1/52

ISOCRATE

PANATENAICO

Νε τερο μ ν ν προ ρο μην γρ φειν τ ν λ γων ο το μυθ δει ο δ τοτερατε α κα ψευδολογ α μεστο , ο ο πολλο μ λλον χα ρουσιν τοπερ τ α τ ν σωτηρ α λεγομ νοι , ο δ το τ παλαι πρ ξει κα τοπολ μου το λληνικο ξηγουμ νου , κα περ ε δ δικα ω α τοπαινουμ νου , ο δ' α το πλ δοκο ντα ε ρ σθαι κα μηδεμικομψ τητο μετ χοντα , ο ο δεινο περ το γ να παραινο σι τονεωτ ροι μελετ ν, ε περ βο λονται πλ ον χειν τ ν ντιδ κων, [2] λλπ ντα το του σα περ κε νου πραγματευ μην, το περ τ νσυμφερ ντων τ τε π λει+ κα το λλοι λλησι συμβουλε οντα , καπολλ ν μ ν νθυμημ των γ μοντα , ο κ λ γων δ' ντιθ σεων κα παρισ σεωνκα τ ν λλων δε ν τ ν ν τα ητορε αι διαλαμπουσ ν κα το κο ονταπισημα νεσθαι κα θορυβε ν ναγκαζουσ ν.[3] ν ν δ' ο δ' πωσο ν το τοιο του . γο μαι γ ρ ο χ ρμ ττειν ο τε τοτεσι το νεν κοντα κα τ τταρσιν, γ τυγχ νω γεγον , ο θ' λω το δηπολι χουσιν, κε νον τ ν τρ πον τι λ γειν, λλ' παντε μ ν νλπ σειαν ε βουληθε εν, ο δε δ' ν δυνηθε η δ ω πλ ν τ ν πονε νθελ ντων κα σφ δρα προσεχ ντων τ ν νο ν.[4] το του δ' νεκεν τα τα προε πον, ν' ν τισιν μ λλων δειχθ σεσθαι λ γομαλακ τερο ν φα νηται τ ν πρ τερον διαδεδομ νων, μ παραβ λλωσι πρτ ν κε νων ποικιλ αν, λλ πρ τ ν π θεσιν α τ ν κρ νωσι τ ν ν τπαρ ντι δεδοκιμασμ νην.[5] διαλ ξομαι δ περ τε τ ν τ π λει πεπραγμ νων κα περ τ τ νπρογ νων ρετ , ο κ π το των ρξ μενο , λλ' π τ ν μοσυμβεβηκ των: ντε θεν γ ρ ο μαι μ λλον κατεπε γειν. πειρ μενο γ ρναμαρτ τω ζ ν κα το λλοι λ πω , ο δ να διαλ λοιπα χρ νον π μ ντ ν σοφιστ ν τ ν δοκ μων κα πονηρ ν διαβαλλ μενο , π' λλων δ τινωνο χ ο ε μι γιγνωσκ μενο , λλ τοιο το πολαμβαν μενο ο ον ν παρ'

2/52

τ ρων κο σωσιν. [6] βο λομαι ο ν προδιαλεχθ ναι περ τ' μαυτο κα περτ ν ο τω πρ με διακειμ νων, ν' ν πω ο τε γ νωμαι, το μ ν πα σωβλασφημο ντα , το δ' ε δ ναι ποι σω περ τυγχ νω διατρ βων: ν γ ρτα τα τ λ γ δυνηθ διοικ σαι κατ τρ πον, λπ ζω τ ν π λοιπον χρ νονα τ τε λ πω δι ξειν, κα τ λ γ τ μ λλοντι ηθ σεσθαι το παρ νταμ λλον προσ ξειν τ ν νο ν.[7] ο κ κν σω δ κατειπε ν ο τε τ ν ν ν γγιγνομ νην ν τ διανο μοιταραχ ν, ο τε τ ν τοπ αν ν ν τ παρ ντι τυγχ νω γιγν σκων, ο τ' ε τιπρ ττω τ ν δε ντων. γ γ ρ μετεσχηκ τ ν μεγ στων γαθ ν, ν παντεν ε ξαιντο μεταλαβε ν, πρ τον μ ν τ περ τ σ μα κα τ ν ψυχ ν γιε αο χ τυχον, λλ' ναμ λλω το μ λιστα περ κ τερον το των ε τυχηκ σιν,πειτα τ περ τ ν β ον ε πορ α , στε μηδεν π ποτ' πορ σαι τ ν μετρ ωνμηδ' ν νθρωπο ν νο ν χων πιθυμ σειεν, [8] τι το μ τ νκαταβεβλημ νων ε ε ναι μηδ τ ν κατημελημ νων, λλ' κε νων περ ν οχαρι στατοι τ ν λλ νων κα μνησθε εν ν κα διαλεχθε εν σπουδα ωνντων,--το των π ντων μοι συμβεβηκ των τ ν μ ν περβαλλ ντω τ ν δ'ξαρκο ντω ο κ γαπ ζ ν π το τοι +, λλ' ο τω τ γ ρ στιδυσ ρεστον κα μικρολ γον κα μεμψ μοιρον, στε πολλ κι δη τ ν τε φ σιντ ν μαυτο κατεμεμψ μην, [9] ο δε λλο καταπεφρ νηκε, κα τ ν τ χηνδυρ μην, τα τ μ ν ο δ ν χων πικαλε ν λλο πλ ν τι περ τ ν φιλοσοφ ανν προειλ μην τυχ αι τιν κα συκοφαντ αι γεγ νασι, τ ν δ φ σιν ε δπρ μ ν τ πρ ξει ρρωστοτ ραν κα μαλακωτ ραν ο σαν το δ οντο ,πρ δ το λ γου ο τε τελε αν ο τε πανταχ χρησ μην, λλ δοξ σαι μ νπερ κ στου τ ν λ θειαν μ λλον δυναμ νην τ ν ε δ ναι φασκ ντων, ε πε νδ περ τ ν α τ ν το των ν συλλ γ πολλ ν νθρ πων πασ ν ποε πε ν πολελειμμ νην. [10] ο τω γ ρ νδε μφοτ ρων γεν μην τ νμεγ στην δ ναμιν χ ντων παρ' μ ν, φων καν κα τ λμη , ο κ ο δ' ε τιλλο τ ν πολιτ ν: ν ο μ τυχ ντε τιμ τεροι περι ρχονται πρ τ δοκε νξιο τινο ε ναι τ ν φειλ ντων τ δημοσ : το μ ν γ ρ κτ σειν τκαταγνωσθ ν λπ δε πεισιν, ο δ' ο δ ποτ' ν τ ν φ σιν μεταβ λοιεν. [11] ο

3/52

μ ν π το τοι θυμ σα περιε δον μαυτ ν+ δοξον+ ο δ' φανπαντ πασι γεν μενον+, λλ' πειδ το πολιτε εσθαι δι μαρτον, π τφιλοσοφε ν κα πονε ν κα γρ φειν διανοηθε ην κατ φυγον, ο περ μικρ ντ ν προα ρεσιν ποιο μενο ο δ περ τ ν δ ων συμβολα ων ο δ περ νλλοι τιν ληρο σιν, λλ περ τ ν λληνικ ν κα βασιλικ ν κα πολιτικ νπραγμ των, δι' προσ κειν μην μοι τοσο τ μ λλον τιμ σθαι τ ν π τβ μα παρι ντων, σ περ περ μειζ νων κα καλλι νων κε νοι το λ γουποιο μην. ν ο δ ν μ ν ποβ βηκεν. [12] κα τοι π ντε σασι τ ν μ νητ ρων το πολλο ο χ π ρ τ ν τ π λει συμφερ ντων, λλ' π ρ ν α τολ ψεσθαι προσδοκ σι, δημηγορε ν τολμ ντα , μ δ κα το μο ο μ νοντ ν κοιν ν πεχομ νου μ λλον τ ν λλων, λλ κα τ ν δ ων ε τ τπ λεω χρε α π ρ τ ν δ ναμιν τ ν μετ ραν α τ ν δαπανωμ νου , [13] τι δτο μ ν λοιδορουμ νου ν τα κκλησ αι περ μεσεγγυ ματο σφ σινα το λυμαινομ νου το συμμ χου τ ν λλων ν ν τ χωσισυκοφαντο ντα , μ δ τ ν λ γων γεμ να το των γεγενημ νον, τ νπαρακαλο ντων το λληνα π τε τ ν μ νοιαν τ ν πρ λλ λου κα τ νστρατε αν τ ν π το βαρβ ρου , [14] κα τ ν συμβουλευ ντων ποικ ανκπ μπειν κοιν π ντα μ π τοσα την χ ραν κα τοια την, περ σοιπερ κηκ ασιν μολογο σιν μ τε, ε σωφρον σαιμεν κα παυσα μεθα τπρ λλ λου μαν α , ταχ ω ν νευ π νων κα κινδ νων κατασχε ν α τ ν,κε νην τε δ ω ν παντα δ ξασθαι το νδεε μ ν ντα τ νπιτηδε ων: ν πρ ξει , ε π ντε συνελθ ντε ζητο εν, ο δ ποτ' ν ε ροιενκαλλ ου ο δ με ζου ο δ μ λλον πασιν μ ν συμφερο σα .[15] λλ' μω ο τω πολ τ διανο α διεστ των μ ν, κα τοσο τσπουδαιοτ ραν μο πεποιημ νου τ ν α ρεσιν, ο δικα ω ο πολλο περ μ νπειλ φασιν, λλ ταραχωδ κα παντ πασιν λογ στω . τ ν μ ν γ ρητ ρων τ ν τρ πον ψ γοντε προστ τα α το τ π λεω ποιο νται κακυρ ου π ντων καθιστ σιν, μο δ το λ γου παινο ντε α τ μοιφθονο σι, δι' ο δ ν τερον δι το του ο ποδεχ μενοι τυγχ νουσιν: ο τωτυχ φ ρομαι παρ' α το .

4/52

[16] κα τ δε θαυμ ζειν τ ν πρ π σα τ περοχ ο τω διακε σθαιπεφυκ των, που κα τ ν ο ομ νων διαφ ρειν κα ζηλο ντων μ καμιμε σθαι γλιχομ νων τιν τι δυσμεν στερον χουσ μοι τ ν διωτ ν: ν τ ναν τι ε ροι πονηροτ ρου , ε ρ σεται γ ρ, ε κα τισι δ ξω νε τερα καβαρ τερα λ γειν τ λικ α , ο τινε ο τε φρ ζειν ο δ ν μ ρο χοντε τομαθητα τ ν ε ρημ νων π' μο , το τε λ γοι παραδε γμασι χρ μενοι τομο κα ζ ντε ντε θεν τοσο του δ ουσι χ ριν χειν το των, στ' ο δ'μελε ν μ ν θ λουσιν, λλ' ε τι φλα ρον περ μο λ γουσιν;[17] ω μ ν ο ν το λ γου μου λυμα νοντο, παραναγιγν σκοντεδυνατ ν κ κιστα το αυτ ν κα διαιρο ντε ο κ ρθ κα κατακν ζοντεκα π ντα τρ πον διαφθε ροντε , ο δ ν φρ ντιζον τ ν παγγελλομ νων,λλ θ μω ε χον: μικρ ν δ πρ τ ν Παναθηνα ων τ ν μεγ λων χθ σθηνδι' α το . [18] παντ σαντε γ ρ τιν μοι τ ν πιτηδε ων λεγον ν τΛυκε ω συγκαθεζ μενοι τρε τ τταρε τ ν γελα ων σοφιστ ν κα π νταφασκ ντων ε δ ναι κα ταχ ω πανταχο γιγνομ νων διαλ γοιντο περ τε τ νλλων ποιητ ν κα τ σι δου κα τ μ ρου ποι σεω , ο δ ν μ ν παρ'α τ ν λ γοντε , τ δ' κε νων αψ δο ντε κα τ ν πρ τερον λλοι τισ νε ρημ νων τ χαρι στατα μνημονε οντε : [19] ποδεξαμ νων δ τ νπεριεστ των τ ν διατριβ ν α τ ν να τ ν τολμηρ τατον πιχειρ σα μεδιαβ λλειν, λ γονθ' γ π ντων καταφρον τ ν τοιο των, κα τ τεφιλοσοφ α τ τ ν λλων κα τ παιδε α π σα ναιρ , κα φημι π νταληρε ν πλ ν το μετεσχηκ τα τ μ διατριβ : το των δ ηθ ντων ηδτινα τ ν παρ ντων διατεθ ναι πρ μ .[20] μ ν ο ν λυπ θην κα συνεταρ χθην κο σα ποδ ξασθα τινα τολ γου το του , ο κ ν δυνα μην ε πε ν: μην γ ρ ο τω πιφαν ε ναι τολαζονευομ νοι πολεμ ν κα περ μαυτο μετρ ω διειλεγμ νο , μ λλον δταπειν , στε μηδ ν' ν ποτε γεν σθαι πιστ ν τ ν λεγ ντων γ τοια ταιλαζονε αι χρησ μην. [21] λλ γ ρ ο κ λ γω δυρ μην ν ρχ τ ντυχ αν τ ν παρακολουθο σ ν μοι π ντα τ ν χρ νον ν το τοιο τοι : α τηγ ρ στιν α τ α κα τ ψευδολογ α τ περ με γιγνομ νη κα τ ν διαβολ ν

5/52

κα το φθ νου κα το μ δ νασθα με τυχε ν τ δ ξη ξι ε μι, μηδ τμολογουμ νη , μηδ' ν χουσ τινε τ ν πεπλησιακ των μοι κα πανταχτεθεωρηκ των μ . [22] τα τα μ ν ο ν ο χ ο ν τ' λλω χειν, λλ' ν γκηστ ργειν το δη συμβεβηκ σι.πολλ ν δ μοι λ γων φεστ των, πορ π τερον ντικατηγορ τ νε θισμ νων ε τι ψε δεσθαι περ μου κα λ γειν νεπιτ δειον τολμ ντων: λλ'ε φανε ην σπουδ ζων κα πολλο λ γου ποιο μενο περ νθρ πων οο δε πε ληφεν ξ ου ε ναι λ γου, δικα ω ν μωρ ε ναι δοκο ην. [23]λλ το του περιδ ν πολογ μαι πρ το δ κω μοι τ ν διωτ νφθονο ντα , κα πειρ μαι διδ σκειν α το ο δικα ω ο δ προσηκ ντωπερ μου τα την χουσι τ ν γν μην; κα τ ο κ ν καταγνο η μου πολλ ννοιαν, ε το μηδ ν δι' τερον δυσκ λω πρ με διακειμ νου δι τδοκε ν χαρι ντω ε ρηκ ναι περ τινων, το του ο ηθε ην μο ω διαλεχθεσπερ πρ τερον πα σειν π το λεγομ νοι λυπουμ νου , λλ' ο μ λλονλγ σειν, λλω τε κ ν φαν μηδ ν ν πω τηλικο το ν πεπαυμ νοπαραληρ ν;[24] λλ μ ν ο δ' κε νο ποιε ν ο δε ν μοι συμβουλε σειεν, μελ σαντιτο των κα μεταξ καταβαλ ντι περα νειν τ ν λ γον, ν προ ρημαιβουλ μενο πιδε ξαι τ ν π λιν μ ν πλει νων γαθ ν α τ αν γεγενημ νηντο λλησιν τ ν Λακεδαιμον ων: ε γ ρ το τ' δη ποιο ην μ τε τ λο πιθετο γεγραμμ νοι μ τε συγκλε σα τ ν ρχ ν τ ν ηθ σεσθαι μελλ ντων ττελευτ τ ν δη προειρημ νων, μοιο ν ε ναι δ ξαιμι το ε κ κα φορτικκα χ δην τι ν π λθ λ γουσιν: φυλακτ ον μ ν στιν.[25] κρ τιστον ο ν ξ π ντων το των, περ ν τ τελευτα ν με δι βαλλονποφην μενον δοκε μοι, τ τ' δη λ γειν περ ν ξ ρχ διενο θην: ο μαιγ ρ, ν ξεν γκω γρ ψα κα ποι σω φανερ ν ν χω γν μην περ τε τπαιδε α κα τ ν ποιητ ν, πα σειν α το ψευδε πλ ττοντα α τ α + καλ γοντα τι ν τ χωσιν.[26] τ μ ν ο ν παιδε α τ π τ ν προγ νων καταλειφθε ση τοσο του δ ωκαταφρονε ν, στε κα τ ν φ' μ ν κατασταθε σαν παιν , λ γω δ τ ν τε

6/52

γεωμετρ αν κα τ ν στρολογ αν κα το διαλ γου το ριστικοκαλουμ νου , ο ο μ ν νε τεροι μ λλον χα ρουσι το δ οντο , τ ν δπρεσβυτ ρων ο δε στιν στι ν νεκτο α το ε ναι φ σειεν. [27] λλ'μω γ το ρμημ νοι π τα τα παρακελε ομαι πονε ν κα προσ χειν τ ννο ν πασι το τοι , λ γων ε κα μηδ ν λλο δ ναται τ μαθ ματα τα ταποιε ν γαθ ν, λλ' ο ν ποτρ πει γε το νεωτ ρου πολλ ν λλωνμαρτημ των. το μ ν ο ν τηλικο τοι ο δ ποτ' ν ε ρεθ ναι νομ ζωδιατριβ φελιμωτ ρα το των ο δ μ λλον πρεπο σα : [28] το δπρεσβυτ ροι κα το ε νδρα δεδοκιμασμ νοι ο κ τι φημ τ μελ τατα τα ρμ ττειν. ρ γ ρ ν ου τ ν π το μαθ μασι το τοι ο τωπηκριβωμ νων στε κα το λλου διδ σκειν, ο τ' ε κα ρω ταπιστ μαι α χουσι χρωμ νου , ν τε τα λλαι πραγματε αι τα περ τ νβ ον φρονεστ ρου ντα τ ν μαθητ ν: κν γ ρ ε πε ν τ ν ο κετ ν. [29] τ να τ ν δ γν μην χω κα περ τ ν δημηγορε ν δυναμ νων κα τ ν περ τ νγραφ ν τ ν τ ν λ γων ε δοκιμο ντων, λω δ περ π ντων τ ν περ ττ χνα κα τ πιστ μα κα τ δυν μει διαφερ ντων. ο δα γ ρ κα το τωντο πολλο ο τε τ περ σφ α το καλ δι κηκ τα ο τ' ν τα δ αισυνουσ αι νεκτο ντα , τ τε δ ξη τ τ ν συμπολιτευομ νωνλιγωρο ντα , λλων τε πολλ ν κα μεγ λων μαρτημ των γ μοντα : στ'ο δ το του γο μαι μετ χειν τ ξεω περ γ τυγχ νω διαλεγ μενο .[30] τ να ο ν καλ πεπαιδευμ νου , πειδ τ τ χνα κα τ πιστ μα κατ δυν μει ποδοκιμ ζω; πρ τον μ ν το καλ χρωμ νου το πρ γμασιτο κατ τ ν μ ραν κ στην προσπ πτουσι, κα τ ν δ ξαν πιτυχ τ ν καιρ νχοντα κα δυναμ νην π τ πολ στοχ ζεσθαι το συμφ ροντο : [31]πειτα το πρεπ ντω κα δικα ω μιλο ντα το ε πλησι ζουσι, κα τμ ν τ ν λλων ηδ α κα βαρ τητα ε κ λω κα δ ω φ ροντα , σφ δ'α το δυνατ ν λαφροτ του κα μετριωτ του το συνο σι παρ χοντα :τι το τ ν μ ν δον ν ε κρατο ντα , τ ν δ συμφορ ν μ λ αν ττωμ νου ,λλ' νδρωδ ν α τα διακειμ νου κα τ φ σεω ξ ω μετ χοντετυγχ νομεν: τ ταρτον, [32] περ μ γιστον, το μ διαφθειρομ νου π τ ν

7/52

ε πραγι ν μηδ' ξισταμ νου α τ ν μηδ' περηφ νου γιγνομ νου , λλ'μμ νοντα τ τ ξει τ τ ν ε φρονο ντων, κα μ μ λλον χα ροντα το διτ χην π ρξασιν γαθο το δι τ ν α τ ν φ σιν κα φρ νησιν ξ ρχγιγνομ νοι . το δ μ μ νον πρ ν το των λλ' κα πρ παντα τα τα τ νξιν τ ψυχ ε ρμοστον χοντα , το του φημ κα φρον μου ε ναι κατελ ου νδρα κα π σα χειν τ ρετ .[33] περ μ ν ο ν τ ν πεπαιδευμ νων τυγχ νω τα τα γιγν σκων. περ δ τμ ρου κα τ σι δου κα τ τ ν λλων ποι σεω πιθυμ μ ν ε πε ν,ο μαι γ ρ ν πα σαι το ν τ Λυκε αψ δο ντα τ κε νων κα ληρο νταπερ α τ ν, α σθ νομαι δ' μαυτ ν ξω φερ μενον τ συμμετρ α τσυντεταγμ νη το προοιμ οι . [34] στι δ' νδρ νο ν χοντο μ τ νε πορ αν γαπ ν, ν χ τι περ τ ν α τ ν πλε ω τ ν λλων ε πε ν, λλ τ νε καιρ αν διαφυλ ττειν π ρ ν ν ε τυγχ ν διαλεγ μενο : περ μοποιητ ον στ ν. περ μ ν ο ν τ ν ποιητ ν α θι ρο μεν, μ με προαν λ τγ ρα , περ σπουδαιοτ ρων πραγμ των χω τι λ γειν το των.[35] περ δ τ ν τ π λεω ε εργεσι ν τ ν ε το λληνα δη ποι σομαιτο λ γου , ο χ ο πλε ου πα νου πεποιημ νο περ α τ σ μπαντεο περ τ ν πο ησιν κα το λ γου ντε : ο μ ν μο ω κα ν ν. τ τε μ ν γ ρν λ γοι περ τ ρων πραγμ των μεμν μην α τ , ν ν δ περ τα τη τ νπ θεσιν ποιησ μενο . [36] ο κ γνο δ' λ κο ν σον ργον ν σταμαι τμ γεθο , λλ' κριβ ε δ κα πολλ κι ε ρηκ τι τ μ ν μικρ τ νπραγμ των διον το λ γοι α ξ σαι, το δ' περβ λλουσι τ ν ργων κα τμεγ θει κα τ κ λλει χαλεπ ν ξισ σαι το πα νου . [37] λλ' μω ο δ νμ λλον ποστατ ον α τ ν στιν, λλ' πιτελεστ ον, ν περ τι ζ ν δυνηθ μεν,λλω τε κα πολλ ν με παροξυν ντων γρ φειν α τ ν, πρ τον μ ν τ νε θισμ νων σελγ κατηγορε ν τ π λεω μ ν, πειτα τ ν χαρι ντω μ νπειροτ ρω δ κα καταδεεστ ρω παινο ντων α τ ν, [38] τι δ τ ν τ ρωνμ λλον ε λογε ν τολμ ντων ο κ νθρωπ νω λλ' ο τω στε πολλοντιτ ττεσθαι πρ α το , π ντων δ μ λιστα τ λικ α τ παρο ση ,το λλου π φυκεν ποτρ πειν: λπ ξω γ ρ, ν μ ν κατορθ σω, με ζω

8/52

λ ψεσθαι δ ξαν τ παρχο ση , ν δ' νδε στερον τ χω διαλεχθε , πολλσυγγν μη τε ξεσθαι παρ τ ν κου ντων.[39] μ ν ο βουλ θην κα περ μαυτο κα περ τ ν λλων περ χορ πρτο γ νο προαναβαλ σθαι τα τ' στ ν. γο μαι δ χρ ναι το βουλομ νουγκωμι σαι τιν τ ν π λεων κριβ κα δικα ω μ μ νον περ α τποιε σθαι το λ γου προ ρημ νοι τυγχ νουσιν, λλ' σπερ τ ν πορφ ρανκα τ ν χρυσ ν θεωρο μεν κα δοκιμ ζομεν τερα παραδεικν οντε τ ν κατ ν ψιν μο αν χ ντων κα τ τιμ τ α τ ξιουμ νων, [40] ο τω κα ταπ λεσι παριστ ναι μ τ μικρ τα μεγ λαι , μηδ τ π ντα τ ν χρ νον φ'τ ραι ο σα τα ρχειν ε θισμ ναι , μηδ τ σ ζεσθαι δεομ να πρ τσ ζειν δυναμ να , λλ τ παραπλησ αν κα τ ν δ ναμιν χο σα κα περτ α τ πρ ξει γεγενημ να κα τα ξουσ αι μο αι κεχρημ να : ο τωγ ρ ν μ λιστα τ ληθε α τ χοιεν.[41] ν δ τι μ τ ν τρ πον το τον σκοπ ται κα παραβ λλ μ πρ τ ντυχο σαν π λιν λλ πρ τ ν Σπαρτιατ ν, ν ο μ ν πολλο μετρ ωπαινο σιν, νιοι δ τινε σπερ τ ν μιθ ων κε πεπολιτευμ νων μ μνηνταιπερ α τ ν, φανησ μεθα κα τ δυν μει κα τα πρ ξεσι κα τα ε εργεσ αιτα περ το λληνα πλ ον πολελοιπ τε α το 'κε νοι το λλου .[42] το μ ν ο ν παλαιο γ να το π ρ τ ν λλ νων γεγενημ νουστερον ρο μεν, ν ν δ ποι σομαι περ κε νων το λ γου ρξ μενο ,πειδ κατ σχον τ π λει τ χαι δα κα πρ ργε ου κα Μεσσην ουδιε λοντο τ ν χ ραν: ντε θεν γ ρ προσ κει διαλ γεσθαι περ α τ ν.ο μ ν το νυν μ τεροι πρ γονοι φαν σονται τ ν τε πρ το λληναμ νοιαν κα τ ν πρ το βαρβ ρου χθραν, ν παρ λαβον κ τ ν Τρωικ ν,διαφυλ ττοντε κα μ νοντε ν το α το . [43] κα πρ τον μ ν τ Κυκλ δαν σου , περ γ νοντο πολλα πραγματε αι κατ τ ν Μ νω το Κρητδυναστε αν, τα τα τ τελευτα ον π Καρ ν κατεχομ να , κβαλ ντεκε νου ο κ ξιδι σασθαι τ χ ρα τ λμησαν, λλ το μ λιστα β ου τ νλλ νων δεομ νου κατ κισαν ε α τ : [44] κα μετ τα τα πολλ π λειφ' κατ ρα τ ν πε ρων κα μεγ λα κτισαν, κα το μ ν βαρβ ρου

9/52

ν στειλαν π τ θαλ ττη , το δ' λληνα δ δαξαν ν τρ πον διοικο ντετ α τ ν πατρ δα κα πρ ο πολεμο ντε μεγ λην ν τ ν λλ δαποι σειαν.[45] Λακεδαιμ νιοι δ περ τ ν α τ ν χρ νον τοσο τον π σχον το πρ ττειντι τ ν α τ ν το μετ ροι κα το το μ ν βαρβ ροι πολεμε ν το δ'λληνα ε εργετε ν, στ' ο δ' συχ αν γειν θ λησαν, λλ' χοντε π λινλλοτρ αν κα χ ραν ο μ νον καν ν, λλ' σην ο δεμ α π λι τ νλλην δων, ο κ στερξαν π το τοι , [46] λλ μαθ ντε ξ α τ ν τ νσυμβεβηκ των κατ μ ν το ν μου τ τε π λει κα τ χ ρα το των ε ναιδοκο σα , τ ν ρθ κα νομ μω κτησαμ νων, κατ δ τ ν λ θειαν το τωνγιγνομ να , τ ν τ περ τ ν π λεμον μ λιστ' σκο ντων κα νικ ν ν ταμ χαι το πολεμ ου δυναμ νων, τα τα διανοηθ ντε , μελ σαντε γεωργι νκα τεχν ν κα τ ν λλων π ντων, ο δ ν πα οντο κατ μ αν κ στην τ νπ λεων τ ν ν Πελοπονν σ πολιορκο ντε κα κακ ποιο ντε , ω π σακατεστρ ψαντο πλ ν τ ργε ων.[47] συν βαινεν ο ν ξ ν μ ν με πρ ττομεν, α ξ νεσθα τε τ ν λλ δακα τ ν Ε ρ πην κρε ττω γ γνεσθαι τ σ α , κα πρ το τοι τ ν μ νλλ νων το πορο ντα π λει λαμβ νειν κα χ ρα , τ ν δ βαρβ ρων τοε θισμ νου βρ ζειν κπ πτειν κ τ α τ ν κα φρονε ν λαττον πρ τερον:ξ ν δ Σπαρτι ται, τ ν κε νων μ νην μεγ λην γ γνεσθαι, κα πασ ν μ ν τ νν Πελοπονν σ π λεων ρχειν, τα δ' λλαι φοβερ ν ε ναι κα πολλθεραπε α τυγχ νειν παρ' α τ ν. [48] παινε ν μ ν ο ν δ και ν στι τ ν τολλοι πολλ ν γαθ ν α τ αν γεγενημ νην, δειν ν δ νομ ζειν τ ν α τ τσυμφ ροντα διαπραττομ νην, κα φ λου μ ν ποιε σθαι το μο ω α το τεκα το λλοι χρωμ νου , φοβε σθαι δ κα δεδι ναι το πρ σφ μ να το δυνατ ν ο κει τατα διακειμ νου , πρ δ το λλου λλοτρ ωκα πολεμικ τ ν α τ ν διοικο ντα .τ ν μ ν ο ν ρχ ν κατ ρα το ν πολ οιν τοια την ποι σατο. [49] χρ ν δ'στερον γενομ νου το Περσικο πολ μου, κα Ξ ρξου το τ τε βασιλε οντοτρι ρει μ ν συναγαγ ντο τριακοσ α κα χιλ α , τ δ πεζ στρατι

10/52

πεντακοσ α μ ν μυρι δα τ ν π ντων, βδομ κοντα δ τ ν μαχ μων,τηλικα τ δ δυν μει στρατε σαντο π το λληνα , [50] Σπαρτι ται μ νρχοντε Πελοποννησ ων ε τ ν ναυμαχ αν τ ν ποι σασαν οπ ν παντο τοπολ μου δ κα μ νον συνεβ λοντο τρι ρει , ο δ πατ ρε μ ν ν στατοιγεν μενοι κα τ ν π λιν κλελοιπ τε δι τ μ τετειχ σθαι κατ' κε νον τ νχρ νον πλε ου να παρ σχοντο κα με ζω δ ναμιν χο σα σ μπαντε οσυγκινδυνε σαντε : κα στρατηγ ν ο μ ν Ε ρυβι δην, [51] ε τ λοπ θηκεν ο διενο θη πρ ττειν, ο δ ν ν κ λυεν πολωλ ναι το λληνα ,ο δ' μ τεροι Θεμιστοκλ α τ ν μολογουμ νω πασιν α τιον ε ναι δ ξαντακα το τ ν ναυμαχ αν γεν σθαι κατ τρ πον κα τ ν λλων π ντων τ ν νκε ν τ χρ ν κατορθωθ ντων. [52] τεκμ ριον δ μ γιστον: φελ μενοι γ ρΛακεδαιμον ου τ ν γεμον αν ο συγκινδυνε σαντε το μετ ροιπαρ δοσαν. κα τοι τ να ν τι κριτ κανωτ ρου ποι σαιτο κα πιστοτ ρουτ ν τ τε πραχθ ντων το ν α το το γ σι παραγενομ νου ; τ να δ' ντι ε εργεσ αν ε πε ν χοι τα τη με ζω, τ πασαν τ ν λλ δα σ σαιδυνηθε ση ;[53] μετ τα τα το νυν συν βη κυρ αν κατ ραν γεν σθαι τ ρχ τ κατθ λατταν, ν π τεροι ν κατ σχωσιν, πηκ ου χουσι τ πλε στα τ νπ λεων. λω μ ν ο ν ο δετ ραν παιν : πολλ γ ρ ν τι α τα πιτιμ σειεν:ο μ ν λλ κα περ τ ν πιμ λειαν τα την ο κ λαττον α τ ν διην γκαμενπερ τ πρ ξει τ λ γ πρ τερον ε ρημ να . [54] ο μ ν γ ρ μ τεροιπατ ρε πειθον το συμμ χου ποιε σθαι πολιτε αν τα την, νπερ α τοδιετ λουν γαπ ντε : σημε ν στιν ε νο α κα φιλ α , ταν τινπαραιν σι το λλοι χρ σθαι το τοι , περ ν σφ σιν α το συμφ ρεινπολ βωσιν: Λακεδαιμ νιοι δ κατ στησαν ο θ' μο αν τ παρ' α το ο τετα λλοθ που γεγενημ ναι , λλ δ κα μ νου νδρα κυρ ου κ στη τπ λεω πο ησαν, ν πιχειρ σα ν τι κατηγορε ν τρε τ τταρα μ ρασυνεχ ο δ ν ν μ ρο ε ρηκ ναι δ ξειε τ ν κε νοι μαρτημ νων. [55] καθ'καστον μ ν ο ν διεξι ναι περ τ ν τοιο των κα τοσο των τ πλ θο ν ητ νστιν: λ γα δ καθ' π ντων ε πε ν, το κο σασιν ργ ν ξ αν μποι σειεν

11/52

ν τ ν πεπραγμ νων, νε τερο μ ν ν σω ν ξε ρον, ν ν δ' ο δ ν π ρχεταμοι τοιο τον, λλ' περ πασιν, τι τοσο τον κε νοι δι νεγκαν νομ καπλεονεξ τ ν προγεγενημ νων, στ' ο μ νον α το π λεσαν κα τοφ λου κα τ πατρ δα τ α τ ν, λλ κα Λακεδαιμον ου πρ τοσυμμ χου διαβαλ ντε ε τοια τα κα τοσα τα συμφορ ν βαλον, σαο δε π ποτ' α το γεν σεσθαι προσεδ κησεν.[56] μ λιστα μ ν ο ν ντε θεν ν τι δυνηθε η κατιδε ν σ μετρι τερον καπρα τερον με τ ν πραγμ των πεμελ θημεν, δε τερον δ' κ το ηθ σεσθαιμ λλοντο : Σπαρτι ται μ ν γ ρ τη δ κα μ λι πεστ τησαν α τ ν, με δπ ντε κα ξ κοντα συνεχ κατ σχομεν τ ν ρχ ν. κα τοι π ντε σασι τπ λει τ φ' τ ροι γιγνομ να , τι πλε στον χρ νον το τοι παραμ νουσινφ' ν ν λ χιστα κακ π σχουσαι τυγχ νωσιν. [57] κ το των το νυνμφ τεραι μισηθε σαι κατ στησαν ε π λεμον κα ταραχ ν, ν τ ν μ νμετ ραν ε ροι τι ν, π ντων α τ κα τ ν λλ νων κα τ ν βαρβ ρωνπιθεμ νων, τη δ κα το τοι ντισχε ν δυνηθε σαν, Λακεδαιμον ου δκρατο ντα τι κατ γ ν, πρ Θηβα ου μ νου πολεμ σαντα κα μ αν μ χηνττηθ ντα , π ντων ποστερηθ ντα ν ε χον, κα παραπλησ αι τυχ αιχρησαμ νου κα συμφορα α σπερ με , [58] κα πρ το τοι τ ν μ νμετ ραν π λιν ν λ ττοσιν τεσιν ναλαβο σαν α τ ν κατεπολεμ θη,Σπαρτι τα δ μετ τ ν τταν μηδ' ν πολλαπλασ χρ ν δυνηθ ντακαταστ σαι σφ α το ε τ ν α τ ν ξιν ξ περ ξ πεσον, λλ' μο ω τικα ν ν χοντα .[59] τ το νυν πρ το βαρβ ρου κ τεροι προσην χθημεν, δηλωτ ον: τιγ ρ το το λοιπ ν στιν. π μ ν γ ρ τ μετ ρα δυναστε α ο κ ξ ν α τοο τ' ντ λυο πεζ στρατοπ δ καταβα νειν ο τε μακρο πλο οι π τ δεπλε ν Φασ λιδο : π δ τ Λακεδαιμον ων ο μ νον το πορε εσθαι καπλε ν ποι βουληθε εν ξουσ αν λαβον, λλ κα δεσπ ται πολλ νλλην δων π λεων κατ στησαν. [60] τ ν δ κα τ συνθ κα τ πρ βασιλ αγενναιοτ ρα κα μεγαλοφρονεστ ρα ποιησαμ νην, κα τ ν πλε στων+ καμεγ στων το μ ν βαρβ ροι κακ ν το δ' λλησιν γαθ ν α τ αν

12/52

γεγενημ νην, τι δ τ σ α τ ν παραλ αν κα πολλ ν λλην χ ραν το μ νπολεμ ου φελομ νην το δ συμμ χοι κτησαμ νην, [61] κα το μ νβρ ζοντα το δ' πορο ντα πα σασαν, πρ δ το τοι π ρ α τ τεπολεμ σασαν μεινον τ ε δοκιμο ση περ τ τοια τα κα τ συμφορθ ττον διαλυσαμ νην τ ν α τ ν το των, π ο δ καιον παινε ν κα τιμ νμ λλον τ ν ν πασι το τοι πολελειμμ νην;περ μ ν ο ν τ ν πραχθ ντων παρ' λληλα κα τ ν κινδ νων τ ν μα κα πρτο α το γενομ νων ν τ παρ ντι τα τ' ε χον ε πε ν. [62] ο μαι δ τοηδ κο οντα τ ν λ γων το των το μ ν ε ρημ νοι ο δ ν ντερε ν ο κληθ σιν ο σιν, ο δ' α πρ ξει τ ρα ξειν ε πε ν περ Λακεδαιμ νιοιγεν μενοι πολλ ν γαθ ν α τιοι το λλησι κατ στησαν, κατηγορε ν δ τπ λεω μ ν πιχειρ σειν, [63] περ ε ποιε ν ε θασι, κα διεξι ναι τδυσχερεστ τα τ ν πρ ξεων τ ν π τ ρχ τ κατ θ λαττανγεγενημ νων, κα τ τε δ κα κα τ κρ σει τ νθ δε γιγνομ να τοσυμμ χοι κα τ ν τ ν φ ρων ε σπραξιν διαβαλε ν, κα μ λιστα διατρ ψεινπερ τ Μηλλον π θη κα Σκιωνα ων κα Τορωνα ων, ο ομ νου τακατηγορ αι τα ται καταρρυπανε ν τ τ π λεω ε εργεσ α τ λ γπρ τερον ε ρημ να . [64] γ δ πρ παντα μ ν τ δικα ω ν ηθ ντα καττ π λεω ο τ' ν δυνα μην ντειπε ν ο τ' ν πιχειρ σαιμι το το ποιε ν: καγ ρ ν α σχυνο μην, περ ε πον δη κα πρ τερον, ε τ ν λλων μηδ τοθεο ναμαρτ του ε ναι νομιζ ντων γ γλιχο μην κα πειρ μην πε θεινπερ ο δ ν π ποτε τ κοιν ν μ ν πεπλημμ ληκεν: [65] ο μ ν λλ' κε ν γ'ο ομαι ποι σειν, τ ν τε π λιν τ ν Σπαρτιατ ν πιδε ξειν περ τ πρ ξει τπροειρημ να πολ πικροτ ραν κα χαλεπωτ ραν τ μετ ρα γεγενημ νην,το θ' π ρ κε νων βλασφημο ντα καθ' μ ν δυνατ ν φρον σταταδιακειμ νου κα το κακ κο ειν φ' μ ν το φ λου α τ ν α τ ουντα : [66] πειδ ν γ ρ τ τοια τα κατηγορ σιν, ο νοχοι Λακεδαιμ νιοιμ λλον τυγχ νουσιν ντε , ο κ πορο μεν το περ μ ν ηθ ντο με ζονμ ρτημα κατ' κε νων ε πε ν.

13/52

ο ον κα ν ν, ν μνησθ σι τ ν γ νων τ ν το συμμ χοι νθ δε γιγνομ νων,τ στιν ο τω φυ , στι ο χ ε ρ σει πρ το τ' ντειπε ν τι πλε ουΛακεδαιμ νιοι τ ν λλ νων κρ του πεκτ νασι τ ν παρ' μ ν, ξ ο τ νπ λιν ο κο μεν, ε γ να κα κρ σιν καταστ ντων;[67] τοια τα δ κα περ τ ε σπρ ξεω τ ν φ ρων ν τι λ γωσιν, ξομενε πε ν: πολ γ ρ πιδε ξομεν συμφορ τερα πρ ξαντα το μετ ρουΛακεδαιμον ου τα π λεσι τα τ ν φ ρον νεγκο σαι . πρ τον μ ν γ ρ οπροσταχθ ν φ' μ ν το τ' πο ουν, λλ' α το γν ντε , τε περ τ ν γεμον ανμ ν τ ν κατ θ λατταν δοσαν: [68] πειτ' ο χ π ρ τ σωτηρ α τ μετ ραφερον, λλ' π ρ τ δημοκρατ α κα τ λευθερ α τ α τ ν κα το μπεριπεσε ν λιγαρχ α γενομ νη τηλικο τοι κακο τ μ γεθο , λ κοι πτ ν δεκαδαρχι ν κα τ δυναστε α τ Λακεδαιμον ν. τι δ' ο κ κ το τωνφερον ξ ν α το δι σωσαν, λλ' φ' ν δι' μ ε χον: π ρ ν, [69] ε καμικρ λογισμ ν ν α το , δικα ω ν χ ριν ε χον μ ν. παραλαβ ντε γ ρτ π λει α τ ν τ μ ν παντ πασιν ναστ του γεγενημ να π τ νβαρβ ρων, τ δ πεπορθημ να , ε το το προηγ γομεν, στε μικρ ν μ ροτ ν γιγνομ νων μ ν διδ ντα μηδ ν λ ττου χειν το ο κουΠελοποννησ ων τ ν ο δ να φ ρον ποτελο ντων.[70] περ το νυν τ ν ναστ των γεγενημ νων φ' κατ ρα τ ν π λεων,μ νοι τιν μ ν νειδ ζουσιν, πιδε ξομεν πολ δειν τερα πεποιηκ τα οπαινο ντε διατελο σιν. μ ν μ ν γ ρ συν πεσε περ νησ δρια τοια τα κατηλικα τα τ μ γεθο ξαμαρτε ν, πολλο τ ν λλ νων ο δ' σασιν, κε νοιδ τ μεγ στα π λει τ ν ν Πελοπονν σ κα τ πανταχ προεχο σα τ νλλων ναστ του ποι σαντε α το τ κε νων χουσιν, [71] ξιον ν, ε καμηδ ν α τα πρ τερον π ρχεν γαθ ν, τ μεγ στη δωρε παρ τ νλλ νων τυχε ν δι τ ν στρατε αν τ ν π Τρο αν, ν σφ τε α τπαρ σχον πρωτευο σα κα το γεμ να ρετ χοντα ο μ νον ττοια τα ν πολλο κα τ ν φα λων κοινωνο σιν, λλ κ κε να ν ο δε νπονηρ ν δυνηθε η μετασχε ν. [72] Μεσσ νη μ ν γ ρ Ν στορα παρ σχε τ νφρονιμ τατον π ντων τ ν κατ' κε νον τ ν χρ νον γενομ νων, Λακεδα μων

14/52

δ Μεν λαον τ ν δι σωφροσ νην κα δικαιοσ νην μ νον ξιωθ ντα Διγεν σθαι κηδεστ ν, δ' ργε ων π λι γαμ μνονα τ ν ο μ αν ο δ δ οσχ ντα μ νον ρετ , λλ π σα σα ν χοι τι ε πε ν, [73] κα τα τα ομετρ ω λλ' περβαλλ ντω : ο δ να γ ρ ε ρ σομεν τ ν π ντων ο τ'διωτ ρα πρ ξει μεταχειρισ μενον ο τε καλλ ου ο τε με ζου ο τε τολλησιν φελιμωτ ρα ο τε πλει νων πα νων ξ α . κα το τοι ο τω μ νπηριθμημ νοι ε κ τω ν τινε πιστ σειαν, μικρ ν δ περ κ στουηθ ντων παντε ν ληθ με λ γειν μολογ σειαν.[74] ο δ ναμαι δ κατιδε ν, λλ' πορ πο οι ν λ γοι μετ τα ταχρησ μενο ρθ ε ην βεβουλευμ νο . α σχ νομαι μ ν γ ρ, ε τοσα τα περτ γαμ μνονο ρετ προειρηκ μηδεν μνησθ σομαι τ ν π' κε νουπεπραγμ νων, λλ δ ξω το κο ουσιν μοιο ε ναι το λαζονευομ νοικα λ γουσιν τι ν τ χωσιν: ρ δ τ πρ ξει τ ξω λεγομ να τ νποθ σεων ο κ παινουμ να λλ ταραχ δει ε ναι δοκο σα , κα πολλομ ν ντα το κακ χρωμ νου α τα , [75] πολ δ πλε ου τοπιτιμ ντα . δι δ δοικα μ κα περ μ συμβ τι τοιο τον. ο μ ν λλ'α ρο μαι βοηθ σαι τ τα τ ν μο τε κα πολλο πεπονθ τι, κα διημαρτηκ τιτ δ ξη προσ κε τυχε ν α τ ν, κα μεγ στων μ ν γαθ ν α τγεγενημ ν περ κε νον τ ν χρ νον, ττον δ' παινουμ ν τ ν ο δ ν ξιονλ γου διαπεπραγμ νων.[76] τ γ ρ κε νο ν λιπεν, τηλικα την μ ν σχε τιμ ν, ε π ντεσυνελθ ντε με ζω ζητο εν, ο δ ποτ' ν ε ρε ν δυνηθε εν; μ νο γ ρ π σητ λλ δο ξι θη γεν σθαι στρατηγ . π τερον δ , ε θ' π π ντωνα ρεθε ε τ' α τ κτησ μενο , ο κ χω λ γειν. ποτ ρω δ' ο ν συμβ βηκεν,ο δεμ αν περβολ ν λ λοιπε τ περ α τ ν δ ξη το λλω πω τιμηθε σιν.[77] τα την δ λαβ ν τ ν δ ναμιν ο κ στιν ν τινα τ ν λλην δων π λεωνλ πησεν, λλ' ο τω ν π ρρω το περ τινα ξαμαρτε ν, στε παραλαβ ντο λληνα ν πολ μ κα ταραχα κα πολλο κακο ντα το των μ να το π λλαξεν, ε μ νοιαν δ καταστ σα τ μ ν περιττ τ ν ργων κατερατ δη κα μηδ ν φελο ντα το λλου περε δε, στρατ πεδον δ

15/52

συστ σα π το βαρβ ρου γαγεν. [78] το του δ κ λλιον στρατ γημα κατο λλησιν φελιμ τερον ο δε φαν σεται πρ ξα ο τε τ ν κατ' κε νοντ ν χρ νον ε δοκιμησ ντων ο τε τ ν στερον πιγενομ νων. 'κε νο πρ ξακα το λλοι ποδε ξα ο χ ο τω ε δοκ μησεν, προσ κεν α τ ν, διτο μ λλον γαπ ντα τ θαυματοποι α τ ν ε εργεσι ν κα τψευδολογ α τ ληθε α , λλ τοιο το γεν μενο λ ττω δ ξαν χει τ νο δ μιμ σασθαι τολμησ ντων α τ ν.[79] ο μ νον δ' π το τοι ν τι παιν σειεν α τ ν, λλ κα φ' ο περ τ να τ ν χρ νον πραξεν. ε το το γ ρ μεγαλοφροσ νη λθεν, στ' ο κπ χρησεν α τ λαβε ν στρατι τα τ ν διωτ ν π σου ξ κ στη βουλ θητ π λεω , λλ το βασιλε το ποιο ντα ν τα α τ ν τι βουληθε ενκα το λλοι προστ ττοντα , το του πεισεν φ' α τ γεν σθαι, κασυνακολουθε ν φ' ο ν γ ται, κα ποιε ν τ προσταττ μενον, κα βασιλικ νβ ον φ ντα στρατιωτικ ζ ν, [80] τι δ κινδυνε ειν κα πολεμε ν ο χ π ρτ σφετ ρα α τ ν πατρ δο κα βασιλε α , λλ λ γ μ ν π ρ λ νη τΜενελ ου γυναικ , ργ δ' π ρ το μ τ ν λλ δα π σχειν π τ νβαρβ ρων μ τε τοια τα μ θ' ο α πρ τερον α τ συν πεσε περ τ ν Π λοπομ ν π ση Πελοπονν σου κατ ληψιν, Δαναο δ τ π λεω τ ργε ων,Κ δμου δ Θηβ ν: ν τ λλο φαν σεται προνοηθε , τ μποδ νκαταστ το μηδ ν τι γεν σθαι τοιο τον, πλ ν τ κε νου φ σεω καδυν μεω ;[81] τ το νυν χ μενον, τ ν μ ν προειρημ νων λαττ ν στι, τ ν δ πολλ κιγκεκωμιασμ νων με ζον κα λ γου μ λλον ξιον: στρατ πεδον γ ρσυνεληλυθ ξ πασ ν τ ν π λεων, τοσο τον τ πλ θο σον ε κ ,πολλο ε χεν ν α τ το μ ν π θε ν το δ' ξ α τ ν τ ν θε νγεγον τα +, ο κ μο ω διακειμ νου το πολλο ο δ' σον φρονο ντα τολλοι , λλ' ργ κα θυμο κα φθ νου κα φιλοτιμ α μεστο , [82] λλ'μω τ τοιο τον τη δ κα κατ σχεν ο μισθοφορα μεγ λαι ο δ χρημ τωνδαπ ναι , α ν ν παντε δυναστε ουσιν, λλ τ κα τ φρον σει διαφ ρεινκα δ νασθαι τροφ ν κ τ ν πολεμ ων το στρατι ται πορ ζειν, κα μ λιστα

16/52

τ δοκε ν κε νον μεινον π ρ τ τ ν λλων βουλε εσθαι σωτηρ α τολλου περ σφ ν α τ ν.[83] τ το νυν τ λο , π σι το τοι π θηκεν, ο δεν ττον προσ κειθαυμ ζειν: ο γ ρ πρεπ ο δ' ν ξιον τ ν προειρημ νων φαν σεταιποιησ μενο , λλ λ γ μ ν πρ μ αν π λιν πολεμ σα , ργ δ' ο μ νονπρ παντα το τ ν σ αν κατοικο ντα λλ κα πρ λλα γ νη πολλτ ν βαρβ ρων κινδυνε ων ο κ πε πεν ο δ' π λθε, πρ ν τ ν τε π λιν τοτολμ σαντο ξαμαρτε ν ξηνδραποδ σατο κα το βαρβ ρου παυσενβρ ζοντα .[84] ο κ γνο δ τ πλ θο τ ν ε ρημ νων περ τ γαμ μνονο ρετ , ο δ'τι το των καθ' ν μ ν καστον ε τινε σκοπο ντο τ ν ποδοκιμ σαιεν,ο δε ν ο δ ν α τ ν φελε ν τολμ σειεν, φεξ δ ναγιγνωσκομ νωνπαντε ν πιτιμ σαιεν πολ πλε οσιν ε ρημ νοι το δ οντο . γ δ' ε μ νλαθον μαυτ ν πλεον ζων, [85] σχυν μην ν, ε γρ φειν πιχειρ ν περ νμηδε ν λλο τ λμησεν, ο τω ναισθ τω διεκε μην: ν ν δ' κριβ στερονδειν τ ν πιπλ ττειν μοι τολμησ ντων, τι πολλο το τοι πιτιμ σουσιν: λλγ ρ γησ μην ο χ ο τω σεσθαι δειν ν, ν π το μ ρου το του δ ξω τιστ ν καιρ ν μελε ν, ν περ νδρ τοιο του διαλεγ μενο παραλ πω τιτ ν κε ν τε προσ ντων γαθ ν κ μο προσηκ ντων ε πε ν. [86] μην δ καπαρ το χαριεστ τοι τ ν κροατ ν ε δοκιμ σειν, ν φα νωμαι περ ρετμ ν το λ γου ποιο μενο , πω δ τα τη ξ ω ρ μ λλον σπουδ ζωνπερ τ ν το λ γου συμμετρ αν, κα τα τα σαφ ε δ τ ν μ ν περ τ ν λ γονκαιρ αν δοξ τερον μ ποι σουσαν, τ ν δ περ τ πρ ξει ε βουλ ανα το το παινουμ νου φελ σουσαν: λλ' μω γ τ λυσιτελ σα τδ καιον ε λ μην. [87] ο μ νον δ' ν ε ρεθε ην π το ν ν λεγομ νοι τα τηνχων τ ν δι νοιαν, λλ' μο ω π π ντων, πε κα τ ν πεπλησιακ των μοιφανε ην ν μ λλον χα ρων το π τ β ω κα τα πρ ξεσιν ε δοκιμο σιντο περ το λ γου δεινο ε ναι δοκο σιν. κα τοι τ ν μ ν ε ηθ ντων, εκα μηδ ν συμβαλο μην, παντε ν μο τ ν α τ αν ναθε εν, τ ν δ' ρθ

17/52

πραττομ νων ε κα π ντε ε δε ν με σ μβουλον γεγενημ νον, ο δε στιο κ ν α τ ν τ ν μεταχειριζ μενον τ πρ ξει παιν σειεν.[88] λλ γ ρ ο κ ο δ' ποι τυγχ νω φερ μενο : ε γ ρ ο μενο δε νπροστιθ ναι τ τ ν προειρημ νων χ μενον, παντ πασι π ρρω γ γονα τποθ σεω . λοιπ ν ο ν στιν ο δ ν λλο, πλ ν α τησ μενον τ γ ρσυγγν μην π ρ τ λ θη κα τ μακρολογ α , τ ν ε θισμ νωνπαραγ γνεσθαι το τηλικο τοι , πανελθε ν ε τ ν τ πον κε νον ξ ο περε σ πεσον ε τ ν περιττολογ αν τα την. [89] ο μαι δ' δη καθορ ν θενπλαν θην: το γ ρ νειδ ζουσιν μ ν τ π λει τ Μηλ ων κα τ τ ντοιο των πολιχν ων συμφορ ντ λεγον, ο χ ο χ μαρτημ νων το των,λλ' πιδεικν ων το γαπωμ νου π' α τ ν πολ πλε ου π λει κα με ζουμ ν ναστ του πεποιηκ τα , ν ο κα περ τ ρετ τ γαμ μνονοκα Μενελ ου κα Ν στορο διελ χθην, ψε δο μ ν ο δ ν λ γων, πλε ω δ' σωτ ν μετρ ων. [90] το το δ' πο ουν πολαβ ν ο δεν λαττον μ ρτημα το τοδ ξειν ε ναι τ ν τολμησ ντων ναστ του ποι σαι τ π λει τ γεννησ σακα θρεψ σα τοιο του νδρα , περ ν κα ν ν χοι τι ν πολλο κακαλο χρ σασθαι λ γοι . λλ γ ρ σω ν ητ ν στι περ μ αν πρ ξινδιατρ βειν, σπερ πορ α ο ση τ ν χοι τι ε πε ν περ τ μ τητο καχαλεπ τητο τ Λακεδαιμον ων, λλ' ο πολλ φθον α παρχο ση .[91] ο ο κ ξ ρκεσε περ τ π λει τα τα κα το νδρα το τοιο τουξαμαρτε ν, λλ κα περ το κ τ ν α τ ν ρμηθ ντα κα κοιν ν τ νστρατε αν ποιησαμ νου κα τ ν α τ ν κινδ νων μετασχ ντα , λ γω δ περργε ων κα Μεσσην ων. κα γ ρ το του πεθ μησαν τα α τα συμφοραπεριβαλε ν α σπερ κε νου : κα Μεσσην ου μ ν πολιορκο ντε ο πρ τερονπα σαντο, πρ ν ξ βαλον κ τ χ ρα , ργε οι δ' π ρ τ ν α τ ν το των τικα ν ν πολεμο σιν. το νυν περ Πλαται πραξαν, [92] τοπο ν ε ην, ετα τ' ε ρηκ κε νων μ μνησθε ην: ν ν τ χ ρ στρατοπεδευσ μενοι μεθ'μ ν κα τ ν λλων συμμ χων, κα παραταξ μενοι το πολεμ οι , καθυσ μενοι το θεο το π' κε νων δρυμ νοι , [93] ο μ νονλευθερ σαμεν τ ν λλ νων το μεθ' μ ν ντα λλ κα το

18/52

ναγκασθ ντα γεν σθαι μετ' κε νων, κα τα τ' πρ ξαμεν Πλαται αλαβ ντε μ νου Βοιωτ ν συναγωνιστ : ο ο πολ ν χρ νον διαλιπ ντεΛακεδαιμ νιοι, χαριζ μενοι Θηβα οι , κπολιορκ σαντε παντα π κτεινανπλ ν τ ν ποδρ ναι δυνηθ ντων.περ ο π λι μ ν ο δ ν μο α γ γονεν κε νοι : [94] ο μ ν γ ρ περ τετο ε εργ τα τ λλ δο κα το συγγενε το α τ ν τ τοια τ'ξαμαρτ νειν τ λμησαν, ο δ' μ τεροι Μεσσην ων μ ν το διασωθ ντα εΝα πακτον κατ κισαν, Πλαται ων δ το περιγενομ νου πολ ταποι σαντο κα τ ν παρχ ντων α το π ντων μετ δοσαν. στ' ε μηδ νε χομεν λλο περ το ν πολ οιν ε πε ν, κ το των διον ε ναι καταμαθε ν τ ντρ πον κατ ρα α τ ν, κα ποτ ρα πλε ου π λει κα με ζου ναστ τουπεπο ηκεν.[95] α σθ νομαι δ π θο μοι συμβα νον ναντ ον το λ γ πρ τερονε ρημ νοι : τ τε μ ν γ ρ ε γνοιαν κα πλ νον κα λ θην ν πεσον, ν ν δ'ο δα σαφ μαυτ ν ο κ μμ νοντα τ πρα τητι τ περ τ ν λ γον, ν ε χον τ'ρχ μην γρ φειν α τ ν, λλ λ γειν τ' πιχειρο ντα περ ν ο κ μην ρε ν,θρασ τερ ν τε διακε μενον κατ' μαυτ ν, κρατ τε γιγν μενον ν ων νλ γω δι τ πλ θο τ ν ε πε ν πιρρε ντων.[96] πειδ περ ο ν πελ λυθ μοι τ παρρησι ζεσθαι, κα λ λυκα τ στ μα,κα τοια την τ ν π θεσιν ποιησ μην στε μ τε καλ ν ε να μοι μ τε δυνατ νπαραλιπε ν τ τοια τα πρ ξει , ξ ν ο ν τ' στ ν πιδεικν ναι πλ ονοξ αν τ ν π λιν μ ν γεγενημ νην περ το λληνα τ Λακεδαιμον ων, οκατασιωπητ ον ο δ περ τ ν λλων κακ ν τ ν ο πω μ ν ε ρημ νων ν δ τολλησι γεγενημ νων, λλ' πιδεικτ ον το μ ν μετ ρου ψιμαθε α τ νγεγενημ νου , Λακεδαιμον ου δ τ μ ν πρ του τ δ μ νου ξαμαρτ ντα .[97] πλε στοι μ ν ο ν κατηγορο σιν μφο ν το ν πολ οιν, τι προσποιο μεναικινδυνε σαι πρ το βαρβ ρου π ρ τ ν λλ νων ο κ ε ασαν τ π λεια τον μου ε ναι κα διοικ σαι τ σφ τερ' α τ ν πω κ στ συν φερεν, λλ'σπερ α χμαλ του ε ληφυ αι διελ μεναι κατεδουλ σαντο π σα α τ , κα

19/52

παραπλ σιον πο ησαν το παρ μ ν τ ν λλων το ο κ τα ε λευθερ ανφαιρουμ νοι , σφ σι δ' α το δουλε ειν ναγκ ζουσιν.[98] το δ λ γεσθαι τα τα κα πολ πλε ω κα πικρ τερα το των ο χ μεα τιοι γεγ ναμεν, λλ' ο ν ν μ ν ν το λεγομ νοι μ ν ντιτεταγμ νοι, τ ν δ'λλον χρ νον ν το πραττομ νοι πασιν. το μ ν γ ρ μετ ρου προγ νουο δε ν πιδε ξειεν ν το π κεινα χρ νοι το ναριθμ τοι ο δεμιπ λεω ο τε με ζονο ο τ' λ ττονο ρχειν πιχειρ σαντα : Λακεδαιμον ουδ π ντε σασιν, φ' ο περ ε Πελοπ ννησον ε σ λθον, ο δ ν λλοπρ ττοντα ο δ βουλευομ νου πλ ν πω μ λιστα μ ν π ντων ρξουσιν, εδ μ , Πελοποννησ ων.[99] λλ μ ν κα τ στ σει κα τ σφαγ κα τ τ ν πολιτει νμεταβολ , μφοτ ροι τιν μ ν πιφ ρουσιν, κε νοι μ ν ν φανε ενπ σα τ π λει πλ ν λ γων μεστ πεποιηκ τε τ ν τοιο των συμφορ νκα νοσημ των, τ ν δ' μετ ραν π λιν ο δε ν ο δ' ε πε ν τολμ σειε πρ ττυχ α τ ν λλησπ ντ γενομ νη τοιο τον ν το συμμ χοι τιδιαπραξαμ νην. [100] λλ' πειδ Λακεδαιμ νιοι κ ριοι καταστ ντε τ νλλ νων π λιν ξ πιπτον κ τ ν πραγμ των, ν το τοι το καιροστασιαζουσ ν τ ν λλων, π λεων δ ' τρε τ ν στρατηγ ν τ ν μετ ρων, ογ ρ ποκρ ψομαι τ ληθ , ξ μαρτον περ τινα α τ ν λπ ζοντε , νμιμ σωνται τ Σπαρτιατ ν πρ ξει , μ λλον α τ δυν σεσθαι κατασχε ν.[101] στε δικα ω ν κε νοι μ ν παντε γκαλ σειαν ρχηγογεγενημ νοι κα διδασκ λοι τ ν τοιο των ργων, το δ' μετ ροι , σπερτ ν μαθητ ν το π τ ν πισχνουμ νων ξηπατημ νοι κα διημαρτηκ σιτ ν π δων, ε κ τω ν συγγν μην χοιεν.[102] τ το νυν τελευτα ον, μ νοι κα καθ' α το πραξαν, τ ο κ ο δεν τικοιν μ ν τ χθρα παρχο ση , τ πρ το βαρβ ρου κα τοβασιλ α α τ ν, με μ ν ν πολ μοι πολλο γιγν μενοι κα μεγ λαισυμφορα ν οτε περιπ πτοντε κα τ χ ρα μ ν θαμ πορθουμ νη κατεμνομ νη ο δεπ ποτ' βλ ψαμεν πρ τ ν κε νων φιλ αν κα συμμαχ αν,λλ' π ρ ν το λλησιν πεβο λευσαν μισο ντε α το διετελ σαμεν

20/52

μ λλον το ν τ παρ ντι κακ μ ποιο ντα : [103] Λακεδαιμ νιοι δ'ο τε π σχοντε κακ ν ο δ ν ο τε μ λλοντε ο τε δεδι τε ε το τ' πληστ αλθον, στ' ο κ ξ ρκεσεν α το χειν τ ν κατ γ ν ρχ ν, λλ κα τ ν κατθ λατταν δ ναμιν ο τω πεθ μησαν λαβε ν, στε κατ το α το χρ νουτο τε συμμ χου το μετ ρου φ στασαν, λευθερ σειν α τοπισχνο μενοι, κα βασιλε περ φιλ α διελ γοντο κα συμμαχ α ,παραδ σειν α τ φ σκοντε παντα το π τ σ α κατοικο ντα , [104]π στει δ δ ντε το τοι μφοτ ροι κα καταπολεμ σαντε μ , ο μ νλευθερ σειν μοσαν, κατεδουλ σαντο μ λλον το Ε λωτα , βασιλε δτοια την χ ριν π δοσαν στ' πεισαν τ ν δελφ ν α το Κ ρον ντανε τερον μφισβητε ν τ βασιλε α , κα στρατ πεδον α τ συναγαγ ντεκα στρατηγ ν Κλ αρχον πιστ σαντε ν πεμψαν π' κε νον: [105]τυχ σαντε δ' ν το τοι κα γνωσθ ντε ν πεθ μουν, κα μισηθ ντε ππ ντων, ε π λεμον κα ταραχ τοσα τα κατ στησαν σα ε κ το καπερ το λληνα κα το βαρβ ρου ξημαρτηκ τα .περ ν ο κ ο δ' τι δε πλε ω λ γοντα διατρ βειν, πλ ν τικαταναυμαχηθ ντε π τε τ βασιλ ω δυν μεω κα τ Κ νωνοστρατηγ α τοια την ποι σαντο τ ν ε ρ νην, [106] ο δε ν πιδε ξειενο τ' α σχ ω π ποτε γενομ νην ο τ' πονειδιστοτ ραν ο τ' λιγωροτ ραν τ νλλ νων ο τ' ναντιωτ ραν το λεγομ νοι π τινων περ τ ρετ τΛακεδαιμον ων: ο τινε , τε μ ν α το βασιλε δεσπ τα τ ν λλ νωνκατ στησεν, φελ σθαι τ ν βασιλε αν α το κα τ ν ε δαιμον αν πασανπεχε ρησαν, πειδ δ καταναυμαχ σα ταπεινο πο ησεν, ο μικρ ν μ ροα τ τ ν λλ νων παρ δωκαν λλ π ντα το τ ν σ αν ο κο ντα ,διαρρ δην γρ ψαντε χρ σθαι το θ' τι ν α τ βο ληται, [107] κα ο κσχ νθησαν τοια τα ποιο μενοι τ μολογ α περ νδρ ν, ο χρ μενοισυμμ χοι μ ν τε περιεγ νοντο κα τ ν λλ νων κ ριοι κατ στησαν κα τ νσ αν πασαν λπισαν κατασχ σειν, λλ τ τοια τα συνθ κα α το τ' ντο ερο το σφετ ροι α τ ν ν γραψαν κα το συμμ χου ν γκασαν.

21/52

[108] το μ ν ο ν λλου ο κ ο ομαι πρ ξεων τ ρων πιθυμ σειν κο ειν,λλ' κ τ ν ε ρημ νων καν μεμαθηκ ναι νομιε ν πο α τι το ν πολ οινκατ ρα περ το λληνα γ γονεν: γ δ' ο χ ο τω τυγχ νω διακε μενο ,λλ' γο μαι τ ν π θεσιν ν ποιησ μην λλων τε πολλ ν προσδε σθαιλ γων, κα μ λιστα τ ν πιδειξ ντων τ ν νοιαν τ ν ντιλ γειν τοε ρημ νοι πιχειρησ ντων: ο ο ομαι δ ω ε ρ σειν. [109] τ ν γ ρποδεχομ νων π σα τ Λακεδαιμον ων πρ ξει , το μ ν βελτ στουα τ ν γο μαι κα πλε στον νο ν χοντα τ ν μ ν Σπαρτιατ ν πολιτε ανπαιν σεσθαι κα τ ν α τ ν γν μην ξειν περ α τ νπερ πρ τερον, περ δτ ν ε το λληνα πεπραγμ νων μονο σειν το π' μο λεγομ νοι , [110]το δ φαυλοτ ρου ο μ νον το των ντα λλ κα τ ν πολλ ν, κα περλλου πρ γματο ο δεν ν ο ου τε γενομ νου νεκτ ε πε ν, περ δΛακεδαιμον ων ο δυναμ νου σιωπ ν, λλ προσδοκ ντα , νπερβ λλοντα το πα νου περ κε νων ποι νται, τ ν α τ ν λ ψεσθαιδ ξαν το δροτ ροι α τ ν κα πολ βελτ οσιν ε ναι δοκο σι: το δτοιο του , [111] πειδ ν α σθωνται το τ που παντα προκατειλημμ νουκα μηδ πρ ν ντειπε ν χωσι τ ν ε ρημ νων, π τ ν λ γον ο μαιτρ ψεσθαι τ ν περ τ ν πολιτει ν, κα παραβ λλοντα τ κε καθεστ τα τονθ δε, κα μ λιστα τ ν σωφροσ νην κα πειθαρχ αν πρ τ παρ' μ νλιγωρ α , κ το των γκωμι σειν τ ν Σπ ρτην.[112] ν δ τοιο τον πιχειρ σ τι ποιε ν, προσ κει το ε φρονο ντα ληρε ννομ ζειν α το . γ γ ρ πεθ μην ο χ περ τ ν πολιτει ν διαλεξ μενο ,λλ' πιδε ξων τ ν π λιν μ ν πολ πλε ονο ξ αν Λακεδαιμον ων περτο λληνα γεγενημ νην. ν μ ν ο ν ναιρ σ τι το των, πρ ξει τ ρακοιν λ γωσι περ κε νοι βελτ ου μ ν γεγ νασιν, ε κ τω ν πα νουτυγχ νοιεν: ν δ λ γειν πιχειρ σι περ ν γ μηδεμ αν μνε αν ποιησα μην,δικα ω ν πασιν ναισθ τω χειν δοκο εν. [113] ο μ ν λλ' πειδ περα το ο ομαι τ ν λ γον τ ν περ τ ν πολιτει ν ε τ μ σον μβαλε ν, ο κκν σω διαλεχθ ναι περ α τ ν: ο μαι γ ρ ν α το το τοι τ ν π λιν μ νπιδε ξειν πλ ον διενεγκο σαν το δη προειρημ νοι .

22/52

[114] κα μηδε πολ β με τα τ' ε ρηκ ναι περ τα τη , ν ναγκασθ ντεμετελ βομεν, λλ περ τ τ ν προγ νων, ο καταφρον σαντε ο πατ ρεμ ν π τ ν ν ν καθεστ σαν ρμησαν, λλ περ μ ν τ λλα πρ ξει πολσπουδαιοτ ραν κε νην προκρ ναντε , περ δ τ ν δ ναμιν τ ν κατ θ λατταντα την χρησιμωτ ραν ε ναι νομ ζοντε , ν λαβ ντε κα καλ πιμεληθ ντεο ο τ' γ νοντο κα τ πιβουλ τ Σπαρτιατ ν μ νασθαι κα τ νΠελοποννησ ων π ντων μην, ν κατ πειγε τ ν π λιν περ κε νον τ νχρ νον μ λιστα περιγεν σθαι πολεμο σαν. [115] στ' ο δε ν δικα ωπιτιμ σειε το λομ νοι α τ ν: ο γ ρ δι μαρτον τ ν λπ δων, ο δ'γν ησαν ο δ ν ο τε τ ν γαθ ν ο τε τ ν κακ ν τ ν προσ ντων κατ ρ τ νδυν μεων, λλ' κριβ δεσαν τ ν μ ν κατ γ ν γεμον αν π' ε ταξ α κασωφροσ νη κα πειθαρχ α κα τ ν λλων τ ν τοιο των μελετωμ νην, τ ν δκατ θ λατταν δ ναμιν ο κ κ το των α ξανομ νην, [116] λλ' κ τε τ ντεχν ν τ ν περ τ να κα τ ν λα νειν α τ δυναμ νων κα τ ν τσφ τερα μ ν α τ ν πολωλεκ των, κ δ τ ν λλοτρ ων πορ ζεσθαι τ ν β ονε θισμ νων: ν ε σπεσ ντων ε τ ν π λιν ο κ δηλο ν τε κ σμο τπολιτε α τ πρ τερον παρχο ση λυθησ μενο , τε τ ν συμμ χων ε νοιαταχ ω ληψομ νη μεταβολ ν, ταν ο πρ τερον χ ρα δ δοσαν κα π λει ,το του ναγκ ζωσι συντ ξει κα φ ρου ποτελε ν, ν' χωσι μισθ ν διδ ναιτο τοιο τοι ο ου λ γ πρ τερον ε πον. [117] λλ' μω ο δ ν γνοο ντετ ν προειρημ νων ν μιζον τ π λει τ τηλικα τ μ ν τ μ γεθο , τοια την δ'χο σ δ ξαν, λυσιτελε ν κα πρ πειν π σα πομε ναι τ δυσχερε αμ λλον τ ν Λακεδαιμον ων ρχ ν: δυο ν γ ρ πραγμ τοιν προτεινομ νοιν μσπουδα οιν, κρε ττω τ ν α ρεσιν ε ναι το δειν ποιε ν τ ρου π σχεινα το κα το μ δικα ω τ ν λλων ρχειν μ λλον φε γοντα τ ν α τ αντα την δ κω Λακεδαιμον οι δουλε ειν. [118] περ παντε μ ν ν ο νο νχοντε λοιντο κα βουληθε εν, λ γοι δ' ν τινε τ ν προσποιουμ νων ε ναισοφ ν ρωτηθ ντε ο κ ν φ σαιεν. α μ ν ο ν α τ αι δι' μετ λαβον τ νπολιτε αν τ ν π τινων ψεγομ νην ντ τ π π ντων παινουμ νη , διμακροτ ρων μ ν α τ δι λθον, α ται δ' ο ν σαν.

23/52

[119] δη δ περ τε πεθ μην κα τ ν προγ νων ποι σομαι το λ γου ,κε νων τ ν χρ νων πιλαβ μενο τ' ο κ ν ο τ' λιγαρχ α ο τε δημοκρατ ανομ πω λεγ μενον, λλ μοναρχ αι κα τ γ νη τ τ ν βαρβ ρων κα τπ λει τ λλην δα π σα δι κουν. [120] δι το το δ προειλ μηνπορρωτ ρωθεν ποι σασθαι τ ν ρχ ν, πρ τον μ ν γο μενο προσ κειν τομφισβητο σιν ρετ ε θ π γενε διαφ ροντα ε ναι τ ν λλων, πειτ'α σχυν μενο ε περ νδρ ν γαθ ν μ ν ο δ ν δ μοι προσηκ ντων πλε ωδιαλεχθε τ ν μετρ ων περ τ ν προγ νων τ ν τ ν π λιν κ λλισταδιοικησ ντων μηδ μικρ ν ποι σομαι μνε αν, [121] ο τοσο τον βελτ ουγ νοντο τ ν τοια τα δυναστε α χ ντων, σον περ νδρε ο φρονιμ τατοικα πρα τατοι διεν γκοιεν ν θηρ ων τ ν γριωτ των κα πλε στη μ τητομεστ ν.τ γ ρ ο κ ν ε ροιμεν τ ν περβαλλ ντων νοσι τητι κα δειν τητιπεπραγμ νον ν τα λλαι π λεσι, κα μ λιστ' ν τα μεγ σται κα τ τενομιζομ ναι κα ν ν ε ναι δοκο σαι ; ο φ νου δελφ ν κα πατ ρων καξ νων παμπληθε γεγενημ νου ; [122] ο σφαγ μητ ρων κα μ ξει καπαιδοποι α ξ ν τ γχανον α το πεφυκ τε ; ο πα δων βρ σιν π τ νο κειοτ των πιβεβουλευμ νην; ο κ κβολ ν γ ννησαν, κακαταποντισμο κα τυφλ σει κα τοσα τα τ πλ θο κακοποι α , στεμηδ να π ποτε πορ σαι τ ν ε θισμ νων καθ' καστον τ ν νιαυτ ν ε σφ ρεινε τ θ ατρον τ τ τε γεγενημ να συμφορ ;[123] τα τα δ δι λθον ο κ κε νου λοιδορ σαι βουλ μενο , λλ' πιδε ξαιπαρ το μετ ροι ο μ νον ο δ ν τοιο τον γεγενημ νον: το το μ ν γ ρ νσημε ον ν ο κ ρετ λλ' ο χ μοιοι τ φ σει σαν το νοσιωτ τοιγεγενημ νοι : δε δ το πιχειρο ντα καθ' περβολ ν τινα παινε ν μτο το μ νον πιδεικν ναι, μ πονηρο ντα α το , λλ' π σαι ταρετα κα τ ν τ τε κα τ ν ν ν δι νεγκαν. περ χοι τι ν κα περ τ νπρογ νων τ ν μετ ρων ε πε ν. [124] ο τω γ ρ σ ω κα καλ κα τ περτ ν π λιν κα τ περ σφ α το δι κησαν, σπερ προσ κον ν το πθε ν μ ν γεγον τα , πρ του δ κα π λιν ο κ σαντα κα ν μοι

24/52

χρησαμ νου , παντα δ τ ν χρ νον σκηκ τα ε σ βειαν μ ν περ το θεοδικαιοσ νην δ περ το νθρ που , ντα δ μ τε μιγ δα μ τ' π λυδα ,λλ μ νου α τ χθονα τ ν λλ νων, [125] κα τα την χοντα τ ν χ ραντροφ ν ξ περ φυσαν, κα στ ργοντα α τ ν μο ω σπερ ο β λτιστοιτο πατ ρα κα τ μητ ρα τ α τ ν, πρ δ το τοι ο τω θεοφιλεντα , σθ' δοκε χαλεπ τατον ε ναι κα σπανι τατον, ε ρε ν τινα τ νο κων τ ν τυραννικ ν κα βασιλικ ν π τ τταρα π ντε γενεδιαμε ναντα , [126] κα το το συμβ ναι μ νοι κε νοι . ριχθ νιο μ ν γ ρφ ξ φα στου κα Γ παρ Κ κροπο παιδο ντο ρρ νων+ πα δωντ ν ο κον κα τ ν βασιλε αν παρ λαβεν: ντε θεν δ' ρξ μενοι π ντε ογεν μενοι μετ' κε νον, ντε ο κ λ γοι, τ κτ σει τ α τ ν κα τδυναστε α το α τ ν παισ παρ δοσαν μ χρι Θησ ω .περ ο πρ πολλο ν ποιησ μην μ διειλ χθαι πρ τερον περ τ ρετ κατ ν πεπραγμ νων α τ : πολ γ ρ ν μ λλον ρμοσεν ν τ λ γ τ περ τπ λεω διελθε ν περ α τ ν. λλ γ ρ χαλεπ ν ν, [127] μ λλον δ' δ νατον,τ κατ' κε νον πελθ ντα τ ν χρ νον ε το τον ποθ σθαι τ ν καιρ ν, ν οπρο δειν σ μενον. κε να μ ν ο ν σομεν, πειδ πρ τ παρ ν α τοκατεχρησ μην, μι δ μ νον μνησθ σομαι πρ ξεω , συμβ βηκε μ τ'ε ρ σθαι πρ τερον μ τε πεπρ χθαι μηδ' φ' ν λλου πλ ν π Θησ ω ,σημε ον δ' ε ναι μ γιστον τ ρετ τ κε νου κα φρον σεω . [128] χωνγ ρ βασιλε αν σφαλεστ την κα μεγ στην, ν πολλ κα καλδιαπεπραγμ νο ν κα κατ π λεμον κα περ διο κησιν τ π λεω , παντατα θ' περε δεν, κα μ λλον ε λετο τ ν δ ξαν τ ν π τ ν π νων κα τ νγ νων ε παντα τ ν χρ νον μνημονευθησομ νην τ ν θυμ αν κα τ νε δαιμον αν τ ν δι τ ν βασιλε αν ν τ παρ ντι γιγνομ νην. [129] κα τα τ'πραξεν ο κ πειδ πρεσβ τερο γεν μενο πολελαυκ ν τ ν γαθ ν τ νπαρ ντων, λλ' κμ ζων, λ γεται, τ ν μ ν π λιν διοικε ν τ πλ θειπαρ δωκεν, α τ δ' π ρ τα τη τε κα τ ν λλων λλ νων διετ λεικινδυνε ων.

25/52

[130] περ μ ν ο ν τ Θησ ω ρετ ν ν μ ν ο ν τ' ν νεμν σαμεν,πρ τερον δ' π σα α το τ πρ ξει ο κ μελ δι λθομεν: περ δ τ νπαραλαβ ντων τ ν τ π λεω διο κησιν, ν κε νο παρ δωκεν, ο κ χω τ ναπα νου ε π ν ξ ου ν ε ην ε ρηκ τ κε νων διανο α . ο τινε πειροιπολιτει ν ντε , ο δι μαρτον α ρο μενοι τ π π ντων ν μολογηθε σηο μ νον ε ναι κοινοτ τη κα δικαιοτ τη , λλ κα συμφορωτ τη πασι κατο χρωμ νοι δ στη . [131] κατεστ σαντο γ ρ δημοκρατ αν ο τ ν ε κπολιτευομ νην, κα νομ ζουσαν τ ν μ ν κολασ αν λευθερ αν ε ναι, τ ν δ'ξουσ αν τι βο λετα τι ποιε ν ε δαιμον αν, λλ τ ν το τοιο τοι μ νπιτιμ σαν, ριστοκρατ δ χρωμ νην: ν ο μ ν πολλο χρησιμωτ την ο σανσπερ τ ν π τ ν τιμημ των ν τα πολιτε αι ριθμο σιν, ο δι' μαθ ανγνοο ντε , λλ δι τ μηδ ν π ποτ' α το μελ σαι τ ν δε ντων. [132] γδ φημ τ μ ν δ α τ ν πολιτει ν τρε ε ναι μ να , λιγαρχ αν,δημοκρατ αν, μοναρχ αν, τ ν δ' ν τα ται ο κο ντων σοι μ ν ε θασιν πτ ρχ καθιστ ναι κα τ λλα πρ ξει το κανωτ του τ ν πολιτ νκα το μ λλοντα ριστα κα δικαι τατα τ ν πραγμ των πιστατ σειν,το του μ ν ν π σαι τα πολιτε αι καλ ο κ σειν κα πρ σφ α τοκα πρ το λλου : [133] το δ το θρασυτ τοι κα πονηροτ τοι πτα τα χρωμ νου , κα τ ν μ ν τ π λει συμφερ ντων μηδ ν φροντ ζουσιν, π ρδ τ α τ ν πλεονεξ α το μοι ο σιν τιο ν π σχειν, τ δ το των π λειμο ω ο κ σεσθαι τα τ ν προεστ των πονηρ αι : το δ μ θ' ο τω μ θ'πρ τερον ε πον, λλ' ταν μ ν θαρρ σι, το του μ λιστα τιμ ντα , το πρχ ριν λ γοντα , ταν δ δε σωσιν, π το βελτ στου κα φρονιμωτ τουκαταφε γοντα , το δ τοιο του ναλλ ξ τοτ μ ν χε ρον τοτ δ β λτιονπρ ξειν.[134] α μ ν ο ν φ σει κα δυν μει τ ν πολιτει ν ο τω χουσιν, γο μαι δτα τα μ ν τ ροι πολ πλε ου λ γου παρ ξειν τ ν ν ν ε ρημ νων, μο δ'ο κ τι περ πασ ν α τ ν ε ναι διαλεκτ ον, λλ περ μ νη τ τ νπρογ νων: τα την γ ρ πεσχ μην πιδε ξειν σπουδαιοτ ραν κα πλει νωνγαθ ν α τ αν ο σαν τ ν Σπ ρτ καθεστηκυ α . [135] σται δ' λ γο το

26/52

μ ν δ ω ν κο σασι πολιτε αν χρηστ ν μο διεξι ντο ο τ' χληρ ο τ'καιρο , λλ σ μμετρο κα προσ κων το πρ τερον ε ρημ νοι , το δ μχα ρουσι το μετ πολλ σπουδ ε ρημ νοι , λλ το ν τα πανηγ ρεσιμ λιστα μ ν λοιδορουμ νοι , ν δ' π σχωνται τ μαν α τα τη ,γκωμι ζουσιν τ φαυλ τατα τ ν ντων το παρανομωτ του τ νγεγενημ νων, το τοι δ' α τ ν ο μαι δ ξειν πολ μακρ τερον ε ναι το δ οντο .[136] μο δ τ ν μ ν τοιο των κροατ ν ο δ ν π ποτ' μ λησεν, ο δ τολλοι το ε φρονο σιν, κε νων δ τ ν τε προε πον πρ παντο το λ γουμνημονευσ ντων, τ τε πλ θει τ ν λεγομ νων ο κ πιτιμησ ντων, ο δ' νμυρ ων π ν τ μ κο , λλ' φ' α το ε ναι νομιο ντων τοσο τον ναγν ναιμ ρο κα διελθε ν π σον ν α το βουληθ σιν, π ντων δ μ λιστα τ νο δεν ν διον κου ντων λ γου διεξι ντο νδρ ν ρετ κα π λεωτρ πον καλ ο κουμ νη , [137] περ ε μιμ σασθα τινε βουληθε εν καδυνηθε εν, α το τ' ν ν μεγ λ δ ξ τ ν β ον διαγ γοιεν κα τ π λει τα τ ν ε δα μονα ποι σειαν.ο ου μ ν ο ν ε ξα μην ν ε ναι το κουσομ νου τ ν μ ν, ε ρηκα, δ δοικαδ μ τοιο των γενομ νων πολ καταδε στερον ε πω τ ν πραγμ των περ νμ λλω ποιε σθαι το λ γου . μω δ' ο τω πω ν ο τ' πειρ σομαιδιαλεχθ ναι περ α τ ν. [138] το μ ν ο ν διαφερ ντω τ ν λλων ο κε σθαιτ ν π λιν μ ν κατ' κε νον τ ν χρ νον δικα ω ν πεν γκοιμεν τ ν α τ αντο βασιλε σασιν α τ , περ ν λ γ πρ τερον διελ χθην. κε νοι γ ρ σανο παιδε σαντε τ πλ θο ν ρετ κα δικαιοσ ν κα πολλ σωφροσ ν , καδιδ ξαντε ξ ν δι κουν, περ γ φανε ην ν στερον ε ρηκ κε νοιπρ ξαντε , τι π σα πολιτε α ψυχ π λε στι, τοσα την χουσα δ ναμινσην περ ν σ ματι φρ νησι : α τη γ ρ στιν βουλευομ νη περ π ντων,κα τ μ ν γαθ διαφυλ ττουσα, τ δ συμφορ διαφε γουσα, κα π ντωνα τ α τ ν τα π λεσι συμβαιν ντων.[139] μαθ ν δ μο ο κ πελ θετο δι τ ν μεταβολ ν, λλ μ λλον το τω+προσε χεν το λλοι , πω λ ψεται το γεμ να δημοκρατ α μ νπιθυμο ντα , τ δ' θο τοιο τον χοντα ο ν περ ο πρ τερον πιστατο ντε

27/52

α τ ν, κα μ λ σουσι σφ α το κυρ ου π ντων τ ν κοιν νκαταστ σαντε ο ο δε ν ο δ ν τ ν δ ων πιτρ ψειεν, [140] μηδπερι ψονται πρ τ τ π λεω προσι ντα το μολογουμ νω νταπονηρο , μηδ' ν ξονται τ ν φων ν τ ν τ μ ν σ ματα τ σφ τερ' α τ νπονειδ στω διατιθεμ νων, συμβουλε ειν δ το λλοι ξιο ντων ν τρ ποντ ν π λιν διοικο ντε σωφρονο εν ν κα β λτιον πρ ττομεν, μηδ τ ν μ νπαρ τ ν πατ ρων παρ λαβον ε α σχρ δον νηλωκ των, κ δ τ νκοιν ν τα δ αι πορ αι βοηθε ν ζητο ντων, μηδ τ ν πρ χ ριν μ ν ελ γειν γλιχομ νων, ε πολλ δ' ηδ α κα λ πα το πειθομ νουμβαλλ ντων, [141] λλ το τε τοιο του παντα πε ργειν π τοσυμβουλε ειν καστο ο σεται δε ν, κα πρ το τοι κε νου , το τ μ ντ ν λλων κτ ματα τ π λεω ε ναι φ σκοντα , τ δ τα τη δια κλ πτειν καδιαρπ ζειν τολμ ντα , κα φιλε ν μ ν τ ν δ μον προσποιουμ νου , π δ τ νλλων π ντων α τ ν μισε σθαι ποιο ντα , κα λ γ μ ν δεδι τα π ρ τ νλλ ων, [142] ργ δ λυμαινομ νου κα συκοφαντο ντα κα διατιθ νταα το ο τω πρ μ , στε τ ν π λεων τ ε τ ν π λεμον καθισταμ ναδιον ν κα θ ττον ν α ε σδ ξασθαι το πολιορκο ντα τ ν παρ' μ νβο θειαν. πε ποι δ' ν τι γρ φων, ε π σα τ κακοηθε α κα πονηρ αξαριθμε ν πιχειρ σειεν.[143] κε νοι μισ σαντε κα το χοντα α τ , ποιο ντο συμβο λου καπροστ τα ο το τυχ ντα λλ το βελτ στου κα φρονιμωτ του κακ λλιστα βεβιωκ τα , κα το α το το του στρατηγο ρο ντο καπρ σβει , ε που δε σειεν, πεμπον, κα π σα τ γεμον α τ τ π λεωα το παρεδ δοσαν, νομ ζοντε το π το β ματο βουλομ νου καδυναμ νου κα δυναμ νου τ β λτιστα συμβουλε ειν, το του κα καθ'α το γενομ νου ν πασι το τ ποι κα περ π σα τ πρ ξει τ να τ ν γν μην ξειν: περ α το συν βαινεν. [144] δι γ ρ τ τα ταγιγν σκειν ν λ γαι μ ραι ρων το τε ν μου ναγεγραμμ νου , ο χμο ου το ν ν κειμ νοι , ο δ τοσα τη ταραχ κα τοσο των ναντι σεωνμεστο στε μηδ ν ν δυνηθ ναι συνιδε ν μ τε το χρησ μου μ τε το

28/52

χρ στου α τ ν, λλ πρ τον μ ν λ γου , κανο δ το χρ σθαι μ λλουσικα δ ου συνιδε ν, πειτα δικα ου κα συμφ ροντα κα σφ σιν α τομολογουμ νου , κα μ λλον σπουδασμ νου το περ τ ν κοιν νπιτηδευμ των το περ τ ν δ ων συμβολα ων, ο ου περ ε ναι χρ παρτο καλ πολιτευομ νοι .[145] περ δ το α το χρ νου καθ στασαν π τ ρχ τοπροκριθ ντα π τ ν φυλετ ν κα δημοτ ν, ο περιμαχ του α τποι σαντε ο δ' πιθυμ α ξ α , λλ πολ μ λλον λειτουργ αι μο α τανοχλο σαι μ ν ο ν προσταχθ σι, τιμ ν δ τινα περιτιθε σαι α το : δειγ ρ το ρχειν α ρεθ ντα τ ν τε κτημ των τ ν δ ων μελε ν, κα τ νλημμ των τ ν ε θισμ νων δ δοσθαι τα ρχα π χεσθαι μηδ ν ττον τ νερ ν ( τ ν ν το ν ν καθεστ σιν πομε νειεν; ), [146] κα το μ νκριβε περ τα τα γιγνομ νου μετρ ω παινεθ ντα φ' τ ραν πιμ λειαντ ττεσθαι τοια την, το δ κα μικρ ν παραβ ντα τα σχ ται α σχ ναικα μεγ σται ζημ αι περιπ πτειν: στε μηδ να τ ν πολιτ ν σπερ ν νδιακε σθαι πρ τ ρχ , λλ μ λλον τ τε τα τα φε γειν ν ν δι κειν,[147] κα π ντα νομ ζειν μηδ ποτ' ν γεν σθαι δημοκρατ αν ληθεστ ρανμηδ βεβαιοτ ραν μηδ μ λλον τ πλ θει συμφ ρουσαν τ τ ν μ ν τοιο τωνπραγματει ν τ λειαν τ δ μ διδο ση , το δ τ ρχ καταστ σαι καλαβε ν δ κην παρ τ ν ξαμαρτ ντων κ ριον ποιο ση , περ π ρχει κα τ ντυρ ννων το ε δαιμονεστ τοι .

[148] σημε ον δ μ γιστον τι τα τ' γ πων μ λλον 'γ λ γω: φα νεται γ ρδ μο τα μ ν λλαι πολιτε αι τα ο κ ρεσκο σαι μαχ μενο κακαταλ ων κα το προεστ τα α τ ν ποκτε νων, τα τ δ χρ μενο ο κλ ττω χιλ ων τ ν, λλ' μμε να φ' ο περ λαβε μ χρι τ Σ λωνο μ νλικ α Πεισιστρ του δ δυναστε α , δημαγωγ γεν μενο κα πολλ τ νπ λιν λυμην μενο κα το βελτ στου τ ν πολιτ ν λιγαρχικο ντακβαλ ν, τελευτ ν τ ν τε δ μον κατ λυσε κα τ ραννον α τ ν κατ στησεν.

29/52

[149] τ χ' ο ν ν τινε τοπον ε να με φ σειαν, ο δ ν γ ρ κωλ ει διαλαβε ντ ν λ γον, τι τολμ λ γειν κριβ ε δ περ πραγμ των ο ο παρ νπραττομ νοι . γ δ' ο δ ν το των λογον ο μαι ποιε ν. ε μ ν γ ρ μ νοπ στευον το τε λεγομ νοι περ τ ν παλαι ν κα το γρ μμασι το ξκε νου το χρ νου παραδεδομ νοι μ ν, ε κ τω ν πιτιμ μην: ν ν δπολλο κα νο ν χοντε τα τ ν μο φανε εν ν πεπονθ τε . χωρ δ το των,[150] ε καταστα ην ε λεγχον κα λ γον, δυνηθε ην ν πιδε ξαι π ντανθρ που πλε ου πιστ μα χοντα δι τ κο τ ψεω , κα με ζουπρ ξει κα καλλ ου ε δ τα παρ' τ ρων κηκ ασιν 'κε να α α τοπαραγεγενημ νοι τυγχ νουσιν. λλ γ ρ ο τ' μελε ν καλ χει τ ν τοιο τωνπολ ψεων, τυχ ν γ ρ μηδεν ντειπ ντο λυμ ναιντ' ν τ ν λ θειαν, ο τ' απολ ν χρ νον ντιλ γοντα διατρ βειν ν α τα , λλ' σον ποδε ξανταμ νον το λλοι ξ ν ληρο ντα ν α το πιδε ξαιεν, π λιν πανελθ νταπερα νειν κα λ γειν θεν π λιπον: περ γ ποι σω.

[151] τ μ ν ο ν σ νταγμα τ τ τε πολιτε α , κα τ ν χρ νον σον α τχρ μενοι διετ λεσαν, ξαρκο ντω δεδηλ καμεν: λοιπ ν δ' μ ν τ πρ ξειτ κ το καλ πολιτε εσθαι γεγενημ να διελθε ν. κ το των γ ρ τι μ λλονσται καταμαθε ν τι κα τ ν πολιτε αν ε χον μ ν ο πρ γονοι βελτ ω τ νλλων κα σωφρονεστ ραν, κα προστ ται κα συμβο λοι χρ ντο τοιο τοιο οι χρ το ε φρονο ντα . [152] ο μ ν ο δ τα τ μοι πρ τερον λεκτ ονστ , πρ ν ν μικρ προε πω περ α τ ν. ν γ ρ περιδ ν τ πιτιμ σει ττ ν ο δ ν λλο ποιε ν το το δυναμ νων φεξ διηγ μαι περ τε τ ν λλωντ ν πεπραγμ νων κα τ ν πιτηδευμ των τ ν περ τ ν π λεμον, ο οπρ γονοι χρ μενοι τ ν τε βαρβ ρων περιεγ νοντο κα παρ το λλησινε δοκ μησαν, ο κ στιν πω ο φ σουσ τιν με διεξι ναι το ν μου οΛυκο ργο μ ν θηκε, Σπαρτι ται δ' α το χρ μενοι τυγχ νουσιν.

[153] γ δ' μολογ μ ν ρε ν πολλ τ ν κε καθεστ των, ο χ Λυκο ργουτι το των ε ρ ντο διανοηθ ντο , λλ' μιμησαμ νου τ ν διο κησινδυνατ ν ριστα τ ν τ ν προγ νων τ ν μετ ρων, κα τ ν τε δημοκρατ αν

30/52

καταστ σαντο παρ' α το τ ν ριστοκρατ μεμιγμ νην, περ ν παρ' μ ν,κα τ ρχ ο κληρωτ λλ' α ρετ ποι σαντο , [154] κα τ ν γερ ντωνα ρεσιν τ ν πιστατο ντων πασι το πρ γμασι μετ τοσα τη σπουδποιε σθαι νομοθετ σαντο , μεθ' ση π ρ φασι κα το μετ ρου περ τ ν ερειον π γον ναβ σεσθαι μελλ ντων, τι δ κα τ ν δ ναμιν α τοπεριθ ντο τ ν α τ ν, νπερ δει κα τ ν βουλ ν χουσαν τ ν παρ' μ ν.

[155] τι μ ν ο ν τ ν α τ ν τρ πον τ κε καθ στηκεν σπερ ε χε τ παλαι νκα τ παρ' μ ν, παρ πολλ ν σται πυθ σθαι το ε δ ναι βουλομ νοι : δκα τ ν μπειρ αν τ ν περ τ ν π λεμον ο πρ τερον σκησαν ο δ' μεινονχρ σαντο Σπαρτι ται τ ν μετ ρων, κ τ ν γ νων κα τ ν πολ μων τ νμολογουμ νων γεν σθαι κατ' κε νοι τ ν χρ νον ο τω ο μαι σαφπιδε ξειν, στε μ τε το νο τω λακων ζοντα ντειπε ν δυν σεσθαι τοηθε σι, μ τε το τ μ τερα μα τε θαυμ ζοντα κα βασκα νοντα καμιμε σθαι γλιχομ νου .

[156] ποι σομαι δ τ ν ρχ ν τ ν λεχθησομ νων κο σαι μ ν σω τισ ν ηδ ,ηθ ναι δ' ο κ σ μφορον. ε γ ρ τι φα η+ τ π λεε το τω πλε στων γαθ να τ α γεγεν σθαι το λλησι κα μεγ στων κακ ν μετ τ ν Ξ ρξουστρατε αν, ο κ στιν πω ο κ ληθ δ ξειεν ν λ γειν το ε δ σι τι περ τ ντ τε γεγενημ νων. [157] γων σαντ τε γ ρ δυνατ ν ριστα πρ τ νκε νου δ ναμιν, τα τ τε πρ ξασαι, προσ κον α τα κα περ τ ν χομ νωνβουλε σασθαι καλ , ε το τ' λθον ο κ νο α λλ μαν α , στε πρ μ ντ ν πιστρατε σαντα κα βουληθ ντα τ μ ν π λεε το τω παντ πασιν νελε ν,το δ' λλου λληνα καταδουλ σασθαι, [158] πρ μ ν τ ν τοιο τον,κρατ σασαι δ ω ν α το κα κατ γ ν κα κατ θ λατταν, ε ρ νην επαντα συνεγρ ψαντο τ ν χρ νον σπερ πρ ε εργ την γεγενημ νον,φθον σασαι δ τα ρετα τα α τ ν, ε π λεμον καταστ σαι πρ λλ λακα φιλονεικ αν, ο πρ τερον πα σαντο σφ τε α τ πολλ ουσαι κα τολλου λληνα , πρ ν κ ριον πο ησαν τ ν κοιν ν χθρ ν τ ν τε π λιν τ νμετ ραν ε το σχ του καταστ σαι κινδ νου δι τ δυν μεω τ

31/52

Λακεδαιμον ων, κα π λιν τ ν κε νων δι τ π λεω τ μετ ρα . [159] κατοσο τον πολειφθ ντε τ το βαρβ ρου φρον σεω , ο τ' ν κε νοι τοχρ νοι λγησαν ξ ω ν παθον ο δ' προσ κεν α το , ο τε ν ν αμ γισται τ ν λλην δων π λεων α σχ νονται διακολακευ μεναι πρ τ νκε νου πλο τον, λλ' μ ν ργε ων κα Θηβα ων Α γυπτον α τσυγκατεπολ μησεν, ν' μεγ στην χων δ ναμιν πιβουλε το λλησιν,με δ κα Σπαρτι ται, συμμαχ α μ ν παρχο ση , λλοτρι τερον χομενπρ μ α το πρ ο κ τεροι πολεμο ντε τυγχ νομεν. [160] σημε ονδ' ο μικρ ν: κοιν μ ν γ ρ ο δ περ ν πρ γματο βουλευ μεθα, χωρ δ'κ τεροι πρ σβει π μπομεν κε νον, λπ ζοντε , ποτ ροι ν ο κει τερονδιατεθ , κυρ ου το του γεν σεσθαι τ ν το λλησι πλεονεξ α , κακε δ τε το μ ν θεραπε οντα α τ ν βρ ζειν ε θισται, πρ δ τοντιταττομ νου κα καταφρονο ντα τ κε νου δυν μεω κ παντ τρ πουδιαλ εσθαι πειρ ται τ διαφορ .

[161] τα τα δ δι λθον ο κ γνο ν τι λ γειν τιν τολμ σουσιν ξω τποθ σεω το λ γοι το τοι χρησ μην. γ δ' ο δ ποτ' ν ο μαι τοπροειρημ νοι ο κειοτ ρου λ γου ηθ ναι το των, ο δ' ξ ν ν τισαφ στερον πιδε ξειε το προγ νου μ ν φρονιμωτ ρου ντα περ τμ γιστα τ ν τ ν τε π λιν τ ν μετ ραν κα τ ν Σπαρτιατ ν μετ τ ν π λεμοντ ν πρ Ξ ρξην διοικησ ντων. [162] α ται μ ν γ ρ ν φανε εν ν κε νοι τετο χρ νοι πρ μ ν το βαρβ ρου ε ρ νην ποιησ μεναι, σφ δ' α τ κατ λλα π λει πολλ ουσαι ν ν τε τ ν μ ν λλ νων ρχειν ξιο σαι, πρδ τ ν βασιλ α πρ σβει π μπουσαι περ φιλ α κα συμμαχ α : ο δ τ τε τ νπ λιν ο κο ντε ο δ ν το των πραττον, [163] λλ π ν το ναντ ον: τ ν μ νγ ρ λλην δων π λεων ο τω α το π χεσθαι σφ δρα δεδογμ νον ν σπερτο ε σεβ σι τ ν ν το ερο νακειμ νων, τ ν δ πολ μων πελ μβανονναγκαι τατον μ ν ε ναι κα δικαι τατον τ ν μετ π ντων νθρ πων πρ τ νγρι τητα τ ν θηρ ων γιγν μενον, δε τερον δ τ ν μετ τ ν λλ νων πρτο βαρβ ρου το κα φ σει πολεμ ου ντα κα π ντα τ ν χρ νονπιβουλε οντα μ ν.

32/52

[164] το τον δ' ε ρηκα τ ν λ γον ο κ α τ ε ρ ν, λλ' κ τ ν κε νοιπεπραγμ νων συλλογισ μενο . ρ ντε γ ρ τ μ ν λλα π λει ν πολλοκακο κα πολ μοι κα ταραχα ο σα , τ ν δ' α τ ν μ νην καλδιοικουμ νην, ο χ γ σαντο δε ν το μεινον τ ν λλων φρονο ντα καπρ ττοντα μελε ν ο δ περιορ ν τ τ α τ συγγενε α μετεχο σαπολλυμ να , λλ σκεπτ ον ε ναι κα πρακτ ον πω π σα παλλ ξουσιτ ν κακ ν τ ν παρ ντων. [165] τα τα δ διανοηθ ντε τ ν μ ν ττον νοσουσ νπρεσβε αι κα λ γοι ξαιρε ν πειρ ντο τ διαφορ α , ε δ τ μ λλονστασιαζο σα ξ πεμπον τ ν πολιτ ν το μεγ στην παρ' α το δ ξανχοντα , ο περ τε τ ν παρ ντων πραγμ των α τα συνεβο λευον κασυγγιγν μενοι το τε μ δυναμ νοι ν τα α τ ν ζ ν κα το χε ρονγεγον σιν ν ο ν μοι προστ ττουσιν, ο περ π τ πολ λυμα νονται τπ λει , πειθον μεθ' α τ ν στρατε εσθαι κα β ον ζητε ν βελτ ω το παρ ντο .[166] πολλ ν δ γιγνομ νων τ ν τα τα βουλομ νων κα πειθομ νων,στρατ πεδα συνιστ ντε ξ α τ ν, το τε τ ν σου κατ χοντα τ νβαρβ ρων κα το φ' κατ ρα τ πε ρου τ ν παραλ αν κατοικο ντακαταστρεφ μενοι, κα π ντα κβαλ ντε , το μ λιστα β ου δεομ νου τ νλλ νων κατ κιζον. κα τα τα πρ ττοντε κα το λλοι ποδεικν οντεδιετ λουν, ω κουσαν Σπαρτι τα τ π λει τ ν Πελοπονν σκατοικο σα , σπερ ε πον, φ' α το πεποιημ νου : μετ δ τα τα το δ οιναγκ ζοντο προσ χειν τ ν νο ν.

[167] τ ο ν στ τ συμβεβηκ γαθ ν κ το πολ μου το περ τ ποικ ακα πραγματε α ; το το γ ρ ο μαι μ λιστα ποθε ν κο σαι το πολλο . τομ ν λλησιν ε πορωτ ροι γεν σθαι τ περ τ ν β ον κα μ λλον μονοε ντοσο των τ πλ θο κα τοιο των νθρ πων παλλαγε σι, το δ βαρβ ροικπ πτειν κ τ α τ ν κα φρονε ν λαττον πρ τερον, το δ' α τ οι το τωνγεγενημ νοι ε δοκιμε ν κα δοκε ν διπλασ αν πεποιηκ ναι τ ν λλ δα τ ξρχ συστ ση .

33/52

[168] με ζον μ ν ο ν ε εργ τημα το του κα κοιν τερον το λλησιγεγενημ νον παρ τ ν προγ νων τ ν μετ ρων ο κ ν δυνα μην ξευρε ν:ο κει τερον δ τ περ τ ν π λεμον πιμελε α κα δ ξη ο κ λ ττονο ξιονκα π σι φανερ τερον σω ξομεν ε πε ν. τ γ ρ ο κ ο δεν, τ ο κ κ κοετ ν τραγ δοδιδασκ λων Διονυσ οι +, τ δρ στ γενομ να ν Θ βαισυμφορ , [169] τι κατ γειν βουληθε τ ν Ο δ που μ ν υ ν α το δκηδεστ ν παμπληθε μ ν ργε ων π λεσεν, παντα δ το λοχαγοπε δε διαφθαρ ντα , α τ δ' πονειδ στω σωθε , πειδ σπονδ ν ο χ οτ' ν τυχε ν ο δ' νελ σθαι το τετελευτηκ τα , κ τη γεν μενο τ π λεω ,τι Θησ ω α τ ν διοικο ντο , δε το μ περιιδε ν τοιο του νδρα τ φουγενομ νου μηδ παλαι ν θο κα π τριον ν μον καταλυ μενον, π ντενθρωποι χρ μενοι διατελο σιν ο χ π' νθρωπ νη κειμ ν φ σεω , λλ'π δαιμον α προστεταγμ ν δυν μεω ; [170] ν κο σα ο δ να χρ νον

πισχ ν δ μο πεμψε πρεσβε αν ε Θ βα , περ τε τ ναιρ σεωσυμβουλε σοντα α το σι τερον βουλε σασθαι κα τ ν π κρισιννομιμωτ ραν ποι σασθαι τ πρ τερον γενομ νη , κ κε νο ποδε ξοντα ,π λι α το ο κ πιτρ ψει παραβα νουσι τ ν ν μον τ ν κοιν ν π ντων τ νλλ νων. [171] ν κο σαντε ο κ ριοι τ τε Θηβ ν ντε ο χ μο ωγνωσαν ο τε τα δ ξαι α χουσ τινε περ α τ ν, ο θ' ο βουλε σαντοπρ τερον, λλ μετρ ω περ α τ ν τε διαλεχθ ντε κα τ νπιστρατευσ ντων κατηγορ σαντε δοσαν τ π λει τ ν να ρεσιν.

[172] κα μηδε ο σθω με γνοε ν τι τ ναντ α τυγχ νω λ γων ο ν τΠανηγυρικ λ γ φανε ην ν περ τ ν α τ ν το των γεγραφ : λλ γ ρο δ να νομ ζω τ ν τα τα συνιδε ν ν δυνηθ ντων τοσα τη μαθ α ε ναι καφθ νου μεστ ν, στι ο κ ν παιν σει με κα σωφρονε ν γ σαιτο τ τε μ νκε νω ν ν δ' ο τω διαλεχθ ντα περ α τ ν. [173] περ μ ν ο ν το των ο δ' τικαλ γ γραφα κα συμφερ ντω : σον δ' π λι μ ν δι φερε τ περ τ νπ λεμον κατ' κε νον τ ν χρ νον, το το γ ρ ποδε ξαι βουλ μενο δι λθον τγεν μενα Θ β σιν, γο μαι τ ν πρ ξιν κε νην πασι σαφ δηλο ν, τ ν τ νμ ν βασιλ α τ ν ργε ων ναγκ σασαν κ την γεν σθαι τ π λεω τ

34/52

μετ ρα , το δ κυρ ου ντα Θηβ ν ο τω διαθε σαν, [174] στε λ σθαιμ λλον α το μμε ναι το λ γοι το π τ π λεω πεμφθε σιν τον μοι το π το δαιμον ου κατασταθε σιν: ν ο δ ν ν ο α τ' γ νετοδιοικ σαι κατ τρ πον π λι μ ν, ε μ κα τ δ ξ κα τ δυν μει πολδι νεγκε τ ν λλων.

[175] χων δ πολλ κα καλ πρ ξει περ τ ν προγ νων ε πε ν, σκοπο μαιτ να τρ πον διαλεχθ περ α τ ν. μ λει γ ρ μοι το των μ λλον τ ν λλων:τυγχ νω γ ρ ν περ τ ν π θεσιν ν ποιησ μην τελευτα αν, ν προε πονπιδε ξω το προγ νου μ ν ν το πολ μοι κα τα μ χαι πλ ον

διενεγκ ντα Σπαρτιατ ν το λλοι πασιν. [176] σται δ' λ γοπαρ δοξο μ ν το πολλο , μο ω δ' ληθ το λλοι .

ρτι μ ν ο ν π ρουν ποτ ρων διεξ ω πρ τερον το κινδ νου κα τ μ χα ,τ Σπαρτιατ ν τ τ ν μετ ρων: ν ν δ προαιρο μαι λ γειν τ κε νων, ν'ν τα καλλ οσι κα δικαιοτ ραι καταλ ω τ ν λ γον τ ν περ το των. [177]πειδ γ ρ Δωρι ων ο στρατε σαντε ε Πελοπ ννησον τρ χα διε λοντο ττε π λει 4 κα τ χ ρα 5 φε λοντο το δικα ω κεκτημ νου , ο μ νργο λαχ ντε κα Μεσσ νην παραπλησ ω δι κουν τ σφ τερ' α τ ν τολλοι λλησι, τ δ τρ τον μ ρο α τ ν, ο καλο μεν ν ν Λακεδαιμον ου ,στασι σαι μ ν φασιν α το ο τ κε νων κριβο ντε ο δ να λλου τ νλλ νων, περιγενομ νου δ το με ζον το πλ θου φρονο ντα ο δ ν τ να τ ν βουλε σασθαι περ τ ν συμβεβηκ των το τοια τα διαπεπραγμ νοι :[178] το μ ν γ ρ λλου συνο κου χειν ν τ π λει το στασι σαντα κακοινωνο π ντων πλ ν τ ν ρχ ν κα τ ν τιμ ν: ο ο κ ε φρονε νγε σθαι Σπαρτιατ ν το νο ν χοντα , ε νομ ζουσιν σφαλ πολιτε εσθαιμετ το των ο κο ντε , περ ο τ μ γιστα τυγχ νουσιν ξημαρτηκ τε :α το δ' ο δ ν το των ποιε ν, λλ παρ σφ σι μ ν α το σονομ ανκαταστ σαι κα δημοκρατ αν τοια την, ο αν περ χρ το μ λλοντα παντατ ν χρ νον μονο σειν, τ ν δ δ μον περιο κου ποι σασθαι,καταδουλωσαμ νου α τ ν τ ψυχ ο δ ν ττον τ τ ν ο κετ ν: [179]

35/52

τα τα δ πρ ξαντα τ χ ρα , προσ κεν σον χειν καστον, α το μ νλαβε ν λ γου ντα ο μ νον τ ν ρ στην, λλ κα τοσα την σην ο δ νετ ν λλ νων χουσι, τ δ πλ θει τηλικο τον πονε μαι μ ρο τ χειρ στηστ' πιπ νω ργαζομ νου μ λι χειν τ καθ' μ ραν: μετ δ τα ταδιελ ντα τ πλ θο α τ ν ο ν τ' ν ε λαχ στου ε τ που κατοικ σαιμικρο κα πολλο , ν μασι μ ν προσαγορευομ νου π λει ο κο ντα ,τ ν δ δ ναμιν χοντα λ ττω τ ν δ μων τ ν παρ' μ ν: [180] π ντων δ'ποστερ σαντα α το ν προσ κει μετ χειν το λευθ ρου , το πλε στουπιθε ναι τ ν κινδ νων α το : ν τε γ ρ τα στρατε αι , α γε ται βασιλε ,κατ' νδρα συμπαρατ ττεσθαι σφ σιν α το , ν ου δ κα τ πρ τη τ ττειν,ν τ που δε σαν α το κπ μψαι βο θειαν φοβηθ σιν το π νου τοκινδ νου τ πλ θο το χρ νου, το του ποστ λλειν προκινδυνε σοντατ ν λλων. [181] κα τ δε μακρολογε ν π σα διεξι ντα τ βρει τ περτ πλ θο γιγνομ να , λλ μ τ μ γιστον ε π ντα τ ν κακ ν παλλαγ ναιτ ν λλων; τ ν γ ρ ο τω μ ν ξ ρχ δειν πεπονθ των, ν δ το παρο σικαιρο χρησ μων ντων, ξεστι το φ ροι κρ του ποκτε ναι τοσο τουπ σου ν βουληθ σιν: το λλοι λλησιν ο δ το πονηροτ του τ νο κετ ν σι ν στι μιαιφονε ν.

[182] το του δ' νεκα περ τ ο κει τητο κα τ ν μαρτημ νων ε α το διπλει νων δι λθον, ν' ρωμαι το ποδεχομ νου π σα τ Σπαρτιατ νπρ ξει , ε κα τα τα ποδ χονται, κα τ μ χα ε σεβε ε ναι νομ ζουσικα καλ τ πρ το του γεγενημ να . [183] γ μ ν γ ρ γο μαι μεγ λαμ ν α τ γεγεν σθαι κα δειν κα πολλ ν α τ α το μ ν ττηθε σι κακ ντο δ κατορθ σασι λημμ των, νπερ νεκα πολεμο ντε παντα τ ν χρ νονδιατελο σιν, ο μ ν σ α ο δ καλ ο δ πρεπο σα το ρετντιποιουμ νοι , μ τ π τ ν τεχν ν νομαζομ νη κα πολλ ν λλων, λλτ το καλο κ γαθο τ ν νδρ ν ν τα ψυχα μετ' ε σεβε α καδικαιοσ νη γγιγνομ νη , περ πα λ γο στ ν. [184] λιγωρο νττινε γκωμι ζουσι το πλε ω τ ν λλων μαρτηκ τα , κα ο κ α σθ νονταιτ διανο α πιδεικν ντε τ σφετ ρα α τ ν, τι κ κε νου ν παιν σειαν,

36/52

το πλε ω μ ν κεκτημ νου τ ν καν ν, ποκτε ναι δ' ν τολμ σαντα τοδελφο το αυτ ν κα το τα ρου κα το κοινωνο στε κατ κε νων λαβε ν: μοια γ ρ τ τοια τα τ ν ργων στ το π Σπαρτιατ νπεπραγμ νοι , το ποδεχομ νου ναγκα ν στι κα περ τ ν ε ρημ νωνρτι τ ν α τ ν χειν γν μην.

[185] θαυμ ζω δ' ε τινε τ μ χα κα τ ν κα τ παρ τ δ καιονγιγνομ να μ νομ ζουσιν α σχ ου ε ναι κα πλει νων νειδ ν μεστ τττα τ νευ κακ α συμβαινο σα , κα το τ' ε δ τε τι μεγ λαι δυν μειπονηρα δ πολλ κι γ γνονται κρε ττου νδρ ν σπουδα ων κα κινδυνε εινπ ρ τ πατρ δο α ρουμ νων. [186] ο πολ ν δικαι τερον παινο μεντο περ τ ν λλοτρ ων το μω ποθν σκειν θ λοντα κα το ξενικοστρατε μασιν μο ου ντα : τα τα μ ν γ ρ στιν ργα πονηρ ν νθρ πων, τδ το χρηστο ν οτε χε ρον γων ζεσθαι τ ν δικε ν βουλομ νων θε ν ντι μ λειαν ε ναι φ σειεν. [187] χοιμι δ' ν τ λ γ το τ χρ σασθαι καπερ τ συμφορ τ Σπαρτι ται ν Θερμοπ λαι γενομ νη , ν παντεσοι περ κηκ ασιν παινο σι κα θαυμ ζουσι μ λλον τ μ χα κα τν κα τ κρατησ σα μ ν τ ν ναντ ων, πρ ο δ' ο κ χρ ν γεγενημ να :ε λογε ν τινε τολμ σι, κακ ε δ τε ο δ ν ο θ' σιον ο τε καλ ν στι τ νμ μετ δικαιοσ νη κα λεγομ νων κα πραττομ νων. [188] ν Σπαρτι ταιμ ν ο δ ν π ποτ' μ λησεν: βλ πουσι γ ρ ε ο δ ν λλο πλ ν πωπλε στα τ ν λλοτρ ων κατασχ σουσιν: ο δ' μ τεροι περ ο δ ν ο τω τ νντων σπο δαζον τ παρ το λλησιν ε δοκιμε ν: γο ντο γ ρ ο δεμ ανν γεν σθαι κρ σιν ο τ' ληθεστ ραν ο τε δικαιοτ ραν τ π παντ τογ νου γνωσθε ση . [189] δ λοι δ' σαν ο τω χοντε ν τε το λλοι οδι κουν τ ν π λιν, κα το μεγ στοι τ ν πραγμ των. τρι ν γ ρ πολ μωνγενομ νων νευ το Τρωικο το λλησι πρ το βαρβ ρου , ν πασιτο τοι πρωτε ουσαν α τ ν παρ σχον. ν ε μ ν ν πρ Ξ ρξην, ν πλ ονδι νεγκαν Λακεδαιμον ων ν πασι το κινδ νοι 'κε νοι τ ν λλων, [190]δε τερο δ' περ τ ν κτ σιν τ ν ποικι ν, ε ν Δωρι ων μ ν ο δε λθεσυμπολεμ σων, δ π λι μ ν γεμ ν καταστ σα τ ν ο κ ε πορο ντων κα

37/52

τ ν λλων τ ν βουλομ νων τοσο τον τ πρ γματα μετ στησεν, στ'ε θισμ νων τ ν βαρβ ρων τ ν λλον χρ νον τ μεγ στα π λει τ νλλην δων καταλαμβ νειν πο ησε το λληνα , πρ τερον πασχον, τα ταδ νασθαι ποιε ν.

[191] περ μ ν ο ν το ν δυο ν πολ μοιν ν το μπροσθεν καν ε ρ καμεν,περ δ το τρ του ποι σομαι το λ γου , γ νετο τ ν μ ν λλην δωνπ λεων ρτι κατ κισμ νων, τ δ' μετ ρα τι βασιλευομ νη . φ' ν καπ λεμοι πλε στοι κα κ νδυνοι μ γιστοι συν πεσον, ο παντα μ ν ο θ'ε ρε ν ο τ' ε πε ν ν δυνηθε ην, [192] παραλιπ ν δ τ ν πλε στον χλον τ ν νκε ν μ ν τ χρ ν πραχθ ντων ηθ ναι δ ν ν ο κατεπειγ ντων, νδ νωμαι συντομ τατα πειρ σομαι δηλ σαι το τ' πιστρατε σαντα τ π λεικα τ μ χα τ ξ α μνημονευθ ναι κα ηθ ναι κα το γεμ να α τ ν,τι δ τ προφ σει λεγον, κα τ ν δ ναμιν τ ν γεν ν τ νσυνακολουθησ ντων α το : καν γ ρ σται τα τ' ε πε ν πρ ο περ τ νναντ ων ε ρ καμεν.

[193] Θρ κε μ ν γ ρ μετ' Ε μ λπου το Ποσειδ νο ε σ βαλον ε τ ν χ ρανμ ν, μφισβ τησεν ρεχθε τ π λεω +, φ σκων Ποσειδ πρ τερονθην καταλαβε ν α τ ν: Σκ θαι δ μετ' μαζ νων τ ν ξ ρεω γενομ νων,α τ ν στρατε αν φ' ππολ την ποι σαντο, τ ν το τε ν μου παραβ σαντο παρ' α τα κειμ νου , ρασθε σ ν τε Θησ ω κα συνακολουθ σασανκε θεν κα συνοικ σασαν α τ : [194] Πελοπονν σιοι δ μετ' Ε ρυσθ ω ,ρακλε μ ν ο κ δωκε δ κην ν μ ρτανεν ε α τ ν, στρατε σα δ' π τομετ ρου προγ νου κληψ μενο β το κε νου πα δα , παρ' μ ν γ ρσαν καταπεφευγ τε , παθεν προσ κεν α τ ν. τοσο του γ ρ δ ησε κ ριογεν σθαι τ ν κετ ν, στε ττηθε μ χ κα ζωγρηθε π τ ν μετ ρων,α τ κ τη γεν μενο το των ο ξαιτ ν λθε, τ ν β ον τελε τησεν. [195]μετ δ το τον ο πεμφθ ντε π Δαρε ου τ ν λλ δα πορθ σοντε ,ποβ ντε ε Μαραθ να, πλε οσι κακο κα με ζοσι συμφορα

38/52

περιπεσ ντε ν λπισαν τ ν π λιν μ ν ποι σειν, χοντο φε γοντε ξπ ση τ λλ δο .

[196] το του δ' παντα ο δι λθον, ο μετ' λλ λων ε σβαλ ντα ο δ καττο α το χρ νου , λλ' ο τε καιρο κα τ συμφ ρον κ στοι κα τβο λεσθαι συν πιπτε, μ χ νικ σαντε κα τ βρεω πα σαντε , ο κξ στησαν α τ ν τηλικα τα διαπραξ μενοι τ μ γεθο , ο δ' παθον τα τ τοδι μ ν τ καλ κα φρον μω βουλε σασθαι κα πλο του μεγ λου καδ ξα καλ κτησαμ νοι , δι δ τ περβολ τ το των περηφ νοιγενομ νοι κα τ ν φρ νησιν διαφθαρε σι κα κατενεχθε σιν ε χε ρωπρ γματα κα ταπειν τερα τ ν πρ τερον α το παρχ ντων, [197] λλπ ντα τ τοια τα διαφυγ ντε ν μειναν το θεσιν ο ε χον δι τπολιτε εσθαι καλ , με ζον φρονο ντε π τ τ ψυχ ξει κα ταδιανο αι τα α τ ν τα μ χαι τα γεγενημ ναι , κα μ λλον π τ νλλων θαυμαζ μενοι δι τ ν καρτερ αν τα την κα σωφροσ νην δι τ ννδρ αν τ ν ν το κινδ νοι α το παραγενομ νην: [198] ρων γ ρ π ντετ ν μ ν ε ψυχ αν τ ν πολεμικ ν πολλο χοντα κα τ ν τα κακουργ αιπερβαλλ ντων, τ δ χρησ μη π π σι κα π ντα δυναμ νη φελε ν οκοινωνο ντα το πονηρο , λλ μ νοι γγιγνομ νην το καλ γεγον σικα τεθραμμ νοι κα πεπαιδευμ νοι , περ προσ ν το τ τε τ ν π λινδιοικο σι κα τ ν ε ρημ νων γαθ ν π ντων α τ οι καταστ σιν.

[199] το μ ν ο ν λλου ρ περ τ μ γιστα τ ν ργων κα μ λισταμνημονευθησ μενα το λ γου καταλ οντα , γ δ σωφρονε ν μ ν νομ ζωτο τα τα γιγν σκοντα κα πρ ττοντα , ο μ ν συμβα νει μοι τα τ ποιε νκε νοι , λλ' τι λ γειν ναγκ ζομαι. τ ν δ' α τ αν δι' ν, λ γον στερον ρ ,μικρ π νυ προδιαλεχθε .

[200] πην ρθουν μ ν γ ρ τ ν λ γον τ ν μ χρι τ ν ναγνωσθ ντωνγεγραμμ νον μετ μειρακ ων τρι ν τεττ ρων τ ν ε θισμ νων μοισυνδιατρ βειν: πειδ δ διεξιο σιν μ ν δ κει καλ χειν κα προσδε σθαιτελευτ μ νον, δοξ μοι μεταπ μψασθα τινα τ ν μο μ ν πεπλησιακ των, ν

39/52

λιγαρχ δ πεπολιτευμ νον, προ ρημ νον δ Λακεδαιμον ου παινε ν, ν' ετι παρ λαθεν μ ψε δο ε ρημ νον, κε νο κατιδ ν δηλ σειεν μ ν. [201]λθ ν δ' κληθε κα διαναγνο τ ν λ γον (τ γ ρ μεταξ τ δε λ γονταδιατρ βειν; ), δυσχ ρανε μ ν π' ο δεν τ ν γεγραμμ νων, π νεσε δ'δυνατ ν μ λιστα, κα διελ χθη περ κ στου τ ν μερ ν παραπλησ ω ομε γιγν σκομεν: ο μ ν λλ φανερ ν ο χ δ ω χων π το περΛακεδαιμον ων ε ρημ νοι . [202] δ λωσε δ δι ταχ ων: τ λμησε γ ρ ε πε νε κα μηδ ν λλο πεποι κασι το λληνα γαθ ν, λλ' ο ν κε ν γε

δικα ω ν α το παντε χ ριν χοιεν, τι τ κ λλιστα τ ν πιτηδευμ τωνε ρ ντε α το τε χρ νται κα το λλοι κατ δειξαν.

[203] το το δ ηθ ν ο τω βραχ κα μικρ ν α τιον γ νετο το μ τε καταλ σαμε τ ν λ γον φ' ν βουλ θην, πολαβε ν θ' α σχρ ν ποι σω κα δειν ν, επαρ ν περι ψομα τινα τ ν μο πεπλησιακ των πονηρο λ γοι χρ μενον.τα τα δ διανοηθε ρ μην α τ ν ε μηδ ν φροντ ζει τ ν παρ ντων, μηδ'α σχ νεται λ γον ε ρηκ σεβ κα ψευδ κα πολλ ν ναντι σεων μεστ ν.“γν σει δ' στι τοιο το , [204] ν ρωτ σ τιν τ ν ε φρονο ντων πο ατ ν πιτηδευμ των κ λλιστα νομ ζουσιν ε ναι, κα μετ τα τα π σο χρ νοστ ν ξ ο Σπαρτι ται τυγχ νουσιν ν Πελοπονν σ κατοικο ντε . ο δεγ ρ στι ο τ ν μ ν πιτηδευμ των προκρινε τ ν ε σ βειαν τ ν περ τοθεο κα τ ν δικαιοσ νην τ ν περ το νθρ που κα τ ν φρ νησιν τ ν περτ λλα πρ ξει , Σπαρτι τα δ' ντα θα κατοικε ν ο πλε ω φ σουσιν τ νκτακοσ ων. [205] το των δ' ο τω χ ντων, ε μ ν τυγχ νει ληθ λ γωντο του φ σκων ε ρετ γεγεν σθαι τ ν καλλ στων πιτηδευμ των,ναγκα ν στι το πολλα γενεα πρ τερον γεγον τα , πρ ν Σπαρτι ταντα θα κατοικ σαι, μ μετ χειν α τ ν, μ τε το π Τρο ανστρατευσαμ νου μ τε το περ ρακλ α κα Θησ α γεγον τα μ τε Μ νωτ ν Δι μ τε αδ μανθυν μ τ' Α ακ ν μ τε τ ν λλων μηδ να τ νμνουμ νων π τα ρετα τα ται , λλ ψευδ τ ν δ ξαν τα την πανταχειν: ε δ σ μ ν φλυαρ ν τυγχ νει , [206] προσ κει δ το π θε νγεγον τα κα χρ σθαι τα ται μ λλον τ ν λλων κα καταδε ξαι το

40/52

πιγιγνομ νοι , ο κ στιν πω ο μα νεσθαι δ ξει πασι το κο σασιν,ο τω ε κ κα παραν μω ο ν τ χ παιν ν. πειτ' ε μ ν ε λ γει α τοο δ ν κηκο τ ν μ ν, λ ρει μ ν ν, ο μ ν ναντ α γε λ γων φα νουσαυτ : [207] ν ν δ' π νεκ τι σοι τ ν μ ν λ γον, τ ν πιδεικν ντα πολλ καδειν Δακεδαιμον ου περ τε το συγγενε το α τ ν κα περ το λλουλληνα διαπεπραγμ νου , π ο ν τ' ν τι σο λ γειν το ν χου ντατο τοι , τ ν καλλ στων πιτηδευμ των γεμ νε γεγ νασιν;

[208] “πρ δ το τοι κ κε ν σε λ ληθεν, τι τ παραλελειμμ να τ νπιτηδευμ των κα τ ν τεχν ν κα τ ν λλων π ντων ο χ ο τυχ ντεε ρ σκουσιν, λλ' ο τ τε φ σει διαφ ροντε κα μαθε ν πλε στα τ νπρ τερον ε ρημ νων δυνηθ ντε κα προσ χειν τ ν νο ν τ ζητε ν μ λλον τ νλλων θελ σαντε . [209] ν Λακεδαιμ νιοι πλ ον π χουσι τ ν βαρβ ρων: ομ ν γ ρ ν φανε εν πολλ ν ε ρημ των κα μαθητα κα διδ σκαλοιγεγον τε , ο τοι δ τοσο τον πολελειμμ νοι τ κοιν παιδε α καφιλοσοφ α ε σ ν στ' ο δ γρ μματα μανθ νουσιν, τηλικα την χει δ ναμινστε το πισταμ νου κα χρωμ νου α το μ μ νον μπε ρου γ γνεσθαιτ ν π τ λικ α τ α τ ν πραχθ ντων λλ κα τ ν π ποτε γενομ νων.[210] λλ' μω σ κα το τ ν τοιο των μαθε ντα τ λμησα ε πε νε ρετα τ ν καλλ στων πιτηδευμ των γεγ νασι, κα τα τ' ε δ τι τοπα δα το αυτ ν θ ζουσι περ τοια τα πραγματε α διατρ βειν, ξ νλπ ζουσιν α το ο κ ε εργ τα γεν σεσθαι τ ν λλων, λλ κακ ποιε νμ λιστα δυν σεσθαι το λληνα .

[211] “ π σα μ ν διεξι ν πολ ν χλον μαυτ τ' ν παρ σχοιμι κα τοκο ουσιν, μ αν δ μ νον ε π ν, ν γαπ σι κα περ ν μ λιστασπουδ ζουσιν, ο μαι δηλ σειν παντα τ ν τρ πον α τ ν. κε νοι γ ρ καθ'κ στην τ ν μ ραν ε θ ξ ε ν κπ μπουσι το πα δα , μεθ' ν ν καστοιβουληθ σι, λ γ μ ν π θ ραν, ργ δ' π κλωπε αν τ ν ν το γροκατοικο ντων: [212] ν συμβα νει το μ ν ληφθ ντα ργ ριον ποτ νειν καπληγ λαμβ νειν, το δ πλε στα κακουργ σαντα κα λαθε ν δυνηθ ντα ν

41/52

τε το παισ ν ε δοκιμε ν μ λλον τ ν λλων, πειδ ν δ' ε νδρα συντελ σιν,ν μμε νωσι το θεσιν ο πα δε ντε μελ τησαν, γγ ε ναι τ νμεγ στων ρχ ν.

[213] “κα τα τη ν τι πιδε ξ παιδε αν μ λλον γαπωμ νηνσπουδαιοτ ραν παρ' α το ε ναι νομιζομ νην, μολογ μηδ ν ληθε ρηκ ναι μηδ περ ν π ποτε πρ γματο . κα τοι τ τ ν τοιο των ργωνκαλ ν στιν σεμν ν, λλ' ο κ α σχ νη ξιον; π δ' ο κ νο του χρνομ ζειν το παινο ντα το τοσο τον τ ν ν μων τ ν κοιν ν ξεστηκ τακα μηδ ν τ ν α τ ν μ τε το λλησι μ τε το βαρβ ροι γιγν σκοντα ;[214] ο μ ν γ ρ λλοι το κακουργο ντα 6 κα κλ πτοντα πονηροτ ρου 7τ ν ο κετ ν νομ ζουσιν, κε νοι δ το ν το τοιο τοι τ ν ργωνπρωτε οντα βελτ στου ε ναι τ ν πα δων πολαμβ νουσι κα μ λιστατιμ σιν. κα τοι τ ν τ ν ε φρονο ντων ο κ ν τρ ποθανε ν λοιτο μ λλον,δι τοιο των πιτηδευμ των γνωσθ ναι τ ν σκησιν τ ρετ ποιο μενο ;”

[215] τα τ' κο σα θρασ ω μ ν ο δ πρ ν ντε πε τ ν ε ρημ νων, ο δ' απαντ πασιν πεσι πησεν, λλ' λεγεν τι “ο μ ν πεπο ησαι το λ γου ” μλ γων “ παντ' ποδεχομ νου μου τ κε κα καλ χειν νομ ζοντο : μο δδοκε περ μ ν τ τ ν πα δων α τονομ α κα περ λλων πολλ ν ε κ τωπιτιμ ν κε νοι , [216] μο δ' ο δικα ω κατηγορε ν. γ γ ρ λυπ θην μ ντ ν λ γον ναγιγν σκων π το περ Λακεδαιμον ων ε ρημ νοι , ο μ νο τω π τ μηδ ν ντειπε ν π ρ α τ ν δ νασθαι το γεγραμμ νοι ,ε θισμ νο τ ν λλον χρ νον παινε ν. ε τοια την δ' πορ αν καταστ ε πονπερ ν λοιπ ν, ε κα μηδ ν δι' λλο, δι γ' κε νο δικα ω ν α τοπαντε χ ριν χοιμεν, τι το καλλ στοι τ ν πιτηδευμ των χρ μενοιτυγχ νουσιν. [217] τα τα δ' ε πον ο πρ τ ν ε σ βειαν ο δ πρ τ νδικαιοσ νην ο δ πρ τ ν φρ νησιν ποβλ ψα , σ δι θε , λλ πρ τγυμν σια τ κε καθεστηκ τα κα πρ τ ν σκησιν τ νδρ α κα τ νμ νοιαν κα συν λω τ ν περ τ ν π λεμον πιμ λειαν, περ παντε νπαινο εν, κα μ λιστ' ν α το κε νου χρ σθαι φ σειαν.”

42/52

[218] τα τα δ' α το διαλεχθ ντο πεδεξ μην μ ν, ο χ διαλυ μεν ν τι τ νκατηγορημ νων, λλ' ποκρυπτ μενον τ πικρ τατον τ ν τ τε ηθ ντωνο κ παιδε τω λλ νο ν χ ντω , κα περ τ ν λλων πολελογημ νονσωφρον στερον τ τε παρρησιασ μενον: ο μ ν λλ' κε ν' σα περ α τ ντο των φασκον κατηγορ αν χειν πολ δεινοτ ραν περ τ τ ν πα δωνκλωπε α . [219] “ κε νοι μ ν γ ρ το πιτηδε μασιν λυμα νοντο το α τ νπα δα , ο δ' λ γ πρ τερον σ δι λθε , το λληνα π λλυσαν. διον δ',ο τω ε χε τα τα, συνιδε ν. ο μαι γ ρ παντα ν μολογ σαι κακ στουνδρα ε ναι κα μεγ στη ζημ α ξ ου , σοι το πρ γμασι το ε ρημ νοιπ' φελ , το τοι π βλ β χρ μενοι τυγχ νουσι, [220] μ πρ τοβαρβ ρου μηδ πρ το μαρτ νοντα μηδ πρ το ε τ ν α τ ν χ ρανε σβ λλοντα , λλ πρ το ο κειοτ του κα τ α τ συγγενε αμετ χοντα : περ πο ουν Ξπαρτι ται. κα τοι π σι ν στι φ σκειν καλχρ σθαι το περ τ ν π λεμον πιτηδε μασιν, ο τινε ο προσ κε σ ζειν,το του πολλ οντε παντα τ ν χρ νον διετ λεσαν;

[221] “ λλ γ ρ ο σ μ νο γνοε το καλ χρωμ νου το πρ γμασιν,λλ σχεδ ν ο πλε στοι τ ν λλ νων. πειδ ν γ ρ τινα δωσιν π θωνταιπαρ τινων πιμελ διατρ βοντα περ τ δοκο ντ' ε ναι καλ τ νπιτηδευμ των, παινο σι κα πολλο λ γου ποιο νται περ α τ ν, ο κε δ τε τ συμβησ μενον. [222] χρ δ το ρθ δοκιμ ζειν βουλομ νουπερ τ ν τοιο των ν ρχ μ ν συχ αν γειν κα μηδεμ αν δ ξαν χειν περα τ ν, πειδ ν δ' ε τ ν χρ νον κε νον λθωσιν, ν κα λ γοντα καπρ ττοντα α το ψονται κα περ τ ν δ ων κα περ τ ν κοιν ν, τ τεθεωρε ν κριβ καστον α τ ν, [223] κα το μ ν νομ μω κα καλχρωμ νου ο μελ τησαν παινε ν κα τιμ ν, το δ πλημμελο ντα κακακουργο ντα ψ γειν κα μισε ν κα φυλ ττεσθαι τ ν τρ πον α τ ν,νθυμουμ νου ο χ α φ σει α τ ν πραγμ των ο τ' φελο σιν ο τεβλ πτουσιν μ , λλ' α τ ν νθρ πων χρ σει κα πρ ξει π ντων μ να τιαι τ ν συμβαιν ντων ε σ ν. [224] γνο η δ' ν τι κε θεν: τ γ ρ α τπανταχ κα μηδαμ διαφ ροντα το μ ν φ λιμα το δ βλαβερ γ γνεται.

43/52

κα τοι τ ν μ ν φ σιν καστον τ ν ντων τ ν ναντ αν α τ ν α τ κα μ α τ νο κ ε κολ ν στιν: τ δ μηδ ν τ ν α τ ν συμβα νειν το ρθ κα δικα ωπρ ττουσι κα το σελγ τε κα κακ , τ νι τ ν ρθ λογιζομ νων ο κ νε κ τω τα τα γ γνεσθαι δ ξειεν;

[225] “ δ' α τ ο το λ γο + κα περ τ μονο α ν ρμ σειεν: κα γ ρκε ναι τ ν φ σιν ε σ ν ο κ ν μοιαι το ε ρημ νοι , λλ τ μ ν α τ νε ροιμεν ν πλε στων γαθ ν α τ α γιγνομ να , τ δ τ ν μεγ στων κακ νκα συμφορ ν. ν μ αν ε να φημι κα τ ν Σπαρτιατ ν: ε ρ σεται γ ρ τ ληθ ,ε κα τισι δ ξω λ αν παρ δοξα λ γειν. [226] ο τοι γ ρ τ τα τ γιγν σκεινπερ τ ν ξω πραγμ των λλ λοι στασι ζειν το λληνα σπερ τ χνηνχοντε , πο ουν, κα τ χαλεπ τατον τα λλαι π λεσι τ ν κακ νγιγν μενον, το θ' α το π ντων συμφορ τατον ν μιζον ε ναι: τ γ ρ ο τωδιακειμ να ξ ν α το , πω βο λοντο, διοικε ν. στ' ο δε ν α το διγε τ ν μ νοιαν δικα ω παιν σειεν, ο δ ν μ λλον το καταποντιστ καλ στ κα το περ τ λλα δικ α ντα : κα γ ρ κε νοι σφ σιν α τομονοο ντε το λλου πολλ ουσιν. [227] ε δ τισι δοκ τ ν παραβολ νπρεπ πεποι σθαι πρ τ ν κε νων δ ξαν, τα την μ ν , λ γω δΤριβαλλο , ο παντ φασιν μονοε ν μ ν ο δ να λλου νθρ που ,πολλ ναι δ' ο μ νον το μ ρου κα το πλησ ον ο κο ντα , λλ κα τολλου σων ν φικ σθαι δυνηθ σιν. [228] ο ο χρ μιμε σθαι το ρετντιποιουμ νου , λλ πολ μ λλον τ ν τ σοφ α κα τ δικαιοσ νη κατ ν λλων ρετ ν δ ναμιν. α ται μ ν γ ρ ο τ σφετ ρα α τ ν φ σειε εργετο σιν, λλ' ο ν παραγεν μεναι παραμε νωσιν, ε δα μονα καμακαρ ου ποιο σιν: Λακεδαιμ νιοι δ το ναντ ον, ο μ ν ν πλησι σωσιν,πολλ ουσι, τ δ τ ν λλων γαθ π ντα περ σφ α το ποιο νται.”

[229] τα τ' ε π ν κατ σχον πρ ν το λ γου ποιο μην, νδρα δειν ν καπολλ ν μπειρον κα περ τ λ γειν γεγυμνασμ νον ο δεν ττον τ ν μοπεπλησιακ των. ο μ ν τ μειρ κια τ π σι παραγεγενημ να το τοι τ ν α τ νμο γν μην σχεν, λλ' μ μ ν π νεσαν διειλεγμ νον τε νεαρωτ ρω

44/52

προσεδ κησαν γωνισμ νον τε καλ , κε νου δ κατεφρ νησαν, ο κ ρθγιγν σκοντε , [230] λλ διημαρτηκ τε μφοτ ρων μ ν. μ ν γ ρ π ειφρονιμ τερο γεγενημ νο κα συνεσταλμ νην χων τ ν δι νοιαν, σπερ χρτο ε φρονο ντα , κα πεπονθ τ γεγραμμ νον ν Δελφο , α τ ν τ'γνωκ κα τ ν Λακεδαιμον ων φ σιν μ λλον πρ τερον: γ δ' πελειπ μηνπιτυχ μ ν σω διειλεγμ νο , νοητ τερο δ δι' α τ το το γεγενημ νο ,κα φρον ν με ζον προσ κε το τηλικο του , κα ταραχ μειρακι δουμεστ ν. [231] δ λο δ' ν ο τω διακε μενο : πειδ γ ρ συχ απελαβ μην, ο πρ τερον παυσ μην πρ ν π βαλον τ παιδ τ ν λ γον, νλ γ μ ν πρ τερον μεθ' δον δι λθον, μικρ δ' στερον μελλ με λυπ σειν.τρι ν γ ρ τεττ ρων μερ ν διαλειφθεισ ν ναγιγν σκων α τ κα διεξι ν,π μ ν ο περ τ π λεω ν ε ρηκ , ο κ χθ μην, καλ γ ρ κα δικα ων παντα περ α τ γεγραφ , [232] π δ το περ Λακεδαιμον ωνλυπ θην κα βαρ ω φερον: ο γ ρ μετρ ω δ κουν μοι διειλ χθαι περα τ ν ο δ' μο ω το λλοι , λλ' λιγ ρω κα λ αν πικρ κα παντ πασιννο τω : στε πολλ κι ρμ σα ξαλε φειν α τ ν κατακ εινμετεγ γνωσκον, λε ν τ γ ρα το μαυτο κα τ ν π νον τ ν περ τ ν λ γονγεγενημ νον.

[233] ν τοια τ δ μοι ταραχ καθεστηκ τι κα μεταβολ ποιουμ ν πολλδοξε κρ τιστον ε ναι παρακαλ σαντι τ ν πεπλησιακ των το πιδημο νταβουλε σασθαι μετ' α τ ν, π τεροι φανιστ ο παντ πασ ν στιν διαδοτ οτο βουλομ νοι λαμβ νειν, π τερα δ' ν κε νοι δ ξ , τα τα ποιε ν. το τωνγνωσθ ντων ο δεμ αν διατριβ ν ποιησ μην, λλ' ε θ παρεκ κληντο μ ν οε πον, προειρηκ δ' ν α το φ' συνεληλυθ τε σαν, ν γνωστο δ'λ γο , π νημ νο δ' ν κα τεθορυβημ νο κα τετυχηκ νπερ οκατορθο ντε ν τα πιδε ξεσιν.

[234] π ντων δ το των πιτετελεσμ νων ο μ ν λλοι διελ γοντο πρ σφα το , δ λον τι περ τ ν ναγνωσθ ντων: ν δ' ξ ρχ μετεπεμψ μεθασ μβουλον, τ ν Λακεδαιμον ων παιν την, πρ ν πλε ω διελ χθην το

45/52

δ οντο , σιωπ ν ποιησ μενο κα πρ μ βλ ψα πορε ν φασκεν τιχρ σηται το παρο σιν: ο τε γ ρ πιστε ν βο λεσθαι το π' μο λεγομ νοι ,ο τε πιστε ειν δ νασθαι παντ πασιν α το . [235] “θαυμ ζω γ ρ ε θ' ο τωλυπ θη κα βαρ ω σχε , σπερ φ , π το περ Λακεδαιμον ωνε ρημ νοι , ο δ ν γ ρ ν α το ρ τοιο τον γεγραμμ νον, ε τε συμβο λοιπερ το λ γου χρ σασθαι βουλ μενο μ συν γαγε , ο ο σθ' κριβπαν τι ν σ λ γ πρ ττ παινο ντα . ε θισμ νοι δ' ε σ ν ο νο νχοντε νακοινο σθαι, περ ν ν σπουδ ζωσι, μ λιστα μ ν το μεινονα τ ν φρονο σιν, ε δ μ , το μ λλουσιν ποφα νεσθαι τ ν α τ ν γν μην: ντ ναντ α σ πεπο ηκα . [236] το των μ ν ο ν ο δ τερον ποδ χομαι τ νλ γων, δοκε δ μοι ποι σασθαι τ ν τε παρ κλησιν τ ν μετ ραν κα τ νπαινον τ ν τ π λεω ο χ πλ , ο δ' διε λεξαι πρ μ , λλ' μ ν μ νπε ραν λαβε ν βουλ μενο , ε φιλοσοφο μεν κα μεμν μεθα τ ν ν ταδιατριβα λεγομ νων κα συνιδε ν δυνηθε μεν ν ν τρ πον λ γο τυγχ νειγεγραμμ νο , [237] τ ν δ π λιν παινε ν προελ σθαι τ ν σαυτο σωφρον ν,να τ τε πλ θει τ τ ν πολιτ ν χαρ σ κα παρ το ε νοι:κ πρ μδιακειμ νοι ε δοκιμ σ . τα τα δ γνο π λαβε ε μ ν περ μ νη α τποι σει το λ γου κα τ μυθ δη περ α τ ρε π ντε θρυλο σιν,μοια φανε ται τ λεγ μενα το π τ ν λλων γεγραμμ νοι , φ' σ μ λιστ'ν α σχυνθε η κα λυπηθε η : [238] ν δ' σα κε να λ γ τ πρ ξει τμολογουμ να κα πολλ ν γαθ ν α τ α το λλησι γεγενημ να , καπαραβ λλ α τ πρ τ Λακεδαιμον ων, κα τ μ ν τ ν προγ νωνπαιν , τ ν δ' κε νοι πεπραγμ νων κατηγορ , τε λ γο ναργ στεροε ναι δ ξει το κο ουσι κα σ μενε ν το α το , μ λλον ν τινεθαυμ σειαν τ ν το λλοι γεγραμμ νων.

[239] “ ν ρχ μ ν ο ν ο τω μοι φα νει τ ξαι κα βουλε σασθαι περ α τ ν,ε δ δ σαυτ ν π νεκ τα τ ν Σπαρτιατ ν διο κησιν ο δε λλο ,φοβε σθαι το κηκο τα , μ δ ξ μοιο ε ναι το λ γουσιν τι ν τ χωσικα το του ν ν ψ γειν ο πρ τερον π νει μ λλον τ ν λλων: τα τ'νθυμηθε σκοπε σθαι πο ου τιν ν κατ ρου ε ναι φ σα ληθ τε λ γειν

46/52

δ ξεια περ μφοτ ρων, χοι τ' ν το μ ν προγ νου παινε ν, ο σπερβο λει, Σπαρτιατ ν δ δοκε ν μ ν κατηγορε ν το ηδ πρ α τοδιακειμ νοι , μηδ ν δ ποιε ν τοιο τον λλ λανθ νειν παιν ν α το : [240]ζητ ν δ τ τοια τα δ ω ε ρε ν λ γου μφιβ λου κα μηδ ν μ λλον μεττ ν παινο ντων τ ν ψεγ ντων ντα , λλ' παμφοτερ ζειν δυναμ νου καπολλ μφισβητ σει χοντα , ο χρ σθαι περ μ ν συμβολα ων κα περπλεονεξ α γωνιζ μενον α σχρ ν κα πονηρ α ο μικρ ν σημε ον, περ δφ σεω νθρ πων διαλεγ μενον κα πραγμ των καλ ν κα φιλ σοφον. [241]ο περ λ γο διαναγνωσθε στιν, ν πεπο ηκα το μ ν σοπρογ νου ε ρηνικο κα φιλ λληνα κα τ σ τητο τ ν τα πολιτε αιγεμ να , Σπαρτι τα δ' περοπτικο κα πολεμικο κα πλεον κτα , ο ουπερ α το ε ναι π ντε πειλ φασιν.

“τοια την δ' κατ ρων χ ντων τ ν φ σιν, το μ ν π π ντων παινε σθαι καδοκε ν ε νου ε ναι τ πλ θει, το δ το μ ν πολλο φθονε ν κα δυσμενχειν, [242] στι δ' ο κα παινε ν α το κα θαυμ ζειν, κα τολμ ν λ γεινγαθ με ζω τυγχ νουσιν χοντε τ ν το προγ νοι το σο προσ ντων:

τ ν τε γ ρ περοψ αν σεμν τητο μετ χειν, ε δοκ μου πρ γματο , κα δοκε νπασι μεγαλοφρονεστ ρου ε ναι το τοιο του το τ σ τητοπροεστ τα , το τε πολεμικο πολ διαφ ρειν τ ν ε ρηνικ ν: το μ ν γ ρο τε κτητικο ε ναι τ ν ο κ ντων ο τε φ λακα δεινο τ ν παρχ ντων,το δ' μφ τερα δ νασθαι, κα λαμβ νειν ν ν πιθυμ σι κα σ ζειν περν παξ κατ σχωσιν: ποιο σιν ο τ λειοι δοκο ντε ε ναι τ ν νδρ ν. [243]λλ μ ν κα περ τ πλεονεξ α καλλ ου χειν ο ονται λ γου τ νε ρημ νων: το μ ν γ ρ ποστερο ντα τ συμβ λαια κα τοπαρακρουομ νου κα παραλογιζομ νου ο χ γο νται δικα ω καλε σθαιπλεονεκτικο , δι γ ρ τ πονηρ ν χειν τ ν δ ξαν ν πασιν α τολαττο σθαι το πρ γμασι, τ δ Σπαρτιατ ν πλεονεξ α κα τ τ νβασιλ ων κα τ τ ν τυρ ννων ε κτ μ ν ε ναι, κα παντα α τ νπιθυμε ν, [244] ο μ ν λλ λοιδορε σθαι κα καταρ σθαι το τ τηλικα ταχουσι δυναστε α : ο δ να δ τοιο τον ε ναι τ ν φ σιν στι ο κ ν ε ξαιτο

47/52

το θεο μ λιστα μ ν α τ τυχε ν τ ξουσ α τα τη , ε δ μ , τοο κειοτ του : κα φανερ ν στιν τι μ γιστον τ ν γαθ ν παντε ε ναινομ ζομεν τ πλ ον χειν τ ν λλων.

“τ ν μ ν ο ν περιβολ ν το λ γου δοκε μοι ποι σασθαι μετ τοια τηδιανο α . [245] ε μ ν ο ν γο μην φ ξεσθαι σε τ ν ε ρημ νων καπαραλε ψειν νεπιτ μητον τ ν λ γον το τον, ο δ' ν α τ τι λ γεινπεχε ρουν: ν ν δ' τι μ ν ο κ πεφην μην περ ν παρεκλ θην σ μβουλο ,ο δ ν ο μα σοι μελ σειν, ο δ γ ρ τε συν γε μ , δ κει μοι σπουδ ζεινπερ α τ ν, [246] προελ μενον δ σε8 συνθε ναι λ γον μηδ ν μοιον τολλοι , λλ το μ ν θ μω ναγιγν σκουσιν πλο ν ε ναι δ ξοντα καδιον καταμαθε ν, το δ' κριβ διεξιο σιν α τ ν, κα πειρωμ νοι

κατιδε ν το λλου λ ληθεν, χαλεπ ν φανο μενον κα δυσκαταμ θητονκα πολλ μ ν στορ α γ μοντα κα φιλοσοφ α , παντοδαπ δ μεστ νποικιλ α κα ψευδολογ α , ο τ ε θισμ νη μετ κακ α βλ πτειν τοσυμπολιτευομ νου , λλ τ δυναμ νη μετ παιδι φελε ν τ ρπειν τοκο οντα , [247] -- ν ο δ ν σαντ με φ σειν9 τ ν τρ πον το τον χεινβουλε σω σ περ α τ ν, λλ τ ν τε δ ναμιν τ ν λεγομ νων διδ σκοντα κατ ν σ ν δι νοιαν ξηγο μενον ο κ α σθ νεσθαι τοσο τ τ ν λ γονδοξ τερον δι' μ γιγν μενον, σ περ α τ ν φανερ τερον πο ουν καγνωριμ τερον το ναγιγν σκουσιν: πιστ μην γ ρ το ο κ ε δ σιννεργαζ μενον ρημον τ ν λ γον με ποιε ν κα τ τιμ ποστερε ν τγιγνομ νη ν α τ δι το πονο ντα κα πρ γματα σφ σιν α τοπαρ χοντα .

[248] “ γ δ' μολογ μ ν πολελε φθαι τ ν μ ν φρ νησιν τ σ δυνατ νπλε στον, ο μ ν λλ' σπερ το τ' ο δα, κ κε νο τυγχ νω γιγν σκων, τι τπ λεω τ μετ ρα βουλευομ νη περ τ ν μεγ στων ο μ ν ριστα φρονε νδοκο ντε ν οτε διαμαρτ νουσι το συμφ ροντο , τ ν δ φα λωννομιζομ νων ε ναι κα καταφρονουμ νων στιν τε κατ ρθωσεν τυχ ν καβ λτιστα λ γειν δοξεν: [249] στ' ο δ ν θαυμαστ ν ε κα περ το ν ν

48/52

νεστ το τοιο τ ν τι συμβ βηκεν, που σ μ ν ο ει μ λιστ' ε δοκιμ σειν, νπλε στον χρ νον διαλ θ ν χων γν μην τ περ τ ν λ γον

πραγματε θη , γ δ' γο μαι β λτιστ σε πρ ξειν, ν δυνηθ τ ν δι νοιαν,χρ μενο α τ ν συν θηκα , τ χιστα φανερ ν ποι σαι το τ' λλοι πασικα Λακεδαιμον οι , περ ν πεπο ησαι πολλο λ γου , το μ ν δικα ου κασεμνο , το δ' σελγε κα λ αν φιλαπεχθ μονα .

[250] “ο ε τι π δειξεν α το πρ ν μ διαλεχθ ναι περ α τ ν, ο κ στινπω ο κ ν μ σησαν κα δυσκ λω πρ σ διετ θησαν+ κατηγορ ανγεγραφ τα καθ' α τ ν. ν ν δ' ο ομαι το μ ν πλε στου Σπαρτιατ ν μμενε ντο θεσιν ο σπερ κα τ ν λλον χρ νον, το δ λ γοι το νθ δεγραφομ νοι ο δ ν μ λλον προσ ξειν τ ν νο ν το ξω τ ν ρακλ ουστηλ ν λεγομ νοι , [251] το δ φρονιμωτ του α τ ν κα τ ν λ γων τινχοντα τ ν σ ν κα θαυμ ζοντα , το του , ν λ βωσι τ ν ναγνωσ μενον καχρ νον στε συνδιατρ ψαι σφ σιν α το , ο δ ν γνο σειν τ ν μετ'ποδε ξεω ε ρημ νων περ τ π λεω τ αυτ ν, κα τ ν λοιδορι νκαταφρον σειν τ ν ε κ μ ν το πρ γμασι λεγομ νων πικρ δ το ν μασικεχρημ νων, κα νομιε ν τ μ ν βλασφημ α τ νο σα ν τ βιβλ τ νφθ νον ποβαλε ν, [252] τ δ πρ ξει κα τ μ χα , φ' α α το τε μ γαφρονο σι κα παρ το λλοι ε δοκιμο σι, σ γεγραφ ναι καμνημονε εσθαι πεποιηκ ναι, συναγαγ ντα π σα α τ κα θ ντα παρ'λλ λα , α τιον δ' ε ναι κα το πολλο ποθε ν ναγν ναι κα διελθε ν α τ ,ο τ κε νων πιθυμο ντα κο σαι πρ ξει , [253] λλ π σ διε λεξαιπερ α τ ν μαθε ν βουλομ νου . τα τ' νθυμουμ νου κα διεξι ντα ο δ τ νπαλαι ν ργων μνημον σειν, δι' ν γκεκωμ ακα το προγ νου α τ ν,λλ κα πολλ κι διαλ ξεσθαι πρ σφ α το , πρ τον μ ν τι Δωριεντε , πειδ κατε δον τ π λει τ αυτ ν δ ξου κα μικρ κα πολλ ννδεε ο σα , περιδ ντε τα τα στρ τευσαν π τ ν Πελοπονν σπρωτευο σα , π' ργο κα Λακεδα μονα κα Μεσσ νην, [254] μ χ δνικ σαντε το μ ν ττηθ ντα κ τε τ ν π λεων κα τ χ ρα ξ βαλον,α το δ τ κτ σει π σα τ κε νων τ τε κατασχ ντε τι κα ν ν χουσιν,

49/52

ο με ζον ργον κα θαυμαστ τερον ο δε πιδε ξει κατ' κε νον τ ν χρ νονγεν μενον, ο δ πρ ξιν ε τυχεστ ραν κα θεοφιλεστ ραν τ τοχρησαμ νου τ μ ν ο κε α πορ α παλλαξ ση , τ δ' λλοτρ αε δαιμον α κυρ ου ποιησ ση .

[255] “κα τα τα μ ν μετ π ντων συστρατευσαμ νων πραξαν: πειδ δ πρργε ου κα Μεσσην ου τ ν χ ραν διε λοντο κα καθ' α το ν Σπ ρτκατ κησαν, ν το τοι το καιρο τοσο τον φρον σαι φ α το , στε νταο πλε ου τ τε δισχιλ ων ο χ γ σασθαι σφ α το ξ ου ε ναι ζ ν, ε μδεσπ ται πασ ν τ ν ν Πελοπονν σ π λεων γεν σθαι δυνηθε εν, [256] τα ταδ διανοηθ ντα κα πολεμε ν πιχειρ σαντα ο κ πειπε ν, ν πολλο κακοκα κινδ νοι γιγνομ νου , πρ ν π σα τα τα φ' α το ποι σαντο πλ ν τργε ων π λεω , χοντα δ' δη κα χ ραν πλε στην κα δ ναμιν μεγ στην καδ ξαν τοσα την σην προσ κει το τηλικα τα διαπεπραγμ νου ο χ ττονδιακε σθαι φιλοτ μω , τι λ γο π ρχεν α το διο κα καλ μ νοι τ νλλ νων: [257] ξε ναι γ ρ ε πε ν α το τι σφε μ ν ντε ο τω λ γοι τ νριθμ ν ο δεμι π ποτε τ ν μυρι νδρων π λεων κολο θησαν ο δ' πο ησαντ προσταττ μενον, λλ' α τ νομοι διετ λεσαν ντε , α το δ' ν τ πολ μ τπρ το βαρβ ρου π ντων τ ν λλ νων γεμ νε κατ στησαν, κα ττιμ τα τη τυχον ο κ λ γω , λλ δι τ μ χα ποιησ μενοι πλε στανθρ πων κατ' κε νον τ ν χρ νον μηδεμ αν ττηθ ναι το των γουμ νουβασιλ ω , [258] λλ νενικηκ ναι π σα , ο τεκμ ριον ο δε ν δ ναιτομε ζον ε πε ν νδρ α κα καρτερ α κα τ πρ λλ λου μονο α , πλ ντ ηθ σεσθαι μ λλον: τοσο των γ ρ τ πλ θο τ ν π λεων τ ν λλην δωνο σ ν, τ ν μ ν λλων ο δεμ αν ο δ ν'10 ε πε ν ο δ' ε ρε ν, τι οπεριπ πτωκε τα συμφορα τα ε θισμ ναι γ γνεσθαι τα π λεσιν, [259] νδ τ Σπαρτιατ ν ο δε ν πιδε ξειεν ο τε στ σιν ο τε σφαγ ο τε φυγν μου γεγενημ να , ο δ' ρπαγ χρημ των ο δ' α σχ να γυναικ ν καπα δων, λλ' ο δ πολιτε α μεταβολ ν ο δ χρε ν ποκοπ ο δ γναδασμ ν ο δ' λλ' ο δ ν τ ν νηκ στων κακ ν. περ ν διεξι ντα ο κ

50/52

στιν πω ο κα σο , το τ' θρο σαντο κα διαλεχθ ντο ο τω καλ περα τ ν, μεμν σεσθαι κα πολλ ν χ ριν ξειν.

[260] “ο τ ν α τ ν δ γν μην χω περ σο ν ν κα πρ τερον. ν μ ν γ ρ τοπαρελθο σι χρ νοι θα μαζ ν σου τ ν τε φ σιν κα τ ν το β ου τ ξιν κα τ νφιλοπον αν κα μ λιστα τ ν λ θειαν τ φιλοσοφ α , ν ν δ ζηλ σε καμακαρ ζω τ ε δαιμον α : δοκε γ ρ μοι ζ ν μ ν λ ψεσθαι δ ξαν ο με ζωμ ν ξιο ε , χαλεπ ν γ ρ, παρ πλε οσι δ κα μ λλον μολογουμ νην τν ν παρχο ση , τελευτ σα δ τ ν β ον μεθ ξειν θανασ α , ο τ το θεοπαρο ση , λλ τ το πιγιγνομ νοι περ τ ν διενεγκ ντων π τινι τ νκαλ ν ργων μν μην μποιο ση . [261] κα δικα ω τε ξει το των: π νεκαγ ρ τ π λει μφοτ ρα καλ κα προσηκ ντω , τ ν μ ν κατ τ ν δ ξαν τ ντ ν πολλ ν, ο δε τ ν νομαστ ν νδρ ν καταπεφρ νηκεν, λλ'πιθυμο ντε τυχε ν α τ ο κ στιν ντινα κ νδυνον ο χ πομ νουσι, τ ν δκατ τ ν λογισμ ν τ ν πειρωμ νων στοχ ζεσθαι τ ληθε α , παρ' οε δοκιμε ν ν τινε λοιντο μ λλον παρ το λλοι διπλασ οι γενομ νοιν ν ε σιν.

[262] “ πλ στω δ διακε μενο ν τ παρ ντι πρ τ λ γειν, κα π λλ' νε πε ν χων τι κα περ σο κα περ το ν πολ οιν κα περ το λ γου, τα ταμ ν σω, περ ν δ παρακληθ να με σ φ , περ το των ποφανο μαι.συμβουλε ω γ ρ σοι μ τε κατακ ειν τ ν λ γον μ τ' φαν ζειν, λλ' ε τινονδε στι, διορθ σαντα κα προσγρ ψαντα π σα τ διατριβ τ περα τ ν γεγενημ να διδ ναι το βουλομ νοι λαμβ νειν, [263] ε περ βο λειχαρ σασθαι μ ν το πιεικεστ τοι τ ν λλ νων κα το ληθφιλοσοφο σιν λλ μ προσποιουμ νοι , λυπ σαι δ το θαυμ ζοντα μ ν τσ μ λλον τ ν λλων, λοιδορουμ νου δ το λ γοι το σο ν το χλοιτο πανηγυρικο , ν ο πλε ου ε σ ν ο καθε δοντε τ ν κροωμ νων, καπροσδοκ ντα , ν παρακρο σωνται το τοιο του , ναμ λλου το α τ νγεν σεσθαι το π σο γεγραμμ νοι , κακ ε δ τα τι πλ ον

51/52

πολελειμμ νοι τ ν σ ν ε σιν τ μ ρου δ ξη ο περ τ ν α τ ν κε νπο ησιν γεγον τε .”

[264] τα τ' ε π ντο α το κα το παρ ντα ξι σαντο ποφ νασθαι περν παρεκλ θησαν, ο κ θορ βησαν, ποιε ν ε θασιν π το χαρι ντωδιειλεγμ νοι , λλ' νεβ ησαν περβαλλ ντω ε ρηκ το , κα περιστ ντεα τ ν π νουν, ζ λουν, μακ ριζον, κα προσθε ναι μ ν ο δ ν ε χον τοε ρημ νοι ο δ' φελε ν, συναπεφα νοντο δ κα συνεβο λευ ν μοι ποιε νπερ κε νο παρ νεσεν. [265] ο μ ν ο δ' γ παρεστ σι πων, λλ'π νεσα τ ν τε φ σιν α το κα τ ν πιμ λειαν, περ δ τ ν λλων ο δ νφθεγξ μην ν ε πεν, ο θ' τυχε τα πονο αι τ μ διανο α ο θ'δι μαρτεν, λλ' ε ων α τ ν ο τω χειν σπερ α τ α τ ν δι θηκεν.

[266] περ μ ν ο ν ν πεθ μην καν ε ρ σθαι νομ ζω: τ γ ρ ναμιμν σκεινκαθ' καστον τ ν ε ρημ νων ο πρ πει το λ γοι το τοιο τοι : βο λομαι δδιαλεχθ ναι περ τ ν δ μοι περ τ ν λ γον συμβεβηκ των. γ γ ρνεστησ μην μ ν α τ ν τη γεγον σα περ ν ρχ προε πον: [267] δη δτ ν μισ ων γεγραμμ νων πιγενομ νου μοι νοσ ματο ηθ ναι μ ν ο κε πρεπο , δυναμ νου δ' ναιρε ν ο μ νον το πρεσβυτ ρου ν τρισ ντ τταρσιν μ ραι λλ κα τ ν κμαζ ντων πολλο , το τ διατελ τρ ' τημαχ μενο , ο τω φιλοπ νω κ στην τ ν μ ραν δι γων, στε το ε δ τακα το παρ το των πυνθανομ νου μ λλ ν με θαυμ ζειν δι τ ν καρτερ αντα την δι' πρ τερον π νο μην. [268] δη δ' πειρηκ το κα δι τ ν ν σονκα δι τ γ ρα , τ ν πισκοπο ντων τιν με κα πολλ κι νεγνωκ των τμ ρο το λ γου τ γεγραμμ νον, δ οντ μου κα συνεβο λευον μ καταλιπε να τ ν μιτελ μηδ' δι ργαστον, λλ πον σαι μικρ ν χρ νον κα προσ χειντο λοιπο τ ν νο ν. [269] ο χ μο ω δ διελ γοντο περ το των τοφοσιουμ νοι , λλ' περεπαινο ντε μ ν τ γεγραμμ να, τοια τα δ λ γοντε ,ν ε τινε κουον μ τε συν θει μ ν ντε μ τ' ε νοιαν μηδεμ αν χοντε , ο κστιν πω ο κ ν π λαβον το μ ν φενακ ζειν, μ δ διεφθ ρθαι καπαντ πασιν ε ναι μωρ ν, [270] ε πε σομαι το λεγομ νοι . ο τω δ' χων φ'

52/52

ο ε πε ν τ λμησαν πε σθην (τ γ ρ δε μακρολογε ν; ) γεν σθαι πρ τ τ νλοιπ ν πραγματε γεγον μ ν τη τρ α μ νον πολε ποντα τ ν κατ ν, ο τωδ διακε μενο τερο χων ο χ πω γρ φειν ν λ γον πεχε ρησεν, λλ'ο δ' λλου δεικν οντο κα πον σαντο θ λησεν κροατ γεν σθαι.

[271] τ νο ο ν νεκα τα τα δι λθον; ο συγγν μη τυχε ν ξι ν π ρ τ νε ρημ νων, ο γ ρ ο τω ο ομαι διειλ χθαι περ α τ ν, λλ δηλ σαιβουλ μενο τ τε περ μ γεγενημ να, κα τ ν κροατ ν παιν σαι μ ν τοτ ν τε λ γον ποδεχομ νου το τον κα τ ν λλων σπουδαιοτ ρου καφιλοσοφωτ ρου ε ναι νομ ζοντα το τε διδασκαλικο 11 κα τεχνικο τ νπρ τ πιδε ξει κα το γ να γεγραμμ νων, κα το τ ληθε αστοχαζομ νου τ ν τ δ ξα τ ν κροωμ νων παρακρο εσθαι ζητο ντων,κα το πιπλ ττοντα το μαρτανομ νοι κα νουθετο ντα τ ν πρδον ν κα χ ριν λεγομ νων, [272] συμβουλε σαι δ το τ ναντ α το τωνγιγν σκουσι πρ τον μ ν μ πιστε ειν τα α τ ν γν μαι , μηδ νομ ζεινληθε ε ναι τ κρ σει τ π τ ν θυμο ντων γιγνομ να , πειτα μπροπετ ποφα νεσθαι περ ν ο κ σασιν, λλ περιμ νειν ω νμονο σαι δυνηθ σι το τ ν πιδεικνυμ νων πολλ ν μπειρ αν χουσιν: τ νγ ρ ο τω διοικο ντων τ αυτ ν διανο α ο κ στιν στι ν το τοιο τουνο του ε ναι νομ σειεν.