ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΕργασία στη Βιολογία

Έλλη Τσιτσιπά

Ηπατίτιδα: Περιγραφή

Ηπατίτιδα είναι μια ασθένεια του ήπατος που χαρακτηρίζεται από ζημιά στο συκώτι εξαιτίας ορισμένων φλεγμονωδών κυττάρων. Η λέξη προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη ήπαρ που σημαίνει συκώτι και από το -ίτις που φανερώνει φλεγμονή.

Η κατάσταση μπορεί να περιοριστεί μόνη της, δηλαδή η ασθένεια να θεραπευτεί χωρίς επιπλέον θεραπείες ή μπορεί να προχωρήσει προκαλώντας μεγάλη ζημιά στο ήπαρ.

Είδη ηπατίτιδας:

Οξεία ηπατίτιδα είναι η ηπατίτιδα που

διαρκεί το πολύ για 6 μήνες και η Χρόνια

ηπατίτιδα είναι η ηπατίτιδα που διαρκεί για

πάνω από 6 μήνες. Μια ομάδα ιών γνωστών

και ως ηπατικοί ιοί προκαλούν τις

περισσότερες περιπτώσεις ηπατικών βλαβών

παγκόσμια.

Οξεία ηπατίτιδα

Κλινικά, η πορεία της οξείας ηπατίτιδας ποικίλει από ήπια συμπτώματα που δεν χρειάζονται καμία θεραπεία ως και ηπατική ανεπάρκεια που χρήζει μεταμόσχευση ήπατος. Η οξεία ιογενής ηπατίτιδα τείνει να είναι ασυμπτωματική στις μικρότερες ηλικίες. Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν 7 με 10 ημέρες μετά την αναρρωτική περίοδο με την ασθένεια να διαρκεί για 2 με 6 εβδομάδες.

Τα αρχικά χαρακτηριστικά είναι μη συγκεκριμένα συμπτώματα γρίπης που είναι συνηθισμένα σε όλες τις οξείες ιογενής μολύνσεις και περιλαμβάνουν αδιαθεσία, μυοσκελετικούς πόνους, πυρετό, ναυτία ή εμετό, διάρροια και πονοκέφαλο. Πιο συγκεκριμένα συμπτώματα που μπορεί να υπάρχουν σε οξεία ηπατίτιδα είναι έλλειψη της όρεξης για φαγητό, αποστροφή στο να καπνίζει ανάμεσα σε καπνιστές, σκούρα ούρα, κιτρίνισμα των ματιών και του δέρματος (ίκτερος) και γαστρικές ενοχλήσεις.

Χρόνια ηπατίτιδα

Η πλειοψηφία των ασθενών είναι ασυμπτωματικοί ή έχουν ήπια

συμπτώματα, και η μόνη παρουσίαση να είναι οι αντικανονικές

εξετάσεις αίματος. Τα χαρακτηριστικά μπορεί να σχετίζονται με

την έκταση της βλάβης στο συκώτι ή τα αίτια της ηπατίτιδας. Το

κιτρίνισμα των ματιών και του δέρματος μπορεί να εμφανιστεί

στα αργότερα στάδια και δείχνει μεγάλη ζημιά στο ήπαρ.

Χρόνια ηπατίτιδα

Άλλα χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν αίσθημα ότι το στομάχι

είναι γεμάτο (αυτό προκαλείται από την μεγέθυνση της σπλήνας

και του συκωτιού), χαμηλός πυρετός, συγκράτηση υγρών.

Εκτεταμένη βλάβη του συκωτιού π.χ. κίρρωση αποφέρει μείωση

βάρους, τάση να εμφανίζονται εύκολα μώλωπες και τάση να

αιμορραγεί εύκολα. Ακμή, αντικανονική εμμηνόρροια, βλάβες

στους πνεύμονες, φλεγμονή του θυρεοειδούς και των νεφρών

μπορεί να φανερωθούν στις γυναίκες με αυτοάνοση ηπατίτιδα.

Αίτια και συμπτώματα

Η ηπατίτιδα μπορεί να προκληθεί από τοξίνες

(κυρίως το αλκοόλ), άλλες μολύνσεις ή από μια

αυτοάνοση διαδικασία. Μπορεί να πάρει μια

υποκλινική πορεία στην οποία να μην προκαλέσει

κανένα σύμπτωμα.

Αίτια και συμπτώματα

Ο ασθενής αρχίζει να αισθάνεται άσχημα όταν η ζημιά

στο συκώτι έχει προχωρήσει τόσο ώστε να μην

μπορεί ο οργανισμός να προστατευθεί από βλαβερές

ουσίες και μπορεί να προκαλέσει ανεξέλεγκτη

συγκρότηση του αίματος καθώς και να προκαλέσει

διαταραχές στην δημιουργία χολής με συνέπεια ο

ασθενής να μην μπορεί να χωνέψει σωστά το λίπος.

Ηπατίτιδα Β

Το αίτιο της ηπατίτιδας Β είναι ένας ιός, το γενετικό υλικό του

οποίου αποτελείται από λίγα γονίδια, ένα από τα οποία καθώς

αποκωδικοποιείται, παράγει πρωτεΐνη (αντιγόνο) που λέγεται

επιφανείας ή αυστραλιανή. Η ονομασία αυτή οφείλεται στο

γεγονός ότι η πρωτεΐνη (αντιγόνο) παρατηρήθηκε για πρώτη

φορά το 1965 στον ορό ενός ατόμου που καταγόταν από την

Αυστραλία.

Ηπατίτιδα Β

Η φυσική πορεία της οξείας ηπατίτιδας Β στον ενήλικα άνθρωπο

τις περισσότερες φορές είναι χωρίς συμπτώματα και αυτοϊάται,

ενώ σε ένα μικρό ποσοστό (5-10%) η λοίμωξη παραμένει και

μεταπίπτει σε χρόνια ηπατίτιδα, η οποία με τη σειρά της μπορεί

να οδηγήσει σε κίρρωση και καρκίνο του ήπατος. Σπάνια, η

χρόνια λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας Β μπορεί να εκδηλωθεί

με συμπτώματα και σημεία μακράν του ήπατος, όπως

σπειραματονεφρίτιδα και πολυαρτηρίτιδα.

Μετάδοση της ηπατίτιδας Β

Σήμερα ξέρουμε ότι ο ιός

μεταδίδεται διαδερμικώς με την

επαφή με μολυσμένο ορό ή

παράγωγα αίματος, αλλά και με

τη σεξουαλική επαφή καθώς και

από τη μητέρα στο νεογνό κατά

την περιγεννητική περίοδο.

Πρόληψη Ηπατίτιδας Β

Η πρόληψη της ηπατίτιδας Β στηρίζεται στην

ενημέρωση και στην προφύλαξη. Η

ενημέρωση αφορά στη βελτίωση των

συνθηκών υγιεινής και διαβίωσης, τη

σχολαστική τήρηση των κανόνων υγιεινής από

τα άτομα που εκτίθενται επαγγελματικά, την

ευαισθητοποίηση των ομάδων υψηλού

κινδύνου και τις οδηγίες σεξουαλικής

συμπεριφοράς.

Παθητική προφύλαξη

Ηπατίτιδας Β

Η παθητική προφύλαξη γίνεται με τη χορήγηση

υπεράνοσου γ-σφαιρίνης. Χορηγείται σε νεογνά

μητέρων με χρόνια ηπατίτιδα Β αμέσως μετά τον

τοκετό καθώς και σε άτομα που δεν έχουν

εμβολιασθεί και έρχονται σε επαφή με τον ιό (π.χ.

τρύπημα βελόνας, σεξουαλική επαφή).

Πρέπει να χορηγείται το συντομότερο δυνατόν μετά

από μια τέτοια επαφή πριν από τη χορήγηση του

εμβολίου. Προσφέρει ανοσία σε ποσοστό 70-75%

για τουλάχιστον 3 μήνες.

Ενεργητική προφύλαξη

Ηπατίτιδας Β

Η ενεργητική προφύλαξη βασίζεται στον εμβολιασμό.

Το εμβόλιο χορηγείται σε τρεις δόσεις. Η δεύτερη γίνεται

ένα μήνα μετά την πρώτη και η τρίτη 6 μήνες μετά την

πρώτη. Στην Ελλάδα ο εμβολιασμός είναι υποχρεωτικός

στα βρέφη και στους εφήβους.

Ο εμβολιασμός μπορεί να προλάβει τη λοίμωξη από τον ιό

της ηπατίτιδας Β και να οδηγήσει στην πρόληψη του

καρκίνου του ήπατος που οφείλεται στην ηπατίτιδα Β.

Ενεργητική προφύλαξη

Ηπατίτιδας Β

Οι πληθυσμοί που θα έπρεπε να υποβάλλονται σε

εμβολιασμό κατά της ηπατίτιδας Β είναι άτομα με υψηλό

κίνδυνο έκθεσης στον ιό λόγω της εργασίας τους,

ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση, όλοι οι

ασθενείς με άλλες χρόνιες νόσους του ήπατος (π.χ.

χρόνια ηπατίτιδα C), άτομα που ζουν σε στενή επαφή με

πάσχοντες από χρόνια ηπατίτιδα B, και μωρά που

γεννιούνται από μητέρες με ηπατίτιδα Β.

Ηπατίτιδα C

Ο ιός της ηπατίτιδας C ανακαλύφτηκε το 1989

αποκλειστικά χάρη στον κλάδο της μοριακής βιολογίας.

Ο ιός της ηπατίτιδας C δεν έχει γίνει ποτέ ορατός με το

ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. Οι γνώσεις μας για την

ύπαρξή του και τη συμπεριφορά του στηρίζονται σε

ευαίσθητες εργαστηριακές τεχνικές μοριακής βιολογίας.

Ηπατίτιδα C

Πριν από την ανακάλυψη του ιού της ηπατίτιδας C, είχε

παρατηρηθεί μια μορφή λοιμώδους ηπατίτιδας που επειδή

ήταν διαφορετική με τις μέχρι τότε γνωστές ηπατίτιδες Α

και Β, αναφερόταν ως «ηπατίτιδα μη A, μη B».

Τα άτομα με τη συγκεκριμένη νόσο παρουσίαζαν κλινικές

ή εργαστηριακές ενδείξεις ηπατίτιδας, χωρίς όμως

ενδείξεις λοίμωξης από τον ιό της ηπατίτιδας Α ή της

ηπατίτιδας Β.

Ηπατίτιδα C

Το μεγαλύτερο πρόβλημα με τον ιό της ηπατίτιδας C

είναι ότι η λοίμωξη γίνεται χρόνια σε μεγάλο ποσοστό

(80%) των κρουσμάτων. Ακόμη και στην φάση της

χρόνιας λοίμωξης τα συμπτώματα είναι ελάχιστα.

Αρκετοί άνθρωποι, φαινομενικά υγιείς δεν έχουν ιδέα ότι

έχουν μολυνθεί από τον ιό αν και παρουσιάζουν σοβαρή

βλάβη στο ήπαρ. Για το λόγο αυτό μερικές φορές η

χρόνια ηπατίτιδα C αποκαλείται και «σιωπηλή» νόσος.

Ηπατίτιδα C

Ένας στους πέντε από όσους πάσχουν από χρόνια

ηπατίτιδα C αναπτύσσει μεγάλο βαθμό φλεγμονής και

ίνωσης στο ήπαρ, δηλαδή κίρρωση ήπατος, η οποία είναι μια

πολύ σοβαρή βλάβη καθώς μπορεί να οδηγήσει σε ηπατική

ανεπάρκεια και ηπατοκυτταρικό καρκίνο. Η ταχύτητα με την

οποία επέρχεται η ηπατική βλάβη εξαρτάται από διάφορους

παράγοντες, όπως είναι ο τύπος του ιού της ηπατίτιδας C, η

ηλικία, το φύλο και η χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών.

Συμπτώματα ηπατίτιδας C

Η οξεία λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας C συνήθως

δεν προκαλεί συμπτώματα και για αυτό σπάνια

διαγιγνώσκεται. Η πλειονότητα των ατόμων με χρόνια

λοίμωξη δεν μπορούν να θυμηθούν κάποιο οξύ επεισόδιο

ίκτερου ή ηπατικής νόσου. Ορισμένα άτομα παρουσιάζουν

μη ειδικά συμπτώματα κατά το χρόνο της οξείας λοίμωξης,

αλλά δεν τα συνδέουν με ηπατική νόσο.

Πρόληψη Ηπατίτιδας C

Δυστυχώς δεν υπάρχει εμβόλιο για την πρόληψη της

ηπατίτιδας C. Οι επιστήμονες δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξοι

για την ανάπτυξη εμβολίου στο εγγύς μέλλον καθώς ο ιός

(HCV) μεταλλάσσεται εξαιρετικά γρήγορα.

Πρόληψη Ηπατίτιδας C

Λόγω του ταχύτατου ρυθμού μετάλλαξης του HCV, οι

επιστήμονες δυσκολεύονται να δημιουργήσουν σταθερές

καλλιέργειες του ιού μέσα στις οποίες θα αναπτυχθεί το

εμβόλιο. Η ανάπτυξη εμβολίου κατά του HCV καθίσταται

ακόμα δυσκολότερη εξαιτίας του γεγονότος ότι

υπάρχουν περισσότεροι από έξι γονότυποι του HCV.

Βιβλιογραφία:

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%97%CF%80%CE%B1

%CF%84%CE%AF%CF%84%CE%B9%CE%B4%CE%

B1

http://www.medlook.net/article.asp?item_id=1140

http://www.onhealth.gr/portal/eipf/greece/portal/patient/h

epatitis