ΕΝΑ «∆ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ» ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΓΙΑ ΤΗ ∆ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ

Συντονίστρια βιωµατικού εργαστηρίου:

Ειρήνη Στρατάκη Επιστηµονικά Υπεύθυνη ΚΕΣΑΝ - Κέντρου Πρόληψης

Εκπρόσωπος εργαστηρίου: Ελένη Νέστορα, ∆ασκάλα 41ου ∆ηµοτικού Σχολείου Ηρακλείου

ΓΙΑΤΙ ΝΑΙ, ΣΕ ΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣΣΤΗ ∆ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ;

Σε µια κοινωνία που καθηµερινά αποδεικνύει τη δυσκολίατων µελών της να αποδεχτούν το διαφορετικό, µέσα απόπληθώρα δυσάρεστων περιστατικών στα δελτία ειδήσεωνκαι στον έντυπο τύπο, φαντάζει πλέον αναγκαίο νααναλάβουµε δράση, ο καθένας από τη θέση που τουαναλογεί.

Ο σηµαντικότερος λόγος για τον οποίο οι εκπαιδευτικοί θαπρέπει να δραστηριοποιηθούν εναντίον τηςπροκατάληψης είναι η προστασία των ανθρωπίνωνδικαιωµάτων.1

Καλούµαστε λοιπόν να προετοιµάσουµε τους µαθητές µαςνα ζήσουν σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχεί ηποικιλοµορφία, µε αίσθηµα σεβασµού και κοινωνικήςδικαιοσύνης, βοηθώντας τους να αλλάξουν τις γνώσεις, τις στάσεις και τη συµπεριφορά τους απέναντι στα άτοµαπου είναι διαφορετικά.

1. Τριλίβα Σ., Αναγνωστοπούλου Τ. , Χατζηνικολάου Σ., 2008, Ούτε καλύτερος, ούτε χειρότερος…απλά διαφορετικός! Αθήνα:Gutenberg, σσ.21-25.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Το υλικό ενός βιωµατικού προγράµµατος για τη διαφορετικότηταπροτείνεται να έχει τη δοµή µιας πυραµίδας, όπου κάθε επίπεδολειτουργεί σαν βάση για το επόµενο. Συνολικά υπάρχουν 7 επίπεδαστην πυραµίδα µε στόχο να βοηθήσουν τα παιδιά:2

Να αναγνωρίζουν τα συναισθήµατά τους και να αναπτύξουν τιςσυναισθηµατικές ικανότητές τους, µε στόχο την επεξεργασία τωνεµπειριών τους και τη σύνδεση των συναισθηµάτων, των σκέψεωνκαι της συµπεριφοράς τους προς τους άλλους. (1ο)

Να αναγνωρίζουν τις οµοιότητες και τις διαφορές µεταξύ τωνανθρώπων µε στόχο την αποδοχή του εαυτού τους και τωνδιαφορετικών άλλων. (2ο)

Να µάθουν τι είναι και πώς κατασκευάζονται τα στερεότυπα και νακατανοήσουν τις επιπτώσεις τους. (3ο)

2. Τριλίβα Σ., Αναγνωστοπούλου Τ. , Χατζηνικολάου Σ., 2008, Ούτε καλύτερος, ούτε χειρότερος… ό.π., σ 33

Να αναπτύξουν την ενσυναίσθηση , ώστε να µπαίνουν στη θέση τουάλλου, να κατανοούν τα συναισθήµατα και τον τρόπο σκέψης του. (4ο)

Να αναγνωρίζουν τις αρνητικές συνέπειες των στερεοτύπων και ναµάθουν πώς να τα ανατρέπουν. (5ο)

Να αναγνωρίζουν και να αποδέχονται οπτικές και απόψειςδιαφορετικές από τη δική τους, µε στόχο να τις εκφράζουν µεσεβασµό προς τον συνοµιλητή τους και να υπερασπίζονται ταδικαιώµατα των άλλων. (6ο)

Να µάθουν να χρησιµοποιούν όλες τις γνώσεις και τις εµπειρίες τουςαπό τα προηγούµενα επίπεδα, για να σχεδιάσουν και ναυλοποιήσουν δράσεις που έχουν ως στόχο την ίση µεταχείριση καιτον σεβασµό απέναντι στα διαφορετικά άτοµα. (7ο)

ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΜΑΣ

ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ ΚΑΙΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ

Πόσο κοντά, πόσο µακριά µάς φέρνουν;

1. ΓΝΩΡΙΜΙΑΤα µέλη της οµάδας, καθισµένα σε κύκλο, συστηθήκαµεδίνοντας µια πληροφορία για µας (όνοµα και σχολείο πουυπηρετούµε).

Με τα παιδιά αυτό θα µπορούσε να γίνει µέσα από έναπαιχνίδι γνωριµίας, όπως τα παρακάτω:

•Λέµε το όνοµά µας και ένα επίθετο που µας χαρακτηρίζει. (αισιόδοξος, αστείος κ.ά.)

•Λέµε το όνοµά µας και ένα αγαπηµένο µας χόµπι. (χορός, µουσική, περπάτηµα κ.ά.)

•Λέµε το όνοµά µας και δείχνουµε το συναίσθηµα που µαςχαρακτηρίζει εκείνη τη στιγµή µε µια γκριµάτσα.

2. ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ

Καταιγισµός ιδεών

Για να ορισθεί η έννοια της διαφορετικότητας µάς ζητήθηκε ναπούµε και καταγράφηκε:

•Ένα επίθετο, για να γίνει φανερή η στάση µας γι’ αυτήν.

•Ένα συναίσθηµα, για να φανεί πώς νιώθουµε, τι θέσηπαίρνουµε απέναντί της .

•Ένα ουσιαστικό, για το πώς ορίζεται για τον καθένα µας τοδιαφορετικό.

3. ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ

ΤΟ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΟ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ:

Τι σηµαίνει για την κοινωνία η διαφορά του φύλου;

Εργαστήκαµε σε 4 άξονες:

Α. Φέρσου σαν άντρας

Β. Φέρσου σαν γυναίκα

Γ. Φέρσου σαν Κρητικός

∆. Μην κάνεις σαν γεροντοκόρη

ΦΕΡΣΟΥ ΣΑΝ ΑΝΤΡΑΣ

ΦΕΡΣΟ

ΥΣΑ

ΓΥΝΑ

ΙΚΑ

ΦΕΡΣΟ

ΥΣΑ

ΝΚ

ΡΗΤΙΚ

ΟΣ

ΜΗ

ΝΚ

ΑΝ

ΕΙΣΣΑ

ΝΓΕΡΟ

ΝΤΟ

ΚΟ

ΡΗ

4. ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ

• ∆ιαβάσαµε ένα «διαφορετικό» παραµύθι µε τίτλο:

• Στη συνέχεια κάθε ένας έπρεπε να ζωγραφίσει µια εικόναπου του ενέπνευσε το παραµύθι, να γράψει τίτλο και νατο υπογράψει.

• Είχε ενδιαφέρον ο τρόπος που δηλώθηκε ηδιαφορετικότητα από τον καθένα µέσα στη ζωγραφιάτου.

• Χωριστήκαµε σε δυο οµάδες και,

επιλέγοντας ο καθένας αυθόρµητα τη

σειρά του, αρχίσαµε να τοποθετούµε στο

πάτωµα τις ζωγραφιές παρουσιάζοντάς τες.

• Στη συνέχεια ο εµψυχωτής ανέλυσε τα «κρυµµένα» µηνύµατα των

εικόνων, αλλά και της όχι τόσο τυχαίας, όσο φαίνονταν σ’ εµάς,

τοποθέτησής τους στο πάτωµα.

• Κάθε οµάδα έγραψε κατόπιν το δικό της παραµύθι εµπνευσµένο από

τις ζωγραφιές των µελών της.

∆ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ

Βιωµατική προσέγγιση – παιχνίδι ρόλων

∆ραµατοποίηση

Αλλαγή της αρχικής ιστορίας µε προβληµατισµούς : Τι θα συνέβαινεαν…………………….;

Ανατροπή της πλοκής ή του τέλους της ιστορίας.

Ξαναγράφω το παραµύθι αντιστρέφοντας ρόλους ή δίνοντάς τουµια άλλη προοπτική.

Αναδιήγηση της ιστορίας από την πλευρά του ήρωα που µου άρεσε.

Συνέχιση του παραµυθιού.

Γραφή ποιήµατος