7/11/2012eclass.teiion.gr/modules/document/file.php/ECO148/2... · Υποφύλο:...

7/11/2012

1

ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑ -- ΕισαγωγικάΕισαγωγικά

Kάμβριο Ορδοβίσιο Σιλούριο Δεβόνιο Λιθανθρακοφόρο Πέρμιο Τριαδικό Ιουρασικό Κριτιδικό Τριτογενές Τεταρτογενές

ΠΑΛΑΙΟΖΩΙΚΟΣ ΜΕΣΟΖΩΙΚΟΣ ΚΑΙΝΟΖΩΙΚΟΣ

560 500 440 410 360 290 250 210 140 65 1,8

ΠΤΗΝΑ

ΠΛΑΚΟΔΕΡΜΑ

ΧΟΝΔΡΙΧΘΥΕΣ

ΑΓΝΑΘΑ

ΟΣΤΕΙΧΘΥΕΣ

ΑΜΦΙΒΙΑ

ΕΡΠΕΤΑ

ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ1. Προέλευση των πουλιών1. Προέλευση των πουλιών1. Προέλευση των πουλιών

Πρόγονοι των πτηνώνθεωρούνται τα είδη:

Archaeopterix lithographica και

Archeonis sp.

Απολιθώματα των οποίωνβρέθηκαν στη Γερμανία το 1861και 1956 αντίστοιχα.

και αποτέλεσαν τη μεταβατικήμορφή από τα ερπετά σταπτηνά.

Αρχαιοπτέρυξ:Αρχαιοπτέρυξ:

ερπετόμορφο πουλίερπετόμορφο πουλί

ουράουράδόντιαδόντια

ράμφοςράμφοςνύχιανύχια

που έζησε πριν 147 εκ. χρ.που έζησε πριν 147 εκ. χρ.

ArchaeopteryxArchaeopteryxArchaeopteryx lithographicalithographicalithographicaΒαυαρία 1861Βαυαρία 1861Βαυαρία 1861

7/11/2012

2

Ερπετά: 200-65 εκ. χρ

Θηλαστικά: 195 εκ. χρ

Πουλιά: 145 εκ. χρ.

Προήλθαν από τους

θηρόποδουςθηρόποδουςδεινόσαυρους

ΕΙΣΑΓΩΓΗΗ κλάση των πτηνών (ΑΗ κλάση των πτηνών (Αvesves)) ανήκειανήκει

στο φύλο Χορδωτά (στο φύλο Χορδωτά (ChordotaChordota))

και στο υποφύλο Σπονδυλωτά (και στο υποφύλο Σπονδυλωτά (Vertebrates)Vertebrates)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η κλάση των πτηνών περιλαμβάνει τις υποκλάσεις

των Αρχαιορνίθων

και των Νεορνίθων.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στην πρώτη ανήκουν τα είδη Αρχαιοπέρυξ καιΑρχαιόρνιθα,

ενώ στη δεύτερη όλα τα ζώντα σήμερα είδη πουλιών.

7/11/2012

3

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Αυτά ταξινομούνται σε 27 τάξεις και 71 οικογένειες.

Αριθμούν 8700 περίπου είδη και ο πληθυσμός τους σεολόκληρο τον κόσμο υπολογίζεται σε 100 δισεκατομμύριαάτομα.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ


ΕΙΣΑΓΩΓΗ


ΕΙΣΑΓΩΓΗ


ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η υποκλάση των Νεορνίθων διαιρείται στα:

1. Ατροπιδοφόρα (Παλαιόγναθα), που περιλαμβάνει είδηπου δεν μπορούν να πετάξουν, αλλά έχουν ανεπτυγμένατα πόδια τους

Theropod

7/11/2012

4

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η υποκλάση των Νεορνίθων διαιρείται στα:

2. Τροπιδοφόρα (Νεόγναθα), που έχουν ανεπτυγμένουςθωρακικούς μυς, καλά προσαρμοσμένους στο στέρνο μετη βοήθεια της τρόπιδας και έχουν την ικανότητα ναπετούν.

2. Συστηματική κατάταξη2. Συστηματική κατάταξη2. Συστηματική κατάταξη

Βασίλειο: Ζώα (Animalia)Φύλο: Χορδωτά (Chordata)Υποφύλο: Σπονδυλωτά (Vertebrata)Κλάση: Πτηνά (Aves)

Βασίλειο: Ζώα (Animalia)Φύλο: Χορδωτά (Chordata)Υποφύλο: Σπονδυλωτά (Vertebrata)Κλάση: Πτηνά (Aves)

Υπέρταξη 1:Παλαιόγναθα

(Paleognathae)

Υπέρταξη 1:Παλαιόγναθα

(Paleognathae)

Υπέρταξη 2:Νεόγναθα

(Neognathae)

Υπέρταξη 2:Νεόγναθα

(Neognathae)

Κιβι

Καζουάριους

Εμου

4 τάξεις4 τάξεις –– δεν πετούνδεν πετούν 23 τάξεις23 τάξεις

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Αλλά τι είναι τελικά ένα πτηνό

Τι κάνει να διαφέρει ένα πουλί από τους υπόλοιπουςζωϊκούς οργανισμούς;

7/11/2012

5

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Είναι τα όμορφα χρώματα που έχουν;

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Όχι, π.χ. πολλά είδη εντόμων και ψαριώνέχουν πολύ ωραία χρώματα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Είναι η ύπαρξη του ράμφους;

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Έχουν κεράτινο ράμφος χωρίς δόντια

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Όχι, μερικά είδη όπως αυτός ο duck billedplatypus, έχει επίσης ράμφος

7/11/2012

6

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Είναι η ύπαρξη των αυγών;

ΕΙΣΑΓΩΓΗ


Όχι, και άλλα ζώα όπως ψάρια, αμφίβια,ερπετά, έντομα είναι ωοτόκα.

7/11/2012

7

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Είναι η ύπαρξη των φτερυγίων;

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Όχι, και άλλα ζώα όπως, έντομα καιθηλαστικά έχουν φτερύγια.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Όχι, και άλλα ζώα όπως, έντομα καιθηλαστικά έχουν φτερούγες.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Τότε τι είναι;

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το φτέρωμα

7/11/2012

8

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το φτέρωμα υπάρχει σε όλα τα πουλιά και είναι τα μόναζώα που τα έχουν.

Το φτέρωμα κάνει πολλές δουλιές. Τα κρατάνε ζεστά, τοφτέρωμα των φτερών τα επιτρέπει να πετάνε κλπ.

ΦΤΕΡΩΜΑ

Τα φτερά αναπτύσσονται με ειδικούς θύλακες τουδέρματος και ο αριθμός τους ποικίλλει

από 1000 (Stellula calliope)

ΦΤΕΡΩΜΑ

Τα φτερά αναπτύσσονται με ειδικούς θύλακες τουδέρματος και ο αριθμός τους ποικίλλει ως 25.000(Cygnus cygnus) και το βάρος τους αποτελεί το 4-9%του σωματικού βάρους.

ΦΤΕΡΩΜΑ

Προήλθαν από τα λέπια των ερπετών με αρχικόπροορισμό τη διατήρηση της σωματικής θερμοκρασίαςκαι αργότερα εξελίχθηκαν σε πολύπλοκες πτητικέςκατασκευές.

ΦΤΕΡΩΜΑ

Φύονται σε ορισμένες περιοχές του σώματος, συνήθως7-8 και ονομάζονται πτερύλια, ενώ οι γυμνές περιοχέςονομάζονται απτέρια.

ΦΤΕΡΩΜΑ

Εξαίρεση αποτελούν ορισμένα πρωτόγονα είδη, όπως ηστρουθοκάμηλος και ο πιγκουίνος που φέρουν φτεράσε ολόκληρο το σώμα.

7/11/2012

9

ΦΤΕΡΩΜΑ

Κάθε φτερό αποτελείταιαπό τον άξονα, τοκατώτερο τμήμα τουοποίου ονομάζεταικάλαμος,

ενώ το ανώτερο ράχη,στην οποία αναπτύσσεταιτο γένειο.

ΦΤΕΡΩΜΑ

Η κάλαμος είναι το τμήμα του στέλεχους που βυθίζεταιστο θήλακα του δέρματος.

Έχει σχήμα κυλινδρικό και το εσωτερικό της είναι κοίλο

ΦΤΕΡΩΜΑ

Η ράχη αποτελεί το ορατό τμήμα του στέλεχους, είναισυμπαγές και αυλακωτό κατά μήκος της κάτω πλευράς.

Σε αυτήν αναπτύσσεται το γένειο και μαζί σχηματίζουντον ιστό του φτερού.

ΦΤΕΡΩΜΑΤο γένειο αποτελείται από λεπτές κεράτινες ακτίνες,τους κλώνους που βρίσκονται δεξιά και αριστερά.

Οι κλώνοι φέρουν και από τις δύο πλευρές μικρότερεςακτίνες τους μύστακες που συνδέονται μεταξύ τους μετα άγκιστρα και με τέτοιο τρόπο ώστε το γένειο τελικάνα αποτελεί έναν ιστό αδιαπέρατο από τον αέρα.

ΦΤΕΡΩΜΑ

Τα φτερά ανάλογα με το μέγεθος, τη θέση, την ανάπτυξηκαι τον λειτουργικό ρόλο τους διακρίνονται

σε μεγάλα,

μικρά,

τριχόφτερα

και σμηριγόφτερα.

ΦΤΕΡΩΜΑ

Τα μεγάλα φτερά είναι μακριά, δύσκαμπτα, πλήρωςανεπτυγμένα και διακρίνονται σε:

Ερετικά ή κωπαία: Βρίσκονται στις φτερούγες καιχρησιμεύουν για την πτήση

7/11/2012

10

ΦΤΕΡΩΜΑΤα μεγάλα φτερά είναι μακριά, δύσκαμπτα, πλήρωςανεπτυγμένα και διακρίνονται σε:

Ερετικά ή κωπαία: Διακρίνονται σε πρωτεύοντα καιδευτερεύοντα και διαχωρίζονται με ένα πτερόμικρότερου μεγέθους το αξονικό.

ΦΤΕΡΩΜΑ


Ερετικά ή κωπαία: Τα πρωτεύοντα (9-12) φύονται σταοστά της άκρας χειρός (μετακαρπικά και φάλαγγες), ενώτα δευτερεύοντα (9-37) στα οστά του αντιβραχίονα(κερκίδα και ωλένη).

ΦΤΕΡΩΜΑ

Ερετικά ή κωπαία: Η βάσητους καλύπεται μεμικρότερα φτερά, τακαλυπτήρια ή στέγαστρα.

Αυτά είναιτοποθετημένα σε τρειςσειρές καιδιακρίνονται σε μικρά,μεσαία και μεγάλα.

ΦΤΕΡΩΜΑΕρετικά ή κωπαία: Η αρίθμηση των πρωτεύοντωνγίενται από το εσωτερικό προς την άκρη τηςφτερούγας, ενώ των δευτερευόντων αντίθετα.

σώμα άκρη

9-12

9-37

ΦΤΕΡΩΜΑ


Πηδαλιώδη ή κατευθυντήρια: Σχηματίζουν την ουρά καιχρησιμεύουν για την αλλαγή κατεύθυνσης κατά τηνπτήση.

ΦΤΕΡΩΜΑ


Πηδαλιώδη ή κατευθυντήρια: Ο αριθμός τους κυμαίνεταιαπό 10-20 και ανάλογα με το μέγεθος και το σχήμασχηματίζονται διάφοροι τύποι ουράς.

7/11/2012

11

ΦΤΕΡΩΜΑ

Πηδαλιώδη ή κατευθυντήρια: Ο αριθμός τους κυμαίνεταιαπό 10-20 και ανάλογα με το μέγεθος και το σχήμασχηματίζονται διάφοροι τύποι ουράς.

ΦΤΕΡΩΜΑ

ΦΤΕΡΩΜΑ ΦΤΕΡΩΜΑ

Τα μικρά φτερά είναι πιο κοντά, εύκαμπτα καιδιακρίνονται σε καλυπτήρια και πτίλα (ή πούπουλα).

ΦΤΕΡΩΜΑ ΦΤΕΡΩΜΑ

7/11/2012

12

ΦΤΕΡΩΜΑ

Τα τριχόφτερα δεν έχουν γένειο και απαντούν στηνπεριοχή του τράχηλου και την κοιλιακή χώρα.

ΦΤΕΡΩΜΑ

Τα σμηριγγόφτερα είναι ατελή. Έχουν σχήμα μαστιγίουκαι η ράχη δεν έχει γένειο. Απαντούν στη βάση τουράμφους και γύρω από τα μάτια.

καλυπτήριο ερετικό &κατευθυντήριο

πτίλο τριχόφτερο

ράχη

κάλαμος

έλασμακλώνοι

μύστακες

ΠροέλευσηΑριθμός

Φολίδες ερπετών1000 – 25.000 φτερά

Φτερά: προέλευση, δομή, λειτουργίαΦτερά: προέλευση, δομή, λειτουργίαΦτερά: προέλευση, δομή, λειτουργία

α) Προωθητικές

β) Ταχύτητας

γ) Ελλειψοειδείς

δ) Ανύψωσης

Προωθητικές

ΤαχύτηταςΕλλιψοειδείς

Ανύψωσης

Ποιοι οι τύποιφτερούγας;

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Τα πτηνά είναι ομοιόθερμα (41- 43 0C) και ο πλήρηςέλεγχος της σωματικής τους θερμότηταςεπιτυγχάνεται λίγες μέρες μετά την εκκόλαψη τους.

7/11/2012

13

ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΣ

Ο χρωματισμός των φτερών οφείλεται σταχρωματοφόρα κύτταρα και διαφέρει στα διάφορα είδη.

Κατά κανόνα τα πολυγαμικά εμφανίζουν χρωματικόδιμορφισμό και τα αρσενικά αναπτύσσουνεντονότερους και λαμπρότερους χρωματισμούς για τηνπροσέλκυση των θηλυκών.


Ο χρωματισμός των φτερών οφείλεται σταχρωματοφόρα κύτταρα και διαφέρει στα διάφορα είδη.

Τα εδαφόβια κυρίως θηλυκά έχουν άτονο και γαιώδηχρωματισμό για να προστατεύονται από φυσικούςεχθρούς, ιδιαίτερα κατά την περίοδο τηςαναπαραγωγής.


7/11/2012

14

ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΠΤΗΣΗΣ

Ένα από τα χαρακτηριστικά των πτηνών είναι η ικανότητάτους να πετούν.

Αυτή εξασφαλίζεται κυρίως με τα φτερά των φτερούγωνκαι της ουράς…

… αλλά υποβοηθάται από διάφορες ανατομικές καιφυσιολογικές προσαρμογές, χάρη στις οποίεςελαττώνεται το βάρος τους.


Οι κυριότερες από αυτές είναι:

1. Ο σκελετός τους είναι ελαφρύς, συμπαγής και πολύισχυρός.

Η μείωση του βάρους του οφείλεται στο ότι το εσωτερικόδιαφόρων επιμήκων οστών είναι κοίλο (Π.χ. ο σκελετόςτου περιστεριού αποτελεί μόνο το 4,4% του σωματικούβάρους).

7/11/2012

15



2. Το τραχειοβρογχικό δίκτυο επικοινωνεί με έναναριθμό θυλακοειδών υμένων με λεπτά τοιχώματα, πουεισδύουν ανάμεσα στα τοιχώματα της σπλαχνικήςκοιλότητας και ονομάζονται αεροφόροι σάκκοι.



Χρησιμεύουν, εκτός από την μείωση του βάρους και γιανα ψύχουν το σώμα κατά την πτήση.

Η χωρητικότητα των πνευμόνων και των αεροφόρωνσάκκων είναι σχετικά μεγάλη (π.χ. στην πάπιααποτελούν το 20% του σωματικού όγκου: 2% πνεύμονεςκαι 18% αεροφόροι σάκκοι).



3. Η ουροδόχος κύστη λείπει και έτσι αποφεύγεται ησυγκέντρωση των ούρων.

Αυτά σε στερεά σχεδόν κατάσταση (ουρικό οξύ)αναμιγνύονται με τα κόπρανα και αναγνωρίζονται απότο λευκό χρωματισμό τους.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στερούνται ουροδόχου κύστης και το απεκκριτικό καιουρογεννητικό σύστημα των πτηνών εκβάλουν σε ένακοινό άνοιγμα, την αμάρα.



4. Αν και υπάρχουν δύο ωοθήκες μόνο η αριστερή είναιλειτουργική ενώ η δεξιά είναι υποπλασμένη και συνήθωςδεν έχει ωαγωγό.

Η ανάπτυξη των γεννητικών οργάνων γίνεται μόνο τηνπερίοδο της αναπαραγωγής, ενώ μετά το τέλος τηςατροφούν και μειώνουν το βάρος τους σημαντικά.

Η ωοθήκη π.χ. στο ψαρόνι κατά την αναπατραγωγήζυγίζει 1500 φορές περισσότερο σε σύγκριση με τοαρχικό της βάρος.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σύζευξη με επαφή των κοιλοτήτων της αμάρας.Σύζευξη με επαφή των κοιλοτήτων της αμάρας.

7/11/2012

16

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η γονιμοποίηση τους επιτελείται όταν οι αμάρες τουζεύγους ακουμπούν και πιέζονται μεταξύ τους, μεαποτέλεσμα το σπέρμα να μπαίνει στο άνοιγμα τουωαγωγού.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ




5. Η τροφή αποτελείται από είδη μικρού όγκου αλλάπλούσια σε θερμιδική αξία και που αφομοιώνεται πολύγρήγορα.

Π.χ. ορισμένα είδη Turdus που τρέφονται με χυμώδειςκαρπούς αποβάλλουν τους σπόρους 45 λεπτά μετά τηλήψη της τροφής.

Ένας νεοσσός πελαργού λαμβάνοντας 0,5 Kg τροφήςαυξάνει το σωματικό βάρος κατά 160 g (33% τηςπροσληφθείσας τροφής) – 10% στα θηλαστικά.



6. Το μέγεθος της καρδιάς στα πτηνά είναι μεγάλο σεσύγκριση με άλλα ζωϊκά είδη.

Το αίμα αν και περιέχει την ίδια ποσότητα αιμογλοβίνηςμε τα θηλαστικά, εντούτοις η περιεκτικότητα του σεσάκχαρα είναι διπλάσια.

Η πίεση είναι επίσης μεγαλύτερη: Περιστέρι 145 mm,Κότα 180 mm, ποντίκι 106 mm και άνθρωπος 120 mm.

7/11/2012

17

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η καρδιά τους είναι τετράχωρη και σχετικά μεγάλη (0,2-2,8 του σωματικού βάρους). Σώμα αεροδυναμικό για πτήση. Λαιμός μακρύς για υποβοήθηση της

ισορροπίας στην πτήση και για συλλογή τροφής.

Το ζεύγος των πρόσθιων άκρων μετατρέπεται σε φτερούγες.Η επιδερμίδα καλύπτεται από φτερά και μόνο τα πόδια φέρουν φολίδες.

Ο σκελετός είναι πλήρως οστεοποιημένος και ελαφρύς. Για να μειωθεί τοβάρος του υπάρχουν οστά κοίλα (πνευματικά οστά). Το κρανίο έχει συντηχθείσε ενιαίο οστό, οι γνάθοι δεν φέρουν δόντια και φέρουν μια κεράτινη θήκη– το ράμφος, οι πλευρές είναι ισχυρά συνδεδεμένες μεταξύ τους, η ουρά είναικοντή και το στέρνο είναι πολύ καλά αναπτυγμένο και φέρει συνήθωςτρόπιδα για την πρόσφυση των θωρακικών μυών για την πτήση.

Ενδόθερμα. Αυτό σημαίνει ότι έχουν αναπτύξει ένα πολύ καλόκυκλοφορικό σύστημα και διαθέτουν μεγάλα ποσά ενέργειας, ώστε ναδιατηρήσουν τη θερμοκρασία του σώματός τους σταθερή,ανεξάρτητα από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντός τους.

Τα 10 χαρακτηριστικά των πουλιώνΤα 10 χαρακτηριστικά των πουλιών

Πολύ καλά ανεπτυγμένο κυκλοφορικό σύστημα για την αιμάτωση τωνμυών της πτήσης, καρδιά τετράχωρη. Ερυθρά αιμοσφαίρια εμπύρηνα

Η αναπνοή : διεύλευση οξυγονωμένου αέρα σε εισπνοή ΚΑΙ ΣΕ ΕΚΠΝΟΗλόγω υψηλών μεταβολικών αναγκών πτήσης. Σύστημα λεπτώνδιακλαδώσεων των βρόγχων (παραβρόγχια) - εννέα αεροφόρων σάκων.

Πολύ καλά ανεπτυγμένο νευρικό σύστημα με εγκέφαλο και 12 ζεύγηκρανιακών νεύρων, και καλά αναπτυγμένες αισθήσεις.

Η απέκκριση γίνεται μόνο ως ουρικό οξύ και ως ημιστερεά ούρα, απουσίαουροδόχου κύστης, μια προσαρμογή μείωσης του σωματικού βάρους.

Στο γενετικό σύστημα των θηλυκών παραμένει μόνο η αριστερήωοθήκη και ωαγωγός. Μείωση του βάρους του γενετικού συστήματοςμε το πέρας της αναπαραγωγής.

Σύζευξη με επαφή των κοιλοτήτων της αμάρας. Αμνιωτά.Μεγάλη ποσότητα λεκίθου αυγών και σκληρά ασβεστολιθικά περιβλήματα.Εξωτερική επώαση.

Γιατί;

Πότε;

Πώς;

Διάρκεια;

Διατήρηση φτερώματος σε άριστη κατάσταση – αποκατάσταση φθοράς

Τέλος αναπαραγωγικής περιόδου –τέλος καλοκαιριού.Μικρή διάρκεια ημέρας → Υπόφυση → Θυρεοειδής αδένας →Θυροξίνη ↑↑ → διακοπή αιμάτωσης φτερού → πτερόρροια

Συγκεκριμένη σειρά: Τράχηλος → στήθος → ράχη → κοιλιά→ ουρά → φτερούγες

Πτώση ανά δυάδες σε φτερούγες και ουρά – ένα από κάθε πλευράγια να διατηρείται η ισορροπία στην πτήση

2 – 3 εβδομάδες στα υδρόβια πουλιά. Ταυτόχρονη πτερόρροιαΌλο το χρόνο στα αρπακτικά. Πάρα πολύ αργά – διαρκής πτήση

Ανανέωση φτερώματος: γιατί, πότε, πώςΑνανέωση φτερώματος: γιατί, πότε, πώςΑνανέωση φτερώματος: γιατί, πότε, πώς

Το ράμφος υποδηλώνει το είδος τροφής καιτον τρόπο τροφοληψίας του κάθε είδους

Ράμφος: τύποι τροφοληψίαςΡάμφος: τύποι τροφοληψίαςΡάμφος: τύποι τροφοληψίας Τι τρώνε τα παρακάτω αμερικανικά είδη πουλιών;Τι τρώνε τα παρακάτω αμερικανικά είδη πουλιών;Τι τρώνε τα παρακάτω αμερικανικά είδη πουλιών;

7/11/2012

18

ΠΟΔΙΑ

Τα πόδια στα διάφορα είδη διαφέρουν ως προς τομήκος και την κατασκευή και είναι προσαρμοσμέναανάλογα με τον τρόπο ζωής τους.

ΠΟΔΙΑ

Κάθε πόδι αποτελείται από το μηριαίο οστό, την κνήμη,τον ταρσό (ταρσομετατάρσιο) και τα δάκτυλα.

ΠΟΔΙΑ

Τα τελευταία είναι συνήθως 4, σπάνια 3, καιαποτελούνται από 2-5 φάλαγγες που καταλήγουν σενύχια.

ΠΟΔΙΑ

Είναι διαμορφωμένα ώστε να τα βοηθούν στην κίνηση,στην ανεύρεση και σύλληψη τροφής, στην κατασκευήτης φωλιάς, στην άμυνα κλπ.

ΠΟΔΙΑ

Τα καλοβατικά είδη, δηλαδή αυτά που ζουν σε ελώδεις,παραλίμνιες και παραποτάμιες περιοχές, έχουν μεγάλαπόδια και μακριά δάκτυλα.

ΠΟΔΙΑ

Τα ξηροβατικά, που ζουν στην ξηρά, έχουν κοντά καιισχυρά πόδια και δάκτυλα κατάλληλα για σκάλισμα.

7/11/2012

19

ΠΟΔΙΑ

Τα κολυμβητικά, που ζουν στο νερό έχουν τα δάκτυλαενωμένα με μεμβράνη.

Στα κυρίως κολυμβητικά τα τρία μπροστινά δάκτυλαενώνονται καθόλο το μήκος τους με μεμβράνη ενώ τοπισινό είναι ελεύθερο.

ΠΟΔΙΑ


Στα ημικολυμβητικά τα μπροστινά δάκτυλα ενώνονταιμερικώς μόνο με μεμβράνη, ενώ το πισινό είναιελεύθερο.

ΠΟΔΙΑ


Στα λοβώδη, τα δάκτυλα έχουν και από τις δύο πλευρέςλοβώδεις μεμβράνες χωρίς να ενώνονται μεταξύ τους.

ΠΟΔΙΑ

Στα στρουθιόμορφα που κουρνιάζουν σε κλαδιά δέντρων,τα πόδια είναι εφοδιασμένα με ειδικούς τένοντες,

οι οποίοι φθάνουν μέχρι τα άκρα των δακτύλων, με τηβοήθεια των οποίων συγκρατούνται και δεν πέφτουν ότανκουρνιάζουν.

κολύμβηση κολύμβηση-περπάτημα πάνω σε πλωτή βλάστηση

ξηρά - σκαλιστικά αρπακτικάδασόβια - κούρνιασμα

Καλοβατικά πουλιά: πόδια μακριά και ψηλάΞηροβατικά πουλιά: πόδια κοντά και ισχυρά

Πόδια: μορφή και τύποιΠόδια: μορφή και τύποιΠόδια: μορφή και τύποι ΠΟΔΙΑ

Όταν το πτηνό είναι όρθιο ή περπατάει, οι τένοντες είναιχαλαροί και εκτεταμένοι, ενώ όταν κουρνιάζει τότε με τολύγισμα των ποδιών συστέλλονται προκαλώντας έτσι τοκλείσιμο των δακτύλων και τη στήριξη του πτηνού χωρίςτην κατανάλωση πρόσθετης ενέργειας.

7/11/2012

20

Τοπογραφία ποδιούτρόπος διάταξης

των δακτύλων

ανισοδάκτυλαζυγοδάκτυά

ετεροδάκτυλασυνδάκτυλα

παμπροδάκτυλα

Πού ζει το κάθε ένα απότα παρακάτω είδη;

Στη φύση το αρσενικό επιδεικνύει τις ικανότητές τουΣτη φύση το αρσενικό επιδεικνύει τις ικανότητές τουΣτη φύση το αρσενικό επιδεικνύει τις ικανότητές τουκαι καλεί το θηλυκό. Το θηλυκό επιλέγει το σύντροφό του.και καλεί το θηλυκό. Το θηλυκό επιλέγει το σύντροφό του.και καλεί το θηλυκό. Το θηλυκό επιλέγει το σύντροφό του.

Τα αρσενικά αναπτύσσουν γαμήλιο πτέρωμα(ένδειξη σεξουαλικής ωριμότητας, ευρωστίας – υγείας)

Γαμήλια επίδειξη (display)(display αετών, χορός σκουφοβουτηχταριών κτλ)

Κάλεσμα αναπαραγωγής(ωδικά πουλιά κυρίως)

Στη φύση το αρσενικό επιδεικνύει τις ικανότητές τουΣτη φύση το αρσενικό επιδεικνύει τις ικανότητές τουΣτη φύση το αρσενικό επιδεικνύει τις ικανότητές τουκαι καλεί το θηλυκό. Το θηλυκό επιλέγει το σύντροφό του.και καλεί το θηλυκό. Το θηλυκό επιλέγει το σύντροφό του.και καλεί το θηλυκό. Το θηλυκό επιλέγει το σύντροφό του.

Τα αρσενικά αναπτύσσουν γαμήλιο πτέρωμα(ένδειξη σεξουαλικής ωριμότητας, ευρωστίας – υγείας)

Γαμήλια επίδειξη (display)(display αετών, χορός σκουφοβουτηχταριών κτλ)

Κάλεσμα αναπαραγωγής(ωδικά πουλιά κυρίως)

Αναπαραγωγή με πίεση της αμάρας (απουσία πέους)

Αναπαραγωγή: ηθολογικές προσαρμογέςΑναπαραγωγή: ηθολογικές προσαρμογέςΑναπαραγωγή: ηθολογικές προσαρμογές

Πάνω από το 90% ειδών είναι εποχιακά μονογαμικάΚύκνοι, χήνες: μόνιμα μονογαμικά, Ήταυρος: πολυγαμικός

Μονογαμία ή πολυγαμία και γιατί;Μονογαμία ή πολυγαμία και γιατί;Μονογαμία ή πολυγαμία και γιατί;

Calandrella brachydactylaPtyonopre rupestris

Aegypius monachus

Turdus merula

Αquila chrysaetos

Podiceps cristatus

Dedrocopusmajor Έδαφος – δέντρα –

βράχια – πλωτές –κορφές δέντρων – πλωτές

ΦωλεοποίησηΦωλεοποίησηΦωλεοποίηση ––– επώασηεπώασηεπώαση --- νεοσσοίνεοσσοίνεοσσοί Αυγά: 5-7 (μικρά πουλιά), μεγάλα πουλιά λιγότεραΕπώαση: 2 εβδομάδες (μικρά) – 4 εβδομάδες (χήνες)

Αναπαραγωγική επιτυχία ποικίλει

Φωλεόφυγα

Φωλεόφιλα

Κούκος: παράσιτο

7/11/2012

21

Πώς;

Πότε;

Γιατί;

Τα στουθιόμορφα (Passeriformes) κελαηδούν με τη σύριγγα(όργανο στη διακλάδωση τραχείας – βρόγχων)

Την ΆνοιξηΆνοιξη κατά την αναπαραγωγική περίοδο(Μάρτιος – Απρίλιος) ΚΑΙ (Μάιος – Ιούνιος)

Πολύ νωρίς το πρωί στην ανατολήανατολή του ηλίου (έως 3ώρες μετά)

1. Κάλεσμα αναπαραγωγήςαναπαραγωγής – επικράτειας (territory song)

2. Κάλεσμα κινδύνουκινδύνου (alarm call)

3. Κάλεσμα επαφήςεπαφής (contact call)

(Κάθε άτομο αναγνωρίζεται από δική του χροιάχροιά φωνής)

Το τραγούδι των πουλιώνΤο τραγούδι των πουλιώνΤο τραγούδι των πουλιών Αναπαραγωγικό κάλεσμα του αηδονιού

Άρχισε;Άρχισε;

Μ. ετοιμότητα;Μ. ετοιμότητα;

Ελλάδα;Ελλάδα;

Δρόμοι;Δρόμοι;

Πώς;Πώς;

Περίοδο παγετώνων τεταρτογενούς περιόδου

Άνοιξη →Αύξηση ημέρας →Υπόφυση →Θυρεοειδής→ Γοναδοτροπίνη → (α) αύξηση μεγέθους γονάδων και

(β) μεταβολισμός - συσσώρευση λίπους

(α) Αποδημητικά ή εδραία (κότσυφας, παπαδίτσες, γερακίνα)(β) Επιδημητικά – χειμερινοί επισκέπτες (χήνες, μπεκάτσα κτλ)(γ) Επιδημητικά – καλοκαιρινοί επισκέπτες (πελαργοί, γύπες, αηδόνια)(δ) Μεταναστευτικά

Ισπανία και Ελλάδα: (α) Έβρος – Αιγαίο – Δυτική Αφρική ή(β) Ιόνια – Κ. & Ν. Αφρική

Σχηματισμοί σε V. Φωνές επικοινωνίαςΎψος 600-1000μ . Ταχύτητα 60-90km/h (βράδυ), ή 80-120km/h (μέρα

Το φαινόμενο της μετανάστευσηςΤο φαινόμενο της μετανάστευσηςΤο φαινόμενο της μετανάστευσης

Οι δρόμοι των πουλιών στην Ευρώπη

ΤΕΛΟΣ

7/11/2012

22

Εργασία για το επόμενο μάθημα (ομάδα 3):

Διερεύνησε τις πρώτες ορνιθολογικές ιστοσελίδες σου:

www.ornithologiki.grwww.ekpaz.gr

www.birdlife.org.uk

Εργασία για το επόμενο μάθημα (ομάδα 3):

Διερεύνησε τις πρώτες ορνιθολογικές ιστοσελίδες σου:

www.ornithologiki.grwww.ekpaz.gr

www.birdlife.org.uk

Φτιάξε μια λίστα με διεθνείς ιστοσελίδες για τα πουλιά μπαίνονταςστο www.google.gr και δακτυλογραφώντας

“birds”, “raptors”, “passerines”,AND “conservation”, “sampling”, “monitoring” κτλ

Γράψτε μια περίληψη 100-300 λέξεις για το περιεχόμενο κάθε ιστοσελίδας

Φτιάξε μια λίστα με διεθνείς ιστοσελίδες για τα πουλιά μπαίνονταςστο www.google.gr και δακτυλογραφώντας

“birds”, “raptors”, “passerines”,AND “conservation”, “sampling”, “monitoring” κτλ

Γράψτε μια περίληψη 100-300 λέξεις για το περιεχόμενο κάθε ιστοσελίδας

Επιλέξετε την ιστοσελίδα που σας εντυπωσίασε περισσότεροκαι σχολιάστε σε 500-600 λέξεις το γιατί

Επιλέξετε την ιστοσελίδα που σας εντυπωσίασε περισσότεροκαι σχολιάστε σε 500-600 λέξεις το γιατί

Η εργασία θα παραδοθεί την Τρίτη 15/3/05. Είναι υποχρεωτική.

1. Peterson, R.; Mountfort, G.; Hollom, P. A. D.; Huxley, J.; Κανέλλης, Α., and Bauer, W.«Τα πουλιά της Ελλάδας και της Ευρώπης». Αθήνα Χρυσός Τύπος. 1981.Πολύ καλός οδηγός πουλιών στα ελληνικά με πληροφορίες περιγραφής, βιοτόπου, φωνής και χάρτη κατανομής

κάθε είδους που απαντάται στην Ελλάδα. Μειονέκτημα: απουσία έγχρωμων σχεδίων –φωτογραφιών

2. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Όλα τα πουλιά της Ελλάδας.Αθήνα Ελεύθερος Τύπος; 1996.Καλός οδηγός πουλιών στα ελληνικά με πληροφορίες και φωτογραφίες. Καλός για αρχάριους.Μειονέκτημα: απουσία χάρτη, εκλαϊκευμένο κείμενο, φωτογραφίες αντιεπιστημονικές.

3. Χανδρινός Γ. & Δημητρόπουλος. «Αρπακτικά πουλιά της Ελλάδας».Αθήνα, Ευσταθιάδης & Υιοί Α.Ε. 1982199 σελ. Καλός οδηγός στα ελληνικά με σχήματα και χάρτες κατανομής

ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΟΔΗΓΟΙ ΠΕΔΙΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΟΔΗΓΟΙ ΠΕΔΙΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΟΔΗΓΟΙ ΠΕΔΙΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ

1. "Collins BIRD GUIDE" (1999). Lars Svensson & Peter J. Grant,Killian Mullarney & Dan Zetterstrom, HarperCollins Publishers, London.3500 έγχρωμα σχέδια, 700 χάρτες εξάπλωσης, 400 σελ

2. "Birds of Europe with North Africa and the Middle East (1999)by Lars Johsson400 έγχρωμα φύλα , 560σελ

3. RSPB “Birds of Britain and Europe” Rob Hume (2002) 448 σελ

ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ ΠΟΥ ΔΙΑΘΕΤΟΥΝ ΟΔΗΓΟΥΣ ΠΟΥΛΙΩΝThe Leader Books", "Κακουλίδης-Φωλιά του Βιβλίου", "Κωσταράκης", "Ελευθερουδάκης”

ή ΑΓΟΡΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΣΕ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ ΦΥΣΗΣ

www.nhbs.comwww.wildlifebooks.com

www.amazon.com

ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΟΙ ΟΔΗΓΟΙ ΠΕΔΙΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑΞΕΝΟΓΛΩΣΣΟΙ ΟΔΗΓΟΙ ΠΕΔΙΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑΞΕΝΟΓΛΩΣΣΟΙ ΟΔΗΓΟΙ ΠΕΔΙΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ

Τσούνης, Γ. BIRD Watching. Στο μαγικό κόσμο των πουλιών.Αθήνα Ελληνικά Γράμματα; 1999.

Chandrinos, George- Akriotis, Triantafyllos (1997): "The Birds of Greece".Christopher HELM publishers, A & C Black, London

Ελληνικός ΑΤΛΑΝΤΑΣ. Γεωγραφική κατανομή και πληθυσμιακή κατάσταση κάθε είδους στην Ελλάδα.

ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΒΙΒΛΙΑΕΠΙΠΛΕΟΝ ΒΙΒΛΙΑΕΠΙΠΛΕΟΝ ΒΙΒΛΙΑ

7/11/2012eclass.teiion.gr/modules/document/file.php/ECO148/2... · Υποφύλο:...

Documents

Transcript of 7/11/2012eclass.teiion.gr/modules/document/file.php/ECO148/2... · Υποφύλο:...