ΦάσµαGroup προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι.

Α. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΑριστοτέλουςἨθικάΝικομάχειαΒ1,1-4

α΄απόσπασμα

∆ιττῆςδὴτῆςἀρετῆςοὔσης,τῆςμὲνδιανοητικῆςτῆςδὲἠθικῆς,ἡμὲνδιανοητικὴτὸπλεῖονἐκδιδασκαλίαςἔχεικαὶτὴνγένεσινκαὶτὴναὔξησιν,διόπερἐμπειρίαςδεῖταικαὶ χρόνου, ἡ δ’ ἠθικὴ ἐξ ἔθους περιγίνεται, ὅθεν καὶ τοὔνομα ἔσχηκε μικρὸνπαρεκκλῖνονἀπὸτοῦἔθους.Ἐξοὗκαὶδῆλονὅτιοὐδεμίατῶνἠθικῶνἀρετῶνφύσειἡμῖνἐγγίνεται·οὐθὲνγὰρτῶνφύσειὄντωνἄλλωςἐθίζεται,οἷονὁλίθοςφύσεικάτωφερόμενοςοὐκἂν ἐθισθείηἄνωφέρεσθαι, οὐδ’ἂνμυριάκιςαὐτὸν ἐθίζῃ τιςἄνωῥιπτῶν, οὐδὲ τὸ πῦρ κάτω, οὐδ’ ἄλλο οὐδὲν τῶν ἄλλως πεφυκότων ἄλλως ἂνἐθισθείη. Οὔτ’ἄραφύσει οὔτε παρὰφύσιν ἐγγίνονται αἱ ἀρεταί, ἀλλὰ πεφυκόσιμὲνἡμῖνδέξασθαιαὐτάς,τελειουμένοιςδὲδιὰτοῦἔθους.

β΄απόσπασμα

Ἒτι ὃσαμένφύσει ἡμῖν παραγίνεται, τάς δυνάμεις τούτωνπρότερον κομιζόμεθα,ὓστερονδέτάςἐνεργείαςἀποδίδομεν(ὃπερἐπίτῶναἰσθήσεωνδῆλον·οὐγάρἐκτοῦ πολλάκις ἰδεῖν ἢ πολλάκις ἀκοῦσαι τάς αἰσθήσεις ἐλάβομεν, ἀλλ’ ἀνάπαλινἒχοντες ἐχρησάμεθα, οὐ χρησάμενοι ἒσχομεν)· τάς δ’ ἀρετάς λαμβάνομενἐνεργήσαντες πρότερον, ὣσπερ καί ἐπί τῶν ἂλλων τεχνῶν· ἃ γάρ δεῖ μαθόνταςποιεῖν, ταῦτα ποιοῦντες μανθάνομεν, οἷον οἰκοδομοῦντες οἰκοδόμοι γίνονται καίκιθαρίζοντες κιθαρισταί· οὓτωδή καί τά μέν δίκαια πράττοντες δίκαιοι γινόμεθα,τάδέσώφρονασώφρονες,τάδ’ἀνδρεῖαἀνδρεῖοι.

25ης Μαρτίου 111 ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ ( 210. 50.20.990 - 50.27.990

25ης Μαρτίου 74 ΠΛΑΤΕΙΑ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ ( 210.50.60.845 - 50.50.658

Γραβιάς 85 ΚΗΠΟΥΠΟΛΗ ( 210.50.51.557 - 50.56.256

Πρωτεσιλάου 63 ΠΛ. ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ - ΙΛΙΟΝ ( 210.26.32.505 - 26.32.507

Μάθηµα : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Καθηγητής : ΟΜΑΔΑ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ ΦΑΣΜΑ Τάξη : Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Ηµεροµηνία : Ονοµατεπώνυµο :

σύγχρονο µαθητικό φροντιστήριο

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Α.Απότοκείμενοπουσαςδίνετεναμεταφέρετεστοτετράδιόσαςτιςαπαντήσειςτωνπαρακάτωερωτήσεων:

α. Ποια είδη της αρετής διακρίνει ο Αριστοτέλης και από ποιους παράγοντεςεξαρτάταιηανάπτυξηκαθενός;(α’απόσπασμα)

β. Χρησιμοποιώντας την επαγωγική μέθοδο να συνθέσετε μια παράγραφο στηνοποία θα υποστηρίξετε τη βασική θέση του Αριστοτέλη (οὐδεμία των ἠθικῶνἀρετῶν φύσει ἡμῖν ἐγγίγνεται) με το επιχείρημα που προβάλλεται στο β’απόσπασμαδιατυπωμένομεδικάσαςλόγια.

Μονάδες10

Β1. Λαμβάνοντας υπόψη τα ακόλουθα χωρία του πρώτου αποσπάσματος νααναδείξετε τη σχέση που έχουν με τις ηθικές αρετές το «ἔθος» και η «φύσις»:«ἡδ’ἠθικὴἐξἔθουςπεριγίνεται»,«Οὔτ’ἄραφύσειοὔτεπαρὰφύσιν...δὲδιὰτοῦἔθους».(α’απόσπασμα)

Μονάδες10

Β.2.α.Ποιοείναιτοπεριεχόμενοτωνεννοιών«δύναμις»και«ενέργεια»στηναριστοτελικήφιλοσοφία;β.Ποιααπότιςδυοέννοιεςθεωρείοφιλόσοφοςπιοαξιόλογηκαιγιατί;

Μονάδες10

Β.3. Να γράψετε δίπλα στο κεφαλαίο γράμμα καθεμιάς από τις προτάσεις τηςΣτήληςΑ,τοναριθμότηςσωστήςπρότασηςτηςΣτήληςΒ.

ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β

Α.ΟΑριστοτέληςπίστευεακράδανταπωςγνώρισματουαληθινούφιλοσόφουείναιναέχειτοκουράγιοακόμη

1.«καὶτὰδημόσιαἀναιρεῖνἐπὶσωτηρίᾳτῆςἀληθείας»2.«καὶτὰἡδέααἱρεῖνἐπὶσωτηρίᾳτῆςἀληθείας»3.«καὶτὰοἰκεῖαἀναιρεῖνἐπὶσωτηρίᾳτῆςἀληθείας».

Β.ΟΑριστοτέληςκατηγορήθηκεαπότουςΑθηναίουςγιαασέβεια,επειδήσυνέθεσε

1.μιαελεγεία,προςτιμήντουθανάτουτουμαθητήτουΘεόφραστου2.ένανπαιάνα,παραδοσιακόύμνοστονΑπόλλωνα,γιαναυμνήσειένακοινόθνητό,τοναξέχαστοφίλοτουΕρμία3.μιατραγωδίαγιατηνΑθήνα,όπουτηχαρακτήριζεπανέμορφηαλλάκαιάσχημη.

Γ.ΟΑριστοτέληςόρισετηνευδαιμονίατουανθρώπου

1.ωςκατάστασηκαιενέργειατηςψυχήςπουπλησιάζειτηντελειότητα

2.όχιωςκατάσταση,αλλάωςενέργειατηςψυχής,μετουςκανόνεςτηςτέλειαςαρετής3.ωςκατάστασηκαιενέργειατηςψυχής,μετουςκανόνεςμαςτέλειαςαρετής.

Δ.ΟΑριστοτέληςδιέκρινετελικά

1.α)τολόγονἔχον,β)τοἄλογον,καιγ)τοἡμι-ἔλογονμέροςτηςψυχής

2.α)τοκαθαράλόγονἔχονμέροςτηςψυχῆς,β)τοκαθαράἄλογονκαιγ)τομέροςπουμετέχεικαιτουἀλόγουκαιτουλόγουἔχοντοςμέρουςτηςψυχής3.τοκαθαράλόγονἔχονμέροςτηςψυχῆςαπότοκαθαράἄλογον.

Ε.ΟΑριστοτέληςονόμασεἐπιθυμητικόντομέροςμαςψυχήςπουέχεισχέση

1.μετησοφίαήτηφρόνηση

2.μετιςαρετέςπουπεριγράφουντονχαρακτήρατουανθρώπου

3.μετιςαρετέςπουαφορούντολογικόμας.

Μονάδες10

Β.4.α)Ναβρείτεστοκείμενοαπότοπρωτότυπομίαετυμολογικάσυγγενήλέξηγιακαθεμιάαπότιςπαρακάτωλέξεις:νοερός,προσοχή,σύγκλιση,συγκομιδή,τοκετός.

Μονάδες5

β) Για καθεμιά από τις ακόλουθες λέξεις να γράψετε μια ομόρριζη λέξη στη νέαελληνική(απλήήσύνθετη)μετηνκατάληξηπουσαςδίνεται:

ἐθίζεται-μο

λαμβάνομεν:-ψη

φύσει:-το

σώφρονες:-ιμος

ποιοῦντες:-μα

Μονάδες5

Μονάδες10

Β.5.ΟΠλάτωνστους«Νόμους,643.d.6–644.b.4»έχειαποτυπώσειτηνάποψητωνΕλλήνων σχετικά με την Παιδεία. Η συζήτηση ξεκίνησε από την απορία τουΑθηναίου σχετικά με τη λειτουργία των συσσιτίων και της στρατιωτικήςεκπαίδευσηςστιςπόλεις καταγωγής τωνσυνομιλητών του,οιοποίοιυποστήριξανότι αυτά, όπως και οι υπόλοιποι νόμοι και θεσμοί, αποσκοπούσαν στην επιτυχήδιεκπεραίωσητωνπολέμων,επομένωςστηνκαλλιέργειατηςαρετήςτηςανδρείας.Ο Αθηναίος δήλωσε ότι δεν πίστευε πως οι νομοθέτες θα θέσπιζαν τους νόμουςτουςαποσκοπώνταςστηνκαλλιέργειαενόςμόνομορίουτηςαρετής,τηνανδρεία.“Αθηναίος:Όποιοςάνθρωποςέχεισκοπόναγίνειενάρετοςσεό,τιτονενδιαφέρει,πρέπειναασχολείταιαπότηνπρώτητουπαιδικήηλικίααστείακαισοβαράμετασχετικά ζητήματα του κλάδου του. Όποιος θέλει, παραδείγματος χάριν, να γίνεικαλός γεωργός ή οικοδόμος, ο δεύτερος πρέπει να παίζει χτίζοντας κανέναπαιδιάστικοοικοδόμημα,κιοπρώτοςνακαλλιεργείτηγη.Κιόποιοςανατρέφειτονκαθένααπ’αυτούςτουςδυο,πρέπεινατουςφτιάχνειμικράεργαλεία,απομιμήσειςτων αληθινών. Επίσης όσα μαθήματα πρέπει να μάθει, να τα προμελετά. Οοικοδόμος,λόγουχάριν,ναμάθειναχρησιμοποιείτομέτρο,ήτονήματηςστάθμηςκαιοπολεμιστήςνακαβαλλικεύειπαίζονταςταάλογαήκάμνονταςκάτιπαρόμοιο,και ναπροσπαθείονομοθέτηςμε ταπαιχνίδιαναστρέφει τιςαπολαύσειςκαι τιςεπιθυμίες των παιδιών εκεί όπου όταν φτάσουν πρέπει να τελειώσουν. Βασικό,λοιπόν,σκοπότηςπαιδείαςνομίζουμετηνσωστήανατροφήπου,μετοπαιχνίδι,θαοδηγήσειόσοτοδυνατόαποτελεσματικότερατηνψυχήτουπαιδιούν’αγαπήσειμεόλη του τηνύπαρξηεκείνο,στοοποίοόταν γίνειάντρας,θαπαραστείανάγκηναείναιτέλειος.

Μτφρ.Β.Μοσκόβης.1988.ΠλάτωνοςΝόμοι.Αθήνα:ΝομικήΒιβλιοθήκη.ΝομίζετεότιυπάρχουνκοινάσημείαανάμεσαστουςλόγουςτουΠλάτωνακαιστηνάποψητουΑριστοτέληστοβ’απόσπασμαγιατοπώςαναπτύσσονταιοιτέχνεςκαιηηθικήαρετή.Ναστηρίξετετιςαπόψειςσαςσεχωρίατωνδύοκειμένων.

Φιλοσοφοῦµεν γνησίως τε καὶ ἱκανῶς...