Information Dossier 4

Αναπτυσσόμενες Περιφέρειες,Ανάπτυσσόμενη Ευρώπη

Πίνακας Περιεχομένων•Επισκόπηση Περιφερειακής Πολιτικής

• Εξελίξεις στην Περιφερειακή Πολιτική 2007-2013• Στάδια Περιφερειακής Πολιτικής• Ο στόχος «Σύγκλιση»• Ο στόχος «Περιφερειακή ανταγωνιστικότητα και απασχόληση» • Ο στόχος «Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία• Η δική μου Περιφέρεια εμπίπτει;• Ταμείο Συνοχής• Ευρωπαϊκό Ταμέιο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ)• Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ)

• Ο μηχανισμός προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ)• JASPERS• JEREMIE• JESSICA• Περιφερειακή Πολιτική για την οικονομική ανάπτυξη και απασχόληση• Έρευνα και Καινοτομία στην Περιφερειακή Πολιτική• Περιφερειακή Πολιτική και «Αστική Διάσταση»• Αξιολόγηση Περιφερειακής Πολιτικής• Οικονομική Διαχείρηση• Πρόσβαση στους Περιφερειακούς Πόρους

Επισκόπηση Περιφερειακής Πολιτικής

Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, Άρθρο 158:

“Η Κοινότητα, προκειμένου να προαχθεί η αρμονική ανάπτυξη του συνόλου της, αναπρύσσει και εξακολουθεί τη δράση της με σκοπό την ενίσχυση της οικονομικής

και κοινωνικής της συνοχής.

Η Κοινότητα αποσκοπεί, ιδιαίτερα, στη μείωση των διαφορών μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης των διαφόρων περιοχών και στη μείωση της καθυστέρησης των πλέον

μείονεκτικών περιοχών ή νήσων, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών περιοχών.”

Συνθήκη της Ρώμης (1957): Τίθενται οι βάσεις της Περιφερειακής Πολιτικής στο Προοίμιο

Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη (1986): Η καταπολέμιση των ανισοτήτων μεταξύ των διαφόρων περιφερειών και ‘η οικονομική και κοινωνική συνοχή’ συμπεριλαμβάνονται στους στόχους της Ε.Ε

Δεν πρόκειται για ένα ‘φιλόπτωχο ταμείο’: Η χρηματοδότηση αποσκοπεί στη δημιουργία των απαραίτητων συνθηκών ανάπτυξης

Πρωτοφανής διεύρυνση ανισοτήτων: Η πρόσφατη είσοδος 12 νέων κρατών μελών οδήγησε σε μία ταυτόχρονη διεύρυνση των περιφερειακών ανισοτήτων

Εξελίξεις στην Περιφερειακή Πολιτική 2007-2013

Στόχοι Διαρθρωτικά Ταμεία και Μέσα

Σύγκλιση ΕΤΠΑ ΕΚΤΤαμείο

Συνοχής

Περιφερειακή ανταγωνιστικότητα και απασχόλησηΕΤΠΑ ΕΚΤ  

Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία ΕΤΠΑ  

Απλοποιημένη διάταξη: 3 νέοι στόχοι και 3 Μέσα Χρηματοδότησης

Απλοποιημένοι Κανόνες: μειωμένη γραφειοκρατία

Νέες εστιάσεις: Ανάπτυξη και Απασχόληση

Νέα μέσα πολιτικής: Jaspers, Jeremie και Jessica

Αυξημένοι πόροι: 2ο κατά σειρά μεγαλύτερο κονδύλι στον κοινοτικό προϋπολογισμο: 348 δισ. ευρώ για την περίοδο 2007-2013

Στάδια Περιφειριακής Πολιτικής1. Νομική Βάση: Άρθρα 158-162 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας

2. Υιοθέτηση τον Ιούλιο του 2006 «Πακέτου» 5 συνολικά Κανονισμών περί Διαρθρωτικών Ταμείων για την περίοδο 2007-2013

3. Υιοθέτηση «Κοινοτικών Στρατηγικών Κατευθύνσεων» από το Συμβούλιο Υπουργών στις 6 Οκτωβρίου 2006

4. Υποβολή «Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς» εντός 5 μηνών από την υιοθέτιση των «Κοινοτικών Στρατηγικών Κατευθύνσεων»

5. Κατόπιν εγκρίσεώς του από την Επιτροπή, ξεκινά η υλοποίηση επιχειρησιακών προγραμμάτων

6. Στρατηγικό Follow-up

Ο στόχος «Σύγκλιση»

Συναφής με τον παλαιό στόχο 1: αποσκοπεί στην επιτάχυνση της σύγκλισης των λιγότερο ανεπτυγμένων περιφερειών

Πρωταρχικός στόχος : το 81.54% του συνόλου των πόρων για την Περιφερειακή Πολιτική διατίθεται προς επίτευξη της «Σύγκλισης»

Αφορά και εστιαζει στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφερειες: ΑΕγχΠ ανά κάτοικο κατώτερο του 75% του κοινοτικού μέσου όρου.

Μεταβατική στήριξη: ειδική μειωμένη χρηματοδότηση για ορισμένα κράτη μέλη και περιφέρειες για ‘στατιστικούς λόγους’ (‘phasing-out’)

Ταμείο Συνοχής: διαθέσιμο για κράτη των οποίων το ΑΕΠ ανα κάτοικο είναι κατώτερο του 90% του κοινοτικού μέσου όρου

Φτωχότερες περιφέρειες 70.51%

Κράτη μέλη που καλυπτόνται από τοΤαμείο Συνοχής 23.22%Phasing-out περιφέρειες 4.99%

Phasing-out κράτη μέλη 1.29%

Κατανομή πόρων σύμφωνα με τα κριτήρια του στόχου

«Σύγκλιση»2007-2013

(251 δισ. € σε χρηματική αξία 2004)

Ο στόχος «Περιφερειακή ανταγωνιστικότητα και απασχόληση»

Αποτελεί το 15.95% των περιφερειακών πόρων

(49.1 δισ. €σε χρηματικά αξία 2004)

Συναφής με τονπαλαιό στόχο 2

και στόχο 3

Ενσωματώνει τα προγράμματαUrban II

και EQUAL

13 περιφέρειες που πληρόυν

τον παλαιό στόχο 1λαμβάνουν

επιπλέον πόρους σε ‘phasing-in’ βάση

Εμπίπτουν όσες περιφέρειεςδεν καλύπτονται

σύμφωνα με τον στόχο της σύγκλισης

Στόχος: ενίσχυση ανταγωνιστικότητας και

απασχόληση

Αποσκοπεί στην:

Προσαρμοστηκότητα στις αλλαγές

Προώθηση της καινοτομίας

Προώθηση τουΕπιχειρηματικού πνεύματος

Ενίσχυση τηςΚοινωνίας της γνώσης

Προστασία Περιβάλλοντος

Βελτίωση προσβασιμότητας

Επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο

Ανάπτυξη αγορών εργασίαςΧωρις αποκλεισμούς

Εναρμόνιση του εργατοδυναμικού

Ο στόχος «Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία»

Αποτελεί το 2.52% των περιφερειακών πόρων: (7,750,081,461 € σε χρημ. αξία 2004)

Ευρωπαϊκός Όμιλος Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ): νέα χωριστή νομική οντότητα που λειτουργεί ως μέσο διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ των μελών του

3 κριτήρια για την πλήρωση του στόχου:

Διασυνοριακό Διεθνικό Διαπεριφερειακό

73.86% των πόρων (5.6 δισ. € σε χρημ.αξία 2004)

Μονάχα συνορειακές περιφέρειες

20.95% των πόρων(1.6 δισ. € σε χρημ.αξία 2004)

Εμπίπτουν όλες οι περιφέρειες

13 Ζώνες Συνεργασίας

5.19% των πόρων(392 εκατ. € σε χρημ.αξία 2004)

Εμπίπτουν όλες οι περιφέρειες

Δίκτυα Συνεργασίας

Η δική μου Περιφέρεια εμπίπτει;

Στόχος Επιλέξιμες Περιφέρειες επίπεδο NUTS

ΣύγκλισηΠεριφέρειες με ΑΕγχΠ ανα κάτοικο κατώτερο

του 75% του κοινοτικού μέσου όρου & οι ‘phasing-out’ περιφέρειες

επίπεδο 2

Περιφερειακή Ανταγωνιστικότητα και Απασχόληση

Όλες οι περιφέρειες μη εμπίπτουσες στον στόχο «Σύγκλιση»

επίπεδα 1 or 2

Ευρωπαϊκή ΕδαφικήΣυνεργασία

ΔιασυνοριακήΌλες οι περιφέρειες εντός των συνόρων της

Ε.Ε καθώς και ορισμένες ναυτικές περιφέρειες

επίπεδο 3

ΔιεθνικήΌλες οι περιφέρειες– χωρισμένες σε 13

«ζώνες συνεργασίας»

επίπεδο 2

ΔιαπεριφερειακήΌλες οι περιφέρειες Το συνολικό

έδαφος της Ε.Ε

Κάθε μία Περιφέρεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης εμπίπτει σε τουλάχιστον έναν από τους 3 στόχους

Ταμείο Συνοχής

0

5

1015

20

25

δισ

. E

UR

Μέρος του στόχου «Σύγκλιση»

59.4 δισ. € διαθέσιμα (σε χρημ. αξία 2004)

Καλύπτει Κράτη Μέλη με Ακαθάριστο Εθνικό εισόδημα (ΑΕΕ) < του 90% του κοινοτικού μέσου όρου

14 Κράτη Μέλη πληρούν τις προϋποθέσεις (συν της Ισπανίας επί μεταβατικής βάσεως)

Στηρίζει διευρωπαϊκά δίκτυα είτε περιβαλλοντικά προγράμματα

Διανομή του Ταμείου Συνοχής 2007-2013

Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ)

Δημιουργήθηκε το 1975 για την

καταπολέμηση διαρθρωτικών

ανισορροπιών σε περιφέρειες με χρονική

καθυστέρηση στην ανάπτυξη

Αποτελεί ένα από τα δύο Διαρθρωτικά

Ταμέια (ΕΤΠΑ και ΕΚΤ)

Εμπίπτει στο πλάισιο και των

τριών στόχων της Περιφερειακής

Πολιτικής

Κάθε περιφέρεια έχει πρόσβαση στους πόρους

του ΕΤΠΑ –πλειοψηφία πόρων υπέρ φτωχότερων

περιφερειών

Προτεραιότητες: έρευνα, καινοτομία,

περιβαλλοντολογικά προγράμματα και πρόλψη κινδύνων, επενδύσεις σε υποδομές για τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες.

ΕΤΠΑ

Ευρωπαϊκό Κονωνικό Ταμείο (ΕΚΤ)

Ιδρύεται με την ιδρυτική Συνθήκη του 1957 – παλαιότερο Ταμείο Περιφερειακής Πολιτικής

Σκοπός: ενίσχυση αγοράς εργασίας και εθκαιριών απασχόλησης

Προτεραιότητες: αύξηση της ικανότητας προσαμογής των εργαζομένων και των επιχειρήσεων, βελτίωση πρόσβασης στην απασχόληση, προαγωγή κοινωνικής ένταξης, καταπολέμηση όλων των μορφών διακρίσεων στην αγορά εργασίας, και ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού

Θέση νέας προτεραιότητας για χρηστή διακυβέρνηση των λιγότερο ανεπτυγμένων περιφερειών

Εμπίπτουν όλες οι περιφέρειες είτε στο πλαίσιο του στόχου «Σύγκλιση» είτε του στόχου «Περιφερειακή ανταγωνιστηκότητα και απασχόληση»

Δεν χρηματοδοτεί προγράμματα υποδομής

ΕΚΤ

Ο μηχανισμός προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ)

11.468 δισ. € (στην παρούσα χρημ. αξία) για την περίοδο 2007-2013

CARDS

SAPARDISPA

Προενταξιακή δημοσιονομική

βοήθεια προς όφελος της Τουρκίας

PHARE

Δυνάμει υποψήφιες Χώρες:

ΑλβανίαΒοσνία και ΕρζεγοβίνηΜαυροβούνιοΣερβία, περιλαμβανομένου του Κοσσυφοπεδίου

ΜΠΒ προγράμματα 5 σε 1

Υποψήφιες Χώρες:

ΚροατίαΤουρκίαΠρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας

JASPERS

«Κοινό εγχείρημα προς υποστήριξη έργων στις Ευρωπαϊκές Περιφέρειες»

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

ΕΤΕπ

ΕΤΑΑ

JASPERS(54 καταρτησμένοι

επαγγελματίες)

Βαρσοβία Βιέννη Βουκουρέστι

ΛουξεμβούργοΜία Έδρα και τρίαπεριφερειακά Κέντρα:

Κοινό εγχείρημα τριών οργανισμών:

Αφορά μόνο τα νέα Κράτη Μέλη

Αφορά μόνο έργα που εμπίπτουν στον στόχο «Σύγκλιση»

Παρέχονται συμβουλές τεχνικού, οικονομικού και χρηματο- οικονομικού χαρακτήρα

Βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος JASPERS:

JEREMIE

«Κοινοί Ευρωπαϊκοί Πόροι για Μικρομεσαίες Eπιχειρήσεις»

ΜΜΕΧρηματοπιστωτικοί μεσολαβητές

«ΤαμείαΧαρτοφυλακίου»

ΕΤΠΑπαροχές

«Ανακύκλωση»πόρωνΠαροχή

επιείκειας, εγγυήσεωνκαι δανείωνσε χρηματο-πιστοτικούς

μεσολαβητές

Μικρο-επενδυτές

Χρηματο-πιστωτικοί οργανισμοί

Καθεστώταεγγυήσεων

Κεφάλαιο μακρο-πρόθεσμων και επισφαλών επενδύσεων

Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων

Ευρωπαϊκή ΤράπεζαΕπενδύσεων

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

JESSICA«Κοινή Ευρωπαϊκή Υποστήριξη για συνεχής επένδυση στις

αστικές περιοχές»

Αστικό Ταμείο

Ανάπτυξης (ΑΤΑ)

Παροχή επιείκειας, δανείων

ή εγγυήσεων

«Ανακύκλωση»πόρωνΕΤΠΑ

ή ΕΚΤ

παρο-χές

Πορεία 1: απευθείας στο ΑΤΑ

«Ταμείο Χαρτοφυλα-

κίου»

(π.χ. ΕΤΕπ)Πορεία 2:

Μέσω ταμείων χαρτοφυλακίου

αστικά ΔΙΚ

Άλλες αστικές

επενδύσεις

Ευρωπαϊκή ΤράπεζαΕπενδύσεων

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Council of Europe Development Bank

Παροχές επιδεκτικές εξοφλήσεως και ανακυκλώσιμες

Περιφερειακή Πολιτική για την οικονομική ανάπτυξη και απασχόληση

Η ατζέντα της Λισσαβόνας (2000):

«μέχρι το 2010 να καταστεί η Ευρώπη ως η πιο

ανταγωνιστική και δυναμική οικονομία της γνώσης

στον κόσμο»

Kok Report Νοέμβριος 2004 –

Απολογισμός αποτελεσμάτων ‘όχι ενθαρρυντικός’

2005: Νέο ξεκίνημα για τη στρατηγική της Λισσαβόνας

σημεία εστίασης: απασχόληση και ανάπτυξη

Πολιτική Συνοχής 2007-2013

Κύριο μέσο της Ε.Ε προώθησης της ανάπτυξης

καιενίσχυσης επενδύσεων

Υιοθέτησηστρατηγικότερης πολιτικής 2007-2013:

-Στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμες

Κοινότητας

- Strategic Reference Frameworks

Κατώτατο όριο για τις δαπάνες οικονομικής ανάπρυξης

και απασχόλησης:

-Στόχος «Σύγκλιση»: 60%

-Στόχος Περιφερειακή ανατγωνιστικότητα και

απασχόληση: 75%

Έρευνα και Καινοτομία στην Περιφερειακή Πολιτική

Περιφερειακή Πολιτική 2007-2013:

Προτεραιότητα στην έρευνα και στην καινοτομία

Η Επιτροπή επιδιώκει την διεξαγωγή περισσότερων πειραμάτων

«Περιοχές Οικονομικής Αλλαγής» – νέο μέσο για την ενσωμάτωση βέλτιστων πρακτικών

Ετήσιο ‘Regiostars’ βραβείο στο καλύτερο πρόγραμμα στον τομέα της καινοτομίας

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

Ε.Ε 1.96% Η.Π.Α2.59%

Ιαπω νία3.12%

Κορέα2.19%

Δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠΕ&Α χάσμα ανάμεσα στην Ε.Ε και στους βασικούς ανταγωνιστές της

Το μέλλον συναρτάται άμεσα από την καινοτομία:Μονόδρομος για την επίτευξη των μακροπρόθεσμων στόχων της Ε.Ε

Περιφερειακή πολιτική και «Αστική Διάσταση»

Αστικό παράδοξο:

Αστικές Περιοχές:Συγκεντρώνουν το 80% του πληθυσμού της Ε.Ε«κέντρα» καινοτομίας και έρευναςοι κινητήριες μηχανες ανάπτυξης και απασχόλησης

Ωστόσο γνωρίζουν υψηλά επίπεδα:

ανεργίαςανισοτήτωνεγκληματικότηταςκοινωνικών προβλημάτωνκαι περιβαλλοντικής υποβάθμισης

Περιφερειακή Πολιτική 2007-2013:

Μεγαλύτερη εστίαση στις αστικές περιοχές

URBAN πρόγραμμα ενσωμάτωσης

URBACT II για τις «Περιοχές Οικονομικής Αλλαγής»

JESSICA

Αξιολόγηση Περιφερειακής Πολιτικής

Αξιολόγηση:καταπολέμιση αβεβαιότητας

βελτίωση στον σχεδιασμό και στην πραγματοποίηση των προγραμμάτων

Καλύτερα αποτελέσματα και επιδόσεις

αποφυγή ανεπιθύμητων συνεπειών

ενίσχυση υπευθυνότητας και διαφάνειας

Επίπεδο αξιολόγησης Αρμόδιοι Φορείς

ex-ante (‘πριν’) Κράτη Μέλη

on-going (‘κατά τη διάρκεια’)

Κράτη Μέλη και Επιτροπή

ex-post (‘μετά’) Επιτροπή

απαιτείται σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό δίκαιο

τακτικότητα και σχολαστικότητα

«Δίκτυο αξιολόγησης» συνεδριάζει υπό την προεδρία της Επιτροπής 2-3 φορές το χρόνο

‘EVALSED’ (Αξιολόγηση Κοινωνικο-Οικονομικής Ανάπτυξης) διαδυκτιακό μέσο

Αξιολόγηση Περιφερειακής Πολιτικής 2007-2013:

Οικονομική ΔιαχείρησηΣυντέχουσα αρμοδιότητα μεταξύ Επιτροπής και Κρατών Μελών:

Κράτη Μέλη

διαχείρηση προγραμμάτων επιλογή, έλεγχος και εκτίμηση έργων

Επιτροπή

Χρηματοδοτεί εγκεκριμένες δαπάνεςΣυμμετέχει στην εποπτεία των προγραμμάτων

ΕνεργοποίησηΔικαστικού και Ποινικού

συστήματος σε περιπτώσεις απάτης

Επί τόπου εξακρίβωσηΈχει δυνατότητα αναστολής της χρηματοδότησης

Διορισμός για κάθε ΛΠ:

διαχειρίζουσας αρχήςλογιστικής μονάδας ελέγχου

μονάδας εξακρίβωσηςεποπτεύουσας αρχής

3,206 ελλείψειςτο 2006 (15-16%

δόλιας απάτης)

Πρόσβαση στους Περιφερειακούς Πόρους

Γενικοί Κανόνες:

Δικαιούχοι είναι οργανισμοί ιδιωτικού ή δημοσίου δικαίου (όχι φυσικά πρόσωπα)Παροχές της Ε.Ε αποτελούν συμπληρωματική χρηματοδότησηΣχεδιασμένοι με σκοπό να ισοσκελιστούν τα προγράμματα – όχι κερδοσκοπικό μέσοΔεν χορηγείται αναδρομικώς

Πού κάνω αίτηση;

Στη διαχειριστική Αρχή του εκάστοτε προγράμματος

Πού μπορώ να απευθυνθώ ;

Διαχειρίζουσες αρχέςΜη κερδοσκοπικούς οργανισμούς ειδικευόμενους σε θέματα χρηματοδότησηςEUROPE DIRECT!

Σας ευχαριστούμε θερμά για την προσοχή σας!

• EUROPE DIRECT

Τηλ. χωρίς χρέωση: 00 800 6 7 8 9 10 11

http://ec.europa.eu/europedirect/