Διερευνητική Διδασκαλία και Διερευνητική Διδασκαλία και Μάθηση στις Θετικές Επιστήμες με Μάθηση στις Θετικές Επιστήμες με τη χρήση τεχνολογικών εργαλείων τη χρήση τεχνολογικών εργαλείων

Βασίλης Κόμης, Αναπληρωτής Καθηγητής Ερευνητική Ομάδα «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση»Εργαστήριο Διδακτικής Θετικών ΕπιστημώνΤμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης & της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Πανεπιστήμιο Πατρώνkomis@upatras.gr http://www.ecedu.upatras.gr/komis/ http://www.ecedu.upatras.gr/icte/

Στόχος της παρουσίασης Στόχος της παρουσίασης

• Η θέση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην προσχολική ηλικία ως εργαλείων διερευνητικής διδασκαλίας και μάθησης

• Βασικά λογισμικά διερευνητικής μάθησης για τις φυσικές επιστήμες, τη μελέτη περιβάλλοντος και τα μαθηματικά • Για παιδιά ηλικίας προσχολικής ηλικίας

Fibonacci Project

Το Το ““ΣχολείοΣχολείο”” του του ““ΜέλλοντοςΜέλλοντος””

Fibonacci Project

Νέα «Υπηρεσία» εκπαίδευσης;Τεχνολογική καινοτομία;

Αλλαγές στις διαδικασίες της μάθησης;Παιδαγωγική καινοτομία;

Έμφαση στον εξοπλισμό;Έμφαση στο ψηφιακό περιεχόμενο;

Έμφαση στις διδακτικέςκαι μαθησιακές πρακτικές;

Για το νηπιαγωγείο: βασικό Για το νηπιαγωγείο: βασικό ερώτημαερώτημα

Έχουν θέση οι υπολογιστές στην προσχολική ηλικία;

Εάν ναι, ◦ Πώς τεκμηριώνεται ψυχοπαιδαγωγικά;

◦ Ποιες είναι οι δυνατές εφαρμογές των ΤΠΕ;

◦ Πώς μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα σπουδών;

◦ Κάτω από ποιες προϋποθέσεις μπορούν να προσφέρουν κάτι ποιοτικά διαφορετικό στην εκπαίδευση και την αγωγή των μικρών παιδιών;

Fibonacci ProjectΥπολογιστές στην Προσχολική Ηλικία 4

Fibonacci Project

Τι ξέρουμε από την έρευνα Τι ξέρουμε από την έρευνα

Τρία θεμελιώδη ευρήματα:1. Οι υπολογιστές παρέχουν εκπαιδευτικά

περιβάλλοντα στα οποία οι μαθητές μπορούν να μαθαίνουν μέσα από την πράξη

2. Οι υπολογιστές προσφέρουν κίνητρα μάθησης

3. Οι υπολογιστές βοηθούν τους μαθητές να αντιλαμβάνονται δύσκολες ως προς την κατανόηση έννοιες

Στο πλαίσιο αυτό φαίνεται ότι οι ΤΠΕ αποκτούν σταδιακά θέση στο Νηπιαγωγείο

Το τεχνολογικό τοπίο σήμερα και αύριο …

Fibonacci Project

Εντός σχολείου Εκτός σχολείου Με το δάσκαλο

Δουλεύοντας με άλλουςΧρησιμοποιώντας

καινοτόμα λογισμικά Με ποικίλα εργαλεία

Το εκπαιδευτικό τοπίο σήμερα και αύριο … Το εκπαιδευτικό τοπίο σήμερα και αύριο …

Fibonacci Project

Εκθετική διδασκαλία

Υποστήριξη

Συνεργασία με ομότιμους

Πειραματική προσέγγιση

Παιγνίδι

Συνεργασία με μεγαλύτερους

Ατομική εργασία

Fibonacci Project

Οι ΤΠΕ στην προσχολική και την πρώτη Οι ΤΠΕ στην προσχολική και την πρώτη σχολική ηλικίασχολική ηλικία

◦ γνωστικό αντικείμενο (μαθαίνω για τους υπολογιστές) και μέσο ψυχαγωγίας (διασκεδάζω με τους υπολογιστές)◦ εκπαιδευτικό μέσο (διδάσκω με τη βοήθεια

υπολογιστών) για τον εκπαιδευτικό◦ γνωστικό εργαλείο (μαθαίνω ενισχύοντας και

επεκτείνοντας τις γνωστικές μου ικανότητες) για το μαθητή

Μπορεί συνεπώς να υποστηρίξει διάφορες μορφές διδασκαλίας και μάθησης κατά την εκπαίδευση των μικρών παιδιών

Το ΔΕΠΠΣ για τις ΤΠΕ στην Το ΔΕΠΠΣ για τις ΤΠΕ στην προσχολική εκπαίδευσηπροσχολική εκπαίδευση

Το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) για το Νηπιαγωγείο

Σκοπός «Σκοπός της εισαγωγής της Πληροφορικής στο Νηπιαγωγείο και

στο Δημοτικό Σχολείο είναι να εξοικειωθούν οι μαθητές και οι μαθήτριες με τις βασικές λειτουργίες του υπολογιστή και να έλθουν σε μια πρώτη επαφή με διάφορες χρήσεις του ως εποπτικού μέσου διδασκαλίας, ως γνωστικού - διερευνητικού εργαλείου και ως εργαλείου επικοινωνίας και αναζήτησης πληροφοριών στο πλαίσιο των καθημερινών σχολικών τους δραστηριοτήτων με τη χρήση κατάλληλου λογισμικού και ιδιαίτερα ανοικτού λογισμικού διερευνητικής μάθησης.»

Fibonacci Project

Fibonacci Project

Οι ΤΠΕ ως εργαλείο διερεύνησης και Οι ΤΠΕ ως εργαλείο διερεύνησης και ανακάλυψηςανακάλυψης

◦ Βασική ιδέα: η γνώση δεν μεταδίδεται αλλά οικοδομείται από τα υποκείμενα που μαθαίνουν Ο υπολογιστής μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως

εργαλείο διερεύνησης και ανακάλυψης Τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από την εξερεύνηση και

την ανακάλυψη κάτι που προσφέρουν σχετικά εύκολα τα σύγχρονα υπολογιστικά περιβάλλοντα

◦ Εποικοδομιστικού τύπου τεχνολογικές εφαρμογές και λογισμικά

Fibonacci Project

Δραστηριότητες με ΤΠΕ στην προσχολική Δραστηριότητες με ΤΠΕ στην προσχολική εκπαίδευσηεκπαίδευση

Άξονες παιδαγωγικών δραστηριοτήτων για την προσχολική ηλικία◦ Ο υπολογιστής ως αντικείμενο μάθησης◦ Ο υπολογιστής ως μέσο ψυχαγωγίας◦ Ο υπολογιστής ως εποπτικό μέσο◦ Ο υπολογιστής ως εργαλείο οικοδόμησης

γνώσεων (μέσω ανακάλυψης & διερεύνησης) ◦ Ο υπολογιστής ως εργαλείο συνεργασίας

Fibonacci Project

Γνωστικά αντικείμενα & ΤΠΕ Γνωστικά αντικείμενα & ΤΠΕ

Γλώσσα

Μελέτη Περιβάλλοντος

Πληροφορική

Μαθηματικά

Δημιουργία - Έκφραση

Fibonacci Project

Η χρήση των ΤΠΕ στα Μαθηματικά & Η χρήση των ΤΠΕ στα Μαθηματικά & τη Μελέτη Περιβάλλοντοςτη Μελέτη Περιβάλλοντος

Η χρήση των ΤΠΕ – μεταξύ άλλων - μπορεί να συμβάλει ◦ στην κατανόηση και στην οικοδόμηση νέων εννοιών, ◦ στην ενίσχυση της παρατηρητικότητας και της

μνήμης, ◦ στην κατανόηση της σχέσης ανάμεσα σε αιτία και

αποτέλεσμα, ◦ στην ανάπτυξη της συμβολικής σκέψης, ◦ στη συσχέτιση ανάμεσα στο αφηρημένο και το

συγκεκριμένο, ◦ στον πειραματισμό και στη διαδικασία επίλυσης

προβλημάτων.

Fibonacci Project

Μαθηματικά & Μελέτη Περιβάλλοντος: Μαθηματικά & Μελέτη Περιβάλλοντος: Κατηγορίες λογισμικού Κατηγορίες λογισμικού

Στην περίπτωση αυτή μπορούν να χρησιμοποιηθούν λογισμικά εννοιολογικής χαρτογράφησης (concept

mapping) π.χ. Kidspiration Λογισμικά οπτικοποίησης, π.χ. Google Earth Λογισμικά προσομοίωσης για δραστηριότητες στις

φυσικές επιστήμες, κλπ. Ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες με μορφή υπερμέσων Λογισμικά επίλυσης προβλημάτων (problem solving) Λογισμικά ανάπτυξης της δημιουργικότητας

◦ Λογισμικά «κλειστού» τύπου για την ανάπτυξη συγκεκριμένων δεξιοτήτων

Εννοιολογική χαρτογράφησηΕννοιολογική χαρτογράφηση

Fibonacci Project

ΟπτικοποίησηΟπτικοποίηση

Fibonacci Project

ΠροσομοίωσηΠροσομοίωση

Fibonacci Project

Fibonacci Project

Μαθηματικά & Μελέτη Περιβάλλοντος: Μαθηματικά & Μελέτη Περιβάλλοντος: λογισμικά λογισμικά – ρομποτικές κατασκευές– ρομποτικές κατασκευές

Συστήματα ρομποτικής – κατασκευές (Lego - Logo)

Συστήματα σύνδεσης και χειρισμού με υπολογιστές

Τα συστήματα Lego Mindstorms

Ανάπτυξη δημιουργικότητας Ανάπτυξη δημιουργικότητας

Fibonacci Project

Ευχαριστώ πολύ !Ευχαριστώ πολύ !

Fibonacci Project

Fibonacci Project

Fibonacci Project

Έκφραση και Δημιουργία & ΤΠΕ (1)Έκφραση και Δημιουργία & ΤΠΕ (1)

Σκόπιμη κινητική συμπεριφορά στην οποία εμπλέκεται το σώμα του νηπίου και η οποία προκαλείται, οργανώνεται και ελέγχεται από ψυχικούς μηχανισμούς

Η χρήση των ΤΠΕ μπορεί να προωθήσει ◦ την ανάπτυξη των λεπτών χειρισμών (λεπτή

κινητικότητα),

◦ το συντονισμό χεριού και ματιού,

◦ την οικοδόμηση χωρικών σχέσεων

◦ και τον προσανατολισμό στο χώρο.

Fibonacci Project

Έκφραση και Δημιουργία & ΤΠΕΈκφραση και Δημιουργία & ΤΠΕ (2)(2)

Όλες οι δραστηριότητες που απαιτούν χρήση ποντικιού (π.χ. λογισμικό για ζωγραφική) ή χειριστηρίου (joystick) για παιγνίδια, βοηθούν στην ανάπτυξη της λεπτής κινητικότητας καθώς και στο συντονισμό χεριού και ματιού

Από έρευνες φαίνεται ότι παιδιά ακόμα και δύο ετών μπορούν να χρησιμοποιήσουν το πληκτρολόγιο (ένα πλήκτρο τη φορά) με κατάλληλη καθοδήγηση και υποστήριξη από τον ενήλικα.

Fibonacci Project

Έκφραση και Δημιουργία & ΤΠΕ (3)Έκφραση και Δημιουργία & ΤΠΕ (3)

Η αφύπνιση και η καλλιέργεια της δημιουργικότητας και της αισθητικής ευαισθησίας των νηπίων και στοχεύει στην πλήρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του

Οι ΤΠΕ μπορούν να συμβάλλουν στην εξοικείωση των νηπίων με τις δυνατότητες και τους τρόπους χρήσης διαφόρων εργαλείων του εκάστοτε προγράμματος και στην ελεύθερη έκφραση, δίνοντας τη χαρά της προσωπικής δημιουργίας.

Επιπλέον, μπορούν να συντελέσουν στη γνωριμία με τα είδη των λογοτεχνικών κειμένων, στη δημιουργία πρωτότυπων ιστοριών και στην επαφή των νηπίων με ελληνικά και ξένα έργα τέχνης.

Fibonacci Project

Έκφραση και Δημιουργία Έκφραση και Δημιουργία – – ΚατασκευέςΚατασκευές

Η χρήση εφαρμογών ρομποτικής (όπως τα συστήματα τύπου Logo – Lego ή η χελώνα εδάφους της Logo)

μπορούν να βοηθήσουν στην οικοδόμηση των εννοιών του χώρου (μπροστά – πίσω, δεξιά – αριστερά, κλπ.).

Fibonacci Project

Έκφραση και ΔημιουργίαΈκφραση και ΔημιουργίαΠαραδείγματα ΕφαρμογώνΠαραδείγματα Εφαρμογών

Λογισμικά για δραστηριότητες ζωγραφικής και ανάπτυξη δημιουργικότητας

Παραδείγματα λογισμικών ζωγραφικής Drawing for Children (

http://www.cs.uu.nl/people/markov/kids/draw.html) Μαγική Δημιουργία (Magic Artist) (www.disney.com) KidPad (http://www.cs.umd.edu/hcil/kiddesign/kidpad.shtml) KidPix (www.kidpix.com) Tuxpaint Ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες: αναζήτηση πληροφοριών

Fibonacci Project

Διαθεματικές δραστηριότητεςΔιαθεματικές δραστηριότητες

Οι ΤΠΕ μπορούν να αξιοποιηθούν σε μια σειρά από διαθεματικές δραστηριότητες που αφορούν ◦ τη Διαπολιτισμική εκπαίδευση, ◦ την Επίλυση Προβλήματος, ◦ Την Περιβαλλοντική εκπαίδευση.

Fibonacci Project

Εκπαιδευτικά παιγνίδιαΕκπαιδευτικά παιγνίδια

Υπάρχουν χιλιάδες ηλεκτρονικά παιγνίδια◦ Μια ενδιαφέρουσα κατηγορία αφορά στα

εκπαιδευτικά παιγνίδια (edutainment) Incredible Machine Toons Zoombinis