665-735-1-PB
22
ΠΑΛΑΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΥΔΡΑΣ* Tò 1959 καί 1960 ό Λ. Πολίτης εντόπισε καί κατέγραψε δύο συλλογές χει- ρογράφων στην "Υδρα. Ή πρώτη, για την ύπαρξη της οποίας δεν υπήρχε παλιότερη μνεία, αποτελείται άπο 40 χειρόγραφα της μονής Προφήτου Ή - λιου 1 . Ή δεύτερη απαρτίζεται άπο 7 χειρόγραφα του ναού" της Παναγίας («Μοναστήρι») στην πόλη της "Τδρας 2 . Άπο αυτά, μόνον ενα, που περιέχει υπόμνημα του Θεοφύλακτου Βουλγαρίας, είχε περιγραφεί παλιότερα 3 . Συνο- πτική αναγραφή τών δύο συλλογών δημοσίευσε πρόσφατα ό ίδιος 4 . Στη διάρκεια επισκέψεως μου στην "Υδρα, πού πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια τών αποστολών του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών του Ε.Ι.Ε. τον Αύγουστο του 1975, εντοπίστηκαν 24 ακόμη χειρόγραφα στή μονή Προφήτου Ήλιου, στή μονή 'Αγίας Τριάδος, στο μετόχι της Μεγίστης Λαύρας του 'Α- γίου "Ορους και στο 'Αρχείο της Κοινότητος "Υδρας. 'Από τή μονή Προφήτου Ήλιου προέρχονται 18 άπο τα χειρόγραφα, τα όποια εντοπίστηκαν μετά άπο ειδική έ'ρευνα στο καθολικό, τα κελιά και τή *Tòv σεβασμιώτατο μητροπολίτη "Τδρας κ. 'Ιερόθεο και τον ηγούμενο της μονής Προ- φήτου Ήλιου π. Ευθύμιο ευχαριστώ θερμά για τή φιλοξενία και τή βοήθεια τους. 1. Γιά τή μονή Προφήτου Ήλιου, πού συστήθηκε στά 1813 στή θέση προϋπάρχοντος ναϋδρίου άπο ομάδα κολλυβάδων που κατέφυγε στην "Τδρα μετά τή λήξη της γνωστής «έριδος τών κολλύβων» στο "Αγιον "Ορος, βλ. Ν. Γ. Χ α λ ι ό ρ η, Ή μονή τον Προφή- του Ήλιου, Πειραιάς 1928, και Ά . Λ ι γ ν ο ύ , Ιστορία της Νήσου "Υδρας, τόμ. 1, 'Αθήνα 1946, σελ. 192 - 195. Για τήν έριδα, γενικά, τών κολλύβων στο "Αγιον Όρος και τή δια- σπορά τών κολλυβάδων στα νησιά τοϋ Αιγαίου βλ. το κλασικό άρθρο του L. Petit, La grande controperse des colybes, Echos d'Orient 2 (1898-1899), σελ. 321-331. Χ. Σ. Τ ζ ώ γ α, Ή περί μνημοσυνών ερις εν Άγίφ "Ορει κατά τον IH' αιώνα, Θεσσαλο- νίκη 1969 (ιδιαίτερα σελ. 133 - 138), όπου ή λοιπή βιβλιογραφία, καί Κ. Παπουλίδη, Το κίνημα τών κολλυβάδων, 'Αθήνα 1971, σελ. 84-91. 2. Για το ναό της Παναγίας πού λειτουργούσε παλιότερα ώς μονή βλ. Λ ι γ ν ο ΰ, δ.π., σελ. 183 - 190. 3. Χ. Ι. Π α π α ϊ ω ά ν ν ο υ, "Εν χειρόγραφον τοϋ υπομνήματος τοϋ αρχιεπισκόπου Βουλγαρίας Θεοφύλακτου είς τα 4 Ευαγγέλια, Θεολογία 3 (1925), σελ. 243 - 255. Ό ΐδι,ος δίνει τήν αόριστη πληροφορία γιά τήν ΰπαρξη συλλογής δέκα περίπου χειρογράφων. Πρβλ. καί M. Richard, Répertoire des Bibliothèques et des Catalogues de manus- crits grecs 2 , Παρίσι 1958, σελ. 107, άρ. 400. 4. Α. Πολίτη, Συνοπτική αναγραφή χειρογράφων ελληνικών συλλογών, Θεσσαλο- νίκη 1976, σελ. 84 - 89.
description
ydra
Transcript of 665-735-1-PB
-
*
T 1959 1960 . ". ,
, 40
1. 7 "
() " 2. , , , 3. 4.
", ...
1975, 24 , ' , ' " ' ".
' 18 , ' ,
*Tv " . ' . .
1. , 1813 " " ", . . . , , 1928, . , ", . 1, ' 1946, . 192 - 195. , , " . L. P e t i t , La grande controperse des colybes, Echos d'Orient 2 (1898-1899), . 321-331. . . , " IH' , 1969 ( . 133 - 138), , . , , ' 1971, . 8 4 - 9 1 .
2. . , .., . 183 - 190.
3. . . , " 4 , 3 (1925), . 243 - 255. , .
. M. R i c h a r d , Rpertoire des Bibliothques et des Catalogues de manus-crits grecs2, 1958, . 107, . 400.
4. . , , 1976, . 84 - 89.
-
180 KP.
. ", , 40 , 58. , , , - - . , *.
' , 19 .
2, .
. '
, " , , .
' '
, ' " "
3.
, ' ", .
1(41) . 23,5 17,5 . + 53 18 .
' .
1. (. 1 ) ' , ', , . ( : ) , ' . ' , . ', . '. -
) . ' , . ', . '. ).
2. (. 22) ' ' ' (MR, 5, 3 3 0 - 3 3 5 ) .
3. (. 38) ' - , ' . '. (' '
1. , 1976 ' " ' '.
2. . , .., . 190 - 191. 3. . . , .., . 196 - 198.
-
181
'. . ., . . . . , ' 1878, BAG, . 104. . B H G 3 751).
4. (. 45). ' ( : dv . * . ', . '. eoi).
T . 6 . : . 1 - 45 . 46 - 49 . , , , . . , . . , .
2(42) . 14,5 10 + 165 17 .
, 225 .
(. 1 - 15) ( 228 ).
(. 16 - 33 ) : . ' . . .
(. 33 ) , .
" . . ' . '. , (. 158) . ' ' ' , -
, (. 161 ) [. '] ( G a , , 5 3 6 - 5 3 7 ) . ' ' [ : . . . , , ' 1969, . '. . . , . " (1968) ' (1969)].
. 21 ( 15 21 ), verso . , , . , . , . . ( 14ou al., ), .
: ) (. ) v " () ) (. 15) .
-
182 KP.
3(43) . 22,5 16 . ' + 709 18 .
, " .
(. ') : , " , , , , - , , . . . ' .
1. (. ' ) . '. .
2. (. ' ) . '. ".
3. (. ') '. '. " .
': (. ') ' . '. , , (. ' ) , (. ' ) , (. ' ) , ' ",
, (. ' ) ', . '. , (. ' ) , , .
4. " 42 , (. 1) ' '. . '. , (. 462) ' '. ; /] . '. - .
5. (. 476) , ' / . '. .
6. (. 486) , ' / . '. ' .
7. (. 496) . '. .
8. (. 513) , -. '. " .
9. (. 527) / /. '. , .
-
183
10. (. 541 ) ' -. '. .
11. (. 557) ' . '. .
12. (. 572) /. '. ' , .
13. (. 588). / . '. ' -.
14. (. 599) -. '. .
15. (. 614) ^ . '. , .
16. (. 624) . 17. (. 632)
. '. .
18. (. 644) : . .. ; [' ], '. ", , .
19. (. 649) [ ;] ' ' -. '. .
20. (. 660) . ' ' -. '. " , (. 705) ' . '. ai .
: , ' - ' 1 - 631 ( , . 572 - 631 ) . 632 - 709 ( , ). . ' - ' 1 - 631 , . . . , .
: (. ') []. , ,
1928 (. . , , . 5, . 82 - 83 - ). : 385 (. - - , , 1924, . 73), 71 ( = 1 3 3 9 , , '. ", . ', . 122), 975 ( = 6 3 0 2 , , . "-
-
184 K P . - -
, . ', . 435) ' 14 (E. L a m b e r z - E . . , ' , 1978, . 4 7 - 4 8 ) .
4(44) . 19,2 14,4 . 227 '. 1607
() 420 . (. 1) ( 420 ). (. 18) . ' ,
(. 188) . ' , (. 189) . ' , (. 189) . ' ' , (. 190) . ' , (. 191) . ' , ', ' , (. 218) . ' /, (. 220) ( G a , , . 536 - 537), (. 223) ( G a , , . 5 3 8 ) .
28 ( 2 9 . 14 .) . , , , ( . 104 ). . . 220 - 224 , ( , , ). , .
. . : (. 219) + /
/ \- () '. (. 224) ' * j
() . " : (. 1) [J (. 19 . ) .
(. 219) .. 1607 ( 4 ).
(. 224) ,' /
-
185
5(45) . 19 13,7 . 196 '. 1629
[ ))] 399 .
(. 1): . . 1 ( 385 ). . 16 . '. . . 25
. . ' / ' -, (. 190) . ^' [399] .
. 191 ' /.
. 193 . . . , .
. 196 .
, , . , , , ., . '. , . .
: (. 194) ' [. . .]
' 5 . " (. 57) 1674 . ( . 15).
6 (46) . 10 6,8 . 76 16 .
1. (. 1) . '.
^ , - . . ; - . . . . .
2. , (. 47) . '. ' , . . , , ' , ' , . . . (. B H G 3 1696). (. 56) " (F. a u, Histoires des solitaires Egyptiens, Revue de
-
186 KP.
l 'Orient Chrtien 13 (1908), . 275 - 276). (. 39) ' - . '. ; . ) .
, , , . . . , . .
' (. 30) . (. 16).
7 (47) . 2 9 , 8 x 2 0 , 5 . 87 19 .
.
(. 1 ) ( 402 : '. . , ' , 1820: - , . 1271) .
. 36 - 37, 183 - 187, . , . , . ' . . .
: (. 86) ' .
8 (48) . 19,5 15,3 . 166 18 .
' ( ).
(. 1). '
, ' ' . . '.
, (. 166 ) . . . . - . .
, , . . .
: (. 1 ) \]. " 77. .
-
187
9 (49) . 21 15,5 . + 141 + . 1803
( ).
1. (. 1) [', ]. (. Fr. Blass, 2 1913, . ', . 41 ).
2. (. 6 ) , , (.., . ', . 13). 3. (. 23) '
(Migtie, PG 50, 775). 4. (. 34 ) ,
(. . . Harmon [Loeb] . 3, . 214). 5. (. 47) .
, . 55 , . 69 , 8 3 ', . 90 . . 98 , . 105 . , . 107 . , . 108 . , . 111 . , . 118 . , . 121 . , . 130
, . 135 .
( . 138 . ). . 22, 44, 46, 68. , , . . . .
: 1) (. 89) ' .
2) (. 134) 18003 [1803] 24. . .
" (. ) [].
10 (50) . 23,2 16 . + 4 3 6 . 1819
( ).
: (. ' ) , , ". , - , ' , (1819).
1. (. ' ) . [ ] - . . ' . (. ) . '.
-
188 KP. -
. (. ') . (. ' ) . (. ' ) . ( P . S e e k, Theodores Studites, lambert, 1968, . 116). (. ') ' .
2. (. 1 ) , -. '. . " /. '. ' , . (. 379) '. . . '. ' , .
3. (. 385) , ' / . . . '. ' , ( ' ' . D r r i e s - E . K l o s t e r m a n n - . r e g e r, Die 50 geistlichen Homilien des Makarios, 1964, . 20 . ).
4. (. 395) , - . . . '. '. ' , ' , .
5. (. 404) , - . . . -. '. ' , . . .
6. (. 408) , . . . '. ' , . . , .
7. (. 421 ) ' ( , ).
. , . . : 417 - 420 433 - 436. . . , (. '), ,
-
189
( . , ' ) -, 1926, . 32 - 34). . . 10 (. . , > . . , 1 14 (1960), . 375 - 376).
: 1) (. ') (). 2) (. 423) : - (-
) 1878 () 28. 3) (. 423) : 1841 15 -
. 1841 16 .
4) (. 432) [1818] ' ' . ' [1819] : .
11 (51) . 19 12 . ' + . 113 . 1752
().
. ' - ' . . 1 . '. .
. . , , , . .
. , . : (. 113) xei ' : (. ') {).
1 2 ( 5 2 ) . 2 8 , 5 19,5 . ' + 1 3 1 19 .
' .
1. (. 1 ) ' . 2. (. 29) ' ' '
.
3. (. 55) ' ', , .
4. (. 85 ) ' .
5. (. 107) ' . 6. (. 125) '.
. 1843.
-
190 K P . -
, , , , . . , (. ' ', . 28 ' ", . 54 , ', , , . 84 , . 106 ). . , , , " .
13 (53) . 28,8 18 . 58 . 1819
' ".
. 1 : ' " " ' ,', . . '. , . . ) ) .
, , . . .
: (. 58) . . v - , , , , , , , ', . ' " - . '.
14 (54) . 19,5 13,8 . 118 19 .
.
. 2 , , . '. . - , . 117 . . '. ' ( . . Baumeister . . . . , , . 5 6 4 - 5 6 5 ) .
-
191
, .
. : . 1 ().
15 (55) 23 17,5 . 53 19 .
".
. 1. f 1815 1. " , .
1 1815 1835. (. 1 - 2 ) : ' 1815 - 1834 . 7?-. 1834 - 1835 . 4 -6 8 - 14: 1815 - 1833 . 19 - 53: 1815-1835) .
, , . .
16 (56) . 33,4 23,8 . 276 19 .
" 1838 - 1846.
1. (. 4 - 5) , . 2. (. 12 - 15, 26 - 44, 54 - 55, 59, 70 - 71, 76).
' .
3. (. 146, 150, 154, 158, 162) ( 1838 - 1846) 4. (. 172) . . 5. (. 250 - 251) (1838 -1846). 6. (. 260) (1838 -
1846). 7. (. 266)
(1838-1846). . , ,
. : -
, . 276 " - 12 1838. . , .
-
192 KP. -
17 (57) . 35,2 23,8 . 60 19 .
".
12 1838 1862.
. .
.
18 (58) . 30,8 21,5 . 120 19 .
".
' 12 1838 1846.
. .
1. . 21,6 15 . 135 19 .
.
. 1. / ' - . - -, . " .
, , . .
2. . 20,5 15 . + 181 . 1830
1. (. 1) , , - .
2. (. 127)
.
-
193
3. (. 181 ) . ( ' " ) .
, , . ,
: (. 126) 9 1830 ". (. 180) ' ' 1830
.
1. . 33 22,5 . 10 19 .
.
. 1 ' , [1807] ' . . 6 - 8 (BAG, . 8 6 ) .
, , . . ,
.
: (. 5).
, '
' " .
. . , ' ", . 1, ' 1946, . 198. , ", . 14, . 193 -195.
2. . 33 22,5 . 12 19 .
' . .
. 1 ' . . 6 - 1 1 (. . -13
-
194 KP. -
, , 32 (1963), . 2 7 5 - 2 7 6 . 3 0 2 - 3 0 3 ) .
" . 1. . .
3. . 20,6 13 . 40 18 .
.
1. (. 1) ' ". 2. (. 9)
. . 9 . . 10 . . 12 (G a r, , 589) . 13. , ( G a r, , 554). . 13 . . 14 . . 15 , . 16 ( G a r, , 571). . 16 ( G a r, , 636 - 637).
3. (. 17) - .
4. (. 38) . . . 5. (. 39) . .
.
, , . . -
.
1. . 23,5 16 . 146 19 .
-.
. 1 . . .
. 4 ' ' ' 1279 (. . , . . ., 1838, . 143-199).
-
195
. 26 . ( " V. B e n e S e v i c , Catalogue codicum... qui in monasterio sanctae Cate-rinae in Monte Sina asservantur, . , . 5 3 3 - 5 4 1 ) .
. 27 " . . ' .
. 29 . . 30
(Migne, PG 107, 1129). . 40
. . '. . 42
( 1722 2281). . 57 . . 78 '
. . 88 . . 126 . . 127 . . 141
, ' . . ', .
' H , . . . .
: (. 146) . . '.
-
-
. 13
.
. % \ "KT / ' * * "TP freirf^^y|iif^"mcii#rt#ifwlei^^f|*
i f
, . 4(44), . 18
-
. 14
i'Uo
* . > .- .. fr *-
'oh ' ft-s-O''
? - * W Cep-TOC s -TPDIAAJfp* Km \ %.
HAffl
M f f -TU j/ OftA-tA^ -nop fi
s:-,
", . 4(44) . 220.
-
. 15
TVii Svisiti 9 ^ ^ ^ * *fcp
-
. 16
"?HS I i S 1,8' 4
' Si-i 'Wl-f cSc r i
9-9-
-
Q.
,3
>
