invitro magazine

48
IN VITRO h μηνιαια εκδοση με θεμα την υγεια διανεμεται δωρεαν h h αΠριΛιοσ 2011 h τ. 24 h Ποιες τροφές «θέλει» ο πελαργός h Σοσιαλιστής ή φιλελεύθερος από… κούνια h Δότες οργάνων όλοι μας και με τον νόμο h Ραδιενέργεια: Πόσο «θωρακισμένοι» είμαστε; Ελπίδες και προοπτικές ΣκλΗρυνΣΗ κατα ΠλακαΣ

description

invitro_april

Transcript of invitro magazine

Page 1: invitro magazine

•IN•VITRO•

h μηνιαια εκδοση με θεμα την υγεια • διανεμεται δωρεαν h

h αΠριΛιοσ 2011 h τ. 24

h Ποιες τροφές «θέλει» ο πελαργός

h Σοσιαλιστής ή φιλελεύθερος από… κούνια

h Δότες οργάνων όλοι μας και με τον νόμο

h Ραδιενέργεια: Πόσο «θωρακισμένοι» είμαστε;

Ελπίδες και προοπτικές

ΣκλΗρυνΣΗ κατα ΠλακαΣ

Page 2: invitro magazine
Page 3: invitro magazine
Page 4: invitro magazine

30

Οστεοπόρωση και κατάγματαΟι νεότερες ανακαλύψεις γύρω από την οστεοπόρωση οδήγησαν ακό-µα και στην αλλαγή του ορισµού της νόσου. Δεν µιλάµε, πλέον, για την πάθηση που µειώνει την οστική µάζα, αλλά για τη νόσο που µειώνει την οστική αντοχή και άρα αυξάνει την επικινδυνότητα σε κατάγµατα.

Νίκες της Ιατρικής κατά της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας Τα τελευταία δεδοµένα τόσο στη διάγνωση όσο και στη θεραπεία της Σκλήρυν-σης κατά Πλάκας έχουν αλλάξει άρδην µεταβάλλοντας εντυπωσιακά και τις παρεχόµενες ιατρικές υπηρεσίες. Η κατανόηση των πολύπλοκων ανοσολογικών µηχανισµών πρόκλησης των βλαβών στη µυελίνη των νεύρων έχει βοηθήσει στην έγκαιρη διάγνωση και στην ανάπτυξη επαναστατικών θεραπειών.

18Η ρομποτική χειρουργική για τον προστάτηΗ ροµποτική χειρουργική αποτελεί εξέλιξη στον τοµέα της λαπαροσκοπικής και ελά-χιστα τραυµατικής χειρουργι-κής, καθώς προσφέρει στον χειρουργό τρισδιάστατη εικό-να και ακρίβεια χειρισµών.

12Στρεπτόκοκκοςκατά τερηδόναςΈνα είδος στρεπτόκοκκου της χλωρίδας του στόµατος παράγει ένα συγκεκριµένο ένζυµο που καταπολεµά την τερηδόνα. Υπάρχουν µάλιστα σκέψεις το ένζυµο αυτό να αποτελέσει βασικό συστατικό σε οδοντόκρεµες.

08 Warning: Μου κόπηκε η όρεξη

14 Υποχόνδριος: Ιδιότροπος ή ψυχαναγκαστικός

16 Πολιτική υγείας: Μεταμοσχεύσεις

20 Ακμή και γκρίζοι κρόταφοι

21 Οχυρώστε το στομάχι σας

32 Νέες μελέτες για την οστεοπόρωση

33 Gel για την θεραπεία της ψωρίασης

34 Ραδιοενέργεια: Η αόρατη απειλή

36 Η δίαιτα της γονιμότητας

39 Ψυχολογία: Ερωτική επιθυμία

40 Οι κρύσταλλοι και η δύναμή τους

42 Ομορφιά: τα αρώματα της άνοιξης

DELLA ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Α.Ε.Καφαντάρη 27, Αθήνα, 11631Τηλ.: 210.68.56.700,Fax.: 210.68.51.008

EΚΔOΤΗΣ

ΑΝΤΩΝΗΣ ΔΕΛΛΑΤOΛΑΣ

ΓΕΝΙΚOΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤHΣ ΕΚΔOΣΕΩΝ DELLA

ΒΑΓΓΕΛΗΣ Β. ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ

ΒΙΚΥ ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣΝΙΚΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥΛΛΑΚΙΣ

ΣΥΝΕΡΓAΤΕΣ: Ηλέκτρα Αλευρίτη, Αλέκα Κόγκα, Βασιλική Μανιάτη, Εµµανουήλ Σιγιολτζάκης,Μαρία Ορφανίδου,

ΔΙΟΡΘΩΣΗ: Κώστας ΘέοςΜαρία Παπαρηγοπούλου

ART DIRECTORΔηµήτρης Λύρας

EΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Γιώργος Καπελούζος

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΜάρκος Δελατόλας

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣΕλένη Σαµπάνη[email protected]

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ - ΔΙΑΝΟΜΗΣΜάριος Φιλιππούσης

ΕΚΤΥΠΩΣΗ: Τυποεκδοτική

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: shutterstock.com

Μηνιαία Εκδοση για την υγεία

Διανέµεται δωρεάν

Σύνταξη 210 6856700 εσωτ. 311

Διαφήμιση210 6847222

[email protected]

Webwww.issuu.com/invitromagazine

4•IN•VITRO

IndexΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

38Νεανικός διαβήτης Τα παιδιά µε την «γλυκιά πά-θηση» µπορούν να ζουν πλέον µία φυσιλολογική ζωήχωρίς προβλήµατα. Τα συµπτώµατα του διαβήτη τύπου 1, οι αιτίες που τον προκαλούν αλλά και οι πιθανοί κίνδυνοι για την υγεία των παιδιών παρατίθε-νται αναλυτικά από την παιδία-τρο κα Ανδριανή Βαζαίου.

24

28Μηνάς ΜαστρομηνάςΚάποτε η υπογονιµότητα αντι-µετωπιζόταν ως πρόβληµα και µάλιστα «πολυτελείας» σε σχέση µε άλλες ιατρικές ανάγκες. Ο Μηνάς Μαστροµη-νάς, χειρουργός γυναικολόγος µαιευτήρας, διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπι-στηµίου Αθηνών, µιλάει για τις µεθόδους που έχουν φέρει στη ζωή 20.000 Έλληνες τα τελευταία χρόνια.

Page 5: invitro magazine
Page 6: invitro magazine

6•IN•VITRO

EditorialTης Βίκυς Καρατζαφέρη

Βρετανική µελέτη, στην οποία συµµε-τείχαν φοιτή-τριες, έδειξε ότι τρεις στις δέκα από αυτές (ποσο-στό 30%) θα έδιναν έναν χρόνο από τη ζωή τους για να έχουν το τέλειο (εννο-ώντας αδύνα-το) σώµα!

Aπό Δευτέρα...

Ηχαµογελαστή νοσοκόµα παρατηρούσε µε ενδια-φέρον τη συζήτηση των δύο νεαρών γυναικών, που περίµεναν τη σειρά

τους έξω από το ενδοκρινολογικό ιατρείο του νοσοκοµείου. Αντικείµενο της συζή-τησης, το «κλασικό» θέµα που απασχολεί κάθε χρόνο τέτοιες µέρες. Το αδυνάτισµα.Αφορµή µία είδηση από το εξωτερικό, ότι ένα νέο χάπι για την απώλεια των παραπα-νίσιων κιλών είναι στα σκαριά. Και αυτό το νέο σκεύασµα υπόσχεται «θαύµατα», µιας και έχει την ιδιότητα να συνδυάζει δύο δρα-στικές φαρµακευτικές ουσίες: τη φεντερµί-νη, που έχει ανορεξιογόνο δράση, και την τοπιραµάτη, που ανήκει στα αντιεπιληπτικά φάρµακα και συµβάλλει στο αίσθηµα του κορεσµού. Βέβαια ο Αµερικανικός Οργα-νισµός Τροφίµων και Φαρµάκων (FDA) δεν ενέκρινε εξαρχής την κυκλοφορία τού εν λόγω σκευάσµατος, καθώς έκρινε ότι πρέ-πει να γίνουν περισσότερες µελέτες σχετι-κά µε την ασφάλειά του και συγκεκριµένα σχετικά µε τις παρενέργειες που αυτό έχει. Δεν είναι, άλλωστε, η πρώτη φορά που ανάλογα χάπια αποσύρθηκαν άρον - άρον από τα ράφια των φαρµακείων, επειδή οι ανεπιθύµητες ενέργειες που είχαν ήταν σοβαρές…

Η ΑΛΉΘΕΙΑ ΕΊΝΑΙ ότι δεν έχει βρεθεί ακό-µη το super χάπι, µε το οποίο θα τρώµε ό,τι θέλουµε και παράλληλα ο δείκτης της ζυγαριάς µας θα κατεβαίνει… Και δεν εί-ναι διόλου βέβαιο ότι θα βρεθεί και ποτέ, παρόλο που οι επιστήµονες µετρούν ατέ-λειωτες ώρες στα απανταχού εργαστήρια για να το πετύχουν. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο που πάντα οι ειδικοί σε θέµατα διατροφής συµβουλεύουν ότι ένα «τυπι-κό» καθηµερινό διαιτολόγιο καλό είναι να περιλαµβάνει από όλα και από λίγο και, βέβαια, η σωστή διατροφή να συνοδεύ-εται απαραιτήτως από άσκηση. Κακά τα ψέµατα. Οι περισσότεροι αρχίζουν να θυ-µούνται ότι πρέπει να κάνουν διατροφική «στροφή», ελαττώνοντας τις ποσότητες του φαγητού στο πιάτο τους και κόβο-ντας «µαχαίρι» τα γλυκά, αµέσως µετά το Πάσχα, όταν κοντοζυγώνει ο καιρός που θα βάλουν µαγιό. Τότε είναι που και τα γυ-µναστήρια «βουλιάζουν» από επίδοξους καλλίγραµµους, οι οποίο εµφανίζονται

αποφασισµένοι να βγουν µε σώµα «λα-µπάδα» στην παραλία.

ΌΜΩΣ ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΚΆΠΟΙΟΙ, λίγοι, που έχουν αποφασίσει ότι «αυτοί είναι και σε όποιον αρέσει» και µε θάρρος/θρά-σος εµµένουν στις συνήθειές τους, αδιαφορώντας για τα µη κολακευτι-κά σχόλια και για τα αδιάκριτα βλέµ-µατα του κοινωνικού περίγυρου.

Η ΧΑΜΟΓΕΛΑΣΤΉ ΝΟΣΟΚΌΜΑ εξακολουθούσε να κοιτάζει τις δύο κυρίες – άλλωστε η κουβέντα τους, που, στο µεταξύ, είχε «φουντώσει», ενδιέφερε πολύ και την ίδια. Το ζήτηµα είναι ότι κάποιες φορές που «βοµβαρ-διζόµαστε» από ιατρικές ειδήσεις γύρω από τη διατροφή και ένα πιο υγιές life style είµαστε επιρρεπείς και έτοι-µοι να πιστέψου-µε και να εφαρµό-σουµε οτιδήποτε. Όµως συχνά µπερδευόµαστε κιόλας και µπορεί να κατα-λήξουµε µε τη ζυγαριά «πεισµωµένη» και το στρες στο… κόκκινο.

Η ΔΥΣΚΟΛΊΑ που πολλοί αντιµετωπίζουν στην προσπάθειά τους να αδυνατίσουν ίσως να οφείλεται στο ότι κάποιες τροφές προκαλούν εθισµό, είπαν πρόσφατα ερευ-νητές του Πανεπιστηµίου του Yale. Ό,τι κι αν συµβαίνει, η ουσία είναι ότι πρέπει να γίνεται κατ’ αρχάς ένας ιατρικός έλεγχος για τον εντοπισµό τυχόν προβληµάτων υγείας που «µπλοκάρουν» τον οργανισµό και δεν χάνει βάρος ή, αντίστροφα, προ-βληµάτων που απορρέουν από το «λάθος» σωµατικό βάρος. Αµέσως µετά η επίσκεψη σε έναν έµπειρο κλινικό διατροφολόγο κρί-νεται επιβεβληµένη για µία ισορροπηµένη διατροφή που, όµως, θα ακολουθείται, ιδανικά, για το υπόλοιπο της ζωής. Τουλά-χιστον για όσους το έχουν σκεφθεί σοβαρά και το έχουν πάρει απόφαση.

Page 7: invitro magazine
Page 8: invitro magazine

8•in•vitro

WarningΑπριλιος 2011

Ανορεξίαλοιμώξεις, οργανικές διαταραχές, χρόνια και φλεγμονώδη νοσήματα και άλλες σοβαρές νόσοι μπορεί να κρύβονται πίσω από το σύμπτωμα, που πολλοί άν-θρωποι επιζητούν να έχουν, θεωρώντας, χωρίς να το πολυσκεφτούν, ότι είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να χάσουν επιτέλους τα κιλάκια που τους περισσεύουν…Τι είναι η ανορεξία: Η έλλειψη ή πολλές φορές και η απώλεια της δι-άθεσης για φαγητό. οι διαδικασίες που οδηγούν στην επιθυμία ή μη για τροφή ρυθμίζονται σε κέντρα του εγκεφάλου που διεγείρονται ή καταστέλλονται με τη βοήθεια χημικών ουσιών (διαβιβαστών), οι οποίες παράγονται με τα διάφορα ερεθίσματα και λέγονται νευροδιαβιβαστές. Η όρεξη επηρεάζεται από πολλούς πα-ράγοντες, μεταξύ των οποίων και η πείνα. Το αίσθημα της πείνας δημιουργείται όταν πέφτουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, ενώ αντίθετα, όταν τα επίπεδα του λίπους και των πρωτεϊνών είναι υψηλά, επέρχεται κορεσμός. Επι-πλέον το αίσθημα της πείνας δημιουργείται όταν συ-σπάται το άδειο στομάχι, ενώ αντίθετα καταστέλ-λεται όταν το στομάχι είναι διατεταμένο. Δεν πρέπει να ανησυχούμε: Όταν το αίσθημα της ανορεξίας συνοδεύεται από ναυτία και εμετό, η κλινική εικόνα δεν θορυβεί τους ειδικούς. πρόκειται για φυσιολογικές απαντήσεις σε πολλές παθήσεις του γα-στρεντερικού σωλήνα και λειτουργούν προστατευτικά για τον οργανισμό, στον βαθμό που υποδεικνύουν κά-ποιο υποκείμενο νόσημα και στον βαθμό που συμβάλλουν στον περιορισμό της λήψης υγρών και τροφής προκειμένου να επέλθει η ίαση. Πρέπει να ανησυχούμε: ςε πιο οξείες καταστάσεις. Όταν, δηλαδή, η ανορε-ξία είναι παρατεταμέ-νη ή συνυπάρχει με πιο θορυβώδεις εκδηλώ-σεις, όπως πυρετός, έντονος εμετός, διάρροια και, βέβαια, απώλεια βάρους. Τότε είναι πιθανό να κρύβεται πίσω της κάποια σοβαρή πάθηση, οπότε η ιατρική παρακολούθηση είναι επιβεβλημένη.

Γιατί έχω ανορεξία:Γαστρεντερίτιδα: Από τις μη ανησυχητικές περιπτώσεις. Η ανορεξία είναι ένα

φυσιολογικό σύμπτωμα όταν υπάρχει λοίμωξη του εντέρου και θα μπορούσα-με να πούμε και ζητούμενο, καθώς βοηθά τον οργανισμό να επανακάμψει.

Το κόψιμο της όρεξης έχει ως αποτέλεσμα να μην επιβαρύνεται ο γαστρε-ντερικός σωλήνας με τροφές που τον ερεθίζουν και να επανέρχεται πιο

γρήγορα. Συστηματικές λοιμώξεις: Είναι οι λοιμώξεις που επηρεάζουν όλο το

σώμα κι όχι απλώς ένα όργανο. Μια εποχική γρίπη ή μια ίωση, για παράδειγμα, μπορεί να εκδηλώσουν ανορεξία – κάτι, όμως, που

μπορεί να προκαλέσει, και μάλιστα σε έντονο βαθμό, η οξεία ηπατίτιδα μαζί με ναυτία και εμετό.

Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια: Τα αζωτούχα απόβλητα δεν μπο-ρούν να αποβληθούν από τους νεφρούς και συσσωρεύονται

στο αίμα. Αυτό είναι ένα τοξικό περιβάλλον το οποίο και δημιουργεί έντονη ανορεξία.

Νόσος Alzheimer: ο ασθενής χάνει την όσφρησή του και τη γεύση του και έτσι αλλοιώνεται καθοριστικά η

επιθυμία του για τροφή. Αν, μάλιστα, δεν σιτίζου-με τους ασθενείς και ειδικά όσους βρίσκονται

σε προχωρημένο στάδιο της νόσου κατά τακτά χρονικά διαστήματα, οι ίδιοι δεν θα αναζητή-

σουν τροφή.Νεοπλασίες του γαστρεντερικού: ςυχνά

προκαλείται ανορεξία και κυρίως απο-στροφή προς το κρέας. ςτις γενικευμέ-

νες νεοπλασίες συνυπάρχει κακουχία και ανορεξία.

Ρευματοειδής αρθρίτιδα: Και σε άλλα φλεγμονώδη νοσήματα, η

ανορεξία μπορεί να είναι ένα από τα συμπτώματα που εμ-

φανίζονται στην αρχή της νόσου. Η ρευματοειδής

αρθρίτιδα εκδηλώνε-ται βαθμιαία ή με οξύ τρόπο και η ανορεξία είναι σύμπτωμα της

πρώτης περίπτωσης. Νοσήματα του γαστρεντε-

ρικού που οδηγούν σε αργή κένωση του στομάχου ή «στάση» έχουμε, επίσης, μειωμένη διάθεση για τροφή. Φάρμακα: Η ανορεξία είναι μια από τις πιο συχνές παρενέργειες της χημειο-θεραπείας. Χημειοθεραπευτικά φάρμακα αλλά και ορισμένα αντικαταθλιπτικά μπορεί να περιορίσουν σημαντικά τη διάθεση για φαγητό.

Μου κόπηκε η όρεξηΗ ανορεξία δεν είναι μόνο η γνωστή νευρική «κυρία» που χτυπάει μοντέλα, ανήσυχες έφηβες και αγχώδεις ενήλικες. Μπορεί οι διακυμάνσεις του βάρους λόγω σωματικής δραστηριότητας ή διαφόρων άλλων μεταβολών να είναι ως ένα σημείο φυσιολογικές, η ελάττωση της διάθεσης για τροφή, ωστόσο, μπορεί να οφείλεται σε πολλούς και σοβαρούς λόγους, καθώς σχεδόν πάντα έχει οργανική αιτιολογία και προκαλείται από πολλούς παράγοντες.

• Έντονες ψυχολογικές καταστάσεις, όπως φό-

βος, απογοήτευση, πίεση και άγχος, μπορεί να οδηγήσουν

σε ελάττωση της διάθεσης για τροφή χωρίς άλλη οργανική

αιτιολογία και σε μεγάλη απώλεια βάρους.

• προβλήματα στην όσφρηση μπορεί να

έχουν ως αποτέλεσμα την ανορεξία, καθώς

η όρεξη διεγείρε-ται ή καταστέλ-λεται από την οσμή και μόνο

ενός τροφί-μου. • Δεν

δείχνει μόνο η

ζυγαριά απώ-

λεια βάρους. Αν, εκτός από το

να είστε ανόρεχτοι, χρειάζεστε ζώνη για το

παντελόνι, ο γιακάς από το πουκάμισο έχει φαρδύνει ή το νούμερο του σουτιέν

έχει πέσει, τότε χρειά-ζεστε άμεσα ιατρική

συμβουλή.

tips

Συνεργάστηκε η Φωτεινή Ν. Σκοπούλη, παθολόγος, καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστήμης, Διατροφής και Διαιτολογίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου

Γράφει η Αλέκα Κόγκα

Page 9: invitro magazine
Page 10: invitro magazine

Τα εμβόλια – σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας – σώζουν κάθε χρόνο πάνω από 3 εκατομμύρια ζωές παγκο-σμίως και προφυλάσσουν ακόμα περισσότερες από κάποια

νόσο ή ισόβια αναπηρία. Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμού (23 - 30 Απριλίου) η κα Κρεμαστινού, Πρόεδρος του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. και Καθηγήτρια Δημόσιας & Διοικητικής Υγιεινής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, η κα Μπαρ-μπούνη, Παιδίατρος και Επιμελήτρια της Εθνικής Σχο-λής Δημόσιας Υγείας, και ο κ. Κωνσταντόπουλος, Κα-θηγητής Παιδιατρικής και Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, τόνισαν, ανάμεσα στ’ άλλα, ότι δεν πρέπει να επηρεαζόμαστε από «αντιεμβολιαστικά λόμπι», αλλά να αντιληφθούμε μια για πάντα ότι τα σωστά δομημένα εθνικά προγράμ-ματα εμβολιασμών μπορούν να διασφαλίσουν σε μας και στα παιδιά μας ότι λαμβάνου-με το σωστό εμβόλιο, στο σωστό μέρος, την κατάλληλη στιγμή.

10•in•vitro

ΕπίκαιραΑΠριΛιΟΣ 2011

Ελλάδα Γράφει η Μαρία Ορφανίδου

Ένας στους οκτώ Έλληνες ταλαιπωρείται

από κιρσούς, ευρυαγγείες, πρη-σμένα και βαριά πόδια. Βρίσκεται,

δηλαδή, στο αρχικό στάδιο της χρόνιας φλεβικής ανεπάρκειας. Αυτό έδειξε πα-

νελλήνια επιδημιολογική έρευνα, που πραγ-ματοποίησε η Ελληνική Εταιρεία Έρευνας και

Εκπαίδευσης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Ένα άλλο σημαντικό εύρημα της έρευνας είναι το γε-

γονός ότι 76% των ασθενών που πήραν φαρμακευτική αγωγή δήλωσαν ότι έμειναν ικανοποιημένοι από το αποτέ-

λεσμα. Οι κύριοι παράγοντες προδιάθεσης για φλεβική ανε-πάρκεια είναι: γενετικoί παράγοντες (π.χ. αριθμός βαλβίδων στα

φλεβικά αγγεία), η ηλικία (αυξάνεται με την ηλικία στους άνδρες και στις γυναίκες). Επιπλέον για τις γυναίκες προδιαθέτουν: η εγκυμο-

σύνη, ο αριθμός τοκετών, η χρήση αντισυλληπτικών κ.ά.Η αντιμετώπιση του προβλήματος πρέπει να είναι ολιστική. Περιλαμβάνει γενικούς κανόνες (απώλεια σωματικού βάρους, αποφυγή πολύωρης ορθο-στασίας και καθιστικής ζωής, κατάλληλη χρήση ανατομικών υποδημάτων, αποφυγή υψηλής θερμοκρασίας, αποφυγή χρήσης στενών ενδυμάτων), εφαρμογή κάλτσας διαβαθμισμένης συμπίεσης, κινησιοθεραπεία και τα λεγόμενα αποιδηματικά-φλεβοτονικά φάρμακα.

Χρόνια φλε

βική ανε

πάρκεια

Ο εμβολιασμός σ

ώζει

UpDown

FACTS

>�Η εκρίζωση της ιλαράς και της ερυθράς από την Ευρώπη μέχρι το 2015 είναι το κεντρι-κό μήνυμα του ΠΟΥ για την Ευ-ρωπαϊκή Εβδο-

μάδα Εμβο-λιασμών

2011.

>�Όταν έχει εμβο-λιαστεί επαρκής αριθμός ατόμων, σε μια δεδομένη κοινότητα, η νό-σος δεν μπορεί να εξαπλωθεί (έμμεση ανοσία ή «ανοσία της αγέλης»). Δηλα-δή, όσο περισσό-τεροι άνθρωποι εμβολιάζονται τόσο περισσότε-ρες ζωές σώζο-νται.

>�Σύμφωνα με μια ελληνική φαρμακοοικο-νομική αξιολό-γηση του 2010, εκτιμάται ότι ο εμβολιασμός με το 13-δύναμο συζευγμένο αντι-πνευμονιοκοκ-κικό εμβόλιο θα επιφέρει – εκτός από την πρόληψη από πνευμονιο-κοκκικές λοιμώ-ξεις – και ετήσια εξοικονόμηση 4,4 εκατομμυρί-ων ευρώ για το Εθνικό Σύστημα Υγείας της χώρας μας.

FACTS

>�Τη χρόνια φλεβι-κή ανεπάρκεια οι περισσότεροι την αγνοούμε, παρό-λο που ταλαιπω-ρεί το 15% του γε-νικού πληθυσμού (4% συστηματικά και 10% περιστα-σιακά).

>�Η έρευνα έδει-ξε πως από τα συμπτώματα της χρόνιας φλεβι-κής ανεπάρκειας ταλαιπωρούνται περισσότερο όσοι εργάζονται όρθιοι πάνω από τέσσερις ώρες, οι παχύσαρκοι, οι γυναίκες και όσοι είναι πάνω από τα 45.

Page 11: invitro magazine

in•vitro•11Απριλιος 2011

Ηδράση της «Ελπίδας», του ςυλλόγου Φίλων παιδιών με καρκίνο, έχει προσφέ-ρει μέχρι σήμερα πολλά σε άρρωστα παιδιά και στους

γονείς τους. Η κορυφαία, όμως, στιγμή της ήταν η ίδρυση της πρώτης ογκολογικής Μο-νάδας παίδων, στο νοσοκομείο παίδων «Αγία ςοφία». Αν αναλογιστεί κανείς πως στους τέσσερις μήνες λειτουργίας της έχουν, ήδη, νοσηλευθεί στη Μονάδα 863 παιδιά, έγιναν 17 μεταμοσχεύσεις Μυελού των οστών και «μετρήθηκαν» πάνω από 4.016 ημερήσιες νοσηλείες, τότε θα καταλάβει το πόσο ση-μαντική είναι η ύπαρξή της για τους μικρούς ασθενείς και για τις οικογένειές τους, που αγωνίζονται να ξεπεράσουν τα προβλήματα που συνοδεύουν τη σοβαρή νόσο.

Όμως το έργο της «Ελπίδας» συνεχίζεται, «αφού οι νέες ανάγκες του νοσοκομείου – που πάντοτε θα συμβαδίζουν με τις νέες εξελίξεις στον τομέα του παιδικού καρκίνου διεθνώς – δεν σταματούν ποτέ. Κι εμείς θα εί-μαστε πρωτοπόροι. ούτε ένα παιδί δεν πρέπει να χαθεί...», διακηρύσσει η κα Βαρδινογιάννη ξεκινώντας τη νέα εκστρατεία της. Όπως ανα-φέρθηκε σε συνέντευξη Τύπου για το θέμα, σκοπός, αυτή τη φορά, είναι η απρόσκοπτη λειτουργία της ογκολογικής Μονάδας παίδων «ΜΑριΑΝΑ Β. ΒΑρΔιΝοΓιΑΝΝΗ - ΕλπιΔΑ» αλλά και η δημιουργία νέων υπηρεσιών, όπως για παράδειγμα η δημιουργία Τράπεζας Εθελο-ντών Δοτών Μυελού των οστών καθώς κα ι υπηρεσιών για τη χορήγηση βλαστοκυττάρων του πλακούντα, κατ’ οίκον νοσηλείας, ψυχο-κοινωνικής υπηρεσίας κ.ά.

Η Διοίκηση του νοσοκο-μείου «Αττι-κόν», χωρίς να ενημε-

ρώσει τους υπεύθυνους γιατρούς, με-τέτρεψε σε μία νύχτα τη

Μονάδα Μετ-Αναισθητικής Φροντίδας/Ανάνηψης

των Χειρουρ-γείων των

(ΤΕΠ) Επει-γόντων και

Τραύματος… σε Ορθοπαι-δικό Ιατρείο.

Σε αναστολή των πα-ραδόσεων αναλώσι-μου υγειονομικού υλι-κού (γάζες, σύριγγες, γάντια κ.τ.λ.) σε όλα τα δημόσια νοσοκο-μεία της χώρας μας προχώρησε ο πΑ.ςΥ.π.ι.Ε μέχρι να εξο-φληθούν τα τιμολόγια του 2010.

Εμπειρογνώμονες από τον ποΥ και το Ελληνικό και Ευρωπα-ϊκό Κέντρο Ελέγχου & πρόληψης Νοσημά-των επισκέφτηκαν τον Έβρο για ν’ αξιολογή-σουν τους κινδύνους για τη δημόσια υγεία, λόγω της αθρόας με-τακίνησης μετανα-στών στην περιοχή.

Η χώρα μας εμφανί-ζει μεγάλα κενά στην καταπολέμηση του καπνίσματος, σύμφω-να με την ευρωπαϊκή έκθεση «European Quitting: Progress and Pathways», που κατέγραψε την πρό-οδο 20 ευρωπαϊκών χωρών στη μάχη κατά του καπνίσματος.

Μια καινούργια μέ-θοδος αδυνατίσματος εφαρμόζεται εδώ και λίγο καιρό στη χώρα μας. Γίνεται από πλα-στικούς χειρουργούς και μπορεί να χάσει κανείς το 10% του βάρους του σε δέκα μέρες. Το μυστικό της; Ένας λεπτός σω-λήνας διατροφής.

Επικίνδυνη η διασπορά super μικροβίωνΗ αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά είναι ένα από τα πιο σοβαρά θέματα δημόσι-ας υγείας στη χώρα μας. Όπως φαίνεται, τα περισσότερα μικρόβια που απομονώνονται στα ελληνικά νοσοκομεία αντέχουν και με το παραπάνω στα περισσότερα αντιβιοτικά, με αποτέλεσμα να προκαλούνται λοιμώξεις που θεραπεύονται πολύ δύσκολα. Αιτία είναι το γεγονός ότι στην Ελλάδα παρατηρείται η μεγα-λύτερη κατά κεφαλή κατανάλωση αντιβιοτι-κών. Μάλιστα οι Έλληνες ασθενείς υφίστανται έλεγχο πριν εισαχθούν σε νοσοκομεία της ολλανδίας, της Γερμανίας και των σκανδινα-βικών χωρών για τη μικροβιακή αντοχή στα αντιβιοτικά. Η παγκόσμια Ημέρα Υγείας αφι-ερώθηκε φέτος στη Μικροβιακή Αντοχή στα Αντιβιοτικά.

Καινοτόμο τεστ για τον καρκίνο του μαστού ονομάζεται OncotypeDX® και είναι μία επαναστατική, γονιδιακή εξέταση, που γίνεται και στη χώρα μας. ςύμφωνα με τον αναπλη-ρωτή καθηγητή χειρουργικής και πρόεδρο της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού κ. Χρήστο Μαρκόπουλο: «Το νέο τεστ προσδιο-ρίζει ποιες γυναίκες με καρκίνο του μαστού έχουν ανάγκη χημειοθεραπείας – μετά τη χειρουργική επέμβαση – και ποιες όχι». Η εν λόγω εξέταση απευθύνεται σε ασθενείς με καρκίνο αρχικού σταδίου, που είναι θετικές στους υποδοχείς οιστρογόνων και με αρνητι-κούς λεμφαδένες, καθώς εξετάζει τη δράση 21 γονιδίων στον καρκινικό ιστό που σχετίζονται τόσο με την ανταπόκριση στη χημειοθεραπεία όσο και με την πιθανότητα επανεμφάνισης του καρκίνου.

Η βαριατρική για τον διαβήτηΗ λεγόμενΗ βαριατρική χειρουργική, η μέ-θοδος που αντιμετώπιζε μέχρι τώρα κυρί-ως ασθενείς με νοσηρή παχυσαρκία, αποτελεί σήμερα και κατάλληλη θεραπεία για παχύσαρκα άτομα με διαβήτη τύπου 2 και δείκτη μάζας σώματος ίσο ή μεγαλύ-τερο του 35 – ασθενείς που δεν μπορούν να βοηθηθούν με φάρμακα. Αυτά επισήμανε ο κ. Κωνσταντίνος Κωνσταντι-νίδης, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας ρομποτικής Χειρουρ-γικής, σε συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο πα-νελληνίου ςεμιναρίου για τον διαβήτη.

FACTS

>�πρώτος σταθ-μός της «Ελπί-δας» υπήρξε η δημιουργία της πρώτης και μο-ναδικής, ακόμα και σήμερα, Μο-νάδας Μεταμό-σχευσης Μυελού των οστών στην Ελλάδα (1993).

Μια δωρεά «Ελπίδας»

ΕΙΠΑΝ

Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη,Πρόεδρος του Συλ-λόγου Ελπίδα

«Καμιά ευαίσθητη κοινωνία δεν μπο-ρεί να επιτρέψει τα άρρωστα παιδιά να είναι ανάμεσα στα θύματα οποιασδήπο-τε οικονομικής συ-γκυρίας. Όσο σοβα-ρή και αν είναι αυτή για τους ενήλικες. Η ‘‘Ελπίδα’’ αυτό δεν θα το επιτρέψει! Και είμαστε βέβαιοι πως στο πλευρό μας θα σταθεί ολόκληρος ο ελληνικός λαός».

Page 12: invitro magazine

Ένα είδος στρεπτόκοκκου που κατοικεί στην ανθρώπινη γλώσ-σα παράγει ένα ένζυμο που εμποδίζει τοn σχηματισμό πλάκας από άλλα, κακά βακτήρια, διαπιστώνουν Ιάπωνες ερευνητές.

Εκτιμούν μάλιστα ότι η προσθήκη του προστατευτικού ενζύμου στις οδοντόκρεμες θα τις έκανε πιο αποτελεσματικές κατά της τερηδό-νας. Από τα περίπου 700 είδη μικροβίων που φιλοξενούνται στο ανθρώπινο σώμα, το πλέον διαβόητο είναι το Streptococcus mutans, ένα βακτήριο που σχηματίζει ένα λεπτό αλλά ανθε-κτικό στρώμα πάνω στα δόντια το οποίο ονομάζεται βιοϋ-μένιο ή πλάκα. Το Streptococcus mutans, μαζί με άλλα είδη της βακτηριακής πλάκας, διασπά τα σάκχαρα των τροφών και παράγει οξέα, τα οποία σταδια-κά διαβρώνουν το σμάλτο και είναι υπεύθυνα για τη δημιουργία τερηδόνας. Ευτυχώς, υπάρχει και ένα καλό είδος στρε-πτόκοκκου. Είναι ο Streptococcus salivarius, που ζει στα ούλα και τη γλώσσα και «μάχεται» τον σχηματισμό πλάκας από τον κακό εξάδελφό του.

12•in•vitro

ΕπίκαιραΑπρΙλΙος 2011

Κόσμος Γράφει ο Εμμανουήλ Σιγιολτζάκης

Άνθρωποι που ερ-γάζονται

πάνω από 11 ώρες καθη-μερινά μπορεί να αντιμετω-

πίζουν αυξημένο κίνδυνο εμφά-νισης καρδιακής νόσου, αναφέρει

πρόσφατη έρευνα που έγινε στη Βρε-τανία και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό

«Annals of Internal Medicine». Ερευνητές από το University College του λονδίνου μελέτη-

σαν στοιχεία 7.095 εργαζομένων, ηλικίας 39 έως 62 ετών, οι οποίοι στην αρχή της έρευνας, το 1991-

92, δεν εμφάνιζαν σημάδια καρδιοπάθειας. οι συμμετέ-χοντες εξετάζονταν για στεφανιαία νόσο κάθε 5 χρόνια, μέχρι

το 2004. Από το σύνολο των αρχικώς συμμετεχόντων, κυρίως άντρες ηλικίας 49 έως και 53,6 ετών συμπλήρωσαν ερωτηματολό-

για για τις ώρες που εργάζονταν. ποσοστό 54% των συμμετεχόντων εργαζόταν 7 έως 8 ώρες την ημέρα και ποσοστό 10,4% εργαζόταν 11 ώρες ή περισσότερο.ςύμφωνα με τα στοιχεία, ενήλικες που δούλευαν 11 ώρες καθημερι-νά ή περισσότερο είχαν 67% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης στεφανι-αίας νόσου σε σχέση με ανθρώπους που εργάζονταν 7 ή 8 ώρες.

Η πολλή δουλε

ιά τρώει το

ν αφέντη

Μικρόβιο κα

τά της τ

ερηδόνα

ς

UpDown

FACTS

>�οι εργαστηριακές δοκιμές έδειξαν ότι η προστατευτι-κή δράση του Streptococcus salivarius προέρχεται από το FruA, ένα ένζυμο που παράγεται από τον «καλό» στρεπτόκοκκο και κανονικά διασπά τα σύνθετα σάκχαρα. Για άγνωστο λόγο, το FruA αναστέλλει και τον σχηματι-

σμό βιοϋμένιου.

>�To θετικό είναι ότι το εν λόγω ένζυμο παράγεται όχι μόνο από τον καλό στρεπτόκοκ-κο, αλλά και από ένα κοινό είδος μύκητα, τον Aspergillus niger, ο οποίος καλλιεργεί-ται σήμερα σε βιομηχανική κλίμακα. οι ερευνητές διαπί-στωσαν ότι το FruA του μύκη-τα είναι εξίσου δραστικό.

FACTS

>�Η έρευνα επε-ξέτεινε τους παράγοντες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο Risk Score (Κλί-μακα Κινδύνου) του προγράμμα-τος Framingham Heart Study, του αμερικανικού National Heart Lung and Blood Institute, που εντοπίζει συνή-θεις παράγοντες, για να προβλέψει σε βάθος δεκαε-τίας τον κίνδυνο εμφάνισης στε-φανιαίας νόσου.

>�Η κλίμακα Framingham περιλαμβά-νει «πραγματικούς» παράγοντες, όπως ηλικία, φύλο, επίπεδα χοληστερόλης, αρτηριακή πίεση και κάπνισμα, αλλά όχι «ψυχολογικούς», όπως οι ώρες εργασίας. Τέτοιοι παράγοντες, όταν προστίθενται στην κλίμακα κινδύνου Framingham προ-βλέπουν καλύτερα τη στεφανιαία νόσο και τη θνησιμότητα.

ΕΙΠΑΝ

Δρ Χιντενόμπου Σενπούκου Εθνικό Ινστιτούτο λοιμωδών

Νοσημάτων – Τόκιο:

«Η ανάπτυξη μιας οδοντόκρεμας εμπλουτισμένης με FruA ακούγεται

καλή ιδέα, ωστόσο η υλοποίησή της θα συναντούσε σημαντικά εμπόδια.

Μας αρκεί να βρεθεί τρόπος το ένζυμο να σταθεροποιηθεί

χημικά, ώστε να μη χάνει τη δραστικότητά του στα ράφια των φαρ-

μακείων».

Page 13: invitro magazine

in•vitro•13Απριλιος 2011

Οι διαφορετικές πολιτικές από-ψεις, ιδεολογίες και νοοτρο-πίες των ανθρώπων αντανα-κλώνται και στην ανατομία του εγκεφάλου, σύμφωνα με νέα

βρετανική έρευνα. Κατά τους ερευνητές, προοδευτικοί και συντηρητικοί, εκτός των άλλων διαφορών μεταξύ τους, έχουν και δια-κριτές εγκεφαλικές δομές. οι ερευνητές του ινστιτούτου Γνωσιακής Νευροεπιστήμης του πανεπιστημίου του λονδίνου (UCL), με επικεφαλής τον Δρα R. Canay, που δημοσίευσαν τη μελέτη στο επιστημονικό έντυπο «Current Biology», δια-πίστωσαν ότι όσοι ψηφίζουν το ςυντηρητικό Κόμμα και γενικά έχουν συντηρητικές αντι-λήψεις, έχουν μεγαλύτερη αμυγδαλή, πε-ριοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τον φόβο, το άγχος και τα αρνητικά συναισθήμα-τα, σε σχέση με όσους ψηφίζουν κάποιο πιο φιλελεύθερο και προοδευτικό κόμμα.Από την άλλη, οι άνθρωποι με προοδευτι-κές πολιτικές πεποιθήσεις, κατά μέσο όρο,

έχουν μεγαλύτερο πρόσθιο προσαγώγιο, τμήμα που σχετίζεται με το κουράγιο, την αισιόδοξη πλευρά της ζωής, τις συγκρούσεις και την αποδοχή της αβεβαιότητας.οι ερευνητές ανέλυσαν με μαγνητική απει-κόνιση τους εγκεφάλους 90 ατόμων, μεταξύ των οποίων ενός βουλευτή των Εργατικών και ενός υπουργού των ςυντηρητικών, με-τρώντας τον όγκο της φαιάς ουσίας σε επι-μέρους εγκεφαλικές περιοχές, σε συσχέτιση με τις πολιτικές αντιλήψεις.Η έρευνα φαίνεται πως έρχεται να επιβε-βαιώσει σε βιολογικό επίπεδο προηγούμε-νες ψυχολογικές μελέτες που είχαν δείξει ότι οι συντηρητικοί είναι πιο ευαίσθητοι στα αρνητικά συναισθήματα (φόβος, απέχθεια κ.ά.) και πιο αγχωμένοι με τις διάφορες απειλές και με την αβεβαιότητα του εξωτε-ρικού περιβάλλοντός τους, ενώ οι προοδευ-τικοί και αριστεροί είναι πιο ανοικτοί και ανεκτικοί σε νέες εμπειρίες, ακόμα κι αν προϋποθέτουν τη σύγκρουση διαφορετικών ιδεών.

Ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του

Πανεπιστημί-ου Μέριλαντ

διαπίστω-σαν ότι οι

ασθενέις με Πάρκινσον που έκαναν

ασκήσεις σε δαπεδο-εργόμετρο (διάδρομο)

μεγάλο διάτημα σε

φυσιολογική ταχύτητα

βελτίωσαν την ικανότη-τά τους για περπάτημα.

Ακόμα και σύντο-μη εξοικείωση με τον διαλογισμό φαίνεται πως βοηθά τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν τον πόνο, σύμφωνα με νέα έρευνα που χρη-σιμοποίησε μέθοδο απεικόνισης του εγκεφάλου.

Οι αγορές επιμηκύ-νουν τη ζωή, τουλά-χιστον στους ηλικι-ωμένους. Η έρευνα έγινε στην Ταϊβάν και έδειξε ότι άντρες και γυναίκες που ψώνι-ζαν καθημερινά ζού-σαν περισσότερο σε σχέση με όσους απέ-φευγαν το shopping therapy.

Η μουσική μπορεί να συμβάλει στη σοβα-ρή κατάθλιψη όσον αφορά τους νέους. Ερευνητές ανακάλυ-ψαν ότι έφηβοι που περνούν περισσότε-ρο χρόνο ακούγοντας μουσική, έχουν πε-ρισσότερες πιθανό-τητες να εμφανίσουν μείζονα κατάθλιψη.

Η βιταμίνη D φαίνε-ται πως προστατεύει τις γυναίκες κάτω των 75 ετών από την εμφάνιση εκφύλι-σης ωχράς κηλίδας, σύμφωνα με αμερι-κανική έρευνα, που πραγματοποιήθηκε σε περισσότερες από 1.300 γυναίκες.

Το «μυστήριο» της έλξης Μια χηΜική ουσία του εγκεφάλου ελέγχει τις σεξουαλικές προτιμήσεις. Η έρευνα έγινε από Κινέζους επιστήμονες σε τρωκτικά και δημοσιεύ-θηκε στο «Nature». οι ερευνητές απέδειξαν ότι αρσενικά ποντίκια που μεγάλωσαν χωρίς σεροτο-νίνη έχασαν την προτίμησή τους για τα θηλυκά. Όπως εξηγούν οι Κινέζοι ερευνητές, είναι η πρώτη φορά που ένας νευροδιαβιβαστής αποδεικνύεται ότι παίζει ρόλο στις σεξουαλικές προτιμήσεις των θηλαστικών. οι Κινέζοι επιστήμονες δημιούργησαν αρσενικά ποντίκια, των οποίων οι εγκέφαλοι δεν είχαν υποδοχέα σεροτονίνης. οι ειδικοί προειδο-ποίησαν ωστόσο ότι δεν θα πρέπει να σπεύσουμε να εξαγάγουμε «εύκολα» συμπεράσματα για την ανθρώπινη σεξουαλικότητα.

Νέο τεστ για τη διάγνωση του διαβήτηαΜερικανοί επιστήΜονεσ πιστεύουν ότι ανα-κάλυψαν έναν τρόπο για να εντοπίζουν πρόωρα τα άτομα που θα εκδηλώσουν διαβήτη τύπου ιι. Ένα νέο αιματολογικό τεστ θα μπορεί να ανιχνεύει τον διαβήτη μέχρι και δέκα χρόνια πριν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα. Επιστήμονες της ιατρικής ςχο-λής του πανεπιστημίου Χάρβαρντ και του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης, εστίασαν την προσοχή τους στις μεταβολές που παρατηρούνται σε μια ομάδα συγκεκριμένων χημικών μεταβολιτών (μόρια τα οποία εμπλέκονται στη διαδικασία του μεταβολισμού στο σώμα), που βρίσκονται στο αίμα και συσχετίζονται με την πάθηση, η οποία συνδέ-εται με τη διαταραχή της ορμόνης ινσουλίνης. οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα υψηλά επίπεδα πέ-ντε αμινοξέων, σε συγκεκριμένους συνδυασμούς μεταξύ τους, «δείχνουν» την εμφάνιση διαβήτη.

Γονίδια μας εθίζουν στην καφεΐνηνέεσ έρευνεσ για το αγαπημένο ρόφημα πολλών έδειξαν ότι ο εθισμός στον καφέ οφείλεται πιθανόν σε γονίδια. Γενετικοί παράγοντες μπορούν ενδε-χομένως να εξηγήσουν την αιτία που ορισμένοι καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες καφέ. Βρετανοί ερευνητές εξέτασαν γενετικές ποικιλομορφίες 40.000 ανθρώπων ερευνώντας συσχετισμούς όσον αφορά τη λήψη καφεΐνης και ανακάλυψαν δύο περιοχές του DNA που σχετίζονται με την υψηλή κατανάλωση τσαγιού, καφέ, σοκολάτας, αναψυκτικών και άλλων ουσιών καφεΐνης. ο ερευνητής από το Εθνικό Κέ-ντρο Καρκίνου, στη Βηθεσδά των ΗπΑ, δήλωσε ότι άνθρω-ποι με τη γενετική ποικιλο-μορφία υψηλής κατανάλωσης καταναλώνουν περισσότερη καφεΐνη – περίπου 40 mg – ή ένα τρίτο του φλιτζανιού καφέ ή ένα τε-νεκεδάκι κόλα, σε σχέση με άλλους.

FACTS

> Γενικότερα, οι επιστήμονες το-νίζουν, πάντως, ότι η ποικιλία των διαφορετικών πολιτικών αντιλή-ψεων προκαλείται υπό την επίδρα-ση γενετικών παραγόντων, σε συνδυασμό με τις διαφορετικές επι-δράσεις του πε-ριβάλλοντος που βιώνουν διαφο-ρετικοί άνθρωποι στη ζωή τους από μικρή ηλικία.

ΕΙΠΑΝ

Δρ. C. Kanayινστιτούτο Γνωσιακής Νευροεπιστήμης πα-νεπιστημίου λονδίνου (UCL)

«Κοιτώντας μόνο τις απεικονίσεις της δομής του εγκεφά-λου, είναι δυνατόν ένας επιστήμονας να προβλέψει με ακρί-βεια περίπου 75%, αν ένας άνθρωπος είναι συντηρητικός ή προοδευτικός. Το ποσοστό αυτό είναι βέβαια μεγαλύτερο από το τυχαίο (50%), αλλά όχι επαρκώς μεγάλο».

«Αγύριστο» κεφάλι

Page 14: invitro magazine

Η υπερβο-λική τάξη και καθα-ριότητα, λόγου χάρη, δεν είναι κατά κανέ-ναν τρόπο κάτι το μη φυσιολογι-κό. Όσο μια παραξενιά δεν φτάνει στα όρια της προκα-τάληψης, πρέπει να τη σεβόμαστε, ισχυρίζονται οι ειδικοί. Αντίθετα, αν αποτελεί την αιτία προβλημά-των στη συ-μπεριφορά, τότε πρέπει να αντιμε-τωπίζεται.

Μήπως έχετε τη μανία να πλένετε συνεχώς τα χέ-ρια σας επειδή πιστεύε-τε πως ό,τι πιάνετε είναι μολυσμένο; Ή μήπως

είστε από αυτούς που τους τρώει η αμφι-βολία αν έχουν κλείσει τον φούρνο, τον θερμοσίφωνα ή το μάτι της κουζίνας και ξαναγυρνάνε στο σπίτι… ψάχνοντας και ξαναψάχνοντας; Κι εκείνες πάλι οι σκέ-ψεις, οι «ουρανοκατέβατες», που θαρρείς και καρφώνονται στον νου και δεν λένε να ξεκολλήσουν, μήπως σας… επισκέπτονται συχνά;Ό,τι και να σας συμβαίνει από τα παρα-πάνω, είναι σημαντικό να μη συγχέετε ορισμένες ιδιαιτερότητες, προσωπικές ιδιορρυθμίες – που χαρακτηρίζουν τον καθένα μας – με τις παθολογικές τάσεις (π.χ. ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή). Μην ξεχνάτε επίσης και τα εξής:

ΙδιαιτερότηταΩς γνωστό κάθε τι νέο, το ασυνήθιστο, πολλές φορές μας ανησυχεί, ενώ αντίθε-τα η συνήθεια, «προϊόν» της επανάληψης, μας καθησυχάζει. Ορισμένοι, λοιπόν, εί-ναι πολύ προσκολλημένοι στην καθημερι-νή τους ρουτίνα, γιατί έτσι αποφεύγουν το

άγχος μπρος στο άγνωστο. Και τι κάνουν; Ακολουθούν κάθε μέρα το ίδιο δρομολό-γιο, κάθονται πάντα στην ίδια θέση στο τραπέζι, περνούν τις διακοπές τους στο ίδιο πάντα μέρος, προφανώς γιατί οι κινή-σεις που επαναλαμβάνονται με αυτό τον τρόπο τους ηρεμούν.

Παθολογικές τάσεις Οι παραπάνω επαναλήψεις γίνονται ανη-συχητικές όταν παίρνουν μορφή ιερο-τελεστίας, από την οποία είναι αδύνα-το να αποσπαστεί κανείς. Όταν, λοιπόν, κάποιος αναστατώνεται, αν χρειαστεί να περάσει από δρόμο διαφορετικό από τον συνηθισμένο για να φτάσει στη δουλειά του, πρέπει να ανησυχήσει και να ζητήσει βοήθεια από ειδικό. Επίσης, γνωρίζουμε ότι μερικοί άνθρω-ποι είναι προληπτικοί (πράγμα καθόλου ανησυχητικό) και προσκολλώνται, π.χ., σε έναν τυχερό αριθμό, σε ένα χρώμα ή σε κάτι άλλο. Όταν, όμως, η προσκόλληση αυτή γίνεται ιδιαίτερα έντονη, σε σημείο που οι άνθρωποι αυτοί να μην μπορούν να πάρουν καμία απόφαση ή να κάνουν κάποια κίνηση χωρίς να επαναλάβουν από μέσα τους δεκάδες φορές τον τυχερό τους αριθμό, τότε μιλάμε για έμμονη ιδέα.

Η καλύτερη πρό-ληψη της ιδεοψυ-χαναγκαστικής διαταραχής στην καθημερινή μας ζωή είναι να κα-ταπολεμάμε με τη λογική τις μικρές παραξενιές μας, προτού προλάβουν να πάρουν σημαντι-κές διαστάσεις.

Οι μικρές μανίες αρχίζουν να είναι πραγματικά ενο-χλητικές όταν οι συνέπειές τους γί-νονται αισθητές στη συναισθηματική και επαγγελματική ζωή.

Μια έμμονη ιδέα μπορεί να εδραιωθεί από τη μια στιγμή στην άλλη, σε χαρακτήρες επιρρεπείς σε τέτοιες μικρές μανίες.

Δηλαδή, σε άτομα στα οποία παρατηρούνται από την παιδική τους ηλικία τάσεις υποταγής και τελειομανίας

14•in•vitro

ΥποχόνδριοςΑπριλιΟς 2011

…με τις έμμονες ιδέες

Έμμονες ιδέες εν όψειΟι έμμΟνες ιδέες κατατάσσονται στις εξής κατηγορίες:

1 Καθαριότητα και σωματική προστα-σία: Φόβος για τις ασθένειες, μικρο-βιοφοβία, συστηματική προσπάθεια απομάκρυνσης κάθε ίχνους σκόνης, ψίχουλων κ.ά.

2 Τάξη, συμμετρία, ακρίβεια: Ανάγκη για τελειότητα, υπολογισμός των πά-ντων, έπιπλα και μικροαντικείμενα της καθημερινότητάς μας πρέπει να βρίσκονται πάντα στην ίδια ακριβώς θέση κ.ά.

3 Κίνδυνοι, καταστροφές: Ανάγκη να ξορκίζουμε το κακό, έμμονη ιδέα ότι δεν έχουμε σβήσει το τσιγάρο, δεν έχουμε κλείσει τη βρύση ή το μάτι της κουζίνας και ανάγκη να το εξακριβώσουμε κ.ά.

4 Υπευθυνότητα, ηθική: Φόβος ότι ευθυνόμαστε για τη δυστυχία του κόσμου, δυσκολία να αγκαλιάσουμε τους άλλους, φόβος μήπως ευθυ-νόμαστε για κάτι που συνέβη στους άλλους κ.ά.

Διώχνουν τις μανίες Οι ςυμπεριφΟρικές θεραπευτικές τε-χνικές αποδίδουν 50-70%. Η αναζήτηση βοήθειας σε έναν ψυχοθεραπευτή είναι γενικά πολύ αποτελεσματική, γιατί εκεί μπορεί να βρει ο καθένας τη λύση που του χρειάζεται. Το θέμα είναι να αντι-μετωπιστεί η αιτία που προκαλεί την έμμονη ιδέα. παράλληλα, κλινικές μελέτες έδειξαν ότι πολλά από τα αντικαταθλιπτικά φάρ-μακα έχουν υψηλή αποτελεσματικότητα και στην ιδεοψυχαναγκαστική διαταρα-χή (π.χ. τα νεότερα φάρμακα, οι εκλε-κτικοί αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης βοηθούν χωρίς να προ-καλούν παρενέργειες, όπως δυσκοιλιό-τητα, υπνηλία και πτώση της σεξουαλι-κής δραστηριότητας).Η δυσκολία ν’ αντιμετωπιστεί μια εμ-μονή ξεκινά κυρίως από το γεγονός ότι όσοι την καταλαβαίνουν δεν κατα-φεύγουν στον κατάλληλο γιατρό. Για παράδειγμα, κάποιος που φοβάται τα μικρόβια πλένει τα χέρια του δεκάδες φορές την ημέρα, μέχρι του σημείου να δημιουργεί πληγές. Έτσι, χωρίς να ξέρει ότι η κατάστασή του είναι αποτέλεσμα ιδεοψυχαναγκα-στικής διαταραχής, καταφεύγει στον δερματολόγο, αντί να πάει στον ψυχί-ατρο που θα του λύσει το πρωτογενές πρόβλημα.

ιδιότροπος ή ψυχαναγκαστικός;

Page 15: invitro magazine

Πολλοί άνθρωποι φοβού-νται, όταν ακούνε τον όρο αιμορ-ροφιλία, γιατί δεν ξέρουν τι είναι ακριβώς. Αυτό οφείλεται στη μη ενασχό-ληση με το θέμα αλλά και στην έλλειψη ενημέρω-σης γύρω από την πάθηση.

Η αιμορροφιλία είναι μια εκ γενετής πάθηση, στην οποία απουσιάζει η πήξη του αίματος. Μπο-ρεί να είναι βαριάς ή ήπιας μορφής, αναλόγως αν απουσιάζει μερικώς ή ολοσχερώς ο παράγοντας που λείπει. Μεταδίδεται από τη μητέρα στον γιο, ενώ οι κόρες μπορεί να είναι φορείς, χωρίς όμως να έχουν ουσιαστικό πρόβλημα. Εγώ το έχω κληρο-νομήσει από τη μητέρα μου.

ΠρέΠει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όσοι πάσχουμε από αυτήν την ασθένεια. Να επιλέγουμε συγκεκριμένα αθλήματα, ασχολίες και δραστηρι-ότητες, να προσέχουμε να μην κοπούμε, να μην είμαστε πολλή ώρα όρθιοι και γενικά να μην κατα-πονούμε το σώμα μας. Υπάρχει, βέβαια, ένας δια-χωρισμός μεταξύ νέων και παλαιότερων αιμορρο-φιλικών. Στους νέους αιμορροφιλικούς σε σταθερά χρονικά διαστήματα παρέχεται μια προφύλαξη με τον παράγοντα που τους λείπει γονιδιακώς, σε αντίθεση με τους μεγαλύτερης ηλικίας πάσχοντες – στους οποίους συγκαταλέγομαι κι εγώ. Σε αυτό, βέβαια, έχει βοηθήσει και η εξέλιξη της φαρμα-κευτικής αντιμετώπισης στην αιμορροφιλία αλλά και η πρόοδος της επιστήμης γενικότερα.

Θα ήΘελα να μπορούσα να κάνω περισσότερο κάποιες δραστηριότητες, όπως είναι το σκι ή η πο-λύωρη πεζοπορία, για παράδειγμα, αλλά δυστυχώς αυτό δεν γίνεται. Ζώντας εκ γενετής, βέβαια, με την πάθηση, οι συνήθειες και το μυαλό προσαρμό-ζονται, γι’ αυτό και δεν αισθάνεσαι συχνά το αίσθη-μα της έλλειψης. Ποτέ, όμως, δεν λέω με καημό «Αχ, και να μπορούσα!». Το έχω αποδεχτεί το πρό-βλημα που υπάρχει και έτσι πρέπει να αντιδρούν όλοι οι αιμορροφιλικοί.

Δεν έχω αντιμετωΠίσει Ποτέ ρατσισμό ή δυσαρέσκεια από τρίτους. Όταν εξηγείς τι είναι η αιμορροφιλία και γιατί πρέπει να προσέχεις, δεν έχεις πρόβλημα. Βέβαια κάποιοι αιμορροφιλικοί φοβούνται να το αποκαλύψουν στον κοινωνικό τους περίγυρο, γιατί δεν υπάρχει κατάλληλη εκ-παίδευση ούτε και ενημέρωση γύρω από το θέμα. Αυτό, με τη βοήθεια των Μέσων Μαζικής Ενημέρω-σης και, φυσικά, της πολιτείας μπορεί να αλλάξει, ώστε ο κόσμος να γνωρίζει πως η αιμορροφιλία εί-ναι μια πάθηση, και όχι κάτι επικίνδυνο που μπορεί να βλάψει τρίτους.

είμαστε ενεργά μέλΗ τΗσ κοινωνίασ, δεν αισθανόμαστε παραγκωνισμένοι και έπειτα από δικές μας προσπάθειες, η πολιτεία μας έχει σταθεί με οικονομικές αλλά και κοινωνικές παροχές. Με συνεχείς αγώνες του συλλόγου μας – φυσικά η ανάγκη βοήθειας και συμμετοχής όλων των μελών του συλλόγου μας είναι συνεχής. Θεωρώ, βέβαια, πως θα έπρεπε να υπάρχουν περισσότερα κέντρα ολιστικής θεραπευτικής αντιμετώπισης των αιμορ-ροφιλικών και γενικότερα η πολιτεία να μας ακούει και να μας κατανοεί.

το Θέμα είναι να αποδεχτείς το πρόβλημά σου, να μην φοβάσαι, αλλά συγχρόνως να είσαι προσεκτικός. Δεν είμαστε διαφορετικοί από τους άλλους και σας λέω με σιγουριά ότι η αιμορροφι-λία δεν σε επηρεάζει στις επιλογές, στις σπουδές ή στην προσωπική σου ζωή. Ειδικά αν δεν το βά-ζεις κάτω, αν είσαι αισιόδοξος και ενεργητικός ως άνθρωπος, η καθημερινότητά σου μπορεί να γίνει υπέροχη.

Πλατων Περιστερησ

«Είμαστε όπως όλοι οι άλλοι»

ΕxperienceΕμπιστευτικά

in•vitro•15ΑΠριλιοΣ 2011

Για περισσότερες πληροφορίες για την αιμορροφιλία στη σελ. 45

Ο γενικός γραμματέας του Συλλόγου Προστασίας των Ελλήνων Αιμορρο-φιλικών και αιμορροφιλικός o ίδιος, μας εξηγεί τι είναι η αιμορροφιλία και πώς πρέπει να την αντιμετωπίζουμε, πάσχοντες και μη.

Page 16: invitro magazine

16•in•vitro Απριλιος 2011

Πολιτική υγείαςΓράφει η Βασιλική ΜανιάτηΜεταμοσχεύσεις

Όλοι οι Έλληνες θα γίνουμε εν δυνάμει δότες οργάνων προς μεταμόσχευση, εκτός αν έχουμε δηλώσει εν ζωή εγγράφως τη ρητή αντίθεσή μας, με δήλωση προς τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ). Αυτό προβλέπει το προσχέδιο νόμου για τις μεταμοσχεύσεις, που έδωσε στη δημοσιότητα πρόσφατα ο υπουργός Υγείας κ. Ανδρέας Λοβέρδος. Το νομοσχέδιο έχει εγείρει αντιδράσεις τόσο εκ μέρους εκπροσώπων της επιστημονικής κοινότητας όσο και από φορείς που επικαλούνται ιδεολογικά ή θρησκευτικά ζητήματα.

Στο προσχέδιο σημειώνονται σημαντικές αλλαγές στο νομι-κό πλαίσιο για την προσφορά οργάνων από ζώντα δότη, κα-θώς διευρύνονται οι δυνατό-

τητες ακόμα και ανάμεσα σε άτομα που διατηρούν (απλώς) στενή προσωπική σχέ-ση αποδεδειγμένα.

Αφαίρεση οργάνων από ζώντα δότηΕιδικότερα, στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι η αφαίρεση οργάνων από ζώντα δότη επιτρέπεται μόνο όταν πρόκειται να γίνει μεταμόσχευση:• ςτον/στη σύζυγό του. • ςε ασθενή, με τον οποίο ο δότης συνδέ-

εται με το σύμφωνο ελεύθερης συμβί-ωσης.

• ςε συγγενή μέχρι και τον τέταρτο βαθμό εξ αίματος, σε ευθεία ή πλάγια γραμμή.

• ςε συγγενή μέχρι τον δεύτερο βαθμό εξ αγχιστείας.

• ςε πρόσωπο με το οποίο έχει προσωπική σχέση και συνδέεται συναισθηματικά.

ςτην τελευταία περίπτωση απαιτείται άδεια με δικαστική απόφαση, που εκδί-δεται κατόπιν ελέγχου όλων των προϋπο-θέσεων αφαίρεσης οργάνου από ζων πρό-σωπο και επιπλέον της ψυχικής υγείας του δυνητικού δότη, της προσωπικής σχέσης και του συναισθηματικού δεσμού του με τον υποψήφιο λήπτη, όπως και της ανιδιο-τέλειας της προσφοράς.

Ειδικά στην περίπτωση που σύζυγος ή συγγενής με βαθμό συγγένειας, όπως αναφέρεται παραπάνω, ασθενούς, που χρήζει μεταμόσχευσης, επιθυμούν να κάνουν δωρεά του αναγκαίου οργάνου, αλλά δεν υπάρχει ιστοσυμβατότητα, πραγματοποιείται η αφαίρεση του οργά-νου και ταυτόχρονα ο ασθενής προτάσσε-ται στην κατάταξη στο Εθνικό Μητρώο.

Δήλωση αντίθεσης για αφαίρεση οργάνωνςτον Εθνικό οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕοΜ) θα τηρείται αρχείο στο οποίο θα καταχωρούνται οι δηλώσεις των πολιτών, που είναι αντίθετοι με την αφαίρεση ορ-γάνων τους μετά θάνατον.Κάθε ενήλικος πολίτης μπορεί να αποστέλ-λει στον ΕοΜ σχετική δήλωσή του, με βε-βαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής. Για τη δήλωση δεν απαιτείται συγκεκριμένος τύ-πος εγγράφου, αρκεί να συνάγεται ρητά και αβίαστα η ακριβής βούληση του προσώπου.

Αφαίρεση οργάνωνΌταν ο θεράπων γιατρός διαγνώσει νέ-κρωση του εγκεφαλικού στελέχους και εφόσον η λειτουργία ορισμένων οργάνων διατηρείται με τεχνητά μέσα, θα είναι υποχρεωμένος να προβεί από κοινού με έναν αναισθησιολόγο και έναν νευρολόγο ή νευροχειρουργό στη σύνταξη του πιστο-ποιητικού θανάτου. ςτην πιστοποίηση του

θανάτου δεν θα συμμετέχει γιατρός που θα ανήκει στη μεταμοσχευτική ομάδα. ςτη συνέχεια, ο θεράπων γιατρός υπο-χρεούται να ενημερώσει σχετικά, χωρίς καθυστέρηση, τον Εθνικό οργανισμό Μεταμοσχεύσεων και τους ςυντονιστές Μεταμοσχεύσεων, προκειμένου να ενη-μερωθεί εάν ο ενήλικας που έχει πεθά-νει έχει δηλώσει την άρνησή του να γίνει δωρητής οργάνων μετά τον θάνατό του.Εάν ο θανών είναι ανήλικος ο θεράπων γιατρός υποχρεούται να ενημερώσει

σχετικά, χωρίς καθυστέρηση, τον Εθνικό οργανισμό Μεταμοσχεύσεων και τους ςυντο-νιστές Μεταμο-σχεύσεων και ταυτόχρονα να

μεριμνήσει ώστε να βρεθούν τα πρόσωπα που είναι αρμόδια να συναινέσουν στην αφαίρεση των οργάνων, για την ενημέρω-σή τους και τη λήψη της συναίνεσής τους. Μόνο αν πρόκειται να γίνει μεταμόσχευση συνεχίζεται η τεχνητή υποστήριξη.Η ταυτότητα του νεκρού δότη δεν θα αποκαλύπτεται στον λήπτη και στην οι-κογένειά του. Επιπλέον δεν θα αποκα-λύπτεται η ταυτότητα του λήπτη στην οικογένεια του νεκρού δότη. Είναι δυνα-τόν να αποκαλυφθεί μόνο η επιτυχία της μεταμόσχευσης.

Στον ΕΟΜ θα τηρείται αρχείο με δηλώσεις πολιτών, που εί-ναι αντίθετοι με την αφαίρεση οργάνων τους μετά θάνατον.

ΕΙΠΑΝ

«Η διεύρυνση του κύκλου των ληπτών οργάνων από ζώντα δότη δεν ξέρω πού μπορεί να οδηγήσει και η “εικαζόμε-νη συναίνεση” δεν θεωρώ ότι είναι η λύση» εκτιμά ο πρό-εδρος του Εθνικού Οργανισμού Μετα-μοσχεύσεων (ΕΟΜ), καθηγητής κ. Ι. Βλα-χογιάννης. Μάλιστα εκφράζει τον κίνδυνο εμπο-ρευματοποίησης των νεφρικών μοσχευμά-των εφόσον «μεγα-λώσει» η ομάδα των ληπτών.

Page 17: invitro magazine

Χρόνια νοσήματα του πεπτικού – Τι πρέπει να γνωρίζει ο παιδίατρος

in•vitro•17Απριλιος 2011

Πόσο αναγκαίοι είναι οι εμβολιασμοί στα παι-διά και πόση ασφάλεια παρέχουν; Τι πρέπει να κάνουμε στην περίπτωση ενός παιδικού

εγκαύματος; Πώς αντιμετωπίζονται συγγενή χρόνια νοσήματα του πεπτικού; Αυτά και

πολλά ακόμα θέματα της σύγχρονης Παιδι-ατρικής, αλλά και ζητήματα όπως η επιθετι-κότητα που παρατηρείται στα σχολεία και η

διαδρομή της ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυ-ξης από τη σύλληψη μέχρι την ηλικία των 5

χρόνων, παρουσιάστηκαν πρόσφατα στην 9η Επιστημονική Ημερίδα που διοργάνωσε, για

ένατη συνεχή χρονιά, η Ευρωκλινική Παίδων, με τη συμμετοχή ειδικών και κοινού.

Παραθέτουμε την εισήγηση της Γιώτας Καφρίτσα, Διευθύντριας Γαστρεντερολογικού

της Ευρωκλινικής Παίδων, γύρω από τα χρό-νια νοσήματα του πεπτικού και το τι πρέπει να γνωρίζει ο παιδίατρος, και την ενδιαφέ-

ρουσα προσέγγιση της Ιωάννας Αντωνιάδου - Κουμάτου, Διευθύντριας Κοινωνικής και

Αναπτυξιακής Παιδιατρικής στο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού και συνεργάτη της

Ευρωκλινικής Παίδων, με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Το ταξίδι της ψυχοσυναισθηματικής

ανάπτυξης από τη σύλληψη μέχρι 5 χρόνων», περίοδο καθοριστική για όλη την υπόλοιπη

ζωή του ανθρώπου.

Ευρωκιλινική Παίδων

Ρεπορτάζ

Γιώτα Καφρίτσα,Διευθύντρια Γαστρεντερολογικού Ευρωκλινικής παίδων

Η κοιλιοκάκη και η ιδιοπαθής φλεγμονώδης νόσος του εντέρου είναι οι δύο πλέον διαδε-δομένες χρόνιες παθήσεις του πεπτικού στα παιδιά. Η κοιλιοκάκη είναι μία χρόνια πάθηση του εντέρου που εμφανίζεται σε άτομα με γενε-τική προδιάθεση μετά την κατανάλωση προ-ϊόντων που περιέχουν γλουτένη. Η γλουτένη

βρίσκεται κυρίως στα δημητριακά, δηλαδή σε ό,τι παράγεται από σιτάρι, σίκαλη, κριθάρι. Η κοιλιοκάκη θεωρείται αυτοάνοση νόσος, κατά την οποία ο οργανισμός ύστερα από έκθεση στη γλουτένη ενεργοποιεί ανοσολογικούς μηχανισμούς που προκαλούν βλάβη στην επιφάνεια του λεπτού εντέρου, καταστρέφο-ντας τις λάχνες του κι επηρεάζοντας τη σωστή απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών.Θεωρείται σήμερα η πιο συχνή γενετικά προ-καθορισμένη νόσος με συχνότητα 1/100-200 σε αρκετές χώρες της Ευρώπης και

της Αμερικής. ςτην Ελλάδα δεν γνωρίζουμε ακριβώς την πραγματική συχνότητα, αλλά υπολογίζεται ότι πρέπει να είναι αντίστοιχη με την υπόλοιπη Ευρώπη.Η κοιλιοκάκη αντιμετωπίζεται με δίαιτα χω-ρίς γλουτένη εφ’ όρου ζωής.Από την άλλη πλευρά, η ιδιοπαθής φλεγμο-νώδης νόσος του εντέρου αποτελεί σημα-ντικό χρόνιο νόσημα στην παιδική ηλικία, το οποίο συχνά προβληματίζει στη διάγνωση και στη θεραπευτική αντιμετώπιση. ο όρος ιΦΝΕ χρησιμοποιείται για την περιγραφή της

ελκώδους κολίτιδας (Ε.Κ.) και της νόσου του Crohn, δύο ιδιοπαθών διαταραχών που συνο-δεύονται από φλεγμονή του πεπτικού σωλή-να και ξεχωρίζουν μεταξύ τους από την εντό-πιση και τα χαρακτηριστικά της φλεγμονής. Αποτελούν σημαντικά χρόνια νοσήματα της παιδικής ηλικίας και μπορεί να εμφανισθούν ακόμα και στα πρώτα χρόνια της ζωής, αλλά κατ’ εξοχήν στην εφηβεία. περίπου το 20% των ενηλίκων έχει έναρξη της νόσου στην παιδική ηλικία, όπου συνήθως έχει βαρύτε-ρη πορεία.

Ιωάννα Αντωνιάδου - Κουμάτου

Η ψυχοσυναισθηματική εξέλιξη των παιδιών τα πρώτα χρόνια της ζωής είναι η βάση για την ψυχική ισορροπία στην ενήλικη ζωή. Τα τελευταία χρόνια γνωρίζουμε από τον χώρο των νευροεπιστημών πως είναι μία εκρηκτική περίοδος στην ανάπτυξη τόσο των δομικών όσο και των λειτουργικών συστημάτων του εγκεφάλου. πρόσθετα σε αυτή την περίοδο εξωγενείς περιβαλλοντικοί παράγοντες που περιλαμβάνουν το σύνολο της ανατροφής,

μέσω επιγενετικών μηχανισμών, επιδρούν στην εμφάνιση του φαινότυπου μετατρέπο-ντας γενετικές καταβολές.Η γέννηση του ψυχικού οργάνου, του ηθικού εαυτού, ο αποχωρισμός και η αυτονόμηση του ατόμου, η κοινωνικοποίησή του έχουν τη βάση τους σε αυτή την ηλικία. Επίσης τότε εγκαθίστανται οι πρώιμες ταυτίσεις, η ανά-πτυξη του κοινωνικού εαυτού και η ταύτιση με το φύλο και τους αντίστοιχους ρόλους.Ωστόσο, πολλοί παιδίατροι αυτήν την τόσο βασική περίοδο που βρίσκεται κάτω από τα

«Το ταξίδι της ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης από τη σύλληψη μέχρι 5 χρόνων»μάτια και την επαγγελματική επιρροή τους, δεν τη γνωρίζουν σε βάθος, καθώς στερούνται εξειδικευμένων γνώσεων και λειτουργούν με το ένστικτό τους ή εκπαίδευση που από μόνοι τους αναζήτησαν, παρ’ ότι η περίοδος αυτή είναι η βάση για μια καλύτερη εφηβεία και μια καλύτερη ενήλικη ζωή, δεδομένου ότι τα πρώτα χρόνια είναι η μήτρα – το καλούπι – για όλη τη ζωή του ατόμου και ο παιδίατρος, με τον κρίσιμο ρόλο που έχει για τους γονείς και την οικογένεια, συντελεί στη δημιουργία αυτού του καλουπιού.

Page 18: invitro magazine

18•in•vitro

Με ενδιαφέρειΑπριλιος 2011

Γράφει η Αλέκα ΚόγκαΠροστάτης

Συνεργάστηκε ο Εμμανουήλ Δ. Παναγιώτου, Διευθυντής της Β’ Ουρολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ, Member of the Board of the European Robotic Urological Society (ERUS).

Η ρομποτική χειρουργική προσφέρει

σχεδόν αναίμακτη επέμβαση (όπως και η λαπαρο-σκοπική), μικρότερη διάρκεια

αναισθησίας, ολιγοήμερη παραμονή

στο νοσοκο-μείο, μειω-

μένο κίνδυνο μόλυνσης, μικροσκο-

πικές τομές, ελαχιστο-

ποίηση του πόνου

μετεγχειρητι-κά, γρήγορη ανάρρωση

και ακρίβεια.

Ρομποτική χειρουργικήΗ ρομποτική χειρουργική αποτελεί εξέ-λιξη στον τομέα της λαπαροσκοπικής και ελάχιστα τραυματικής χειρουργικής. Εκτός από μεγέθυνση (π.χ. αγγείο λίγων χιλιο-στών εμφανίζεται στο μέγεθος μολυβιού), προσφέρει στον χειρουργό τρισδιάστα-τη εικόνα και ακρίβεια χειρισμών, καθώς χρησιμοποιεί μικρότερα εργαλεία από τα λαπαροσκοπικά και μπορεί να προσεγγίσει σημεία στον ασθενή που μέχρι τώρα δεν ήταν εύκολο.Τόσο στη ριζική προστατεκτομή όσο και στη ριζική κυστεκτομή τα ογκολογικά αποτελέ-σματα είναι εξίσου αποτελεσματικά με την κλασική μέθοδο ανοικτής χειρουργικής. Το ρομπότ προσφέρει 15 φορές μεγέθυνση κατά τη διάρκεια της επέμβασης, δίνοντας στον χειρουργό καλύτερη ορατότητα του αγγειονευρικού πλέγματος, που βρίσκεται επάνω στον προστάτη, με αποτέλεσμα την αποφυγή τραυματισμού τόσο του αγγειο-νευρικού πλέγματος όσο και του σφικτήρα. Έτσι περιορίζονται οι επιπλοκές, καθώς το μεν αγγειονευρικό πλέγμα ελέγχει τη στυτι-κή λειτουργία, ο δε σφικτήρας την ακράτεια ούρων.

Νέες τεχνολογίεςΧρΗσιμοποιείται μια κονσόλα χειρισμού με 3D οθόνη και ειδικά χειριστήρια, που συνδέονται με ρομποτικό σύστημα τεσσά-ρων βραχιόνων, που περιλαμβάνει χειρουρ-γικά εργαλεία και το οποίο βρίσκεται πάνω στον ασθενή μέσω τομών μικρών χιλιοστών. Τα καλώδια που συνδέουν τα δύο αυτά τμή-ματα μεταφέρουν την εικόνα και τις εντο-λές του χειρουργού από την κονσόλα προς τους βραχίονες και αντίστροφα.ο χειρουργός κάθεται στην κονσόλα, η οποία βρίσκεται στη χειρουργική αίθουσα και από απόσταση χειρίζεται το σύστημα με τους τέσσερις βραχίονες. Έχοντας τρισ-διάστατη εικόνα από την κονσόλα, κινεί με τα ειδικά χειριστήρια τους τέσσερις βρα-χίονες. ςε κάθε βραχίονα προσαρμόζεται ένα χειρουργικό εργαλείο ανάλογα με τις απαιτήσεις του χειρουργείου. ςτον κεντρικό βραχίονα βρίσκεται η κάμερα που μεταφέ-ρει την εικόνα στον χειρουργό.

Ρομποτικό σύστημα Da Vinciπριν από 5 χρόνια στις ΗπΑ χρησιμοποιήθη-κε για πρώτη φορά το ρομπότ Da Vinci σαν τελειοποίηση της λαπαροσκοπικής χειρουρ-γικής. πλέον περιστατικά όπως ο καρκίνος του προστάτη (ριζική προστατεκτομή), ο καρκίνος νεφρού (μερική νεφρεκτομή), η στένωση νεφρού καθώς και ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης αντιμετωπίζονται χει-ρουργικά με τη βοήθεια του ρομπότ. Το Da Vinci ξέρουν να χειρίζονται και Έλ-ληνες επιστήμονες και πραγματοποιούν, πλέον, όλο το φάσμα των επεμβάσεων και ρομποτικά.

Με έναν καθετήρα που θα με-ταφέρει μικρούς «κόκκους» στις αρτηρίες του προστάτη, στοχεύοντας στο μπλοκά-ρισμα του αίματος και στη

συρρίκνωση του αδένα, οι ειδικοί πιστεύουν ότι θα αντιμετωπίσουν την καλοήθη υπερπλα-σία του προστάτη. Η νέα αυτή θεραπεία, ο εμβολισμός της προστατικής αρτηρίας (ρΑΕ), είναι ελάχιστα επεμβατική κι απαιτεί μόνο τοπική αναισθησία, ενώ δεν συνδέεται με πα-ρενέργειες όπως η στυτική δυσλειτουργία και η ακράτεια ούρων, που συχνά προκαλούνται από τη συμβατική διουρηθρική αφαίρεση του προστάτη. Έρευνα, ωστόσο, του περιοδικού «British Medical Journal» έδειξε ότι η εξέταση για καρκίνο του προστάτη δεν σώζει ζωές. Χίλιοι πεντακόσιοι άνδρες εξετάζονταν κάθε τρία χρόνια, μεταξύ 1987 και 1996, αρχικά με ψηφιακή εξέταση και στη συνέχεια με τεστ PSA (αιματολογική εξέταση που ανιχνεύει το ειδικό προστατικό αντιγόνο PSA). Έπειτα από 20 χρόνια παρακολούθησης, το ποσο-στό θνησιμότητας από καρκίνο προστάτη δεν διέφερε σημαντικά μεταξύ των αντρών της ομάδας εξέτασης και της ομάδας ελέγ-χου.Αν και η εξέταση PSA είναι η πιο αποτελεσμα-

τική για τον εντοπισμό προβλημάτων, περί-που το 15% των αντρών με φυσιολογικά επί-πεδα PSA θα εμφανίσει καρκίνο προστάτη, ενώ τα δυο τρίτα αντρών με υψηλά επίπεδα PSA δεν νοσούν.

Προστάτης, η συχνότερη απειλήο καρκίνος του προστάτη είναι η πιο συχνή μορφή καρκίνου στους άντρες. περίπου

250.000 διαγνώ-σεις γίνονται κάθε χρόνο στις ΗπΑ, ενώ 40.000 άτομα πεθαίνουν ετησίως από τη νόσο. Η θε-ραπεία γίνεται με ακτινοβολία, κρυο-

θεραπεία ή βραχυθεραπεία του προστάτη, ή χειρουργική επέμβαση.ο χειρουργικός τρόπος αντιμετώπισης δίνει αποδεδειγμένα στον ασθενή το μεγαλύτερο ποσοστό επιβίωσης, είτε αυτός είναι με τον κλασικό τρόπο (με τομή) είτε με τη ρομποτι-κή. οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι ο δεύτερος τρόπος είναι ακόμα πιο ασφαλής, καθώς περιορίζει τις επιπλοκές που σε ορισμένες περιπτώσεις προκύπτουν από την κλασική χειρουργική μέθοδο (ακράτεια και ανικανό-τητα).

Ο «εμβολισμός» της προστα-τικής αρτηρίας (ΡΑΕ) είναι η νέα μέθοδος αντιμετώπισης της καλοήθους υπερπλασίας

Νέα δεδομένα για τον προστάτη

Page 19: invitro magazine
Page 20: invitro magazine

(Α)σθενές φύλο20•in•vitro Απριλιος 2011

Ακμή Γράφει η Αλέκα Κόγκα

Συνεργάστηκε η Κατερίνα Θ. Λαμπρινοπούλου, δερματολόγος-αφροδισιολόγος

Μεταβολές της θερμο-

κρασίας, έκθεση στον ήλιο, ζεστά ποτά, αλκο-όλ, καφεΐνη, τεΐνη, καυ-

τερά φαγητά αλλά και το ψυχολογικό στρες επι-δεινώνουν την ακμή

της ενήλι-κης ζωής, η οποία έχει εξάρσεις αλλά και υφέσεις.

Ηακμή κάνει συχνά την εμφά-νισή της και μετά το… απολυ-τήριο του λυκείου, κάνοντας πολλούς να νιώθουν άβολα. Η αλήθεια είναι ότι αυτό το

«εφηβικό» χαρακτηριστικό μπορεί να ακολου-θήσει πολλούς άνδρες σε όλη την ενήλικη ζωή τους ή και να εμφανιστεί ξαφνικά απαιτώντας από αυτούς χρόνο, προσοχή και υπακοή στους κανόνες της θεραπευτικής αγωγής.

Η κοινή ακμή και η… ενήλικη Η γνωστή ακμή εμφανίζεται συνήθως την πε-ρίοδο της εφηβείας και μπορεί να διαρκέσει έως και δέκα χρόνια μέχρι να υποχωρήσει. Τη χαρακτηρίζουν τα μαύρα στίγματα, οι κύστεις και τα σπυράκια με πύον. Η ακμή που κάνει την εμφάνισή της μετά τα σαράντα (ροδόχρους ακμή) είναι μια συνήθη δερματοπάθεια του προσώπου, αγνώστου προέλευσης, η οποία μπορεί να παραμείνει «σύντροφος» για όλη την υπόλοιπη ζωή και οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι δεν είναι κληρονομική και δεν αποτελεί απαραίτητα συνέχεια της κοινής ακμής, αφού δεν έχει αιτιολογική συσχέτιση. Η ροδόχρους ακμή βρίσκει πρόσφορο έδαφος στα λιπαρά δέρματα κι αυτή είναι η αιτία που εμφανίζεται περισσότερο στους ενήλικες άνδρες καθώς, λόγω ανδρογόνων, η επιδερμίδα τους είναι πιο λιπαρή.

Μία ενοχλητική νόσος Χαρακτηρίζεται από μόνιμο ερύθημα του προσώπου, σπυράκια με πύον και εμφάνι-

ση βλατίδων (φλεγμονώδεις βλάβες που συνήθως αναπτύσσονται από μικροκύστεις, είναι κόκκινες, σκληρές και συχνά πονάνε). Τα σπυράκια εντοπίζονται κυρίως στο κέντρο του προσώπου, δηλαδή στη μύτη, στα μάγου-λα, στο μέτωπο και στο πηγούνι. ο αριθμός τους δεν είναι μεγαλύτερος από δέκα, με εξαίρεση τις βαρύτερες περιπτώσεις, ενώ οι βλάβες εμφανίζονται πάνω σε λιπαρό δέρμα με ευρυαγγείες, οι οποίες συνήθως υπάρ-χουν πριν από τα σπυράκια. οι επιστήμο-νες, πλέον, κάνουν λόγο για ροδόχλους νόσο και η διάγνωσή της στηρίζεται στην κλινική εικόνα που συνήθως είναι τυπική, χωρίς να χρειάζονται εργαστηριακές εξετάσεις. Είναι σημαντικό η νόσος να διακριθεί από την κοι-νή ακμή, τη θυλακίτιδα από κάποιο μικροβι-ακό αίτιο, την περιστοματική δερματίτιδα και τον ερυθηματώδη λύκο.

Χωρίς ριζική θεραπείαΕίναι πιθανό η ακμή αυτή να μη φύγει ποτέ. ο στόχος των δερματολόγων είναι να την ελέγ-χουν και να την κρατούν σε ύφεση. Αυτό είναι εφικτό μόνο εάν ο ασθενής είναι συνεπής, ακολουθεί τις οδηγίες που του έχουν δοθεί κι επισκέπτεται τακτικά τον γιατρό του. ςτις δύ-σκολες περιπτώσεις ή σε αυτές που ο ασθενής αμελήσει τη θεραπεία και τη δίαιτά του, μπο-ρεί να προκληθεί υπερπλασία του δέρματος της μύτης λόγω της χρόνιας φλεγμονής στους ιστούς στο βάθος της, οδηγώντας στην εμφάνι-ση μιας πάθησης που λέγεται ρινόφυμα (κόκκι-νη χοντρή μύτη).

Ακμή και γκρίζοι

κρόταφοι

Η ακμή εμφανίζεται συνή-θως την περίοδο της εφη-βείας και μπορεί να διαρκέ-σει έως και δέκα χρόνια.

Πώς αντιμετωπίζεταιΑρχικά προτείνεται η αποφυγή επιβαρυντι-κών παραγόντων. Για παράδειγμα, το ξύρισμα μπορεί να μην απειλεί τα σπυράκια, όμως το κόντρα ξύρισμα θα ερεθίσει ακόμη περισσότε-ρο ένα δέρμα με κοκκινίλες γι’ αυτό καλό είναι να αποφεύγεται. ςτη συνέχεια εξετάζεται η κλινική εικόνα του ασθενούς και προτείνεται η κατάλληλη θεραπεία. Έτσι, εάν υπάρχουν φυσαλίδες με πύον, τότε ακολουθείται τοπική αγωγή με ειδικά τζελ πλυσίματος, κρέμες ή λοσιόν με αντιβίωση καθώς και αντηλιακή προ-στασία για ιδιαίτερα λιπαρά δέρματα.

Εάν ο ασθενής εμφανί-ζει ευρυαγγείες, η θε-ραπεία γίνεται με laser ευρυαγγειών. οι συνε-δρίες γίνονται μία φορά κάθε έναν με ενάμιση μήνα και χρειάζονται συνολικά περίπου 6-8

φορές για να υποχωρήσουν οι βλάβες. Αν, όμως, είναι βαρύτερες, τότε χορηγείται αντιβίωση από το στόμα για τουλάχιστον έξι μήνες.Το ρινόφυμα διορθώνεται με τη χρήση laser CO2 (διοξειδίου), το οποίο εξαχνώνει την υπερ-πλασία του ιστού της μύτης και οι συνεδρίες εξαρτώνται από τη βαρύτητα της υπερπλασίας. ςύμφωνα με τους ειδικούς, ένας ασθενής θα πρέπει να αποφεύγει τους παράγοντες που πυροδοτούν τα συμπτώματα της νόσου κατά τη διάρκεια μιας θεραπείας και προτείνουν τη χρήση καλλυντικών για να καλυφθεί, τουλάχι-στον αισθητικά, η ερυθρότητα του προσώπου.

Page 21: invitro magazine

Αντιγήρανση«Οχυρώστε» το στομάχι σας

in•vitro•21Απριλιος 2011

Συνεργάστηκε ο δρ. Στέφανος Ταραζής, γαστρεντερολόγος - ηπατολόγος, διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, H. Registrar Royal Berkshire Hospital Reading, U.K.

Ένα κι ένα για τον πόνο στο στομάχι

φαίνεται ότι είναι για κάποιους η

μαστίχα Χίου. Θεωρείται

ότι είναι χω-νευτική, ενώ

οι ειδικοί μελετούν και τη δράση της σε σχέση με το ελικοβα-κτηρίδιο του

πυλωρού.

Για να φύγει το «βάρος»

Πότε χτυπάει καμπανάκιΥπάρχοΥν σΥμπτώματα που εντάσσο-νται στη νοσολογική οντότητα της «λει-τουργικής δυσπεψίας» (δεν εντοπίζεται οργανική βλάβη κατά τον γαστρεντερολο-γικό έλεγχο) και δεν είναι ανησυχητικά, και συμπτώματα που κρύβουν οργανική βλάβη (γαστρικό έλκος, γαστρικός καρκί-νος, κινητική διαταραχή οισοφάγου κ.τ.λ.), γι’ αυτό χρειάζεται να γνωρίζουμε ποια από αυτά θα πρέπει να μας θορυβήσουν ώστε να ζητήσουμε ιατρική συμβουλή.ςυμπτώματα όπως αίσθημα κορεσμού, πό-νος στο πάνω μέρος της κοιλιάς, σφίξιμο, τάση προς εμετό, φούσκωμα και ρέψιμο, απαντώνται στην καθημερινή πράξη, συ-χνά μετά τα γεύματα και μπορεί να εντα-χθούν σε λειτουργική δυσπεψία (να μην υποκρύπτουν δηλαδή οργανική πάθηση). Αντίθετα, συμπτώματα όπως δυσφαγία, απώλεια βάρους, κράμπες στο στομάχι, νυχτερινός πόνος που μας ξυπνάει εντοπι-σμένος στο επιγάστριο (άνω κοιλία), συχνά υποδηλώνουν οργανική νόσο (γαστρικό έλκος, γαστρικό καρκίνο κ.ά.), απαιτούν επαγρύπνηση και στη συνέχεια ιατρική γνωμάτευση.Γενικά, συμπτωματολογία που επιμένει για χρονικό διάστημα άνω των δύο εβδομάδων θα πρέπει να μας προβληματίζει και να ζητάμε ιατρική συμβουλή. Είναι, εξάλλου, γνωστό ότι τα συμπτώματα δεν αντικατο-πτρίζουν πάντα την πάθηση.

Κόψτε τις κακές συνήθειεςΕπΕιδή οι ΕνοχλήσΕισ στο στομάχι δεν έχουν πάντα κακή αφετηρία, ο περιορισμός των συνηθειών που το επιβαρύνουν θα φέ-ρει γρήγορα αποτελέσματα.Φροντίστε να καταναλώνετε τροφές που διαθέτουν άφθονες φυτικές ίνες και περιο-ρίστε, όσο μπορείτε, τα τυποποιημένα προϊ-όντα που έχουν χημικά πρόσθετα. Υιοθετή-στε μικρά και συχνά γεύματα που ηρεμούν το στομάχι και αποφύγετε τα πολύ καυτερά φαγητά, γιατί το ερεθίζουν.Η καταπολέμηση της παχυσαρκίας και η αποφυγή αναψυκτικών, καφεΐνης και τηγα-νιτών είναι πρωταρχικής σημασίας βήματα για τη διασφάλιση της στομαχικής μας υγείας. Γενικά φροντίστε να μην καταναλώνετε τρόφιμα που ερεθίζουν το δικό σας στομά-χι, ιδιαίτερα τις περιόδους που η ενόχληση είναι σε έξαρση.Η σωστή διατροφή, μαζί με την πρώιμη διάγνωση, αποτελούν τα θεμελιώδη όπλα για τη διασφάλιση ενός γερού και δυνατού στομάχου. Αυτά, σε συνδυασμό με την άμε-ση παρέμβαση της σύγχρονης γαστρεντε-ρολογίας στη θεραπεία των παθήσεων του στομάχου, κάνουν τους ειδικούς να είναι αισιόδοξοι για το μέλλον.

Οσοφός λαός μας, όταν θέλει να χαρακτηρίσει μια δύσκολη περίπτωση, λέει ότι αυτή εί-ναι για γερό στομάχι. Φτιαγ-μένο ή όχι για να αντιμετωπί-

ζει καταστάσεις που απαιτούν αντοχές, το στομάχι μας απειλείται όχι μόνο από πα-θήσεις, αλλά και από τον σύγχρονο τρόπο ζωής, και το μόνο σίγουρο είναι ότι μόνο εάν το προσέχουμε θα το έχουμε γερό.

Τελευταίες εξελίξειςΗ πρόσφατη σχετικά ανακάλυψη του ελι-κοβακτηρίδιου του πυλωρού, που είχε σαν αποτέλεσμα τη μεταβολή της αντίληψης για το πεπτικό έλκος, τα νέα στοιχεία που αφορούν στον καρκίνο του στομάχου, η συ-σχέτιση της διατροφής και των παθήσεων του στομάχου και η συνεισφορά της ενδο-σκόπησης (γαστροσκόπησης) στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία των γαστρεντερικών προβλημάτων, όπως αφαίρεση γαστρικών πολυπόδων, αιμόσταση σε αιμορραγούντα έλκη και λήψη βιοψιών, αποτελούν αισιόδο-ξα μηνύματα για τον ασθενή σχετικά με την

8 στους 10 θα παρουσιάσουν τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους κάποιο γαστρεντερικό σύμπτωμα

αποκατάσταση αλλά και την ποιότητα της ζωής του.

Τι μας… γεμίζει το στομάχι;ςύμφωνα με έρευνες, το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού θα παρουσιάσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του κάποιο σύμπτωμα από τον γα-στρεντερικό σωλήνα. οι γεωγραφικές διαφορές

που παρατηρούνται στις περιοχές του πλανήτη, σε σχέση με τη συχνότητα των παθήσεων του στο-μάχου στους κατοίκους, αποτελούν ισχυρή ένδειξη ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες υπεισέρχο-

νται στην αιτιολογία των παθήσεων αυτών, με τους διαιτητικούς παράγοντες να κατέχουν ση-μαντική θέση. Η κατανάλωση λιπαρών τροφών, οινοπνεύματος, άλατος και συντηρητικών στα τρόφιμα αποτελούν επιβαρυντικούς παράγοντες για ανάπτυξη καρκίνου του στομάχου. Επιπλέον πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες έδειξαν τη σχέση μεταξύ λοίμωξης με το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού και γαστρικού καρκίνου.

Γράφει η Αλέκα Κόγκα

Page 22: invitro magazine

22•in•vitro

Ηealthy tipsΑπριλιος 2011

Για την άνοιξη

gΝα έχετε πάντα μια

κορτιζονούχο κρέμα στην τσάντα σας. Τα τσιμπή-

ματα από τα έντομα αυτή

την εποχή είναι πολύ πιθανά και μπορεί να

δημιουργή-σουν πρό-

βλημα στην υγεία σας, ειδικά αν

είστε αλλερ-γικός.

ood+Καλέστε φίλους και κάντε barbeque party. ο καλός καιρός της εποχής είναι

η καλύτερη αφορμή για παρέα με φίλους, καλό φαγητό και χαρούμενη διάθεση.

+Ξεκινήστε να οργανώνετε τις διακο-πές του καλοκαιριού. Έτσι, θα γλιτώ-

σετε από το άγχος της τελευταίας στιγ-μής, τα περιττά έξοδα και την πιθανότητα να μην βρείτε εισιτήρια ή δωμάτιο στο μέρος και στην τιμή που επιθυμείτε.

+Η άνοιξη είναι η πιο πλούσια εποχή σε φρούτα και λαχανικά. Με το ξεκίνη-

μά της, τα ράφια αρχίζουν να γεμίζουν με αρακά, ραπανάκια και πράσα, ενώ όσο προχωρά ο καιρός κάνουν την εμφάνι-σή τους o μάραθος, τα σπαράγγια, οι αγκινάρες και το σέλινο. λίγο πριν δώσει τη θέση της στο καλοκαίρι, η άνοιξη μας χαρίζει φράουλες, βερίκοκα, δαμάσκηνα και κεράσια. Εκμεταλλευτείτε το για μια πλούσια σε βιταμίνες διατροφή!

+ Προσέξτε τη διατροφή σας. Μπορεί-τε να ξεκινήσετε έγκαιρα ένα ελαφρύ

πρόγραμμα διατροφής, για να χάσετε τα παραπανίσια κιλά που ενδεχομένως πήρατε τον χειμώνα.

+Φροντίστε τα λουλούδια σας. Αυτήν την εποχή θέλουν ιδιαί-τερη φροντίδα και άλλωστε μην ξεχνάτε πως με την κηπου-

ρική κάνετε καλό και στο σώμα σας. Με μία ώρα ενασχόλησης με τα φυτά σας καίτε κατά μέσο όρο 250-350 θερμίδες.

+Αρχίστε σωματική άθλη-ση. Εάν δεν αντέχετε

οικονομικά το γυμναστήριο, είναι η καλύτερη εποχή για να αρχίσετε jogging στο πάρκο της γειτονιάς σας ή ασκήσεις στο μπαλκόνι ή στην αυλή σας. Ο καλός καιρός το επι-βάλλει!

+Βάλτε χρώμα στο σπίτι σας. Δεν υπάρχει καλύ-

τερη εποχή από την άνοι-ξη για να κάνετε μια μικρή ανακαίνιση στον προσωπι-κό σας χώρο, με ζωντανά χρώματα, λουλούδια και τόνους λάμψης που θα φω-τίσουν την καθημερινότητά σας.

+Μπορείτε να εγγράψετε τα παιδιά σας σε μα-θήματα κολύμβησης ενόψει καλοκαιριού ή να

αρχίσετε κι εσείς οι ίδιοι ένα χόμπι. Τα μαθήματα κολύμβησης θα βοηθήσουν τα παιδιά να είναι πιο ασφαλή στα καλοκαιρινά τους μπάνια και στην περίπτωση που κι εσείς θέλετε να ασχοληθείτε με κάποιο άθλημα, θα «ξεσκουριάσετε» από την τεμπελιά του χειμώνα.

+Πίνετε τουλάχι-στον 8 ποτήρια

νερό την ημέρα. Το νερό, όπως όλοι ξέ-ρουμε, κάνει καλό στο δέρμα, στην καρδιά και στους πονοκεφάλους, ενώ ειδικά την άνοιξη και το καλοκαίρι είναι πηγή ενέργειας και μειώνει τον κίνδυνο αφυδάτωσης του ορ-γανισμού.

Page 23: invitro magazine

in•vitro•23Απριλιος 2011

Μην αφή-σετε την

οικονομική κρίση να σας χαλάσει την πιο όμορφη εποχή του χρόνου.

Ανέκαθεν, η άνοιξη συμ-βολίζει την

αναγέννηση, την ψυχική

ανάταση και τη γενναιο-

δωρία.bad

-Μην παραλείπετε να αλλάζετε τα σεντόνια και τα μαξιλάρια σας. Εάν έχουν καιρό να ανανεωθούν,

είναι εστίες μικροβίων και οδηγούν πολλές φορές σε δερματικές αλλεργίες και άλλα προβλήματα υγείας.

-Μην βγείτε στα μαγα-ζιά για τα ανοιξιάτικα

ψώνια σας και ξεχάσετε να γυρίσετε! Σίγουρα οι καινούριες ανοιξιάτικες κολεξιόν είναι δελεαστι-κές, αλλά η υπερκατανά-λωση βλάπτει σοβαρά την τσέπη σας.

-Μην μαζέψετε όλα τα χειμωνι-άτικα ρούχα σας, γιατί ο καιρός

την άνοιξη είναι απρόβλεπτος. Στα «βαριά» ρούχα μπορείτε να το κάνε-τε, αλλά κρατήστε για καλό και για κακό ζακέτες, ελαφριά πουλοβερά-κια και κλειστά παπούτσια.

-Μην ξεχνάτε να έχετε πάντα τη φωτογραφι-

κή μηχανή πάνω σας. Η ομορφιά της άνοιξης πρέ-πει να «αιχμαλωτίζεται» και να κρατιέται για τις άχαρες και κρύες νύχτες του χειμώνα.

-Μην το παρακάνετε με συμπληρώματα διατρο-φής. «Μέτρον άριστον» έλεγαν οι αρχαίοι και

στην προκειμένη περίπτωση η υπερβολική κα-τανάλωση συμπληρωμάτων διατροφής δεν είναι πανάκεια.

-Σταματήστε τις δίαιτες express. Αποδεδειγμέ-να, τέτοιου είδους επιλογές καταστρέφουν τον

μεταβολισμό και κατ’ επέκταση τον οργανισμό, ενώ η ψυχολογία μας πέφτει, καθώς το πιο πιθα-νό είναι να πάρουμε και με το παραπάνω τα κιλά που χάσαμε.

-Οι αρνητικές σκέψεις, η απαισιοδοξία και η μιζέρια δεν ταιριάζουν με τη χαρά της άνοιξης.

Προσπαθήστε να αποβάλετε την κακή ενέργεια και να βλέπετε θετικά την ημέρα σας, κάθε πρωί που ξυπνάτε.

-Εάν το παιδί σας ετοιμάζεται να δώσει εξετάσεις προσπαθήστε να μην του μεταδίδετε την αγωνία

σας, γιατί το αγχώνετε περισσότερο. Το υπερβολικό στρες των εξετάσεων δεν ωφέλησε ποτέ κανέναν.

-Μην αφήνετε τα σκουπί-

δια σας από το πικνίκ ή τους περιπάτους στην εξοχή. Η στοιχειώδης οι-κολογική συνεί-δηση επιβάλλει να αφήνουμε καθαρούς τους ελάχιστους χώ-ρους πρασίνου που διαθέτου-με.

Page 24: invitro magazine

24•in•vitro

Cover StoryΑπριλιος 2011

Σκλήρυνση κατά Πλάκας

Συνεργάστηκαν: Δρ Δημήτρης - Δήμος Μητσικώστας, Νευρολόγος, Διευθυντής Νευρολογικής Κλινικής Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών, Δρ Νικόλαος Φάκας, Νευρολόγος, Διευθυντής Νευρολογικής Κλινικής

401 Γενικού Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αθηνών, Ελένη Τσαχαγέα, Κλινική Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια, Επιστημονική Συνεργάτης του ΓΝΑ «Γ. Γεννηματάς»

Για πολλά χρόνια ο όρος και μόνο Σκλήρυνση κατά Πλάκας αποτε-λούσε ταμπού και ήταν – εσφαλμένα – συνώνυ-

μος με μία ανίατη ή και θανατηφόρα ασθένεια, που συνιστούσε κοινωνικό στίγμα και προκαλούσε τον οίκτο του κοινωνικού περίγυρου. Σήμερα, ευτυ-χώς, η νοοτροπία έχει αλλάξει. Η πλη-ροφόρηση είναι, πλέον, πολύπλευρη. Οι ασθενείς είναι πιο ενημερωμένοι και, ως εκ τούτου, η συνεργασία με τους γιατρούς καλύτερη. Η πάθηση αντιμετωπίζεται πλέον, όπως όλες οι χρόνιες παθήσεις, διαφορετικά, υπό το πρίσμα και των νέων επιστημονι-κών ανακαλύψεων. Τα νέα θεραπευ-τικά σκευάσματα έχουν δώσει ελπίδα και προοπτική στους ασθενείς και η ποιότητα της ζωής τους έχει βελτι-ωθεί σημαντικά. Η προσέγγιση των ασθενών είναι πιο σφαιρική και ολο-κληρωμένη, χάρη και στη βοήθεια άλλων ειδικοτήτων (γιατροί φυσικής ιατρικής αποκατάστασης, ψυχολόγοι, φυσιοθεραπευτές, ειδικευμένοι νο-σηλευτές). Οι περισσότεροι ασθενείς είναι επαγγελματικά και κοινωνικά ενεργοί και διατηρούν τις δραστηρι-ότητές τους. Για πολλούς, η ασθένεια δεν είναι εμπόδιο, αλλά μάθημα ζωής και σε κάποιες περιπτώσεις ευκαιρία για ανάδειξη κρυφών δεξιοτήτων. Σε κάθε περίπτωση, η ασθένεια δεν πρέ-πει να αποτελεί εμπόδιο για μία υγιή οικογενειακή και επαγγελματική ζωή. «Η αισιοδοξία για το μέλλον δεν είναι ανεδαφική, αλλά ρεαλιστική και εδρά-ζεται στη ραγδαία συντελούμενη επι-στημονική πρόοδο» υπογραμμίζουν οι επιστήμονες.

Πολλαπλή Σκλήρυνση: ςαν δακτυλικό αποτύπωμα…

Page 25: invitro magazine

in•vitro•25Απριλιος 2011

Γράφει η Βίκυ Καρατζαφέρη

Περισσότερες πληροφορίες για τη Σκλή-ρυνση κατά Πλάκας στη σελίδα 45

Παρόλο που η ακριβής αιτιολογία δεν είναι γνωστή, η ςκπ (αλλιώς πολλαπλή ςκλήρυν-ση) είναι μια νόσος του κεντρικού νευρικού

συστήματος – του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Όπως συμβαίνει και με άλλες αυτοάνοσες παθήσεις, ο οργανισμός «επιτίθεται» στον εαυτό του αναγνωρίζοντας λανθασμένα τα φυσιολογικά κύτταρα ως «εισβολείς». Τα λεγόμενα T κύτταρα, βασικά στοιχεία του ανοσοποιητι-κού συστήματος, επιτίθενται σε φυσιολογικά κύτταρα. Ειδικότερα στη ςκπ, το ανοσοποιητικό σύστημα του ορ-γανισμού επιτίθεται στη μυελίνη, μια ουσία, η οποία πε-ριβάλλει τους άξονες των νεύρων και είναι υπεύθυνη για την ταχεία αγωγή των νευρικών ερεθισμάτων. Η μυελίνη επιταχύνει την επικοινωνία ανάμεσα στον εγκέφαλο και στα υπόλοιπα μέρη του οργανισμού. Εάν φθαρεί ή κατα-στραφεί, τα «σήματα» του εγκεφάλου επιβραδύνονται ή δεν μεταδίδονται καθόλου. Όταν φθείρεται η μυελίνη προκαλούνται τα συμπτώματα της νόσου, που συνήθως διαφοροποιούνται ανά περίπτωση. Το κακό είναι ότι, με την πάροδο του χρόνου και ύστερα από επαναλαμβανό-μενες υποτροπές, προκαλούνται μόνιμες νευρικές βλά-βες (καταστροφή κυττάρων του εγκεφάλου) και απώλεια της νευρολογικής λειτουργίας. Έως και 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από τη νόσο. ςυχνά πρωτοεμφανίζεται σε ηλικία 20 έως 40 ετών, αλλά κάποιο «ύπουλο» σύμπτωμα έχει εκδηλω-θεί συνήθως νωρίτερα… οι γυναίκες έχουν διπλάσια πι-θανότητα να εκδηλώσουν ςκπ σε σχέση με τους άνδρες ενώ η επίπτωση της πάθησης εμφανίζει γεωγραφικές διακυμάνσεις, με μεγαλύτερη επίπτωση να παρατηρεί-ται στις ψυχρές ζώνες και μικρότερη στα θερμά κλίματα. ςτην Ευρώπη, η συχνότητα εμφάνισης της ςκπ αυξά-νεται σταθερά από τον Νότο προς τον Βορά. Τα τελευ-ταία χρόνια καταγράφεται σταθερά σε όλες τις μελέτες παγκοσμίως μία αύξηση της συχνότητας, που αφορά σχεδόν αποκλειστικά στις γυναίκες. Δεν είναι γνωστό πού οφείλεται. ςτην Ελλάδα η συχνότητα της πάθησης

υπολογίζεται σήμερα σε έναν ασθενή ανά περίπου χίλι-ους κατοίκους.

Πώς γίνεται η διάγνωσηΔεν υπάρχει μια μεμονωμένη εξέταση που να επιβεβαιώ-νει την κλινική διάγνωση της πολλαπλής ςκλήρυνσης. ςε γενικές γραμμές, η διάγνωση γίνεται μέσω της αξιολόγη-σης των συχνών συμπτωμάτων, των ευρημάτων στη μαγνη-τική τομογραφία και άλλων εξετάσεων. ςτόχος των για-τρών είναι να καθορίσουν εάν οι υποτροπές προσβάλλουν περισσότερες από μία περιοχές του κεντρικού νευρικού συστήματος και αν παραμένουν αμετάβλητες με την πάρο-δο του χρόνου. Η διάγνωση της ςκπ βασίζεται στα εξής:

> Επεισόδια νευρολογικών συμπτωμάτων (υποτρο-πές) που θα μπορούσαν να έχουν προκληθεί από την ασθένεια. Αυτές οι υποτροπές θα πρέπει να διαρκούν τουλάχιστον 24 ώρες και να εκδηλώνονται με χρονική διαφορά τουλάχιστον ενός μήνα.

> Η μαγνητική τομογραφία (MRI) του εγκεφάλου και της σπονδυλικής στήλης μπορεί να εντοπίσει εστίες στο κε-ντρικό νευρικό σύστημα εξαιτίας της ςκπ.

> οι εξετάσεις των λεγόμενων προκλητών δυναμικών είναι ένας τρόπος μέτρησης της ηλεκτρικής αντίδρασης του εγκεφάλου σε συγκεκριμένα ερεθίσματα. Αυτές οι εξετάσεις έχουν τη δυνατότητα να ανιχνεύσουν εάν τα «σήματα» επιβραδύνονται εξαιτίας νευρικών βλαβών που οφείλονται στη νόσο. ςήμερα μόνο τα οπτικά προ-κλητά δυναμικά χρησιμοποιούνται.

> Η οσφυϊκή παρακέντηση, επίσης, χρησιμοποιείται στη διάγνωση. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει τη συλλογή εγκεφαλονωτιαίου υγρού (του υγρού που περιβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό) από τη σπονδυλική στήλη, το οποίο αναλύεται ως προς την παρουσία δεικτών για την υποστήριξη της διά-γνωσης και την αξιολόγηση της δραστηριότητας της νόσου.

Υποτροπιάζουσα - διαλείπουσα ΣκΠ (RRMS): Είναι μια μορφή της ασθένει-ας, η οποία εμφανίζει υποτροπές, με επιδείνωση της νευρολογικής λειτουρ-γίας, ακολουθούμενη από περιόδους ύφεσης, όπου ο ασθενής ανακάμπτει πλήρως ή μερικώς. περίπου το 85% των ατόμων με ςκπ έχουν RRMS κατά την αρχική διάγνωση.

Δευτεροπαθώς προϊούσα ΣκΠ (SPMS): Χαρακτηρίζεται από τη σταδι-ακή επιδείνωση της νόσου μεταξύ των υποτροπών. πριν από την εμφάνιση των θεραπειών που τροποποιούν τη νόσο, το 50% των ατόμων RRMS ανέ-πτυσσαν SPMS εντός 15 ετών από την αρχική τους διάγνωση, αλλά αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχουν ακόμη μακρο-πρόθεσμα δεδομένα σχετικά με το εάν η θεραπεία καθυστερεί σημαντικά αυτή τη μετάβαση.

Πρωτοπαθώς προϊούσα ΣκΠ (PPMS): προσβάλλει περίπου το 10% των πασχόντων. Ακολουθεί μια σταθερή πορεία επιδείνωσης της νευρολογικής λειτουργίας από την αρχή. οι ασθενείς με αυτή τη μορφή πολλαπλής ςκλή-ρυνσης δεν εμφανίζουν υποτροπές ή περιόδους ύφεσης και γρήγορα κατα-λήγουν σε μόνιμη αναπηρία.

Καλοήθης ΣκΠ: Είναι ένας τύπος της RRMS, στον οποίο οι υποτροπές είναι σπάνιες και ήπιες. οι υποτροπές που εκδηλώνονται τείνουν να προκαλούν κυρίως αισθητικά συμπτώματα, τα οποία απομακρύνονται χωρίς μακρο-χρόνιες επιπτώσεις.

Ποιοι είναι οι τύποι της ΣκΠ

Τι είναι η ςκπΧρειάζεται θέληση και αποφασιστι-κότητα για να εγκαταλείψει

ο ασθενής παλιούς,

γνώριμους δρόμους και

να προχω-ρήσει σε

νέους. Το να μάθει κάποι-ος να ζει με μια χρόνια

πάθηση δεν σημαίνει

να ζει σαν «άρρωστος», αλλά να προ-

σαρμοστεί δημιουργικά και να υιο-

θετήσει έναν νέο τρόπο

ζωής.

Page 26: invitro magazine

26•in•vitro

Cover StoryΑπριλιος 2011

Σκλήρυνση κατά Πλάκας

Τα συμπτώματα αυτά από μόνα τους δεν χαρακτηρίζουν τη διάγνω-ση της Π.Σ., αφού μπορεί να εμφανιστούν σε σωρεία άλλων νευ-ρολογικών παθήσεων. Η σύνθεση των συμπτωμάτων σε σχέση με τον τρόπο και με τον χρόνο εμφάνισής τους γίνεται από τον έμπειρο γιατρό και μόνο.

Η δεκαετία του 1990 χαρακτηρίζεται από την εισαγωγή στη θεραπεία των ιντερφερονών, ενέσιμων φαρμάκων με ανοσοτροποποιητική δράση, που μεταβάλλουν την εξέλιξη της πά-θησης και έχουν βοηθήσει χιλιάδες ασθενείς παγκοσμίως. Η Ιντερφερόνη Β-1Β είναι η πρώτη αγωγή που πέτυχε να προσφέρει στους πάσχο-ντες με υποτροπιάζουσα μορφή κλινικά σημαντικό όφελος, αναφορικά με την ελάττωση της συχνότητας των υποτροπών. «ςταθμός» στην εξέλιξη του σκευάσμα-τος υπήρξε η ένδειξή του για τη μείωση του κινδύνου εξέλιξης σε κλινικά βέβαιη πολλαπλή ςκλήρυνση, ασθενών με πρώτο επεισόδιο απομυελίνωσης που υποδηλώ-νει π.ς., με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης Benefit.

Ακολούθησε η Νετερφερόνη Β-1Α, ενδο-μυϊκά χορηγούμενη μία φορά την εβδο-μάδα, που για αρκετά χρόνια αποτελούσε τη συχνότερη θεραπεία λόγω των αραιών ενέσεων. Η υποδόρια Ιντερφερόνη β-1α που χορηγεί-ται τρεις φορές την εβδομάδα. Είναι ένα φαρ-μακευτικό σκεύασμα, το οποίο παράγεται με βιοτεχνολογικές μεθόδους και χρησιμοποιεί-ται για την αντιμετώπιση της υποτροπιάζου-σας μορφής της πολλαπλής ςκλήρυνσης. Για τη διευκόλυνση του ασθενούς κυκλοφορεί και ηλεκτρονική συσκευή αυτοχορήγησης της θεραπείας με φυσίγγια πολλαπλών δόσεων. Το φυσίγγιο τοποθετείται στη συσκευή μια φορά εβδομαδιαίως και καλύπτει πλήρως τη θεραπεία για τρεις δόσεις, δηλαδή για ολό-κληρη την εβδομάδα.

Μια άλλη θεραπεία, επίσης υποδόρια, είναι το Glatiramer Acetate. παρ’ ότι χορηγείται καθημερινά, την προτιμούν αρκετοί γιατροί και ασθενείς, επειδή δεν έχει πολλές ανεπι-θύμητες ενέργειες.Πριν από πέντε χρόνια κυκλοφόρησε το Natalizumab, ένα μονοκλωνικό αντίσωμα, που χορηγείται ενδοφλέβια και το οποίο κατάφερε σε μεγάλο βαθμό να καταστεί-λει την ενεργότητα της νόσου και να επι-φέρει μακροχρόνια ύφεση ακόμη και σε ασθενείς με σοβαρή μορφή της πάθησης. Είναι ένα φάρμακο που ούτε καταστρέ-φει ούτε τροποποιεί το ανοσοποιητικό, το εμποδίζει όμως να δράσει εντός του κεντρικού νευρικού συστήματος και να προκαλέσει φλεγμονή. πρόκειται για το πρώτο φάρμακο που, σε ορισμένους ασθε-

νείς, σταμάτησε πλήρως τη δραστηριότητα της νόσου. Σύντομα αναμένεται να κυκλοφορήσει στην Ελλάδα το πρώτο από του στόματος φάρμα-κο, το Fingolimod. Δρα «παγιδεύοντας» τα κύτταρα του ανοσοποιητικού, που θεωρού-νται υπεύθυνα για τη φλεγμονή, μέσα στους λεμφαδένες, και μη επιτρέποντάς τους να δράσουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Η θεραπεία έχει άμεση ωφέλιμη δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα και στις μελέτες φάσης ιιι έχει αποδειχτεί ότι είναι φάρμακο αποτελεσματικό και ασφαλές. Όμως, όπως και το Natalizumab, είναι μόνο για τους ασθε-νείς που δεν απαντούν στη θεραπεία με τις ιντερφερόνες ή γι’ αυτούς στους οποίους η νόσος εμφανίζεται από την αρχή σε πολύ σο-βαρή μορφή.

Θεραπείες: Το παρόν και το μέλλον

ποια είναι τα συμπτώματα Τα συμπτώματα είναι απρόβλεπτα και ποικίλουν από άτομο σε άτομο. Η ςκπ μπορεί να προσβάλει όλες τις λειτουργίες του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένης της κίνησης, της αίσθησης, της όρασης και της ισορροπίας. Κατά την πορεία εξέλιξης της νόσου, ορισμένα συμπτώματα ενδέχεται να είναι προσωρινά ενώ άλλα να έχουν μεγαλύτερη διάρκεια. ςτα συχνά συμπτώματα περιλαμβάνονται τα εξής:

Η κόπωση, που μπορεί να διατα-ράξει σημαντικά την ικανότητα παραγωγικής λειτουργίας του ασθενούς.

Μούδιασμα στο πρόσωπο, στον κορμό και στα άκρα.

Προβλήματα ισορροπίας, που μπορεί να προέρχονται από ζαλάδα ή ίλιγγο.

Η σπαστικότητα μπορεί να εμ-φανιστεί σε διάφορες μορφές, από μια ήπια μυϊκή σύσφιξη έως και επώδυνους, μη ελεγχόμε-νους σπασμούς στα χέρια και στα πόδια. Μπορεί, επίσης, να προκαλέσει πόνους στο κάτω τμήμα της πλάτης, καθώς και σύσφιξη εντός και γύρω από τις αρθρώσεις.

Ο χρόνιος πόνος προσβάλλει περισ-σότερους από τους μισούς ασθενείς.

Η κατάθλιψη είναι συχνή.

Η ακράτεια ούρων προ-σβάλλει περίπου το 80% των ατόμων που πάσχουν.

Η δυσκολία στη βάδιση, που οφείλεται σε μυϊκή αδυναμία και σπαστικότη-τα, είναι ένας από τους συχνότερους περιορισμούς κινητικότητας για τους πάσχοντες από ΣΚΠ.

Σεξουαλικά προβλήματα που σχετίζονται με τη στύση και με τον οργασμό.

Page 27: invitro magazine

in•vitro•27Απριλιος 2011

Το 1994, σε ηλικία 30 χρόνων, είχα τα πρώτα συμπτώματα της ασθένειας. Μου-διάσματα σε χέρια και πόδια και μια μικρή αστάθεια. πήγα στη νευρολογική κλινι-κή του Αιγινήτειου, έκανα εξετάσεις και διέγνωσαν νευρολοίμωξη. Αφού έκανα την κατάλληλη θεραπεία, τα συμπτώματα υποχώρησαν.

Δύο χρόνια μεΤά, διαπίστωνα σταδιακά πως έχανα την ισορροπία μου, όταν έπαιζα ποδόσφαιρο. Θορυβήθηκα, έκανα πάλι εξετάσεις και βρήκαν τα πρώτα συμπτώ-ματα της νόσου. Δεν ήξερα τίποτα για τη ςκλήρυνση κατά πλάκας και αυτό με έκανε να φοβηθώ ακόμα περισσότερο.

με έπιασαν Τα κλάμαΤα όταν έμαθα περί τίνος πρόκειται. Με ηρέμησε ο για-τρός, καθώς μου είπε πως από αυτήν την πάθηση δεν πρόκειται να πεθάνω, όμως η καθημερινότητά μου δεν θα ήταν ποτέ ξανά η ίδια.

Η ψυχολογία Του πάσχονΤοσ παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη ςκλήρυνση κατά πλάκας. ο ασθενής που είναι καλά ψυ-χολογικά, έχει πιο λίγες πιθανότητες για επιδείνωση της υγείας του. Είναι το άλφα και το ωμέγα.

μεΤανιώνω που ως υγιής δεν είχα αντι-ληφθεί τη χαρά της ζωής. ςήμερα περνάω καλά, έχοντας βέβαια κάποια σοβαρά σωματικά προβλήματα. Από το 2004 είμαι σε αναπηρικό καρότσι, αναγκάστηκα να επαναπροσδιορίσω τις ανάγκες μου και δεν έχω αυτονομία. Ό,τι κι αν κάνω, θέλω τη βοήθεια τρίτου. Απλά, προσπαθώ να κάνω την καθημερινότητά μου συμβατή με αυτό που έχω.

Η σκλήρυνσΗ δεν σταματάει τη ζωή. Γνώρισα τη γυναίκα μου και παντρεύτηκα το 2007, ενώ έχω αποκτήσει και μια κόρη. Άλλωστε, πρέπει να βλέπουμε αισιόδοξα το μέλλον. Εγώ ευχαριστώ κάθε μέρα τον Θεό που ζω και ελπίζω να βρεθεί φάρμα-κο για την πάθηση.

ωσ ανάπΗροσ, έχω νιώσει τον ρατσισμό και την αδιαφορία της πολιτείας. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πως σε πολλά σημεία της πόλης οι διαβάσεις είναι κλεισμένες από τα αυτοκίνητα. Η προσβα-σιμότητα και η ευκολία στη μετακίνηση παραμένουν «άπιαστα όνειρα» για τον Έλληνα.

Η πολιΤεία οφείλει να καταλάβει πως το ψυχολογικό κόστος της αποξένωσης και του αποκλεισμού των ασθενών είναι μεγα-λύτερο από το πρακτικό κόστος για τη βελ-τίωση των δημόσιων χώρων. Το βασικό μας παράπονο είναι πως δεν υπάρχει εύκολη πρόσβαση στη φαρμακευτική αγωγή, ενώ παραγκωνίζει τους ασθενείς, καθώς δεν υπάρχει ούτε ψυχολογική ούτε οικονομική βοήθεια.οι κυβερνώντες πρέπει να καταλάβουν ότι δεν απαιτούμε για να ζήσουμε, αλλά είμα-στε ενεργά μέλη της κοινωνίας.

ένιωσα πως πολλοί πάσχοντες κλείνονται στον εαυτό τους. Δεν ζουν με την πάθη-ση, ζουν για την πάθηση, Αυτό με ώθησε να γίνω πρόεδρος της ομοσπονδίας και να δηλώνω συνεχώς πως η ςκλήρυνση δεν μπορεί να σταματήσει τα όνειρά μας, ούτε τη ζωή μας.

ΓιΑννης ΘεοδωρΑκης

Μέσα από την ασθένειά μου έμαθα να χαίρομαι τη ζωή

Πρόεδρος Ομοσπονδίας Ατόμων με Σκλήρυνση κατά Πλάκας

Τα «όπλα» ενάντια στη νόσοΤα τελευταία χρόνια, τα δεδομένα τόσο στη διάγνωση όσο και στη θεραπεία της νόσου έχουν αλλάξει άρδην. Η κατανόηση των πολύ-πλοκων ανοσολογικών μηχανισμών πρόκλη-σης των βλαβών και της φυσικής πορείας της νόσου έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο και έχει συντελέσει στην έγκαιρη διάγνωση και στην ανάπτυξη επαναστατικών θεραπειών. Ει-δικότερα στον τομέα της διάγνωσης, η ευρεία χρήση και η εύκολη πρόσβαση στη διενέργεια της Μαγνητικής Τομογραφίας, η καθιέρωση νέων διαγνωστικών κριτηρίων (κλινικών και εργαστηριακών), που υπόκεινται σε διαρκείς αναθεωρήσεις και βελτιώσεις, έχουν βοη-θήσει στην έγκαιρη διάγνωση, από το πρώτο ακόμη σύμπτωμα της νόσου, ώστε να ξεκινή-σει άμεσα η θεραπεία. ςχετικές επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι η έγκαιρη έναρξη της θεραπείας έχει θεαματικό αποτέλεσμα σε βάθος χρόνου και μπορεί να μεταβάλει την πορεία της νόσου. Όσο για τα νεότερα από το «μέτωπο» της θεραπείας, η πρόοδος είναι αλματώδης, αν αναλογιστεί κανείς ότι μέχρι πριν από είκοσι χρόνια δεν υπήρχε ουσιαστικά καμία δυνατότητα θεραπευτικής παρέμβασης.

Ψυχολογική και Φυσική ΥποστήριξηΗ κακή ψυχολογία μπορεί να έχει ολέθριες επιπτώσεις στην «έκφραση» της ασθένειας, γι’ αυτό και οι ειδικοί συστήνουν στους ασθενείς να αποφεύγουν τις μεγάλες συγκινήσεις. Μια χρόνια πάθηση, όπως αυτή, δημιουργεί ανα-στάτωση, θυμό, φόβο για το μέλλον, ενοχές, έλλειψη αυτοεκτίμησης… ςε ένα εμπιστευτικό περιβάλλον, ο πάσχων ενθαρρύνεται: • Να μιλήσει για τον εαυτό του και για τις δυ-

σκολίες του. • Να διερευνήσει πώς οι προσωπικές του δυ-

σκολίες μπορεί να συνδέονται με τα προβλή-ματα της υγείας του.

• Να διερευνήσει τι σημαίνει για αυτόν να ζει με μια χρόνια ασθένεια και πώς αισθάνεται για τις αλλαγές που έγιναν ή θα γίνουν.

• Να αντιμετωπίσει τον θυμό του, ο οποίος εμποδίζει την αναγνώριση των πραγματικών απολαύσεων και ικανοτήτων του.

• Να ανακαλύψει συναισθήματα χαράς και ικανοποίησης, που έχουν παραμεριστεί από τον θυμό που προκάλεσε η διάγνωση.

• Να επανακτήσει την αυτονομία και την ανε-ξαρτησία του στον βαθμό που αυτό είναι εφικτό και να προβεί στις αλλαγές που θα του επιτρέψουν να γίνει πιο λειτουργικός.

Επιπλέον ο ασθενής έχει ανάγκη από συνεχή φυσική υποστήριξη, αρχικά με συστηματική γυμναστική και αργότερα με φυσιοθεραπεία.Ειδική θεραπεία απαιτείται και για τη σπαστι-κότητα, όπως και για τη λειτουργία της κύστης. Εν κατακλείδι, η θεραπεία της π.ς. είναι πολύ-πλευρη και συχνά απαιτεί μία ολόκληρη θερα-πευτική ομάδα.

Διαγνωστικό «κλειδί»

της νόσου αποτελεί το γεγονός ότι οι βλάβες

εξελίσσονται τόσο στον χώρο του

εγκεφάλου όσο και

στον χρόνο, δηλαδή

βρίσκονται σε περισσό-

τερες από μία θέσεις

και αναπτύσ-σονται σε

περισσότε-ρες από μία

χρονικές περίοδους.

Page 28: invitro magazine

28•IN•VITRO

ΣυνέντευξηΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή Στη Βίκυ Καρατζαφέρη

Απευθύνονται σε εκείνον, ελπίζοντας να αποκτήσουν ένα δικό τους, υγιές µωρό. Πρωτοπόρος στον τοµέα του και πατέρας ο ίδιος τεσσάρων παι-διών, ο κ. Μηνάς Μαστροµηνάς δηλώνει ευτυχής που καταφέρνει να κάνει πραγµατικότητα το όνειρο κάποιων ζευγαριών και µιλά για την εξέλιξη στις µεθόδους υποβοηθούµενης αναπαραγωγής. Επίσης «ξεδιπλώνει» το προφίλ των υποψήφιων γονέων και υποστηρίζει ότι οι Έλληνες της νέας εποχής είναι πολύ ενηµερωµένοι γύρω από αυτά τα θέµατα.

Η υπογονιµότητα δεν είναι πλέον πρόβληµα «πολυτελείας»

ΜΗΝΑΣ ΜΑΣΤΡΟΜΗΝΑΣ Χειρουργός Γυναικολόγος Μαιευτήρας, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστηµίου Αθηνών

Page 29: invitro magazine

Πώς ασχοληθήκατε µε την υποβοηθούµενη αναπαραγωγή; Υπήρξε κάτι που σας ώθησε προς αυτή την κατεύθυνση;Η ενασχόλησή µου µε την υποβοηθού-µενη αναπαραγωγή ήταν εντελώς τυ-χαία. Είχα αποφασίσει να ασχοληθώ µε Χειρουργική, όταν στενό συγγενικό µου πρόσωπο αντιµετώπισε πρόβληµα γονιµό-τητας. Τότε ήµουν νέος γιατρός στο Αγρο-τικό µου, το συγκεκριµένο πρόβληµα µε ευαισθητοποίησε και ασχολήθηκα ψάχνο-ντας τη βιβλιογραφία. Μου έκανε µεγάλη εντύπωση το πόσο λίγο είχε ασχοληθεί η τότε Ιατρική µε το πρόβληµα αυτό. Είναι αλήθεια ότι πριν από 30 χρόνια υπήρχαν άλλα µεγάλα ζητήµατα που αναζητούσαν λύση, όπως οι καρδιοπάθειες, οι µεταµο-σχεύσεις, ο καρκίνος κ.ο.κ.Η υπογονιµότητα, λοιπόν, αντιµετωπιζό-ταν τότε σαν πρόβληµα «πολυτελείας» σε σχέση µε άλλες ιατρικές ανάγκες. Έτσι αποφάσισα να αλλάξω πλεύση και να κάνω Γυναικολογία, που είναι η κατ’ εξο-χήν ειδικότητα για τη διερεύνηση και την αντιµετώπιση της υπογονιµότητας. Η Αγ-γλία αποτέλεσε την πρώτη µου επιλογή, καθώς το πρώτο παιδί της Εξωσωµατικής είχε ήδη γεννηθεί εκεί από το 1978. Μετά το τέλος της ειδικότητάς µου στην Αθή-να απευθύνθηκα στον καθηγητή Robert Winston στο νοσοκοµείο Hammersmith του Λονδίνου. Το κέντρο αυτό ήταν τότε κορυφαίο στη µελέτη και θεραπεία της υπογονιµότητας. Εκεί µετεκπαιδεύτηκα για δύο χρόνια και µου έκανε εντύπωση ο µεγάλος αριθµός Ελλήνων που κατέφευγαν για θεραπεία στο εξωτερικό. Τα ζευγάρια αυτά µου ζήτησαν να κάνω µια αντίστοιχη Μονάδα στην Ελλάδα. Με συνάρπασε η ιδέα και έτσι ζήτησα από τον Άγγλο Εµβρυολό-γο συνεργάτη και φίλο Steve Davies να συνεργαστούµε για τη δηµιουργία ενός µικρού «Hammersmith» στην Αθήνα. Το κέντρο µας είναι ο καρπός αυτής της προ-σπάθειας και συνεργασίας και ιδρύθηκε το 1991, είναι δηλαδή 20 ετών. Στο διάβα αυτών των χρόνων γεννήθηκαν περίπου 25.000 παιδιά σε όλη την Ελλάδα και ήρθαν στη χώρα µας όλες οι καινοτόµες τεχνολογίες της σύγχρονης Εξωσωµατικής Γονιµοποίησης.

Στην Ελλάδα τα ζευγάρια πώς αντιµετω-πίζουν την ιατρική συµβολή σε αυτά τα θέµατα; Παραµένει ταµπού η εξωσωµατική γονιµοποίηση; Πιστεύω ότι οι Έλληνες είναι γενικά πολύ άνετοι και ενηµερωµένοι στις τεχνολογίες αυτές. Το συζητούν ελεύθερα µε το πε-ριβάλλον τους και ενηµερώνονται από το διαδίκτυο – ένα ποσοστό 60% των ζευγα-ριών έχει πρόσβαση και ενηµέρωση από το διαδίκτυο και έρχεται µε πολύ συγκεκριµέ-νες απορίες ή και συστάσεις ακόµη για τη διαδικασία.Εκβαθύνουν και συζητούν µε τον γιατρό τους όλες τις προεκτάσεις της θεραπείας. Σήµερα πλέον δεν είναι ταµπού η υποβο-ηθούµενη αναπαραγωγή. Και αυτό ισχύει για τον µέσο Έλληνα. Δεν θα έλεγα, όµως, το ίδιο για την κατηγορία των ανθρώπων ανώτερης κοινωνικής ή εισοδηµατικής τά-ξης, των λεγόµενων «επωνύµων». Δυστυ-χώς πολλοί αποφεύγουν να κοινοποιηθεί το πρόβληµά τους. Θυµάµαι χαρακτηριστι-κά γνωστή καλλιτέχνιδα, που µε πήρε στο κινητό να µου πει να µην τη χαιρετήσω σε κοσµικό εστιατόριο, που έτυχε να καθόµα-στε σε διπλανά τραπέζια!

Από την Αθήνα ή από την περιφέρεια έρχο-νται συνήθως; Είναι υπερβολικοί σε αυτά που ζητάνε; Περίπου τα µισά ζευγάρια έρχονται από την περιφέρεια. Συνήθως έχουν πραγµατο-ποιήσει κάποια απόπειρα τοπικά. Μπορώ να πω ότι τα ζευγάρια της επαρχίας είναι πιο υποµονετικά και πιο συνεργάσιµα. Το αίτηµα είναι επιτυχία µε την πρώτη, τι άλλο; Υπάρχουν στιγµές υπερβολής λόγω υπερβολικού άγχους ή και απόγνωσης, για ένα, ει δυνατόν, βέβαιο αποτέλεσµα. Σε άλλες περιπτώσεις υπάρχουν υπερβολι-κές προσδοκίες ή και απαιτήσεις… Σε κάθε περίπτωση θεωρώ ότι το πρόβληµα είναι µείζον για τα ζευγάρια και είναι απόλυτα ανθρώπινο να παρατηρούνται σποραδικές υπερβολές.

Ποιες είναι οι µέθοδοι της υποβοηθούµε-νης αναπαραγωγής; Περιγράψτε µας µε λίγα λόγια την κάθε µία.Η πλέον απλή είναι η πρόκληση, φαρµα-κευτικά, ωορρηξίας και αφορά γυναίκες

που έχουν ανωορρηξία, δηλαδή δεν παρά-γουν ωάριο κάθε µήνα ή κάνουν σποραδι-κές ωορρηξίες. Η διαδικασία αυτή µπορεί να ακολουθηθεί από µια άλλη τεχνική, που είναι η λεγόµενη σπερµατέγχυση. Στην περίπτωση αυτή το σπέρµα, αφού υποστεί επεξεργασία στο εργαστήριο, τοποθετεί-ται µε τη βοήθεια καθετήρα στη µήτρα.Η εξωσωµατική γονιµοποίηση είναι η κορυ-φαία τεχνική και αφορά κυρίως σαλπιγ-γικό παράγοντα ή ενδοµητρίωση για τις γυναίκες. Επίσης είναι µονόδροµος για τον ανδρικό παράγοντα. Η τεχνική έχει απλο-ποιηθεί σηµαντικά τα τελευταία χρόνια, διαρκεί 10-12 ηµέρες και έχει ποσοστά επιτυχίας 50% για γυναίκες κάτω των 40 ετών. Το κόστος είναι περίπου 3.000 ευρώ. Στη χώρα µας υπάρχουν 40 κέντρα εξωσω-µατικής γονιµοποίησης, που πραγµατο-ποιούν 15.000 προσπάθειες ετησίως. Υπολογίζεται ότι γεννιούνται περίπου 3.500 παιδιά ετησίως σαν αποτέλεσµα της τεχνικής.

Υπάρχουν κάποια νέα επιστηµονικά δε-δοµένα στον τοµέα της προεµφυτευτικής διάγνωσης;Η προεµφυτευτική διάγνωση σήµερα µπο-ρεί να ανακαλύψει µια µεγάλη γκάµα κλη-ρονοµούµενων νοσηµάτων και επίσης να «διαβάσει» το σύνολο της χρωµοσωµικής δοµής του εµβρύου, πριν από την εµφύ-τευσή του.Αυτό µπορεί να βοηθήσει γυναίκες µεγά-λης αναπαραγωγικής ηλικίας ή γυναίκες µε επαναλαµβανόµενες αποβολές ή αποτυ-χηµένες προσπάθειες εξωσωµατικής, που πιθανόν οφείλονται σε κακή χρωµοσωµια-κή σύσταση των εµβρύων.Στο µέλλον, όταν η τεχνική αυτή απλοποι-ηθεί, πιθανόν να εφαρµόζεται µαζικά, προκειµένου να αυξηθούν σηµαντικά τα ποσοστά επιτυχίας αλλά και να µπορού-µε να περιορίσουµε τον αριθµό των προς εµβρυοµεταφορά εµβρύων, µειώνοντας, έτσι, τις πολύδυµες κυλήσεις. Ο στόχος είναι η τοποθέτηση ενός υγιούς εµβρύου και µόνο!Εδώ και λίγο καιρό εφαρµόζουµε, για πρώ-τη φορά στην Ελλάδα, µία νέα, αξιόπιστη µέθοδο (array-CGH) για την ανάλυση όλων

των χρωµοσωµάτων (46) εντός λίγων ωρών. Η εξέταση αυτή µπορεί να εφαρµοσθεί σε τρία στάδια κατά την εµβρυϊκή ανάπτυξη: (α) στα ωάρια, στα έµβρυα (β) την τρίτη ή (γ) την πέµπτη ηµέρα (βλαστοκύστη) της in vitro ανάπτυξής τους. Η µέθοδος µπο-ρεί να πραγµατοποιηθεί εντός 12 ωρών, ώστε, όταν εφαρµόζεται στα ωάρια ή στα έµβρυα την τρίτη ηµέρα της ανάπτυξής τους, να µπορεί να γίνει η µεταφορά των φυσιολογικών εµβρύων δίχως κατάψυξη. Μέχρι σήµερα ο προεµφυτευτικός έλεγχος διεξαγόταν µε την ανάλυση 9 από τα 23 ζεύγη χρωµοσωµάτων χρησιµοποιώντας την τεχνική FISΗ, η οπόια συνεχίζει να εφαρµόζεται.

Υπάρχουν «παρενέργειες» από τις µεθό-δους υποβοηθούµενης αναπαραγωγής; Η εξωσωµατική σήµερα έχει µια προϊστο-ρία 30 ετών. Έχουν γεννηθεί περισσότερα από 4 εκατοµµύρια παιδιά διεθνώς.Δεν υπάρχουν παρενέργειες εφόσον πραγ-µατοποιείται σε εξειδικευµένα κέντρα από κατάλληλα εκπαιδευµένους επιστήµονες. Τα φάρµακα της εξωσωµατικής είναι απο-λύτως ασφαλή, όπως έχουν αποδείξει όλες οι σχετικές µελέτες.Είναι πολύ σηµαντική η υλικοτεχνική υπο-δοµή και η εµπειρία όλων των εµπλεκο-µένων στη διαδικασία, γιατρών, βιολόγων, γενετιστών, βιοχηµικών κ.ο.κ. Αυτό, όχι µόνο αυξάνει τα ποσοστά επιτυχίας, αλλά εκµηδενίζει και την πλέον ασήµαντη παρε-νέργεια. Παλαιότερα, που τα ποσοστά της εξωσωµατικής ήταν χαµηλά, ήταν σύνηθες να γίνονται πολλές προσπάθειες. Σήµερα, όµως, καθώς η τεχνική έχει ποσοστά επιτυ-χίας της τάξης του 50%, δεν θα πρέπει να γίνονται περισσότερες από 4-5 προσπάθει-ες το πολύ.

Τι βλέπετε να γίνεται στο µέλλον;Η προσπάθεια για το µέλλον είναι να γίνει ακόµη πιο φιλική, απλή και προσβάσιµη σε όλο τον πληθυσµό που έχει ανάγκη. Επίσης να αυξηθούν τα ποσοστά επιτυχίας, µε πα-ράλληλη µείωση των πολύδυµων κυήσεων, που επί του παρόντος φθάνουν το 25%. Αυτό θα επιτευχθεί στο µέλλον, όπως ήδη ανέφερα, µε την εµβρυοµεταφορά ενός µόνο υγιούς εµβρύου.

IN•VITRO•29ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

Τα δύο χρόνια της µετεκπαίδευσής µου στην Αγγλία, µου έκανε

εντύπωση ο µεγάλος αριθµός Ελλήνων που κατέφευγαν για

θεραπεία στο εξωτερικό. Τα ζευγάρια αυτά µου ζήτησαν να κάνω µια

αντίστοιχη Μονάδα στην Ελλάδα. Η ιδέα µε συνάρπασε.

Σήµερα, πλέον, δεν είναι ταµπού η υποβοηθούµενη αναπαραγωγή.

Και αυτό ισχύει για τον µέσο Έλληνα. Δεν θα έλεγα, όµως, το ίδιο

για την κατηγορία των ανθρώπων ανώτερης κοινωνικής

ή εισοδηµατικής τάξης, των λεγόµενων «επωνύµων».

Τα 20 χρόνια λειτουργίας του κέντρου µας γεννήθηκαν περίπου 25.000

παιδιά σε όλη την Ελλάδα και ήρθαν στη χώρα µας όλες οι καινοτόµες

τεχνολογίες της σύγχρονης Εξωσωµατικής Γονιµοποίησης.

Εδώ και λίγο καιρό εφαρµόζουµε, για πρώτη φορά στην Ελλάδα,

µία νέα, αξιόπιστη µέθοδο (array-CGH) για την ανάλυση όλων

των χρωµοσωµάτων (46) εντός δώδεκα ωρών.

Page 30: invitro magazine

30•IN•VITRO

ReviewΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

Oστεοπόρωση

Συνεργάστηκε ο Νίκος Α. Παπαϊωάννου, Αν. Καθηγητής Ορθοπαιδικής, Διευθυντής Εργαστηρίου Έρευνας Μυοσκελετικών Παθήσεων, Ιατρικής Σχολής Πανεπιστηµίου Αθηνών

Γράφει η Βασιλική Μανιάτη

Πριν από µόλις είκοσι χρόνια, η οστεοπόρωση ήταν µια περιορισµένου ενδιαφέροντος πάθηση, που αφορούσε κυρίως τις γυναίκες µετά την εµµηνόπαυση και είχε σαν αποτέλεσµα τη µείωση της οστικής µάζας. Στα χρόνια που πέρασαν έγινε αντιληπτό ότι η οστεοπόρωση είναι µια σοβαρή νόσος µε επίπτωση σε µεγάλο αριθµό ατόµων. Ακόµα και σήµερα, όµως, εξακολουθεί να υπάρχει κόσµος που δεν γνωρίζει τη σοβαρότητα της πάθησης, τις συνέπειες που µπορεί να έχει, τον τρόπο αντιµετώπισης ή ακόµα και τη δυνατότητα πρόληψης.

Τι ισχύειΠρώτα απ’ όλα άλλαξε ο ορισµός της οστεοπόρωσης. Δεν µιλάµε, πλέον, για την πάθηση που µειώνει την οστική µάζα, αλλά για τη νόσο που µειώνει την οστική αντοχή, δίνοντας, έτσι, έµφαση στην επικινδυνότητα της νόσου στο να προκαλέσει κα-τάγµατα. Κάθε χρόνο στη χώρα µας συµβαίνουν περίπου 13.000 κατάγµατα ισχίου, τα οποία, στην πλειονότητά τους, αφο-ρούν άτοµα άνω των 65 ετών και είναι οστεοπορωτικά. Από εκείνους που παθαίνουν κάταγµα ισχίου µόνο το 10% επανέρ-χεται ακριβώς στην κινητικότητα που είχε πριν από το ατύχηµα, ενώ συχνά τα κατάγµατα αυτά οδηγούν στον θάνατο.

Ποιους αφορά, τελικά, η οστεοπόρωσηΠολλοί πιστεύουν ότι η οστεοπόρωση αφορά µόνο τις γυναίκες µετά την εµµηνόπαυση. Η αλήθεια είναι ότι αφορά και γυναίκες πριν από την εµµηνόπαυση αλλά και άνδρες. Ακόµα και παιδιά µπορεί να εµφανίσουν οστεοπόρωση σε ορισµένες παθολογικές καταστάσεις. Επίσης η συνεχής χορήγηση ορισµένων φαρµάκων, όπως η κορτιζόνη, ή διάφορα χρόνια νοσήµατα, όπως η µε-σογειακή αναιµία, προκαλούν τη λεγόµενη δευτεροπαθή οστεοπόρωση. Έτσι, τα άτοµα αυτά, ανεξάρτητα από την ηλικία και το φύλο τους, θα πρέπει να υπολογίζονται σαν οστεοπορωτικά και θα πρέπει να υποβληθούν θεραπεία. Πιθανολογείται ότι µπορεί να υπάρχει µία σύνδεση της οστεοπόρωσης και µε άλλα χρόνια νοσήµατα µε κοινό παρονοµαστή το λεγόµενο οξειδωτικό στρες.

Ο «μύθος» για τα οιστρογόναΕίναι λάθος η οστεοπόρωση να αποδίδεται µόνο στην έλλειψη οιστρογόνων. Η απώλεια της οστικής µάζας ξεκινά, ήδη, µετά τα 35 χρόνια της ηλικίας για να πάρει µια πιο εµφανή µορφή µετά την εµµηνόπαυση. Εξάλλου, η οστεοπόρωση πα-ρατηρείται και σε άντρες της τρίτης ηλικίας και αφορά και µία ειδική κατηγορία ανδρών, στους οποίους, λόγω καρκίνου στον προστάτη, καταστέλλεται η έκκριση των ανδρογόνων ορµονών για θεραπευτικούς λόγους.

Πιστεύουν ότι δεν προλαμβάνεταιΥποστηρίζεται ότι η οστεοπόρωση είναι µια παθολογική κατάσταση που θα εµφανιστεί οπωσδήποτε ύστερα από µια ορισµένη ηλικία και δεν µπορεί να υπάρξει πρόληψη. Παρόλο που η οστεοπόρωση εξαρτάται σε σηµαντικό βαθµό από κληρονοµικά αίτια είναι δυνατόν, µε µέ-τρα που θα πάρουµε σε νεαρή ηλικία, να προλάβουµε τις σοβαρές µελλοντικές επιπτώσεις της πάθησης. Ο κύριος στόχος στην πρόληψη είναι να αποκτήσουµε τη µεγαλύτερη δυνατή κορυφαία οστική πυκνότητα. Να έχουµε, δηλαδή, όσο γίνεται µεγαλύτερα αποθέµατα οστού, ώστε να υπάρχουν περιθώρια απώλειας οστικής µάζας σε µεγαλύτερη ηλικία. Με αυτόν τον τρόπο µειώνεται ο κίνδυνος να πάθουµε ένα οστεοπορωτικό κάταγµα στο µέλλον.

Αλήθειες

για την

Page 31: invitro magazine

IN•VITRO•31ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

Με τη βοήθεια του ήλιουΣτο πλαίσιο της πρόληψης θα ήταν παράλειψη να µην αναφέρουµε ότι το ασβέστιο και η βιταµίνη D είναι απαραίτητα στοιχεία για την υγεία των οστών µας σε όλες τις ηλικίες και σε όλη τη διάρκεια της ζωής µας. Το γάλα, το τυρί και το γιαούρτι δεν πρέπει να λείπουν από το καθηµερινό µας διαιτολόγιο. Καλύτερα να προτιµάµε τις µορφές µε χαµη-

λά λιπαρά και να διαλέγουµε αυτά που είναι εµπλουτισµένα και µε βιταµίνη D. Επίσης θα πρέπει να ξέρουµε πόσο σηµαντικό ρόλο παίζει η βιταµίνη D στην υγεία τόσο των οστών µας όσο και του µυϊκού µας συστήµατος γενικά. Κανονικά θα έπρεπε να καλύπτουµε τις ανάγκες µας σε βιταµίνη D µε τη συστηµατική, αλλά χωρίς υπερβολές, έκθε-σή µας στον ήλιο, όλο τον χρόνο και όχι µόνο το καλοκαίρι. Ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας συνιστά να λιαζόµαστε συχνά για 20 µε 30 λεπτά χωρίς αντηλιακό. Όµως ο τρό-πος ζωής στις µεγάλες πόλεις δεν επιτρέπει να έχουµε σωστή διατροφή και συχνή έκθεση στον ήλιο, γι’ αυτό τα συµπληρώµατα ασβεστίου και βιταµίνης D είναι απαραίτητα και οπωσδήποτε θα πρέπει να συνοδεύουν κάθε θεραπευτική αγωγή της οστεοπόρωσης. Με την έννοια κορυφαία οστική πυκνότητα εννοούµε τη µεγαλύτερη τιµή οστικής

µάζας που θα φθάσει κάποιος στο τέλος της σκελετικής του ανάπτυξης και ωρίµανσης, που ολοκληρώνεται στην ηλικία των 25 - 28 χρόνων.

Ο ρόλος των διαγνωστικών εξετάσεωνΗ διάγνωση της οστεοπόρωσης στηρίζεται στη μέτρηση της οστικής πυκνότητας. Αυτή η εξέταση συνιστάται να γίνεται, για πρώτη φορά, μετά την εμμηνόπαυση.

Έτσι θα μπορεί ο γιατρός να εκτιμήσει ποια είναι η οστική μάζα με το σταμάτημα της περιόδου και να συγκρίνει, από τις επόμενες μετρήσεις που συνήθως γίνονται κάθε ένα με ενάμιση χρόνο, αν υπάρχουν μεταβολές. Από το ιστορικό της κάθε γυναίκας ο γιατρός θα αποφασίσει αν χρειάζονται και άλλες εξετάσεις, για να έχει

μια πιο πλήρη εικόνα, προκειμένου να επιλέξει αν θα πρέπει να αρχίσει η θεραπεία άμεσα και ποια θα πρέπει να είναι αυτή. Με τη μέτρηση της οστικής μάζας, που γίνεται με τα ειδικά μηχανήματα της οστικής πυκνομετρίας, συγκρίνεται η τιμή του εξεταζόμενου με εκείνη ενός υγιούς νεαρού ενήλικα και εκφράζεται αριθμητικά

με ποσοστιαίες μονάδες. Πόσες, δηλαδή, μονάδες πιο κάτω από το φυσιολογικό βρίσκεται ο εξεταζόμενος. Οστεοπενία έχει όποιος εμφανίζει τιμές -1,5 έως -2,5. Οστεοπόρωση όποιος βρίσκεται με τιμές πιο κάτω από το -2,5. Στις περιπτώσεις που οι τιμές είναι χαμηλότερες του -3,5, τότε πρόκειται για βαριά οστεοπόρωση.

Πότε ξεκινά η θεραπείαΗ επιλογή της θεραπευτικής αγωγής, για το πότε πρέπει να ξεκινήσει, µε ποια φάρµακα και για πόσο διάστηµα, είναι κάτι που θα πρέπει να το αποφασίσει ο γιατρός

ανάλογα µε την περίπτωση του κάθε ασθενούς. Υπάρχουν βέβαια γενικοί κανόνες που είναι σκόπιµο να γνωρίζουν και οι ίδιοι οι ασθενείς. Πρέπει οπωσδήποτε να αρχίσουν θεραπεία οι γυναίκες που έχουν τιµές χαµηλότερες του -2,5. Ανεξάρτητα, όµως, από τις τιµές της οστικής µέτρησης η ανάγκη για θερα-πεία γίνεται επιτακτική αν έχει, ήδη, γίνει κάποιο κάταγµα. Είναι λαθεµένη η άποψη ότι όσοι έχουν οστεοπενία δεν χρειάζεται να πάρουν φάρµακα. Οι στατιστικές έχουν

δείξει ότι συµβαίνουν κατάγµατα σε µεγάλη συχνότητα και σε οστεοπενικούς ασθενείς. Επειδή, λοιπόν, ο θεραπευτικός στόχος είναι η πρόληψη του καταγµατικού κιν-δύνου, η έναρξη και η επιλογή της θεραπείας καθορίζεται όχι µόνο από τις τιµές της οστικής µάζας, αλλά και από τη συνύπαρξη και άλλων παραγόντων κινδύνου.

Αντιοστεοπορωτικά φάρμακαΣήµερα υπάρχουν αρκετά φάρµακα για την αντιµετώπιση της οστεοπόρωσης. Μια κατηγορία αυτών των φαρµάκων µειώνει την οστική απώλεια,

ενώ µια άλλη ενισχύει την οστική παραγωγή. Η καλσιτονίνη και τα διφωσφονικά ανήκουν στην πρώτη κατηγορία, ενώ η παραθορµόνη στη δεύτερη. Υπάρχει, επίσης, το ρανελικό στρόντιο, το οποίο έχει µεικτή δράση, και τελευταία κυκλοφόρησε και ένα νέο φάρµακό που λέγεται, ντενοσουµάµπη, που ανήκει και αυτό στην πρώτη κατηγορία και µειώνει την οστική απώλεια. Η επιλογή του φαρµάκου γίνεται µε βάση το ιστορικό, την ηλικία και τη

βαρύτητα της πάθησης. Η χορήγηση αυτών των φαρµάκων µπορεί να γίνει µε πολλούς τρόπους. Μερικά χορηγούνται από το στόµα, είτε κάθε ηµέρα είτε κάθε εβδοµάδα, ενώ άλλα µε ενδοφλέβια ή υποδόρια ένεση. Ο τρόπος χορήγησης συνεκτιµάται από τον γιατρό ώστε να εξασφαλίζεται η καλύ-

τερη δυνατή συµµόρφωση του ασθενούς στη µακροχρόνια λήψη αυτών των φαρµάκων.

Στα προληπτικά µέτρα περιλαµβάνονται η σωστή διατροφή, µε έµφαση στα γαλακτοκοµικά (είναι η κύρια πηγή του απαραίτητου για τον οργανισµό ασβεστίου), η συνεχής, καθηµερινή, αν είναι δυνατόν, σωµατική άσκηση και η αποφυγή αλκοόλ

και καπνίσµατος.

και ψέματα

οστεοπόρωση

Για περισσότερες πληροφορίες για την οστεοπόρωση στη σελ. 45

Page 32: invitro magazine

32•IN•VITRO

ΑποστολήΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

Βαλένθια - Ισπανία

Νέες μελέτες για την οστεοπόρωση

Τα περιστατικά οστεοπόρωσης συνεχώς αυξάνονται. Πρόσφατα, µάλιστα, ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας (ΠΟΥ) αναγνώρισε την οστεοπόρωση, συχνά αναφε-ρόµενη και ως «σιωπηλή επιδηµία», ως ένα πρόβλη-µα υγείας υψίστης σηµασίας, µαζί µε άλλες µείζονες,

µη µεταδοτικές παθήσεις. Η οστεοπόρωση συνιστά ένα συνεχώς εντεινόµενο παγκόσµιο πρόβληµα, άµεσα σχετιζόµενο µε την αύ-

ξηση και τη γήρανση του πληθυσµού. Όπως ανακοινώθηκε στο πλαίσιο του συνεδρίου, υπολογίζεται ότι το 30% του συνόλου των µετεµµηνοπαυσιακών γυναικών στην Ευρώπη πάσχει από οστεοπόρωση και περισσότερο από το 40% αυτών θα υποστεί οστεοπορωτικά κατάγµατα κατά τη διάρκεια της ζωής του. Εξάλλου τα οστεοπορωτικά κατάγµατα αποτελούν σηµαντική οικονοµική επιβάρυνση για τους ασθενείς και για τις υπηρεσί-ες υγείας. Όπως τόνισε ο καθηγητής Nick Freemantle από το Πανεπιστήµιο του Birmingham στη Μεγάλη Βρετανία: «Το συ-νολικό άµεσο ιατρικό κόστος της οστεοπόρωσης στην Ευρώπη

έχει υπολογιστεί σε περισσότερα από 36 δισεκατοµµύρια ευρώ ετησίως και αναµένεται να αυξηθεί σε 76,7 δισεκατοµµύ-

ρια ευρώ έως το 2050, καθώς γηράσκει ο πληθυσµός». Οι ειδικοί συνιστούν σωστή διατροφή, ασκήσεις ενδυνάµωσης

µε βάρη και, βέβαια, κατάλληλη φαρµακευτική αγωγή, ώστε να επιβραδυνθεί η οστική απώλεια και να µειωθεί ο κίνδυνος καταγ-

µάτων.

Οι συστάσεις των ειδικώνΤα αποτελέσµατα δύο σηµαντικών µελετών για τη σταδιακή αύξηση

της οστικής πυκνότητας ανακοινώθηκαν στο συνέδριο. Πρόκειται για τη µελέτη FREEDOM καθώς και για τη µελέτη DAPS, οι οποίες έδειξαν

ότι η χορήγηση της δραστικής ουσίας denosumab αυξάνει σταδιακά την οστική πυκνότητα (που αποτελεί έναν σηµαντικό δείκτη οστικής ισχύoς)

στην οσφυϊκή µοίρα της σπονδυλικής στήλης και στο ολικό ισχίο και επι-πλέον βελτιώνει τη συµµόρφωση των ασθενών στη θεραπεία σε σύγκριση

µε τη χορήγηση άλλων σκευασµάτων. Ειδικότερα, επιτεύχθηκε αύξηση 13,7% της οστικής πυκνότητας στην οσφυϊκή µοίρα της σπονδυλικής

στήλης και αύξηση 7% της οστικής πυκνότητας ολικού ισχίου. Σχετικά µε την προσκόλληση στη θεραπεία, αυτή µετρήθη-

κε για δύο χρόνια και οι ερευνητές θέλησαν να διαπιστώ-σουν τη συµµόρφωση των ασθενών. Δηλαδή το πόσο καλά οι ασθενείς ακολουθούν τις οδηγίες λήψης φαρ-µάκου, αλλά και για πόσο χρονικό διάστηµα εξακολου-θούν να λαµβάνουν την ίδια θεραπεία. Τα αποτελέ-σµατα ήταν και εδώ εντυπωσιακά. Η δραστική ουσία denosumab έχει έναν µοναδικό µηχανισµό δράσης. Είναι η πρώτη και µοναδική εγκεκριµένη θεραπεία που στοχεύει ειδικά στον RANK Ligand, έναν απαραί-τητο ρυθµιστή των οστεοκλαστών (των κυττάρων που αποδοµούν το οστό).Το denosumab αποτελεί µία σηµαντική εναλλακτική θεραπευτική επιλογή σε σχέση µε τις υπάρχουσες θεραπείες για τις ασθενείς µε µετεµµηνοπαυσιακή οστεοπόρωση, οι οποίες αντιµετωπίζουν αυξηµέ-νο κίνδυνο καταγµάτων, καθώς µειώνει τον κίνδυνο κατάγµατος µέσω ενός εύχρηστου δοσολογικού σχήµατος, χορηγούµενου µε υποδόρια ένεση κάθε έξι µήνες.«Παρά τη διαθεσιµότητα αρκετών θεραπευτικών επιλογών, πολλές γυναίκες µε λεγόµενη µετεµµηνο-παυσιακή οστεοπόρωση δεν λαµβάνουν τα φάρµακά τους, όπως τους έχει υποδειχθεί από τον θεράποντα γιατρό τους και συνεπώς κινδυνεύουν να εµφανίσουν κατάγµατα» σηµείωσε ο Βρετανός καθηγητής Nick Freemantle. «Το denosumab αποτελεί µία σηµαντική θεραπευτική επιλογή για ασθενείς, όχι µόνο λόγω της αποτελεσµατικότητας και της ασφάλειάς του, αλλά και επειδή, όπως δείχνουν αυτές οι µελέτες, αυξά-νονται οι πιθανότητες οι γυναίκες να συνεχίσουν τη θεραπεία αυτή σε σύγκριση µε άλλες».

Αισιόδοξα νέα για 1,5 εκατοµµύριο γυναίκες στην Ελλάδα και 200 εκατοµµύρια γυναίκες σε όλο τον κόσµο, που πάσχουν από οστεοπόρωση, ανακοινώθηκαν στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για την Οστεοπόρωση και την Οστεοαρθρίτιδα (ECCEO11-IOF) που έγινε στη Βαλένθια της Ισπανίας. Το συνέδριο αυτό θεωρείται ιδιαίτερα σηµαντικό και προσελκύει ειδικούς από όλο τον κόσµο – φέτος σηµειώθηκαν περίπου 4.000 διεθνείς συµµετοχές.

Page 33: invitro magazine

Χάπι news

Ελπίδες για τον προχωρημένο καρκίνο του προστάτηΜε την καμπαζιταξέλη, έναν

αντινεοπλασματικό παράγοντα που δρα διαταράσσοντας την ισορροπία των μικροσωληνίσκων στα κύτταρα, οι επιστήμο-νες πιστεύουν ότι θα χτυπήσουν τον μετα-στατικό ορμονοάντοχο καρκίνο του προστάτη (mHRPC). Η καμπαζιταξέλη, σε συνδυασμό με πρεδνιζόνη/πρεδνιζολόνη, προορίζεται για ασθενείς που είχαν λάβει θεραπευτική αγωγή με δοσεταξέλη. Είναι ο πρώτος εγκεκριμέ-νος παράγοντας που παρατείνει σημαντικά τη συνολική επιβίωση ασθενών με mHRPC, στους οποίους παρατηρήθηκε εξέλιξη της νόσου κατά τη διάρκεια ή μετά την ολοκλήρωση θε-ραπείας με δοσεταξέλη.

Το 2012 δοκιμή εμβολίου για τον HIVΣτη φάση των κλινικών δοκιμών θα

μπει το 2012 εμβόλιο που μπορεί να «χτυπήσει» το AIDS, καθώς στοχεύει να αντα-ποκρίνεται στις γρήγορες μεταλλάξεις του ιού και να προσαρμόζεται σε αυτές. Μέχρι τώρα τα εμβόλια ενεργοποιούν το ανοσο-ποιητικό σύστημα ώστε να αναγνωρίζει συγκεκριμένα φυσικά παραγόμενα από τις πρωτεΐνες του ιού αμινοξέα. Το ελπιδοφό-ρο εμβόλιο αποτελείται από πολλές ομάδες συνθετικών, παραγόμενων σε υπολογιστή αλληλουχιών πρωτεϊνών. Έτσι, το ανοσοποιητι-κό σύστημα ενεργοποιείται ώστε να ανταποκρί-νεται σε πολλές και διαφορετικές μεταλλάξεις του HIV.

Η εντεκαβίνη κατά της χρόνιας ηπατίτιδας B Η εντεκαβίνη, ένα ισχυρό αντιιικό,

που έχει ήδη εγκριθεί για ασθε-νείς με χρόνια ηπατίτιδα Β με αντιρροπούμενη (ισορροπημένη) ηπατική νόσο, εγκρίθηκε και για την αντιμετώπιση της χρόνιας ηπατίτιδας B (ΧHB) σε ενήλικες ασθενείς με ενδείξεις μη-αντιρροπούμενης ηπατικής νόσου (ανεπάρκεια του ήπατος να διατηρήσει επαρκή λειτουργία. Οδηγεί σε κίρρωση, η οποία προκαλείται από χρόνια ηπατική φλεγμονή και αντιπροσωπεύει το τελικό στάδιο της ηπατίτιδας).Σήμερα, ο χρό-νος επιβίωσης σε μη-αντιρροπούμενους ασθε-νείς είναι δύο έως τρία έτη, με μόνο το 28% των ασθενών να επιβιώνουν για περισσότερα από πέντε έτη.

Ένα ρινικό σπρέι ίσως αντικα-ταστήσει το

ενέσιμο εμβόλιο της γρίπης.

Συνδυάζει το περιεχόμενο των παραδοσιακών

εμβολίων με μια φυσική ανοσο-ποιητική ουσία,

την ιντερλευκίνη-12. Ο ψεκασμός του αυξάνει την

αντίσταση των ρι-νικών κοιλοτήτων

στις μολύνσεις και προστατεύει από διάφορους μικροοργανι-

σμούς και πιθανή πανδημία.

Η ψωρίαση είναι μια πάθηση με κοινωνικό αντίκτυπο, καθώς πολλοί λανθασμένα θεω-ρούν ότι είναι μεταδοτική, απομονώνοντας τους ασθενείς, οι οποίοι έχουν συχνά χαμη-λή αυτοεκτίμηση κι εκδηλώνουν κατάθλιψη. Η αλήθεια όμως είναι ότι πρόκειται για μια χρόνια φλεγμονώδη δερματοπάθεια που πλήττει περίπου το 2% του πληθυσμού. Ένα νέο gel φιλοδοξεί να την αντιμετωπίσει και να βελτιώσει την καθημερινότητα των ασθενών, καθώς οι μέχρι τώρα θεραπείες μυρίζουν, αφήνουν λεκέδες κι απαιτούν ενα-σχόληση για μεγάλα διαστήματα. Το gel είναι ένας συνδυασμός δυο ουσιών, της καλσιπο-τριόλης και της βηταμεθαζόνης. Έχει μαλα-

κτικές ιδιότητες, δεν περιέχει αλκοόλ, δεν ερεθίζει το δέρμα, δεν αφήνει λιπαρότητα και ίχνη στα ρούχα, απορροφάται εύκολα και εφαρμόζεται μία φορά την ημέρα.«Είναι σημαντικό να βρούμε την κατάλλη-λη θεραπεία στην κατάλληλη μορφή για τον κάθε ασθενή», είπε ο αν. καθηγητής δερμα-τολογίας και πρόεδρος της δερματολογικής εταιρείας Δημήτρης Ρηγόπουλος. «Το gel αποδείχθηκε ότι αντιμετωπίζει πολύ καλά τα συμπτώματα της νόσου, δηλαδή το ερύθημα, την απολέπιση και το πάχος της πλάκας. Είναι όμως εξίσου σημαντικό για εμάς να βλέπουμε ότι μία θεραπεία είναι και ευχάριστη στη χρήση».

Gel για τη θεραπεία της ψωρίασης

Νέα δεδομένα για την κολίτιδαΑσθενείς με μέτρια έως σοβαρή ελκώδη κο-λίτιδα είναι πιθανό να επιτύχουν ύφεση με θεραπεία με ινφλιξιμάμπη σε συνδυασμό με αζαθειοπρίνη συγκριτικά με όσους έλαβαν μία από τις δύο θεραπείες ως μονοθεραπεία. Η ινφλιξιμάμπη είναι ένα μονοκλωνικό αντί-σωμα που στοχεύει στον παράγοντα νέκρω-σης όγκων-άλφα (TNF-α) που σχετίζονται και με τη νόσο του Crohn, τη ρευματοειδή αρθρί-τιδα, την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα και την ψωριασική αρθρίτιδα.Οι περισσότεροι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε θεραπεία βα-σισμένη στην ινφλιξιμάμπη πέτυχαν κλινική ανταπόκριση και επούλωση του βλεννογόνου συγκριτικά με εκείνους που έλαβαν μονοθε-ραπεία με αζαθειοπρίνη.

Επίθεμα κατά του πόνουΑνακούφιση από τον χρόνιο νευροπαθητικό πόνο υπόσχεται ένα καινοτόμο επίθεμα για δερματολογική χρήση.Εφαρμόζεται μια φορά από εξειδικευμέ-νο ιατρό για 30 - 60 λεπτά, μετά αφαι-ρείται και η αναλγητική του δράση κρατά τρεις μήνες. Περιέχει υψηλή συγκέντρω-ση καψαϊκίνης, ουσίας που βρίσκεται στις κόκκινες πιπεριές κι έχει ήδη εγκριθεί για τη θεραπεία περιπτώσεων περιφερικού νευροπαθητικού πόνου, όπως η νευραλ-γία λόγω AIDS και η χημειοθεραπεία. Ο νευροπαθητικός πόνος αποτελεί συνέ-πεια βλάβης των νεύρων, προκαλείται από διάφορες παθήσεις, τραυματισμούς ή φάρμακα και ταλαιπωρεί αφάνταστα τους πάσχοντες, που νιώθουν έντονο άλγος και συμπτώματα όπως «βελόνιασμα» και αιφ-νίδιο πόνο.

Γράφει η Αλέκα Κόγκα

Γνωρίζεις ότι... in•vitro•33ΑΠΡιλιΟΣ 2011

Νέα φάρμακα

Page 34: invitro magazine

34•in•vitro Απριλιος 2011

ΡεπορτάζΡαδιενέργεια

Συνεργάστηκαν οι: Δρ Τσαπάκη Βιργινία, Ακτινοφυσικός, Κωνσταντοπούλειο Γενικό Νοσοκομείο Νέας Ιωνίας, Γενική Γραμματέας Ένωσης Ακτινοφυσικών Ελλάδος, Επιτροπή Δημοσίων Σχέσεων Ευρωπαϊκής

Ομοσπονδίας Ακτινοφυσικών, Επιστημονική Συνεργάτις του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, και Δρ Χρήστος Χουσιάδας, Πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας

Γράφει η Αλέκα Κόγκα

Η αόρατη απειλήΓια τον σεισμό της Ιαπωνίας και τα όσα άφησε στο πέρασμά του έχουν γραφτεί πολλά κι έχουν ειπωθεί ακόμα περισσότερα. Οι

περιβαλλοντικές και όχι μόνο συνέπειες που προέκυψαν από το ατύχημα στους αντιδραστήρες του εργοστασίου της Φουκουσίμα θορύβησαν την επιστημονική κοινότητα και έφεραν όλους μας αντιμέτωπους με μια πραγματικότητα: Ότι δεν γνωρίζουμε τελικά πόσο και πώς απειλούμαστε από τη ραδιενέργεια... Κατά τη διάρκεια της ζωής μας δεχόμαστε ακτινοβολία από φυσικές και από

τεχνητές πηγές. Η ακτινοβολία αυτή χωρίζεται σε φυσική και σε τεχνητή ανάλογα με το από πού προέρχεται.

Τη λαμβάνουμε από τα συστατικά του φλοιού της γης και από τη λεγόμενη κο-σμική ακτινοβολία. Το έδαφος, το νερό και ο αέρας, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν και φυσικά ραδιενεργά στοιχεία, ενώ η επιφάνεια της γης προσβάλλεται συνεχώς και από την κοσμική ακτινοβολία από τον ήλιο και το διάστημα γενικά. Το κυριότερο φυσικό ραδιενεργό στοιχείο από άποψη ραδιολογικών επιπτώσεων στον άνθρωπο

είναι το φυσικό ραδιενεργό αέριο ραδό-νιο, που προέρχεται από το ουράνιο, το οποίο υπάρχει στο έδαφος και στα πετρώ-ματα της γης. Το ραδόνιο εισέρχεται στον ανθρώπινο οργανισμό με την αναπνοή και θεωρείται ισχυρός καρκινογόνος παράγο-ντας, λόγω των επιπτώσεών του στη δη-μόσια υγεία – κατατάσσεται στην κορυφή της αντίστοιχης κατηγορίας, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας

Τεχνητή είναι η ακτινοβολία που χρησι-μοποιείται στην ιατρική, στην έρευνα στη βιομηχανία, στην παραγωγή ενέργειας, στην εκπαίδευση κ.α. Σε αυτή συγκατα-λέγεται βέβαια και το ποσό που λαμβά-νουμε από τις πυρηνικές δοκιμές και τα πυρηνικά ατυχήματα, όπως αυτό στον αντιδραστήρα του Τσερνόμπιλ και το ατύ-χημα στους αντιδραστήρες της Φουκου-σίμα.

Φυσική και τεχνητή ακτινοβολία

Page 35: invitro magazine

in•vitro•35Απριλιος 2011

Μετά το πυρηνικό ατύχημα

στην Ιαπωνία αποφασί-

στηκε στην Ευρώπη,

σε επίπεδο Συμβουλίου Κορυφής, να υποβληθούν οι πυρηνικοί σταθμοί σε δοκιμασίες

αντοχής (stress

tests), συ-μπεριλαμβα-νομένων των μονάδων που λειτουργούν ή είναι υπό σχεδιασμό

σε γειτονικές χώρες.

Χωρίζονται σε άμεσες ή μακροπρόθεσμες, ανά-λογα με το ποσό και το είδος της ακτινοβολίας που λαμβάνεται. Όταν είναι μεγάλο, τότε υπάρ-χει πιθανότητα να καταστραφούν άμεσα κύττα-ρα του οργανισμού ή και όργανα. Ανάλογα με το μέγεθος της δόσης της ακτινοβολίας μπορεί να παρουσιαστεί ερυθρότητα ή έγκαυμα στο δέρμα, ναυτίες, εμετοί ή ακόμα και θάνατος σε πολύ υψηλές δόσεις. Τέτοιες δόσεις μπορούν να εμφανιστούν μόνον σε κάποιο μεγάλο πυ-ρηνικό ατύχημα. Για χαμηλότερες δόσεις, που δεν έχουν την ικανότητα να προκαλέσουν άμε-σα αποτελέσματα, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος μελλοντικής εμφάνισης καρκίνου ή βλάβης στο γενετικό υλικό των κυττάρων, που είναι πολύ σημαντικές, διότι συνδέονται με τη μεταβίβαση κληρονομικών ανωμαλιών στους απογόνους. Μονάδα μέτρησης της δόσης είναι το Sievert (Sv), το mSv (ένα χιλιοστό του Sv) ή το μSv που είναι το ένα εκατομμυριοστό του Sv. Το συνο-λικό ποσό της ακτινοβολίας που λαμβάνουμε στην Ελλάδα κάθε χρόνο είναι περίπου 2,7mSv. Από αυτά τα 0,31 mSv είναι από την τεχνητή ακτινοβολία και 2,4 mSv από το φυσικό περι-βάλλον. Για μέτρο σύγκρισης να αναφέρουμε

Η ραδιενέργεια στη γειτονιά μαςΗ ΕυρώπΗ, λόγω της απόστασης από την ιαπωνία, δεν απειλείται από τις εκλύσεις ραδιενέργειας που έχουν σημειωθεί μέχρι στιγμής στην ατμόσφαιρα. Αν και αέριες μάζες με πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις ραδι-ενεργών στοιχείων έχουν φθάσει μέχρι εδώ, τα αποτελέσματα των μετρήσεων που έχουν διενεργηθεί στις ευρωπαϊκές χώρες δεν προκαλούν καμία ανησυχία και δεν έχουν την παραμικρή ραδιολογική επίπτωση στον πληθυσμό ή στο περιβάλλον. ςε κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης λειτουργούν περισσότε-ροι από 100 αντιδραστήρες, σε χώρες όπως είναι η Γαλλία, η Γερμανία, η Βουλγαρία, η Φινλανδία, η Βουλγαρία, το Βέλγιο, το Ηνω-μένο Βασίλειο κ.α.

Τι συμβαίνει στην ΕλλάδαΗ Ελλάδα διαθέτει τεχνογνωσία, έχει εξειδι-κευμένο επιστημονικό προσωπικό και είναι προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει πιθανά ρα-διολογικά ή πυρηνικά συμβάντα. Τα επίπεδα ραδιενέργειας στη χώρα παρακολουθούνται συνεχώς από την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ) και από το Δίκτυο των ςυνερ-γαζόμενων Εργαστηρίων. ςυγκεκριμένα, ο έλεγχος ραδιενέργειας περιβάλλοντος στην Ελλάδα πραγματοποιείται μέσω του αυτόμα-του τηλεμετρικού συστήματος για την επό-πτευση της ραδιενέργειας περιβάλλοντος της ΕΕΑΕ – σε ολόκληρη τη χώρα υπάρχουν 24 σταθμοί μέτρησης διασπαρμένοι στην επικρά-τεια και 3 σταθμοί μέτρησης αεροζόλ – και υποστηρίζεται από εργαστηριακές μετρήσεις με τη συμβολή και συνεργασία του Δικτύου ςυνεργαζόμενων Εργαστηρίων, μεταξύ των οποίων είναι το Εργαστήριο ραδιενέργειας περιβάλλοντος του Ε.Κ.Ε.Φ.Ε. «Δημόκριτος», το Εργαστήριο του Τομέα πυρηνικής Τεχνολο-γίας στο Εθνικό Μετσόβιο πολυτεχνείο, το Ερ-γαστήριο πυρηνικής Τεχνολογίας και το Εργα-στήριο Ατομικής και πυρηνικής Φυσικής στο Αριστοτέλειο πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Εργαστήριο ιατρικής Φυσικής στο πανεπιστή-μιο ιωαννίνων κ.ά.Η χώρα μας συμμετέχει, επίσης, στους ευρω-παϊκούς μηχανισμούς έγκαιρης ειδοποίησης και πληροφόρησης για πυρηνικά και ραδιο-λογικά περιστατικά και διοργανώνει σε τα-κτά χρονικά διαστήματα ασκήσεις ετοιμότη-τας, στο πλαίσιο του παραρτήματος «ρ» του σχεδίου Ξενοκράτης, με τίτλο «Αντιμετώπιση κατάστασης έκτακτης ανάγκης από σημα-ντική και εκτεταμένη ραδιενεργό ρύπανση λόγω διαρροής ραδιενέργειας από ατυχήμα-τα εντός και εκτός Ελλάδος».Η τήρηση των κανόνων ασφαλείας στους πυρηνικούς σταθμούς είναι αρμοδιότητα των εθνικών αρχών πυρηνικής ασφάλειας. λει-τουργούν, ωστόσο, σε ευρωπαϊκό επίπεδο και όργανα που συμβάλλουν στην εναρμό-νιση των πρακτικών ασφαλείας μεταξύ των κρατών - μελών, όπως είναι το European Nuclear Safety Regulators Group (ENSREG), στο οποίο συμμετέχει και η Ελλάδα.

ότι η δόση που παίρνει κάποιος από μία τυπική ακτινογραφία θώρακος είναι περίπου 0,,02 mSv. ο άνθρωπος μπορεί να λάβει ακτινοβολία μέσω εξωτερικής έκθεσης είτε ολόκληρου του σώ-ματος είτε μέρους αυτού ή μέσω εσωτερικής έκθεσης που συνήθως οφείλεται σε ρύπανση με ραδιενεργά υλικά, που μπήκαν στο σώμα με την αναπνοή ή από κάποια ανοικτή πληγή. ςτο χειρότερο σενάριο, όπου κάποιος εκτέθηκε σε υψηλή ολόσωμη έκθεση, μπορεί να εμφανί-σει συμπτώματα όπως ναυτία, έμετο, κόπωση και πιθανώς πυρετό και διάρροια. Αυτό ακολου-θείται πιθανά από λοιμώξεις, αιμορραγικά και γαστρεντερικά συμπτώματα. Εάν η έκθεση δεν είναι ολόσωμη αλλά τοπική, τότε μπορεί να εμ-φανίσει ερύθημα, οίδημα, ξηρά και υγρή απο-λέπιση, φλύκταινες, πόνο, νέκρωση, γάγγραινα ή πτώση των τριχών. οι τοπικές δερματικές κα-κώσεις εξελίσσονται αργά – συνήθως μέσα σε εβδομάδες έως και μήνες –, μπορεί να γίνουν πολύ οδυνηρές και είναι δύσκολο να αντιμετω-πιστούν με τις συνήθεις θεραπευτικές αγωγές. Η εσωτερική ρύπανση με ραδιενεργές ουσίες δεν προκαλεί συνήθως πρώιμα συμπτώματα.

Επιπτώσεις στον άνθρωπο

προστασία και πρώτες βοήθειεςο πρώτος κανόνας που ακολουθείται σε περιοχή με αυξη-μένη τιμή ραδιενέργειας ή ακτινοβολίας, ειδικά έπειτα από κάποιο πυρηνικό ατύχημα, είναι η άμεση απομάκρυνση του γενικού πληθυσμού. Τα άτομα που θα βρίσκονται εκεί θα πρέπει να είναι ειδικά εκπαιδευμένα σε ό,τι αφορά στις ιο-ντίζουσες ακτινοβολίες, να φορούν ειδικά δοσίμετρα και να ακολουθούν όλους τους κανόνες ακτινοπροστασίας.

Πρώτες βοήθειεςπρώτες βοήθειες σε ασθενείς που έχουν εκτεθεί σε μεγά-λες δόσεις εξωτερικής ακτινοβόλησης δεν υπάρχουν. Δη-

λαδή δεν μπορεί ο γιατρός να προσφέρει κάποια θεραπεία στον εκτεθειμένο ασθενή, που θα τον θεραπεύσει άμεσα, σε περιπτώσεις των πρώιμων σοβαρών αποτελεσμάτων. Θα πρέπει, όμως, εάν υπάρχει υποψία ραδιορύπανσης, να απο-φευχθεί η διασπορά του ραδιενεργού υλικού απομονώνο-ντας τον ασθενή και ειδοποιώντας τις αρμόδιες αρχές (στην Ελλάδα είναι η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας) ή τον υπεύθυνο ακτινοπροστασίας του νοσοκομείου για τη διε-νέργεια των απαραίτητων μετρήσεων. Θα πρέπει, επίσης, να γίνει μια πλήρης αιματολογική εξέταση, επαναλαμβανόμενη κάθε 4 έως 6 ώρες εντός της ημέρας.

Page 36: invitro magazine

Ησωστή διατροφή είναι καί-ριας σημασίας στη διατήρη-ση ή την ενίσχυση της γονι-μότητας και στα δύο φύλα. Ορισμένες έρευνες έχουν

δείξει ότι συγκεκριμένα τρόφιμα ή θρεπτικά συστατικά μπορούν να δράσουν επιβαρυντι-κά, κυρίως όταν υπερκαταναλώνονται, ενώ άλλα συστατικά μπορούν να εκδηλώσουν ευ-εργετική δράση στο κομμάτι της γονιμότητας. Κάνοντας συνοπτική αναφορά στα θρεπτικά συστατικά, φαίνεται ότι η υπερκατανάλωση απλών υδατανθράκων (σακχάρων) μπορεί να συνδέεται με αυξημένα προβλήματα ωορρη-ξίας, ενώ αντίθετα τα τρόφιμα που περιέχουν σύνθετους υδατάνθρακες και είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, δηλαδή τρόφιμα που έχουν παράλληλα χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, έχουν ωφέλιμη δράση και ταυτόχρονα συμβάλλουν στην πρόληψη της εμφάνισης διαβήτη κύησης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Βάση θα πρέπει να δίνεται και στο είδος των λιπαρών που καταναλώνονται, καθώς έχει φανεί πως η κατανάλωση κορεσμένων και τρανς λιπαρών μπορεί να επιδράσει αρνητικά σε παραμέ-τρους της γονιμότητας (απενεργοποιούν τη λειτουργία κάποιων κυττάρων και επιδρούν στη διαδικασία της φλεγμονής), ενώ αντιθέ-τως τα μονο- και πολυακόρεστα φαίνεται πως

ενισχύουν τη γονιμότητα. Μάλιστα, υπάρχουν κάποιες πρώιμες ενδείξεις ότι τα ω-3 λιπαρά οξέα από ιχθυέλαια σχετίζονται με την ποιό-τητα του σπέρματος. Όσον αφορά στην πρω-τεΐνη, έρευνες έχουν δείξει ότι η αυξημένη κατανάλωση ζωικής πρωτεΐνης μπορεί να σχε-τίζεται με αυξημένη στειρότητα, ενώ η φυτική πρωτεΐνη (όπως για παράδειγμα εκείνη που βρίσκεται στα όσπρια) μπορεί να ενισχύσει την πιθανότητα σύλληψης. Επιπλέον, υπάρ-χουν και ορισμένα σημαντικά μικροθρεπτικά συστατικά που σχετίζονται με την ενίσχυση της γονιμότητας, όπως είναι ο ψευδάργυ-ρος, το φυλλικό οξύ, το ασβέστιο καθώς και αντιοξειδωτικά συστατικά (π.χ. βιταμίνη C), τα οποία συνεισφέρουν στην προστασία των κυτ-τάρων από την οξειδωτική φθορά. Τέλος, έχει παρατηρηθεί ότι τα παχύσαρκα άτομα, τόσο άνδρες όσο και γυναίκες, έχουν χαμηλότερα ποσοστά τεκνοποίησης συγκριτικά με άτομα φυσιολογικού βάρους. Στους παχύσαρκους άνδρες τα υψηλά ποσοστά λίπους στο σώμα σχετίζονται με μειωμένα επίπεδα ανδρογό-νων, γεγονός που επιδρά στην ποιότητα του σπέρματος, ενώ παράλληλα η υπερθέρμανση των όρχεων, λόγω του λίπους στην περιοχή, σχετίζεται με ελαττωματική σπερματογένεση. Στις γυναίκες τα παραπανίσια κιλά φαίνεται πως διαταράσσουν τον ορμονικό κύκλο.

Γράφει η Βασιλική Μανιάτη

36•in•vitro

Η δίαιταΑπριλιΟΣ 2011

της

γονι

μότη

τας

Καλοπιάνοντας τον «πελαργό»

Συνεργάστηκε η Κωσταλένια Καλλιανιώτη, MSc Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Ενδεικτικό διαιτολόγιο ΠΡΩΙΝΟ

• 1 μπολ γάλα με δημητριακά ολικής άλεσηςΔΕΚΑΤΙΑΝΟ

• Φρέσκια φρουτοσαλάτα με πορτοκάλι, φράουλα και ακτινίδιοΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ

• Μακαρονάδα με μακαρόνια ολικής άλεσης και σάλ-τσα θαλασσινών, και σαλάτα σπανάκι-ρόκα με λίγο ελαιόλαδοΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΟ

• 1 κεσεδάκι γιαούρτι 2% λιπαρά και 1 χούφτα κα-ρύδιαΒΡΑΔΙΝΟ

• Ντάκος κριθαρένιος με τυρί χαμηλών λιπαρών, τριμ-μένη τομάτα και λίγο ελαιόλαδο

Τips > Δώστε βαρύτητα σε ορισμένα βασικά θρεπτικά

συστατικά για τη γονιμότητα, όπως είναι ο ψευ-δάργυρος, οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β και το ασβέστιο.

> περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ. Η υπερπρό-σληψη αλκοόλ φαίνεται πως επιδρά αρνητικά στη γονιμότητα, ιδίως την αντρική, καθώς έχει κατηγο-ρηθεί πως μειώνει τόσο την κινητικότητα όσο και τον αριθμό των σπερματοζωαρίων. Επιπλέον, φαίνε-ται πως εμποδίζει και την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών που είναι καίριας σημασίας για τη γονι-μότητα, όπως είναι ο ψευδάργυρος και το φυλλικό οξύ. Για τον λόγο αυτό, αυξήστε την κατανάλωση θαλασσινών, άπαχου κόκκινου κρέατος και πουλερι-κών, καθώς και ξηρών καρπών.

> περιορίστε τη ζωική πρωτεΐνη, κυρίως τα επεξερ-γασμένα κρέατα, και φροντίστε το διαιτολόγιό σας να περιλαμβάνει και πηγές φυτικής πρωτεΐνης, όπως είναι τα όσπρια και οι ξηροί καρποί.

> Εμπλουτίστε τη διατροφή σας με πηγές βιταμίνης C, κυρίως φρούτα και λαχανικά, όπως τα εσπερι-δοειδή, οι φράουλες, οι πιπεριές και οι τομάτες, καθώς και άλλων αντιοξειδωτικών ουσιών.

> Διατηρήστε το βάρος σας σε φυσιολογικά επίπεδα, τόσο μέσω μιας ισορροπημένης διατροφής όσο και μέσω της καθημερινής σωματικής δραστηριότητας.

Page 37: invitro magazine

IN•VITRO•37ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

Από µια ιδα-νική δίαιτα

γονιµότητας δεν πρέπει να λείπουν τα φρούτα κόκκινου

χρώµατος, που είναι

πλούσια σε βιταµίνη Α,

η οποία συµ-βάλλει επι-βεβαιωµένα στην υγεία των αναπα-ραγωγικών

οργάνων της γυναίκας.

5 top τροφές γονιµότηταςΣτρείδια: Δεν είναι τυχαίο ότι τα θα-λασσινά και ιδίως τα όστρακα έχουν συνδεθεί µε την ενίσχυση της γονιµό-τητας. Τα στρείδια αποτελούν υψηλότα-τη πηγή ψευδάργυρου, ενός µικροθρε-πτικού συστατικού που συµµετέχει στη δηµιουργία ενζύµων. Τα ένζυµα αυτά είναι απαραίτητα για τη σπερµατογέ-νεση και η έλλειψη του ψευδάργυρου έχει σχετιστεί µε µειωµένα επίπεδα τεστοστερόνης στους άντρες. Παράλλη-λα, τα στρείδια περιέχουν σελήνιο, ένα αντιοξειδωτικό στοιχείο που, όπως φαί-νεται, µπορεί να προστατέψει από την αποβολή και να ενισχύσει την ποιότητα του σπέρµατος, ενώ φυσικά αποτελούν πηγή ωφέλιµων ω-3 λιπαρών οξέων. Γάλα: Σχετική µελέτη του Πανεπιστη-µίου του Harvard, η οποία διεξήχθη σε γυναίκες µε προβλήµατα ωορρηξίας, έδειξε ότι τα πλήρη γαλακτοκοµικά και κυρίως το πλήρες γάλα µπορούν σε κά-ποιο βαθµό να προστατέψουν από προ-βλήµατα ωορρηξίας. Παράλληλα έχει φανεί (κυρίως από µελέτες σε πειραµα-τόζωα) ότι το ασβέστιο που περιέχεται στο γάλα µπορεί να σχετίζεται µε την καλύτερη κινητικότητα του σπέρµατος.

Πορτοκάλι: Πρόκειται, ως γνωστόν, για µία από τις πιο σηµαντικές πηγές βιταµί-νης C, η οποία φαίνεται πως σχετίζεται µε την παραγωγή υγιούς σπέρµατος, ενώ παράλληλα διατηρεί την ακεραιότητά τους από τη βλαπτική δράση των ελευ-θέρων ριζών. Ταυτόχρονα το πορτοκάλι περιέχει και πληθώρα άλλων αντιοξει-δωτικών ουσιών, όπως είναι η βιταµίνη Α, φυλλικό οξύ αλλά και φυτικές ίνες.

Σπανάκι: Γνωστό για τη «δυναµωτική» του δράση στον ανθρώπινο οργανισµό, το σπανάκι φαίνεται ότι έχει αντίστοιχα οφέλη και στο κοµµάτι της γονιµότητας. Περιέχει βιταµίνες του συµπλέγµατος Β, των οποίων η έλλειψη, όπως έχει φανεί από µελέτες σε πειραµατόζωα, σχετίζε-ται µε στειρότητα. Επιπλέον έχει κυρίως υψηλή περιεκτικότητα σε φυλλικό οξύ, του οποίου η έλλειψη µπορεί να οδηγή-σει σε προβλήµατα στη σπερµατογένε-ση των αντρών και µπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες αποβολής στις γυναίκες.

Καρύδια: Αποτελούν φυτική πηγή ασβεστίου αλλά και ωφέλιµων ω-3 πολυακόρεστων λιπαρών. Παράλληλα, περιέχει βιταµίνες του συµπλέγµατος Β, φυτική πρωτεΐνη (~15% του βάρους τους) καθώς και φυτικές ίνες.

Στρείδια (100 γραμμάρια στον ατμό)Θερµίδες 163Υδατάνθρακες 9,90 γραµµάρια, ψευδάργυρος 33,24 µικρογραµµάρια, βιταµίνη C 12,8 µικρογραµµάρια.

ραγωγικών οργάνων της

γυναίκας.

Γάλα (1 φλιτζάνι με 3,25% λιπαρά)Θερµίδες 14. Φώσφορο 205 µικρογραµ-µάρια, 4.551 γραµµάρια κορεσµένα λιπα-ρά, 0,088 µικρογραµµάρια βιταµίνης Β6.

Πορτοκάλι (1 μέτριο, 131 γραμμάρια)Θερµίδες 62Κάλιο 237 µικρογραµµάρια, φυτικές ίνες 3,1 γραµµάρια, 0,052 µικρογραµµάρια ριβοφλαβίνη.

Σπανάκι (1 φλιτζάνι ωμό, 30 γραμμάρια)Θερµίδες 7Πολυακόρεστα λιπαρά 0,050 γραµµάρια, σίδηρος 0,81 µικρογραµµάρια, νιασίνη 0,217 µικρογραµµάρια.

Καρύδια (ανά 100 γραμμάρια)Θερµίδες 654Μαγνήσιο 158 µικρογραµµάρια, ασβέστιο 98 µικρογραµµάρια, παντοθενικό οξύ 0,570 µικρογραµµάρια.

Page 38: invitro magazine

38•in•vitro Απριλιος 2011

Γράφει η Βασιλική Μανιάτη

Συνεργάστηκε η Ανδριανή Βαζαίου – Παιδίατρος, Διευθύντρια Α’ Παιδιατρικής Κλινι-κής, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού»

Νεανικός Διαβήτης

Baby boom

Ο διαβήτης χρωστάει το όνομά του

στον Έλληνα Αρεταίο τον Καππαδόκη (120-200

μ.Χ.). Εκείνος χρησιμο-

ποίησε τον όρο «διαβαί-νουν» για να περιγράψει την πορεία

(«διαβήτης») των υγρών από τον ορ-γανισμό στα

ούρα.

Πιθανοί κίνδυνοιΜακροχρόνια, τα υψηλά επίπεδα σακχάρου φθείρουν τα μικρά αγγεία του σώματος, με αποτέλεσμα να υπάρ-χει κίνδυνος να εμφανισθούν επιπλοκές από τα νεφρά (διαβητική νεφροπάθεια), από τα μάτια (διαβητική αμφιβληστροει-δοπάθεια) και από τα νεύρα (διαβητική νευροπάθεια). Φθείρονται, όμως, και τα μεγάλα αγγεία του σώματος, με αποτέλε-σμα μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιοπάθειας, εγκεφαλικών επεισοδίων και περιφερια-κής αγγειοπάθειας.Βραχυπρόθεσμα, τα άτομα με ςΔΤ1 κιν-δυνεύουν από υπογλυκαιμία ή διαβητική κετοξέωση.

Τι προκαλεί τον διαβήτη τύπου 1ο ΣΔΤ1 δεν είναι κληρονομική πάθηση με την κλασική έννοια. Εάν κάποιος από τους γονείς έχει, δεν τον μεταβιβάζει οπωσ-δήποτε στα παιδιά του. Αυτό το οποίο κληρονομούν, όμως, είναι κάποια γονίδια, που αυξάνουν την προδιάθεση για νόσο. Εάν, για παράδειγμα, η συχνότητα ςΔΤ1 είναι περίπου 3 άτομα στα 1.000 στον γε-νικό πληθυσμό, η πιθανότητα που υπάρ-χει ένα παιδί να εμφανίσει τη νόσο εάν η μητέρα ή ένα από τα αδέλφια του έχει ςΔΤ1 είναι περίπου 3% (δηλαδή 10πλάσια εκείνης του γενικού πληθυσμού, αλλά και πάλι χαμηλή, γιατί αυτό μπορεί να διαβα-στεί και ως 97% πιθανότητα να μην εμφα-νίσει τη νόσο). Εάν ο πατέρας έχει ςΔΤ1, η πιθανότητα εμφάνισης της νόσου είναι κάπως μεγαλύτερη, περίπου 6%. Εξάλλου ανάμεσα στους παράγοντες που ενοχοποιούνται είναι ιώσεις, όπως π.χ. ορισμένοι εντεροϊοί ή ο ιός της ερυθράς και της παρωτίτιδας. Έχει, επίσης, ενο-χοποιηθεί η πρόωρη έκθεση του παιδιού σε διάφορα αλλεργιογόνα, όπως π.χ. η έναρξη τροποποιημένου γάλατος ή στερεών τροφών πολύ νωρίς τον πρώτο χρόνο της ζωής. Θωρείται δηλαδή ότι ο μητρικός θηλασμός ενδέχεται να προ-σφέρει κάποια προστασία στην εμφάνιση της νόσου.

Τι πρέπει να κάνουν τα παιδιάαυΤό που πρέπει να κάνουν τα παιδιά που πάσχουν, είναι να παρακολουθούν συχνά μέσα στην ημέρα τις τιμές του σακ-χάρου τους, να τρώνε υγιεινά, να ασκού-νται τακτικά, να κάνουν τις εξετάσεις που θα τους πει ο γιατρός τους μία φορά τον χρόνο και, βέβαια, να παίρνουν καθημε-ρινά την ινσουλίνη τους, που μπορεί να προσλαμβάνεται εύκολα και γρήγορα σε διάφορες μορφές, χάρη στην επιστημονι-κή πρόοδο.

Οι γονείς, μόλις ακούνε από τον γιατρό ότι το παιδί τους έχει διαβήτη, τρέμουν και μόνο στη σκέψη των πιθανών επιπλοκών της νόσου… Ωστόσο τα παιδιά

με τη «γλυκιά» πάθηση μπορούν να ζήσουν μία φυσιολογική ζωή χωρίς προβλήματα, αρκεί να ακολουθούν τις συμβουλές του γιατρού τους.

Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 1 (ΣΔΤ1)Είναι η πάθηση που οφείλεται στην έλλειψη μιας ορμόνης, που λέγεται ινσουλίνη, και εμφανίζεται συνήθως στην παιδική ηλικία και σε νέα άτομα. Η ορμόνη αυτή παράγε-ται στα β-κύτταρα του παγκρέατος. ο ςΔΤ1 είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα. Δηλαδή ο οργανισμός στρέφεται εναντίον των ίδιων του των κυττάρων (των β-κυττάρων) και τα καταστρέφει, γιατί τα αναγνωρίζει ως ξένα. Η εξόντωση αυτή είναι σταδιακή και θεωρεί-ται ότι ξεκινάει πολλά χρόνια πριν από την εμφάνιση της νόσου, πιθανώς και από την κοιλιά της μητέρας. Επειδή, επομένως, καταστρέφονται τα ιν-σουλινοπαραγωγά κύτταρα, το άτομο έχει

έλλειψη ινσουλίνης, η οποία θα πρέπει να του δοθεί με τη μορφή ενέσεων, γιατί η ινσουλίνη καταστρέφεται από τα οξέα του στομάχου και δεν είναι αποτελεσματική όταν δίνεται από το στόμα.

Ποια είναι τα συμπτώματα με τα οποία εμφανίζεται ο ΣΔΤ1Η κλασική τριάδα των συμπτωμάτων είναι τα τρία «π»: πολυουρία, πολυδιψία, πολυφα-γία. Είναι δυνατόν να εμφανισθεί νυκτερινή

ενούρηση (δηλαδή το βρέξιμο του κρε-βατιού τη νύχτα) σε παιδιά που είχαν κα-ταφέρει προηγου-μένως έλεγχο των σφικτήρων τους.

Άλλα συμπτώματα είναι η εύκολη κόπωση και η απώλεια βάρους. ςε πιο σοβαρή μορφή (η λεγόμενη κετοξέωση), το άτομο αναπνέει γρήγορα ή μπορεί να έχει πόνους στην κοιλιά του, να έχει τάση για έμετο ή να κάνει εμέ-τους και έχει έντονα σημεία αφυδάτωσης, δηλαδή η γλώσσα του να είναι στεγνή και να εισέχουν τα μάτια του. Εάν αφεθεί χωρίς βο-ήθεια θα πέσει σε κώμα.

Η κλασική τριάδα των συμπτωμάτων είναι τα τρία «π»: πολυουρία, πολυδιψία, πολυφαγία

Τα παιδιά «τύπου Ι»

Page 39: invitro magazine

in•vitro•39Απριλιος 2011

ΨυχολογίαΕρωτική επιθυμία

Σε ορισμένες περιπτώσεις ερωτικής πα-ρεμπόδισης, οι συνέπειες

μπορεί να είναι κατα-στροφικές, δημιουργώ-

ντας στο ζευ-γάρι εντάσεις

και οδηγώ-ντας τη σχέση

τους στη ρουτίνα και

στην έλλειψη επικοινωνίας.

Πόσες φορές, αλήθεια, η άρ-νηση για σεξ, είτε από τον ένα είτε από τον άλλο ερω-τικό παρτενέρ, δεν φέρνει στο ζευγάρι ψυχρότητα και

ψυχική απομάκρυνση; Και τότε ο καθένας οχυ-ρώνεται στη δική του πλευρά του κρεβατιού, με την πλάτη γυρισμένη και τα νεύρα τεντωμένα, ξέροντας καλά και οι δυο πως, για μια ακόμη νύχτα, δεν υπάρχει τίποτα να κάνουν…οι στατιστικές – που εκφράζουν ποικιλόμορφα την πραγματικότητα – λένε πως το να κάνεις έρωτα είναι σήμερα… ντεμοντέ. Τα ποσοστά που εκφράζουν τη συχνότητα της σεξουαλικής πράξης βρίσκονται στο ελάχιστο. Και όχι επειδή τα ζευγάρια έχουν πάψει να αγαπιούνται. οι ίδιες στατιστικές λένε επίσης πως το 56% των αντρών και το 40% των γυναικών θα ήθελαν να κάνουν έρωτα πιο συχνά. Το θέμα είναι ότι, ανάμεσα στ’ άλλα, τόσο το άγχος όσο και ο ρυθμός της σημερινής ζωής δεν μας αφήνουν χρόνο για μια τόσο έντονη «γυμναστική».

Τ’ αρνητικά της σύγχρονης ζωής Δεν είναι ότι το ζευγάρι βαριέται ή ότι είναι μη φυσιολογικό. Το θέμα είναι ότι πάσχει από μια ασθένεια. Μια μοντέρνα ασθένεια που είναι γνωστή σαν SDI (σύνδρομο παρεμπόδισης της σεξουαλικής επιθυμίας). λένε ότι το να πάσχεις από αυτή την αρρώστια είναι σύμπτωμα του ότι έχεις θριαμβεύσει στη δουλειά σου και ότι τα πράγματα σου πάνε καλά. Ή λένε πως η αρρώ-στια των «γιάπις» χτυπάει τώρα, όπως φαίνεται, έντονα και πολλά άλλα κοινωνικά στρώματα. Άτομα με επαγγέλματα ανιαρά, κενά ενδιαφέ-ροντος, χάνουν ραγδαία τη σεξουαλική επιθυ-μία. Όσο για τις γυναίκες που δουλεύουν, κα-λύτερα να μη μιλήσουμε, γιατί αυτές, και ειδικά όσες έχουν πάνω από ένα παιδί, πλήττονται περισσότερο από το σύνδρομο.Δεν πρέπει, όμως, ν’ ανησυχούμε. οι Αμερικα-νοί, που τρελαίνονται για τέτοιου είδους θέ-ματα, έχουν ερευνήσει σε βάθος το ζήτημα κι έχουν καταλήξει σε σημαντικά συμπεράσματα. Κατ’ αρχάς, το SDI δεν πρέπει πια να ονομάζε-ται έτσι γιατί, όπως λένε οι ειδικοί, δεν πρόκει-ται για παρεμπόδιση, αλλά για απουσία. Έτσι, αυτό το καινούριο «κακό» ονομάζεται τώρα υποτονική σεξουαλική επιθυμία, που μεταφρά-ζεται σε έλλειψη επιθυμίας, όρεξης να κάνει κάποιος έρωτα.

Συνεργάστηκε η Ιωάννα Κωστοπούλου, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Γράφει η Μαρία Ορφανίδου

Όχι απόψε, αγάπη μου! Έχω πονοκέφαλο

Ας βρούμε λίγο χρόνο για σεξ Υιοθετήστε απέναντι στα προβλήματα μια θετική στάση και βάλ-τε το σεξ στο νούμε-ρο ένα στον κατάλογο των προτεραιοτήτων σας.

Κλείστε την τηλεό-ραση. Είναι ο μεγαλύ-τερος εχθρός του σεξ και της επιθυμίας.

Μην παίρνετε δου-λειά στο σπίτι. Αφή-στε τα προβλήματα της δουλειάς στο γραφείο.

Μην αναλαμβάνε-τε δουλειές που δεν είναι απολύτως απα-ραίτητες. Υπάρχουν πράγματα που μπο-ρούν να τα κάνουν άλλοι για σας, όχι όμως το σεξ…

Μην αγχώνεστε αν χάσετε λίγο από τον ύπνο σας. Είναι πλα-τιά γνωστό ότι κοιμά-ται κανείς πολύ πιο ξεκούραστα αφού κάνει έρωτα.

Βγαίνετε συχνότε-ρα έξω. οι ειδικοί βεβαιώνουν ότι είναι πολύ πιο εύκολο να γεννηθεί η επιθυ-μία όταν το ζευγάρι βγαίνει ραντεβού και διασκεδάζει.

Προγραμματίστε ένα ταξιδάκι με κάποια ευκαιρία, παρόλο που είναι πολύ δύσκολο μερικές φορές.

Προσπαθήστε να μετατρέψετε την ερωτική πράξη σε κάτι το διασκεδαστι-κό, το μοναδικό και όχι καθημερινό! Έτσι θ’ αυξηθεί η επιθυμία να το βιώσετε.

Page 40: invitro magazine

40•in•vitro

ΕναλλακτικάΑπριλιος 2011

Κρυσταλλοθεραπεία Γράφει η Μαρία Ορφανίδου

Συνεργάστηκε η Μαγδαληνή - Ειρήνη Νικολάου, Επαγγελματίας Λειτουργός Συμπληρωματικών και Εναλλακτικών Εφαρμογών

Σήμερα έχει πλέον αποδειχθεί ότι πολλές από τις εναλλακτικές θεραπείες μπορούν να προσφέ-ρουν σημαντικά οφέλη στην αντιμετώπιση κάποιων προ-

βλημάτων υγείας – είτε μόνες τους είτε σε συνδυασμό με την κλασική ιατρική. Μια απ’ αυτές είναι και η κρυσταλλοθεραπεία.Από τα πολύ παλιά χρόνια, στη Δύση και την Ανατολή, οι κρύσταλλοι και τα ορυκτά χρησι-μοποιήθηκαν τόσο για διακοσμητικούς όσο και για θεραπευτικούς σκοπούς. Δεν ήσαν λίγοι άλλωστε αυτοί που πίστευαν πως κάθε πέτρα κρύβει μέσα της μοναδικές θεραπευτι-κές ιδιότητες. Η κρυσταλλοθεραπεία δεν είναι άλλο παρά μια ήπια θεραπευτική μέθοδος που βασίζε-ται σε μια απλή αρχή: ανάλογα με τη χημική σύνθεση και τη δομή τους, οι διάφοροι κρύσταλλοι – από τ’ απλά ορυκτά ως τους πολύτι-μους κρυστάλλους – μετα-φέρουν την ενέργειά τους στα κύτταρα του οργα-νισμού μας, ξυπνώντας έτσι μέσα μας «αντηχή-σεις ενέργειας». Έτσι, λοιπόν, όσοι νιώθε-τε οποιαδήποτε πίεση, η κρυσταλλοθεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει να χαλαρώσετε και να ξα-ναβρείτε την εσωτερική σας γαλήνη.

Η σύγχρονη άποψηΌπως ο καθένας μας έλκεται από ορισμένα χρώματα και σχή-ματα, με τον ίδιο τρόπο μπορεί να εντυπωσιαστεί περισσότερο ή λιγότερο από έναν κρύσταλλο ή ορυκτό. Η επιλογή του κρυστάλλου ή του ορυκτού αποτελεί την ίδια τη βάση της θεραπείας. Όταν παίρνουμε, για παρά-δειγμα, στο χέρι μας μια πέτρα δεν νιώθουμε κάτι σαν «καρδιά που χτυπάει», μια ζέστη ή δροσιά, ένα βάρος ή μια γαλήνη… που μας οδηγεί;Η σύγχρονη επιστήμη είναι σε θέση να πι-στεύει σήμερα πως «οι ξεχωριστές δυνάμεις των κρυστάλλων και των ορυκτών δεν οφεί-λονται σε υπερφυσικές, αλλά σε φυσικές

ιδιότητες. Δηλαδή, η επίδραση της κάθε πέτρας στον ανθρώπινο οργανισμό δεν είναι παρά ηλεκτρομαγνητική δύναμη, η οποία με τη βοήθεια της κρυσταλλοθερα-πείας (που παίζει τον ρόλο του ενισχυτή), διαπερνά ορισμένες περιοχές του σώμα-τος, μέσω των λεμφικών υγρών και του

πλάσματος». Αποτέλεσμα; οι κρύσταλ-λοι και τα ορυκτά να μετατρέπονται σ’ έναν πομπό παλμικών ηλεκτρομαγνη-τικών κυμάτων, συμβάλλοντας έτσι

στην ενεργοποίηση των κυτταρι-κών λειτουργιών μας, τονώνοντας

τον οργανισμό και την ψυχική μας διάθεση.

Τα οφέλη της Εκτός από τη χαλάρωση που επιφέ-ρει, βοηθάει σε προβλήματα που σχετίζονται με το άγχος (αϋπνίες, ψωρίαση, ημικρανίες, μυοσκελετι-

κά προβλήματα, αυτοάνοσα νοσή-ματα, σοκ, γυναικολογικά προβλήματα κ.ά.).

ο βασικός στόχος της είναι να βοηθή-σει τον άνθρωπο να ξαναβρεί την αυτο-

πεποίθησή του και συνεπώς να καταπο-λεμήσει αποτελεσματικά ορισμένα προβλήματα ψυχοσωματικής φύσης.

ΕφαρμογέςΗ κρυσταλλοθεραπεία εφαρμόζεται με διά-φορους τρόπους. Κάποιοι από αυτούς είναι:

> Η τοποθέτηση κρυστάλλων επάνω στα ενεργειακά κέντρα (chakras, μεσημβρι-νοί) του ανθρώπινου σώματος.

> Η τοποθέτηση κρυστάλλων απευθείας στο σημείο που δυσλειτουργεί ή έχει πε-ρισσότερη ανάγκη.

>Η χρήση των κρυστάλλων σαν κόσμημα για εντατική αγωγή.

Η κρυσταλ-λοθεραπεία δεν μπορεί με κανέναν τρόπο να υποκατα-

στήσει μια ιατρική ή

φαρμακευτι-κή αγωγή για τη θεραπεία μιας σοβα-ρής ασθέ-

νειας. Οι θε-ραπευτικές

ενδείξεις δεν θα πρέπει σε καμιά

περίπτωση να υποκα-ταστήσουν

τις συμβου-λές και τη

βοήθεια του γιατρού

Oι ιδιότητες των κρυστάλλων

Αμέθυστος: προάγει τα αισθήματα για το θείο και βοηθά τη διαίσθη-ση, ενδοκρινολογικά και αναπνευστικά προβλή-ματα, αϋπνία…

Κιτρίνης: θεωρείται η πέτρα του ήλιου και της ενέργειας, διώχνει τη μελαγχολία και ενθαρ-ρύνει την προσωπική έκφραση…

Μάτι της τίγρης: έλκει τις πνευματικές ενέρ-γειες στη γη και βοηθά την αναπαραγωγή, την όραση…

Αμετρίνη: ενδυναμώνει τη διαίσθηση, ανακουφί-ζει από πονοκεφάλους, βοηθά στο σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης, την κατάθλιψη…

Διαμάντια Hergimer: ενεργοποιούν, φωτί-ζουν και ενδυναμώνουν την αύρα του φυσικού σώματος, εξισορροπούν τα ενεργειακά κέντρα (chakras, μεσημβρινούς) και αποτοξινώνουν…

Ροδονίτης: ισορροπεί το συναίσθημα, απαλύ-νει το συναισθηματικό σοκ και τις κρίσεις πανι-κού, χρησιμεύει σε προ-βλήματα ακοής καθώς και σε γυναικολογικά προβλήματα…

και η... δύναμή τουςΟι κρύσταλλοι

Page 41: invitro magazine

Business mail

ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011 IN•VITRO•41

ΠροτείνουμεΙατρικές σελίδες

To In Vitro και σε ηλεκτρονική μορφήΠλέον µπορείτε να διαβάσετε το In Vitro και µέσω διαδικτύου. H δι-αδικασία είναι πολύ απλή. Πληκτρολογήστε την παρακάτω διεύθυν-ση issuu.com/invitromagazine και θα εµφανιστούν στην οθόνη σας όλα τα τεύχη του περιοδικού. Πατώντας στο εξώφυλλο του ενός θα µπορέσετε να το ανοίξετε και να το ξεφυλλίσετε σε πραγµατικό χρόνο. Aν θέλετε µπορείτε να το κατεβάσετε σε µορφή PDF στην επιφάνεια του υπολογιστή σας. Έτσι δηµιουργείτε το προσωπικό σας αρχείο από τεύχη του In Vitro. Προσοχή όµως διότι απαγορεύε-ται η αναπαραγωγή και αναδηµοσίευση των θεµάτων του περιοδι-κού.

«Ιστορία της ιδιωτικής ζωής»Το βιβλίο αυτό, σηµείο αναφοράς πλέον στον χώρο του, παρακολου-θεί την έννοια του «ιδιωτικού» από την εποχή της Ρωµαϊκής Αυτοκρα-τορίας µέχρι τον δυτικό Μεσαίω-να και το Βυζάντιο, στα τέλη της πρώτης µ.Χ. χιλιετίας. Η ιδιωτική ζωή δεν είναι, όπως πιστεύουµε σήµερα, η απυρόβλητη σφαίρα της ατοµικότητας.Εκδόσεις: Κέδρος, Τιµή: 38 ευρώ

«Το κρούσμα» Δηµήτρης ΚοσµόπουλοςΤο «Κρούσµα» είναι το έκτο ποιητικό βιβλίο του Δηµήτρη Κοσµόπουλου. Πρόκειται για ένα ενιαίο ποίηµα σε είκοσι τέσσερα µέρη, τα περισσότε-ρα από τα οποία γράφτηκαν από τον Σεπτέµβριο έως τα τέλη Νοεµβρίου του 2009. Η σχέση του Κοσµόπου-

λου µε τον Παπαδιαµάντη χρονολογεί-ται παιδιόθεν.Εκδόσεις: Κέδρος Τιµή: 9,5 ευρώ

«Κεντρική Ευρώπη» Γουίλιαµ ΒόλµανΈνας από τους πιο τολµηρούς και χαρισµατικούς σύγχρονους συγ-γραφείς στρέφει το «αιχµηρό» βλέµµα του στα αυταρχικά καθε-στώτα της χιτλερικής Γερµανίας και της σταλινικής Ρωσίας. Διαβά-ζει την Ιστορία µίας ηπείρου που επιµένει να µη µαθαίνει από τα λάθη της και ανατέµνει µε ενορατικότητα τη ζωή των ανθρώπων της.Εκδόσεις: Κέδρος, Τιµή: 28 ευρώ

«Η κοινωνική ενσωμάτωση των μεταναστών στην Ελλάδα»Αντώνης Μωϋσίδης, Δέσποινα Β. Πα-παδοπούλου (επιµέλεια)Σε µία πολύ δύσκολη συγκυρία και µε τη µεταναστευτική παρουσία να αποτελεί αντικείµενο αµφισβή-τησης λόγω οικονοµικής κρίσης, στο παρόν βιβλίο αναδεικνύονται κάποιες από τις σκοτεινές και αντι-

φατικές όψεις του αγαπηµένου, αλλά και ασαφούς όρου «κοινωνική ενσωµάτωση» στην ελλη-νική κοινωνία.Εκδόσεις: Κριτική, Τιµή: 20 ευρώ

«Το κρούσμα» Δηµήτρης ΚοσµόπουλοςΤο «Κρούσµα» είναι το έκτο ποιητικό βιβλίο του Δηµήτρη Κοσµόπουλου. Πρόκειται για ένα ενιαίο ποίηµα σε είκοσι τέσσερα µέρη, τα περισσότε-

«Η κοινωνική ενσωμάτωση των μεταναστών στην Ελλάδα»Αντώνης Μωϋσίδης, Δέσποινα Β. Πα-παδοπούλου (επιµέλεια)Σε µία πολύ δύσκολη συγκυρία και µε τη µεταναστευτική παρουσία να αποτελεί αντικείµενο αµφισβή-τησης λόγω οικονοµικής κρίσης, στο παρόν βιβλίο αναδεικνύονται κάποιες από τις σκοτεινές και αντι-

φατικές όψεις του αγαπηµένου, αλλά και

Sanofi Aventis Kοντά στους πληγέντεςΈνα εκατοµµύριο ευρώ µέσω του Ιδρύµατος Sanofi Espoir προσφέρει η Sanofi-Αventis, υποστηρίζοντας τις προσπάθειες του Ερυθρού Σταυρού της Ιαπωνίας προς τους πληγέντες της 11ης Μαρτίου. Η εταιρεία κάλεσε και µεµονωµένα τους εργαζοµένους της ανά τον κό-σµο να συµµετάσχουν οικειοθελώς στην προσπάθεια αλληλεγγύης, ανακοινώνοντας ότι θα διπλασιάσει το ποσό οικονοµικής βοήθειας που θα συγκεντρώσουν. Η Sanofi-Aventis έδρα-σε άµεσα παρέχοντας βασικά φάρµακα επείγουσας ανάγκης (ινσουλίνες), ενώ συνεργά-ζεται µε τις ιαπωνικές αρχές και την Ένωση Φαρµακοβιοµηχανιών για την καταγραφή των αναγκών, καθώς όλες οι δωρεές γίνονται σύµφωνα µε τις υποδείξεις τους.

Page 42: invitro magazine

42•in•vitro

ΟμορφιάΑπριλιος 2011

Αρώματα Γράφει η Μαρία Ορφανίδου

Συνεργάστηκαν η Κατερίνα Αλιφαντή, Δερματολόγος, και η Μαίρη Παππά, Αισθητικός

Τα αρώματα χρησιμοποιούνταν κατά την αρχαι-ότητα, όχι μόνο για να εξευμενί-

σουν τους θεούς, αλλά και για θεραπευτικούς σκοπούς. ο ιπποκράτης, για παράδειγμα, συνιστούσε αρωματισμένα λουτρά ή μασάζ για την καταπολέμηση πολλών ασθενειών. οι Άραβες, όμως, ήταν αυτοί που έφεραν την επανάστα-ση στην αρωματοποιία δημιουργώντας τα πρώτα αποστάγματα.Τα αρώματα, εκτός από τα φυσικά τους συστατικά, περιέχουν πλέον και συνθετικά, κάτι που όχι μόνο τα κάνει πιο προσιτά στην τιμή, αλλά τους προσφέρει και πολύ μεγαλύ-τερα περιθώρια συνδυασμών. Έτσι σήμερα είναι δυνατό να αναπαραχθούν ευωδιές που παλιότερα τις απολαμβάναμε μόνο «ζωντα-νές». παράδειγμα; Η μυρωδιά του γκαζόν, της θαλάσσιας αύρας, του βρεγμένου χώμα-τος, της καμένης καραμέλας κ.ά. Όσοι αναρωτιέστε γιατί τα αρώματα είναι τόσο πολύτιμα, μάθετε ότι για να παραχθεί ένα κιλό αιθέριου ελαίου λουλουδιών απαι-τείται ένας τόνος πέταλα, δηλαδή περίπου 8 εκατομμύρια άνθη!

Το άρωμα που σας ταιριάζει Το άρωμα είναι ένα απόλυτα προσωπικό «αξεσουάρ» ομορφιάς. Γι’ αυτό πρέπει να

Το άρωμα, μια από

τις μικρές πολυτέλειες

της ζωής, μας χαρα-

κτηρίζει και συμπληρώνει την εμφάνι-σή μας. Οι στατιστικές

δείχνουν πως στη χώρα μας 7 στις

10 γυναίκες και 1 στους 2 άντρες χρη-σιμοποιούν

άρωμα .

Η σωστή δοκιμήΠροτού αγοράσετε ένα άρωμα, θα πρέ-πει πρώτα να το δοκιμάσετε, για να σιγου-ρευτείτε πως αυτό που σας αρέσει, ταιρι-άζει στην επιδερμίδα σας. Έτσι, λοιπόν:

>�Μη δοκιμάζετε ένα άρωμα ενώ φοράτε ήδη κάποιο άλλο, ακόμα κι αν έχουν περάσει ώρες.

>�Η μέσα πλευρά του καρπού είναι το κα-λύτερο σημείο για να δοκιμάσετε ένα άρωμα.

>�Μην τρίβετε τον καρπό σας όταν σας βάζουν το άρωμα με τον άλλο καρπό, αλλά αφήστε το να στεγνώσει φυσικά (η τριβή αλλοιώνει την οσμή του αρώ-ματος).

>�Μυρίστε το άρωμα ύστερα από 2-3 λε-πτά. Τότε, δηλαδή, που θα έχουν ανα-δυθεί πλέον οι νότες της καρδιάς του.

>Μη δοκιμάζετε ποτέ πάνω από δυο αρώματα τη φορά.

Tips>�Βάζετε το άρωμά σας εκεί που χτυπάει

ο σφυγμός (πίσω από τα αυτιά, στους καρπούς των χεριών, κάτω απ’ το «μήλο του Αδάμ»).

>λίγες σταγόνες αρκούν ώστε να μη δημι-ουργείται… αποπνικτική ατμόσφαιρα.

>Μη βάζετε άρωμα ενώ είστε ιδρωμένες.

>�Αν δεν φοράτε πάντα το ίδιο άρωμα, φροντίζετε να αερίζετε ή να πλένετε τα ρούχα σας πριν τα ξαναφορέσετε. Η μυρωδιά ενός αρώματος «ποτίζει» το ρούχο που φοράμε.

>�Αν σας αρέσει να αρωματίζετε τα ρούχα σας, ψεκάζετέ τα από απόσταση για να μη λεκιάσουν.

>�Για να «κρατήσει» περισσότερο το άρω-μά σας, ενυδατώστε τα σημεία που θα το βάλετε με μια άοσμη λοσιόν σώμα-τος.

>�Φοράτε την ημέρα κολόνιες και πιο δρο-σερά αρώματα και αφήστε τις πιο πλού-σιες, δυνατές και αισθησιακές ευωδιές για το βράδυ.

>�Αν σας παράπεσε άρωμα, απαλ-λαχθείτε απ’ αυτό πλένο-ντας το σημείο με νερό και σαπούνι.

>�προστατεύετε το άρωμά σας από το φως και τη θερμότητα. Κλείνετε καλά το μπουκάλι έπει-τα από κάθε χρήση.

>�Αν το άρωμά σας «ξινί-σει», πετάξτε το, γιατί προφανώς χάλασε.

>�Άρωμα ή κολόνια; Η διαφο-ρά τους οφείλεται στην ποσό-τητα αρωματικών ουσιών που πε-ριέχουν (αρώματα 18%-25%, κολόνιες περίπου 3%-6% ποσοστό αρώματος).

ταιριάζει πάντα στο δέρμα, στην προσωπι-κότητα και στη διάθεσή σας. Έτσι, λοιπόν:

>�Αν ο χαρακτήρας σας είναι δυναμικός, ισορροπημένος, οργανωμένος και ανοι-χτός, αν απαιτείτε συνεχώς πράγματα από τους άλλους, αλλά σας αρέσει να προβάλ-λετε και τη θηλυκότητά σας, τότε διαλέξτε λουλουδάτα αρώματα.

>�Είστε γυναίκα με πάθος και πολύ έντο-νη προσωπικότητα; Επιπλέον, μήπως σας αρέσουν το άγνωστο, τα ταξίδια και οι εξωτικοί προορισμοί; Κι εκτός απ’ αυτά είστε και των άκρων; Τότε τα αι-σθησιακά αρώματα είναι ό,τι καλύτερο για σας.

>�Διαλέξτε δροσερά αρώματα, αν είστε αυ-θεντική, άμεση και λάτρης της φύσης και της εξοχής. Και, επιπλέον, αν απεχθάνε-στε την επιπολαιότητα και τους κόλακες.

>�Όσες πάλι είστε ιδιαίτερα γελαστές, πει-ραχτήρια που αρνείστε να σοβαρευτείτε, που παίρνετε τη ζωή όπως έρχεται, τότε διαλέξτε αρώματα με νότα εσπεριδοει-δών.

οι ευωδιές της άνοιξης σ’�ένα�μπουκάλι

Page 43: invitro magazine

Jasmine Natural Scents, APIVITAΈνα από τα επτά αισθησιακά αρώ-µατα της σειράς Natural Scents, που δηµιούργησε η APIVITA µε γνήσια αι-θέρια έλαια. Εσείς τι έχετε να κάνε-τε; Απλώς να διαλέξετε το δικό σας ανάλογα µε τη διάθεση και την ιδι-αιτερότητα της κάθε στιγµής. Εµείς σας προτείνουµε για την άνοιξη να προτιµήσετε το λευκό γιασεµί. Η κα-θαρή, λιτή και δυνατή ευωδιά του θα σας ενθουσιάσει…

Μεθυστικά, υπέροχα, ανοιξιά-τικα αρώµατα για να ακτινοβο-

λείτε γοητεία, λάµψη και χαρά… Κι εφόσον τ’ αρώµατα επιδρούν

και στον ψυχισµό, αποκαλύπτουν χαρακτήρες, επηρεάζουν συναι-σθήµατα και διαθέσεις, ας γεµί-

σουµε µε αυτά τη ζωή µας

Balenciaga Paris, BALENCIAGAΌλες οι ευωδιές των λουλουδιών του Απρί-λη και ολάκερης της άνοιξης θαρρείς και περικλείονται στο άρωµα αυτό, µε εκείνο της εύθραυστης βιολέτας να κυριαρχεί και να το εµπλουτίζει κοµψά και θηλυκά. Μαζί κι η αισθησιακή καρδιά των ξύλων εµποτισµένων µε ευωδιά από πατσουλί, σανδαλόξυλο και βετιβέρ…

IN•VITRO•43

ShoppingΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

Εαρινή συμφωνία

Μεθυστικά, υπέροχα, ανοιξιά-τικα αρώµατα για να ακτινοβο-

λείτε γοητεία, λάµψη και χαρά… Κι εφόσον τ’ αρώµατα επιδρούν

και στον ψυχισµό, αποκαλύπτουν χαρακτήρες, επηρεάζουν συναι-σθήµατα και διαθέσεις, ας γεµί-

beauty

HAPPY IN BLOOM, CLINIQUEΗ Clinique έβαλε σε ένα µπουκάλι την αγνή, ανανεωµένη ενέργεια που φέρνει η άνοιξη µε τη limited edition συσκευασία του Happy in Bloom. Αυτό το υπέροχο, γεµάτο ενέρ-γεια άρωµα φέρνει στο µυαλό ένα δροσερό ανοιξιάτικο πρωινό µε µια αύρα λουλουδιών. Έτσι δεν είναι; Οι φίλοι του σίγουρα θα ξε-τρελαθούν εφόσον πρωταγωνιστεί σ’ αυτό η ανοιξιάτικη floral καρδιά του συνδυασµένη µε δροσερές νότες νερού που δίνουν µια κα-θαρή και αναζωογονητική αίσθηση.

Rose edition, CHLOΕ΄Ακτινοβολώντας φυσική γοητεία και χαρά, το Chloé Eau de parfum, σε µια συλλεκτική έκδοση, γιορτάζει µε την άνοιξη φορώντας το κορδελάκι του, σήµα κατατεθέν, σε φού-ξια χρώµα. Έτοιµο πάντα να µας καταπλήξει, στην καρδιά του κρύβει ένα µεθυστικό τρια-ντάφυλλο µαζί µε νότες µοναδικών λουλου-διών όπως η µανόλια και το lily of the valley, πάνω σε µια γλυκιά βάση από κεχριµπάρι και ξύλο κέδρου.

Beauty, CALVIN KLEINΈνα άρωµα θηλυκό και εκλεπτυσµένο που ταιριάζει στη γυναίκα που διαθέτει πρώτα εσωτερική οµορφιά και µετά µια αύρα που την κάνει ν’ ακτινοβολεί. Με τον κρίνο neo-lily να κυριαρχεί και τους σπόρους αmbrette να προσθέτουν µια πικάντικη πινελιά ζεστασιάς, η αρωµατική πανδαισία ολοκληρώνεται µε το διαχρονικό γιασεµί που έρχεται να σφραγίσει τη λουλουδάτη υπογραφή του αρώµατος και το ξύλο κέδρου να χαρίσει την ενέργειά του στην όµορφη βάση του.

LOUD – For Him, For Her – TOMMY HILFIGER TOILETRIESΤρυφερό σαν ένα ακουστικό σόλο, σκοτεινό σαν πικρό τραγούδι αγάπης τα µεσάνυχτα, το LOUD έρχεται κατευθείαν από την καρδιά και αναστατώνει άντρες και γυναίκες. Δηµιούρ-γηµα ορισµένων από τους πιο ταλαντούχους ανθρώπους της µουσικής, της αρωµατοποιίας και του κινηµατογράφου, ξέρει να συγκινεί. Με απλά λόγια, πρόκειται για κάτι σαν το remix του αρώµατος… Ή σαν ένα λουλούδι µε σέξι αγκάθια – όπως το πατσουλί µε το σκο-τεινό του βάθος.

Be Delicious Eau de Toilette Spray, DKNY Είναι όλα όσα αγαπά-τε στο Be Delicious, µόνο πιο ανάλαφρα, πιο φωτεινά και πιο δροσερά. Η χυµώδης νότα αµερικάνικου µήλου, ένα φυσικό εκχύλισµα, πλαισιώ-νεται από τη ζωηρή, νωπή φρεσκάδα του γκρέιπ-φρουτ και της µανόλιας. Ενώ στην καρδιά του βρίσκονται ο πολύανθος, το λευκό µιγκέ, το τριαντάφυλ-λο και η λαµπερή - στιλπνή βιολέτα. Το άρωµα ολοκληρώνεται µε βελούδινο σανδαλόξυλο, ξανθά ξύλα και λευκό κεχριµπάρι.

Daisy Eau so fresh, MARC JACOBSΓεµάτο χάρη και κοµψό, το άρωµα αυτό θα σας κάνει να πληµµυρίσετε από αισθήµατα ευτυχίας και ολοκλήρωσης. Λαµπερό, λου-λουδάτο αλλά και φρουτώδες, το Daisy Eau so fresh συλλαµβάνει το vintage στιλ των θη-λυκών και πρωτοποριακών δηµιουργών του Marc Jacobs. Βιολέτα, άγριο τριαντάφυλλο, λίτσι και πέταλα γιασεµιού κοσµούν την καρ-διά του, ενώ µόσχος, δαµάσκηνο και ξύλο κέδρου µοσχοβολούν στη βάση του…

Page 44: invitro magazine

44•IN•VITRO

ΣημειώσειςΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

Δεν πρέπει να ξεχάσω...

NOΣΟΚΟΜΕΙΑ > ΑΤΤΙΚHΣΑΘΗΝΑ> Νοσοκοµείο Αιγινήτειο, Βασ. Σοφίας 72 > Γενικό Νοσο κο µείο Αθηνών «Γ. Γεννηµατάς» (Γενικό Κρατικό Αθηνών) Μεσογείων 154, Χολαργός > Γενικό Νοσοκο µείο Αθηνών «Η Ελπίς» Δηµη-τσάνης 7, Αµπελό κηποι > Ερρίκος Ντυ-νάν, Μεσογείων 107 > Γενικό Αντικαρ-κινικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Άγιος Σάββας», Λ. Αλεξάνδρας 171> Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Ιπποκράτειο», Βασ. Σοφίας 114 > Γενικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Λαϊκό», Αγ. Θωµά 17> Μαιευ-τήριο Αθηνών «Έλενα Βενιζέλου», πλ. Έλενας Βενιζέλου 2 > Γενικό Νοσοκο-µείο Αθηνών «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ» (Ερυθρός Σταυρός), Αθανασάκη 1> Γ.Ν. Νοσηµάτων Θώρακος «Σω-τηρiα», Μεσογείων 152 > Αρεταίειο Νοσοκοµείο, Βασ. Σοφίας 76 > Γενικό Νοσοκο µείο Αθηνών «Ευαγγελισµός», Υψηλάντου 45 > Γενικό Νοσοκοµείο Παίδων Aγλαΐα Κυριακού, Θηβών και Λεβαδείας, Αµπελόκηποι > Νοσοκοµείο Αφρ. & Δερµ. Νόσων Αθηνών «Ανδρέας Συγγρός», Δραγούµη 5 > Οφθαλµια-τρείο Αθηνών, Σίνα & Πανεπιστηµίου 26, > Ιασώ General, Λεωφ. Μεσογείων 264, Xολαργός > Doctors’ Hospital, Κε-φαλληνίας 26 > Ευρωκλινική Αθηνών,

Αθανα σιάδου 9, πάροδος Σούτσου > Ευρωκλινική Παίδων, Λεµεσού 39-41 & Αχαρνών 209, > ΝΕΟ ΑΘΗΝΑΙΟΝ, Αστυ-δάµαντος 83, Τηλ.: 210 7228511

ΠΕΙΡΑΙΆΣ> Γενικό Αντικαρκινικό Νοσοκοµείο Μεταξά, Μπότσαρη 51 > Γενικό Νοσο-κοµείο Πειραιά «Τζάνειο», Zαννή και Αφεντούλη

ΧΑΐΔΑΡΙ> Πανεπιστηµιακό Γενικό Νοσο κοµείο «Αττικό», Ρίµινι 1

ΚΑΛΛΙΘΕΑ> Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, Λ. Συγγρού 356

ΦΆΛΗΡΟ> Metropolitan Hospital, Εθνάρχου Μακαρίου & Ελ.Βενιζέλου 1 Ν. Φά-ληρο

ΚΗΦΙΣΙΑ> Γ.Ν. Αττικής ΚΑΤ, Νίκης 2

ΜΑΡΟΎΣΙ> Ιασώ, Κηφισίας 37 > Γ.Ν. Σισµανό-γλειο, Σισµανoγλείου 1

Ν. ΙΩΝΊΑ> Γ.Ν.Ν. Αγία Όλγα, Αγ. Όλγας 3

ΝΊΚΑΙΑ> Γ.Ν. Νίκαιας, Μαντούβαλου Δηµ. 3

ΜΕΛΊΣΣΙΑ> 1ο Νοσοκοµείο ΙΚΑ “Η Πεντέλη” (Πα-παδηµητρίου), Τέρµα Ζαΐµη> Γ.Ν.Μ. Αµ. Φλέµιγκ, 25ης Μαρτίου 4, ΒΟΎΛΑ > Γενικό Νοσοκοµείο «Ασκλ η πιείο Βού-λας», Βασ. Παύλου 1

ΝOΣΟΚΟΜΕΙΑ > ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ

ΕΥΚΑΡΠΊΑ> Γ.Ν. Θεσσαλονίκης Παπαγεωργίου ΘεσσαλονΙκη > ΑΧΕΠΑ, Κυριακίδη Στ. 1 > Γ. Γεννηµατάς, Εθνικής Αµύνης και Αγ. Δηµητρίου 41 > Λοιµωδών, Λα-µπράκη Γρ. 13 > ΕΚΑΒ, Πλαταιών 26 > Ιπποκράτειο, Παπαναστασίου Αλ. 49 > Γ. Ν. Αγ. Δηµήτριος, Ζωγράφου 2

ΚΑΛΑΜΑΡΙΆ> Α. Νοµαρχιακό Αγ. Παύλος, Αντιστά-σεως 161

ΧΟΡΤΙΑΤΗ> Γ. Ν. Παπανικολάου

IKA> Πλατεία Αττικής: Τσουδερού 61, > Περιστέρι: Β. Αλεξάνδρου 105, > Πατήσια: Ιωάννου Δροσοπούλου 157, > Αλεξάνδρας: Πανόρµου & Κα-ρύστου 7, > Νέος Κόσµος: Μάχης Ανα-λάτου & Λαγουµιτζή, > Πειραιάς: Αγ. Κωνσταντίνου 1 .

ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ > ΑΤΤΙΚHΣ> Κολοκούρη Ελένη Μεσογείων 117, εντός εµπορικού κέντρου, > Γρηγορό-πουλος Σωτήρης Δευ τέρας Μεραρχίας 2 & Ακτή Μιαούλη, Πειραιάς, > Πλυ τάς Νικόλαος Κηφισίας 125-127, Ν. Ψυχι-κό, > Λουράντος Κώστας Οµήρου 6, Ν. Σµύρνη, > Μπακάκος Αγ. Κων/νου 3, Οµόνοια > Λένα Τριανταφύλλη Μπα-κάκου, Λεωφ. Κηφισίας 281, Κηφισιά > Βλάχος Κων/νος Στουρνάρη 53 (δί-πλα στο θέατρο Αλάµπρα), Αθήνα, > Βλάχος Παντελής Θεοτοκο πούλου 6, Χαλάνδρι, (πλησίον AGORA CENTER), > Αντωνό πουλος Νίκος Περικλέους 79, Κηπούπολη Περιστέρι, > Μαρούλης Γεώργιος Πανεπιστη µίου 6, Αθήνα, > Κούβαρης Κώστας Ηρώων Πολυτεχνεί-ου 37, Πειραιάς, > Λαζαρίδου-Παπαδο-πούλου Ευγενία Τραλέων 61, Γαλάτσι, > Λύγδας Νικόλαος Παναγή Τσαλδάρη 37, Περιστέρι, > Μαραγκού Βασιλεί-ου - Μαραγκού Ιωάννη Ακαδηµίας 76, Αθήνα, > Μώρος Δηµήτρης 2ας Μαίου, 26, Ν. Σµύρνη, > Ραφτόπουλος Γιώργος Κηφισίας 5, Αµπελόκηποι, > Σαµαράς Ανδρέας Αλεξάνδρας 146Β & Λουκάρε-ως, Αµπελόκηποι, > Σταµατίου-Βέρου Μαρία Ε. Βενιζέλου 126, Ν. Ερυθραία, > Σταυροπούλου Αικατερίνη Μεσογεί-ων 437 & Αγ. Παρασκευής, Αγ. Παρα-

σκευή, >Σκρέκα Αθανασία, Αττικής 94, Άνω Γλυφάδα > Τσιροπούλου Σοφία Σπερχειού 61, Χρυσούπολη Περιστέρι, > Γιαννακάκου-Σκουµπουρδή Αγγελική Περικλέους 11, Μαρούσι > Μπακογιάν-νη Πολυξένη, Δωδεκανήσου 39, Άλιµος > Αικατερίνη Παγιαύλα- Ευαγγέλου, Κώστα Βάρναλη 38, Χαλάνδρι

ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΊΤΕ ΕΠΊΣΗΣ:> Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Αθη-νών, Μικράς Ασίας 75, Γουδί> Διαγνωστικό κέντρο «ΔΙΑΓΝΩΣΗ» (υποκατάστηµα Λεωφόρου Αλεξάν-δρας) Λ. Αλεξάνδρας 166, Αθήνα> Holmes Place Athens, Εµπορικό Κέντρο “City Link” Βουκουρεστίου & Σταδίου 4> Ηolmes Place Μαρούσι, Εµπορικό κέ-ντρο “Αίθριο” Αγ. Κωνσταντίνου 40> GymTonic: Λεωφόρος Βουλιαγµένης 96, Γλυφάδα> Hercules: Εθνικής Αντιστάσεως 33, Νέα Ερυθραία> Hiltonia Spa Βασιλίσσης Σοφίας 46, Αθήνα> Press & Tabac - Εµπορικό κέντρο “THE MALL“ - Μαρούσι> Εµπορικό κατάστηµα Public Καρα-γεώργη Σερβίας 1, Πλα τεία Συντάγµα-τος, Αθήνα.

Πού θα μας βρίσκετε...

Ç óåëßäá

áõôÞ óáò áíÞêåé.

Óôåßëôå ìáò ìéêñÜ

ìõóôéêÜ ðïõ óáò

âïçèïýí íá æåßôå

ðéï õãéåéíÜ

[email protected]

Για να µη µουχλιάζουν οι ρί-

ζες του φυτού όταν παραµένει

νερό στη γλάστρα, τοποθετώ

στον πάτο της γλάστρας ένα

φίλτρο του καφέ. Έτσι, το νερό

φεύγει εύκολα και το χώµα δεν

φράζει την τρύπα εξόδου του

νερού. Κ.Λ.

Το σπανακόζουµο είναι το

καλύτερο «φάρµακο» για

τις τριανταφυλλιές µου!

Κάθε φορά που βράζω

σπανάκι, ποτίζω τα φυτά

µου µε το ζουµί που έµει-

νε και τα δυναµώνει όσο

τίποτε άλλο. Φ.Κ.

Για να µην µπαίνουν τα µυρ-µήγκια µέσα στο σπίτι από την αυλή ή το µπαλκόνι µου, τοποθετώ γύρω από την πόρτα ή το παράθυρο ρίγανη. Τα απωθεί και πα-ραµένουν στους εξωτερι-κούς χώρους. Α.Δ.

Κάθε φορά που παίρνω κάποιο χάπι, πίνω χλιαρό νερό. Το υπερβολικά κρύο νερό σε συνδυασµό µε χάπι συ-χνά φέρνει πονοκέφαλο. Δ.Μ.

Όταν καίγεται το στόµα µου από κάτι ζεστό, βάζω αµέσως λίγη ποσότητα ζάχαρης στην άκρη της γλώσσας µου. Έτσι ανακουφίζεται και περνάει γρήγορα το κάψιµο. Η.Α.

Page 45: invitro magazine

ΧρηστικάΑπριλιος 2011

Ιατρεία ΟστεοπόρωσηςΑττική

> ΚΑΤ- περιφερειακό γενικό νοσοκομείο αττικής Νίκης 2, Κη-φισιά Τηλ: 2106280000 3 φορές εβδομαδι-αίως

> Ιπποκράτειο νοσοκο-μείο - περιφερειακό γενικό νοσοκομείο ΑθηνώννΒασ. ςοφίας 114, Αθήνα τηλ: 213 2088000 1 φορά εβδομαδιαίως

> Αλεξάνδρα περιφε-ρειακό γενικό νοσο-κομείο Βασ. ςοφίας 80, Αθήνα τηλ: 210 7770501 1 φορά εβδομαδι-αίως

> Τζάνειο - περιφερει-ακό γενικό νοσοκο-μείο πειραιά Τζάννη & Αφεντούλη 1, πειραιάς Τηλ: 210 4592000 1 φορά εβδομαδι-αίως

> Άγιος Παντελεήμων - περιφερειακό γενικό νοσοκομείο Νίκαιας πειραιά Δ. Μαντου-βαλου 3, Νίκαια πειραιά Τηλ: 213 2077000 1 φορά εβδομαδι-αίως

> 3ο νοσοκομείο ΙΚΑ Καποδιστρίου 4, Αθή-να Τηλ:210 385603 1 φορά εβδομαδι-αίως

> Πανεπιστημιακό γενικό νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ» ρίμινι 1, Χαϊδά-ρι, Αθήνα Τηλ: 210 5831000 1. Β’ προοδευτική κλινική - κάθε μέρα, 2. Α’ παθολογική πα-νεπιστημιακού νοσο-κομείου «ΑΤΤιΚοΝ»,

3 φορές την εβδο-μάδα 3. Α’ ορθοπεδική κλινική πανεπιστη-μιακού νοσοκομείου «ΑΤΤιΚοΝ»

> Νοσοκομείο Υγεία λ. Κηφισίας & Ερυθρού ςταυρού 4, Φιλοθέη Τηλ: 210 68 67 660, 210 68 67 000.

ΘεσσΑλονίκη

> Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Α.Χ.Ε.Π.Α. ςτιλπ. Κυ-ριακίδη 1 Θεσ/νίκη 54636 τηλ:2310 993111

> Ιπποκράτειο Νοσοκο-μείο Θεσσαλονίκης Α. παπαναστασίου 50, 546 39 Θεσσαλο-νίκη τηλεφωνο:2310 892033 5 φορές εβδομαδι-αίως

> 2ο νοσοκομείο ΙΚΑ «Παναγία» Ν. πλα-στήρα 22, 55131, Καλαμαριά Τηλ:2310 451241 2 φορές εβδομαδι-αίως

> ΓΝ «Παπαγεωργίου» 56429 - Θεσσαλονί-κη - περιφερειακή οδός - Νέα Ευκαρπία τηλ:2310 693229 5 φορές εβδομαδι-αίως

> Ελληνικός Σύλλογος Υποστήριξης Ασθε-νών με Οστεοπό-ρωση Αθηνάς 10, Κηφισιά, Τηλέφωνο: 210-8018123, Fax: 210-8018122, URL: www.osteocare.gr, E-mail: [email protected]

Ιατρεία Αιμορροφιλίας> Λαϊκό Νοσοκομείο:

210 7456000, Αγίου Θωμά 17, Αθήνα

> Παίδων «Αγλα-ΐα Κυριακού»: 213 2009000, λεβαδείας 3, Αμπελόκηποι

> Ιπποκράτειο Αθήνας: 213 2088000, Βασι-λίσσης ςοφίας 114, ιλίσια

> Ιπποκράτειο Θεσ-σαλονίκης: 2310 892697, Κωνσταντι-νουπόλεως 49, Φά-ληρο

> Σύλλογος Προστα-σίας των Ελλήνων Αιμορροφιλικών (Σ.Π.Ε.Α.), ςτουρνά-ρη 51, Αθήνα, Τηλέ-φωνο: 210-5232667

> Σύλλογος Αιμορρο-φιλικών της Βόρειας Ελλάδας, Κασσάνδρου 20, Θεσσαλονίκη, Tη-λέφωνα: 2310-223946

Σκλήρυνση κατά Πλάκας> Σύλλογος Ατόμων

με Σκλήρυνση κατά Πλάκας, Θ.Χ.Π.Α. - λεωφ. Βουλιαγμέ-νης - Ελληνικό,16777, Τηλ.: 210-9600131, 213-2035323, Fax: 210-9600131, E-mail: [email protected], Web: http://www.msassociationhellas.org, (Νομικό πρόσωπο ιδιωτικού Δικαίου, Μη κερδοσκοπικού χαρα-κτήρα [ΝπιΔ, ΜΚο]), Εθνικό και Καποδι-στριακό πανεπιστήμιο Αθηνών – Νευρολογι-κή Κλινική

> Ευρωπαϊκή Πλατ-φόρμα Εταιρειών για τη Σκλήρυνση κατά Πλάκας, Web: www.emsp.org

> Παγκόσμιο Ίδρυμα Υποστήριξης Σκλήρυν-σης κατά Πλάκας Web: www.msnews.org

> Περιοδικό «ΕΠΙΚΟΙ-ΝΩΝΟΥΜΕ»

Page 46: invitro magazine

46•IN•VITRO

Last pageΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011

Ο ανθρώπινος οργανισμός

Έσω κανθός

Τα δάκρυα φαίνονται κίτρινα σε αυτή τη φωτογραφία της εσωτερικής γωνίας ενός µατιού που λέγεται έσω κανθός. Στο µάτι έχει προστεθεί η αβλαβής πορ-τοκαλί χρωστική φλουορεσκεΐνη, που χρησιµοποιείται για την ανίχνευση βλα-βών στον κερατοειδή και τον επιπεφυκότα, τον λεπτό βλεννογόνο υµένα που

καλύπτει το µπροστινό τµήµα του µατιού. Τα δάκρυα που εκκρίνονται από τους δακρυϊκούς αδένες στο επάνω και έξω τµήµα της κόγχης του µατιού απλώνο-νται στον επιπεφυκότα προστατεύοντάς τον. Μαζεύονται σε πόρους του έσω κανθού και καταλήγουν στη ρινική κοιλότητα. [Μακροφωτογραφία]

Page 47: invitro magazine
Page 48: invitro magazine