ΥΠΟΚΛΥΣΜΟΣ

Υποκλυσμός είναι η τεχνική διαδικασία κατά την οποία

γίνεται εισαγωγή υγρού στο ορθό με καθετήρα (σωλήνα

αερίων) ή σε ψηλότερα από το ορθό τμήματα του εντέρου.

Σκοπός

Η πρόκληση περισταλτισμού του εντέρου και η

διευκόλυνση της αποβολής του περιεχομένου του.

Ενδείξεις

Επίμονη δυσκοιλιότητα. Με τη διάταση που

δημιουργείται λόγω εισαγωγής του διαλύματος,

ερεθίζονται οι νευρικές απολήξεις των τοιχωμάτων,

αυξάνεται ο περισταλτισμός και διευκολύνεται η

αποβολή των κοπράνων. Καταστάσεις που

δημιουργούν δυσκοιλιότητα: χειρουργεία,

παρατεταμένη κατάκλιση, διάφορα νοσήματα.

Συνίσταται: λήψη υγρών, δίαιτα με υπόλειμμα,

άσκηση, τακτή ώρα χρήσης τουαλέτας, υπακτικά

από το στόμα, υπόθετα, υποκλυσμός.

Προεγχειρητικά: πρόληψη κένωσης κατά τη

διάρκεια της επέμβασης λόγω μυϊκής χάλασης.

Πριν από ενδοσκοπήσεις: σιγμοειδοσκόπηση,

ορθοσκόπηση, κολονοσκόπηση. Επιτρέπει το σαφή

προσεκτικό διαγνωστικό έλεγχο.

Πριν από βαριούχο υποκλυσμό, πριν για τον

καθαρισμό εντέρου ή και μετά όταν το βάριο έχει

προκαλέσει δυσκοιλιότητα.

Πυελογραφία, χολοκυστογραφία: για απαλλαγή

από κοπρανώδεις μάζες και αέρια που

περιβάλλονται στην απεικόνιση και δυσχεραίνουν

τη σαφή και πλήρη διάγνωση.

Πριν από τοκετό.

Σε θεραπεία φλεγμονωδών παθήσεων εντέρου

π.χ. ελκώδη κολίτιδα (χορηγείται κορτιζονούχο

διάλυμα).

Τύποι υποκλυσμών

Α) ανάλογα με το σκοπό και το είδος του υγρού

Καθαρτικούς

Υπερτονικούς

Διαγνωστικούς

Φαρμακευτικούς

Β) ανάλογα με την ποσότητα του υγρού

Μικρούς

Μεγάλους

Γ) ανάλογα με τη συσκευή που χρησιμοποιείται

Υψηλούς

Χαμηλούς

Βασικές αρχές

Θερμοκρασία διαλύματος (38ο C περίπου.

Ποσότητα 200 – 1000 ml ανάλογα με το είδος

διαλύματος και την περίπτωση (ενήλικας – παιδί).

Εισαγωγή του καθετήρα στο ορθό 8-10 cm.

Όσο ψηλότερα κρατάτε το ιριγκατέρ , η πίεση του

διαλύματος αυξάνεται και ο υποκλυσμός γίνεται

υψηλός , όσο χαμηλότερα το αντίθετο.

Κατά την κένωση παρατηρούμε και καταγράφουμε

τα στοιχεία της (χρώμα, σύσταση, οσμή, ποσόν).

1. Μαύρο χρώμα

a. Λήψη σιδήρου

b. μέλαινα κένωση (αιμορραγία ανώτερου

γαστρεντερικού συστήματος)

c. Τροφές π.χ. σπανάκι

2. Λευκό χρώμα

a. Έλλειψη χολής (απόφραξη χοληφόρου

πόρου)

b. Ηπατίτιδα

c. Λήψη βαρίου

3. Ανοικτό κόκκινο

a. Αιμορροΐδες

b. μικροτραυματισμοί στο κατέντερο πεπτικό

σωλ.)

c. ελκώδη κολίτιδα

d. καρκίνος ορθού

Είδος διαλύματος: νερό, παραφινέλαιο, χαμομηλόνερο,

έτοιμο διάλυμα εμπορίου.

Υλικά

Δίσκος που περιλαμβάνει:

Ιριγκατέρ ή fleet enema ή enema cooper

Σωλήνες αερίων (όταν έχουμε ιριγκατέρ)

Τετράγωνο αλλαγών

Πετσέτα νοσηλείας

Καψάκι με κομμάτια χαρτοβάμβακα

Γάντια μιας χρήσης

Βαζελίνη

Νεφροειδές

Εκτός δίσκου:σκωραμίδα σκεπασμένη με πανάκι

και παραβάν

Διαδικασία

Ενημερώστε τον άρρωστο και μην τον εκθέτετε.

Δώστε του κατάλληλη θέση: αριστερή πλαγία με

ελαφρά κάμψη των γονάτων προς την κοιλιά.

Διευκολύνεται η ροή του διαλύματος λόγω

ανατομικής θέσης του κατιόντος κόλου. Η δε

κάμψη συμβάλλει στη μυϊκή χάλαση των

κοιλιακών τοιχωμάτων. Αν δεν είναι δυνατή η

πλάγια τότε δώστε γυναικολογική θέση.

Τα κλινοσκεπάσματα γίνονται παπλωματάκι και

τοποθετείστε πάνω τους πετσέτα νοσηλείας για την

προφύλαξή τους από ακαθαρσίες.

Τοποθετείστε το τετράγωνο αδιάβροχο αλλαγών

κάτω από τους γλουτούς και σε επαφή με τον

άρρωστο το νεφροειδές.

Συνδέστε το σωλήνα αερίων με το ιριγκατέρ.

Ανοίξτε τη στρόφιγγα για να φύγει ο αέρας (για

πρόληψη τυμπανισμού κοιλιάς), αφήνοντας να ρέει

λίγο διάλυμα. Κλείστε τη στρόφιγγα.

Επαλείψτε την άκρη του σωλήνα με βαζελίνη

μικρής ποσότητας για να μην αποφραχθεί ο αυλός.

Κρατώντας ένα χαρτοβάμβακο απομακρύνετε

μεταξύ τους τους γλουτούς και εισάγετε το σωλήνα

στο ορθό σε μήκος 10 cm με περιστροφικές ήπιες

κινήσεις (πρόληψη τραυματισμού), συστήνοντας

του συγχρόνως να παίρνει βαθιές ανάσες (μυϊκή

χάλαση).

Αφαιρέστε το σωλήνα και απομακρύντε τον στο

νεφροειδές.

Ζητήστε από τον άρρωστο να κρατήσει το διάλυμα

όσο περισσότερο χρόνο μπορεί (τουλάχιστον 5

min).

Αν είναι κλινήρης τοποθετείστε σκωραμίδα.

Φροντίστε να την απομακρύνετε μετά την κένωση.

Καταγράψτε το αποτέλεσμα του υποκλυσμού.

Όταν χρησιμοποιούμε fleet enema: αφαιρούμε το

κάλυμμα από το ρύγχος και τη βαλβίδα που υπάρχει στη

βάση του ρύγχους. Δεν εφαρμόζουμε σωλήνα αερίων.