Φορέας

Υλοποίησης

Ανάδοχος

Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

AutoCAD Tutorial

για τον Εκπαιδευτικό και το Μαθητή

EXODUS A.E.

Αθήνα 2002

AAuuttooCCAADD Tutorial

για τον Εκπαιδευτικό και το Μαθητή

Θεόδωρος Μπουρλιάσκος Αθηνά Ζαμπάρα

Συντελεστές Λογισμικό AutoCAD: «Tutorial» Υπεύθυνη έργου ΛΑΕΡΤΗΣ: Νικολίνα Ρενιέρη Υπεύθυνη ανάπτυξης λογισμικού έργου ΛΑΕΡΤΗΣ: Μαρία Σκιαδέλλη Επιστημονικοί Σύμβουλοι: Ξένια Αραπάκη, Κώστας Μανδηλάς, Ελένη Παπάζογλου, Ανδρέας Σκιάνης Υπεύθυνη υποέργου: Δωροθέα Μάρσαλ Αναπληρώτρια υπεύθυνη υποέργου: Αθηνά Ζαμπάρα Συγγραφή: Θεόδωρος Μπουρλιάσκος Επιμέλεια: Αθηνά Ζαμπάρα Ανάδοχος υποέργου: Exodus A.E. Φαραντάτων 6-10, 11527 Αθήνα Τηλ.:010 74 50 300, φαξ:010 74 50 399 www.exodus.gr e-mail: info@exodus.gr

Περιεχόμενα

Εισαγωγικό Σημείωμα ______________________________________________________ 6 Πηγές στο Διαδίκτυο________________________________________________________ 6 1. Εκκίνηση του προγράμματος AutoCAD_____________________________________ 7 1.1 Πώς εκκινούμε το πρόγραμμα AutoCAD ___________________________________ 7 1.2 Δημιουργία ενός νέου σχεδίου___________________________________________ 9 1.2.1 Τι θα αναγνωρίσουμε στη βασική οθόνη σχεδίασης του AutoCAD __________ 9 1.2.2 Πώς θα αποθηκεύσουμε ένα νέο αρχείο______________________________11 1.2.3 Ρύθμιση των μονάδων μέτρησης ___________________________________11 1.2.4 Ρύθμιση των ορίων της περιοχής σχεδίασης __________________________12

2. Πώς σχεδιάζουμε γραμμές (Line) _________________________________________12 Εφαρμογή 1η: Σχεδίαση τετραπλεύρου με τις διαγώνιούς του (Line) ____________18 Άσκηση 1 __________________________________________________________ 20 Άσκηση 2 __________________________________________________________ 20

3. Πώς σχεδιάζουμε κύκλους (Circle) _______________________________________ 21 Εφαρμογή 2η: Σχεδίαση κύκλων ________________________________________ 22

4. Πώς χρησιμοποιούμε την εντολή Erase____________________________________ 22 Εφαρμογή 3η: Απαλοιφή αντικειμένων ___________________________________ 23

5. Εναλλακτικοί τρόποι σχεδίασης αντικειμένων ______________________________ 24 5.1 Σχεδίαση τετραγώνου με την εντολή Rectangle ____________________________ 24 5.2 Σχεδίαση πολυγώνου με την εντολή Polyline ______________________________ 25 5.3 Σχεδίαση τόξων με την εντολή Arc_______________________________________ 25

Άσκηση 1 __________________________________________________________ 26 Άσκηση 2 __________________________________________________________ 26

6. Πώς τροποποιούμε τα αντικείμενα που σχεδιάζουμε ________________________ 26 7. Πώς χρησιμοποιούμε τα Layers __________________________________________ 29

Εφαρμογή 4η: Σχεδίαση σε Layers ______________________________________ 30 8. Πώς ορίζουμε συντεταγμένες ____________________________________________ 32

8.1 Συστήματα συντεταγμένων ____________________________________________ 32 8.2 Απόλυτες και σχετικές συντεταγμένες ____________________________________ 32 8.3 Με πόσους τρόπους μπορούμε να ορίσουμε ένα σημείο _____________________ 33

Εφαρμογή 5η: Σχεδίαση όψης μηχανολογικού εξαρτήματος___________________ 33 Παραλλαγή: Χρήση της εντολής Trim ____________________________________ 37 Παραλλαγή: Χρήση της εντολής Chamfer _________________________________ 38

9. Πώς βάζουμε διαστάσεις στο σχέδιο ______________________________________ 39 Εφαρμογή 6η: Διαστασιολόγηση σχεδίου _________________________________ 40

10. Πώς χρησιμοποιούμε τις βιβλιοθήκες του AutoCAD _________________________ 42 Εφαρμογή 7η: Σχεδίαση ηλεκτρικού κυκλώματος με τη χρήση βιβλιοθηκών ______ 43

11. Πώς κάνουμε εκτύπωση ________________________________________________ 44 Ευρετήριο εντολών ________________________________________________________ 47

AutoCAD Tutorial

6

Εισαγωγικό Σημείωμα Στόχος αυτού του εγχειριδίου είναι να βοηθήσει το μαθητή αλλά και τον καθηγητή που θα χρησιμοποιήσει το λογισμικό AutoCAD 2000i στην πραγματοποίηση απλών εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, όπως αυτές που περιλαμβάνονται στα εγχειρίδια «Οδηγίες προς τον εκπαιδευτικό» και «Τετράδιο Μαθητή» και συνοδεύουν το πακέτο του λογισμικού AutoCAD που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του έργου «Λαέρτης». Είναι ένας οδηγός με συγκεκριμένα βήματα και απλές λύσεις, σε προβλήματα που συναντάμε στην πορεία για μία ολοκληρωμένη σχεδιαστική πρόταση. Στο τέλος κάθε ενότητας υπάρχουν συγκεκριμένες εφαρμογές που συνθέτουν προσθετικά την τελική εκπαιδευτική δραστηριότητα, με το ταυτόχρονο πέρας όλων των ενοτήτων. Πηγές στο Διαδίκτυο Στο Διαδίκτυο υπάρχου διάφοροι ιστότοποι που περιέχουν μαθήματα και tutorials για το AutoCAD. Παραθέτουμε μερικούς τέτοιους ιστότοπους, ενδεικτικά: http://we-r-here.com/with/The-CAD-Guy/index.htm (τέσσερα tutorial πολύ κατατοπιστικά) http://pisces.sbu.ac.uk/BE/SUDP/Architecture/acadhtml/ (Tutorial για παλιότερη έκδοση του AutoCAD) http://www.cadtutor.net/ http://www.autocadtrainerguy.com/ http://www.fbe.unsw.edu.au/Learning/autocad/R2000/ http://www.fbe.unsw.edu.au/Learning/autocad/ http://www.3d-cadcea.co.uk/index.htm http://www.docnmail.com/learn/AutoCAD.htm http://www.netlearn.com.au/content/index.html (online tutorial, χρειάζεται εγγραφή, μερικές μόνο ενότητες είναι δωρεάν) http://www.alambina.ws/1dacad/ (πολλά tutorial σε pdf μορφή) http://www.upfrontezine.com/Tailor/tailor01.htm (για την προσαρμογή του AutoCAD στις ανάγκες του χρήστη)

AutoCAD Tutorial

7

1. Εκκίνηση του προγράμματος AutoCAD 1.1 Πώς εκκινούμε το πρόγραμμα AutoCAD

Από το κουμπί Start ή Έναρξη στη γραμμή εργασιών, επιλέγουμε το μενού Programs ή Προγράμματα και στη συνέχεια τον τίτλο του προγράμματος (AutoCAD 2000i). Εναλλακτικά, κάνουμε διπλό κλικ στο εικονίδιο AutoCAD 2000i που βρίσκεται στην επιφάνεια εργασίας.

Mε την εκκίνηση του προγράμματος εμφανίζεται το παράθυρο AutoCAD Today, τo οποίο μας δίνει τη δυνατότητα να ξεκινήσουμε τη σχεδίαση με τέσσερις τρόπους:

• Να ανοίξουμε ένα υπάρχον σχέδιο (Open Drawings) (Εικόνα 1).

Εικόνα 1 • Να ξεκινήσουμε ένα νέο σχέδιο (Start from Scratch), με μόνη επιλογή το σύστημα

μέτρησης (English ή Metric) (Εικόνα 2). Οι υπόλοιπες ρυθμίσεις καθορίζονται από το πρόγραμμα.

Εικόνα 2

• Nα ξεκινήσουμε ένα σχέδιο με βάση κάποιο πρότυπο (Template) που θα εμφανιστεί αν κάνουμε αριστερό κλικ στην ένδειξη (Εικόνα 3).

AutoCAD Tutorial

8

Εικόνα 3

• Να ξεκινήσουμε ένα σχέδιο με τη βοήθεια ενός Wizard, κάνοντας κάποιες απλές (Quick Setup) ή προχωρημένες (Advanced Setup) ρυθμίσεις (Εικόνα 4).

Εικόνα 4

Στο παράθυρο AutoCAD Today υπάρχει επίσης η επιλογή Symbol Libraries, η οποία μας δίνει τη δυνατότητα να εισαγάγουμε βιβλιοθήκες με σύμβολα (Εικόνα 5).

Εικόνα 5

AutoCAD Tutorial

9

1.2 Δημιουργία ενός νέου σχεδίου Επιλέγουμε τη δυνατότητα Start from Scratch και ξεκινούμε ένα σχέδιο.

1.2.1 Τι θα αναγνωρίσουμε στη βασική οθόνη σχεδίασης του AutoCAD

Εικόνα 6

Ξεκινώντας τη γνωριμία μας με την βασική οθόνη του προγράμματος (Εικόνα 6), από πάνω προς τα κάτω βλέπουμε τη γραμμή των πτυσσόμενων μενού (Pull Down Menus). Η γραμμή των πτυσσόμενων μενού περιέχει μενού όπως File, Edit, View, με επιλογές που αντιστοιχούν στις διάφορες εντολές του προγράμματος. Οι περισσότερες από τις εντολές αυτών των μενού βρίσκονται και στις ομάδες εργαλείων (Toolbars). Επίσης, οι εντολές μπορούν να δοθούν με απευθείας πληκτρολόγηση και από τη γραμμή εντολών (Command Line), την οποία βλέπουμε στο κάτω μέρος της οθόνης. Μπορούμε να πληκτρολογήσουμε είτε ολόκληρη την εντολή είτε τη συντόμευσή της. Μετά την πληκτρολόγηση μιας εντολής, πατούμε το πλήκτρο Enter προκειμένου το πρόγραμμα να την πραγματοποιήσει.

Συμβουλή: Είναι σημαντικό να παρακολουθείτε τη γραμμή εντολών κατά τη διάρκεια της χρήσης του AutoCAD διότι έτσι μπορείτε να μάθετε πολλά!

Η γραμμή εντολών είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί μέσω αυτής γίνεται η επικοινωνία με το πρόγραμμα AutoCAD. Σε αυτήν εμφανίζονται οι εντολές που δίνουμε, αλλά ταυτόχρονα, και οι οδηγίες ή προειδοποιήσεις για τυχόν λάθη που έχουμε κάνει. Γενικά η σχεδίαση γίνεται πολύ πιο εύκολη αν προσέχουμε τα μηνύματα και τις προτροπές της περιοχής αυτής. Οι ομάδες εργαλείων περιέχουν εικονίδια που αντιστοιχούν σε εντολές του προγράμματος και μπορούν να πάρουν δύο μορφές: να είναι είτε σταθερές είτε κινητές. Όταν βρίσκονται στην κινητή τους μορφή μπορούμε να τοποθετήσουμε σε όποιο σημείο της οθόνης θέλουμε. Επίσης, μπορούμε να εμφανίσουμε ή να αποκρύψουμε τις ομάδες που θέλουμε. Με τον τρόπο αυτό, διαμορφώνουμε το περιβάλλον εργασίας σύμφωνα με τις απαιτήσεις μας.

AutoCAD Tutorial

10

Συμβουλή: Στην Εικόνα 6 βλέπουμε τις τέσσερις πιο βασικές ομάδες εργαλείων, τη βασική ομάδα εργαλείων (Standard Toolbar), την ομάδα εργαλείων ιδιοτήτων αντικειμένων (Object Properties Toolbar), την ομάδα εργαλείων σχεδίασης (Draw Toolbar) και την ομάδα εργαλείων τροποποίησης (Modify Toolbar). Επιπλέον βλέπουμε την ομάδα εργαλείων διαστασιολόγησης (Dimension Toolbar) στην κινητή της μορφή. Κάνοντας κλικ πάνω της και κρατώντας το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού πατημένο, μπορούμε να την μετακινήσουμε σε όποιο σημείο της οθόνης επιθυμούμε. Αν την μετακινήσουμε προς την περιοχή των σταθερών ομάδων εργαλείων (είναι γενικά ο χώρος που περιβάλει την περιοχή σχεδίασης) και την αφήσουμε εκεί, θα γίνει σταθερή. Μπορούμε να μετατρέψουμε μια σταθερή ομάδα εργαλείων σε κινητή αν κάνουμε κλικ πάνω της, κρατήσουμε το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού πατημένο και την μετακινήσουμε προς την περιοχή σχεδίασης. Για να εμφανίσουμε ή να αποκρύψουμε τις ομάδες εργαλείων επιλέγουμε την εντολή Toolbars από το μενού View. Εναλλακτικά, μπορούμε να κάνουμε δεξί κλικ πάνω στην περιοχή των σταθερών ομάδων εργαλείων σε σημείο που δεν υπάρχει κάποια ομάδα. Το μενού που εμφανίζεται περιέχει δύο μενού: ACAD και Customize. Με το πρώτο μπορούμε να επιλέξουμε να εμφανίσουμε ή να αποκρύψουμε τις διαθέσιμες ομάδες εργαλείων, ενώ με το δεύτερο μπορούμε επιπλέον να τις τροποποιήσουμε ή και να δημιουργήσουμε καινούριες.

Προχωρώντας προς τα κάτω βλέπουμε την περιοχή σχεδίασης (Drawing Area). Η περιοχή σχεδίασης καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του παραθύρου του AutoCAD και μπορεί να περιέχει ένα ή περισσότερα σχέδια. Είναι ουσιαστικά ένα παράθυρο μέσα από το οποίο μπορούμε να μετακινούμαστε, να μεγεθύνουμε ή να σμικρύνουμε ώστε να βλέπουμε ολόκληρο το σχέδιο ή μέρους αυτού. Οι ράβδοι ολίσθησης στην κάτω και τη δεξιά πλευρά του παραθύρου μας επιτρέπουν να δούμε όλη τη διαθέσιμη περιοχή σχεδίασης. Μέσα στην περιοχή σχεδίασης κινείται το σταυρόνημα καθώς μετακινούμε το ποντίκι. Στην κάτω αριστερή γωνία εμφανίζεται το εικονίδιο του συστήματος συντεταγμένων (UCS Icon), το οποίο μας ενημερώνει για τις θετικές κατευθύνσεις των αξόνων Χ και Υ. Στο κάτω δεξί μέρος, καθώς και στη δεξιά πλευρά του χώρου σχεδίασης, βρίσκονται δύο ράβδοι κύλισης (Scroll Bars) που χρησιμεύουν για να μετακινούμε το σχέδιό μας πάνω στην οθόνη. Κάτω από τη γραμμή εντολών βρίσκεται η γραμμή κατάστασης (Status Bar). Στη γραμμή κατάστασης υπάρχουν κουμπιά που ενεργοποιούν και δείχνουν την κατάσταση μερικών ρυθμίσεων που χρησιμοποιούνται συχνά. Αριστερά εμφανίζονται οι συντεταγμένες που αντιστοιχούν στην τρέχουσα θέση του σταυρονήματος, καθώς αυτό κινείται στη σχεδιαστική επιφάνεια.

Συμβουλή: Μήπως η περιοχή σχεδίασης έχει άλλο χρώμα εκτός από το άσπρο; Μπορούμε να επιλέξουμε όποιο χρώμα επιθυμούμε ως εξής: Κάνουμε δεξί κλικ πάνω στην περιοχή σχεδίασης και από το μενού που εμφανίζεται επιλέγουμε Options. Στο παράθυρο διαλόγου Options επιλέγουμε την καρτέλα Display. Στο πλαίσιο Windows Elements επιλέγουμε το κουμπί Colors. Από τη λίστα Color επιλέγουμε το επιθυμητό χρώμα (Εικόνα 7).

Εικόνα 7

AutoCAD Tutorial

11

1.2.2 Πώς θα αποθηκεύσουμε ένα νέο αρχείο Από το πτυσσόμενο μενού File επιλέγουμε Save As. Στο παράθυρο που ακολουθεί (Εικόνα 8) επιλέγουμε το φάκελο στον οποίο θα σώσουμε το αρχείο μας. Το πρόγραμμα προτείνει ένα ενδεικτικό όνομα “drawing1.dwg” το οποίο μπορούμε να αλλάξουμε, πληκτρολογώντας στο αντίστοιχο πλαίσιο το επιθυμητό όνομα.

Εικόνα 8

1.2.3 Ρύθμιση των μονάδων μέτρησης Από το πτυσσόμενο μενού Format επιλέγουμε Units, οπότε εμφανίζεται το παράθυρο διαλόγου Drawing Units (Εικόνα 9). Το πλαίσιο αυτό μας δίνει την δυνατότητα να επιλέξουμε:

• Τη μορφή της μονάδας μήκους (Length – Type: Decimal) • Τον βαθμό ακρίβειας (Precision: 0) • Την μορφή της γωνίας (Angle – Type: Decimal Degrees, Precision: 0) • Τη φορά στη μέτρηση της γωνίας (Clockwise) • Σε τι μονάδα θέλουμε να δουλέψουμε (Drawings units for Design Center Blocks:

Millimeters)

Εικόνα 9

Σημείωση: Οι ρυθμίσεις που πραγματοποιήσαμε πρακτικά σημαίνουν τα εξής: !" Έχουμε επιλέξει το δεκαδικό σύστημα για την αναπαράσταση των αριθμών. !" Οι διαστάσεις μετριούνται σε χιλιοστά (δηλαδή αν θέλουμε να εισαγάγουμε 1 μέτρο θα

πρέπει να γράψουμε 1000). Θα μπορούσαμε να είχαμε επιλέξει οποιαδήποτε άλλη μονάδα από τη λίστα «Drawing units for DesignCenter blocks».

!" Οι ακέραιοι αριθμοί δεν θα συνοδεύονται από δεκαδικά ψηφία.

AutoCAD Tutorial

12

1.2.4 Ρύθμιση των ορίων της περιοχής σχεδίασης Από το πτυσσόμενο μενού Format επιλέγουμε Drawing Limits οπότε εμφανίζεται ένα μήνυμα στη γραμμή εντολών που μας προειδοποιεί ότι θα αλλάξουν τα όρια του σχεδίου: Reset Model space limits. Στη συνέχεια εμφανίζεται το μήνυμα Specify lower left corner or [ ON/OFF] <0,0> που μας ζητά να προσδιορίσουμε τη θέση της κάτω αριστερής κορυφής της επιφάνειας και μας προτείνει την τιμή <0,0>. Με Enter μας εμφανίζει το μήνυμα: Specify upper right corner <420,297>. Δηλαδή, μας ζητά να προσδιορίσουμε τη θέση της πάνω δεξιάς κορυφής της επιφάνειας και μας προτείνει την τιμή <420,297> που αντιστοιχεί στις διαστάσεις ενός φύλλου Α3.

Σημείωση: Αν θέλουμε να αλλάξουμε τις διαστάσεις του σχεδίου μας, πληκτρολογούμε την εντολή Limits!. Στη συνέχεια πληκτρολογούμε τις συντεταγμένες 0,0 για την κάτω αριστερή γωνία και τις επιθυμητές συντεταγμένες για την πάνω αριστερή γωνία. Για παράδειγμα, αν θέλουμε να έχουμε διαστάσεις 50mx50m, τότε θα πρέπει να πληκτρολογήσουμε 50000,50000 για την πάνω δεξιά γωνία. Προσέξτε ότι το AutoCAD τοποθετεί τις προτεινόμενες τιμές μέσα σε αγκύλες γωνιών <> ενώ τις επιπλέον δυνατότητες που υπάρχουν για την κάθε εντολή μέσα σε αγκύλες [ ]!

2. Πώς σχεδιάζουμε γραμμές (Line)

1. Μετακινούμε τον κέρσορα στο πρώτο εικονίδιο της σταθερής ομάδας εργαλείων Draw, που είναι το εικονίδιο Line. Ταυτόχρονα εμφανίζεται δίπλα στον κέρσορα η λέξη Line (Εικόνα 10). Η εντολή Line δημιουργεί συνεχόμενα, ανεξάρτητα ευθύγραμμα τμήματα.

2. Κάνουμε κλικ στο εικονίδιο με το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού. Στη γραμμή εντολών βλέπουμε την εντολή που δώσαμε και την προτροπή να ορίσουμε το πρώτο σημείο της γραμμής που θέλουμε να σχεδιάσουμε.

Εικόνα 10

3. Για να ορίσουμε το πρώτο σημείο, κάνουμε κλικ με το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού σε ένα σημείο του χώρου σχεδίασης. Στη συνέχεια, με τον ίδιο τρόπο ορίζουμε δεύτερο, τρίτο σημείο, κ.ο.κ., σύροντας τον κέρσορα όπως θα χρησιμοποιούσαμε το μολύβι. Μπορούμε να τερματίσουμε την εντολή πατώντας είτε το πλήκτρο Enter ! είτε Esc.

4. Στη συνέχεια, σχεδιάζουμε ένα τετράπλευρο. Είναι εύκολο να πετύχουμε να τελειώνει η τελευταία γραμμή ακριβώς εκεί που ξεκινάει η πρώτη ώστε να «κλείσει» ακριβώς το τετράπλευρο; (Εικόνα 11) Μάλλον όχι, έτσι δεν είναι;

AutoCAD Tutorial

13

Εικόνα 11

Συμβουλή: Για να τερματίσουμε μια εντολή, υπάρχει και ο εξής τρόπος: μόλις ορίσουμε και το τελευταίο σημείο, κάνουμε δεξί κλικ και στο μενού που εμφανίζεται επιλέγουμε Enter. Αυτή η ενέργεια είναι ισοδύναμη με το να πατάμε το Enter, μόνο που μας δίνει πιο πολλές δυνατότητες και καλό είναι να συνηθίζουμε να χρησιμοποιούμε αυτό το μενού επιλογών.

5. Στη συνέχεια θα περιγράψουμε αυτές τις λειτουργίες που μας βοηθούν να σχεδιάσουμε πιο εύκολα τα σχέδιά μας. Προκειμένου να βρούμε τα σωστά σημεία για να σχεδιάσουμε γραμμές, το AutoCAD μας δίνει την δυνατότητα να τοποθετήσουμε ένα κάναβο στο σχέδιό μας (Εικόνα 12). Ο κάναβος εμφανίζεται κάνοντας κλικ στο κουμπί GRID στο κάτω μέρος της οθόνης ή αν πατήσουμε το πλήκτρο F7 στο πληκτρολόγιο. Είναι ένα πλέγμα με κουκίδες σε ίσα διαστήματα ο οποίος μας διευκολύνει στον υπολογισμό του μεγέθους των αντικειμένων και των αποστάσεων μεταξύ τους με το μάτι. Η χρήση του κανάβου μπορεί να γίνει σε συνδυασμό με τον κάναβο έλξης SNAP (αντίστοιχο κουμπί στη γραμμή κατάστασης στο κάτω μέρος της οθόνης ή το πλήκτρο F9). Η λειτουργία αυτή δεσμεύει το ποντίκι ώστε να μην κινείται ελεύθερα και ομαλά στη σχεδιαστική επιφάνεια, αλλά να προχωρεί με ένα συγκεκριμένο βήμα το οποίο μπορούμε να καθορίσουμε εμείς ανάλογα με τις διαστάσεις του σχεδίου μας. Δηλαδή, το ποντίκι «έλκεται» από τον κάναβο.

Εικόνα 12

Για να ρυθμίσουμε το βήμα που θα κινείται το ποντίκι, από το πτυσσόμενο μενού Tools επιλέγουμε Drafting Settings. Στο παράθυρο διαλόγου που ανοίγει (Εικόνα 13) μπορούμε να κάνουμε τις εξής ρυθμίσεις:

Snap X Spacing: Ρυθμίζει το βήμα του ποντικιού όταν αυτό κινείται στον άξονα των Χ.

AutoCAD Tutorial

14

Snap Υ Spacing: Ρυθμίζει το βήμα του ποντικιού όταν αυτό κινείται στον άξονα των Υ. Angle: Περιστρέφει την κλίση του βήματος, του σταυρονήματος, και του ORTHO. Xbase: Μετατοπίζει την έναρξη του βήματος στον άξονα των Χ. Ybase: Μετατοπίζει την έναρξη του βήματος στον άξονα των Υ.

Εικόνα 13

Από τον ίδιο μενού μπορούμε να ρυθμίσουμε και τον κάναβο (Grid): Grid X Spacing: Ρυθμίζει την διάσταση του κάναβου στον άξονα των Χ Grid Υ Spacing: Ρυθμίζει την διάσταση του κάναβου στον άξονα των Υ

Ενεργοποιούμε το GRID και σχεδιάζουμε εκ νέου το παραλληλόγραμμο. Μπορούμε τώρα να το σχεδιάσουμε πιο εύκολα; Απενεργοποιούμε το GRID και ενεργοποιούμε το SNAP. Σχεδιάζουμε και πάλι. Ποια είναι η διαφορά στην κίνηση του ποντικιού; Παρατηρούμε την αναγραφή των συντεταγμένων στην κάτω αριστερή γωνία του παραθύρου του AutoCAD. Εναλλάσσουμε αυτές τις δύο καταστάσεις ώστε να καταλάβουμε ποια είναι διαφορά. Επίσης, μπορούμε να αλλάξουμε τα βήματα του SNAP (για παράδειγμα να το διπλασιάσουμε από αυτό που είναι) και να παρατηρήσουμε και πάλι. Τέλος, ενεργοποιούμε και τις δύο λειτουργίες και σχεδιάζουμε το τετράπλευρο. Μας βοηθούν αυτές οι δύο λειτουργίες για να σχεδιάσουμε ποιο εύκολα και να έχουμε αντίληψη του μεγέθους του αντικειμένου;

Συμβουλή: Επειδή το SNAP κάνει πιο δύσκολη την κίνηση του ποντικιού, μπορούμε να την απενεργοποιούμε όταν δεν μας χρειάζεται, ακόμη και στη μέση μιας εντολής.

6. Το πρόγραμμα μας δίνει μία ακόμη σημαντική δυνατότητα, να σχεδιάζουμε μόνο παράλληλες γραμμές ως προς τους άξονες x και y (που παρεμπιπτόντως μπορεί να εμφανίζονται με γωνία διάφορη των 90 μοιρών αλλά δεν είναι αντικείμενο του παρόντος Tutorial). Κάνοντας κλικ στο κουμπί ORTHO στο κάτω μέρος της οθόνης, το ποντίκι δεσμεύεται να κινείται μόνο παράλληλα προς τους άξονες x και y, που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι κάθετοι μεταξύ τους. Μια αντίστοιχη λειτουργία είναι και το Polar Tracking. Αυτή η λειτουργία επιτρέπει στο ποντίκι να κινείται σε συγκεκριμένες γωνίες και ενεργοποιείται από το κουμπί POLAR στη γραμμή κατάστασης στο κάτω μέρος της οθόνης ή με πλήκτρο F10. Απενεργοποιούμε τα GRID και SNAP και ενεργοποιούμε το ORTHO (προσέχουμε να είναι ενεργοποιημένο το OSNAP για το οποίο θα μιλήσουμε στην επόμενη παράγραφο). Σχεδιάζουμε ένα τετράπλευρο. Τι παρατηρούμε για την κίνηση του ποντικιού σε σχέση με την ελεύθερη σχεδίαση; Τι γίνεται αν προσπαθήσουμε να σχεδιάσουμε γραμμές που δεν είναι παράλληλες προς τους άξονες x και y;

7. Μια άλλη πολύ χρήσιμη λειτουργία είναι το Object Snap. Είναι μία λειτουργία που μας επιτρέπει να προσδιορίζουμε διάφορα σημεία, όπως για παράδειγμα το κέντρο ενός κύκλου, το μέσον ενός ευθυγράμμου τμήματος ή το τέλος μιας γραμμής,

AutoCAD Tutorial

15

έλκοντας το σταυρόνημα προς αυτά προκειμένου να βοηθηθούμε στη σχεδίαση των γραμμών. Είναι μεγάλη η χρησιμότητα αυτής της λειτουργίας αφού μας επιτρέπει να συνεχίσουμε το σχέδιό μας από εκεί που μείναμε ή να προσδιορίσουμε κάποια σημεία πολύ εύκολα. Τα πιο συνηθισμένα σημεία είναι το σημείο στο οποίο τελειώνει ένα άλλο σχήμα (Endpoint) και το σημείο τομής δύο γραφικών αντικειμένων (Intersection). Στο παράθυρο διαλόγου Drafting Settings (μενού Tools>Drafting Settings) και στην τρίτη καρτέλα Object Snap (Εικόνα 14) μπορούμε να δούμε όλα τα διαθέσιμα αντικείμενα για τα οποία υπάρχει αυτή η λειτουργία. Ανάλογα μπορούμε να ενεργοποιήσουμε ή να απενεργοποιήσουμε τα επιθυμητά. Η λειτουργία αυτή ενεργοποιείται από το κουμπί ΟSNAP, το οποίο βρίσκεται στη γραμμή κατάστασης, στο κάτω μέρος της οθόνης.

Εικόνα 14

8. Εάν κατά την εκτέλεση της σχεδίασης πραγματοποιήσουμε μια εντολή ή μια ενέργεια που θέλουμε να ακυρώσουμε, πληκτρολογούμε U (Undo), στη γραμμή εντολών. Η εντολή αυτή αναιρεί το τελευταίο τμήμα που σχεδιάσαμε. Κάθε φορά που την επαναλαμβάνουμε, αναιρούνται διαδοχικά, κατά την ανάστροφη φορά, τα τμήματα της γραμμής που έχουμε σχεδιάσει, χωρίς ωστόσο να διακόπτεται η ροή της εντολής. Επίσης, μπορούμε να ακυρώσουμε εντολές και ενέργειες κάνοντας κλικ στο βελάκι που δείχνει προς τα αριστερά και που βρίσκεται στη βασική ομάδα εργαλείων (Standard Toolbar). Με το αντίθετο βελάκι (Redo) μπορούμε να επαναφέρουμε την τελευταία ενέργεια που αναιρέσαμε με την εντολή Undo. Όμως, αντιθέτως με αυτήν, μπορεί να εκτελεστεί μόνο μία φορά αμέσως μετά την Undo.

9. Εάν θέλουμε να ενώσουμε το τελευταίο σημείο της πολυγωνικής γραμμής με το πρώτο που έχουμε επιλέξει, τότε πληκτρολογούμε c (Close) στη γραμμή εντολών. Με αυτό τον τρόπο κλείνει το πολυγωνικό σχήμα που έχουμε δημιουργήσει.

10. Τέλος, αξίζει τον κόπο να αναφερθούμε στα εργαλεία που μας δίνει το AutoCAD για να βλέπουμε το σχέδιό μας σε διαφορετική προβολή, καθώς και να το μετακινούμε στην περιοχή σχεδίασης. Για την προβολή του σχεδίου μας υπάρχουν οι εντολές Zoom, ενώ για την μετακίνησή του οι εντολές Pan. Και οι δύο εντολές βρίσκονται στο μενού View:

(i) Εντολές Zoom Η εντολή Zoom μας δίνει τη δυνατότητα να μεγαλώσουμε ή να μικρύνουμε την εικόνα του σχεδίου πάνω στην οθόνη, πλησιάζοντας ή απομακρυνόμενοι από αυτό. Διαθέτει πολλές επιλογές και έτσι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον τρόπο που μας ταιριάζει καλύτερα. Όλες οι εντολές Zoom βρίσκονται επίσης, εκτός από το μενού View, και στη βασική ομάδα εργαλείων. Εκτός από τη Zoom Realtime και τη Zoom Previous που είναι συνεχώς ορατές, για να δείτε τις υπόλοιπες θα πρέπει να κάνετε κλικ στο εικονίδιο της μεσαίας, να το κρατήσετε πατημένο και στη λίστα που θα εμφανιστεί να επιλέξετε την επιθυμητή.

Realtime: Σε αληθινό. Το σταυρόνημα αλλάζει και γίνεται φακός. Κρατάμε το πλήκτρο του ποντικιού πατημένο και στη συνέχεια το μετακινούμε πάνω κάτω. Αλλάζει το μέγεθος της εικόνας του σχεδίου. Αφήνουμε το πλήκτρο όταν το σχέδιο εμφανίζεται στο επιθυμητό ποσοστό προβολής και πατάμε

AutoCAD Tutorial

16

Enter ή Esc για να τερματίσουμε την εντολή.

Previous: Στην προηγούμενη εικόνα. Εμφανίζει την προβολή της εικόνας του σχεδίου που βλέπαμε προηγουμένως. Μπορούμε, διαδοχικά, να επαναφέρουμε μέχρι 10 προηγούμενες προβολές.

Window: Στο παράθυρο. Γεμίζει την οθόνη με την περιοχή του παραθύρου που θα προσδιορίσουμε.

Dynamic: Δυναμικό. Γεμίζει την οθόνη με την περιοχή που φαίνεται με΄σα σε ένα κινούμενο πλαίσιο. Όταν ξεκινούμε την εντολή, εμφανίζεται όλο το σχέδιο μέχρι τα όριά του. Με πράσινη διακεκομμένη γραμμή φαίνεται η περιοχή του σχεδίου που βλέπαμε μέχρι τώρα. Ένα κινούμενη λευκό πλαίσιο ακολουθεί την κίνηση του ποντικιού. Στο κέντρο του πλαισίου εμφανίζεται ένα «Χ», που σημαίνει ότι το μέγεθος του πλαισίου παραμένει σταθερό και μπορούμε να αλλάζουμε τη θέση του πλαισίου. Αν κάνουμε αριστερό κλικ, στη θέση του «Χ» εμφανίζεται ένα βέλος. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να μεγαλώσουμε ή να μικρύνουμε το μέγεθος του πλαισίου. Οι δύο καταστάσεις εναλλάσσονται με το αριστερό πλήκτρο. Με τα δύο αυτά εργαλεία εστιάζουμε πάνω στην περιοχή που θέλουμε. Η εντολή ολοκληρώνεται είτε το Enter είτε με το δεξί πλήκτρο.

Scale: Υπό κλίμακα. Με την επιλογή αυτή αλλάζουμε το μέγεθος της εικόνας με ένα συντελεστή. Ο αριθμός 1 εμφανίζει όλη την έκταση του σχεδίου. Ένας αριθμός μικρότερος από το 1 «μικραίνει» την εικόνα, ενώ ένας αριθμός μεγαλύτερος από το 1 τη «μεγαλώνει». Αν γράψουμε έναν αριθμό με ένα «Χ», (π.χ. 3Χ) η αλλαγή γίνεται σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη εικόνα και όχι με τη συνολική έκταση του σχεδίου.

Center: Στο κέντρο. Μεγαλώνει ή μικραίνει την εικόνα, φέρνοντας το σημείο που προσδιορίζουμε στο κέντρο της οθόνης. Στη συνέχεια ζητεί το ύψος της εικόνας σε μέτρα ή πατώντας Enter δέχεται την τρέχουσα τιμή.

In: Μεγαλώνει την εικόνα του σχεδίου με βήματα «πλησιάζοντάς» το, κρατώντας σταθερό το κέντρο της οθόνης.

Out: Μικραίνει την εικόνα του σχεδίου με βήματα, «απομακρυνόμενοι» από αυτό, κρατώντας σταθερό το κέντρο της οθόνης.

Zoom All: Στα όρια. Μεγαλώνει την εικόνα μέχρι τα όρια του σχεδίου (Drawing Limits). Αν υπάρχουν αντικείμενα έξω από αυτά τα όρια, περιλαμβάνει και αυτά τα αντικείμενα.

Extends: Στο μέγιστο. Μεγαλώνει την εικόνα του σχεδίου μέχρι τα όρια των σχεδιασμένων αντικειμένων του.

Προκειμένου να γίνουν κατανοητές όλες αυτές οι επιλογές, θα ανοίξουμε ένα σχέδιο και θα τις εφαρμόσουμε. Επιλέγουμε την εντολή File####Open (ή το κουμπί από τη βασική ομάδα εργαλείων), και το πρόγραμμα ανοίγει ένα παράθυρο στο σκληρό δίσκο. Από το φάκελο SAMPLE που εμφανίζεται (αν δεν ανοίξει στο συγκεκριμένο φάκελο θα πρέπει να το εντοπίσουμε μέσα στο φάκελο C:\Program files\ACAD2000i), ανοίγουμε το αρχείο «1st floor.dwg». Η Εικόνα 15 μας δείχνει το σχέδιο όπως ανοίγει. Από το μενού της εντολής Zoom επιλέγουμε το Zoom Window (Εικόνα 16). Στη συνέχεια επιλέγουμε το Zoom Dynamic (Εικόνα 17). Μετά δοκιμάζουμε το Zoom Center (Εικόνα 18). Επαναφέρουμε την προβολή του σχεδίου μας στα όριά του με την Zoom Extends (Εικόνα 19). Με τη Zoom Scale το βλέπουμε στο μισό πληκτρολογώντας κλίμακα 0.5 (Εικόνα 20). Επαναφέρουμε την προηγούμενη προβολή με την Zoom Previous (Εικόνα 21). Τέλος δοκιμάζουμε τη Zoom Realtime (Εικόνα 22). Μπορούμε να δοκιμάσουμε και τις Zoom In και Zoom Out για να δούμε πώς μας δείχνουν το σχέδιό μας. Έτσι, σε κάθε περίπτωση θα μπορούμε να επιλέγουμε την κατάλληλη εντολή για να δούμε το σχέδιό μας ή τμήμα του όπως μας εξυπηρετεί.

AutoCAD Tutorial

17

Εικόνα 15: Zoom

Εικόνα 16: Zoom Window

Εικόνα 17: Zoom Dynamic

Εικόνα 18: Zoom Center

Εικόνα 19: Zoom Extends

Εικόνα 20: Zoom Scale

AutoCAD Tutorial

18

Εικόνα 21: Zoom Previous

Εικόνα 22: Zoom Realtime

(ii) Εντολές Pan

Pan Realtime: Tην εντολή αυτή μπορούμε να τη βρούμε και με την μορφή εικονιδίου στη βασική ομάδα εργαλείων. Όταν ενεργοποιούμε την εντολή αυτή, το σταυρόνημα αλλάζει σε ‘χεράκι’. Κάνουμε κλικ σε ένα σημείο του σχεδίου μας και με πατημένο το πλήκτρο του ποντικιού, σύρουμε το σχέδιο στο σημείο που θέλουμε. Pan Point: Πρέπει να ορίσουμε δύο σημεία για τη μετατόπιση του σχεδίου μας ανάλογα. Pan Left: Μετακινεί το σχέδιο προς τα αριστερά. Pan Right: Μετακινεί το σχέδιο προς τα δεξιά. Pan Up: Μετακινεί το σχέδιο προς τα πάνω. Pan Down: Μετακινεί το σχέδιο προς τα κάτω.

Εφαρμογή 1η: Σχεδίαση τετραπλεύρου με τις διαγώνιούς του (Line) Θα σχεδιάσουμε ένα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο με τις διαγώνιούς του. Η σχεδίαση θα γίνει χωρίς να κρατάμε διαστάσεις και χρησιμοποιώντας την εντολή Line.

1. Ξεκινάμε κάνοντας κλικ στο εικονίδιο Line. Στη γραμμή εντολών εμφανίζεται η εξής προτροπή: Specify first point. Προσδιορίζουμε το πρώτο σημείο κοντά στο κέντρο και περίπου στο ένα τρίτο από το κάτω μέρος του χώρου σχεδίασης και κάνουμε αριστερό κλικ. Το σημείο αυτό θα είναι και το σημείο Α του σχεδίου μας. Στη γραμμή εντολών εμφανίζεται η προτροπή Specify next point (Εικόνα 23).

Εικόνα 23

Εικόνα 24

AutoCAD Tutorial

19

2. Κινούμε τον κέρσορα προς τα δεξιά προς το σημείο Β και κάνουμε αριστερό κλικ δημιουργώντας την μία πλευρά του τετραπλεύρου. Επαναλαμβάνοντας τα προηγούμενα βήματα, δημιουργούμε το τετράπλευρό μας, από το σημείο Β στο Γ τη δεύτερη πλευρά, από το σημείο Γ στο σημείο Δ τη τρίτη πλευρά, και τέλος πληκτρολογούμε C, και ενώνεται το σημείο Δ με το σημείο Α, το σημείο δηλαδή από όπου ξεκινήσαμε (Εικόνα 24).

3. Αρίθμηση των σημείων του τετραπλεύρου Για να τοποθετήσουμε γράμματα στις κορυφές του τετραπλεύρου ακολουθούμε την παρακάτω διαδικασία: Από το πτυσσόμενο μενού Draw επιλέγουμε Text#Multiline Text. Στη γραμμή εντολών εμφανίζεται η προτροπή Specify first corner που μας προτρέπει να ορίσουμε, κάνοντας κλικ με το ποντίκι, τη πρώτη γωνία του παράθυρου που θα καθορίσει το μέγεθος του γράμματος. Στη συνέχεια εμφανίζεται η προτροπή Specify opposite corner, η οποία μας καλεί να ορίσουμε την απέναντι γωνία του ίδιου παράθυρου. Κάνουμε κλικ ορίζοντας το επιθυμητό μέγεθος του παράθυρου εντός του οποίου θα τοποθετηθεί το γράμμα που θέλουμε. Αμέσως, εμφανίζεται το παράθυρο Multiline Text Editor (Εικόνα 25) που μας δίνει την δυνατότητα να κάνουμε τις απαιτούμενες ρυθμίσεις που αφορούν το γράμμα που θα τοποθετήσουμε.

Εικόνα 25

Στην καρτέλα Character, επιλέγουμε τη γραμματοσειρά που θέλουμε, π.χ. Arial Greek, καθώς και το μέγεθος της γραμματοσειράς, δοκιμάζοντας διάφορα μεγέθη, π.χ.14. Στη συνέχεια πληκτρολογούμε το γράμμα, π.χ. Α, και κάνουμε κλικ στο κουμπί OK. Για να τοποθετήσουμε και τα υπόλοιπα γράμματα δεν χρειάζεται να επαναλάβουμε την παραπάνω διαδικασία. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την μέθοδο της αντιγραφής (Copy – Paste) αντιγράφοντας το προηγούμενο γράμμα. Με αυτό τον τρόπο διατηρούμε το ίδιο μέγεθος και γραμματοσειρά του γράμματος και το μόνο που απομένει είναι απλώς να το διορθώσουμε. Αυτό το επιτυγχάνουμε κάνοντας αριστερό κλικ πάνω στο γράμμα που θέλουμε να αντιγράψουμε και στη συνέχεια δεξί κλικ. Στο μενού που εμφανίζεται επιλέγουμε Copy. Κάνουμε κλικ στο σημείο που θέλουμε να τοποθετήσουμε το καινούριο γράμμα, και στη συνέχεια πάλι δεξί κλικ. Στο μενού που εμφανίζεται επιλέγουμε Paste. Η αντιγραφή ολοκληρώθηκε. Επιλέγουμε το αντιγραμμένο γράμμα κάνοντας κλικ πάνω του και στη συνέχεια με δεξί κλικ, στο μενού που εμφανίζεται, επιλέγουμε Mtext Edid. Στον επεξεργαστή κειμένου μπορούμε να διορθώσουμε πλέον μόνο το γράμμα από Α σε Β (Εικόνα 26).

Εικόνα 26

Την ίδια διαδικασία επαναλαμβάνουμε και για τα υπόλοιπα σημεία. Αυτή η διαδικασία μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την τοποθέτηση κειμένου στο σχέδιο. Στον επεξεργαστή κειμένου μπορούμε να κάνουμε τις ρυθμίσεις που θέλουμε ώστε το κείμενο να εμφανίζεται με τον επιθυμητό τρόπο.

4. Για να δημιουργήσουμε τις διαγώνιες, επιλέγουμε το εικονίδιο Line, οδηγούμε τον κέρσορα στο σημείο Β όπου κάνουμε κλικ, στη συνέχεια στο σημείο Δ, κάνουμε ξανά κλικ και τέλος πατάμε το πλήκτρο Enter. Για να οδηγήσουμε τον κέρσορα στα σημεία, ενεργοποιούμε το OSNAP.

AutoCAD Tutorial

20

5. Με τον ίδιο τρόπο φέρουμε και την άλλη διαγώνιο (Εικόνα 27).

Εικόνα 27

6. Το σχέδιό μας ολοκληρώθηκε, όμως απομένει να το αποθηκεύσουμε. Από το πτυσσόμενο μενού File επιλέγουμε την εντολή Save As (Εικόνα 28). Πληκτρολογούμε ένα όνομα της επιλογής μας στο αντίστοιχο πλαίσιο (για παράδειγμα “Ορθογώνιο.dwg”), το αποθηκεύουμε στο φάκελο που θέλουμε, ώστε να το ξανακαλέσουμε όποτε το χρειαστούμε.

Εικόνα 28

7. Για να κλείσουμε το AutoCAD, επιλέγουμε την εντολή Exit από το πτυσσόμενου μενού File, ή πληκτρολογούμε Quit ή Exit στη γραμμή εντολών.

Άσκηση 1

Σχεδιάστε το παραπάνω τετράπλευρο ενεργοποιώντας τα GRID, SNAP και ORTHO. Για τις διαγωνίους απενεργοποιήστε το ORTHO και ενεργοποιήστε το OSNAP.

Άσκηση 2 Σχεδιάστε δύο αστέρια ως εξής: σχεδιάστε το πρώτο αστέρι ελεύθερα «μονοκοντυλιά» (ακολουθήστε την αρίθμηση των κορυφών 1#2#3#4#5). Τα GRID, SNAP και ORTHO είναι απενεργοποιημένα. Σχεδιάστε το δεύτερο αστέρι δίπλα στο πρώτο ενεργοποιώντας τα GRID και SNAP (Εικόνα 29).

AutoCAD Tutorial

21

Εικόνα 29

3. Πώς σχεδιάζουμε κύκλους (Circle)

1. Μετακινούμε τον κέρσορα στη ομάδα εργαλείων σχεδίασης (Draw Toolbar) στο

εικονίδιο που απεικονίζει ένα κύκλο . Ταυτόχρονα, δίπλα στον κέρσορα εμφανίζεται η λέξη Circle.

2. Κάνουμε κλικ στο εικονίδιο με το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού. Στη γραμμή εντολών βλέπουμε την εντολή που δώσαμε (circle) και την προτροπή να ορίσουμε τον κύκλο με κάποιον τρόπο (Specify center point for circle or [3P/2P/Ttr (tan tan radius)]). Μπορούμε να σχεδιάσουμε έναν κύκλο με τους εξής τρόπους: i. Ορίζοντας το κέντρο και την ακτίνα του. Αφού επιλέξουμε το κέντρο του κύκλου,

μπορούμε είτε να πληκτρολογήσουμε το μήκος της ακτίνας ή να την προσδιορίσουμε με ένα σημείο.

ii. Ορίζοντας 3 σημεία από τα οποία θα περάσει η περιφέρεια του κύκλου. Για παράδειγμα, μπορούμε να σχεδιάσουμε έναν κύκλο που περνάει από τις κορυφές ενός τριγώνου.

iii. Ορίζοντας 2 αντιδιαμετρικά σημεία. Για παράδειγμα, μπορούμε να σχεδιάσουμε έναν κύκλο που περνάει από τα κέντρα δύο άλλων κύκλων.

iv. Ορίζοντας 2 εφαπτόμενες και την ακτίνα του κύκλου. Για παράδειγμα, μπορούμε να σχεδιάσουμε έναν κύκλο που εφάπτεται σε δύο διαδοχικές πλευρές ενός τετραγώνου και έχει συγκεκριμένη ακτίνα.

v. Ορίζοντας 3 εφαπτόμενες. Για παράδειγμα, μπορούμε να σχεδιάσουμε έναν εγγεγραμμένο κύκλο μέσα σε ένα τρίγωνο.

3. Επιλέγουμε να ορίσουμε τον κύκλο με τον πρώτο τρόπο. Κάνουμε κλικ στο σημείο που θέλουμε να είναι το κέντρο του και ακολούθως σύρουμε τον κέρσορα μέχρις ότου να δημιουργήσουμε τον κύκλο με την ακτίνα που θέλουμε (Εικόνα 30).

Εικόνα 30

AutoCAD Tutorial

22

Εφαρμογή 2η: Σχεδίαση κύκλων Θα σχεδιάσουμε πέντε κύκλους στο σχέδιο της προηγούμενης εφαρμογής ως εξής: Τέσσερις κύκλους με συγκεκριμένη ακτίνα και κέντρα τα σημεία 1, 2, 3, 4 και ένα κύκλο με κέντρο το σημείο τομής των διαγωνίων του τετραπλεύρου, και τυχαίες ακτίνες. Θα χρησιμοποιηθεί η εντολή Circle.

1. Ανοίγουμε το σχέδιο που έχουμε ήδη δημιουργήσει. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με την εντολή Open του μενού File, ή με το εικονίδιο της βασικής ομάδας εργαλείων, ή πληκτρολογώντας την εντολή Open στη γραμμή εντολών. Επιλέγουμε το σχέδιο που θέλουμε να ανοίξουμε από το παράθυρο Select File. Στη δεξιά πλευρά του παραθύρου εμφανίζεται ένα προσχέδιο (Preview) του σχεδίου. Πατώντας το κουμπί Open, ανοίγει το σχέδιο που έχουμε επιλέξει.

2. Επιλέγουμε το εικονίδιο Circle. Στη συνέχεια, επιλέγουμε με τον κέρσορα το σημείο Α για κέντρο του κύκλου που θέλουμε να σχεδιάσουμε και κάνουμε κλικ. Δίνουμε μια τιμή π.χ. 30 για ακτίνα, και πατάμε Enter. Για να ταυτίσουμε τα κέντρα των κύκλων με τις γωνίες του ορθογωνίου, ενεργοποιούμε το OSNAP. Θα δούμε ότι όταν το σταυρόνημα είναι πάνω από τις γωνίες, θα εντοπιστούν ως Endpoint (αφού πρώτα έχουμε ενεργοποιήσει την εντολή Circle).

3. Την παραπάνω ενέργεια επαναλαμβάνουμε για τα σημεία Β, Γ και Δ. Έτσι, έχουμε δημιουργήσει τους τέσσερις κύκλους (Εικόνα 31).

Εικόνα 31

4. Επιλέγουμε πάλι το εικονίδιο Circle. Στη συνέχεια, επιλέγουμε με τον κέρσορα το σημείο τομής των διαγωνίων του τετραπλεύρου για κέντρο του κύκλου που θέλουμε να σχεδιάσουμε και κάνουμε κλικ. Ακολούθως απομακρύνουμε τον κέρσορα από το κέντρο βλέποντας να δημιουργείται ένας κύκλος. Ανάλογα το μέγεθος που θέλουμε να έχει ο πέμπτος κύκλος, κάνουμε κλικ για να τον σχηματίσουμε. (Εικόνα 31).

5. Αποθηκεύουμε την εργασία μας στο τοπικό δίσκο με την εντολή Save από το μενού File (ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο θέλουμε) και κλείνουμε το πρόγραμμα AutoCAD.

4. Πώς χρησιμοποιούμε την εντολή Erase Με την εντολή Erase μπορούμε να απαλείψουμε ένα ή πολλά αντικείμενα που βρίσκονται στο σχέδιο.

1. Μετακινούμε τον κέρσορα στη σταθερή ομάδα εργαλείων Modify (η δεύτερη κάθετη ομάδα εργαλείων) στο πρώτο εικονίδιο από πάνω που είναι το εικονίδιο Erase. Ταυτόχρονα εμφανίζεται δίπλα στον κέρσορα η λέξη Erase.

2. Κάνοντας κλικ στο εικονίδιο, βλέπουμε στη γραμμή εντολών την εντολή που δώσαμε και την προτροπή να επιλέξουμε το πρώτο αντικείμενο που θέλουμε να διαγράψουμε.

AutoCAD Tutorial

23

3. Με τον κέρσορα κάνουμε αριστερό κλικ σε ένα αντικείμενο του χώρου σχεδίασης που θέλουμε να διαγράψουμε. Μπορούμε να το απαλείψουμε πατώντας το πλήκτρο Enter. Στη συνέχεια, επιλέγουμε ένα δεύτερο αντικείμενο και το διαγράφουμε πατώντας Enter, κ.ο.κ. Μπορούμε να τερματίσουμε την εντολή πατώντας το πλήκτρο Esc.

4. Αν θέλουμε να διαγράψουμε μεγάλο αριθμό αντικειμένων που βρίσκονται σε μια περιοχή του σχεδίου μας, μπορούμε να ακολουθήσουμε και την εξής διαδικασία: προσέχουμε να μην είναι σε λειτουργία καμία εντολή και δημιουργούμε ένα ορθογώνιο κάνοντας κλικ στην πάνω αριστερή γωνία και στη συνέχεια στην κάτω δεξιά έτσι ώστε να περικλείονται όλα τα αντικείμενα που θέλουμε να διαγράψουμε (Εικόνα 32). Μόλις σχηματίσουμε το ορθογώνιο που επιθυμούμε κάνουμε αριστερό κλικ πάνω στην περιοχή σχεδίασης. Τότε βλέπουμε ότι όλα τα αντικείμενα που περιέχονται μέσα σε αυτό το ορθογώνιο έχουν επιλεχθεί (Εικόνα 33). Μπορούμε να τα διαγράψουμε είτε πατώντας το πλήκτρο Delete είτε επιλέγοντας το κουμπί Erase.

Εικόνα 32

Εικόνα 33

5. Εάν κάνουμε λάθος στην επιλογή του αντικειμένου και κατά λάθος διαγράψουμε κάτι που το θέλαμε, τότε πληκτρολογούμε στη γραμμή εντολών U (Undo), οπότε αναιρείται η τελευταία εντολή. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, μπορούμε να ακυρώσουμε εντολές και ενέργειες κάνοντας κλικ στο βελάκι που δείχνει προς τα αριστερά και που βρίσκεται στη βασική ομάδα εργαλείων (Standard Toolbar). Επίσης, μπορούμε να κάνουμε κλικ στην εντολή αναίρεσης Undo που βρίσκεται στο πτυσσόμενο μενού Edit ή να πατήσουμε το συνδυασμό πλήκτρων Ctrl+Z.

Εφαρμογή 3η: Απαλοιφή αντικειμένων Στο σχέδιο της προηγούμενης εφαρμογής θα σβήσουμε τις διαγώνιες του τετραπλεύρου.

1. Ανοίγουμε το σχέδιο που έχουμε ήδη δημιουργήσει. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με την εντολή Open του μενού File, ή με το εικονίδιο της βασικής ομάδας εργαλείων, ή πληκτρολογώντας την εντολή Open στη γραμμή εντολών. Επιλέγουμε το σχέδιο που θέλουμε να ανοίξουμε από το παράθυρο Select File. Στη δεξιά πλευρά του παραθύρου εμφανίζεται ένα προσχέδιο (Preview) του σχεδίου. Πατώντας το κουμπί Open, ανοίγει το σχέδιο που έχουμε επιλέξει.

2. Κάνουμε κλικ για να επιλέξουμε το εικονίδιο Erase. Στη συνέχεια, επιλέγουμε με τον κέρσορα τη μία διαγώνιο κάνοντας κλικ πάνω της. Πατάμε το πλήκτρο Enter, οπότε η γραμμή διαγράφεται (Εικόνα 34).

AutoCAD Tutorial

24

Εικόνα 34

Εικόνα 35

3. Επαναλαμβάνουμε την παραπάνω ενέργεια και για την άλλη διαγώνιο (Εικόνα 35). 4. Αποθηκεύουμε την εργασία μας στο τοπικό δίσκο με την εντολή Save από το μενού

File (ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο θέλουμε) και κλείνουμε το πρόγραμμα AutoCAD. 5. Εναλλακτικοί τρόποι σχεδίασης αντικειμένων Στη συνέχεια θα αναφέρουμε πολύ συνοπτικά και κάποιες επιπλέον εντολές σχεδίασης. Ανοίγουμε ένα καινούριο αρχείο AutoCAD και ακολουθούμε τις εντολές όπως περιγράφονται στη συνέχεια: 5.1 Σχεδίαση τετραγώνου με την εντολή Rectangle

Επιλέγουμε το εικονίδιο της εντολής Rectangle από την ομάδα εργαλείων σχεδίασης (ή πληκτρολογούμε rectang στη γραμμή εντολών και πατάμε Enter). Στην γραμμή εντολών πληκτρολογούμε:

15, 15 ! 415, 315 !

Το AutoCAD σχεδίασε ένα ορθογώνιο (Εικόνα 36) το οποίο χωράει στην περιοχή του παραθύρου σχεδίασης (μπορεί ίσως να χρειαστεί να μεγιστοποιήσουμε το παράθυρο του συγκεκριμένου σχεδίου). Αν δεν μπορούμε να δούμε ολόκληρο το σχέδιο, πληκτρολογούμε z [κενό] a [κενό] (zoom all). Αυτή η εντολή οδηγεί το AutoCAD να ανασχεδιάσει την προβολή προκειμένου να δείχνει όλα τα σχήματα που περιέχονται στο σχέδιο. Μπορούμε να μεταβάλλουμε τις διαστάσεις του παραθύρου του σχεδίου προκειμένου να δούμε καλύτερα την επίδραση της εντολής αυτής.

Εικόνα 36

AutoCAD Tutorial

25

5.2 Σχεδίαση πολυγώνου με την εντολή Polyline Αυτή η εντολή χρησιμοποιείται για να δημιουργεί μια σειρά από ευθύγραμμα που ενώνονται μεταξύ τους και αποτελούν ένα αντικείμενο. Χρησιμοποιώντας την εντολή Line κάθε ευθύγραμμο τμήμα είναι ένα ξεχωριστό αντικείμενο.

Επιλέγουμε το εικονίδιο της εντολής Polyline από την ομάδα εργαλείων σχεδίασης (ή πληκτρολογούμε pline ! ). Στη συνέχεια εισαγάγουμε τα εξής στη γραμμή εντολών:

215,15 ! @212<45 ! @212<135 ! @212<225 ! c! (το c - close σημαίνει ότι κλείνει το σχήμα)

Έτσι δημιουργείται το παρακάτω σχέδιο (Εικόνα 37).

Εικόνα 37

Συμβουλή: Η διαφορά της εντολής Line από την εντολή Polyline είναι ότι η δεύτερη σχηματίζει ένα αντικείμενο. Έτσι, αν θελήσουμε να απαλείψουμε μια πλευρά ενός πολύπλευρου που το έχουμε σχεδιάσει με την Polyline δεν θα μπορούμε γιατί θα είναι ένα αντικείμενο. Αντίθετα, με την Line σχεδιάζουμε ξεχωριστά αντικείμενα τα οποία μπορούμε να επεξεργαστούμε μεμονωμένα. 5.3 Σχεδίαση τόξων με την εντολή Arc

Η εντολή αυτή σχεδιάζει τόξα. Επιλέγουμε την εντολή Arc από την ομάδα εργαλείων σχεδίασης (ή πληκτρολογούμε Arc ! ), στη συνέχεια ενεργοποιούμε το midpointsnap mode (είτε από την ομάδα εργαλείων snap αντικειμένων επιλέγετε το Snap to Midpoint και επιλέγετε την κάτω αριστερή πλευρά του ρόμβου. Για να ορίσετε το δεύτερο σημείο, ενεργοποιείτε και πάλι το midpoint snap και επιλέξτε την κάτω δεξιά πλευρά (Εικόνα 38). Ολοκληρώστε το τόξο με το τρίτο σημείο και με την ίδια διαδικασία (ενεργοποίηση midpoint snap και επιλογή της πάνω δεξιάς πλευράς του τετραπλεύρου).

AutoCAD Tutorial

26

Εικόνα 38

Εικόνα 39

Άσκηση 1 Συνεχίστε το παραπάνω σχέδιο ως εξής: σχεδιάστε ένα τετράγωνο μέσα στο ρόμβο, έναν άλλο ρόμβο μέσα στο τετράγωνο, έναν κύκλο μέσα στον ρόμβο και μια κατακόρυφη και οριζόντια γραμμή μέσα στον τελευταίο ρόμβο. Κάθε σχήμα θα πρέπει να αγγίζει τους μέσους (midpoints) του προηγούμενου σχήματος. Τέλος, σχεδιάστε τις διαγωνίους του μεγάλου τετραγώνου. Το επιθυμητό αποτέλεσμα φαίνεται στην Εικόνα 39.

Εικόνα 40

Άσκηση 2 Προτείνετε έναν τρόπο να σχηματίσετε ένα τέλειο αστέρι! (Υπόδειξη: Το σχήμα του αστεριού εγγράφεται μέσα σε ένα πεντάγωνο. Επιλέξτε την εντολή Polygon, επιλέξτε το πολύγωνο να έχει πέντε πλευρές, προσδιορίστε το κέντρο του, τοποθετήστε το έτσι ώστε η κάτω του πλευρά να είναι οριζόντια, – δεν έχει σημασία αν θα είναι εγγεγραμμένο ή περιγραμμένο σε κύκλο – και ολοκληρώστε το σχέδιό σας. Στη συνέχεια με την εντολή Line ή με την Polyline σχεδιάστε το αστέρι σας!)

Συμβουλή: Αν έχετε χρόνο δοκιμάστε όλα τα κουμπιά της ομάδας εργαλείων σχεδίασης! Προσπαθήστε να καταλάβετε τι περίπου κάνουν παρατηρώντας τις προτροπές που εμφανίζονται στην περιοχή εντολών. Μην διστάσετε να πειραματίζεστε διότι μόνο έτσι θα ανακαλύψετε τις δυνατότητες που σας δίνει το AutoCAD! 6. Πώς τροποποιούμε τα αντικείμενα που σχεδιάζουμε Στη συνέχεια θα εξασκηθούμε με κάποιες χρήσιμες εντολές τροποποίησης. Βρίσκονται στην ομάδα εργαλείων τροποποίησης και οι πιο σημαντικές είναι η Move (Μετατόπιση) , Copy Object (Αντιγραφή αντικειμένου) , Rotate (Περιστροφή) , Scale (Κλίμακα) και Mirror (Καθρέπτης) . 1. Σχεδιάζουμε ένα αστέρι σύμφωνα με τις οδηγίες τις άσκησης 2 παραπάνω (αν έχουμε

αποθηκεύσει αυτό το αρχείο μπορείτε να το χρησιμοποιήσουμε). Προτιμούμε να σχεδιάσουμε το αντικείμενό μας με την Polyline έτσι ώστε να είναι μία γραμμή.

AutoCAD Tutorial

27

2. Με την εντολή Copy Object μπορούμε να αντιγράψουμε τα αντικείμενα: Κάνουμε κλικ στο κουμπί, επιλέγουμε το αντικείμενο, ! , επιλέγουμε το πρώτο σημείο της μετατόπισης, κρατάμε πατημένο το πλήκτρο του ποντικιού και μετακινούμε εκεί που θέλουμε να τοποθετήσουμε το αντιγραμμένο αντικείμενο (σχηματίζεται μια γραμμή με έναν σταυρό στην άκρη της). Εκεί που θέλουμε να το αφήσουμε κάνουμε και πάλι αριστερό κλικ. Το αντικείμενό μας αντιγράφηκε (Εικόνα 41).

3. Στη συνέχεια, αυτό το αντικείμενο θα το στρέψουμε με την εντολή Rotate. Η εντολή αυτή λειτουργεί ακριβώς με τον ίδιο τρόπο: επιλέγουμε το αντικείμενο (ή τα αντικείμενα) και πατάμε Enter για να ολοκληρώσουμε την επιλογή. Επιλέγουμε το πρώτο σημείο και στη συνέχεια στρέφουμε το αντικείμενο. Το αφήνουμε στην επιθυμητή γωνία και κάνουμε αριστερό κλικ (Εικόνα 42).

Εικόνα 41: Copy

Εικόνα 42: Rotate

4. Στη συνέχεια, μπορούμε να μικρύνουμε το μέγεθος του ενός αντικειμένου με την εντολή Scale: ενεργοποιούμε το αντίστοιχο κουμπί, επιλέγουμε το αντικείμενο (ή αντικείμενα), πατάμε Enter για να ολοκληρωθεί η διαδικασία της επιλογής, επιλέγουμε το πρώτο σημείο και σχηματίζουμε το επιθυμητό μέγεθος με το πλήκτρο του ποντικιού πατημένο. Η εντολή ολοκληρώνεται με αριστερό κλικ (Εικόνα 43).

5. Μπορούμε να αντιγράψουμε πολλές φορές το ίδιο αντικείμενο ως εξής: ενεργοποιούμε την εντολή της αντιγραφής, επιλέγουμε το αντικείμενο και πατάμε ! . Στην επόμενη προτροπή Specify base point or displacement, or [Multiple]: επιλέγουμε Multiple (m) και συνεχίζουμε ορίζοντας το πρώτο σημείο της μετατόπισης. Για το δεύτερο σημείο κάνουμε και πάλι αριστερό κλικ. Όσες φορές κάνουμε αριστερό κλικ τόσες φορές θα αντιγραφεί το αντικείμενο. Η εντολή ολοκληρώνεται με Enter ή Esc. Για να δούμε όλα τα αντικείμενα επιλέγουμε Zoom All (Εικόνα 44).

Εικόνα 43: Scale

Εικόνα 44: Copy Multiple

6. Η εντολή Move μετακινεί τα αντικείμενα. Λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο όπως και οι προηγούμενες (Εικόνα 45).

AutoCAD Tutorial

28

7. Η εντολή Mirror δημιουργεί τα συμμετρικά των αντικειμένων που θα επιλέξουμε ως προς έναν άξονα που ορίζουμε. Ενεργοποιούμε την εντολή και επιλέγουμε τα αντικείμενα (για πολλαπλή επιλογή μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα πλαίσιο ξεκινώντας από την πάνω αριστερή γωνία και στην κάτω δεξιά γωνία πατάμε Enter). Στην περιοχή των εντολών αναγράφεται ο αριθμός των αντικειμένων που έχει επιλεχθεί. Ολοκληρώνουμε την επιλογή με ! . Ορίζουμε το άξονα από δύο σημεία. Στην ερώτηση αν θέλουμε να απαλειφθούν τα αρχικά αντικείμενα (Delete source objects? [Yes/No] <N>:) επιλέγουμε ανάλογα (εδώ έχουμε επιλέξει «N» η οποία είναι και η εξ ορισμού τιμή) (Εικόνα 46). Μπορούμε να επαναλάβουμε την ίδια διαδικασία όσες φορές θέλουμε. Για να δούμε όλα τα αντικείμενα, επιλέγουμε και πάλι Zoom All (Εικόνα 47).

Εικόνα 45: Move

Εικόνα 46: Mirror 1

Εικόνα 47: Mirror 2

Εικόνα 48: Colors

8. Αλήθεια, πώς μπορούμε να αλλάξουμε τα χρώματα των αντικειμένων του σχεδίου μας; Για τα αστέρια, επιλέγουμε το εικονίδιο Layers στην ομάδα εργαλείων ιδιοτήτων αντικειμένων. Στο παράθυρο διαλόγου που ανοίγει κάνουμε κλικ στη στήλη Color και διαλέγουμε το κίτρινο χρώμα από τα 7 βασικά χρώματα. Για την επιφάνεια (Εικόνα 48), δουλεύουμε όπως περιγράφεται στην παράγραφο 1.2.1, Εικόνα 7.

9. Αν θέλουμε, αποθηκεύουμε το σχέδιό μας δίνοντας ένα όνομα της αρεσκείας μας. Συμβουλή: Όλες οι τροποποιήσεις που έχουμε κάνει φαίνονται στην περιοχή των εντολών. Υπάρχει και η δυνατότητα να δούμε όλες τις εντολές που έχουμε ενεργοποιήσει, καθώς και όλες τις επιλογές μας σε ένα ξεχωριστό παράθυρο ως εξής: επιλέγουμε View####Display####Text Window (ή F2). Ωστόσο, ο τρόπος που σχεδιάσαμε δεν ήταν σωστός αφού δεν έκανε χρήση μιας πολύ βασικής λειτουργίας της ηλεκτρονικής σχεδίασης, και αυτή είναι η οργάνωση της εργασίας σε διαφανή φύλλα (Layers). Αυτό θα δούμε στη συνέχεια.

AutoCAD Tutorial

29

7. Πώς χρησιμοποιούμε τα Layers Έχουμε τη δυνατότητα να ταξινομήσουμε τα αντικείμενα του σχεδίου μας χρησιμοποιώντας διαφανή φύλλα (Layers). Μπορούμε δηλαδή να τοποθετήσουμε π.χ. τις κύριες γραμμές του σχεδίου μας σε ένα φύλλο (Layer1) και τις δευτερεύουσες σε άλλο (Layer2). Στο κάθε φύλλο μπορούμε να δώσουμε διαφορετικά χαρακτηριστικά όπως είναι το χρώμα και το πάχος της γραμμής, ακόμα μπορούμε να εμφανίζουμε ή να μην εμφανίζουμε κάποιο από αυτά. Το λογισμικό μας δίνει την δυνατότητα να χρησιμοποιούμε απεριόριστο αριθμό Layers και να τους δίνουμε ονόματα όπως “Γραμμές”, “Τοίχοι”, “Έπιπλα”, κ.λ.π. Συμβουλή: Προκειμένου να κάνουμε αποτελεσματική χρήση της λειτουργίας που μας παρέχει η ηλεκτρονική σχεδίαση με τα διαφανή φύλλα, θα πρέπει για κάθε ένα από τα Layers που ορίζουμε να επιλέγουμε ένα σαφές όνομα, κατά προτίμηση σύντομο και ενδεικτικό του περιεχομένου του διαφανούς φύλλου. Επίσης, ονόματα που αναφέρονται σε ίδια στοιχεία είναι καλό να περιέχουν στο όνομά τους κάποιο κοινό, ενδεικτικό τμήμα. Για παράδειγμα, «ΤΟΙΧΟΙ_ΤΟΜΗ» και «ΤΟΙΧΟΙ_ΠΡΟΒ». Ένα σημαντικό στοιχείο για την ηλεκτρονική σχεδίαση είναι η τυποποίηση. Θα μας βοηθήσει πολύ αν καταλήξουμε στα ονόματα που θέλουμε να χρησιμοποιούμε και να τα μεταχειριζόμαστε σε όλα μας τα σχέδια. Αυτό μας επιτρέπει να εξοικειωθούμε με την ονοματολογία και να χειριζόμαστε τα σχέδιά μας με το ίδιο τρόπο, και κατά συνέπεια με πιο μεγάλη άνεση. Επιτρέπει, επίσης, να χρησιμοποιούμε για όλα μας τα σχέδια μια κοινή δομή που περιλαμβάνει ήδη κατάλληλα ονοματισμένα τα απαραίτητα διαφανή φύλλα. Με αυτόν τον τρόπο εξοικονομείται τόσο ο χρόνος δημιουργίας των διαφανών όσο και ο χρόνος κατά την εκτέλεση των διάφορων σχεδιαστικών διαδικασιών. Τέλος, η τυποποίηση μπορεί να υπάρχει όχι μόνο στα ονόματα αλλά και στα χρώματα. Να επιλέξουμε δηλαδή χρώμα για κάθε διαφανές και να μεταχειριζόμαστε το ίδιο χρώμα σε όλα τα σχέδια για το διαφανές αυτό φύλλο. Πριν ξεκινήσουμε το σχέδιό μας, καθορίζουμε τα χαρακτηριστικά του Layer δηλαδή όνομα, χρώμα, είδος και πάχος γραμμής, καθώς και την κατάστασή του. Αυτό πραγματοποιείται με τη βοήθεια του παραθύρου Layer Properties Manager (Εικόνα 49) το οποίο εμφανίζεται αν επιλέξουμε την εντολή Layer από το πτυσσόμενο μενού Format.

Εικόνα 49

Η κατάσταση του κάθε Layer εξαρτάται από τις παρακάτω ιδιότητες: • Η ιδιότητα Οn/Οff μας δίνει την δυνατότητα να εμφανίζουμε και να εκτυπώνουμε το

συγκεκριμένο Layer στην οθόνη ή όχι. Στην περίπτωση που ένα Layer είναι ανενεργό, τα αντικείμενά του παραμένουν ενεργά μέρη του σχεδίου και υπολογίζονται από το πρόγραμμα σε οποιαδήποτε διαδικασία αλλά δεν φαίνονται στην οθόνη και δεν εκτυπώνονται.

• Το ίδιο αποτέλεσμα μπορούμε να το πετύχουμε κάνοντας χρήση της ιδιότητας Thaw/Freeze (Ξεπάγωμα/Πάγωμα). Η διαφορά με την προηγούμενη ιδιότητα είναι ότι τα αντικείμενα του παγωμένου Layer δεν υπολογίζονται σε μερικές λειτουργίες του

AutoCAD Tutorial

30

προγράμματος. Δεν μπορούμε να σχεδιάσουμε σε παγωμένο Layer και δεν μπορούμε να παγώσουμε το τρέχον Layer.

• H ιδιότητα Lock/Unlock κλειδώνει ένα Layer, έτσι ώστε παρ’ όλο που τα αντικείμενά του εμφανίζονται στην οθόνη, να μην μπορούμε να κάνουμε τροποποιήσεις σ’ αυτά. Έτσι μπορούμε να σχεδιάσουμε πάνω σ’ αυτό χωρίς να το τροποποιήσουμε.

• Η ιδιότητα Color μας δίνει την δυνατότητα να επιλέξουμε χρώματα για τα Layers από μία παλέτα 256 χρωμάτων (Εικόνα 50). Τα αντικείμενα ενός Layer μπορούν να υιοθετούν το χρώμα του και να εμφανίζονται με αυτό στην οθόνη. Ωστόσο, μπορούμε να διαφοροποιήσουμε κάποια αντικείμενα ενός Layer ως προς το χρώμα.

Εικόνα 50

• Η ιδιότητα Linetype μας δίνει την δυνατότητα να καθορίσουμε το είδος των γραμμών των αντικειμένων που βρίσκονται στο Layer (συνεχείς, διακεκομμένες, αξονικές, βοηθητικές).

• Η ιδιότητα Lineweight μας δίνει τη δυνατότητα να καθορίσουμε το πάχος των γραμμών των αντικειμένων που θα σχεδιαστούν σε ένα Layer.

• Η ιδιότητα Plot Style καθορίζει τον τρόπο εκτύπωσης ενός Layer, προσδιορίζοντας το χρώμα, το πάχος πένας, το ποσοστό μελανιού. Κατά κανόνα όλα τα αντικείμενα ενός Layer μπορούν να υιοθετούν τον ίδιο τρόπο εκτύπωσης, αλλά μπορούν και να διαφοροποιηθούν.

• Η ιδιότητα Plot/No Plot δίνει τη δυνατότητα να εκτυπώνουμε ή όχι τα αντικείμενα ενός Layer. Αυτή η ιδιότητα χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με τις ιδιότητες ON/OFF και Freeze/Thaw ώστε να βλέπουμε κάποια αντικείμενα στην οθόνη αλλά να μην τα εκτυπώνουμε.

Εφαρμογή 4η: Σχεδίαση σε Layers Θα σχεδιάσουμε την προηγούμενη εφαρμογή του τετράπλευρου και των πέντε κύκλων, αλλά αυτή τη φορά θα τοποθετήσουμε σ’ ένα Layer το τετράπλευρο και σε άλλο Layer τους κύκλους. Το κάθε Layer θα έχει διαφορετικό χρώμα γραμμών και διαφορετικό πάχος γραμμών.

1. Δημιουργούμε ένα νέο σχέδιο όπως γνωρίζουμε από προηγούμενη εφαρμογή (ενότητα 2.1). Εμφανίζουμε το παράθυρο Layer Properties Manager επιλέγοντας την εντολή Layer από το πτυσσόμενο μενού Format (ή εναλλακτικά από το κουμπί Layers στην ομάδα εργαλείων ιδιοτήτων αντικειμένων). Με την βοήθειά του ορίζουμε τα Layers που θα χρειαστούμε. Κάνουμε κλικ στο κουμπί New για να δημιουργήσουμε ένα νέο Layer και πληκτρολογούμε ένα όνομα (“Γραμμές”). Στις ιδιότητες του Manager επιλέγουμε Color για να εμφανιστεί η παλέτα των χρωμάτων. Επιλέγουμε το κόκκινο από τα επτά βασικά χρώματα (Standards colors). Στη συνέχεια κάνουμε κλικ στην ιδιότητα Linetype και επιλέγουμε για τύπο γραμμής τη

AutoCAD Tutorial

31

συνεχή (Continuous), ενώ στην ιδιότητα Lineweight επιλέγουμε για πάχος γραμμής τα 0.50 mm. Μετά από όλα αυτά, τα αντικείμενα του Layer (Εικόνα 51) θα έχουν τις ιδιότητες που ορίσαμε:

(i) χρώμα = κόκκινο, (ii) τύπος γραμμής = συνεχής, (iii) πάχος γραμμής = 0.50 mm.

2. Δημιουργούμε με τον τρόπο που ήδη γνωρίζουμε ένα νέο Layer, το οποίο

ονομάζουμε “Κύκλοι”. Επιλέγουμε το μπλε χρώμα από τα επτά βασικά, συνεχή τύπο γραμμής και πάχος γραμμής 0.30 mm (Εικόνα 52).

Εικόνα 51

Εικόνα 52

3. Έχοντας δημιουργήσει τα 2 Layers που χρειαζόμαστε (“Γραμμές”, “Κύκλοι”) κάνουμε κλικ στο κουμπί OK του Layer Properties Manager και επιστρέφουμε στην περιοχή σχεδίασης του AutoCAD. Από την ομάδα εργαλείων Object Properties (τη δεύτερη κάτω από τη γραμμή των πτυσσόμενων μενού στην Εικόνα 53) βλέπουμε σε ποιο Layer εργαζόμαστε. Κάνοντας κλικ στο βελάκι, εμφανίζονται όλα τα Layers, και επιλέγουμε το Layer “Γραμμές”.

Εικόνα 53

Εικόνα 54

4. Με την μέθοδο που μάθαμε στην εφαρμογή 1, σχεδιάζουμε τις γραμμές του τετράπλευρου (Εικόνα 54). Επιλέγουμε τις διαστάσεις που επιθυμούμε. Για να διευκολυνθούμε ενεργοποιούμε τα GRID και SNAP.

5. Κλειδώνουμε (Lock) με το βοήθεια του Layer Properties Manager το Layer “Γραμμές” έτσι ώστε να μην τροποποιηθεί κατά λάθος, και φέρνουμε το Layer Κύκλοι στο προσκήνιο επιλέγοντάς το.

6. Με την μέθοδο που μάθαμε στην εφαρμογή 2, σχεδιάζουμε τους κύκλους (Εικόνα 55). Για να ταυτίσουμε τα κέντρα των κύκλων με τις γωνίες του ορθογωνίου, ενεργοποιούμε το OSNAP. Θα δούμε ότι όταν το σταυρόνημα είναι πάνω από τις γωνίες, θα εντοπιστούν ως Endpoint (αφού έχουμε ενεργοποιήσει την εντολή

AutoCAD Tutorial

32

Circle). Το σημείο της τομής των διαγωνίων θα εντοπιστεί ως Midpoint, ενώ το σημείο τομής με τους μικρούς κύκλους ως Intersection.

7. Παρατηρούμε ότι δεν υπάρχει διαφοροποίηση στο πάχος των γραμμών παρότι έχουμε δώσει διαφορετικά πάχη στις γραμμές του σχεδίου. Κάνουμε κλικ στο κουμπί LWT (Lineweight Display) στη γραμμή κατάστασης. Τα πάχη των γραμμών αμέσως προσαρμόζονται (Εικόνα 56).

Εικόνα 55

Εικόνα 56

8. Αποθηκεύουμε την εργασία μας στο τοπικό δίσκο με την εντολή Save από το μενού File (ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο θέλουμε) και κλείνουμε το πρόγραμμα AutoCAD.

8. Πώς ορίζουμε συντεταγμένες

Στην κάτω αριστερή γωνία της περιοχής σχεδίασης υπάρχει η αρχή των αξόνων, δηλαδή το σημείο (0,0), ενώ τα βέλη δείχνουν τις θετικές κατευθύνσεις των αξόνων x και y αντίστοιχα.

8.1 Συστήματα συντεταγμένων Κατά τη δυσδιάστατη σχεδίαση, μπορούμε να ορίσουμε ένα σημείο με δύο τρόπους:

• Με Καρτεσιανές συντεταγμένες σε άξονες Χ και Υ. Δίνονται δύο

τιμές (Χ,Υ) για κάθε σημείο έχοντας σαν αρχή το σημείο (0,0). Πληκτρολογούνται σε μορφή Χ,Υ.

• Με Πολικές συντεταγμένες. Προσδιορίζουμε το σημείο δίνοντας την

απόστασή του από το σημείο (0,0), και τη γωνία που σχηματίζεται από τον άξονα των Χ και το ευθύγραμμο τμήμα που ενώνει το σημείο με το σημείο εκκίνησης, μετρώντας αντίθετα από τη φορά των δεικτών του ωρολογίου (αριστερόστροφα). Πληκτρολογούνται σε μορφή r<θ.

8.2 Απόλυτες και σχετικές συντεταγμένες Το σχεδιαστικό πρόγραμμα AutoCAD2000i μας επιτρέπει να χρησιμοποιήσουμε τόσο τις απόλυτες, όσο και τις σχετικές συντεταγμένες προκειμένου να δημιουργήσουμε γρήγορα το σχέδιό μας. Η διαφορά ανάμεσα στις απόλυτες και τις σχετικές συντεταγμένες είναι ότι οι μεν απόλυτες έχουν σαν σημείο αναφοράς το αρχικό σημείο (0,0), ενώ οι σχετικές έχουν σαν σημείο αναφοράς το αμέσως προηγούμενο σημείο που έχει οριστεί. Για να καταλάβει το πρόγραμμα ότι θέλουμε να μετρήσει την απόσταση σε σχέση με το προηγούμενο σημείο, προσθέτουμε το σύμβολο @ μπροστά από τις συντεταγμένες.

θr

Y

X

AutoCAD Tutorial

33

8.3 Με πόσους τρόπους μπορούμε να ορίσουμε ένα σημείο • Τυχαία χρησιμοποιώντας τον κέρσορα πάνω στην περιοχή σχεδίασης. • Με Απόλυτες Καρτεσιανές συντεταγμένες Χ,Υ. Πληκτρολογούμε Χ,Υ, τις τιμές Χ

και Υ, ορίζοντας το σημείο ως προς το αρχικό σημείο (0,0). • Με Σχετικές Καρτεσιανές συντεταγμένες @Χ,Υ. Πληκτρολογούμε το σύμβολο @

και μετά τις τιμές Χ,Υ, που είναι οι αποστάσεις από το αμέσως προηγούμενο σημείο. • Με Απόλυτες Πολικές συντεταγμένες Απόσταση<Γωνία. Πληκτρολογούμε r<θ,

την απόσταση και την γωνία ορίζοντας το σημείο ως προς το αρχικό σημείο (0,0). • Με Σχετικές Πολικές συντεταγμένες @Απόσταση<Γωνία. Πληκτρολογούμε @, την

απόσταση και την γωνία σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο σημείο. Είναι χρήσιμο όταν έχουμε να φέρουμε μία γραμμή υπό γωνία.

• Τεχνική άμεσης εισαγωγής απόστασης. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγουμε την υπερβολική χρήση του πληκτρολογίου που απαιτούν οι προηγούμενοι τρόποι. Χρησιμοποιείται κυρίως όταν έχουμε να σχεδιάσουμε μόνο οριζόντιες ή κατακόρυφες γραμμές (με ενεργοποιημένο το ORTHO ή το POLAR). Δείχνουμε με το ποντίκι την κατεύθυνση του τμήματος που θέλουμε να σχεδιάσουμε χωρίς να πατήσουμε το πλήκτρο του και πληκτρολογούμε την επιθυμητή απόσταση για το κάθε τμήμα.

Εφαρμογή 5η: Σχεδίαση όψης μηχανολογικού εξαρτήματος Θα σχεδιάσουμε την παρακάτω όψη (Εικόνα 57) ενός μηχανολογικού εξαρτήματος χρησιμοποιώντας διαφορετικές μεθόδους εισαγωγής συντεταγμένων. Τα μεγέθη μετριούνται σε χιλιοστά.

Συμβουλή: Γενικά, ο κανόνας για τη δημιουργία σχεδίων στο AutoCAD είναι να κατασκευάζονται στο κανονικό τους μέγεθος και στις πραγματικές τους διαστάσεις. Το σχέδιο θεωρείται ως ένα εικονικό αντικείμενο στις πλήρεις του, πραγματικές του διαστάσεις. Κατά την εκτύπωση το σχέδιο εκτυπώνεται υπό κλίμακα ανάλογα με το μέγεθος του χαρτιού το οποίο θα χρησιμοποιηθεί.

Στην προκειμένη περίπτωση, λόγω των διαστάσεων του εξαρτήματος επιλέγουμε για τις διαστάσεις του σχεδίου μας τις διαστάσεις του χαρτιού Α3 (420, 297 mm).

Εικόνα 57

1. Δημιουργούμε ένα νέο σχέδιο με τον τρόπο που μάθαμε. Ελέγχουμε τις διαστάσεις του σχεδίου με την εντολή Limits. Οι διαστάσεις του σχεδίου είναι 420 mm x 297 mm. Αφαιρούμε τα τέσσερα 0 από την ακρίβεια των αριθμών: πληκτρολογούμε Units και ανοίγει το παράθυρο διαλόγου Drafting Units. Στο πλαίσιο Precision επιλέγουμε «0».

2. Πηγαίνουμε στο πτυσσόμενο μενού Format και κάνουμε κλικ στην εντολή Layer για να εμφανιστεί το παράθυρο Layer Properties Manager. Με την βοήθειά του ορίζουμε τα Layers που θα χρειαστούμε. Τα Layers που θα χρησιμοποιήσουμε είναι 2, ένα για το περίγραμμα του εξαρτήματος (“Γραμμές”), και ένα για τους κύκλους

AutoCAD Tutorial

34

(“Κύκλοι”). Κάνουμε κλικ στο κουμπί New οπότε δημιουργείται ένα νέο Layer και πληκτρολογούμε το όνομα “Γραμμές”. Στο κάτω μέρος του Manager κάνουμε κλικ στο Color και από την παλέτα των χρωμάτων που εμφανίζεται επιλέγουμε το μπλε χρώμα από τα βασικά χρώματα (Standard Colors). Στη συνέχεια κάνουμε κλικ στην ιδιότητα Linetype και επιλέγουμε ως τύπο γραμμή τη συνεχή (continuous) και στην ιδιότητα Lineweight επιλέγουμε ως πάχος γραμμής τα 0.30 mm (Εικόνα 58).

3. Επαναλαμβάνουμε το προηγούμενο βήμα και δημιουργoύμε ένα δεύτερο Layer (“Κύκλοι”) το οποίο έχει μπλε χρώμα (από τα βασικά χρώματα), τύπο γραμμής συνεχή και πάχος γραμμής 0.30 mm (Εικόνα 58).

Εικόνα 58

4. Ενεργοποιούμε τα SNAP και GRID κάνοντας κλικ επάνω στα αντίστοιχα κουμπιά στο κάτω μέρος της οθόνης.

5. Ξεκινάμε επιλέγοντας το εικονίδιο Line. Στη συνέχεια, προσδιορίζουμε το πρώτο σημείο, όπως μας προτρέπει και η γραμμή εντολών (line specify first point), με το σύστημα των απόλυτων καρτεσιανών συντεταγμένων. Η αρχή των απόλυτων καρτεσιανών συντεταγμένων είναι το σημείο τομής των αξόνων Χ,Υ (0,0) και βρίσκεται στην κάτω αριστερή γωνία του χώρου σχεδίασης. Στη γραμμή εντολών πληκτρολογούμε 0,0 και πατάμε το πλήκτρο Enter (!!!! ).

6. Στη συνέχεια, προσδιορίζουμε το επόμενο σημείο (στη γραμμή εντολών αναφέρεται Specify next point). Πληκτρολογούμε 300,0 !!!! , ορίζοντας έτσι το δεύτερο σημείο. Τα δύο αυτά σημεία σχηματίζουν την πρώτη οριζόντια γραμμή του σχεδίου μας.

7. Για το επόμενο σημείο επιλέγουμε το σύστημα Σχετικών Καρτεσιανών Συντεταγμένων. Πληκτρολογούμε @0,150 !!!! , οπότε σχηματίζεται και η δεύτερη γραμμή του σχεδίου μας.

8. Εάν υποθέσουμε ότι σ’ αυτό το σημείο για κάποιο λόγο αναγκαζόμαστε να διακόψουμε την εντολή Line, τότε θα αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα “από πού θα ξεκινήσουμε στη συνέχεια;” Ένας εύκολος τρόπος είναι ο εξής: ενεργοποιούμε την εντολή OSNAP στη γραμμή κατάστασης, επιλέγουμε την εντολή Line και στη συνέχεια πλησιάζουμε τον κέρσορα στο σημείο από το οποίο θέλουμε να συνεχίσουμε τη σχεδίαση, που προφανώς είναι το τέλος της τελευταίας γραμμής που σχεδιάσαμε. Τότε το πρόγραμμα μας προσδιορίζει το τέλος της γραμμής (Endpoint) (Εικόνα 59) και ταυτόχρονα έλκει τον κέρσορα προς το σημείο αυτό. Κάνουμε κλικ και έχουμε προσδιορίσει το πρώτο σημείο της νέας γραμμής που θέλουμε να σχεδιάσουμε.

AutoCAD Tutorial

35

Εικόνα 59

9. Για το επόμενο σημείο πληκτρολογούμε @-75,50 !!!! . 10. Για το επόμενο σημείο επιλέγουμε το σύστημα σχετικών πολικών συντεταγμένων.

Πληκτρολογούμε @225<180 (όπου 225 το μήκος της γραμμής που θέλουμε να φέρουμε σε γωνία 180 μοιρών, μετρώντας αντίθετα από τη φορά των δεικτών του ρολογιού, δηλαδή αριστερόστροφα) !!!! .

11. Για το επόμενο σημείο επιλέγουμε την Τεχνική Άμεσης Εισαγωγής Απόστασης. Ενεργοποιούμε την εντολή ORTHO και τοποθετούμε τον κέρσορα προς την κατεύθυνση που θέλουμε να φέρουμε την γραμμή χωρίς να πατήσουμε το πλήκτρο του ποντικιού. Πληκτρολογούμε το μήκος του ευθύγραμμου τμήματος 110 !!!! .

12. Στη συνέχεια, με την ίδια τεχνική πληκτρολογούμε 70 !!!! , αφού έχουμε τοποθετήσει τον κέρσορα προς την κατεύθυνση της νοητής ευθείας στην οποία θέλουμε να σχεδιάσουμε το επόμενο ευθύγραμμο τμήμα (η οποία στην περίπτωση αυτή είναι παράλληλα προς τον άξονα των x).

13. Για το επόμενο σημείο, επιλέγουμε το σύστημα σχετικών πολικών συντεταγμένων. Πληκτρολογούμε @50<270 !!!! .

14. Στη συνέχεια, χρησιμοποιούμε ξανά την Τεχνική άμεσης εισαγωγής της απόστασης και, με το ORTHO ενεργοποιημένο πληκτρολογούμε 70 !!!! .

15. Τέλος, πληκτρολογούμε c !!!! , οπότε και ολοκληρώνεται το περίγραμμα του σχεδίου μας (Εικόνα 60).

Εικόνα 60

16. Στη συνέχεια «κλειδώνουμε» το Layer “Γραμμές” με την ακόλουθη διαδικασία: Από το πτυσσόμενου μενού Format επιλέγουμε Layer#Layer Properties Manager. Στο παράθυρο που ανοίγει κάνουμε κλικ στο συγκεκριμένο Layer και στη συνέχεια κλικ πάνω στην κλειδαριά ώστε να κλειδώσει. Το κλείδωμα του Layer μπορούμε να το

AutoCAD Tutorial

36

πετύχουμε και από την ομάδα εργαλείων Object Properties (στην Εικόνα 57είναι η πρώτη ομάδα κάτω από τη γραμμή των πτυσσόμενων μενού) αν κάνουμε κλικ στο συγκεκριμένο Layer και στη συνέχεια στο εικονίδιο της κλειδαριάς. Έτσι έχουμε την δυνατότητα να βλέπουμε το Layer “Γραμμές” χωρίς να μπορούμε να την τροποποιήσω.

17. Φέρνω στο προσκήνιο δηλαδή ορίζω σαν Layer εργασίας το Layer “Κύκλοι”. Αυτό το επιτυγχάνω είτε από το πτυσσόμενο μενού επιλέγοντας Format####Layer####Layer Properties Manager και κάνοντας κλικ στο συγκεκριμένο Layer.

18. Επιλέγουμε το εικονίδιο Circle. Στη γραμμή εντολών εμφανίζεται η προτροπή “circle Specify center for circle or [3P/2P/Ttr (tan tan radius)]”. Προσδιορίζουμε το κέντρο του πρώτου κύκλου με το σύστημα των απόλυτων καρτεσιανών συντεταγμένων. Πληκτρολογούμε (200,100) !!!! . Στη συνέχεια, δίνουμε την διάμετρο 50!!!! (Εικόνα 61).

Εικόνα 61

19. Επιλέγουμε το εικονίδιο Circle. Στη γραμμή εντολών εμφανίζεται η προτροπή “circle Specify center for circle or [3P/2P/Ttr (tan tan radius)]”. Προσδιορίζουμε το κέντρο του δεύτερου κύκλου με το σύστημα των απόλυτων καρτεσιανών συντεταγμένων. Πληκτρολογούμε (200,100) !!!! . Στη συνέχεια δίνουμε την διάμετρο 25 !!!! (Εικόνα 62).

Εικόνα 62

20. Εάν θέλουμε να εμφανιστούν στην οθόνη τα πάχη των γραμμών που έχουμε ορίσει στο παράθυρο Layer Properties Manager, κάνουμε κλικ στο κουμπί LWT (Lineweight Display) στο κάτω μέρος της οθόνης. Τα πάχη των γραμμών αμέσως προσαρμόζονται (Εικόνα 63).

AutoCAD Tutorial

37

Εικόνα 63

Εικόνα 64

21. Το σχέδιό μας ολοκληρώθηκε, όμως απομένει να το αποθηκεύσουμε. Από το πτυσσόμενο μενού File, επιλέγουμε την εντολή Save As. Στο παράθυρο που εμφανίζεται πληκτρολογούμε στο αντίστοιχο πλαίσιο ένα όνομα για το σχέδιό μας (Εξάρτημα.dwg) (Εικόνα 64) και το αποθηκεύουμε στο φάκελο που θέλουμε, ώστε να το ξανακαλέσουμε όποτε το χρειαστούμε. Εάν όμως έχουμε ήδη δώσει όνομα στο σχέδιό μας, τότε επιλέγουμε την εντολή Save από το μενού File. Τέλος, κλείνουμε το πρόγραμμα AutoCAD.

Παραλλαγή: Χρήση της εντολής Trim

Προκειμένου να σχεδιάσουμε το μηχανολογικό εξάρτημα, παρατηρούμε το εξής: το βασικό σχήμα είναι ένα ορθογώνιο στο οποίο λείπει η πάνω δεξιά γωνία και υπάρχει μια εσοχή στην αριστερή πλευρά. Στην εφαρμογή παραπάνω σχεδιάστηκε ακολουθώντας το πραγματικό του περίγραμμα. Ωστόσο, πολλές φορές είναι πιο χρήσιμο να σχεδιάζουμε τα βασικά σχήματα και στη συνέχεια να «σβήνουμε» τις γραμμές που δεν χρειάζονται. Θα δούμε ένα τέτοιο παράδειγμα στη συνέχεια χρησιμοποιώντας την εντολή Trim . 10. Σχεδιάζουμε ένα ορθογώνιο με διαστάσεις όπως τις βλέπουμε στο σχεδιάγραμμα.

Μπορούμε να ακολουθήσουμε όποιο τρόπο θέλουμε. Για παράδειγμα, επιλέγουμε την εντολή Line και εισαγάγουμε τις συντεταγμένες των σημείων: 0,0 ! , 300,0 ! , @0,200 ! , @-300,0 ! , c !

11. Σχεδιάζουμε τη γραμμή που κόβει την πάνω δεξιά γωνία: Line ! , 300,150 ! , 225,200 ! !

12. Σχεδιάζουμε την εσοχή στην αριστερή πλευρά με παρόμοιο τρόπο (μπορούμε να επιλέξουμε και την εντολή Polyline). Το σχήμα μας τώρα θα είναι όπως στην πιο κάτω εικόνα (Εικόνα 65). Τώρα θα πρέπει να «σβήσουμε» τις γραμμές που δεν μας χρειάζονται. Αυτό μπορεί να γίνει με την εντολή Trim ως εξής:

AutoCAD Tutorial

38

Επιλέγουμε το εικονίδιο της Trim από την ομάδα εργαλείων τροποποίησης. Θα πρέπει να επιλέξουμε τις πλευρές που δεν θα κοπούν: Select cutting edges: Επιλέγουμε την πλευρά που θα παραμείνει !!!! Select object to trim: Επιλέγουμε το ή τα αντικείμενα που θα σβηστούν (Στην προκειμένη περίπτωση επιλέγουμε τα τμήματα που σχηματίζουν τη γωνία) !!!! Ολοκληρώνουμε με Enter (Εικόνα 66). Για να σβήσουμε το άλλο ευθύγραμμο τμήμα δουλεύουμε ανάλογα.

Προσοχή! Αν έχουμε σχηματίσει το εσωτερικό πολύγωνο με την Polyline θα χρειαστεί να επιλέξουμε μόνο μία φορά γιατί είναι μια γραμμή. Αν το έχουμε σχηματίσει με τη Line, τότε θα πρέπει να επιλέξουμε και τις τρεις πλευρές έτσι ώστε το τμήμα που θα κοπεί να ορίζεται πλήρως! Αν επιλέξουμε μόνο τη μία πλευρά, τότε θα εμφανιστεί η εξής προειδοποίηση: Object does not intersect an edge.

Εικόνα 65

Εικόνα 66

Παραλλαγή: Χρήση της εντολής Chamfer

Ένα άλλος τρόπος για να δημιουργήσουμε αυτό το σχέδιο, είναι να χρησιμοποιήσουμε την εντολή Chamfer (Απότμηση γωνίας). Η εντολή αυτή ενώνει δύο γραμμές με ευθύγραμμο τμήμα, δημιουργώντας μία απότμηση. Δηλαδή «κόβει» την ορθογώνια γωνία ανάμεσα στις δύο γραμμές δημιουργώντας ένα επιπλέον ευθύγραμμο τμήμα. Η εντολή λειτουργεί σε δύο στάδια. Στο πρώτο πρέπει να ορίσουμε τις αποστάσεις που θα έχει το ευθύγραμμο τμήμα από την τομή των δύο γραμμών, ενώ στη συνέχεια επαναλαμβάνουμε την εντολή για να επιλέξουμε τις δύο γραμμές. Για να σχεδιάσουμε το πιο πάνω σχήμα με την εντολή Chamfer κάνουμε τα εξής: 1. Σχεδιάζουμε το τετράγωνο. 2. Ενεργοποιούμε την Chamfer. Βλέπουμε ότι η γωνία που θέλουμε να κόψουμε

σχηματίζεται από δύο ευθύγραμμα τμήματα που έχουν μήκος 75 χιλιοστά στον άξονα των x και 50 χιλιοστά στον άξονα των y. Οι προκαθορισμένες τιμές της εντολής είναι Dist1=10 και Dist2=10. Πληκτρολογούμε D [Distance] για να μεταβάλλουμε αυτές τις ρυθμίσεις. Specify first chamfer distance <10>: 75 !!!! Specify second chamfer distance <10>: 50 !

3. Ενεργοποιούμε και πάλι την εντολή. Στις πρώτε πληροφορίες που δείχνει μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι έγιναν οι αλλαγές που κάναμε όσον αφορά τις αποστάσεις.

4. Επιλέγουμε την πρώτη γραμμή (η οποία είναι αναγκαστικά η οριζόντια αφού σε αυτήν θέλουμε να κοπεί το ευθύγραμμο τμήμα κατά 75 χιλιοστά).

5. Επιλέγουμε τη δεύτερη γραμμή. 6. Με το Enter ενώνονται οι δύο γραμμές που έχουμε επιλέξει με τον τρόπο που έχουμε

καθορίσει.

AutoCAD Tutorial

39

Με τον ίδιο τρόπο δουλεύει η εντολή Fillet μόνο που αυτή καμπυλώνει την τομή των δύο γραμμών, δηλαδή δεν τις ενώνει με ευθύγραμμο τμήμα αλλά με τόξο. Εδώ θα πρέπει να καθορίσουμε την ακτίνα του τόξου που θα δημιουργηθεί ανάμεσα στις δύο γραμμές. Πολύ συχνά χρησιμοποιούμε την εντολή Fillet δίνοντας μηδενική ακτίνα για να συναντηθούν οι γραμμές στο σημείο τομής τους. Τι θα γίνει αν στο παραπάνω σχέδιο χρησιμοποιήσουμε την εντολή Fillet αντί της Chamfer με ανάλογη ακτίνα;

9. Πώς βάζουμε διαστάσεις στο σχέδιο 1. Πριν προχωρήσουμε στην τοποθέτηση των διαστάσεων, θα πρέπει να κάνουμε τις

σχετικές ρυθμίσεις. Από το πτυσσόμενο μενού Dimension επιλέγουμε την εντολή Style. Ανοίγει το παράθυρο διαλόγου Dimension Style Manager (Εικόνα 67).

Εικόνα 67

Βλέπουμε ότι το πρόγραμμα έχει προεπιλέξει το ISO-25. Κάνουμε κλικ στο κουμπί Modify. Πηγαίνουμε στην καρτέλα Fit και τοποθετούμε στο πλαίσιο Scale for Dimension Features την τιμή που θέλουμε έτσι ώστε το μέγεθος των διαστάσεων να είναι σχετικό με το υπόλοιπο σχέδιο (Εικόνα 68). Μπορούμε να πειραματιστούμε, βάζοντας κάποιες τιμές, να ελέγξουμε αν το σχέδιο εμφανίζεται έτσι όπως θέλουμε, και να κρατήσουμε την τιμή που ταιριάζει καλύτερα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, διαπιστώσαμε ότι η τιμή 3 μας δίνει το αποτέλεσμα που θέλουμε. Από το παράθυρο αυτό μπορούμε να κάνουμε και άλλες ρυθμίσεις όπως για τις γραμμές και τα βέλη των διαστάσεων (καρτέλα Lines and Arrows), για το κείμενο (καρτέλα Text), καθώς και για άλλες παραμέτρους.

AutoCAD Tutorial

40

Εικόνα 68

2. Αφού ολοκληρώσουμε τις ρυθμίσεις είμαστε έτοιμοι να τοποθετήσουμε τις διαστάσεις. Ας δούμε πώς δίνουμε διαστάσεις σε ευθύγραμμο τμήμα. Η γραμμική διαστασιολόγηση είναι και η πιο συνηθισμένη μορφή. Από το μενού Dimension επιλέγουμε την εντολή Linear. Τότε διαβάζουμε στην γραμμή εντολών: Specify first extension line origin or <select object>. Κάνουμε κλικ στο πρώτο σημείο της γραμμής που θέλουμε να διαστασιολογήσουμε. Στη συνέχεια εμφανίζεται στη γραμμή εντολών η εξής προτροπή: Specify second extension line origin. Κάνουμε κλικ στο δεύτερο σημείο. Στη γραμμή εντολών διαβάζουμε: Specify dimension line location or[Mtext/Text/Angle/Horizontal/Vertical/Rotated]: Δείχνουμε τη θέση της διάστασης. Εμφανίζεται η διάσταση που έχει υπολογιστεί από το πρόγραμμα: Dimension text= η τιμή της διάστασης.

3. Εάν θέλουμε να τοποθετήσουμε μια διάσταση σε κύκλο, από το μενού Dimension επιλέγουμε Radius ή Diameter. Στη γραμμή εντολών εμφανίζεται το μήνυμα Select arc or cicle. Κάνουμε κλικ πάνω στην περιφέρεια του κύκλου και στη γραμμή εντολών εμφανίζεται η τιμή της ακτίνας ή της διαμέτρου αντίστοιχα. Επιβεβαιώνουμε την τιμή. Στη συνέχεια κάνουμε κλικ με το ποντίκι στο σημείο που θέλουμε να τοποθετηθεί η διάσταση. Το μήνυμα στη γραμμή εντολών είναι το εξής: Specify dimension line location or [Mtext/Text/Angle].

4. Εάν θέλουμε να διαστασιολογήσουμε τη γωνία που σχηματίζεται μεταξύ δύο γραμμών τότε ενεργούμε ως εξής: Επιλέγουμε την εντολή Angular από το μενού Dimension. Στη γραμμή εντολών εμφανίζεται το εξής μήνυμα: Select arc, circle, line, or <specify vertex>. Επιλέγουμε την πρώτη γραμμή. Το επόμενο μήνυμα μας προτρέπει να επιλέξουμε τη δεύτερη γραμμή (Select second line). Μετά από αυτήν την επιλογή, εμφανίζεται το μήνυμα για να επιλέξουμε πού θα τοποθετήσουμε τη διάσταση: Specify dimension arc line location or [Mtext/Text/Angle]. Όταν δείξουμε τη θέση της διάστασης, εμφανίζεται η αντίστοιχη τιμή της για να την επιβεβαιώσουμε. Με αντίστοιχο τρόπο μπορούμε να διαστασιολογήσουμε τη γωνία ενός τόξου ή τη γωνία που σχηματίζεται ανάμεσα σε μια κορυφή και δύο σημεία.

Εφαρμογή 6η: Διαστασιολόγηση σχεδίου Θα τοποθετήσουμε διαστάσεις στο σχέδιο της προηγούμενης εφαρμογής.

1. Αφού ανοίξουμε το αρχείο που έχουμε αποθηκεύσει, δημιουργούμε με τη βοήθεια του Layer Properties Manager ένα νέο Layer που το ονομάζουμε “Διαστάσεις” (Εικόνα 69).

AutoCAD Tutorial

41

Εικόνα 69

2. Επειδή το σχέδιό μας είναι στη κάτω αριστερή γωνία, και δεν μας διευκολύνει να τοποθετήσουμε τις διαστάσεις, μπορούμε να το μεταφέρουμε στο κέντρο της περιοχής σχεδίασης με την εντολή Pan Realtime. Ενεργοποιούμε την εντολή, το σταυρόνημα αλλάζει σε ‘χεράκι’, κάνουμε κλικ σε ένα σημείο του σχεδίου μας και με πατημένο το πλήκτρο του ποντικιού, σύρουμε το σχέδιο στο σημείο που θέλουμε.

3. Από το πτυσσόμενο μενού Dimension επιλέγουμε Style και εμφανίζεται το παράθυρο διαλόγου Dimension Style Manager. Επιλέγουμε το κουμπί Modify και στη συνέχεια την καρτέλα Fit για να κάνουμε τις απαραίτητες ρυθμίσεις. Αφήνουμε το Style ISO-25 που έχει σαν προεπιλογή το πρόγραμμα, όπως επίσης και τις ρυθμίσεις για τα βέλη και τις γραμμές των διαστάσεων. Τοποθετούμε στο πλαίσιο Scale for Dimension Features την τιμή 3 προκειμένου να είναι ανάλογοι οι αριθμοί των διαστάσεων με το υπόλοιπο σχέδιο (Εικόνα 70). Την τιμή αυτή την βρίσκουμε δοκιμάζοντας διάφορες τιμές και κρατώντας την τιμή που ταιριάζει καλύτερα στο σχέδιό μας.

Εικόνα 70

4. Τοποθετούμε όλες τις γραμμικές διαστάσεις με την εντολή Linear από το μενού Dimension (Εικόνα 71).

5. Προκειμένου να δούμε ολόκληρο το σχέδιο, μπορούμε να αλλάξουμε την προβολή του με την εντολή Zoom####All από το μενού View. Εναλλακτικά, πληκτρολογούμε z [κενό] a στη γραμμή εντολών.

AutoCAD Tutorial

42

Εικόνα 71

6. Τοποθετούμε τις διαστάσεις των διαμέτρων των κύκλων με την εντολή Diameter από το μενού Dimension (Εικόνα 72).

Εικόνα 72

7. Αποθηκεύουμε την εργασία μας και κλείνουμε το πρόγραμμα AutoCAD.

10. Πώς χρησιμοποιούμε τις βιβλιοθήκες του AutoCAD Οι βιβλιοθήκες βρίσκονται στο παράθυρο AutoCAD Today το οποίο μπορούμε να ανοίξουμε από το εικονίδιο που βρίσκεται στη βασική ομάδα εργαλείων. Στο παράθυρο AutoCAD Today επιλέγουμε την καρτέλα Symbol Libraries (Εικόνα 73). Αν κάνουμε κλικ πάνω της, τότε η βιβλιοθήκη εισάγεται στο χώρο της οθόνης, όπως φαίνεται στην Εικόνα 74. Αυτό μας διευκολύνει όταν σχεδιάζουμε γιατί παίρνουμε τα αντικείμενα από τη βιβλιοθήκη και τα κατ’ ευθείαν τοποθετούμε στην περιοχή σχεδίασης, μέσω του Design Center.

Εικόνα 73

AutoCAD Tutorial

43

Το παράθυρο Design Center είναι το αριστερό μέρος της οθόνης του AutoCAD και αποτελείται από δύο μέρη. Η αριστερή πλευρά έχει μορφή δένδρου και μας επιτρέπει να αναζητήσουμε κάποιο σχέδιο ή εικόνα. Η δεξιά πλευρά εμφανίζει τα στοιχεία του κάθε αντικειμένου που έχουμε επιλέξει αριστερά.

Εικόνα 74

Το παράθυρο Design Center μπορούμε να το καλέσουμε και από το κουμπί που βρίσκεται στη βασική ομάδα εργαλείων. Επίσης, ένας πιο απλός και εύκολος τρόπος να εισάγουμε το παράθυρο του Design Center, και κατ’ επέκταση και τις βιβλιοθήκες, στο χώρο σχεδίασης είναι με το συνδυασμό των πλήκτρων Ctrl+2. Με τον ίδιο συνδυασμό πλήκτρων μπορούμε και να το κρύβουμε. Εφαρμογή 7η: Σχεδίαση ηλεκτρικού κυκλώματος με τη χρήση βιβλιοθηκών Θα σχεδιάσουμε ένα ηλεκτρικό κύκλωμα με ένα συσσωρευτή και ένα λαμπτήρα χρησιμοποιώντας τα σύμβολα της βιβλιοθήκης.

1. Ανοίγουμε, με τον τρόπου που έχουμε ήδη μάθει, ένα νέο αρχείο και καλούμε το παράθυρο AutoCAD Today. Κάνοντας κλικ στην καρτέλα Symbol Libraries, τοποθετούμε το παράθυρο Design Center στο αριστερό μέρος της οθόνης, ή χρησιμοποιούμε το συνδυασμό Ctrl+2.

2. Στην περιοχή δένδρου στο αριστερό μέρος του παραθύρου Design Center αναζητούμε και ανοίγουμε το αρχείο της βιβλιοθήκης που περιέχει τα σύμβολα που χρειαζόμαστε. Για τη συγκεκριμένη εφαρμογή βρίσκουμε τη βιβλιοθήκη Basic Electronics και στη συνέχεια τα Blocks.

3. Βρίσκουμε το σύμβολο του συσσωρευτή, κάνουμε κλικ πάνω του και με πατημένο το ποντίκι το σύρουμε μέσα στην επιφάνεια σχεδίασης προς τα δεξιά.

4. Επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδικασία και για τον λαμπτήρα. 5. Όταν εισαγάγουμε ένα σύμβολο στο σχέδιο, το πρόγραμμα κάνει αυτόματη

προσαρμογή του αντικειμένου στη μονάδα μέτρησης που έχει δοθεί στην εντολή Units. Εάν θέλουμε να μεγαλώσουμε την προβολή του χρησιμοποιούμε μία τις εντολές Zoom.

6. Μετακινούμε τα σύμβολα στη θέση που θέλουμε χρησιμοποιώντας την εντολή Move της οποίας το εικονίδιο βρίσκεται στο αριστερό μέρος της οθόνης, στη ομάδα εργαλείων Modify (δεύτερη κάθετη ομάδα εργαλείων) (βλ. κεφάλαιο 6). Εναλλακτικά, από το πτυσσόμενο μενού Modify επιλέγουμε την εντολή Move.

7. Συνδέουμε τα σύμβολα μεταξύ τους με γραμμές κάνοντας χρήση της εντολής Line όπως έχουμε κάνει σε προηγούμενες εφαρμογές (Εικόνα 75).

8. Αποθηκεύουμε την εργασία μας στο τοπικό δίσκο με τον τρόπο που έχουμε ήδη μάθει δίνοντάς του ένα όνομα (για παράδειγμα “Κύκλωμα.dwg”).

AutoCAD Tutorial

44

Εικόνα 75

11. Πώς κάνουμε εκτύπωση Το επόμενο στάδιο μετά την ολοκλήρωση ενός σχεδίου είναι η εκτύπωσή του, δηλαδή η αναπαραγωγή του σε χαρτί. Αυτό μπορεί να γίνει με δύο τρόπους. Ο ένας είναι να τo εκτυπώσουμε σε Printer και ο άλλος είναι να το αναπαραγάγουμε σε Plotter, που είναι ειδικό μηχάνημα για την εκτύπωση σχεδίων. Για να μπορέσουμε όμως να φτάσουμε στο σημείο της εκτύπωσης θα πρέπει να καθορίσουμε προηγουμένως αρκετές παραμέτρους όπως:

• Ο εκτυπωτής που θα χρησιμοποιηθεί. • Χαρακτηριστικά όπως είναι το χρώμα και το πάχος των γραμμών του σχεδίου. • Το μέγεθος του χαρτιού που θα χρησιμοποιηθεί για την εκτύπωση. • Η θέση που θα πάρει το σχέδιο στο χαρτί εκτύπωσης. • Η κλίμακα του σχεδίου.

Από το πτυσσόμενο μενού File επιλέγουμε Plot και εμφανίζεται το παράθυρο διαλόγου με τις ρυθμίσεις Plot Device και Plot Settings (Εικόνα 76). Οι ρυθμίσεις Plot Device αφορούν την επιλογή και τη λειτουργία του εκτυπωτή.

Εικόνα 76

Στην περιοχή Νame του Plotter configuration εμφανίζεται ένας κατάλογος με τους διαθέσιμους εκτυπωτές του τοπικού συστήματος. Μπορούμε, λοιπόν, να επιλέξουμε τον εκτυπωτή που θέλουμε και είναι διαθέσιμος για εκτύπωση στο τοπικό δίκτυο.

AutoCAD Tutorial

45

Από το κουμπί Properties μπορούμε να θέσουμε ρυθμίσεις και επιλογές για κάθε εκτυπωτή μέσω του παραθύρου διαλόγου (Εικόνα 77) που εμφανίζεται:

Εικόνα 77

Στην περιοχή Plot Style Table στο παράθυρο διαλόγου Plot (Εικόνα 54), υπάρχει κατάλογος μορφών εκτύπωσης που μπορούμε να αντιστοιχίσουμε σε αντικείμενα (Named) ή χρώματα (Color – Dependent). Αυτές οι μορφές εκτύπωσης καθορίζουν την εκτύπωση των στοιχείων του σχεδίου με χαρακτηριστικά, όπως χρώμα και πάχος γραμμής. Μπορούμε να τροποποιήσουμε τις υπάρχουσες μορφές εκτύπωσης με το κουμπί Edit ή να δημιουργήσουμε μια νέα με το κουμπί New (Εικόνα 78).

Εικόνα 78

Οι ρυθμίσεις Plot Settings (Εικόνα 79) αφορούν:

• Το μέγεθος και τις μονάδες του χαρτιού (Paper size and paper units) • Την περιοχή σχεδιάσεως (Plot area) • Την θέση του σχεδίου (Drawing orientation) • Την κλίμακα (Plot scale) • Την τοποθέτηση του σχεδίου στη σελίδα εκτύπωσης (Plot offset)

AutoCAD Tutorial

46

• Γενικές ρυθμίσεις (Plot options)

Εικόνα 79

Αφού έχουμε κάνει όλες τις απαραίτητες ρυθμίσεις είμαστε έτοιμοι να κάνουμε κλικ στο OK και να αναπαραγάγουμε στο χαρτί το σχέδιό μας.

Ευρετήριο εντολών A

Advanced Setup ________ 7 Arc _________________ 24 AutoCAD Today _______ 6

B

Blocks ______________ 42

C

Chamfer _____________ 37 Circle _______________ 20 Close _______________ 14 Command Line ________ 8 Copy Object __________ 26

D

Delete_______________ 22 Design Center ________ 41 Dimension

Angular ___________ 39 Diameter___________ 39 Linear_____________ 39 Radius ____________ 39 Style ______________ 38

Dimension Style Manager__________________ 38

Drafting Settings ______ 12 Drawing Units ________ 10

E

Erase _______________ 21 Exit_________________ 19

F

Fillet________________ 38

G

GRID ______ 12, 13, 30, 33 X Spacing__________ 13 Υ Spacing__________ 13

L

Layer _______________ 28 Color _____________ 29 Linetype ___________ 29 Lineweight _________ 29 Lock/Unlock _______ 29 Plot Style __________ 29 Plot/No Plot ________ 29 Thaw/Freeze________ 28 Οn/Οff ____________ 28

Layer Properties Manager28 Libraries___________ 7, 41

Limits ____________11, 32 Line __________11, 17, 24

M

Mirror_______________27 Modify ______________21 Move ____________26, 42 Mtext Edid ___________18 Multiline Text ________18

O

Open______________6, 15 Options_______________9 ORTHO _____________13 OSNAP______________13

Endpoint __14, 21, 30, 33 Intersection______14, 31 Midpoint_____24, 25, 31

P

Pan _________________14 Down _____________17 Left_______________17 Point ______________17 Realtime ________17, 40 Right______________17 Up________________17

Plot _________________43 Settings____________44

Plot Device___________43 POLAR______________13 Polyline _____________24 Preview______________21

Q

Quick Setup ___________7 Quit ________________19

R

Rectangle ____________23 Redo ________________14 Rotate _______________26

S

Save As _____________10 Scale________________26 Settings______________43 SNAP ______12, 13, 30, 33

Angle _____________13 X Spacing__________12 Xbase _____________13 Ybase _____________13 Υ Spacing__________13

Start from Scratch ____6, 8

T

Text________________ 18 Text Window ________ 27 Toolbars _____________ 9 Trim _______________ 36

U

UCS Icon ____________ 9 Undo _______________ 14 Units _____________10, 32

Z

Zoom ______________ 14 All_______________ 15 Extends ___________ 15 In 15 Out ______________ 15 Previous __________ 15 Realtime __________ 14 Scale _____________ 15 Window __________ 15

Β

Βασική οθόνη σχεδίασης 8

Γ

Γραμμή εντολών_______ 8 Γραμμή κατάστασης____ 9

Κ

Κάναβος ____________ 12 Κάναβος έλξης _______ 12

Ο

Ομάδες εργαλείων _____ 8

Π

Περιοχή σχεδίασης_____ 9 Αλλαγή χρώματος____ 9

Πτυσσόμενα μενού_____ 8

Σ

Σταυρόνημα __________ 9 Συντεταγμένες _______ 31 Απόλυτες/Σχετικές __ 31 Καρτεσιανές _______ 31 Πολικές___________ 31

Τ

Τεχνική άμεσης εισαγωγής απόστασης ______32, 34