ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΣΟΣ

Ιστορία

Κατά την αρχαιότητα έχουμε την ηγεμονία των Μυκηνών, του Άργους, της Κορίνθου. Αργότερα αναπτύσσεται, κατά τους κλασικούς χρόνους, η Σπάρτη, μεγάλη δύναμη, που ανταγωνίστηκε την Αθήνα για την ηγεμονία στην Ελλάδα. Στα ελληνιστικά χρόνια, η σημαντικότερη δύναμη της Πελοποννήσου είναι η Αχαϊκή Συμπολιτεία, η οποία καταλύεται το 146 π.Χ. από τους Ρωμαίους. Τότε καταστρέφεται και η Κόρινθος, αλλά θα ξανακτιστεί αργότερα, για να αποτελέσει πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας της Αχαΐας, που εκτεινόταν από τις Θερμοπύλες ως το Ταίναρο.

Στην Πελοπόννησο επίσης παίχτηκε σημαντικά η τελική επικράτηση του Χριστιανισμού. Σημαντικές πόλεις ήταν η Κόρινθος και η Πάτρα, στην οποία και μαρτύρησε ο Απόστολος Αντρέας. Η περιοχή θα γνωρίσει επιδρομές των Έρουλων, τον 3ο αι. μ.Χ., των Βησιγότθων του Αλάριχου, το 395 μ.Χ., των Αβάρων και των Σλάβων, στα τέλη του 6ου αιώνα. Μια απο τις σημαντικότερες μάχες του Ελληνισμού δόθηκε κατα τον 6ο αιώνα στην Πάτρα, της οποίας οι κάτοικοι αντιστάθηκαν στην Αβαρική πλημμυρίδα, συμβάλλοντας σημαντικά στην καταστροφή αυτής της μεγάλης απειλής για το Ρωμαικό Κράτος και τους Έλληνες. Στη συνέχεια, κάποιες περιοχές έγιναν αντικείμενο αποικισμού απο τους Σλάβους. Η κατάσταση άρχισε να αλλάζει από τα τέλη του 8ου αιώνα, όταν, μετά από νίκη του βυζαντινού στρατού επί των Σλάβων της Πελοποννήσου το 783 και αποτυχημένες επαναστάσεις των δεύτερων, το 805 και 841, η περιοχή σταδιακά επανήλθε υπό βυζαντινή εξουσία, πράγμα που αποδεικνύεται με την ίδρυση του θέματος Πελοποννήσου.

Μετά την κατάλυση του βυζαντινού κράτους το 1204 από από τους Σταυροφόρους, στην Πελοπόννησο ιδρύεται το Πριγκηπάτο της Αχαΐας, το οποίο από το 1261 και εξής θα αντικατασταθεί σταδιακά από το ελληνικό Δεσποτάτο του Μωρέως των Παλαιολόγων, με έδρα τον Μυστρά. Το Δεσποτάτο καταλύθηκε το 1460 από τους Οθωμανούς. Μετά από βραχύβια κατοχή από τους Βενετούς (περίπου 1687-1715), η περιοχή ξαναπέρασε στα χέρια των Τούρκων. Διοικητικά ήταν οργανωμένη σε σαντζάκι, και είχε διοικητή πασά που έφερε τον τίτλο "Μοραβαλεσή" (διοικητής του Μωριά). Τέλος, η Πελοπόννησος έγινε το λίκνο της Επανάστασης του 1821. Οι σημαντικότεροι αγώνες για την απελευθέρωση έγιναν εκεί και, μετά την απελευθέρωση, για πολύ καιρό το ελληνικό κράτος περιοριζόταν στην Πελοπόννησο, σε μικρό μέρος της Στερεάς Ελλάδας και στις Κυκλάδες. Πρώτη πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους αναδείχθηκε το Ναύπλιο.

Εργασία: Μιλτιάδης ΤζάγκαςΘέμα: Πελοπόνησσος

Μυθολογία

ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ Βασιλεύς του Άργους και αδελφός του Μενέλαου, υιοί του Ατρέα, που ανέλαβε να βοηθήσει τον αδελφό του να πάρει πίσω την απαχθείσα γυναίκα του, την Ωραία Ελένη. Ως κορυφαίος στρατηγός, δικαιολογημένα ήταν ο αρχιστράτηγος των Ελλήνων της μητροπολιτικής Ελλάδος που έλαβαν μέρος στην εκστρατεία εναντίον της Τροίας. Συγκρούσθηκε με τον άλλο μεγάλο ήρωα του Τρωικού πολέμου, κ πρότυπο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τον Αχιλλέως, όμως συμφιλιώθηκαν και οδήγησαν τον στρατό στην νίκη εναντίων των Τρώων. Όταν τελείωσε ο πόλεμος, και νικητής ο Αγαμέμνων επέστρεψε στο Άργος, στο παλάτι του, τον περίμενε ένα τραγικό τέλος: καθώς έκανε το λουτρό του, τον εφόνευσε η σύζυγός του Κλυταιμνήστρα με έναν πέλεκυ. ΑΙΓΙΣΘΟΣ Μητέρα του Αιγίσθου ήταν η Πελοπία, η οποία έμεινε έγκυος όταν την βίασε κρυφά ο ίδιος της ο πατέρας, ο Θυέστης, υπακούοντας σε κάποιον χρησμό σύμφωνα με τον οποίο μόνο αν έκανε παιδί με την κόρη του θα μπορούσε να εκδικηθεί τον θάνατο των παιδιών του που τα σκότωσε με αποτρόπαιο τρόπο ο Ατρέας. Κατά τον βιασμό η νεαρή κοπέλα δεν μπόρεσε να δει το πρόσωπο του βιαστή, αλλά κατάφερε να του αρπάξει ένα μαχαίρι που είχε στην ζώνη του. Όταν γεννήθηκε το παιδί το παράτησε στο δάσος για να πεθάνει, αλλά το βρήκαν κάποιοι βοσκοί που το λυπήθηκαν και το μεγάλωσαν με το γάλα μιας  κατσίκας (εξ' ου και το όνομα Αίγισθος). Αργότερα το έδωσαν στον βασιλέα Ατρέα (που είχε στο μεταξύ νυμφευθεί την Πελοπία) και το βασιλικό ζεύγος μεγάλωσε τον Αίγισθο χωρίς να υποψιάζεται την ταυτότητά του. Όταν μεγάλωσε, ο Ατρέας τον έστειλε να σκοτώσει τον Θυέστη με τον οποίο διατηρούσε παλαιά έχθρα. Η Πελοπία του έδωσε το μαχαίρι της και πράγματι ο Αίγισθος πήγε και βρήκε το υποψήφιο θύμα του. Ο Θυέστης όμως αναγνώρισε το μαχαίρι του, είπε στον Αίγισθο όλη την αλήθεια και τότε ο Αίγισθος πήγε πίσω και σκότωσε τον Ατρέα, ενώ η Πελοπία αυτοκτόνησε από την ντροπή της. Ύστερα από αυτά, ανέβηκε με τον Θυέστη στον θρόνο των Μυκηνών. Όταν οι υιοί του Ατρέα, Μενέλαος και Αγαμέμνων έλειπαν στην Τροία, ο Αίγισθος έγινε εραστής της συζύγου του Αγαμέμνωνος Κλυταιμνήστρας. Μετά την επιστροφή και τον φόνο του Αγαμέμνωνος, νυμφεύθηκε την Κλυταιμνήστρα, και έγινε βασιλεύς και στο Άργος,

Εργασία: Μιλτιάδης ΤζάγκαςΘέμα: Πελοπόνησσος

όμως μόνον για επτά έτη. Γύρισε τότε ο εξόριστος υιός του Αγαμάμνωνος Ορέστης, και σκότωσε τον Αίγισθο μαζί με την Κλυταιμνήστρα. ΕΛΕΝΗ

Κόρη του Δία και της Νέμεσης, υιοθετημένη από τον βασιλέα της Σπάρτης Τυνδάρεω και την γυναίκα του Λήδα με τον εξής παράδοξο τρόπο: ο Δίας ερωτεύθηκε την Νέμεση, η οποία για να του ξεφύγει μεταμορφώθηκε σε χήνα. Αλλά και ο Δίας μεταμορφώθηκε σε κύκνο και ενώθηκε με την Νέμεση, η οποία γέννησε ένα αυγό. Αυτό το αυγό το βρήκαν κάποιοι βοσκοί και το έδωσαν στην Λήδα, η οποία το φύλαξε μέχρι που ξεπετάχθηκε από μέσα η Ελένη. Έτσι γεννήθηκε η ομορφότερη γυναίκα της αρχαιότητος. Η φήμη για την ομορφιά της έφθασε σε κάθε γωνιά του

κόσμου. Ήταν η μοίρα της να μπαίνει στον κλήρο και να γίνεται βραβείο για διάφορους ερωτύλους. Την πρώτη φορά που την έβαλαν στον κλήρο ήταν ακόμη έφηβη. Δύο νεαροί που την είδαν σε μια βρύση της Σπάρτης, ο Θησεύς και ο Πειρίθους, την έπαιξαν στα ζάρια και την κέρδισε ο Θησεύς, ο οποίος την πήρε και την πήγε στις Αφίδνες (χωριό κοντά στην Αθήνα) στο σπίτι της μητρός του, όπου την άφησε για λίγο για να πάει στον Άδη να απαγάγει την Περσεφόνη. Μέχρι να γυρίσει όμως, οι αδελφοί της Διόσκουροι την βρήκαν και την γύρισαν στο σπίτι. Ο πατέρας της Τυνδάρεω, αποφάσισε τότε να την παντρέψει. Έτσι μαζεύτηκαν στο παλάτι επίδοξοι μνηστήρες από όλα τα  μέρη, ορκιζόμενοι πως θα σεβασθούν την επιλογή της ίδιας της Ελένης και επιπλέον ότι θα τρέξουν να βοηθήσουν το ζευγάρι σε περίπτωση ανάγκης. Η Ελένη διάλεξε τον Μενέλαο, που έγινε και οπ βασιλεύς της Σπάρτης. Το ζεύγος απέκτησε μια κόρη, την Ερμιόνη. Η Αφροδίτη, εξαιτίας του μήλου της Έριδος, προσέφερε στον Πάρι ως βραβείο την Ελένη, την οποία ο Πάρις και απήγαγε και την πήγε στην Τροία. Κατόπιν, ξέσπασε ο Τρωικός πόλεμος. Λίγο πριν το τέλος του πολέμου σκοτώνεται ο Πάρις, και ο πατέρας του Πρίαμος ορίζει την Ελένη ως έπαθλο για τον γενναιότερο πολεμιστή. Την κέρδισε ο αδελφός του Πάρι, Διήφοβος, αλλά μετά από λίγο με την λήξη του πολέμου επέστρεψε στην Σπάρτη με τον άνδρα της Μενέλαο, ο οποίος σκότωσε τον Διήφοβο κατά την άλωση της Τροίας. Έζησε στην Σπάρτη μαζί με τον Μενέλαο, ως τα βαθιά τους γεράματα.

ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ Κόρη του Αγαμέμνονος και της Κλυταιμνήστρας. Θυσιάσθηκε στην Αυλίδα για να εξαγνισθεί η θεά Άρτεμις και να φυσήξει ευνο'ι'κός άνεμος για τα πλοία των Αχαιών που πήγαιναν στην Τροία. Ο θρύλος λέει πως λίγο την επίμαχη στιγμή πριν ακριβώς την θυσιάσουν, η θεά την λυπήθηκε και έβαλε ένα ελάφι στην θέση της. Την Ιφιγένεια την πήρε και την έκανε

Εργασία: Μιλτιάδης ΤζάγκαςΘέμα: Πελοπόνησσος

ιέρεια της στον ναό της στην Αυλίδα. Η Ιφιγένεια έμεινε πολλά χρόνια εκεί, ώσπου την απελευθέρωσε ο αδελφός της ο Ορέστης.

Αξιοθέατα-Μνημεία

Η Μάνη

Στη Μάνη υπάρχουν αμέτρητοι πέτρινοι πύργοι, 7 κάστρα, πληθώρα αρχαιολογικών χώρων, βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες με εξαίρετες αγιογραφίες. Στην περιοχή βρίσκονται οι 98 από τους 118 παραδοσιακούς οικισμούς της Πελοποννησου, μαζί με πολλά σπήλαια, καλτερίμια και

φαράγγια για πεζοπόρους.

Από το τοπίο της Μεσσηνιακής Μάνης, ξεχωρίζουν: η Καρδαμύλη, με τα βυζαντινά μνημεία και το φαράγγι του Βυρού, η Στούπα, η γραφική Λαγκάδα με τα πέτρινα

πυργόσπιτα, τα χωριά του Ταΰγετου Τσέρια, Καστάνια και Μηλιά. Η Αρεόπολη με τα καλντερίμια και τους πύργους της που έχουν ανακηρυχθεί μνημεία. Τα σπήλαια

του Διρού, το Λιμένι απέναντι από το ομηρικό Οίτυλο, ο Γερολιμένας, η Βάθεια, ο Κότρωνας με τις μαγευτικές παραλίες του και την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, το Πόρτο Κάγιο και το Ακρωτήριο Ταίναρο είναι λίγα μόνο από τα αξιοθέατα της

(λακωνικής) Μέσα Μάνης.

 

Σπήλαιο Διρού

Το σπήλαιο του Διρού αποτελείται από επιμέρους σπήλαια: η Γλυφάδα, η Αλεπότρυπα και το Καταφύγι έχουν το καθένα τη δική του ιδιαίτερη αξία. Κάτω απ' τα μανιάτικα χώματα κρύβεται μια ανείπωτη ομορφιά, το ωραιότερο λιμναίο σπήλαιο στον κόσμο.

Η εξερεύνηση του σπηλαίου ξεκίνησε στο 1949 από το ζεύγος των σπηλαιολόγων Ιωάννη και Άννας Πετροχείλου, της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας. Το σπήλαιο αποτελείται από σταλακτίτες και σταλαγμίτες, και παλαιότερα ήταν χερσαίο, όμως με την πάροδο των αιώνων η στάθμη του νερού ανέβηκε από τη θάλασσα και έτσι οι σχηματισμοί των σταλακτιτών μοιάζουν με λευκές κολώνες που βγαίνουν μέσα από το νερό.

Εργασία: Μιλτιάδης ΤζάγκαςΘέμα: Πελοπόνησσος

Όσες φορές και εάν επισκεφθεί κανείς τα σπήλαια Διρού δεν χορταίνει το μάτι του να παρακολουθεί με θαυμασμό το τι του έχει προσφέρει σαν δώρο η φύση. Για 45 λεπτά σε μια διαδρομή δαιδαλώδη, ο επισκέπτης μένει άφωνος.

 Αρχαία Ολυμπία

Στη δυτική Πελοπόννησο, στην πανέμορφη κοιλάδα του ποταμού Αλφειού, άνθισε το πιο δοξασμένο ιερό της αρχαίας Ελλάδας, που ήταν αφιερωμένο στον πατέρα των θεών, τον Δία.. Απλώνεται στους νοτιοδυτικούς πρόποδες του κατάφυτου Κρονίου λόφου, μεταξύ των ποταμών Αλφειού και Κλαδέου, που ενώνονται σε αυτή την περιοχή. Παρά την απομονωμένη θέση της κοντά στη δυτική ακτή της

Πελοποννήσου, η Ολυμπία καθιερώθηκε στο πανελλήνιο ως το σημαντικότερο θρησκευτικό και αθλητικό κέντρο.

Εδώ γεννήθηκαν οι σπουδαιότεροι αγώνες της αρχαίας Ελλάδας, οι Ολυμπιακοί, που γίνονταν κάθε τέσσερα χρόνια προς τιμήν του Δία, ένας θεσμός με πανελλήνια ακτινοβολία και λάμψη από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η απαρχή της λατρείας και των μυθικών αναμετρήσεων που έλαβαν χώρα στην Ολυμπία χάνεται στα βάθη των αιώνων. Οι τοπικοί μύθοι σχετικά με τον ισχυρό βασιλιά της περιοχής, τον ξακουστό Πέλοπα, και τον ποτάμιο θεό Αλφειό, φανερώνουν τους ισχυρούς δεσμούς του ιερού τόσο με την Ανατολή όσο και με τη Δύση.

Γεωργία - κτηνοτροφία - προϊόντα

Η οικονομία της Πελοποννήσου βασιζόταν παραδοσιακά αποκλειστικά σχεδόν στη γεωργία και την κτηνοτροφία. Βιομηχανία παρουσιάστηκε κυρίως στις περιοχές Πατρών και Αιγίου, που ήταν από οικονομική άποψη οι πιο δραστήριες (μηχανουργεία,

βαμβακονηματουργεία, εργοστάσια χαρτιού, κρασιών, ελαστικών, ελαιουργεία, σταφιδεργοστάσια).

Εργασία: Μιλτιάδης ΤζάγκαςΘέμα: Πελοπόνησσος

Από την άποψη της γεωργίας επικρατεί η καλλιέργεια των δημητριακών, των αμπελιών (για σταφίδες και κρασί), της συκιάς, της ελιάς, του ρυζιού, του βαμβακιού. Επίσης καλλιεργείται καπνός, γεώμηλα, κηπευτικά κι αρκετά εσπεριδοειδή. Αρκετά αναπτυγμένη είναι η εκτροφή προβάτων. Επίσης η αγελαδοτροφία, η πτηνοτροφία και η μελισσοκομία είναι αρκετά διαδεδομένες. Η αλιεία, στις παραλιακές περιοχές και ιδιαίτερα στην Πάτρα, όπου συγκεντρώνεται, έχει αρκετά αποφασιστική συμβολή στην οικονομία του τόπου, κάνει επίσης και εξαγωγές. Επίσης για τον ίδιο σκοπό χρησιμοποιούνται και οι λιμνοθάλασσες.

Χλωρίδα-Πανίδα

Η μεγάλη εναλλαγή βιοτόπων έχει ως αποτέλεσμα να ευδοκιμούν 600 είδη φυτών (χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η καταγραφή), πάνω από 120 Ελληνικά ενδημικά φυτά, από τα οποία τα 32 αποκλειστικά στο Ταΰγετο, ενώ έχει και πλούσια βλάστηση σε βότανα και αρωματικά φυτά (ρίγανη, μέντα, θυμάρι, τσάι, λεβάντα κ.α.).

Ο Γιώργος Σφήκας στο νέο του βιβλίο «Οι Βοτανικοί Παράδεισοι της Ελλάδας» παρουσιάζει τις ομορφιές 135 περιοχών της χώρας μας και επιλέγει, λόγω της σπανιότητας της χλωρίδας, 17 βοτανικούς παραδείσους στους οποίους περιλαμβάνεται και η Μάνη.

Έχουν παρατηρηθεί 85 είδη πουλιών, 19 θηλαστικών ζώων, 33 ερπετών και αμφιβίων, ενώ θεωρείται μία από τις δύο πιο σημαντικές περιοχές της Πελοποννήσου για τις πεταλούδες και τα έντομα.

Η Νότια Μάνη και συγκεκριμένα το όρος Σαγγιάς και το ακρωτήριο Ταίναρο, αποτελεί σημαντική περιοχή για τα αρπακτικά, το Σπιζαετό, το Πετρίτη, το Μπούφο και το Βασιλαετό που εμφανίζεται το χειμώνα. Η περιοχή αυτή αποτελεί περιοχή ανάπαυσης για τα αποδημητικά πουλιά, των οποίων το συστηματικό κυνήγι αποτελεί σοβαρό πρόβλημα.

Η χλωρίδα και η πανίδα παρουσιάζονται αναλυτικά στις αντίστοιχες ενότητες της ιστοσελίδας μας.

Εργασία: Μιλτιάδης ΤζάγκαςΘέμα: Πελοπόνησσος