Η Αίθουσα των Κλιτύων της Ακρόπολης

Η Αίθουσα των Κλιτύων της Ακρόπολης

Ο επισκέπτης του Μουσείου της Ακρόπολης, αφού διασχίσει τον προθάλαμο του ισογείου, βρίσκεται στον πρώτο εκθεσιακό χώρο. Στην ευρύχωρη αίθουσα με το κεκλιμένο γυάλινο δάπεδο παρουσιάζονται ευρήματα από τις κλιτύς (πλαγιές) του βράχου της Ακρόπολης. Το γυάλινο δάπεδο επιτρέπει την θέαση στην αρχαιολογική ανασκαφή, ενώ η ανηφορική κλίση της παραπέμπει στην ανάβαση προς την Ακρόπολη.

Η Αίθουσα των κλιτύων της Ακρόπολης φιλοξενεί ευρήματα από τα ιερά που ήταν ιδρυμένα στις πλαγιές της Ακρόπολης, καθώς και από τον οικισμό που αναπτύχθηκε στις υπώρειες του λόφου, σε όλες τις ιστορικές περιόδους. Στα αριστερά του επισκέπτη εκτίθενται ευρήματα από τα μεγάλα ιερά που ιδρύθηκαν στις πλαγιές του βράχου, ενώ στα δεξιά του ευρήματα από τα μικρότερα ιερά και από τον οικισμό που αναπτύχθηκε στις πλαγιές της Ακρόπολης. Στην αρχαιότητα, οι πλαγιές αυτές ήταν η μεταβατική ζώνη ανάμεσα στην πόλη και το πιο διάσημο ιερό της. Ήταν η περιοχή όπου επίσημες και λαϊκές λατρείες, μικρά και μεγαλύτερα ιερά συνυπήρχαν με σπίτια ιδιωτών.

O οικισμός Ανάμεσα στα ιερά ή λίγο χαμηλότερα από αυτά, οι

αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως τμήματα του οικιστικού ιστού της αρχαίας Αθήνας και κατέδειξαν τη σχεδόν συνεχή χρήση του, από το τέλος της νεολιθικής εποχής (περί το 3000 π.Χ.), έως και την ύστερη αρχαιότητα (6ος αι. μ.Χ.), αλλά και αργότερα. Αποκάλυψαν σπίτια και εργαστήρια, δρόμους και πλατείες, πηγάδια και δεξαμενές, αλλά και χιλιάδες αντικείμενα που άφησαν πίσω τους οι αρχαίοι κάτοικοι της περιοχής. Τα περισσότερα είναι πήλινα, αφού άλλα από φθαρτά υλικά χάθηκαν και τα πολύτιμα λεηλατήθηκαν. Πρόκειται για επιτραπέζια σκεύη και αγγεία συμποσίου, μαγειρικά σκεύη, αρωματοδοχεία, σκεύη για καλλυντικά και κοσμήματα, παιδικά παιχνίδια και πολλά άλλα.  

Πήλινες Νίκες, ίσως διακοσμητικά στοιχεία στέγης κτηρίου (ακρωτήρια). 1ος-3ος αι. μ.Χ.

Σκεύη συμποσίου από τον οικισμό στις πλαγιές της Ακρόπολης.

Πήλινο κάλυμμα κοσμηματοθήκης (λεκανίδα). Μαινάδες παίζουν μουσική και χορεύουν μπροστά στον θεό Διόνυσο. 4ος αι. π.Χ.

Πύραυνο. Μέσα 2ου-αρχές 1ου αι. π.Χ.

Τα ιερά

Στις πλαγιές, στα σπήλαια και στα πλατώματα του βράχου της Ακρόπολης, σε μικρά και μεγάλα ιερά, λατρεύτηκαν θεοί, ήρωες και νύμφες. Η νότια πλαγιά φιλοξένησε δύο από τα σπουδαιότερα ιερά της πόλης, του Διονύσου Ελευθερέως και του Ασκληπιού. Φιλοξένησε όμως και άλλα μικρότερα σε έκταση, αλλά μεγάλης σημασίας για τους Αθηναίους.

Ανάγλυφη πλάκα επένδυσης βάθρου από το ιερό του Διονύσου. Διόνυσος με αμφορέα και κάνθαρο και μια γυναίκα που ρίχνει λιβάνι σε θυμιατήρι. Αρχές 4ου αι. π.Χ.

Τμήμα γυναικείου προσώπου με ένθετα μάτια. Αφιέρωμα (τάμα) του Πραξία, τοποθετημένο σε κόγχη πεσσού από το ιερό του Ασκληπιού. Β’ μισό 4ου αι.

π.Χ.

Μελανόμορφη λουτροφόρος-αμφορέας. Γαμήλια πομπή με τη συμμετοχή

των θεών Απόλλωνα και Ερμή. Γύρω στο 525 π.Χ.

Ερυθρόμορφη λουτροφόρος. Νεόνυμφοι. 455-440 π.Χ.

Πήλινα σφονδύλια από αδράχτια, αφιερώματα γυναικών στο ιερό της Νύμφης. 6ος και 5ος αι. π.Χ.

Βάση αναθήματος με ανάγλυφα χειρουργικά εργαλεία και βεντούζες (σικύες). 320 π.Χ.

Ανάγλυφη πλάκα με παράσταση χορεύτριας από το θέατρο του Διονύσου. 1ος αι. π.Χ.

Το ιερό του Διονύσου Ελευθερέως Στο ιερό του Διονύσου Ελευθερέως γιορτάζονταν στις αρχές της

άνοιξης (το μήνα Ελαφηβολιώνα), τα Μεγάλα ή εν Άστει Διονύσια, μια από τις σημαντικότερες γιορτές της πόλης. Από τη λατρεία του Διονύσου, θεού του κρασιού, της μέθης και του εκστατικού χορού, γεννήθηκε το θέατρο. Στην πλαγιά του βράχου πάνω στο ιερό παίχτηκαν για πρώτη φορά τα έργα των σημαντικότερων αρχαίων τραγικών και κωμικών ποιητών, του Αισχύλου, του Σοφοκλή, του Ευρυπίδη, του Αριστοφάνη. Το ιερό και θεραπευτήριο του Ασκληπιού ιδρύθηκε στη νότια πλαγιά της Ακρόπολης με πρωτοβουλία του Αθηναίου πολίτη Τηλέμαχου, ο οποίος το 420/19 π.Χ. έφερε ένα άγαλμα του θεού από το μεγάλο ιερό της Επιδαύρου. Σε μια στοά δίπλα στο ιερό, οι ασθενείς ενέμεναν τη θαυματουργική τους ίαση με την εμφάνιση του θεού στα όνειρά τους. Τα πολυπληθή αφιερώματα, συχνά με απεικονίσεις ανθρώπινων μελών που ο θεός θεράπευσε, μαρτυρούν τη μεγάλη σημασία που είχε η λατρεία του για τους Αθηναίους.  

Το θέατρο του Διονύσου Ελευθερέως

Το ιερό του Ασκληπιού

Σε μικρή απόσταση από το ιερό του Ασκληπιού βρισκόταν ένα μικρό, υπαίθριο ιερό αφιερωμένο στη Νύμφη, προστάτιδα του γάμου και των γαμήλιων τελετών. Σε αυτό, οι Αθηναίοι αφιέρωναν τα αγγεία του γαμήλιου λουτρού τους, τις λουτροφόρους αλλά και αρωματοδοχεία, σκεύη για καλλυντικά και κοσμήματα, σφονδύλια, αγγεία συμποσίου, ειδώλια, προτομές γυναικών και ζωγραφιστούς πίνακες. Οι λουτροφόροι ήταν πολυτελή αγγεία ζωγραφισμένα με τη μελανόμορφη ή ερυθρόμορφη τεχνική. Τα θέματα της διακόσμησης ήταν σχετικά με το γάμο και ανάλογα με τις προτιμήσεις της κάθε εποχής.

Η σκηνή του θεάτρου του Διονύσου Ελευθερέως

1ο Δ.Σχ.ΝεάποληςΣχέδιο εικονικής ξενάγησης στο μουσείο

της Ακρόπολης

Η αίθουσα των κλιτύων

Στ΄2 τμήμα