τους στο σπίτι microε τις ασκήσεις για

το σχολείο όχι microόνο στο γλωσσικό microάθηmicroα αλλά σε πολύ περισσότερα

microαθήmicroατα Προκύπτει συνεπώς η ανάγκη για παρέmicroβαση στο πεδίο αυτό

εκ microέρους του Προγράmicromicroατος

143

Πίνακας 6 Προφορικός λόγος των γονέων

Ικανότητα στον προφορικό λόγο

microιλά την Ελληνική

Ν

πολύ καλά 226 231

Καλά 293 300

Μέτρια 244 250

Λίγο 128 131

πολύ λίγο 86 88


Πίνακας 7 Γραπτός λόγος των γονέων

Ικανότητα στο γραπτό λόγο

γράφει την Ελληνική

Ν


Καλά 172 182


Λίγο 219 231



Ικανότητες στην Ελληνική microε βάση το φύλο

144

Οι επόmicroενοι δύο πίνακες απεικονίζουν τις ικανότητες των γονέων να

χειρίζονται την ελληνική γλώσσα microε βάση το φύλο Από τη σύγκριση των

ποσοστών για τα δύο φύλα σε κάθε πίνακα προκύπτουν ορισmicroένα

ενδιαφέροντα συmicroπεράσmicroατα Πρώτον οι γυναίκες

υπεραντιπροσωπεύονται στις κατηγορίες των ατόmicroων microε χαmicroηλή

ικανότητα στον προφορικό λόγο σε σύγκριση microε τους άντρες Έτσι η

ικανότητα των πατέρων στον προφορικό λόγο έτσι όπως αυτή εκτιmicroάται

από τους ίδιους παίρνει την τιmicroή 236 σε microια κλίmicroακα από το 1 microέχρι

το 5 ενώ η αντίστοιχη microέση τιmicroή των microητέρων είναι 262 πιο κοντά

δηλαδή προς το αρνητικό άκρο της κλίmicroακας Η διαφορά αυτή είναι

στατιστικά σηmicroαντική microετά την ανάλυση της διακύmicroανσης (F=9122

S=003) Η ίδια αρνητική για τις microητέρες διαφορά παρουσιάζεται και

στην ικανότητα γραπτής χρήσης της ελληνικής γλώσσας όπου η microέση

τιmicroή για τους άντρες στην ίδια πεντάβαθmicroη κλίmicroακα είναι 331 ενώ για

τις microητέρες 353 Και αυτή η διαφορά δεν είναι τυχαία (F=5853

S=016)

Πίνακας 8 Ικανότητα χρήσης της Ελληνικής στον προφορικό λόγο microε

βάση το φύλο

Ικανότητα στον προφορικό λόγο microε βάση το φύλο

φύλο


microιλά την Ελληνική microιλά την Ελληνική

Ν Ν

πολύ καλά 82 288 135 210

Καλά 82 288 194 301

Μέτρια 73 256 159 247

Λίγο 32 112 90 140

πολύ λίγο 16 56 66 102

Σύνολο 285 1000 644 1000

145

Πίνακας 9 Ικανότητα στο γραπτό λόγο microε βάση το φύλο

Ικανότητα στο γραπτό λόγο microε βάση το φύλο

φύλο


γράφει την Ελληνική γράφει την Ελληνική

Ν Ν

πολύ καλά 31 111 42 68

Καλά 55 197 107 172

Μέτρια 59 211 139 224

λίγο 65 233 144 232

πολύ λίγο 69 247 189 304

Σύνολο 279 1000 621 1000

Αν οι microητέρες υστερούν σε σύγκριση microε τους πατέρες σε ότι αφορά την

ικανότητα στη γλώσσα του σχολείου (Ελληνική) αλλά ταυτόχρονα οι

microητέρες είναι εκείνες που ασχολούνται πιο πολύ στο σπίτι microε τα παιδιά

αυτό σηmicroαίνει microια δυσmicroενή για τους microαθητές συγκυρία έναν συνδυασmicroό

που δεν είναι ιδιαίτερα ευνοϊκός για την επίδοσή τους

4 Χώρα γεννήσεως του microαθητή

Η microαζική προσέλευση microεταναστών κυρίως microέσω microιας ασύντακτης

microετανάστευσης από τις γειτονικές στην Ελλάδα βαλκανικές χώρες

άρχισε να συντελείται στις αρχές της δεκαετίας του 90 Λίγα χρόνια

αργότερα ορισmicroένοι γονείς έφεραν στην Ελλάδα και τις οικογένειές τους

Αν στην αρχή της microεταναστευτικής περιόδου το ποσοστό των παιδιών

146

που είχαν γεννηθεί στην Ελλάδα ήταν πολύ microικρό microετά το 2000 το

ποσοστό αυτό αρχίζει να διευρύνεται και σήmicroερα είναι πολύ microεγαλύτερο

Από τους microαθητές τους δείγmicroατος ndash το οποίο χωρίς να αντιπροσωπεύει

όλους τους microαθητές microε microεταναστευτικό υπόβαθρο που φοιτούν στο

σχολείο αντιπροσωπεύει σε κάθε περίπτωση τους microετανάστες microαθητές

που παρακολουθούν τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας ndash ένα υψηλό

ποσοστό (481) έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα όπως δείχνει ο επόmicroενος

πίνακας

Πίνακας 10 Κατανοmicroή των microαθητών του δείγmicroατος ανάλογα microε τον τόπο

γεννήσεως

Χώρα στην οποία γεννήθηκε ο microαθητής

τόπος γεννήσεως του microαθητή

Ν

Ελλάδα 472 481

άλλη χώρα 509 519


Αν ο ένας στους δύο microαθητές που συmicromicroετείχαν σε τmicroήmicroατα ενισχυτικής

διδασκαλίας έχει γεννηθεί στην Ελλάδα και ταυτόχρονα ένα σχετικά

υψηλό ποσοστό των γονέων είναι καλοί χρήστες της Ελληνικής αυτό

σηmicroαίνει ότι το σχολείο έχει όλο και λιγότερες περιπτώσεις παιδιών που

έχουν γεννηθεί σε Τρίτη χώρα και έχουν τις πρώτες εmicroπειρίες

κοινωνικοποίησης (κυρίως σε ότι αφορά τη γλώσσα) από τη χώρα αυτή

5 Επικοινωνία και βοήθεια στο σπίτι

Τα microέχρι τώρα δεδοmicroένα σε ότι αφορά την οργάνωση της επικοινωνίας

στο σπίτι (ποιος microιλά microε ποιον ποια γλώσσα) δείχνουν ότι οι

microεταναστευτικές κοινότητες περνούν κατά κανόνα microέσα από την

εmicroπειρία microιας ενδο-οικογενειακής διγλωσσίας microε τη χρήση στην

επικοινωνία εντός της οικογένειας τόσο της αρχικής γλώσσας της χώρας

147

(ή της κοινότητας) προέλευσης όσο και της γλώσσας της χώρας

υποδοχής (∆αmicroανάκης 1997) Ερευνητικά δεδοmicroένα σχετικά microε την

επίδραση που έχει στη σχολική πρόοδο του microαθητή η χρήση στην

οικογένεια της γλώσσας της χώρας υποδοχής ndash η οποία συνήθως είναι

και η γλώσσα του σχολείου ndash τεκmicroηριώνουν microια θετική σχέση ανάmicroεσα

στις δύο αυτές microεταβλητές (Γκότοβος 2007 73 κε)

Πίνακας 11 Γλώσσα επικοινωνίας στην οικογένεια

Γλώσσα επικοινωνίας microε το microαθητή στο σπίτι

γλώσσα στο σπίτι

Ν

microητρική 189 196

ελληνική 65 67

και τις δύο microητρική 465 481

και τις δύο ελληνική 247 256


Από τα στοιχεία του πίνακα αυτού προκύπτει ότι το ποσοστό των γονέων

που χρησιmicroοποιούν στην επικοινωνία microε τα παιδιά τους microέσα στην

οικογένεια microια γλώσσα διαφορετική από την Ελληνική είναι σχετικά

χαmicroηλό (196) Σχεδόν ο ένας στους δύο γονείς χρησιmicroοποιεί στην

επικοινωνία microε τα παιδιά και τις δύο γλώσσες δίνοντας προτεραιότητα

στη microητρική γλώσσα (481) ενώ το ποσοστό των γονέων που

χρησιmicroοποιούν την ελληνική γλώσσα αποκλειστικά φτάνει το 67

Βοήθεια στο σπίτι

Η εmicroπλοκή των γονέων στις σχολικές υποχρεώσεις του παιδιού είναι στην

Ελλάδα ένα πολύ διαδεδοmicroένο φαινόmicroενο Μία από τις ερωτήσεις προς

τους γονείς αφορούσε και την εmicroπειρία αυτή Πιο συγκεκριmicroένα οι

γονείς ερωτήθηκαν αν βοηθούν το παιδί τους να διαβάζει στο σπίτι Οι

απαντήσεις τους παρουσιάζονται στον επόmicroενο πίνακα

148

Πίνακας 12 Βοήθεια microε τα microαθήmicroατα του σχολείου στο σπίτι

Βοήθεια στο microαθητή από τους γονείς για τα microαθήmicroατα του

σχολείου

βοήθεια στο σπίτι

Ν

κάθε microέρα 190 194

συχνά 171 175

όταν έχω χρόνο 275 281

δεν microπορώ 209 213

σπάνια 134 137


Από τις απαντήσεις των γονέων προκύπτει ότι microόνο το 213 από αυτούς

δηλώνουν ότι αδυνατούν να βοηθήσουν το παιδί τους microε τα microαθήmicroατα

του σχολείου όλοι οι υπόλοιποι απαντούν στο ερώτηmicroα θετικά Μάλιστα

το 37 απαντά ότι βοηθά τα παιδιά συστηmicroατικά microε τα microαθήmicroατα του

σχολείου Μια σύγκριση της συmicroπεριφοράς των microητέρων στον τοmicroέα

αυτόν microε την αντίστοιχη των πατέρων έδειξε ότι δεν υφίσταται στατιστικά

σηmicroαντική διαφορά ανάmicroεσα στα φύλα οι microητέρες βοηθούν τα παιδιά

στο σπίτι εξίσου συχνά όπως και οι πατέρες

6 Συmicromicroετοχή των γονέων στην καινοτοmicroία

Η συmicromicroετοχή των γονέων σε υποστηρικτικές δραστηριότητες του κράτους

για την ένταξη των microαθητών στο σχολείο εξετάζεται microέσα από τις

ακόλουθες συmicroπεριφορές (δείκτες) των γονέων ενηmicroέρωση των γονέων

για το Πρόγραmicromicroα συmicromicroετοχή σε ενηmicroερωτικές συναντήσεις για την

πορεία του παιδιού στο σχολείο αξιολόγηση των γνώσεων και των

149

οδηγιών που προσφέρει η πολιτεία για την καλύτερη αντιmicroετώπιση των

προβληmicroάτων των παιδιών εκ microέρους των γονέων

Ενηmicroέρωση για το Πρόγραmicromicroα

Η microεγάλη πλειοψηφία των γονέων (62) είναι καλά έως πολύ καλά

ενηmicroερωmicroένοι για το Πρόγραmicromicroα του Υπουργείου Παιδείας σχετικά microε

την υποστήριξη της ένταξης των παιδιών τους όπως φαίνεται στον

επόmicroενο πίνακα Υπάρχει ωστόσο και ένα microικρό ποσοστό γονέων που

είναι πολύ λίγο (14) ή λίγο (123) ενηmicroερωmicroένοι για την καινοτοmicroία

Πίνακας 13 Ενηmicroέρωση των γονέων για την καινοτοmicroία

Ενηmicroέρωση των γονέων για το Πρόγραmicromicroα


Ν


καλά 265 276

microέτρια 113 118

λίγο 118 123



Η σύγκριση ανάmicroεσα στα δύο φύλα ως προς το βαθmicroό ενηmicroέρωσης γύρω

από το Πρόγραmicromicroα έδειξε ότι η ενηmicroέρωση των microητέρων δεν διαφέρει

συστηmicroατικά από εκείνη των πατέρων

Συmicromicroετοχή στις επιmicroορφωτικές-ενηmicroερωτικές συναντήσεις

Στα πλαίσια του Προγράmicromicroατος οργανώνονται για τους γονείς των

παιδιών ενηmicroερωτικές-επιmicroορφωτικές συναντήσεις και ενθαρρύνονται

οmicroιλίες στο σχολείο στις οποίες συζητούνται προβλήmicroατα που είναι

πιθανό να αναδεικνύονται σε σχέση microε την ένταξη των microαθητών στο

σχολείο Ο επόmicroενος πίνακας δείχνει ότι ένα αξιόλογο ποσοστό γονέων

150

συmicromicroετέχει σε τέτοιες ενηmicroερωτικές εκδηλώσεις Έτσι 265 των γονέων

συmicromicroετείχε σε παρόmicroοιες εκδηλώσεις τουλάχιστον microία φορά ενώ

ποσοστό 287 συmicromicroετείχε συχνότερα

Πίνακας 13 Συmicromicroετοχή των γονέων σε ενηmicroερωτικές εκδηλώσεις

Συmicromicroετοχή σε ειδική ενηmicroέρωση

οmicroιλίες

Count

καmicroία 391 419

microία 247 265

δύο 120 129

πάνω από τρεις 175 188


Η σύγκριση ανάmicroεσα στα δύο φύλα έδειξε ότι δεν υπάρχει συστηmicroατική

διαφοροποίηση ανάmicroεσα στους πατέρες και τις microητέρες σε ότι αφορά τη

συγκεκριmicroένη δραστηριότητα

Αξιολόγηση των ενηmicroερωτικών συναντήσεων

Οι ενηmicroερωτικές συναντήσεις στις οποίες συmicromicroετέχουν οι γονείς

αξιολογήθηκαν από αυτούς microε τη βοήθεια τριών ειδικών ερωτήσεων

πρώτον ως προς το αν οι συmicroβουλές και οι οmicroιλίες που άκουσαν τους

έχουν βοηθήσει να επικοινωνούν καλύτερα microε το παιδί δεύτερον αν τους

έχουν βοηθήσει να επικοινωνούν καλύτερα microε το εκπαιδευτικό

προσωπικό και τρίτον αν τους έχουν βοηθήσει να επικοινωνούν

καλύτερα microε τους γονείς Τα αποτελέσmicroατα της αξιολόγησης αυτής

παρουσιάζονται στους επόmicroενους τρεις πίνακες

Πίνακας 14 Καλύτερη επικοινωνία microε το παιδί microετά την ενηmicroέρωση

Βελτίωση της επικοινωνίας microε το παιδί

151

επικοινωνία microε το παιδί

Ν

πάρα πολύ 241 339

πολύ 295 415

έτσι κι έτσι 92 130

λίγο 57 80

καθόλου 25 35


Από τα στοιχεία του πίνακα αυτού προκύπτει ότι για τη microεγάλη

πλειοψηφία των γονέων οι ενηmicroερωτικές οmicroιλίες βελτίωσαν κατά πολύ

την επικοινωνία microε το παιδί

∆ιαφορές ανάmicroεσα στα δύο φύλα σε ότι αφορά την εκτίmicroηση της

βοήθειας που προσφέρουν στους γονείς οι ενηmicroερωτικές εκδηλώσεις δεν

υπάρχουν Για την ακρίβεια οι microέσοι όροι και των δύο φύλων στην

πεντάβαθmicroη κλίmicroακα αξιολόγησης (1 microέχρι 5 microε αρνητικό άκρο το 5)

συmicroπίπτουν στην τιmicroή 210

Πίνακας 15 Καλύτερη επικοινωνία microε τους δασκάλους microετά την


Βελτίωση της επικοινωνίας microε το σχολείο

επικοινωνία microε το σχολείο

Ν


πολύ 296 425


λίγο 62 89

152



Όπως και στην προηγούmicroενη περίπτωση η γνώmicroη των γονέων για την

επίδραση των ενηmicroερωτικών συναντήσεων σε ότι αφορά την επικοινωνία

τους microε το σχολείο είναι θετική ∆ιαφορές ανάmicroεσα στα δύο φύλα

σχετικά microε το είδος της εκτίmicroησης δεν υπάρχουν όπως προέκυψε microέσα

από τη σύγκριση των απαντήσεων των microητέρων και των πατέρων (microέση

τιmicroή για τους πατέρες 199 microέση τιmicroή για τις microητέρες 206 στην

πεντάβαθmicroη κλίmicroακα)

Πίνακας 16 Καλύτερη επικοινωνία microε τους άλλους γονείς microετά την


Βελτίωση της επικοινωνίας microε τους γονείς

επικοινωνία microε τους γονείς

Ν


πολύ 207 298


λίγο 107 154



Η ίδια εικόνα επιβεβαιώνεται και στην περίπτωση που αξιολογείται η

ενηmicroερωτική δραστηριότητα ως προς τη βελτίωση της επικοινωνίας microε

άλλους γονείς Πάνω από 46 των γονέων απαντά ότι υπήρχε microεγάλη

βελτίωση της επικοινωνίας microε άλλους γονείς microετά την ενηmicroέρωση Και

εδώ δεν παρατηρείται συστηmicroατική διαφοροποίηση ανάmicroεσα στα δύο

φύλα ως προς την αξιολόγηση

153

7 Στάση των γονέων απέναντι στην καινοτοmicroία

Η στάση των γονέων απέναντι στην καινοτοmicroία του Υπουργείου Παιδείας

αποτυπώνεται microε τη βοήθεια τριών δεικτών πρώτον της αξιολόγησης εκ

microέρους τους της επίδρασης που έχει η καινοτοmicroία στα παιδιά τους

(θετική ή αρνητική επίδραση) δεύτερον της επιθυmicroίας τους να

συνεχίσει το παιδί να συmicromicroετέχει στα τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας

και τρίτον την επιθυmicroία τους να συνεχιστεί το Πρόγραmicromicroα εν γένει Η

στάση των γονέων απέναντι στην καινοτοmicroία εmicroφανίζεται στους

επόmicroενους πέντε πίνακες τρεις από τους οποίους αναφέρονται στον

πρώτο δείκτη και οι υπόλοιποι δύο στους άλλους δύο

Πίνακας 17 Βελτίωση της ικανότητας του microαθητή στον προφορικό λόγο

Το παιδί έmicroαθε να microιλάει καλύτερα

βελτίωση προφορικού

Ν


πολύ 366 381


λίγο 37 39



Υψηλά είναι τα ποσοστά των γονέων οι οποίοι αποτιmicroούν θετικά την

επίδραση της ενισχυτικής διδασκαλίας πάνω στον προφορικό λόγο των

παιδιών τους Είναι ενδεικτικό ότι microόνο 61 των γονέων αποφαίνονται

ότι δεν υπήρχε καθόλου βελτίωση ή ότι η βελτίωση ήταν λίγη Μητέρες

και πατέρες εκτιmicroούν ενιαία την επίδραση αυτή όπως έδειξε η ανάλυση

διακύmicroανσης των τιmicroών και των δύο φύλων σε microια πεντάβαθmicroη κλίmicroακα

εκτίmicroησης της επίδρασης microε άκρα το 1 και το 5 αντίστοιχα

Πίνακας 18 Βελτίωση της ικανότητας του microαθητή στο γραπτό λόγο

154

Το παιδί έmicroαθε να γράφει καλύτερα την Ελληνική

βελτίωση γραπτού

Ν


πολύ 385 405


λίγο 65 68



Ίδια microε την προηγούmicroενη περίπτωση είναι η αξιολόγηση της ενισχυτικής

διδασκαλίας εκ microέρους των γονέων Πολύ υψηλά είναι τα ποσοστά των

γονέων που πιστεύουν ότι η συmicromicroετοχή του παιδιού στην ενισχυτική

διδασκαλία βελτίωση το γραπτό λόγο του microαθητή (του παιδιού τους) Ο

microέσος όρος του δείγmicroατος στην πεντάβαθmicroη κλίmicroακα microε την οποία

αξιολογείται αν η συmicromicroετοχή του παιδιού οδήγησε σε βελτίωση της

ικανότητά του στο γραπτό λόγο είναι 192 Συστηmicroατικές διαφορές

ανάmicroεσα στα δύο φύλα δεν έχουν καταγραφεί

Πίνακας 19 Βελτίωση των επιδόσεων του microαθητή

Το παιδί παίρνει καλύτερους βαθmicroούς

βελτίωση επίδοσης

Count


πολύ 326 381


λίγο 53 62


155

Total 855 1000

Είναι αναmicroενόmicroενο ύστερα από αυτά να θεωρούν οι γονείς ότι η

συmicromicroετοχή του microαθητή στα τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας σχετίζεται

θετικά microε τις επιδόσεις του microαθητή στο σχολείο πιο συγκεκριmicroένα ότι

βοηθά στη βελτίωση των επιδόσεων 74 των γονέων δέχεται ότι η

συmicromicroετοχή του παιδιού στην ενισχυτική διδασκαλία οδήγησε στη

βελτίωση τη επίδοσής του Ο microέσος όρος του δείγmicroατος σε microια

πεντάβαθmicroη κλίmicroακα αξιολόγησης αυτής της πτυχής της ενισχυτικής

διδασκαλίας είναι 204 Συστηmicroατικές διαφορές ανάmicroεσα στα φύλα δεν

παρατηρούνται

Πίνακας 20 Συνέχιση της συmicromicroετοχής του παιδιού στην καινοτοmicroία

Σχεδόν όλοι οι γονείς επιθυmicroούν να συνεχίσει το παιδί τους να

συmicromicroετέχει στα τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας όπως φαίνεται από το

ποσοστό 927 που απαντούν θετικά στο ερώτηmicroα εάν επιθυmicroούν να

συνεχίσει το παιδί τους να παρακολουθεί ενισχυτική διδασκαλία

Συνέχιση της συmicromicroετοχής του παιδιού στο Φροντιστηριακό Τmicroήmicroα

συνέχιση

Count


πολύ 253 266


λίγο 10 11


Total 951 1000

∆ιαφοροποιήσεις ως προς το φύλο σε ότι αφορά την επιθυmicroία

συmicromicroετοχής του παιδιού σε τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας δεν

156

υπάρχουν όπως έδειξε η σχετική ανάλυση των απαντήσεων των γονέων

στη σχετική ερώτηση (απλή ανάλυση διακύmicroανσης τιmicroή για τους

πατέρες 148 και τιmicroή για τις microητέρες 146)

Στάση των γονέων απέναντι στη συνέχιση του Προγράmicromicroατος

Όπως τονίστηκε παραπάνω η επιθυmicroία των γονέων να συνεχιστεί εν γένει

η καινοτοmicroία αποτελεί δείκτη της γενικότερης στάσης τους απέναντι στην

καινοτοmicroία Ο τρόπος microε τον οποίο τοποθετούνται οι γονείς στο θέmicroα

αυτό φαίνεται από τον ακόλουθο πίνακα

Πίνακας 20 Επιθυmicroία των γονέων να συνεχιστεί η καινοτοmicroία

Επιθυmicroία να συνεχιστεί το Πρόγραmicromicroα

microέλλον του προγράmicromicroατος

Ν


πολύ 251 260


λίγο 6 6



Τα στοιχεία του πίνακα δείχνουν microια ανεπιφύλακτα θετική στάση των

γονέων απέναντι στο Πρόγραmicromicroα Το microέτρο αυτής της θετικής στάσης

(140 στην πεντάβαθmicroη κλίmicroακα microε άκρα το 1 και το 5) είναι το

καλύτερο σε σύγκριση microε όλα τα προηγούmicroενα Συστηmicroατικές διαφορές

ανάmicroεσα στα δύο φύλα δεν υπάρχουν

Συmicroπεράσmicroατα

Η έρευνα microε 988 γονείς microαθητών microε microεταναστευτικό υπόβαθρο που

παρακολουθούν τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας έδειξε σε γενικές

γραmicromicroές τα εξής

157

1 Η microεγάλη πλειοψηφία των γονέων προέρχονται από τη γειτονική

Αλβανία ενώ αξιοπρόσεκτα είναι τα ποσοστά από χώρες των

Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης

2 Στις περισσότερες οικογένειες χρησιmicroοποιούνται ήδη δύο γλώσσες

(Ελληνική και microια άλλη γλώσσα) για την ενδο-οικογενειακή

επικοινωνία

3 Σχεδόν ο ένας στους δύο microαθητές έχει γεννηθεί στην Ελλάδα

4 Η συmicromicroετοχή των γονέων στην καινοτοmicroία είναι εκτεταmicroένη

(σχετικά καλή ενηmicroέρωση σχετικά διευρυmicroένη συmicromicroετοχή σε

ενηmicroερωτικές εκδηλώσεις)

5 Η στάση των γονέων απέναντι στην ενισχυτική διδασκαλία αλλά

και απέναντι στην καινοτοmicroία εν γένει είναι θετική έως πολύ

θετική

158

5 5 ∆ΕΛΤΙΟ ΜΑΘΗΤΗ ndash ΕΝΙΣΧΥΤΙΚΗ ∆Ι∆ΑΣΚΑΛΙΑ

Αξιολόγηση αποτελεσmicroάτων ενισχυτικής διδασκαλίας Εισαγωγή Στα πλαίσια της αξιολόγησης της πορείας του φυσικού αντικειmicroένου του

έργου laquoΕκπαιδευτική ένταξη Αλλοδαπών και Παλιννοστούντων microαθητώνraquo

δόθηκε στους εκπαιδευτικούς που απασχολούνται στην ενισχυτική

διδασκαλία (τmicroήmicroατα στήριξης φροντιστηριακά τmicroήmicroατα) ένα

ερωτηmicroατολόγιο στο οποίο είχαν τη δυνατότητα να σηmicroειώσουν εκτός

των άλλων τους βαθmicroούς των microαθητών που φοιτούσαν στο δικό τους

τmicroήmicroα ενισχυτικής διδασκαλίας στο πρώτο δεύτερο και τρίτο τρίmicroηνο

του σχολικού έτους 200607 καθώς επίσης και ορισmicroένους δείκτες

βελτίωσης της microαθησιακής πορείας του microαθητή σε επιλεγmicroένες περιοχές

microάθησης ΟΙ δείκτες αυτοί ήταν οργανωmicroένοι σε πέντε άξονες ενώ ο

εκπαιδευτικός αξιολογεί τις δυνατότητες των microαθητών που συmicromicroετείχαν

στην ενισχυτική διδασκαλία για κάθε έναν από τους παραπάνω άξονες

Η αξιολόγηση αφορά δύο διαφορετικές χρονικές στιγmicroές πρώτον οι

ικανότητες εκτιmicroούνται κατά την εναρκτήρια φάση του προγράmicromicroατος (η

οποία σε γενικές γραmicromicroές συmicroπίπτει microε την αρχή της σχολικής χρονιάς)

και δεύτερον στο τέλος της περιόδου εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος

ουσιαστικά δηλαδή στο τέλος της σχολικής χρονιάς Η διάταξη των

αξόνων και των χρόνων αξιολόγησης των ικανοτήτων των microαθητών

φαίνονται στον επόmicroενο πίνακα

Πεδία αξιολόγησης Αξιολόγηση στην αρχή

του προγράmicromicroατος

Αξιολόγηση στο τέλος του


Επικοινωνία στην τάξη Οκτάβαθmicroη κλίmicroακα

(1 έως 8)

Οκτάβαθmicroη κλίmicroακα

(1 έως 8)

Κατανόηση νοηmicroάτων Οκτάβαθmicroη κλίmicroακα

(1 έως 8)


(1 έως 8)

Γραπτή απόδοση

κειmicroένων


(1 έως 8)


(1 έως 8)

159

Προφορικός λόγος Οκτάβαθmicroη κλίmicroακα

(1 έως 8)


(1 έως 8)

ανάγνωση Οκτάβαθmicroη κλίmicroακα

(1 έως 8)


(1 έως 8)

Ο στόχος της άντλησης των δεδοmicroένων αυτών ήταν διπλός Αφrsquo ενός

ενδιέφερε η διαπίστωση των ικανοτήτων των microαθητών που εντάσσονται

στα προγράmicromicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας στην αρχή της παρέmicroβασης

ώστε να υπάρχει microια πρώτη αποτύπωση του βαθmicroού κατοχής βασικών

ικανοτήτων των microαθητών σε σχέση microε τις απαιτήσεις του σχολείου Από

την άλλη microεριά έπρεπε να διαπιστωθεί κατά πόσο η ενισχυτική

διδασκαλία είχε ευεργετική επίδραση πάνω στους microαθητές microε την

έννοια της περαιτέρω ενίσχυσης των ικανοτήτων που υπήρχαν ήδη στο

ξεκίνηmicroα της προσπάθειας Η ενισχυτική διδασκαλία υποτίθεται ότι

οργανώνεται για να βελτιώσει συγκεκριmicroένες γνώσεις δεξιότητες και

ικανότητες του microαθητή Τα εmicroπειρικά δεδοmicroένα είναι απαραίτητα για να

θεmicroελιώσουν εmicroπειρικά την υπόθεση ότι η ενισχυτική διδασκαλία όντως

ενισχύει τις γνώσεις και τις ικανότητες των microαθητών

Ένταξη των microαθητών σε τάξεις του ∆ηmicroοτικού σχολείου

Οι εκπαιδευτικοί που συmicroπλήρωσαν το ερωτηmicroατολόγιο για τους

microαθητές τους οι οποίοι συmicromicroετείχαν στην ενισχυτική διδασκαλία κατά τη

διάρκεια του σχολικού έτους 200607 έδωσαν microια σειρά από στοιχεία

(ανώνυmicroα) για τους microαθητές τους Η τάξη στην οποία εντάσσονται οι

microαθητές η ηλικία τους το φύλο η χώρα προέλευσης των microαθητών η

βαθmicroολογία των τριών τριmicroήνων του σχολικού έτους η τελική

βαθmicroολογία του microαθητή καθώς και πέντε δείκτες βελτίωσης του microαθητή

είναι το σύνολο των δεδοmicroένων που διαθέτουmicroε για τους microαθητές που

συmicromicroετείχαν στην ενισχυτική διδασκαλία Το πλήθος των απαντήσεων

των microαθητών δεν είναι το ίδιο για κάθε ερώτηση Έτσι πχ ενώ στην

ερώτηση η οποία αφορά την ένταξη του microαθητή σε κάποια τάξη του

∆ηmicroοτικού έχουmicroε 1481 απαντήσεις για το φύλο οι απαντήσεις είναι

πολύ περισσότερες (1782) Οι απαντήσεις στην ερώτηση που αφορά τη

160

χώρα προέλευσης είναι 1590 ενώ οι αντίστοιχες για την περίπτωση της

ηλικίας είναι 1460

Η κατανοmicroή των microαθητών σε κάποια από τις τάξεις του ∆ηmicroοτικού

φαίνεται να είναι περίπου συmicromicroετρική microε 284 microαθητές στην πρώτη

τάξη 285ω στη ∆ευτέρα 219 στην Τρίτη 226 στην τετάρτη 259 στην

πέmicroπτη και 208 στην έκτη τάξη Η κατανοmicroή των microαθητών στις τάξεις

του ∆ηmicroοτικού γίνεται microε ηλικιακό και εκπαιδευτικό κριτήριο (ηλικία

του microαθητή πιστοποίηση των γνώσεων του microαθητή microέσω εκπαιδευτικού

τίτλου της αλλοδαπής αν είναι πρόσφατη άφιξη) Η επόmicroενη γραφική

παράσταση δείχνει την κατανοmicroή των microαθητών στις τάξεις του

∆ηmicroοτικού

Η ανάλυση που ακολουθεί βασίζεται στις αναφορές των εκπαιδευτικών

που ήταν υπεύθυνοι για τα τmicroήmicroατα της ενισχυτικής διδασκαλίας κατά

τη διάρκεια του σχολικού έτους 200607 σε όλες τις περιοχές ευθύνης

του προγράmicromicroατος (Βόρεια Ελλάδα Θεσσαλία Ήπειρος και Ιόνια νησιά

Πελοπόννησος Αττική Κρήτη Αιγαίο)

Γράφηmicroα 1 Κατανοmicroή των microαθητών που συmicromicroετέχουν στην ενισχυτική

διδασκαλία στις τάξεις

Α Β Γ ∆ Ε ΣΤτάξη

0

50

100

150

200

250

300

Coun

t

Κατανοmicroή των microαθητών που παρακολουθούν τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας ανά τάξη

161

Ηλικία

Τα τmicroήmicroατα των microαθητών που συmicromicroετέχουν στην ενισχυτική διδασκαλία

στα πλαίσια του προγράmicromicroατος δεν είναι οmicroοιογενή

από πλευράς ηλικίας Η κατανοmicroή των microαθητών microε κριτήριο την ηλικία

φαίνεται στο ακόλουθο γράφηmicroα

Γράφηmicroα 2 Κατανοmicroή των microαθητών microε κριτήριο την

ηλικία

Φύλο

Από τους 1782 microαθητές για τους οποίους υπάρχουν στοιχεία για το

φύλο οι 1039 (583 ) είναι αγόρια και 743 (417 ) είναι κορίτσια Το

επόmicroενο γράφηmicroα απεικονίζει αυτήν την κατανοmicroή

6 7 8 9 10 11 12 13 14ηλικία

0

50

100

150

200

250

Coun

t

Κατανοmicroή των microαθητών που παρακολουθούν τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας ανά ηλικία

162

Γράφηmicroα 3 Κατανοmicroή των microαθητών microε βάση το φύλο

Χώρα προέλευσης των microαθητών

Από τους 1590 microαθητές για τους οποίους υπάρχουν στοιχεία γύρω από

τη χώρα προέλευσης 921 προέρχονται από την Αλβανία 56 από τη

Βουλγαρία 84 από τη Ρωσία 37 από την Πολωνία και 492 από κάποια

άλλη χώρα του κόσmicroου Η επόmicroενη γραφική παράσταση δείχνει την

κατανοmicroή αυτή πιο παραστατικά

Γράφηmicroα 4 Κατανοmicroή των ποσοστών των microαθητών ανά χώρα

προέλευσης

αγόρι κορίτσιφύλο

0

200

400

600

800

1000

1200

Coun

tΚατανοmicroή των microαθητών που παρακολουθούν τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας ανά φύλο

579

3553

23

309

0

10

20

30

40

50

60

Αλβανία Βουλγαρία Ρωσία Πολωνία Άλλη χώρα

163

Αξιολόγηση των ικανοτήτων των microαθητών εκ microέρους των εκπαιδευτικών

στην αρχή της παρέmicroβασης

Γράφηmicroα 5 Ικανότητα για επικοινωνία στην τάξη πριν την παρέmicroβαση

Το επόmicroενο γράφηmicroα παρουσιάζει τις ποσοστιαίες συχνότητες microε τις

οποίες εmicroφανίζονται οι τιmicroές της οκτάβαθmicroης κλίmicroακας αξιολόγησης της

ικανότητας laquoΕπικοινωνία στην τάξηraquo κατά την έναρξη του προγράmicromicroατος

Η κατανοmicroή αυτή δείχνει ένα υψηλό ποσοστό microαθητών microε τιmicroές από το 1

έως το 4 Στην κλίmicroακα που χρησιmicroοποιούν οι εκπαιδευτικοί η καλύτερη

δυνατή τιmicroή για τον microαθητή είναι 8 και η χειρότερη δυνατή τιmicroή το 1

Αξιολόγηση της ικανότητας laquoΚατανόηση νοηmicroάτωνraquo

Πρόκειται για το δεύτερο πεδίο αξιολόγησης των microαθητών όπου η

κατανόηση εννοιών και νοηmicroάτων είναι το ζητούmicroενο Από τις απαντήσεις

των εκπαιδευτικών στο ερωτηmicroατολόγιο προκύπτει ότι όπως και microε την

προηγούmicroενη περίπτωση (επικοινωνία στην τάξη) υψηλά ποσοστά

microαθητών δεν διαθέτουν στην αρχή της παρέmicroβασης αυτή την ικανότητα

σε ικανοποιητικό βαθmicroό

1 2 3 4 5 6 7 8αρχή επικοινωνία στην τάξη

0

5

10

15

20

Εκτίmicroηση της ικανότητας επικοινωνία στην τάξη στην αρχή της παρέmicroβασης

164

Γράφηmicroα 6 Κατοχή της ικανότητας laquoεκτίmicroηση νοηmicroάτωνraquo πριν την

παρέmicroβαση

Αξιολόγηση της ικανότητας για γραπτή απόδοση κειmicroένων



ικανότητας laquoγραπτή απόδοση κειmicroένωνraquo κατά την έναρξη του

προγράmicromicroατος Η κατανοmicroή αυτή δείχνει ένα υψηλό ποσοστό microαθητών

microε τιmicroές από το 1 έως το 4 όπως και στις προηγούmicroενες δύο

περιπτώσεις Ειδικά εδώ το ποσοστό των microαθητών που έχουν σε χαmicroηλό

βαθmicroό αυτή την ικανότητα είναι εξαιρετικά υψηλό

1 2 3 4 5 6 7 8αρχή κατανόηση νοηmicroάτων

0

5

10

15

20

Εκτίmicroηση της ικανότητας κατανόηση νοηmicroάτων στην αρχή της παρέmicroβασης

165

Γράφηmicroα 7 Βαθmicroός κατοχής της ικανότητας laquoΓραπτή απόδοση

κειmicroένωνraquo στην αρχή της παρέmicroβασης

Αξιολόγηση του προφορικού λόγου στην αρχή της παρέmicroβασης



ικανότητας των microαθητών στον προφορικό λόγοraquo κατά την έναρξη του




βαθmicroό αυτή την ικανότητα είναι εξαιρετικά υψηλό Αντίθετα microε τις

προηγούmicroενες περιπτώσεις οι microαθητές φαίνεται να διαθέτουν σε

ικανοποιητικό βαθmicroό αυτή την ικανότητα στην αρχή της παρέmicroβασης

αν και ένα ποσοστό γύρω στο 30 αντιmicroετωπίζει πρόβληmicroα

1 2 3 4 5 6 7 8αρχή απόδοση κειmicroένων

0

5

10

15

20

Εκτίmicroηση της ικανότητας γραπτή απόδοση κειmicroένων στην αρχή της παρέmicroβασης

166

Γράφηmicroα 8 Βαθmicroός κατοχής της ικανότητας για προφορικό λόγο πριν

την παρέmicroβαση

Αξιολόγηση της αναγνωστικής ικανότητας στην αρχή της παρέmicroβασης

Η αναγνωστική ικανότητα των microαθητών που παρακολουθούν

προγράmicromicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας δεν είναι ιδιαίτερα υψηλή

Αντίθετα γύρω στο 40 των microαθητών δείχνει να έχει αυτή την ικανότητα

σε χαmicroηλό βαθmicroό Η κατανοmicroή που παρουσιάζεται στο επόmicroενο

γράφηmicroα δείχνει ένα υψηλό ποσοστό microαθητών microε τιmicroές από το 1 έως το

4 όπως και σε προηγούmicroενες περιπτώσεις

1 2 3 4 5 6 7 8αρχή προφορικός λόγος

0

5

10

15

20

Εκτίmicroηση της ικανότητας προφορικός λόγος στην αρχή της παρέmicroβασης

167

Γράφηmicroα 9 Βαθmicroός κατοχής της αναγνωστικής ικανότητας στην αρχή


Αξιολόγηση των ικανοτήτων των microαθητών στο τέλος της παρέmicroβασης

Στο τέλος της παρέmicroβασης και microετά την προσφορά ενισχυτικής

διδασκαλίας οι ικανότητες των microαθητών που αξιολογήθηκαν στην αρχή

της παρέmicroβασης επαναξιολογούνται από τους εκπαιδευτικούς Η

υπόθεση που κάνουmicroε στο σηmicroείο αυτό είναι ότι οι microαθητές διαθέτουν

στο τέλος της παρέmicroβασης αυτές τις ικανότητες σε ικανοποιητικό βαθmicroό

σε αντίθεση microε τη φάση έναρξης Προϋπόθεση για microια τέτοια εξέλιξη

είναι βεβαίως microια αποτελεσmicroατική ενισχυτική διδασκαλία

Το παρακάτω γράφηmicroα δείχνει microε σαφήνεια ότι οι συχνότητες οι οποίες

παραπέmicroπουν σε χαmicroηλό βαθmicroό κατοχής της ικανότητας αυτής από τους

microαθητές έχουν πέσει σε επίπεδο ποσοστών Πολύ λιγότεροι microαθητές

έχουν τώρα αυτή την ικανότητα σε χαmicroηλό βαθmicroό

1 2 3 4 5 6 7 8αρχή ανάγνωση

0

5

10

15

20

Εκτίmicroηση της ικανότητας ανάγνωση στην αρχή της παρέmicroβασης

168

Γράφηmicroα 10 Αξιολόγηση της ικανότητας laquoεπικοινωνία στην τάξηraquo στο

τέλος της παρέmicroβασης

Το γράφηmicroα που ακολουθεί δείχνει microε σαφήνεια ότι οι συχνότητες οι

οποίες παραπέmicroπουν σε χαmicroηλό βαθmicroό κατοχής της ικανότητας αυτής

από τους microαθητές έχουν microειωθεί Πολύ λιγότεροι microαθητές έχουν τώρα

αυτή την ικανότητα σε χαmicroηλό βαθmicroό Αντίθετα τα ποσοστά των

microαθητών που διαθέτουν αυτή την ικανότητα σε ικανοποιητικό ή πολύ

καλό βαθmicroό είναι αρκετά υψηλά

1 2 3 4 5 6 7 8τέλος επικοινωνία στην τάξη

0

5

10

15

20

25

30

Perc

ent

Εκτίmicroηση της ικανότητας επικοινωνία στην τάξη στο τέλος της παρέmicroβασης

169

Γράφηmicroα 11 Αξιολόγηση της ικανότητας laquoκατανόηση νοηmicroάτωνraquo στο



οποίες παραπέmicroπουν σε χαmicroηλό βαθmicroό κατοχής της ικανότητας για

γραπτή απόδοση κειmicroένων από τους microαθητές έχουν microειωθεί σηmicroαντικά

όπως και στις προηγούmicroενες δύο περιπτώσεις Πολύ λιγότεροι microαθητές

έχουν τώρα αυτή την ικανότητα σε χαmicroηλό βαθmicroό Αντίθετα τα ποσοστά

των microαθητών που διαθέτουν αυτή την ικανότητα σε ικανοποιητικό ή

πολύ καλό βαθmicroό (σηmicroεία της κλίmicroακας 5-8) είναι αρκετά υψηλά Άρα

και εδώ η ενισχυτική διδασκαλία microετέβαλε την κατανοmicroή των

συχνοτήτων των microαθητών ως προς την κατοχή της ικανότητας

1 2 3 4 5 6 7 8τέλος κατανόηση νοηmicroάτων

0

5

10

15

20

25

30

Perc

ent

Εκτίmicroηση της ικανότητας κατανόηση νοηmicroάτων στο τέλος της παρέmicroβασης

170

Γράφηmicroα 12 Αξιολόγηση της ικανότητας laquoΓραπτή απόδοση κειmicroένωνraquo

στο τέλος της παρέmicroβασης

Γράφηmicroα 13 Αξιολόγηση της ικανότητας laquoΠροφορικός λόγοςraquo στο τέλος


Το παρακάτω γράφηmicroα δείχνει microε microεγάλη σαφήνεια ότι οι συχνότητες οι


γραπτή απόδοση κειmicroένων από τους microαθητές έχουν microειωθεί δραστικά

όπως και στις προηγούmicroενες τρεις περιπτώσεις Οι microαθητές που

διαθέτουν αυτή την ικανότητα σε χαmicroηλό βαθmicroός είναι τώρα πολύ

λιγότεροι Αντίθετα τα ποσοστά των microαθητών που διαθέτουν αυτή την

ικανότητα σε ικανοποιητικό ή πολύ καλό βαθmicroό (σηmicroεία της κλίmicroακας

5-8) είναι αρκετά υψηλά Η ενισχυτική διδασκαλία microετέβαλε και εδώ

την κατανοmicroή των συχνοτήτων των microαθητών ως προς την κατοχή της

ικανότητας και microάλιστα δραστικά

1 2 3 4 5 6 7 8τέλος απόδοση κειmicroένων

0

5

10

15

20

25

Perc

ent

Εκτίmicroηση της ικανότητας γραπτή απόδοση κειmicroένων στο τέλος της παρέmicroβασης

171

Γράφηmicroα 14 Αξιολόγηση της αναγνωστικής ικανότητας των microαθητών στο


Το παρακάτω γράφηmicroα όπως ακριβώς και το αmicroέσως προηγούmicroενο

δείχνει microε microεγάλη σαφήνεια ότι οι συχνότητες οι οποίες παραπέmicroπουν σε

χαmicroηλό βαθmicroό κατοχής της αναγνωστικής ικανότητας των microαθητών

έχουν microειωθεί δραστικά Οι microαθητές που διαθέτουν αναγνωστική

ικανότητα σε χαmicroηλό βαθmicroός είναι τώρα πολύ λιγότεροι Αντίθετα τα

ποσοστά των microαθητών που διαθέτουν αυτή την ικανότητα σε

ικανοποιητικό ή πολύ καλό βαθmicroό (σηmicroεία της κλίmicroακας 5-8) είναι

αρκετά υψηλά Η ενισχυτική διδασκαλία microετέβαλε και εδώ σε σηmicroαντικό

βαθmicroό την κατανοmicroή των συχνοτήτων των microαθητών ως προς την κατοχή

της αναγνωστικής ικανότητας

1 2 3 4 5 6 7 8τέλος προφορικός λόγος

0

10

20

30

Perc

ent

Εκτίmicroηση της ικανότητας προφορικός λόγος στο τέλος της παρέmicroβασης

172













1 2 3 4 5 6 7 8τέλος ανάγνωση

0

5

10

15

20

25

30

Perc

ent

Εκτίmicroηση της ικανότητας ανάγνωση στο τέλος της παρέmicroβασης

173

Ένας πρόσθετος τρόπος να δει κανείς τις διαφορές που προκύπτουν στο

βαθmicroό κατοχής των ικανοτήτων των microαθητών έτσι όπως αυτές

εκτιmicroούνται από τους εκπαιδευτικούς πριν και microετά την παρέmicroβαση

είναι να ελέγξει αν η διαφορά αυτή είναι θετική ή αρνητική Η

οκτάβαθmicroη κλίmicroακα δίνει αυτή τη δυνατότητα Για το λόγο αυτό

υπολογίστηκαν σε κάθε τάξη και για κάθε microαθητή οι διαφορές σε όλες

τις ικανότητες οι οποίες αποτελούν αντικείmicroενο αξιολόγησης Ακολούθως

υπολογίστηκαν οι συχνότητες microε τις οποίες εmicroφανίζεται κάθε διαφορά

θετική ή αρνητική Οι συχνότητες αυτές συγκρίθηκαν microεταξύ τους έτσι

ώστε να διαπιστωθεί αν οι θετικές διαφορές εmicroφανίζονται microε microεγαλύτερη

συχνότητα από τις αρνητικής διαφορές Τα γραφήmicroατα Χ έως ΧΧ

παρουσιάζουν τα ευρήmicroατα αυτής της σύγκρισης


0

5

10

15

20

25

30

Perc

ent


174

Γράφηmicroα 16 Ποσοστιαία κατανοmicroή των διαφορών στην εκτίmicroηση της

ικανότητας laquoεπικοινωνία στην τάξηraquo πριν και microετά την παρέmicroβαση σε

όλες τις τάξεις του ∆ηmicroοτικού

-200 00 100 200 300 400 500 600 700διαφορά επικοινωνίας

0

20

40

60

80

100

Coun

t

τάξηΑΒΓ∆ΕΣΤ

175

Γράφηmicroα 17 Κατανοmicroή των συχνοτήτων microε τις οποίες εmicroφανίζεται η

διαφορά των microαθητών στην κατοχή της ικανότητας laquoΚατανόηση

νοηmicroάτωνraquo πριν και microετά την παρέmicroβαση

-300 -100 00 100 200 300 400 500 600 700διαφορά κατανόησης

0

20

40

60

80

100

Coun

t


176


διαφορά των microαθητών στην κατοχή της ικανότητας laquoΓραπτή απόδοση

κειmicroένωνraquo πριν και microετά την παρέmicroβαση

-200 -100 00 100 200 300 400 500 600 700διαφορά απόδοσης

0

20

40

60

80

100

Cou

nt


177


διαφορά των microαθητών στην κατοχή της ικανότητας laquoΠροφορικός λόγοςraquo

πριν και microετά την παρέmicroβαση

-100 00 100 200 300 400 500 600 700διαφορά προφορικού

0

20

40

60

80

100

Coun

t


178


διαφορά των microαθητών στην κατοχή της αναγνωστικής ικανότητας πριν

και microετά την παρέmicroβαση

Ένας ακόmicroη δείκτης της διαφοράς που εmicroφανίζουν οι microαθητές ανάmicroεσα

στην αρχή και στο τέλος της παρέmicroβασης σε ότι αφορά την κατοχή των

πέντε ικανοτήτων χειρισmicroού προφορικού και γραπτού λόγου είναι η

σύγκριση των microέσων όρων των ικανοτήτων αυτών πριν και microετά την

παρέmicroβαση (ενισχυτική διδασκαλία) Για κάθε microία ικανότητα

υπολογίστηκε ο microέσος όρος κατοχής της πριν την παρέmicroβαση microε τη

βοήθεια της οκτάβαθmicroης κλίmicroακας Το ίδιο ακριβώς έγινε και microετά ενώ

υπολογίστηκε microετά ο microέσος όρος της διαφοράς Στα επόmicroενα πέντε

γραφήmicroατα παρουσιάζονται οι microέσοι όροι της διαφοράς για κάθε microία

από τις πέντε ικανότητες ανά τάξη Ακολουθούν άλλα πέντε γραφήmicroατα

στα οποία παρουσιάζονται οι microέσοι όροι της διαφοράς ανά φύλο

-300 -100 00 100 200 300 400 500 600 700διαφορά ανάγνωσης

0

20

40

60

80

Coun

t


179

Γράφηmicroα 21 Μέσοι όροι της διαφοράς των microαθητών στην κατοχή της

ικανότητας laquoεπικοινωνία στην τάξηraquo ανά τάξη πριν και microετά την

παρέmicroβασηraquo


ικανότητας laquoΚατανόηση νοηmicroάτωνraquo ανά τάξη πριν και microετά την


Α Β Γ ∆ Ε ΣΤ

τάξη

000

050

100

150

200

Mean

διαφ

ορά κ

ατανόη

σης

∆ιαφορά στην ικανότητα κατανόηση νοηmicroάτων ανά τάξη στην οποία ειναι ενταγmicroένοι οι microαθητές


τάξη

000

050

100

150

200

250

Mean

διαφο

ρά επ

ικοινω

νίας

∆ιαφορά στην ικανότητα επικοινωνία στην τάξη ανά τάξη στην οποία ειναι ενταγmicroένοι οι microαθητές

180


ικανότητας laquoΓραπτή απόδοση κειmicroένωνraquo ανά τάξη πριν και microετά την



ικανότητας laquoΠροφορικός λόγοςraquo ανά τάξη πριν και microετά την παρέmicroβασηraquo


τάξη

000

050

100

150

200

250

Mea

n διαφ

ορά απ

όδοσ

ης

∆ιαφορά στην ικανότητα γραπτή απόδοση κειmicroένων ανά τάξη στην οποία ειναι ενταγmicroένος ο microαθητής

181


αναγνωστικής ικανότητας ανά τάξη πριν και microετά την παρέmicroβαση


ικανότητας laquoΕπικοινωνία στην τάξηraquo κατά φύλο πριν και microετά την



τάξη

000

050

100

150

200

250

Mea

n διαφ

ορά ανάγ

νωση

ς

∆ιαφορά στην ικανότητα ανάγνωση ανά τάξη στην οποία ειναι ενταγmicroένος ο microαθητής


τάξη

000

050

100

150

200

Mea

n διαφ

ορά προ

φορικού

∆ιαφορά στην ικανότητα προφορικός λόγος ανά τάξη στην οποία είναι ενταγmicroένος ο microαθητής

182


ικανότητας laquoΚατανόηση νοηmicroάτωνraquo κατά φύλο πριν και microετά την


αγόρι κορίτσι

φύλο

000

050

100

150

200

Mea

n διαφ

ορά κα

τανόησ

ης

∆ιαφορά στη microεταβλητή κατανόηση νοηmicroάτων ανά φύλο


φύλο

000

050

100

150

200

Mea

n διαφ

ορά επ

ικοινω

νίας

∆ιαφορά στη microεταβλητή επικοινωνία στην τάξη ανά φύλο

183


ικανότητας laquoΓραπτή απόδοση κειmicroένωνraquo κατά φύλο πριν και microετά την



ικανότητας laquoΠροφορικός λόγοςraquo κατά φύλο πριν και microετά την



000

050

100

150

200

Mea

n διαφ

ορά πρ

οφορ

ικού

∆ιαφορά στη microεταβλητή προφορικός λόγος ανά φύλο


000

050

100

150

200

Mean

διαφο

ρά από

δοση

ς

∆ιαφορά στη microεταβλητή γραπτή απόδοση κειmicroένων ανά φύλο

184


αναγνωστικής ικανότητας κατά φύλο πριν και microετά την παρέmicroβαση


φύλο

000

050

100

150

200

Mean

διαφο

ρά ανάγνωσ

ης

∆ιαφορά στη microεταβλητή ανάγνωση ανά φύλο

185

6 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η ανάλυση της εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος που παρουσιάστηκε

παραπάνω αναφέρεται στην πορεία και τα αποτελέσmicroατά του microέχρι τον

Ιούλιο του 2007 όπου είχαν ολοκληρωθεί οι δυο άξονες παρέmicroβασης

που αναφέρονται στην ενισχυτική διδασκαλία και στην ψυχοκοινωνική


Στο νέο σχολικό έτος 2007-8 συνεχίστηκαν οι άξονες της επιmicroόρφωσης

των εκπαιδευτικών και εκτυπώθηκε το διδακτικό υλικό το οποίο από ότι

φαίνεται στην εmicroπειρική έρευνα αποτέλεσε και το αδύνατο σηmicroείο του

προγράmicromicroατος παρά το γεγονός ότι η καθυστέρηση οφειλόταν σε

τεχνικούς-διαδικαστικούς λόγους

Το γενικό συmicroπέρασmicroα από την εφαρmicroογή του προγράmicromicroατος είναι ότι

έχει υπερκαλύψει σχεδόν όλους τους ποσοτικοποιηmicroένους στόχους που

είχαν τεθεί στο σχεδιασmicroό του προγράmicromicroατος και παρουσιαζόταν στο

τεχνικό δελτίο του έργου

Όσον αφορά στους ποιοτικούς στόχους το πρόγραmicromicroα έχει microια

σηmicroαντική αποτελεσmicroατικότητα που παρουσιάζεται κυρίως από την

βελτίωση της ποιότητας των microαθητών στη γνώση της ελληνικής γλώσσας

αλλά και τη βελτίωση της πορείας ένταξης των microαθητών στο σχολείο

Τα αποτελέσmicroατα της εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος αναλυτικά

παρουσιάστηκαν τόσο στην αξιολόγηση του κάθε άξονα παρέmicroβασης του

προγράmicromicroατος όσο και στην ανάλυση των αποτελεσmicroάτων της εmicroπειρικής

έρευνας

Τα συmicroπεράσmicroατα που ακολουθούν αναφέρονται συνοπτικά σε κάθε

άξονα παρέmicroβασης και συνοψίζουν αυτά που προκύπτουν τόσο από τα

πρωτογενή όσο και τα δευτερογενή στοιχεία του προγράmicromicroατος

Τα συmicroπεράσmicroατα για κάθε άξονα παρέmicroβασης είναι

Άξονας 1 Ενισχυτική διδασκαλία

186

bull Το πρόγραmicromicroα υπερκάλυψε τον προβλεπόmicroενο αριθmicroό

microαθητών που θα ωφελούνταν από το πρόγραmicromicroα

bull Η βοήθεια που προσφέρθηκε στα τmicroήmicroατα υποδοχής αλλά και

τα φροντιστηριακά τmicroήmicroατα ήταν ουσιαστική αλλά

περιορισmicroένης έκτασης Τα αποτελέσmicroατα της προόδου των

microαθητών που συmicromicroετείχαν σε αυτά τα τmicroήmicroατα είναι θετικά

όπως φαίνεται από την ανάλυση του δελτίου microαθητή

bull Η ζήτηση για δηmicroιουργία των τmicroηmicroάτων ενισχυτικής

διδασκαλίας ήταν microεγαλύτερη από αυτή που microπορούσε να

καλύψει το πρόγραmicromicroα Εmicroπόδιο για την κάλυψη της ζήτησης

αποτέλεσε ο περιορισmicroένος προϋπολογισmicroός αυτής της δράσης

bull Η βοήθεια που προσφέρεται και ήταν επικεντρωmicroένη στην

βελτίωση της γλωσσοmicroάθειας δεν είναι αρκετή για την οmicroαλή

ένταξη των παιδιών στο σχολείο

bull Η παρέmicroβαση στο σχολείο και η επιλογή των microαθητών που

έχουν ανάγκη βοήθειας έγινε microε τη χρήση διαφόρων κριτηρίων

σε κάθε περιφέρεια και κυρίως στηρίχθηκε στην αξιολόγηση

των microαθητών από το σύλλογο διδασκόντων Σε ορισmicroένες

περιοχές αξιοποιήθηκε το τεστ του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Το προβλεπόmicroενο από το πρόγραmicromicroα τεστ γλωσσοmicroάθειας δεν

ήταν ακόmicroα έτοιmicroο

bull Από την αρχή του προγράmicromicroατος παρατηρείται microια συνεχής

αλλαγή στα σχολεία παρέmicroβασης γεγονός που δηmicroιουργεί

ασυνέχεια η οποία εντοπίζεται στις διαδοχικές διακοπές

εφαρmicroογής του Στην πλειονότητά τους οι σχολικές microονάδες

παρέmicroβασης είναι νέες και έτσι microειώνεται η

αποτελεσmicroατικότητά του

bull Η παρέmicroβαση στα νηπιαγωγεία σε ορισmicroένες περιφέρειες

γίνεται σε τmicroήmicroατα αλλοδαπών και παλιννοστούντων που

δηmicroιουργούνται γιrsquo αυτό το λόγο και όχι στο σύνολο των

microαθητών της τάξης ή του τmicroήmicroατος

187

bull ∆εν έγιναν διαπολιτισmicroικές δραστηριότητες σε όλες τις

περιφέρειες στο πλαίσιο της διαπολιτισmicroικής εκπαίδευσης

bull Η πρόοδος των microαθητών και οι ανάγκες τους αξιολογούνταν

από τον εκπαιδευτικό της τάξης microε την κλασσική microέθοδο του

σχολείου ενώ θα πρέπει να υπάρξει ενιαίος τρόπος

αξιολόγησης για να διαπιστωθούν αντικειmicroενικά τα

αποτελέσmicroατα της εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος σε επιmicroέρους

επιδόσεις των microαθητών και όχι στη γενική βελτίωση που

αξιολογείται microέχρι σήmicroερα Η εφαρmicroογή του φακέλου του

microαθητή θα αποτελούσε microια ουσιαστική προσπάθεια σε αυτή

την κατεύθυνση

bull Τέλος δεν λειτούργησαν τα θερινά τmicroήmicroατα δεδοmicroένου ότι το

πρόγραmicromicroα διακόπηκε για λίγο τον Ιούλιο όπου ήταν η

προβλεπόmicroενη ηmicroεροmicroηνία λήξης του

Αξονας 2 Επιmicroόρφωση των εκπαιδευτικών

bull Υπήρξε πολυεπίπεδη επιmicroόρφωση των εκπαιδευτικών που

συmicromicroετείχαν στο πρόγραmicromicroα σε αριθmicroό που υπερβαίνει τους

στόχους του προγράmicromicroατος αλλά και των στελεχών της


bull Μεγαλύτερης διάρκειας και πιο ολοκληρωmicroένη επιmicroόρφωση

έγινε στους φιλολόγους που συmicromicroετείχαν στην ενισχυτική


bull Τα θέmicroατα που αποτελούσαν το περιεχόmicroενο του

προγράmicromicroατος αφορούσαν την διαπολιτισmicroική εκπαίδευση

αλλά και θέmicroατα διδακτικής της ελληνικής γλώσσας σχέσεων

και συmicroπεριφορών microε εmicroπλουτισmicroό κατά περίπτωση και κατά

περιφέρεια

bull Οι εκπαιδευτικοί εξέφρασαν την ικανοποίησή τους τόσο για το

περιεχόmicroενο όσο και τη διαδικασία της επιmicroόρφωσης

188

bull Σχετικά microε το είδος της επιmicroόρφωσης τάσσονται υπέρ της

επιmicroόρφωσης εργαστηριακού τύπου και ενδοσχολικής ενώ

είναι κάθετα αντίθετοι microε τη γενική επιmicroόρφωση

bull Προτιmicroούν τη microικρής διάρκειας επιmicroόρφωση αλλά

επαναλαmicroβανόmicroενη τρεις ή τέσσερις φορές το χρόνο στο

πλαίσιο microιας δυαδικής επιmicroόρφωσης που εναλλάσσεται microεταξύ

θεωρίας και πράξης

bull Εκτιmicroούν ιδιαίτερα τα επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια που είναι

στοχευmicroένα και microε microεγάλη αποδοχή των επιmicroορφώσεων πάνω

στη διδακτική της γλώσσας αλλά και των σχέσεων στο σχολείο

bull Ελλιπής χαρακτηρίζεται η επιmicroόρφωση πάνω στη διδακτική

και τη χρήση του διδακτικού υλικού του προγράmicromicroατος το

οποίο καθυστέρησε να διανεmicroηθεί αλλά και να

χρησιmicroοποιηθεί

bull Η καθυστέρηση για laquoτεχνικούςraquo λόγους της επιmicroόρφωσης των

εκπαιδευτικών δηmicroιούργησε προβλήmicroατα κυρίως στην

περιφέρεια όπου λόγω της διασποράς δεν ήταν δυνατή η

επανάληψη των σεmicroιναρίων από την οποία επωφελήθηκαν οι

εκπαιδευτικοί της Αττικής και της Θεσσαλονίκης

bull Η διαφοροποίηση των επιmicroορφώσεων είναι επιβεβληmicroένη από

τις περιφέρειες αλλά και η ενιαία αντιmicroετώπιση microε την

ανταλλαγή εmicroπειριών όπου υπάρχει διασπορά των microονάδων

παρέmicroβασης σε πολλούς νοmicroούς

bull Οι εκπαιδευτικοί είναι αντίθετοι στην microετακίνησή τους για

επιmicroόρφωση σε microεγάλες αποστάσεις καθώς και στα

Σαββατοκύριακα

bull Είναι αναγκαία η συνεχής στήριξη των εκπαιδευτικών σε

θέmicroατα διδακτικής της γλώσσας και όχι microόνο σε αλλοδαπούς

και παλιννοστούντες microαθητές

189

Άξονας 3 Ψυχοκοινωνική υποστήριξη εκπαιδευτικών


bull Η ψυχοκοινωνική στήριξη απευθύνθηκε σε όλα τα microέλη της

εκπαιδευτικής κοινότητας των σχολείων και ιδιαίτερα στα

σχολεία παρέmicroβασης

bull Οι εκπαιδευτικοί είναι ικανοποιηmicroένοι από την επιmicroόρφωση σε

θέmicroατα ψυχοκοινωνικής στήριξης αλλά και από τη συmicromicroετοχή

των ψυχολόγων στα σχολεία

bull Γενική απαίτηση για επέκταση της ψυχοκοινωνικής στήριξης

αλλά και παροχής βοήθειας στους εκπαιδευτικούς για την

αντιmicroετώπιση των προβληmicroάτων στην τάξη αλλά και το σχολείο

bull Τα τmicroήmicroατα ψυχοκοινωνικής στήριξης είχαν microεγάλη αποδοχή

τόσο από τους εκπαιδευτικούς όσο και από τους γονείς και

τους microαθητές

bull Έγιναν σεmicroινάρια στους εκπαιδευτικούς που βασίζονταν στις

αρχές της βιωmicroατικής microάθησης και είχαν ως στόχο να

καλλιεργήσουν οι εκπαιδευτικοί δεξιότητες και τεχνικές

επικοινωνίας και εmicroψύχωσης της οmicroάδας την καλλιέργεια

κλίmicroατος συνεργασίας microέσα στην τάξη και αντιmicroετώπισης

ψυχοκοινωνικών προβληmicroάτων Τα σεmicroινάρια αυτά είχαν

microεγάλη επιτυχία κυρίως στην Αττική όπου η παρέmicroβαση ήταν

πιο συστηmicroατική και ολοκληρωmicroένη σε σχέση microε άλλες

περιφέρειες

bull Μεγάλη διαφοροποίηση στον τρόπο υλοποίησης αυτής της

παρέmicroβασης δεδοmicroένου ότι οι υπεύθυνοι των περιφερειών

λειτουργούσαν χωρίς συντονισmicroό αλλά και λόγω της έλλειψης

ψυχολόγων σε πολλούς από τους νοmicroούς παρέmicroβασης

190

Άξονας 5 ∆ιδακτικό υλικό

bull Μέχρι τον Ιούνιο που λειτουργούσαν τα τmicroήmicroατα ενισχυτικής

διδασκαλίας διανεmicroήθηκε διδακτικό υλικό το οποίο

αποτελούσε stock της προηγούmicroενης φάσης

bull Είναι γεγονός ότι το υλικό αυτό δεν microπόρεσε να καλύψει τις

διδακτικές ανάγκες των εκπαιδευτικών αλλά και των microαθητών

Η καθυστέρηση στην εκτύπωση οφείλεται σε τεχνικούς λόγους

αν και οι διορθώσεις στο υπάρχον αλλά και το νέο ήταν

έγκαιρα προετοιmicroασmicroένες

bull Όσοι χρησιmicroοποίησαν το διδακτικό υλικό θεωρούν ότι είναι

προσαρmicroοσmicroένο στις ανάγκες του προγράmicromicroατος και ότι τους

βοήθησε σηmicroαντικά στην ενισχυτική διδασκαλία

bull Το διδακτικό υλικό φάνηκε χρήσιmicroο και σε εκπαιδευτικούς

που δεν έχουν τmicroήmicroα ενισχυτικής διδασκαλίας

bull Η επιmicroόρφωση για το υλικό θα πρέπει να γίνεται σε όλους τους

εκπαιδευτικούς της microονάδας ώστε να υπάρχει αξιοποίηση του

υλικού στο σχολείο αλλά και δυνατότητα ανταλλαγής απόψεων

microεταξύ των εκπαιδευτικών του σχολείου για την καλύτερη

αξιοποίησή του

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στη συνέχεια παρουσιάζονται συνοπτικά οι προτάσεις για την ποιοτική κι

ποσοτική βελτίωση των αποτελεσmicroάτων από την εφαρmicroογή του


Στόχος των προτάσεων που ακολουθούν είναι αντιmicroετωπιστούν άmicroεσα τα

προβλήmicroατα που έχουν προκύψει από την εφαρmicroογή του προγράmicromicroατος

microέχρι τον Ιούλιο αλλά και να συmicroβάλλουν στη βελτίωση της

αποτελεσmicroατικότητας των αξόνων παρέmicroβασης καθώς και της βελτίωσης

των συνθηκών ένταξης των αλλοδαπών και παλιννοστούντων microαθητών στο

σχολείο

191

bull Ενισχυτική διδασκαλία σε ήδη επιλεγmicroένα σχολεία και αν ο

προϋπολογισmicroός επιτρέπει επέκταση σε νέα σχολεία microε τους

όρους και τα κριτήρια που έχουν τεθεί από την αρχή του


bull Εφαρmicroογή του φακέλου του microαθητή για την παρακολούθηση

της πορείας του microαθητή όσο και την αξιολόγησή του αλλά και

για τη χρήση του ως microέσου για τον ποιοτικό έλεγχο του


bull Προτίmicroηση των εν ενεργεία εκπαιδευτικών για την ενισχυτική

διδασκαλία γιατί παραmicroένουν στο σχολείο επιmicroορφωmicroένοι

ολοκληρωmicroένα και microπορούν να βελτιώσουν την λειτουργία του

σχολείου και microετά τη λήξη του προγράmicromicroατος

bull Επέκταση της ενισχυτικής διδασκαλίας και σε άλλα γνωστικά

αντικείmicroενα πέρα από τη διδασκαλία της γλώσσας

bull Συmicromicroετοχή στα τmicroήmicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας και microη

αλλοδαπών microαθητών που αντιmicroετωπίζουν αντίστοιχα

προβλήmicroατα ένταξης στο σχολείο

bull Αύξηση της ωριαίας αmicroοιβής της ενισχυτικής διδασκαλίας

στους εκπαιδευτικούς

bull Αύξηση των ωρών διδασκαλίας στην ενισχυτική διδασκαλία

bull Ανάπτυξη και επέκταση των διαπολιτισmicroικών δραστηριοτήτων

bull Πιλοτική εφαρmicroογή ολοκληρωmicroένης παρέmicroβασης του

προγράmicromicroατος σε 25 ndash 30 σχολεία για να διαπιστωθεί σε ποιο

βαθmicroό βελτιώνεται η πορεία ένταξης των αλλοδαπών στο

σχολείο σε σχέση microε άλλα οmicroοειδή σχολεία που δεν γίνεται

παρέmicroβαση από το πρόγραmicromicroα

bull Επιmicroόρφωση των εκπαιδευτικών σε στοχευmicroένα αντικείmicroενα microε

ολιγοmicroελή τmicroήmicroατα διάρκειας 4-5 ωρών

bull Επιmicroορφώσεις εργαστηριακού ή βιωmicroατικού τύπου

192

bull Απόλυτη προτεραιότητα επιmicroόρφωσης των εκπαιδευτικών για

το εκπαιδευτικό υλικό προκειmicroένου να αξιοποιηθεί άmicroεσα στην

τάξη ή το τmicroήmicroα

bull Επέκταση της επιmicroόρφωσης σε θέmicroατα ψυχοκοινωνικής

στήριξης των microαθητών και βελτίωσης των σχέσεων του σχολείου

microε την οικογένεια

bull Ενιαία εφαρmicroογή των αξόνων παρέmicroβασης του προγράmicromicroατος

σε όλη την επικράτεια

bull Άmicroεση διανοmicroή του διδακτικού υλικού σε εκπαιδευτικούς και

microαθητές

193

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

1 Γκότοβος Α Γ Μάρκου 2003 Παλιννοστούντες και αλλοδαποί

microαθητές στην ελληνική εκπαίδευση Μέρος Α΄ Γενική περιγραφή

Ινστιτούτο Παιδείας Οmicroογενών και ∆ιαπολιτισmicroικής Εκπαίδευσης

Αθήνα


microαθητές στην ελληνική εκπαίδευση Μέρος Β΄ Αναλυτικά

στοιχεία Ινστιτούτο Παιδείας Οmicroογενών και ∆ιαπολιτισmicroικής

Εκπαίδευσης Αθήνα

3 Γκότοβος Α 2007 Μεταναστευτικές βιογραφίες και

εκπαιδευτικές τροχιές Στο Επιστήmicroη και Κοινωνία τ 17-18

2007 σελ 39-99

4 ∆αmicroανάκης Μ 1997 Μετανάστευση και εκπαίδευση Αθήνα

Gutenberg

5 ∆αmicroανάκης Μ 2007 Κέντρο διασπορά και εκπαίδευση Στο

Επιστήmicroη και Κοινωνία τ 17-18 2007 σελ 1-37

6 Μάρκου Γ 2007 Μεταναστευτική πολιτική και πολιτική ένταξης

σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο το παράδειγmicroα της Ολλανδίας

και της Ελλάδας Στο Επιστήmicroη και Κοινωνία τ 17-18 2007

σελ 147-175

7 Herwartz-Emden L (Hrsg) 2000

Einwandererfamilien IMIS-Schriften 9 Osnabruumlck

Universitaumltsverlag Rasch

8 Herwartz-Emden L B Berez 2007 Η ένταξη νεαρών

παλιννοστούντων στη Γερmicroανία Μία επίκαιρη επισκόπηση Στο


9 Merkens H 2007 Μαθητές microε ιστορικό microετανάστευσης στο

γερmicroανικό σχολικό σύστηmicroα Η αποτυχία microιας πρόκλησης Στο


194

10 Γ Μάρκου 1995 Εισαγωγή στη ∆ιαπολιτισmicroική εκπαίδευση

Αθήνα

11 ΙΠΟ∆Ε 2005 Θεσmicroικό πλαίσιο για τη διαπολιτισmicroική

εκπαίδευση τις τάξεις υποδοχής και τα φροντιστηριακά τmicroήmicroατα

Αθήνα

12 EURYDICE 2004 Integrating immigrant children into schools

in Europe The information network on education in Europe

(httpwwweurydiceorg)

13 Νόmicroος Ν140483 αλλά και την υπουργική απόφαση ΙΕ45

09011984

14 ΥΠΕΠΘ∆ιεύθυνση σπουδών Π Ε Φ 6370Γ1118820995

15 ldquoCommon Guide for Monitoring and Interim Evaluationrdquo

Ευρωπαϊκή Επιτροπή 1997

16 ΕΣΥΕ ∆εδοmicroένα εθνικής απογραφής 18 Μαρτίου 2001 17 Πρακτικά της Βουλής 7η περίοδος Συνεδρίας της Τρίτη 15

Οκτωβρίου 1991 σελ 203

195

Π Α Ρ Α Ρ Τ Η Μ Α

1 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΩΝ ΣΕ ΑΝΟΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

196

∆ΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ

bull Έχει πολύ καλό υλικό για την εφαρmicroογή της ενισχυτικής διδασκαλίας Οι επιmicroορφώσεις που γίνονται microας βοηθούν στο έργο microας Οι συνεργάτες του προγράmicromicroατος είναι πολύ συνεργάσιmicroοι microαζί microας

bull Έδιναν λύσεις σε προβλήmicroατα συmicroπεριφοράς των παιδιών αξιολόγηση microαθητών καλύτερης αντιmicroετώπισης τους από τους εκπαιδευτικούς

bull Άτοmicroα καλά καταρτισmicroένα ∆ιδακτικό υλικό

bull Όταν ο επιmicroορφωτής έχει εmicroπειρία microπορεί να προτείνει πραγmicroατικές λύσεις Τα 3ώρα σεmicroινάρια ήταν διαφωτιστικά και περιεκτικά Μπορούν να τα παρακολουθήσουν και οι εκπαιδευτικοί που microένουν στην επαρχία

bull Ότι υπάρχει πρόγραmicromicroα προτεινόmicroενο υλικό και στήριξη για την επίτευξη του προγράmicromicroατος

bull Καλή οργάνωση κατάλληλες συνθήκες χώρου και χρόνου των επιmicroορφωτικών συναντήσεων 2)Επαρκέστατη κατάρτιση σαφήνεια και microεταδοτικότητα των επιmicroορφωτών-διέγερση ενδιαφέροντος των εκπαιδευτικών του προγράmicromicroατος 3)Συνεργασία και διάλογος επιmicroορφωτών-εκπαιδευτικών

bull Το εκπαιδευτικό υλικό ήταν πολύ καλό 2)Πολύ χρήσιmicroα τα επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια βιωmicroατικού τύπου

bull Το υλικό που microας δόθηκε υποστηρίζει τις σύγχρονες τάσεις στη διδακτική του microαθήmicroατος της γλώσσας προωθεί τη διαθεmicroατικότητα αναπτύσσει το διερευνητικό-ανακαλυπτικό πνεύmicroα των παιδιών 2)Κριτήρια επιλογής και τρόπος χρήσης των κειmicroένων χωρίς περιορισmicroούς

bull ∆ίνεται η ευκαιρία εργασίας σε αδιόριστους εκπαιδευτικούς καθώς και απόκτηση εmicroπειρίας πολύτιmicroης όσον αφορά στο σχολικό περιβάλλον των ηmicroερών microας 2Βοηθάει πολύ στην οmicroαλότερη ένταξη των αλλοδαπών και παλιννοστούντων microαθητών

bull Η οργάνωση 2 Τα σεmicroινάρια

bull α) Βελτίωση των γνώσεων σχετικά microε τις εκπαιδευτικές ανάγκες των αλλοδαπών microαθητών β)Υποδεικνύει τρόπους συνεργασίας microεταξύ δασκάλων-γονέων-παιδιών γ)Οργανώνει την σκέψη και κατ επέκταση τον τρόπο διδασκαλίας των εκπαιδευτικών στα τmicroήmicroατα υποστήριξης

bull α)Οι εκπαιδευτικοί-επιmicroορφωτές που είχαν όρεξη για το πρόγραmicromicroα β)Το εκπαιδευτικό υλικό γ)Η οργάνωσή του

bull ∆εν microπόρεσα να το παρακολουθήσω ολόκληρο το πρόγραmicromicroα γιαυτό δεν έχω ξεκάθαρη εικόνα των δυνατών και αδύνατων σηmicroείων του

197

bull Γενική ενηmicroέρωση για τα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζουν οι αλλοδαποί microαθητές κατά την ένταξή τους στην ελληνική σχολική πραγmicroατικότητα Ιδέες και προτάσεις διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας σε αλλόγλωσσους microαθητές ∆υνατότητα συζήτησης των προβληmicroάτων διδασκαλίας της ελληνικής

bull ∆ηmicroιουργία οmicroαδικού πνεύmicroατος και αυτοπεποίθησης

bull Απαντήσεις σε συγκεκριmicroένες απορίες

bull Επιmicroόρφωση εκπαιδευτικών microε σεmicroινάρια Άψογη συνεργασία των microελών του προγράmicromicroατος microε τους εκπαιδευτικούς

bull Επιmicroόρφωση εργαστηριακού τύπου και βιωmicroατικού τύπου

bull Επιmicroόρφωση εργαστηριακού τύπου Επιmicroόρφωση βιωmicroατικού τύπου

bull Επιmicroόρφωση microε σεmicroινάρια τα άτοmicroα που αποτελούν τους συντονιστές σε κάθε περιοχή

bull Επιmicroόρφωση των εκπαιδευτικών σε θέmicroατα και πρακτικές της διαπολιτισmicroικής εκπαίδευσης ∆ραστηριότητες παρέmicroβασης microέσα στην τάξη Στρατηγικές άmicroβλυνσης προβληmicroατικών καταστάσεων

bull Επιmicroόρφωση Σεmicroινάρια

bull Επιτυχής εφαρmicroογή της διαπολιτισmicroικής εκπαίδευσης κατά τη διδακτική πράξη Ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των αλλοδαπών microαθητών και της οmicroαλής ένταξής τους στο σχολείο ∆ιδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερη ξένη γλώσσα

bull Εποπτικό υλικό (βιβλία) διαρκής επικοινωνία microε τους υπευθύνους του προγράmicromicroατος

bull Επίλυση αποριών Τεχνικές διδασκαλίας Βιωmicroατική microάθηση

bull ∆ιδαχή καινοτόmicroων διδασκαλιών για αλλοδαπά και παλιννοστούντα παιδιών

bull ∆ιδακτικό υλικό

bull ∆ιαπολιτισmicroικό υλικό πληροφορίες γνώσεις κτλ

bull ∆ιαπροσωπική προσέγγιση

bull ∆ιευκολύνουmicroε τα παιδιά microε την εξατοmicroικευmicroένη εργασία δουλεύοντας ατοmicroικά

bull ∆ιεύρυνση των γνώσεων microας σε ότι αφορά την εκmicroάθηση της ελληνικής ως ξένης γλώσσας Χρήσιmicroες συmicroβουλές

bull Βιωmicroατικού τύπου (θέατρο microουσική παιχνίδι κτλ)

bull Βιωmicroατική και κατατοπιστική η επιmicroόρφωση

bull Βιωmicroατικό

bull Βιωmicroατικά εργαστήρια

198

bull Βιωmicroατικά εργαστήρια Στρατηγικές διδασκαλίας

bull Βιωmicroατικός χαρακτήρας

bull Ενδιαφέρουσα η εισήγηση και σύmicroφωνη microε τις ανησυχίες που είχα πάνω στο συγκεκριmicroένο θέmicroα

bull Ενδιαφέρουσες θεωρητικές τοποθετήσεις Ανταλλαγή απόψεων γύρω από τα ζητήmicroατα αυτά ανάmicroεσα στους επιmicroορφωτές και στους εκπαιδευτικούς

bull Εξατοmicroικευmicroένη διδασκαλία ανάλογα microε τις ανάγκες του κάθε παιδιού αφού τα τmicroήmicroατα απαρτίζονταν από λίγους microαθητές

bull Αναφέρθηκε σε πολλές θεmicroατικές περιοχές σχετικά microε την οmicroάδα-στόχο

bull Ενηmicroερωθήκαmicroε για το διδακτικό υλικό

bull Ενηmicroέρωση για το portfolio

bull Ενηmicroέρωση γύρω από ένα ευρύ φάσmicroα microεθοδεύσεων τόσο στον προφορικό όσο και στον γραπτό λόγο για τη διεξαγωγή ενός επιτυχηmicroένου προγράmicromicroατος παρέmicroβασης σε αλλοδαπούς και παλιννοστούντες microαθητές

bull Ενηmicroέρωση Επιmicroόρφωση

bull Αξιόλογη οmicroάδα επιmicroορφωτών Άψογη συνεργασία microαζί τους

bull Αξιόλογο διδακτικό υλικό Ενδιαφέρουσες εισηγήσεις

bull Αξιόλογοι επιmicroορφωτές καθώς και αξιόλογο το προσωπικό του Πανεπιστηmicroίου Πατρών που έχει αναλάβει το συγκεκριmicroένο πρόγραmicromicroα

bull Ενίσχυση της γνώσης της ελληνικής γλώσσας ώστε να επιτευχθεί η ενσωmicroάτωση τους στο σχολικό σύνολο

bull Ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των αλλοδαπών και οmicroαλής ένταξης τους στο σχολείο (ψυχική στήριξη) Η βοήθεια στην εκmicroάθηση της ελληνικής ως δεύτερη τους γλώσσα

bull Βοήθεια στους microαθητές που αντιmicroετωπίζουν δυσκολίες microε την ελληνική γλώσσα

bull Εργασία σε οmicroάδες και συζήτηση των προβληmicroάτων

bull Αρκετά σεmicroινάρια κατατοπιστικά Φιλική και άmicroεση εξυπηρέτηση από το προσωπικό Επίλυση αποριών έγκυρη και έγκαιρη

bull ∆υνατό σηmicroείο του προγράmicromicroατος αποτελούσαν οι ίδιοι οι επιmicroορφωτές που microε τις γνώσεις και εmicroπειρίες τους microας βοήθησαν πάρα πολύ

bull ∆υνατό σηmicroείο ήταν η επιmicroόρφωση σχετικά microε την ψυχοκοινωνική στήριξη των microαθητών γιατί microε βοήθησε στην αντιmicroετώπιση ορισmicroένων προβληmicroατικών συmicroπεριφορών των microαθητών Επίσης πολύ σηmicroαντική ήταν η οργάνωση του προγράmicromicroατος

199

bull Αυτό που βοήθησε πραγmicroατικά ήταν τα σεmicroινάρια βιωmicroατικού τύπου και οι εισηγήσεις όπου microπορούσαmicroε να εκφέρουmicroε γνώmicroη και να ανταλλάξουmicroε απόψεις microεταξύ microας να ακούσουmicroε και τα προβλήmicroατα των άλλων

bull Είναι ανοιχτό το πρόγραmicromicroα ως προς τη διδακτική διαδικασία Υποστηρίζει την κοινωνικοσυναισθηmicroατική ανάπτυξη των παιδιών

bull ∆ίνει την ευκαιρία να microάθουν την ελληνική γλώσσα και να διευκολύνει και να συντοmicroεύσει χρονικά την ένταξη των microαθητών στο κανονικό σχολικό πρόγραmicromicroα

bull ∆ίνει την ευκαιρία σε αδύναmicroους microαθητές να αναπτυχθούν ψυχοπνευmicroατικά χωρίς να αισθάνονται στιγmicroατισmicroένοι ή ότι δεν microπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της τάξης Η απουσία άγχους και απόρριψης επιδρά θετικά στην ψυχοσύνθεση τους

bull Η βελτίωση των γνώσεων microου σχετικά microε τις εκπαιδευτικές ανάγκες των παιδιών αυτών στην ανάπτυξη δεξιοτήτων για την αντιmicroετώπιση δύσκολων συmicroπεριφορών των παιδιών και η γενικότερη επιmicroόρφωση microου στον τοmicroέα αυτό

bull Η διανοmicroή βιβλίων

bull Η αmicroεσότητα της επικοινωνίας

bull Η αmicroεσότητα των επιmicroορφωτών Η πρακτική εφαρmicroογή των όσων παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν

bull Η ανταπόκριση και η πρόοδος των παιδιών

bull Η ενίσχυση των microαθητών

bull Η βοήθεια που δίνεται στα παιδιά αυτά για την κατανόηση της ελληνικής γλώσσας Η σχέση που αναπτύσσεται microεταξύ αυτών και των εκπαιδευτικών

bull Η εργαστηριακού και βιωmicroατικού τύπου επιmicroόρφωση

bull Η ευελιξία και η οργάνωση του προγράmicromicroατος επιmicroόρφωσης

bull Η προθυmicroία και οι χρησιmicroότατες πληροφορίες που microας έδωσαν οι επιmicroορφωτές του προγράmicromicroατος

bull Η προθυmicroία του επιmicroορφωτή να βοηθήσει στην αντιmicroετώπιση των προβληmicroάτων που προέκυπταν Η ανταλλαγή απόψεων και εmicroπειριών microεταξύ των διδασκόντων Η υποστήριξή του από συγκεκριmicroένο διδακτικό υλικό

bull Η προσανατολισmicroένη στην καθηmicroερινή πράξη ενηmicroέρωση από τους επιmicroορφωτές που γνωρίζουν εκ των έσω τις ιδιαιτερότητες του πολυπολιτισmicroικού σχολικού χώρου

bull Η προσπάθεια ουσιαστικής βοήθειας στα παιδιά των παλιννοστούντων και αλλοδαπών Η οργάνωση Η συmicroπαράσταση και η επιmicroόρφωση

bull Η καλή ποιότητα του υλικού

200

bull Η καλή οργάνωση και microεθόδευση των επιmicroορφώσεων ο αριθmicroός και η συχνότητά τους και το ιδιαίτερα ενδιαφέρον περιεχόmicroενο τους είναι κάποια από τα δυνατά σηmicroεία του προγράmicromicroατος επιmicroόρφωσης

bull Η ιδέα και η φιλοσοφία του προγράmicromicroατος είναι απόλυτα θετική

bull Η οργάνωση και η επιλογή των θεmicroατικών ενοτήτων Η επιλογή των επιmicroορφωτών

bull Η οργάνωση και η άψογη ενηmicroέρωση

bull Η οργάνωση του προγράmicromicroατος Το περιεχόmicroενο του προγράmicromicroατος Οι επιmicroορφωτές

bull Η συζήτηση υπαρκτών σχολικών προβληmicroάτων

bull Η συνεργασία microε τον υπεύθυνο του προγράmicromicroατος

bull Παροχή κατάλληλων υποδείξεων-κατευθύνσεων για οποιοδήποτε θέmicroα κι αν απασχολούσε τον εκπαιδευτικό Θετική ατmicroόσφαιρα-οmicroαλή συνεργασία Ποικιλία θεmicroατικών ενοτήτων που προβλήθηκαν Καλή οργάνωση

bull Παρουσίαση αξιόλογης διαδικασίας αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου

bull Παρέχει βοήθεια στους microαθητές εξοικειώνοντας τους microε την ελληνική γλώσσα Συmicroβάλλει στην εξοmicroάλυνση των σχέσεων αλλοδαπών και ηmicroεδαπών microαθητών

bull Πληθώρα επιmicroορφωτών Ποικιλία θεmicroάτων

bull Πλουραλισmicroός απόψεων ισχυρή επιχειρηmicroατολογία για την επιτακτική ανάγκη ένταξης των αλλοδαπών στο γλωσσικό σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον Σαφείς πληροφορίες για τη microεθόδευση του microαθήmicroατος και τη χρήση έντυπου υλικού Απαντήσεις στα τυχόν προβλήmicroατα

bull Πλούσιο διδακτικό υλικό άψογη συνεργασία microε τους επιmicroορφωτές

bull Ποικιλία θεmicroάτων Παροχή σηmicroειώσεων Προθυmicroία των επιmicroορφωτών να λύσουν απορίες ακόmicroη και τηλεφωνικά

bull Ποικιλία θεmicroάτων Καταρτισmicroένοι κατάλληλοι επιmicroορφωτές

bull Ποικιλία στο περιεχόmicroενο και τους εισηγητές ∆ίνεται η δυνατότητα για συζήτηση των εισηγητών και των ακροατών

bull Πολύ αξιόλογο διδακτικό υλικό Πολύ καλή επιmicroόρφωση σε γενικές γραmicromicroές

bull Πολύ καλοί οι επιmicroορφωτές

bull Πολύ καλή επιστηmicroονική κατάρτιση των επιmicroορφωτών

bull Πολύ καλή συνεργασία microε το Πανεπιστήmicroιο αξιόλογες επιmicroορφώσεις που βοήθησαν το πρόγραmicromicroα στην εφαρmicroογή του

201

bull Πολύ καλό το εκπαιδευτικό υλικό του ΚΕ∆Α και τα επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια

bull Πολύπλευρη επιmicroόρφωση στις microεθόδους διδασκαλίας

bull Πολύπλευρη ενηmicroέρωση για τη διαπολιτισmicroική εκπαίδευση και τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας

bull Πολύπλευρη ενηmicroέρωση Καλή επικοινωνία-συνεργασία microε τους επιmicroορφωτές

bull Προσωπικό πανεπιστηmicroίου (στα πλαίσια συνεργασίας) βιβλία

bull Προσωπικό

bull Προέκυψαν προς συζήτηση συγκεκριmicroένα σχολικά προβλήmicroατα Αξιόλογες και εξαιρετικά χρήσιmicroες οι εmicroπειρίες των συναδέλφων

bull Πίστη για την επίτευξη του στόχου της στήριξης microε τον τρόπο που γίνεται επικέντρωση στην ουσία του προγράmicromicroατος

bull Καινοτόmicroος δράση ανοιχτή σε νέα και καινούρια ανθρώπινα δεδοmicroένα

bull Καλή ενηmicroέρωση εmicroπεριστατωmicroένη ανάλυση πολλών θεmicroάτων και λύση αρκετών αποριών Ετοιmicroότητα για την επίλυση τυχόν προβληmicroάτων

bull Καλή οργάνωση σεmicroιναρίων και προγραmicromicroάτων επιmicroόρφωσης και ειδίκευσης Πλούσιο υλικό σε βιβλία Βιωmicroατικός χαρακτήρας σεmicroιναρίων και προγραmicromicroάτων

bull Καλή οργάνωση Ενδιαφέροντες επιmicroορφωτές ∆υνατότητα συζήτησης και βιωmicroατικής προσέγγισης

bull Καλή συνεργασία microε τους υπεύθυνους του προγράmicromicroατος

bull Καλά αποτελέσmicroατα microαθητών ∆ιδασκαλία σε microικρές οmicroάδες και χωρισmicroένη σε επίπεδα

bull Καλά βιβλία

bull Καλό υλικό αλλά τόσο αργά που στάλθηκε το ένα και microοναδικό βιβλίο κάθε τεύχους ήταν σχεδόν άχρηστο

bull Καλές παρουσιάσεις των θεmicroάτων της διαπολιτισmicroικής εκπαίδευσης Αξιόλογη οmicroάδα επιmicroορφωτών Άψογη συνεργασία και επικοινωνία

bull Κατανοητοί επιmicroορφωτές microε ιδιαίτερη δεκτικότητα στις ερωτήσεις των επιmicroορφούmicroενων Παροχή σηmicroειώσεων

bull Κατάρτιση και ποιότητα των εισηγητών Τα θέmicroατα και η παρουσίασή τους Η συmicromicroετοχή του ακροατηρίου

bull Κάλυπτε πολλούς τοmicroείς και αποσκοπούσε στην όσο δυνατόν ολόπλευρη ενηmicroέρωση

202

bull Ο επιmicroορφωτής ήταν ανοιχτός σε όλες τις απόψεις Προσπαθούσε να απαντήσει στις τυχόν απορίες που υπήρχαν Ήταν πρόθυmicroος να συνεργαστεί και να microας βοηθήσει

bull Με την ενισχυτική διδασκαλία οι microαθητές υποστηρίζονται όχι microόνο στη microάθηση τους αλλά και στην ψυχολογία τους αφού αισθάνονται τον εκπαιδευτικό να ασχολείται microόνο microαυτούς και microε τις όποιες δυσκολίες ένταξης τους στο σχολικό περιβάλλον

bull Μερικές συζητήσεις πολύ ενδιαφέρουσες και εποικοδοmicroητικές

bull Οι χρήσιmicroες συmicroβουλές για την αντιmicroετώπιση των αλλοδαπών microαθητών

bull Οι επιmicroορφωτές είχαν αρκετή όρεξη για τη δουλειά τους

bull Οι επιmicroορφωτές ήταν άψογοι Η διοργάνωση και ο χώρος διεξαγωγής ήταν πολύ καλός

bull Οι επιmicroορφωτές ήταν άτοmicroα εξειδικευmicroένα ανοιχτά σε κάθε τύπου ερωτήσεις microε διάθεση για συζήτηση Τα θέmicroατα ήταν σωστά επιλεγmicroένα ανταποκρινόmicroενα στις απαιτήσεις του προγράmicromicroατος ενισχυτικής διδασκαλίας

bull Οι επιmicroορφωτές Ο σχεδιασmicroός των σεmicroιναρίων

bull Οι θεmicroατικές ενότητες ήταν άκρως ενδιαφέρουσες

bull Οργάνωση Θεmicroατολογία Καλοί οmicroιλητές Ωραίο περιβάλλον Ωράριο

bull Σε γενικές γραmicromicroές είναι αρκετά καλά τα βιβλία και βοηθούν σε microεγάλο βαθmicroό

bull Τα επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια που έγιναν τα οποία microας βοήθησαν στη βελτίωση των γνώσεων microας σχετικά microε τις εκπαιδευτικές ανάγκες των αλλοδαπών παιδιών

bull Τα επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια 1Πρόκειται για πρόγραmicromicroα παρέmicroβασης στήριξης και σύνδεσης κοινωνικών και microορφωτικών αναγκών 2Παρέχει εκπαιδευτικές ευκαιρίες σε αλλογενείς και οmicroογενείς

bull Τα βιβλία του προγράmicromicroατος ήταν πολύ καλά και ανταποκρίνονταν σε όλα τα επίπεδα των microαθητών

bull Τα δυνατά σηmicroεία είναι ότι microέσω του προγράmicromicroατος αυτού γίνεται microεγάλη προσπάθεια microε πολύ θετικά αποτελέσmicroατα για την ένταξη παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο Βελτιώνονται οι επιδόσεις τους εντάσσονται στην οmicroάδα της τάξης microε περισσότερη ασφάλεια

bull Τα δυνατά σηmicroεία του προγράmicromicroατος ήταν η αmicroεσότητα των επιmicroορφωτών το ότι δηλαδή χωρίς πολλές θεωρητικολογίες microας έδωσαν να καταλάβουmicroε και να microάθαmicroε ουσιαστικά πράγmicroατα Εκτός αυτού πολύ σηmicroαντικός ήταν και ο τρόπος των microαθηmicroάτων γιατί βασιζόταν και σε πρακτικές

203

bull Τα θέmicroατα της επιmicroόρφωσης ήταν αντίστοιχα microε τα ζητήmicroατα που αντιmicroετώπιζα στην τάξη

bull Σε τακτά διαστήmicroατα γινόταν η επιmicroόρφωση

bull Τα σεmicroινάρια που είχαν βιωmicroατικό χαρακτήρα και πήραν τη microορφή εργαστηρίου Επίσης αυτά που δεν στάθηκαν microόνο σε θεωρητικά δεδοmicroένα αλλά αντιmicroετώπισαν πρακτικά ζητήmicroατα

bull Τα συχνά σεmicroινάρια επιmicroόρφωσης (η συχνότητα) Η επαρκής και αναλυτική επιmicroόρφωση σε σχέση microε τη γλώσσα Η καλή συνεργασία microε τους επιmicroορφωτές και τους λοιπούς υπεύθυνους

bull Σεmicroινάρια επιmicroόρφωσης ∆ιδακτικό υλικό

bull Σεmicroινάρια ∆ιάλογος Λύση αποριών Απαντήσεις προβληmicroάτων σε προσωπικό επίπεδο

bull Υπήρχε οργάνωση ενηmicroέρωση συντονισmicroός

bull Υπήρχαν αρκετές πρακτικές πληροφορίες και πολλές βιωmicroατικές ασκήσεις

bull Υπήρχαν κάποιες πολύ καλές παρουσιάσεις

bull Φιλότιmicroη προσπάθεια για επιmicroόρφωση Καλό εκπαιδευτικό υλικό

bull Το διδακτικό υλικό Η επιmicroόρφωση

bull Το εκπαιδευτικό υλικό φάκελος microαθητή

bull Το εκπαιδευτικό υλικό

bull Το ενδιαφέρον και η προθυmicroία των εmicroπλεκοmicroένων υπευθύνων στο πρόγραmicromicroα για οτιδήποτε προέκυπτε

bull Το αντικείmicroενο θεmicroατολογίας του προγράmicromicroατος

bull Το δυνατό σηmicroείο του προγράmicromicroατος επιmicroόρφωσης ήταν η άρτια οργάνωση του

bull Το περιεχόmicroενο του προγράmicromicroατος

bull Το πλούσιο διδακτικό υλικό Η επιmicroόρφωση των εκπαιδευτικών

bull Το πρόγραmicromicroα επιmicroόρφωσης υπήρξε πάρα πολύ κατατοπιστικό τόσο σε θέmicroατα διαπολιτισmicroικής εκπαίδευσης όσο και σε θέmicroατα ψυχοκοινωνικής στήριξης

bull Το υλικό (βιβλία κτλ) ως προς το περιεχόmicroενο τους Η συντονίστρια microου και οι υπόλοιποι υπάλληλοι του ΚΕ∆Α που βοήθησαν πολύ

bull Το υλικό που παρέχεται Τα βιβλία που ήταν πλούσια σε εικόνες θέmicroατα και ασκήσεις

bull Το portfolio είναι θέmicroα ιδιαίτερα ενδιαφέρον

bull Το όλο εγχείρηmicroα και οι φιλοδοξίες του προγράmicromicroατος

bull Φροντιστηριακή δοmicroή Πρόγραmicromicroα επιmicroόρφωσης

204

bull Ψυχοκοινωνική στήριξη των αλλοδαπών microαθητών ∆ιαπολιτισmicroική εκπαίδευση Προσφορά εργασίας σε εκπαιδευτικούς

bull Ψυχοκοινωνική στήριξη

bull Συνεργασία microε το διευθυντή Συνεργασία microε τους επιmicroορφωτές του προγράmicromicroατος Συνεργασία microε τους συmicromicroαθητές

bull Συνεργασία microαθητών-καθηγητών Ένταξη ενός δυνατού προγράmicromicroατος επιmicroόρφωσης στα σχολεία και φιλικό κλίmicroα που αποmicroακρύνει την τάση διαχωριστικών γραmicromicroών απέναντι σε αλλοδαπούς microαθητές

bull Στόχοι βοήθεια

bull Σωστή και εmicroπεριστατωmicroένη άποψη

bull Σύγχρονη θεmicroατολογία Πολύ καλή παρουσίαση των θεmicroάτων Συmicromicroετοχή των ακροατών

205

Α∆ΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ

bull Έλλειψη διδακτικού υλικού σε ποσότητα Λίγες ώρες διδασκαλίας

bull Έλλειψη βιβλίων Α΄επιπέδου

bull Έλλειψη βιβλίων για τους microαθητές και δασκάλους Έλλειψη συνεχούς επαφής microε τους καθοδηγητές του προγράmicromicroατος

bull Έλλειψη βιβλίων

bull Έλλειψη ενηmicroερωτικού υλικού Βιωmicroατικού τύπου

bull Έλλειψη ενηmicroέρωσης για αντιmicroετώπιση παιδιών που δε microιλούν καθόλου την ελληνική γλώσσα

bull Έλλειψη και άλλου έντυπου υλικού

bull Έλλειψη θεmicroατικής συνοχής στις παρουσιάσεις των εισηγητών-επιmicroορφωτών Μικρή επαφή των εισηγήσεων microε τη σχολική πραγmicroατικότητα και τις ανάγκες διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας

bull Έλλειψη κεντρικού σχεδιασmicroού επιmicroόρφωσης

bull Έλλειψη υλικού ιδιαίτερα νηπιαγωγείου καθώς κι έλλειψη αναφοράς δραστηριοτήτων που αφορά τα νηπιαγωγεία κατά τη διάρκεια των επιmicroορφώσεων Η συγκεκριmicroένη βαθmicroίδα θέλει microεγαλύτερη έmicroφαση και προσοχή

bull Έλλειψη του διδακτικού υλικού που χρησιmicroοποιείται στα εν λόγω τmicroήmicroατα κατά τη διάρκεια του προγράmicromicroατος επιmicroόρφωσης

bull Χαmicroηλή αmicroοιβή microηνιαίο microισθολόγιο περισσότερες ώρες διδασκαλίας

bull Χαmicroηλή αmicroοιβή Υπερβολική Αξιολόγηση(προφίλ microαθητών portfolio)

bull Χρειαζόταν συστηmicroατικότερη επιmicroόρφωση ώστε να επιλυθούν κάποιες απορίες που προέκυψαν κατά την εφαρmicroογή του προγράmicromicroατος

bull Άργησε να δοθεί το διδακτικό υλικό και να ξεκινήσει το πρόγραmicromicroα

bull ∆εν υπάρχει εποπτικό υλικό microε ελκυστική εmicroφάνιση εύχρηστο και ανθεκτικό 2)∆εν υπήρχαν κάποιες ενδεικτικές πορείες που microπορεί να ακολουθήσει η νηπιαγωγός τροποποιώντας προσθέτοντας ή παραλείποντας κάτι άλλο που θα κρίνει πιο πρόσφορο

bull ∆ε διανεmicroήθηκαν βιβλία στους microαθητές 2Απαιτείται σταδιακή ένταξη microη αλλοδαπών microαθητών στο microάθηmicroα ώστε να αποκτήσει διαπολιτισmicroικό χαρακτήρα 3Πολύ χαmicroηλή αmicroοιβή (και καθυστερηmicroένη) των εκπαιδευτικών

206

bull ∆εν υπάρχει ακόmicroη πολύ καλή οργάνωση (σεmicroινάρια παράδοση βιβλίων πολύ αργά) 2∆εν πληρώνονται καλά οι εκπαιδευτικοί 3Λήψη απαραίτητων εγγράφων (βεβαιώσεις ένσηmicroα αποδοχές) γίνονται πολύ καθυστερηmicroένα

bull Ήταν αρκετά θεωρητικά

bull Ήταν αρκετά σύντοmicroο

bull α)Ο χρόνος που διεξάχθηκε το πρόγραmicromicroα ήταν πολύ microικρός β)Έγιναν λίγα εργαστήρια βιωmicroατικής microάθησης (1-2 το πολύ) ∆όθηκε microεγάλη βαρύτητα στη θεωρία

bull ∆ε microας δόθηκε όλη η σειρά των βιβλίων που έπρεπε να χρησιmicroοποιήσουmicroε στους αλλοδαπούς microαθητές microας Επίσης τα συγκεκριmicroένα έντυπα αξιολόγησης των microαθητών δε βοηθούν στη διαmicroόρφωση της πραγmicroατικής εικόνας των microαθητών microας

bull ∆ε νοmicroίζω ότι υπήρξαν αδυναmicroίες

bull ∆εν είναι αρκετές οι ώρες της ενισχυτικής διδασκαλίας βδοmicroάδα (10 ώρες)

bull ∆εν υπήρχε αρκετή βιωmicroατική microάθηση

bull ∆εν υπήρχε το εποπτικό υλικό έγκαιρα

bull ∆εν υπήρχε άmicroεση διανοmicroή των βιβλίων ∆ε δίνονταν άmicroεσα οι επιταγές

bull ∆εν υπήρχαν αδυναmicroίες τηρουmicroένων των αναλογιών

bull ∆εν υπήρξε πολύς χρόνος για την αντιmicroετώπιση των ζητουmicroένων σε πρακτικό επίπεδο

bull ∆εν έχει διανεmicroηθεί το υλικό του προγράmicromicroατος Έναρξη προγράmicromicroατος από Φλεβάρη

bull Γενική επιmicroόρφωση και έλλειψη εξειδικευmicroένης επιmicroόρφωσης για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης

bull Βασικό microειονέκτηmicroα η microη έγκαιρη πραγmicroατοποίησή του πριν την έναρξη της διδασκαλίας στα σχολεία

bull Αδυναmicroία πρακτικής εφαρmicroογής πολλών προτάσεων

bull Αδυναmicroία ήταν ότι δε δόθηκε σηmicroασία και στην προώθηση συνεργασίας των γονέων microε το σχολείο

bull Αποσπασmicroατικότητα Έλλειψη ενηmicroέρωσης για το πρόγραmicromicroα και τα microαθήmicroατα της κανονικής τάξης

bull Αποστολή υλικού (βιβλία βοηθήmicroατα) προγραmicromicroατισmicroός microαθηmicroάτων

bull ∆ιαπολιτισmicroική εκπαίδευση- γενικότητες θεωρίες προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζουν οι microόνιmicroοι δάσκαλοι στις κανονικές τάξεις αδιάφορο για τους φιλόλογους και τα ενισχυτικά τmicroήmicroατα

207

bull Ελλιπής έως microηδαmicroινή ενηmicroέρωση και επιmicroόρφωση όπως κι εκπαιδευτικό υλικό για τη βαθmicroίδα του Νηπιαγωγείου Ελλιπής κι ετεροχρονισmicroένη διανοmicroή του όποιου εκπαιδευτικού υλικού Ελλιπής διάθεση των ψυχολόγων για ουσιαστική συνεργασία (στοχοθεσία) microε τους εκπαιδευτικούς

bull Ελάχιστες ώρες επιmicroόρφωσης Αργοπορία στον τρόπο πληρωmicroής Πολύ microικρό το ποσό της ωροmicroισθίας για το έργο που προσφέρουmicroε

bull Ενδυνάmicroωση των microαθητών στο να αποδεχτούν τη συνύπαρξη ντόπιων microαθητών και παλιννοστούντων ή αλλοδαπών microαθητών microέσα στην τάξη

bull Αναφέρεται κυρίως σε αλλοδαπούς που δεν ξέρουν καθόλου ελληνικά Όmicroως τώρα πια τα παιδιά των αλλοδαπών επειδή έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα γνωρίζουν κάπως αρκετά καλά τα ελληνικά

bull Αmicroοιβή αργοπορία υλικού

bull Αmicroοιβή

bull Αργοπορηmicroένη διανοmicroή βιβλίων στους καθηγητές Μη διανοmicroή βιβλίων στους microαθητές Απουσία οπτικοακουστικών microέσων

bull Εφαρmicroογή στην πράξη

bull Αφορά προβλήmicroατα microαθητών δηmicroοτικού σχολείου ∆εν ήταν προσαρmicroοσmicroένο στους microαθητές του νηπιαγωγείου

bull ∆υσκολία εξατοmicroικευmicroένης διδασκαλίας σε νηπιαγωγείο Μεγάλος αριθmicroός παλιννοστούντων και αλλοδαπών

bull ∆υσκολία στη σύνδεση θεωρίας και πράξης microέσα στα πλαίσια πολυπολιτισmicroικών περιβαλλόντων

bull Ασάφεια και συσχέτιση του τίτλου του σεmicroιναρίου microε το περιεχόmicroενο του Να προτείνονται πρακτικές λύσεις που συνυπάρχουν microε την εκπαιδευτική πραγmicroατικότητα

bull ∆ύσκολα βιβλία ∆εν ανταποκρίνονται στο πολύ χαmicroηλό επίπεδο γνώσεων των παιδιών

bull Η χαmicroηλή ωριαία αντιmicroισθία καθώς και η καθυστέρηση πληρωmicroής

bull Η χαmicroηλά αmicroοιβή σε σχέση microε τις απαιτήσεις του προγράmicromicroατος Επίσης πολύ microεγάλη γραφειοκρατία και αργοπορία σε σχέση microε τις microηνιαίες πληρωmicroές Η αποστολή του εκπαιδευτικού υλικού θα πρέπει να γίνεται άmicroεσα και απευθείας στα σχολεία

bull Η χρονική διάρκεια των σεmicroιναρίων Η συχνότητα των επιmicroορφώσεων

bull Η επιλογή του χρόνου των σεmicroιναρίων (οι καθηmicroερινές δε βολεύουν τους εκπαιδευτικούς που microένουν εκτός Θεσσαλονίκης)

208

bull Η επιmicroόρφωση επικεντρώνονταν συνήθως σε θέmicroατα και προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζουν παιδιά δηmicroοτικού σχολείου και όχι νηπιαγωγείου Η επιmicroόρφωση επίσης γινόταν στη Θεσσαλονίκη και αυτό πολλές φορές δυσχέραινε τη δυνατότητα παρακολούθησής της από εκπαιδευτικούς της επαρχίας

bull Η διαλεκτική microορφή παρουσίασης του σεmicroιναρίου

bull Η διανοmicroή του εκπαιδευτικού υλικού να γίνεται microε ευθύνη των Κέντρων ∆ιανοmicroής Το υλικό να είναι διαθέσιmicroο όλο το σχολικό έτος ανά πάσα στιγmicroή Να γίνονται σεmicroινάρια που αφορούν και φιλολόγους σχετικά microε την παιδαγωγική τους κατάρτιση

bull Η διανοmicroή του εκπαιδευτικού υλικού Οι αmicroοιβές ήταν εξευτελιστική χαmicroηλές ειδικά για πρόγραmicromicroα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Απουσία ψυχοκοινωνικής παρέmicroβασης και στήριξης των microαθητών από εξειδικευmicroένους ανθρώπους

bull Η ελλιπής ενηmicroέρωση αρχικά για τον τρόπο αντιmicroετώπισης των παιδιών

bull Η διάρκεια του προγράmicromicroατος

bull Η ενηmicroέρωση microας ως προς το πρόγραmicromicroα ήταν ελλιπής σε κάποια σηmicroεία και ειδικά στην αρχή δεν ξέραmicroε πώς να ξεκινήσουmicroε Το υλικό άργησε πολύ να microοιραστεί

bull Η πλειοψηφία των επιmicroορφώσεων αγνοούσε το χώρο του νηπιαγωγείου και απευθυνόταν microόνο στη δηmicroοτική εκπαίδευση Το υλικό και οι προτάσεις που παρουσίαζαν οι επιmicroορφωτές αν και ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα ωστόσο ήταν ακατάλληλα για την προσχολική εκπαίδευση

bull Η προηγούmicroενη διακοπή του προγράmicromicroατος Η έλλειψη παιδοψυχολόγου ο οποίος κρίνεται απαραίτητος σε αρκετές περιπτώσεις Οι περιορισmicroένες ώρες εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος

bull Η καθυστέρηση της διανοmicroής του υλικού

bull Η καθυστέρηση στην έναρξη του προγράmicromicroατος και στη διανοmicroή διδακτικού υλικού

bull Η θεωρητικού τύπου επιmicroόρφωση

bull Η microεγάλη χρονική διάρκεια της επιmicroόρφωσης και ειδικά microετά το πέρας της εργασίας (Παρασκευές) δηmicroιουργεί προβλήmicroατα κούρασης

bull Η microη εξειδίκευση στα θέmicroατα προβλήmicroατα εφαρmicroογής του προγράmicromicroατος στο νηπιαγωγείο Η έλλειψη ειδικού εκπαιδευτικού υλικού η ελλιπής ενηmicroέρωση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών

bull Η microη έγκαιρη αποστολή υλικού για το πρόγραmicromicroα (δεν ήρθε καθόλου)

209

bull Η microη έγκαιρη παράδοση στους εκπαιδευτικούς του διδακτικού υλικού Σχετικά microεγάλη γραφειοκρατία Χαmicroηλή αmicroοιβή εκ microέρους του ΥΠΕΠΘ

bull Η έλλειψη βιβλίων

bull Η έλλειψη δυνατότητας της παρακολούθησης όλων των τmicroηmicroάτων λόγω ταυτόχρονης εξέλιξής τους Ο microη βιωmicroατικός χαρακτήρας των σεmicroιναρίων

bull Η έλλειψη υλικού Η όχι επαρκής επιmicroόρφωση

bull Περιορισmicroός του προγράmicromicroατος επιmicroόρφωσης στον τοmicroέα της αξιολόγησης και microόνο

bull Περιορισmicroένα παραδείγmicroατα για την εφαρmicroογή microεθόδων διδασκαλίας καθώς και αδυναmicroία αυτών των παραδειγmicroάτων να εφαρmicroοστούν στην προσχολική ηλικία

bull Περιορισmicroένος χρόνος στη διδακτική διάρκεια Καθόλου οπτικοακουστικό υλικό

bull Περισσότερες πρακτικές εφαρmicroογές των θεωριών διαπολιτισmicroικής και βιωmicroατικής εκπαίδευσης

bull Περισσότερες ώρες για να καλυφθούν καλύτερα οι ανάγκες των microαθητών Τα αποτελέσmicroατα είναι καλύτερα όταν οι microαθητές κάνουν ατοmicroικά microάθηmicroα κάποιες ώρες ενώ κάποιες άλλες εντάσσονται σε οmicroάδα microε περίπου το ίδιο επίπεδο

bull Περισσότερη επιmicroόρφωση σχετικά microε τη διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας σε συνεργασία microε το τmicroήmicroα γλωσσολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών

bull Παροχή διδακτικού υλικού στα νηπιαγωγεία ειδικά για παιδιά παλιννοστούντων και αλλοδαπών

bull Πιο συχνές συναντήσεις συγκεντρώσεις όσον αφορά το οργανωτικό κοmicromicroάτι του προγράmicromicroατος στην αρχή της σχολικής χρονιάς

bull Πολλά βιβλία δεν υπήρχαν Ο τρόπος που υπογράφονται οι συmicroβάσεις Ο τρόπος πληρωmicroής που καθυστερεί αρκετά

bull Πολλές οι ώρες διάρκειας των σεmicroιναρίων και η ασυνέχεια των ηmicroερών (πχ Πέmicroπτη-Σάββατο)

bull Πολύ χαmicroηλή η ωριαία αντιmicroισθία

bull Πολύ θεωρητικό Η πρακτική πλευρά-πραγmicroατικότητα της τάξης απέχει πολύ από τη θεωρία (ιδανικές συνθήκες) που παρουσιάστηκαν

bull Πολύ λίγες επιmicroορφώσεις Ασχολιόmicroασταν περισσότερο microε τα παιδιά στο δηmicroοτικό και όχι τόσο microε αυτά του νηπιαγωγείου

bull Πολύωρα επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια

210

bull Πρέπει να αρχίζει από την αρχή της χρονιάς για να έχει τα προσδοκώmicroενα αποτελέσmicroατα

bull Θα επιθυmicroούσα Εmicroπλουτισmicroό θεmicroατικών ενοτήτων για ποικιλία διδακτικών microεθόδων και σεmicroινάρια βιωmicroατικού και εργαστηριακού τύπου επιπλέον

bull Θα θέλαmicroε να υπάρξουν περισσότερες ώρες επιmicroόρφωσης

bull Θα microπορούσε η διάρκεια του προγράmicromicroατος να ήταν microεγαλύτερη

bull Θα microπορούσε το πρόγραmicromicroα επιmicroόρφωσης να ενισχυθεί microε περισσότερο πρακτικά θέmicroατα και την προσέγγιση τους θέmicroατα που αφορούν την καθηmicroερινή διδακτική πράξη

bull Θα ήταν καλό να εντάσσονταν κάποιου είδους βιωmicroατικά εργαστήρια

bull Θα ήταν καλό οι επιmicroορφώσεις να αρχίζουν νωρίτερα

bull Θα ήταν καλύτερο να δοθεί microεγαλύτερη έmicroφαση σε πρακτικά ζητήmicroατα και συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα σχολικής τάξης (παράλληλα microε τη θεωρία)

bull Ιδιαίτερη αναφορά σε θεωρίες χωρίς σύνδεση microε την εκπαιδευτική πραγmicroατικότητα

bull Καθυστερηmicroένη Μη έγκαιρη παροχή βιβλίων ή και καθόλου σε ορισmicroένες περιπτώσεις

bull Καθυστερήσεις

bull Καθυστέρηση διδακτικού υλικού Χαmicroηλή ωριαία αντιmicroισθία Βιωmicroατικού τύπου επιmicroόρφωση θα ήταν προτιmicroότερη

bull Καθυστέρηση στη διανοmicroή του εκπαιδευτικού υλικού

bull Καθυστέρηση στην πληρωmicroή των εκπαιδευτικών Ελλιπές διδακτικό υλικό

bull Κανένα

bull Θεωρητική επιmicroόρφωση

bull Θεωρητική δοmicroή προγράmicromicroατος microε microηδαmicroινή αναφορά σε πρακτικά προβλήmicroατα πάνω στην εκmicroάθηση της ελληνικής γλώσσας -Απουσία κατάλληλου υποστηρικτικού υλικού ώστε να κατανοήσουmicroε τον πολιτισmicroό και τις ιδιαιτερότητες των αλλοδαπών

bull Κουραστικό ωράριο

bull Κυρίως θεωρητικές συζητήσεις κι όχι ουσιαστική αντιmicroετώπιση των προβληmicroάτων

bull Λίγες οι ώρες διδασκαλίας (10 ώρες εβδοmicroάδα)

bull Λίγες ώρες επιmicroορφώσεων και πενιχρή αmicroοιβή

211

bull Λίγες ώρες επιmicroόρφωσης Αργοπορία στην πληρωmicroή της ωροmicroισθίας Χαmicroηλή αmicroοιβή ωροmicroισθίας Περισσότερες ώρες διαπολιτισmicroικής εκπαίδευσης

bull Λίγες ώρες διδασκαλίας

bull Λίγες ώρες διαθέσιmicroες για το πρόγραmicromicroα ειδικά σε σχολεία microε υψηλά ποσοστά microεταναστών ή παλιννοστούντων microαθητών που ανάγκες του εκπαιδευτικού είναι αυξηmicroένες

bull Λίγες ώρες των σεmicroιναρίων επιmicroόρφωσης

bull Λίγες ώρες

bull Λίγες ώρες ∆εν καλύφθηκαν αρκετές θεmicroατικές ενότητες

bull Κάποια θέmicroατα που συζητήθηκαν στα σεmicroινάρια δεν είχαν πρακτική εφαρmicroογή στη σχολική κοινότητα

bull Κάποιοι από τους εισηγητές των σεmicroιναρίων που παρακολουθήσαmicroε δεν ήταν ενηmicroερωmicroένοι για τη συmicromicroετοχή εκπαιδευτικών προσχολικής εκπαίδευσης Είχαν προετοιmicroαστεί microόνο για τη δηmicroοτική εκπαίδευση

bull Ο χώρος πραγmicroατοποίησης του προγράmicromicroατος

bull Ο microικρός χρόνος που δίνεται για την υλοποίησή του Θα έπρεπε να γίνεται πολυετής προγραmicromicroατισmicroός συνεχής

bull Ο microικρός χρόνος των microαθηmicroάτων η ανοmicroοιοmicroορφία των microαθητών ως προς το επίπεδο γνώσεων και ηλικίας

bull Ο τρόπος δηmicroιουργίας των τmicroηmicroάτων

bull Ο τρόπος οργάνωσης και υλοποίησης του προγράmicromicroατος Η εφαρmicroογή του υστερεί σε υλικό έγκαιρη ενηmicroέρωση

bull Να δίνονται σηmicroειώσεις ή σχετική βιβλιογραφία Η διάρκεια επιmicroόρφωσης συχνά ήταν microεγάλη (16 ώρες)

bull Να προηγείται το πρόγραmicromicroα επιmicroόρφωσης από το πρακτικό microέρος

bull Να υπάρχει το κατάλληλο υλικό για νήπια και προνήπια

bull Να έρχονται πιο νωρίς τα βιβλία-βοηθήmicroατα να αρχίζει νωρίτερα το πρόγραmicromicroα

bull Ξεκίνησε καθυστερηmicroένα Το υλικό άργησε πολύ να σταλεί στα σχολεία Ενηmicroερώνονταν microόνο οι δάσκαλοι φροντιστηριακού τmicroήmicroατος Η ενηmicroέρωση όλων των δασκάλων θα βοηθούσε στη συνεργασία όλων των εκπαιδευτικών προκειmicroένου να υποστηρίξουν το κάθε παιδί

bull Μερικές φορές προκειmicroένου να εφαρmicroοστούν κάποια σηmicroεία-ιδέες που προτείνονταν προϋπέθεταν ιδανικές ίσως συνθήκες από τα σχολεία

212

bull Μερικές συγκεντρώσεις πολύ βαρετές χρονοβόρες και σε χρόνο που δεν έπρεπε (δηλαδή Σάββατο πρωί microέχρι Σάββατο βράδυ)

bull Μη επαρκή χρονικά περιθώρια

bull Μη έγκαιρη διανοmicroή βιβλίων και έλλειψη αυτών λίγα σεmicroινάρια απαράδεκτος τρόπος πληρωmicroής για τους εκπαιδευτικούς που microένουν microακριά

bull Μη έγκαιρη παραλαβή διδακτικού υλικού για το πρόγραmicromicroα (δεν ήρθε καθόλου)

bull Μη έγκαιρη καταβολή των δεδουλευmicroένων Χαmicroηλή αmicroοιβή Αρκετή γραφειοκρατία Έλλειψη ειδικών επιστηmicroόνων ψυχολόγων που θα microπορούmicroε να συmicroβουλευόmicroαστε ανά πάσα στιγmicroή Καλύτερη συνεργασία microε τους γονείς-ενηmicroέρωση των γονιών σχετικά microε το πρόγραmicromicroα

bull Μη έγκαιρη έναρξη του προγράmicromicroατος Καθυστερηmicroένη παράδοση εκπαιδευτικού υλικού

bull Οι γενικότητες

bull Οι αmicroοιβές των εκπαιδευτικών είναι χαmicroηλές και καλό θα ήταν να microην υπάρχει ωριαία αντιmicroισθία αλλά microηνιαία

bull Οι συmicromicroετέχοντες στο σεmicroινάριο παρακώλυαν τη διαδικασία ∆εν είχε πρακτικές οδηγίες για το χειρισmicroό των παιδιών ενώ αντιθέτως είχε πολλή θεωρία

bull Οι ώρες των σεmicroιναρίων λόγω του ότι ήταν εκτός σχολικής εργασίας προσέθεταν κόπο στον εκπαιδευτικό και δη στο δάσκαλο γιατί είχε και την επιmicroόρφωση για την κανονική τάξη

bull Οι ώρες των σεmicroιναρίων

bull Μια από τις αδυναmicroίες του προγράmicromicroατος θεωρώ ότι είναι η επιmicroόρφωση microε θεωρητικό περιεχόmicroενο

bull Οικονοmicroικός τοmicroέας (χαmicroηλό ηmicroεροmicroίσθιο) Καθυστέρηση στην παροχή υλικού Ακατάλληλο ή ανύπαρκτο υλικό για νήπια

bull Μικρή χρονική διάρκεια της επιmicroόρφωσης

bull Μικρή διάρκεια προγραmicromicroάτων Θα έπρεπε να έχουν περισσότερο βιωmicroατικό χαρακτήρα και microορφή εργαστηρίων

bull Μικρή διάρκεια προγράmicromicroατος

bull Μικρή διάρκεια και microεγάλο θεmicroατικό εύρος Χρονική καθυστέρηση

bull Μικρή αmicroοιβή Έλλειψη εγχειριδίων Λίγες ώρες διδασκαλίας εβδοmicroαδιαίως

bull Μικρός αριθmicroός σεmicroιναρίων-συναντήσεων

bull Οργάνωση αmicroοιβή

213

bull Τα αδύνατα σηmicroεία του προγράmicromicroατος είναι ότι τα σεmicroινάρια και το διδακτικό υλικό αφορούν τα παιδιά του δηmicroοτικού σχολείου περισσότερο και λιγότερο ασχολούνται microε τα παιδιά του νηπιαγωγείου Είναι ελάχιστα τα παραδείγmicroατα και η εφαρmicroογή τους όσον αφορά το σχολείο

bull Τα βιβλία δεν ήρθαν στο σχολείο κι έτσι δεν microπορούσαmicroε να δουλέψουmicroε σωστά

bull Το αδύνατο σηmicroείο που γίνεται κι αποτρεπτικό είναι η πολύ γραφειοκρατική διαδικασία και το χαmicroηλό οικονοmicroικό κίνητρο για τους εκπαιδευτικούς

bull Το αδύνατο σηmicroείο κατά τη γνώmicroη microου ήταν microόνο η συχνότητα ∆ηλαδή θα είχα ανάγκη από περισσότερα microαθήmicroατα

bull Το πρόγραmicromicroα επιmicroόρφωσης έπρεπε να γίνει πιο νωρίς και θα πρέπει να γίνεται κατά την άποψή microου δύο φορές το χρόνο αν είναι δυνατόν

bull Το πρόγραmicromicroα συνήθως ξεκινά microε microεγάλη χρονική καθυστέρηση και χάνεται πολύτιmicroος χρόνος (ειδικά για τα παιδιά της Α΄∆ηmicroοτικού) Είναι πενιχρά αmicroειβόmicroενο

bull Το υλικό δε διανεmicroήθηκε στους microαθητές λόγω microη επάρκειας Χρησιmicroοποιήθηκαν φωτοτυπίες

bull Το σύντοmicroο της διάρκειας του Η έλλειψη επαρκούς στήριξης σε εγχειρίδια Η αναδιοργάνωση του σχολικού προγράmicromicroατος ώστε να microη διαταράσσει η ενισχυτική διδασκαλία την παρακολούθηση του κανονικού προγράmicromicroατος από τα παιδιά προς ένταξη

bull Συχνά πολύ θεωρητικές οι προσεγγίσεις ενώ τα προβλήmicroατα είναι συγκεκριmicroένα Οι διηmicroερίδες είναι πολύωρες αδύνατον να τις παρακολουθήσουν εκπαιδευτικοί που εργάζονται στην επαρχία

bull Συντονισmicroός-Οργάνωση

214

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ndash ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

bull Καλή Ελλείψεις βιβλίων πολύ γραφειοκρατία

bull Έχω πάρει microέρος και σε άλλα προγράmicromicroατα αυτή τη φορά η οργάνωση του προγράmicromicroατος ήταν η καλύτερη

bull Έγκαιρη διανοmicroή υλικού Καλύτερος συντονισmicroός

bull Έγκαιρη ενηmicroέρωση εκπαιδευτικών Έγκαιρη διανοmicroή διδακτικού υλικού Πλήρες ωράριο Αύξηση αmicroοιβής

bull Έγκυρη τοποθέτηση στα σχολεία Συνάντηση όλων των παλιννοστούντων και αλλοδαπών microαθητών όλων των σχολείων (ανά περιφέρεια σε microια κοινή εκδήλωση)

bull Έπρεπε να επισκεφθούν τα νηπιαγωγεία στα οποία θα εφαρmicroοζόταν το πρόγραmicromicroα ειδικοί επιστήmicroονες να δουν το χώρο τα παιδιά για να κατευθύνουν και τους εκπαιδευτικούς Να γίνονται συνεχείς συναντήσεις συζητήσεις των εκπαιδευτικών (και εmicroού) microε τους ειδικούς

bull Έλλειψη διδακτικού υλικού καθυστέρηση στην πληρωmicroή έλλειψη ενηmicroέρωσης πριν την τοποθέτηση στο σχολείο

bull Έναρξη από Οκτώβρη Τρεις microε τέσσερις επιmicroορφώσεις ∆ιανοmicroή υλικού

bull Έναρξη του προγράmicromicroατος από την αρχή του σχολικού έτους microε ταυτόχρονη αποστολή εκπαιδευτικού υλικού Έγκαιρη εξόφληση των χρηmicroάτων στους εκπαιδευτικούς

bull Έναρξη του προγράmicromicroατος από την αρχή του σχολικού έτους Άmicroεση παροχή διδακτικού και εποπτικού υλικού σε εκπαιδευτικούς και microαθητές Αύξηση των ωρών ενισχυτικής διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας

bull Έναρξη του προγράmicromicroατος να γίνεται από την αρχή του σχολικού έτους microε ταυτόχρονη αποστολή υλικού και για τους εκπαιδευτικούς και τους microαθητές Έγκαιρη εξόφληση των χρηmicroάτων στους εκπαιδευτικούς

bull Χρειάζεται ακόmicroα δουλειά

bull Χρειάζεται πιο συντονισmicroένη επικοινωνία ανάmicroεσα στους υπεύθυνους του προγράmicromicroατος και στους διευθυντές των σχολείων για την επίτευξη της σωστότερης ένταξης του προγράmicromicroατος στα σχολεία

bull Χρειάζεται κτιριακή υποδοmicroή έτσι ώστε να λειτουργήσει το τmicroήmicroα υποστήριξης καλύτερα Επίσης καλύτερη ενηmicroέρωση στους εκπαιδευτικούς του σχολείου για το τι είmicroαστε έτοιmicroοι να κάνουmicroε δηλαδή το περιεχόmicroενο της διδασκαλίας και τον τρόπο microε τον οποίο δουλεύουmicroε

215

bull Χρειάζονται περισσότερες ώρες κυρίως σε σχολεία που έχει πολλούς αλλοδαπούς microαθητές Πρέπει το πρόγραmicromicroα να ξεκινάει από την αρχή της χρονιάς έτσι ώστε να microην είmicroαστε ξένο σώmicroα στο σχολείο

bull Όχι καλή Ελλιπής ενηmicroέρωση συντονισmicroός οργάνωση από πλευράς διοργανωτών προγράmicromicroατος

bull Όπως παραπάνω θεωρώ ότι θα έπρεπε να υπάρχει η δυνατότητα επιλογής των τmicroηmicroάτων που θα παρακολουθούσε ο επιmicroορφούmicroενος και όχι τυχαία να τοποθετείται σε microια οmicroάδα

bull Όσο αφορά την οργάνωση όπως προανέφερα είναι άψογη

bull Όσον αφορά τα βιβλία θα ήθελα να επισηmicroάνω την ανάγκη έγκαιρης διανοmicroής σε όλους τους microαθητές Ειδικότερα στους microαθητές των microικρότερων τάξεων είναι επιβεβληmicroένο να microοιράζονται προς όλους ώστε να microη νιώθουν microειονεκτικά

bull Όσον αφορά το νηπιαγωγείο το διδακτικό υλικό θα έπρεπε να ήταν επιλεγmicroένο για τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα αυτής της ηλικίας Υπήρχαν βιβλία τα οποία απευθύνονται καθαρά σε παιδιά δηmicroοτικού

bull Πρέπει να προβλεφθεί αmicroοιβή για τις microετακινήσεις στα σχολεία εκτός πόλης 2)Θα ήταν καλό να microοιράζονται στους microαθητές βιβλία και όχι να πρέπει ο εκπαιδευτικός να αναπαράγει διαρκώς φωτοτυπίες 3)Τα σεmicroινάρια επιmicroόρφωσης πρέπει να γίνονται πριν την έναρξη του προγράmicromicroατος

bull Να υπήρχαν περισσότερες συναντήσεις επιmicroορφωτικού χαρακτήρα ώστε να διευκόλυναν microε συmicroπληρωmicroατικές πληροφορίες τον καλύτερο σχεδιασmicroό διεξαγωγή και αξιολόγηση της διδασκαλίας από microέρους microας 2)Περισσότερος χρόνος πρέπει να διατεθεί για τη διδασκαλία

bull Σεmicroινάρια και διανοmicroή υλικού πριν την έναρξη του προγράmicromicroατος 2)Έναρξη του προγράmicromicroατος την ίδια εποχή για όλους τους εκπαιδευτικούς 3) Τρόπος πληρωmicroής microέσω COURIER

bull Η συνέχιση α)της λειτουργίας του προγράmicromicroατος β)των επιmicroορφωτικών συναντήσεων και γ)της συνεργασίας όλων των εmicroπλεκόmicroενων φορέων 2Η επαναπρόσληψη-microονιmicroοποίηση των ήδη επιλεγmicroένων φιλολόγων-εκπαιδευτικών του προγράmicromicroατος microε δεδοmicroένη την εργασιακή τους σχέση

bull Πρέπει να microοιράζονται εγκαίρως τα διδακτικά εγχειρίδια τα οποία φέτος δόθηκαν microόνο στους εκπαιδευτικούς 2Πρέπει οι εκπαιδευτικοί να πληρώνονται εγκαίρως (δεν έχουν δοθεί επιταγές Μαρτίου αν και διανύουmicroε την τελευταία εβδοmicroάδα του προγράmicromicroατος 11-15

bull Καθυστέρηση στην πληρωmicroή των δεδουλευmicroένων Έλλειψη οργάνωσης στο λογιστήριο χάθηκαν αποδείξεις παροχής

216

υπηρεσιών 2Καθυστέρηση στην ενηmicroέρωση για καθήκοντα των εκπαιδευτικών Τα συγκεκριmicroένα ερωτηmicroατολόγια παραδόθηκαν την τελευταία στιγmicroή τα εγχειρίδια καθόλου

bull Να διανέmicroονται βιβλία στους microαθητές 2Να ενταχθούν και γηγενείς microαθητές στο microάθηmicroα-ενίσχυση διαπολιτισmicroικού χαρακτήρα 3Να αυξηθεί η αmicroοιβή των εκπαιδευτικών και να είναι έγκαιρη

bull Οι επιταγές πρέπει να έρχονται στην ώρα τους ∆εν είναι δυνατόν να περνούν microήνες microέχρι να πληρωθούmicroε 2Η γραmicromicroατεία του προγράmicromicroατος οφείλει να ενηmicroερώνει microε λεπτοmicroέρεια για θέmicroατα σχετικά microε τις αποδοχές το ΙΚΑ το ενδεχόmicroενο συνέχισης του προγράmicromicroατος κλπ

bull Ήταν πολύ καλή η οργάνωση microόνο που χρειαζότανε microεγαλύτερο διάστηmicroα ανάmicroεσα στη γνωστοποίηση και την έναρξη του προγράmicromicroατος για ψυχολογικούς λόγους των microαθητών κυρίως

bull Ήταν λίγο γρήγορο και δεν είχα αρκετό χρόνο να προετοιmicroαστώ από τη στιγmicroή που το έmicroαθα ως την στιγmicroή που ξεκίνησα την υλοποίηση του

bull Ήταν λίγο δύσκολη η συχνή microετακίνηση (microια φορά κάθε microήνα) για την υπογραφή των συmicroβάσεων ειδικά για όσους δεν έχουν microεταφορικό microέσο

bull Ήταν άψογη

bull α)Τα βιβλία και το οποιοδήποτε υλικό να αποστέλλεται στα γραφεία Α΄βάθmicroιας Εκπαίδευσης ή και στα ίδια τα σχολεία και να microη συσσωρεύονται σε microία σχολική microονάδα microε αποτέλεσmicroα τη δυσλειτουργία του προγράmicromicroατος Β) Το πρόγραmicromicroα να αρχίζει την ίδια περίοδο που αρχίζει το σχολικό έτος

bull ∆εν επιmicroορφώθηκα καθόλου πριν την ανάληψη των καθηκόντων microου Έλαβα το διδακτικό υλικό αρκετά αργά microε αποτέλεσmicroα να χαθεί πολύτιmicroος χρόνος Επίσης προς το τέλος της σχολικής χρονιάς microας ζητήθηκε να εφαρmicroόσουmicroε ορισmicroένες πρακτικές χωρίς όmicroως να υπάρχει πουθενά το υλικό

bull ∆εν microας έχουν ειδοποιήσει σε όλα τα επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια που έχουν πραγmicroατοποιηθεί ενώ έχουmicroε δηλώσει συmicromicroετοχή

bull ∆εν τηρήθηκαν οι βασικές αρχές του εκπαιδευτικού management(Οργάνωση προγραmicromicroατισmicroός διεύθυνση έλεγχος) ∆εν αξιοποιήθηκαν πλήρως και αποδοτικά οι διαθέσιmicroοι πόροι (διδακτικό υλικό εκπαιδευτικό δυναmicroικό εκπαιδευτές κα) Αποτέλεσmicroα Μείωση της Αποτελεσmicroατικότητας

bull ∆εν υπήρχε η κατάλληλη οργάνωση για έγκαιρη έναρξη του προγράmicromicroατος και διανοmicroής των βιβλίων

bull ∆εν έχω να κάνω κάποια παρατήρηση Η οργάνωση του προγράmicromicroατος ήταν πάρα πολύ καλή

217

bull Απαιτούνται περισσότερες ώρες διδασκαλίας για να καταφέρουν τα παιδιά (ειδικά αυτά στο αρχάριο και microέσο επίπεδο) να ενταχθούν οmicroαλά στη σχολική τάξη

bull Επιπλέον ώρες

bull Επιmicroόρφωση εκπαιδευτικού Έγκαιρη παράδοση υλικού Καλύτερος προγραmicromicroατισmicroός

bull Επιmicroόρφωση των εκπαιδευτικών πριν την έναρξη του προγράmicromicroατος ∆ιανοmicroή των βιβλίων στα σχολεία πριν την έναρξη των microαθηmicroάτων

bull Επιτάχυνση των διαδικασιών (διανοmicroή υλικού)

bull Βιβλία για όλα τα παιδιά που παρακολουθούν Υπάρχει αδυναmicroία πρόσβασης σε βιβλία του ΚΕ∆Α όπως Μαζί 13hellip γι΄αυτό προτείνω την οργάνωση βιβλιοθηκών στα περιφερειακά πανεπιστήmicroια Να υπάρχει σύmicroβουλος-υπεύθυνος για ορισmicroένα σχολεία που να microπορεί να τα επιβλέπει

bull Αν είναι δυνατόν τα σεmicroινάρια επιmicroόρφωσης να γίνουν εξακτινωmicroένα και όχι επικεντρωmicroένα στα microεγάλα αστικά κέντρα

bull Αν το πρόγραmicromicroα συνεχιστεί πρέπει να ξεκινήσει κανονικά microε την αρχή του σχολικού έτους και το εκπαιδευτικό του υλικό να φτάνει στα χέρια microας πολύ νωρίτερα

bull Αναβάθmicroιση των τεστ Πιο ελκυστικά για τους microαθητές -Έγκαιρη παράδοση του εκπαιδευτικού υλικού (επάρκεια βιβλίων) -Έκδοση ειδικών cd-rom για τη διδασκαλία της νέας ελληνικής ως ξένης microέσω ΗΥ (για τα σχολεία που διαθέτουν ΗΥ)

bull Ενδοσχολική επιmicroόρφωση σύmicroφωνα microε τις ανάγκες του σχολείου

bull Αmicroεσότερη ταχύτερη παράδοση υλικού

bull Ενηmicroέρωση των συνεργαζόmicroενων εκπαιδευτικών για το αντικείmicroενο του ΚΕ∆Α microε στόχο την στενότερη συνεργασία για κάθε παιδί χωριστά

bull Αρκετά καλή Αρκεί να άρχιζε νωρίτερα το πρόγραmicromicroα

bull Αρκετά ικανοποιητική

bull Αρκετά οργανωmicroένο το πρόγραmicromicroα αλλά απαράδεκτη η διδασκαλία microε φωτοτυπίες

bull Είναι απαραίτητο να υπάρχει ένας συντονιστής του Προγράmicromicroατος- κατά νοmicroό ή κατά περιφέρεια -υπεύθυνος για τα προβλήmicroατα που παρουσιάζονται κατά τη λειτουργία του προγράmicromicroατος στα σχολεία της πρωτοβάθmicroιας εκπαίδευσης Έναρξη του προγράmicromicroατος ταυτόχρονα microε το σχολικό έτος

bull Είναι απαράδεκτο τέτοια προγράmicromicroατα να ξεκινούν στη microέση της χρονιάς Χρειάζεται εντατική επιmicroόρφωση σε όλους τους εκπαιδευτικούς προκειmicroένου να συνεργαστούν και να αποκτήσουν

218

κοινούς στόχους Οι γονείς πρέπει να ενηmicroερώνονται για την ακριβή στοχοθεσία του προγράmicromicroατος

bull Η βιβλιογραφία του προγράmicromicroατος είναι ικανοποιητική ενώ επίσης θετικό στοιχείο αποτελεί η ευελιξία οργάνωσης των τmicroηmicroάτων από τον εκπαιδευτικό και η κατανοmicroή των διδακτικών ωρών ανάλογα microε τις ανάγκες κάθε τmicroήmicroατος

bull Η διανοmicroή εκπαιδευτικού υλικού να γίνεται έγκαιρα και συνολικά (να microη λείπουν βασικά βιβλία)

bull Η εφαρmicroογή του προγράmicromicroατος να ξεκινάει microε την έναρξη της νέας σχολική περιόδου

bull Η εφαρmicroογή του προγράmicromicroατος ξεκίνησε πολύ αργά ενώ είχε ήδη αρχίσει το σχολικό έτος Επιπρόσθετα αργήσαmicroε να πάρουmicroε στα χέρια microας το διδακτικό υλικό

bull Η πληρωmicroή των εκπαιδευτικών να γίνεται στην ώρα της και να microην καθυστερεί τόσο πολύ

bull Η οργάνωση του προγράmicromicroατος είναι αξιόλογη

bull Η οργάνωση του προγράmicromicroατος ήταν αρκετά ικανοποιητική και συνεπής Η microόνη αδυναmicroία ήταν η microη έγκαιρη παροχή διδακτικού υλικού

bull Η οργάνωση του προγράmicromicroατος ήταν πολύ καλή

bull Η οργάνωση του προγράmicromicroατος ήταν πολύ καλή Γενικά η διαπολιτισmicroική εκπαίδευση αντιmicroετωπίστηκε σαν πρόκληση Το πρόγραmicromicroα οι εκπαιδευτικοί και το υλικό στόχευσαν στην οmicroαλή ένταξη των παλιννοστούντων microαθητών στο νέο πολιτισmicroικό περιβάλλον

bull Η οργάνωση του προγράmicromicroατος ήταν πολύ καλή Η συνεργασία microου microε τους διοργανωτές ήταν άψογη και δεν αντιmicroετώπισα κανένα πρόβληmicroα

bull Η οργάνωση του προγράmicromicroατος ήταν θετική λειτουργική σαφής microε συνέπεια να λειτουργεί σωστά και η τάξη

bull Η συνεργασία microε τους εκπροσώπους του προγράmicromicroατος ήταν αρκετά ικανοποιητική όmicroως θα ήταν καλύτερο να οργανωθεί microια επιτροπή η οποία να επισκέπτεται και τα ίδια τα σχολεία και να ενηmicroερώνει microαθητές γονείς και συναδέλφους ώστε να κατατοπίζονται καλύτερα

bull Περισσότερα επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια Έναρξη του προγράmicromicroατος από την αρχή του διδακτικού έτους Έγκαιρη παράδοση του υλικού Βελτίωση της αmicroοιβής των εκπαιδευτικών Εmicroπλουτισmicroός του εκπαιδευτικού υλικού

bull Περισσότερες επιmicroορφώσεις βιωmicroατικού τύπου και η διάρκεια του προγράmicromicroατος να έχει ισχύ από την αρχή της σχολικής χρονιάς

219

bull Περισσότερες πληροφορίες και διευκρινίσεις κυρίως σε πρακτικά θέmicroατα (πώς συmicroπληρώνονται τα φύλλα αξιολόγησης- διαγνωστικά κριτήρια πώς κατατάσσονται οι microαθητές ανάλογα microε το επίπεδο πώς συmicroπληρώνονται τα βιβλία ύλης κλπ)

bull Περισσότερες ώρες ενισχυτικής διδασκαλίας και στο ολοήmicroερο δηmicroοτικό Ένταξη των εκπαιδευτικών του προγράmicromicroατος στο σύλλογο διδασκόντων Επιmicroορφώσεις microέσα στις σχολικές microονάδες σχετικά microε τη διαπολιτισmicroική εκπαίδευση Καλύτερες αmicroοιβές εκπαιδευτικών

bull Περισσότερη επαφή των συντονιστών του προγράmicromicroατος microε τους εκπαιδευτικούς

bull Περισσότερο υλικό

bull Πληρωmicroή ανά microήνα αmicroεσότητα και ταχύτητα στις επαφές των υπευθύνων ταχύτητα στη διανοmicroή βιβλίων

bull Πιο συχνή διανοmicroή νέου διδακτικού υλικού

bull Πιο έγκαιρη ενηmicroέρωση για τα θέmicroατα που αφορούν το πρόγραmicromicroατην οργάνωσή του Πιο συγκεκριmicroένες οδηγίες για το διαχωρισmicroό των τmicroηmicroάτων (κριτήρια αξιολόγηση 4 δεξιοτήτων κλπ)

bull Πιο έγκαιρη η διανοmicroή των βιβλίων

bull Πιστεύω πως για να φανεί η δουλειά που κάνουmicroε στα σχολεία πρέπει να microπαίνουmicroε περισσότερες ώρες σ αυτά

bull Πιστεύω πως το πρόγραmicromicroα θα microπορούσε να έχει κάπως καλύτερο συντονισmicroό και συγκεκριmicroένα να ξεκινά microε την έναρξη του σχολικού έτους Επίσης το εκπαιδευτικό υλικό καλό θα ήταν να εmicroπλουτιστεί και να δίνεται έγκαιρα στα σχολεία Η αmicroοιβή των εκπαιδευτικών που συmicromicroετείχαν ήταν πολύ χαmicroηλή εξευτελιστική

bull Πολύ καλή η οργάνωση του προγράmicromicroατος καθώς δόmicroησε την σκέψη τόσο των εκπαιδευτικών - microέσω των σεmicroιναρίων επιmicroόρφωσης- σχετικά microε τον τρόπο διδασκαλίας στα τmicroήmicroατα ενισχυτικής όσο και των αλλοδαπών microαθητών microέσω του σύγχρονου και αποτελεσmicroατικού διδακτικού υλικού

bull Πολύ καλή και τυπική οργάνωση του προγράmicromicroατος Βέβαια θα πρέπει να λάβει υπ όψιν πολλές παραmicroέτρους Όσον αφορά για παράδειγmicroα την αξιολόγηση δεν είναι δυνατόν ο microαθητής 6 και 8 ετών που είναι αλλόγλωσσος και προσπαθεί να ισορροπήσει ανάmicroεσα σε 2 γλώσσες

bull Πολύ καλή οργάνωση Υπήρχε σαφής ενηmicroέρωση και τα σεmicroινάρια microας γέmicroισαν ιδέες όχι microόνο προς τα παιδιά που παρακολουθούν το πρόγραmicromicroα αλλά γενικά και προς την τάξη microου

bull Πολύ καλή έγκαιρη προειδοποίηση

220

bull Προβλήmicroατα οργάνωσης παρουσιάστηκαν ως προς τη διανοmicroή των σχολικών εγχειριδίων δεδοmicroένης και της έλλειψης αντίστοιχων εγχειριδίων για το τmicroήmicroα Αρχάριων- Μέσων

bull Προσπάθεια για πιο γρήγορη παραλαβή του εκπαιδευτικού υλικού

bull Πρέπει να δοθεί περισσότερη βαρύτητα στην οργάνωση του προγράmicromicroατος όπως α)σόλα τα σχολεία και τα νηπιαγωγεία που υπάρχουν παιδιά αλλοδαπών και παλιννοστούντων ανεξάρτητα από τον αριθmicroό των παιδιών να υπάρχουν εκπαιδευτικοί για κάθε σχολείο Να ξεκινά ταυτόχρονα microε το σχολικό έτος


bull Θα πρότεινα τα βιβλία να υπήρχαν διαθέσιmicroα microε την έναρξη του προγράmicromicroατος

bull Θα microπορούσαmicroε να παρουσιαστούmicroε στα σχολεία microε την έναρξη του νέου έτους και όχι εmicroβόλιmicroα

bull Καλή οργάνωση κατατοπιστικά σεmicroινάρια εξυπηρετικές και φιλικές οι υπεύθυνες τους προγράmicromicroατος

bull Καλό θα ήταν αν είναι εφικτό η οργάνωση του προγράmicromicroατος επιmicroόρφωσης να γίνεται ανά διεύθυνση ή νοmicroαρχία προκειmicroένου να αποφευχθούν προβλήmicroατα microετακίνησης των συναδέλφων από επαρχία Επίσης για τον ίδιο λόγο καθίσταται αναγκαίο το σεmicroινάριο των δεκαέξι ωρών

bull Κακός προγραmicromicroατισmicroός ωρών αντιστοίχισης τmicroηmicroάτων και βιβλίων Έλλειψη βιβλίων και ενηmicroέρωσης

bull Καλύτερος συντονισmicroός για τα βιβλία

bull Καmicroία

bull Θεωρείται πως θα έπρεπε να προβλέπονται επιπλέον από τις δέκα ώρες εβδοmicroαδιαίως ιδιαίτερα σε σχολικές microονάδες microε αυξηmicroένα ποσοστά αλλοδαπών

bull Θεωρώ πως η οργάνωση του προγράmicromicroατος ήταν άψογη γιαυτό και κρίνω αναγκαία τη συνέχεια του στα επόmicroενα χρόνια καθώς διαρκώς εγκαθίστανται νέοι αλλοδαποί και παλιννοστούντες στη χώρα ενώ οι ήδη υπάρχοντες έπειτα από επισκέψεις- διακοπές στη χώρα καταγωγής

bull Θεωρώ ότι πρέπει να γίνει καλύτερη οργάνωση τόσο όσον αφορά τις ώρες όσο και την παράδοση του εκπαιδευτικού υλικού νωρίς

bull Λιγότερη πολυτέλεια Περισσότερα σεmicroινάρια Μεγαλύτερη συmicromicroετοχή

bull Λόγω του microικρού χρονικού διαστήmicroατος συmicromicroετοχής στο πρόγραmicromicroα δεν έχω να κάνω εmicroπεριστατωmicroένες παρατηρήσεις

221

bull Κάποια επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια θα microπορούσαν να γίνονται κατά βαθmicroίδα εκπαίδευσης (νηπιαγωγείο δηmicroοτικό γυmicroνάσιο)

bull Να επιτευχθεί η πιο άmicroεση διανοmicroή των βιβλίων Πρόκειται για πολύ χρήσιmicroα εργαλεία στα χέρια του εκπαιδευτικού των οποίων η έλλειψη δηmicroιούργησε αρκετές δυσκολίες Καλό είναι να υπάρχουν τα βιβλία στις σχολικές microονάδες microε την έναρξη των microαθηmicroάτων

bull Να εmicroπλουτιστεί το εκπαιδευτικό υλικό microε περισσότερα εγχειρίδια

bull Να δοθούν πιο πολλές ώρες για ενισχυτική διδασκαλία Στο πρόγραmicromicroα θα microπορούσαν να συmicromicroετέχουν και άλλοι microη αλλοδαποί microαθητές που παρουσιάζουν προβλήmicroατα παρόmicroοια micro αυτά των αλλοδαπών microαθητών

bull Να αρχίζει έγκαιρα microε την έναρξη της σχολικής χρονιάς

bull Να γίνεται από την αρχή της χρονιάς παράλληλα microε το σχολικό ωράριο κι όχι microε τη λήξη των microαθηmicroάτων και να έχουν όλοι οι microαθητές βιβλία

bull Να γίνεται κάθε χρόνο

bull Να δίνεται στους εκπαιδευτικούς microέσω e-mail ή microε άλλον τρόπο το περιεχόmicroενο του σεmicroιναρίου (διαφάνειες που χρησιmicroοποίησε ο επιmicroορφωτής κα)

bull Να γίνονται επισκέψεις-συναντήσεις υπευθύνων του προγράmicromicroατος και εκπαιδευτικών στο χώρο διδασκαλίας ώστε να ανατροφοδοτείται η διδακτική πράξη Να προσφέρονται περισσότερες ώρες διδασκαλίας Να τυπώνονται περισσότερα εγχειρίδια ώστε να microοιράζονται και στους microαθητές

bull Να δίνονται τα βιβλία σε εύλογο χρονικό διάστηmicroα

bull Να προηγούνται οι επιmicroορφώσεις οι οποίες να είναι εντατικές έτσι ώστε οι εκπαιδευτικοί της ενισχυτικής διδασκαλίας να είναι ενηmicroερωmicroένοι για τα ζητήmicroατα που τους αφορούν στη διαπολιτισmicroική εκπαίδευση

bull Να ξεκινήσει το πρόγραmicromicroα από την αρχή της χρονιάς ώστε να υπάρχει οργάνωση και επίτευξη στόχων που έχουmicroε θέσει

bull Να ξεκινά microε την έναρξη της σχολικής χρονιάς Να διανέmicroεται το υλικό της επιmicroόρφωσης από την αρχή Να υπάρχει ενηmicroέρωση των σχολείων πριν την έναρξη του προγράmicromicroατος

bull Να ξεκινά νωρίτερα ταυτόχρονα microε τη σχολική χρονιά Να microοιράζονται στα παιδιά βοηθήmicroατα εγχειρίδια Να αναπροσαρmicroοστεί το πρόγραmicromicroα ώστε τα παιδιά προς ένταξη να microη χάνουν τα microαθήmicroατα microε την υπόλοιπη τάξη αλλά και να παρακολουθούν την ενισχυτική διδασκαλία

222

bull Να υπάρχει επαρκής αριθmicroός βιβλίων από την αρχή της χρονιάς για όλους τους microαθητές

bull Να υπάρχει επαρκής αριθmicroός βιβλίων

bull Να υπάρχει κάποιου είδους αναλυτικό πρόγραmicromicroα microε συγκεκριmicroένους στόχους Ξεκαθάρισmicroα των σκοπών του προγράmicromicroατος (Ένταξη Ενσωmicroάτωση Αφοmicroοίωση)

bull Να υπάρχει συmicromicroετοχή και microη αλλόγλωσσων microαθητών στο πρόγραmicromicroα έτσι ώστε τα παιδιά να επικοινωνούν καλύτερα microεταξύ τους και να γνωρίσουν καλύτερα ο ένας τον άλλο

bull Να υπάρχουν περισσότερα αντίτυπα των βιβλίων ώστε να microη χρειάζεται να δουλεύουmicroε microε φωτοτυπίες Να αmicroειβόmicroαστε στην ώρα microας

bull Να υπάρξει καλύτερος σχεδιασmicroός του προγράmicromicroατος τόσο όσον αφορά τις γραφειοκρατικές διαδικασίες όσο και την οργάνωση του στο σχολικό περιβάλλον (ενηmicroέρωση του διευθυντή απαρίθmicroηση των αλλοδαπών και παλιννοστούντων παιδιών κτλ)

bull Να συνεχιστούν τα προγράmicromicroατα ενισχυτικής διδασκαλίας διότι βοηθούν τους microαθητές αλλοδαπούς και παλιννοστούντες να αντιmicroετωπίσουν τις δυσκολίες τους και να τις ξεπεράσουν microε την υποστήριξη του εκπαιδευτικού και να οργανωθούν περισσότερα επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια

bull Μεγαλύτερη και συχνότερη επικοινωνία των συντονιστών του προγράmicromicroατος microε τις εκπαιδευτικές microονάδες

bull Μη έγκαιρη έναρξη του προγράmicromicroατος Έλλειψη έντυπου υλικού Μη έγκαιρη έναρξη ψυχολογικής υποστήριξης Ανυπαρξία βοήθειας σε περίπτωση microαθησιακών δυσκολιών (όταν κι άλλοι παράγοντες πχ γονείς δε συmicromicroετέχουν)

bull Νοmicroίζω ότι η συχνότητα των σεmicroιναρίων επιmicroόρφωσης θα έπρεπε να είναι microεγαλύτερη και το χρονικό διάστηmicroα υλοποίησης τους να είναι βολικό για παρακολούθηση (αν είναι δυνατόν να γίνονται περισσότερο τα Σαββατοκύριακα)

bull Σχηmicroατισmicroός των τmicroηmicroάτων όχι από τους εκπαιδευτικούς Καλύτερη ενηmicroέρωση εκ των προτέρων για τις ηmicroεροmicroηνίες των σεmicroιναρίων

bull Σε γενικές γραmicromicroές η οργάνωση του προγράmicromicroατος ήταν αρκετά καλή

bull Σε γενικές γραmicromicroές ήταν καλά οργανωmicroένο το πρόγραmicromicroα

bull Τα ερωτηmicroατολόγια να δοθούν νωρίτερα

bull Τη φετινή χρονιά η οργάνωση ήταν καλύτερη από κάθε άλλη Θα επιθυmicroούσα ωστόσο να γίνονται περισσότερες επιmicroορφώσεις και νωρίτερα χρονικά ώστε να microην microπαίνουmicroε microε κενά στα σχολεία

223

bull Το πρόγραmicromicroα βοηθά ουσιαστικά τους microαθητές που εντάσσονται στο πρόγραmicromicroα Το ένα σεmicroινάριο που παρακολούθησα ήταν πολύ λίγο για την κάλυψη των προβληmicroάτων Όσον αφορά το υλικό θα το περίmicroενα περισσότερο προσαρmicroοσmicroένο στις ανάγκες της προσχολικής ηλικίας

bull Το πρόγραmicromicroα θα πρέπει να ξεκινά ταυτόχρονα microε το σχολικό έτος Κρίνω επίσης χρήσιmicroο να αυξηθούν οι εβδοmicroαδιαίες ώρες από 16 σε 22

bull Το πρόγραmicromicroα να ξεκινά πάντα από την αρχή του σχολικού έτους και όχι στη microέση ή στο τέλος του για να υπάρχει σαφέστερη εικόνα του γλωσσικού επιπέδου των παιδιών καθώς και microεγαλύτερες δυνατότητες βελτίωσής του ως τη λήξη του σχολικού έτους

bull Το πρόγραmicromicroα να ξεκινάει από την αρχή της σχολικής χρονιάς ώστε να επωφελούνται οι αλλοδαποί microαθητές περισσότερο χρόνο και να microη microένουν microεγάλο χρονικό διάστηmicroα χωρίς γλωσσική υποστήριξη

bull Το πρόγραmicromicroα στα σχολεία για να microπορεί να έχει αποτελέσmicroατα (καλύτερα) θα πρέπει να ξεκινάει στην αρχή της σχολικής χρονιάς και όχι στο τέλος Μαρτίου

bull Το πρόγραmicromicroα ήταν καλά οργανωmicroένο και οι επιmicroορφωτές-επισκέπτες άρτια καταρτισmicroένοι και δοτικοί

bull Το πρόγραmicromicroα έχει πολύ καλή οργάνωση Μόνο τα βιβλία θα ήταν καλό να δίνονται από την αρχή του προγράmicromicroατος κι όχι microετά από κάποιους microήνες

bull Το νηπιαγωγείο χρειάζεται διαφορετικά πράγmicroατα από ένα δηmicroοτικό Είναι το πρώτο σχολείο στο οποίο πηγαίνει το παιδί Ακόmicroα και ερωτηmicroατολόγια είναι ακατάλληλα για τα νήπια Εφόσον το νηπιαγωγείο συmicromicroετέχει στο πρόγραmicromicroα δε θα έπρεπε να έχει και αυτό το διδακτικό του υλικό

bull Το microόνο που προτείνω είναι να γίνεται ενηmicroέρωση και επιmicroόρφωση σχετικά microε το υλικό που πρέπει να χρησιmicroοποιούmicroε για πολύ αδύναmicroα παιδιά και κυρίως microε αυτά που έχουν προβληmicroατική συmicroπεριφορά Εξάλλου το υλικό που είχα από το πρόγραmicromicroα microε βοήθησε στην εργασία microου

bull Συντοmicroότερη απόδοση του υλικό στους microαθητές

bull Συστηmicroατικότερη ενηmicroέρωση προς τους προϊσταmicroένους-διευθυντές των σχολείων Οργανωmicroένα και πλήρη σεmicroινάρια επιmicroόρφωσης για τη βαθmicroίδα του Νηπιαγωγείου Έγκαιρη διανοmicroή του εκπαιδευτικού υλικού Σεmicroινάρια εκπαιδευτικού περιεχόmicroενου σε συνεργάτες του ΚΕ∆Α

bull Τέλεια

224

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ndash ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ

bull Έδωσε τεχνικές προσέλκυσης ενδιαφέροντος των παιδιών microέσω της βιωmicroατικής microάθησης και έλυσε αρκετές απορίες

bull Χρειάζεται ίσως microεγαλύτερη ποικιλία στη θεmicroατολογία και ενασχόληση microε πρακτικά προβλήmicroατα αντιmicroετώπισης αυτών

bull Όπως ανέφερα και παραπάνω πολύ καλό microε αρκετά ενδιαφέροντα θέmicroατα

bull Όπως γίνεται νοmicroίζω ότι είναι πολύ καλά

bull Όπως προανέφερα πολύ θεωρητικό εποmicroένως δε βοηθάει ιδιαίτερα στη διδακτική πράξη στην εφαρmicroογή του διδακτικού υλικού και στην αντιmicroετώπιση των προβληmicroάτων microε τους microαθητές

bull Ήταν αρκετά διαφωτιστικό και ενηmicroερωτικό

bull Ήταν αρκετά ουσιαστικό Εmicroένα microε βοήθησε αρκετά Μόνο που θα χρειαζόmicroουν επιπλέον ώρες

bull Ήταν πολύ καλό καθώς πρόσφερε περισσότερη εξειδίκευση πάνω στο θέmicroα

bull Ήταν πολύ καλό

bull Ήταν σύmicroφωνο microε τις ανάγκες του προγράmicromicroατος

bull ∆εν καλύφτηκαν microε λεπτοmicroέρεια τα ζητήmicroατα διδασκαλίας στην τάξη Γενική επιmicroόρφωση χωρίς διεξοδικές λύσεις

bull Γενικά καλά αλλά microπορεί να εmicroπλουτιστεί και microε άλλα προαναφερθέντα θέmicroατα

bull Γενικά τα θέmicroατα του σεmicroιναρίου επιmicroόρφωσης κέντρισαν το ενδιαφέρον microου και εmicroπλούτισαν τις γνώσεις microου σχετικά microε τις εκπαιδευτικές ανάγκες των αλλοδαπών και παλιννοστούντων παιδιών

bull Γενικά τα σεmicroινάρια ήταν πολύ καλά Κυρίως αυτά που είχαν και βιωmicroατικό χαρακτήρα

bull Επιmicroόρφωση εργαστηριακού τύπου και βιωmicroατικού περιεχοmicroένου Αναλυτική παρουσίαση χρήσης του διδακτικού υλικού στη τάξη

bull ∆ιδασκαλία ελληνικής γλώσσας σε νηπιαγωγεία και πρακτικές εφαρmicroογές

bull Βιβλιογραφία για χρήση και άλλων βιβλίων

bull Εκτός από τις θεmicroατικές ενότητες που ήδη αναπτύσσονται στις επιmicroορφωτικές συναντήσεις να παρουσιάζονται προαιρετικά και εmicroπειρίες των εκπαιδευτικών του προγράmicromicroατος για σχολιασmicroό και επίλυση προβληmicroάτων Να συνεχιστεί η επικέντρωση στη διαπολιτισmicroικότητα

225

bull Βιωmicroατικού τύπου εργαστηριακού τύπου

bull Βιωmicroατικό χαρακτήρα-εργαστηριακό χαρακτήρα

bull Ενδιαφέρουσα προσέγγιση των θεmicroάτων που αφορούν τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης (microέθοδοι διαπολιτισmicroική εφαρmicroογή διδακτικού υλικού)

bull Ενδιαφέρουσες θεωρητικές προσεγγίσεις τεκmicroηριωmicroένες επιστηmicroονικά microε βάση τις οποίες οι επιmicroορφωτές επιχείρησαν να προβούν σε σύνδεση θεωρίας και πράξης

bull Ενηmicroέρωση του εκπαιδευτικού για τον πολιτισmicroό ιδιαιτερότητες της χώρας καταγωγής των microαθητών ώστε να επιτευχθεί η καλύτερη επικοινωνία microεταξύ τους

bull Αξιόλογο

bull Αρκετά χρήσιmicroο αν και έπρεπε να γίνει και δεύτερο

bull Αρκετά ενδιαφέρον το περιεχόmicroενο του σεmicroιναρίου καθώς και οι θεmicroατικές ενότητες που πραγmicroατεύτηκε

bull Αρκετά καλό microε εξαίρεση τη σύνδεση microε τη σχολική πραγmicroατικότητα η οποία απουσιάζει

bull Αρκετά καλό αλλά δυστυχώς δεν ήταν επαρκές Θεωρώ ότι πρέπει να υπάρχει περισσότερη συνέπεια προκειmicroένου να θεωρούmicroε ότι παρέχουmicroε υποστήριξη κι όχι να κρύβουmicroε τις ελλείψεις microας πίσω από τίτλους φροντιστηριακών τmicroηmicroάτων ενισχυτικών δοmicroών και διαπολιτισmicroικής εκπαίδευσης

bull Αρκετά ικανοποιητικό

bull ∆υστυχώς δεν έχω ολοκληρωmicroένη άποψη για το περιεχόmicroενο του σεmicroιναρίου επιmicroόρφωσης διότι ερχόmicroουν από περιοχή εκτός Θεσσαλονίκης και ήδη εργαζόmicroουν το πρωί σε άλλο νοmicroό από αυτό που κατοικώ microε αποτέλεσmicroα να είmicroαι προσωπικά κουρασmicroένη και microε την αγωνία να φτάσω

bull Εστίαση και σε ζητήmicroατα microεθοδολογίας της διδασκαλίας σε συσχέτιση microε τα προβλήmicroατα-ανάγκες των αλλοδαπών microαθητών

bull Περισσότερα βιωmicroατικά και εργαστηριακού τύπου θέmicroατα

bull Περισσότερα εργαστήρια

bull Περισσότερα είδη επιmicroορφώσεων εργαστηριακού και βιωmicroατικού τύπου παρά θεωρητικού χαρακτήρα

bull Περισσότερα θέmicroατα σχετικά microε τις κοινωνικές ταυτότητες το ρατσισmicroό και τη διγλωσσία

bull Περισσότερα σεmicroινάρια βιωmicroατικού τύπου

bull Περισσότερα σεmicroινάρια microε στόχευση τη διευκόλυνση των εκπαιδευτικών και microε microεγαλύτερη παρουσία των υπευθύνων microέσα

226

στις σχολικές microονάδες για την παρακολούθηση του προγράmicromicroατος

bull Περισσότερα σεmicroινάρια Θεωρίες που να microπορείς να τις κάνεις πράξεις microε αποτέλεσmicroα

bull Περισσότερες πρακτικές ιδέες και συmicroβουλές

bull Περισσότερες ώρες επιmicroόρφωσης σε θέmicroατα που αφορούν τους νηπιαγωγούς

bull Περισσότερη βιωmicroατική microάθηση-εργαστήρια

bull Περισσότερη εφαρmicroογή-προετοιmicroασία-κατάρτιση και εφαρmicroογή εκπαιδευτικού υλικού Αντιmicroετώπιση προβληmicroάτων microέσα στη σχολική αίθουσα

bull Περισσότερος χρόνος για να ακούγονται όλες οι απόψεις των εκπαιδευτικών

bull Πολύ ενδιαφέρον αλλά ως επί το πλείστον θεωρητικό

bull Πολύ καλή η ενηmicroέρωση και η βοήθεια στην επίλυση αποριών

bull Πολύ καλό και εmicroπεριστατωmicroένο Θα επιθυmicroούσα όmicroως και τον εmicroπλουτισmicroό του microε επιπλέον θεmicroατικές ενότητες

bull Πρακτική εφαρmicroογή της διαπολιτισmicroικής εκπαίδευσης

bull Προτάσεις και κατευθύνσεις microε πρακτική εφαρmicroογή

bull Θα βοηθούσε αν ήταν περισσότερο προσανατολισmicroένο στην εφαρmicroογή του διδακτικού υλικού Ενηmicroέρωση για τα βιβλία άλλα από αυτά του προγράmicromicroατος θα βοηθούσε τους εκπαιδευτικούς να κερδίσουν χρόνο και να γίνουν πιο αποτελεσmicroατικοί

bull Θα πρέπει να έχει πιο βιωmicroατικό χαρακτήρα και να συζητιόνται και να λύνονται τα προβλήmicroατα που αντιmicroετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί microέσα στην τάξη

bull Θα πρέπει τα βιβλία να γίνουν λίγο πιο δύσκολα για να ανταποκρίνονται στο κάπως υψηλό επίπεδο γνώσεων των αλλοδαπών και να έχουν στο τέλος και τη σχετική γραmicromicroατική ανάλογα microε το επίπεδο Μιλάmicroε για αλλοδαπούς που ζουν χρόνια στην Ελλάδα

bull Θα microπορούσε ίσως να εφαρmicroοστεί και πρόγραmicromicroα συmicroβουλευτικής γονέων

bull Θα microπορούσαν να έχουν πιο βιωmicroατική συmicromicroετοχή για να υπάρχει περισσότερο ενδιαφέρον και ενεργοποίηση από όλους

bull Θα microπορούσαmicroε να χρησιmicroοποιούmicroε και ενότητες από τα βιβλία του σχολικού βιβλίου για να microη χάνουν τα παιδιά την επαφή microε το αναλυτικό πρόγραmicromicroα

227

bull Θα ήθελα περισσότερες πρακτικές οδηγίες και προτάσεις για τη διεξαγωγή των microαθηmicroάτων microε ενδεικτικές ίσως προτάσεις διδασκαλίας σύmicroφωνα microε τα βιβλία που διανέmicroονται

bull Θα ήταν χρήσιmicroη η γνώση βασικών δοmicroών των γλωσσών που microιλιούνται από τους microαθητές (συνήθως ρωσική και αλβανική)

bull Θα ήταν χρήσιmicroο το σεmicroινάριο επιmicroόρφωσης πέρα από τη θεωρητική υφή του να έχει και εργαστηριακή microορφή

bull Θα ήταν καλό να είχε περισσότερο βιωmicroατικό χαρακτήρα να εστίαζε περισσότερο στην αντιmicroετώπιση των πρακτικών προβληmicroάτων που αντιmicroετωπίζει ο εκπαιδευτικός χωρίς αυτό να σηmicroαίνει ότι η θεωρία δεν είναι πολύτιmicroη

bull Θα έπρεπε να είναι περισσότερο βιωmicroατικού χαρακτήρα και να έχουν εργαστηριακή microορφή

bull Θεατρική παιδεία Μαθησιακές δυσκολίες Καλλιτεχνικές δραστηριότητες

bull Καλή οργάνωση των σεmicroιναρίων επιmicroόρφωσης Όλα τα είδη επιmicroόρφωσης που παρακολουθήσαmicroε ήταν χρήσιmicroα

bull Καmicroία

bull Κανένα Το βρήκα οργανωmicroένο

bull Κατά τη διάρκεια συmicromicroετοχής microου στο πρόγραmicromicroα παρακολούθησα ένα microόνο πρόγραmicromicroα επιmicroόρφωσης σχετικά microε την αξιολόγηση των microαθητών και του εκπαιδευτικού έργου γενικότερα (ικανοποιητικό) Σαφώς όmicroως είναι απαραίτητα περισσότερα επιmicroορφωτικά σεmicroινάρια

bull Κατά τη γνώmicroη microου θα έπρεπε να είχε κάποιες ενδεικτικές διδακτικές προσεγγίσεις microε ασκήσεις και δραστηριότητες microε φύλα εργασιών και αξιολόγησης

bull Θεωρώ πως ο κύκλος των σεmicroιναρίων επιmicroόρφωσης όπως εξελίχθηκε ήταν πλήρης ως προς τη θεmicroατολογία και γενικότερα ως προς το περιεχόmicroενο Το ζήτηmicroα της διαπολιτισmicroικής εκπαίδευσης αντιmicroετωπίστηκε ολιστικά

bull Θεωρώ ότι το περιεχόmicroενο του σεmicroιναρίου ήταν αρκετά ικανοποιητικό και microε βοήθησε πολύ Ωστόσο πιστεύω ότι πρέπει να προσαρmicroόζεται κυρίως στα παιδιά που έχουν προβλήmicroατα στη συmicroπεριφορά και είναι αδύναmicroα στην κατάκτηση της γνώσης της ελληνικής γλώσσας

bull Θέmicroατα ιστορικά κοινωνικά διαπολιτισmicroικά

bull Να αφιερωθεί περισσότερος χρόνος για επιmicroόρφωση βιωmicroατικού τύπου Να πραγmicroατοποιείται microε το πέρας του σεmicroιναρίου ανταλλαγή απόψεων microεταξύ εκπαιδευτικών και επιmicroορφωτών που να αφορά σε εmicroπειρίες τους στην πράξη κα

228

bull Να εστιάζουmicroε όχι τόσο σε θετικά όσο σε προβληmicroατικές καταστάσεις που προκύπτουν

bull Να είναι περισσότερο βιωmicroατικό

bull Να είναι περισσότερο σε πρακτική εφαρmicroογή των βιβλίων και λιγότερο θεωρητικά

bull Να είναι πιο εξειδικευmicroένο όσον αφορά τα θέmicroατα του νηπιαγωγείου και να καταρτίζει τους εκπαιδευτικούς αυτής της βαθmicroίδας ώστε να αντιmicroετωπίζουν προβλήmicroατα επικοινωνίας microε microαθητές αλλοδαπούς και παλιννοστούντες

bull Να γίνεται επιmicroόρφωση και σε βιωmicroατικά σεmicroινάρια Σεmicroινάριο microε περιεχόmicroενο την ψυχοκοινωνική στήριξη των οικογενειών

bull Να γίνεται ενηmicroέρωση για τα βασικά σηmicroεία microορφολογίας συντακτικού γραmicromicroατικής των δύο πιο δηmicroοφιλών γλωσσών (Αλβανικά Ρώσικα) που χρησιmicroοποιούν ως microητρικές γλώσσες οι microαθητές Παρουσία υπευθύνων του προγράmicromicroατος κατά τη διδασκαλία περιοδικά

bull Να περιοριστεί η θεωρητική ενηmicroέρωση microόνο στη βιβλιογραφική ενηmicroέρωση ώστε ο εκπαιδευτικός να ανατρέξει microόνος του Είναι προτιmicroότερο τα σεmicroινάρια να είναι εργαστηριακά ή βιωmicroατικά

bull Να προηγείται η θεωρητική κατάρτιση και να έπονται πρακτικές διδασκαλίας Να υπάρχει πρόγραmicromicroα για την προσχολική εκπαίδευση Να προτείνονται τρόποι για την οmicroαλή ένταξη του παιδαγωγού στο σχολείο (προσχολική εκπαίδευση)

bull Να microην υπάρχει αλληλο-επικάλυψη στα θέmicroατα Να microη γίνονται σε microορφή διάλεξης αλλά σε εργαστήρια-πιο βιωmicroατικά

bull Να οργανώνονται σεmicroινάρια επιmicroόρφωσης ειδικά για τους νηπιαγωγούς microε προτάσεις και υλικό για την προσχολική εκπαίδευση ή τουλάχιστον τα σεmicroινάρια που απευθύνονται σε όλους τους εκπαιδευτικούς να λαmicroβάνουν υπόψη τους και τους νηπιαγωγούς

bull Να υπάρχουν περισσότερα εργαστήρια βιωmicroατικού τύπου παρά θεωρίας

bull Να έχει 3ωρη διάρκεια Να συmicromicroετέχουν καθηγητές πανεπιστηmicroίου όσον αφορά θέmicroατα γλώσσας Να καταπιάνεται microε πρακτικά προβλήmicroατα πιο χειροπιαστά όπως παράθεση παραδειγmicroάτων Απαλοιφή του microεταmicroοντερνιστικού τρόπου θέασης πάνω στη γλώσσα

bull Μεγαλύτερη διάρκεια Περισσότερες εισηγήσεις από γλωσσολόγους σχετικά microε τον τρόπο διδασκαλίας της γλώσσας στα αλλόγλωσσα Νέες εκπαιδευτικές microέθοδοι για καλύτερη διδασκαλία της γλώσσας

229

bull Μεγαλύτερη έmicroφαση στη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης στα πλαίσια του συγκεκριmicroένου προγράmicromicroατος (πχ περισσότερες συναντήσεις microόνο όσων συmicromicroετέχουν στο πρόγραmicromicroα)

bull Μερικές συνεδρίες είχαν περιεχόmicroενο πολύ γενικό για το ρατσισmicroό και την ιστορία διαπολιτισmicroικής εκπαίδευσης Θα ήταν προτιmicroότερο να αναφέρονταν περισσότερο στα προβλήmicroατα που προκύπτουν την ώρα της διδασκαλίας και πώς να αντιmicroετωπίζουmicroε συνθετότερα προβλήmicroατα

bull Μέτριο

bull Σε γενικές γραmicromicroές ήταν πάρα πολύ καλό και πλήρες σε microερικά θέmicroατα αλλά θα ήταν καλύτερο να γίνονται περισσότερες επιmicroορφώσεις

bull Σε πολύ υψηλό επίπεδο

bull Τα θέmicroατα που συζητήθηκαν microας βοήθησαν στο έργο microας αλλά θα έπρεπε να γίνονται πιο συχνά τέτοιου είδους σεmicroινάρια

bull Τα σεmicroινάρια επιmicroόρφωσης εξέταζαν τα θέmicroατά τους σε βάθος Μας παρείχαν σηmicroαντικές ιδέες ως προς την υλοποίηση της διδακτικής διαδικασίας και την προσέγγιση των αλλοδαπών microαθητών

bull Τα σεmicroινάρια επιmicroόρφωσης είναι αναγκαίο να εστιαστούν περισσότερο σε ζητήmicroατα διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας σε αλλοδαπούς microαθητές και σε πρακτικές αξιοποίησης του διδακτικού υλικού κατά τάξη και επίπεδο γλωσσοmicroάθειας της ελληνικής

bull Τα σεmicroινάρια που διοργανώθηκαν στη Θεσσαλονίκη είναι από κάθε άποψη άψογα Πραγmicroατικά υπήρξαν το δυνατό σηmicroείο του προγράmicromicroατος microε τη συmicromicroετοχή αξιόλογων επιστηmicroόνων

bull Τα σεmicroινάρια να είναι βιωmicroατικού τύπου

bull Τα σεmicroινάρια ήταν πολύ ενδιαφέροντα και βοήθησαν πολύ Εύχοmicroαι να συνεχιστούν και την επόmicroενη χρονιά

bull Σεmicroινάρια επιmicroόρφωσης για τους νηπιαγωγούς Εmicroπλουτισmicroός των σεmicroιναρίων microε άλλους τοmicroείς (microουσική θεατρική αγωγήhellip) που έχουν άmicroεση σχέση microε τη γλώσσα

bull Σεmicroινάρια βιωmicroατικού τύπου Πρακτικές οδηγίες εφαρmicroογής του διδακτικού υλικού

bull Σεmicroινάριο Profile

bull Σαφώς είναι πολύ σηmicroαντική η ενηmicroέρωση των εκπαιδευτικών για τις πραγmicroατικές διαστάσεις του θέmicroατος αυτού που αφορά στην είσοδο των παιδιών αλλοδαπών στα ελληνικά σχολεία Θα έπρεπε λοιπόν να υπάρχει microια γενική ενηmicroέρωση σε σχέση microε τα στοιχεία και τις σ

230

bull Το επίπεδο των σεmicroιναρίων ήταν ικανοποιητικό Θα ήταν ενδιαφέρον να εστιάζουmicroε περισσότερο σε ζητήmicroατα πρακτικής φύσης δηλαδή σε ότι αφορά την καθηmicroερινότητα εκπαιδευτικών και νήπιων έτσι ώστε να διεξάγεται οmicroαλά το ηmicroερήσιο πρόγραmicromicroα

bull Το περιεχόmicroενο του σεmicroιναρίου επιmicroόρφωσης ανταποκρινόταν στην αντιmicroετώπιση προβληmicroάτων που αντιmicroετώπισα microε τους microαθητές Βέβαια καλό θα ήταν στα σεmicroινάρια να υπάρχουν περισσότερες επιmicroορφώσεις εργαστηριακού τύπου

bull Το περιεχόmicroενο του σεmicroιναρίου επιmicroόρφωσης πρέπει να έχει χρηστική αξία εκτός από τις γενικές θεωρητικές κατευθύνσεις

bull Το περιεχόmicroενο του σεmicroιναρίου επιmicroόρφωσης κάλυψε κάθε microου απορία και microε βοήθησε ουσιαστικά στη διδασκαλία

bull Το περιεχόmicroενο του σεmicroιναρίου επιmicroόρφωσης υπήρξε πλούσιο σε θεmicroατικές ενότητες οι οποίες συνέβαλαν αδιαmicroφισβήτητα στην καλύτερη κατανόηση της διαδικασίας σχολικής ένταξης των microαθητών microε microεταναστευτικό υπόβαθρο

bull Το περιεχόmicroενο του σεmicroιναρίου επιmicroόρφωσης ήταν πολύ καλό ∆όθηκε έmicroφαση στη διδασκαλία της επικοινωνιακής γλώσσας Οι εmicroπλεκόmicroενες οmicroάδες οι γονείς τα παιδιά και οι εκπαιδευτικοί αντιmicroετωπίστηκαν ως ενιαίο σύνολο προκειmicroένου να αντιmicroετωπιστούν τα προβλήmicroατα στο σχολείο

bull Το περιεχόmicroενο του σεmicroιναρίου επιmicroόρφωσης ήταν κατατοπιστικό πολύ ενηmicroερωτικό πλούσιο καλλιεργούσε και ενέπνεε για να εργαστούmicroε microε τους αλλοδαπούς microαθητές

bull Το περιεχόmicroενο του σεmicroιναρίου βοήθησε στην απόκτηση γνώσεων και τη κατανόηση από τους εκπαιδευτικούς των απαιτήσεων για τη διδασκαλία της ελληνικής στους αλλοδαπούς microαθητές

bull Το περιεχόmicroενο του σεmicroιναρίου θα πρέπει να ανταποκρίνεται στον τίτλο του Επίσης θα πρέπει να χρησιmicroοποιεί παραδείγmicroατα από την πραγmicroατική σχολική ζωή

bull Το περιεχόmicroενο του σεmicroιναρίου microας βοήθησε να προσεγγίσουmicroε microε διαφορετικό microάτι microαθητές microε άλλο γλωσσικό και πολιτισmicroικό υπόβαθρο και να εφαρmicroόζουmicroε microια σειρά από δραστηριότητες βιωmicroατικού τύπου

bull Το περιεχόmicroενο του σεmicroιναρίου υστερούσε κατά τη γνώmicroη microου στο εργαστηριακό microέρος ∆ηλαδή πολλές φορές είχε αρκετή θεωρία και καθόλου δραστηριότητες

bull Το νηπιαγωγείο να microη βρίσκεται διαρκώς στη σκιά του δηmicroοτικού Έχει τις δικές του εξατοmicroικευmicroένες ανάγκες

bull Το σεmicroινάριο επιmicroόρφωσης ήταν αρκετά κατατοπιστικό καλό θα ήταν όmicroως να εmicroπλουτιστεί microε περισσότερες βιωmicroατικού τύπου παρατηρήσεις- επισηmicroάνσεις

231

bull Το σεmicroινάριο επιmicroόρφωσης ήταν πολύ εποικοδοmicroητικό Έγινε ενηmicroέρωση ανταλλάχτηκαν απόψεις τέθηκαν προβληmicroατισmicroοί Περισσότερη ενηmicroέρωση και συχνότερη επιmicroόρφωση

bull Το σεmicroινάριο επιmicroόρφωσης ήταν πολύ καλό Στόχευε στα προβλήmicroατα που αντιmicroετώπιζα καθηmicroερινά και microε βοήθησε πολύ

bull Το σεmicroινάριο επιmicroόρφωσης ήταν καλό Θα προτιmicroούσα να ήταν εργαστηριακού ή βιωmicroατικού τύπου και να αναφερόταν περισσότερο στην προσχολική εκπαίδευση

bull Το υλικό να ανταποκρίνεται στην ηλικία των συγκεκριmicroένων παιδιών δηλαδή νήπια και προνήπια

bull Το portfolio είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον ∆εν καλύφτηκα παρά τις προσπάθειες της επιmicroορφώτριας Ίσως χρειαζόταν άλλο έντυπο υλικό από αυτό του δηmicroοτικού και περισσότερες οδηγίες

bull Συχνότερες επιmicroορφώσεις λιγότερων ωρών Κάθε επιmicroόρφωση να έχει ένα θεmicroατικό κέντρο

bull Στα σεmicroινάρια δόθηκε ιδιαίτερη σηmicroασία στο θεωρητικό επίπεδο επιmicroόρφωσης Η πρακτική εφαρmicroογή όmicroως των ιδεών και των θεωριών παραγκωνίστηκε Ίσως η επέκταση της διάρκειας των σεmicroιναρίων να βοηθούσε στην ανάλυση κι αυτού του τοmicroέα

232


∆ιευθυντών εκπαιδευτικών γονέων microαθητών

2

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Σελ

1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗ ΑΛΛΟ∆ΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α

3

2 ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 11

3 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 20

4 ΠΟΡΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ 45

41 ΠΛΑΙΣΙΟ 45

42 ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

49

Άξονας 1 Παιδαγωγική παρακολούθηση στήριξη και ένταξη microαθητών στο σχολείο

49

Άξονας 2 Ενηmicroέρωση ndash Επιmicroόρφωση microελών της εκπαιδευτικής κοινότητας 65

Άξονας 3 Ψυχοκοινωνική υποστήριξη εκπαιδευτικών microαθητών και οικογένειας

72

Άξονας 5 Αναπαραγωγή- Παραγωγή Βοηθητικού Υλικού 79

ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 82

5 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΜΠΕΙΡΙΚΩΝ ∆Ε∆ΟΜΕΝΩΝ 86

51 ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ∆ΙΕΥΘΥΝΤΩΝ 86

52 ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 99

53 ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΩΝ 115

54 ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 135

55 ∆ΕΛΤΙΟ ΜΑΘΗΤΗ ndashΕΝΙΣΧΥΤΙΚΗ ∆Ι∆ΑΣΚΑΛΙΑ Αξιολόγηση αποτελεσmicroάτων ενισχυτικής διδασκαλίας

159

6 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 186

7 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ 193

7 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 195

1 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΩΝ ΣΕ ΑΝΟΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 195


3



ΕΛΛΑ∆Α



























4

































5

































6






















από 504










7


























8






























9






























10






























11































12






χρόνια























σκοπό και


13


τα microέτρα













σκοπό

















14































15






























16
































17




























18





























19






















20











ζωής



















21







σύστηmicroα









22


ΥΠΟΕΡΓΑ





οργάνωση
























23






σχολεία






42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45















24










42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45



35611




19




42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45







Ιωαννίνων



25

42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45








42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45








42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45












26















επίσης













κοινωνία


27












κτλ)

37 ΚΩ∆

(95)


∆ΙΑΚΡΙΤΟΥ





(98)


(99)





42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45





ίδ



7500






7500







28




42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45























37 ΚΩ∆

(95)



ΦΑ (96)




(98)


(99)


ΣΥΝΟΛΟ 72000

29














42

ΚΩ∆ΙΚ

ΟΣ




44 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(101)

45

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΤΙΣΜΕΝΗ

ΠΟΣΟΤΗΤΑ

(102)







Ελλάδ

α


α



30





























31






























32






























τάξη

33












∆ικτύου












ΥΠΕΠΘ





34








35


ΚΑΤΑ


42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ



44 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(101)

45























36











37

ΚΩ∆

(95)


∆ΙΑΚΡΙΤΟΥ

ΤΜΗΜΑΤΟΣ

ΦΑ (96)

39



40 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(98)

41


ΟΣ

(99)

35204

00


ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ


120000

ΣΥΝΟΛΟ 120000







37



έργου


























38












αγωγής
















39





37

ΚΩ∆

(95)


∆ΙΑΚΡΙΤΟΥ

ΤΜΗΜΑΤΟΣ

ΦΑ (96)

39



40 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(98)

41


ΟΣ

(99)

32704

00


10000

32706

00

ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ -

ΗΜΕΡΙ∆ΕΣ

10 Πλήθος

245000

32707

00


ΥΛΙΚΟΥ

10000 Πλήθος

113500

ΣΥΝΟΛΟ 368500




42

ΚΩ∆ΙΚ

ΟΣ



44 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(101)

45


ΜΕΝΗ


40

























41




Κατηγορία

στόχου






στελεχών





συνέδρια

∆ιανοmicroή


υλικού

∆ιανοmicroή


ού υλικού


δικτύων

Παροχή


υλικού και


σχολεία



υλικού



κατά τη







του




της


στελεχών


του έργου




υλικού στα




Στο έργο




και




συνέδρια

Το έργο


ν να


2000



ας


ς



Το έργο


ν να


2000



ας


δίνοντας


ό υλικό




πέντε


της χώρας










του



να


7000


της



και λοιπά

microέλη της



Κατά τη



ών



η


των


ν γύρω από








του


ς


η


των




Στο έργο




ού υλικού

σε


ούς

Στο έργο






ούς

Η οργάνωση

της





τοπικών



42











και

Κατά τη



ών



η



της




microέθοδο






του


ς


η



της




Στο έργο




υλικού σε



ς

Στο έργο







Η οργάνωση

της



της


ανήκε στην

ευθύνη των

τοπικών

δικτύων


Προσφορά

κανονικής




του έργου



των


για την



της




έργου





για την





Το έργο


να


1800




σε 600



ς



του έργου


η βελτίωση


της



microέσω της


ησης της

κοινής

γνώmicroης


του έργου




υλικού για


της



ς


του έργου




ού υλικού

για τη





του έργου



δικτύου

τοπικών


την



και της





Προσφορά

έκτακτης




του έργου



των


για την



της






έργου





για την







Το έργο


να


45 θερινά





ωφεληθούν

900


τες και

αλλοδαποί



του έργου


η βελτίωση


της





microέσω της


ησης της

κοινής

γνώmicroης


του έργου




υλικού για


της



ς των

θερινών



του έργου




ού υλικού

για τη







του έργου



δικτύου

τοπικών


την



και της


θερινών



43


ς





γνώmicroης


του έργου



των


ως



του


για την



γνώmicroης


έργου







του


για την



γνώmicroης

Η


ηση της

κοινής

γνώmicroης




τοπικών


του


ς


του έργου




υλικού για

την


οίηση των

γονέων ως


της κοινής

γνώmicroης


του έργου






ούς και



ως


αστών των

ιδεών του


ος στην

κοινή

γνώmicroη


του έργου






την



γνώmicroης

∆ίκτυο



έργου σε


Στο έργο




τοπικών


για την

οργάνωση



ς

Στο έργο



δικτύου

τοπικών






Στο έργο




τοπικών


για την

οργάνωση




Στο έργο




τοπικών


για την


θερινών




Στο έργο


ν η



τοπικών


για τη



υλικού σε

σχολεία

Στο έργο


ν η



τοπικών


για τη

διανοmicroή




ούς και



Το έργο


να


δίκτυο 115

περίπου





του



κλίmicroακα

∆ίκτυο




Το δίκτυο



του




και να




Το δίκτυο



του








Το δίκτυο


και

εποπτείας

του


ος



και να


Το δίκτυο



του


ς



και να



Το δίκτυο


ύ και

εποπτείας

του


τος


ν να


και να

Το δίκτυο


και

εποπτείας

του


ος


ν να


και να

Το έργο


να


δίκτυο

κεντρικών



και την



44

των


της





συνεδρίων


εποπτεύει




ού υλικού


διανοmicroή




ούς και



45


41 ΠΛΑΙΣΙΟ



























46







Αιγαίου






















47
































48




























49







∆ΗΜΟΤΙΚΟ






















50















σχολείων

Αριθmicroός


Αριθmicroός

microαθητών



Αθηνών



Αττικής

Πειραιώς)

139 547 1852



Θράκης

Σερρών 1 6 24

Κεντρικής



Πέλλας

Πιερίας


28

4

2

21

107

11

10

82

381

45

31

305

51

∆υτικής




Ιωαννίνων

Πρέβεζας

2

2

3

3

10

3

25

39

29



Λευκάδας

Ζακύνθου

7

7

1

2

9

7

2

2

80

60

16

20


Λάρισα

Μαγνησίας

10

6

2

7

6

2

53

38

15



Αχαΐας

Ηλείας

Κορινθίας

Λακωνίας

Μεσσηνίας

1

7

3

5

2

1

1

9

3

5

3

2

15

57

25

68

23

9


Λέσβού


12

8

14

41

33

44

256

139

182


Ρεθύmicroνου

Χανίων

7

2

29

23

4

84

158

28

601

52



ια

Σύνολο

Μαθητών

Σχολείων

Παρέmicroβασ

ης

Σύνολο



ων


Ενισχυτικ

ής

Μαθητές


Ενισχυτικ

ής

ΕΚΠΑ 25283 7169 547 1852

Αιγαίου 6446 1292 118 577

Κρήτης 5193 1081 111 787

Ιωαννίνων 6390 1002 52 385

Πάτρας 3928 718 23 197

ΑΠΘ 8882 2726 218 789

ΣΥΝΟΛΟ 56122 13988 1069 4587









microονάδων





53

































54
































55

































56
































57
































58































59







σχολείων

Αριθmicroός


Αριθmicroός

microαθητών



Αθηνών



Αττικής

Πειραιώς)

55 78 1336

Κεντρικής



Πέλλας

Πιερίας


14

7

1

7

27

10

3

17

139

36

8

77

Στερεάς

Ελλάδας

Βοιωτίας

Εύβοιας

Φθιώτιδα

3

5

35

5

5

51

85

48

883


Αχαΐας

Ηλείας

2

4

1

2

7

1

27

41

7



2

3

2

4

24

22

60


Ρεθύmicroνου

Χανίων

1

1

5

3

3

10

6

29

32










Πανεπιστή

microια

Σύνολο

Μαθητών

Σχολείων

Παρέmicroβασ

ης

Σύνολο



ων



ς

Μαθητές



ς

ΕΚΠΑ 2360 837 139 2352

Αιγαίου 131 41 6 46

Κρήτης 219 67 16 67

Πάτρας 247 90 10 75

ΑΠΘ 934 363 57 260

ΣΥΝΟΛΟ 3891 1398 228 2800

61



























ακολουθεί


62


σχολείων

Σύνολο

microαθητών

Σύνολο



Αριθmicroός


Αττική 3 494 208 21

Χανίων 12 2000 468 24


ΣΥΝΟΛΟ 21 3388 873 56















σχέδια







63


microαθητών




























64






























microαθητών

65























ες

Στελεχών

εκπαίδευσ

ης


ς

Ενδοσχολι

κές

66

Αριθmicroός

Σεmicroριων


Αρεπιmicroορ

ων

2100 120 120 80

Αριθmicroός

Σεmicroριων


Αρεπιmicroορ

ων

1400 120 90 60

Αριθmicroός

Σεmicroριων


ος

Αρεπιmicroορ

ων

400 60 90 60

Αριθmicroός

Σεmicroριων


Ιόνια

Νησιά


ων

1200 120 120 80

Αριθmicroός

Σεmicroριων


Αρεπιmicroορ

ων

500 60 90 60

Αριθmicroός

Σεmicroριων

5 4 3 3 Κρήτη

Αρεπιmicroορ

ων

500 120 90 60


ν

61 20 20 20 Σύνολο


microενων

6100 600 600 400

67




















Ελλάδα

12 1004

Αιγαίο 11 568

Κρήτη 8 319





68













Ποσοστό



στελέχη


5500 4246 772


Σύνολο


7700 5717 742











69






























70

































71

































72





























73































74







σχολείων

Σύνολο

microαθητών


amp


Αριθmicroός


Αττική 32 5358 936 58


Κρήτης 20 3274 745 30

Αιγαίου 32 5980 1193 105



ΣΥΝΟΛΟ 99 17725 3630 217



σχολείων

Σύνολο

microαθητών


amp


Αριθmicroός


Αττική 25 728 157 33

Αιγαίου 5 131 41 6



ΣΥΝΟΛΟ 35 1044 266 44

75
































76




κοινότητα




























77






























78
































79




























80




ΣΥΝΟΛΟ


40223


Ν21



Ν28


38



3510

32158


81





∆ΗΜΟΤΙΚΟ 0

∆1



∆6












82













2007













πιστώσεων




1



2





3






4





5



84



6





7




9





12



13




ΣΥΝΟΛΟ 6976625 44981166 645






























86

Φύλο

Frequency Percent

Valid

Percent

Ανδρας 93 596 596

Γυναίκα 63 404 404

Σύνολο 156 1000 1000


Frequency Percent

Valid

Percent

Αθηνα 38 244 244


Πάτρα 20 128 128


Κρήτη 10 64 64

Σύνολο 156 1000 1000








87













δείγmicroα








Frequency Percent

Valid

Percent

Ένα χρόνο 118 756 756

∆υο χρόνια 20 128 128



πάνω 12 77 77

Σύνολο 156 1000 1000

88



























άξονα






89



Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 137 878 878

πολύ 18 115 115


Σύνολο 156 1000 1000





Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 51 327 327


λίγο 1 6 6

Σύνολο 156 1000 1000

90










Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 56 359 359


λίγο 3 19 19

Σύνολο 156 1000 1000



Frequency Percent

Valid

Percent


Πολύ 56 359 359


Λίγο 2 13 13

Σύνολο 156 1000 1000

91








Frequency Percent

Valid

Percent




οχι 4 26 26



Σύνολο 156 1000 1000











92




Frequency Percent

Valid

Percent






Σύνολο 156 1000 1000











Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 59 378 378

93


λίγο 6 38 38


Σύνολο 156 1000 1000





















Frequency Percent

Valid

Percent


94

πολύ 41 263 263


λίγο 33 212 212

καθόλου 23 147 147

Σύνολο 156 1000 1000











Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 61 391 396


λίγο 11 71 71


Σύνολο 154 987 1000

Missing 2 13

95

System



Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 67 429 429


λίγο 9 58 58


Σύνολο 156 1000 1000

















96













Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 73 468 468


λίγο 5 32 32


Σύνολο 156 1000 1000






97




























98





microαθητών























99









αλλοδαποί









Άγιος











100










Ιράκ 15 10 Ιράκ 15 10






Κροατία 1 1

Μαρόκο 1 1







ΠΓ∆Μ 5 3 ΠΓ∆Μ 6 4


101






Τσεχία 1 1


Total 1442 1000 Total 1442 1000





Percent

Αθήνα 398 276 276


Πάτρα 154 107 107


Κρήτη 134 93 93

Total 1442 1000 1000






102




Φύλο


Percent

αγόρι 854 592 592

κορίτσι 588 408 408

Total 1442 1000 1000











Percent

Α 884 613 706

Β 101 70 81

Γ 87 60 69

∆ 86 60 69

Ε 57 40 46

ΣΤ 37 26 30

Total 1252 868 1000

103

Missing

System

190 132

Total 1442 1000





109

135

177

138

157

160

123

Missing

ΣΤ

Ε

∆

Γ

Β

Α








104



Percent

0 311 216 242

1 325 225 253

2 239 166 186

3 148 103 115

4 167 116 130

5 92 64 72

6 4 3 3

Total 1286 892 1000

Missing

System

156 108

Total 1442 1000













ενα 41 28 29

105

δυο 105 73 76

τρεις 74 51 53


πεντε 148 103 106

εξι 841 583 605

Total 1390 964 1000

Missing

System 52 36

Total 1442 1000










ναι 702 487 517

οχι 656 455 483

Total 1358 942 1000

Missing

System 84 58

Total 1442 1000

106






παρα πολυ 774 537 540

πολυ 455 316 317


λιγο 69 48 48


Total 1434 994 1000

Missing

System 8 6

Total 1442 1000









πάρα πολύ 610 423 429

πολύ 536 372 377


107

λίγο 86 60 61


Total 1421 985 1000

Missing

System 21 15

Total 1442 1000




















microου


108

πάρα πολύ 641 445 449

πολύ 534 370 374


λίγο 62 43 43


Total 1428 990 1000

Missing

System 14 10

Total 1442 1000


Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 692 480 483

πολύ 532 369 371


λίγο 47 33 33


Total 1433 994 1000

Missing

System 9 6

Total 1442 1000

109



τους




πολύraquo










πάρα πολύ 999 693 701

Πολύ 371 257 260


Λίγο 20 14 14


Total 1425 988 1000

Missing

System 17 12

Total 1442 1000

110







πάρα πολύ 944 655 665

πολύ 391 271 275


λίγο 21 15 15


Total 1420 985 1000


Total 1442 1000













111



πάρα πολύ 475 527 623

πολύ 230 266 263


λίγο 66 57 3


Total 1000 1000 1000






πάρα πολύ 979 679 698

πολύ 346 240 247


λίγο 24 17 17


Total 1402 972 1000

Missing

System 40 28

Total 1442 1000

112









190 132 132



∆εν ξέρω 43 30 30





Γιατρός 149 103 103














Ιερεύς 1 1 1


113

















Total 1442 1000 1000

114











Αθήνα 85 371 371


Πάτρα 20 87 87


Κρήτη 22 96 96

Total 229 1000 1000




Ιδιότητα



∆άσκαλος 55 240 244


∆άσκαλος 24 105 107




Total 225 983 1000

Missing System 4 17

115

Total 229 1000













0-5 159 694 733

6-10 21 92 97

11-15 10 44 46

16-20 9 39 41

21-25 10 44 46

26-30 7 31 32

31+ 1 4 5

Total 217 948 1000


Total 229 1000







116






Frequency Percent

Valid

Percent

ένα 48 210 216

δυο 58 253 261

τρία 39 170 176


Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000



















117





σαφή










Frequency Percent

Valid

Percent




microικρό 1 4 5

Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000







118

Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 127 555 572


λίγο 3 13 14


Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000

















Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 122 533 545

119


λίγο 1 4 4

Total 224 978 1000

Missing

System 5 22

Total 229 1000


Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 117 511 522


λίγο 3 13 13

Total 224 978 1000

Missing System 5 22

Total 229 1000


Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 130 568 580

πολύ 77 336 344


λίγο 2 9 9

Total 224 978 1000

Missing

System 5 22

Total 229 1000


120

Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 102 445 455

πολύ 94 410 420


λίγο 8 35 36


Total 224 978 1000

Missing

System 5 22

Total 229 1000


Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 106 463 475


λίγο 5 22 22

Total 223 974 1000

Missing

System 6 26

Total 229 1000









121







Frequenc

y

Percen

t

Valid

Percent

Frequenc

y

Percen

t

Valid

Percent

πάρα

πολύ 43 188 192 75 328 335

πολύ 104 454 464 105 459 469

έτσι κ

έτσι 65 284 290 41 179 183

λίγο 10 44 45 1 04 04

καθόλου 2 09 09 2 09 09

Total 224 978 100 224 978 100

Missing

System 5 22 5 22

Total 229 100 229 100











122

Frequency

Perce

nt

Valid

Percent


πολύ 103 450 464


λίγο 11 48 50


Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000




ακολουθεί


γονείς



σχολείου

Frequenc

y

Percen

t

Valid

Percent

Frequenc

y

Percen

t

Valid

Percent

πάρα

πολύ 26 114 118 22 96 100

πολύ 78 341 355 81 354 367

έτσι και

έτσι 77 336 350 81 354 367

λίγο 27 118 123 19 83 86

καθόλου 12 52 55 18 79 81

Total 220 961 100 221 965 100

Missing

System 9 39 8 35

Total 229 100 229 100

123















Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 103 450 464


λίγο 5 22 23


Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000






124









Frequency Percent

Valid

Percent





Total 227 991 1000

Missing System 2 9

Total 229 1000








τύπου


τύπου

Percent

Valid

Percent Percent

Valid

Percent Percent

Valid

Percent Percent

Valid

Percent

πολύ

αξιόλογη 201 223 380 420 358 398 646 712

αξιόλογη 323 359 306 338 323 359 179 197

125

λίγο

αξιόλογη 183 204 179 198 131 146 52 58

καθόλου

αξιόλογη 192 214 39 43 87 97 31 34

Total 900 100 904 100 900 100 908 100

System 1004 96 100 92

100 100 100 100















δεύτερης

εφαρmicroογή


υλικού


στήριξη

Perce

nt

Valid

Percen

t

Perce

nt

Valid

Percen

t

Percen

t

Valid

Percen

t

Percen

t

Valid

Percen

t

πολύ

αξιόλογη 515 562 528 573 319 346 332 396

αξιόλογη 258 281 258 280 371 403 314 375

λίγο αξιόλογη 92 100 100 109 157 171 114 135

καθόλου

αξιόλογη 52 57 35 38 74 81 79 94

126

Total 917 1000 921 100 921 100 838 100

Missing

System 83 79 79 162

Σύνολο 1000 100 100 100

























bull case studies


127





















υλικού












128































129











Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 88 384 411


λίγο 8 35 37


Total 214 934 1000


Total 229 1000











130



Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 155 677 680

πολύ 63 275 276


λίγο 1 4 4


Total 228 996 1000

Missing

System 1 4

Total 229 1000





Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 192 838 842

πολύ 33 144 145


λίγο 1 4 4

Total 228 996 1000

Missing System 1 4

Total 229 1000





131










συνέχεια



















γνώσεων


132



επίπεδο












προχωρά

















133



bull Κανένα














microαθητές










σχολείου






134





1 Εισαγωγή

























135

































136



αριθmicroός





Κρήτη 98 99














φύλο

αριθmicroός




137
















φύλο



Ν Ν

microέχρι 30 11 59 131 296

30 έως 40 113 611 273 616

40 και πάνω 61 330 39 88

Σύνολο 185 1000 443 1000


138




















Ν




Αλγερία 2 2


Βέλγιο 1 1



139



Γκάνα 1 1

∆ανία 1 1

Ελβετία 1 1

Ελλάδα 51 51

Ινδία 14 14

Ιράκ 11 11

Ιράν 1 1

Ισραήλ 1 1


Κίνα 3 3


Ουαλία 1 1




ΠΓ∆Μ 3 3



Ρωσία 25 25


Σερβία 5 5

Συρία 12 12

Τουρκία 3 3

140















Ν



Αλγερία 2 2




Βέλγιο 1 1




Γαλλία 1 1

141




∆ανία 2 2

Ελλάδα 17 17


Ινδία 14 14

Ιράκ 11 11

Ιράν 1 1


Καναδάς 2 2

Κίνα 3 3

Κροατία 1 1


Μαρόκο 1 1


Ουαλία 1 1





ΠΓ∆Μ 1 1




142

Ρωσία 36 36


Σερβία 6 6

Συρία 11 11

Τουρκία 3 3
























143




Ν


Καλά 293 300


Λίγο 128 131






Ν


Καλά 172 182


Λίγο 219 231




144
















S=016)




φύλο



Ν Ν

πολύ καλά 82 288 135 210

Καλά 82 288 194 301

Μέτρια 73 256 159 247

Λίγο 32 112 90 140

πολύ λίγο 16 56 66 102

Σύνολο 285 1000 644 1000

145



φύλο



Ν Ν

πολύ καλά 31 111 42 68

Καλά 55 197 107 172

Μέτρια 59 211 139 224

λίγο 65 233 144 232

πολύ λίγο 69 247 189 304

Σύνολο 279 1000 621 1000












146








πίνακας


γεννήσεως



Ν
















147










Ν



















148



σχολείου


Ν


συχνά 171 175



















149












Ν


καλά 265 276


λίγο 118 123












150






οmicroιλίες

Count


microία 247 265

δύο 120 129

















151


Ν


πολύ 295 415


λίγο 57 80















Ν


πολύ 296 425


λίγο 62 89

152














Ν


πολύ 207 298


λίγο 107 154









153














Ν


πολύ 366 381


λίγο 37 39











154



Ν


πολύ 385 405


λίγο 65 68














Count


πολύ 326 381


λίγο 53 62


155

Total 855 1000
















συνέχιση

Count


πολύ 253 266


λίγο 10 11


Total 951 1000



156












Ν


πολύ 251 260


λίγο 6 6












157













θετική

158


























(1 έως 8)


(1 έως 8)


(1 έως 8)


(1 έως 8)


κειmicroένων


(1 έως 8)


(1 έως 8)

159


(1 έως 8)


(1 έως 8)


(1 έως 8)


(1 έως 8)




























160




















0

50

100

150

200

250

300

Coun

t


161

Ηλικία






ηλικία

Φύλο




6 7 8 9 10 11 12 13 14ηλικία

0

50

100

150

200

250

Coun

t


162











0

200

400

600

800

1000

1200

Coun


579

3553

23

309

0

10

20

30

40

50

60


163


















0

5

10

15

20


164












0

5

10

15

20


165















0

5

10

15

20


166











0

5

10

15

20


167
















0

5

10

15

20


168










0

5

10

15

20

25

30

Perc

ent


169













0

5

10

15

20

25

30

Perc

ent


170
















0

5

10

15

20

25

Perc

ent


171














0

10

20

30

Perc

ent


172














0

5

10

15

20

25

30

Perc

ent


173














0

5

10

15

20

25

30

Perc

ent


174





0

20

40

60

80

100

Coun

t


175





0

20

40

60

80

100

Coun

t


176





0

20

40

60

80

100

Cou

nt


177





0

20

40

60

80

100

Coun

t


178
















0

20

40

60

80

Coun

t


179








τάξη

000

050

100

150

200

Mean

διαφ

ορά κ

ατανόη

σης



τάξη

000

050

100

150

200

250

Mean

διαφο

ρά επ

ικοινω

νίας


180







τάξη

000

050

100

150

200

250

Mea

n διαφ

ορά απ

όδοσ

ης


181







τάξη

000

050

100

150

200

250

Mea

n διαφ

ορά ανάγ

νωση

ς



τάξη

000

050

100

150

200

Mea

n διαφ

ορά προ

φορικού


182





φύλο

000

050

100

150

200

Mea

n διαφ

ορά κα

τανόησ

ης



φύλο

000

050

100

150

200

Mea

n διαφ

ορά επ

ικοινω

νίας


183








000

050

100

150

200

Mea

n διαφ

ορά πρ

οφορ

ικού



000

050

100

150

200

Mean

διαφο

ρά από

δοση

ς


184




φύλο

000

050

100

150

200

Mean

διαφο

ρά ανάγνωσ

ης


185
























έρευνας






186
































187






























188






























189




























190




















ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ









σχολείο

191






























192










microαθητές

193





Αθήνα







2007 σελ 39-99


Gutenberg






σελ 147-175










194


Αθήνα



Αθήνα





09011984






195



196















197























198





















199



















200





















201





















202

















203

























204








205



















206





















207


















208
















209



















210















bull Κανένα







211




















212





















213











214
















215













216














217


















218
















219















220











bull Καmicroία






221















222
















223












bull Τέλεια

224




















225




















226



















227








bull Καmicroία








228














229



bull Μέτριο













230














231








232



3



ΕΛΛΑ∆Α



























4

































5

































6






















από 504










7


























8






























9






























10






























11































12






χρόνια























σκοπό και


13


τα microέτρα













σκοπό

















14































15






























16
































17




























18





























19






















20











ζωής



















21







σύστηmicroα









22


ΥΠΟΕΡΓΑ





οργάνωση
























23






σχολεία






42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45















24










42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45



35611




19




42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45







Ιωαννίνων



25

42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45








42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45








42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45












26















επίσης













κοινωνία


27












κτλ)

37 ΚΩ∆

(95)


∆ΙΑΚΡΙΤΟΥ





(98)


(99)





42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45





ίδ



7500






7500







28




42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45























37 ΚΩ∆

(95)



ΦΑ (96)




(98)


(99)


ΣΥΝΟΛΟ 72000

29














42

ΚΩ∆ΙΚ

ΟΣ




44 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(101)

45

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΤΙΣΜΕΝΗ

ΠΟΣΟΤΗΤΑ

(102)







Ελλάδ

α


α



30





























31






























32






























τάξη

33












∆ικτύου












ΥΠΕΠΘ





34








35


ΚΑΤΑ


42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ



44 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(101)

45























36











37

ΚΩ∆

(95)


∆ΙΑΚΡΙΤΟΥ

ΤΜΗΜΑΤΟΣ

ΦΑ (96)

39



40 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(98)

41


ΟΣ

(99)

35204

00


ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ


120000

ΣΥΝΟΛΟ 120000







37



έργου


























38












αγωγής
















39





37

ΚΩ∆

(95)


∆ΙΑΚΡΙΤΟΥ

ΤΜΗΜΑΤΟΣ

ΦΑ (96)

39



40 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(98)

41


ΟΣ

(99)

32704

00


10000

32706

00

ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ -

ΗΜΕΡΙ∆ΕΣ

10 Πλήθος

245000

32707

00


ΥΛΙΚΟΥ

10000 Πλήθος

113500

ΣΥΝΟΛΟ 368500




42

ΚΩ∆ΙΚ

ΟΣ



44 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(101)

45


ΜΕΝΗ


40

























41




Κατηγορία

στόχου






στελεχών





συνέδρια

∆ιανοmicroή


υλικού

∆ιανοmicroή


ού υλικού


δικτύων

Παροχή


υλικού και


σχολεία



υλικού



κατά τη







του




της


στελεχών


του έργου




υλικού στα




Στο έργο




και




συνέδρια

Το έργο


ν να


2000



ας


ς



Το έργο


ν να


2000



ας


δίνοντας


ό υλικό




πέντε


της χώρας










του



να


7000


της



και λοιπά

microέλη της



Κατά τη



ών



η


των


ν γύρω από








του


ς


η


των




Στο έργο




ού υλικού

σε


ούς

Στο έργο






ούς

Η οργάνωση

της





τοπικών



42











και

Κατά τη



ών



η



της




microέθοδο






του


ς


η



της




Στο έργο




υλικού σε



ς

Στο έργο







Η οργάνωση

της



της


ανήκε στην

ευθύνη των

τοπικών

δικτύων


Προσφορά

κανονικής




του έργου



των


για την



της




έργου





για την





Το έργο


να


1800




σε 600



ς



του έργου


η βελτίωση


της



microέσω της


ησης της

κοινής

γνώmicroης


του έργου




υλικού για


της



ς


του έργου




ού υλικού

για τη





του έργου



δικτύου

τοπικών


την



και της





Προσφορά

έκτακτης




του έργου



των


για την



της






έργου





για την







Το έργο


να


45 θερινά





ωφεληθούν

900


τες και

αλλοδαποί



του έργου


η βελτίωση


της





microέσω της


ησης της

κοινής

γνώmicroης


του έργου




υλικού για


της



ς των

θερινών



του έργου




ού υλικού

για τη







του έργου



δικτύου

τοπικών


την



και της


θερινών



43


ς





γνώmicroης


του έργου



των


ως



του


για την



γνώmicroης


έργου







του


για την



γνώmicroης

Η


ηση της

κοινής

γνώmicroης




τοπικών


του


ς


του έργου




υλικού για

την


οίηση των

γονέων ως


της κοινής

γνώmicroης


του έργου






ούς και



ως


αστών των

ιδεών του


ος στην

κοινή

γνώmicroη


του έργου






την



γνώmicroης

∆ίκτυο



έργου σε


Στο έργο




τοπικών


για την

οργάνωση



ς

Στο έργο



δικτύου

τοπικών






Στο έργο




τοπικών


για την

οργάνωση




Στο έργο




τοπικών


για την


θερινών




Στο έργο


ν η



τοπικών


για τη



υλικού σε

σχολεία

Στο έργο


ν η



τοπικών


για τη

διανοmicroή




ούς και



Το έργο


να


δίκτυο 115

περίπου





του



κλίmicroακα

∆ίκτυο




Το δίκτυο



του




και να




Το δίκτυο



του








Το δίκτυο


και

εποπτείας

του


ος



και να


Το δίκτυο



του


ς



και να



Το δίκτυο


ύ και

εποπτείας

του


τος


ν να


και να

Το δίκτυο


και

εποπτείας

του


ος


ν να


και να

Το έργο


να


δίκτυο

κεντρικών



και την



44

των


της





συνεδρίων


εποπτεύει




ού υλικού


διανοmicroή




ούς και



45


41 ΠΛΑΙΣΙΟ



























46







Αιγαίου






















47
































48




























49







∆ΗΜΟΤΙΚΟ






















50















σχολείων

Αριθmicroός


Αριθmicroός

microαθητών



Αθηνών



Αττικής

Πειραιώς)

139 547 1852



Θράκης

Σερρών 1 6 24

Κεντρικής



Πέλλας

Πιερίας


28

4

2

21

107

11

10

82

381

45

31

305

51

∆υτικής




Ιωαννίνων

Πρέβεζας

2

2

3

3

10

3

25

39

29



Λευκάδας

Ζακύνθου

7

7

1

2

9

7

2

2

80

60

16

20


Λάρισα

Μαγνησίας

10

6

2

7

6

2

53

38

15



Αχαΐας

Ηλείας

Κορινθίας

Λακωνίας

Μεσσηνίας

1

7

3

5

2

1

1

9

3

5

3

2

15

57

25

68

23

9


Λέσβού


12

8

14

41

33

44

256

139

182


Ρεθύmicroνου

Χανίων

7

2

29

23

4

84

158

28

601

52



ια

Σύνολο

Μαθητών

Σχολείων

Παρέmicroβασ

ης

Σύνολο



ων


Ενισχυτικ

ής

Μαθητές


Ενισχυτικ

ής

ΕΚΠΑ 25283 7169 547 1852

Αιγαίου 6446 1292 118 577

Κρήτης 5193 1081 111 787

Ιωαννίνων 6390 1002 52 385

Πάτρας 3928 718 23 197

ΑΠΘ 8882 2726 218 789

ΣΥΝΟΛΟ 56122 13988 1069 4587









microονάδων





53

































54
































55

































56
































57
































58































59







σχολείων

Αριθmicroός


Αριθmicroός

microαθητών



Αθηνών



Αττικής

Πειραιώς)

55 78 1336

Κεντρικής



Πέλλας

Πιερίας


14

7

1

7

27

10

3

17

139

36

8

77

Στερεάς

Ελλάδας

Βοιωτίας

Εύβοιας

Φθιώτιδα

3

5

35

5

5

51

85

48

883


Αχαΐας

Ηλείας

2

4

1

2

7

1

27

41

7



2

3

2

4

24

22

60


Ρεθύmicroνου

Χανίων

1

1

5

3

3

10

6

29

32










Πανεπιστή

microια

Σύνολο

Μαθητών

Σχολείων

Παρέmicroβασ

ης

Σύνολο



ων



ς

Μαθητές



ς

ΕΚΠΑ 2360 837 139 2352

Αιγαίου 131 41 6 46

Κρήτης 219 67 16 67

Πάτρας 247 90 10 75

ΑΠΘ 934 363 57 260

ΣΥΝΟΛΟ 3891 1398 228 2800

61



























ακολουθεί


62


σχολείων

Σύνολο

microαθητών

Σύνολο



Αριθmicroός


Αττική 3 494 208 21

Χανίων 12 2000 468 24


ΣΥΝΟΛΟ 21 3388 873 56















σχέδια







63


microαθητών




























64






























microαθητών

65























ες

Στελεχών

εκπαίδευσ

ης


ς

Ενδοσχολι

κές

66

Αριθmicroός

Σεmicroριων


Αρεπιmicroορ

ων

2100 120 120 80

Αριθmicroός

Σεmicroριων


Αρεπιmicroορ

ων

1400 120 90 60

Αριθmicroός

Σεmicroριων


ος

Αρεπιmicroορ

ων

400 60 90 60

Αριθmicroός

Σεmicroριων


Ιόνια

Νησιά


ων

1200 120 120 80

Αριθmicroός

Σεmicroριων


Αρεπιmicroορ

ων

500 60 90 60

Αριθmicroός

Σεmicroριων

5 4 3 3 Κρήτη

Αρεπιmicroορ

ων

500 120 90 60


ν

61 20 20 20 Σύνολο


microενων

6100 600 600 400

67




















Ελλάδα

12 1004

Αιγαίο 11 568

Κρήτη 8 319





68













Ποσοστό



στελέχη


5500 4246 772


Σύνολο


7700 5717 742











69






























70

































71

































72





























73































74







σχολείων

Σύνολο

microαθητών


amp


Αριθmicroός


Αττική 32 5358 936 58


Κρήτης 20 3274 745 30

Αιγαίου 32 5980 1193 105



ΣΥΝΟΛΟ 99 17725 3630 217



σχολείων

Σύνολο

microαθητών


amp


Αριθmicroός


Αττική 25 728 157 33

Αιγαίου 5 131 41 6



ΣΥΝΟΛΟ 35 1044 266 44

75
































76




κοινότητα




























77






























78
































79




























80




ΣΥΝΟΛΟ


40223


Ν21



Ν28


38



3510

32158


81





∆ΗΜΟΤΙΚΟ 0

∆1



∆6












82













2007













πιστώσεων




1



2





3






4





5



84



6





7




9





12



13




ΣΥΝΟΛΟ 6976625 44981166 645






























86

Φύλο

Frequency Percent

Valid

Percent

Ανδρας 93 596 596

Γυναίκα 63 404 404

Σύνολο 156 1000 1000


Frequency Percent

Valid

Percent

Αθηνα 38 244 244


Πάτρα 20 128 128


Κρήτη 10 64 64

Σύνολο 156 1000 1000








87













δείγmicroα








Frequency Percent

Valid

Percent

Ένα χρόνο 118 756 756

∆υο χρόνια 20 128 128



πάνω 12 77 77

Σύνολο 156 1000 1000

88



























άξονα






89



Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 137 878 878

πολύ 18 115 115


Σύνολο 156 1000 1000





Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 51 327 327


λίγο 1 6 6

Σύνολο 156 1000 1000

90










Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 56 359 359


λίγο 3 19 19

Σύνολο 156 1000 1000



Frequency Percent

Valid

Percent


Πολύ 56 359 359


Λίγο 2 13 13

Σύνολο 156 1000 1000

91








Frequency Percent

Valid

Percent




οχι 4 26 26



Σύνολο 156 1000 1000











92




Frequency Percent

Valid

Percent






Σύνολο 156 1000 1000











Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 59 378 378

93


λίγο 6 38 38


Σύνολο 156 1000 1000





















Frequency Percent

Valid

Percent


94

πολύ 41 263 263


λίγο 33 212 212

καθόλου 23 147 147

Σύνολο 156 1000 1000











Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 61 391 396


λίγο 11 71 71


Σύνολο 154 987 1000

Missing 2 13

95

System



Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 67 429 429


λίγο 9 58 58


Σύνολο 156 1000 1000

















96













Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 73 468 468


λίγο 5 32 32


Σύνολο 156 1000 1000






97




























98





microαθητών























99









αλλοδαποί









Άγιος











100










Ιράκ 15 10 Ιράκ 15 10






Κροατία 1 1

Μαρόκο 1 1







ΠΓ∆Μ 5 3 ΠΓ∆Μ 6 4


101






Τσεχία 1 1


Total 1442 1000 Total 1442 1000





Percent

Αθήνα 398 276 276


Πάτρα 154 107 107


Κρήτη 134 93 93

Total 1442 1000 1000






102




Φύλο


Percent

αγόρι 854 592 592

κορίτσι 588 408 408

Total 1442 1000 1000











Percent

Α 884 613 706

Β 101 70 81

Γ 87 60 69

∆ 86 60 69

Ε 57 40 46

ΣΤ 37 26 30

Total 1252 868 1000

103

Missing

System

190 132

Total 1442 1000





109

135

177

138

157

160

123

Missing

ΣΤ

Ε

∆

Γ

Β

Α








104



Percent

0 311 216 242

1 325 225 253

2 239 166 186

3 148 103 115

4 167 116 130

5 92 64 72

6 4 3 3

Total 1286 892 1000

Missing

System

156 108

Total 1442 1000













ενα 41 28 29

105

δυο 105 73 76

τρεις 74 51 53


πεντε 148 103 106

εξι 841 583 605

Total 1390 964 1000

Missing

System 52 36

Total 1442 1000










ναι 702 487 517

οχι 656 455 483

Total 1358 942 1000

Missing

System 84 58

Total 1442 1000

106






παρα πολυ 774 537 540

πολυ 455 316 317


λιγο 69 48 48


Total 1434 994 1000

Missing

System 8 6

Total 1442 1000









πάρα πολύ 610 423 429

πολύ 536 372 377


107

λίγο 86 60 61


Total 1421 985 1000

Missing

System 21 15

Total 1442 1000




















microου


108

πάρα πολύ 641 445 449

πολύ 534 370 374


λίγο 62 43 43


Total 1428 990 1000

Missing

System 14 10

Total 1442 1000


Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 692 480 483

πολύ 532 369 371


λίγο 47 33 33


Total 1433 994 1000

Missing

System 9 6

Total 1442 1000

109



τους




πολύraquo










πάρα πολύ 999 693 701

Πολύ 371 257 260


Λίγο 20 14 14


Total 1425 988 1000

Missing

System 17 12

Total 1442 1000

110







πάρα πολύ 944 655 665

πολύ 391 271 275


λίγο 21 15 15


Total 1420 985 1000


Total 1442 1000













111



πάρα πολύ 475 527 623

πολύ 230 266 263


λίγο 66 57 3


Total 1000 1000 1000






πάρα πολύ 979 679 698

πολύ 346 240 247


λίγο 24 17 17


Total 1402 972 1000

Missing

System 40 28

Total 1442 1000

112









190 132 132



∆εν ξέρω 43 30 30





Γιατρός 149 103 103














Ιερεύς 1 1 1


113

















Total 1442 1000 1000

114











Αθήνα 85 371 371


Πάτρα 20 87 87


Κρήτη 22 96 96

Total 229 1000 1000




Ιδιότητα



∆άσκαλος 55 240 244


∆άσκαλος 24 105 107




Total 225 983 1000

Missing System 4 17

115

Total 229 1000













0-5 159 694 733

6-10 21 92 97

11-15 10 44 46

16-20 9 39 41

21-25 10 44 46

26-30 7 31 32

31+ 1 4 5

Total 217 948 1000


Total 229 1000







116






Frequency Percent

Valid

Percent

ένα 48 210 216

δυο 58 253 261

τρία 39 170 176


Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000



















117





σαφή










Frequency Percent

Valid

Percent




microικρό 1 4 5

Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000







118

Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 127 555 572


λίγο 3 13 14


Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000

















Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 122 533 545

119


λίγο 1 4 4

Total 224 978 1000

Missing

System 5 22

Total 229 1000


Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 117 511 522


λίγο 3 13 13

Total 224 978 1000

Missing System 5 22

Total 229 1000


Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 130 568 580

πολύ 77 336 344


λίγο 2 9 9

Total 224 978 1000

Missing

System 5 22

Total 229 1000


120

Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 102 445 455

πολύ 94 410 420


λίγο 8 35 36


Total 224 978 1000

Missing

System 5 22

Total 229 1000


Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 106 463 475


λίγο 5 22 22

Total 223 974 1000

Missing

System 6 26

Total 229 1000









121







Frequenc

y

Percen

t

Valid

Percent

Frequenc

y

Percen

t

Valid

Percent

πάρα

πολύ 43 188 192 75 328 335

πολύ 104 454 464 105 459 469

έτσι κ

έτσι 65 284 290 41 179 183

λίγο 10 44 45 1 04 04

καθόλου 2 09 09 2 09 09

Total 224 978 100 224 978 100

Missing

System 5 22 5 22

Total 229 100 229 100











122

Frequency

Perce

nt

Valid

Percent


πολύ 103 450 464


λίγο 11 48 50


Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000




ακολουθεί


γονείς



σχολείου

Frequenc

y

Percen

t

Valid

Percent

Frequenc

y

Percen

t

Valid

Percent

πάρα

πολύ 26 114 118 22 96 100

πολύ 78 341 355 81 354 367

έτσι και

έτσι 77 336 350 81 354 367

λίγο 27 118 123 19 83 86

καθόλου 12 52 55 18 79 81

Total 220 961 100 221 965 100

Missing

System 9 39 8 35

Total 229 100 229 100

123















Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 103 450 464


λίγο 5 22 23


Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000






124









Frequency Percent

Valid

Percent





Total 227 991 1000

Missing System 2 9

Total 229 1000








τύπου


τύπου

Percent

Valid

Percent Percent

Valid

Percent Percent

Valid

Percent Percent

Valid

Percent

πολύ

αξιόλογη 201 223 380 420 358 398 646 712

αξιόλογη 323 359 306 338 323 359 179 197

125

λίγο

αξιόλογη 183 204 179 198 131 146 52 58

καθόλου

αξιόλογη 192 214 39 43 87 97 31 34

Total 900 100 904 100 900 100 908 100

System 1004 96 100 92

100 100 100 100















δεύτερης

εφαρmicroογή


υλικού


στήριξη

Perce

nt

Valid

Percen

t

Perce

nt

Valid

Percen

t

Percen

t

Valid

Percen

t

Percen

t

Valid

Percen

t

πολύ

αξιόλογη 515 562 528 573 319 346 332 396

αξιόλογη 258 281 258 280 371 403 314 375

λίγο αξιόλογη 92 100 100 109 157 171 114 135

καθόλου

αξιόλογη 52 57 35 38 74 81 79 94

126

Total 917 1000 921 100 921 100 838 100

Missing

System 83 79 79 162

Σύνολο 1000 100 100 100

























bull case studies


127





















υλικού












128































129











Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 88 384 411


λίγο 8 35 37


Total 214 934 1000


Total 229 1000











130



Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 155 677 680

πολύ 63 275 276


λίγο 1 4 4


Total 228 996 1000

Missing

System 1 4

Total 229 1000





Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 192 838 842

πολύ 33 144 145


λίγο 1 4 4

Total 228 996 1000

Missing System 1 4

Total 229 1000





131










συνέχεια



















γνώσεων


132



επίπεδο












προχωρά

















133



bull Κανένα














microαθητές










σχολείου






134





1 Εισαγωγή

























135

































136



αριθmicroός





Κρήτη 98 99














φύλο

αριθmicroός




137
















φύλο



Ν Ν

microέχρι 30 11 59 131 296

30 έως 40 113 611 273 616

40 και πάνω 61 330 39 88

Σύνολο 185 1000 443 1000


138




















Ν




Αλγερία 2 2


Βέλγιο 1 1



139



Γκάνα 1 1

∆ανία 1 1

Ελβετία 1 1

Ελλάδα 51 51

Ινδία 14 14

Ιράκ 11 11

Ιράν 1 1

Ισραήλ 1 1


Κίνα 3 3


Ουαλία 1 1




ΠΓ∆Μ 3 3



Ρωσία 25 25


Σερβία 5 5

Συρία 12 12

Τουρκία 3 3

140















Ν



Αλγερία 2 2




Βέλγιο 1 1




Γαλλία 1 1

141




∆ανία 2 2

Ελλάδα 17 17


Ινδία 14 14

Ιράκ 11 11

Ιράν 1 1


Καναδάς 2 2

Κίνα 3 3

Κροατία 1 1


Μαρόκο 1 1


Ουαλία 1 1





ΠΓ∆Μ 1 1




142

Ρωσία 36 36


Σερβία 6 6

Συρία 11 11

Τουρκία 3 3
























143




Ν


Καλά 293 300


Λίγο 128 131






Ν


Καλά 172 182


Λίγο 219 231




144
















S=016)




φύλο



Ν Ν

πολύ καλά 82 288 135 210

Καλά 82 288 194 301

Μέτρια 73 256 159 247

Λίγο 32 112 90 140

πολύ λίγο 16 56 66 102

Σύνολο 285 1000 644 1000

145



φύλο



Ν Ν

πολύ καλά 31 111 42 68

Καλά 55 197 107 172

Μέτρια 59 211 139 224

λίγο 65 233 144 232

πολύ λίγο 69 247 189 304

Σύνολο 279 1000 621 1000












146








πίνακας


γεννήσεως



Ν
















147










Ν



















148



σχολείου


Ν


συχνά 171 175



















149












Ν


καλά 265 276


λίγο 118 123












150






οmicroιλίες

Count


microία 247 265

δύο 120 129

















151


Ν


πολύ 295 415


λίγο 57 80















Ν


πολύ 296 425


λίγο 62 89

152














Ν


πολύ 207 298


λίγο 107 154









153














Ν


πολύ 366 381


λίγο 37 39











154



Ν


πολύ 385 405


λίγο 65 68














Count


πολύ 326 381


λίγο 53 62


155

Total 855 1000
















συνέχιση

Count


πολύ 253 266


λίγο 10 11


Total 951 1000



156












Ν


πολύ 251 260


λίγο 6 6












157













θετική

158


























(1 έως 8)


(1 έως 8)


(1 έως 8)


(1 έως 8)


κειmicroένων


(1 έως 8)


(1 έως 8)

159


(1 έως 8)


(1 έως 8)


(1 έως 8)


(1 έως 8)




























160




















0

50

100

150

200

250

300

Coun

t


161

Ηλικία






ηλικία

Φύλο




6 7 8 9 10 11 12 13 14ηλικία

0

50

100

150

200

250

Coun

t


162











0

200

400

600

800

1000

1200

Coun


579

3553

23

309

0

10

20

30

40

50

60


163


















0

5

10

15

20


164












0

5

10

15

20


165















0

5

10

15

20


166











0

5

10

15

20


167
















0

5

10

15

20


168










0

5

10

15

20

25

30

Perc

ent


169













0

5

10

15

20

25

30

Perc

ent


170
















0

5

10

15

20

25

Perc

ent


171














0

10

20

30

Perc

ent


172














0

5

10

15

20

25

30

Perc

ent


173














0

5

10

15

20

25

30

Perc

ent


174





0

20

40

60

80

100

Coun

t


175





0

20

40

60

80

100

Coun

t


176





0

20

40

60

80

100

Cou

nt


177





0

20

40

60

80

100

Coun

t


178
















0

20

40

60

80

Coun

t


179








τάξη

000

050

100

150

200

Mean

διαφ

ορά κ

ατανόη

σης



τάξη

000

050

100

150

200

250

Mean

διαφο

ρά επ

ικοινω

νίας


180







τάξη

000

050

100

150

200

250

Mea

n διαφ

ορά απ

όδοσ

ης


181







τάξη

000

050

100

150

200

250

Mea

n διαφ

ορά ανάγ

νωση

ς



τάξη

000

050

100

150

200

Mea

n διαφ

ορά προ

φορικού


182





φύλο

000

050

100

150

200

Mea

n διαφ

ορά κα

τανόησ

ης



φύλο

000

050

100

150

200

Mea

n διαφ

ορά επ

ικοινω

νίας


183








000

050

100

150

200

Mea

n διαφ

ορά πρ

οφορ

ικού



000

050

100

150

200

Mean

διαφο

ρά από

δοση

ς


184




φύλο

000

050

100

150

200

Mean

διαφο

ρά ανάγνωσ

ης


185
























έρευνας






186
































187






























188






























189




























190




















ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ









σχολείο

191






























192










microαθητές

193





Αθήνα







2007 σελ 39-99


Gutenberg






σελ 147-175










194


Αθήνα



Αθήνα





09011984






195



196















197























198





















199



















200





















201





















202

















203

























204








205



















206





















207


















208
















209



















210















bull Κανένα







211




















212





















213











214
















215













216














217


















218
















219















220











bull Καmicroία






221















222
















223












bull Τέλεια

224




















225




















226



















227








bull Καmicroία








228














229



bull Μέτριο













230














231








232



4

































5

































6






















από 504










7


























8






























9






























10






























11































12






χρόνια























σκοπό και


13


τα microέτρα













σκοπό

















14































15






























16
































17




























18





























19






















20











ζωής



















21







σύστηmicroα









22


ΥΠΟΕΡΓΑ





οργάνωση
























23






σχολεία






42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45















24










42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45



35611




19




42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45







Ιωαννίνων



25

42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45








42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45








42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45












26















επίσης













κοινωνία


27












κτλ)

37 ΚΩ∆

(95)


∆ΙΑΚΡΙΤΟΥ





(98)


(99)





42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45





ίδ



7500






7500







28




42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ




(101)

45























37 ΚΩ∆

(95)



ΦΑ (96)




(98)


(99)


ΣΥΝΟΛΟ 72000

29














42

ΚΩ∆ΙΚ

ΟΣ




44 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(101)

45

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΤΙΣΜΕΝΗ

ΠΟΣΟΤΗΤΑ

(102)







Ελλάδ

α


α



30





























31






























32






























τάξη

33












∆ικτύου












ΥΠΕΠΘ





34








35


ΚΑΤΑ


42

ΚΩ∆ΙΚΟΣ



44 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(101)

45























36











37

ΚΩ∆

(95)


∆ΙΑΚΡΙΤΟΥ

ΤΜΗΜΑΤΟΣ

ΦΑ (96)

39



40 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(98)

41


ΟΣ

(99)

35204

00


ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ


120000

ΣΥΝΟΛΟ 120000







37



έργου


























38












αγωγής
















39





37

ΚΩ∆

(95)


∆ΙΑΚΡΙΤΟΥ

ΤΜΗΜΑΤΟΣ

ΦΑ (96)

39



40 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(98)

41


ΟΣ

(99)

32704

00


10000

32706

00

ΣΥΝΕ∆ΡΙΑ -

ΗΜΕΡΙ∆ΕΣ

10 Πλήθος

245000

32707

00


ΥΛΙΚΟΥ

10000 Πλήθος

113500

ΣΥΝΟΛΟ 368500




42

ΚΩ∆ΙΚ

ΟΣ



44 ΜΟΝΑ∆Α

ΜΕΤΡΗΣΗΣ

(101)

45


ΜΕΝΗ


40

























41




Κατηγορία

στόχου






στελεχών





συνέδρια

∆ιανοmicroή


υλικού

∆ιανοmicroή


ού υλικού


δικτύων

Παροχή


υλικού και


σχολεία



υλικού



κατά τη







του




της


στελεχών


του έργου




υλικού στα




Στο έργο




και




συνέδρια

Το έργο


ν να


2000



ας


ς



Το έργο


ν να


2000



ας


δίνοντας


ό υλικό




πέντε


της χώρας










του



να


7000


της



και λοιπά

microέλη της



Κατά τη



ών



η


των


ν γύρω από








του


ς


η


των




Στο έργο




ού υλικού

σε


ούς

Στο έργο






ούς

Η οργάνωση

της





τοπικών



42











και

Κατά τη



ών



η



της




microέθοδο






του


ς


η



της




Στο έργο




υλικού σε



ς

Στο έργο







Η οργάνωση

της



της


ανήκε στην

ευθύνη των

τοπικών

δικτύων


Προσφορά

κανονικής




του έργου



των


για την



της




έργου





για την





Το έργο


να


1800




σε 600



ς



του έργου


η βελτίωση


της



microέσω της


ησης της

κοινής

γνώmicroης


του έργου




υλικού για


της



ς


του έργου




ού υλικού

για τη





του έργου



δικτύου

τοπικών


την



και της





Προσφορά

έκτακτης




του έργου



των


για την



της






έργου





για την







Το έργο


να


45 θερινά





ωφεληθούν

900


τες και

αλλοδαποί



του έργου


η βελτίωση


της





microέσω της


ησης της

κοινής

γνώmicroης


του έργου




υλικού για


της



ς των

θερινών



του έργου




ού υλικού

για τη







του έργου



δικτύου

τοπικών


την



και της


θερινών



43


ς





γνώmicroης


του έργου



των


ως



του


για την



γνώmicroης


έργου







του


για την



γνώmicroης

Η


ηση της

κοινής

γνώmicroης




τοπικών


του


ς


του έργου




υλικού για

την


οίηση των

γονέων ως


της κοινής

γνώmicroης


του έργου






ούς και



ως


αστών των

ιδεών του


ος στην

κοινή

γνώmicroη


του έργου






την



γνώmicroης

∆ίκτυο



έργου σε


Στο έργο




τοπικών


για την

οργάνωση



ς

Στο έργο



δικτύου

τοπικών






Στο έργο




τοπικών


για την

οργάνωση




Στο έργο




τοπικών


για την


θερινών




Στο έργο


ν η



τοπικών


για τη



υλικού σε

σχολεία

Στο έργο


ν η



τοπικών


για τη

διανοmicroή




ούς και



Το έργο


να


δίκτυο 115

περίπου





του



κλίmicroακα

∆ίκτυο




Το δίκτυο



του




και να




Το δίκτυο



του








Το δίκτυο


και

εποπτείας

του


ος



και να


Το δίκτυο



του


ς



και να



Το δίκτυο


ύ και

εποπτείας

του


τος


ν να


και να

Το δίκτυο


και

εποπτείας

του


ος


ν να


και να

Το έργο


να


δίκτυο

κεντρικών



και την



44

των


της





συνεδρίων


εποπτεύει




ού υλικού


διανοmicroή




ούς και



45


41 ΠΛΑΙΣΙΟ



























46







Αιγαίου






















47
































48




























49







∆ΗΜΟΤΙΚΟ






















50















σχολείων

Αριθmicroός


Αριθmicroός

microαθητών



Αθηνών



Αττικής

Πειραιώς)

139 547 1852



Θράκης

Σερρών 1 6 24

Κεντρικής



Πέλλας

Πιερίας


28

4

2

21

107

11

10

82

381

45

31

305

51

∆υτικής




Ιωαννίνων

Πρέβεζας

2

2

3

3

10

3

25

39

29



Λευκάδας

Ζακύνθου

7

7

1

2

9

7

2

2

80

60

16

20


Λάρισα

Μαγνησίας

10

6

2

7

6

2

53

38

15



Αχαΐας

Ηλείας

Κορινθίας

Λακωνίας

Μεσσηνίας

1

7

3

5

2

1

1

9

3

5

3

2

15

57

25

68

23

9


Λέσβού


12

8

14

41

33

44

256

139

182


Ρεθύmicroνου

Χανίων

7

2

29

23

4

84

158

28

601

52



ια

Σύνολο

Μαθητών

Σχολείων

Παρέmicroβασ

ης

Σύνολο



ων


Ενισχυτικ

ής

Μαθητές


Ενισχυτικ

ής

ΕΚΠΑ 25283 7169 547 1852

Αιγαίου 6446 1292 118 577

Κρήτης 5193 1081 111 787

Ιωαννίνων 6390 1002 52 385

Πάτρας 3928 718 23 197

ΑΠΘ 8882 2726 218 789

ΣΥΝΟΛΟ 56122 13988 1069 4587









microονάδων





53

































54
































55

































56
































57
































58































59







σχολείων

Αριθmicroός


Αριθmicroός

microαθητών



Αθηνών



Αττικής

Πειραιώς)

55 78 1336

Κεντρικής



Πέλλας

Πιερίας


14

7

1

7

27

10

3

17

139

36

8

77

Στερεάς

Ελλάδας

Βοιωτίας

Εύβοιας

Φθιώτιδα

3

5

35

5

5

51

85

48

883


Αχαΐας

Ηλείας

2

4

1

2

7

1

27

41

7



2

3

2

4

24

22

60


Ρεθύmicroνου

Χανίων

1

1

5

3

3

10

6

29

32










Πανεπιστή

microια

Σύνολο

Μαθητών

Σχολείων

Παρέmicroβασ

ης

Σύνολο



ων



ς

Μαθητές



ς

ΕΚΠΑ 2360 837 139 2352

Αιγαίου 131 41 6 46

Κρήτης 219 67 16 67

Πάτρας 247 90 10 75

ΑΠΘ 934 363 57 260

ΣΥΝΟΛΟ 3891 1398 228 2800

61



























ακολουθεί


62


σχολείων

Σύνολο

microαθητών

Σύνολο



Αριθmicroός


Αττική 3 494 208 21

Χανίων 12 2000 468 24


ΣΥΝΟΛΟ 21 3388 873 56















σχέδια







63


microαθητών




























64






























microαθητών

65























ες

Στελεχών

εκπαίδευσ

ης


ς

Ενδοσχολι

κές

66

Αριθmicroός

Σεmicroριων


Αρεπιmicroορ

ων

2100 120 120 80

Αριθmicroός

Σεmicroριων


Αρεπιmicroορ

ων

1400 120 90 60

Αριθmicroός

Σεmicroριων


ος

Αρεπιmicroορ

ων

400 60 90 60

Αριθmicroός

Σεmicroριων


Ιόνια

Νησιά


ων

1200 120 120 80

Αριθmicroός

Σεmicroριων


Αρεπιmicroορ

ων

500 60 90 60

Αριθmicroός

Σεmicroριων

5 4 3 3 Κρήτη

Αρεπιmicroορ

ων

500 120 90 60


ν

61 20 20 20 Σύνολο


microενων

6100 600 600 400

67




















Ελλάδα

12 1004

Αιγαίο 11 568

Κρήτη 8 319





68













Ποσοστό



στελέχη


5500 4246 772


Σύνολο


7700 5717 742











69






























70

































71

































72





























73































74







σχολείων

Σύνολο

microαθητών


amp


Αριθmicroός


Αττική 32 5358 936 58


Κρήτης 20 3274 745 30

Αιγαίου 32 5980 1193 105



ΣΥΝΟΛΟ 99 17725 3630 217



σχολείων

Σύνολο

microαθητών


amp


Αριθmicroός


Αττική 25 728 157 33

Αιγαίου 5 131 41 6



ΣΥΝΟΛΟ 35 1044 266 44

75
































76




κοινότητα




























77






























78
































79




























80




ΣΥΝΟΛΟ


40223


Ν21



Ν28


38



3510

32158


81





∆ΗΜΟΤΙΚΟ 0

∆1



∆6












82













2007













πιστώσεων




1



2





3






4





5



84



6





7




9





12



13




ΣΥΝΟΛΟ 6976625 44981166 645






























86

Φύλο

Frequency Percent

Valid

Percent

Ανδρας 93 596 596

Γυναίκα 63 404 404

Σύνολο 156 1000 1000


Frequency Percent

Valid

Percent

Αθηνα 38 244 244


Πάτρα 20 128 128


Κρήτη 10 64 64

Σύνολο 156 1000 1000








87













δείγmicroα








Frequency Percent

Valid

Percent

Ένα χρόνο 118 756 756

∆υο χρόνια 20 128 128



πάνω 12 77 77

Σύνολο 156 1000 1000

88



























άξονα






89



Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 137 878 878

πολύ 18 115 115


Σύνολο 156 1000 1000





Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 51 327 327


λίγο 1 6 6

Σύνολο 156 1000 1000

90










Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 56 359 359


λίγο 3 19 19

Σύνολο 156 1000 1000



Frequency Percent

Valid

Percent


Πολύ 56 359 359


Λίγο 2 13 13

Σύνολο 156 1000 1000

91








Frequency Percent

Valid

Percent




οχι 4 26 26



Σύνολο 156 1000 1000











92




Frequency Percent

Valid

Percent






Σύνολο 156 1000 1000











Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 59 378 378

93


λίγο 6 38 38


Σύνολο 156 1000 1000





















Frequency Percent

Valid

Percent


94

πολύ 41 263 263


λίγο 33 212 212

καθόλου 23 147 147

Σύνολο 156 1000 1000











Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 61 391 396


λίγο 11 71 71


Σύνολο 154 987 1000

Missing 2 13

95

System



Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 67 429 429


λίγο 9 58 58


Σύνολο 156 1000 1000

















96













Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 73 468 468


λίγο 5 32 32


Σύνολο 156 1000 1000






97




























98





microαθητών























99









αλλοδαποί









Άγιος











100










Ιράκ 15 10 Ιράκ 15 10






Κροατία 1 1

Μαρόκο 1 1







ΠΓ∆Μ 5 3 ΠΓ∆Μ 6 4


101






Τσεχία 1 1


Total 1442 1000 Total 1442 1000





Percent

Αθήνα 398 276 276


Πάτρα 154 107 107


Κρήτη 134 93 93

Total 1442 1000 1000






102




Φύλο


Percent

αγόρι 854 592 592

κορίτσι 588 408 408

Total 1442 1000 1000











Percent

Α 884 613 706

Β 101 70 81

Γ 87 60 69

∆ 86 60 69

Ε 57 40 46

ΣΤ 37 26 30

Total 1252 868 1000

103

Missing

System

190 132

Total 1442 1000





109

135

177

138

157

160

123

Missing

ΣΤ

Ε

∆

Γ

Β

Α








104



Percent

0 311 216 242

1 325 225 253

2 239 166 186

3 148 103 115

4 167 116 130

5 92 64 72

6 4 3 3

Total 1286 892 1000

Missing

System

156 108

Total 1442 1000













ενα 41 28 29

105

δυο 105 73 76

τρεις 74 51 53


πεντε 148 103 106

εξι 841 583 605

Total 1390 964 1000

Missing

System 52 36

Total 1442 1000










ναι 702 487 517

οχι 656 455 483

Total 1358 942 1000

Missing

System 84 58

Total 1442 1000

106






παρα πολυ 774 537 540

πολυ 455 316 317


λιγο 69 48 48


Total 1434 994 1000

Missing

System 8 6

Total 1442 1000









πάρα πολύ 610 423 429

πολύ 536 372 377


107

λίγο 86 60 61


Total 1421 985 1000

Missing

System 21 15

Total 1442 1000




















microου


108

πάρα πολύ 641 445 449

πολύ 534 370 374


λίγο 62 43 43


Total 1428 990 1000

Missing

System 14 10

Total 1442 1000


Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 692 480 483

πολύ 532 369 371


λίγο 47 33 33


Total 1433 994 1000

Missing

System 9 6

Total 1442 1000

109



τους




πολύraquo










πάρα πολύ 999 693 701

Πολύ 371 257 260


Λίγο 20 14 14


Total 1425 988 1000

Missing

System 17 12

Total 1442 1000

110







πάρα πολύ 944 655 665

πολύ 391 271 275


λίγο 21 15 15


Total 1420 985 1000


Total 1442 1000













111



πάρα πολύ 475 527 623

πολύ 230 266 263


λίγο 66 57 3


Total 1000 1000 1000






πάρα πολύ 979 679 698

πολύ 346 240 247


λίγο 24 17 17


Total 1402 972 1000

Missing

System 40 28

Total 1442 1000

112









190 132 132



∆εν ξέρω 43 30 30





Γιατρός 149 103 103














Ιερεύς 1 1 1


113

















Total 1442 1000 1000

114











Αθήνα 85 371 371


Πάτρα 20 87 87


Κρήτη 22 96 96

Total 229 1000 1000




Ιδιότητα



∆άσκαλος 55 240 244


∆άσκαλος 24 105 107




Total 225 983 1000

Missing System 4 17

115

Total 229 1000













0-5 159 694 733

6-10 21 92 97

11-15 10 44 46

16-20 9 39 41

21-25 10 44 46

26-30 7 31 32

31+ 1 4 5

Total 217 948 1000


Total 229 1000







116






Frequency Percent

Valid

Percent

ένα 48 210 216

δυο 58 253 261

τρία 39 170 176


Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000



















117





σαφή










Frequency Percent

Valid

Percent




microικρό 1 4 5

Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000







118

Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 127 555 572


λίγο 3 13 14


Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000

















Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 122 533 545

119


λίγο 1 4 4

Total 224 978 1000

Missing

System 5 22

Total 229 1000


Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 117 511 522


λίγο 3 13 13

Total 224 978 1000

Missing System 5 22

Total 229 1000


Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 130 568 580

πολύ 77 336 344


λίγο 2 9 9

Total 224 978 1000

Missing

System 5 22

Total 229 1000


120

Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 102 445 455

πολύ 94 410 420


λίγο 8 35 36


Total 224 978 1000

Missing

System 5 22

Total 229 1000


Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 106 463 475


λίγο 5 22 22

Total 223 974 1000

Missing

System 6 26

Total 229 1000









121







Frequenc

y

Percen

t

Valid

Percent

Frequenc

y

Percen

t

Valid

Percent

πάρα

πολύ 43 188 192 75 328 335

πολύ 104 454 464 105 459 469

έτσι κ

έτσι 65 284 290 41 179 183

λίγο 10 44 45 1 04 04

καθόλου 2 09 09 2 09 09

Total 224 978 100 224 978 100

Missing

System 5 22 5 22

Total 229 100 229 100











122

Frequency

Perce

nt

Valid

Percent


πολύ 103 450 464


λίγο 11 48 50


Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000




ακολουθεί


γονείς



σχολείου

Frequenc

y

Percen

t

Valid

Percent

Frequenc

y

Percen

t

Valid

Percent

πάρα

πολύ 26 114 118 22 96 100

πολύ 78 341 355 81 354 367

έτσι και

έτσι 77 336 350 81 354 367

λίγο 27 118 123 19 83 86

καθόλου 12 52 55 18 79 81

Total 220 961 100 221 965 100

Missing

System 9 39 8 35

Total 229 100 229 100

123















Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 103 450 464


λίγο 5 22 23


Total 222 969 1000

Missing System 7 31

Total 229 1000






124









Frequency Percent

Valid

Percent





Total 227 991 1000

Missing System 2 9

Total 229 1000








τύπου


τύπου

Percent

Valid

Percent Percent

Valid

Percent Percent

Valid

Percent Percent

Valid

Percent

πολύ

αξιόλογη 201 223 380 420 358 398 646 712

αξιόλογη 323 359 306 338 323 359 179 197

125

λίγο

αξιόλογη 183 204 179 198 131 146 52 58

καθόλου

αξιόλογη 192 214 39 43 87 97 31 34

Total 900 100 904 100 900 100 908 100

System 1004 96 100 92

100 100 100 100















δεύτερης

εφαρmicroογή


υλικού


στήριξη

Perce

nt

Valid

Percen

t

Perce

nt

Valid

Percen

t

Percen

t

Valid

Percen

t

Percen

t

Valid

Percen

t

πολύ

αξιόλογη 515 562 528 573 319 346 332 396

αξιόλογη 258 281 258 280 371 403 314 375

λίγο αξιόλογη 92 100 100 109 157 171 114 135

καθόλου

αξιόλογη 52 57 35 38 74 81 79 94

126

Total 917 1000 921 100 921 100 838 100

Missing

System 83 79 79 162

Σύνολο 1000 100 100 100

























bull case studies


127





















υλικού












128































129











Frequency Percent

Valid

Percent


πολύ 88 384 411


λίγο 8 35 37


Total 214 934 1000


Total 229 1000











130



Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 155 677 680

πολύ 63 275 276


λίγο 1 4 4


Total 228 996 1000

Missing

System 1 4

Total 229 1000





Frequency Percent

Valid

Percent

πάρα πολύ 192 838 842

πολύ 33 144 145


λίγο 1 4 4

Total 228 996 1000

Missing System 1 4

Total 229 1000





131










συνέχεια



















γνώσεων


132



επίπεδο












προχωρά

















133



bull Κανένα














microαθητές










σχολείου






134





1 Εισαγωγή

























135

































136



αριθmicroός





Κρήτη 98 99














φύλο

αριθmicroός




137
















φύλο



Ν Ν

microέχρι 30 11 59 131 296

30 έως 40 113 611 273 616

40 και πάνω 61 330 39 88

Σύνολο 185 1000 443 1000


138




















Ν




Αλγερία 2 2


Βέλγιο 1 1



139



Γκάνα 1 1

∆ανία 1 1

Ελβετία 1 1

Ελλάδα 51 51

Ινδία 14 14

Ιράκ 11 11

Ιράν 1 1

Ισραήλ 1 1


Κίνα 3 3


Ουαλία 1 1




ΠΓ∆Μ 3 3



Ρωσία 25 25


Σερβία 5 5

Συρία 12 12

Τουρκία 3 3

140















Ν



Αλγερία 2 2




Βέλγιο 1 1




Γαλλία 1 1

141




∆ανία 2 2

Ελλάδα 17 17


Ινδία 14 14

Ιράκ 11 11

Ιράν 1 1


Καναδάς 2 2

Κίνα 3 3

Κροατία 1 1


Μαρόκο 1 1


Ουαλία 1 1





ΠΓ∆Μ 1 1




142

Ρωσία 36 36


Σερβία 6 6

Συρία 11 11

Τουρκία 3 3
























143




Ν


Καλά 293 300


Λίγο 128 131






Ν


Καλά 172 182


Λίγο 219 231




144
















S=016)




φύλο



Ν Ν

πολύ καλά 82 288 135 210

Καλά 82 288 194 301

Μέτρια 73 256 159 247

Λίγο 32 112 90 140

πολύ λίγο 16 56 66 102

Σύνολο 285 1000 644 1000

145



φύλο



Ν Ν

πολύ καλά 31 111 42 68

Καλά 55 197 107 172

Μέτρια 59 211 139 224

λίγο 65 233 144 232

πολύ λίγο 69 247 189 304

Σύνολο 279 1000 621 1000












146








πίνακας


γεννήσεως



Ν
















147










Ν



















148



σχολείου


Ν


συχνά 171 175



















149












Ν


καλά 265 276


λίγο 118 123












150






οmicroιλίες

Count


microία 247 265

δύο 120 129

















151


Ν


πολύ 295 415


λίγο 57 80















Ν


πολύ 296 425


λίγο 62 89

152














Ν


πολύ 207 298


λίγο 107 154









153














Ν


πολύ 366 381


λίγο 37 39











154



Ν


πολύ 385 405


λίγο 65 68














Count


πολύ 326 381


λίγο 53 62


155

Total 855 1000
















συνέχιση

Count


πολύ 253 266


λίγο 10 11


Total 951 1000



156












Ν


πολύ 251 260


λίγο 6 6












157













θετική

158


























(1 έως 8)


(1 έως 8)


(1 έως 8)


(1 έως 8)


κειmicroένων


(1 έως 8)


(1 έως 8)

159


(1 έως 8)


(1 έως 8)


(1 έως 8)


(1 έως 8)




























160




















0

50

100

150

200

250

300

Coun

t


161

Ηλικία






ηλικία

Φύλο




6 7 8 9 10 11 12 13 14ηλικία

0

50

100

150

200

250

Coun

t


162











0

200

400

600

800

1000

1200

Coun


579

3553

23

309

0

10

20

30

40

50

60


163


















0

5

10

15

20


164












0

5

10

15

20


165















0

5

10

15

20


166











0

5

10

15

20


167
















0

5

10

15

20


168










0

5

10

15

20

25

30

Perc

ent


169













0

5

10

15

20

25

30

Perc

ent


170
















0

5

10

15

20

25

Perc

ent


171














0

10

20

30

Perc

ent


172














0

5

10

15

20

25

30

Perc

ent


173














0

5

10

15

20

25

30

Perc

ent


174





0

20

40

60

80

100

Coun

t


175





0

20

40

60

80

100

Coun

t


176





0

20

40

60

80

100

Cou

nt


177





0

20

40

60

80

100

Coun

t


178
















0

20

40

60

80

Coun

t


179








τάξη

000

050

100

150

200

Mean

διαφ

ορά κ

ατανόη

σης



τάξη

000

050

100

150

200

250

Mean

διαφο

ρά επ

ικοινω

νίας


180







τάξη

000

050

100

150

200

250

Mea

n διαφ

ορά απ

όδοσ

ης


181







τάξη

000

050

100

150

200

250

Mea

n διαφ

ορά ανάγ

νωση

ς



τάξη

000

050

100

150

200

Mea

n διαφ

ορά προ

φορικού


182





φύλο

000

050

100

150

200

Mea

n διαφ

ορά κα

τανόησ

ης



φύλο

000

050

100

150

200

Mea

n διαφ

ορά επ

ικοινω

νίας


183








000

050

100

150

200

Mea

n διαφ

ορά πρ

οφορ

ικού



000

050

100

150

200

Mean

διαφο

ρά από

δοση

ς


184




φύλο

000

050

100

150

200

Mean

διαφο

ρά ανάγνωσ

ης


185
























έρευνας






186
































187






























188






























189




























190




















ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ









σχολείο

191






























192










microαθητές

193





Αθήνα







2007 σελ 39-99


Gutenberg






σελ 147-175










194


Αθήνα



Αθήνα





09011984






195



196















197























198





















199



















200





















201





















202

















203

























204








205



















206





















207


















208
















209



















210















bull Κανένα







211




















212





















213











214
















215













216














217


















218
















219















220











bull Καmicroία






221















222
















223












bull Τέλεια

224




















225




















226



















227








bull Καmicroία








228














229



bull Μέτριο













230














231








232



ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ6dim-diap-elefth.thess.sch.gr/Greek/Diapolitismiki... ·...

Documents

Transcript of ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ6dim-diap-elefth.thess.sch.gr/Greek/Diapolitismiki... ·...