Σειρά: Ελληνική ΠεζογραφίαΤίτλος: Το Εισιτήριο

Συγγραφέας: Φωτεινή ΠανουργιάΦιλολογική επιμέλεια: Μαρία Γουρνιεζάκη

Θεώρηση δοκιμίων: Εύη Ζωγράφου Σελιδοποίηση-Εκπόνηση εξωφύλλου: Έλενα Ματθαίου

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περι-ληπτική, η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου του βιβλίου με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχο-γράφησης ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.

Copyright © 2018: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΩΚΕΑΝΟΣ& Φωτεινή Πανουργιά

Σόλωνος 136, Αθήνα 106 77Τηλ.: 210 3829339-210 3803925, Φαξ: 210 3829659

email: info@oceanosbooks.grwww.oceanosbooks.gr

ISBN: 978-618-5284-52-7

ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΑΝΟΥΡΓΙΑ

Σ’ αυτούς που με κρατούν εδώ δεμένη με τς κλωστές της αγάπης

Είπα θα φύγω. Τώρα. Μ’ ό,τι να ’ναι: τον σάκο μου τον ταξιδιωτικό στον ώμο·

στην τσέπη μου έναν Οδηγό· τη φωτογραφική μου μηχανή στο χέρι.

Βαθιά στο χώμα και βαθιά στο σώμα μου θα πάω να βρω ποιός είμαι.

Τί δίνω, τί μου δίνουν, και περισσεύει το άδικο.

Οδυσσέας Ελύτης

αγαπάω τις κλαμμένες ωραίες γυναίκες που κυττάνε μακριά, που κυττάνε θλιμμένα…

αγαπάω σε τούτoν τον κόσμο – ό,τι κλαίει γιατί μοιάζει μ’ εμένα.

Νίκος Καββαδίας

–Π όση άραγε ευτυχία και πόση δυστυχία χωράνε στις ζωές των ανθρώπων; Και ποιός καθορίζει το

ζύγι σε καθεμιά από τις καταστάσεις αυτές; Και άραγε, όταν φτάνεις στην ώρα του τελικού απολο-γισμού, ανακαλύπτεις την ισορροπία στα μεγέθη; Ή ο άνθρωπος έχει πάντα τη ροπή να μετράει περισ-σότερο τις δυστυχίες του για να δώσει έμφαση στο μελοδραματικό κομμάτι της ζωής του και να προκα-λέσει τη συναισθηματική ελεημοσύνη των άλλων; Η αλήθεια είναι πάντως ότι τελικά οι άνθρωποι, στο διάστημα της σύντομης ή όχι ζωής τους, μπορούν

~ 12~

ΦΩΤΕΙΝΉ ΠΑΝΟΥΡΓΙΑ

να γευτούν όση ευτυχία ή δυστυχία αντέχουν, ανά-λογα με την ιδιοσυγκρασία τους και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν τη ζωή. Γιατί δεν είναι σπάνιο κάποιοι να μην μπορούν να αναγνωρίσουν, από άγνοια ή από υπερβολικό εγωισμό, κάποιο σημάδι που θα μπορούσε να τους οδηγήσει να βιώ-σουν ευτυχισμένες στιγμές. Και αυτή η δυσκολία να διαχειριστούν τέτοιες στιγμές τις κάνει να μοιάζουν ανύπαρκτες. Γιατί περνούν από δίπλα τους απαρα-τήρητες. Οι λύπες είναι εύκολα αναγνωρίσιμες, από τα δραματικά χρώματα που τις έχουν ζωγραφίσει. Τις χαρές, αντίθετα, πρέπει να τις αναζητήσεις σε μέρη που η φαντασία σου δυσκολεύεται να φτάσει. Κοντολογίς, αν και φαντάζει οξύμωρο, η δυστυχία είναι οι πεδιάδες μας και η ευτυχία το βουνό. Και οι ανθρώποι φοβούνται τα ύψη… Όλα μοιάζουν να είναι επιλογές. Δαιδαλώδη μονοπάτια που οφείλεις να περπατήσεις. Και κανένα δεν σου δίνει τη σιγου-ριά ότι θα φτάσεις σε λεωφόρο. Για έναν πολύ απλό λόγο: δεν υπάρχει. Γι' αυτό ακολούθησε το μονοπάτι που διάλεξες, νιώθοντας πάντα ότι είσαι στη δημο-σιά. Κι αν τύχει και το βήμα σου δεν κατορθώσει να βρει τον ρυθμό του, μη χάνεις καιρό. Άλλαξε μονο-πάτι. Να μην το πάθεις σαν και μένα. Έμεινα κολλη-μένος στο ίδιο αν και τό 'βλεπα πως θα μ' έριχνε στο πιο βαθύ ποτάμι. Από 'κεί και πέρα, δεν είχα άλλον δρόμο. Με πήρε μαζί του το ρεύμα.

Η Μαριάννα άκουγε τον μονόλογο του Αντόνιο αμίλητη προσπαθώντας να μεταφράσει τα ζαλι-σμένα από το βελούδινο κόκκινο κρασί λόγια του

~ 13~

ΤΟ ΕΙΣΙΤΉΡΙΟ

και να τα φέρει στα μέτρα της. Δεν ήταν ακόμη σε θέση να ακολουθήσει τον λαβύρινθο της σκέψης του και κάποια από τα λόγια του θα τα καταλάβαινε πολύ αργότερα.

– Η ζωή άσχημα σε ξεγέλασε, Μαριάννα, της είπε σκεπτικός, αλλά αυτή τη φορά επικεντρώνοντας το βλέμμα του κατ' ευθείαν πάνω της. Σε γέμισαν φούμαρα και νόμισες ότι είναι στρωμένη με ροδο-πέταλα. Και ξαφνικά αποφάσισες να ριχτείς στα κύματα χωρίς να ξέρεις κολύμπι και με τη βάρκα σακατεμένη. Μέτρο το μέτρο αγωνίστηκες να φτά-σεις στη στεριά, σκέψη τη σκέψη το μυαλό σου πήρε στροφές και έβαλε μπρος τις μηχανές. Αλλά απέχεις πολύ από το να γίνεις καραβοκύρης. Είναι αλήθεια, άλλαξες από την ημέρα που σε γνώρισα. Έμαθες να παλεύεις, να βλέπεις αλλιώς τα χρώματα της ζωής, να ρισκάρεις, να χάνεις και να κερδίζεις. Και παρ' όλο που ο κίνδυνος σε κατατρέχει ακόμη και τίποτε δεν έχει στρώσει για τα καλά, είμαι αισιόδοξος για σένα. Γιατί ό,τι και να σου συμβεί στο εξής θα ξέρεις ότι εσύ το επέλεξες και τα δικά σου βήματα ακο-λούθησες. Αυτή είναι μια ευθύνη που την οφείλουμε στον εαυτό μας. Και, στο κάτω κάτω, και τώρα να πέθαινες, θα είχες πάρει μια καλή γεύση από τη ζωή! Αν μη τι άλλο, θα πεθάνεις λίγο πιο σοφή απ' ό,τι όταν ήρθες σε αυτόν τον κόσμο.

Τα τελευταία του λόγια συνοδεύτηκαν από ένα μακρόσυρτο χαχανητό, λες και είχε πει το πιο αστείο ανέκδοτο. Ο γερο-Αντόνιο ήταν λίγο άτσαλος στα

~ 14~

ΦΩΤΕΙΝΉ ΠΑΝΟΥΡΓΙΑ

αστεία του. Βουνίσιος από τα γεννοφάσκια του, δεν μάσαγε τα λόγια του. Και με ένα παρελθόν όχι και τόσο αξιοζήλευτο, αν και τώρα στα γεράματα είχε κάπως γλυκάνει, γιατί θόλωσαν τα νεανικά μίση και σκούριασαν τα πάθη για να ταιριάζουν καλύτερα με τις σκουριασμένες του αρθρώσεις που τον βασάνι-ζαν εδώ και κάμποσα χρονάκια.

– Σταμάτα πια τα μακάβρια αστεία σου, πετά-χτηκε η Ασούντα, που εκείνη τη στιγμή έμπαινε στην κουζίνα και άκουσε τα τελευταία του λόγια. Κουβέ-ντες είναι αυτές που λες στην κοπέλα;

Εκείνος, όμως, δεν της έδωσε σημασία και απευ-θύνθηκε πάλι στη Μαριάννα.

– Στη φάρα μας ο θάνατος έχει άλλη μετάφραση, Μαριάννα. Και να σου εξηγήσω δεν θα καταλά-βεις. Γι' αυτό από τις κουβέντες μου κράτα μόνο το χωρατό.

Η Μαριάννα χαμογέλασε ανόρεχτα, αλλά δεν μπορούσε να μην παραδεχτεί τα λόγια του ηλικιω-μένου φίλου της. Συνέχισε όμως να πλένει τα πιάτα αποφεύγοντας να του απαντήσει. Το μυαλό της ήταν ήδη φευγάτο, στη μακρινή πια Αθήνα, και προ-σπαθούσε να ανακαλύψει τη συγκυρία εκείνη που πυροδότησε τη μεταστροφή της και την έσπρωξε σε μια επανάσταση που ποτέ δεν πίστευε πως ήταν ικανή να κάνει.

Οι τελευταίοι θαμώνες της ταβέρνας είχαν μόλις αποχωρήσει και ο Αντόνιο είχε βιαστεί να κλείσει τα πορτοπαράθυρα. Τα ξύλα στο τζάκι της μικρής

~ 15~

ΤΟ ΕΙΣΙΤΉΡΙΟ

τρατορίας είχαν πια μετατραπεί σε κάρβουνα που θα έκαιγαν σιωπηλά σχεδόν μέχρι το πρωί. Ένα κύμα ζεστασιάς την πλημμύρισε, παρ' όλο που η ψυχή της ήταν ακόμη κρύα από τα τελευταία γεγο-νότα. Είχε μαζέψει βιαστικά όλα τα πιάτα και τα ποτήρια από τα τραπέζια και τώρα βρισκόταν στην κουζίνα τακτοποιώντας τα και ακούγοντας τον εξά-ψαλμο του γερο-Αντόνιο, όπως σχεδόν κάθε βράδυ τον τελευταίο μήνα. Δεν την πείραζε όμως. Ήξερε ότι κάθε του σκέψη, κάθε του λέξη, στόχευε σε αλή-θειες που την πόναγαν, όμως είχε ανάγκη να ακούει. Για να μπορέσει κάποια στιγμή να σιγουρευτεί ότι όλο αυτό δεν είχε γίνει μάταια. Ότι η απόφασή της να σβήσει το παρελθόν και να αρχίσει από την αρχή ήταν η καλύτερη της συμβατικής μέχρι τώρα ζωής της…

x

1

Σάββατο 26 Μαρτίου

Ά φησε το ζεστό νερό να τρέχει πάνω της με ορμή μέχρι που έγινε κρύο. Με την πρώτη ανατριχίλα έκλεισε τη βρύση

και στάθηκε αρκετή ώρα ακίνητη, τρέμοντας ελα-φρά, μέχρι να στάξουν και οι τελευταίες σταγόνες από το κορμί της. Σχεδόν τις άκουγε να σκάνε στα γαλάζια πολυτελή πλακάκια της ντουζιέρας και από 'κεί να παρασύρονται μέσα στις σωληνώσεις, λες και η ακοή της είχε αποκτήσει ξαφνικά υπερφυσικές δυνάμεις. Έτσι ένιωθε κι εκείνη. Σαν μια σταγόνα που ακολουθούσε μια αναγκαστική πορεία προς τον

~ 18~

ΦΩΤΕΙΝΉ ΠΑΝΟΥΡΓΙΑ

χαμό της. Παραδομένη στην αποχαυνωτική ακινησία που της είχαν επιβάλει τα μέλη της, ανήμπορα να υπακούσουν στις εντολές που τους έδινε απεγνω-σμένα ο εγκέφαλός της για να βγει από το μπά-νιο, άκουγε καθαρά όλους τους ήχους γύρω της και μέσα της να της χτυπάνε με εκκωφαντικό θόρυβο καμπανάκια κινδύνου. Τη συστολή των σωλήνων του μπάνιου, το σούρσιμο της παντόφλας από τη γριά του τρίτου, τον σκύλο του πρώτου να κλαίει τη μοναξιά του, τους χτύπους της καρδιάς της… Κάτι δεν πήγαινε καλά με αυτήν την ξαφνική αλλαγή. Κάποιος την είχε παροπλίσει από τις επιφανεια-κές αισθήσεις και της είχε εμφυσήσει μια πρωτό-γνωρη ικανότητα, σπρώχνοντάς τη σε ένα δύσκολο μονοπάτι. Μέχρι εκείνη τη στιγμή άκουγε χωρίς να ακούει, έβλεπε χωρίς να βλέπει, αισθανόταν χωρίς να αισθάνεται. Και ξαφνικά, απέκτησε συνείδηση όλων εκείνων των «ασήμαντων» θορύβων, που την ύπαρξή τους αγνοούσε μέχρι τώρα.

Έσυρε τελικά με προσπάθεια την κουρτίνα σαν υπνωτισμένη, μην μπορώντας να εγκλιματιστεί ακόμη σε αυτό το σύμπαν των νέων ήχων, και βγήκε από την ντουζιέρα ξυπόλυτη, αφήνοντας υγρά σημάδια στα πλακάκια. Απέναντί της έστεκε σαν αμείλικτος εχθρός ο τεράστιος ολόσωμος καθρέφτης και την καλούσε, θαρρείς, να αναμετρηθεί μαζί του. Κοίταξε το γυμνό κορμί της με βλέμμα σταθερό και ερευνητικό. Αυτή τη φορά δεν το απέφυγε. Σταθε-ροποίησε το βλέμμα της στα άδεια μάτια που την

~ 19~

ΤΟ ΕΙΣΙΤΉΡΙΟ

κοιτούσαν μέσα από το είδωλο στον καθρέφτη και για πρώτη φορά δεν φοβήθηκε να αντικρίσει το βάθος τους. Διάβασε όλες τις κρυφές τους σκέψεις και απόρησε γιατί δεν είχε το κουράγιο να τα συνα-ντήσει τόσα χρόνια. Γιατί ήσουν βολεμένη, της είπε μια φωνή που βιάστηκε να την προσπεράσει. Τί κοι-τάς; είπε το αντίγραφο. Μήπως δεν ξέρεις τα χάλια μου; Χρόνια σ' το φωνάζω και χρόνια με αγνοείς! Μεγάλωσα, ξέρεις. Αν με κοιτάξεις προσεκτικά θα το διαπιστώσεις και μόνη σου. Δεν έχεις άλλο χρόνο. Πρέπει να το κάνεις τώρα!

Αποφάσισε να κοιτάξει πιο προσεκτικά. Κόντευε πια τα σαράντα. Τα μπράτσα της είχαν τα πρώτα αμυδρά σημάδια χαλάρωσης όπως τα σήκωσε ελα-φρά για να παρατηρήσει καλύτερα τη γωνία τους με τη μασχάλη. Μία μεγάλη μελανιά στην αριστερή πλευρά της θύμισε τον τελευταίο καβγά. Για τις ερωτοδουλειές του, ως συνήθως. Η αντίδρασή της για μια παράνομη σχέση του πληρώθηκε με μερικούς μώλωπες, ένα σπασμένο χέρι και έναν μήνα στον γύψο. Ανταμείφθηκε βέβαια γι' αυτήν της την «ατυ-χία» και με το παραπάνω. Όπως κάθε φορά, είχε στην κατοχή της ένα νέο κόσμημα. Αυτή τη φορά –τί ειρωνεία– ένα ολόχρυσο βραχιόλι για τον σπασμένο «εξ ατυχήματος» καρπό. Πάλι καλά που δεν σου έχει κάνει ακόμη δώρο κάποιο ακριβό κολιέ, την ειρωνεύτηκε το αντίγραφο απέναντί της. Θα έπρεπε να είχες βάλει ενέχυρο τον σβέρκο σου σ' αυτήν την περίπτωση. Όμως εκείνη αδιαφορώντας είχε θέσει

~20~

ΦΩΤΕΙΝΉ ΠΑΝΟΥΡΓΙΑ

στόχο να συνεχίσει την εξερεύνηση. Κοίταξε προσε-κτικά τα στήθη της, για τα οποία άλλοτε καμάρωνε και θεωρούσε βασικό στοιχείο της θηλυκότητάς της. Είχαν υποταχθεί κι αυτά στον νόμο της βαρύτητας κι άρχιζαν την πτωτική τους πορεία. Ανεπαίσθητα ακόμη, αλλά σε λίγα χρόνια θα ήταν τετελεσμένο. Όλα προς τα 'κεί τείνουν αργά ή γρήγορα. Προς την πτώση. Το δέρμα, τα στήθη, τα μάγουλα, οι γλουτοί, τα μπούτια… όλα. Και η σκέψη; Μήπως αυτή πρώτη δεν παραδίνεται στον νόμο της βαρύτητας; Αυτή είναι που προπορεύεται πάντα. Και όταν καταρ-ρεύσει αυτή, ακολουθούν όλα τα υπόλοιπα…

Οι γυναίκες κολλάνε με την εμφάνισή τους. Ξοδεύ-ουν ατέλειωτες ώρες, τις περισσότερες άσκοπα, για να διορθώνουν ατέλειες. Έτσι τις έμαθαν από μικρές, και τις περισσότερες φορές δεν καταφέρ-νουν να ξεφύγουν από αυτήν την παγίδα. Έτσι και η Μαριάννα ακολούθησε το πρότυπο αυτό κατά γράμμα. Είχε όμως τα απαραίτητα φυσικά προσό-ντα που τη βοηθούσαν να διαφέρει. Παρμένα από τη μάνα της, που, κατά τα άλλα, δεν ήταν και το καλύ-τερο πρότυπο, αλλά τουλάχιστον της είχε κληροδο-τήσει αυτά τα υπέροχα μάτια ακριβώς στο χρώμα του φρέσκου μελιού καθώς ρέει από την κηρήθρα και παίρνει χρυσαφιές ανταύγειες κάτω από τον καλοκαιρινό ήλιο. Και ένα στόμα σαρκώδες, ιδανικό μόνο για γλυκές κουβέντες και υποσχέσεις ερωτικές, που ποτέ όμως δεν βρήκε την ευκαιρία να ψιθυρίσει.