Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ...

27

Transcript of Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ...

Page 1: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά
Page 2: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά
Page 3: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς Καραγιάννης

IQΟ και οι φίλοι του

ΜαθηµατικώνΜαθηµατικώνστη χώρα των

ΔημιουργικΑ μΑΘημΑΤικΑ

γιΑ Τη γ’ ΤΑΞη ΔημοΤικου

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 1

Page 4: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

Θέση υπογραφής δικαιούχων πνευµατικής ιδιοκτησίας, εφόσον η υπογραφή προβλέπεται από τη σύµβαση.

Eκδόσεις Πατάκη – Βιβλία για την εκπαίδευση / Δημοτικό / ΜαθηματικάΣειρά: Ο IQ και οι φίλοι του στη χώρα των MαθηµατικώνBασίλης Kαραγιάννης, Μηνάς Kαραγιάννης, Ο IQ και οι φίλοι του στη χώρα των Mαθηµατικών – Γ΄ ∆ηµοτικούΥπεύθυνος έκδοσης: Νίκος ΚύροςEικονογράφηση: Κώστας Ξύγκας, Ζαχαρίας ΠαπαδόπουλοςΕικονογράφηση εξωφύλλου: Κώστας ΞύγκαςΣχεδιασµός εξωφύλλου: Εύη Καλλιονάκη∆ιορθώσεις: Μάγδα ΤικοπούλουΣελιδοποίηση: Εύη ΚαλλιονάκηΦιλµ, µοντάζ: Μαρία Ποινιού-ΡένεσηCopyright© για την εικονογράφηση Σ. Πατάκης AEE∆E (Eκδόσεις Πατάκη), 2017Copyright © Σ. Πατάκης AEE∆E (Eκδόσεις Πατάκη),Bασίλης Kαραγιάννης και Mηνάς Kαραγιάννης, 2017Πρώτη έκδοση από τις Eκδόσεις Πατάκη, Aθήνα, Σεπτέμβριος 2017KET Α839 KEΠ 563/17ISBN 978-960-16-7145-1

ΠΑΝΑΓΗ ΤΣΑΛ∆ΑΡΗ (ΠΡΩΗΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ) 38, 104 37 ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ.: 210.36.50.000, 210.52.05.600, 801.100.2665,ΦAΞ: 210.36.50.069, ΚΕΝΤΡΙΚΗ ∆ΙΑΘΕΣΗ: ΕΜΜ. ΜΠΕΝΑΚΗ 16, 106 78 ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ.: 210.38.31.078, ΥΠΟΚATAΣΤΗΜΑ BOPEIAΣ EΛΛA∆AΣ: KOPYTΣAΣ (TEPMA ΠONTOY – ΠEPIOXH B’ KTEO), 570 09 KAΛOXΩPI ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ,ΤΗΛ.: 2310.70.63.54, 2310.70.67.15, ΦΑΞ: 2310.70.63.55 Web site: http://www.patakis.gr • e-mail: [email protected], [email protected]

Tο παρόν έργο πνευµατικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις της ελληνικής νοµοθεσίας (N. 2121/1993,όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήµερα) και τις διεθνείς συµβάσεις περί πνευµατικής ιδιοκτησίας. Aπαγορεύεταιαπολύτως η άνευ γραπτής αδείας του εκδότη κατά οποιονδήποτε τρόπο ή µέσο (ηλεκτρονικό, µηχανικό ή άλλο)αντιγραφή, φωτοανατύπωση και εν γένει αναπαραγωγή, εκµίσθωση ή δανεισµός, µετάφραση, διασκευή, αναµετάδο-ση στο κοινό σε οποιαδήποτε µορφή και η εν γένει εκµετάλλευση του συνόλου ή µέρους του έργου.

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 2

Page 5: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

3

ΠΕριΕΧομΕΝΑ

Ας γνωριστούμε 6

1η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 7

Πράξεις µέχρι το 1.000 – Ασκήσεις παρατηρητικότητας, λογικής,κριτικής σκέψης και συνδυαστικής αντίληψης – Ασκήσεις με νοµίσµατατου ευρώ – Σύνθετα προβλήµατα με τις έννοιες «περισσότερο», «λιγότερο»,«διπλάσιο» και «µισό» – Μοιράζουµε µία ποσότητα σε άνισα µέρη.

2η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 13

Συµµετρία – Ασκήσεις παρατηρητικότητας, λογικής, κριτικής σκέψης και συνδυαστικής αντίληψης – Σύνθετα προβλήµατα µε τις έννοιες «περισσότερο», «λιγότερο», «διπλάσιο» και «µισό» – Μοτίβα.

3η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 19

Ασκήσεις παρατηρητικότητας, λογικής, κριτικής σκέψης και συνδυαστικής αντίληψης – Τάνγκραµ – Μοτίβα – Σύνθετα προβλήματα µε τις έννοιες «περισσότερο», «λιγότερο», «διπλάσιο» και «µισό» – Συµµετρία – Κάθετη πρόσθεση και αφαίρεση τετραψήφιων αριθµών.

4η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 25

Μέτρηση του χρόνου, η ώρα – Ασκήσεις παρατηρητικότητας, λογικής, κριτικής σκέψης και συνδυαστικής αντίληψης – Σύνθετα προβλήµατα µε τις έννοιες «περισσότερο», «λιγότερο», «διπλάσιο» και «µισό» – Μοιράζουμε µία ποσότητα σε άνισα µέρη.

5η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 31

Πρόσθεση µε εκατοντάδες έως το 3.000 – Μέτρηση µήκους, επιφάνειας και όγκου – Ασκήσεις µε νομίσματα του ευρώ – Σύνθετα προβλήµατα περιµέτρου – Δεκαδικοί αριθµοί – Μοτίβα.

6η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 37

Επανάληψη προπαίδειας – Δεκαδικοί αριθµοί – Συµµετρία – Σύνθετα προβλήµατα – Ασκήσεις παρατηρητικότητας, λογικής, κριτικής σκέψης και συνδυαστικής αντίληψης.

7η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 43

Μοτίβα – Μέτρηση επιφάνειας και περιµέτρου – Συµµετρία – Σύνθετα προβλήµατα µε τις έννοιες «περισσότερο», «λιγότερο» – Μοιράζουμε µία ποσότητα σε άνισα µέρη.

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 3

Page 6: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

4

8η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 49

Σύνθετα προβλήµατα περιµέτρου, όγκου και µάζας (βάρους) – Σύνθετα προβλήµατα µε τις έννοιες «περισσότερο», «λιγότερο», «διπλάσιο» κ.ά. – Μοιράζουµε µία ποσότητα σε άνισα µέρη – Νοερές πράξεις µε δεκαδικούς αριθµούς – Διαιρέσεις (οριζόντιες) µε µονοψήφιο διαιρέτη.

9η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 55

Πράξεις και µοτίβα µε δεκαδικούς αριθµούς – Κλασµατικές µονάδες

( , , , ) – Σύνθετα προβλήµατα µε τις έννοιες «περισσότερο», «λιγότερο» κ.ά. – Μοιράζουμε μία ποσότητα σε άνισα µέρη.

10η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 61

Ασκήσεις παρατηρητικότητας, λογικής, κριτικής σκέψης και συνδυαστικής αντίληψης – Υπολογισμός της ακέραιης µονάδας µε βάση την αξία της κλασµατικής µονάδας ( , ) – Ασκήσεις µε νοµίσματα του ευρώ – Ανάπτυγµα κύβου – Οριζόντιες προσθέσεις και αφαιρέσεις τριψήφιων αριθµών – Σύνθετα προβλήµατα.

11η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 67

Πρόσθεση και αφαίρεση δεκαδικών αριθµών – Κάθετος πολλαπλασιασµός με διψήφιους αριθμούς – Συµµετρία – Μοτίβα – Ασκήσεις με νοµίσματα του ευρώ – Σύνθετα προβλήµατα περιµέτρου – Αναγωγή στην κλασµατική µονάδα – Μοιράζουμε µια ποσότητα σε άνισα µέρη.

12η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 73

Τάνγκραµ – Σύνθετα προβλήµατα περιµέτρου και εµβαδού – Πολλαπλάσια και κοινά πολλαπλάσια – Σύνθετα προβλήµατα µε τις έννοιες «περισσότερο», «λιγότερο», «διπλάσιο» κ.ά. – Μοιράζουμε μια ποσότητα σε άνισα µέρη.

13η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 79

Σύνθετα προβλήµατα περιµέτρου και εµβαδού – Ασκήσεις με νοµίσματα του ευρώ – Κάθετος πολλαπλασιασµός με διψήφιους αριθµούς – Συµµετρία – Σύνθετα προβλήµατα µε τις έννοιες «περισσότερο», «λιγότερο», «διπλάσιο», «τριπλάσιο» κ.ά. – Μοιράζουµε µια ποσότητα σε άνισα µέρη – Ασκήσεις παρατηρητικότητας, λογικής, κριτικής σκέψης και συνδυαστικής αντίληψης.

14η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 85

Νοερές πράξεις µε δεκαδικούς αριθµούς – Μέτρηση επιφάνειας (µε διαφορετικές µονάδες µέτρησης) – Ασκήσεις παρατηρητικότητας, λογικής, κριτικής σκέψης και συνδυαστικής αντίληψης – Σύνθετα προβλήµατα περιµέτρου, εμβαδού και µάζας (βάρους) – Μοτίβα.

12

14

18

116

15

110

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 4

Page 7: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

15η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 91

Προβλήµατα με πολλαπλάσια και κοινά πολλαπλάσια – Σύνθετα προβλήµατα περιµέτρου, εµβαδού και µάζας (βάρους) – Τάνγκραµ – Ανάπτυγµα κύβου – Μέτρηση επιφάνειας (µε διαφορετικές µονάδες µέτρησης).

16η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 97

Σύνθετα προβλήµατα περιμέτρου, εµβαδού και µάζας (βάρους) – Μοτίβα με δεκαδικούς αριθμούς – Προβλήµατα με κλάσµατα,αναγωγή στην κλασµατική μονάδα – Στερεά σώματα.

17η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 103

Μοτίβα – Σύνθετα προβλήµατα περιμέτρου, εµβαδού, όγκου και µάζας (βάρους) – Ασκήσεις παρατηρητικότητας, λογικής, κριτικής σκέψης και συνδυαστικής αντίληψης.

18η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 109

Πράξεις με χιλιάδες έως το 10.000 – Σύνθετα προβλήµατα περιμέτρου, εµβαδού, όγκου και µάζας (βάρους) – Μοτίβα.

19η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 115

Σύνθετα προβλήµατα περιµέτρου, εµβαδού, όγκου και µάζας (βάρους) – Μοτίβα.

20η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ 121

Σύνθετα προβλήµατα περιµέτρου, εµβαδού, όγκου και µάζας (βάρους) – Πρόσθεση και αφαίρεση συµµιγών αριθµών.

Παράρτημα 127

Απαντήσεις των ασκήσεων 179

ΠΕριΕΧομΕΝΑ

5

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 5

Page 8: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

6

Aς γνωριστούμε...Γεια σας, παιδιά!

Είµαι ο Άι Κιου ο Εξυπνούλης.

Μαζί θα περάσουµε ευχάριστα αξιοποιώντας δηµιουργικά τον πολύτιµο ελεύθερο χρόνο σας. Έχω ετοιµάσει ειδικά για εσάς µια πρωτότυπη σειρά βιβλίων Μαθηµατικών µε ποικίλες δηµιουργικές ασκήσεις, εµπλουτισµένα όμως με γρίφους, σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευµατικά παιχνίδια. Κάθε βιβλίο περιλαµβάνει:• Ενότητες Ασκήσεων διαβαθµισµένης δυσκολίας (οι ασκήσεις με

αστερίσκο (* ) είναι για δυνατούς λύτες) που παρακολουθούντην ύλη των σχολικών βιβλίων.

• Παράρτηµα µε σύντοµη θεωρία, εκπαιδευτικό υλικό και οδηγίες.• Απαντήσεις των ασκήσεων µε διάφορους τρόπους-στρατηγικές

που βοηθούν στην πληρέστερη κατανόησή τους.

Ειδικότερα, µέσα από αυτά τα βιβλία:> Θα ακονίσετε το µυαλό σας και θα µάθετε να σκέφτεστε

έξυπνα και πρωτότυπα. > Θα αναπτύξετε την κριτική σκέψη, τη φαντασία,

την παρατηρητικότητα, τη συνδυαστική αντίληψη, την ικανότητα συγκέντρωσης και όχι µόνο.

> Θα εµπεδώσετε και θα επεκτείνετε τις βασικότερες µαθηµατικές έννοιες που διδάσκεστε στο σχολείο και θα προετοιµαστείτε κατάλληλα, σιγά σιγά και σταθερά, για τη συµµετοχή σας σε σχολικές εξετάσεις αλλά και κάθε είδους µαθηµατικούς διαγωνισµούς.

Είµαι βέβαιος ότι θα θελήσετε όλοι σας να πάρετε µέρος στο συναρπαστικό αυτό ταξίδι στον κόσµο των αριθµών και των σχηµάτων και να δοκιµάσετε τις δυνάµεις σας...

Σας εύχοµαι ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!Με αγάπη,

>> IQ ο Εξυπνούλης

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 6

Page 9: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

7

1η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ

Άρχισε από το βελάκι (αριστερά) και βρες µε ποιασειρά θα συναντήσω τα σχήµατα .

1.1

Α)

B)

γ)

Δ)

Ε)

Μπορείς να συµπληρώσεις τα Sudoku (A, B) που ακολουθούν; Πρόσεξε µόνο κάθε σειρά, κάθε στήληκαι κάθε τετράγωνο (2x2) να περιέχει καθέναν από τους αριθµούς* µία και µοναδική φορά.

23

4

423

22

4

423

>

>

*

Σηµείωση: Σύντοµες οδηγίες για τα Sudoku βλέπε στο Παράρτηµα.

1 2 3 4

ΒΑ

1.2

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 7

Page 10: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

8

Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής είναι 280 ευρώ ακριβότεροςαπό το ποδήλατο. α) Μου φτάνει ένα χαρτονόµισµα των 500 ευρώ για να αγοράσω και τα δύο είδη; β) Αν ναι, πόσαµού περισσεύουν; Αν όχι, πόσα µού λείπουν; Βάλε στοκουτάκι και κύκλωσε τη σωστή απάντηση.

NAI

Α) 130 € Β) 120 € Γ) 110 € ∆) 100 € Ε) 80 €

OXIa)

β)

350 €

Α) 1 B) 2 Γ) 3

∆) 4 Ε) 5

Α) 1 B) 2 Γ) 3

∆) 4 Ε) 6

Στη συλλογή µου έχω 8 κουτιά,που το καθένα έχει µέσα 50 βόλους, ενώ ο φίλος µου έχει10 κουτιά, που το καθένα έχειµέσα 20 βόλους. Πόσα κουτιά µεβόλους πρέπει να δώσω στονφίλο µου για να έχουµε και οιδύο τον ίδιο αριθµό βόλων;

Στην τάξη µου υπάρχουν 8 αγόρια και 16 κορίτσια. Τα µισά από τα παιδιά έχουναπό ένα καναρίνι στο σπίτιτους. Αν όλα τα αγόρια έχουναπό ένα καναρίνι στο σπίτιτους, πόσα κορίτσια έχουνκαναρίνι στο σπίτι τους;

ΒΑ

1.3

1.4

500€

Σηµείωση: Αναλυτικές – αιτιολογημένες λύσεις όλων των ασκήσεωνθα βρεις από τη σελ. 180 και μετά.

*

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 8

Page 11: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

9

1η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ

Α) 130 € Β) 120 € Γ) 110 € ∆) 100 € Ε) 80 €

Τοποθέτησα εννέα χάρτινες λωρίδες τη µία πάνω στηνάλλη, όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήµα. Η λωρίδαµε τον αριθµό 1 βρίσκεται κάτω από όλες. α) Ποια λωρίδα είναι στη µέση της κατασκευής (διάταξης);

α)

β)

Α) 3

B) 5

Γ) 6

∆) 8

Ε) 9

- - - - - - - - 1

1

2

3

4

5 67 8 9

50γραµµ.

20γραµµ.

Α) 20 γραµµ.

Β) 30 γραµµ.

Γ) 40 γραµµ.

∆) 50 γραµµ.

Ε) 70 γραµµ.

Ο παρακάτω ζυγός ισορροπεί.Πόσο ζυγίζει καθεµία από τιςτρεις ίδιες σφαίρες ( ); Κύκλωσε τη σωστή απάντηση.

1.5

1.6

β) Γράψε στα κουτάκια τους αριθµούς των λωρίδων που δηλώνουνµε ποια σειρά µπορώ να χαλάσω αυτή την κατασκευή.

*

*

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 9

Page 12: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

10

Α) Β) Γ) ∆) E)

Έχω δύο ίδια τετράγωνα χαρτόνια, όπως αυτά που βλέπεις δίπλα. Ποιο απότα παρακάτω σχήµατα δεν µπορώ να κατασκευάσω κολλώντας τα δύο χαρτόνια το ένα δίπλα ή πάνω στο άλλο;

Σε κάθε τετραγωνάκι του λαβύρινθου υπάρχει µίαχάντρα. Θέλω να µπω και να βγω παίρνοντας όσοπερισσότερες χάντρες µπορώ. Δεν επιτρέπεταινα περάσω από το ίδιο τετραγωνάκι δύο φορές. Ποιος είναι ο µεγαλύτερος αριθµός χαντρών πουµπορώ να µαζέψω; Κύκλωσε τη σωστή απάντησηκαι χρωµάτισε αυτές τις χάντρες.

Α) 55

Β) 57

Γ) 60

∆) 62

Ε) 75

1.7

1.8

*

Είσοδος

Έξοδος

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 10

Page 13: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

11

1η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ

Πόσο ζυγίζει κάθε αντικείµενο µε βάση τα αθροίσµατατων βαρών τους, τα οποία δίνονται οριζόντια και κάθετα;Για να διευκολυνθείς, συσχέτισε οριζόντια ή κάθετα ή οριζόντια και κάθετα ανά δύο αυτά τα αθροίσµατα.

80 =γραµµ.

100 =γραµµ.

110γραµµ.

=

140γραµµ.

=

40γραµµ.

=

120 =γραµµ.

= γραµµ.

= γραµµ.

= γραµµ.

= γραµµ.

Α) 5 Β) 9 Γ) 10

∆) 17 Ε) 18

1.9

1.10 Αρίθµησα τις σελίδες ενός 40φυλλου τετραδίου.Πόσες φορές έγραψα το ψηφίο 4;

*

*

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 11

Page 14: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

12

Με ποια και πόσα χαρτονοµίσµατα µπορώ να ανταλλάξω κάθε φορά τα παρακάτω κέρµατα; Γράψε 3 διαφορετικούς συνδυασµούς χαρτονοµισµάτων για κάθε περίπτωση (Α, Β, Γ).

Παρατήρησε προσεκτικά τους δύοζυγούς (Α, Β). Μπορείς να βρειςποιο στερεό ζυγίζει περισσότερο;

Α.

Β.

γ.

5€ 10€ 50€20 €

Κέρµατα

80 –

– 120

15090

Χαρτονοµίσµατα

Είναι αδύνατονα το βρούµε.

Α) Β) Γ) ∆) Ε)

1.11

1.12

ΒΑ

100€2€1€

*

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 12

Page 15: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

13

2η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ

Ο φίλος µου βρίσκεται στην απέναντι όχθη της λίµνης. Ποια εικόνα από τις παρακάτω (Α, Β, Γ, ∆, Ε) βλέπει νακαθρεφτίζεται στονερό της λίµνης;Κύκλωσε τη σωστή απάντηση.

2.1

Με τα χρήµατα που έχω στην άλλη τσέπη µου, αν αγοράσω 8 µπαλάκια, θα µου λείπουν 4 ευρώ, ενώ,αν αγοράσω 6 µπαλάκια, θα µου περισσέψουν 2 ευρώ.Πόσα χρήµατα έχω;

Με τα χρήµατα που έχω στη µία τσέπη µου, αν αγοράσω 3 σβούρες, θα µου περισσέψει 1 ευρώ, ενώ, αν αγοράσω 4 σβούρες,θα µου λείπουν 2 ευρώ. Πόσα χρήµατα έχω;

ΒΑ2.2

·

Α) Β) γ) Δ) Ε)

Α) 4€ B) 5€

∆) 8€ Ε)10€

Γ) 6€ Α)12€ B)16€

∆) 20€ Ε) 24€

Γ)18€

*

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 13

Page 16: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

14

Με τα χρήµατα που έχω, αν αγοράσω 5 αρκουδάκια, θα µουλείπουν 5 ευρώ, ενώ, αν αγοράσω 3 αρκουδάκια, θα µου περισσέψουν 5 ευρώ. Πόσο κοστίζουν τα 10 αρκουδάκια;

Μου αρέσουν πολύ τα φρούτα.Κάθε µέρα τρώω είτε 9 φράουλες είτε 2 αχλάδια είτε 1 αχλάδι και 4 φράουλες.Μέσα σε µία εβδοµάδα έφαγα30 φράουλες. Πόσα αχλάδιαέφαγα κατά τη διάρκεια αυτής της εβδοµάδας;

ΒΑ2.4

Α) 10 B) 9

Γ) 8

Ε) 6

∆) 7

Α) 20 € B) 30 €

Γ) 40 €

Ε)100 €

∆) 50 €

NAI

Α) 5 € Β) 10 € Γ) 15 € ∆) 20 € Ε) 25 €

OXIα)

β)

45 €

2.3 Η µπάλα είναι 30 ευρώ φθηνότερη από το σκέιτµπορντ. α) Μου φτάνει ένα χαρτονόµισµατων 100 ευρώ για να αγοράσω και τα δύο είδη; β) Αν ναι, πόσα µού περισσεύουν; Αν όχι, πόσα µού λείπουν; Βάλε στο κουτάκι και κύκλωσε τη σωστή απάντηση.

100€

*

*

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 14

Page 17: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

15

2η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ

Α) 5 € Β) 10 € Γ) 15 € ∆) 20 € Ε) 25 €

α) Ποια είναι τα δύο από τα αριθµηµένα κοµµάτια(1, 2, 3, 4) του παζλ που, αν τα προσθέσω,συµπληρώνεται το αρχικό τετράγωνο σχέδιο; Κύκλωσε τη σωστή απάντηση και ζωγράφισε τα κοµµάτια αυτά στο αρχικό σχέδιο.

2.5

Πόσο ζυγίζουν µαζί τα τρία αντικείµενα, αν ο κύλινδρος ζυγίζει διπλάσια γραµµάρια από τον κώνο και τριπλάσια γραµµάρια από τη σφαίρα;

γραµµάρια

2.6

γ) Ποια και πόσα κοµµάτια του ολοκληρωµένουπαζλ έχουν την ίδια περίµετρο;

Αρχικό

σχέδιο

Α) 1, 2 Β) 1, 3 Γ) 1, 4 ∆) 2, 4 Ε) 2, 3

1 2 3 4

360γραµµ.

= γραµµ.

= γραµµ.

= γραµµ.

*

β) Ποιο από τα κοµµάτια του ολοκληρωµένου παζλ έχει τη µεγαλύτερη περίµετρο; Δικαιολόγησε την απάντησή σου.

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 15

Page 18: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

16

Αγόρασα τρεις κορδέλες. Η α΄ κορδέλα είναι 130 εκ. Η β΄ είναι 40 εκ. πιο κοντή από την α΄και 15 εκ. µακρύτερη από τη γ΄. Πόσο µήκοςέχει καθεµία ξεχωριστά, αλλά και όλες µαζί;

α΄

2.8

Τα τρία κουτιά είχαν συνολικά 138 χάντρες. Έβγαλααπό το Α κουτί 9 χάντρες, από το Β κουτί 6 και απότο Γ κουτί 3, για να φτιάξω ένα κοµπολόι. Έµεινε έτσι σε κάθε κουτί ο ίδιος αριθµός από χάντρες. α) Πόσες χάντρες υπήρχαν αρχικά σε κάθε κουτί; β) Μπορείς να χρωµατίσεις τις χάντρες του κοµπολογιού, έτσι ώστε να αποτελούν µοτίβο;

2.7

εκ.

β΄ εκ.

γ΄ εκ.

α΄ = ....... εκ. β΄ = ....... εκ. γ΄ = ....... εκ. α΄+ β΄+ γ΄ = ....... εκ.

ΒΑ γ

κόκκινες κίτρινες πράσινες α)

β)

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 16

Page 19: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

17

2η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ

Θέλω να βάλω στη σειρά τα 5 κουτιά µετους βόλους µου, ξεκινώντας από το ελαφρύτερο και καταλήγοντας στο βαρύτερο. Η παρακάτω σειρά δείχνει πώςέβαλα τα κουτιά Α, Β, Γ, ∆. Αν το κουτί ∆ είναι το πιο βαρύ, πού πρέπει να τοποθετήσω το κουτί Ε;

2.9

Ε

Α Β γ ΔΑ) Ανάµεσα στα κουτιά Α και Β.Β) Ανάµεσα στα κουτιά Β και Γ.Γ) Ανάµεσα στα κουτιά Γ και ∆.

∆) Αριστερά από το κουτί Α.Ε) Δεξιά από το κουτί ∆.

Μετακίνησε µόνο ένα ξυλάκι σε κάθε περίπτωση(Α, Β) για να ισχύει η ισότητα. Στη συνέχεια σχεδίασε δίπλα τη νέα (σωστή) ισότητα.

2.10

Α

B

*

Σηµείωση: Για τη βιωµατική λύση της άσκησης χρησιµοποίησε οδοντογλυφίδες.

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 17

Page 20: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

18

2.11

γραµµάρια

Α) 750 γραµµ.

B) 850 γραµµ.

Γ) 900 γραµµ.

∆) 950 γραµµ.

Ε) 1.000 γραµµ.

Στην παρακάτω ζυγαριά ο κώνος ζυγίζει 325 γραµµάρια.Η σφαίρα ζυγίζει 75 γραµµάρια λιγότερο από τον κώνοκαι 175 γραµµάρια λιγότερο από τον κύλινδρο. Πόσο ζυγίζουν µαζί όλα τα αντικείµενα; Κύκλωσε τη σωστή απάντηση και σηµείωσέ τη στη ζυγαριά.

Παρατήρησε προσεκτικά την παρακάτω ακολουθία των σχεδίων µε τις κουκκίδες (1ο, 2ο, 3ο, 4ο...), βρες τον κανόνα (µοτίβο) που τα συνδέει και συµπλήρωσε τον πίνακα.

2.12

Σχέδιο

Κανόνας:

Αριθµόςκουκκίδων

1ο 2ο 3ο 4ο

1ο 2ο 3ο 4ο

1 3 6 10

*

*

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 18

Page 21: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

Το βάρος του κύβου είναι:

300γραµµ.

125γραµµ.

250γραµµ.

19

3η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ

9 5

12

11 8

Παρατήρησε προσεκτικά τον παρακάτω ζυγό, σκέψου λογικά και κύκλωσε τη σωστή απάντηση.

3.1

3.2

Α) Ίσο µε 75 γραµµ. Β) Περισσότερο από 75 γραµµ.Γ) Λιγότερο από 75 γραµµ.

Μπορείς να συµπληρώσεις τους υπόλοιπους αριθµούς απότο 1 έως το 12 µε τέτοιον τρόπο, ώστε να δηµιουργηθεί «µαγικό» αστέρι που θα έχει άθροισµα οριζόντια ή πλάγια 26;

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 19

Page 22: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

20

Μπορείς να κατασκευάσεις τις παρακάτωεικόνες (Α, Β, Γ) µε τα κοµµάτια του τάνγκραµ; (Βλέπε Παράρτηµα.)

3.3

Β γΑ

Αγόρασα τρεις κορδέλες, που είχαν συνολικό µήκος 4 µέτρα. Η β΄ και η γ΄ κορδέλα είναι αντίστοιχα 40 εκ. και 60 εκ. µακρύτερες από την α΄. Πόσο είναι το µήκος κάθε κορδέλας;

α΄

3.4

εκ.

β΄ εκ. εκ.

γ΄ εκ.

α΄ = ....... εκ. β΄ = ....... εκ. γ΄ = ....... εκ.

εκ.

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 20

Page 23: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

21

3η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ

Ποιους διαφορετικούς διψήφιους αριθµούς θα σχηµατίσω χρησιµοποιώντας κάθε φορά τις δύο κάρτες; Γράψε τους αριθµούς που θα σχηµατίσω σε κάθε περίπτωση (α, β). (Για επαλήθευσηχρησιµοποίησε τις κάρτες από το Παράρτηµα.)

a)

β)

3.5

2 32

13

4

13 2

12 3

* 1 2 3 4

ΒΑ

3.6

*

Μπορείς να συµπληρώσεις τα Sudoku (A, B) που ακολουθούν; Πρόσεξε µόνο κάθε σειρά, κάθε στήληκαι κάθε τετράγωνο (2x2) να περιέχει καθέναν απότους αριθµούς* µία και µοναδική φορά.

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 21

Page 24: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

22

3.7

γραµµάρια

Α) 425 γραµµ.

B) 825 γραµµ.

Γ) 875 γραµµ.

∆) 1.000 γραµµ.

Ε) 1.050 γραµµ.

Στην παρακάτω ζυγαριά η σφαίρα ζυγίζει 225 γραµµάρια. Ο κύβος ζυγίζει 175 γραµµάρια περισσότερο από τη σφαίρα και 25 γραµµάρια περισσότερο από τον κύλινδρο.Πόσο ζυγίζουν µαζί όλα τα αντικείµενα; Κύκλωσε τη σωστή απάντηση και σηµείωσέ τη στη ζυγαριά.

Παρατήρησε προσεκτικά την παρακάτω ακολουθία των σχεδίων µε τις κουκκίδες (1ο, 2ο, 3ο...), βρες τον κανόνα (µοτίβο) που τα συνδέει και συµπλήρωσε τον πίνακα.

3.8

Σχέδιο

Κανόνας:

Αριθµόςκουκκίδων

1ο 2ο 3ο

1ο 2ο 3ο

1 4 9

*

*

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 22

Page 25: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

23

3η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ

3.9 Χρησιµοποιώντας έξι (6) διαφορετικά χρώµατα, χρωµάτισε τα τριγωνάκια του κάθε αστεριού(Α, Β), έτσι ώστε να είναι συµµετρικά ως προςτη διακεκοµµένη γραµµή (δηλαδή τον άξονασυµµετρίας τους).

3.10 Μπορείς να χωρίσεις το παρακάτω πλέγµα σετέσσερα µέρη, έτσι ώστε κάθε µέρος να περιέχειαπό µία φορά όλα τα είδη των παγωτών;

ΒΑ

Α

1 2 3 4

B

Γ

Προσοχή! Υπάρχουν πολλέςλύσεις…

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 23

Page 26: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

24

• Το πιο µικρό πουλί στον κόσµο είναι το:

2.4301.870

.........

ο

+2.2471.253

.........

Ε

+3.2454.155

.........

μ

2.3843.616

.........

ρ

+

3.905 4.300 2.355 2.250 7.400 4.305 6.000 2.250

Μαζί με πέντε φίλους µου αποφασίσαµε να αγοράσουµεµια µπάλα, πληρώνοντας από8 € ο καθένας. Όµως οι τρειςαπό εµάς άλλαξαν γνώµη καιδε συµµετέχουν τελικά. Πόσαευρώ θα πληρώσει ο καθέναςαπό τους υπόλοιπους για να αγοράσουµε την µπάλα;

Πηγαίνοντας µε το αυτοκίνητόµας στη Λαµία, πρόσεξα ότι ο χιλιοµετρητής (κοντέρ), όταν ξεκινήσαµε για τη Λαµία, έδειχνε 8.700 χλµ., και όταν επιστρέψαµε στηνΑθήνα, έδειχνε 9.120 χλµ. Πόσα χιλιόµετρα είναι η απόσταση Αθήνα-Λαµία;

ΒΑ3.12

Παρακάτω «κρύβεται» το πιο µικρό πουλί στον κόσµο. Γιανα το «ξετρυπώσεις», κάνε τις πράξεις και αντικατάστησεστον πίνακα τους αριθµούς (αποτελέσµατα των πράξεων)µε τα γράµµατα που τους αντιστοιχούν.

3.11

Α) 17.820 χλµ.

Γ) 420 χλµ.

Ε) 105 χλµ.

Β) 1.620 χλµ.

∆) 210 χλµ.

Α) 10 €

Γ) 15 €

Ε) 20 €

Β) 12 €

∆) 16 €

5.0002.750

.........

ι

–4.2351.875

.........

Τ

–2.600

245

.........

Λ

–7.2002.895

.........

Π

6.8502.945

.........

κ

+

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 24

Page 27: Βασίλης Καραγιάννης – Μηνάς ... · 14 ηΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕ ΩΝ 85 ... σπαζοκεφαλιές και κάθε λογής πνευ µατικά

25

4η ΕΝοΤηΤΑ ΑΣκηΣΕΩΝ

4.1

Πάνω στις ακτίνες Α, Β, Γ, ∆, Ε, Ζ, Η, Θ, Ι, Κ τοποθέτησα τους αριθµούς 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11... 38. Μπορείς να βρεις πάνω σε ποια ακτίνα θα βρίσκονται οι παρακάτω αριθµοί; Συµπλήρωσε.

4.2

• 75

• 99

• 142

• 237

• 301

• 453

• 684

• 826

• 918

• 1.000

Α

Ε

Ζ

η

Θ

ι

κ

1

0

23

8

13

4

510

159

14

7

12

6

11

16

17 18

19

20

21

3122

32

23

33

2434

2535

2636

27

37

28

38

29

30

Β

Δ γ

*

Α) 50 γραµµ. B) 60 γραµµ. Γ) 70 γραµµ. ∆) 80 γραµµ. Ε) 90 γραµµ.

Ο παρακάτω ζυγός ισορροπεί. Τα ίδια αντικείµενα είναι ισοβαρή. Αν κάθε κύβος ζυγίζει 120 γραµµάρια, πόσο ζυγίζει κάθε σφαίρα;

KETA839 BKM11145 IQ_C Dim_IQ 13/09/2017 22:26 Page 25