Ένα κόκκινο αυγό τσούγκρισε μ’ ένα άλλο.― Πάσχα, Κυρίου Πάσχα!Ένα κερί φώτισε με τη φλόγα του τη νύ-

χτα, έσκυψε κι άναψε ένα άλλο κερί.― Πάσχα, Κυρίου Πάσχα!

Η μαγειρίτσα, μοσκομύριστη, φίλησε τηνκατσαρόλα.

― Πάσχα, Κυρίου Πάσχα!Το γιορτινό τραπεζομάντιλο ζεστά αγκά-

λιασε το ξύλινο τραπέζι.― Πάσχα, Κυρίου Πάσχα!Η νύχτα άναψε όλα τ’ αστέρια της να φωτι-

στεί η πλάση.― Πάσχα, Κυρίου Πάσχα!Ο άνεμος ξεσήκωσε όλες τις μυρωδιές

από τα λουλούδια και τις ντύθηκε.― Πάσχα, Κυρίου Πάσχα!Τα πουλιά απόψε ξαγρυπνήσανε. Ψιθύρι-

σαν στο δέντρο που ήταν το σπίτι τους:― Χριστός Ανέστη!Μια πεταλούδα, που ’χει ξεχαστεί στην

αγκαλιά του απριλιάτικου τριαντάφυλλου, τουείπε τρυφερά:

― Χριστός Ανέστη!Εχθροί και φίλοι αγκαλιάστηκαν:― Χριστός Ανέστη!Και τα παιδιά, που ’ναι λουλούδια και που-

λιά μαζί, φίλησαν τον πατέρα, τη μανούλα:― Χριστός Ανέστη!― Πάσχα, Κυρίου Πάσχα!

POBO§IAPITIKA NEAEKΔOΣH TOY ΣYΛΛOΓOY TΩN AΠANTAXOY POBOΛIAPITΩN ΦΘIΩTIΔAΣ

K·ÙÚ¿ÎË 4 ÕÓˆ IÏ›ÛÈ· 15771 ñ TËÏ.: 210-7705370 http://www.angelfire.com/hi/rovoliariXÚfiÓÔ˜ 22Ô˜ ñ AÚÈıÌfi˜ ʇÏÏÔ˘ 85 ñ π·ÓÔ˘¿ÚÈÔ˜ - ºÂ‚ÚÔ˘¿ÚÈÔ˜ - ª¿ÚÙÈÔ˜ 2006

Ροβολιάρι - Ρεντίνα: ασφαλτόδρομος εδώ και τώρα

Πάσχα, Κυρίου Πάσχα!

Η Ανάσταση του Χριστού

4194

ΚΩΔΙΚΟΣ 1918

«Όλοι σκέπτονται να αλλάξουν τον κόσμο. Κανείς, όμως, δε σκέπτεται να αλλάξει τον εαυτό του»

Κείμενο«Αι μυροφόροι γυναίκες όρ-

θρου βαθέος επιστάσαι προς τομνήμα της ζωοδότου, εύρον άγγε-λον επί τον λίθον καθήμενον, καιαυτός προσφθεγξάμενος αυταίς,ούτως έλεγε· τι ζητείτε τον ζώνταμετά των νεκρών; τι θρηνείτε τονάφθαρτον ως έν φθορά; απελθού-σαι, κηρύξατε τοις αυτού μαθη-ταίς».

(Όρθρος του Πάσχα, Στιχηρό των Αίνων)

ΜετάφρασηΟι μυροφόρες γυναίκες, όταν

βαθιά χαράματα, ήρθαν στο μνή-

μα του ζωοδότη Χριστού, βρήκανέναν άγγελο να κάθεται πάνωστην πέτρα και αυτός, αφού τιςπροσφώνησε, είπε τα εξής: Γιατί

ζητάτε τον ζωντανό ανάμεσαστους νεκρούς; Γιατί κλαίτε τονάφθαρτο σαν να υπόκειται στηφθορά; Πηγαίνετε να αναγγείλε-τε την ανάσταση στους μαθητέςτου.

Στους ύμνους της Μ. Εβδομά-δας παρακαλούμε τον Κύριο «ναμας δείξει και την τριήμερη Ανά-στασή του». Αυτό είναι το μυστή-ριο του Σταυρού: μυστήριο λύπηςκαι χαράς. Πονάμε για τα Πάθητου Κυρίου, αλλά και χαιρόμαστε,γιατί με το Σταυρό ακολουθεί ηΑνάσταση. Στην πρωινή ακολου-θία του Μ. Σαββάτου, οι πιστοί λα-

μπρύνονται και αγάλλονται απότο προανάκρουσμα της Ανάστα-σης που μεταδίδουν οι ύμνοι.

Των «σημείων» ο χορόςΏστε, λοιπόν, «σημείο του ουρανού» και «μή-

νυμα προς τον λαό και την εποχή μας» η μεταθανά-τια μοίρα του σώματος του μοναχού Βησσαρίωνος.Έτσι έκρινε η Ιερά Σύνοδος, φοβούμενη πιθανόννα εναντιωθεί στο ρεύμα, το οποίο ωστόσο το γέν-νησε και το κατηύθυνε η τηλεόραση, που έσπευσενα λειτουργήσει σαν ιερατείο, εκμεταλλευόμενητη μακρά σιωπή της διοίκησης της Εκκλησίας. Επίεβδομάδες είχε προτιμηθεί ως επίσημη γραμμή ησιγή, που αδυνατούσε να τη σπάσει η παρουσίακληρικών στα τηλεπαράθυρα. Τις μισές τουλάχι-στον φορές η παρουσία αυτή επιβεβαιώνει τον δι-πλό φόβο ότι και οι «πνευματικοί» είναι ενδοτικό-τατοι στον πειρασμό της δημοσιότητας και ότι ηπνευματικότητα σπάνια ταυτίζεται με τον τίτλομας· «σοφολογιότατος» εύκολα αποκαλείται κα-νείς, δύσκολα όμως το επαληθεύει.

Ενόσω η κορυφή της Εκκλησίας «μελετούσε»,αφήνοντας ακάλυπτους όσους επισκόπους διείδανέγκαιρα τον κίνδυνο της εμπορευματοποίησης καιτης ειδωλολατρίας νέου τύπου, οι θαυματολογού-ντες που ξημεροβραδιάζονται στα κανάλια απείλη-σαν να καταρρακώσουν και τα έσχατα λείψανα ορ-θού λόγου, και συγχρόνως να ευτελίσουν την ίδιατην πίστη όσων κρίνουν περιττά τα θαύματα. Χρό-νο να είχε κανείς και υπομονή και θ’ άκουγε του κό-σμου τα παράδοξα.

Για να μαρτυρήσει, λοιπόν, κάποιος υπέρ τηςθαυματουργού ουράνιας παρέμβασης, είπε ότιστην επίθεση κατά των Δίδυμων Πύργων επλήγηκαι η γειτονική εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Και,θαύμα μέγα, «καταστράφηκε η κορνίζα και το τζάμιτης εικόνας του αγίου αλλά έμεινε άθικτο το χαρτίμε τη μορφή του». Πώς να χωρέσει το μυαλό τουανεξοικείωτου με τα θαυμαστά ότι ο Θεός άφησενα σκοτωθούν χιλιάδες άνθρωποι και, για να στεί-λει το «σημείο» του, προστάτεψε μόνο το χαρτί, ήέστω την εικόνα ενός θεράποντός του; Ακόμα καιτα θαύματα έχουν κάποια λογική, κάποια συνέπεια- την ίδια λογική που θα διακρινόταν αν είχε μείνειανέπαφο από τη σήψη το πρόσωπο του Βησσαρίω-νος και δεν θα χρειαζόταν να καλύπτεται στην οθό-νη με «φράγμα», για να αποφευχθεί ο φυσικόςαποτροπιασμός, που δεν συνάδει με τη λατρεία.

Και μια προσωπική «μαρτυρία», αφού είναι τουσυρμού: Θα ’μουν δέκα χρονώ όταν η συγχωρεμέ-νη η μάνα μου με πήγε ταμένο στον Άγιο Σπυρίδω-να στην Κέρκυρα. Ήθελε να κάνει ευχή στον άγιο ημάνα, αλλά η νεωκόρος τής είπε πως δεν μπορού-σε, γιατί «ο άγιος ήταν στη θάλασσα κι έσωζε κα-ράβια».

Όταν, θαύμα πρώτο, εμφανίστηκε στο χέρι τηςένα πεντακοσάρικο, εμφανίστηκε (θαύμα δεύτερο)και το σκήνωμα. Η μάνα μου κατάλαβε. Και καταπι-κράθηκε. Κι εμένα μάλλον με κυρίεψε διά παντόςτο δαιμόνιο της αμφιβολίας.

Τα σύγχρονα θαύματα τις περισσότερες φορέςείναι προϊόντα εκμετάλλευσης από επιτήδειουςμοναχούς, κληρικούς ή τηλεοπτικούς αστέρες,στην προσπάθειά τους να αποκομίσουν οικονομικάή άλλα οφέλη.

Όσο ο Βησσαρίων παραμένει εν αναμονήάγιος, τα κανάλια θα έχουν ροδαλό οπτικό υλικό,

οι παπάδες εκλογική πελατεία και οι πιστοί τη δυ-νατότητα να ανακράζουν κάθε τόσο με βεβαιότη-

τα «Θαύμα - θαύμα»..... Παντελής Μπουκάλας

Στο Ροβολιάρι, χωριό του νομού Φθιώτιδας, που απέχει 23 μόλις χι-λιόμετρα από τη Μακρακώμη και σε υψόμετρο 750 περίπου μέτρα απότη θάλασσα, ο εκεί ιστορικός ναός διαστάσεων 8x18μ. τιμώμενος στοόνομα του μάρτυρα Γεωργίου, διασώζει ένα από τα παλαιότερα διατη-ρούμενα ξυλόγλυπτα τέμπλα σ’ ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή τηςομώνυμης επαρχίας.

Ο ναός, κτίσμα του τέλους του 17ου αιώνα, είχε υποστεί φθορές καιέχει επανειλημμένα επισκευαστεί. Η τελευταία επισκευή χρονολογεί-ται το 1952, όταν μετά από εσφαλμένους υπολογισμούς των επισκευα-στών, διατήρησαν μεν μέρος από τους παλαιότερους τοίχους του ιερού

ΕΝΑ ΑΓΝΩΣΤΟ ΛΑΪΚΟ ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΟΤΕΜΠΛΟ ΣΤΟ ΡΟΒΟΛΙΑΡΙ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ

Συνέχεια στη σελ. 4

Συνέχεια στη σελ. 5

∫∞§∏ §∞ª¶ƒ∏¶¤ÛÙÂ: Ãπ™Δ√™

∞¡∂™Δ∏,¯ıÚÔ›

Î·È Ê›ÏÔÈ...√ ∑∏Δπ∞¡√™ ÙÔ˘ ∫·Úη‚›ÙÛ·

∞Í›˙ÂÈ Ó· ÙÔ ‰È·‚¿ÛÂÙÂ. ∂›Î·ÈÚÔ fiÛÔ ÔÙ¤... ÛÂÏ. 5

Ας γυρίσουμε λίγο πίσω, στα πα-λιά εθίματα του χωριού μας, για τουςγάμους, να θυμηθούμε τα χρόνια μας.

Όταν ήθελε να παντρευτεί κάποι-ος, βάζανε συμπεθερομάνα, να πάεισε κείνον που είχε το κορίτσι, να τουςπει, αν το δίνουνε. Αφού δεχότανε,πηγαίνανε οι συγγενείς του γαμπρούνα κουβεντιάσουν. Τότε οι γαμπροίζητάγανε και προίκα, άλλος λεφτά,άλλος χωράφια, άλλος γιδοπρόβατα.Εάν συμφωνούσανε, καλώς, εάν όχι,τότε έφευγε ο γαμπρός με τους συγ-γενείς του. Και πάλι η συμπεθερομά-να προσπαθούσε να τελειώσει το συ-μπεθεριό. Αφού τα κανονίζανε, πηγαί-νανε πάλι στο σπίτι της νύφης, ναακούσουνε το τάμα.

Άμα συμφωνούσανε, πίνανε τοτσιπουράκι τους, όλα να πάνε καλά.

Μετά κανονίζανε για τους αρρα-βώνες, για να έχουν σιγουριά!

Μετά τους αρραβώνες, ο γαμπρόςπήγαινε στο σπίτι της νύφης, όπωςήτανε το έθιμο, να πηγαίνουνε τις Κυ-ριακές στην εκκλησία και να βλεπότα-νε ο ένας τον άλλο. Ναι, όμως η πεθε-ρά του γαμπρού δεν έφευγε καθόλουαπό κοντά τους, τους πρόσεχε! Καιαυτοί κοιτάγανε ο ένας τον άλλο, σαντις γάτες.

Καλού, κακού ερχότανε η εβδομά-δα του γάμου. Τότε ο γαμπρός δεν πή-γαινε στο σπίτι της νύφης, γιατί τονκαρβουνίζανε.

Όλα καλά, κάνανε τις ετοιμασίεςγια το γάμο.

Την Κυριακή του γάμου, μαζευό-τανε τα σόια του καθενός, ξεκινάγανεμε τα μουλάρια, να πάνε στη νύφη ναπάρουν τα προικιά. Στο σπίτι της νύ-φης, τους περιμένανε η συμπεθέρα μετην τσίτσα με κρασί και πίνανε, βάζα-νε μαντήλια στα μουλάρια και τοστρώνανε στο φαΐ και στο χορό με τηνύφη.

Όταν ήθελαν να πάρουν τα προι-κιά, ανέβαινε ένας της νύφης απάνωστο γίκο, εάν δεν τους έδιναν λεφτά,

δεν κατέβαινε.Ξεκινάγανε με τα όργανα, τρα-

γουδώντας, τα μουλάρια με τις κεντι-στές κουβέρτες, με τα πολλά και ταλίγα, πηγαίνανε τα προικιά στο σπίτιτου γαμπρού.

Τότε πήγαινε ένας κουρέας να ξυ-ρίσει το γαμπρό. Αρχινάγανε τα τρα-γούδια, ο γαμπρός μία γέλαγε, μία δά-κρυζε.

Μετά εύχονταν στο γαμπρό, ναζήσει να γεράσει.

Η ώρα για την εκκλησία. Πάνε όλοιμαζί, εκτός απ’ το γαμπρό, να πάρου-νε τη νύφη. Της βάζανε παπούτσια καιπάμε για τον παπά τραγουδώντας τοτραγούδι «Μια Παρασκευή κι ένα Σαβ-βάτο βράδυ...» Στην πόρτα της εκκλη-σίας την περίμενε ο γαμπρός να τηνπάει μέσα. Μετά αρχίζει η ευλογίατου Θεού.

Εκεί όμως είχαμε το έθιμο ποιοςθα πατήσει τον άλλον.

Ο γαμπρός ή η νύφη το γαμπρό,τότε που έλεγε ο παπάς... εκείνα ταλόγια: «Η γυναίκα να φοβάται τον άν-δρα».

Στο τέλος της ευλογίας του Θεού,όλοι εμείς, οι παρέες με τη σειρά μας,ευχόμαστε στα νεόνυμφα να ζήσου-νε... Μετά το ρίχναμε στο χορό, στηνπλατεία του χωριού. Ύστερα πηγαίνα-με στο σπίτι του, γαμπρού, όπου τηννύφη την περίμενε όλος ο κόσμος. Οπεθερός της νύφης έπρεπε να τάξεικάτι στη νύφη. Μετά έπρεπε να μοιρά-σει την κουλούρα η νύφη, να πετάξειαπάνω στα κεραμίδια το πρώτο κομ-μάτι και συνέχεια στον κόσμο. Μετάαπ’ όλα αυτά το ρίχναν στο χορό.

Οι γαμπροί τότε φοράγανε κου-στούμι μαύρο. Όταν μας ρωτάγανε οιάλλοι γιατί φοράμε μαύρο, τους λέγα-με ότι με την παντρειά μαυρίζει η καρ-διά μας. Γιατί η νύφη φοράει άσπρα,από την ημέρα του γάμου, ό,τι έκανεπριν, σβήνουν όλα, δηλαδή, γίνεταιάσπρη περιστέρα...

Πίσω στο παρελ-θόν, 52 χρόνια απόσήμερα. Από αριστερά: Κ.Κωστής, Κ. Μπού-κας, ΣακελλάρηΕιρήνη, Δεληγιάν-νη Μαρία, Ζιαγ-γουβάς Ε. (μπαρ-μπα-Βαγγέλης),Βαγγελάκος, Ρί-ζος Ν. (δασικός).Και ποιος εξηντα-πεντάρης και πά-

νω, δε θυμάται τον Αμπόν! Νεωκόρος,για πολλά χρόνια στις εκκλησίες τουχωριού, ο μπαρμπα-Βαγγέλης, το δεξίχέρι του μακαριστού παπα-Τελώνη.Πρώτος στη διακονία της Εκκλησίας!Να σκουπίσει, να καθαρίσει τα μανου-άλια, να ανάψει τα καντήλια, να σχί-σει τα ξύλα για τη σόμπα το χειμώνα,να χτυπήσει την καμπάνα κι ένα σωρόάλλες μικροδουλειές που τον περίμε-ναν. Αμοιβή! Καμιά λειτουργιά κάθεγιορτή και Κυριακή! Πολλά για τουςάλλους, ελάχιστα για τον εαυτό του!

Εκείνα τα χρόνια, για το πότε θα παντρευ-τεί το κορίτσι και ποιον να πάρει, το αποφάσιζεο πατέρας, μαζί και ο παππούς αν ζούσε. Συ-χνά βάραινε και η γνώμη των μπαρμπάδων στοθέμα αυτό.

Το προξενιό με τους προξενητάδες ή τιςπροξενήτρες ερχόταν και έδενε τα πράγματα,βάζοντάς τα στο αυλάκι.

Έπρεπε να συμφωνηθεί η προίκα που συνή-θως ήταν, ζώα, χωράφια, περιβόλια, αμπέλιακαι μετρητά, αν υπήρχαν.

Ακολουθούσαν τα αρραβωνιάσματα στοσπίτι της νύφης. Παραβρίσκονταν οι αποκλει-στικοί, παρών συνήθως και ο παπάς του χωρι-ού για να αλλάξει τα δαχτυλίδια. Ο αρραβω-νιαστικός δώριζε στην αρραβωνιαστικιά ένανκαθρέφτη, ένα δίσκο και ύφασμα για φόρεμα.Τα δώρα του κοριτσιού (ζώσματα όπως τα έλε-γαν) ήταν κάλτσες πλεχτές (χειροποίητες),πουκάμισα και στα αδέρφια του γαμπρού απόέναν ντρουβά.

Η πεθερά, βοηθούμενη και από την κόρη,μαγείρευε συνήθως κρέας με μακαρόνια ή μεπατάτες, καμιά φορά μαγείρευε και στιφάδο.Οι πίτες, τα τυριά και το γιαούρτι συμπλήρω-ναν το κυρίως φαγητό.

Το γλέντι κρατούσε ως τα ξημερώματα.Άρχιζε με καθιστικά τραγούδια και συνεχιζό-ταν με τραγούδια του χορού (τσάμικα και κα-λαματιανά). Όταν το κέφι κορυφωνόταν ρί-χνονταν και ντουφεκιές απ’ το παράθυρο ή απ’το μπαλκόνι. Τραγουδούσαν οι παππούδες, οιμπαρμπάδες και οι θειάδες, τα συμπεθέρια καιτα αδέρφια. Απλοί άνθρωποι, δουλευτάδεςτης γης, ζυμωμένοι με χαρές και λύπες, με λί-γα υλικά μέσα, έσπρωχναν τη ζωή μπροστά μεζεστές καρδιές.

Αν ο αρραβώνας γινόταν το χειμώνα, τούφασμα για το φόρεμα το έραβαν για το Πά-σχα, να το φορέσει η αρραβωνιάρα και να τοδουν οι τσούπρες του χωριού και να πουν απόμέσα τους «Αχ! Πότε θάρθει και η δική μου ησειρά!»

Ο αρραβωνιαστικός, στο διάστημα απότους αρραβώνες μέχρι το γάμο, δεν είχε πά-ρε-δώσε με την αρραβωνιαστικιά.

Το κορίτσι έπρεπε να μείνει απείραχτο ωςτην ημέρα που θα γίνονταν τα στέφανα! Πάνωαπ’ όλα η παρθενιά και η αγνότητα της σχέ-σης! Να κι ένα πειραχτικό τετράστιχο για μιαχωριατοπούλα, πολλά ερωτευμένη!

Βασίλω μ’ τι εζήλεψεςαπ’ το γιο του Πρασογιάννη;Τα σγουρά του τα μαλλιάή το χορό που κάνει;Το πάθημα μιας αρραβωνιασμένης (πραγ-

ματικό γεγονός): Ο αρραβωνιαστικός, τρελα-μένος, έστω και για ένα φιλί-αστραπή, επισκέ-φτηκε το σπίτι της καλής του, φορώντας πα-πούτσια με πρόκες στη σόλα. Βρήκε την κόρηστην κουζίνα που μόλις είχε παλαμίσει. Πάτη-σε στο νωπό άλειμμα και τα κεφάλια από τιςπρόκες που είχαν οι σόλες άφησαν βαθιά ση-μάδια.

Φίλησε βιαστικά την αγαπούλα του καιέφυγε γρήγορα, κατεβαίνοντας τη σκάλα τηςγκλαβανής. Ευχαριστημένος απ’ το φιλί, η κο-πελιά τρομοκρατημένη όμως απ’ τις πατημα-σιές, ξαναπαλάμισε την κουζίνα, για να μηβρει το μπελά της από τη μάνα της ή τον πατέ-ρα της!

Μια εβδομάδα πριν από το γάμο άρχιζαν οιπροετοιμασίες γι’ αυτόν.

Την Τετάρτη ανάπιαναν τα προζύμια για ταγαμήλια ψωμιά και την Πέμπτη στοίβαζαν τιςκουλούρες. Την Παρασκευή οι κοπέλες τουχωριού συγκεντρώνονταν στο σπίτι της νύφηςκαι μάζευαν τα προικιά, αφού πρώτα τα έρραι-ναν με ανθοπέταλα και ρύζι. Το μάζεμα γινό-ταν σε μεγάλους μπόγους (δέματα), τρία μετέσσερα φορτώματα περίπου.

Το κάλεσμα στο γάμο το έκαναν συγγενείςτου γαμπρού ή της νύφης ή και βλάμηδες(αδελφοπητοί). Επισκέπτονταν τα σπίτια των

συγχωριανών, κρατώντας την τσίτσα, πουήταν ένα ξύλινο δοχείο, σαν παγούρι, ομορ-φοσκαλισμένο και στολισμένο, για την περί-σταση, με ματζουράνες και βασιλικό.

Η τσίτσα που ήταν γεμάτη κρασί, περνού-σε από τα χέρια του βλάμη στα χέρια του νοι-κοκύρη ή της νοικοκυράς, για να πιουν μια κα-ταψιά κρασί, δηλώνοντας έτσι έμπρακτα ότιαποδέχονται την πρόσκληση.

Το Σάββατο, το πρωί, στο σπίτι του γα-μπρού σφάζονταν τρία με τέσσερα μεγάλα αρ-νιά ή πρόβατα για να μαγειρευτούν την Κυρια-κή σε μεγάλα καζάνια.

Τα προικιά, τα έπαιρναν την Κυριακή οιπροικιαραίοι, πριν από τα στέφανα και τα πή-γαιναν στο σπίτι του γαμπρού. Δεν ήταν καιτόσο εύκολη η παράδοση των προικιών. Οι άν-θρωποι του γαμπρού έπρεπε να τα ασημώ-σουν, να πληρώσουν ένα αρκετά σοβαρό πο-σό, για να τα πάρουν.

Η στέψη γινόταν Κυριακή απόγευμα. Τηνύφη από το σπίτι στην εκκλησία τη συνόδευ-αν, εκτός από τους δικούς της, και όργανα, συ-νήθως κλαρίνο και βιολί.

Συνηθιζόταν, κατά τη διάρκεια του μυστη-ρίου, ο κουμπάρος να καρφιτσώνει στην πλάτητης νύφης ύφασμα για φόρεμα και στην πλάτητου γαμπρού άλλο ύφασμα για κουστούμι.

Αμέσως μετά τα στέφανα, η νύφη και ο γα-μπρός, μαζί τους και ο κουμπάρος με τουςσυγγενείς, έπρεπε να χορέψουν στην πλατείατου χωριού.

Στη συνέχεια, με τη συνοδεία των οργά-νων, νύφη και γαμπρός και όλοι οι καλεσμένοι,κατευθύνονταν προς το σπίτι του γαμπρού.

Η νύφη, πριν μπει στο σπίτι του γαμπρούέπρεπε να κόψει την προβέντα. Της έβαζανμια άσπρη πετσέτα στο κεφάλι και από πάνωτην προβέντα, που ήταν χαραγμένη σταυρωτάστα τέσσερα. Το πρώτο κομμάτι το πετούσεστα κεραμίδια του σπιτιού του πεθερού της καιτα άλλα τα πετούσε στους συγκεντρωμένους,που τα έπιαναν στον αέρα με κατάλληλα άλ-ματα.

Για να μπει η νύφη στο σπίτι του γαμπρού,χρειαζόταν κάποιος με ένα τσεκούρι να χτυ-πήσει τρεις φορές το ξύλινο κατώφλι της πόρ-τας λέγοντας:

― Κόβω!― Τι κόβεις; (του έλεγαν)― Κόβω την αστέρα της νύφης!Αυτός ο μικρός διάλογος επαναλαμβανό-

ταν τρεις φορές.Ο κουμπάρος μετά τα στέφανα, πήγαινε

στο δικό του σπίτι. Επέστρεφε στο γλέντι, στοσπίτι του γαμπρού, με κλαρίνο και βιολί. Ήτανσυνήθεια η κουμπάρα και ο κουμπάρος ναφέρνουν στο γαμήλιο γλέντι μια προβέντα,κρασί και ένα ψητό αρνί.

Το ψητό αρνί έφτανε στο δωμάτιο, όπουέτρωγαν οι νεόνυμφοι, τα πεθερικά και οι πο-λύ στενοί συγγενείς, ως εξής.

Στην κουζίνα, υποχρέωναν τον κουμπάρονα πάρει στάση για μπουσούλημα. Του έβαζανστην πλάτη ένα σαμάρι και πάνω σ’ αυτό, σεένα ταψί μέσα, το ψημένο αρνί. Μπουσουλώ-ντας ο κουμπάρος έμπαινε στο δωμάτιο τουγαμπρού και της νύφης υπό τον ήχο ξεφωνη-μάτων και χειροκροτημάτων. Το φαγοπότι θέ-ριευε, τα ποτήρια γέμιζαν και άδειαζαν, τοτραγούδι, το κλαρίνο και το βιολί διανυκτέρευ-αν.

Με το ξημέρωμα η νύφη έπαιρνε το δρόμογια τη βρύση. Μπροστά τα όργανα και πίσω αυ-τή με ένα μικρό αγόρι. Φτάνοντας στη βρύσηέριχνε στην πέτρινη κουπάνα της βρύσης ένακέρμα. Το αγόρι βουτούσε το κεφάλι στο νερότης κουπάνας κι έπιανε με το στόμα το νόμι-σμα.

Η νύφη δώριζε στο αγόρι μια μαρούδα τ’αργαλειού, όμορφα κεντημένη. Στη μαρούδααυτή το αγόρι έβαζε πλάκα, κοντύλι, βιβλία καιτετράδια, εφόδια σχολικά τα χρόνια εκείνα καικαμάρωνε για το απόκτημά του!

Σελίδα 2 Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2006PÔ‚ÔÏÈ·Ú›ÙÈη ¡¤·

POBO§IAPITIKA NEATρίμηνη έκδοση

Iδιοκτησία: Σύλλογος Pοβολιαριτών

ΦθιώτιδαςKατράκη 4 Άνω Iλίσια 15771

Tηλ.: 210-7705370A.Φ.M. 090085976 Δ.O.Y. Aγ. Παρασκευής

Eκδότης: Θωμάς NέλλαςKατράκη 4 Άνω Iλίσια 15771

Tηλ. 210-7705370•••

Ηλεκτρονική Σχεδίαση Εντύπου:Aριστέα Kαρπούζη

Eκδόσεις-Γραφικές τέχνες Aγ. Γεωργίου 25

Ίλιον 13121 Τηλ.-fax.: 210-2619003

e-mail: karpouzi@otenet.grΚιν. 6972624492

Ο ΓΑΜΟΣ °∞ª√™∏ μ·ÛÈÏÈ΋ ÃÚ‹ÛÙÔ˘ ƒ›˙Ô˘

£Àª∞Δ∞π

Στο εξής να στέλνετε τη συνδρομή σας

προς την εφημερίδαστην παρακάτω διεύθυνση:

Γεωργία ΕυθυμίουΑβύδου 77-79

15771 Άνω Ιλίσια Αθήνα

Μην πεις ποτέ θέλω, αν δεν πεις «μπορώ». Το «θέλω» μόνο του δε φτάνει!

Πίσω 52 χρόνια στο παρελθόν

Ÿˆ˜ Â›Ó·È Î·Ù·ÁÂÁÚ·Ì̤ÓÔ˜ ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘ °È¿ÓÓË ∫Ô˘ÊÈÒÙË

Έτος Αγόρια Κορίτσια Σύνολο1916 11 9 201917 11 10 211918 14 9 231919 11 7 181920 10 16 261921 12 10 221922 13 11 241923 15 10 251924 21 8 291925 22 9 311926 13 10 231927 15 7 221928 18 15 331929 12 10 221930 18 15 331931 18 14 321932 15 10 251933 18 15 331934 17 24 41

284 219 503Από τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει ότι στο τέλος

του έτους 1934, στο ΡΟΒΟΛΙΑΡΙ, ζούσαν 503 νέοι και νέ-ες, ηλικίας 18 ετών και κάτω. Σήμερα δεν ζει ούτε ένα νέ-ος ηλικίας 30 ετών και κάτω.

Ο μέσος όρος ηλικίας των 30 περίπου τελευταίων κα-τοίκων του χωριού μας είναι γύρω στα 55 έτη!

Βασιλεύει δηλαδή ένας άκρος βιολογικός μαρα-σμός...

1. Ρυθμίστε το βιολογικό σας ρολόι με την τήρησητου ίδιου προγράμματος ύπνου κάθε μέρα. Μην προσπα-θείτε να αναπληρώσετε τις ελλείψεις, κοιμώμενοι πολύτα Σαββατοκύριακα.

2. Μια μεσημεριανή σιέστα 3-4 ωρών είναι φυσικό ναοδηγήσει σε αϋπνία το βράδυ. Περιορίστε την.

3. Δημιουργήστε περιβάλλον υποβοηθητικό για τονύπνο - ήσυχο και σκοτεινό, όχι ενοχλητικά ζεστό. Καλύμ-ματα οφθαλμών ή ωτασπίδες μπορούν να βοηθήσουν, ανχρειάζεται.

4. Όχι καφεΐνη (συμπεριλαμβανομένων των ποτώνκόλας και της σοκολάτας) 5-6 ώρες πριν πάτε για ύπνο.

5. Τελειώνετε το φαγητό σας τουλάχιστον τρειςώρες πριν ξαπλώσετε.

6. Το θερμό γάλα είναι υποβοηθητικό του ύπνου. Τοοινόπνευμα δεν είναι.

7. Μη χρησιμοποιείτε ηρεμιστικά (Lexotanil, Tavor,Xanax και άλλα) ως υπνωτικά. Τα ηρεμιστικά διαταράσ-σουν τη δομή του ύπνου.

8. Αν χρειάζεστε βοήθεια ζητήστε την από το γιατρό.Να χρησιμοποιείτε τα υπνωτικά ή υπναγωγά όσο το δυ-νατόν λιγότερο. Ξεκαθαρίστε τι είδους αϋπνία έχετε: αρ-γεί να σας πάρει ο ύπνος το βράδυ ή ξυπνάτε πολύ νωρίςτο πρωί;

9. Όχι υπολογιστές, τηλεόραση ή διαφωνίες μισήώρα πριν ξαπλώσετε. Ηρεμιστική μουσική και χαλαρωτι-κό διάβασμα είναι χρήσιμα.

10. Εάν δεν σας έρχεται ύπνος, μην εκνευρίζεστε.Σηκωθείτε, πηγαίνετε σε ένα άλλο δωμάτιο και κάνετεκάποια ήσυχη δραστηριότητα. Επαναλάβετε αν είναιαναγκαίο. Η διαδικασία αυτή θα σας βοηθήσει να μη συν-δέετε το υπνοδωμάτιό σας με εκνευρισμούς και εντάσειςαπό αϋπνία.

Βουβαμάρα έπεσε μέσα στην τά-ξη. Ακούγονταν μόνο το τριζοβόληματης ξυλόσομπας που φουνταριασμέ-νη, είχε κοκκινίσει. Τι συμφορά ήταναυτή που μας βρήκε; Η δασκάλα μεβλοσυρό αλλά και αποφασιστικόβλέμμα, μας ανακοίνωσε πως απότώρα και στο εξής απαγορεύοντανδια ροπάλου οι επισκέψεις στα σπίτιατων εορταζόντων. Όποιος παράκου-γε την εντολή θα είχε να κάνει μαζίτης. Και δεν αστειευόταν. Το ξέραμεόλοι. Κάποιοι μαχαλόμαγκες, βλέ-πεις, είχαν κολλήσει το τρατάρισμα,ένα λουκούμι κομμένο στα τέσσερα,στην πόρτα του νοικοκυριού πουγιόρταζε. Ως διαμαρτυρία, λέει, μιαςκαι στους μεγάλους έδινε ολόκλη-ρο... Η νοικοκυρά θίχτηκε, δικαιολο-γημένα, και τα πρόφτασε στη δασκά-λα.

Βουβοί όλοι μετράγαμε τις γιορ-τές - πλησίαζαν μαθές Χριστούγεν-να. Μετράγαμε τους Χρήστους, τουςΒασίληδες, τους Φώτηδες, τους Γιάν-νηδες. Αν η δασκάλα διάβαζε τη σκέ-ψη μας, δε θα ανακάλυπτε κανέναλάθος. Οι υπολογισμοί μας ήταν πάν-σωστοι. Θεούλη μου, πόσα γλυκά χα-μένα! Μάταια τα χρυσά στολίδια πά-νω στο χριστουγεννιάτικο δέντροπροσπαθούσαν με το χορό τους ναμετριάσουν την απελπισία μας. Άτι-μοι μαχαλόμαγκες!

Δεύτερη μέρα των Χριστουγέν-νων και η μάνα με ύφος που δε δέχε-ται αντίρρηση ανακοινώνει:

― «Θα πας να πεις χρόνια πολλάστο νονό σου, το Χρήστο».

― «Μα η δασκάλα είπε...» ― «Πώς δε θα πας να φιλήσεις το

χέρι του νονού σου; Ντροπή σου!»Άντε να πας κόντρα τώρα στην κυρά-Μαρία, που είχε κρυμμένη τη βίτσακάτω απ’ το τζακόπανο. Αλλά και εγώδεν ήθελα παρακάλια. Βαράτε με κιας κλαίω.

Με ενισχυμένη την αυτοπεποίθη-σή μου λόγω της εντολής της μάναςφτάνουμε με την αδερφή μου νωρίςτο απόγευμα στης νονάς την παρά-γκα. Με ανακούφιση διαπίστωσα ότιδεν ήμουν η μόνη που παράκουσε τηνδασκάλα. Ήταν και η ξαδέρφη μουκαι συμμαθήτριά μου Χρυσούλα εκεί.Θα μου πεις γιόρταζε κι αυτή. Αλλά οιγυναίκες και τα κορίτσια δεν μέτρα-γαν τόσο. Ή μήπως λόγω της φτώχει-ας δεν τις γιόρταζαν τις γυναίκες τό-

τε; Ίσως και τα δυο.Σε λίγο η νονά φτάνει μ’ ένα γλυ-

κό σ’ ένα πιατελάκι. Τι ήταν αυτό; Δενείχα ξαναφάει τέτοιο γλυκό. Σκούροκαφέ κεντημένο από πάνω. Μελομα-κάρονο ήταν, λέει. Διστακτική η πρώ-τη μπουκιά. Γευστική πανδαισία! Αμ ηδεύτερη; Τραγανιστά καρύδια με ζά-χαρη και κανέλα. Τα μάτια μου γούρ-λωσαν. Πώς βρέθηκαν αυτά στη μέσητου γλυκού; Έψαξα το γλυκό γύρω-γύρω να ανακαλύψω κάποια τρύπααπ’ όπου τα έβαλε η νονά μέσα. Τίπο-τα! Η φαντασία μου οργίασε. Λες ηνονά να ήταν μάγισσα; Ας ήταν ό,τιθέλει, λαίμαργα κατέβασα και τουπόλοιπο. Αχ, να ’χα και ένα δεύτε-ρο! Να ζητήσω; αποκλείεται. Αν τομάθαινε η κυρά Μαρία; Αχ, η βίτσακάτω απ’ το τζακόπανο...

Πρώτη μέρα στο σχολείο μετά τιςΧριστουγεννιάτικες γιορτές. Η δα-σκάλα χαμογελαστή μας ευχήθηκε«καλή χρονιά» ξαφνικά σοβαρεύει.

«Ποιος τόλμησε να πάει επίσκε-ψη στις διακοπές, παρά την απαγό-ρευση;» Μουγκαμάρα έπεσε στην τά-ξη. Η άτιμη η φωτιά μέσα στην κοκκι-νισμένη σόμπα τραγουδούσε ανέμε-λη μη νιώθοντας την αγωνία μου. Τοακόμα στολισμένο δέντρο φάνταζετόσο αστείο, λες και ήταν απομεινάριμιας άλλης εποχής. Κανείς δεν απά-ντησε στην ερώτηση.

― Χρυσούλα, πώς τόλμησες ναπας επίσκεψη;

Βλέπεις η λαιμαργία και γιατί όχικαι η στέρηση στην οποία λόγω τηςφτώχειας ήμασταν όλοι καταδικα-σμένοι, οδήγησαν την Χρυσούλα σεμια δεύτερη (ή ποιος ξέρει την πόση)επίσκεψη στο θείο Γιάννη, το γελα-στό θείο που όλοι αγαπούσαμε. Καινα το κακό συναπάντημα: η δασκάλα.

Τσιμουδιά η Χρυσούλα ― «Χρυ-σούλα, για τιμωρία θα γράψεις χίλιεςφορές «δε θα ξαναπάω επίσκεψη».

Οργισμένη η Χρυσούλα στρέφε-ται σ’ εμένα και μ’ απειλητικό ύφοςμου λέει: «Θα μαρτυρήσω ότι και συπήγες επίσκεψη».

Τρόμος μ’ έπιασε μπροστά στηνεικόνα να γράψω όλο το απόγευμα τι-μωρία. Κι άντε να ξεφύγεις από τοάγρυπνο βλέμμα της κυρά Μαρίαςπου στην αρχή της χρονιάς μας είχεαπειλήσει πως, αν ερχόμασταν τιμω-ρημένα από το σχολείο, θα μας μαύ-ριζε στο ξύλο. Βλέπεις η υπακοή

στους δασκάλους και η επιμέλειαήταν απαραίτητη προϋπόθεση κατάτην γνώμη όλων των γονιών μας γιανα προκόψουμε.

Με ετοιμότητα προτείνω στη Χρυ-σούλα (ή την εκβιάζω;): ― Τι προτι-μάς, να γράψεις 2.000 φορές την τι-μωρία, ― μιας και εγώ θα μαρτυρήσωότι πήγες και αλλού επίσκεψη ― ή νασου γράψω εγώ τις 300 και εσύ τιςυπόλοιπες; Ανάγκα και θεοί πείθο-νται. Η Χρυσούλα υποκύπτει στηνπροσφορά μου!

Το κρύο μέσα στην τουαλέτα έκα-νε το στυλό να σταματάει να γράφει.Το χουχούλιασμα δεν είχε αποτέλε-σμα. Έπρεπε να ξαναπάω στην παρά-γκα, να ζεσταθεί το κοκκαλάκι μου,να πάρει μπρος ο στυλός και να ξανα-γυρίσω στον τόπο συγγραφής της τι-μωρίας. Το πήγαινε-έλα δεν ξέφυγεαπό το άγρυπνο μάτι της μάνας. ― Τιέχεις; ― Κόψιμο. ― Να πιεις χαμομή-λι. Άντε τώρα συ να αρνηθείς το κα-ταπότι.

Δεν πήγαινε άλλο. Κάτι έπρεπενα σκεφτώ. Αριθμώ τις σειρές στιςσχισμένες κόλλες του τετραδίου,γράφω πάνω-πάνω τη φράση «Δενθα ξαναπάω επίσκεψη» και γεμίζω τιςυπόλοιπες σειρές με ομοιωματικά.Ουφ! τέλειωσα...

Η Χρυσούλα αγριεμένη δεν προ-λαβαίνει να με κατασπαράξει, ότανκαταλαβαίνει την απάτη. Ποτέ ο ερ-χομός της δασκάλας στην τάξη δεμου χάρισε τόση θαλπωρή. Δεύτεροςκύκλος αγωνίας. Η δασκάλα ελέγχειτην τιμωρία. Η καρδιά μου πάει νασπάσει. Σκέφτομαι το ξεμάλλιασμααπ’ τη Χρυσούλα στο διάλειμμα.Όμως Γεναριάτικα ο ήλιος λάμπει. Ηδασκάλα γελάει τρανταχτά.

― Τι είναι αυτό; Πονηριά, ε; Γιατην εξυπνάδα σου όμως δεν θα σεβάλω να ξαναγράψεις την τιμωρία.

Η Χρυσούλα ευχαριστημένη καιπου γλύτωσε την κατσάδα αλλά - κύ-ρια - που η δασκάλα την επαίνεσε γιατην εξυπνάδα της χαμογελάει και τοδικό μου καρδιοχτύπι μετριάζεται.

Τέλος καλό, όλα καλά.(Όμως μια πίκρα έμεινε μέσα μου.

Ακούς εκεί τον έπαινο για τη δική μουπονηριά να τον εισπράξει άλλος! Αδι-κία. Όμως ποιος είπε ότι σ’ αυτή τηζωή υπάρχει δικαιοσύνη;)

Νίκη ΜάλλιουΦιλόλογος

PÔ‚ÔÏÈ·Ú›ÙÈη ¡¤·Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2006 Σελίδα 3

¢ÂÓ ı· Í·Ó·¿ˆ ›Û΄Ë

√ ¢ÂοÏÔÁÔ˜ ÙÔ˘ ηÏÔ‡ ‡ÓÔ˘

°∂¡¡∏™∂π™

Ο άνδρας είναι το πιο εξυψωμένο των πλασμάτων,.. ηγυναίκα είναι το ύψιστο των ιδανικών.

Ο θεός έκανε για τον άνδρα ένα θρόνο, για τη γυναίκαένα βωμό. Ο θρόνος εκθειάζει. Ο βωμός αγιάζει.

Ο ανδρας είναι ο εγκέφαλος, η γυναίκα η καρδιά. Ο εγκέφαλος κατασκευάζει το φως. Η καρδιά παράγει

την αγάπη. Το φως γονιμοποιεί. Η αγάπη ανασταίνει. Ο άνδρας είναι δυνατός με λογική, η γυναίκα είναι

ανίκητη με τα δάκρυα. Η λογική πείθει. Τα δάκρυα συγκι-νούν.

Ο άνδρας είναι ικανός για όλους τους ηρωισμούς, ηγυναίκα για όλα τα μαρτύρια.

Ο ηρωισμός εξευμενίζει. Το μαρτύριο ανυψώνει. Ο άνδρας έχει την ανωτερότητα, η γυναίκα την προ-

τεραιότητα.

Η ανωτερότητα σημαίνει τη δύναμη. Η προτεραιότητααντιπροσωπεύει το δικαίωμα.

Ο άνδρας είναι ένας μεγαλοφυής, η γυναίκα ένας άγ-γελος.

Ο μεγαλοφυής είναι άπειρος. Ο άγγελος είναι ακαθό-ριστος.

Ο πόθος του άνδρα είναι η ανώτατη δόξα, ο πόθοςτης γυναίκας είναι η άκρα αρετή.

Η δόξα κάνει όλο το μεγάλο, η αρετή όλο το θεϊκό. Ο άνδρας είναι ένας κώδικας, η γυναίκα ένα ευαγγέ-

λιο. Ο κώδικας διορθώνει. Το ευαγγέλιο τελειοποιεί. Ο άνδρας σκέπτεται, η γυναίκα ονειρεύεται. Το να σκέπτεται κανείς σημαίνει να έχει μία νύφη στο

κεφάλι του. Το να ονειρεύεσαι σημαίνει να έχεις ένα φω-τοστέφανο στο μέτωπο.

Ο άνδρας είναι ένας ωκεανός, η γυναίκα μια λίμνη.Ο ωκεανός έχει το μαργαριτάρι που στολίζει. Η λίμνη

το ποίημα που θαμπώνει. Ο άνδρας είναι ο αετός που πετάει, η γυναίκα το αη-

δόνι που τραγουδάει. Το να πετάς σημαίνει να κυριαρχείς στο διάστημα. Το

να τραγουδάς σημαίνει να κατακτήσεις την ψυχή. Ο άνδρας είναι το ιερό. Μπροστά στο ναό αποκαλυ-

πτόμαστε. Μπροστά στο ιερό γονατίζουμε. Τελικά: Ο άντρας είναι τοποθετημένος εκεί που τε-

λειώνει η γη. Η γυναίκα εκεί που αρχίζει ο ουρανός.

√ ¿Ó‰Ú·˜ Î·È Ë Á˘Ó·›Î·

ναού, δεν κατάφεραν όμως ναδιατηρήσουν και το ακριβές ύψοςτης οροφής, με αποτέλεσμα νααναγκαστούν εκ των υστέρων νααφαιρέσουν και καταστρέψουνένα εγκάρσιο τμήμα του παλαιούξυλόγλυπτου τέμπλου για να χω-ρέσει το υπόλοιπο.

Οι δεσποτικές εικόνες του τέ-μπλου ανήκουν στους 18ο και 19οαιώνες και μόνο δύο από τις έξιαναγράφουν το δημιουργό τους,ενώ οι υπόλοιπες διασώζουν εικο-νογραφικές συνθέσεις παλαιοτέ-ρων προτύπων.

ΔιάρθρωσηΤο ξυλόγλυπτο τέμπλο, που

παρουσιάζουμε παρακάτω, τουναού του μεγαλομάρτυρα ΑγίουΓεωργίου Ροβολιαρίου Φθιώτιδαςέχει μήκος 6,82 και ύψος 3,64 μέ-τρα, έχει δημιουργηθεί με την πα-λαιότερη τεχνική του χαμηλούαναγλύφου και αποτελεί ενιαίοξυλόγλυπτο έργο. Είναι κατακό-ρυφο, εκτείνεται και στα τρία μέ-ρη του ιερού βήματος και διαιρεί-ται σε πέντε καθ’ ύψος ζώνες μεπλούσια ξυλόγλυπτη διακόσμησηκαι με τον απαραίτητο χρωματι-σμό σε όλες του τις επιφάνειες.

Οι πέντε καθ’ ύψος ζώνες εί-ναι η βάση με τα θωράκια, η ξυλό-γλυπτη κατά μήκος ζώνη όπουστηρίζονται τα Δεσποτικά, οι Δε-σποτικές εικόνες, ο θριγκός μεγλυπτά ημικυκλικά τόξα και ται-νίες και δύο σειρές μικρών εικό-νων και τέλος η επίστεψη των Λυ-πηρών.

Οι παραστάδες της ΩραίαςΠύλης όπως και των άλλων βοη-θητικών θυρών, τα πλαίσια - στυ-λώματα των εικόνων, οι στενές ήπλατύτερες ταινίες που διαχέουντο τέμπλο, οι κίονες, οι κιονίσκοι,όπως και τα άλλα επί μέρους μι-κρά ή μεγάλα τμήματα του τέ-μπλου είναι γλυπτά και φέρουνπαραστάσεις από το φυτικό ή ζωι-κό βασίλειο ή έχουν εικονογραφη-μένες ξυλόγλυπτες συνθέσειςαπό την Παλαιά ή την Καινή Δια-θήκη.

Η πρώτη από κάτω κατά μήκοςγλυπτή ζώνη αποτελείται από έξιξυλόγλυπτα θωράκια τα οποία χω-ρίζονται μεταξύ τους με ξυλόγλυ-πτους κιονίσκους που σχηματί-ζουν ανθοδοχεία με δέσμες ανθέ-ων και φύλλων γλυπτής άκανθας.

Τα ανθοδοχεία, που έχουνσχήμα αμφορέων, “πατούν” σε κε-φάλια λιονταριών που έχουν ανοι-χτά τα στόματά τους. Στο κέντροκάθε θωρακίου υπάρχει ξυλόγλυ-πτη παράσταση πλαισιούμενη μεάνθη, κλάδους και φύλλα άκαν-θας, ενώ τέσσερεις αχιβάδες βρί-σκονται αντίστοιχα σε κάθε γωνία

της παράστασης, γεγονός πουμας υπενθυμίζει τις αχιβάδες Κρη-τικών και Πατμιακών τέμπλων του15ου, 16ου και 17ου αιώνα. Έτσικάτω από τις Δεσποτικές εικόνεςτου Ιησού Χριστού έχουμε τη θυ-σία του Αβραάμ, από τη Θεοτόκοτην εκδίωξη των Πρωτοπλάστων,από τον Παράδεισο, από τον έφιπ-πο δρακοκτόνο Γεώργιο τη δημι-ουργία των πρωτοπλάστων Αδάμκαι Εύας, από τον Ιωάννη τονΠρόδρομο την κοπή ξύλων για τηθυσία του Αβραάμ, από τους ΤρειςΙεράρχες επτακέφαλο άγριο θηρίοκαι, τέλος, από τον Άγιο Δημήτριολιοντάρι.

Σημειώνουμε ότι η μετάβασηαπό ζώνη σε ζώνη, όπως και οι επίμέρους απολήξεις των τμημάτωντου τέμπλου, γίνονται με ξυλό-γλυπτα εκφυλισμένα σχοινιά ήλοξότμητα κυμάτια.

Η δεύτερη από κάτω ξυλόγλυ-πτη ζώνη χωρίστηκε σε έξι ισομε-γέθη τμήματα με πλούσια διακό-σμηση.

Εικονίζονται πολυέλικτοιομοιόμορφοι κυκλικοί ανθοφόροικλάδοι μέσα στους οποίους υπάρ-χουν δεξιά κι αριστερά της ΩραίαςΠύλης άγγελοι να σαλπίζουν μεκυρτές σάλπιγγες ή να κρατούνανοικτά βιβλία ή να σηκώνουνστέμματα βασιλέων ή και ακόμηαντιμέτωπα πουλιά να ραμφίζουνσταφύλια ή καρπούς.

Στο κέντρο κάθε θωρακίουσχηματίζεται άγλυπτο δισκάριο,όπου θα ζωγραφίζονταν προφή-τες κυρίως ή άλλα ιερά πρόσωπατης Εκκλησίας, τα οποία δεν έγι-ναν μέχρι σήμερα.

Η τρίτη ζώνη από κάτω προςτα πάνω περιλαμβάνει τις Δεσπο-τικές εικόνες που είναι έξι. Δεξιάαπό την Ωραία Πύλη (ως προς τοθεατή) βρίσκονται ο ένθρονοςΧριστός (διαστ. 0,65 x 0,96μ.), οΙωάννης ο Πρόδρομος (0,65 x0,96μ.) και ο Άγιος Δημήτριος(0,52 x 0,96μ.).

Αριστερά της Ωραίας Πύληςείναι η Θεοτόκος ένθρονη Βρεφο-κρατούσα (0,65 x 0,96μ.), ο ΆγιοςΓεώργιος έφιππος δρακοκτόνοςμε 14 σκηνές γύρω από τη ζωή καιτο μαρτύριό του (0,61 x 0,96μ.) καιτέλος οι Τρεις Ιεράρχες (0,52 x0,96μ.).

Οι δυο βοηθητικές θύρες εικο-νίζουν, η μεν πρώτη τον Αρχάγγε-λο Μιχαήλ να παίρνει την ψυχήτου πλουσίου, η δε δεύτερη τονΙησού αίροντα τον σταυρό του.Πρόκειται για πολύ νεότερες εικό-νες χωρίς ιδιαίτερη αξία.

Η τέταρτη ζώνη περιλαμβάνειτο θριγκό με γλυπτά ημικυκλικάτόξα, κιονίσκους, ταινίες και δυοσειρές μικρών εικόνων. Η κάτωσειρά περιλαμβάνει στο σύνολό

της 24 εικόνες διαστάσεων 22 x27 εκατ. η κάθε μία.

Οι εικονογραφικές συνθέσειςαναφέρονται στο Δωδεκάορτο,όπως και άλλους γνωστότερουςαγίους.

Η επάνω ζώνη περιλαμβάνειδεκατρία ιερά πρόσωπα και δέκαανθοφόρους κλαδίσκους πουέχουν τοποθετηθεί εναλλάξ με ταιερά πρόσωπα. Οι μορφές των ιε-ρών προσώπων εκτελέστηκαν κά-τω από τοξοστοιχίες με διαχωρι-στικούς κιονίσκους.

Τα ΛυπηράΗ πέμπτη και τελευταία ζώνη

από κάτω προς τα πάνω περιλαμ-βάνει την επίστεψη των Λυπηρών.

Τα Λυπηρά αποτελούνται απότο Σταυρό και τα εικονίδια από τιςδυο πλευρές αντίστοιχα της Θεο-τόκου και του Ιωάννη του Θεολό-γου. Τα εικονίδια έχουν στερεω-θεί στις γλώσσες δυο αντιστρό-φων δελφινιών. Τα άκρα του Σταυ-ρού είναι διαμορφωμένα σε τρίβο-λα δισκάρια πάνω στα οποία υπάρ-χουν παραστάσεις των συμβόλωντων Ευαγγελιστών. Γύρω - γύρωστα άκρα του σταυρού υπάρχουνθυσανόμορφα φυτικά κοσμήματα,ενώ διάτρητα φυτικά διακοσμητι-κά περιθέουν εξωτερικά τις κεραί-ες του Σταυρού, ο οποίος εικονίζειτον Εσταυρωμένο Χριστό.

Τα εικονίδια, που έχουν τοπο-θετηθεί αντίστροφα πιθανώς το1952, όταν έγινε η τελευταία επι-σκευή του ναού, περιβάλλονταιαπό αψιδόμορφα πλαίσια εμπλου-τισμένα με φυτικά κοσμήματα.

Το ΒημόθυροΤο Βημόθυρο της κεντρικής

Ωραίας Πύλης διαιρείται σε τρειςκαθ’ ύψος ζώνες.

Στην πρώτη από κάτω, μέσα σεφυτικό διάκοσμο και ημικυκλικάξυλόγλυπτα πλαίσια εικονίζονται,δυο σε κάθε θυρόφυλλο, οι Προ-φήτες Δανιήλ, Μωυσής, Ιωνάς καιΑββακούμ.

Στη μεσαία ζώνη στο κέντροτων θυρόφυλλων αντίστοιχα, σεκυκλικό με κοκίδωση ξύλινο πλαί-σιο, εικονογραφήθηκαν οι Προφη-τάνακτες βασιλείς Δαυίδ και Σο-λομών, ενώ στο πάνω τμήμαυπάρχει πλούσια γλυπτή διακό-σμηση ανθοφόρων κλάδων πάνωστους οποίους βρίσκονται αντιμέ-τωπα πουλιά. Στην απόληξη τωνθυροφύλλων συνεχόμενος πλαι-σίου βλαστός άκανθας δημιουργείκύκλο πάνω στον οποίο στηρίζο-νται δυο πουλιά. Στο κέντρο σχη-ματίζεται δισκάριο με ισοσκελήστιγμωτό σταυρό.

ΔιάκοσμοςΜια φευγαλέα ματιά στο τέ-

μπλο του Ροβολιαρίου βεβαιώνειότι ποικιλόμορφοι ανθοφόροιβλαστοί διανθιζόμενοι με αγγέ-λους και αγίους με φουστανέλλα,πουλιά, διάφορα άλλα ζώα και κυ-νηγούς αποτελούν τα κύρια δια-κοσμητικά του. Λεπτοφυείς συ-μπλεκόμενοι βλαστοί αμπέλου μεσταφύλια καλύπτουν τις επιφά-νειες των παραστάδων της Ωραί-ας Πύλης, όπως και των άλλωνπλαισίων των Δεσποτικών εικό-νων.

Άλλοι πάλι και μάλιστα στουςχώρους μεταξύ των θωρακίων αν-θοφόροι και καρποφόροι βλαστοίξεκινούν από μεγαλοπρεπείς αμ-φορείς και καλύπτουν τους πεσ-σούς του τέμπλου.

Γλυπτά κοσμήματα συναντώ-νται ακόμη στους μεταξύ των δυοσειρών μικρών εικόνων χώρους,ενώ τα τριγωνικά κενά που σχημα-τίζονται πάνω από τα τοξύλλιαπαρουσιάζουν φυτικά διακοσμητι-κά. Οι διαχωριστικοί κιονίσκοι τωνδύο μικρών εικόνων είναι στρε-πτοί, γεγονός που προσδίδει με-γαλοπρέπεια και ομορφιά.

Οι μεγάλες επιφάνειες συν-δυασμένες γλυπτά με τις μικρότε-ρες συνιστούν αξιόλογο έργο. Ηεπιμελημένη εκτέλεση των λε-πτομερειών φανερώνει διάχυτηευγένεια.

Ο θεατής βλέποντας προσε-κτικά το τέμπλο, οδηγείται νοεράσε παραδεισένιους χώρους αφούτο ίδιο το τέμπλο είναι ο τύπος καιη προεικόνιση του ουρανίου παρα-δείσου. Το βλέμμα του θεατή περ-νά ομαλά από τη μια επιφάνειαστην άλλη χωρίς να συναντά κα-νείς απότομες μεταβολές.

Τεχνική εκτέλεσηΤο τέμπλο του Ροβολιαρίου

δημιουργήθηκε με την τεχνικήτου χαμηλού αναγλύφου, όπωςκαι πολλά άλλα τέμπλα της Ηπεί-ρου, της Μακεδονίας, της Θρά-κης, της Κρήτης, της Πελοποννή-σου και άλλων περιοχών.

Χαρακτηριστικά αναφέρουμετα τέμπλα του ναού της Αγίας Πα-ρασκευής Πάτερου Ιωαννίνων,που έγινε το 1651 μ.Χ., της μονήςΑγίου Παντελεήμονος νήσου Ιω-αννίνων, που έγινε τον 17ο αιώνα,του παρεκκλησίου των Τριών Ιε-ραρχών Μονής Βαρλαάμ Μετεώ-ρων, που έγινε τον 17ο αιώνα, τηςμονής Παντοκράτορος Ζακύνθου,που έγινε το 1680-1690, του πα-ρεκκλησίου του Αγίου ΝικολάουΜονής Βατοπεδίου του ΑγίουΌρους, και άλλων πολλών.

Οι μεταξύ των διακοσμητικώνχώροι βάφηκαν μπλε, καφέ, κόκκι-νο και πράσινο για να δοθεί ο ανά-λογος τονισμός. Χρυσός δεν χρη-σιμοποιήθηκε, προφανώς για οι-

κονομικούς λόγους.

ΣυμπεράσματαΠροσεκτικότερη μελέτη του

τύπου του ξυλόγλυπτου τέμπλουτου Ροβολιαρίου μας βεβαιώνειότι απηχεί τις ρωσικές επιδράσειςστην Ελλάδα, οι οποίες, όπως εί-ναι γνωστό, εμφανίστηκαν απότον 17ο αιώνα και ολοκληρώθη-καν στο πρώτο μισό του 18ου αιώ-να. Κάτω δηλαδή από την επίδρα-ση των πολύ υψηλών ρωσικών τέ-μπλων, το τέμπλο του ναού τουΑγίου Γεωργίου Ροβολιαρίου,όπως και πολλά άλλα, πλουτίστη-κε με υψηλό θριγκό προσθέτο-ντας και δεύτερη σειρά εικόνωνμε αποτέλεσμα να υψωθεί υπέρ-μετρα και να φράξει τη θέα προςτην αψίδα του ιερού βήματος. Καιναι μεν δεν αποκλείστηκε εντε-λώς ο ιερός χώρος πίσω από τοτέμπλο, όπως συνέβη στη Ρωσία,στην Επτάνησο και σε ρωσικούςναούς Μοναστηριών του ΑγίουΌρους, όμως στην περίπτωσή μαςάγγιξε την οροφή η άκρη του με-γάλου σταυρού.

Ειδικότερα, συγκρίνοντας ταεπί μέρους στοιχεία αυτού του τέ-μπλου με τα στοιχεία άλλων τέ-μπλων της Ηπείρου, της ΔυτικήςΜακεδονίας, της Πελοποννήσουή και άλλων πλησιέστερων προςτο Ροβολιάρι περιοχών, οδηγού-μεθα αβίαστα στο συμπέρασμαότι, ή έχει επηρεαστεί το τέμπλοτου Ροβολιαρίου από ηπειρώτικαπρότυπα, δεδομένου ότι η Ήπει-ρος δημιούργησε μεγάλη παράδο-ση στον τομέα της ξυλογλυπτι-κής, ή ― και αυτό είναι πολύ πιθα-νό ― το τέμπλο του Ροβολιαρίουείναι ηπειρώτικο έργο αφού,όπως είναι γνωστό, οι Ηπειρώτεςξυλογλύπτες ήταν όντως περιζή-τητοι, καλούμενοι συχνά να ανα-λάβουν παρόμοιες εργασίες σεάλλες περιοχές εκτός της ιδιαιτέ-ρας τους πατρίδας.

Πάντως, όπως και να έχει τοπράγμα, το τέμπλο του Ροβολια-ρίου αποτελεί στο σύνολό τουένα εξαιρετικό δείγμα λαϊκής ξυ-λόγλυπτης τέχνης, τα δε στοιχείαπου διασώζει, όπως το χαμηλόανάγλυφο, το θεματολόγιο, οιαχιβάδες, το μέχρι την οροφήανάπτυγμά του, οι δελφίνες σταΛυπηρά του, ο ζωικός, φυτικός,αγγελικός, αγιολογικός και αν-θρώπινος ξυλόγλυπτος διάκο-σμος και κυρίως η σύγκριση τουτέμπλου με άλλα χρονολογημένατέμπλα πλησιέστερων περιοχώνκαι μάλιστα της Ηπείρου, μας οδη-γούν στο συμπέρασμα ότι ανήκειστα τέλη του 17ου και τις αρχέςτου 18ου αιώνα.

Προβατάκης Θεοχάρης

PÔ‚ÔÏÈ·Ú›ÙÈη ¡¤· Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2006Σελίδα 4

ΡΟΒΟΛΙΑΡΙ. Δύο στιγμιότυπα από την κοπή της πίτας του Συλλόγου, την Πρωτοχρονιά του 2006. Που είναι η βασιλόπιτα; Μα, μόλις πριν από λίγο είχε καταναλωθεί! Δε βλέπετε πόσο ευχαριστημένοι είναι όλοι; Και του χρόνου!

ΕΝΑ ΑΓΝΩΣΤΟ ΛΑΪΚΟ ΞΥΛΟΓΛΥΠΤΟ ΤΕΜΠΛΟ ΣΤΟ ΡΟΒΟΛΙΑΡΙ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣΣυνέχεια από την 1η σελ.

Ο Τζιριτόκωστας εγνώριζε πολύ καλά τημαγική επιρροή που έχουν στις γυναίκες ταμυστήρια και τα σύμβολα. Από μακρινή παρα-τήρηση εγνώριζε πως ο κόσμος αυτός, πουάνωθεν εστάλθηκαν οι ζητιάνοι να εκμεταλ-λεύονται με την πονηρία τους, έχει διάφορεςαδυναμίες και μυριοπρόσωπες ανάγκες.Έπρεπε λοιπόν κάθε ζητιάνος να παίρνει ταμέτρα του, για να κολακέψει τις αδυναμίεςαυτές, να συμπληρώσει τις ανάγκες, αν ήθελενα κερδίσει χρήματα. Έπρεπε να μελετάπρώτ’ από ψηλά το απέραντο βασίλειό του κιέπειτα να κατεβαίνει σ’ αυτό και ν’ αρχίζει τοστάδιό του πάνοπλος και απολέμητος.

Όπου εκαταλάβαινε πως δεν ωφελούν οιχριστιανικές ευχές, έβανε σ’ ενέργεια διαβο-λικά παραγγέλματα. Όπου δεν ημπορούσε ν’απλώσει χέρι, ακόνιζε τη γλώσσα του. Ότανδεν εύρισκε τους ελεήμονες, εζητούσε τουςδεισιδαίμονες, τους μωρούς. Είχε, ναι, στηγλώσσα του το κλαψάρικο και μονότονο ψυ-χολόγι αλλ’ είχε και στη σακκούλα του γαρ-γαλιστικό το φιδόχορτο, το σερνικοβότανο,το σιδερόχορτο και άλλα χίλια μύρια βότανατης γης· είχε στον νου τα ξόρκια και στα μάτιατο βάσκαμα. Κι εγνώριζε πολύ καλά, πως ηπαραμικρή επιτυχία τούτων ήταν αρκετή νασυμπληρώσει ενός και δύο ταξιδιών ελημοσύ-νες. Το ήθος του ζητιάνου έγινεν αμέσωςσπουδαίο και σοβαρό. Τα καστανά μάτια τουέπεφταν εδώ κι εκεί ράθυμα, αφαιρεμένα, τουαφαιρεμένου νου, του πλανημένου στα υπερ-κόσμια πιστές εικόνες. Τα μαλλιά του κεφαλι-ού και τα ψαρά γένεια· η έκφρασις του προ-σώπου και του σώματος η στάσις και των χε-ριών τα κινήματα· τα φορέματά του αυτά, ταξεσχισμένα και ιδιότροπα, ερχόνταν κι επρό-σθεταν το προφητικό τους μεγαλείο στη μυ-στηριώδη και ακατανόητη δύναμη των λόγωντου. Δεν ήταν ο εξευτελισμένος ζητιάνος, οψειρής και λιμασμένος, που με κλαψάρικηφωνή ζητεί τα ξεροκόμματα και τ’ αποφάγιατων φτωχών. Ήταν παντοδύναμος μάγος, πουεσυγκέντρωνε στα στιβαρά χέρια του δυνά-μεις της γης και στοιχεία του αιθέρος, άγνω-στα στους πολλούς θνητούς. Και ήταν ικανόςν’ αλλάξει όχι μόνον την τύχην, αλλά και αυτήτην φύση των όντων.

Η Κρουστάλλω, στο ανέλπιστον εκείνοηύρεμα, πασίχαρη εκόλλησε κοντά του κι ήθε-λεν αμέσως τώρα να το ιδεί και τ’ αγοράσει τοβότανο, να το καταπιεί αμέσως, αν ήταν εύκο-λο· κι αν ήταν δυνατόν, ν’ αλλάξει το έμβρυοπου είχε μέσα της, πριν το βγάλει στον κό-σμο.

― Που είναι το, να το ιδώ; ερώτησεν ανυ-πόμονη.

― Μα είναι ακριβό! είπεν ο Τζιριτόκωσταςτονίζοντας τη λέξη.

― Ακριβό, φτηνό, εγώ το θέλω! απάντησεμ’ επιμονή η Κρουστάλλω. [...]

Κι εκαλοκάθησεν [ο Τζιριτόκωστας] ανά-μεσα στις γυναίκες κατάχαμα. Έσυρε το σα-κούλι του εμπρός, άνοιξε με τρεμάμενα και

αργοκίνητα χέρια τις σούφρες του, θέλονταςνα κεντήσει όσον ημπορούσε περισσότεροτην ανυπομονησία των γυναικών, κι έβγαλενέξω ένα μικρό σακουλάκι. Έπειτα έλυσε μετην ίδια πάντοτε άργητα το σακουλάκι και, μεπροφύλαξη μεγάλη, λες κι έπιανεν άγια λεί-ψανα, έβγαλ’ ένα ένα χαρτοδέματα μικρά-με-γάλα και τ’ απίθωσε κοντά του, φροντίζονταςαέρι να μην τα βαρέσει και ήλιος να μην ταιδεί.

― Ποιο είναι το σερνικοβότανο; εναξαρώ-τησεν η Κρουστάλλω.

― Το σερνικοβότανο; Ετούτο είναι!Κι εμπρός στα θαμπωμένα μάτια τους εξε-

δίπλωσεν ένα ξερό σταχτερό χορταράκι.Αλλά σύνωρα, πλαγιάζοντας πίσω από τηνΚρουστάλλω, εψιθύρισε, προφυλαχτικά δή-θεν, αλλ’ αρκετά δυνατά, ώστε ν’ ακουσθεί απ’όλον τον όμιλο των γυναικών, στο αυτί τηςΠαναγιώτας:

― Έχω και τ’ αγαποχόρταρο!Στον λόγο και το διαπεραστικό βλέμμα

του η κόρη εκοκκίνισε σαν τη φωτιά και απι-στομήθηκε κατά γης, ανάμεσα στα φουστάνιατων άλλων γυναικών, με νευρικό και ακράτη-το γέλιο. Αλλ’ η Αννέτα του Μπιρμπίλη, ψηλο-μελάχρινη και πυρωμένη λεβεντονιά, τολμη-ρότερη επρόβαλε κι ερώτησε δυνατά:

― Έχεις, αλήθεια, το αγαποχόρταρο;― Ναι, είπεν ο Τζιριτόκωστας με ακλόνη-

τη βεβαιότητα. Έχω τ’ αγαποχόρταρο, τσ’αγάπης το βοτάνι, - π’ άλλος τόπος δεν το κά-νει! Αυτό που το ’χουν οι νεράιδες και το φυ-λάν στο Μαυροβούνι, κάτω στο Μοριά, σε μιασπηλιά δίκωχη - τρίκωχη, και δεν μπορεί κα-νείς να το φτάσει, ούτε να ιδεί πώς φυτρώνει.Και, για να το βρεις, πρέπει να πιάσεις τρίμε-ρο σκαντζοχεράκι, να το κλείσεις σε φράχτηπερίγυρα καλή. Η μάνα του η σκαντζοχερίνα,θέλοντας να το ελευθερώσει, θα περάσει κά-μπους και βουνά, λαγκάδια και κράκουρα, ναφέρει το βοτάνι, να το βάλει στη φράχτη, ν’ανοίξει μοναχή της. Εκεί πρέπει να είσαικρυμμένος, καθώς θα έρθ’ η σκαντζοχερίνα,να το πάρεις από τη μυτίτσα της πριν ’γγίξειτο χώμα. Μ’ εκείνο τότε ανοίγεις κλειδαριέςκαι σιδερόπορτες και την καρδιά του καλούσου και τ’ αγαπητικού σου!

ΣΧΟΛΙΟΤο παραπάνω απόσπασμα είναι επίκαιρο,

όσο ποτέ, για τα όσα συμβαίνουν σε μια γρα-φική πλαγιά της Οίτης.

Στο διήγημα θαυματοποιός ο Τζιριτόκω-στας, εκεί στο μοναστήρι Αγάθωνος, λειψα-νολάτρεις και διαχειριστές πτωμαΐνης κά-ποιοι ασκητές... Που κρύβεσαι Θεέ μου καιδεν θέλεις να βλέπεις;

Ρασοφόροι αυτοαναγορεύτηκαν αντιπρό-σωποί Σου στη γη και αγιοποιούν σεσηπότασώματα, ενώ εμείς διψάμε για ουρανό!

Μήπως, Χριστέ μου, άδικα ήρθες στον κό-σμο και άδικα σταυρώθηκες;

PÔ‚ÔÏÈ·Ú›ÙÈη ¡¤· Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2006 Σελίδα 5

Ανδρέας Καρκαβίτσας:

Ο ΖΗΤΙΑΝΟΣΤο ζευγάρι της φωτογρα-

φίας είναι πολύ αγαπημένο!Η όμορφη γυναίκα είναι ευτυ-χισμένη γιατί είναι ψηλότερηαπό το «έτερο ήμισυ», γι’ αυ-τό άλλωστε και χειροκροτείτην ανωτερότητά της καθ’ύψος! Ο άντρας χαμογελά,γιατί χαρά του είναι η «χαρά»της αγάπης του! Νιώθει στηνκαρδιά του να θάλλουν μο-σχομύριστα και πολύχρωμαλουλούδια του αγρού.

Άλλωστε η ποικιλία τωνχρωμάτων της ενδυμασίαςτου αυτό υπογραμμίζει! Ποιαείναι η καλλίμορφη ψηλή;Ποιος είναι ο τυχερός«ανήρ»; Ακονίστε το μυαλόσας, διαβάστε το φλιτζάνι...

Για διευκόλυνσή σας, σάςλέμε ότι ο άντρας είναι Ροβο-λιαρίτης. Τον ζηλεύετε;

α) Η συμμετοχή στην ΑνάστασηΤη νύχτα του Πάσχα, οι καρδιές

των χριστιανών γεμίζουν από τη χαράτης Ανάστασης. Και η χαρά αυτή δενπεριορίζεται στα εξωτερικά στοιχεία ήστις υλικές απολαύσεις της γιορτής,αλλά αγγίζει και μεταμορφώνει τη ζωήτους. Ο πιστός συμμετέχει στην ανα-στάσιμη Θεία Λειτουργία ακτινοβολείαυτή την αλήθεια και την εκφράζειστους συνανθρώπους του. Ένα λαμπρόπαράδειγμα είναι ο Άγιος Σεραφείμ τουΣάρωφ (που έζησε στη Ρωσία), ο οποί-ος βίωνε τόσο έντονα τη χαρά της Ανά-στασης, ώστε έβλεπε αυτή τη χαρά καιτην ελπίδα στα πρόσωπα των άλλων,τους οποίους χαιρέτιζε καθημερινά μετα ακόλουθα λόγια: «Χριστός Ανέστη,χαρά μου».

β) Το νόημα της ΑνάστασηςΗ πίστη της Εκκλησίας στην Ανά-

σταση του Χριστού αποτέλεσε από τηναρχή της ίδρυσής της τον ακρογωνιαίοτης λίθο. Ο Απόστολος Παύλος είναικατηγορηματικός. Γράφει: Αν δεν ανα-στήθηκε ο Χριστός το κήρυγμά μας(των αποστόλων) είναι κενό περιεχο-μένου αλλά και η πίστη σας είναι κενή.(«ει δέ Χριστός ουκ εγήγερται, κενόνάρα το κήρυγμα ημών, κενή δέ και η πί-στις υμών») (Α’ Κορ. 15,14).

Αυτή ήταν η πίστη ομολογητών καιτων μαρτύρων: πίστη στην Ανάστασητου Χριστού και στην κοινή Ανάστασηόλων των ανθρώπων. Η κοινή ανάστα-ση θα πραγματοποιηθεί μετά το τέλοςτης ιστορίας του κόσμου αυτού, κατάτη Δεύτερη Παρουσία του Χριστού. ΟΑπ. Παύλος λέει: Αν από μας τους απο-στόλους κηρύττεται ότι ο Χριστός ανα-στήθηκε εκ νεκρών, πώς λέγουν μερι-κοί από σας ότι δεν υπάρχει ανάστασηνεκρών; Αν δεν υπάρχει ανάσταση νε-κρών, τότε ούτε και ο Χριστός αναστή-θηκε. («Ει δέ Χριστός κηρύσσεται ότιεκ νεκρών εγήγερται, πώς λέγουσί τι-νες εν υμίν ότι ανάστασις νεκρών ουκέστιν; Ει δέ ανάστασις νεκρών ουκέστιν, ουδέ Χριστός εγήγερται») (Α’Κορ. 15, 12-13). Και συνεχίζει: Θα βρε-θούμε και ψευδομάρτυρες μπροστάστο Θεό λέγοντας πως ανέστησε τοΧριστό, ενώ δεν τον ανέστησε, αν βέ-βαια δεχτεί κανείς πως δεν ανασταίνο-νται οι νεκροί.

Όταν εμείς πεθαίνουμε, το σώμαμας διαλύεται. Με την ανάσταση όμως,που είναι έργο της παντοδυναμίας τουΘεού, θα γίνει ό,τι γίνεται με το σπόρο,που ρίχνεται στο χωράφι και φυτρώνει,αφού πρώτα σαπίσει, διαλυθεί. Ο Απ.Παύλος που τα λέει αυτά σημειώνει:«Τώρα ο Χριστός έχει αναστηθεί, κάνο-

ντας την αρχή για την ανάσταση όλωντων νεκρών» (Α’ Κορ. 15, 20). Γι’ αυτό οΚύριος ονομάζεται «αρχή, πρωτότοκοςεκ των νεκρών» (Κολ. 1,18 Πράξ. 26,23). Αναστήθηκε πρώτος σαν να γεννή-θηκε από τον τάφο. Αυτό είναι η ελπίδαμας. Όταν ομολογούμε στο «Σύμβολοτης Πίστεως» «Προσδοκώ ανάστασιννεκρών. Και ζωήν του μέλλοντος αιώ-νος», σημαίνει πως περιμένουμε νααναστηθεί το σώμα μας, που μεταμορ-φωμένο, πνευματικό και άφθαρτο θαενωθεί με την ψυχή μας, για να ζήσου-με αιώνια μαζί με το Χριστό.

γ) Η γιορτή της ΑνάστασηςΤυλιγμένοι απ’ τη δροσιά και τις ευ-

ωδίες της ανοιξιάτικης νύχτας, λα-μπροφορεμένοι, μετά το θρήνο τωνΠαθών, προσδοκούμε με λαχτάρα ναντυθούμε με το φως της Ανάστασηςτου Χριστού. Και είμαστε όλοι εκεί.Άλλος από νωρίς, άλλος πιο έπειτα,άλλος την τελευταία στιγμή. Όλοι κα-λεσμένοι και καλόδεχτοι. Η χαρά απότις καρδιές ανεβαίνει στα πρόσωπα,που λάμπουν. Πανηγυρίζουμε! για τηναθανασία, που μας χαρίστηκε ξανά, γιατη συγχώρηση των λαθών μας, πουεξαγοράστηκαν με τη θυσία του Χρι-στού, για την ακτινοβολούσα, ολοκαί-νουργια ζωή, που νίκησε το θάνατο.Κλαίμε από χαρά όταν όλοι μαζί ψάλ-λουμε το θριαμβευτικό παιάνα της νί-κης. Το αδειανό μνημείο έγινε πέρα-σμα για τον ολοφώτεινο Παράδεισο.

Είμαστε πάλι παιδιά του Θεού γιατί«Χριστός ανέστη εκ νεκρών».

Η ενότητα των πιστών με το ΧριστόΟ χριστιανός με τον αγώνα του τον

πνευματικό επιδιώκει να ζήσει με τοΧριστό και να προκόψει πνευματικά. Ηενότητα αυτή του πιστού με τον Κύριοδεν είναι θεωρητική. Ο Χριστός τονίζει,ότι είναι «το αμπέλι που δίνει ζωή στακλήματα» και ότι μόνο μέσα στο αμπέλιαυτό μπορεί να καρποφορήσει ο χρι-στιανός. Θέλει (με τα λόγια αυτά) ναμας υπενθυμίσει ότι η ενότητα μαζίτου, η συμπόρευση και η συσταύρωσηαλλά και η συμμετοχή στη χαρά τηςΑνάστασης είναι πραγματοποιήσιμαμόνο μέσα στην Εκκλησία.

Κανένας δεν μπορεί να προσεγγί-σει τα γεγονότα του Πάθους και τηςΑνάστασης του Χριστού ευρισκόμενοςέξω από τη ζωή της Εκκλησίας. Γιατί τοΠάθος και η Ανάσταση είναι γεγονόταπου στη ζωή του πιστού εναλλάσσο-νται. Ζώντας τη ζωή της Εκκλησίας μέ-σα από τη Θεία Μετάληψη, τη μετά-νοια, την προσευχή, τη νηστεία και τονκαθημερινό αγώνα κατά των παθών, οχριστιανός συμμετέχει συνεχώς στηζωή του Χριστού, στο Πάθος και τηνΑνάστασή του.

Η Ανάσταση του ΧριστούΣυνέχεια από την 1η σελ.

Τον γνωρίζετε;

Λιάπη Μαρία ..................................50Αναγνώστου Αριστέα....................50Αναγνώστου Βιβή..........................20Αναγνώστου Ηλίας........................20Σκαμάγκης Γιώργος ......................20Ρίζος Γεώργιος του Κων/νου ........50Αναγνώστου Ανδρέαςεις μνήμη του Άκη ........................20Παπακώστας Παναγιώτης ............50Αναγνώστου Γεωργίου Μαίρη ......20Κοτρωνιάς Ιωάννης ......................50Γκούρλιας Ιωάννης........................20Παπαθανασίου Φωτεινή ................20Αναγνώστου Φώτιος του Χρήστου20Γιαννέλης Ηλίας............................40Γιαννέλη Κωνσταντία....................30Παπαθανασίου Δημήτριος ............20Παπαθανασίου Δήμητρα ..............20Τζαχρή Σοφία ................................20Αναγνώστου Ηλίας του Κων/νου ..40Κριετσιώτης Νικόλαος ..................20Δήμος Αθανάσιος..........................50Θέου Καλυψώ................................20Σακελλάρης Γεώργιος ..................20Νέλλας Π. Γεώργιος (Κοζάνη) ......20Ντεμιάν-Παναγιώτου Ελένη ........30Σακελλάρη Ειρήνη ......................100(εις μνήμην του αδερφού τηςΔημητρίου Σακελλάρη)Νέλλα Κων. Κασσιανή ..................50Χατζής Σεραφείμ ..........................30Λιάπη Νίτσα Κων. ..........................20Παπαθανασίου Βασίλειος Ευαγ. ..20Παπαθανασίου Ιωάννα του Βασ. ..20Αναγνώστου Φώτης του Ιωάν. ......40Κουτσούκος Γεώργιος ..................30Παπαθεοδώρου Κων/νος ..............20Νέλλας Σεραφείμ..........................50Νέλλα Ζαφείρα ............................20Νέλλα Ιωάννα του Θωμά ..............50Σπυρόπουλος Σεραφείμ ................20Πλιάκος Ευάγγελος του Ιω. ..........10Σπυροπούλου Στέλλα....................20Μπαρκιάς Βασίλης ........................30Τσώλης Θωμάς..............................20Παπαθεοδώρου Δημ. του Κων.......20Θεοδώρου-Καραγιάννη Παναγ. ....20Βουβούσης Αποστόλης ................30Νέλλα-Μαρινοπούλου Ειρήνη ......30Παπαλάμπρου Παναγιώτης ..........20Ρίζος Ανδρέας του Δημ.................20Νέλλας Ηλίας του Δημ. ................40Κοροκύθας Γεώργιος ....................30Δημητρίου Κων/νος Φωτ. ..................Νέλλα Παρασκευή & Σταματία(Χαλάνδρι) ....................................20Παπαθανασίου Κων/νος ................30Σακελλάρης Κων/νος ....................20

PÔ‚ÔÏÈ·Ú›ÙÈη ¡¤· Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2006Σελίδα 6

Πριν ξεκινήσετε με το πώς θα χα-μηλώσετε τη χοληστερίνη σας, πρέ-πει να μάθετε τι είναι χοληστερίνη.

Η Χοληστερίνη είναι ένα λιπίδιο.Τι είναι λιπίδιο; Λιπίδιο είναι λίπος. Ηλέξη λιπίδιο είναι ο γενικός όρος πουχρησιμοποιείται για όλα τα λίπη πουυπάρχουν στο σώμα. Η γενική κατη-γορία των λιπιδίων αποτελείται απόπολλά διαφορετικά είδη λιπών. Δια-φέρουν μεταξύ τους στη σύνθεση,στην πυκνότητα και στο μέγεθος.Ένα είδος λίπους είναι η χοληστερί-νη. (Υπάρχει και άλλο είδος λίπους,τα Τριγλυκερίδια).

Τα λιπίδια είναι απολύτως απα-ραίτητα για τη ζωή και την υγεία τουσώματος. Κρατάνε τα νεύρα, τις μεμ-βράνες και το δέρμα μαλακά, αδιά-βροχα και τα προστατεύουν από τηναφυδάτωση. Προστατεύουν επίσηςτα διάφορα όργανα του σώματοςαπό χτυπήματα και μεταφέρουν διά-φορες λιποδιαλυτές βιταμίνες πουχρειάζεται ο οργανισμός.

Η χοληστερίνη λοιπόν, είναι ένασημαντικό υλικό που χρησιμεύειστην κατασκευή των κυττάρων, τωνορμονών και της βιταμίνης D. Σταπολύ μικρά παιδιά, η χοληστερίνηπαίζει σημαντικό ρόλο στην αύξησητων κυττάρων του μυαλού. Γι’ αυτόείναι πολύ σημαντικό να υπάρχει μιαμικρή ποσότητα χοληστερίνης πουνα κυκλοφορεί στο αίμα συνέχεια.Επειδή είναι τόσο σημαντική για τονοργανισμό, το σώμα την εξασφαλίζεικατασκευάζοντάς την μόνο του. Αυ-τή η χοληστερίνη λέγεται ενδογε-νής. Το πρωταρχικό όργανο που κα-τασκευάζει χοληστερίνη είναι το συ-κώτι. Το συκώτι κατασκευάζει το70% όλης της ενδογενούς χοληστε-ρίνης που παράγει το σώμα.

Η χοληστερίνη όμως, όπως καιόλα τα άλλα είδη λιπιδίων, δεν μπο-ρεί να κυκλοφορήσει μόνη της μέσαστο αίμα.

ΤριγλυκερίδιαΈνα άλλο είδος λιπιδίων στο αί-

μα, είναι τα τριγλυκερίδια. Ο ρόλοςτους στην εμφάνιση και αύξηση τηςαρτηριοσκλήρωσης δεν είναι τελεί-ως ξεκαθαρισμένος.

Η μεγάλη ποσότητα τριγλυκερι-δίων στο αίμα δείχνει έναν παράγο-ντα κινδύνου που έχει σχέση με τηχοληστερίνη, γιατί η αύξηση των τρι-γλυκεριδίων αυξάνει το γενικό σύνο-λο των επιπέδων χοληστερίνης.

Γενικά, δείχνει ότι στο αίμα κυ-κλοφορούν πολλά λιπίδια (υπερλιπι-δαιμία). Υπάρχουν μερικές ενδείξειςότι τα τριγλυκερίδια αυξάνουν επί-σης με το κάπνισμα και την καθιστικήζωή.

Ακολουθώντας ένα πρόγραμμαφαγητού με χαμηλά λιπαρά και χα-μηλή χοληστερίνη, τα τριγλυκερίδιαστο αίμα μειώνονται.

Χοληστερίνη από το φαγητόΒρίσκεται μόνο σε τροφές ζωικές

και ιδίως στους κρόκους των αυγώνκαι τα εντόσθια (συκώτι, μυαλό, νε-φρά), καθώς επίσης και στο κρέαςόλων των ζώων (μοσχάρι, χοιρινό,αρνί, κότες, ψάρια).

Οι γαρίδες έχουν και αυτές μεγά-λη περιεκτικότητα χοληστερίνης.Στις φυτικές τροφές, όπως λαχανι-κά, φρούτα, ξηροί καρποί, σιτηρά,δεν υπάρχει χοληστερίνη (αν και με-ρικά απ’ αυτά περιέχουν κορεσμέναλίπη).

Η κατανάλωση τροφών πλου-σίων σε χοληστερίνη ανεβάζει ταεπίπεδα της συνολικής χοληστερί-νης στο αίμα σας.

Επιμέλεια:Σεραφείμ Νέλλας του Παν.

Τι είναι χοληστερίνη;Συνδρομές

Τα γεράματα δεν τα φέρνει το άσπρισμα των μαλλιών, αλλά το μαύρισμα της ψυχής

∏ Û˘Ó‰ÚÔÌ‹ ÛÔ˘Â›Ó·È ‰‡Ó·Ì‹ Ì·˜!

Τσιρογιάννης Νικόλαοςτ. Ανθ/γος ΤΕΑ . . . . . . . . . . . . . . . .100€Δάμπαση Μαρούσω . . . . . . . . . . . .100€Παπακώστα Γεωργία του Γεωργ. . .50€Ανώνυμος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50€

Στη μνήμη Βασίλειου Νέλλα αντί στεφάνων για τον Άγιο ΓεώργιοΛιάπης Απόστολος του Ιωαν. . . . . .50€Νέλλας Σταύρος του Σερ. . . . . . . . .50€Οικογένεια Τερζάκη Σωτηρίου . . . .35€Οικογένεια Πατρικίου Σταύρου . . .35€Οικογένεια Βαλσάμου Διονυσίου .35€

Στη μνήμη Ιωάννη Ε. Λιάπη και Κων/νας Ι. Λιάπη, ο γιος τους Αθανάσιος Λιάπης πρόσφερε στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου . . . . . . . . . . . .200€

Σκεπή Αγίου Γεωργίου

...Έως τώρα έγραφα διά όσα εκράτησα στημνήμη μου από τας διηγήσεις της γιαγιάς μου,μητέρας του πατέρα μου, όταν ήμουν 8-10ετών, δηλαδή κατά το έτος 1902. Την παρακα-λούσα πάντοτε να μού διηγείται πολλές ιστο-ρίες και γεγονότα. Μου έλεγε πώς ήτανε τασύνορα της Τουρκίας στη Φτελιά και πώς ήτα-νε τρεις Καζάρμες, μια Ελληνική, μια Τουρκικήκαι ένα τελωνείο, αλλά το 1881, που έγινε ηΘεσσαλία Ελληνική, τα κατέστρεψαν τα κτί-σματα οι Ροβολιαρίτες παίρνοντας τα υλικά.

Στο διάστημα αυτό, που ήτανε τα σύνοραστο Ροβολιάρι, πολλοί Στρατιώτες μένανε(σώγαμπροι) στο χωριό καθώς και Τούρκοι βα-πτίστηκαν και παντρεύτηκαν, όπως λέγει η πα-ράδοσις, διά τους (Λιαπαίους). Θυμούμαι ακό-μη πώς μου έλεγε, ότι κάποτε είχε πέσει μεγά-λη λιμοκτονία, δεν υπήρχε ούτε σιτάρι, ούτεκαλαμπόκι και πηγαίνανε πεζοί στην Λειβαδιάκαι τους δίνανε μέχρι 10 οκάδες καλαμπόκι.

Η γιαγιά μου έκανε και το γιατρό. Ήξερεπολλά γιατροσόφια και, όταν αρρωστούσε κα-νείς την φωνάζανε διά γιατροσόφια. Θυμού-μαι διά τον βήχα τούς έδιδε φοσολάνθια. Αυτάδιά τον παππού μου και διά τη γιαγιά μου, ηοποία με αγαπούσε πολύ και την αγαπούσακαι, όταν πέθανε το 1908 βρισκόμουν στηνΚωνσταντινούπολιν και την έκλαψα πολύ.

Τώρα όσα θυμούμαι διά τον πατέρα μου καιτη μητέρα μου. Τον πατέρα μου τον τοποθετώ,να έχη γεννηθή κατά το έτος 1850. Μέχρι το1870 βοηθούσε τη μητέρα του στα κτήματα.Μετά πήγε στρατιώτης κληρωτός και μετά τηνεκπαίδευσι στη Λαμία τον στείλανε στο Κούρ-νοβο στα Τουρκικά σύνορα-φυλάκια, μαζί μετον Ντουμανά και μετά τη θητεία του πήγε

στην Αθήνα και κατετάγη τότε στο σώμα Πολι-τοφυλακής, όπως είναι σήμερα η ΑστυνομίαΠόλεων.

Έμεινε εκεί μέχρι και το 1878, οπότε ήλθεκαι παντρεύτηκε την μητέρα μου, κόρη τουΕυαγγέλου Μπούκα, γεωργοκτηνοτρόφου.

Του έδωσε και προίκα μερικά γίδια και πρό-βατα και μερικά κτήματα και συνεργαζότανεμαζί και ακόμη στα δικά μου χρόνια μαζί με τονκουνιάδο του Κώστα Μπούκα, μπάρμπα μου, οοποίος ήτο πολύ καλός και μάς περιποιείτο,όταν πηγαίναμε στην στρούγκα, όλα τα ανίψιατου και παιδιά του τις Κυριακές, που δεν είχα-με σχολείο. Κυρίως στη θέση Μποκριάδα, πουήτανε και ίσωμα φτιάχνανε την στρούγκα τοκαλοκαίρι και πηγαίναμε όλα τα ξαδέρφια καιμας τάιζε ο θείος Κώστας, ο οποίος συνάμαέκανε και τον τσέλιγκα, ξινόγαλο, και ότανδεν είχε ξινόγαλο μάς έβαζε γάλα σε μια καφ-κιά ξύλινη, και όταν ήτανε λίγο το αυγάτιζε μενερό.

Μας έτριβε και χαμωκούκι και τρώγαμεόλοι, με ένα κουτάλι, κουτάλι ξύλινο!

Απομνημονεύματα

Δημητρίου Γ. ΠαπανικολάουΓεννηθέντος το 1894 στο Ροβολιάρι

™˘Á¯·ÚËÙ‹ÚÈ·ÛÙËÓ ·Á·Ë̤ÓË Ì·˜ Ó‡ÊË ∞ÈηÙÂÚ›ÓË §‡-Ú·, ‰ÈÎËÁfiÚÔ, Ô˘ ÂÈÛ‹¯ıË ÛÙËÓ ∂ıÓÈ΋

™¯ÔÏ‹ ¢ÈηÛÙÒÓ.

∂˘¯fiÌ·ÛÙ ∫·Ï‹ ÛÙ·‰ÈÔ‰ÚÔÌ›· Î·È Î¿ıÂ

ÚfiÔ‰Ô!

√ÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·:

∞ı·Ó·Û›Ô˘ ªÈ¯·ÏfiÔ˘ÏÔ˘

ª·ÎÚ·ÎÒÌË

Η προσευχή το όπλο σουΔουλειά! ευχαρίστησή σουστην εκκλησιά σου πιστόςρουτίνα η ζωή σου.

Στους άπορους και τους φτωχούςπάντα με καλοσύνηένα απ’ τα πιστεύω σουήταν ελεημοσύνη.

Συχνά μιλούσες για παλιάκαι χρόνια περασμέναχρόνια γλυκά αξέχασταμα χρόνια παιδεμένα.

Πολλά παιδιά στη φαμελιάέλεγες με καμάρικαι σ’ ένα σπίτι φτωχικόπάνω στο Ροβολιάρι.

Μ’ ένα πατέρα αυστηρόμα δίκαιο συνάμα.Δέκα παιδιά μεγάλωσανμε μια ψυχούλα μάνα.

Θεός σχωρές τους έλεγεςμε μάτια βουρκωμέναπάντα μάς συμβουλεύανενάμαστ’ αγαπημένα.

Απ’ το χωριό σου έφυγεςστη Μόμα να δουλέψειςσε μια μπουλντόζα χειριστήςμέχρι να ξενιτέψεις.

Δούλεψα έλεγες πολύσε όλα μου τα χρόνιαμα δοξασμένος ο Θεόςείμαι νέος ακόμα.

Σαν έκλεινες το μαγαζίσυνήθως τα βραδάκιατο Καζαντζίδη άκουγεςκι έμπαινες στα κεφάκια.

Σε γλέντια εμεράκλωνεςμε τη παλιοπαρέατο Σ’ αγαπώ τραγούδαγεςγιατί είσαι ωραία.

Πρόκοψες κι έφτιαξες πολλάκι απάνω πούρθε η ώρανα ευφρανθείς και να χαρείςο Χάρος λέει! τώρα.

Ο θάνατός σου ξαφνικόςπριν τα γεράματά σου.Αντίο δεν πρόλαβες να πειςστην οικογένειά σου.

Παναγιώτα Παπαευθυμίου

Στη ροή του χρόνου υπάρ-χουν γεγονότα ευχάριστα ή δυ-σάρεστα που ξεθωριάζουν καιτυλίγονται στην λησμονιά.

Όμως υπάρχουν συμβάντακαι πρόσωπα που μένουν βαθιάχαραγμένα στη μνήμη μας καικαθώς τα θυμούμαστε, μάς συ-γκινούν πολύ και πονάμε ψυχικά.

Ένα τέτοιο γεγονός ήταν οθάνατος του Γιώργου Ρίζου, πριναπό 2 1/2 περίπου μήνες.

Ένας θάνατος, βίαιος, απρό-σμενος, σαν κεραυνός στην ξα-στεριά.

Δυνατός ο πόνος που προκά-λεσε ο αιφνίδιος χαμός του Γιώρ-γου. Πάντα τρομάζει το αιφνίδιο,όμως ποιος μπορεί να αποκρυ-πτογραφήσει τις αποφάσεις τουΘεού;

Το μέλλον του καθενός μαςανήκει στο Θεό. Όπως δεν ορί-σαμε την γέννησή μας, δεν μπο-ρούμε να ορίσουμε και το τέλοςμας.

Η θλίψη και ο πόνος, εφ’ όσοναντιμετωπισθούν χωρίς φόβο εί-ναι διαβατήριο για την γαλήνητης ψυχής.

Από καταβολής κόσμου οι άν-θρωποι αναγνώριζαν την πραγ-ματικότητα από το φως στα μά-τια τους.

Αυτό το φως περίσσευε σταμάτια του Γιώργου. Ήταν ο Γιώρ-γος πηγή που ξεχείλιζε από κα-λοσύνη, ευγένεια και ανθρωπιά.

Ο Γιώργος είχε θέσει στό-χους στη ζωή του και αγωνίστηκεγια τα όνειρά του.

Ο Θεός τον κάλεσε κοντάτου, την ώρα της πλήρους ωριμό-τητας, την ώρα που έμοιαζε μεκλαδί κατάφορτο από ωραίουςκαρπούς, την ώρα που χαιρότανκαι καμάρωνε τα παιδιά και τα εγ-γόνια του. Την ώρα που ετοιμα-ζόταν να επιστρέψει στην Πατρί-δα του, στο χωριό που τον γέννη-σε και τον μεγάλωσε.

Ήταν ερωτευμένος με το Ρο-βολιάρι ο Γιώργος. Την αγάπη καιτο ενδιαφέρον του τα έκανε πρά-ξη επανειλημμένα, βοηθώνταςμε μεγάλα χρηματικά ποσά, τιςεκκλησίες του χωριού, αλλά καιπρωτοστατώντας και σε άλλα έρ-γα, όπως ο ξενώνας της ΑγίαςΠαρασκευής και το μοναστήριτης Ρεντίνας.

Ο Γιώργος άφησε πίσω του,σημάδια αρετής, αγάπης και κα-λοσύνης για τον άνθρωπο, γιατην Πατρίδα ΕΛΛΑΔΑ, και γιατην γενέτειρά του το Ροβολιάρι.

Ας μου επιτρέψουν οι οικείοιτου Γιώργου να τους πω, ότι ηθλίψη δεν είναι αιώνια. Όταν βα-δίζομε κάτω από τον ήλιο, όλαόσα φωτίζει είναι γραμμένα απότο ίδιο χέρι του Θεού που γεννά-ει την ελπίδα, την παρηγοριά καιτην γαλήνη της ψυχής.

Με θάρρος να πουν ΝΑΙ στηζωή και ας βαδίσουν μπροστά μεολόρθη ψυχή. Σε όλες τις γλώσ-σες οι σημαντικότερες λέξεις εί-ναι ΑΓΑΠΗ, ΝΑΙ, ΘΕΟΣ.

Είναι λέξεις που γεμίζουν τιςάδειες ψυχές και δίνουν νόημαστη φευγαλέα ζωή μας.

Όλα τα παραπάνω λόγια αςείναι σαν ένα λουλούδι στη μνή-μη του, ως ένα δάκρυ των φίλωνκαι συγχωριανών του, που ποτέδεν έπεσε πάνω στον τάφο του,στον τάφο που απέχει χιλιάδεςμίλια μακριά από την Πατρίδα.

Σταύρος Σ. Νέλλας

PÔ‚ÔÏÈ·Ú›ÙÈη ¡¤· Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2005 Σελίδα 7

Έφυγε από κοντά μας,στις 11-3-2006, ο ΠέτροςΚουτσούκος, σε ηλικία 82ετών, και ήδη βρίσκεταιεκεί «ένθα απέδρα πάσαλύπη, οδύνη και στεναγ-μός».

Ο Πέτρος, γέννημα καιθρέμμα ΜοσχοκαρυάςΦθιώτιδας, εγκαταστάθηκεστο Ροβολιάρι στις αρχέςτης 10ετίας του 1950. Νυμ-φεύτηκε την ΠλασταράΔήμητρα και άρχισε τονσκληρό αγώνα, για να κτί-σει το μέλλον της οικογέ-νειάς του, σ’ ένα χωριό πουδεν ήταν το δικό του χωριό. Η προσαρμογή καθόλου εύκολη. Όμως,ο Πέτρος, δυνατός και αποφασιστικός, υπερπήδησε τα όποια προ-βλήματα, και πέτυχε να ενταχτεί ομαλά στη μικρή κοινωνία του Ρο-βολιαρίου. Όσοι Ροβολιαρίτες τον αντιμετώπισαν αρχικά με καχυπο-ψία, κατάλαβαν πολύ ενωρίς ότι χτύπησαν λάθος πόρτα!

Ο Πέτρος με την εργατικότητά του, την εξυπνάδα και το ασυμβί-βαστο του χαρακτήρα του ρίζωσε στο νέο τόπο, τον οποίο, με το πέ-ρασμα του χρόνου, αγάπησε και τον θεωρούσε δικό του τόπο, όπωςκαι τη γενέτειρά του.

Ο Πέτρος μπόρεσε και πίστεψε στον εαυτό του και άντεξε στηρι-ζόμενος μόνο στη θέλησή του που του έλεγε «βάστα». Και πορεύτη-κε στη ζωή του δυνατός, όταν έχανε, και σεμνός όταν κέρδιζε...

Στη σύζυγό του και στα παιδιά του τα “Ρ.Ν.” εκφράζουν ολόθερμασυλλυπητήρια.

Ο Κώστας Πλασταράς του Θεοφά-νη, έφυγε στις 24-1-2006.Άλλος ένας Ροβολιαρίτης, έφυγεαγωνιώντας μέχρι την τελευταίαστιγμή, που ο Θεός τον κάλεσεκοντά του. Ο μακαρίτης ο Κώστας,ήτανε ένας άνθρωπος που πάντα,όπου και αν βρισκόταν πάντα γε-λαστός. Όσο καλαμπούρι εμείς οιάλλοι, αυτός ήτανε ο ίδιος.Αγαπητοί φίλοι. Η μοίρα του Κώ-στα τον κυνηγούσε από μικρό,από 15 χρονών, επιτρέψτε μου ναπω αυτά που γνωρίζω. Το 1947,που εκκενώθηκαν τα χωριά, προςτα κάτω, η οικογένεια του μακαρί-

τη του πατέρα του, εγκαταστάθηκε προσωρινά, για λίγες μέρες,στη Βίτωλη μαζί με άλλους.

Την ημέρα γυρίζαμε στο χωριό και παίρναμε τα πράγματά μας.Μια μέρα, ο πατέρας του ξεκινάει μαζί με το Βάιο του Τσιώλη, ναπάνε στην Ξυλοκούνια. Είχε ο Θεοφάνης 5-6 μελίσσια, να πάρουνεμέλι... Ήτανε μήνας Οκτώβριος.

Πήρανε το μέλο και γυρίζοντας προς τα κάτω, στον Πιπιλιώτη,σμίγουνε με κάτι εθνικοπατέρες της εποχής εκείνης. Τους πάνεστην Αστυνομία Μακρακώμης, τους κλείνουν μέσα, τους κάνουνμαύρους στο ξύλο... Εγώ, μου έτυχε να πάω εκεί στο τμήμα από τηνΤσούκα που είμασταν. Τους είχανε στο υπόγειο. Τους βλέπω και λέ-γω στον Αστυνόμο, εάν επιτρέπεται να τους ιδώ. Και μου επέτρεψεο τότε αστυνόμος. Ήτανε υπασπιστής κάποιος Αντρέας, ένας ψη-λός. Μετά από λίγες μέρες τους πήγαν πιο κάτω στο Καστρί.

Από τότε ο Κώστας έμεινε ορφανός στα 15 του χρόνια με τη μά-να του - και με τις δύο αδελφές του, Βάσω και Κατίνα. Τότε υπήρχεφτώχεια μεγάλη. Αγωνιζόταν ο μακαρίτης, δεν υπήρχε τίποτα, τομόνο που παντρευτήκανε οι αδελφές του. Μετά παντρεύτηκε καιαυτός. Δουλειές δεν υπήρχαν τότε. Τη ζωή την έβγαζε σπρώχνο-ντας ώσπου ήλθε η ώρα του. Απόχτησε δύο παιδιά, την Ελένη καιτο Θεοφάνη. Ο Θεός ας τον κατατάξει εκεί που του ανήκει και ας δί-νει παρηγοριά στα παιδιά του, στα εγγόνια του και στη σύζυγό τουΕιρήνη.

Κοφιώτης Ιωάννης

ŸÛÔÈ ¤Ê˘Á·Ó ÁÈ· ÙË ̄ ÒÚ· ÙˆÓ ·ÁÁ¤ÏˆÓ Γιώργος Ρίζος ΤΟ ΡΟΒΟΛΙΑΡΙ ΤΟΝ ΘΥΜΑΤΑΙ

Στο Γιώργο Ρίζο

Κώστας Πλασταράς

Πέτρος Κουτσούκος

ΕυχαριστήριοΘα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά όλους όσους μας συμπα-

ραστάθηκαν στον ξαφνικό θάνατο του πατέρα μου παρά τιςαντίξοες καιρικές συνθήκες.

Επίσης, θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον ΑποστόληΛιάτσο και την Νίτσα Λιάπη του Κωνσταντίνου, για την συμπα-ράσταση στις πρώτες δύσκολες στιγμές.

Ακόμη θα ήθελα να ευχαριστήσω την νομαρχιακή, την τοπι-κή αυτοδιοίκηση για τον εκχιονισμό του δρόμου, καθώς και τονΒασίλη Πολύμερο για την μεταφορά μου στην πατρική μου οι-κία. Θεοφάνης Κ. Πλασταράς

Έγινε ο ετήσιος χορός στις26 Φεβρουαρίου, στην ταβέρνατου χωριανού μας Γιάννη Κοτρω-νιά.

Θα έλεγα ότι έγινε καλός χο-ρός.

Το Διοικητικό Συμβούλιο είχεανακοινώσει ότι δεν θα έχει προ-σκλήσεις ούτε λαχειοφόρο αγο-ρά.

Κατά την γνώμη μου, βλέπο-ντας, ότι η ζωή έχει πολλές απαι-τήσεις και είναι μεγάλη ακρίβειανα μπορεί ο κάθε μεροκαματιά-ρης να διασκεδάσει με ζωντανήμουσική και να δει ένα χωριανότου, κατά την δική μου εκτίμηση,όλα αυτά στοίχισαν 15Ε το άτο-μο περίπου.

Αρκετά προσιτό να παραβρε-θούν όλοι.

Γι’ αυτό αξίζει ένα μεγάλομπράβο σε αυτούς τους ανθρώ-πους που εργάζονται και τρέ-χουν αφιλοκερδώς, πολλές φο-ρές αφήνουν τις δικές τους δου-λειές και τρέχουν για δουλειέςτου συλλόγου.

Ας αμειφτούν με ένα «ευχα-ριστώ», μια ηθική ικανοποίηση αντο θέλουμε. Ακούνε και σχόλιααπό πάνω.

Νομίζω ότι αυτή η συνεστία-

ση που έγινε φέτος να συνεχι-στεί και όσο το δυνατόν να παρα-βρισκόμαστε πιο πολλοί, για ναδίνουμε κουράγιο στους ανθρώ-πους που δουλεύουν δωρεάν γιατο σύλλογο και να είστε σίγουροιότι όσα δίνουμε, συνδρομές, δω-ρεές κ.λπ. μέχρι και το τελευταίοευρώ πηγαίνουν για έργα τουχωριού.

Όσο το δυνατόν να κρατηθείνα μην ερημώσει το Ροβολιάρι.Και για τόσες ωραίες εκδρομέςκαι χοροσυνεστιάσεις στην Αθή-να και στο χωριό το καλοκαίρι, μετο λαϊκό πανηγύρι, εγώ ως πρόε-δρος της εφορευτικής επιτροπήςγια δεύτερη διετία τόσο στοαπερχόμενο διοικητικό συμβού-λιο, όσο και στο σημερινό, δενέκανα ποτέ έλεγχο στα έξοδα,που έχω το δικαίωμα, γιατί γνω-ρίζω ότι όλα τα έσοδα από τα μέ-λη του συλλόγου γίνονται με με-γάλη και ακριβή διαφάνεια.

Όλους τους ευχαριστώ απότα βάθη της καρδιάς μου για τοδύσκολο και χωρίς αμοιβή έργοτους και να συνεχίσουν με μεγά-λο κουράγιο.

Ο Πρόεδρος Εφορευτικής Επιτροπής

Κων/νος Ε. Παπαθανασίου

Μας γράφουν

Αν δώσεις ένα ψάρι σ’ έναν

άνθρωπο θα φάει μια φορά

Αν τον μάθεις να ψαρεύει θα

τρώει σ’ όλη του τη ζωή.

Αν τα σχέδιά σου είναι για

ένα χρόνο, σπείρε σπόρους.

Αν είναι για δέκα χρόνια, φύ-

τεψε δέντρο.

Αν είναι για εκατό χρόνια,

μόρφωσε τον λαό.

Σπέρνοντας μια φορά σπό-

ρους, σοδιάζεις μια φορά.

Φυτεύοντας ένα δέντρο, σο-

διάζεις δέκα φορές.

Μορφώνοντας τον λαό, σο-

διάζεις εκατό φορές.

Κουάνγκ - Τσέου

Τα τελευταία χρόνια στο ΡΟΒΟΛΙΑΡΙ έγι-ναν πολλά έργα. Κάποια απ’ αυτά από την Κοι-νότητα, ΠΟΛΛΑ έγιναν απ’ το Σύλλογο.

Όμως, ο Σύλλογος δε θα μπορούσε να κά-νει τα έργα αυτά, αν οι ντόπιοι τεχνίτες (χτί-στες, οικοδόμοι, μπετατζήδες) δεν βοηθού-σαν.

Παρακάτω γίνεται συνοπτική αναφορά σταέργα και τα πρόσωπα που τα εκτέλεσαν.

1. Ο Γώγος Παναγιώτης του Κων. ανέλαβεκαι εκτέλεσε με επιτυχία πολλά έργα. Θα ανα-φερθούμε μόνο σε τρία απ’ αυτά:

α) Ξενώνας στην Αγία Παρασκευή.β) Τοιχίο αντιστήριξης της πλατείας στον

Άγιο Γεώργιο καιγ) Σκεπή του ναού των 12 Αποστόλων.2. Ο Μπούκας Γεώργιος του Χρήστου ανέ-

λαβε και περάτωσε επιτυχώς αρκετά έργα στοχωριό. Τα τρία σημαντικότερα είναι:

α) Τοιχίο και τσιμεντόστρωση στην αρχήτου δρόμου που οδηγεί στον «Κάτω Μαχαλά»,

β) Τσιμεντόστρωση του δρόμου πριν απότην πλατεία του Αγίου Γεωργίου και

γ) Τοιχίο στην αρχή του δρόμου προς οικίαΠλασταροφώτη.

3) Ο Παπακώστας Γεώργιος του Δημ. ανέ-λαβε και ολοκλήρωσε πολλές εργασίες στοχωριό. Είναι ο παντεχνίτης του Ροβολιαρίου.Τρία απ’ τα σπουδαιότερα έργα του είναι:

α) Τσιμεντόστρωση από οικία ΣεραφείμΠαν. Νέλλα προς οικία Καραγιώργου και τσιμε-ντόστρωση από βρύση Κάτω Μαχαλά προς οι-κία Ρίζου Άννας.

β) Αποστραγγιστική τάφρος στη βόρειαπλευρά του ναού των 12 Αποστόλων και

γ) Τοιχοποιΐα και αρμολόγηση του τοίχουαντιστήριξης της πλατείας των 12 Αποστόλων.

4) Ο Παπακώστας Δημήτριος του Ιωάννηδουλεύοντας με τέχνη την πέτρα, έχτισε τουςτοίχους στη νότια πλευρά της πλατείας τουΑγίου Γεωργίου.

5) Ο Πλασταράς Κων/νος του Δημητρίουανέλαβε την ανάπλαση της πλατείας του Λιά-πη Ιωάννη του Ευαγγέλου (τοιχοποιΐα, αρμο-λόγηση τοίχων, καθίσματα, σκάλα, τσιμεντό-στρωση) και ολοκλήρωσε τις εργασίες επιτυ-χώς.

Σημαντική βοήθεια σε έργα πολιτισμού στοχωριό προσέφεραν και οι: Σεραφείμ Σπυρό-πουλος, Θωμάς Τσιώλης, Κων/νος Παπαθανα-σίου του Ε., Απόστολος Λιάτσος, ΖιαγγουβάςΓεώργιος, Κατσάρας Παναγιώτης, Πέτρος Ρί-ζος, Δημήτριος Ρίζος, Αναγνώστου Σπύρος καιόλοι όσοι εργάστηκαν είτε ως τεχνίτες είτε ωςαπλοί εργάτες.

Όλους τους προαναφερθέντες ο Σύλλογοςτους ευχαριστεί και τους συγχαίρει για την πο-λύτιμη συνεισφορά τους στην εκτέλεση όλωνεκείνων των έργων, που βελτίωσαν τις συνθή-κες ζωής στο χωριό μας.

Ακόμη, θα πρέπει εδώ να τονιστεί ότι οιντόπιοι τεχνίτες, όταν ανέλαβαν τα έργα, χα-μήλωσαν τον πήχυ των τιμών. Οικοδόμοι μηΡοβολιαρίτες ζητούσαν πολύ υψηλότερες τι-μές για τα ίδια έργα. Το όφελος του Συλλόγουείναι προφανές.

Μπράβο σας παιδιά! Να είστε πάντα γεροίκαι πάντα δημιουργικοί! Το χωριό μας σαςχρειάζεται!

Στη ζωή των ανθρώπων εκείνο που μετράπερισσότερο, είναι η επιτυχία που χτίζεται λι-θάρι το λιθάρι, με πολύ ιδρώτα και μόχθο.

Μια τέτοια ζωή αρχίζει να θεμελιώνει καινα οικοδομεί ο Φάνης Πλασταράς, εδώ καιμερικά χρόνια. Όσο κρέας του λείπει, τόσοδυνατή θέληση και φιλοδοξία έχει να δημι-ουργήσει και να δημιουργηθεί.

Ξεκινώντας από το μηδέν, ο Φάνης, καιβάζοντας στόχους στη ζωή του, δεν επιτρέ-πει στον εαυτό του να σπαταλά το χρόνοάσκοπα, σε δουλειές του ποδαριού και ξενυ-χτάδικα. Κατανόησε, καίτοι νέος, το βαθύτε-ρο νόημα της παροιμίας: «Πέτρα που κυλάειδε μαλλιάζει».

Έτσι τη δουλειά που επέλεξε εδώ και κά-μποσα χρόνια, την κρατάει. Είναι δουλειάσκληρή και θέλει αντοχή και γερά κότσια, για-τί γίνεται σε χώρο με θερμοκρασία πάνταυψηλή. Ο φούρνος θέλει ξενύχτι και ιδρώτα.Όσοι εργάζονται σε αρτοποιεία είναι άξιοιθαυμασμού. Είναι άλλο το μεροκάματο καιάλλο το νυχτοκάματο. Το δεύτερο θέλει παλι-κάρια.

Είναι άξιος επαίνων ο Φάνης, γιατί ανήκεισ’ αυτή την κατηγορία εργαζομένων και γιατί,μολονότι δικαιούται την ημέρα να ξεκουράζε-ται, συχνά τον συναντάμε στο χωριό να σκά-βει, να ποτίζει ή να κλαδεύει.

Ευλογημένα τα χέρια που ζυμώνουν ανα-σκουμπωτά και πλάθουν τα «πρωτόπλασταψωμιά».

«Κι ω τι μέθυσμα απ’ τη μυρωδιά πρώτουψωμιού, που αχνίζει, κομμένο από το γέρο-ντα παππού χωρίς μαχαίρι και μοιρασμένοστα παιδιά, στις νύφες και στ’ αγγόνια!»

PÔ‚ÔÏÈ·Ú›ÙÈη ¡¤· Ιανουάριος - Φεβρουάριος - Μάρτιος 2006Σελίδα 8

Οι δημιουργοί

Φυσικά καλλιτεχνήματα στο ΡΟΒΟΛΙΑΡΙ!Μπορεί οι άνθρωποι να εγκατέλειψαν τη γη των ορεινών χωριών, η πανέ-μορφη φύση μένει εκεί! Και τη χαίρονται τ’ αγρίμια, του λόγγου και του βου-νού και τη νοσταλγούν, όσοι έτυχε να περάσουν τα παιδικά τους χρόνια, σα-λαγώντας γιδοπρόβατα στη βοσκή και σκάβοντας το μυρωμένο χώμα τωναγρών, για να σκεπάσουν σπόρους ζωής.

«Στου χωριού το μονοπάτι,κάθε αυγή, κάθε καιρό,σύντροφο έχω ένα διαβάτη:Το τρεχούμενο νερό.

Πότε πάει όπου πηγαίνωμε το βήμα το αργό,πότε σα μετανιωμένο,πάει αυτό κι έρχομαι εγώ».

Ας ζήσουμε με αυτά που έχουμε και όχι με κείνα που μας λείπουν

Διαβάστε, παίξτε, τραγουδήστε...Μπορεί να μην σας σώσουν αλλά ίσως κάνουν την ζωή σας πιο ευχάριστη:

➤ Διαβάστε βιβλία. Σας βοηθούν να χαλαρώσετε και να αποκοιμηθείτε. Λύστε σταυ-ρόλεξα και ρίξτε πασιέντζες. Ο εγκέφαλός σας παραμένει δραστήριος.➤ Παίξτε χαρτιά.➤ Κοιμηθείτε καλά και ξυπνήστε αργά.Όσο αργότερα ξυπνάμε τόσο μικρότερο στρες έχουμε.➤ Βγείτε στον καθαρό αέρα όσο συχνότερα μπορείτε. Η βιταμίνη D που είναι σημα-ντική για την υγεία των οστών των δοντιών και την ευτυχία ενισχύεται από το ηλιακόφως.➤ Περπατήστε και ασκήστε το σώμα σας.➤ Τραγουδήστε. Μη ντρέπεστε. Ο έλεγχος της αναπνοής που απαιτείται για να τρα-γουδήσουμε καταπολεμά το στρες.➤ Πιείτε τουλάχιστον 6 ως 8 ποτήρια νερό ή χυμούς φρούτων την ημέρα για νααπαλλαχθείτε από τις τοξίνες που καταναλώνουμε καθημερινά.➤ Φροντίστε ώστε το σπίτι σας να μην είναι παγίδα θανάτου. Σύρματα στο έδαφοςκαι μικρά αντικείμενα πεταμένα στο πάτωμα μπορούν να σας οδηγήσουν σε μεγάληπεριπέτεια. Ενισχύστε το φωτισμό σε όλους τους χώρους.

Στο ρυθμό του νυχτοκάματου

Η βαθιά θρησκευτική πίστη, τα μυστήρια της ορθοδοξίας βοηθούν τον ποιη-τή να επουλώνει τις πληγές, που ανοίγει στην ψυχή ο παράλογος κόσμος. Οποιητής βλέπει στην ορθοδοξία την αγέραστη γαλήνια ομορφιά.

Γλυκό που είναι το σκοτάδι στις εικόνες των προγόνων·άμωμα χέρια μεταληπτικά,ρούχα που τα ’δραξεν η γαλήνη και δε γνωρίζουν άνεμο,βαθιά το ελέησον απ’ τους άυλους βράχους,τα μάτια σαν καρποί ευωδάτοι.Κι ο ψάλτης ολόσωμος ανεβαίνει στο πλατάνι της φωνής,καημένε κόσμε,θυμίαμα η γαλάζια οσμή κι ο καπνός ασημένιοςκερί να στάζει ολοένα στα παιδόπουλα,καημένε κόσμε,σα βγαίνουν -ω, χαρά πρώτη- με το Ευαγγέλιο και με τις λαμπάδεςκι ύστερα η μεγάλη χαρά να συντροφεύουν τ’ Άγια.Ο παπα-Γιάννης τυλιγμένος τ’ άσπρο του φελόνι,καλός πατέρας και καλός παππούς με το σιρόκο στη γενειάδα,χρόνια, αιώνες χρόνια και νιάτα πόχει η ομορφιά.

∏ ÔÚıÔ‰ÔÍ›·

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Η Γενική Συνέλευση του Συλλόγου μας, στη συνεδρία της, στις 26-3-2006, στην Αθήνα,

αποφάσισε:Οι αρχαιρεσίες για την εκλογή

του Διοικητικού Συμβουλίου και της Εξελεγκτικής Επιτροπής

θα γίνουν στο Ροβολιάρι, εντός του 2ου δεκαήμερου του μηνός Αυγούστου 2006.Λεπτομέρειες στο επόμενο φύλλο της εφημερίδας μας.