Fainomena 46

φαινοµενα

#

EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ 25 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2010

φαινοµενα

EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ 25 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2010

προσεγγίζοντας τα αινίγµατα του κοσµου µας

τευχος 46 - 10 σεπτεµβριΟΥ 2011#

αρχαιοι ελληνες στην αµερικηη περιπτωση των αραουκανων της χιλης

χοπι η φυλη που ηρθε απο τον κατω κοσµοφαντασια και διαισθηση, αρωγοι της επιστηµηςη µυστικη µαγεια της γραµµατικης

ΠΕΡΙ

Ο∆ΙΚ

Η ΕΚ

∆ΟΣΗ

- Κ

ΥΚΛΟ

ΦΟΡ

ΕΙ Μ

Ε ΤΟ

Ν ΕΛ

ΕΥΘΕ

ΡΟ Τ

ΥΠΟ

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ

ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

«ILLUMINATI»;

φαινομενα

#eλευθεροσ tυποσ - 25 σεπτεμβριου 2010

φαινοµενα

07EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ 25 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2010

Η 11η Σεπτεµβρίου του 2001 χαρακτηρίζεται ως η σκοτεινότερη ηµέρα του αιώνα µας, καθώς τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στους

∆ίδυµους Πύργους της Νέας Υόρκης και στο αµερικανικό Πεντάγωνο άλλαξαν ριζικά τον κόσµο και το µέλλον του.Οι ΗΠΑ, η ισχυρότερη οικονοµική αλλά και στρατιωτική δύναµη του πλανήτη µας, µε λαβωµένη την αυτοπροστασία τους, προχώρησαν στη λήψη σκληρών µέτρων και αποφάσεων που στόχευαν στην εξάλειψη της απανταχού τροµοκρατίας ή τουλάχιστον σε ό,τι οι εκάστοτε κυβερνήσεις και η στρατιωτική ηγεσία χαρακτήριζαν ως «τροµοκρατική απειλή».Τα ληφθέντα µέτρα που διαµόρφωσαν µια µακρόχρονη εκστρατεία επικεντρώθηκαν σε συγκεκριµένες αραβικές χώρες, οι οποίες είχαν εκδηλώσει αρνητικές θέσεις σχετικά µε την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και κατά συνέπεια αποτελούσαν «εχθρικούς στόχους» για το αµερικανικό Πεντάγωνο.Είναι αυτονόητο ότι πέρα από τους εξακριβωµένους ή µη λόγους για την ανάγκη επιβολής κυρώσεων σε συγκεκριµένες ισλαµικές χώρες, οι ΗΠΑ ξεκαθάριζαν ταυτόχρονα και τα σχέδιά τους για την επικυριαρχία τους. Αλλωστε, η εκφρασθείσα «Νέα Παγκόσµια Τάξη Πραγµάτων» από τους Αµερικανούς πολιτικούς, στα τέλη του 20ού αιώνα, συµπεριελάµβανε και την επαναδιάταξη του παγκόσµιου χάρτη που θα εµπεριείχε τις διευρυµένες ζώνες επιρροής των Ηνωµένων Πολιτειών της Αµερικής.Ο σχεδιασµός, όµως, ενός νέου παγκόσµιου χάρτη απαιτεί συγκρούσεις και κοινωνικές αναταραχές που οδηγούν συνήθως σε πολέµους. Απουσιάζοντας αυτές οι προϋποθέσεις ως αιτία αναφλέξεων είναι πολύ δύσκολο να αιτιολογηθούν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις χωρίς να προκαλέσουν παγκόσµιες αντιδράσεις. Κάτι το οποίο υλοποιείται το τελευταίο διάστηµα µε τις λαϊκές επαναστάσεις τύπου «ντόµινο» στη Βόρειο Αφρική. Αυτές, ωστόσο, οι βασικές λεπτοµέρειες στάθηκαν αφορµή ώστε να αναπτυχθούν σενάρια συνωµοσίας, πολλά από τα οποία υιοθετήθηκαν από εκατοµµύρια πολίτες σε ολόκληρο τον κόσµο.

EDITO

Του Απόστολου Χρ. Αντωνάκη | [email protected]

Πέρασαν δέκα χρόνια από την ηµέρα που η Νέα Υόρκη δέχθηκε τα πιο σκληρά τροµοκρατικά χτυπήµατα της Σύγχρονης Ιστορίας, από τα οποία έχασαν µε φρικτό τρόπο τη ζωή τους χιλιάδες ανυποψίαστοι πολίτες. Κι ενώ οι ΗΠΑ σπαράζουν ακόµα για τους αδικοχαµένους πολίτες τους, ο υπόλοιπος κόσµος θρηνεί για µια ανέµελη και ειρηνική εποχή που έφυγε µε ασαφή και περίεργο τρόπο.

∆έκα χρόνια µετά την τραγική ηµέρα που άλλαξε τον κόσµο, οι «µετασεισµοί» των πολύνεκρων

φονικών χτυπηµάτων συνεχίζονται

εντονότεροι. Πολλοί πιστεύουν ότι οι

χειρότερες µέρες δεν έχουν φτάσει και µας

περιµένουν στο κοντινό µέλλον µε εφιαλτικό

πρόσωπο.

∆έκα χρόνια µετά την τραγική ηµέρα που

Μια νεα εποχη

φαινοµενα

04

EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ

ΠΡΟΣΩΠΟ 5 DATA FILES 6 ∆ΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ 7 KOSΜΟ NEWS 811 ΕΛΛΑ∆Α 1819 Η ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ 25 O ΑΥΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΝΟΣ 30 ET•SCIENCE 31 AΛΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΨΕΜΑΤΑ 35 ΕΙΚΟΝΕΣ 3637 ΕΝ∆ΟΤΕΡΑ 4243 GAMES 44 ∆ΙΑ∆ΙΚΤΥΟ 45

ΠΑΡΑΞΕΝΟΣ ΤΑΞΙ∆ΙΩΤΗΣ 4647 ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ 4849 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 50

Θεµατα

Π Ε ρ ι ε χ µ ε ν αΠ Ε ρ ι ε χ µ ε ν α

Γράµµατου εκδότη περιεχοµενα προσωπο data files

δουρειοςιπποσ

εικονες

Kosmo news

παραξενος ταξιδιωτης

παραξενος ταξιδιωτης ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

03 04 05 06 07 08

11

43 47 48 49 50

βιβλιοθηκη βιβλιοθηκη

26

09 10

Kosmo news

Kosmo news

Kosmo news

11

games διαδικτυο

44 46

42

1812 13 14 15

45

16 17

et• science

Μονιµεσ στηλεσ

20 21 22 2319

292827 30

39θρυλοιθρυλοι θρυλοι

αυλοςτου πανος παραδοσεις παραδοσεις παραδοσεις

40 41

Περιπλανήσεις

ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ 1217

11/9/2001: Ο ΚΟΣΜΟΣ ∆ΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ

ΝΟΗΣΗ 2024

ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ∆ΙΑΙΣΘΗΣΗ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

ΘΡΥΛΟΙ 2629

ΧΟΠΙ: Η ΦΥΛΗ ΑΠΟ ΤΑ ΕΓΚΑΤΑ ΤΗΣ ΓΗΣ

ΠΑΡΑ∆ΟΣΕΙΣ 3234

ΑΡΑΟΥΚΑΝΟΙ: ΑΡΧΑΙΟΙ ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ

ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ 3841

Η ΚΡΥΦΗ ΜΑΓΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ

ελλαδα

ελλαδα

θρυλοιη µηχανη

του χρονου

αληθειεςκαι ψέµατα

24

31

3635

25

32 33 34

37

θεωριες συνωµοσιας






νοηση νοηση νοηση νοηση νοηση

38

αναζητησεις αναζητησειςαναζητησειςαναζητησεις ενδοτερα

Kosmo news

εικονεςεικονες

ενδοτερα

Προσωπο

Ενας από τους πιο αξιόλογους και «προωθηµένους» Βρετανούς συγγραφείς επιστηµονικής φαντασίας. Mε επιρροές από τη θεµατολογία της σχολής του Φορτ, τα κείµενα του Russell εκφράζουν µε θαυµαστό τρόπο τις φιλοδοξίες της ανθρωπότητας να κατανοήσει και να ερ-

µηνεύσει τον άγνωστο κόσµο µέσα στον οποίο κινείται. Oντας βαθύς γνώστης των τεχνικών ψυχολογικού πο-λέµου και της ανθρώπινης τεχνολογίας, τα βιβλία του Russell δύνανται να διαβαστούν και να ερµηνευθούν σε πολλαπλά επίπεδα από τον αναγνώστη.

φαινοµενα

05EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ

Eric Frank Russell (1905-1978)

Τι θα γινόταν, ρώτησε ο Χάρισον, αν το κάθε έµβιο πλάσµα στην αυτοκρατορία, παντού, σ’ όλη την έκταση των χιλίων οκτακοσίων ετών φωτός της, µόλις παραλάµβανε το µπουγιουρντί της εφορίας, το έκανε κοµµατάκια κι έλεγε: “Όχι, αρνούµαι!”; Τι θα συνέβαινε τότε;

datafi les

ΕΝΘΕΤΗ ΕΚ∆ΟΣΗκαθε σαββατο στα περιπτερα µαζι µε τον ελευθερο τυπο

∆ιεύθυνση έκδοσης Απόστολος Χρ. ΑντωνάκηςΣύµβουλος έκδοσης Χρήστος Γ. ΚτενάςΑρχισυντάκτης Μηνάς N. Παπαγεωργίου Σύνταξη Ειρήνη Φ. Κουτσαύτη, Θεανώ Καρούτα, Στέλιος Φωκάς, Μαρία Μακρίδου, Νικόλαος Κουµαρτζής, Ράνια Ιωάννου, Τάσος Χαλιός, Θοδωρής Κεφαλόπουλος, Κώστας ΜαυραγάνηςΕιδικοί συνεργάτες Γεώργιος Καραχάλιος, Γιώργος Αδαµόπουλος, ∆ηµήτρης Αργασταράς, Αγγελος Βιαννίτης, Αποστόλης Χειρδάρης, Γιάννης Σπυρόπουλος, Χαρίτα ΜήνηArt director Σοφία ΛιβιεράτουΥπεύθυνη διόρθωσης κειµένων Kατερίνα Μπεχράκη

Iδιοκτησία ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Α.Ε.Εκδότες ∆ηµήτρης Μπενέκος, Αλέξης Σκαναβής∆ιευθυντής Πάνος ΑµυράςCreative Director ∆ηµήτρης Φωτόπουλος

∆ιεύθυνση εµπορικής ανάπτυξης «ELSE AGENCY» Εµπορική διεύθυνση Ελσα Σοϊµοίρη∆ιεύθυνση διαφήµισης Λουκάς Παπανικολάου Υποδοχή διαφήµισης Φωτεινή ΑναστασίουΟικονοµική διευθύντρια Μαριάννα Θαρενάκη Νοµικός σύµβουλος Ανδρέας ΑγγελίδηςΦωτογραφικό αρχείο Φανή Νικολαΐδου Φωτό Αρχείο Ελεύθερου Τύπου,Shutterstock, Ideal image, Visual Photos, ΑΠΕ, EurokinissiΥπεύθυνος κυκλοφορίας Κώστας Μπαλής Εκτύπωση ΤΥΠΟΕΚ∆ΟΤΙΚΗ Α.Ε. ∆ιανοµή ΑΡΓΟΣ Α.Ε.ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Αγίας Λαύρας 2 & Σαρανταπόρου, Νέο Ηράκλειο, Τ.Κ. 14121 Τηλ.: 210 8113000, Fax: 210 8113001, Site: www.e-typos.com, e-mail: [email protected]


06φαινοµενα

Οι απόψεις των συγγραφέων εκφράζουν τους ίδιους και δεν αποτελούν κατ’ ανάγκην και απόψεις του περιοδικού.

Γνωρίζατε ότι… Στις 15 Σεπτεµβρίου του 1935 ο Αδόλφος Χίτλερ υιοθετεί τη σβάστικα ως επίσηµο σύµβολο της ναζιστικής Γερµανίας. Με τον τρόπο αυτό ο «Φίρερ» αλλοίωσε το ρόλο και το χαρακτήρα του πανάρχαιου αυτού συµβόλου στις συνειδήσεις ολόκληρης της ανθρωπότητας. Η σβάστικα αποτελούσε κατά το παρελθόν ιερό σύµβολο των πολιτισµών της Ανατολής, όντας συνδεδεµένη µε έννοιες όπως η προστασία και η ευηµερία. Τη συναντάµε και στους πολιτισµούς των αρχαίων Ελλήνων, Περσών και λαών της Ν. Αµερικής.

Το 1ο DVD της νέας σειράς αποκρυφες αληθειεςµε το κυροσ του discovery world

h συνωµοσια του ροσγουελ

10/9/1925: Ψηφίζεται στην Ελλάδα Σύνταγµα που ορίζει το πολίτευµα ως αβασίλευτη ∆ηµοκρατία.

11/9/1943: Οι Γερµανοί κυριεύουν τα ∆ωδεκάνησα, στο πλαίσιο του αφο-πλισµού των Ιταλών πρώην συµµάχων τους.

12/9/1972: Ισλανδική κανονιοφόρος βυθίζει δύο βρετανικά ψαράδικα στη Βό-ρεια Θάλασσα. Πρόκειται για τις πρώτες εχθροπραξίες του λεγόµενου και «Πολέ-µου του Βακαλάου».

13/9/1873: Γεννιέται ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, ένας από τους σηµαντικό-τερους µαθηµατικούς παγκοσµίως. 13/9/1986: Μεγάλος σεισµός µεγέ-θους 6,5 βαθµών της κλίµακας Ρίχτερ συγκλονίζει την Καλαµάτα. 35 νεκροί ο απολογισµός.

13/9/81 µ.Χ.: Πεθαίνει ο αυτοκράτο-ρας Τίτος (Φλάβιος Βεσπασιανός). 2.000 χρόνια µετά, το όνοµά του φιγουράρει στις θεωρίες των Μυθικιστών σχετικά µε τη

δηµιουργία-σύλληψη του Χριστιανισµού και τους βασικούς πρωταγωνιστές του.

14/9/1849: Γεννιέται ο Ιβάν Παβλόφ, ψυχολόγος - ερευνητής, ο οποίος έγινε διάσηµος κάνοντας πειράµατα µε σκυλιά, το περίφηµο «Πείραµα του Παβλόφ».

Σαν Σήµερα (10/9 – 16/9)

εναλλακτική µατιά στην επικαιρότητα

Από τoν Μηνά N. Παπαγεωργίου[email protected]

Κυνηγώντας αιρετικούς θεολόγουςΜια σύγχρονη περίπτωση ιεράς εξέτασης, σε ακαδηµαϊκό µάλιστα περιβάλλον, καταγράφηκε τον προηγούµενο µήνα στο Μίτσιγκαν των ΗΠΑ. Συγκεκριµένα, οι καθηγητές Θεολογί-ας Τζον Σνάιντερ και Ντάνιελ Χάρλοου εκδιώχθηκαν από το Calvin College (ο πρώτος αναγκάστηκε να παραιτηθεί και ο δεύτερος πήρε υποχρεωτικά άδεια για ένα χρόνο), εξαιτίας των απόψεων που διατύπωσαν σε άρθρα και δηµοσιεύµατά τους σχετικά µε την προέλευση του ανθρώπου και την αξι-οπιστία των βιβλικών αναφορών για τον Αδάµ και την Εύα. Οι δύο καθηγητές υποστήριξαν πως οι επιστηµονικές ανακαλύψεις έχουν ουσιαστικά καταστήσει αδύνατη την πιθανότητα του να προερχόµαστε, ως είδος, από «ένα και µοναδικό ζευγάρι που ζούσε στη Μεσοποταµία πριν από λίγες χιλιάδες χρόνια». Ως εκ τούτου, η ιδέα του προπατορικού αµαρτήµα-τος δεν αποτελεί σε καµία περίπτωση ιστορικό γεγονός. Είναι αλήθεια ότι στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετί-ες ένας αδυσώπητος πόλεµος «∆ηµι-ουργιστών» και «Εξελικτικών» (είχαµε κάνει σχετική αναφορά σε παλαιότερο τεύχος) που έχει µεταφερθεί -κατά κύριο λόγο- στον ακαδη-µαϊκό χώρο.

Οι αντιδράσεις που προκάλεσαν την αποµάκρυνση των δύο επιστηµόνων προήλθαν από κύκλους των Ευαγγελιστών που αποτελούν το 25% των Αµερικανών ψηφοφόρων. Επι-προσθέτως, ας µην ξεχνάµε πως αναφερόµαστε σε µια χώρα όπου περίπου το 40% των κατοίκων πιστεύει ότι η ιστορία που προβάλλει η Βίβλος για τη δηµιουργία του κόσµου και του ανθρώπου ταυτίζεται απόλυτα µε την ιστορική πραγµατικότητα! «Είναι λύκοι µε προβιά αρνιού. Υπονοµεύουν το Ευαγγέλιο. Αν ο Αδάµ και η Εύα δεν ήταν αληθινοί, ο Χριστιανισµός δεν έχει κανένα νόηµα. Είναι σαν να πετούν τη Βίβλο στα σκουπίδια», τονίζει σε δηλώσεις του ο Κεν Χαµ, ιδρυτής ενός «µουσείου της ∆ηµιουργίας» (!) στο Κεντάκι.

Οµως οι περιπτώσεις των Σνάιντερ και Χάρλοου δεν διεκ-δικούν δάφνες πρωτοτυπίας στη «σύγχρονη» εποχή. Το 1999, ο καθηγητής Θεολογίας του Πανεπιστηµίου του Gottingen στη Νότια Σαξονία της Γερµανίας, Gerd Ludemann, έχασε την έδρα του αµέσως µετά την κυκλοφορία του βιβλίου του «The Great Deception: And What Jesus Really Said and Did». Μέσα από τις σελίδες του ο Γερµανός ακαδηµαϊκός υποστήριξε πως η ιστορική έρευνα καταδεικνύει ότι µόνο ένα 5% από τους λόγους που αποδίδονται στον Ιησού (µέσα από τα ευαγγέλια)

θα µπορούσαν να προέρχονται πραγµατι-κά από αυτόν. Επιπροσθέτως, τόνισε τον καίριο ρόλο του Αποστόλου Παύλου στην τελική διαµόρφωση του Χριστιανισµού (παραλλάσσοντας ό,τι πιθανόν υπήρχε πρωτύτερα), χαρακτηρίζοντάς τον ως τον πραγµατικό ιδρυτή της νέας -εκείνη την εποχή- θρησκείας. Τα παραπάνω είχαν ως αποτέλεσµα την οργισµένη αντίδρα-ση των προτεσταντικών εκκλησιών της περιφέρειας, που απαίτησαν και πέτυχαν την αποµάκρυνση του Ludemann από την έδρα της Καινής ∆ιαθήκης του πανεπι-στηµίου, χρηµατοδοτώντας παράλληλα την αντικατάστασή του αλλά και την

αλλαγή της ονοµασίας της σε «Ιστορίας και Λογοτεχνίας του πρώιµου Χριστιανισµού». Παράλληλα, τα εξαντληµένα βιβλία του δεν επανεκδόθηκαν, ενώ οι αιτήσεις χρηµατοδότησης των ερευνών του απορρίπτονταν συνεχώς. Ο καθηγητής δικαιώ-θηκε τελικά 11 χρόνια αργότερα από το Ανώτατο ∆ικαστήριο της Γερµανίας, έχοντας πλέον τη δυνατότητα να επιτηρεί και διδακτορικούς φοιτητές.

Ο κατάλογος των αντίστοιχων µέσα στην ανθρώπινη ιστορία περιπτώσεων είναι µακρύς. Παρ’ όλα αυτά ο επιστηµονικός τρόπος προσέγγισης της Θεολογίας δεν πρέπει επ’ ουδενί να περιχαρακώνεται και να εγκλωβίζεται µέσα σε στενά δόγµατα και εκβιασµούς. Σε διαφορετική περίπτωση αυτού του είδους οι «έδρες» θα µπορούσαν κάλλιστα να στεγάζονται µέσα στους ναούς της κυρίαρχης ανά χώρα θρησκείας…

φαινοµενα


Οι δύο καθηγητές υποστήριξαν πως οι επιστηµονικές ανακαλύψεις έχουν καταστήσει αδύνατη την πιθανότητα τού να προερχόµαστε από «ένα και µοναδικό ζευγάρι που ζούσε στη Μεσοποταµία πριν από λίγες χιλιάδες χρόνια»

ΝEWSKOSM ΝEWSKOSMφαινοµενα

08


Επιµέλεια: Ειρήνη Φ. Κουτσαύτη, Θεανώ Καρούτα

Με 120 στροφές το δευτερόλεπτο δεν το λες και γρήγορο. Αν σκεφθείς όµως ότι είναι ένα µοτέρ µεγέθους ενός δισεκατοµµυριοστού του µέτρου και αποτελείται µόνο από ένα µόριο, τότε αλλάζεις γνώµη. Το φοβερό αυτό µοτέρ είναι αποτέλεσµα της ερευνητικής προσπά-θειας µιας οµάδας του πανεπιστηµίου Tu s στη Μασαχουσέτη των ΗΠΑ, µε επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Charles Sykes, που πέτυχε να το θέσει σε κίνηση µέσω ενός ηλεκτρονικού µικροσκοπίου το οποίο ταυτόχρονα το παρατηρούσε και του έδινε ηλεκτρικό ρεύµα. Το µόριο 1-µεθυλσουλφανυλβουτανίου έχει ως άξονα περιστροφής ένα άτοµο θείου περίπου στο κέντρο του. Το µικρότερο µοτέρ στον κόσµο (που ήδη εξετάζεται από τα βραβεία Γκίνες), είναι ένα πρώτο βήµα στη δηµιουργία λειτουργικών νανοµηχανών που στο µέλλον θα... εισβάλλουν παντού (στο σπίτι, µέσα στο σώµα µας, σε εργοστάσια), αλλάζοντας τελείως την εικόνα του κόσµου όπως τον γνωρίζουµε σήµερα.

Μοριακά µοτεράκια

Βακτήρια εναντίον καρκίνουΤο κλωστρίδιο είναι ένα βακτή-ριο µε µια ιδιαιτερότητα. Αναπτύσ-σεται σε περιβάλλοντα που δεν έχουν οξυγόνο, δηλαδή και µέσα σε… καρκινικούς όγκους! Πώς αυτό µπορεί να φανεί χρήσιµο στην ια-τρική; Ερευνητές από τα πανεπι-στήµια του Nότιγχαµ στην Αγγλία και του Mάαστριχ στην Ολλανδία µετάλλαξαν κλωστρίδια ώστε να περιέχουν ένα ειδικό ένζυµο. Μετά εµφύτευσαν αυτά τα βακτήρια σε καρκινικούς όγκους και διοχέτευ-σαν ένα φάρµακο που καταστρέ-φει τους όγκους, το οποίο όµως ενεργοποιείται µόνο όταν έρθει σε επαφή µε το ένζυµο που «κουβαλά» το βακτήριο. Με απλά λόγια, το βα-κτήριο λειτουργεί σαν σκανδάλη και ενεργοποιεί το τοξικό φάρµακο µόνο µέσα στον καρκινικό όγκο και όχι σε όλο το σώµα του πάσχοντος.

Μοριακά µοτεράκια Μοριακά µοτεράκια

Επιµέλεια: Ειρήνη Φ. Κουτσαύτη, Θεανώ Καρούτα

φαινοµενα


Κρουαζιέρα για βαµπίρ!Κρουαζιέρα για βαµπίρ!Κρουαζιέρα για βαµπίρ!Αν είστε οπαδός του «Twilight», πιστεύετε ότι µόνο µια κου-ταλιά από αίµα µπορεί να σας τονώσει και βγαίνετε από το σπίτι φορώντας µπέρτα, έχουµε νέα που σας ενδιαφέρουν. Το ερχόµενο καλοκαίρι, µια εταιρία που οργανώνει κρουαζιέρες θα κάνει µία ειδικά για φανατικούς των βαµπίρ. Το πλοίο Zuiderdam θα σαλ-πάρει για Αλάσκα (στον ήλιο του µεσονυχτίου), αλλά οι επιβάτες

θα ζουν µε συνεχώς τραβηγµένες τις κουρτίνες για να µην µπαίνει το φως. Το πρόγραµµα περιλαµβάνει χορούς µεταµφιεσµένων, κυνήγι θησαυρού, διαγωνισµούς βαµπιρικών ταλέντων και άλλα παράδοξα. Για όσους ενδιαφέρονται, δεν έχουν κλείσει ακόµη οι κρατήσεις καθώς το κρουαζιερόπλοιο µπορεί να φιλοξενήσει χιλιάδες. Προφανώς το πλήρωµά του θα… τα δει όλα στο ταξίδι!

Τι σκέφθηκε η Tillamook, µια εται-ρία τυριού τσένταρ για τοστ; Να συνδυ-άσει τη γνωστή παραφιλογία περί εµ-φανίσεων του Χριστού αλλά και άλλων προσωπικοτήτων σε βράχους, πέτρες... φέτες του τοστ, χαρτοπετσέτες, µε το

προϊόν της σε µια πρωτότυπη διαφήµιση. Ετσι δηµιούργησε µια εφαρµογή για το Facebook, την Tillamook_Cheesewich, όπου ανεβάζοντας µια εικόνα στο ∆ια-δίκτυο δηµιουργείται η απεικόνισή της πάνω σε ένα τοστάκι µε τυρί (φυσικά

Tillamook). Εµείς δοκιµάσαµε µε τον Καντάφι, αλλά και η Μαντόνα δεν βγήκε άσχηµη. Την εικόνα που δηµιουργείται µπορείτε να την κατεβάσετε στον υπο-λογιστή ή να την αναρτήσετε στο προφίλ σας στο Facebook.

Είδα τον Καντάφι τοστ!

ΝEWSKOSM ΝEWSKOSMφαινοµενα

10


Φανταστείτε ένα τεχνητό αν-θρώπινο µέλος το οποίο ελέγ-χεται από τη σκέψη. Απίθανο; Ισως όχι, καθώς τον επόµενο µήνα ξεκινά ένα αντίστοιχο πείραµα σε συνεργασία των πανεπιστηµίων John Hopkins και Pittsburgh. Το προσθετικό µέλος είναι ένα εξελιγµένο ρο-µποτικό χέρι, αλλά η λειτουργία θα γίνεται µέσω ραδιοκυµάτων που θα εκπέµπει ένας ποµπός εµφυτευµένος στον εγκέφαλο ανθρώπων µε τετραπληγία ή µε µερική αναπηρία. Το χέρι που ζυγίζει 4,5 κιλά σε επόµενο στάδιο δοκιµών θα επιστρέφει στοιχεία πίεσης, θερµοκρασί-ας και υφής επιφάνειας στον εγκέφαλο του ελεγκτή του. Η όλη διαδικασία δεν θα χρειά-ζεται καµία επαφή µεταξύ χε-ριού και ανθρώπινου σώµατος, όπως γινόταν µέχρι τώρα (όπου προσθετικά µέλη είχαν συνδεθεί µε νεύρα του σώµατος).

Σαµάνος σερβίρει ναρκωτικάΟ Peter Aziz, ένας 51χρονος από το Devon της Αγγλίας, καταδικάστηκε σε φυλάκιση 15 µηνών για κατοχή και πώληση σκληρών ναρκωτικών. Αυτό που είναι είδηση είναι ότι ο Aziz εµφανιζόταν ως «σαµάνος» στους αφελείς και πούλαγε ένα δικής του κατασκευής αφέψηµα το οποίο περιείχε DMΤ (διµεθυλτρυπταµίνη), ένα ναρκωτικό που δηµιουργεί ψυχεδελικές παραισθήσεις. Ακόµη χειρότερα, ο ίδιος διαφήµισε το αφέψηµα ως θεραπεία για τον καρκίνο και µια σειρά από άλλες σοβαρές ασθένειες. Η σύλληψή του έγινε µε τη βοήθεια ενός γιατρού ο οποίος προσποιήθηκε τον ασθενή και πλήρωσε τον Aziz 100 λίρες για να πιει το «φάρµακο». Το δικαστήριο επέβαλε τη µικρή ποινή, καθώς άκουσε µαρτυρίες ότι ο «σαµάνος» (που έχει δικό του site και είναι αρκετά γνωστός) προσπαθούσε ειλικρινά να κάνει κάτι καλό για τους ασθενείς…

ένα τεχνητό αν-

Cyborg µέσω σκέψης

φαινοµενα


Η θεωρία ότι η ζωή στη Γη ξεκίνησε από µια βροχή µετεωριτών που έφερε στον πλανήτη µας τις αντίστοιχες βασικές χηµικές δοµές δεν είναι καινούργια. Ενισχύθηκε όµως µετά από ανάλυση 12 µετεωριτών που έχουν πέσει κατά καιρούς στον πλανήτη µας. Σε δύο από αυτούς, τους Murchison και Lonewolf Nunataks 94102 εντοπί-στηκαν νουκλεοτίδια (από τα οποία συναρµολογείται το DNA) αλλά και µόρια που δεν έχουν ξαναβρεθεί στη Γη.

Ετσι επιβεβαιώνεται η διαστρική µεταφορά σύνθετων οργανικών ουσιών, δίνοντας βάση στην άποψη ότι η ζωή ίσως είναι µια «µόλυνση» που διαδίδεται σταδιακά σε κάθε πλανήτη που µπορεί να τη συντηρήσει. Η µελέτη δηµοσιεύθηκε στο επιστηµονικό περιοδικό «PNAS» (της Ακαδηµίας Επιστηµών των ΗΠΑ) και υπογράφεται από µια οµάδα ερευνητών από διάφορα αµερικανικά πανεπιστήµια και το Κέντρο Αστροβιολογίας Goddard της NASA.

Μια παράξενη µελέτη που έγινε από τη Στατιστική Υπηρεσία του Ηνωµένου Βασιλείου κατέληξε στο ότι υπάρχει σχέση µε-ταξύ ζωδίου (ή αλλιώς της εποχής γέννησης) και επαγγέλµατος το οποίο θα ακολουθήσει κανείς στη ζωή του. Για παράδειγµα, οι γεννηµένοι τον ∆εκέµβριο έχουν µεγαλύτερη πιθανότητα να γίνουν οδοντίατροι, ενώ οι Κριοί του Μαρτίου µπορεί να γίνουν πιλότοι! Η στατιστική δεν δίνει βάση στα ζώδια, απλώς δείχνει κάτι που είναι γνωστό από παλιά (χωρίς ακόµη να έχει εξηγηθεί): η εποχή της γέννησης επηρεάζει την εξέλιξή µας, ίσως λόγω περιβαλλοντικών συνθηκών, ευνοώντας τελικά κάποιες επιλογές επαγγελµάτων που έχουν ως απαίτηση ειδικές δεξιότητες ή προτιµήσεις.

Τελικά καταγόµαστε από τα άστρα

Το ζώδιο προβλέπει και το επάγγελµα;

Θεωριες Συνωμοσιας

Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου 2001. Νέα Υόρκη, 8.46 το πρωί. Ενα επιβατικό αεροπλάνο συντρίβεται στο βόρειο Πύργο του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου. Στις 9.03 ένα δεύτερο επιβατικό αεροπλάνο χτυπά το νότιο Πύργο. Την ίδια ώρα ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους βρίσκεται σε ένα δημοτικό σχολείο στη Φλόριντα. Ενας από τους συμβούλους του τον πλησιάζει, γέρνει προς το μέρος του και τον ενημερώνει ψιθυριστά: «Η Αμερική δέχεται επίθεση». Δέκα χρόνια αργότερα, ο κόσμος μας είναι πολύ διαφορετικός... Του Στέλιου Φωκά, [email protected]

Ο κόσμος δέκα χρόνια μετά

Υ πάρχουν μερικά γεγο-νότα που, όσα χρόνια κι αν περάσουν, θυμόμαστε με ακρίβεια πού βρισκό-μασταν και τι κάναμε τη

στιγμή που συνέβησαν. Το στιγμιαίο σοκ προφανώς λειτουργεί στη μνήμη όπως ο σκαλιστής στο παρθένο μάρμαρο. Αφήνει το αποτύπωμά του ανεξίτηλο και αδι-άβρωτο στο πέρασμα του χρόνου. Ενα τέτοιου είδους γεγονός ήταν ασφαλώς οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις ΗΠΑ. Μόνο που κανείς μέχρι σήμερα δεν μπορεί να πει με σιγουριά τι ακριβώς χαράχτηκε στο μυαλό του Τζορτζ Μπους εκείνο το πρωί.

ΥποψίεςΕπίσημη εκδοχή η τρομοκρατική ενέργεια. Δεκαεννέα αεροπειρατές, Αρα-βες, μέλη της οργάνωσης «Αλ Κάιντα», κατέλαβαν τέσσερα επιβατικά αεροσκά-φη, δύο της American Airlines και δύο της United Airlines, και τα κατηύθυναν στους προεπιλεγμένους στόχους τους, καταφέροντας καίριο πλήγμα στο γόητρο των ΗΠΑ, ενώ οι νεκροί έφτασαν συνολι-κά τις 3.000.

Το στιγμιότυπο με την ενημέρωση του τότε προέδρου των ΗΠΑ από έναν εκ των συμβούλων του και η έκφραση του προσώπου του αποτέλεσαν αντικείμενο

πλήθους αναλύσεων ειδικών και μη, που προσπάθησαν μέσω της γλώσσας του σώματος να αποκρυπτογραφήσουν τις σκέψεις του Μπους. Αλλοι αποφάνθηκαν ότι ήξερε και περίμενε την επιβεβαίωση, άλλοι ότι πράγματι αιφνιδιάστηκε και δεν πίστευε στ’ αφτιά του. Υπήρξαν και εκείνοι που απέδωσαν το στιγμιαίο δάγκωμα των χειλιών του στη μετάνοιά του για εκείνο το οποίο είχε επιτρέψει να συμβεί, κατ’ άλλους για εκείνο στο οποίο είχε συμπρά-ξει ή ακόμα και σχεδιάσει. Αντικείμενο ακόμα πιο ενδελεχών αναλύσεων αποτέλεσαν τα βίντεο με τις προσκρούσεις των αεροπλάνων στους Δίδυμους Πύργους, οι πρώτες εικόνες

11/92001

φαινοµενα


Θεωριες Συνωµοσιας

Ο κόσµος δέκα χρόνια µετάαπό το «πληγωµένο» Πεντάγωνο στη Βιρτζίνια και το σηµείο όπου έπεσε το τελευταίο αεροπλάνο στην Πενσιλβάνια. Γεγονότα που συνέβησαν σε χρονικό διά-στηµα µίας ώρας και τριάντα δύο λεπτών, δίνοντας τροφή στη δηµιουργία αρκετών ντοκιµαντέρ και ταινιών, βιβλίων εκατο-ντάδων σελίδων, δηµοσιευµάτων χιλιά-δων λέξεων. Και φυσικά αφορµή για δυο πολέµους, στο Αφγανιστάν και το Ιράκ.

Οι θεωρίες συνωµοσίας Ευθύς εξ αρχής τα ερωτήµατα για το πώς είναι δυνατόν να συνέβη κάτι τέτοιο στην καρδιά των ΗΠΑ, της ισχυρότερης

χώρας του πλανήτη εκείνη την εποχή, έπεσαν βροχή. Μέχρι και το τελευταίο ίχνος οπτικού και ηχητικού υλικού που προέκυψε από τις επιθέσεις πέρασε από τη βάσανο της έρευνας και της ανάλυ-σης από ειδικούς και µη που έσπευσαν στη συνέχεια να διατυπώσουν ο καθένας τη δική του θεωρία, βάσιµη ή όχι. Ειδι-κοί στις κατασκευές αναρωτήθηκαν πώς είναι δυνατόν να καταρρεύσουν οι δυο ουρανοξύστες, οι οποίοι σηµειωτέον εί-χαν προδιαγραφές αντοχής ακόµα και για πρόσκρουση µε επιβατικό αεροπλάνο, όπως συνέβη.Ειδικοί στα εκρηκτικά εστίαζαν το ενδι-αφέρον τους στα «συννεφάκια» που προ-

ηγούνταν κλάσµατα του δευτερολέπτου της διαδοχικής κατάρρευσης των ορόφων µιλώντας για ελεγχόµενη έκρηξη. Συνά-δελφοί τους αντέκρουαν τα επιχειρήµατα τονίζοντας ότι η ελεγχόµενη έκρηξη ξεκι-νάει πάντα από κάτω προς τα πάνω.

Επιπλέον, ανεξήγητη θεωρήθηκε και η πτώση του κτιρίου 7, έξι ολόκληρες ώρες µετά την πρόσκρουση των αεροπλάνων στα γειτονικά κτίρια. Αυτή τη φορά από κάτω προς τα πάνω.

Αυτόπτες µάρτυρες έκαναν λόγο για περίεργες µυρωδιές στα συντρίµµια του

φαινοµενα

14



Πενταγώνου που µε τη βοήθεια των ει-δικών αποδίδονταν στην ύπαρξη κορδίτη, ενός είδους εκρηκτικού που χρησιµοποι-είται στα βλήµατα αεροσκαφών. Τι δου-λειά είχε εκεί αυτό το εκρηκτικό; Τελικά το Πεντάγωνο επλήγη από αεροπλάνο ή από πύραυλο; Μήπως το αεροπλάνο επλήγη από πύραυλο και µετά έπεσε εκεί ό,τι απέµεινε;

Και µε το τελευταίο αεροπλάνο στην Πενσιλβάνια τι συνέβη; Οντως πάλεψαν επιβάτες και πλήρωµα µε τους τροµοκρά-τες ή κατερρίφθη καθώς τελικός προορι-σµός του ήταν ο Λευκός Οίκος;

Μήπως ο πρόεδρος Μπους -και όχι µόνο αυτός- γνώριζε τι θα συµβεί, εξ ου και η αντίδρασή του στο βίντεο; Ποια ήταν η σχέση των οικογενειών Μπους - Λάντεν; Είχαν στο παρελθόν επιχειρηµατικές σχέ-σεις; Ο Οσάµα ήταν πράκτορας της CIA κατά τη σοβιετική εισβολή στο Αφγανι-στάν; Και, αν ναι, γιατί να χτυπήσει τώρα την Αµερική;

Μήπως επρόκειτο για µια οργανω-µένη συνωµοσία που εξυφάνθη πολλά χρόνια πριν στα σκοτεινά και άγνωστα ορ-µητήρια οργανώσεων όπως οι Illuminati, µε απώτερο σκοπό την πυροδότηση των γεγονότων που θα οδηγήσουν στην πα-γκόσµια διακυβέρνηση και τη Νέα Τάξη Πραγµάτων; ∆ιαφορετικά τι δουλειά είχε η απεικόνιση του χτυπήµατος των ∆ίδυ-µων Πύργων σε κάρτα του επιτραπέζιου παιχνιδιού «Illuminati, το παιχνίδι της συνωµοσίας» που κυκλοφόρησε είκοσι χρόνια πριν από την επίθεση;

Ζαλιστήκατε; Λογικό. Οµως, υπάρχει και συνέχεια.

Πώς είναι δυνατόν να πέρασαν τα

αεροπλάνα από τον έλεγχο της NORAD (North American Aerospace Defense Command, Βορειοαµερικανική Αεροδια-στηµική ∆ιοίκηση Αµυνας) χωρίς να πάρει κανείς είδηση εγκαίρως; Μια απάντηση στο συγκεκριµένο ερώτηµα θα µπορούσε να είναι ότι η NORAD εκείνη ακριβώς τη µέρα και ώρα συµµετείχε σε άσκηση που περιελάµβανε το σενάριο που πραγµατι-κά συνέβη. Ετσι, όταν έλαβε ειδοποίηση για µια αεροπειρατεία σε 4 αεροπλάνα έχασε πολύτιµο χρόνο προσπαθώντας να επιβεβαιώσει αν επρόκειτο για µέρος της άσκησης ή όχι. Μήπως κάποιος προκάλε-σε σκόπιµα σύγχυση στην υπηρεσία;

Ανεξαρτήτως του πώς ακριβώς έγινε η επίθεση στους ∆ίδυµους Πύργους και του ποιος κρύβεται πίσω από αυτήν, το γεγονός είναι ότι η ηµέρα εκείνη ήταν η αφετηρία για µια σειρά κοσµογονικών αλ-λαγών που δέκα χρόνια αργότερα έχουν διαµορφώσει έναν πολύ διαφορετικό κό-σµο.

Οι συνέπειες στην οικονοµίαΟι επιθέσεις στην καρδιά του καπιτα-λισµού είχαν αντίκτυπο στην παγκόσµια οικονοµία, συνεπώς και στην πολιτική, παρόµοιο µε εκείνον που θα είχε η πρό-σκρουση ενός κοµήτη στη Γη. Οι τοµείς που υπέστησαν µεγάλο πλήγµα, σχεδόν άµεσα, ήταν η ασφαλιστική βιοµηχανία και ο τουρισµός εξαιτίας της δραµατικής µείωσης του αριθµού των επιβατών και της αύξησης των ασφαλίστρων. Ασφα-λώς την ανιούσα πήραν και οι τιµές του

Ειδικοί στις κατασκευές αναρωτήθηκαν πώς είναι δυ-νατόν να καταρρεύσουν οι δύο ουρανοξύστες, οι οποί-οι σηµειωτέον είχαν προδιαγραφές αντοχής ακόµα και για πρόσκρουση µε επιβατικό αεροπλάνο

φαινοµενα



πετρελαίου, υπό το φόβο ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή από ενδεχόµενα αντίποινα των ΗΠΑ.

Επίσης, τα γεγονότα της 11ης Σεπτεµ-βρίου δηµιούργησαν σε όλο τον κόσµο ένα αίσθηµα ανασφάλειας το οποίο αντι-κατοπτρίστηκε στην επιδείνωση του κλίµα-τος των επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων λόγω της στάσης αναµονής που τήρησαν οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές.

Παράλληλα ήρθαν στο φως ανεπάρ-κειες του παρελθόντος και οργανωτικές αδυναµίες, οι οποίες αποτέλεσαν άλλο-

θι για κυβερνήσεις και επιχειρήσεις που έσπευσαν να λάβουν «µέτρα ορθολογικής διαχείρισης» τα οποία έπρεπε να είχαν ληφθεί από καιρό. Σε όλα αυτά προσθέ-στε τις αυξηµένες δαπάνες τόσο των ΗΠΑ

όσο και των κρατών-µελών της Ε.Ε. για το στρατό και την εσωτερική ασφάλεια, που χρηµατοδοτήθηκαν µε πόρους που αντλήθηκαν από άλλους τοµείς αυξάνο-ντας τα ελλείµµατα.

Η προτροπή της Ε.Ε. προς τα κράτη-µέλη ήταν «να αντισταθούν αποφασιστικά στις απαιτήσεις που ήγειραν επανειληµµέ-να οικονοµικοί κύκλοι, επικαλούµενοι τις ΗΠΑ, για µαζικές κρατικές ενισχύσεις ή για την κατάρτιση οικονοµικών προγραµ-µάτων προς αντιµετώπιση των συνεπειών της 11ης Σεπτεµβρίου». Αυτό όµως δεν κατέστη εφικτό, ειδικά µετά την εµπλοκή των ΗΠΑ σε δύο πολέµους, στο Αφγανι-στάν και το Ιράκ, αλλά και τις τροµοκρα-τικές επιθέσεις στο Μπαλί (2002), στην Κωνσταντινούπολη (2003), στη Μαδρίτη (2004) και το Λονδίνο (2005), που δια-τήρησαν την τροµοϋστερία, τις τιµές του πετρελαίου και τις δαπάνες για την ασφά-λεια σε υψηλά επίπεδα.

Οι πόλεµοι είναι ακριβοί Εν τω µεταξύ, οι πόλεµοι στο Αφγανι-στάν και το Ιράκ αποδείχθηκαν ιδιαίτερα δαπανηροί, όπως άλλωστε κάθε πόλεµος, πόσω µάλλον όταν διεξάγεται ταυτόχρο-να σε δύο µέτωπα. Μοιραία το κέντρο βά-ρους της αµερικανικής οικονοµίας µετα-τοπίστηκε από τους παραγωγικούς τοµείς στη βαριά στρατιωτική βιοµηχανία και τις πετρελαϊκές εταιρίες, επιβραδύνοντας την ανάπτυξη της χώρας. Παράλληλα ξεσπά και η κρίση στην αγορά ακινήτων τόσο στις ΗΠΑ όσο και σε άλλες χώρες. Το αµερικανικό δηµοσιονοµικό έλλειµµα εκτοξεύτηκε στα ύψη, το ίδιο και οι τιµές του πετρελαίου λόγω της διατηρούµενης έντασης στη Μέση Ανατολή, επηρεάζο-ντας την παγκόσµια οικονοµία.

Εχοντας αντιληφθεί την οικονοµι-κή τους αιµορραγία που διαιωνίζεται και από την παρουσία τους σε Ιράκ και Αφ-γανιστάν, οι ΗΠΑ αποφασίζουν να απο-συρθούν από το σκηνικό σταδιακά. Μόνο που η αποχώρηση της πολεµικής µηχανής είναι εξίσου δαπανηρή µε την επέµβαση,

Πώς είναι δυνατόν να πέρασαν τα αεροπλάνα από τον έλεγχο της NORAD χωρίς να πάρει κανείς είδηση εγκαίρως;

φαινοµενα

16


στοιχίζοντας εκατοντάδες δισ. ευρώ. Οι εκτιµήσεις µιλούν για συνολική δαπάνη 867 δισ. δολαρίων.

Η οικονοµική κρίσηΤα σύννεφα της οικονοµικής κρίσης είχαν ήδη φανεί στο βάθος του ορίζο-ντα και η πρώτη βροχή ξέσπασε στις 15 Σεπτεµβρίου 2008. Μια ηµεροµηνία που θεωρείται πλέον «η 11η Σεπτεµβρίου της οικονοµίας».

Εκείνη την ηµέρα σηµειώθηκε ένα τριπλό «χτύπηµα»: Ο κορυφαίος επεν-δυτικός οίκος του πλανήτη, η Lehman Brothers, κήρυξε πτώχευση µετά από 158 χρόνια λειτουργίας. Στη συνέχεια η επεν-δυτική τράπεζα Merrill Lynch απορροφή-θηκε από την Bank of America έναντι 50 δισεκατοµµυρίων δολαρίων µετά από πα-ρέµβαση του τότε υπουργού Οικονοµικών των ΗΠΑ Χανκ Πόλσον. Την τριπλέτα συ-µπλήρωσε ο ασφαλιστικός κολοσσός AIG, ο οποίος µετά τις απανωτές υποβαθµίσεις που είχε δεχθεί από τους οίκους αξιολό-γησης Moody’s και Standard & Poor s αδυνατούσε να συγκεντρώσει τα χρήµατα

για τις τεράστιες εγγυήσεις που του ζητήθηκαν κι έτσι κατέρρευσε.

Κάτι αντίστοιχο άρχισε να συµβαίνει µε τις οικονοµίες χωρών που δέχονταν απανωτές υποβαθµίσεις της πιστο-ληπτικής τους ικανότητας από τους οίκους αξιολόγησης. Σε συνδυασµό µε τα υπαρκτά οι-κονοµικά τους προβλήµατα και τη δι-όγκωση του δηµόσιου χρέους, ζήτησαν αναγκαστικά βοήθεια από το ∆ιεθνές Νο-µισµατικό Ταµείο. Από τις υποβαθµίσεις δεν γλιτώνουν ούτε οι ΗΠΑ!

To Περλ Χάρµπορ του 21ου αιώναΠολλοί αποκάλεσαν την 11η Σεπτεµβρίου 2001 «Περλ Χάρµπορ του 21ου αιώνα». Πρόκει-ται για ένα χαρακτηρισµό µε διττή ερµηνεία. Το γεγονός ήταν ότι σηµειώθηκε µια επίθεση τεραστίου µεγέθους εναντίον των ΗΠΑ που πιάστηκαν στον ύπνο και παράλληλα η οργή των Αµερικανών πολιτών ήταν µιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για επέµβαση στη Μέση Ανατολή ως αντίποινα και χωρίς πολλές αντιρρήσεις.Εξήντα χρόνια νωρίτερα, στις 7 ∆εκεµβρίου 1941, είχε συµβεί κάτι ανάλογο. Η ιαπωνική αερο-πορία εξαπέλυσε επίθεση εναντίον του αµερικανικού στόλου που στάθµευε στο Περλ Χάρµπορ της Χαβάης. Ο αµερικανικός στόλος υπέστη συντριπτικό πλήγµα, ενώ οι νεκροί ξεπέρασαν τις 2.500. Ηταν η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ πιάστηκαν στον ύπνο. Το γεγονός έθεσε τέλος στην ουδετερότητα των ΗΠΑ, οι πολίτες των οποίων δεν ήθελαν να ακούσουν ούτε κουβέντα για εµπλοκή της χώρας στον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο που βρισκόταν σε εξέλιξη. Ετσι, την επόµενη ηµέρα ο πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούσβελτ κήρυξε τον πόλεµο στην Ιαπωνία και τέσσερις ηµέρες αργότερα έκανε το ίδιο εναντίον της Γερµανίας.Μόνο που, όπως αποκαλύφθηκε αργότερα, οι Αµερικανοί υπέστησαν την ήττα στο Περλ Χάρ-µπορ ενώ είχαν στρατηγικό πλεονέκτηµα, δεδοµένου ότι είχαν καταφέρει να αποκρυπτογραφή-σουν τον ιαπωνικό κώδικα ανταλλαγής µηνυµάτων. Είχαν ήδη λάβει το σήµα για την επίθεση, αλλά δεν έδωσαν βάση, τουλάχιστον όχι πριν να είναι αργά. Οπως έκανε και η NORAD το 2001. Τυχαίο; Ισως. Πάντως και στις δύο περιπτώσεις οι ηγέτες των ΗΠΑ κατάφεραν να απο-σπάσουν τη συγκατάθεση µεγάλου µέρους της κοινής γνώµης και κυρίως του Κογκρέσου για να εµπλακούν σε έναν πόλεµο που µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο άλλαξε τον ρου της Ιστορίας.

Ασφαλώς την ανιούσα πήραν και οι τιµές του πετρελαίου, υπό το φόβο ανάφλεξης στη Μέση Ανα-τολή από ενδεχόµενα αντίποινα των ΗΠΑ


φαινοµενα


Πάλι οι Illuminati;Εδώ επιστρέφουµε σε εκείνο το επιτραπέζιο του 1980, το «Illuminati, το παιχνίδι της συνωµοσίας» (στο οποίο και είχαµε αναφερθεί στο τεύχος 27 των «Φαινοµένων»). Πολύ απλά διότι το παι-χνίδι έχει και άλλες κάρτες, τις οποίες φυλλοµετρώντας κανείς υποψιάζεται ανα-πόφευκτα ακόµα περισσότερο. Οι κάρτες, η µια µετά την άλλη, περιγράφουν κατα-στάσεις, πολιτικά και οικονοµικά γεγονότα που συνέβησαν ή συµβαίνουν. Υπάρχουν τίτλοι όπως «Χειραγώγηση των αγορών», «Νοµισµατική κερδοσκοπία», «Ενεργειακή κρίση», «Παιχνίδια µε τα οµόλογα», «Συγ-χωνεύσεις τραπεζών», «Απάτες µε δάνεια και καταθέσεις», «Επανάσταση»…

Αυτό είναι το «πραγµατικό» παιχνίδι που, σύµφωνα µε µια θεωρία, είναι εκείνο που παίζεται την τελευταία δεκαετία µε απώτερο στόχο την ολοκλήρωση της πα-γκοσµιοποίησης και τον ερχοµό της Νέας

Τάξης Πραγµάτων. Οι κάρτες τραβιούνται η µια µετά την άλλη από τους σκοτεινούς παίκτες και το γεγονός προκύπτει. Πρό-σφατα τραβήχτηκε η κάρτα της «Επανά-στασης» και ακολούθησαν τα γεγονότα στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή (Τυνησία, Αίγυπτος, Λιβύη, Συρία, Μπα-χρέιν).

Στο τραπέζι έχουν µείνει δύο ακόµα κάρτες. Η µια γράφει «Γράψιµο της Ιστο-ρίας εκ νέου». Η άλλη «Νέα Τάξη Πραγµά-των», που έχει όµως και υπότιτλο: «Τρίτος Παγκόσµιος Πόλεµος». Ποιος έχει σειρά να παίξει;

σε εκείνο το επιτραπέζιο του 1980, το «Illuminati, το παιχνίδι της συνωµοσίας» (στο οποίο και είχαµε αναφερθεί στο τεύχος 27 των «Φαινοµένων»). Πολύ απλά διότι το παι-χνίδι έχει και άλλες κάρτες, τις οποίες φυλλοµετρώντας κανείς υποψιάζεται ανα-πόφευκτα ακόµα περισσότερο. Οι κάρτες, Τάξης Πραγµάτων. Οι κάρτες τραβιούνται

Οι συγκρίσεις των καταστάσεων στα γεγονότα των ∆ί-δυµων Πύργων το 2001 και του Περλ Χάρµπορ εξήντα χρόνια νωρίτερα είναι αναπόφευκτες…

18


φαινοµενα

«Πολύχρυση» πόληΕτσι ακριβώς αποκαλεί στα έργα του ο Οµηρος τις αρχαίες Μυκήνες. Πρόκειται για την πόλη που, µέσω της ακµής της κατά τη διάρκεια της 2ης προχριστιανικής χιλιετίας, χαρακτήρισε έναν ολόκληρο πολιτισµό στον ελλαδικό χώρο. Στα τέλη του 19ου αιώνα ο αρχαιολόγος Ερρίκος Σλήµαν έφερε στο φως τους θησαυρούς των Μυκηνών, ο πιο αναγνωρίσιµος από τους οποίους είναι, χωρίς αµφιβολία, η ξακουστή Πύλη των Λεόντων.

ελλαδα

φαινοµενα


φαινομενα

20

eλευθεροσ tυποσ

Φαντασία και διαίσθηση

Ο ρόλος τους στην επιστημονική έρευνα και τη φιλοσοφία

φαινοµενα


Νόηση

Οταν επιδιώκουµε την αποκάλυψη του άγνω-

στου, τη σύλληψη του απρόβλεπτου, την ανακάλυψη νέων αρχών, νέων µεθόδων, νέων λύσεων, νέων επιστηµονικών ορ-γάνων, νέων φαρµάκων, νέων χρήσιµων αντικειµένων, τότε δεν επαρκούν η συ-γκέντρωση του υλικού, η αξιοποίηση των στατιστικών δεδοµένων, η τέλεια γνώση της προγενέστερης φιλολογίας, η ολό-πλευρη γνώση του προβλήµατος που µας απασχολεί, η γνώση εκτεταµένων περιο-χών της επιστήµης µας, η συνεχής και ευ-συνείδητη δουλειά. Ολα αυτά αποτελούν απλώς προϋποθέσεις. Χρειάζεται να πά-ρουν µέρος και άλλες ψυχικές δυνάµεις, που ευτυχώς διαθέτει ο άνθρωπος, αλλά χρειάζεται να µάθει να τις αναγνωρίζει, να οικειώνεται µ’ αυτές και να τις βάζει να εργαστούν.

Το πιο σηµαντικό κεφάλαιο που διαθέτουµε για ένα τέτοιο έργο είναι η φαντασία. Οι µέτριες προσωπικότητες και προπαντός εκείνοι που πιστεύουν πως διέ-πονται από ένα πνεύµα «θετικό» έχουν µια δυσπιστία για τη φαντασία. Τη θεωρούν, το πολύ, χρήσιµη για την τέχνη. Αφοβα

όµως θα πούµε πως καµιά επιστήµη δεν θα ‘χε θεµελιωθεί, τίποτε δεν θα είχε ανακα-λυφθεί χωρίς τη φαντασία. ∆εν εννοούµε µια φαντασία δίχως πραγµατικά ερείσµα-τα. Στην πράξη η φαντασία δεν µπορεί να µπει σε κίνηση δίχως κάποια ερείσµατα και κάποιους στόχους. Αλλιώς είναι ένα απλό και ανεδαφικό παιχνίδι, κι αυτή τη µορφή φαντασίας ίσως να έχουν υπόψη τους όσοι προτιµούν να την αγνοούν.

Νους και φαντασίαΤη φαντασία θα τη θρέψουµε, θα βά-λουµε στη διάθεσή της όλα τα επιστηµο-νικά µας δεδοµένα, θα της διαθέσουµε όλη την πείρα µας, όλη τη συνδυαστική µας ικανότητα και θα την εξωθήσουµε συνειδητά να εργαστεί. Βέβαια η φαντα-

σία είναι κάτι το ιδιότροπο, είναι ένας αριστοκράτης: Οποτε θέλει εργάζεται κι όποτε θέλει µας εγκαταλείπει ολότελα και αδρανεί. Εµείς δεν θα εγκαταλείψουµε τον αγώνα. Θα προσπαθούµε να ανακα-λύψουµε τις προϋποθέσεις, τις συνθήκες που διευκολύνουν τη φαντασία µας και την υποχρεώνουν να εργαστεί για µας. Αλλος αποµονώνεται, άλλος ακούει ή παίζει µουσική, άλλος καπνίζει αδιάκοπα ή ζωγραφίζει, άλλος προσεύχεται, άλλος γυρνάει στην εξοχή και άλλος παραµέ-νει µήνες µέσα σ’ ένα θεοσκότεινο ερ-γαστήριο. Ολα αυτά, ακόµα κι όταν δεν το καταλαβαίνουµε, αποσκοπούν στο να διεγείρουν τις ψυχικές δυνάµεις µας, και ιδιαίτερα τη δηµιουργική µας φαντασία. Είναι µεγάλο σφάλµα να πιστεύουµε ότι η φαντασία δεν έχει σχέση µε το νου.

Τι ακριβώς συµβαίνει όταν συλλαµβάνουµε µια θεωρία; Ο ρόλος της φαντασίας στη γέννησή της είναι φανερός. Ξεκινάµε από λίγα δεδοµένα και χρησιµοποιώ-ντας τη φαντασία µας υποθέτουµε γι’ αυτά µια αιτία. Τα δεδοµένα που έχουµε στα χέρια µας δεν εξαντλούν το πραγµατικό, και όµως υποθέτου-µε ότι η σύλληψή µας ισχύει για όλα, κάνοντας ένα άλµα λογικό. Οι αιτίες δεν είναι κάτι που αντιλαµβάνονται οι αισθήσεις µας, αλλά η φαντασία. Το λογικό άλµα το κάνει επίσης η φαντασία.Του Τάσου Φάλκου-Αρβανιτάκη

Οι µέτριες προσωπικότητες και προπαντός εκείνοι που πιστεύουν πως διέπονται από ένα πνεύµα «θε-τικό» έχουν µια δυσπιστία για τη φαντασία. Τη θεω-ρούν, το πολύ, χρήσιµη για την τέχνη

φαινομενα

22


νοηση

Η φαντασία είναι μια προέκταση, ένα άνθος του νου και ένα όργανο που χρησιμοποιεί ο νους για να εκφραστεί (τέ-χνη) ή για να λύσει τα προβλήματά του (επιστήμη). Οι μεγαλύτερες ανακαλύψεις στα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες οφείλονται στην τολμηρή και δημιουργική φαντασία. Οι πιο σπουδαίοι επιστήμονες είναι άνθρωποι ευφάνταστοι. Είναι «ανοι-χτοί». Τους αρκεί μια νύξη για να υποψια-στούν προβλήματα και να «ονειρευτούν» μία η παραπάνω λύσεις, που στη συνέχεια θα προσπαθήσουν να τις επαληθεύσουν με τα μέσα που διαθέτει η επιστήμη του καιρού τους. Των πιο ικανών η φαντασία προπορεύεται κι από τα μέσα: Φαντάζο-νται κι ανακαλύπτουν νέα μέσα.

Μια μεταφυσική διάστασηΗ γνήσια φαντασία συνεργάζεται με τη διαίσθηση και την ενόραση, αν βέβαια τα πράγματα αυτά αποτελούν πραγματικά ξεχωριστές ψυχικές δυνάμεις και δεν εί-ναι μορφές της φαντασίας. Ο επιστήμων διαισθάνεται, οραματίζεται αυτό που πρό-κειται να ανακαλυφθεί, κάποτε βρίσκει με τη διαίσθηση και την ενόραση τις λύσεις. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι λύσεις του απο-καλύπτονται από έναν άλλο κόσμο ξεχω-ριστό απ’ το δικό μας. Οραματίζεται τον κόσμο μας πλουτισμένο με κάτι το νέο. Η ενόραση, όπως κι η φαντασία, είναι πράγ-ματα αστάθμητα. Λειτουργούν μέσα μας τις πλέον απροσδόκητες στιγμές. Ως ένα βέβαια σημείο μπορεί κανείς να καλλιερ-γήσει τις κατάλληλες συνθήκες που ευνο-ούν την εμφάνισή τους.

Πολύ συχνά εργάζεται για μας το υποσυνείδητό μας. Αυτό το ξέρουν όλοι όσοι εργάζονται πνευματικά. Χωρίς καθό-λου να το περιμένουμε, σε ώρες απροσ-δόκητες, σε μια εκδρομή, σε ένα κέντρο διασκέδασης, σε μια συνέλευση, ακόμα και στον ύπνο μας, μας έρχονται ιδέες και λύσεις για τα προβλήματά μας. Πρέπει κα-νείς να έχει ετοιμότητα, να καταγράφει τις ιδέες του, ακόμα και αν βρίσκεται σε μια συνέλευση.

Πρέπει να μη διστάσει να σηκωθεί αμέσως απ’ τον ύπνο του να καταγράψει

όσα «ήρθαν στο μυαλό του», που πιο συ-χνά είναι και τα πιο σωστά. Για να ερεθι-στούν οι ψυχικές δυνάμεις μας μπορούμε να δημιουργήσουμε στον εαυτό μας την αίσθηση ότι κάτι επείγει και ότι κάτι περι-μένουν κάποιοι από μας.

Μπορούμε να ορίσουμε στον εαυτό μας κάποιες προθεσμίες λογικές. Για να ερεθίσουν τη φαντασία τους, υπάρχουν επιστήμονες που συντάσσουν καταλό-γους, ρημάτων λ.χ. ή ιδιοτήτων, όπως σμικρύνω, μεγεθύνω, συνδυάζω, αντικα-θιστώ, σκληρό, μαλακό, πλατύ, βαρύτερο

Η φαντασία είναι κάτι το ιδιότροπο, ένας αρι-στοκράτης: Οποτε θέλει εργάζεται κι όποτε θέλει μας εγκαταλείπει ολότε-λα και αδρανεί

φαινοµενα


νοηση

κ.τ.λ. και προσπαθούν να εφαρµόσουν στο πρόβληµά τους τις διεργασίες που υποβάλλουν τα ρήµατα αυτά ή οι ιδιότη-τες.

Οποια ιδέα µας έρθει την καταγρά-φουµε αµέσως, γιατί µπορεί να τη λη-σµονήσουµε, ακόµα κι αν εκείνη τη στιγµή µάς φαίνεται πως δεν θα την ξεχάσουµε και πως καλύτερα είναι να τη δουλέψου-µε πρώτα µε το µυαλό µας. Το έργο αυτό θα το κάνουµε ασφαλώς, αλλά χρειάζεται και η καταγραφή της πρώτης ιδέας, όπως

µας ήρθε ακριβώς, γιατί µπορεί µε τη νο-ητική επεξεργασία να αποµακρυνθούµε από την αφετηρία της, να οδηγηθούµε αλλού, ενδεχοµένως σε κάποιο αδιέξοδο, και να µας ξαναχρειαστεί η αρχική ιδέα, που µε διαφορετική επεξεργασία θα µας οδηγήσει αλλού. Γιατί καµιά φορά οι αρ-χικές ιδέες, που είναι δυνατόν να είναι κάπως νεφελώδεις, ανοίγουν πολλούς δρόµους, που ένας απ’ αυτούς µπορεί να είναι ο σωστός.

Η δηµιουργικήσπίθα και οι παγίδεςΟταν µας έρθει µια σηµαντική ιδέα, ενθουσιαζόµαστε στο έπακρο (ας θυµη-θούµε τον ενθουσιασµό του Αρχιµήδη στο λουτρό). Κάτι που ήτανε σχεδόν µπροστά στα µάτια µας, και όλη η ανθρωπότητα δεν είχε κατορθώσει ως τότε να το δει. Ή «ξεπηδάει» στο µυαλό µας µια ξαφνι-κή ιδέα, που οργανώνει γύρω της εκα-τοντάδες ετερόκλητα στοιχεία, που µόνο τώρα βρίσκουν την εξήγησή τους. Ζούµε στιγµές γνήσιου ενθουσιασµού, σχεδόν θριάµβου, που θα µας µείνουν αλησµόνη-τες. Είναι η αµοιβή του επιστήµονα και η αυτοεπιβεβαίωσή του.

Αλλά οι ιδέες που µας έρχονται δεν εί-ναι πάντοτε ξεκάθαρες και δεν γνωρίζου-µε συνήθως στην αρχή τη σηµασία τους. Μπορεί ν’ αποδειχτούν χρήσιµες, µπορεί και όχι. ∆εν θα αρχίσουµε αµέσως την κριτική και την άρνησή τους. Καλύτερα είναι να τις θεωρούµε αξιόλογες, ώσπου ν’ αποδειχθεί ότι δεν είναι.

Η δηµιουργική φαντασία ξεκινάει συ-νήθως από ορισµένα δεδοµένα τα οποία προσπαθεί να ερµηνεύσει. Υπάρχει όµως και η υπερβολική ή ανεδαφική φαντασία, που στηρίζεται µόνο σε αµφίβολα, αµφι-σβητήσιµα και υποθετικά «δεδοµένα» και δεν ερµηνεύει τίποτε, αλλά δογµατίζει. Και στις µεν επιστήµες της φύσης η ανεδαφι-κή φαντασία, αυτή που δεν ωφελεί ούτε τη γνώση ούτε τις εφαρµογές, δεν µπορεί να προκαλέσει ζηµιά, εφόσον ελέγχεται από τα πειραµατικά δεδοµένα. Στην περι-οχή όµως της θρησκείας, της φιλοσοφίας και της ιδεολογίας η υπερβολή της φα-ντασίας µπορεί να προκαλέσει σύγχυση, να δηµιουργήσει είδωλα και να προκα-λέσει σοβαρή ζηµιά. Στην ιδεολογία λ.χ. και τη θρησκεία ένας άνθρωπος µπορεί να φανταστεί ότι έχει σωτήριες ιδιότητες, ότι επικοινωνεί µε «ανώτερες» δυνάµεις, ότι κατέχει εξ αποκαλύψεως σηµαντικές γνώσεις και να πείσει λίγους ή πολλούς ανθρώπους µε ενδεχόµενη ζηµιά τους.

Εκεί όµως όπου η υπερβολή της ανε-δαφικής φαντασίας οργιάζει κυριολεκτικά είναι η µεταφυσική. Θα αναφερθώ σε µια πρόσφατη εµπειρία µου, όπου επαλήθευ-σα για πολλοστή φορά το γεγονός αυτό. Ερευνώντας συστηµατικότερα το θέµα της ψυχής όπως παρουσιάζεται στο έργο του Πλάτωνα και θέλοντας να επεκταθώ στους πριν απ’ αυτόν σοφούς και λογο-τέχνες, συνειδητοποίησα ότι πατούσα στο πιο ολισθηρό έδαφος που µπορεί να βρεθεί ένας άνθρωπος που εργάζεται πνευµατικά, αν βέβαια θελήσει να πάρει στα σοβαρά τις απόψεις αυτές. Μετά την εξονυχιστική έρευνα και τη σχολαστική παρουσίαση των απόψεων περί ψυχής από τον Οµηρο ως τον Πλάτωνα, κατέ-ληγα ως εξής:

«Η ιστορία των υποθέσεων και των δογµάτων περί ψυχής δεν σταµατάει µε τον Πλάτωνα: Ο Αριστοτέλης, οι Στωικοί, οι Επικούριοι και γενικά όλοι οι φιλόσο-φοι αλλά και οι θεολογούντες συνέχισαν να υποθέτουν, να συµπληρώνουν, να δα-νείζονται και να προσαρµόζουν, να αντι-

Υπάρχει όµως και η υπερβολική ή ανεδαφι-κή φαντασία, που στηρί-ζεται µόνο σε αµφίβολα, αµφισβητήσιµα και υποθετικά «δεδοµένα» και δεν ερµηνεύει τίποτε, αλλά δογµατίζει

φαινομενα

24


κρούουν, να διαφοροποιούν τις προγενέ-στερες απόψεις τους, να υπαναχωρούν, να αντιφάσκουν, δημιουργώντας την πιο αλλόκοτη πινακοθήκη ιδεών που υπήρξε ποτέ. Η μυθοπλασία σταματάει τεχνητά με τον Χριστιανισμό, που απαγόρευσε εξίσου δογματικά την περαιτέρω “επεξεργασία”. Οι χριστιανοί συγγραφείς, ως εκλεκτικοί σοφοί, επέλεξαν μερικές από τις θεωρίες που αναφέραμε, αντλώντας κυρίως από τον Πλάτωνα»…

Και παρακάτω:

«Σε όλ’ αυτά, ο ρόλος της φαντασίας των λαϊκών και των θεολόγων είναι τεράστι-

ος. Βέβαια το παράκαναν και δημιούργη-σαν απέραντη σύγχυση, ώστε αρχικά είχα

σκεφτεί να βάλω ως υπότιτλο αυτής της εργασίας “Η κινούμενη άμμος της ψυχής”. Προτίμησα όμως τον ευγενικότερο υπό-τιτλο “Η μυθιστορία της ψυχής”, αφού οι περισσότεροι συγγραφείς είχαν ευγενικές προθέσεις και γιατί το θέμα παρουσιάζει πλείστες αναλογίες με το μυθιστόρημα, ένα ιδιότυπο μυθιστόρημα που γράφεται, τροποποιείται, διορθώνεται, αναθεωρεί-ται από πλείστους συγγραφείς, καλοπρο-αίρετους, με ζωηρή φαντασία κι αγάπη συνήθως για τον άνθρωπο.

Βέβαια, όταν όλα αυτά καταντούν δόγμα, όταν εμποτίζονται με το φανατι-σμό, με τη διάθεση επιβολής κι αποκλει-σμού, με την έννοια του “μη ερεύνα” και του “πακέτου” (αν δέχεσαι αυτό, πρέπει να δεχτείς και το άλλο), τότε προσθέτουν μια νέα διάσταση στην ανθρώπινη κακο-δαιμονία και μπορούν να καταλήξουν -και κατέληξαν- ακόμα και στην κτηνωδία, όπως και κάθε δόγμα φυσικά. Αυτό λέει η ανθρώπινη πείρα».

Φοβάμαι όμως ότι δεν είναι μόνο η μεταφυσική που χειμάζεται από την ανε-δαφική φαντασία. Διαβάζοντας μερικούς φιλοσόφους του εικοστού αιώνα, σχημά-τισα την εντύπωση ότι εργάζονται μυθι-στορηματικά: Με όργανο την ανεδαφική φαντασία οικοδομούν συνεχώς νέες θε-ωρίες, που δεν επιλύουν τίποτε και που μόνον οι ίδιοι ή και μερικοί οπαδοί τους δέχονται δογματικά. Οι άνθρωποι αυτοί, με την αναμφισβήτητη ευφυΐα και την καλπάζουσα φαντασία, αν έγραφαν μυθι-στορήματα επιστημονικής φαντασίας, θα μας είχαν ψυχαγωγήσει και θα είχαν μια πιθανότητα να επιζήσουν.

Who is who

Ο Τάσος Φάλκος-Αρβανιτάκης είναι καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και συνεργάτης του περιοδικού «Φιλοσοφείν». Εκτός από το επιστημονικό του έργο σε ζητήματα ερμηνευτικής της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, έχει εκδώσει έργα λογοτεχνίας (ποίηση, διήγημα, μυθιστόρημα), θεάτρου και λογοτεχνικής κριτικής. Η μελέτη του για τον αρχαίο ελληνικό αθλητισμό τιμήθηκε με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών το 1989.

΄

Για να ερεθιστούν οι ψυ-χικές δυνάμεις μας μπο-ρούμε να δημιουργήσου-με στον εαυτό μας την αίσθηση ότι κάτι επείγει και ότι κάτι περιμένουν κάποιοι από μας

Του Μηνά Ν. Παπαγεωργίου

η µηχανή του χρονου

φαινοµενα


Μηνά Ν. Παπαγεωργίου

Η φράση «βρέχει κα-ρεκλοπόδα-

ρα» αποδίδεται στα αγγλικά µε τον πραγµα-τικά παράξενο ορισµό του «it’s raining cats and dogs» (σε ελεύθερη µετάφραση, «βρέχει γάτες και σκύλους»). Κι όµως, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να απέχει και πολύ από την πραγ-µατικότητα, µιας και είναι αρκετές οι κατα-γεγραµµένες περιπτώσεις στις οποίες και η βροχή δεν µεταφέρει αποκλειστικά και µόνον τις σταγόνες της…Το δηµοσίευµα της εφηµερίδας «Oshkosh Daily Northwestern» από το Wisconsin των ΗΠΑ (φύλλο της 8ης Ιουνίου του 1880) ανα-φέρεται σε αλλόκοτα περιστατικά βροχών από ψάρια, βατράχους, ακόµα και ποντίκια, που είχαν έως τότε αναφερθεί σε ολόκληρο τον κόσµο.

φαινοµενα

26


ΧΟΧΟΠΙΠΙη φυλη απο τα εγκατα της γης

φαινοµενα


Θρύλοι

Στις πλέον άγονες και αφιλόξενες περιοχές της

Βορειοανατολικής Αριζόνα, εκεί όπου οι θυελλώδεις άνεµοι γδέρνουν το έδα-φος του κίτρινου ψαµµίτη, ανάµεσα στις λιοκαµένες σπηλαιοβραχώδεις εκτάσεις, επιµένουν να διαβιώνουν λιγότεροι από 8.000 απόγονοι των Χόπι. Αινιγµατικές φιγούρες που -όπως οι ίδιοι ισχυρί-ζονται- προέρχονται από τα βάθη του χρόνου και… της Γης. Τότε -σύµφωνα µε τις παραδόσεις τους- ήταν µια ευτυχι-σµένη περίοδος για τη φυλή τους, που προσδιοριζόταν από έναν ήρεµο τρόπο ζωής, στον οποίο κυριαρχούσε η πνευ-µατικότητα. Αυτό άλλωστε επιβαλλόταν και από τα πνεύµατα «Κασίνα», που κατά συγκεκριµένες περιόδους αποφάσιζαν να ζήσουν µαζί τους.

Ενα από αυτά ήταν και το Ογκρε Τσαβέγιο, το οποίο υποδέχονταν µε ει-δικές τελετουργίες και προσευχές σε ειδικούς χώρους συναθροίσεων στο εσωτερικό της Γης. Εκεί ζούσαν, δηµι-ουργούσαν και ασκούσαν τις θρησκευ-τικές τους ιεροπραξίες. Η ακαθόριστης µα και αναγκαστικής αιτιολογίας έξοδός τους στην επιφάνεια του πλανήτη µπορεί να άλλαξε τις συνθήκες και τον τρόπο ζωής των Χόπι, όµως σε καµιά περίπτω-ση δεν τους απέκοψε από τις θρησκευ-τικές τελετουργίες τους, που συνεχίζουν να αποτελούν τη βάση της ύπαρξής τους αλλά και των παραδόσεών τους. Απλά, σήµερα οι τελετές πραγµατοποιούνται σε «κιβά», µυστικούς υπόγειους ιερούς χώρους στους οποίους συναθροίζονται τα µέλη της φυλής.

Μυρωδιές από ιερά βότανα που κα-πνίζουν σµίγουν µε τις πολύχρωµες ιε-ρές µάσκες και φορεσιές των Χόπι που λικνίζονται σε έναν ανάµικτα αργόσυρτο και ρυθµικό χορό που καθοδηγείται από µελωδικές προσευχές. Το τρεµοπαίζον φως των δαυλών αναδεικνύει τα αέρινα σχήµατα του αναδυόµενου καπνού µέσα από τα οποία γίνεται επίκληση προς τα πνεύµατα «Κασίνα».

Η επαφή µε τη φυλή Είναι αρκετά δύσκολο να κερδίσεις την εµπιστοσύνη των αξιωµατούχων της φυλής και να συζητήσεις µαζί τους, επι-διώκοντας τη φανέρωση µυστικών από τις αρχαίες παραδόσεις και τελετουρ-γίες. Αυτό θα προκύψει σε εξαιρετικές περιπτώσεις και αφού προηγουµένως έχεις χαρακτηριστεί «ικβάτσι», που στη µητρική γλώσσα τους σηµαίνει «ειλικρι-νής φίλος». Η έννοια της φιλότητας ήταν ιερή για τους Χόπι και δεν τη χάριζαν σε πρόσωπα εκτός της φυλής τους εάν

δεν ήταν πεπεισµένοι για την αγνότητα και την ειλικρίνεια του ατόµου. Μόνο τότε γίνεται και σήµερα κάποιος δεκτός και θα καπνίσει µε κάποιο µέλος της «κοινότητας του φιδιού» το γεµισµένο µε γκρίζο καπνό από τις γύρω πλαγιές τσιµπούκι που πάντα έχει σχήµα ιερών ζώων. Κάπνισµα και ποτό από εκχύλισµα ειδικών βοτάνων συλλεγµένων από τους οκτώ ιερούς τόπους των Χόπι αποτελούν επιβεβληµένη ιεροτελεστία µεταξύ των «ικβάτσι».

Ο χώρος περισυλλογής βρίσκεται συ-

Σε εκείνες τις µακρινές και ξεχασµένες από τον άνθρωπο εποχές ίσως να έλαβαν χώρα ακραία κοσµογονικά γεγονότα που σηµάδεψαν καθοριστικά την

εξέλιξη της ζωής. Επηρέασαν προφανώς πολύ περισσότερο τις ανθρώπινες φυλές που αποκόπηκαν ή αναµίχθηκαν µεταξύ τους σε µια αναγκαστική προ-

σπάθεια συνύπαρξης και επιβίωσης. Αποµεινάρια τέτοιων αρχαίων φυλών είναι και οι Χόπι, γνωστότεροι και ως φυλή του καλοµποκιού στην Αµερική.

Του Απόστολου Χρ. Αντωνάκη, [email protected]

φαινομενα

28


νήθως στην κορυφή κάποιου λόφου, κοντά στις φωλιές των φιδιών και των ιερών αετών.

Τέσσερις απανωτές ρουφηξιές πο-τού και αντίστοιχες καπνού υποδεικνύ-ουν τη σημασία του αριθμού «4», που συνυπάρχει σε αρκετές κωδικοποιημένες εκδηλώσεις της καθημερινής ζωής τους. Ολιγάριθμοι ιερείς της κλειστής κοινω-νίας έχουν δικαίωμα να επισκέπτονται, να εκστασιάζονται και να προσεύχονται πάνω στους επιλεγμένους, μυστικούς, ιερούς χώρους.

Οι μυστικές-ιερές τοποθεσίες βρί-σκονται πλησίον των βράχων με αραιή θαμνώδη βλάστηση, που σε πιο μακρινές εποχές λειτουργούσαν και ως θυσιαστή-ρια.

Λατρεύοντας τη φύσηΑν και η κοινότητα των Χόπι είναι ενιαία, σε αυτήν συνυπάρχουν φυλετικοί κοινωνικοί διαχωρισμοί, όπως για πα-ράδειγμα «κοινωνία του καλαμποκιού», «κοινωνία του φιδιού», «κοινωνία του ήλιου». Ωστόσο, η έννοια του καλα-μποκιού ως χαρακτηρισμός αφορούσε ολόκληρη τη φυλή, επειδή το καλαμπόκι είναι εκείνο το οποίο κατεξοχήν καλλιερ-γούν με σεβασμό και ιερότητα αποσκο-πώντας στην αειφόρο καρποφορία του.

Με ειδικές τελετές επικαλούνται τη γόνιμη βροχή που θα μαλακώσει τη γη για να φυτρώσει το καλαμπόκι, που συ-νεχίζει να αποτελεί βασικό στοιχείο της διατροφής τους.

Τα καλαμπόκια μαζεύονται από τα χωράφια και στοιβάζονται κοντά σε επιδάφιους φούρνους, ειδικούς λάκ-κους μέσα στους οποίους ανάβεται και συντηρείται με περίτεχνο παραδοσιακό τρόπο η πυρά. Ενας ώριμος άντρας της φυλής, μεγαλύτερος σε ηλικία των σα-ράντα ετών, καθορίζεται ως υπεύθυνος για τη συντήρησή της μέσα στο φούρνο, ο οποίος ολόκληρη τη νύχτα σιγοκαίει για να ψηθούν τα καλαμπόκια. Μονάχα

τη νύχτα και κάτω από την αόρατη φροντίδα των πνευμάτων το κα-λαμπόκι γίνεται «κατάλ-ληλο» και επιτρέπεται να φαγωθεί με μια τελική διαδικασία που επιμελού-νται οι γυναίκες της κοινότη-τας. Στη μητριαρχική κοινωνία των Χόπι η γυναίκα έχει δεσπόζοντα ρόλο. Αξιοπαρατήρητη όμως είναι και η έννοια της ιδιοκτησίας, όπου όταν ένα αντικεί-μενο ή προϊόν της γης όταν μεταφερθεί για οποιοδήποτε λόγο στο οικογενειακό περιβάλλον ενός μέλους, τότε θεωρείται επ’ αυτού ιδιοκτήτης η οικογένεια που το δέχθηκε…

Ανάμεσα στα μέλη των Χόπι η βο-ήθεια εκτιμάται ως ιδιαίτερα πολύτιμη και ο αποδέκτης της με ευχαρίστηση αναφωνεί «ασκουάλε…», που σημαίνει «ευχαριστώ από καρδιάς». Οι μύστες της κοινότητας έχουν διατηρήσει την «από-κρυφη παράδοση των διευθύνσεων» που την προσδιορίζουν με… χρώματα. Το κίτρινο συμβολίζει το Βορρά, το κόκ-κινο το Νότο, το μπλέ την Ανατολή και το λευκό τη Δύση. Προς τις τέσσερις κα-τευθύνσεις του ορίζοντα απλώνονται και τα χωράφια τους, οι καρποί των οποίων χαρακτηρίζονται και από το χρώμα που τους αντιστοιχεί.

Επί του προκειμένου, όσον αφορά στο καλαμπόκι, το μπλε το χρησιμοποι-ούν οι γυναίκες για να φτιάξουν το ψωμί

«πίκι». Πρόκειται για μια επί-πεδη πίτα φτιαγμένη από χυλό

ακατέργαστου καλαμποκιού και στά-χτης. Είναι μια επίπονη διαδικασία που διαρκεί αρκετές ώρες, μια που σε αυτό το αρτοπαρασκεύασμα υποκρύπτεται ιερή σκοπιμότητα. Πριν από ιερές τελετές στους παρευρισκομένους προσφέρεται απαραίτητα πίκι για να ακολουθήσουν υποδεέστερα σε σημασία εδέσματα που συνολικά εκφράζουν μια απεριόριστη εγκάρδια γενναιοδωρία.

Καλώντας πνεύματαΣτη θρησκευτική αντίληψη των Χόπι τα πνεύματα του καλού «Κασίνα» ζουν ανάμεσα στους ανθρώπους. Οι «Κασίνα» από τον Δεκέμβριο μέχρι τον Αύγου-στο ζουν στις πανύψηλες ηφαιστειογε-νείς κορυφές της Αριζόνας, βόρεια του Φλάγκσταφ, απ’ όπου προετοιμάζουν τη βροχή και το χιόνι. Επειτα από το χειμε-ρινό ηλιοστάσιο οι «Κασίνα» πλησιάζουν τα χωριά της φυλής για να ενωθούν με τους άντρες στους χορούς των κιβά κατά την τελετουργική προσευχή που αφορά στη νέα χρονιά.

Οταν τελειώσουν οι προσευχές, τα

Η ακαθόριστης μα και αναγκαστικής αιτιολογίας έξοδός τους στην επιφάνεια του πλανήτη δεν τους απέκοψε από τις θρησκευτικές τελετουργίες τους

φαινοµενα


Θρύλοι

πνεύµατα προσέρχονται στις πλατείες όπου οι ιεροτελεστίες µετατρέπονται σε δηµόσιες ικεσίες για τον ερχοµό της βροχής. Οι χορευτικές τελετές είναι αρ-κετές και ξεχωριστές. Από τις παλαιότε-ρες είναι και ο Πογαµού, ο χορός των φασολιών, επειδή, όπως πιστεύεται, η ανάπτυξη των φασολιών κατά τη διάρ-κεια του χειµώνα οφείλεται σε θαυµα-τουργή δύναµη. Ηχοι από τύµπανα, ξύλι-να ζωγραφιστά κρόταλα, φυσήµατα από καβούκια χελωνών και αντηχήσεις από κουδούνια δεµένα στα γόνατα αποτε-λούν αναπόσπαστο τµήµα της διήµερης τελετουργίας. Στα τέλη Ιουλίου οι «Κα-σίνα» επιστρέφουν στον τόπο τους, στις ιερές κορυφογραµµές.

Ο αποχαιρετισµός εκ µέρους της φυλής γίνεται µε το Νιµάν, χορευτική τε-λετή που είναι γνωστή και ως χορός του σπιτιού. Κατά τη διάρκειά της ιερά πρό-σωπα είναι οι «λευκοντυµένες νύφες». Πρόκειται για νεαρές γυναίκες των Χόπι, που είναι ντυµένες µε λευκά υφαντά φτιαγµένα µε παραδοσιακό τρόπο από συγγενείς των συζύγων τους. Οι ίδιες κρατούν σοβαρή στάση αφήνοντας τους άνδρες να χορεύουν και να τραγουδούν τις ιερές προσευχές του κατευόδιου. Τα

ίδια θρησκευτικά ενδύµατα είναι υπο-χρεωµένη να φορέσει η νύφη µόλις γεν-νήσει το πρωτότοκο παιδί της παρουσιά-ζοντάς το στη θεότητα του ήλιου.

Μια επιπλέον αρχαία τελετή είναι ο «χορός των φιδιών», που πραγµατοποι-ούν ιερείς της κοινότητας της Αντιλόπης. Οι ιερείς τραγουδούν, ενώ οι αντίστοιχοι της συγγενικής κοινότητας του φιδιού χορεύουν ρυθµικά κρατώντας τροκάνια και φίδια.

Τα φίδια που χρησιµοποιούν κατά τη διάρκεια της τελετής είναι δηλητηριώδη, ωστόσο σπάνια δαγκώνουν κάποιον από τους συµµετέχοντες. Οταν βέβαια συµ-βεί αυτό, υπάρχει η ανάλογη εξήγηση. Ο παθών «δεν είχε κάνει την κατάλληλη πνευµατική προεργασία», ενώ αρνητικές σκέψεις ήταν εκείνες που προκάλεσαν την αντίδραση του «ιερού φιδιού». Στο τέλος της τελετής τα φίδια αφήνονται ελεύθερα και τρέχουν «σαν ρυάκια στα βράχια», όπως οι µικρές γλώσσες των

ρυακιών που σχηµατίζονται από τη βρο-χή. ∆ιότι στην πραγµατικότητα η όλη τελετουργία έχει απώτερο σκοπό τον εξευµενισµό των πνευµάτων και την επί-κληση της βροχής.

Κατά τη διάρκεια των θρησκευτικών τελετουργιών ο πολιτισµός είναι προ-σβάσιµος ως προς την παρουσία των ξένων, όµως, κάτω από αυστηρές προ-ϋποθέσεις, που απαγορεύουν τη φωτο-γράφηση ή την καθ’ οιονδήποτε τρόπο αποτύπωση των διαδραµατιζοµένων.

Τελετουργικά µε τοτέµ

Οι Χόπι θεωρούν τον αετό ιερό πουλί, το οποίο εκπροσωπείται από το ιερό τοτέµ του «Χυέουµα», δηλαδή του «κρεµασµένου καθώς κατεβαίνει...».

Φτιαγµένο από ιερό άργιλο, το τοτέµ έχει υποστεί τις ιερές τελετουργίες µπροστά στον ήλιο, ένα είδος βάφτισης αντίστοιχης µε εκείνη των πρωτότοκων παιδιών. Τα φτερά και η ουρά που στο-λίζουν το τοτέµ αντικαθίστανται µε τον ίδιο τρόπο κάθε χρόνο, αφού χρησιµο-ποιούνται στις θρησκευτικές γιορτές. Οι φωλιές των αετών προστατεύονται, ενώ τα φτερά τους µετατρέπονται σε ράβδους προσευχής που ονοµάζονται «Πάχος». Οι ράβδοι µεταφέρονται από τους ιερείς της φυλής στους τόπους τελετουργιών, εκεί στα ψηλά οροπέδια όπου η θρησκευτική πίστη ανταµώνει τους «Κασίνα» που θα δεχθούν αιτήµατα, ευχαριστίες και επικλήσεις. Τα ταντρικού τύπου σιγοµουρµουρητά των προσευ-χών αντηχούν απόκοσµα διαχεόµενα στο χώρο για να εισχωρήσουν στις µυστι-κές εισόδους των µη ορατών σπηλαίων. Εκεί απ’ όπου στο πολύ µακρινό παρελ-θόν βγήκαν οι πρόγονοι της φυλής από τα τέσσερα σηµεία του ορίζοντα για να σµίξουν µαζί, αναγκασµένοι πλέον να ζή-σουν ένα διαφορετικό και περισσότερο σκληρό τρόπο ζωής. Εκείνον της σύγχρο-νης αυτοκαταστροφικής και αµείλικτης ανθρωπότητας…

Στη θρησκευτική αντίληψη των Χόπι τα πνεύµατα του καλού «Κασίνα» ζουν ανάµεσα στους ανθρώπους

Αναπαραστάσεις λατρείας των «Κασίνα», των καλών

πνευµάτων που ζουν ανάµεσά µας.

ο αυλ σ του πανοσ ο αυλ σ του πανοσ

Ο Ηράκλειτος για το ΛόγοΑπό τoν Τάσο Χαλιό, [email protected]

Οι αρχαιοι φιλοσοφοι µας επισκεπτονται

30


φαινοµενα

ΗράκλειτοςΕφέσιος φιλόσοφος γεν-νηθείς το 544 π.Χ., πέθανε περίπου το 484 π.Χ. Υπήρ-ξε από τους σηµαντικό-τερους φιλοσόφους της Ιωνίας, ενδεχοµένως και ο κυριότερος εκπρόσωπός της. Οι περί του βίου του αναφορές είναι, δυστυ-χώς, ελάχιστες. Σύµφωνα µε τον ∆ιογένη Λαέρτιο, ο Ηράκλειτος από νεαρή ηλικία υπήρξε άξιος θαυ-µασµού για την ευστροφία του. Αν και δεν µαθήτευσε κοντά σε κάποιο φιλόσο-φο, επιδόθηκε στη µελέτη της γνώσης της εποχής και στην παρατήρηση της φύ-σης, για να οδηγηθεί σε συ-µπεράσµατα που βρίσκουν απόλυτα σύµφωνη τη σύγ-χρονη επιστήµη. Το έργο περιλαµβάνει αναφορές κοσµογονικές, θεολογικές και πολιτικές, οι οποίες και φρόντισαν να διατηρήσουν απόσταση από τις µυθικές αναφορές της παράδο-σης που ο Ηράκλειτος την απέδωσε στους αφελείς. Ο Ηράκλειτος ανέφερε για τη φιλοσοφία του ότι δεν είναι µια αυθαίρετη κατα-σκευή, αλλά µια έκφραση του ίδιου του Λόγου που διέπει το παν. Στην εποχή µας θεωρείται ένας από τους µεγά-λους πατέρες της επιστήµης, η σύγχρονη µορφή της οποίας συνε-χίζει να του αποτίει τιµές.

Τι και εάν στη µνήµη µερικών έµεινα ως σκοτεινός και δυσνόητος στο λόγο

µου, δεν µε ενοχλεί καθόλου αυτός ο τίτλος. Και εάν τότε δεν µε κατάλαβαν οι πολλοί -γιατί να είναι κριτήριο, άραγε, η κατανόηση των πολλών όταν δεν απευθύνονται, απαραιτήτως, όλα στους πολλούς;- εµένα µε απασχολούσαν πάντα αυτοί οι λίγοι, που σίγουρα δεν είναι ξεχωριστοί από τους άλλους, αλλά έχουν για ασχολία τη σκέψη και το στοχασµό και τουλάχιστον προσθέτουν µια ακόµα βασανιστική ασχολία στην καθηµερινότη-τά τους. Οχι, δεν είναι απαραίτητη η φιλοσοφία για τη ζωή. Απαραίτητα είναι το όργωµα και ο θερισµός. Η φιλοσοφία είναι για αυτά τα κεφά-λια που στριφογυρίζουν σε µακρινές σκέψεις και περίεργα ερωτήµατα, σε απύθµενες αβύσσους και µακρινούς αιθέρες. Που αγωνιούν για την Αλήθεια ή, έστω, που έχουν την περιέργεια για όλα αυτά γύρω µας.

∆εν µε κούρασε ιδιαίτερα να µάθω -ή έστω να συµπεράνω- τη σηµερινή κατάσταση σχετικά µε το στοχασµό σε αυτές τις µέρες. Οι σύγχρο-νοι φιλόσοφοι διαθέτουν τροµερά εργαλεία στα χέρια τους που τους επιτρέπουν να εξετάσουν από κοντά πράγµατα που για εµάς αποτελούσαν απλώς εικόνες, ή ακόµα και σκέψεις. Η Σελήνη είναι όντως ένας βράχος και µάλιστα περπάτη-σε σε αυτήν και ο άνθρωπος και ο Ηλιος είναι

µια πύρινη σφαίρα που παράγει συνεχώς φως. Λογικά συµπεράσµατα της συνε-χούς παρατήρησης των φαινοµένων, που όµως φέρουν µαζί τους και την απόδειξη. Εµείς διαθέταµε το στοχα-σµό, δεν µπορούσαµε όµως να βρούµε την απόδειξη. Η εποχή αυτή φέρνει µαζί της έναν αέρα σιγουριάς µιας και όλα βασίζονται σε απτές αποδείξεις.

Πέραν των κοσµολογικών ερω-τηµάτων, ένα µεγάλο πεδίο

του στοχασµού το αφι-έρωσα στο Λόγο. Οχι σε µια αυθαίρετη ή

φανταστική έννοια, αλλά σε αυτήν την κοσµική δύναµη που συνέχει το παν, αυτό το Αείζωον Πυρ*! Ο Λόγος δεν είναι κάτι αυθαίρετο αλλά κάτι το κοσµικό και το αιώνιο. Ολα διέπονται από αυτόν και αυτός εγγυάται την ευταξία των πάντων. Είναι η ρυθµιστική αρχή που διέπει την πραγµατικότητα στο σύνολό της και συνδέει µε σχέσεις αναλογίας τα επιµέρους τµήµατά της. Ενδεχοµένως να µου επιτραπεί τώρα να σκεφτώ ότι ίσως είναι το Είναι των πάντων.Σε αυτές τις στιγµές που το βλέµµα µου µπορεί να θαυµάσει την εποχή σας, οι πιο ευχάριστες εικόνες έρχονται από την καθηµερινότητά σας. Απαντες στο δρόµο κινούνται γρήγορα και απο-φασιστικά, κρατώντας τις περισσότερες φορές στα χέρια τους ένα δέµα από παπύρους, άλλο-τε χοντρούς και δεµένους και άλλοτε πρόχειρα και απρόσεκτα στοιβαγµένους. ∆είχνουν όλοι να ασχολούνται µε τη γνώση που προσφέρει η ανάγνωση. Κάποιοι από αυτούς θα γράφουν, ενώ άλλοι θα στοχάζονται πάνω σε αυτά για να γρά-ψουν έπειτα και οι ίδιοι. Ενας ολόκληρος κόσµος των γραµµάτων και ένας λαός της γνώσης! Ετσι την ήθελα και εγώ την εποχή µου και ας µη µου έκανε τη χάρη. Αρκεί µόνο που σε αυτόν τον τόπο κορυφή της καθηµερινής ασχολίας είναι τα γράµµατα. Ας µπορούσα να κλέψω από το χρόνο του θανάτου για να θαυµάσω το λόγο των κειµένων σας και να κρυφοκοιτάξω στους παπύρους των περαστικών...

*Αείζωον Πυρ: Η «ζωντανή» φωτιά στην ηρακλείτεια φιλοσοφία που ως πρωταρχική κοσµική δύναµη συνέ-χει και διαπερνά το παν. Εναλλακτικά, η ενέργεια.

Who is whoΟ Τάσος Χαλιός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1981 και σπούδασε Οικονοµικά. Ασχολείται µε τη Φιλοσοφία, τις Αρχαίες Παραδόσεις, την Πολιτική Αρετή και την Ελευθερία της Εκφρασης. Πειραµατίζεται µε το Λόγο στο ∆ιαδίκτυο και τον Τύπο. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.

Scienceet SetΣτο µεταίχµιο των επιστηµονικών εξελίξεων και της έρευνας του αγνώστου

Από τoν Κώστα Μαυραγάνη, [email protected]

Who is whoΟ Κώστας Μαυραγάνης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Είναι κάτοχος πτυχίου του Τµήµατος ∆ηµοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ και Master (Newspaper Journalism) του Nottingham Trent University. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.

Εξωγήινοι … εργαστηρίου!

Ολοι γνωρίζουµε για τα περί στιγµιαίου καφέ και φαγητού (ή τα αντικείµενα «φτιάξτο µό-

νος σου»), όµως υπάρχουν και κάποια πράγµατα τα οποία σα-φέστατα και θέλουν το χρόνο τους! Οπως και να έχει, σε αυτά φαίνεται ότι πλέον δεν συµπεριλαµβάνονται οι εξωγήινες µορ-φές ζωής.

Πολυεθνική οµάδα από τη Γερµανία, τη Γαλλία, το Βέλγιο και τις ΗΠΑ, δηµιούργησε ένα βακτήριο, βασισµένο στο Ε.coli, το οποίο στο DNA του περιέχει ένα «συστατικό» που δεν υπάρχει στη Γη ούτε στο ∆ιάστηµα, καθώς είναι τεχνητό. Πρόκειται για το 5-chlorouracil.

To συνθετικό αυτό «τέρας» είναι απόλυτα ασφαλές για τη γήινη βιόσφαιρα - κοινώς, αν ξεφύγει θα πεθάνει σύντοµα, κα-θώς δεν συναντάται στο περιβάλλον-, ενώ δεν υπάρχει κανένας απολύτως κίνδυνος να προκαλέσει µαζικές επιδηµίες ή να καλύ-ψει τον πλανήτη µε ασταµάτητη τοξική βιοµάζα ή να δηµιουργή-σει µεταλλαγµένα τέρατα κ.λπ. Σύµφωνα δε µε τους βιολόγους και δηµιουργούς του, µπορεί να βοηθήσει την επιστήµη στη µε-λέτη και δηµιουργία οργανισµών που θα έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν εκτός Γης.

Οι πλέον οραµατιστές βλέπουν στο εν λόγω βακτήριο ένα «κλειδί» για τη γαιοδιαµόρφωση άλλων πλανητών: Η διαδικασία αυτή προβλέπει την παρατήρηση των συνθηκών που επικρατούν σε έναν πλανήτη και τα στοιχεία - υλικά που υπάρχουν εκεί, ενώ σειρά παίρνει η κατασκευή ή γενετική τροποποίηση οργανισµών που θα έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν σε αυτόν (θα πρόκειται για βρώσιµα φυτά, καλλιέργειες, ζώα που µπορούν να εκτρα-φούν και να αναπαραχθούν, ακόµα και κατά παραγγελία γενετι-κές επεµβάσεις για αλλαγές στους αποίκους ώστε να µπορούν να προσαρµοστούν στις συνθήκες του πλανήτη).

Φυσικά, οι απαισιόδοξοι µπορούν να δουν πάλι έναν πιθανό νέο εφιάλτη, όπου οι τεχνητοί οργανισµοί επαναστατούν. Προς το παρόν πάντως, οι κατά παραγγελία εξωγήινες … καλλιέργειες ηχούν στα αφτιά µας ως µια πολύ ενδιαφέρουσα ιδέα.

φαινοµενα


φαινοµενα

32


Οι αρχαίοι Ελληνες είχαν τη δυνατότητα να πραγµατοποιούν υπερατλαντικά ταξίδια µε τα πλοία τους µεταφέροντας τα ήθη και τα έθιµά τους σε κάθε γωνιά του κόσµου. Υπερβολικό, θα πουν κάποιοι… Κι όµως η υπόθεση αυτή φαίνεται να βρίσκει τα τελευταία χρόνια αρκετά «στηρίγµατα». Στα διάφορα αινιγµατικά αρχαιολογικά, µυθολογικά και ιστορικά δεδοµένα, ήρθε να προστεθεί πριν από 4 περίπου δεκαετίες η έκδοση ενός παράξενου βιβλίου µε τίτλο «Η Ελληνική Καταγωγή των Αραουκανών» από τις πανεπιστηµιακές εκδόσεις του Σαντιάγο της Χιλής… Του Μηνά Παπαγεωργίου, [email protected]

ΑραουκάνοιΑραουκάνοιΑρχαίοι Σπαρτιάτες στην Αµερική

φαινοµενα


Παραδόσεις Παραδόσεις

Στις αρχές του 1974, ο Χιλι-ανός διδάκτωρ Ιστορικών

Επιστηµών Λόνκο Κιλαπάν εκδίδει ένα βιβλίο µε τίτλο «El origen griego de los araucanos» («Η Ελληνική Καταγωγή των Αραουκανών»), προκαλώντας αίσθηση στους συµπατριώτες του. Μέσω αυτού υποστήριξε πως δηµοσιοποιεί για πρώτη φορά τη µυστική παράδοση της φυλής του, των Αραουκανών. Ο ίδιος διατελού-σε άλλωστε πρόεδρος της Αραουκανικής Συνοµοσπονδίας και πρόεδρος της Ακα-δηµίας Αραουκανικής Γλώσσας.

Γνωριµία µε τη φυλήΟι Αραουκανοί (γνωστότεροι και ως Μαπούτσε) αποτελούν µια ιθαγενή οµά-δα πληθυσµού που αριθµεί περίπου ένα εκατοµµύριο µέλη και που κατοικεί εδώ και αιώνες στα κεντρικά και νότια της Χι-λής. Μάλιστα ολόκληρη η ευρύτερη πε-ριφέρεια έχει ονοµαστεί γι αυτό το λόγο «Αραουκανία». Με το δυτικό κόσµο ήρθαν

σε επαφή κατά τη διάρκεια του 16ου αι-ώνα, όταν και οι Ισπανοί ξεκίνησαν τις προσπάθειες κατάκτησης των εδαφών τους, δίχως όµως κάποιο αποτέλεσµα. Οι Αραουκανοί διαθέτουν µια πανάρχαια πα-ράδοση που διαφέρει σε αρκετά σηµεία από τους υπόλοιπους γηγενείς λαούς της Λατινικής Αµερικής.

Ενα µεγάλο ταξίδιΟ Κιλαπάν αναφέρει πως, κατά το 1972, το Συµβούλιο των Γερόντων της φυλής αποφάσισε τη δηµοσιοποίηση της µυστικής πορείας των Αραουκανών µέσα στο χρόνο, η οποία µέχρι τότε περνούσε προφορικά από γενιά σε γενιά µέσω των ιστορικών των Μαπούτσε. Σύµφωνα µε αυτήν, κάπου ανάµεσα στο 800 µε 600 π.Χ. µια θαρραλέα οµάδα Σπαρτιατών πολεµιστών ξεκίνησε από την Ελλάδα µε σκοπό την αναζήτηση µιας νέας αποι-κίας. Αξίζει να αναφέρουµε πως η απο-στολή αυτή πραγµατοποιήθηκε µετά από υπόδειξη του Μαντείου στους ∆ελφούς. Ακολουθώντας το «δρόµο του µεταξιού» κατέληξαν στη Νοτιοανατολική Ασία και από εκεί πέρασαν στον «Ωκεανό» (σ.σ.: τον Ειρηνικό Ωκεανό). Τα νησιωτικά συµπλέγ-µατα της περιοχής τούς χρησίµευσαν ως γέφυρες, τελευταία από τις οποίες ήταν τα νησιά Γκαλαπάγκος (αρκετοί υποστηρί-ζουν ότι η λέξη προέρχεται από τις λέξεις γάλα και πάγος, δηλαδή λευκοί βράχοι). Τελικά εγκαταστάθηκαν µετα-ξύ του 36ου και 40ού παράλληλου νότια του Ισηµερινού, σε ανάλογο δη-λαδή γεωγρα-φικό πλάτος µε αυτό που έχει και ο ελληνικός χώρος.

«Το ελληνικό αίµα κατέρχεται αυτή την ώρα… είναι ένα απλό λεπτό νήµα που κατεβαίνει από τα βουνά ως τη θάλασσα, ως τη θάλασσα που γνωρίζει και τραγουδά…»

Πάµπλο Νερούδα (Χιλιανός - Αραουκανός συγγραφέας και ποιητής), Κάντο Χενεράλ

Αρχαίοι Σπαρτιάτες στην ΑµερικήΚι άλλες αναφορέςΗ υπόθεση των ταξιδιών των αρχαίων Ελλήνων στην Αµερική φούντωσε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ‘70 µέσω της έκδοσης δύο βιβλίων που υποστήριζαν αυτές τις θέσεις. Επρόκειτο για το «Οίνοψ Πόντος» της Ενριέτας Μερτζ (στέλεχος του αµερικανικού πολε-µικού ναυτικού) και το «Ταξίδι στη Μυθολογική Κόλαση», συγγραφέας του οποίου ήταν ο Ενρίκο Ματίεβιτς. Οµως αινιγµατικές περιγραφές υπάρχουν και από την αρχαιότητα. Πιο συγκεκριµένα, ο Πλούταρχος αναφέρει στο έργο του «Περί του εµφαινοµένου προσώπου τω κύκλω της σελήνης» ότι ο Ηρακλής και οι σύντροφοί του είχαν µεταβεί στα νησιά που κατοικούσαν οι άνθρωποι του Κρόνου. Τα νησιά αυτά βρίσκονταν δυτικά της Ισλανδίας, η οποία και βρίσκεται δυτικά της Βρετανίας. Και συνεχίζει αναφέροντας πως κύριος σκοπός τους ήταν να περάσουν απέναντι, στη µεγάλη ήπειρο, έτσι ώστε να αντικαταστήσουν τους Ελληνες που είχαν µείνει εκεί αρκετά χρόνια και είχαν εκβαρβαριστεί. Φως στις συγκεκρι-µένες αναφορές ρίχνει στις µέρες µας ο καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστηµίου Αθη-νών, Ηλίας Μαριολάκος, µέσω των γεωµυθολογικών του προσεγγίσεων.

Οι πολύχρωµες φορεσιές των

Αραουκανών και η παρουσία των δύο αετών στην παράδοσή τους

θα µπορούσαν να παραπέµπουν στην

αρχαία Ελλάδα.

φαινοµενα

34


Πολιτισµικά χαρακτηριστικά∆εν θα δυσκολευτούµε να εντο-πίσουµε οµοιότητες µεταξύ της πολιτικής και κοινωνικής οργάνωσης των Αραου-κανών µε τα αντίστοιχα αρχαιοελληνικά χαρακτηριστικά. Αµφότεροι οι λαοί θεω-ρούσαν πως η ιδανική πολιτεία δεν πρέ-πει να ξεπερνά τους 40.000 κατοίκους έτσι ώστε να καθίσταται λειτουργική και

κατάλληλη για διαβίωση. Τα Μαντεία έπαιζαν σηµαντικότατο ρόλο στην πο-λιτική, στον πόλεµο ή στις ταξιδιωτικές αποστολές. Μάλιστα οι Αραουκανοί είχαν τη Μάτσι (εκ του Μάντις;) που εκτελούσε χρέη… Πυθίας. Κοινά σηµεία µπορεί να βρει κανείς και στην αντίληψη που είχαν Αραουκανοί και Σπαρτιάτες αντίστοιχα σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση των πολιτών-πολεµιστών και τη σηµα-σία που έδιναν στα πρότυπα οµορφιάς και σωµατικού κάλλους, καθώς επίσης και στο δεκαδικό σύστηµα µέτρησης που χρησιµοποιούσαν.

Οµοιότητες και στη γλώσσαΟ Κιλαπάν αναφέρεται στις προσπά-θειες των Σπαρτιατών να εισαγάγουν δικές τους λέξεις και φράσεις µέσα στην τοπική διάλεκτο της mapudugu, ονοµα-τίζοντας µε αυτόν τον τρόπο θεότητες, τοπωνύµια και ποτάµια. Υποστηρίζει πως ένα 20% τουλάχιστον του λεξιλογίου που διατηρείται ακόµα και σήµερα από τους Αραουκανούς προέρχεται ξεκάθα-ρα από την αρχαία ελληνική. Μάλιστα στο τέλος του βιβλίου παραθέτει ένα

πολυσέλιδο γλωσσάρι αραουκανικών όρων που θεωρεί πως είτε ταυτίζονται µε ελληνικές λέξεις είτε εµπεριέχουν ένα τουλάχιστον συνθετικό του αρχαίου ελ-ληνικού λεξιλογίου.

Μακρινοί πρόγονοι; Κατά καιρούς έχουν εκδοθεί αρκετά βιβλία Ελλήνων συγγραφέων που µε τον έναν ή τον άλλο τρόπο έχουν υπο-στηρίξει την ελληνική καταγωγή διαφό-ρων λαών της Γης. Από τους Κέλτες της Βρετανίας µέχρι τους Καλάς του Αφγα-νιστάν και από τους Πολυνήσιους του Ειρηνικού µέχρι τους «γείτονες» Ρωµαί-ους, όλες αυτές οι υποθέσεις προϋποθέ-τουν σε αρκετές (όχι σε όλες) περιπτώ-σεις νοητικά άλµατα που είναι αδύνατο να πραγµατοποιηθούν από κάποιον που διαθέτει συγκροτηµένη σκέψη. Η πε-ρίπτωση των Αραουκανών διαφέρει κάπως, µιας και ο άνθρωπος που υπο-στήριξε πρώτος αυτήν την υπόθεση είναι Χιλιανός. Θα µπορούσαµε άραγε να ανι-χνεύσουµε την άφιξη ελληνικών φύλων στην Αραουκανία του 8ου προχριστιανι-κού αιώνα; Την απάντηση δίνει ο ίδιος ο Κιλαπάν: «Εκείνο που εγώ βεβαιώνω είναι ότι από τη Χιλή και προς τη ∆ύση υπάρχουν παντού ελληνικές και αραου-κανικές λέξεις, ενώ από τη Χιλή προς την Ανατολή: Αργεντινή και Βραζιλία δεν υπάρχουν, ή τουλάχιστον δεν υπάρχουν στους χάρτες...»

* ∆ιαβάστε: Το βιβλίο «Η Ελληνική Κατα-γωγή των Αραουκανών της Χιλής», εκδό-σεις Ηλιοδρόµιον.

Μέσω του βιβλίου του, ο Κιλαπάν υποστήρι-ξε πως δηµοσιοποιεί για πρώτη φορά τη µυ-στική παράδοση των Αραουκανών

Αραουκανές µε παραδοσιακές φορεσιές κρατούν τύµπανα που φέρουν ηλιακά σύµβολα.

Αρχαιοελληνική και αραουκανική αναπαρά-σταση αθλητικού παιχνιδιού. Οι οµοιότητες είναι κάτι παραπάνω από εµφανείς.

mythΑλήθειες και Ψέματα

busters

Η απάτη...Στις 22 Απριλίου του 1983, το γερμανικό περιοδικό «Stern» δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο «Το σημαντικότερο ιστορικό γεγονός των τελευταίων δέκα ετών». Οπως ήταν αναμενόμενο, προσέλκυσε αμέσως το ενδιαφέρον των αναγνωστών του. Σύμφωνα με τον Gerd Heidemann, δημοσιογράφο που εργαζόταν για το περιοδικό εκείνη την περίοδο, το «Stern» είχε στην κατοχή του το προσωπικό ημερολόγιο του Αδόλφου Χίτλερ το οποίο υποτίθεται πως είχε ανακαλυφθεί στα συντρίμμια ενός αεροσκάφους που έπεσε κοντά στη Δρέσδη το 1945. Τα όσα εμπεριέχονταν στο εγχειρίδιο κάλυπταν μια περίοδο από το 1932 έως το 1945. Μάλιστα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η διεύθυνση του περιοδικού ξόδεψε περίπου 6 εκατομμύρια δολάρια για να το αποκτήσει, ενώ ειδικοί ιστορικοί των «Times» του Λονδίνου που εξέτασαν τα σπανιότατα έγγραφα διαβεβαίωναν για τη γνησιότητά τους.

Από αρκετούς θεωρείται ως η μεγαλύτερη πλαστογραφία του 20ού αιώνα και ενδεχομένως όχι άδικα. Ο λόγος για το υποτιθέμενο ημερολόγιο του Φίρερ, το οποίο παρουσίασε ως πραγματικό ένα γερμανικό περιοδικό στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Η

ανακοίνωση προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στον επιστημονικό κόσμο, αλλά και σε όσους ευαισθητοποιήθηκαν αναφορικά με τα εγκλήματα που διέπραξε η ναζιστική Γερμανία. Ωστόσο, η απάτη δεν άργησε και πολύ να αποκαλυφθεί...

Who is who: Το weirdnews.gr είναι η ελληνική πύλη για όλα τα παράξενα και αλλόκοτα νέα που συμβαίνουν στον κόσμο. Είναι ένα από τα κομμάτια που συνδέουν την οικογένεια των εξειδικευμένων blogs του Meta-Δικτύου υπό την αιγίδα της Ελληνικής Κοινότητας του Μεταφυσικού.

Ημερολογιο του Χιτλερτο Ψευτικο

Της συντακτικής ομάδας του weirdnews.gr

φαινομενα

35eλευθεροσ tυποσ

...και η αλήθεια

Τελικά το κοινό δεν χρειάστηκε να περιμένει περισσότερο από δύο εβδομάδες για να μάθει την αλήθεια, μιας και αποκαλύφθηκε πως στην πραγματικότητα το υποτιθέμενο ημερολόγιο του Χίτλερ δεν ήταν τίποτα άλλο από μία πλαστογραφία τυπωμένη σε μοντέρνο χαρτί. Για τη φάρσα χρησιμοποιήθηκε μελάνι της δεκαετίας του ’80, ενώ οι ειδικοί διέκριναν αρκετές ιστορικές ανακρίβειες στα επίδοξα «απομνημονεύματα» του Χίτλερ. Υπεύθυνος της καλοστημένης αυτής απάτης ήταν ο Konrad Kujau, γνωστός πλαστογράφος από τη Στουτγάρδη, ο οποίος και καταδικάστηκε μαζί με τον Heidemann. Αμφότεροι έλαβαν ποινή 42 μηνών φυλάκισης από τα γερμανικά δικαστήρια.

Ο Gerd Heidemann

Ο Konrad Kujau

φαινομενα

36


εικονες


Φυσικά σιντριβάνιαΗ χώρα µε ένα από τα υψηλότερα επίπεδα

εκπαίδευσης, η πατρίδα των ξωτικών (στα οποία και πιστεύουν πάνω από τους

µισούς κατοίκους της), η κατά πολλούς Θούλη του Πυθέα, η Ισλανδία, διαθέτει

ακόµα ένα λόγο για να την επισκεφτείτε. Αναφερόµαστε στους θερµοπίδακές της που

εκρήγνυνται εκτοξεύοντας θερµές στήλες νερού σε ύψος αρκετών δεκάδων µέτρων.

∆ίχως αµφιβολία, ένα εντυπωσιακό και πρωτόγνωρο θέαµα για τον επισκέπτη.

φαινοµενα

φαινοµενα

38


Η κρυφή µαγεία

της γραµµατικήςΜέσα Σεπτεµβρίου κι επιστρέφουµε σε ρυθµούς φθινοπώρου. Ανοίγουν τα σχολεία,

στο χώρο της Παιδείας διαδραµατίζονται αναταράξεις πολλών ρίχτερ και ακόµη είναι πολύ νωρίς για να προβλέψουµε ποιο θα είναι το αποτέλεσµα.


φαινοµενα

Από τη Σάσσα Τσέιτοου, [email protected]

αναζητήσεις

Τον προηγούµενο µήνα αναφέρθηκα στην κλασική Παιδεία και τις επτά Ελεύθερες Τέχνες ως ιδανικό

µοντέλο παιδείας. Είναι ενδιαφέρουσα σύµπτωση το γεγονός ότι την ίδια µέρα που κυκλοφόρησαν τα «Φαινόµενα» φιλοξενώντας το άρθρο, ο καθηγητής Γ. Μπαµπινώτης έκανε δηλώσεις σε τη-λεοπτικό κανάλι αναφορικά µε τις µεταρρυθµίσεις στην Παιδεία, επισηµαίνοντας την ανάγκη «να κάνουµε πολίτες ευαίσθητους και σκεπτόµενους ήδη από το σχολείο». Επιπλέον πρόσθεσε: «Εχουµε πρόβληµα ποιότητας στη γλωσσική µας επικοινωνία». Και συµπλη-ρώνω: Ενός κακού µύρια έπονται...

Η γραµµατική, αυτό το τόσο βαρετό µάθηµα, µε κανόνες-γλωσσοδέτες και ασκήσεις που µουδιάζουν τον εγκέφαλο, απο-τελεί µέρος του κεντρικού πυρήνα της κλασικής Παιδείας εδώ και χιλιάδες χρόνια. Στην αρχαιότητα καταγράφηκε πρώτη φορά µε τον τίτλο «Τέχνη Γραµµατική» από το µαθητή του Αρίσταρχου της Σαµοθράκης, ∆ιονύσιο τον Θράκιο, µε σκοπό να βοηθηθεί ο κόσµος που τότε γνώριζε την κοινή, αλλά όχι υποχρεωτικά την ποιητική χρήση της γλώσσας, να κατανοήσει την επική ποίηση του Οµήρου.

Από τις απαρχές της, δηλαδή, η γραµµατική συνδέεται µε την έννοια της Ποίησης – δηλαδή της ∆ηµιουργίας. Η δε λέξη «τέχνη» προκύπτει από το αρχαιοελληνικό «τίκτω» (=γεννώ). Οι Ρωµαίοι την ονόµαζαν Janua Artium – Πύλη των Τεχνών. Αρα, η έννοια της γραµµατικής και οι όροι µε τους οποίους ορίζεται από την αρχαιότητα συνδέονται άρρηκτα µε τη δηµιουργική ορµή του ανθρώπου.

Θα µπορούσε κανείς να αντιπροτείνει ότι είναι περισσότερο περιοριστικός παρά χρήσιµος ο ρόλος µιας γραµµατικής. Μας στριµώχνει σε τεχνητά πλαίσια, αντί να επιτρέψει την απόλυτη ελευθερία στην έκφραση και τη δηµιουργικότητα. Αλλωστε, αρκεί η έµφυτη δηµιουργική ορµή, αφού κι ένας αναλφάβητος γνωρίζει από γραµµατική, ακόµη κι αν δεν ξέρει τους κανόνες. Μαθαίνει οργανικά να µιλάει σωστά τη γλώσσα του, ακόµη κι αν δεν ξέρει να τη γράψει. Οπότε φτάνουµε στο ερώτηµα: Υπάρχει λόγος να

δαπανήσουµε τόσο πολύ χρόνο και κόπο για την εκµάθηση ενός θέµατος που, ούτως ή άλλως, θα το απορροφήσει ένα παιδί από τον περίγυρό του;

Αυτό το σκεπτικό αποτελεί µια φιλελεύθερη παιδαγωγική θεω-ρία που έγινε δηµοφιλής κατά τη δεκαετία του ‘70 στο εξωτερικό, ενώ λίγο αργότερα έφτασε στη χώρα µας. Το πρόβληµα είναι πως η γραµµατική αποτελεί κάτι πολύ πιο ουσιαστικό από έναν κατάλογο κανονισµών της ορθής χρήσης µιας γλώσσας.

«Οι λέξεις είναι το φρούριο που προφυλάσσει από την κτηνωδία. Οταν δεν γνωρίζουµε, όταν δεν µπορούµε να εκφραστούµε, όταν χειριζόµαστε τα πράγµατα κατά προσέγγιση, όπως κάνουν πολλοί νέοι σήµερα, όταν τα λόγια δεν είναι αρκετά για να ακουστούν, όταν ο λόγος δεν είναι επεξερ-γασµένος επειδή η σκέψη είναι ασαφής, τότε δεν µένει παρά η γροθιά, το ξύλο, η τυφλή βία. Κι αυτή απειλεί να στραγγαλίσει το δυτικό, ανθρωπιστικό ιδανικό µας κόσµο».

Ζακλίν ντε Ροµιγί

Η έννοια της γραµµατικής και οι όροι µε τους οποίους ορίζεται από την αρχαιότητα συνδέονται άρρηκτα µε τη δηµιουργική ορµή του ανθρώπου

φαινοµενα

40


Στην παιδική ηλικία, δεν µαθαίνουµε µόνο αράδες από άχρη-στους κανόνες. Μαθαίνουµε υποσυνείδητα πώς να συγκροτή-σουµε τη σκέψη µας, ενώ, µε την προσθήκη του λεξιλογίου και της εµπειρίας, πώς να την εκφράσουµε. Είναι αρκετά γνωστή η σηµειολογική θεωρία που αναφέρεται στο σηµαίνον και το ση-µαινόµενο. Το σηµαίνον µπορεί να είναι µια λέξη, ένα σύµβολο, ακόµη κι ένα νεύµα ή µια κίνηση που περιέχει κάποιο µήνυµα. Η λέξη δέντρο (γραπτά ή προφορικά), λόγου χάρη, ή το σκίτσο ενός δέντρου ή ένας ηθοποιός που αναπαριστά το δέντρο. Το δέντρο είναι το λεγόµενο σηµαινόµενο. Αµέσως αµέσως, έχουµε κάνει ένα αφαιρετικό βήµα: Ξέρουµε ότι το σκίτσο δεν είναι δέντρο, αλλά στο µυαλό µας γίνεται η σύνδεση και η απόσταση µεταξύ συµβόλου κι έννοιας -σηµαίνοντος και σηµαινόµενου- εξαλείφεται.

Το ίδιο ισχύει για πιο αφηρηµένες έννοιες. Κάποιος ζωγραφίζει µια καρδιά µε δυο αρχικά στην πάχνη που καλύπτει το τζάµι ενός τρένου. ∆εν χρειάζεται πολλή σκέψη για να καταλάβουµε ότι ο άνθρωπος αυτός είναι µάλλον νεαρός/ή σε ηλικία, ερωτευµένος και νοσταλγικός συνάµα.

Το συµπέρασµα αυτό είναι αποτέλεσµα πολλαπλών διεργασι-ών του µυαλού. Αντλεί από την εµπειρία µας (ξέρουµε τι είναι ο έρωτας), την κοινωνικοποίησή µας (ξέρουµε µε ποια σύµβολα η κοινωνία µας αναπαριστά την έννοια του έρωτα και ότι οι νεότε-ροι συνηθίζουν να το βροντοφωνάζουν), κάνουµε ασυνείδητα τη σύνδεση του τρένου µε την έννοια της απουσίας και καταλήγουµε στην έννοια της νοσταλγίας. Αν κάνουµε ένα ακόµη αφαιρετικό βήµα, διαβάζοντας ή ακούγοντας το στίχο

σε περιµένω σαν ένα σπίτι µοναχόµέχρι να µε ξαναδείς και να µείνεις µέσα µου.

Μέχρι τότε, πονάνε τα παράθυρά µου.(Πάµπλο Νερούδα)

Εδώ ανοίγονται συλλογισµοί ολόκληροι... Και όσο πιο αφηρη-µένη και πλούσια η µεταφορά -το σηµαίνον- τόσο πιο έντονο το αποτέλεσµα όταν νοήσουµε το σηµαινόµενο.

Ολόκληρη αυτή η συλλογιστική είναι το αποτέλεσµα µιας γραµ-

Με τη ζωντανή, κεφάτη, ενθουσιώδη εκµάθηση της

γραµµατικής, ο νους γυµνάζεται, απλώνεται, διαπιστώνει ότι µπορεί

να φτάσει ως το διάστηµα και δηµιουργεί αναφορικά πλαίσια µέσα

στα οποία µπορεί να Ποιεί και να Τίκτει


φαινοµενα

αναζητήσειςµατικής της σκέψης. Η υποσυνείδητη πια γνώση της γραµµατικής δίνει το αναφορικό πλαίσιο που χρειάζεται ο εγκέφαλος για να κάνει τους παραπάνω συνειρµούς και να απορρίψει άλλους (π.χ. δεν ζωγραφίζει µια καρδιά επειδή πεθαίνει της πείνας!). Μοιρα-ζόµενοι το ίδιο ακριβώς αναφορικό πλαίσιο, καταφέρνουµε να επικοινωνούµε µεταξύ µας. Οι κανόνες της καλής συµπεριφοράς, οι κανόνες της πολιτικής, τα ήθη και τα έθιµα αποτελούν πιο περί-τεχνους κώδικες επικοινωνίας που στη ρίζα τους βασίζονται στην ταπεινή γραµµατική.

Πού ξεκινάει το πρόβληµα; Εκεί που το αναφορικό πλαίσιο µε το οποίο ερµηνεύουµε την καρδιά στο τζάµι δεν είναι αρκετά µεγάλο για να χωρέσει πιο δύσκολες και αφηρηµένες έννοιες. Ο περιορισµός αναφορικού πλαισίου ισούται µε αδυναµία ανάπτυξης αφηρηµένων και περίπλοκων εννοιών. ∆ηµιουργείται πρόβληµα όταν, αντί να επιχειρούµε να πλατύνουµε το αναφορικό µας πλαί-

σιο, ως άλλος Προκρούστης, στριµώχνουµε τη δυσνόητη έννοια µέσα σε αυτό ή αποφασίζουµε να αγνοήσουµε ή να απαξιώσουµε ό,τι δεν χωράει σ’ αυτό. Το φαινόµενο αυτό αντανακλάται σε συµπεριφορές που, αντί να επιδιώκουν να µάθουν κάτι που δεν καταλαβαίνουν, κάτι ίσως δύσκολο, το υποτιµούν ή το απορρίπτουν, γιατί απλά το µυαλό δεν µπορεί να το συλλάβει. Και αυτό, µοιραία, οδηγεί στην οργή, στην απαξίωση ή την αδιαφορία. Ενα πιο απτό παράδειγµα θα µπορούσε να είναι το παιδάκι που έµαθε τέλεια πώς να κλίνει ένα ρήµα, και ξαφνικά του ζητείται να εξηγήσει τη σηµειολογία της φράσης «πλέκω εγκώµιο» όταν εκείνο ξέρει µόνο ότι η γιαγιά πλέκει πουλόβερ... Αν το υποχρεώσουµε στην άσκηση αυτή, ή θα βάλει τα κλάµατα (οργή) ή θα παραιτηθεί (αδιαφορία) ή θα τα βάλει µε το δάσκαλο (απαξίωση).

Και πώς αντανακλάται αυτό στην καθηµερινότητα της κοινωνίας των ενηλίκων; Για την οργή δεν νοµίζω να χρειάζονται πολλά λόγια. Εκδηλώνεται µε πολλές µορφές, ως φθόνος, αλαζονεία, εκδικη-τικότητα... Η αδιαφορία οδηγεί στην έννοια της αποκοίµησης, της τυφλής υποταγής σε οτιδήποτε είναι πιο µεγάλο και πιο δύσκολο από την προσωπική µας νοητική σφαίρα ή που διδαχθήκαµε ότι απαγορεύεται να αµφισβητήσουµε. Η δε απαξίωση φροντίζει να καταδικάζουµε ό,τι δεν καταλαβαίνουµε, κι εµείς οι ίδιοι να εξο-στρακίζουµε την κριτική ικανότητα που αισθανόµαστε σαν απειλή, γιατί γίναµε ανάξιοί της.

Και για όλα αυτά φταίει η γραµµατική; Κι όµως, ναι. Γιατί, µε τη ζωντανή, κεφάτη, ενθουσιώδη εκµάθηση της γραµµατικής, όχι ως σειρά βαρετών ασκήσεων, αλλά ως παιχνίδι που τεντώνει τα όρια του εγκεφάλου, ο νους γυµνάζεται, απλώνεται, διαπιστώνει ότι µπορεί να φτάσει ως το διάστηµα και δηµιουργεί αναφορικά πλαίσια µέσα στα οποία µπορεί να Ποιεί και να Τίκτει και να συνειδητοποιήσει τις δυνάµεις του µυαλού του. Στη γραµµατική ραχοκοκαλιά αυτή ακουµπούν και οι υπόλοιπες Ελεύθερες Τέχνες, και, µε συνδετικό κρίκο τη Φιλοσοφία, χτίστηκε ένας πολιτισµός που ακόµη αντηχεί µέσα στο χρόνο. Μήπως δεν θα έπρεπε να συλλογιστούµε ξανά την αξία της;

Κάποτε στον τοίχο ενός σχολείου είδα ένα κορνιζαρισµένο ρητό:

«∆άσκαλε, σµίλευε ψυχές...». ∆άσκαλοι... σµιλεύετε ψυχές.

Who is whoΗ Σάσσα Τσέιτοου είναι η ιδρύτρια και διευθύντρια της Ακαδηµίας Εσωτερικών Σπουδών και ∆ηµιουργικών Τεχνών Phoenix Ris-ing (www.phoenixrising.org.gr). Είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Θρησκειολογίας και Ιστορίας στο Πανεπιστήµιο Ινδιανάπολης, συγγραφέας, αρθρογράφος και µεταφράστρια. Κατάγεται από την Κέρκυρα και την Αγγλία.

΄

Όταν το ταξίδι για την Ιθάκη ταυτίζεται µε το γνώθι σαυτόν

φαινοµενα

42


Εξιλ

έωση


φαινοµενα

Όταν το ταξίδι για την Ιθάκη ταυτίζεται µε το γνώθι σαυτόνΑπό τον Θοδωρή Κεφαλόπουλο, [email protected]

ενδότερα

Το εδάφιο για τον Αα-ρών και την

κεφαλή του ζώντος τράγου αναφέρεται στην Παλαιά ∆ι-αθήκη και περιγράφει το δρώµενο της εξιλέωσης κατά την εβραϊκή παράδοση. Ο γνωστός αποδιοποµπαίος τρά-γος (Αζαζήλ) δρα ως µέσο ακύρωσης της αµαρτίας των ανθρώπων και επαναπροσδιορίζει µια υγιή σχέση του Θεού-Ιεχωβά µε τους ανθρώπους. Πρόκειται δε για την πρωταρχική µορφή που «αίρει» την αµαρτία των ανθρώ-πων κατά την ιουδαιοχριστιανική παράδοση.

Το συγκεκριµένο δρώµενο, έστω συµβολικά, δείχνει να είναι επιτυχές, όµως χρήσιµο θα ήταν να εξετάσουµε και την ποιότητα που συνιστά µια τέτοια θρησκευτική έκφανση. Τι επιζητά ο πιστός µέσα από την εξιλέωση; Επι-ζητά τον οίκτο του Θεού ενώ διαµέσου της ικεσίας και της προσφοράς θυσίας επιστρέφει σε κατάσταση θρησκευτι-κώς υγιή, απαλλαγµένος πλέον από την αµαρτία, κάτι που επίσης συντηρείται και από το µεσσιανικό-σωτηριολογικό προφίλ ορισµένων θρησκειών.

Ως δρώµενο, απαντάται στο Χριστιανισµό, στον Ιου-δαϊσµό, το Μωαµεθανισµό και σε πολλές άλλες αρχαίες θρησκείες ανά τον κόσµο, στην αρχαιοελληνική παράδοση κ.τ.λ. Πάντοτε η πράξη του εξιλασµού έχει σχέση µε την αντιµετώπιση της οργής του Θεού ή των θεών, που, αν δεν κατευναστεί, επέρχεται η τιµωρία των ανθρώπων.

Φαίνεται πως αυτή η πρακτική ακύρωσης της αµαρτίας και της θέσπισης µιας νέας σχέσης µεταξύ πιστού και Θεού απαντάται µόνον στις µεγάλες θρησκείες κι όχι σε προσωπικά µεταφυσικά µορφώµατα, όπου η σχέση Θεού και ανθρώπου έχει περισσότερο υγιείς δοµές.

Αδιαµφισβήτητα, αν και φαινοµενικά η πράξη της εξι-λέωσης δείχνει ότι ο Θεός αποτελεί το επίκεντρο της ζωής του ανθρώπου, συµπεραίνουµε πως βαθύτερα κρύβεται µια σχέση φόβου. Κάτι που είναι δείγµα αναχρονιστικών απόψεων περί Θεού, ενώ αποκαλύπτεται και η ελλιπής κατανόηση της ουσίας Του. Παράλληλα, ένας τέτοιος Θεός

δείχνει να είναι χαµηλής ποιότητας και επιβεβαιώνει τη γνωστικιστική προσέγγιση περί Θεού, καθώς ο ∆ηµιουρ-γός (εξόχως ανθρωποµορφικός) επιζητά πρώτα να λάβει προκειµένου να δώσει, ενώ παράλληλα λατρεύεται από ένα σύνολο πιστών που τον ακολουθεί από ιδιοτέλεια.

Αν και η εξιλέωση αποτελεί θρησκευτικό κατάλοι-πο του παρελθόντος, φαίνεται πως εξακολουθεί ακόµη και σήµερα να υφίσταται έντονα στην ψυχοσύνθεση του πιστού, µαρτυρώντας µια υστέρηση στην ποιότητα της θρησκευτικότητάς του γιατί αυτή καθορίζεται από τον (πραγµατικό) φόβο του Θεού και την ανασφάλεια για την έκβαση της µεταθανάτιας ζωής του...

Αρνητικές συνέπειες αυτής της θρησκευτικής πρα-κτικής είναι οι θυσίες ζώων (παλαιότερα και ανθρώπων!), η κοινωνική αποχώρηση, η ακραία ταπείνωση, η αυτοτιµωρία (ακόµη και µε πολύ σκληρά µέσα όπως η αυτοµαστίγωση, η χρήση λεπίδων κ.τ.λ.), η ακρότητα στην ικεσία που οδηγεί σε έλλειψη αυτοεκτίµησης, στοιχεία που ενισχύονται και από µια έντονα αρνητική συναισθηµατική φόρτιση.

Σε κάθε περίπτωση, η εξιλέωση είτε ως δρώµενο είτε ως νοοτροπία θρησκευτικότητας δείχνει να είναι προβλη-µατικό στοιχείο στη σχέση Θεού και πιστών. Παράλληλα, όµως, αν και ακραία πράξη, βοηθά στο να εντοπίσει ο πιστός τις ατέλειές του, ενώ η αναθεώρησή της ως θρη-σκευτικό δρώµενο αποτελεί µια άριστη ευκαιρία αποµυ-θοποίησης ενός προβληµατικού θεϊκού προτύπου.

«…και θα θέσει τα χέρια του ο Ααρών επάνω στην κεφαλή του ζώντος τράγου και θα εξοµολογηθεί όλες τις ανοµίες των Ισραηλιτών, όλες τις αδικίες τους και όλες τις αµαρτίες τους, τις οποίες θα µεταφέρει και θα επιρρίψει στην κεφαλή του ζώντος τράγου και θα αποπέµψει αυτόν µε άνθρωπο έτοιµο προς αυτό εις την έρηµο». (Λευιτικό, 16:21)

Who is whoO Θοδωρής Κεφαλόπουλος είναι γεωτεχνικός και ζει στην Αλεξάνδρεια Ηµαθίας. Ασχολείται µε τη Φιλοσοφία, τη Μεταφυσική και τις δυτικές Εσωτερικές Παραδόσεις περισσότερο από 25 χρόνια και είναι µέλος της Κοινότητας του Μεταφυσικού και συντονιστής στο φόρουµ του Μεταφυσικού.

Εξιλ

έωση

VIDE GAMESVIDE GAMESVIDE GAMESpreview

φαινοµενα

44


Ενα παιχνίδι αποκλειστικά για κατόχους Playstation 3 θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα

καλό για να τους πείσει να το αγοράσουν µπροστά στο µε-γάλο ανταγωνισµό. Στο ρίσκο αυτό µπαίνει και η νέα έκδοση του Uncharted, µε τίτλο «Η Εξαπάτηση του Drake». Φυσικά το στοίχηµα δεν είναι χωρίς υπόβαθρο καθώς το προηγούµενο παιχνίδι της σειράς είχε κάνει και µεγάλες πωλήσεις αλλά είχε αφήσει και δυνατές συγκινήσεις. Η νέα έκδοση κυκλοφορεί αρχές Νοεµβρίου και τα πρώτα στοιχεία που έχουµε στα χέρια µας είναι τα εξής:Ο Nathan Drake και ο µέντοράς του Victor Sullivan παρα-µένουν οι πρωταγωνιστές, που αυτή τη φορά αναζητούν µια χαµένη µυθική πόλη. Η εταιρία παραγωγής υπόσχεται έναν πολύ πιο µεγάλο κόσµο εξερεύνησης, καθώς και πολύ δυνα-µικό και αυξηµένο κινηµατογραφικό περιεχόµενο (που θα έχει και ελληνικούς υπότιτλους για τη χώρα µας). Ο Drake µπορεί να δώσει µάχες µε πολλούς τρόπους, υπάρχουν σε όλο το

παιχνίδι κρυµµένοι θησαυροί που τον ενισχύουν, πολλά όπλα, παζλ που πρέπει να λύσει, όπως και εξτρά αναβαθµίσεις που µπορεί να αγοράσει. Το multiplayer κοµµάτι έχει αναβαθµιστεί, µπορούµε να παί-ξουµε σε οµάδες των 10 παικτών µέσω Playstation Network, είτε ανταγωνιστικά είτε σε συνεργασία, ενώ η παραµετροποίηση γίνεται σε πολλαπλά επίπεδα, από την εµφάνιση του παίκτη µας έως όπλα και στιλ παιχνιδιού.Τα γραφικά από τα πρώτα videos και φωτογραφίες που έχουν κυκλοφορήσει είναι εντυπωσιακά, ενώ υπάρχει και τρισδιάστατη επιλογή, η οποία σύµφωνα µε την εταιρία παραγωγής θα «είναι κάτι το απίθανο». Υποµονή λοιπόν µέχρι τον Νοέµβριο για να δούµε αν το νέο Uncharted θα δικαιώσει και την ιστορία αλλά και τις προσ-δοκίες µας!

Είδος: Adventure Πλατφόρµα PS3

Φαινόµενα

στο ∆ιαδίκτυοΦαινόµενα στο ∆ιαδίκτυο

www.forteana.org: Η σελίδα του Charles Fort Institute δη-µιουργήθηκε το 2000 και φιλοδοξεί να καταστεί η µεγαλύτερη βάση δεδοµένων για τη µελέτη των ανεξήγητων φαινοµένων, εις µνήµην του µεγάλου Αµερικανού ερευνητή.

www.resologist.net/damnei.htm: Από εδώ µπορείτε να αναγνώσετε online το βιβλίο «Τhe Book of the Damned», το πρώ-το που εξέδωσε ο Fort το 1919. Σε αυτό ο συγγραφέας ερευνά ενδελεχώς -ανάµεσα στα άλλα- το φαινόµενο των UFOs, πολύ πριν το θέµα καταστεί «της µόδας» στη µετά 1947 εποχή…

www.forteans.com: Η ιστοσελίδα της International Fortean Organization που από το 1996 διοργανώνει ανελλιπώς συνέδρια και συναντήσεις σχετικά µε παράξενα φαινόµενα και παγκόσµια µυστήρια. Το τελευταίο διοργανώθηκε στις 14 και 15 Μαΐου του τρέχοντος έτος στη Βαλτιµόρη των ΗΠΑ.

http://fortean.net: Μια λιτή πλην όµως χρήσιµη σελίδα που θα σας εισάγει µε τα µικρά της κείµενα στο έργο και τις απόψεις του Charles Fort. Σε αυτήν θα βρείτε το βιογραφικό του συγγραφέα, τη συµβολή του στην ανάπτυξη του πεδίου της επιστηµονικής φαντασίας, τον κύκλο των οπαδών του, καθώς επίσης και ένα πολύ ενδιαφέρον online Fort store.

http://fortean.wikidot.com: Μια αξιολογότατη βάση δε-δοµένων που φιλοδοξεί να καταστεί ένα «fortean wiki». Εδώ θα βρείτε εκατοντάδες λήµµατα του παράδοξου, σπάνιο φωτογρα-φικό υλικό, παιχνίδια, χρήσιµα downloads και αξιόλογους fortean συνδέσµους.

Προσθέστε µας στο facebook αναζητώντας το λογαριασµό ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ.

Αµφισβητείτε την αξιοπιστία των όσων υποτίθεται ότι συνέβησαν στις 11 Σεπτεµβρίου του 2001 στις ΗΠΑ; Αναζητήστε την οµάδα 9/11 Conspiracy.

photominimagMajesty of Heaven and Earth: Fire in the Skiesbit.ly/q91xYV

Status

Ο Charles Fort (1874-1932) θεωρείται σήµερα ο «παππούς» της έρευνας

των ανεξήγητων φαινοµένων. Ο Αµερικανός συγγραφέας εργάστηκε στις ΗΠΑ και τη Βρετανία, ερευνώντας χιλιάδες περιπτώσεις εκδήλωσης του παράδοξου της εποχής του, όπως βροχές βατράχων, αυταναφλέξεις ανθρώπων, φωτεινές σφαίρες στον ουρανό,

φαινόµενα poltergeists. Οι σηµειώσεις και τα συµπεράσµατα που έβγαλε συγκεντρώθηκαν σε τέσσερα µεγάλα βιβλία, τα «The Book of the Damned», «Lo», «Wild Talents» και «New Lands», τα οποία και εξακολουθούν να προκαλούν το ενδιαφέρον των αναγνωστών. Αυτή την εβδοµάδα σας παρουσιάζουµε πέντε ιστοσελίδες που σχετίζονται µε το πλούσιο έργο του.

φαινοµενα


φαινοµενα

46


Παράξενος Ταξιδιώτης

Tαξίδι αυστηρώς ακατάλληλο για τουρίστες!

Επιµέλεια:Νικόλαος Κουµαρτζής

Παράξενος Ταξιδιώτης: 1. Αυτός που ταξιδεύει σε αλλόκοτα, παράξενα, ασυνήθιστα µέρη.2. Αυτός που αναγνωρίζει το αλλόκοτο, το παράξενο, το ασυνήθιστο σε µέρη όπου ταξιδεύουν όλοι.

Παράξενος Ταξιδιώτης: 1. Αυτός που ταξιδεύει σε αλλόκοτα, παράξενα, ασυνήθιστα µέρη.2. Αυτός που αναγνωρίζει το αλλόκοτο,

Who is WhoΟ Νικόλαος Κουµαρτζής είναι συντονιστικό µέλος της Ελληνικής Κοινότητας του Μεταφυσικού, συγγραφέας αρκετών βιβλίων και υποψήφιος διδάκτορας στο τµήµα ∆ηµοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ. Είναι ο εµπνευστής της ιδέας του «Παράξενου Ταξιδιώτη» και κύριος µοχλός εξέλιξής του.

Οπως κατευθύνεστε από το Αίγιο στα Καλάβρυτα, θα συναντήσετε έναν παράδροµο που αν τον ακολουθήσετε θα σας ανταµείψει µε µια παραµυθένια ιστορία!

Ηταν 23 Αυγούστου του 362 µ.Χ. (δεν παίρνουµε και όρκο γι’ αυτό), όταν δύο αδέρφια µε βαθιά πίστη αποφάσισαν να «ενδώσουν» στην επίµονη εµφάνιση της Παναγίας στα όνειρά τους και να ταξιδέψουν ως τα βορειοδυτικά βουνά της Πελοποννήσου. Οι Συµεών και Θεόδωρος, µε οδηγό µια βοσκοπούλα, κατάφεραν να εντοπίσουν ένα µισοφωτισµένο σπήλαιο και τη δυσανάλογα µεγάλη είσοδό του. Στο εσωτε-ρικό αυτού εξαρχής εντόπισαν µια εικόνα της Παναγίας, την οποία φυλούσε ο τερατώδης φύλακας του σπηλαίου..., ένας δράκοντας! Μάχη δεν δόθηκε ποτέ, µιας και η Παναγία (σύµ-φωνα µε τον τοπικό θρύλο), επενέβη και µε µια αστραπή που εκτοξεύθηκε από την εικόνα έτρεψε σε φυγή το δράκοντα.

Αποτέλεσµα; Τα δύο αδέρφια έκτισαν στην τοποθεσία αυτή το µοναστήρι του «Μεγάλου Σπηλαίου», το οποίο µέχρι το 1934 λέγεται ότι φιλοξενούσε τα... οστά του δράκου! Σύµ-φωνα µε αρκετές µαρτυρίες, φυλάσσονταν πάνω σε βαρέλια µε κρασί, όµως εξαιτίας µιας πυρκαγιάς έγιναν στάχτη εν µια νυκτί µαζί µε όλο το µοναστήρι.

Ο σύγχρονος Παράξενος Ταξιδιώτης µπορεί να πάρει µια...

γεύση από το ∆ράκοντα της Πελοποννήσου αν επισκεφθεί τη µονή. ∆εν έχει παρά να διασχίσει το ογκώδες κτίριο του µοναστηριού ώστε να µπει στο σπήλαιο, όπου θα συναντήσει µια πρωτοφανή (για τα ελληνικά και ορθόδοξα δεδοµένα) αναπαράσταση µε ξύλινες φιγούρες. Τι ακριβώς δείχνει; Μα φυσικά τους πρωταγωνιστές τού εν λόγω συµβάντος: τον Συµεών και τον Θεόδωρο, το δράκοντα και την αστραπο-βόλο εικόνα! Την ίδια ακριβώς σκηνή µπορείτε να δείτε και σε αρκετές εικόνες της µονής, αρκεί να περιηγηθείτε µε την ησυχία σας (και την απαραίτητη διακριτικότητα φυσικά) στους διαδρόµους της.

Αχαΐα

Τα Οστά του ∆ράκοντα της Πελοποννήσου

Ο Παράξενος Ταξιδιώτης πάει Ελλάδα!

47

Tαξίδι αυστηρώς ακατάλληλο για τουρίστες!

Επιµέλεια:Νικόλαος Κουµαρτζής

Θέλω να Γίνω Παράξενος Ταξιδιώτης! Ο οδηγός «Αγνωστη Πελοπόννησος» (εκδόσεις «Οξύ») είναι το πρώτο βιβλίο της ταξιδιωτικής σει-ράς «Παράξενος Ταξιδιώτης». Στόχος είναι να προτείνουµε στον Ελληνα ταξιδιώτη έναν εναλλακτικό τρόπο ταξιδιού, πιο ουσιαστικό, που κρύβει πολύ πιο έντονες συγκινήσεις. Παράξενα φυσικά µνηµεία, βυθισµένες πολιτείες και µυστηριώδεις ναοί, κάστρα και µεγαλιθικά οικοδοµήµατα, παλάτια µυθικών ηρώων, κατακόµβες και νεκροπόλεις. Ολα είναι εκεί και σας περιµένουν να τα ανακαλύψετε.Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την επίσηµη ιστοσελίδα του Παράξενου Ταξιδιώτη στο www.strangler.gr.

φαινοµενα


Εκεί Οπου ο Χρόνος ΣταµάτησεΑχαΐα

Φτάνοντας στην πόλη των Κα-λαβρύτων θα έχετε την ευκαιρία να περπατήσετε σε έναν τόπο που έµεινε «στάσιµος» στο χρόνο. Μόλις µπείτε στην πόλη αναζητήστε αµέσως την κεντρική πλατεία, όπου και θα συναντήσετε το µε-γάλο καθεδρικό ναό (αφιερωµένο στην Κοίµηση της Θεοτόκου). «∆εν είναι και κάτι τόσο εντυπωσιακό», θα σκεφτείτε και δεν θα είχατε άδικο… Βέβαια, υπάρ-χει µια µικρή λεπτοµέρεια. Κοιτάζοντας την πρόσοψη του ναού θα διακρίνετε δύο καµπαναριά που στολίζονται από ισάριθµα στρογγυλά ρολόγια. Το δεξιό εξ αυτών (όπως κοιτάµε την πρόσοψη της εκκλησίας) µοιάζει να µετράει το χρόνο κανονικά, το αριστερό όµως έχει

κολλήσει στις 14:33 εδώ και πάνω από µισό αιώνα.

Πριν παραπονεθείτε για την ανα-βλητικότητα των ελληνικών δηµόσιων υπηρεσιών που δεν διόρθωσαν ακόµα τη... βλάβη, ίσως πρέπει να ακούσετε την ακόλουθη ιστορία. Ηταν 13 ∆εκεµβρίου του 1943 όταν τα γερµανικά στρατεύ-µατα κατοχής ενηµερώθηκαν ότι 86 Γερµανοί στρατιώτες εκτελέστηκαν από σώµατα Ελλήνων ανταρτών. Τα αντί-ποινα ήταν άµεσα: µε συνοπτικές διαδι-κασίες κλείδωσαν όλα τα γυναικόπαιδα στο κτίριο του δηµοτικού σχολείου και συγκέντρωσαν κάθε άντρα άνω των 14 ετών µπροστά από την εκκλησία. Οταν δόθηκε η εντολή, οι άντρες εκτελέστηκαν

ενώ το κτίριο του σχολείου τυλίχθηκε στις φλόγες. Η ώρα ήταν 14:33 και οι δείκτες του ρολογιού στο καµπαναριό σταµάτησαν να λειτουργούν. Κανένας δεν τους πείραξε έκτοτε...

Μπορεί, λοιπόν, τα Καλάβρυτα να ξεχωρίζουν σήµερα για τα όµορφα πα-ραδοσιακά σπίτια και την πληθώρα των τουριστών που τα επισκέπτονται, λίγοι όµως γνωρίζουν την ιστορία εκείνου του «χαλασµένου ρολογιού στην πλατεία». Μόνο µερικοί παράξενοι ταξιδιώτες επισκέπτονται την πόλη υποψιασµένοι, προσέχουν το «µαυρισµένο» από την πο-λυκαιρία ρολόι και αφήνουν τη φαντασία τους να γεµίσει µε αποτρόπαιες σκηνές από τη σύγχρονη Ελληνική Ιστορία.

Τα µαθηµατικά και ο Νεοελληνικός ∆ιαφωτισµός επί ΤουρκοκρατίαςΣυγγραφέας: Στέλιος Λάµνης

Εκδόσεις: ∆ίον Τιµή: 17,25 €

Τα µαθηµατικά και η ηλιοκεντρική θεωρία, βασικά συστατικά του νεοελληνικού ∆ια-φωτισµού, έφεραν τους προοδευτικούς λόγιους αντιµέτωπους µε το συντηρητικό κατεστηµένο της εποχής. Στα 250 χρόνια που µεσολαβούν µέχρι τον αγώνα της ανεξαρτησίας, ένα πλήθος Ελλήνων λο-γίων διδάσκει, γράφει και µεταφράζει µα-θηµατικά. Το βιβλίο απευθύνεται στο ευρύ κοινό και γι’ αυτόν το λόγο αποφεύγει συστηµατικά και συνειδητά να «βαρύνει» το κείµενο µε εξειδικευµένη µαθηµατική ορολογία.

Η επιστήµη Συναντάτην Εσωτερική ΓνώσηΣυγγραφείς: Matthieu Ricard & Trinh Xuan Thuan

Εκδόσεις: Εσοπτρον Τιµή: 22 €

Η Ανατολή συναντά τη ∆ύση µέσα από το συναρπαστικό διάλογο του Γάλλου βου-διστή και βιολόγου Matthieu Ricard µε τον Βιετναµέζο αστροφυσικό Trinh Xuan Thuan. Eνα πρωτοποριακό βιβλίο που έρ-χεται να καταλύσει την άποψη ότι η δυτι-κή επιστήµη είναι εκ διαµέτρου αντίθετη µε των εσωτερική γνώση των ανατολικών παραδόσεων, αναδεικνύοντας τις οµοι-ότητές τους ως προς την αντίληψη της πραγµατικότητας, τον προβληµατισµό για το µέλλον της ανθρωπότητας και την ατο-µική πορεία προς τη φώτιση.

Strange Creatures from Time and SpaceΣυγγραφέας: John Keel

Εκδόσεις: Fawcett Gold Medal Τιµή: 22,50 $*

ξε

νο

γλω

σσ

ο

*Η τιµή είναι ενδεικτική από το amazon.com

Bιβλιοθηκη

Ενα από τα πιο αξιόλογα βιβλία του θρυλικού John Keel, γραµµένο στο «µακρινό» 1970. Σε αυτό ο συγγρα-φέας αναφέρεται στην εκδήλωση παράξενων φαινοµένων που έχουν καταγραφεί κατά τη διάρκεια της Ιστορίας. Αυτά περιλαµβάνουν τις εµφανίσεις ΑΤΙΑ αλλά και όντων της

κρυπτοζωολογίας όπως ο Μόθµαν, ο Bigfoot, η Νέσι του Λοχ Νες κ.ά. Εκφραστής της «ενοποιητικής» θε-ωρίας για το παράξενο, τα κείµενα του Keel αποτελούν έναν από τους κύριους τροφοδότες των ιστοριών της πασίγνωστης τηλεοπτικής σειράς «X-Files».

φαινοµενα

48

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

Ο Νίτσε για ΑρχάριουςΣυγγραφέας: Marc Sautet

Εκδόσεις: Θύραθεν Τιµή: 10 €

Ενα φάντασµα στοιχειώνει τη φιλοσο-φία: το φάντασµα του Νιτσεϊσµού. Ολες οι εξουσίες της παλιάς και της νέας φι-λοσοφίας έχουν ενωθεί για να κλείσουν το δρόµο στον Νίτσε. Για το άτοµό του κυκλοφορούν τα πιο απίθανα παραµύθια. Ηρθε λοιπόν η ώρα να αντιπαραθέσουµε σ’ όλα αυτά την αυθεντική του ιστορία, µε τη βοήθεια των ντοκουµέντων που παρα-χώρησε το φάντασµά του στον Μαρκ Σοτέ (δόκτωρ της Φιλοσοφίας, βραβευµένος από το Ιδρυµα Γκαίτε της Βασιλείας για τη διατριβή του µε θέµα τον Νίτσε).

Τα Ζωντόβολα του ∆ιαστήµατοςΣυγγραφέας: Ερικ Φρανκ Ράσελ

Εκδόσεις: Locus 7 Τιµή: 20,50 €

Μια τρελή περιπέτεια στις εσχατιές του γαλαξία, από την εξωφρενικά κεφάτη πένα του Ερικ Φρανκ Ράσελ – αλλά και µερικές απολύτως εφαρµόσιµες τεχνικές δύναµης και ψυχολογικού πολέµου. Τα «Ζωντόβολα του ∆ιαστήµατος» µιλούν για το πώς ένα σχετικά εύστροφο άτοµο, που ξέρει έστω κι εµπειρικά την ανθρώπι-νη ψυχολογία και µπορεί να σκέφτεται για λογαριασµό του, µπορεί να τα βάλει µε το Σύµπαν ολόκληρο και να νικήσει.

Μέγα ΕταιρικόνΣυγγραφέας: Μάριος Βερέττας

Εκδόσεις: Μ. Βερέττας Τιµή: 13,10 €

Στο βιβλίο παρουσιάζονται τα πορτρέτα ονοµαστών εταίρων της αρχαιότητας. Οι περισσότερες από αυτές ήταν ερωµένες, σύζυγοι και µητέρες µεγάλων αντρών, οι οποίοι υποκλίνονταν στη βαθιά µόρφωσή τους, στο ανεξάρτητο πνεύµα, στο µελι-στάλαχτο λόγο και την απαράµιλλη καλαι-σθησία.

Βιοηθική Συγγραφείς: Mark Kuczewski & Ronald Polansky

Η Γωνιά του Ψαγµένου

φαινοµενα

49ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

Η επιστήµη της βιοηθικής είναι η φιλοσοφική εξέταση των αρχών και των κανόνων που πρέπει να διέπουν τις επιστήµες και τις τεχνολογίες της ζωής. Αναπτύχθηκε µόλις τα τελευταία 30 χρόνια, ωστόσο οι ρίζες της βρίσκονται στην αρχαία ελληνική Ιατρική και τη Φιλοσοφία. Το βιβλίο είναι ένα σύγγραµµα µοναδικό στο είδος του, δεδοµέ-νου ότι περιλαµβάνει την εξέταση και µελέ-

τη -υπό το φως των θεωριών των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, του Πλάτωνα, των σοφιστών, των ιπποκρατικών και κυρίως του Αριστοτέλη- ζητηµάτων ζωής και θανάτου, που εγείρονται από τη ραγδαία εξέλιξη των σύγχρονων γενετικών τεχνολογιών.

Εκδόσεις: Τραυλός Τιµή: 26 €

Bιβλιοθηκη

φαινοµενα

50


επειδη καθε προσωπικη εµπειρια ειναι µοναδικη και πολυτιµη

επικοινωνια

Θέλoυµε να τα λέµε...Τα «Φαινόµενα» επιθυµούν να αναπτύξουν και αυτή τη φορά µια αµφίδροµη επαφή µε τους αναγνώστες τους. Η γνώµη σας, οι συµβουλές σας, αλλά και οι πληροφορίες σας είναι όχι µόνο ευπρόσδεκτες, αλλά µπορούν να αποτελέσουν και αφορµή για την πραγµατοποίηση και παρουσίαση σχετικών ερευνών µέσα από τις σελίδες του περιοδικού.

Γι’ αυτό και σας καλούµε να µας στείλετε εµπειρίες,φωτογραφίες και τυχόν απορίες σας στο [email protected].

Αγόρασα την εφηµερίδα και ρίχνοντας µια γρήγορη µατιά στο πρόσφατο τεύχος των «Φαινοµένων» (3/9) τρέχω να σας πω ένα µεγάλο ευχαριστώ! Για εµάς, που κοιτάµε τον ουρανό µήπως και δούµε «κάτι άλλο», το περιοδικό σας είναι µια όαση στην έρηµο όλων αυτών των απαίσιων που γίνονται γύρω µας… Μην τολµήσετε να σταµατήσετε την έκδοση αυτή, δεν θα σας το ξανασυγχωρήσω!

Με εκτίµηση,Βασίλης Χουρσουτόγλου

Αγαπητό περιοδικό,Στο προηγούµενο τεύχος φιλοξενήσατε ένα πολύ ενδιαφέρον κείµενο σχετικά µε τα σχέδια της NSA για την κατασκοπία της προσωπικής ζωής του κάθε ανθρώπου. Κατά µια έν-νοια, µπορούµε να πούµε πως ζούµε, ίσως πολύ πιο σύντο-µα από όσο θα µπορούσαµε να φανταστούµε, στις εποχές υλοποίησης των εφιαλτικών για τα προσωπικά δεδοµένα µας σεναρίων που γράφονταν τα προηγούµενα χρόνια. Η ανησυχία µου έγκειται στον τρόπο µε τον οποίο θα µπορούσε η ανθρωπότητα να στραφεί προς µια άλλη πορεία πάνω στο συγκεκριµένο ζήτηµα. Εντύπωση µου έκανε και το άρθρο σχετικά µε το χωριό Μπι-γκαράς στη Γαλλία, µιας και για ακόµα µία φορά αποδεικνύε-ται το πόσο εύκολα µπορεί να πείσει και να… προβατοποιήσει κανείς τις µάζες.

Με εκτίµηση,Γιάννης Κ.

Eάν δεν βρίσκετε τον Ελεύθερο Τύπο µε το περιοδικό «Φαινόµενα» στην περιοχή σας, παρακαλούµε ενηµερώστε µας στα τηλέφωνα: 210 8113000 & 210 8113238

φαινομενα

#eλευθεροσ tυποσ - 25 σεπτεμβριου 2010

Fainomena 46

Documents

Transcript of Fainomena 46