Ε. Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣΚΑΙ Η ΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

5.Η ΑΡΜΟΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΖΑΙΜΗ(1906-1908)

Μπακάλης Κώστας : history-logotexnia.blogspot.com

Το κείμενο του σχολικού βιβλίου με πλαγιότιτλουςΠηγή: http://www.venetokleio.gr/Παναγιώτης Αθανασόπουλος

Ο Αλέξανδρος Ζαΐμης, έμπειρος πολιτικός, πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας και μετέπειτα Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, ανέλαβε τα καθήκοντα του στις 18 Σεπτεμβρίου 1906. Η πολιτική ομαλότητα επανήλθε στην ταραγμένη Κρήτη και μια νέα περίοδος δημιουργίας εγκαινιάστηκε. Η οικονομία βελτιώθηκε, η δημόσια διοίκηση αναδιοργανώθηκε και καταβλήθηκε ιδιαίτερη φροντίδα για την οργάνωση της δημόσιας υγείας και της παιδείας.

Η ανάληψη των καθηκόντων

Το έργο του Ζαΐμη

Το πιο σημαντικό είναι ότι οργανώθηκε για πρώτη φορά η Πολιτοφυλακή της Κρήτης, δηλαδή ο πρώτος στρατός του νησιού (1907), που εξελίχθηκε σε αξιόλογη δύναμη, όπως φάνηκε αργότερα στους Βαλκανικούς πολέμους  1912 - 1913. Η παρουσία των ξένων στρατευμάτων κατέστη πλέον περιττή και οι Μ. Δυνάμεις αποφάσισαν να εκκενώσουν την Κρήτη μέσα σε ένα χρόνο, με μόνη εγγύηση την ασφάλεια των μουσουλμάνων της νήσου. Ένα ευχαριστήριο Ψήφισμα της Κρητικής Βουλής (21 Μαΐου 1908) προς τις Μ. Δυνάμεις ήταν η επίσημη πολιτική πράξη της χειραφέτησης της Κρήτης από την προστασία των Μ. Δυνάμεων. Το νησί έπρεπε πλέον να κινείται με τις δικές του δυνάμεις στη διαχείριση του Κρητικού Ζητήματος.

Η εκκένωση της Κρήτης από τις Μεγάλες Δυνάμεις

Η ΑΡΜΟΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΖΑΙΜΗ(1906-1908)

Η ανάληψη των καθηκόντων

Ο Αλέξανδρος Ζαΐμης

ανέλαβε τα καθήκοντα του στις 18 Σεπτεμβρίο

υ 1906.

•έμπειρος πολιτικός, •πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας ,• και μετέπειτα Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας,

Το έργο του Ζαΐμη

1. Η πολιτική ομαλότητα επανήλθε στην ταραγμένη Κρήτη 2. και μια νέα περίοδος

δημιουργίας εγκαινιάστηκε.i. Η οικονομία βελτιώθηκε, ii. η δημόσια διοίκηση

αναδιοργανώθηκεiii. και καταβλήθηκε ιδιαίτερη

φροντίδα για την οργάνωση: της δημόσιας υγείας και της παιδείας.

3. Το πιο σημαντικό είναι ότι οργανώθηκε για πρώτη φορά η Πολιτοφυλακή της Κρήτης, δηλαδή ο πρώτος στρατός του νησιού (1907), που εξελίχθηκε σε αξιόλογη δύναμη, όπως φάνηκε αργότερα στους Βαλκανικούς πολέμους  1912 - 1913.

Μια από τις πρώτες νομοθετικές πράξεις του Αλέξανδρου Ζαΐμη ήταν η αντικατάσταση των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων από την κρητική

Πολιτοφυλακή και Χωροφυλακή. Ελλήνων Ιστορικά, 100 ΧΡΟΝΙΑ από την Ένωση της Κρήτης τ.18, σ.130

Η εκκένωση της Κρήτης από τις Μεγάλες Δυνάμεις

Η παρουσία των ξένων στρατευμάτων κατέστη πλέον περιττή και οι Μ. Δυνάμεις αποφάσισαν να εκκενώσουν την Κρήτη μέσα σε ένα χρόνο, με μόνη εγγύηση την ασφάλεια των μουσουλμάνων της νήσου.

Ένα ευχαριστήριο Ψήφισμα της Κρητικής Βουλής (21 Μαΐου 1908) προς τις Μ. Δυνάμεις ήταν: η επίσημη πολιτική πράξη της χειραφέτησης της Κρήτης από την προστασία των Μ. Δυνάμεων. Το νησί έπρεπε πλέον να κινείται με τις δικές του δυνάμεις στη διαχείριση του Κρητικού Ζητήματος.

Η αρμοστεία του Αλέξανδρου Ζαΐμη (18 Σεπτεμβρίου 1906-12 Δεκεμβρίου 1908) Ευθύς μετά την παραίτηση του Πρίγκιπα Γεωργίου, ο βασιλιάς Γεώργιος Α' υπέδειξε ως νέο Ύπατο Αρμοστή Κρήτης τον Αλέξανδρο Ζαΐμη, πρώην πρωθυπουργό και μετέπειτα Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, πολιτικό έμπειρο και άνδρα υψηλού ήθους. Ο Ζαΐμης ανέλαβε τα καθήκοντα του στις 18 Σεπτεμβρίου 1906, με πενταετή εντολή. Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Γ. Θεοτόκης έγραφε στο τηλεγράφημα του στον Πρόεδρο της Κρητικής Βουλής : «δια του διορισμού τον κ. Ζαίμη καθ’ υπόδειξιν της A.M. τον βασιλέως, επετεύχθη εν μέγα βήμα προς την ποθουμένην υπό των Κρητών και παντός τον Έθνους λύσιν του Κρητικού Ζητήματος».Από τον Ιούνιο του 1906, με κοινή συμφωνία των επαναστατών του Θερίσου και των αντιπροσώπων της Κρητικής Βουλής, είχε συγκροτηθεί η Β' Συντακτική Συνέλευση, με πρόεδρο τον Αντώνιο Μιχελιδάκη. Η Συνέλευση εργάστηκε σύντονα και στις 2 Δεκεμβρίου 1906 υπέβαλε στον Αλ. Ζαΐμη το νέο κρητικό Σύνταγμα. Στο σχετικό διαβιβαστικό έγγραφο ο Αντ. Μιχελιδάκης έγραφε «Υποβάλλω Υμίν εγκλείστως το νέον σύνταγμα, το οποίον εψήφισεν η Β' Συντακτική Συνέλευσις. Η νέα περίοδος εσωτερικής πολιτικής εις την οποίαν εισέρχεται η Κρήτη υπό το νέον κοινοβουλευτικόν πολίτευμα, παρέχει εις απαντάς τους ψηφίσαντος εκλεκτούς του Κρητικού Λαού την ελπίδα, ότι με την πείραν του παρελθόντος και με την πεποίθησιν ότι διανύομεν τον τελευταίον σταθμόν προς το εθνικόν ημών τέρμα, η περίοδος των εσωτερικών κλονισμών παρήλθε και ότι θα αφιερωθώμεν καθ' ολοκληρίαν εις την επιτέλεσιν έργων κοινής ωφελείας και εις την ανύψωσιν τον επιπέδον της ηθικής και κοινοτικής προόδου της νήσου».Ο Αλ. Ζαΐμης ορκίστηκε πίστη στο νέο σύνταγμα και σχηματίστηκε νέα κυβέρνηση. Ένας άρτιος κρατικός μηχανισμός άρχισε πάλι να λειτουργεί στην Κρήτη. Η οικονομία ανέλαβε γρήγορα, η δημόσια διοίκηση οργανώθηκε, στον τομέα της δικαιοσύνης ψηφίστηκαν νέοι νόμοι, και ιδιαίτερη φροντίδα καταβλήθηκε για τη δημόσια υγεία και την παιδεία, της οποίας υπουργός διορίστηκε τώρα ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αντώνιος Γιάνναρης. Με ιδιαίτερο διάταγμα, που εκδόθηκε στις 13 Οκτωβρίου 1907, συγκροτήθηκε η Πολιτοφυλακή της Κρήτης, δηλ. ο πρώτος στρατός της νήσου, που εξελίχθηκε γρήγορα σε αξιόλογη στρατιωτική δύναμη, όπως φάνηκε λίγο αργότερα στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912 - 13, κατά τους οποίους διαδραμάτισε σημαντικότατο ρόλο.Τον Ιούλιο 1907 αποσύρθηκε από την Κρήτη ένα μεγάλο μέρος από τα στρατεύματα των Μ. Δυνάμεων, οι οποίες τώρα ανέλαβαν επίσημα την υποχρέωση να εκκενώσουν εντελώς την Κρήτη μέσα σε ένα χρόνο, με μόνη εγγύηση την ασφάλεια των μουσουλμάνων της νήσου. Πράγματι, σε λιγότερο από ένα χρόνο τα ξένα στρατεύματα αποσύρθηκαν και η Κρητική Βουλή εξέδωσε ευχαριστήριο ψήφισμα προς τις Προστάτιδες Δυνάμεις (21 Μαΐου 1908) για τη συμβολή τους στην εξέλιξη του Κρητικού Ζητήματος. Η ύπαρξη μιας άρτια οργανωμένης Κρητικής Πολιτοφυλακής καθιστούσε πια περιττή την παρουσία ξένων στρατευμάτων. Θεοχάρης Δετοράκης, Ιστορία της Κρήτης, Ηράκλειο 1990, σ. 450-453Πηγή: http://users.sch.gr/symfo/sholio/istoria/kimena/1906.zaimis-kriti.htm

ΘΕΜΑΤΑ

ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΡΟΙ:«Κρητική Πολιτοφυλακή»«Ευχαριστήριο ψήφισµα της Κρητικής Βουλής»

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2010

Κείμενο Ὁ βασιλιὰς Γεώργιος, σὲ ἀπάντηση τῆς εὐρωπαϊκῆς διακοινώσεως, ἔσπευσε αὐθημερὸν νὰ ὑποδείξει, ὡς ἀντικατάσταση τοῦ πρίγκιπα Γεωργίου, τὸν Ἀλέξανδρο Ζαΐμη, πολιτικὸ ἡγέτη ἔμπειρο καὶ μετριοπαθή. Ἡ ἀποχώρηση τοῦ πρώτου καὶ ἡ μεταβίβαση τοῦ ὕπατου ἀξιώματος τῆς Κρητικῆς Πολιτείας στὸ νέο ἁρμοστὴ πραγματοποιήθηκε τόν Σεπτέμβριο τοῦ 1906. Ἡ σθεναρή στάση τῆς ἑλληνικῆς κυβερνήσεως καὶ ἡ προσαρμογὴ τοῦ πρίγκιπα Γεωργίου στὶς ὁδηγίες της κατέστησαν δυνατὴ τὴν ἔγκαιρη ἀπομόνωση τῶν ἀδιάλλακτων φιλοπριγκιπικῶν στοιχείων, τὰ ὁποῖα ἐπιδίωξαν νὰ ματαιώσουν τὴν ἀναχώρησή του.[...] Ἡ προκήρυξη τοῦ νέου ὕπατου ἁρμοστῆ πρὸς τὸν κρητικὸ λαό, εὐθὺς μετὰ τὴν ἄφιξή του στὴ Μεγαλόνησο, προήγγελλε τὴν ἐφαρμογὴ τοῦ κοινοβουλευτικοῦ συστήματος. [...] Ἡ παροχὴ ἀμνηστίας πρὸς τοὺς ὑπεύθυνους τῶν αἱματηρῶν γεγονότων, ποὺ συνόδευσαν τὴν ἀποχώρηση τοῦ πρίγκιπα Γεωργίου, ὑπογράμμιζε τὴν ἐπιθυμία τοῦ νέου κυβερνήτη νὰ συμβάλει στὴν ἀποκατάσταση τῆς ἐσωτερικῆς ὁμόνοιας. Ἡ ὁλοκλήρωση ἐξάλλου τῶν ἐργασιῶν τῆς νέας Συντακτικῆς Ἐθνοσυνελεύσεως σὲ διάστημα τεσσάρων μόνο μηνῶν ἐπιβεβαίωνε τὴν ὁριστικὴ κατίσχυση τῆς νομιμότητας καὶ τὴν ἐμπέδωση τῶν φιλελεύθερων κοινοβουλευτικῶν ἀρχῶν. Σειρὰ νέων νομοθετημάτων συνέτεινε στὴ βελτίωση τῆς λειτουργίας τῶν διοικητικῶν μηχανισμῶν ἀλλὰ καὶ στὴν πληρέστερη θεσμοποίηση τῆς αὐτονομίας. Ἡ ὀργάνωση ἰδιαίτερα τῆς κρητικῆς πολιτοφυλακῆς, κάτω ἀπὸ τὴν ἐποπτεία Ἑλλήνων ἀξιωματικῶν, παρεῖχε τὶς προϋποθέσεις γιὰ τὴ σύντομη ἀντικατάσταση τῶν διεθνῶν ἀγημάτων... Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, Τόμος ΙΔ΄: Νεώτερος Ἑλληνισμός ἀπό τό 1881 ὡς τό 1913, Ἀθήνα: «Ἐκδοτική Ἀθηνῶν» Α.Ε., 1977, σσ. 213-214.

Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από το κείμενο που σας δίνεται, να αναφερθείτε στη διαδικασία με την οποία ο Αλέξανδρος Ζαΐμης ανέλαβε το αξίωμα του Ύπατου Αρμοστή της Κρήτης (μονάδες 10) και στο έργο που επιτέλεσε στον τομέα της εσωτερικής πολιτικής (μονάδες 15).

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ5. Η αρμοστεία του Αλέξανδρου Ζαΐμη (1906 - 1908)

18 Σεπτεμβρίου 1906

Ο Αλ. Ζαΐμης αναλαμβάνει καθήκοντα Ύπατου Αρμοστή της Κρήτης.

1907 Οργάνωση της Κρητικής Πολιτοφυλακής

21 Μαΐου 1908 Ευχαριστήριο Ψήφισμα της Κρητικής Βουλής προς τις Μεγάλες Δυνάμεις για την απόφαση εκκένωσης του νησιού.

1912 -13 Συμμετοχή της Κρητικής Πολιτοφυλακής στους Βαλκανικούς Πολέμους

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ1. Η αρμοστεία του Αλέξανδρου Ζαΐμη (1906-1908). 2. Ποιο ήταν το σημαντικότερο γεγονός της Αρμοστείας του Αλέξανδρου

Ζαΐμη; Αξιωματικοί της Πολιτοφυλακής Κρήτης