Μοντέλο Βουλής των Ελλήνων

Διαρκής Επιτροπή Παραγωγής & Εμπορίου

ΟδηγόςΜελέτης

Copyright © 2019 Afixis. Με την επιφύλαξη όλων των δικαιωμάτων. Άδεια στην Ευρωπαϊκή

Ένωση υπό προϋποθέσεις.

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική, ή η απόδοση

κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου του βιβλίου με οποιοδήποτε τρόπο,

μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, για εμπορικούς σκοπούς. Ο

εκδότης επιτρέπει την ολική ή μερική αναπαραγωγή για εκπαιδευτικούς και μη-εμπορικούς

σκοπούς. Νόμος 2121/1993 και κανόνες τους Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.

Οδηγός Μελέτης 

 

Διαρκής Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου 

  

Θέμα: Η διαμόρφωση ενος ενιαίου επενδυτικού 

πλαισίου με έμφαση στις νεοφυείς επιχειρήσεις και 

στις ξένες άμεσες επενδύσεις 

 

 

Ζ’ Σύνοδος 

 

Μοντέλο Βουλής των Ελλήνων 2019 

 

Ηλίας Θεοδωρόπουλος  

Κωνσταντίνος Μπακάλης  

Αναστασία Τζίμα 

 

 

 

 

 

 

 

 

Πίνακας Περιεχομένων 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 2 

Εισαγωγή 2 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 3 

Ιστορικό 3 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 6 

Ξένες Άμεσες Επενδύσεις 6 

ΜΟΡΦΕΣ ΞΑΕ ΚΑΙ ΟΙ ΒΑΣΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ ΑΥΤΩΝ 6 

Μορφές ΞΑΕ (τρόποι πραγματοποίησης ΞΑΕ) 6 

Θυγατρική αποκλειστικής ιδιοκτησίας (Wholly Owned Subsidiary) 6 

Μερική Εξαγορά (“Partial Acquisition”) 8 

Βασικοί τύποι ΞΑΕ 8 

Άμεσες Ξένες Επενδύσεις προς αναζήτηση πλουτοπαραγωγικών πόρων 8 

Άμεσες Ξένες Επενδύσεις προς αναζήτηση αγορών (“market seeking”) 9 

Άμεσες Ξένες Επενδύσεις προς αναζήτηση αποδοτικότητας (“efficiency seeking”) 9 

Άμεσες Ξένες Επενδύσεις προς αναζήτηση στρατηγικών πόρων ή ικανοτήτων (“strategic asset seeking”) 9 

Οι θετικές επιδράσεις των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων 11 

Οι αρνητικές επιδράσεις των ΞΑΕ 13 

Ξένες Άμεσες Επενδύσεις και Ελλάδα 13 

Χώρες προέλευσης επενδυτικών κεφαλαίων  14 

Φορολογικό Καθεστώς ΞΑΕ και Επενδυτικό Περιβάλλον 19 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 20 

Νεοφυής Επιχειρηματικότητα 20 

Οι θετικές επιδράσεις των νεοφυών επιχειρήσεων 20 

Οι αρνητικές επιδράσεις των νεοφυών επιχειρήσεων 21 

Συνεργασία Ελλάδας - Γαλλίας για τη Νεοφυή Επιχειρηματικότητα και τα βήματα προόδου 21 

Για την Ελλάδα και την Ευρώπη του μέλλοντος 22 

Οι start-up επιχειρήσεις στην Ελλάδα 22 

Επίλογος 26 

Βιβλιογραφία - Δικτυογραφία 27 

1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 

Εισαγωγή  

 

Δύο πυλώνες οι οποίοι μπορούν να στηρίξουν την ελληνική οικονομία και να                       

της αποδώσουν την πρόσοδο και τα έσοδα τα οποία αποζητά είναι η στοχοπροσήλωση                         

σε πολιτικές επενδύσεων γύρω από τις Ξένες Άμεσες Επενδύσεις (στο εξής ΞΑΕ) και την                           

δημιουργία κλίματος κινήτρων για προσέλκυση αυτών, καθώς και η στήριξη της                     

νεοφυούς επιχειρηματικότητας. 

Αρχικά και εισαγωγικά οι Ξένες Άμεσες Επενδύσεις θα επιτύχουν το άνοιγμα της                       

αγοράς σε κλάδους που το ελληνικό κράτος δεν μπορεί να επενδύσει καθεαυτό και θα                           

εισάγουν την καινοτομία και την αναπτυξιακή προοπτική που προσδίδουν σε κάθε                     

χώρα οι ορθές και μακροχρόνιες επενδυτικές κινήσεις. Επιπλέον, η νεοφυής                   

επιχειρηματικότητα θα φέρει την ‘’ανάσα’’ καινοτομίας που τόσο έχει ανάγκη η ελληνική                       

οικονομία και θα εισαγάγει νέες τεχνικές και προτάσεις οικονομικής ανάπτυξης,                   

προσδίδοντας ένα ταχέως αναπτυσσόμενο revenue στη δυναμική και τα έσοδα των                     

νεοφυών επιχειρήσεων. 

   

2

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 

Ιστορικό 

 

Οι ξένες επενδύσεις εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1841, όταν                       

ιδρύθηκε η Εθνική Τράπεζα, η οποία στηρίχθηκε σε κεφάλαια από το εξωτερικό για να                           

κάνει τα πρώτα βήματα της. Συγκεκριμένα, ο Ελβετός κεφαλαιούχος Ιωάννης- Γαβριήλ                     

Εϋνάρδος ήταν ένας από τους κύριους μετόχους της Εθνικής Τράπεζας, αλλά και πολλές                         

ακόμη ξένες προσωπικότητες από το χώρο της οικονομίας και της πολιτικής. Επιπλέον,                       

η Ελλάδα, από τις αρχές του 1932, επηρεάστηκε από την παγκόσμια οικονομική κρίση                         

του 1929 που είχε ξεκινήσει από την Νέα Υόρκη, επηρεάζοντας σημαντικά τους ξένους                         

επενδυτές και την εισροή ξένων κεφαλαίων στην ελληνική οικονομία. Την δεκαετία                     

1960-1970, όπου η Ελλάδα άρχισε να ανακάμπτει σε όλους τους τομείς της, ξεκίνησε η                           

εισροή σημαντικών ξένων επενδύσεων, αφού άρχισαν να υπάρχουν κίνητρα για κέρδος.                     

Γεγονός που βοήθησε σημαντικά σε αυτή την εξέλιξη είναι η Συμφωνία Σύνδεσης της                         

Ελλάδας με την ΕΟΚ, το 1961. Στην εποχή της “Χούντας”, οι ξένες επενδύσεις στην                           

Ελλάδα είχαν οδηγήσει την οικονομία της χώρας σε βαθιά κρίση, διότι δεν προέβλεπαν                         

στην ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας και ταυτόχρονα στην ανάπτυξη τους, αλλά                     

αποσκοπούσαν μόνο στην κερδοσκοπία των επιχειρηματιών και των εταιρειών που                   

βρίσκονταν πίσω από αυτά τα κεφάλαια, έχοντας παράλληλα την βοήθεια της τότε                       

εξουσίας. Στον ελλαδικό χώρο, το 1997, το Χρηματιστήριο μπαίνει σε ανοδική τροχιά,                       

καθώς δεκάδες νέες επιχειρήσεις εισήχθησαν στο Χρηματιστήριο και τα κεφάλαια που                     

αντλούσαν αυξάνονταν από έτος σε έτος, ειδικότερα τα αντληθέντα κεφάλαια από 87                       

δισεκατομμύρια δραχμές το 1995, αυξήθηκαν σε 530 δις. δραχμές το 1997 και έφτασαν                         

σε 4.665 δις. δραχμές το 2000. Ο δείκτης τιμών έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο του στον                             

ελλαδικό χώρο τον Σεπτέμβρη του 1999 (6.355,04 μονάδες). 

Οι start-up επιχειρήσεις σηματοδοτούν την αρχή τους από το 1958, στην Silicon                       

Valley, εξαιτίας μιας διαφωνίας μεταξύ των εργαζομένων της Shockley Semiconductor                   

και του ιδρυτή της. Οι εργαζόμενοι αποχώρησαν από την εταιρεία και δημιούργησαν                       

δικές τους, βασιζόμενοι σε νέες ιδέες που δεν είχαν ακόμη υλοποιηθεί από κανέναν. Ο                           

όρος "νεοφυής επιχείρηση" μπορεί να συνδεθεί με πλήθος επιχειρήσεων, κυριότερα                   

όμως χρησιμοποιείται για να περιγράψει επιχειρήσεις που συνδέονται με υψηλή                   

ανάπτυξη, έχουν τεχνολογικό προσανατολισμό και πολλές από αυτές επιδιώκουν να                   

δημιουργήσουν μια νέα αγορά ή να εξελίξουν δυναμικά μια υπάρχουσα. Οι επενδυτές                       

έλκονται συχνότερα από αυτού του είδους τις επιχειρήσεις και τις διακρίνουν από την                         

αναλογία ρίσκου/οφέλους και τις δυνατότητες επεκτασιμότητας. Αυτό σημαίνει ότι                 

παρουσιάζουν χαμηλό κόστος υλοποίησης σε συνδυασμό με υψηλό ρίσκο και υψηλή                     

3

απόδοση σε περίπτωση επιτυχίας. Οι επιτυχημένες νεοφυείς επιχειρήσεις               

παρουσιάζουν μεγαλύτερη δυνατότητα επέκτασης σε σχέση με μια τυπική επιχείρηση                   

δεδομένου ότι μπορούν να αυξηθούν ραγδαία με μικρή δαπάνη του κεφαλαίου και                       

περιορισμένες ανάγκες σε εργατικό δυναμικό και εγκαταστάσεις. Στην παρακάτω εικόνα                   

παρουσιάζεται περιληπτικά ο οικονομικός κύκλος των start-up επιχειρήσεων, οι οποίες                   

ως μακροπρόθεσμο στόχο έχουν την παραγωγή κέρδους μέσα από τις καινοτομίες τους,                       

έχοντας ήδη κάνει μεγάλα βήματα στην αγορά. Ως βραχυπρόθεσμος στόχος, τίθεται η                       

ύπαρξη κέρδους που θα βοηθήσει την επιχείρηση να ισοσκελίσει τα έξοδα που έχει                         

πραγματοποιήσει από την ίδρυση της μέχρι και την προώθηση των καινοτομιών της                       

στην αγορά, αλλά παράλληλα να χτίσει τα θεμέλια για την ανάπτυξη της και στην αγορά                             

και στο εσωτερικό της.       

 

Με την εξέλιξη της τεχνολογίας και την ανεύρεση νέων ιδεών από τους νέους στην χώρα                             

μας τα τελευταία χρόνια, οι start-up επιχειρήσεις έχουν αυξηθεί και μεγαλώνουν ολοένα                       

και περισσότερο. Οι συνθήκες της οικονομίας, η οποία περνά κρίση τα τελευταία                       

χρόνια, βοηθούν την ανάπτυξη τέτοιων επιχειρήσεων οι οποίες μπορούν να ωθήσουν                     

την οικονομία της Ελλάδος με νέους επιχειρηματικούς τρόπους. Ένας τομέας στον                     

οποίο διαπρέπει η πιο φρέσκια ελληνική επιχειρηματική κοινότητα σήμερα είναι τα                     

mobile apps. Εφαρμογές όπως οι Marine Traffick, για εντοπισμό πλοίων ανά πάσα                       

στιγμή, Fleksy, για έξυπνη πληκτρολόγηση, μετρούν χιλιάδες downloads στα                 

smartphones κάθε γωνιάς του πλανήτη και έχουν δώσει το παράδειγμα για την                       

κατάκτηση του χώρου των εφαρμογών από ελληνικά μυαλά. Παράλληλα, οι start-up                     

επιχειρήσεις κατακλύουν και τον πρωτογενή τομέα της χώρας, με τους νέους                     

4

παραγωγούς να ωθούν τα προϊόντα τους στην εγχώρια και διεθνή αγορά μέσα από                         

αυτές. 

   

5

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 

Ξένες Άμεσες Επενδύσεις 

 

ΜΟΡΦΕΣ ΞΑΕ ΚΑΙ ΟΙ ΒΑΣΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ ΑΥΤΩΝ 

Μορφές ΞΑΕ (τρόποι πραγματοποίησης ΞΑΕ) 

  Οι ΞΑΕ αφορούν σε κεφάλαια που μεταφέρονται, άμεσα από μία χώρα                     

«καταγωγής» σε μία άλλη χώρα, «υποδοχής». Αποτελούν διεθνείς ροές κεφαλαίου με τις                       

οποίες μία επιχείρηση δημιουργεί μία νέα θυγατρική ή επεκτείνει μία υφιστάμενη σε                       

κάποια άλλη χώρα. Με τον κλασικό ορισμό, οι ΞΑΕ αφορούν επενδύσεις σε πάγια                         

περιουσιακά στοιχεία (κτίρια, εξοπλισμός κλπ) σε μία χώρα από ξένους επενδυτές. Η                       

μεταβολή των επενδυτικών προτύπων παγκοσμίως επέβαλε την επέκταση του ορισμού,                   

ώστε να συμπεριλάβει γενικότερα την εξαγορά δικαιωμάτων διαρκούς συμφέροντος. 

Έτσι, οι AΞΕ μπορούν πλέον να λάβουν τη μορφή συγχωνεύσεων, εξαγορών,                       

επενδύσεων σε υπάρχουσες επιχειρήσεις, κοινοπραξίες, στρατηγικές συμφωνίες             

τεχνολογικού περιεχομένου, πνευματικών δικαιωμάτων κλπ. 

Θυγατρική αποκλειστικής ιδιοκτησίας (Wholly Owned Subsidiary) 

Στην περίπτωση της θυγατρικής αποκλειστικής ιδιοκτησίας η επιχείρηση ιδρύει                 

μία νέα εταιρεία σε μία ξένη χώρα, είναι ο μοναδικός μέτοχος σε αυτήν και έχει την                               

αποκλειστική ευθύνη για τη διοίκηση της. Η θυγατρική μπορεί να είναι μία εντελώς νέα                           

επιχείρηση (Greenfield strategy) ή μια ήδη υπάρχουσα επιχείρηση την οποία εξαγόρασε                     

(acquisition strategy) εξ ολοκλήρου ή ένα μεγάλο ποσοστό του μετοχικού της κεφαλαίου                       

ώστε να της επιτρέπει να ελέγχει πλήρως την διοίκησή της . 

Η θυγατρική συνήθως φέρει το όνομα της μητρικής αλλά μπορεί ταυτόχρονα, να                       

λειτουργεί με εντελώς διαφορετικό όνομα και αυτό σχετίζεται κυρίως με τους στόχους                       

της εταιρείας. Τα πλεονεκτήματα αυτής της μορφής για την μητρική επιχείρηση είναι τα                         

εξής:  

● α) Η μητρική επιχείρηση διατηρεί τον διοικητικό έλεγχο της νέας επιχείρησης με                       

συνέπεια τη διαμόρφωση και εφαρμογή σε παγκόσμιο επίπεδο των στρατηγικών                   

της 

● β) Το σύνολο των κερδών της επένδυσης το επωφελείται η μητρική εταιρεία, 

● γ) Η μητρική επιχείρηση, βρισκόμενη στο πολιτισμικό περιβάλλον μιας άλλης                   

χώρας, είναι σε θέση να εξειδικεύσει και να διαφοροποιήσει τα προϊόντα της και                         

6

έτσι αποκτά συνεπώς στρατηγικό πλεονέκτημα στην προσπάθεια της να εισάγει                   

νέες εμπορικές δραστηριότητες της σε ξένες αγορές 

● δ) Η μητρική επιχείρηση επιτυγχάνει οικονομίες κλίμακας λόγω της αύξησης                   

της παραγωγής και του μεγέθους της .  

Υπάρχουν βεβαίως και μειονεκτήματα κατά την εφαρμογή αυτής της μορφής Άμεσων                     

Ξένων Επενδύσεων:  

● α) το Οικονομικό κόστος επιβαρύνει εξ’ολοκλήρου την μητρική επιχείρηση, 

● β) Ο επιχειρηματικός κίνδυνος όλης της επένδυσης αναλαμβάνεται από την                   

μητρική επιχείρηση,  

● γ) Η θυγατρική επιχείρηση θεωρείται ξένη στις αγορές της χώρας υποδοχής και                       

μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την κοινή γνώμη και να εισέλθει στο στόχαστρο                       

πολιτικής αντιπαράθεσης 

Ένα ακόμα αποτέλεσμα σύμπραξης επενδυτικής μιας ή περισσοτέρων ξένων                 

επιχειρήσεων με μία ή περισσότερες τοπικές επιχειρήσεις με σκοπό την δημιουργία                     

στην τοπική αγορά μιας νέας επιχείρησης ή για την από κοινού εξαγορά μιας ήδη                           

υπάρχουσας είναι οι Διεθνής Άμεσες Ξένες επενδύσεις.Η κάθε εταιρεία που συμμετέχει                     

συνεισφέρει με τον παραγωγικό συντελεστή που υπερτερεί , ενώ η διοίκηση της νέας                         

εταιρείας σχετίζεται με την συμφωνία μεταξύ των εταιρειών που συμμετέχουν σε αυτή                       

τη σύμπραξη. Τα πλεονεκτήματα αυτής της μορφής είναι: 

● α) Η αλλοδαπή επιχείρηση αποκτά έναν συνεταίρο ο οποίος έχει διασυνδέσεις                     

και είναι πολύ καλός γνώστης του τοπικού περιβάλλοντος και πολιτισμικών                   

χαρακτηριστικών της χώρας, 

● β) Τόσο το οικονομικό κόστος όσο και ο επιχειρηματικός κίνδυνος επιμερίζεται, 

● γ) Η δημιουργία κοινοπραξίας βοηθά ώστε να ξεπεραστούν θεσμικά εμπόδια και                     

συνήθως δίνονται κίνητρα για την ίδρυσή της,  

● δ) Μειώνει τον ανταγωνισμό ανάμεσα στους εταίρους και βοηθά παράλληλα                   

στην από κοινού αντιμετώπισης και αποτροπής εισόδου νέου ανταγωνιστή στην                   

αγορά.  

● ε) Δημιουργεί οικονομίες κλίμακας και ενδεχομένως πεδίου λόγω της                 

συμπαραγωγής. 

● Στ) Διευρύνει τις χρηματοδοτικές δυνατότητες. 

● ζ) Μειώνει τον μεταξύ τους ανταγωνισμού και καθιστά ικανή την αντιμετώπιση                     

κοινού κινδύνου και αποτροπή εισόδου νέου ανταγωνιστή στην αγορά.  

Τα μειονεκτήματα στην περίπτωση αυτή είναι:  

● α) Μοιράζονται τα κέρδη καθώς και ο διοικητικός έλεγχος, 

7

● β) Ο κίνδυνος της αποτυχίας της επίτευξης των στόχων είναι μεγάλος λόγω του                         

ότι είναι σύνηθες το φαινόμενο της εμφάνισης διαφωνιών και διαφορών σε ότι                       

αφορά τους στόχους και τις στρατηγικές και συνεπώς η πιθανότητα της                     

πρόωρης διάλυσης της σχετικά μεγάλη,  

● γ) Η επιχείρηση δεν ελέγχει απόλυτα τη διοίκηση της νέας επιχείρησης με                       

αποτέλεσμα να μην μπορεί να την εντάξει πλήρως στο στρατηγικό σχεδιασμό                     

της. 

● δ) Υπάρχουν διαφορετικές κουλτούρες, ήθη και έθιμα ανάμεσα στους εταίρους.  

Επίσης τα συμβόλαια Μάνατζμεντ- Διοίκηση (Management Contacts) αποτελούν μια                 

ιδιαίτερη μορφή ΞΑΕ και συνιστούν συμφωνίες μεταξύ «προμηθευτή» και «πελάτη»                   

προκειμένου να δοθεί ένα πρίσμα διοικητικών δεξιοτήτων στη δεύτερη. 

Μερική Εξαγορά (“Partial Acquisition”)  

Με τη μέθοδο αυτή μία επιχείρηση αποκτά ένα ποσοστό μετοχικού κεφαλαίου                     

μιας τοπικής επιχείρησης με την οποία συνεργάζεται μέσω της μεταφοράς τεχνολογίας                     

και τεχνογνωσίας κλπ. Τα πλεονεκτήματα εδώ ταυτίζονται σχεδόν με αυτά της                     

κοινοπραξίας. Η μορφή αυτή είναι διαδεδομένη διότι παρουσιάζει αρκετά από τα                     

πλεονεκτήματα των άλλων μορφών χωρίς τα σοβαρά μειονεκτήματα τους και γι’αυτό το                       

λόγο χρησιμοποιείται ευρέως στον διεθνή οικονομικό χώρο.  

Η νέα επιχείρηση ανάλογα με το ποσοστό που εξαγοράζει αναδεικνύεται σε                     

μέτοχο πλειοψηφίας ή μειοψηφίας και κατέχει ανάλογο δικαίωμα ψήφου στον διορισμό                     

των μελών του διοικητικού συμβουλίου. Επίσης η μερική εξαγορά μπορεί να είναι και                         

αμοιβαία ώστε να είναι κερδοφόρα η συνεργασία αμφίδρομα, η μορφή της εξαρτάται                       

από την εκάστοτε αρχική συμφωνία. 

Βασικοί τύποι ΞΑΕ  

Οι βασικοί τύποι ΞΑΕ διακρίνονται βάσει τριών κριτηρίων. Το πρώτο είναι η                       

κατεύθυνση από την οποία αυτές προέρχονται και η κατεύθυνση που απευθυνονται,                     

βάσει των στόχων τους και τέλος βάσει των κινήτρων τους. Οι βασικοί τύποι ΞΑΕ                           

ανάλογα με τον στόχο (target)/ κίνητρο για τον οποίο πραγματοποιούνται διακρίνονται                     

σε τέσσερις. Ο Dunning (1993) μελέτησε εκτεταμένα το ζήτημα των Άμεσων Ξένων                       

Επενδύσεων και κατέληξε σε τρεις κύριους τύπους. 

8

Άμεσες Ξένες Επενδύσεις προς αναζήτηση πλουτοπαραγωγικών πόρων  

Κάποιες επιχειρήσεις προβαίνουν σε ΞΑΕ προκειμένου να αποκτήσουν               

συγκεκριμένους πλουτοπαραγωγικούς πόρους σε χαμηλότερο κόστος από ότι στην                 

χώρα προέλευσης. Οι κυριότεροι πλουτοπαραγωγικοί πόροι είναι : 

• Φυσικοί πόροι: Σε αυτούς περιλαμβάνονται μεταλλεύματα (πετρέλαιο, χαλκός,                   

βωξίτης) και αγροτικά προϊόντα (ζάχαρη, μπανάνες, καφές, τσάι). Αυτού του τύπου οι                       

ΞΑΕ συνδέονται αποκλειστικά με τη χώρα υποδοχής και απαιτούν υψηλές επενδύσεις σε                       

υποδομή. 

• Φθηνό ανειδίκευτο ή μερικά ειδικευμένο εργατικό δυναμικό: ΠΕ που προέρχονται από                         

ανεπτυγμένες χώρες , όπου το εργατικό κόστος (μισθοί) είναι υψηλό αναζητούν φτηνό                       

εργατικό δυναμικό στις αναπτυσσόμενες χώρες. 

• Τεχνολογικές και διαχειριστικές ικανότητες  

Άμεσες Ξένες Επενδύσεις προς αναζήτηση αγορών (“market seeking”) 

  Ο στόχος αυτών των ΞΑΕ είναι η παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών για την                         

αγορά της χώρας υποδοχής ή/και γειτονικών αγορών. Ενδιαφέρον της επιχείρησης είναι                     

να διεισδύσει σε μια νέα αγορά. Συνήθως κίνητρο αποτελεί το ότι έχουν εγκατασταθεί                         

στην αγορά στόχο πελάτες ή προμηθευτές της επιχείρησης, επιπλεον πολλά προϊόντα                     

ισως χρειάζονται προσαρμογή στα εγχώρια πρότυπα και συνθήκες παραγωγής (πχ η                     

διαφήμιση).Η εξυπηρέτηση μιας αγοράς με ΞΑΕ ενδέχεται να είναι πιο συμφέρουσα από                       

άποψη κόστους. Αγορές που οι επιχειρήσεις θεωρούν σημαντικές και βρίσκονται σε                     

απόσταση από τη χώρα προέλευσης θα προτιμήσουν να τις εξυπηρετήσουν μέσω ΞΑΕ.                       

Επίσης πολλές επιχειρήσεις οδηγούνται σε επένδυση προκειμένου να βρίσκονται σε                   

αγορές που βρίσκονται και οι ανταγωνιστές τους.  

Άμεσες Ξένες Επενδύσεις προς αναζήτηση αποδοτικότητας (“efficiency             

seeking”)  

Οι ΠΕ αφού έχουν κατοχυρώσει τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους και τις                   

αγορές που αναζητούν, επιδιώκουν να οργανώσουν όλες αυτές τις δραστηριότητες                   

προκειμένου να κάνουν την καλύτερη δυνατή χρήση των πλουτοπαραγωγικών πηγών                   

τους.  

9

Άμεσες Ξένες Επενδύσεις προς αναζήτηση στρατηγικών πόρων ή               

ικανοτήτων (“strategic asset seeking”)  

Αυτός ο τύπος ΞΑΕ περιλαμβάνει ΠΕ που στοχεύουν στη διατήρηση και                     

βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας τους με την εξαγορά (των                 

πλουτοπαραγωγικών πόρων) άλλων επιχειρήσεων (κλάδος υψηλής τεχνολογίας).  

Ο τελευταίος αυτός τύπος ΞΑΕ αναφέρεται πιο συχνά σε επιχειρήσεις που                     

στοχεύουν στη διατήρηση και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας τους μέσω των                   

εξαγορών, και κυρίως ενδιαφέρονται είτε για την απόκτηση ενός περιουσιακού                   

στοιχείου είτε για την αποφυγή απώλειας ενός στοιχείου.  

Βάσει της κατεύθυνσης οι ΞΑΕ διακρινονται σε: 

Α) Εισερχόμενες (“inward”): Εισερχόμενες ΞΑΕ έχουμε όταν ξένο κεφάλαιο επενδύεται σε                       

εγχώριους πόρους. Παράδειγμα μπορεί να αποτελέσει το κεφάλαιο από ξένο επενδυτή                     

(πχ. κάτοικος αλλης χωρας ) σε μια οικονομία . Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ , η εισερχόμενη                               

άμεση επένδυση είναι η επένδυση από μη τοπικό άμεσο επενδυτή σε μια τοπική                         

επιχείρηση άμεσης επένδυσης στη χώρα υποδοχής.  

Β) Εξερχόμενες (“outward”): Με άλλη ονομασία άμεσες επενδύσεις του εξωτερικού.                   

Τέτοιες επενδύσεις έχουμε όταν το εγχώριο κεφάλαιο επενδύεται σε εξωτερικούς                   

πόρους. Εξερχόμενες Άμεσες επενδύσεις αποτελούν αυτές που πραγματοποιούνται από                 

τοπικές οντότητες σε θυγατρικές στο εξωτερικο. Σύμφωνα, παλι με τον ΟΟΣΑ η                       

εξερχόμενη άμεση επένδυση, είναι η επένδυση από ένα τοπικό επενδυτή προς μια μη                         

τοπική επιχείρηση Άμεσης Επένδυσης.  

Βάσει στόχου οι ΞΑΕ διακρινονται: 

• ΞΑΕ για δημιουργία νέων θυγατρικών επιχειρήσεων (“Greenfield strategy”): Είναι οι                       

άμεσες επενδύσεις σε νέες εγκαταστάσεις ή στην επέκταση ήδη υπαρχόντων                   

εγκαταστάσεων. Αυτές οι επενδύσεις αποτελούν πρωταρχικό στόχο για το κράτος που                     

τις φιλοξενεί, διότι πέρα από το ότι δημιουργούν νέες παραγωγικές δυνατότητες                     

δημιουργούν επίσης και νέες θέσεις εργασίας. Επίσης μεταφέρουν νέα τεχνολογία και                     

τεχνογνωσία στη χώρα υποδοχής και δημιουργούν συνδέσμους στην εγχώρια αγορά.  

• Συγχωνεύσεις και εξαγορές: Πρόκειται για μεταφορά περιουσιακών στοιχείων από τις                     

τοπικές εγχώριες εταιρείες σε ξένες εταιρείες και αποτελεί τον πρωταρχικό τύπο ΞΑΕ.                       

Εκτός συνόρων συγχωνεύσεις, συμβαίνουν όταν τα περιουσιακά στοιχεία και η                   

λειτουργία των επιχειρήσεων διαφορετικών χωρών ενώνονται για να δημιουργήσουν                 

μια νέα νομική οντότητα. Επίσης εκτός συνόρων εξαγορές συμβαίνουν όταν ο έλεγχος                       

10

περιουσιακών στοιχείων και της λειτουργίας των επιχειρήσεων μεταφέρεται από μια                   

εγχώρια εταιρεία σε μια εταιρία που προέρχεται από μια ξένη χώρα, με την εγχώρια                           

εταιρεία να αποτελεί πλέον μια θυγατρική της ξένης εταιρείας. 

• Οριζόντιες ΞΑΕ (“horizontal FDI”): Αποτελούν την επένδυση στην ίδια βιομηχανία στο                         

εξωτερικό μιας επιχείρησης που δραστηριοποιείται εγχώρια. Οι οριζόντιες ΞΑΕ έχουν                   

σκοπό την οριζόντια επέκταση ώστε να παραχθούν παρεμφερή προϊόντα στο εξωτερικο                     

και να αξιοποιηθούν πλήρως ορισμένα μονοπωλιακά ή ολιγοπωλιακα χαρακτηριστικά                 

της χωρας υποδοχής.  

• Κάθετες ΞΑΕ (“vertical FDI”): Οι οποίες αντίστοιχα χωρίζονται στις “προς τα πίσω                         

κάθετες ΞΑΕ” (“backward vertical FDI”), που υπάρχουν όταν μια βιομηχανία του                     

εξωτερικού προμηθεύει με εισροές μια εγχώρια εταιρεία για την παραγωγική της                     

διαδικασία και στις “προς τα εμπρός κάθετες ΞΑΕ” (“forward vertical FDI”), οι οποίες                         

υπάρχουν όταν μια βιομηχανία του εξωτερικού πωλεί τις εκροές μιας εγχώριας                     

εταιρίας.  

• Συνδυασμός κάθετων και οριζόντιων: Σε αυτόν τον τύπο ΞΑΕ μια επιχείρηση μπορεί να                           

επεκταθεί οριζόντια σε μια ξένη χώρα και να διατηρεί την αντίστροφη καθετότητα της                         

ΞΑΕ από τη χώρα προέλευσης όσον αφορά τις πρώτες ύλες ή τα ενδιάμεσα προϊόντα                           

ώστε να πετύχει οικονομίες κλίμακας. 

Είναι ευρέως αποδεκτό ότι οι ΞΑΕ συντελούν στην ανάπτυξη, κυρίως μέσω της                       

αύξησης της παραγωγικότητας. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που αυξάνεται ο                       

ανταγωνισμός τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε εγχώριο επίπεδο για την προσέλκυση                       

τους. Ωστόσο συχνά οι ΞΑΕ συνοδεύονται από σημαντικούς κινδύνους  για τους                     

οποίους συχνα δεν γίνεται λογος. Η δημιουργία, επομένως, ενός νομοσχεδίου σχετικά                     

με αυτές, απαιτεί μία συνολική ανασκόπηση του ζητήματος. 

Οι θετικές επιδράσεις των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων 

Μεγάλο μέρος της παγκόσμιας βιβλιογραφίας αναφέρεται κυρίως σε δύο                 

τρόπους με τους οποίους οι ΞΑΕ αυξάνουν της παραγωγικότητα μιας οικονομίας: μέσω                       

της της διάχυσης τεχνολογίας σε τοπικές επιχειρήσεις και μέσω της αύξησης του                       

ανταγωνισμού.  

Η διάχυση της τεχνολογίας επιτυγχάνεται: με τη μίμηση της τεχνολογίας, των                     

διαδικασιών και των προϊόντων των ξένων επιχειρήσεων. Ένας από τους μηχανισμούς                     

μίμησης που αναφέρεται συχνά στη βιβλιογραφία είναι η “αντίστροφη μηχανική” . Η                         12

1 Das, 1987; Wnag and bloomstrom 1992

11

μίμηση, ακόμη, συμβαίνει τόσο σε διοικητικό και οργανωτικό επίπεδο όσο στη                     

διαδικασία προώθησης των προϊόντων (marketing). Οι πολυεθνικές εταιρείες πολλές                 

φορές κατέχουν πληροφορίες σχετικά με την καθίδρυση δικτύων διανομής και                   

υποδομών μεταφοράς προϊόντων, με τις προτιμήσεις των καταναλωτών, τις                 

κανονιστικές συμφωνίες και το διεθνές μάρκετινγκ . Ως εκ τούτου οι πολυεθνικές                     3

εταιρείες μπορούν να καθοδηγήσουν τις εγχώριες επιχειρήσεις στο να εξάγουν και                     

αυτές στις ίδιες αγορές, όχι μόνο λόγο της μίμησης, αλλά και λόγω των υπαρχόντων                           

καναλιών διανομής .  Επομένως μέσω της μίμησης των πρακτικών των ΞΑΕ, οι εγχώριες                       4

επιχειρήσεις μπορούν να αποκτήσουν τόσο τις πληροφορίες αυτές, όσο και την                     

τεχνογνωσία τους αυξάνοντας έτσι την παραγωγικότητά τους και επεκτείνοντας σε νέες                     

αγορές.  

Ένας επιπλέον τρόπος να υπάρξει το φαινόμενο διάχυσης τεχνολογίας είναι η                     

πρόσληψη ανθρώπινου δυναμικού εκπαιδευμένο από τις πολυεθνικές εταιρείες. Οι                 

εταιρείες αυτές επενδύουν στην εκπαίδευση των ανθρώπων οι οποίοι στελεχώνουν την                     

επιχείρηση με αποτέλεσμα να τους φέρνουν σε επαφή και με την τεχνογνωσία της                         

επιχείρησης τους. Δεδομένου του ότι οι ανθρώπινοι πόροι είναι σχεδόν αδύνατο να                       

“κλειδωθούν” από την επιχείρηση, η μετακίνησή τους απο τις πολυεθνικές σε άλλες                       5

εταιρείες έχει ως αποτέλεσμα την μεταφορά της τεχνογνωσίας στις εθνικές επιχειρήσεις                   

. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η επιτυχία της τεχνολογικής διάχυσης με αυτούς τους δύο                             6

τρόπους   εξαρτάται από το επίπεδο του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας υποδοχής                     

και της απόκλισης στην ανάπτυξη μεταξύ της χώρας προέλευσης και υποδοχής .   7

Μία ακόμη επίδραση των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων που συμβάλλει στην                   

βελτίωση της παραγωγικότητας είναι η αύξηση του ανταγωνισμού σε μια αγορά. Όταν η                         

αγορά είναι μη μονοπωλιακή η είσοδος μιας πολυεθνικής σε αυτήν αυξάνει τον                       

ανταγωνισμό. Οι επιχειρήσεις για να ανταπεξέλθουν σε αυτό το περιβάλλον                   

αναγκάζονται να χρησιμοποιήσουν τους ήδη υπάρχοντες πόρους και την τεχνολογία                   

2 “Αντίστροφη μηχανική” ή reverse engineering είναι η διαδικασία μελέτης του προϊόντος μιας άλλης επιχείρησης για να βρεθεί ο τρόπος με τον οποίο έχει φτιαχτεί με σκοπό συνήθως την αντιγραφή του 3 Bloomstrom and kokko, 1998; Horg and Greenway, 2004 4 “Market access spillover”, Bloomstrom and kokko, 1998; Horg and Greenway, 2004  5 Horg and Greenway,2004 6 Υποστηρίζεται και από την εμπειρική έρευνα των Djankov and Hoekmann, 1999; gorg and stobl, 2002  7 Σύμφωνα με τον Fidlay,( 1978) όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση του τεχνολογικού επιπέδου ανάμεσα στις δύο χώρες τόσο μεγαλύτερο είναι το σύνολο των διαθέσιμων ευκαιριών προς εκμετάλλευση από την πλευρά της λιγότερο ανεπτυγμένης οικονομίας. Αντίθετα οι Glass και Saggi (1998) υποστηρίζουν ότι όσο μεγαλύτερο είναι το τεχνολογικό χάσμα, τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα η χώρα αυτή να έχει ανθρώπινο κεφάλαιο, δίκτυο υποδομών και δίκτυα διανομής για να υποστηρίξει εσωτερικές επενδύσεις. Με άλλα λόγια όσο μεγαλύτερο είναι το χάσμα, τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα να υπάρξει τεχνολογική διάχυση. 

12

πιό αποτελεσματικά . Ακόμη μπορεί να οδηγηθούν στην ανακάλυψη νέων τεχνολογιών                   8

είτε με την εντατικοποίηση της έρευνας είτε με τη μίμηση των τεχνολογιών των                         

πολυεθνικών. Συνεπώς λόγω των μέτρων που θα λάβουν οι εγχώριες επιχειρήσεις για                       

να αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό, θα υπάρξει και βελτίωση της παραγωγικότητας                   

τους. 

Η αύξηση της παραγωγικότητας σε συνδυασμό με την βελτίωση της τεχνολογίας οδηγεί                       

στην ανάπτυξη της οικονομίας . Με την αύξηση της παραγωγικότητας η οικονομία                     9

μπορεί να παράγει μεγαλύτερη ποσότητα αγαθών με δεδομένους  τεχνολογικούς                 

πόρους. Με την βελτίωση της τεχνολογίας παράλληλα μπορούν να παράγονται αγαθά                     

υψηλής αξίας. Οι δύο αυτές επιδράσεις οδηγούν στην αύξηση του Ακαθάριστου                     

Εγχώριου Προϊόντος που αποτελεί δείκτη οικονομικής ανάπτυξης . 10

Οι αρνητικές επιδράσεις των ΞΑΕ  

 

Οι Άμεσες ξένες επενδύσεις μπορεί να επιδράσουν αρνητικά στην οικονομία                   

μιας χώρας. Οι ξένοι επενδυτές ψάχνουν όχι μόνο πρώτες ύλες και φθηνό εργατικό                         

δυναμικό αλλά και μεγάλες αγορές που θα μπορούν να προσφέρουν                   

χρηματοοικονομικές και επιχειρηματικές υπηρεσίες, προσβασιμότητα στις διεθνείς             

αγορές και σε εγχώριες  πολιτικές και οικονομικές ελίτ . Οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις                       11

που ψάχνουν τέτοιες αγορές τείνουν να συγκεντρώνονται στις εθνικές πρωτεύουσες και                     

σε κάποιες άλλες εύκολα προσβάσιμες και σχετικά ανεπτυγμένες περιοχές . Με αυτόν                     12

τον τρόπο όμως ενισχύονται οι ήδη υπάρχουσες χωρικές ασυμμετρίες στις παραγωγικές                     

δομές και δυνατότητες .  13

Επιπλέον υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις δεν θα                   

μπορούσαν να ωφελήσουν την οικονομία της χώρας υποδοχης. Αυτό συμβαίνει όταν οι                       

εγχώριες επιχειρήσεις δεν έχουν απορροφητική ικανότητα (“absorptive capacity”) ή                 14

όταν το τεχνολογικό χάσμα είναι μεγάλο με αποτέλεσμα να είναι πιο πιθανό να                         

απουσιάζουν οι απαραίτητες φυσικές υποδομές, τα δίκτυα διανομής και το ανθρώπινο                     

8 Horg and greenway 2004; Rosenberg, 1976 9 Η παραγωγικότητα ορίζεται ως το πηλίκο του ΑΕΠ προς τις ώρες εργασίας (investopedia). 10 Παράλληλα με την ανάπτυξη μειώνεται και η ανεργία λόγω της αύξησης των θέσεων εργασίας από τις ξένες θυγατρικές  11 Vassilis Monastiriotis and Jacob A. Jordaan, 2011 12 Συγκεκριμένα, μόνο σε δύο περιοχές της Ελλάδας η απασχόληση σε ΞΑΕ ξεπερνάει το 6% της συνολικής τοπικής απασχόλησης ενώ μόνο σε δέκα άλλες περιοχές ξεπερνάει το 2% 13 (Guimaraes κ.α, 2000; Cantwell and Iammarino, 2001; Resmini, 2008 –βλέπε Pantelidis and Nikolopoulos, 2008 for the case of Greece).Όπως αναφέρεται σε Vassilis Monastiriotis and Jacob A. Jordaan, 2011. Το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο στην Ελλάδα, η οποία χαρακτηρίζεται από μια υπερσυγκέντρωση οικονομικών δραστηριοτήτων σε λίγα κέντρα. 14 Kokko, 1994

13

κεφάλαιο . Σε αυτή την περίπτωση δεν μπορούν να απορροφηθούν τα αποτελέσματα                     15

διάχυσης τεχνολογίας και τεχνογνωσίας ή και αν αυτό συμβεί, να επιτευχθεί μόνο από                         

τις τοπικές επιχειρήσεις που βρίσκονται σε πιο αναπτυγμένες περιοχές. Έτσι, οι  τοπικές                       

επιχειρήσεις στις λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές θα επηρεαστούν από τις ΞΑΕ                   

επιχειρήσεις που βρίσκονται σε αυτές οι οποίες δεν θα είναι υψηλού τεχνολογικού                       

επιπέδου , περιορίζοντας με αυτόν τον τρόπο τις πιθανότητες για απορρόφηση                   16

οποιασδήποτε τεχνολογικης διάχυσης. Υπό αυτές τις συνθήκες, επομένως, οι Άμεσες                   

Ξένες Επενδύσεις δεν μπορούν να συμβάλλουν θετικά στην παραγωγικότητα της χώρα                     

υποδοχής. 

Ξένες Άμεσες Επενδύσεις και Ελλάδα 

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι (καθαρές)                     

εισροές Ξένων Άμεσων Επενδύσεων στην Ελλάδα για το 2017 ανήλθαν σε 3.204 εκατ.                         

ευρώ, (το υψηλότερο ποσό της τελευταίας δεκαετίας) σε σχέση με 2.498εκατομμύρια το                       

2016, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 28,3%. 

  

Οι καθαρές εισροές ΞΑΕ στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2007-2017 (σε εκατομμύρια                       

ευρώ) 

15 Glass and Saggi,1998 16 Λόγω της προαναφερθείσας τάσης των ΞΑΕ να συγκεντρώνονται στις πιο ανεπτυγμένες περιοχές  

14

  

2016, 2017: Αναθεωρημένα Στοιχεία 

Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος 

Χώρες προέλευσης επενδυτικών κεφαλαίων  

Η επενδυτική δραστηριότητα στη χώρα κατά τη διάρκεια της τελευταίας                   

δεκαετίας προέρχεται κατά κύριο λόγο από εταιρείες σημαντικών αγορών, όπως της ΕΕ,                       

με τη Γερμανία (με διαφορά) και τη Γαλλία δευτερευόντως να αποτελούν τις βασικές                         

χώρες προέλευσης επενδυτικών κεφαλαίων. Η Κύπρος, καθώς και χώρες εκτός ΕΕ, όπως                       

η Ελβετία, ο Καναδάς και οι ΗΠΑ αποτελούν επίσης βασικές χώρες προέλευσης                       

επενδυτικών κεφαλαίων, με την πρώτη δεκάδα να συμπληρώνεται από την Ολλανδία,                     

την Ισπανία, το Λουξεμβούργο και την Κίνα (με το Χονγκ- Κονγκ). 

 

Καθαρές εισροές  ΞΑΕ ανά χώρα προέλευσης κεφαλαίων κατά την περίοδο 2007-2017 (σε                       

εκατομμύρια ευρώ) 

15

 

2016, 2017 αναθεωρημένα στοιχεία 

Συνολική Αξία:  19.783 εκατομμύρια ευρώ   

Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος 

  

Βασικά χαρακτηριστικά: 

● Η επενδυτική δραστηριότητα στη χώρα προέρχεται κατά κύριο λόγο από                   

εταιρείες σημαντικών αγορών, όπως της ΕΕ. 

● Η Γερμανία (πρωτίστως) και η Γαλλία αποτελούν τις βασικές χώρες                   

προέλευσης επενδυτικών κεφαλαίων για το χρονικό διάστημα 2007-17               

με αρκετά μεγάλη διαφορά από τις υπόλοιπες κυρίως λόγω της                   

επένδυσης της “Deutsche Telecom” στον ΟΤΕ και της  εξαγοράς                 

ελληνικών τραπεζών από γαλλικές πριν την έναρξη της κρίσης. 

● Στην πρώτη δεκάδα των χωρών που επενδύουν στη χώρα την τελευταία                     

δεκαετία ανήκουν επίσης η Ελβετία, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Κίνα (με το                           

Χονγκ Κονγκ), με τις χώρες αυτές να αυξάνουν σημαντικά την επενδυτική                     

τους παρουσία τα τελευταία έτη. 

Οι καθαρές εισροές ΞΑΕ κατά τομέα οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα                   

επικεντρώνονται τα τελευταία έτη  κατά κύριο λόγο στον τριτογενή τομέα και ακολουθεί                       

με σημαντική διαφορά ο δευτερογενής τομέας. Αντίστοιχη διάρθρωση ΞΑΕ εμφανίζει η                     

πλειονότητα των ανεπτυγμένων χωρών. 

16

Καθαρές εισροές ΞΑΕ ανά τομέα οικονομικής δραστηριότητας κατά την περίοδο                   

2007-2017 

 

2016, 2017: Αναθεωρημένα στοιχεία 

Συνολική Αξία: 19.783 εκατομμύρια ευρώ  

Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος 

Βασικά χαρακτηριστικά: 

● Συγκέντρωση των ΞΑΕ στις υπηρεσίες. Η τάση αυτή υπαγορεύθηκε                 

κυρίως από την ανάπτυξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος της               

χώρας, την ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιών, καθώς επίσης την τόνωση                 

του εμπορίου, κυρίως πριν την έναρξη της κρίσης, ενώ τα τελευταία έτη                       

παρατηρείται συγκέντρωση επενδύσεων στη διαχείριση ακίνητης           

περιουσίας και τις δραστηριότητες αποθήκευσης και μεταφορών. Το               

ποσοστό του δευτερογενούς τομέα είναι σχετικά χαμηλό σε σύγκριση με                   

τις δυνατότητες της χώρας, γεγονός που υποδεικνύει σημαντικά               

επενδυτικά περιθώρια. Το ίδιο ισχύει και για τον πρωτογενή τομέα, με                     

πολύ μικρά ποσοστά ΞΑΕ, σε μια χώρα με συγκριτικά οφέλη για τον                       

κλάδο αυτό (κλιματολογικά κτλ). 

Ειδικότερα: 

Α. Μεταποίηση  

17

Στους κλάδους της μεταποίησης με σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον κατά την                   

περίοδο 2007-2017 συγκαταλέγονται τα χημικά (με διαφορά), τα μηχανήματα, οι                   

ηλεκτρονικοί υπολογιστές, τα φαρμακευτικά και τα πλαστικά. 

Διάρθρωση των καθαρών εισροών ΞΑΕ στην μεταποίηση κατά την περίοδο 2007-2017 

 

Συνολική Αξία: 284  εκατ. € 

2016, 2017: Αναθεωρημένα στοιχεία  

Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος 

Βασικά χαρακτηριστικά: 

● Ο κλάδος της μεταποίησης με το σημαντικότερο επενδυτικό ενδιαφέρον                 

κατά την περίοδο 2007-2017 είναι τα χημικά (με διαφορά). Σε ξεχωριστή                     

κατηγορία αναφέρεται ο κλάδος των φαρμακευτικών προϊόντων και των                 

πλαστικών, οι οποίοι επίσης συγκέντρωσαν μεγάλο επενδυτικό             

ενδιαφέρον την τελευταία δεκαετία. Μετά τα χημικά, οι κλάδοι που                   

συγκεντρώνουν τις σημαντικότερες εισροές ΞΑΕ στη μεταποίηση είναι τα                 

μηχανήματα, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και ο σχετικός εξοπλισμός. Η                 

συγκέντρωση επιχειρηματικής δραστηριότητας στους παραπάνω τομείς           

ευνοεί τόσο την εγκατάσταση νέων επιχειρήσεων (επενδύσεις             

Greenfield) στην Ελλάδα, όσο και την επενδυτική συνεργασία ξένων με                   

18

ελληνικές επιχειρήσεις για την παραγωγή τελικών προϊόντων που θα                 

καλύπτουν τις ανάγκες της εσωτερικής και της διεθνούς αγοράς. 

Β. Υπηρεσίες  

Στους κλάδους των υπηρεσιών με σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον κατά την                   

περίοδο 2007-2017 συγκαταλέγονται οι χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές             

δραστηριότητες (με διαφορά), οι τηλεπικοινωνίες, η διαχείριση ακινήτων και οι                   

μεταφορές- αποθήκευση. Αξίζει να σημειωθεί πως στην κατηγορία «διαχείριση                 

ακινήτων» δεν περιλαμβάνονται στο παρακάτω σχήμα (σύμφωνα με την                 

κατηγοριοποίηση της Τράπεζας της Ελλάδος) οι ιδιωτικές αγοραπωλησίες ακινήτων,                 

που άγγιξαν τα 1.615 εκατομμύρια ευρώ την περίοδο 2007-2017. 

Διάρθρωση των καθαρών εισροών ΞΑΕ στον τομέα των υπηρεσιών κατά την περίοδο                       

2007-2017 

  

 

2016, 2017: Αναθεωρημένα στοιχεία  

Συνολική αξία: 15.763  εκατομμύρια ευρώ 

Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος 

19

Σε τομείς όπως το θεσμικό πλαίσιο, το πτωχευτικό πλαίσιο και η παροχή                       

κινήτρων για την ανάπτυξη καινοτόμων επιχειρήσεων, η Ελλάδα συνεχίζει να μην είναι                       

ανταγωνιστική όσο θα έπρεπε δεδομένων των θυσιών των τελευταίων ετών. 

Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ότι, οι                     

Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΞΑΕ) στη χώρα μας, ενώ κινούνται ανοδικά βρίσκονται στο                       

1,8% του ΑΕΠ, όταν στην Πορτογαλία – η οποία και αυτή έχει υψηλό φορολογικό                           

συντελεστή (21%) - φτάνουν στο 4,6% του ΑΕΠ, στη Βουλγαρία το 3,8% και στη Ρουμανία                             

το 2,3%. 

Όπως σημειώνει η Alpha Bank στο Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων,                   

η αναπτυξιακή δυναμική των επόμενων ετών δεν θα στηριχθεί όπως παλιά στην                       

ιδιωτική κατανάλωση και γι’ αυτό το λόγο αποτελεί κομβικό σημείο η προσέλκυση                       

Άμεσων Ξένων Επενδύσεων. 

Αν δεν επιτευχθούν οι στόχοι μετά από τόσο μεγάλη κόπωση και προσαρμογή,το                       

αποτέλεσμα θα είναι να μη παρατηρηθεί ποτέ σε εξέλιξη το φαινόμενο του ελατηρίου.                         

Να γίνει η Ελλάδα δηλαδή σαν την Ιταλία, η οποία ενώ είναι η τρίτη μεγαλύτερη                             

οικονομία στην Ευρώπη, έχει εγκλωβιστεί σε μακροχρόνια οικονομική στασιμότητα                 

καθώς δεν έχει καταφέρει να αναπτυχθεί με ρυθμό 2% πάνω από 30 χρόνια. 

 

Φορολογικό Καθεστώς ΞΑΕ και Επενδυτικό Περιβάλλον 

Με τον φορολογικό συντελεστή επί των επιχειρηματικών κερδών να παραμένει                   

στο εξαιρετικά υψηλό επίπεδο του 29% και την οικονομία να υστερεί σημαντικά σε                         

τομείς: την ενέργεια και το περιβάλλον από τη μία και την καινοτομία σε όλες τις                             

μορφές της από την άλλη.  

Οι συναντήσεις αυτές βοήθησαν να τεθούν οι βάσεις για τη δημιουργία μόνιμων                       

και δυναμικών δεσμών με τη διοργάνωση περισσότερων από 75 επιχειρηματικών                   

συναντήσεων και την υπογραφή από 120 συμμετέχοντες μιας Χάρτας για ένα                     

ελληνογαλλικό δίκτυο καινοτομίας.  Όπως υποστηρίζουν οι εμπνευστές του               

προγράμματος Mazinnov, ένθερμοι υποστηρικτές της νεοφυούς επιχειρηματικότητας,             

το πρόγραμμα Mazinnov έχει και άλλα πολλά ακόμα σχέδια για το ερχόμενο φθινόπωρο                         

και για το 2019. Η ελληνογαλλική συνεργασία για την καινοτομία και την προώθηση των                           

νεοφυών επιχειρήσεων συνεργασίας μεταξύ καινοτόμων ελληνικών επιχειρήσεων και               

φορέων της Γαλλίας, με στόχο τη δικτύωση και την υποστήριξή τους.    

20

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 

Νεοφυής Επιχειρηματικότητα 

 

Οι νεοφυείς επιχειρήσεις  αντιμετωπίζονται ως επί το πλείστον ως πηγή                   

καινοτομίας και πλεονεκτημάτων για την ανάπτυξη και την ευημερία της χώρας.                     17

Συγκεκριμένα στην Ελλάδα μπορούν να αποτελέσουν έναν από τους σημαντικότερους                   

παράγοντες που θα ξεκλειδώσουν τις δυνατότητες της χώρας για βιώσιμη ανάπτυξη .                     18

Ωστόσο έχουν δεχθεί και κριτικές οι οποιες εστιάζονται στην εμπειρική προσέγγιση. 

 

Οι θετικές επιδράσεις των νεοφυών επιχειρήσεων Οι νεοφυείς επιχειρήσεις ηγούνται της μετατροπής της οικονομίας σε μια                   

οικονομία βασισμένη στην καινοτομία. Πληθώρα παραδειγμάτων σύγχρονων             

τεχνολογικών επιχειρήσεων αποδεικνύουν τη σημασία της καινοτομίας στην οικονομία                 

ενός κράτους. Για παράδειγμα, το ΑΕΠ του οικοσυστήματος της Silicon Valley ανέρχεται                       

στα 264 δισεκατομμύρια δολάρια, καταλαμβάνοντας έτσι το 12% του ΑΕΠ της                     

Καλιφόρνια. Εκτός από τη σημαντική επίδραση στο ΑΕΠ, οι νεοφυείς επιχειρήσεις                     

συμβάλλουν και στη δημιουργία θέσεων εργασίας για το εξειδικευμένο και ταλαντούχο                     

ανθρώπινο δυναμικό. Σε αυτό κατατάσσονται, ανάμεσα σε άλλους, και αυτοί που                     

εξειδικεύονται στην μηχανική λογισμικού (software engineering) αλλά και σε αυτούς                   

που ασχολούνται με την νομική προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας.  

Επιπλέον, οι νεοφυείς επιχειρήσεις προσελκύουν Άμεσες Ξένες Επενδύσεις. Αυτό                 

το επιτυγχάνουν κυρίως μέσω της μετοχικής χρηματοδότησης (“equity funding”) .                 19

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η εταιρεία Intel που αγόρασε την Mobileye στο                     20

Ισραήλ έναντι 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων τον Αύγουστο του 2017. Παράλληλα όμως                     

προάγουν και την ανάπτυξη η οποία βασίζεται στις εξαγωγές (ιδιαίτερα κυρίως κατα                       

την φάση του scaleup των νεοφυών επιχειρήσεων). Αυτό μπορεί να παρατηρηθεί                     21

κυρίως στην Αμερική όπου το 46% των εσόδων από εξαγωγές προέρχεται από τις                         

εταιρείες τεχνολογίας. Τέλος, οι νεοφυείς επιχειρήσεις μπορούν να καταστήσουν την                   

17 Λόγω της δημιουργίας νέων προϊόντων, Robert H. Keeley και Behnam Tabrizi, 1995 18 Με τον όρο “ βιώσιμη ανάπτυξη” παραδοσιακά εννοείται η ρεαλιστικά εφικτή ανάπτυξη που μία επιχείρηση ή μια εθνική οικονομία θα μπορούσε να διατηρήσει, χωρίς να αντιμετωπίσει προβλήματα 19 Equity fund ή ίδιο κεφάλαιο είναι ένα ανοικτό ή κλειστό κεφάλαιο που επενδύει κυρίως σε μετοχές επιτρέποντας στους επενδυτές να αγοράζουν στο κεφάλαιο και έτσι να αγοράζουν ένα καλάθι μετοχών πιο εύκολα από ό, τι θα μπορούσαν να αγοράσουν τα μεμονωμένα χρεόγραφα. 20 Εταιρία που αναπτύσσει προηγμένα συστήματα υποστήριξης οδηγού 21 scaleup ονομάζεται το φαινόμενο όταν μια υπό ανάπτυξη εταιρία στην αγορά υψηλής τεχνολογίας προσπαθεί να αναπτυχθεί σε όρους προσβασιμότητας σε αγορές, εισοδήματος, αριθμού εργαζομένων, προσθέτοντας αξία με το να αναγνωρίζει ευκαιρίες συνεργασίας με ήδη υπάρχουσες εταιρείες 

21

χώρα στην οποία βρίσκονται ανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι τεχνολογικές                   

συγχωνεύσεις και εξαγορές, κυρίως μέσω των επιχειρήσεων αυτών, είναι ένας από τους                       

πιό συνηθισμένους τρόπους απόκτησης ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος στις             

σύγχρονες Δυτικές οικονομίες.   

 

 

Οι αρνητικές επιδράσεις των νεοφυών επιχειρήσεων   

Ένα μέρος της βιβλιογραφίας υποστηρίζει πως οι νεοφυείς επιχειρήσεις δεν                   

μπορούν να ωφελήσουν την οικονομία. Σύμφωνα με τον Ferguson (1998) οι νεοφυείς                       

επιχειρήσεις “οδηγούν σε υπέρμετρο ανταγωνισμό και κατακερματισμο της βιομηχανίας                 

με αποτέλεσμα την έλλειψη της κλίμακας που απαιτείται για τις οικονομίες παραγωγής”.                       

Ακόμη ο Reich (1987) αποδοκιμάζει την “χρόνια επιχειρηματικότητα” και το ενδεχόμενο                     

αυτή  για να υποκινήσει την αποσκίρτηση σημαντικών τεχνολόγων από τις ήδη                     

καθιερωμένες εταιρείες. Επίσης υπάρχει ο κίνδυνος οι νεοφυείς επιχειρήσεις να                   

αποτελέσουν μία βραχυπρόθεσμη προοπτική που δεν παράγει σταθερές οργανώσεις με                   

δυνατότητες βιώσιμης ανάπτυξης . 22

 

Συνεργασία Ελλάδας - Γαλλίας για τη Νεοφυή             

Επιχειρηματικότητα και τα βήματα προόδου 

Η καινοτομία αποτελεί έναν ακόμη συνδετικό κρίκο μεταξύ της Γαλλίας και της                       

Ελλάδας. Σε αυτό το πλαίσιο, η πρωτοβουλία Mazinnov ανοίγει τον δρόμο συνεργασίας                       

μεταξύ καινοτόμων ελληνικών επιχειρήσεων και φορέων της Γαλλίας, με στόχο τη                     

δικτύωση και την υποστήριξή τους.  

Ήδη ο πρώτος γύρος του Φόρουμ, που πραγματοποιήθηκε πριν από μερικούς                     

μήνες, έδωσε τη δυνατότητα συνάντησης σε περισσότερους από 120 ελληνικούς και                     

γαλλικούς φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε δύο πολλά υποσχόμενους                     

επιχειρήσεων είναι μια από τις προτεραιότητες της «Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης για                     

το μέλλον» που υπεγράφη στις 23 Οκτωβρίου 2015 από τον πρώην πρόεδρο της                         

Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ και τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Αλέξη Τσίπρα. 

 

22 Robert H. Keeley και Behnam Tabrizi, 1995

22

Για την Ελλάδα και την Ευρώπη του μέλλοντος  

Το ελληνογαλλικό δίκτυο καινοτομίας Mazinnov είναι μια πρωτοβουλία της                 

πρεσβείας της Γαλλίας στην Ελλάδα για την υλοποίηση της παραπάνω πρωτοβουλίας.                      

Απαντά επίσης στη διαπίστωση ότι η Ελλάδα διαθέτει πολλά νέα ταλέντα, των οποίων ο                           

δυναμισμός αποτελεί κλειδί για τη βιώσιμη επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας και                     

της ελληνικής κοινωνίας. Ξεκίνησε στην Αθήνα πριν από ένα έτος αλλά μετά τις στενές                           

σχέσεις που αναπτύχθηκαν μεταξύ των συμμετεχόντων αποφασίστηκε να δημιουργηθεί                 

ένα δίκτυο καινοτομίας μεταξύ των δύο χωρών με εκατοντάδες ιδρυτικά μέλη. Το δίκτυο                         

Mazinnov έχει σκοπό την προσέγγιση των γαλλικών και ελληνικών οικοσυστημάτων                   

βάσει μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης, από την εφαρμοσμένη έρευνα έως την                   

ανάδυση νεοφυών επιχειρήσεων. Αναπτύχθηκε γύρω από δύο φόρουμ, διάφορες                 

συναντήσεις και πολλές συνεργασίες. Στόχος του Mazinnov είναι να γίνει ένας                     

αυτόνομος ζωντανός οργανισμός καινοτομίας και συνεργατικότητας μεταξύ των δύο                 

οικοσυστημάτων, όπου σημαίνοντα πρόσωπα της επιχειρηματικότητας, της επιστήμης,               

των τεχνών, της εκπαίδευσης αλλά και μικρά παιδιά θα μπορούν να «φανταστούν» την                         

Ελλάδα και την Ευρώπη του μέλλοντος. 

 

Ελληνικές startups υπό γαλλική υποστήριξη   

Υπάρχουν πολλές πηγές χρηματοδότησης για τις ελληνικές startups: οι                 

ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις (από τις ελληνικές ιδιωτικές τράπεζες), εθνικοί ή διεθνείς                   

διαγωνισμοί, πλατφόρμες συγχρηματοδότησης, επιχειρηματικοί άγγελοι-business         

angels. To Mazinnov ως ένα ελληνογαλλικό δίκτυο και όχι ένας ακόμα επωαστήρας στην                         

Ελλάδα φέρνει σε επαφή, πληροφορεί για τις υπάρχουσες ευκαιρίες, υποστηρίζει τις                     

startups που επιλέχθηκαν σε έναν διαγωνισμό στη Γαλλία για να ταξιδέψουν εκεί, τις                     

ανταλλαγές μεταξύ φοιτητών, τις συμπράξεις. Πολλοί παράγοντες της καινοτομίας                 

έχουν ήδη επωφεληθεί: 

● Η startup «InSyBio» συμμετείχε στο Vivatech το 2017. 

● Η Corallia συμμετείχε στο ActInSpace το 2016 και το 2018. 

● Η ΝBG Business Seeds, η EGG, η Corallia και η νεοφυής «Saint-Startup» συμμετείχαν                         

στο BIG (BPI France Inno Generation) το 2017. 

 

 

23

Οι start-up επιχειρήσεις στην Ελλάδα 

  Στην Ελλάδα, τα “startups” ξεκίνησαν να εμφανίζονται την περίοδο 2012-2014,                 

όταν, ενδεχομένως και λόγω της οικονομικής κρίσης, άρχισαν να θεωρούνται ως το                       

κλειδί για την επιστροφή στην ανάπτυξη. Χαρακτηριστικό δείγμα της υπερβολής που                     

υπήρξε στην Ελλάδα είναι πως, σύμφωνα με μία έρευνα του μη κερδοσκοπικού                       

οργανισμού Endeavor Greece που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του 2014, σε κάθε 5                       

startups αντιστοιχούσε και 1 εκδήλωση ή φορέας στήριξης νέων επιχειρηματιών. 

  Επίσημη καταμέτρηση του αριθμού των startups δεν υπάρχει. Ορισμένες                 

εκτιμήσεις κάνουν λόγο για περίπου 350 με 400 startups, αλλά ο αριθμός αυτός                       

αφορά νεοφυείς επιχειρήσεις που κινούνται γύρω από τον τεχνολογικό τομέα. Η                     

επισήμανση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία δεδομένου ότι πλέον έχει κάνει την                     

εμφάνιση του ένας διόλου ευκαταφρόνητος αριθμός από startups που                 

δραστηριοποιούνται σε άλλους κλάδους, όπως είναι ο αγροδιατροφικός, και κάνουν                   

ιδιαίτερη αισθητή την παρουσία τους και αυτό είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό σημάδι                     

ότι κάτι έχει αρχίζει να κινείται και σε άλλους τομείς. Και κυρίως τομείς όπου η                             

Ελλάδα έχει τεχνογνωσία και μπορεί να προσφέρει ένα διαφοροποιημένο προϊόν ή                     

υπηρεσία που θα καταφέρει να σημειώσει και διεθνή εμπορική επιτυχία. 

 Σε κάθε περίπτωση, αυτό στο οποίο συμφωνούν άπαντες είναι ότι ο αριθμός                       

των ελληνικών startups είναι σχετικά μικρός. Σε χώρες όπως το Ισραήλ, όπου, βέβαια,                         

το οικοσύστημα των startups είναι πολύ πιο ώριμο, οι νεοφυείς επιχειρήσεις                     

υπολογίζονται σε μερικές χιλιάδες, ενώ ο αριθμός των startups είναι πολύ                     

μεγαλύτερος στις περισσότερες χώρες της ανατολικής Ευρώπης. Και αυτό παρά το                     

γεγονός ότι το ανθρώπινο δυναμικό στην Ελλάδα θεωρείται ιδιαίτερα υψηλού                   

επιπέδου.  

Παρά πάντως το γεγονός ότι το ελληνικό οικοσύστημα των startups είναι σε                         

σχετικά πρώιμα στάδια και δεν έχει αναπτυχθεί με τους ρυθμούς που θα μπορούσε,                         

υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις επιτυχημένων επιχειρήσεων που ξεκίνησαν να               

δραστηριοποιούνται την τελευταία πενταετία και έχουν πετύχει είτε να πουληθούν,                   

όπως συνέβη με τo e-FOOD, την Avocarrot και την BugSense, είτε να έχουν αξιόλογη                           

διεθνή παρουσία, όπως το Taxibeat, η Marine Traffic, το Pollfish και το Park Around,                           

είτε να έχουν συγκεντρώσει σημαντικά κεφάλαια όπως έχει πετύχει η Workable και να                         

θεωρούνται ότι θα αποτελέσουν στόχο εξαγοράς τα επόμενα χρόνια.  

  Κοινό σημείο των επιτυχημένων προσπαθειών είναι η δεμένη ομάδα που                   

υπάρχει με στελέχη που αλληλοσυμπληρώνονται, κάτι που θεωρείται και ένα από τα                       

βασικά κλειδιά επιτυχίας για ένα startup. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι πλέον                           

πολλές επιχειρήσεις που ξεκίνησαν τη δραστηριοποίηση τους από την Ελλάδα, δεν                     

24

έχουν την έδρα τους εδώ, διατηρώντας πάντως το μεγαλύτερο τμήμα έρευνας και                       

ανάπτυξης στη χώρα μας.   

  Το θεσμικό πλαίσιο που υπάρχει στην Ελλάδα είναι ένας λόγος για να αλλάξει                         

μία startup την έδρα της, αφού πολλοί ξένοι επενδυτές αισθάνονται μεγαλύτερη                     

ασφάλεια αν η startup στην οποία έχουν επενδύσει έχει την έδρα της στη Βρετανία ή                             

στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τέλος, χαρακτηριστικό δείγμα του χαμηλού αριθμού των                 

υπαρχόντων startups είναι ότι ουκ ολίγες φορές, στελέχη επενδυτικών “funds” που                     

δραστηριοποιούνται στο χώρο των startups δηλώνουν δημόσια ότι ενώ υπάρχουν                   

κεφάλαια προς επένδυση, δεν υπάρχουν αρκετές αξιόλογες ιδέες προκειμένου να τα                     

αξιοποιήσουν.  

Στο σημείο αυτό θα πρέπει πάντως να διευκρινιστεί ότι οι ενδιαφερόμενοι                       

φορείς επένδυσης δεν επιθυμούν να επενδύσουν οπουδήποτε τα κεφάλαια τους αλλά                     

αναζητούν ιδέες που να έχουν κάποιες πιθανότητες επιτυχίας. Σημειωτέον πως είναι                     

γνωστό πως το ποσοστό επιτυχίας των startups είναι εξαιρετικά χαμηλό σε παγκόσμιο                       

επίπεδο, κάτι που γνωρίζουν, φυσικά, οι επενδυτές, οι οποίοι, συνήθως, αναζητούν                     

καλές ομάδες, τις οποίες είναι διατεθειμένοι να στηρίξουν σε περισσότερες από μία                       

προσπάθειες τους. Στο εξωτερικό, η επιχειρηματική αποτυχία δεν θεωρείται κάτι                   

μεμπτό -όπως συμβαίνει στην Ελλάδα- αλλά μία ευκαιρία για να μάθει από τα λάθη                           

του ένας επιχειρηματίας.  

  Από την άλλη πλευρά, θα πρέπει να επισημανθεί ότι επενδύσεις γίνονται -και                       

μάλιστα- αρκετές στο χώρο των ελληνικών startups. Προς αυτή την κατεύθυνση                     

βοήθησε και η δημιουργία των Jeremie funds, ήτοι επενδυτικών κεφαλαίων που                     

χρηματοδοτήθηκαν από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα JEREMIE του European Investment                 

Fund (EIF). Στο πλαίσιο του προγράμματος, δημιουργήθηκαν 4 funds (Odyssey Jeremie                     

Partners, Eliconos Jeremie SICAR, PJ Tech Catalyst Fund και OpenFund II), τα οποία                         

ξεκίνησαν να λειτουργούν περίπου στις αρχές του 2014 και μέσα σε διάστημα περίπου                         

2,5 ετών προχώρησαν στη χρηματοδότηση περίπου 60 επιχειρήσεων, με τα συνολικά                     

κεφάλαια που επενδύθηκαν να εκτιμώνται περίπου στα 52 εκατ. ευρώ. Θα πρέπει να                         

σημειωθεί ότι το ακριβές ποσό που έχει επενδυθεί δεν έχει γίνει γνωστό καθώς                         

ορισμένοι από τους διαχειριστές των funds δεν δημοσιοποιούν τα ακριβή στοιχεία.   

Σημειωτέον πάντως πως το συνολικό ποσό που συγκέντρωσαν τα 4 funds προς                         

επένδυση έφτασε στα 72 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 55 εκατ. ευρώ έπρεπε να                             

επενδυθούν μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2016. Τα υπόλοιπα κεφάλαια πρόκειται να                     

χρησιμοποιηθούν για επιπλέον χρηματοδότηση στις υφιστάμενες επενδύσεις.   

  Τα Jeremie funds επικεντρώνονταν σε επενδύσεις σε εταιρείες από το χώρο των                       

ψηφιακών τεχνολογιών, όμως, η πιο σημαντική συνεισφορά τους ήταν ότι άρχισαν να                       

δημιουργούν θόρυβο σχετικά με τα ελληνικά startups και πλέον έχει αρχίσει να                       

δημιουργείται ένα οικοσύστημα από επενδυτικά funds όπως και άλλα χρηματοδοτικά                   

25

εργαλεία. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε startups στο παρελθόν έχουν επενδύσει                     

«παλαιότερα» funds όπως η Attica Ventures και η Alpha Ventures, ενώ πλέον έχουν                         

αρχίσει και δημιουργούνται νέα επενδυτικά σχήματα όπως το NBG Business Seeds της                       

Εθνικής Τράπεζας ή το Venture Friends που κινούνται στο χώρο των startups. Όπως                         

αρχίζουν να εμφανίζονται και επενδυτικά σχήματα που απευθύνονται σε μεγαλύτερα                   

ή πιο ώριμα projects όπως είναι το Open Circle, το οποίο είναι μία equity                           

crowdfunding προσπάθεια, ή η AnchorStone Partners.   

Επίσης, βλέπουμε αρκετούς επιχειρηματίες, οι εταιρείες των οποίων ήταν                   

startups πριν από 10 ή 15 χρόνια, να επενδύουν τώρα σε νέες προσπάθειες, όπως                           

κάνουν ο Μάρκος Βερέμης της Upstream, ο Φίλιπ Μπρίνκμαν της Tripsta ή οι Αιμίλιος                           

Μάρκου και Αλέξης Πανταζής της Hellas Direct. 

 

 

   

26

Επίλογος 

 

  Εν κατακλείδι, οι ΞΑΕ και οι start-up επιχειρήσεις μπορούν να αποτελέσουν                     

σημαντικό παράγοντα στην εξέλιξη της παγκόσμιας οικονομίας αλλά και στην                   

οικονομία της Ελλάδος. Οι ΞΑΕ διακρίνονται σε πολλούς τομείς με διαφορετικούς                     

στόχους και σκοπούς, καλύπτοντας με αυτόν τον τρόπο το ευρύ φάσμα των τομέων                         

παραγωγής κάθε χώρας. Επιπλέον, οι ΞΑΕ έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα                   

που μπορούν, ανάλογα με την σωστή ή λανθασμένη διαχείριση τους, να προβούν σε                         

επιτυχία ή αποτυχία. Συγκεκριμένα στην Ελλάδα, οι ΞΑΕ χρειάζεται να αξιοποιηθούν                     

με στόχο το κέρδος και την άνοδο της ελληνικής οικονομίας, σε μια εποχή στην οποία                             

η Ελλάδα βρίσκεται σε οικονομική στενότητα και δυσκολία. Από την άλλη, οι start-up                         

επιχειρήσεις αυξάνονται ραγδαία τα τελευταία χρόνια σε όλο τον κόσμο, στην Ελλάδα                       

όμως, παρά την ανοδική τάση τους, ο αριθμός τους είναι ακόμη μικρός. Μέσω αυτών,                           

σχεδιάζονται νέες καινοτομίες σε κάθε κλάδο της παραγωγής, βοηθώντας στην εξέλιξη                     

τους αλλά και στην άνοδο της οικονομίας, με επιπλέον έσοδα, που είναι άμεσα                         

συνδεδεμένη με τον παραγωγικό τομέα. Κλείνοντας, οι ΞΑΕ και οι start-up επιχειρήσεις                       

μπορούν και χρειάζεται να ασκούν τεράστια επίδραση στην κάθε οικονομία, με σκοπό                       

την βελτίωση της και όχι την περαιτέρω καταστροφή της.  

   

27

Βιβλιογραφία - Δικτυογραφία 

 

Görg, Holger, and David Greenaway. "Much Ado about Nothing. Do Domestic Firms                       

Really Benefit from FDI?" 

 

Almfrajia, Mohammad Amin, and Mahmoud Khalid Almsafirc. "Foreign Direct Investment                   

and Economic Growth Literature Review from 1994 to 2012." 

 

Blomstrom, Magnus, and Ari Kokko. "Multinational Corporations and Spillovers." 

 

Borensztein, E., J. De Gregorio, and J-W Lee. "How Does Foreign Direct Investment Affect                           

Economic Growth." 

 

Chowdhury, Abdur, and George Mavrotas. "FDIs and Growth: What Causes What." 

 

"Equity Fund." Investing Answers Building and Protecting Your Wealth through Education                     

Publisher of The Next Banks That Could Fail. Accessed November 15, 2018.                       

https://investinganswers.com/financial-dictionary/mutual-fundsetfs/equity-fund-1015. 

 

"Greece - OECD Data." TheOECD. Accessed November 13, 2018.                 

https://data.oecd.org/greece.htm#profile-education. 

 

KEELEY, ROBERT H., and BEHNAM TABRIZI. "HIGH-TECH ENTREPRENEURS: SERIOUS                 

COMPETITORS OR TROUBLEMAKERS?" 

 

Monastiriotis, Vassilis, and Jacob A. Jordaan. "Regional Distribution and Spatial Impact of                       

FDI in Greece: Evidence from Firm-level Data." 

 

"REVERSE ENGINEERING | Meaning in the Cambridge English Dictionary." Cambridge                   

Dictionary. Accessed November 14, 2018.         

https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/reverse-engineering. 

 

Singer, Marie. "What Is Sustainable Growth? Definition and Meaning." Market Business                     

News. July 21, 2018. Accessed November 15, 2018.               

https://marketbusinessnews.com/financial-glossary/sustainable-growth-definition-meani

ng/. 

 

28

Stel, André Van, Martin Carree, and Roy Thurik. "The Effect of Entrepreneurial Activity on                           

National Economic Growth." 

 

Incomes in Greece from FDI’S during 2007-2017. Accessed December 2, 2018 

https://www.enterprisegreece.gov.gr/h-ellada-shmera/giati-ellada/ksenes-ameses-epend

yseis 

 

 

29