ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 5ης ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Επιμέλεια: Μαρία Μιχάλη

http://blogs.sch.gr/m_michali/

5η ενότητα: α 361-4971

Παρουσίαση –χαρακτηρισμός προσώπων:

Πηνελόπη: Εμφανίζεται στη σκάλα σαν αρχόντισσα συνοδευόμενη από δύο σκλάβες

κι έχει το πρόσωπό της σκεπασμένο με τη μαντίλα. Επομένως, είναι φρόνιμη, σεμνή

(σκεπάζει τα μάγουλά της). Είναι μεγαλόπρεπη και αποφασιστική. Παρουσιάζεται

αυστηρή με τον τραγουδιστή αλλά συγχρόνως ευγενική. Σαστίζει με τη συμπεριφορά

του Τηλέμαχου αλλά συγχρόνως χαίρεται καθώς συνειδητοποιεί ότι ο γιος της αρχίζει

να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες. Είναι ερωτευμένη με τον άντρα της, στενοχωριέται

και πονάει από την απουσία του (ξεσπά σε κλάμα μόλις ανεβαίνει στο δωμάτιό της)

Τηλέμαχος: Παρουσιάζεται διαφορετικός από την προηγούμενη ενότητα, αφού τα

λόγια της Αθηνάς-Μέντη τον έχουν αλλάξει. Παρακολουθούμε το πρώτο ξέσπασμα

του Τηλέμαχου. Θέλει να δώσει σε όλους να καταλάβουν ποιο είναι το αφεντικό.

Μιλάει με αποφασιστικότητα και θάρρος γεγονός που προκαλεί έκπληξη στους

μνηστήρες. Απαντάει ψύχραιμα, σοβαρά και με θάρρος στον Αντίνοο. Δείχνει σύνεση

κι αυτοσυγκράτηση απέναντι στον Ευρύμαχο χωρίς να αποκαλύψει στοιχεία για τον

ξένο και τις πληροφορίες που του έδωσε.

Αντίνοος: Είναι πολύ σκληρός κι αλαζόνας. Καταριέται τον Τηλέμαχο να μη γίνει

ποτέ βασιλιάς

Ευρύμαχος: Είναι πιο μαλακός και συμβιβαστικός, αν και ειρωνικός. Προσπαθεί με

ύπουλο τρόπο να μάθει πληροφορίες για τον ξένο Και οι δύο μνηστήρες είναι

προφανώς ταραγμένη από την αλλαγή της συμπεριφοράς του Τηλέμαχου

Θέματα για συζήτηση:

1) Η θέση του άνδρα και της γυναίκας στην ομηρική κοινωνία

άνδρας= κύριος του σπιτιού, παίρνει όλες τις αποφάσεις, επιβάλλει την τάξη,

διαφυλάσσει την καλή φήμη και την τιμή της οικογένειας (ανδροκρατούμενη

κοινωνία)

γυναίκα: υπακούουν τους άντρες, δεν έχουν λόγο στη λήψη των αποφάσεων, δε

συμμετέχουν στα γλέντια, έχουν συγκεκριμένες ασχολίες (π.χ. υφαντική), πρέπει να

είναι σεμνές (κυκλοφορούν συνοδευόμενες από σκλάβες, μαντίλι στο κεφάλι)

2) ύβρις νέμεσις τίσις (βλ. στ. 423-424)

3) Ο θεσμός της δουλείας: οι δούλοι αποτελούσαν μέρος των περιουσιακών

στοιχείων του αφέντη κι αποτελούσαν μέλη του ομηρικού οίκου. Ποιες πληροφορίες

μπορείτε να αντλήσετε από το κείμενο για τον θεσμό της δουλείας;

Τεχνική

Να υπογραμμίσετε σημεία με:

-προοικονομία

-επιβράδυνση

-επική ειρωνεία

-τυπικές εκφράσεις/τυπικά επίθετα

-στοιχεία πολιτισμού (υλικού & πνευματικού)

1 Οι σημειώσεις βασίζονται κυρίως στα σχόλια του σχολικού βιβλίου, στο βιβλίου του καθηγητή και

στο σχολικό βοήθημα: «Πετίνη, Ε. (2009). Οδύσσεια- Ομηρικά έπη. Αθήνα: εκδόσεις Ελληνικά

Γράμματα.