38.9.36 105,10.1-278

42
9.36. t=0 0 С температуртай үед р=5,95кг/м 3 нягттай хий байв. Хэрэв молекул масс m 0 =7,3*10 26 кг бол хийн даралтыг ол.Энэ ямар хий вэ? ρ=5.95кг/м 3 V= ρ m P=nkT n= V N = 0 m Nρ t=0 0 C P=nkTP= 0 m Nρ kT= 26 23 10 * 3 . 7 273 * 10 * 38 . 1 * 95 . 5 - - =307,0*10 3 Па m=7.3*10 -26 кг М=m 0 N A =7,3*10 -26 кг 6,02*10 23 моль -1 =43,9*10 -3 кг/моль СО 2 k=1.38*10 -23 Дж\к P=? 9.37. V=10л эзэлхүүнтэй баллонд t=27 0 С температуртай хий байв. р=4,2кПа аар хийн даралт хорогдоход баллон дахь молекул хичнээн болсон бэ? V=10л n= V N P=nkT t=27 0 C P= V N kTN= T PV κ = к к Дж м Па 300 * / 10 * 38 . 1 10 * 10 * 2 . 4 23 3 2 3 - - =0.010*10 24 =10 22 p=4.2kПа N=? 9.38.Хийн молекулын концентраци n=5*10 25 м -3 ба даралт нь р=2*10 5 Па үед идеаль хийн молекулууд хөдөлгөөнд орох кинетик энергийг ол. p=2*10 5 Па n=5*10 25 м -3 P= 3 2 n Е к Е к = n P 2 3 = = 3 25 5 10 * 5 * 2 3 * 10 * 2 м Па 0,6*10 -20 Дж Е к =? 9.39. Нэг атомт идеаль хийн дундаж энерги Е к =0,038эВ Хийн даралт р=0,2Мпа . Нэг куб метр дахь хийн молекулын тоог ол. Е к =0,038эв (1эв=1.6*10 -19 Дж) p=0,2мПа P= 3 2 n Е к n= k E P 2 3 = 3 19 10 * 2 . 0 * 2 10 * 6 . 1 * 038 . 0 * 3 - - =0.456*10 -16 м 3 n=? 9.40. Нэг атомт идеаль хийн молекулын кинетик энерги Е к =2*10 -28 Дж бол температур ямар байх вэ? Е к =2*10 -20 Дж Е к = к Е Т кТ k 3 2 2 3 = = к Дж Дж / 10 * 38 . 1 * 3 10 * 2 * 2 23 20 - - =0.966*10 3 к=966к к= 1,38*10 -23 Дж/к Т=? 9.41. Хэрвээ аргоны дундаж кинетик энеггийг n=50% иар нэмэгдүүлсэн бол температур нь хэд дахин өөрчлөгдөх вэ? Аргона η=50% t=?

Transcript of 38.9.36 105,10.1-278

Page 1: 38.9.36 105,10.1-278

9.36. t=00С температуртай үед р=5,95кг/м3 нягттай хий байв. Хэрэв молекул масс m0=7,3*1026кг бол хийн даралтыг ол.Энэ ямар хий вэ?

ρ=5.95кг/м3 V= ρm

P=nkT n=V

N=

0m

t=00C P=nkT⇒P=0m

NρkT= 26

23

10*3.7

273*10*38.1*95.5−

=307,0*103Паm=7.3*10-26кг М=m0NA=7,3*10-26кг 6,02*1023моль-1=43,9*10-3кг/моль СО2

k=1.38*10-23Дж\кP=?

9.37. V=10л эзэлхүүнтэй баллонд t=270С температуртай хий байв. р=4,2кПа аар хийн даралт хорогдоход баллон дахь молекул хичнээн болсон бэ?

V=10л n=V

N P=nkT

t=270C P=V

NkT⇒

N=T

PV

κ=

ккДж

мПа

300*/10*38.1

10*10*2.423

323

=0.010*1024=1022

p=4.2kПаN=?9.38.Хийн молекулын концентраци n=5*1025м-3 ба даралт нь р=2*105Па үед идеаль хийн молекулууд хөдөлгөөнд орох кинетик энергийг ол. p=2*105Па

n=5*1025м-3 P=3

2n Ек

⇒ Ек =n

P

2

3= =

325

5

10*5*2

3*10*2

м

Па0,6*10-20Дж

Ек =?9.39. Нэг атомт идеаль хийн дундаж энерги Ек=0,038эВ Хийн даралт р=0,2Мпа . Нэг куб метр дахь хийн молекулын тоог ол. Ек =0,038эв (1эв=1.6*10-19 Дж)

p=0,2мПа P=3

2n Ек

⇒ n=kE

P

2

3=

3

19

10*2.0*2

10*6.1*038.0*3−

=0.456*10-16м3

n=?9.40. Нэг атомт идеаль хийн молекулын кинетик энерги Ек=2*10-28Дж бол температур ямар байх вэ? Ек =2*10-20 Дж

Ек =к

ЕТкТ k

3

2

2

3 =⇒ =кДж

Дж

/10*38.1*3

10*2*223

20

=0.966*103к=966к

к= 1,38*10-23 Дж/к Т=?9.41. Хэрвээ аргоны дундаж кинетик энеггийг n=50% иар нэмэгдүүлсэн бол температур нь хэд дахин өөрчлөгдөх вэ? Аргонаη=50%t=?

Page 2: 38.9.36 105,10.1-278

9.42. Неоны температур нь n=4 дахин багасгасан бол түүний атомын дундаж кинетик энерги яаж өөрчлөгдөх вэ? Атомын дундаж кинетик энергийн анхны

утга Ек1=7*10-21Дж n=4 Ек 1=к

ЕТкТ k

3

2

2

3 111 =⇒

Ек1 =7*10-21Дж Ек2 = ⇒22

3кТ Ек 1=

2

3knT1⇒

кn

ЕТ k

3

2 21 =

Т2= nТ1к

Еk

3

2 1

кn

Еk

3

2 2= ⇒ Ек 1=n

Ek 2 ⇒ Ек2 =Ek1n

n=? n=2

12

k

kk

E

EE −=

2

11

k

kk

E

EnE − nEk2=nEk1-

Ek1

Ек2 = =−n

nEk )1(1

4

)14(10*7 21 −− Дж=5.26*10-21Дж

9.43. Хэрвээ аргоны атомын кинетик энергийн дундажыг n=1,2 дахин багасгасан бол аргоны температур яаж өөрчлөгдөх вэ?

Аргоны анхны температур Т1=400К n=1.2раза n=2

12

T

TT −

Ек2 =Ek1n

T1=400k Ек 1= 12

3кТ

△T= ? Ек2 = 22

3кТ nEk1=

2

3T2⇒ Ек 1=

n

kT

2

3 2

12

3кТ =

n

kT

2

3 2 ⇒T1=n

T2

n=2

12

T

TT −=

2

11

T

TnT −⇒T2= =−

n

nT )1(1

2.1

)12.1(400 −k≈66,6

9.44. Неоны атомын абсолют температурыг n=30% -аар багасгахад түүний дундаж кинетик энерги Е хэд дахин өөрчлөгдөх вэ?9.45. Гелийн атом N=105 температур нь t=470С үед кинетик энергийг тодорхойл. N=105

t=470C Ек = 2

3kTN=

2

3*1,38*10-23 Дж/к*320k*105=6.62*10-16Дж

к= 1,38*10-23 Дж/к Ек =?9.46. Гели t=270С температуртай байсан . Хийн молекулын дулааны хөдөлгөөний кинетик энерги нь Ек=10Дж бол гелийн молекулын тоог ол. t=270C

Ек =10 Дж Ек = 2

3kTN⇒ N=

кТ

Ек

3

2=1.6*1021

N=?9.47. 50л багтаамжтай баллон дотор Р=6*106Па даралтын үед нэг атомт хийн тоо хэмжээ N=0,12кмоль байсан бол хийн молекулын дулааны хөдөлгөөний

кинетик энергийг тодорхойл. V=4л n=V

N ν= A

A

NNN

N ν=⇒

Page 3: 38.9.36 105,10.1-278

ν=0.12кмоль P=3

2n Ек

⇒ Ек =AN

PV

ν23

= 1233

336

10*02,6*10*12,0*2

10*50*10*6*3−

мольмоль

мПа

=622.9*10-23Джp=5*102ПаЕк =? 9.48. Хийн нь Р=5*102Па даралтын үед V=4л эзэлхүүнтэй байдаг бол молекулын хөдөлгөөнд орж байгаа нийт кинетик энергийг ол. V=4л

p=5*102Па P=3

2n Ек

⇒ Ек =n

P

2

3= N

PV

V

NP

2

3

2

3 ==

2

3

5*102Па*4*10-3м3=3.0*10-1=3Дж

Ек =? n=V

N

9.49. Неоны атомын дулааны хөдөлгөөний дундаж энерги нь ямар температурын үед дэлхийн таталцал ба атмосферээс хүрэлцээтэй илүү болох вэ?9.50. Нэг атомт хийн эзэлхүүнийг 3 дахин багасгах ба түүний молекулын дундаж кинетик энергийг 2 дахин ихэсгэх үед даралт нь хэд дахин

өөрчлөгдөх вэ? Ек2 = 2Ек1 P=3

2n Ек1

υ2=3υ1 P=3

2n Ек2=

3

2n 2Ек1=

3

2n mυ2=

3

2n ρv1υ2

P1= 3

1n ρv1υ2

P2= 3

2n ρv2υ2=

3

2n ρ3v1υ2=2 n ρv1υ2

6

3

12

3

12

21

21

1

2 ===υρ

υρ

vn

vn

P

P

9.51. t=200С температурын үед хүчилтөрөгчийн молекулын дундаж квадрат хурдыг тодорхойл. Ямар температурын үед энэ хурд v=500м/с болох вэ?

t1=200C P=nkT P=3

1 n mмυ2

υ2=500м/с 3

1 n mмυ2=nkT

R=8.31Ж/моль υ2=⇒

m

kT

3

1 υ1= === −310*32

293*31.8*333

M

kTN

m

kT A 477м/

с

(υ)2=? m=AN

M R=kNa

Т=?

О2=16*2=32 T2= kсм

R

M320

31,8*3

10*32*)/500(

3

3222 ==

−υ

M=Mr*10-3кг/моль

Page 4: 38.9.36 105,10.1-278

9.52. Агаарт байгаа тоосонцорын масс нь m=1,242*10-20кг . Агаарын температур нь T=300К. Тоосонцорын дундаж квадрат хурд ба кинетик

энергийг ол. m=1.242*10-20кг Ек = 2

3kT Ек =

2

2υm

T=300k

υ=?2

2υm=

2

3kT mυ2=3kT⇒ υ=

m

kT3=

кг

k20

23

10*242.1

300*10*38.1*3−

=1м/с

Ек =? Ек = 2

3kT= =

2

300*10*38.1*3 23

6.21*10-23 Дж

9.53. Агаарт байгаа усны дусалын дундаж квадрат хурд нь v=107м/с байв. Дусалын радиус r=10-6см . Агаарын температурыг тодорхойл. Ус

υ=1.7м/с P= 2

3nkT P=

3

1 n mмυ2

3

1 n mмυ2=

2

3

nkT r=10-6см m=ρ v v=S*l=2πr3 l=2πr S=πr2

ρ=1000кг/м3 T=33

2 2

k

mυ⇒T=

k

r

3*3

2*2 23ρυπ=

( ) ( )23

228

10*38.1*3*3

7.1*1000*10*14.3*2*2−

=292k

T=?9.54. T=300К температурын үед азотын молекулын хурд нь дундаж квадрат хурдтайгаа тэнцүү бол түүний импурльсыг ол. N2 P=mυMr=28*10-3кг/моль

T=300k Ек = 2

3kT Ек =

2

2υm

2

2υm=

2

3kT

mυ2=3kT⇒ υ=m

kT3

P=? P=mυ=mm

kT3= 23

mm

kT= kTm3 m=

AN

M

P=AN

MkT *3= 2.4*10-23Па

9.55. Хүчилтөрөгчийн молекул нь савны ханыг мөргөхөд дФ=5,06*10-23кг*м/с импульсыг дамжуулна. Хэрвээ өгөгдсөн молекулын хурд нь ханандаа а=300

өнцгөөр чиглэсэн ба дундаж квадрат хурд нь 2 дахин нэмэгдсэнтэй тэнцүү бол саван дахь хийн температурыг ол. △р=5.06*10-23кг*м/сα=300

T=?

9.56. m=1,75*1012кг масстай агаарт буй тоосонцорын дундаж квадрат хурд нь агаарын молекулын хөдөлгөөний дундаж квадрат хурднаас хэд дахин бага вэ? m=1.75*10-12кг

Page 5: 38.9.36 105,10.1-278

Mа=2.9*10-2кг/моль υa=m

kT3 ma=

AN

M υa=

a

a

M

kTN3

П

a

'υυ

=? υп=m

kT3

П

a

'υυ

=a

a

M

kTN3 /

m

kT3= =

a

a

M

mN6*10-16

9.57. Хүчилтөрөгчийн молекул нь ямар нэг температурын үед 460м/с дундаж квадрат хурдтай байдаг. Энэ температурын үед азотын молекулын дундаж квадрат хурд нь ямар байх вэ? υО2=860м/с υО2 =

m

kT3=

2

3

O

a

M

kTNО2

Мr=32*10-3кг/моль

υN2=? υN2=m

kT3=

aN

a

M

kTN

2

3 N2

Мr=28*10-3кг/моль

υ2О2 =

2

3

O

A

M

kTN υ2

N2=2

3

N

A

M

kTN

NA=kTkT

M NOO

33

* 222

22 υυ = υ2

О2 *MO2= υ2N2* MN2 υ2

N2=υ2О2*

2

2

N

O

M

M=860м/с*

молькг

молькг

/10*28

/10*323

3

=

9.58. T=296К температурын үед ямар нэгэн хийн молекулын дундаж квадрат хурд нь v=480м/с байв. m=10г масстай энэ хийд хичнээн молекул

агуулагдах вэ? υ=180м/с Ек = 2

3kTN R=k NA Ек =

2

2υm

T=296k Ек = 2

3kTN⇒ N=

кТ

Ек

3

2=

kT

m

32

*22υ

=

ккДж

смкг

296*/10*38,1*3

)/480(1023

22

=1.88*1023

m=10гN=?9.59. Хийн теипературийг дT=150К ээр нэмэгдүүлэх үед түүний молекулын дундаж квадрат хурд нь v1=400м/с -ээс v2=500м/с хүртэл нэмэгджээ. Түүний дундаж квадрат хурдыг 100м/с –ээр нэмэгдүүлэхийн тулд энэ хийн температурыг яаж өөрчлөх вэ? (Өөрөөр хэлбэл v2=500 м/с ээр v3=600м/с хүртэл нэмэгдүүлэнэ.)

Page 6: 38.9.36 105,10.1-278

9.60. Гелийгээр дүүргэгдсэн нэг сав ба хүчилтөрөгчөөр дүүргэгдсэн мөн тийм сав байв. Гели ба хүчилтөрөгчийн молекулын дундаж квадрат хурдууд ыг тэнцүү болгохын тулд саван дахь хийн температур хэрхэн өөрчлөгдөх вэ? 9.61. U=2v хурдтай хөдөлж байгаа битүү саванд байгаа нэг атомт хийн молекул дулааны хөдөлгөөний улмаас хөдөлж байх үед түүнийг огцом зогсоох үед дундаж квадрат хурд нь хэд дахин өсөх вэ? Хийн температур нь хэд дахин өөрчлөгдөх вэ?9.62. Ижилхэн тоо хэжээний устөрөгчийн молекул агуулсан 2 ижилхэн урт хүзүүтэй шилэнд гуурсан цорго холбожээ. 1-р саван дахь молекулын дундаж квадрат хурд v1=400м/с , v2=600 м/с . Хэрвээ саван дахь цоргыг нээвэл дундаж квадрат хурд нь ямар болох вэ? Үүнд дулаан солилцоо явагдахгүй гэж тооц.9.63. Битүү саван дахь хийг халаасны дараа даралт нь 16 дахин нэмэгдэв. Түүний молекулын дундаж квадрат хурд нь хэд дахин өөрчлөгдөх вэ? Р2=16P1

P1=

3

1

n mυ2

=

=

nm

Pnm

P

222

121

3

3

υ

υ

21

22

υυ

=

1

2

P

P

⇒ 1

2

υυ

=

=1

2

P

P4

16

1

1 =P

P

P2=3

1 n mυ2

9.64. Хэрвээ тэдний дундаж квадрат хурд нь тэнцүү бол хүчилтөрөгч ба устөрөгчийн ижилхэн концентрацтай молекулын үед тэдний даралтыг

харуул. О2 P=3

1 n mυ2

Mro2=32*10-3кг/моль Pо2=3

1 n

AN

Mo2 υ2

H2 Pн2=3

1 n

AN

Mн2 υ2

Mrн2=2*10-3кг/моль

2

2

2

2

Mo

Po = =32*10-3кг/моль / 2*10-3кг/моль=16

9.65. Хэрвээ дундаж квадрат хурдыг өөрчлөхгүй байлгаад түүний эзэлхүүнийг нь 3 дахин багасгах үед хийн даралт хэд дахин өөрчлөгдөх вэ? V2=V1*3 V=const

1

2

P

P=? P=

3

1 n mυ2

m1=ρV1 m2=ρV2

P1=3

1 n ρV1υ2

P2=3

1 n ρV2υ2 ⇒ 3

3

1

1

1

2

1

2 ===V

V

V

V

P

P

9.66. Битүү саванд идеаль хий байв. Хэрвээ түүний дундаж квадрат хурдыг n=20%-иар нэтэгдүүлбэл түүний даралт нь хэдэн хувиар өөрчлөгдөх вэ?9.67.Хүчилтөрөгчийн молекулын даралт Р=0,2МПа дундаж квадрат хурд нь v=700м/с бол энэ молекулын концентрацыг ол. О2

Page 7: 38.9.36 105,10.1-278

p=0.2MПа P=3

1 n mυ2 m=

AN

M

υ=700м/с n= 22

33

υυ M

PN

m

P A= = =− 23

236

)700(10*32

10*02.6*10*2.0*32.3*1025м3

Mro2=32*10-3кг/мольn=? 9.68. V=1см3 эзэлхүүнтэй дамжуулагчид N=10-15 чөлөөт электрон агуулдаг бөгөөд энэ нь v=100км/с дундаж квадрат хурдтай хөдөлдөг бол Гермений дамжуулагч дахь хийн электроний даралтыг ол. Хийн электронийг идеаль

хийнх гэж тооц. V=1см3 n=V

N

N=1015 P=3

2n Ек⇒ P=

3

1 n mυ2⇒ P=

3

1

V

N mυ2

υ=100kм/с P=V

mN e

3

2υ=

36

31515

10*3

10*11,9*/10*10

м

кгсм−

=3.03*10-5Па

mе=9.11*10-31кгP=?9.69. Р=105Па даралтын үед агаарын нягт нь р=1,29кг/м3 байна. Түүний молекулын дундаж хурдыг тодрохойл. p=105 Па ρ=nm

ρ=1.29кг/м3 P=3

2n Ек⇒ P=

3

1 n mυ2⇒ P=

3

1 ρ υ2⇒υ

3

5

/29,1

3*103

мкг

ПаP =ρ

=482м/с

υ=? 9.70. Хийн нягт нь р=1,2кг/м3 T=300K температуртай дундаж квадрат хурд нь v=500м/с бол хийн молекулын концентрацыг ол. 9.71. Хийгээр дүүргэсэн баллон дахь электрон лампны нягт р=0,9кг/м3

байв. Энэ үед даралтыг нь Р1=80кПа аас Р2=110кПа хүртэл өсгөхөд ламп шатсан. Хийн молекулын дундаж квадрат хурд ямар байх вэ?9.72. Бага амтай задгай сав байв. Орчны хийн теиператур нь T даралт нь Р . Савны амсараар хийн молекулиуд нь тайван гарахдаа хоорондоо үл мөргөлддөг бол 4T температуртай болтол нь үргэлжлүүлэхэд савны нийт даралт Рс ямар байх вэ? 9.73. Усны температурыг t1=370С ээс t2=400С хүртэл нэмэгдүүлэхэд молекулын дундаж квадрат хурд нь хэдэн хувиар өссөн бэ? 9.74. Штерний туршлаганд мөнгөний хос молекулыг хөдөлгөхөд дф=5,40

өөр эргэсэн давтамж нь v=150с-1 бол мөнгөний хос молекул ямар хурдтай байх вэ? Дотоод ба гадаад цилиндрийн хоорондох зайн радиус нь R=2 см.9.75. Штерний туршлага хийхэд эргэлтийн давтамж нь v=20с-1 атомын хурд нь v=300м/с цилиндрийн радиус нь R=10см бол зурвасын хазайх хазайлтын цэгийг ол. 9.76.2 баллоныг нарийн хоолрйгоор холбоод дулааныг нь гаргав. Баллоны эзэлхүүнүүд нь V1=12*10-2 V2=8*10-2 болов. Баллонд v=3 моль идеаль хий оршин байв. Анх баллон дахь температур нь t1=00С байсан бол 2-р баллоныг халаахад ямар температур хэрэгтэй вэ? Хийн хийт тоо хэмжээ 1,2-р баллонд ямар байх вэ? Савны даралт ямар байх вэ?

Page 8: 38.9.36 105,10.1-278

9.77. Агаарын температур нь T, масс нь m, урт нь L-тэй тэнцүү бол шарикин дүүжингийн дулааны хөдөлгөөнийг илэрхийлэх тэнцвэрт байдлаас дүүжингийн хазайлтыг тодорхойл. 9.78. Устөрөгчийн хурд нь дv=400м/с бол дундаж квадрат хурд ба хийн температурыг нь тодрохойл. Энэ үед устөрөгчийн молекулын арифметик дундаж хурдыг ол. 9.79. Гелийн температур t=2000С үед молекулын дундаж квадрат хурд , арифметик дундаж хурдны аль нь илүү болохыг тодорхойл.9.80. Баллоны масс m=1кг эзэлхүүн V=1л түүнийг азотоор дүүргэхэд температур нь t=200С баллоны даралт Р=1атм болов. Ган баллоныг хөдөлгөхөд хурд нь ямар болох вэ? Хэрэв дулааны эмх замбараагүй хөдөлгөөнд оруулбал азотын молекулиуд нэг зүгт чиглэх үү?9.81. Агаарын эзэлхүүн V=5л даралт Р1=780мм .м.у.б бол Р2=750мм .м.у.б байхад эзэлхүүнийг ол. Агаарын температур өөрчлөгдөхгүй.9.82. Хэрвээ цилиндрийн эзэлхүүнийг багасгаж өндрийн 1/3-д нь бүлүүрийг оруулахад хийн даралт хэд дахин өөрчлөгдөх вэ? Хийн температур өөрчлөгдөхгүй. 9.83. Хийн эзэлхүүн нь V1=8л -ээс V2=6л хүртэл изотермээр шахагдсан. Энэ үед даралтыг дР=4*103Па аар нэмэгдэв. Анхны даралтыг тодорхойл. 9.84.Идеаль хийг изотермээр шахахад хийн даралт нь n=3 нэмэгдсэн. Энэ үед эзэлхүүний өөрчлөлт ямар байх вэ? Хийн анхны эзэлхүүн V1=6л.9.85. Идеаль хийг изотермээр тэлэхэд хийн эзэлхүүн n=1,4 дахин , даралт дР=2атм- ээр өөрчлөгдөв.Хийн анхны даралтыг ол.9.86.Хийн эзэлхүүнийг изотермээр шахахад эзэлхүүн нь дV1=1л ээр багассан. Энэ үед түүний даралт n=20%-иар нэмэгдэнэ. Хувийг нь өсгөхөд даоалт эзэлхүүн нь яаж өөрчлөгдөх вэ? дV2=2л-ээр багассан.9.87.Дугуйны насосны амсарын диаметр d=4мм бол хий гарах амсарыг хуруугаараа дарав. L2=2см зайнаас агаарыг шахахад хуруунд учруулах агаарын даралтын хүч нь ямар байх вэ? Насосны урт L1=42см. Процессыг изотерм гэж тооц.9.88. Цилиндр дахь хийн эзэлхүүг n дахин изотермэрээр багасгахын тулд m масстай ачааг бүлүүрт байрлуулав. Хэрэв хийн эзэлхүүнийг r дахин багасгахын тулд m1 ачааны масс ямар байх вэ? 9.89. Цилиндрийн бүлүүрт агаар оршин байна. 92-р зурагт бүлүүрийн хэлбэрийг дүрслэв. Цилиндрийн хөндлөн огтлолын талбай нь S=20см2 бүлүүрийн масс m=6кг даралт Р=105Па бол агаарын эзэлхүүнийг 2 дахин багасгахын тулд бүлүүрт ямар масстай ачаа зүүх вэ? T нь тогтмол үрэл тооцохгүй. 9.90.Идеаль хийн даралт Р=2*106Па эзэлхүүн V=5л бол түүний эзэлхүүнийг нь дV=1л-ээр изотермээр нэмэгдүүлэхэд саван дахь молекулын концентрац n=3,62*10+26м-3 бол темперхтур нь ямар байх вэ?

Page 9: 38.9.36 105,10.1-278

9.91.Элеотрон лампыг азотоор дүүргэхэд даралт Р1=600мм.м.у.б, Лампны эзэлхүүн V=500см3 даралт Р2=760мм.м.у.б –нд лампны үзүүр хугардаг бол лампн дахь усны массыг ол.2 үед агаарын даралт Р1 эзэлхүүн нь V1 байсан ба элсийг нэмэхэд дарлт эзэлхүүн нь Р2,V2 болж өөрчлөгдөв. Хэрэв температур тогтмол бол элсний эзэлхүүнийг ол.9.93.Шаарнд Р0=105Па даралтаар насосоор агаар шахахад радиус нь r1=10см болсон.Шаарны радиусыг 0,5см –ээр нэмэгдүүлэхийн тулд гадаад даралт ямар байх хэрэгтэй вэ? Даралт нь Р=а*r2

өгөгдсөн ба а=1,66*107Па/м2. Хийн температур тогтмол.9.94.Цилиндр дэхь V1=10л эзэлхүүнтэй хийг изобараар T1=323K-ээс T2=273K хүртэл хөргөсөн бол T2 дахь хийн эзэлхүүнийг ол.9.95.Хоолой дахь хийн температурыг t1=11500C -ээс t2=2000C хүртэл бууруулсан бол хийн нягт хэдээр нэмэгдэх вэ? Р=const9.96.Идеаль хийг халаахад температур нь T1=300K-ээс T2=750K болов. Энэ үед даралт тогтмол .Үүний үр дүнд эзэлхүүн дV=6*10-3м3 ээр нэмэгдэв. Хийн анхны эзэлхүүнийг ол. 9.97. Цилиндрт дезиль хөдөлгүүрийн тусламжтайгаар түлшийг шатаахад хийн эзэлхүүн n=2,2 дахин нэмэгдсэн. Даралт тогтмол, хийн анхны T1=1650К бол температурыг ол.9.98.Цилиндрийн бүлүүрийн хэвтээ шугам дахь агаарын температур нь t1=70С , агаарыг халаахад температур нь 20К ээр нэмэгдсэн.Бүлүүр анх L=14см зайд байсан бол бүлүүрийн шилжсэн зайг ол.9.99.Нэг атомт идеал хийг халаахад эзэлхүүн нь а=1/350 хэсгээр өсч даралт нь тогтмол бол хийн анхны температурыг ол.9.100. Бөмбөрцөг шилэн хоолойд хий дүүргэсэн. Бөмбөрцөгийн гадаад эзэлхүүнийг ихэсгэхэд нарийн хоолойд өчүүхэн дусал үлдсэн. Хоолойн хөндлөн огтлол S=0,1см2.Энэ үед дусалын температур T1=273K дусал бөмбөрцөгийн гадаргуунаас L1=30см зайд байсан. T2=287K байхад L2=50см зайд байсан бол T(L) тэгшитгэлд харъяалагдах бөмбөрцөгийн эзэлхүүн ямар байх вэ? Даралт тогтмол гэж тооц.9.101. t1=270С температуртай үед битүү саванд р1=75кПа даралтай хий байв. Температур нь t2=-130С болох үед даралт ямар болох вэ?9.102. р1=80кпа даралттай хийн тогтворгүй электрон лампыг t1=70С хүртэл улайтал халаасан бол даралт нь р2=100кПа нэмэгдсэн бол хийн лапмны температурыг ол.9.103. Битүү саван дахь хийг дТ=140К ээр халаахад даралт нь 1,5 дахин нэмэгдсэн битүү саван дахь хийн температурыг ол.9.104. Автомобилийн ул төмрийн даралт нь р1=3,6*105Па температур нь Т1=270К байх үед температурыг нь дТ=30К-ээр нэмэгдүүлэхэд агаарын

Page 10: 38.9.36 105,10.1-278

даралт яаж өөрчлөгдөх вэ?Ул төмрийн эзэлхүүний өөрчлөлтийг тооцохгүй.9.105. S=2,5см2 хөндлөн огтлолын талбайтай битүү хоолой бүхий саванд хий байв.Хоолойн үрэлтийн хүч нь F=12Н байхад түүнийг савнаас гаргахын тулд температурыг нь хэд хүртэл халаах хэрэгтэй вэ? Саван дахь агаарын анхны даралт Р1=105Па, анхны температур t1= -30С.10.1 Агаар бүхий хуруу шилийг халуун усанд живүүлэв. Хуруу шилэн дахь агаарын молекулын потинциоль ба кинетик энергийн өөрчлөлтийг ол.10.2.Шилэн аягатай ус байв. Усны дотоод энергийн хамгийн их утгыг ол.10.3Савтай халуун ус байв. Усны дотоод энергийг өөрчлөж болох уу? Уснаас ялгарах дулааны тоог ол. 10.4.Дотоод энергийн өөрчлөлтийн жишээ гарган ярилц. А. Шахагдах б. өргөтгөх 10.5. Ширхэг шүдэнзийг хайрцганд нь үрж асаадагыг тайлбарла. 10.6. Дотоод энергийн өөрчлөлт гарч болох шалтгаан. А. Пүрш сунаад шахагдах б. Бөөн мөсний үрэлт в. Агаарын хий тэлэхэд шахагдана. Г. Шингэнийг халаахад10.7 Диффузын үзэгдлээр температур хурд нэмэгдэхийг тайлбарла. 10.8. Шилэн аяганы үйлдвэр төмрөөр сэнжтэй аяга хийв. Аяганд халуун цай хийв. Аяга хурдан халав. Аяганы хана цайны дулааныг дамжуулж байгааг тайлбарла. Аяган дахь цайны дотоод энзрги өөрчлөгдөх үү?10.9. Хүйтэн өвөл гудамжин дахь мод төмөрийг барихад ямар байх вэ? 400С халуунд мод төмөрийг барихад ямар байх вэ? Яагаад ?10.10. Бөөн мөсийг өрөөнд оруулан ажигла.10.11. Асаагуурын гал салхигүй байхад босоо байдаг. Яагаад?10.12. Радиоторын босоо цонхны ирмэг ердийн дулааныг дамжуулна. Яагаад.10.13. Агаарын хийн урсгалын хүчийг ашиглан сэнсэн салхивч хиив.10.14. Огторгуй дахь биетэй харьцангуйгаар онгоц хөдлөхдөө шингэн ба хийн урсгалын дулааны конвекцыг тасдах магадлалтай. А. Хөдөлгөөн нь тасарсан Б. Хөдөлгүүр ажилна 10.15. Хиртэй цасан дээр нар тусахад амархан хайлдаг. Яагаад вэ? Нарны цацраг бохир учраас бохир цасанд нэвтэрч орохдоо сайн учраас амархан хайлдаг. Харин цэвэр цасан д нарны туяа ойж хайлахдаа удаан байна.10.16.Усны савны тагыг нээхэд усанд нар тусаж аажмаар ус хална. Яагаад вэ?10.17.Шилэн савтай усыг 10С хүртэл халаахад хэр их энерги зарцуулагдах вэ?

Page 11: 38.9.36 105,10.1-278

10.18. Буцалгасан усанд тодорхой нэг масстай хөнгөн цагааныг хийв. Уснаас авах дулааныг ол.10.19. дt=10С температуртай байх үед m=1кг масстай хөнгөн цагаанаар кубыг хийв.Кубын дотоод энергийн өөрчлөлт ямар байх вэ?10.20 Ижил масстай тугалганы хэсэг ба ганы хэсгийг ижилхэн удаа алхаар зохисон аль нь илүү их халах вэ?10,21 m=5кг халасан чулууг Q2 =2.1кдж дулаан дамжуулж усанд дt=10C хүртэл бууруулсан Чулууны дулаан багтаамж юутай тэнцүү вэ? Хувийн дулаан багтаамжийг ол, m=5кг Q=mc(t2-t1)

∆t=00C c=)( 12 ttm

Q

− =2.1*103Дж/5кг=420Дж/(кг к)

Q=2.1кДж Q=С(t2-t1)

C=? C=)( 12 tt

Q

− =2.1кДж

c=?10,22 m=0.8 кг хэсэг мөс t1= -200C –аас t2= 00C хүртэл халаав. Энэ үед зарцуулсан дулааны тоо хэмжээ нь Q =33.6кдж Хэрвээ үл хайлах бол мөсний хувийн дулаан багтаамж ба энэ процесс дах хэсэг мөсний дулаан багтаамжийг ол. m=5кг

Q=mc(t2-t1)

t1=-200C c=)( 12 ttm

Q

− =кгCC

Дж

8.0*)200(

10*3300

3

+=2.1*103Дж/кг0С

t2=00C Q=С(t2-t1)

Q=33кДж C=)( 12 tt

Q

− =33*103Дж/200С=1.65к Дж

C=?c=?10. 23 m=110г масстай төмрийн тавыг t1= 200C –аас t2= 9200C хүртэл халаахад энерги нь ямар байх бэ? t1=200Ct2=9200C ∆U= mc(t2-t1)= 0.11кг 460ж/кг0С(9200C -200C)=45540Джm=110гc=460ж/кг0С∆U=?10.24 Гүн нь 2м ба өргөн нь b=6м , уртаашаа l=100м усан саванд дах усыг t1= -15C –аас t2= 250C хүртэл халаахад авах дулааны тоо хэмжээг ол. Усt1=150C m=ρV= ρl b ht2=250Cl=100м Q=mc(t2-t1)=cρl b h(t2-t1)= 4200 ж/кг0С 1000кг/м3100м 6м 2м(250С -150С)=b=6м =50400*106Дж=50.4ГДжh=2мc=4200 ж/кг0Сρ=1000кг/м3

Q=?10:25 Хэрвээ Q =100дж дулааны тоо хэмжээтэй болгоход V=2м3 эзэлхүүнтэй усыг хичнээн градуссаар халаах вэ? V=2л Q=mc(∆t)=cρV∆t

Page 12: 38.9.36 105,10.1-278

Q=100Дж ∆t=Vc

Q

ρ = 3330 10*2/1000/4200

100

ммкгСкгДж

Дж

=11.9*10-30C≈0.110Cc=4200 ж/кг0Сρ=1000кг/м3

∆t=?10.26 Q =5кдж дулаан гаргасан m=100г масстай цагаан тугаганы хэсгийн температурыг t2= 320C хүртэл бууруулсан, Цагаан тугалгыг хөргөхийн өмнөх температур ямар байсан вэ? Цагаан тугалгаt2=320C Q=mc(t2-t1)= mct2- mct1

m=100г mct1= mct2-Q

Q=5кДж t1=cm

Qcmt −2 =250

10*532*1.0*250 3−−=

c=250 ж/кг0Сt1=?10.27 m=4кг дt=13,20 С усыг халаахын тул m=4кг масстай тоосгыг дt=630 С-аар ийм дулааны тоо хэмжээтэй зарцуулагдана, Тоосгоны хувийн дулаан багтаамжийг ол m1=4кг Q1=m1c1∆t1

∆t1=630C Q2=m2c2∆t2

m2=4кг m1c1∆t1=m2c2∆t2

∆t2=13.20C c1=12

222

tm

tcm

∆∆

= =63*4

2.13*4200*4880 Дж/кг0С

c2=4200 ж/кг0Сc1=?20.28 m=2кг масстай усыг t0= 00C –аас t= 1000C хүртэл халаасан Дулааны тоо хэмжээ хүлээн авах усны температурт хамаарах график байгуул, Ус m=2кг Q=mc(t-t0)t0=00C Q= mct- mct0

t=1000C mct= mct0+Q

c=4200 ж/кг0С t=mc

Q+t0 t0=00C

t=? Q= mct k=mc=2*4.2*103=8.4*103

t1=200C t3=800CQ1=168*103Дж Q3=672*103Джt2=500C t4=1000CQ2=420*103Дж Q4=840*103

Page 13: 38.9.36 105,10.1-278

10.29 Усны температурыг дt=10 С-аар нэмэгдүүлсэн. Усны молекулын энерги хэд дахин нэмэгдэх вэ? Ус

∆t=10C △U =mc∆t m=AN

M

NA=6,02*1023моль-1 △U= =∆

AN

tMc123

003

10*02,6

1*/4200*/10*18−

моль

ССкгЖмолькг

=12.55*10-23 Джc=4200 ж/кг0С Н2О △U=? Mr=2+16=18*10-3г/моль 10.30 Хэрвээ 26м өндөрөөс хавтан унасан бол хэсэг хар тугалгыг хэдэн градусаар халаах вэ? Дотоод энерги нь тугалганы кинетик энергид шилжинэ гэж тооц., Хар тугалгаh=26м △U =mc∆tg=9,8м/сек EП=mghc=250 ж/кг0С △U= EП

∆t=? mc∆t=mgh ∆t= =c

gh0192,1

/250

6,2*/8.90

=СкгЖ

мсекм

0С10.31 Газрыг 10 С-ээр халаахын тулд усны дусал ямар өндрөөс унах хэрэгтэй вэ? Агаарын эсэргүүцэлийг тооцохгүй Усны дусал∆t=10C △U =mc∆tg=9,8м/сек EП=mghc=4200 ж/кг0С △U= EП

10,28

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

t(C)

Q(1

0 Д

ж)

Q

Page 14: 38.9.36 105,10.1-278

h=? mc∆t=mgh h= =∆g

tc

мсекм

ССкгЖ5,428

/8,9

1*/4200 00

=

10.32 Савтай усны температурыг t1= 1000C –аас t2= 200C хүртэл хөргөхөд энерги нь Бүрэн гүйцэд чөлөөлөгддөг бол m=2кг масстай ачааг ямар өндөрт өргөх вэ? савны эзэлхүүн V=250см3 m=2т m=ρVt1=1000C △U =mc∆t= cρV∆tt2=200C EП=mghV=250см3 EП =△U

c=4200 ж/кг0С mgh= ρV c∆t h= ⇒−gm

ttVc )( 12ρ

h=? h= =−gm

ttVc )( 12ρ8.9*10*2

)10020(10*2.4*10*250*103

363 −−−

=4285.7*10-3=4.3м

10.33 l=6.3м зайд байрласан цэгээс хананд а=600 өнцөг үүсгэн v0=10мсек хурдтай баримелын шаваран бөмбөрцөг шидсэн. Бөмбөлөг хананд наалдсан. Түүний ханаар кинетик энергийг тооцоод температурийн өөрчлөлтийг ол. Бармелийн шаварын хувийн дулаан багтаамж с=2,5*103 дж/кг*к 10.34 M=10*m уурын цутгамал ган дээр m=200кг масстай төмрийн тайрдасны h=2,5м өндрөөс унагасан, Төмрийн тайрдас дt=400С авахын тулд хэдэн удаа унагах хэрэгтэй бэ? Цохих үед тайрдасын Е нь 60%-аар хална Төмөр

M=10т η=б

а

А

A

h=2.5м Аа= mc∆tm=200кг Аб= MghN

∆t=400C η=б

а

А

A= MghN

tmc∆=

мсмкг

ССкгжкг

5,2*/8,9*10*06

40*/460*2003

00

=250.3η=60%с=460 ж/кг0СN=?10.35 V=650см3 эзэлхүүнтэй усанд тунгалаг дулаан хэмжигчийг живүүлэхэд ламп улайсаж p=51Вт чадал зарцуулсан t=3мин хугацаанд усыг дt=3,40 С халаасан. Дулаан хэмжигчийн гадагш нэвтрүүлэх лампны энергийн ямар хувиар n зарцуулагдах вэ? УсP=54Вт А=Pt Q1= P tV=650см3 Q2=mc∆t

t=3мин=180сек η= =−

1

21

Q

QQ

Pt

tmcPt ∆−=

Pt

tcVPt ∆− ρ⇒

∆t=3,40C

c=4200 ж/кг0С η= 71.0180*54

10*2,4*10*650*1000180*54 36

=− −

Page 15: 38.9.36 105,10.1-278

ρ=1000кг/м3

η=?1036 d=15мм диаметртэй мушгиа хоолойгоор ус урсгаж хөргөхөд энергийн чадал нь N=50кВт болно дt=150 С-аар усыг халаасан энергийг халаахад

Ус

N=50kВт η=б

а

А

A m=ρV= ρSυt S=

4

2dπ

d=15мм Аа= mc∆t=4

2 tctd ∆υρπ

∆t=150C Аб= N t

c=4200 ж/кг0С η= ⇒∆N

tcd

4

2υρπ =υtcd

N

∆υρπη

2

4**=

=− 4200*15)10*15(14.3*10

10*50*6.0*433

3

ρ=1000кг/м3 = 2.696м/сек≈2,7 м/секυ=?10.37. Хайлах ба царцах үед кристаль биеийн температур яагаад өөрчлөгдөхгүй вэ?10.38. Аморф биеийн температурыг зааж болох уу? Жишээ нь барималын шавар 10.39. Бодис хайлах ба царцах үед энерги хадгалагдах хууль биелэх үү?10.40. Хайлах үед m=1кг масстай хэсэг зэсийн дотоод энергийг хэдээр нэмэгдүүлэх вэ? Зэс m=1кгλ=1.75*105Дж/кг △U =mλ=1кг*1,75*105Дж/кг=1.75*105Дж/кг△U=?10.41. 00С температурт тодорхой масстай хэсэг мөсийг хайлуулахын тулд

Дt=10С температураар халаав. Мөсний дотоод энерги хэд дахин өөрчлөгдөх вэ? Мөс∆t=10C Q=mλ∆t=00C Q=mc∆tn

λ=3,4*105Дж/кг mλ=mc∆tn ⇒n= =∆tc

λсскгж

кгж003

5

1*/10*1,2

/10*4.3

=1.62*102=162n=?10.42. иөс хайлах үеийн температурдаа хайлахдаа W=340Дж. Энэ үе дахь мөсний тоо хэмжээг ол Мөс

W=340Дж Q=mλ⇒ m=кгДж

ДжW

/10*4,3

3405

=λ =10-3кг=1г

λ=3,4*105Дж/кгm=?10.43. m=10кг масстай мөс хайлж ус болоход хэрэгтэй дулаанийг ол. t1=-200С температуртай мөс t2=150С температуртай болж ус болсон. Мөс-ус

Page 16: 38.9.36 105,10.1-278

m=10кг Q1=mcм(t3-t1)t1=-200C Q2=mλt2=150C Q3=mcу(t2-t3)t3=00C Q= Q1+ Q2+ Q3=m[cм(t3-t1)+ λ+ cу(t2-t3)]=10кг(2100 ж/кг0С*200C+λ=3,4*105Дж/кг +3,4*105Дж/кг+4200 ж/кг0С*150C)=445*104Дж=4450kДжcу=4200 ж/кг0Сcм=2100 ж/кг0СQ=?10.44. 00С температуртай бөөн мөс бүрэн хайлсан . хайлхаас өмнө мөсны масс m=1кг байсан. Мөс хайлахад 366кДж дулаан царцуулсан. Мөсний урсаж буй хурд v=2км/ с бол халаах үед царцуулагдах энергийг ол.

m=1кг Q1= Ек =2

2υm

Q=366кДж η= =−

1

21

Q

QQ1- 2

22

υm

Q=1-

=226

3

/10*4*1

10*366

смкг

Дж

817*103=0.82

υ=2км/секη=?10.45. Цохилтоор өөд өөдөөсөө явж байгаа мөс хамгийн бага хугацаанд уулзахын тулд хурд нь ямар байх вэ? мөсны температур t=-100С 10.46. Хэрэв . m=72кг масстай усыг 2 цагт хөлдөөдөг бол хөргөчнөөс секунд тутамд ямар дулаан гарах вэ? Усны анхны температур t0=200С эцсийн Стемператур t=-100С . Мөс

τ=2ц N=τ

21 QQ +

m=7.2кг

+=−=

=

21

102

1

)(

QQNt

ttmcQ

mQ λ ⇒ N=

τ21 QQ +

t0=200C

t1=-100C N=τ

21 QQ += =−+

τλ ))(( 10 ttcm

3

35

10*2.7

))1020(10*1.210*4.3(2.7 ++=403Вт

λ=3,4*105Дж/кгc=2100 ж/кг0СQ=? 10.47. m=0,1кг масстай хэсэг мөсийг битүү савтай усанд хайлуулжээ. M1=5кг масстай үйрүүлэгчээр хайлуулсан. Битүү саванд ямар хэмжээний пулаан хэрэгтэй вэ?Саван дахь усны температур 00С.10.48. Саванд t1=00С темпратуртай m1=100г масстай ус байв. t1=5мин –ийн турш t2=20Схүртэл халаасан t2=10цагийн турш m2=100г мөсыг энэ температуртай саванд байсан мөсны хувийн дулааныг ол. усны хувийн дулаан багтаамж мэдэгдэнэ. Мөс-усm1=100г Q1=m1c (t2-t1)

Page 17: 38.9.36 105,10.1-278

t1=00C Q2=m2λ

τ1=15мин N=1

121

1

1 )(

ττttcmQ −=

t2=150C N=2

2

2

2

τλ

τmQ =

m2=100г1

121 )(

τttcm −

2

2

τλm= ⇒ λ=

21

2121 )(

m

ttcm

ττ−

=

12

3(13

10*10*9

10*6.3*)02(1010*2.4−

− −=

τ2=10ц =33.6*106Дж\кгc=4200 ж/кг0Сλ=?10.49. Тугалгыг халаахад дулааны тоо нь секунд тутамд тогтмол нэмэгдэнэ t1=5мин –ийн хугацаанд тугалагын температур t1=100с-ээс t2=500С хүртэл нэмэгдсэн. t2=500С ээс 2320С хүртэл халаахын тулд ямар хугацаа шаардлагатай вэ? Цагаан тугалгаt1=100C Q1=mc(tх-t2)τ1=5мин Q2=mλt2=500C Q3=mc (t2-t1)tхалаах= 2320С Q= Q1+ Q2

c=0,13*103 ж/кг0С N=1

121

1

1 )(

ττttcmQ −=

λ=25*103Дж/кг N=2

2

2

21)(

τλ

τmttmcQQ х +−

=+

τ2=?2

2 )(

τλmttmc х +−

1

121 )(

τttcm −=

τ2= )(

))((

12

12

ttc

ttc х

−+− τλ

=2807.3сек ≈46,7мин

10.50 Тасалгааны хөргөгчинд байгаа усны хувийн дулаан шингээлт 1-р туршлагаар t1=40С байсан ба усыг t1=00С хүртэл хөргөхөд 5 минут зарцууласан ба t3=-120С болтол хөргөхөд 107,5 мин зарцуулав. Хөргөгчийн дулаан шингээлт тогтмол бол усны дулаан багтаамжийг ол. Мөсτ=2ц Q1=mcу(t1-t2)t1=40C Q2=mcм (t2-t3)t2=00C Q3=mλ

τ1=5мин N=1

211

1

1)(

ττttcmQ у −

=

τ2=107.5мин N=2

32

2

21)(

τλ

τmttmcQQ м +−

=+

t3=-120C1

211 )(

τttcm у −

2

32 )(

τλmttmcм +−

=

Page 18: 38.9.36 105,10.1-278

λ=3,4*105Дж/кг су=2211

132

)(

))((

ττλ

tt

ttcм

−+−

=

cм=2100 ж/кг0Ссу=?

10.51 Тасалгаанд байгаа задгай хувинтай усны температур яагаад тасалгааны уснаас бага температуртай байдаг вэ? Тасалгааны агаарын температур бага байхад хувинтай усны температур яагаад шууд нөлөөлдөг бэ?-Ямарч температурт ус уурших ба ууршсан усны молекул агаарт температурийн нөлөө үзүүлнэ.1052 Шингэн ууршихдаа яагаад хөрдөг вэ? -Шингэн уурших үедээ уур болж, уур нь агаарт буцаад шингэн болж конденсацилагдана, Шингэний молекул хүйтэн агаарт хөлдөж хөрнө.10.53 Московад задгай савтай усны температур 98,5-1010С д хэлбэлзэж байдаг яагаад вэ?10,54 Уурших ба уурын кондинсацийн үед энерги хадаглагдах хууль биелэгдэх үү? Буцлах температурийн үед эсвэл уурын масс температурийн үед усны дотоод энерги их байдаг. Яагаад ?-Халааж байгаа эд нь дулааны энерги ихээр дамжуулж байдаг.10.55 Буцалах температурт байгаа ус ба тийм масстай мөн ийм температурт уур хоёрын аль нь хамгийн их дотоод энергитэй байх вэ?10.56 m=2,5кг масстай уур кондинсацлагдахад шаардагдах дулааныг ол. Усны уурm=2.5кгr=2.3*106Дж/кг Q=mr=2.5кг*2,3*106ж/кг=5.75*106ж=5,75МДжQ=?10.57 m1=10кг ус ба m2=0,4кг масстай уурыг t1=50С ээс t2=1000С хүртэл халаахад зарцуулагдах дулааныг ол. Ус-усны уурm1=10кг Q1=m1c (t2-t1)t1=50C Q2=m2rt2=1000Cm2=0,4кг Q= m1c (t2-t1)+ m2r=10кг*4200 ж/кг0С(100-5)+ 0,4кг*2.3*106Дж/кг=r=2.3*106Дж/кг =491*104ДжQ=?10,58 t=300С температуртай усыг уур болгоход Q=102Пж энерги зарцуулсан бол усны массыг ол. Ус-усны уурt=300C Q1=mc (tk-t)Q=102Дж Q2=mrtк=1000C Q= Q1+ Q2= mc (tk-t)+ mr

c=4200 ж/кг0С m=rttc

Q

k +− )(= 0.035*10-3кг=0.04г

r=2.3*106Дж/кгm=?10.59 Санчир дэлхийн атмосфер руу хатгийн багадаа ямар хурдтай орж ирэх вэ? Хэрэв салир дэлхий руу унахдаа халаад хайлж уур болох уу? Солирыг бүрэлдүүлж байгаа бодис төмөр , солирын анхны температур 30С Дулааны 80% механик энергит зарцуулагдана.

Page 19: 38.9.36 105,10.1-278

Төмөр

t=30C Ек =2

2υm ⇒ υ=m

Ek2

η=80% Q1=mλλ= Q2=mc (tб-t)c= Q= Q1+ Q2 = m(λ+c (tб-t))

η= =k

б

E

Q Ек = =

ηбQ

m(λ+c (tб-t))/η

υ=η

λ ))((2 ttc б −+=

10.60 Хөнгөн цагаан данхыг t=200С темпратуртай усаар дүүргээд n=30% а.ү.к-тай цахилгаан плитик дээр тавьжээ.Плитикний чадал N=5кВт, данхны масс М=5кг.Ямар хугацааны дараа данхтай ус дm=100г-аар багасах вэ? Мөс ус t=30C Q1=(МсAl+mуcу) (tк-t1)η=80% Q2=△mrN=5кВт Q= Q1+ Q2=(МсAl+mуcу) (tк-t1)+ △mr

M=500г η=б

а

А

A

△m=100г Аа= QАб= Nτ

сAl=920 ж/кг0С

r=2.3*106Дж/кг η=б

а

А

A=

τN

mrttcmMc kyyAi ∆+−+ ))(( 1 ⇒τ=

ηN

mrttcmMc kyyAi ∆+−+ ))(( 1

cу=4200 ж/кг0Сτ=? 10.61 mу=0,2кг масстай хөнгөн цагаан саванд V=0,5л эзэлхүүнтэй ус байв. mм=200г

мөс 00С температурт байв. Савыг N=600Вт чадалтай плитикээр t=30мин турш халаажээ. А.Ү.К нь n=50% бол плитик усыг ямар хугацаанд буцалгах вэ?

m=0.2 кг Q1=mcAl tk

τ=30мин Q2=mмλV=0.5л Q3=cу (ρуV+mм) (tк-t1) Аа= Q4 Аб= Nτ

t=00C η=б

а

А

A= τN

Q4 ⇒ Q4= Nτ η

η=50% Q= Q4- Q1-Q2-Q3

N=600Вт Q=△mr ⇒△m= Q4- Q1-Q2-Q3/rmм=200г

△m=100г △m=r

1[ηNτ - mcAl tk- mмλ- cу (ρуV+mм) (tк-

t1)]=71*103кг=71гсAl=0.9*103 ж/кг0Сr=2.3*106Дж/кг

Page 20: 38.9.36 105,10.1-278

cу=4.18*103 ж/кг0Сtк=1000Cλ=3,3*105Дж/кгρy=1000кг/м3

△m=?10.62 Дьюара саванд V=1л эзэлхүүнтэй , t1=1950С температуртай шингэн азот байв. Хоногт (дt1) хэмжээний азотын тал нь ууршина.Хэрэв тэр саванд t2=00С температуртай мөс байгаа бол дt2=22,5 цагт m2=20г масстай мөс хайлна Гадны агаарын температур 200С байна. Тэгвэл 1кг азотыг ууршуулахад ямар хэмжээний пулаан шаардагдах вэ? Савны доторх температурын солилцоо нь савны гадна талын температурын ялгавар ба савны дотор талын ялгавартай пропорциональ байна. Шингэн азотын нягт р=800кг/м3. V=1л N1= 2N2

t1=-1950C2

2

1

1 2

ττ ∆=

∆AA

A=Qη

t2=00C Q1=m1 r Q1=m2 λ Qη= %1001

t

tt −

△τ2=22.5ц t

ttmr

*

100)(

1

2

τ∆−

= t

ttm

2

12 100)(2

τλ

∆−

m2=20г1

2 )(

τρ

∆− ttrV

=2

12 )(2

τλ∆

− ttm

m=1 кг r= =∆−∆−

22

112

)(

)(2

τρτλ

ttV

ttm t=200Cρa=800кг/м3

r=?10.63. m1=25г масстай дарь ба m2 =1,5г масстай чулууннүүрс бүрэн шатахад ямар хэмжээний дулаан ялгарах вэ? Чулуун нүүрсДарьm1=25г Q1=m1 q1=25*10-3кг * 3.8*108Дж/кг =9.5*104Джm2=1,5т q1=3.8*108Дж/кг Q2=m2 q2=1,5*103кг * 3,0*107Дж/кг=4,5*1010Джq2=3,0*107Дж/кгQ1=?Q2=?10.64. m=10кг масстай тротила Q=1,5*108Дж дулаан ялгаруулж бүрэн шатсан.Тритилагийн хувийн түлш шаталтын дулааныг ол. Тротилаm=10кг

Q=1,5*108Дж Q=m q⇒ q=m

Q=

10

10*5.1 8

=1.5*107Дж/кг

q=?10.65. Ижил масстай хуурай хусан түлээ бүрэн шахсан дулаанаас 2кг масстай бензин бүрэн шатахад ялгарах дулаан хэд дахин их вэ? Түлээ, бензинm=2кг Q1=m qб

Page 21: 38.9.36 105,10.1-278

qб=4,6*107Дж/кг Q2=m qт

qт=1,0*107Дж/кг △Q= Q1- Q2= m( qб- qт)=7.2*107Дж△Q=?10.66. Хүлэрийг бүрэн шатаахад ялгарах дулаанаас мөн ижил масстай бензинийг шатаахад ялгарах дулаан хэд дахин их вэ? Хүлэр, бензин Q1=m q1

q1=1,4*107Дж/кг Q2=m q2

q2=4,6*107Дж/кг1

2

2

1

q

q

Q

Q = =3.28≈3.3удаа

10.67. V=6л эзэлхүүнтэй бензинийг шатаах үед ялгарах энергитэй ижил дулаан ялгаруулахын тулд ямар масстай чулуун нүүрсийг шатаах хэрэгтэй вэ?10.68. m1=11кг масстай усыг m2=20кг киросинийг шатааж халаахад ус хэлэн градус хүртэл халах вэ?киросиний шаталтын пулааныг бүрдийг нь ус халаахад хэрэглэсэн гэж тооц.10.69. m1=224кг масстай усыг t1=150С ээс t2=750С хүртэл , m2=5г масстай спиртээр халаасан бол спиртийн а.ү.к-г ол.10.70. Онгоц t=8 цаг нисэхдээ m=5кг масстай бензин зарцуулсан.Хэрэв онгоцны а.ү.к нь n=40% бол онгоцны хөдөлгүүрийн чадалыг ол.10.71. Хаылуулах зууханд m1=0,5г хөнгөн цагааныг Т1=282К ээс хайлах температур Т2=932К хүртэл хайлуулахад m2=70кг чулууннүүрс зарцуулжээ.Зуухны а.ү.к-г ол.10.72. 4хөдөлгүүртэй тийрэлтэд онгоц ачаалсан үед хөдөлгүүр тус бүрийн таталцлын хүч F=40кН Хөлөг 104км замыг туулахдаа зарцуулах шатахууныг ол.Хувийн шаталтын дулаан q=40МДж/кг хөдөлгүүрийн а.ү.к n=40%.10.73. Моторт дугуйны хөдөлгүү нь v=58км/ц хурдтай явж байсан үед N=3,31кВт чадал гаргадаг. Түүний шатахууны сав нь V=3,2г бензиний багтаамжтай бол моторт дугуй ямар зам туулах вэ?Хөдөлгүүрийн а.ү.к n=20%.10.74 mм=4кг масстай мөсийг t1= -100с ээс t2=1000С хүртэл халааж уур болгоход ямар хэмжээний хий шатах вэ? Q=f(t) Мөсийг хайлахад уур болох продиналийг тооц. Шаталтын а.ү.к n=60%.10.75. Хийн халаагч V0=1.8м3 эзэлхүүнтэй метаныг шатаахад царцууладаг. Хэрэв v0=0.5м/с хурдтай урсаж байгаа усыг халаавал усны температур ямар болох вэ? Урсаж байгаа усны диаметр d=1см ус ба хийн анхны температур нь t0=110с. Хоолойд байгаа хийн анхны даралт р=1,2атм халаагчийн а.ү.к n=60%.10.76 Саванд m1=50т масстай t1=2400с температуртай ус байв. Насосны тусламжтайгааар m2=5т масстай t2=100С температуртай усыг нэмэв. Усны эцсийн температурыг ол. Савны дулаан багтаамжыг тооцохгүй.10.77. V=20л эзэлхүүнтэй t1=270с температуртай усанд бага хэмжээний буцалсан ус хийсэн . Түүний үр дүнд усны температур t2=600С болсон бол ийсэн буцалсан усны эзэлхүүнийг ол.10.78. V=100л эзэлхүүнтэй усыг t1=170С-ээс t2=50с хүртэл хөргөхийн тулд хичнээн кг мөс хэрэгтэй вэ?Мөсний температур нь 00С.10.79. Халуун саванд m1=0,1кг масстай t1=70С температуртай ус байв. Ус руу m2=41,2кг масстай t=1270С температуртай нэг юум хийжээ. Халуун саван дахь усны температур t2=270С температуртай болсон.Халуун савны дулаан багтаамжийг тооцохгүй харин усруу хаясан юмны хувийн дулаан багтаамжийг ол.10.80 Ижил хоёр саванд ус байв. нэгний масс m1=0,1кг температур нь t1=450С нөгөө нь m2=0,45кг масстай t2=240С температуртай савнуудад адил хэмжээний мөнгөн усыг хийв. Бүх савны усны температур t=170С болжээ.Савны дулаан багтаамжийг ол.

Page 22: 38.9.36 105,10.1-278

10.81.Зэс савыг t1=3500С хүртэл халаааж m2=600г масстай Т2= -100С температуртай мөсийг хийв. Үүний үр дүнд m=590г масстай мөстэй ус бий болсон. Савны массыг ол.10.82. t1=70С температурын үед m1=0,2кг масстай ус агуулж байгаа m2=0,1кг масстай гуулин каллориметр руу m3=0,1кг масстай t2=1270С температуртай биеийг хийв. Үүний дараа калориметр доторх температур нь t=270С болж тогтворжив.Тухай биеийн хийсэн материалын хувийн дулаан багтаамжийг ол.10.83. m1=66кг масстай усны температурыг термометр хийж хэмжихэд t1=32,40Сбайв.Хэрэв термометрийн хувийн дулаан багтаамж нь с=1,9Дж/к Мөн усан дотор хийхээс өмнө түүний температур нь t2=17,80С байсан бол хэмжилтийн өмнө усны температур ямар байсан бэ?10.84 m=500г масстай хөнгөн цагаан дулаан хэмжигчид t1=190С температуртай m1=250г ус байсан. Хэвэр хөнгөн цагаан , зэс гэсэн хоёр хэсгээс бүрдэх m2=180г масстай металь цилиндрийг каллориметр дотор хийхэд усны температур нь t=270С хүртэл нэмэгдсэн.Цилиндр дахь хөнгөн цагаан ба зэсийн массыг ол.Хэрэв түүний анхны температур t2=1270с. 10.85 Дулааныг тусгаарласан зэс савруу ус хийгээд усруугаа контакттайгаар(зэс ба хайлш) халуун дөрвөлжин хийв. Үүний дараа дөрвөлжин хөрөх баустай савны температур нь дөрвөлжний температураас n=11 дахин багасав. Ус ба дөрвөлжний массууд ижил . Контактийн доторх зэс ба хайлшны агуулагдах хувийг ол.10.86. Дулаан тусгаарлагч хоёр сав байв. Эхний савны температур t1=600С V1=5л эзэлхүүнтай ус , t2=200С температуртай V2=1л ус байсан Нэгдүгээр савнаас 2р савруу хэсэг усыг хийсэн. 2р савны дулаан тэнцвэржсэний дараа түүнээс анхны саван дахь температуртай ижил болгохын тулд эхний савруу усыг хийсэн. Энэ ажилгааны дараа эхний саван дахь усны температур t3=590С хоёрдугаар савнаас эхний савруу буцааж хийхэд ямар хэмжээний ус байх вэ?10.87 00С температуртай хэсэг мөсний дотор V=160см3 эзэлхүүнтэй хонхор гаргасан. Энэ хонхор дотор mу=60г масстай t2=750С температуртай ус хийсэн. Ус хөрөхөд устай хонхорын эзэлхүүн ямар болох вэ?10.88 Мөсөнд V=10см3 эзэлхүүнтэй нүх гаргасан. Энэ нүхэн дотор m=1кг t1=3270Схайлах температуртай тугалагыг хайлуулсан.Дулааны тэнцвэртэй болсны дараа ус ба тунгалагын бий болсон нүхний эзэлхүүнийг ол.10.89 h=75см өндөртэй хоёр ижил калориметрын l/3-ийг дүүргэсэн. Эхнийхийг нь мөсөөр дүүргэсэн бөгөөд Энэ мөс нь урьд хийсэн ус хөлдсөнөөс үүссэн. Хоёр дахьд tу=100С температуртай ус байсан . 2-р калориметрээс усыг нэгрүү хийсэн бөгөөд үүний дүнд 2/3 дүүргэгджээ.1-р калориметр доторх температур тогтворжсны дараа түүний дүүргэсэн төвшин нь дh=0,5см-ээр нэмэгдсэн. 1-р калориметр доторх мөсний анхны температурыг ол.10.90 00С 100г масстай каллориметр дахь мөсөн дотор 1000С температуртай 100г уурыг нэвтрүүлсэн.Каллориметр дотор тогтворжих температур ямар байх вэ? Усны авах масс ямар байх вэ?10.91Дулаан дамжуулагч саванд m1=2кг ба m2=10кг масстай t1=00С температуртай мөс ба усны холимог байв. t2=1000Стемпературтай усны уурыг саванд хийхэд түүний температур нь t3=800С болох агшинд саван дотор ямар масстай ус байх вэ?10.92. Каллориметр дотор t1=50 С температуртай m1=2кг ус ба m2=5кг масстай t2=-400С температурттай хэсэг мөс хийсэн.Дулаан нь тогтвортой болсоны дараа каллориметр дахь температур ба эзэлхүүнийг ол.Каллориметрийн дулаан багтаамж ба гаднах орчны дулаан солилцоог тооцохгүй.

Page 23: 38.9.36 105,10.1-278

10.93. Дулаан тусгаарлагч саванд t=00С температуртай ус байсан ба савнаас агаарыг нь соруулж авсны үр дүнд ус уурших үедээ хөрөөөд хөлдсөн. Хэрэв 00С д усны уурын хувийн шингээлт нь г=2,5*106Дж/кг үед уурших усны хэмжээ ямар байх вэ?10.94Дулаан тусгаарлагч хавтангаар хуьъваасан дулаан тусгаарлагч саванд с1 с2

хувийн дулаан багтаамжтай хоёр шингэн байв. Шингэний температурт өөр өөр. Тусгаарлагч хавтанг авахад дулааны тэнцвэр тогтворжих ба үүний дараа нэг шингэний эхний температур саван дахь температураас хоёр дахь бага байв. Хоёр массыг ол.10.95 Цэвэр усыг t=100С хүртэл хөргөж болно. Мөс нь криётал болдог бол усны ямар нь мөс болдог вэ? 10.96 дулаан тусгаарлагч саван дотор m=100г масстай 00с температуртай мөсийг р=240 атм дарлттай болтол шахав хайлах темпераэур нь даралтанд пропорциналиа явагдах ба даралт нь р=138атм аар нэмэгдхэд хайлах температур нь 10с ээр буурдаг бол мөсний хайлсан хэсгийн массыг ол 10.97 дискний голд жижиг нүх гаргав. Хүйтэн газраас дулаан газарруу шилжүүлхэд нүхний диамеэар өөрчлөгдөх үү?10.98 хэсэг зэснээс нэмгэн яалэасыг зүсэж авав. Зураг 10.1.хэрэвээ яалтасыг хөргөвөл а өнцөг өөрчлөгдөнүү 10.99 дугуй зэс ялэас нь дээр шулуун хэрчимийг зүсэж үүсгэв.зураг 10.2.хэрэв дугуйг халаавал шулуун хэвээр байх уу?10.100 зэс дугуйн дээр тойрог зурсан.зураг 10.3.хэрэв дугуйг халаавал тойрог зөв хэвээр байх уу? 10.101 10.4 зураг дээр ган цагирагийг дүрсэлжээ.хэрэв ялтасыг халаавал АВ зай өөрчлөгдөхүү? 10.102 Вагоны ширмэн дугуйг шулуун биш хотойлгож хийдэг. Яагаад вэ?10.103 Шил ба мөнгөн усны тэлэлтийн коэффицент нь термометрийн үзүүлэлтэнд хэрхэн нөлөөлөх вэ?10.104 температурыг өөрчлөхөд цагаан алтаар гагнасан шил үл салдаг.яагаад вэ?10.105ветонон зам барих үед хавтангуудын хоорнд маш бага зай гардаг.яагаад энгэж хийдэг вэ?10.106 нугархай гуурас үүсгэж байга L=12м урт зэс хоолойн t1=200с температурт байв.түүнийг уураар t2=1200с хүртэл халаах үед хоолойн урт ямар болох вэ?10.107 t1=00с. Температурын төмөр замын урт l=12.5м байв. хэрэв төмөр замын температурыг t=400с хүргэвэл төмөр замын хоорондох зай хамгийн багадаа ямар болох вэ?10.108 КИЕВИ хотод Патоны нэрэмжит ган гүүрийг барив. t1=200с температурын үед гүүрний урт 154км бол түүний температурыг -300с хүртэл бууруулхад гүүрний урт өөрчлөгдөх үү?10.109 төмөр хоолойн t1=200с температурын үед l1=10.7см урттай байв түүний дундуур t2=4200с хүртэл халсан уурийг дамжуулвал энэ хоолой хэр уртсах вэ?10.110 ган дискний төв дунтах нүх нь 00с температурын үед d=4.99мм диаметертай байв тэр нүхний дундуур D=5мм диаметртай бөмбөлгийг гаргахын тулд дискийг ямар температуртай болтол нь хаалаах вэ?10.111 Илчит онгоцны дулуй t0=00с температурын үед d=2мм бол онгоц 200км зам явхад зуны t1=350с температурын үед дугуйн хийх эргэлт өвлийн t2=-250с температурын үед хэдээр бага болхыг ол дугуйн материалын шугман тэлэлтийн коэффицент а=1.2*10-5град -1.10.112 Õî¸ð øóëóóíû òºãñãºë¿¿ä íü áèå áèåòýéãýý äàâõöäàã. (Íýã íü çýñ,íºãºº íü òºìºð ) Ýäãýýðèéã õîëáîñîí óðò íü ÿìàð÷ òåìïåðàòóðûí ¿åä óðòûí ÿëãàâàð íü l áàéäàã áîë 0 -ä øóãàìûí óðòóóäûã îë.

Page 24: 38.9.36 105,10.1-278

10.113 t0=00C –ä 2 õàíàíû õîîðîíäîõ çàéã òºìðººð áèò¿¿ëýâ. Õýðâýý õàíàíä ñààä ó÷ðóóëñàí áîë температутыг нь t1=200C õ¿ðòýë íýìýãä¿¿ëýõ ¿åä õàíàíä ¿éë÷èëýõ äàðàëò Ð ÿìàð áîëîõ âý? Óÿí õàòàíû ìîäóëü Å=2*10 Í/ñì. 10.114 Ãàí öèëèíäð äåòàëëûã õèéäýã ñóóðü ìàøèíûã õàëààõàä òåìïåðàòóð íü t=800Ñ áîëñîí. òåìïåðàòóð íü t1=100Ñ, деталийн äèàìåòð íü d=5ìì áàéñàí. t=800C dmm=10 d1=d0(1+α t0) d1/1+α t0= d2/1+α t t0=10

0C d2= d0(1+α t) d2= d11+α t/1+α t0

d=5*10-3m d2- d1=△d= d1

−++

01

1

t

t

αα

d1= d1(−

++

01

1

t

t

αα

1)= d1(

мкмt

ttd

t

tt35

1

)(

1 0

01

0

0 =+

−=

+−

αα

ααα

10.115 óðòòàé òåìïåðàòóðòàé öàãàí ä¿¿æèí áàéâ. Ä¿¿æèíã õèéñýí ìàòåðèàëûí òýëýëòèéí êîýôôèöèåíò íü a=1.85*10-5K-1 . Õýðâýý òåìïåðàòóðûã íü дt=100Ñ-ýýð íýìýãä¿¿ëñýí áîë 1 õîíîãò òàñðàõ óó? T0

L0 △τ=t( t∆+ α1 -1)≈8cα=1.85*10-5k-1 △t=100C 10.116 Ãàí õ¿ðýë ÿëòàñíû çóçààí íü òóñ á¿ð h =0.2ìì. Ýäãýýðèéí òºãñãºë¿¿äèéã íü íèéë¿¿ëæ äàâòààä òåìïåðàòóðûã íü Ò0=273Ê áîëãîõîä õàâòãàé ìåòàëë ÿëòàñ áîëíî. Õîñ ÿëòàñíû ¿åä òåìïåðàòóðûã íü Ò=373Ê áîëãîõîä òàâëàñàí ÿëòàñíû ðàäèóñ ÿìàð áîëîõ âý?

R=

=−−+

−−+=

−−+−−+

=+−+

+−+=

−−

)11(

)122()22(

)1()1(

)1()1((*2()*2(

210

210

200100

200100

2010

2010

12

21

TTl

TThl

TllTll

TllTllh

TlTl

TlTlh

ll

llh

αααα

αααα

αααα

)(2

))(2(

2

2*

)21(

12

21

21

21

αααα

αααα

−∆+∆+

=−

−+T

Th

TT

TTh =20см

10.117 Ãóóëèí ÿëòàñíû òåìïåðàòóð íü t1 =100Ñ áàéõ ¿åä òàëáàé íü s1=120ñì áàéäàã áîë t2=1000Ñ-ä òàëáàéã íü òîäîðõîéë. 10.118 t0=00Ñ-òàé V=20ë ýçýëõ¿¿íòýé ñàâàíä êåðîñèí õèéâýë òåìïåðàòóð íü íýìýãäýíý. дV=0.5ë ýçýëõ¿¿íòýé êåðîñèíèéã äóñëóóëàõûí òóëä òåìïåðàòóðûã íü ÿìàð ãðàäóñààð íýìýãä¿¿ëýõ âý? Ñàâíû òýëýëòèéã òîîöîõã¿é. 10.119 Ãàçðûí õºðñºíä áàðüñàí ñàâàíä íåôòü õèéâýë ñàâíû ºíäºð íü h=6ì. Ýíý ¿åä òåìïåðàòóðûã íü t0=00Ñ õ¿ðòýë íü íåôòü ñàâ óðóó íýìæ õèéâýë ºíäºð íü дh=0.2ì. Ãàçðûí õºðñºíä áàðüñàí ñàâûã áÿëõòàë íü íåôòü õèéõýä òåìïåðàòóð íü ÿìàð áîëîõ âý? 10.120 Áººðºíõèé õýëáýðòýé õºíãºí öàãààíûã õàëààõàä ýçýëõ¿¿í íü дV=4.6ñì-ýýð íýìýãäýâ. Õýðâýý õºíãºí öàãààíû òåìïåðàòóð àíõ íü 00Ñ áàéñàí áîë ýíý ¿åä ÿìàð õýìæýýíèé äóëààí çàðöóóëàõ âý? 10.121 Øèíãýíèéã àæèãëàâàë äóëààíû óëìààñ òýëäýã. Õýðâýý õàëààõàä øèëýí ñàâíû ýçýëõ¿¿í íü áàãàñäàã áîë ñàâûã õàéëøààð ä¿¿ðãýâ. Õàéëøíû òýëýëòèéí ýçýëõ¿¿íèé êîýôôèöèåíò íü в=8*10-5k-1 øèëíèéõ -в0=3*10-5k-1 áîë ä¿¿ðãýñýí õàéëøòàé áàéõàä ñàâíû ýçýëõ¿¿íèé õýñýã íü ÿìàð áîëîõ âý? 10.122 Ãàí øààðèãíû ìàññ íü m=100ã ò¿¿íèéã óòàñíààñ ä¿¿æëýí êåðîñèíä õèéâ. Ñèñòåìèéã õàëààõàä òåìïåðàòóð íü t1=200Ñ-ýýñ t2=500Ñõ¿ðòýë ºñºõºä óòàñíû ñóíàõ õ¿÷íèé ººð÷ëºëòèéã îë?

Page 25: 38.9.36 105,10.1-278

10.123 Òåìïåðàòóð íü áà áàéõ ¿åä øèíãýíèé ýçýëõ¿¿í íü -ààð òýëñýí. Øèíãýíèéã ò¿ðæ ãàðãàõ äàðàëò íü áà áàéñàí áîë øèíãýíèé äàðàëò -îîð òýëýõýä êîýôôèöèåíòèéã íü òîäîðõîéë 10.124 Êåðîñèíû òåìïåðàòóð íü t=00Ñ ìàññ íü m0 =1.6êã áàéâ. Êåðîñèíû òýëýõ ýçýëõ¿¿íèé êîýôôèöèåíòèéã òîäîðõîéë. 10.125 Áèå áèåíä íü õàâñàðãàñàí 2 õºíäºë íü ººð ººð ýçýëõ¿¿íòýé íýãèéã íü ìåòàëëààð õèéñýí. Áèå áõéõã¿é áîëîõîä îð÷èíòîéãîî äóëààí ñîëèëöäîã áîë õºíäºëèéí íèéò óðò áà íèéò ýçýëõ¿¿íèé ººð÷ëºëò íü ÿìàð áàéõ âý? 10.126 Ñàâûã øèíãýíýýð ä¿¿ðãýâ. Íýã øèíãýíèé òåìïåðàòóð íü íºãººãèéíõèéí àäèë õóâèðäàãã¿é áîë ñàâàí äàõü 2 øèíãýíèé ò¿âøèí íü ÿàæ ººð÷ëºãäºõ âý? 10.127 1 ìîëü èäåàë õèéí òîî õýìæýý íü v=10 ìîëü òåìïåðàòóð íü t=270C áàéõ ¿åä äîòîîä ýíåðãèéã òîäîðõîéë. 10.128 1èäåàë õèéí äîòîîä ýíåðãè íü U=15êÄæ ¿åä òåìïåðàòóð íü t=270C áàéâ. ºãºãäñºí õèéí ìîëèéí òîî õýìæýýã òîäîðõîéë.

Ò=27+273=300ê u= RTρ2

3

U=15êäæ=15*103 300*31*8*3

10*15*2

3

2 3

==RT

T=270C ρ =? 10.129 Òåìïåðàòóð íü Ò=300Ê ¿åä áàëëîíä m=5êã ìàññòàé àðãîí áàéñàí. Õèéí äîòîîä ýíåðãè õýäòýé òýíö¿¿ âý?Ar/ 40ã/ìîëüM=5êã M=40*10-3=4*10-2êã/ìîëü

U=? U= 210*4

5

2

3− 8.31äæ/ìîëüê*300=4.7*105äæ

10.130 1 àòîìò èäåàë õèéí äîòîîä ýíåðãè íü U=74.79êÄæ. Õýðâýý ìîëèéí òîî õýìæýý íü v=10 ìîëü áîë õèéí òåìïåðàòóð ÿìàð áàéõ âý?

ªãñºí íü: U= ρ2

3RT

ρ =10ìîëü T= =R

U

ρ3

22*74.79*103äæ/3*10ìîëü*8.31äæ/êãìîëü=600Ê

U=74.79êäæ Ò=? 10.131 Áîñîî öèëèíäð ñàâíû õºíäëºí îãòëîëûí òàëáàé íü ºíäºð íü ìàññòàé ïîðøåíü îðøèí áàéñàí. Íýã àòîìò õèé íü ïîðøåíä áàéñàí áîë àòìîñôåðèéí äàðàëò íü ¿ðýëòèéã òîîöîõã¿éãýýð ïîðøåíä áàéãàà õèéí äîòîîä ýíåðãèéã òîäîðõîéë.

S U= ).(2

3

2

3mgSphRT +=ρ

HMP10.132 Áàëëîí äîòîð Ð=105ïà, V=1ë ýçýëõ¿¿íòýé íýã àòîìò èäåàë õèé áàéñàí áîë õèéí äîòîîä ýíåðãè íü õýäòýé òýíö¿¿ âý?10.133 1 àòîìò èäåàë õèéí äîòîîä ýíåðãè íü U=300Äæ ýçýëõ¿¿í íü V=2ë áàéõàä äàðàëò íü ÿìàð áîëîõ âý?

Page 26: 38.9.36 105,10.1-278

ªãñºí íü: U=2

3 PY=S P

Y

U

3

2=2*300äæ/3*2ë=100ïà

Y=2ëU=300äæ P=? 10.134 1 àòîìò èäåàë õèéã èçîòåðìýýð òýëýõýä äàðàëò íü Ð=106ïà áà ýçýëõ¿¿í íü V=1ë õ¿ðòýë ýçýëõ¿¿í íü 2 äàõèí èõ áîëñîí. Áàéäëûã òºãñãºõºä õèéí äîòîîä ýíåðãè ÿìàð áîëîõ âý?

ªãñºí íü U=2

3

2

3 =pY 106ïà*1ë=15*105äæ

Ð1=106ïà Y1=1ëU=?

10.135 Õèéã õàëààõàä òåìïåðàòóð íü t1=27 0Ñ-ààñ t2=1270C ñõ¿ðòýë ºññºí. Íýã àòîìò èäåàë õèéí äîòîîä ýíåðãèéí õóâèðàëûã òîäîðõîéë. ªãñºí íü: Ò1=273+27=300ê Ò=Ò2-Ò1=400ê-300ê=100ê Y=1ìîëü Ò2=273+127=400ê

T1=270C U= 12(2

3TTR −ρ )=

2

3

2

3 =RTρ *1ìîëü*8.31äæ/êãìîëü*100ê=1246.5äæ

T2=1270CU=?10.136 Íýã àòîìò èäåàë õèéã 00Ñ-ààñ дt =270C õ¿ðòýë õàëààâ Ò¿¿íèé äîòîîä ýíåðãè ºññºí áîë ïðîöåíò íü ÿìàð áîëîõ âý?

ªãñºí íü: %9.9%100* =∆=

T

Tα Ò1-Ò2= T∆

∆ t=270C 30027317 =+=∆T ê =α T1-T2/T1*100%= =∆%100*

T

T

300ê/273ê*100%t=00C T=0+273=273êα =? 10.137 1êìîëü 1 àòîìò èäåàë õèéí òåì íü Ò1=400Ê äàðàëò íü Ð1=106 Ïà áàéâ. Èçîõîð ïðîöåññûí ¿ð ä¿íä äîòîîä ýíåðãèéí ººð÷ëºëò íü дU=-12.5*105äæ áàéâ. Õèéí òºëºâ áàéäëûí ïàðàìåòðèéã òîäîðõîéë.

T1=400K кмоль1=ν V2=V1=1

1

P

RTν T2=T1+

R

U

ν32∆

P1=106па

U=-12.5*105дж P2= 21

1 *TT

P

V2=? 1)PV= 083110

400/31,8*106

3

1

121 ====⇒

па

Кмоль

P

RTVVRT

νν

P2=?

T2=? 2)U= KR

UTRTUPV 2

2 103

2

2

3

2

3 −==⇒=⇒ν

ν T2=400K-100K=300K

3) P2= пащкпа

T

TP 66

1

21 10*75,0400

300/10=

Page 27: 38.9.36 105,10.1-278

10.138 Äàðààõ òîõèîëäîëä èäåàë õèéí äîòîîä ýíåðãè ÿàæ õóâèðàõ âý? à.Èçîáàðààð õàëààõàä á.èçîõîðîîð õºðãºõºä â.èçîòåðìýýð øàõàõàä

t1=100C PV= 291409

4010*2.5 4

21

12 ==

−==⇒TT

TT

R

PVM

RT

PVMmRT

M

m

t2=500C P=105па V=100м3

?=∆m

10.139 Òàñàëãààíû òåìператур íü t1=100Ñ-ààñ t2=500Ñ õ¿ðòýë íýìýãäýõýä àãààðûí äîòîîä ýíåðãè áà ìàññ íü ÿàæ ººð÷ëºãäºõ âý? Òàñàëãààíû àãààðûí ýçýëõ¿¿í íü =100ì äàðàëò íü Ð=10 Ïà. 10.140 Ñàòòâíû áàãòààìæ íü V=2ë òåìператур íü t=270Ñ. Õýðâýý ò¿¿íèé äîòîîä ýíåðãè íü U=300Äæ áàéõ ¿åä 1 àòîìò èäåàë õèéí ìîëåêóëûí êîíöåíòðàöûã îë?

V=2л P=nkT U3/2PV=P=22

2310*2

300*/10*38,1*2*3

300*2

3

2

3

2

3

ккджл

дж

VkT

Un

V

unkT

V

U−==⇒=⇒

T=270C U=300дж

10.141 Õèéã 1òºëºâººñ øèëæ¿¿ëýõýä ò¿¿íèé çàì íü õèéí äîòîîä ýíåðãèéí ÿìà𠺺ð÷ëºëòòýé áîëîõ âý? 10.142 Õýðâýý p0=0.1ìïà V0=2ë áàéõàä Ð-V äèàãðàììûã àøèãëàí èçîáàð ïðîöåññûí 1 àòîìò èäåàë õèéí äîòîîä ýíåðãèéí ººð÷ëºëòèéã òîäîðõîéë? 10.143 Õýðâýý Ð-V äèàãðàìì äýýð èçîáàð ïðîöåññ ð0=0.2ìÏà V0=1ë ãýæ ºãºãäñºí. 1 àòîìò èäåàë õèéí äîòîîä ýíåðãèéí ººð÷ëºëòèéã òîäîðõîéë. 10.144 1 àòîìò èäåàë õèé íü ïðîöåññ äýýð ÿâàãäàõäàà äàðàëòûí ººð÷ëºëò íü àáñîëþò òåì-ûí ººð÷ëºëòòýé ïðîïîðöèîíàëü. Ýíý ¿åä ýçýëõ¿¿íèéã íü V0=2ë-ýýñ V =3V0 õ¿ðòýë íýìýãä¿¿ëýõýä õèéí äîòîîä ýíåðãè дU=300äæ-ààð áàãàñíà. Õèéí äàðàëòûã òîäîðõîéë. Õýçýý V эзэлхүүнтýé áîëîõ âý? 10.145 Ãåëèéí ìàññ íü m1=20ã áà íåîíû ìàññ íü m2=10ã áàéõ ¿åä òåì íü Ò=300Ê áàéâ. Õîëèìîãèéí äîòîîä ýíåðãèéã òîäîðõîéë?

He Ne U1= 7.1699*2

3

2

3 == RTM

mRT

M1=10 1707.16997.186912 =−=−=∆ UUU

T=300K U2= 7.1869*2

3 =RTM

m U= 2075

2

3

2

2

1

1 =

+

M

m

M

mRT

?=∆U 10.146 Ñàâàíä m1=42ã ìàññòàé êðèïòîí áà m2=20ã ìàññòàé àðãîí áàéñàí.Ýíý ¿åä ò¿¿íèéã õàëààõàä òåìïåðàòóð дt=500C áîëñîí áîë õîëèìîãèéí äîòîîä ýíåðãèéí ººð÷ëºëòèéã òîäîðõîéë. m1=42г=0,042кг △T=50+273=323K x= S1(h2-h1)/ S2

P*S1*h1=νRT1

m2=20=0,02кг P*S1*h2= νRT2 △U= Pa+ρgx* S1(h2-h1)/ S2 △ t=500C P=Pa+ρgx S1(h2-h1)=S2x

Page 28: 38.9.36 105,10.1-278

△U=? 10.147 Íýã àòîìò èäåàë õèéí 1 ìîëèéí õóóëü íü P/V=const áàéäàã. Ñàíàìñàðã¿éãýýð ýçýëõ¿¿íèéã íü 2 äàõèí íýìýãä¿¿ëýõýä äîòîîä ýíåðãè ÿàæ ººð÷ëºãäºõ âý? 1. n=0; 2. n=1; 3.n=2/ Õèéí òåìïåðàòóð íü T=300Ê

ν=1моль △U= RTν2

3 n=0 P= const

PVn= const △U= RTν2

3=37kДж n=1 Т= const

1) n=0

2)n=1 △U=2

3 PV2= RTν

2

3

3)n=2 △E= ?

△U= RTν2

3(21-n-1) n=0 P= const

PVn= const △U= RTν2

3=37kДж n=1 Т= const

10.148 Èäåàë õèéí á¿ë¿¿ðèéã íýã öàã õàëààãààä øàõàâ.Ò¿¿íèé ýçýëõ¿¿í íü 5 äàõèí áàãàññàí áà äàðàëò íü 7 äàõèí ºññºí áîë ò¿¿íèé äîòîîä ýíåðãè õýä äàõèí ººð÷ëºãäºõ âý?10.149 1 ìîëü 1 àòîìò èäåàë õèé íü p/v=const õóóëèàð òýëñýí ýíý ¿åä õèéí ýçýëõ¿¿í íü 2 äàõèí íýìýãäýíý áà ò¿¿íèé äîòîîä ýíåðãè íü дU =9,972*106äæ-ààð íýìýãäñýí. Õèéí àíõíû òåìïåðàòóð íü ÿìàð áàéñàí áý?

constV

P = KR

UTRTU 100

3

2

2

3 =∆=⇒=∆ν

ν

джU 610*972.9=∆ T=?

10.150 Íýã àòîìò íü íü ¿åä òýäãýýðèéí õîîðîíä áà ìàññòàé 2 ïîðøåíä äóëààíûã òóñãààðëàã÷ õîîñîí ãºëãºð õîîëîé áàéâ.Ïîðøåí ñóëëàâ.Õóðäíû èõ óòãûã íü òîäîðõîéëîâ.Ïîðøåíèé áàãà ìàññ áóþó õèéí ìàññûã îë.

E0=Eдотоод= U= =RTν2

3

2

3 P0V0

E=2

211υm

+2

222υm

P=0=m1υ1- m2υ2

2

3 P0V0=

2

211υm

+2

222υm ⇒ 3P0V0= m1υ2

1+ m2υ22

3P0V0= m1υ21+ m2υ2

2

0=m1υ1- m2υ2 ⇒ m1υ1=m2υ2⇒υ2=2

11

m

m υ

3P0V0= m1υ21+ m2(

2

11

m

m υ)2= m1υ2

1+2

22

21

m

m υ

3P0V0=2

22

21

2121

m

mmm υυ + 3P0V0 m2= m1υ2

1(m2+m1) υ1=)(

3

121

200

mmm

mVP

+

Page 29: 38.9.36 105,10.1-278

3P0V0= m1υ21+ m2υ2

2

m1υ1=m2υ2 ⇒υ1=1

22

m

m υ

3P0V0= 1

22

2

2

m

m υ+ m2υ2

2 m13P0V0= m 22 υ2

1+ m1 m2υ22 υ2=

)(

3

122

100

mmm

mVP

+

10.151 Ñàâòàé ãåëèéã øóëóóí çàìààð õºäºëãºõºä õóðä íü v=100м/с áàéñàí.Õýðýâýý ñàâûã çîãñîîõîä õèéí òåìïåðàòóð íü õýäýýð íýìýãäñýí áý?Ñàâíû íü ñàâ õèéí -íû òóñãààðëàã÷òàé ñàâíû áàãòààìæ òîîöîõã¿é.υ=100м\с Не =4*10-3кг/моль

E0=2

3RT

M

m⇒E02M=3mRT

E=2

2υm

2

3RT

M

m=

2

2υm

RTM

3=υ2⇒△Т=

R

М

3

10.152 m ìàññòàé ïîðøèíèéã õóðäòàéãààð àíõíû õºäºë㺺íä îðóóëàõàä òåìïåðàòóð íü äàðàëò íü áîëîõîä íýã àòîìò õèé íü áîëñîí. Õèéã õàìãèéí èõ øàõàõàä òåì-ûã íü äóëààíûã õºíäèéð¿¿ëýã÷ ñèñòåì ãýæ ¿ç.Ñàâíû áàãòààìæ òîîöîõã¿é.10.153 Õýâòýý áàéðëóóëñàí öèëèíäð äîòîð áýõëýñýí ïîðøåíèé ç¿¿í õàãàñò íü v=1ìîëü òîî õýìæýýòýé íýã àòîìò èäåàë õèé áàéâ.Öèëèíäðèéí áàðóóí õýñýãò íü äåôåðìàöëàãäààã¿é ïîðøåíü áà õàíûí õîîðîíä áàéðëàñàí ï¿ðø áà âàêóì áàéâ.Çóðàã 10.10 öèëèíäð íü îð÷èíîîñ òóñãààðëàã÷ áîëæ áàéâ.Ïîðøåíèéã ñóëëàõ ¿åä áà ýçëýæ áàéãàà õèé 2 äàõèí íýìýãäýíý.Õýðýâýý àíõíû òåì äàðàëò íü áîë ýöñèéí òåì-ûí öèëèíäð, ïîðøåí ï¿ðøíèé áàãòààìæèéã òîîöîõã¿é.10.154 1 ìîëü ãåëè áà óñòºðºã÷èéí òåìïåðàòóð íü òýíö¿¿ áàéõ ¿åä äîòîîä ýíåðãèéã õàðüöóóëæ îë.Не =4*10-3кг/моль

H2=2*10-3кг/моль Е0=2

3RT

M

m RTν2

3=

ν=1моль ЕНе=5

3 ЕН2

10.155 Èçîáàð ïðîöåññûí ¿åä íü V1=1.6л V2=2,5ë õ¿ðòýë íýìýãäñýí áîë õèéí õèèõ àæèë ÿìàð áàéõ âý?Даралт нь Р=2*105Па. ªãñºí íü

P=2*105 p=S

F F=P*S A=F*L A=P*S*L A=P(V2-V1)=2*105(2.5-1.6)=180

V1=1.6 V2=2.5 A=?

10.156 Àãààðûí ìàññ íü m=10êã áàéõàä s=1äì2 õºíäëºí îãòëîëûí òàëáàéòàé ïîðøåíèéã öèëèíäðò áîñîî áàéðëóóëäàã.Ýíý ¿åä ïîðøåíèéã èçîáàðààð õàëààõàä h=20см ºðãºñºí. Àãààðûí õèéõ àæèë ÿìàð áàéõ âý? Àòìîñôåðèéí äàðàëò íü p0=105Па,¿ðýëòèéã íü òîîöîõã¿é

Page 30: 38.9.36 105,10.1-278

S=1 F=p*s F=mg A=F*h=(p0s+mg)h=(105*10-1+10*9.8)*0.2=217M=10 H=20 P0=105 A=? 10.157 ìîëü õèéã èçîáàðààð òýëýõýä òåìïåðàòóð íü дt=10C áîëñîí áîë õèéõ àæèë èü ÿìàð áîëîõ âý?

. A=PV PV=M

mRT A=ν RT=1*8.31*1c=8.31

=Α=∆

=Ct 01

10.158 Õ¿÷èëòºðºã÷èéí ìàññ íü m=0.32kг áàéõàä èçîáàðààð õàëààâàë òåìïåðàòóð íü дT=20k áîëñîí áîë õèéõ àæèë íü ÿìàð áàéõ âý?

m=0.32 A=PV PV=M

mRT A=ν RT=0.32/0.032*8.31*20k=1662

T=20k A=? O2=16*2=32 M=32*10-3

10.159 Õýðâýý õèéí òåìïåðàòóðыг нь T1=250k ээс Т2=680К õ¿ðòýë õàëààõàä õèéõ àæèë íü А=400Дж áîëñîí áîë öèëèíäð äýõь ïîðøåíä áàéãàà óñòºðºã÷èéí ìàññûã îë.

H2=1*2=2 M=2*10-3 A=M

mRT m=

TR

AM

∆= 4

3

10*23.3573

8.0

430*31.8

10*2*400 −−

==

T1=250K T2=680K A=400 m=?

10.160 Õ¿÷èëòºðºã÷èéí àíõíû ýçëýõ¿¿íèéã n=5 äàõèí áàãàñасгаж талд нь хүртэл øàõàõ ¿åä ò¿¿íèé ìàññ íü m=160г áàéñàí áîë ãàäààä õ¿÷íèé àæëûã òîäîðõîéë .O2=16*2=32=Mr M=32*10-3 t0=270C T0=273+27=300K

A= 0RTM

m10109972

5

4*300*31.8*

10*32

16.01 33

====−− K

n

n

n=5 m=160=0.1610.161 1кмоль хийг изобараар òýëýõýä А=831кДж àæèë õèéäýã õèéí òåìïåðàòóð íü Т1=300К áàéñàí áîë. Òýëñýíèé äàðààõ õèéí p2,V2,T2 ïàðàìåòð ÿìàð áàéõ âý?

1=ν

KKKKR

ATT

R

ATTTTRTRA 400100300

31.8*10

31.8300)(

3121212 =+=+=+===−=−=∆=νν

νν

1.A=831 V1=3m3 T1=300K

Page 31: 38.9.36 105,10.1-278

P2=? V2=? T2=?

2. V1=3 V1-----T1 33

1

212 4

300

400*3 m

K

Km

T

TVV ===

V2-----T2

T1=300K T2=400K V2=?

3. P1=P2 PV=ν RT . P1= km

K

V

RT831

3

300*31.8*103

3

1

==ν

10.162 Õèéã õàëààõàä òåìïåðàòóð íü T1=300K ээс Т2=400К áîëñîí áîë õèéí òîî õýìæýý íü ÿìàð áîëîõ âý? Ýнэ үед хийн эзэлхүүн íü òåìïåðàòóðтай øóóä ïðîïîðöèîíàë õàìààðàëòàé. Õèéí àíõíû эзэлхүүн V=3дм3. ïðîöåññûí төгсгөлийн äàðàëò íü р=105Паáîë ýíý ïðîöåññò õèéí õèéõ àæëûã îë.

T1=300K A=PV4531

1

2 10)1300

400(1010*3)1( =−=− −

K

Km

T

T

T2=400K V=3 P=105 A=? 10.163 S=10см3 хөндлөн огтлолын талбайтай áîñîî öèëèíäð äîòîð t=170C òåìïåðàòóðòàé õèé áàéâ. Öèëèíäðýýñ h=25cm áàéðëàñàí õºíãºí ïîðøåíü äýýð P=20H æèíòýé òóóõàéã áàéðëóóëàâ. Õýðâýý ò¿¿íèéã õàëààсан áîë òýëýõ ¿åèéí õèéí ã¿éöýòãýõ àæëûã îë. S=10 F=p*S A=F*L t=170C

h=25cm A=(p0S+p)h 3.10290

373*25.0*)2010*10( 25 =+=∆

K

KHcm

T

t

F=20H t=1000C P0=105 A=?10.164 Óñòºðºã÷èéí òåìператур íü t=300Ñ ýçýëõ¿¿í íü V=8äì äàðàëò íü P=2*105ïà áàéõ ¿åä öèëèíäðò á¿ë¿¿ðèéã áõéðëóóëñàí. Õýðâýý ýíý ¿åä äàðàëò íü À=50äæ àæèë õèéäýã áîë óñòºðºã÷èéí òåìïåðàòóðûí ººð÷ëºëò ÿìàð áàéõ âý?

t=300C T=303K O2=16*2=32=Mr Km

K

PV

ATT 5.9

10*8*10*2

303*50315

−=−=−=∆ −

V=8=8*10-1m3 P=2*105 A=50

?=∆T 10.165 Õèéí õèéõ àæèë À=2.5êÄæ áàéõàä ò¿¿íèéã èçîáàðààð õàëààâàë òåì íü t1=200Ñ-ýýñ t2=500Ñ áîëíî.Ýíý ïðîöåññûí õóâüä õèéí ìîëåêóëûí òîîã òîäîðõîéë.

Page 32: 38.9.36 105,10.1-278

ªãñºí íü Ò1=20+273=293Ê P=nKT N=KT

AN=

)( 12 TTK

A

T1=200C Ò2=50+273=323Ê P= KTY

N T=T2-

T1=323ê-295ê=20êT2=500CA=2.5êäæ =2.5*103äæ PY=NkTN=? A=NkT

N=23

3

10*38.1*20

10*5.2−=

kT

A

10.166 õíû òåì íü Ò=300Ê áàéõ ¿åä ìîëåêóëûí êîíöåíòðàöûí òºãñãºë íü 2 äàõèí áàãàñäàã. Õýðâýý 1 àòîìò èäåàë õèéã èçîáàðààð 2 äàõèí òýëýõýä àæèë íü ÿìàð áîëîõ âý?

À= ρ RT1=Sêäæ

ªãñºí íü: ÐY= RTM

m A=PY

T1=300Ê Y=2ìîëü A= ρ RT1=2ìîëü *8.31äæ/ìîëüê ê *300ê 5000äæ À=? 10.167 Õ¿÷èëòºðºã÷ áà óñòºðºã÷ íü öèëèíäðò õºäºë㺺íòýé ïîðøåíü äîîð áàéâ. Ýäãýýðèéí ýõíèé áà ýöñèéí òåìïåðàòóð íü òýíö¿¿ ìàññ íü áàñ òýíö¿¿ ¿åä èçîáàðààð õàëààõàä õèéí õèéõ àæëûã õàðüöóóë. Î2=16*2=32=Ìr M=Mr*10-3=32*10-3êã/ìîëü H2=1*2=2 M=2*10-3êã/ìîëü

1662

2 =A

AH =

T

P cons+cons+ P1=P2 m1=m2

10.168 Óñòºðºã÷èéí äàðàëòûã íü n=3 óäàà óíàãààä èçîõîðîîð õºðãºõºä òåì íü Ò=300Ê áîðîõ áà ýíý ¿åä ìàññ íü m=2êã áàéñàí. Óñòºðºã÷èéã äàðàà íü èçîáàðààð òýëñýí áîë àíõíû áà ýöñèéí òåì íü òýíö¿¿ ¿åä õèéí õèéõ àæëûã îë? ªãñºí íü: Í2=1*2=2 Ì=2*10-3

M=2êã À= =− )1

1(n

RTM

m310*2

2− *8.31*300Ê

Ò=300ê

N=3 (1- 66.13

2*

10

300*31.8)

3

13

== −

A=?

10.169 Õèéí 1 òºëºâººñ 2 òºëºâò õ¿ðýõýä õèéõ àæèë íü ÿìàð áàéõ âý? 10.170 ìàññòàé õèéí òåì íü Ò=300Ê áà äàðàëò íü Ð=1*105ïà áàéõàä ò¿¿íèéã õàëààâàë ýçýëõ¿¿í íü V1=0.01ì3áîëñîí. Òåìïåðàòóðûã íü Ò=320Êõ¿ðòýë õèéã õàëààñàí áà äàðàà íü òåì-ûã íü Ò=350Ê õ¿ðòýë äàðàëòûã áàéíãà õýâèéí áàéëãàñàí 1 òºëºâººñ 3-Ò øèëæèõýä õèéí õèéõ àæëûã îë? Y1=0.01ì3

Page 33: 38.9.36 105,10.1-278

P1=1*105ïà T1=300Ê T2=320Ê Ò3=350Ê

À2,3=1

11

T

TP(T3-T2)=100äæ

10.171 Èäåàë õèéí ìàññ íü ìîëü ìàññ íü Ì òåìïåðàòóð íü Ò ¿åä èçîõîðîîð äàðàëòûã äàõèí õºðãºâ. Äàðàà íü òîãòìîë äàðàëòûã íü íýìýãä¿¿ëñýí. Àíõíû òåìïåðàòóð íü ýöñèéí òåìïåðàòóðòàéãàà òýíö¿¿ ¿åä õèéí õèéõ àæëûã òîäîðõîéë. Êîîðäèíàòûí ñèñòåì äýýð ºãºãäñºí ãðàôèêûã áàéãóóë.

10.172 1 àòîìò 1 ìîëü èäåàë õèéí òºëºâèéã íü 1-2ò èêîáàðààð, 2-3ò èçîõîðîî𠺺ð÷èëñºí. Õèéí õèéõ àæèë íü À=3500äæ áîëãîõîä 1-2-3 òºëºâò ïðîöåññ áîëíî. Òåìïåðàòóðûí 1áà 3 òºëºâд òýíö¿¿ ãýæ õàðóóë. Õèéí äîòîîä ýíåðãèéí ïðîöåññ íü 1-2-3 òºëºâººð ººð÷èëºõºä òåìïåðàòóðûã çóðàãò ºãºãäñºíººð òîäîðõîéë. 10.173 10.14 çóðàãò õàðóóëàâ. Ýõíèé òºëºâººñ ýöñèéí òºëºâò øèëæñýí. Ýíý ¿åä õèéí õèéõ àæèë ÷ìàð áàéõ âý? A=PV

A1=2PV A2=P2V А12=2PV+ P2V+ P3V+2P3V=6P8V

A3=P3VA4=2P3V

10.174 Õèéí 1 òºëºâººñ 2 òºëºâò øèëæèâ. Çóðàã 10.15 Õèéí ýíý ïðîöåññûí õèéõ àæëûã òîäîðõîéë.

A=PV Р=2

12 PP −

А=2

12 PP −( 12 VV − )=900Дж

10.175 Õèéí ýçýëõ¿¿í íü V1=1ë-ýýñ V2=11ë õ¿ðòýë òýëñýí. Äàðàëò p=a*V õóóëèà𠺺ð÷ëºãäñºí. À=4Па/м3. Õèéí õèéõ àæëûã îë? Ýíý ïðîöåññûí ¿åä ýíåðãýý àâàõ óó? Àëäàõ óó?

V1=1л

V2=11л PV=A⇒ А=2

a( 2

12

2 VV − )=240

p=av a=4Па/м3

10.176 1êìîëü èäåàë õèéí àíõíû äàðàëò íü áà ýçýëõ¿¿¿í íü p0,v0. Õèé p/V=p0/v0 õóóëèàð ажил хийж эзэлхүүн нь v1 áîëòîë íü òýëýâ. Ýíý ïðîöåññûí ¿åä õèéí òåìïåðàòóðûí ººð÷ëºëò áà õèéí õèéõ àæëûã îë? 10.177 Õèéí äàðàëòûã р=а-вV õóóëèàð p1=2*103Па -ààñ р2=103Па õ¿ðòýë ºðãºòãºсөн. Õèéã ºðãºòãºх ¿åä õèéõ àæëûã îë? 10.178 Èäåàë õèèí ìàññ íü m, ìîëü ìàññ íü Ì ,òåìïåðàòóð íü T=aV2 õóóëèàð (à-òîãòìîë) ººð÷ëºãäñºí. Õèéí ýçýëõ¿¿íèéã íü V1 ээсV2 õ¿ðòýë íýìýãä¿¿ëáýë õèéí õèéõ àæëûã îë? Ýíåðãèéí ïðîöåññûí ¿åä õýñýã áóð íü áèå áèåäýý ýíåðãýý øèíãýýíý.

T=av2 PV=A

Page 34: 38.9.36 105,10.1-278

a=const А= RTM

m⇒ А=

2

aR

M

m( 2

12

2 VV − )

V1 V2

10.179 Õèéí ýçýëõ¿¿íèéã 2 äàõèí íýìýãä¿¿ëýâ. Хоёуланг íü èçîáàðààð áà íýãèéã íü èçîòåðìýýð èõ àæèë õèéõýä õèé ÿàæ ººð÷ëºãäºõ âý? Áàðèìòòàé õàðèóë.

ИзобарР=const T=const

T

V= const PV= const P= const /V

10.180 Óñòºðºã÷èéí ýçýëõ¿¿íèéã 3 äàõèí íýìýãä¿¿ëýõýä òåìïåðàòóð íü t=110C áîëæ ýçýëõ¿¿г íü èçîòåðìýýð òýëñýí áîë õèéí õèéõ àæèë íü ÿìàð áàéõ âý? Óñòºðºã÷èéí ìàññ íü m=5ã .

Н2=2*10-3кг/моль A=PV⇒ А= RTM

mln

1

2

V

V=6.5кДж

t=110Cm=5гА=?

10.181 Õèéí ýçýëõ¿¿í íü V1=10ë äàðàëò íü p=2*105Па áàéõàä èçîòåðìýýð òýëâýë ýçýëõ¿¿í íü V2=28ë áîëíî. Ýíý ¿åä õèéõ àæèë íü ÿìàð áàéõ âý? V1=10л T=const

P1=2*105Па А=p1V1ln1

2

V

V=2,06кДж

V2=28л А=?

10.182 Àãààðûí ìàññ íü m=1êã áàèõàä öèëèäðò ïîðøåíü áàéâ. Àãààðûí äàðàëò íü p=8*105Па ,òåìïåðàòóð íü t=1580c áàéõ ¿åä èçîòåðìýýð òýëýõýä ò¿¿íèé äàðàëò íü 2 äàõèí áàãàññàí áîë ò¿¿íèé ýöñèéí ýçýëõ¿¿í áà õèéí õèéõ àæëûã îë? T=const

m=1кг PV= RTM

m A=PV△p

P=8*105Па А= RTM

mln

1

2

P

P=85.6кДж

t=1580C P2V2= RTM

m⇒ V2 = 2/ PRT

M

m=22.7*4*103=1м3

CO2 =44*10-3кг/моль

10.183 Õèéí ýçýëõ¿¿í íü V1=1ë äàðàëò íü p1=1àòì áàéõàä èçîòåðìýýð òýëýõýä ýçýëõ¿¿í íü v2=2ë áîëñîí. Õèéí ýçýëõ¿¿í áà äàðàëòûã 2 äàõèí áàãàñãàñàíû äàðàà òîãòìîë áîëñîí. Äàðàà íü õèéã òýëýõýä äàðàëò íü ìîãòìîë ýçýëõ¿¿í íü V3=4ë áîëñîí. Äàðàëò, ýçýëõ¿¿íèé õàìààðëûí ãðàôèêûã ä¿ðñëýõ áà èõ àæèë õèéõ õèéí ïðºöåññûã òîî÷èæ áè÷.

V1=1л А23=0 A34=50Дж

P1=1атм=105Па А12=p1V1ln1

2

V

V=69Дж

V2=2л 1-2 T=const V3=4л 2-3 T3=T/2 3-4 T4=2T3

Page 35: 38.9.36 105,10.1-278

А12=p1V1ln1

2

V

V=69Дж

10.184 Õèéí äîòîîä ýíåðãèéã =600äæ-ààð áàãàñãàõàä À=200äæ àæèë õèéäýã. Õèéí äóëààíû òîî õýìæýý ÿìàð áàéõ âý?ªãñºí íü Q=800äæ∆ H=600äæ Q= ∆ U+A=600äæ+200äæ=600äæ À=200äæ Q= ∆ U-A=500äæ-200äæ=300äæ 10.185 Èäåàë õèé íü À=200äæ àæèë õèéäýã áà ò¿¿íèé äîòîîä ýíåðãè íü U=500ïæ-ààð íýìýãäñýí. Ýíý ïðîöåññûí ¿åä õèéãýýñ ãàð÷ áàéñàí äóëààíû òîî õýìæýý ÿìàð áàéõ âý?À=200äæ ∆ U=500äæ 10.186 À=(1-h)Q=(100-60)7*103äæ=280*103äæ=2.8êäæQ=7êäæ=7*103äæ N=60%À=? 10.186 Õèéí äóëààíû òîî õýìæýý íü Q=7êäæ áîë ýíý ¿åä õèéí äîòîîä ýíåðãèéã íýìýãä¿¿ëýõýä ãàðàõ äóëààí íü n=60% áîëñîí áîë õèéí õèéõ àæëûã îë? 10.187 Õèéí äóëààíû òîî õýìæýý íü Q=5*105äæ. Õýðâýý ïðîöåññûã òýëýõýä õèéí õèéõ àæèë íü À=2*105 äæ. Õèéí äîòîîä ýíåðãèéã íýìýãä¿¿ëýõýä äóëààíû òîî õýìæýý ÿìàð áàéõ âý?

ªãñºí íü: Ê= 11 =−

Q

À- km 300*31.8*10

2

3

10*5

10*25

5

= ìîëü ê =37395=37.4êäæ

Q=5*105äæ À=2*105äæ Ò=27+273=300ê

10.188 Èäåàë õèéí äóëààíû òîî õýìæýý Q, õèéí õèéõ àæèë íü À áàéõ ¿åä ò¿¿íèé òåìïåðàòóðûã n äàõèí áàãàñãàõàä õèéí äîòîîä ýíåðãè U0ÿìàð áàéõ âý?

10 −−=∆

−=∆

n

AQU

AQU

10.189 1 àòîìò èäåàë õèéí àâàõ äóëààíû òîî õýìæýý v=2êìîëü áºãººä íýã íü íºãººäºº øèëæäýã. Ýíý ¿åä òóóðãàíû öààñàí äàõü õèéí òåìïåðàòóð íü t=270Ñ áàéñàí. Õèéí äóëààíû òîî õýìæýý íü Q=10êäæ áàéõ ¿åä õèéã äàâàõ õýìæýýíèé àæëûí ººð÷ëºëò áà òóóðãàíû öààñàí äàõü õèéí äîòîîä ýíåðãèéã òîäîðõîéë?

ν =2моль U= 610*5.72

3 =RTν кдж

t=270C A= джRT 610*50=ν

Q=10 дж 02

3 ==∆ PVU

10.190 Õààëòòàé ñàâàíä ãåëè áàéâ. Ýíý ¿åä àâàõ òîî õýìæýý v=3 ìîëü, òåìïåðàòóð íü t=270Ñ áàéâ. Õýðâýý õèéí äóëààíû òîî õýìæýý Q =3êäæ áàéõàä ñàâíû äàðàëòûã íýìýãä¿¿ëáýë ïðîöåíò íü õýä áîëîõ âý?

. He Q= RTU ν2

3=∆

ν =3моль

Page 36: 38.9.36 105,10.1-278

t=270C Q=3кдж B=?

10.191 1 àòîìò èäåàë õèéí àíõíû ýçýëõ¿¿í íü v1=2ì3 èçîõîðîîð äàâóóëàõàä ò¿¿íèé òºëºâ áàéäàë äàðàëòûã p=0.2ìïà-ààð íýìýãä¿¿ëýâ. Õèéí äóëààíû òîî õýìæýý ÿìàð áàéõ âý? . V1=2м3

паP 510*2=∆

джкмпаPVQ

QU

RTU

/6002*10*2*2

3

2

3

2

3

351 =∆=∆

∆=

= ν

10.192 Áàëëîíû ýçýëõ¿¿í íü V=1ë.Ñàâàí äîòîð õ¿÷èëòºðºã÷ áàéñàí. Õ¿÷èëòºðºã÷èéí äàðàëò íü Ð=107 ïà òåìïåðàòóð íü Ò=300k áàéâ. Õèéí ãàðãàõ äóëààíû òîî õýìæýý Q=8.35êäæ. Äàðàà íü õèéã õàëààõàä äàðàëò áà òåìïåðàòóð íü ÿìàð áîëîõ âý?

, V=1л О2=32 P2=P1

паT

T 7

1

2 10*33.1= A= 1

12 )(

T

TTPV −

P1=107 AT1=PV(T2-T1) PVT1=PV(T2-T1)

T1=300K T1=T2-T1 T2=T1(1+ KPV

Q400

5

2 =

Q=8.35*103дж T=? P=?

10.193 Áàëëîíä 1 àòîìò v=4 ìîëü õèé òåìïåðàòóð íü Ò=300Ê áàéâ. Áàëëîíûã õàëààõàä õèéí äóíäàæ êâàäðàòëàã õóðä íü n=1.3 äàõèí íýìýãäñýí. Õèéí äóëààíû òîî õýìæýýã îë?

10.194 1àòîìò õèéã èçîáàðààð õàëààõàä àâàõ ìîëèéí òîî õýìæýý íü v=800 ìîëü áà ò¿¿íèé äóëààíû òîî õýìæýý 9.4ìäæ áîë ò¿¿íèé äîòîîä ýíåðãèéí ººð÷ëºëò áà õèéí õèéõ àæëûã òîäîðõîéë.

?

?

4.9

800

==∆

==

A

U

мджQ

мольтν

A=PV A= RTν

10.19500c—ä öèëèíäð ñàâàí äàõü ãåëèéí ýçýëõ¿¿í íü V=1ì3 õààëòàí äýýð ãóëãàõ ïîðøåíèé ìàññ m=1ò, S=0.5ì òàëáàéã õóâààñàí. Àòìîñôåðûí äàðàëò P0=973 ãÏà. Ãåëèéí òåìïåðàòóðûã t=3000C áîëòîë õàëààõàä äóëààíû òîî õýìæýý ÿìàð áîëîõ âý? Ýíåðãèéí äîòîðõ ººð÷ëºëò ÿìàð áîëîõ âý? ¯ðýëòèéã òîîöîõã¿é.

Page 37: 38.9.36 105,10.1-278

10.196Q 1 =5kÄæ äóëààíòàé òîãòìîë äàðàëòòàé àãààðûã t1=150C òåìïåðàòóðààñ t2=65 0C òåìïåðàòóðòàé áîëòîë õàëààâ. Òîãòìîë ýçýëõ¿¿íòýé òåìïåðàòóð íü àíõíûõàà òåìïåðððàòóðò áàéõ ¿åä õàëààõàä Q 2 = 3.5кдж òåìïïïåðàòóð íü t1= 150C ¿åä àãààðûí ýçýëõ¿¿í ÿìàð áîëîõ âý? 10.1971 àòîìò èäåàë õèéí ýçýëõ¿¿í íü V1=1м3 ò¿¿íèéã õàëààõàä äàðàëò íü p1=2.105

Па . Àõèéã õàëààõàä äàðàëò íü òîãòìîë ýçýëõ¿¿í íü V2=3м3 äàðàà íü ýçýëõ¿¿í íü òîãòìîë , äàðàëò íü p2=5.105Па áîëîâ. Õèéí àâàõ äóëààíû òîî õýìæýýã îë. 10.198À=150äæ àæëûã õèéí èçîòåðì ïðîöåññ õèéäýã. Äýëààíû òîî õýìæýýã 2 äàõèí áàãàñãàõàä õèéí äîòîîä ýíåðãèéí õóðä ººð÷ëºãäºõã¿é. Èçîõîð ïðîöåññûí ¿åä ÿìàð áàéõ âý?10.199 Èäåàë õèé íü 1-ð òºëºâ áàéäàëäàà äàðàëò íü p1=4*105Па ýçýëõ¿¿í íü V1=3м3

2-ð òºëºâ áàéäàëäàà äàðàëò íü p2=2.105Па ýçýëõ¿¿í íü V2=1м3 áîëîí ººð ººð áîëäîã. Èçîõîð,èçîáàð , èçîòåðì ïðîöåññûí ¿åä äóëààíû õàìãèéí áàãà óòãûã îë. 10.200 1аòîìò èäåàë õèéí òåìïåðàòóðûã íü áàãàñãàõûí òóëä ìîëèéã àäèàáàòààð øàõàõàä

ã¿éöýòãýõ àæëûã îë. 10.201Àäèàáàò õèéí ïðîöåññ íü À=150äæ àæèë õèéäýã áîë äîòîîä ýíåðãèéí ººð÷ëºëòèéã îë? 10.202Ãåëèéí òåìïåðàòóðûã дt=270 C -ààð áàãàñãàæ ìàññûã íü m=4г -ààð èõýñãýõýä àäèàáàòûí õèéõ àæëûã îë? 10.203À= 105 Äæ àæëûã õèéõèéí òóëä m =1êã ìàññòàé àðãîíûã àäèàáàòààð øàõàâ. Òåìïåðàòóð íü t1=270C ¿åä àðãîíûã øàõàõàä õèéí ýöñèéí òåìïåðàòóð Ò2 –ûã îë? 10.2041 ìîëü èäåàë õèéí äàðàëòûí ºñºëò íü ýçýëõ¿¿íòýé ïðîïîðöèîíàë p-V õóóëèàð ÿâàãäàõ ïðîöåññ õèéãäýâ. Õèéí äóëààíû òîî õýìæýý íü Q =33.2Äæ Õèéí òåìïåðàòóðûí õóðäíû ººð÷ëºëòèéã îë? 10.205.10.15 çóðàãò 1-2-3 ïðîöåññîîð 1 àòîìò èäåàë õèéã ä¿ðñëýâ. Õèéí ã¿éöýòãýõ àæèë áà õèéí õ¿ëýýí àâàõ äóëààíû òîî õýìæýýã îë? 10.206.1-ð òºëºâò äàðàëò íü Ð ýçýëõ¿¿í íü V, 2-ð òºëºâò äàðàëò íü áà ýçýëõ¿¿í íü 2 ãàðàõ õèéã P-V äèàãðàìì äýýð ä¿ðñýëñýí. 10.17.çóðàãò õèéí äóëààíû òîî õýìæýýñ äóëààíûã îë 1-2 øóëóóíûã îãòîë 10.207 t=200C температуртай V=4 ìîëü ãеëèéí 1-2 ïîðöåññîîð õàëààõàä äóëààíû òîî õýìæýý ÿìàð áàéõ âý? Çóðàã 10.18 äàðàëòûã íü íýìýãä¿¿ëýõýä ãåëèéí ýçýëõ¿¿íèéã íü 4 äàõèí áàãàñãàíà 10.208.1ìîëü , 1àòîìò èäåàë õèéä 1-2-3 ïîðöåññ ÿâàãääàã. 10.19 çóðàãò ä¿ðñýëñýí. Õèéí äóëààíû òîî õýìæýý äóëààí ýçýëõ¿¿í V1 , V2 áà äàðàëò p1 p2 -ûã îë?

10.195 T0=00c

V0=1m3

m=1T

S=0.5m2

p0=973 ã ïà t=3000c

Q=?

∆u=?

He ∆u= 3m RT ∆u= 3m R∆T M=4*10-3

/ 2Mêã ìîëü 2M

∆u= 3*1 000*8.31 *300 = 9.35*1 02æ2*4*103

Q=∆u+ =À ∆u+p0v0=9.35*102 +1æ ì3973*102 =982.35*10ïà 2æ

Page 38: 38.9.36 105,10.1-278

10.209.1àòîìò 1ìîëü èäåàë õèéã õàëààæ ýõëýâ. Äàðàà íü õºðãºâ. P-V Äèàãðàìì äýýðõ 1-2-3-1 ãýñýí çàìõðàõ öèêëî íü 1-2 áà 3-1 ãýñýí øóëóóí õýð÷ìýýñ òîãòîíî. P áà v-òýíõëýã¿¿ä íü õàðèëöàí ïåðïåíäèêóëÿð áà 2-3 íü èçîòåðìä ºãºãäñºí õèéí õºðãºõ ïðîöåññ äàõü äóëààíû òîî õýìæýýã îëîîä ýíý ïðîöåññûí ãðàôèêûã áàéãóóë. 1 òºëºâ äàõü õèéí ýçýëõ¿¿í äàðàëò нь p1 , V1 2-íü 2òºëºâ äàõü äàðàëò íü p2

10.210.m=200ã ìàññтай íåîíûã p,v –äèãðàìì äýýð 1-4 òºëºâò ä¿ðñýëñýí 10.20 çóðàãò õýðýâ àíõíû áà òºãñãºëèéí t4 - t1=1000C ÿëãàâàð M=0.02кг/кмоль áîë 1-2-3-4 ïðîöåññûí ¿åä õèéí äóëààíû òîî õýæýýã îë íåîíû ìîëü ìàññ íü ýíý ïðîöåññûã pv-êîîðäèíàò äýýð ä¿ðñýëñýí 10.211.Äóëààíû òîî õýìæýý õàìãèéí áàãà áàéõ ¿åä õèéí áà õóðäíû ïðîöåññ ÿìàð áàéõ âý? Õàðèóã ¿íäýñëýëòýé áîëãî. 10.212.m-ìàññòàé õýâòýý ÷èãëýëýýð õºäëºõ ïîðøåí, õààëòòàé öèëèíäð ñàâàíä 1 àòîìò 1 ìîëü èäåàë õèé áàéâ. Õèéã õàëààõàä ïîðøåíû õóðä v-òýé òýíö¿¿ õèéí ã¿éöýòãýõ äóëààíû òîî õýìæýýã îë. Ñàâ áà ïîðøåíû äóëààí áàãòàààìæ áà ïîðøåíû äàðàëòûã òîîöîõã¿é. 10.213.Ãåëèéí äóëààí áàãòààìæ CШV áîë èçîõîðûí ¿åä cV -ÿìàð áàéõ âý? 10.214.Íýã àòîìò èäåàë õèé íü õýâèéí íºõöºëä p -íÿãòòàé áîë õóâèéí äóëààí áàãòààìæ cp áà cV ÿìàð áàéõ âý? 10.215.m=1êã ìàññòàé p=105Па äàðàëòòàé òåìïåðàòóðòàé àðãîíûã õàëààõàä Q1

=1.1 ÌäÆ äóëààí ãàðíà. Õèéí ìàññûã íü T1=373Ê òåìïåðàòóðààñ T2 =273Ê òåìïåðàòóðòàé áîëòîë õºðãºõºä Q2 =2.1ÌäÆ äóëààí ãàðíà. Ýçýëõ¿¿í íü òîãòìîë V =5ë áà àíõíû äàðàëò íü p0 =106 Ïà áîë cp / cV -õàðüöààã òîäîðõîéë. 10.216m 1 =1ã ìàññòàé àðãîí, m 2=4ã ìàññòàé íåîí áà õèéí õîëèìîã òàãòàé ñàâàíä áàéâ. Èäåàë õèéí õýìæýýã îë. Õèéí õîëèìîãèéí õóâèéí äóëààí áàãòààìæèéã òîäîðõîéë. 10.217 Q =1200Äæ äóëààíòàé 1 àòîìò èäåàë õèéã èçîáàð ïðîöåññîîð øàõàâ. Õèéí àæëûã òîäîðõîéë. Ýíý ïðîöåññûí ¿åä 1 êèëîìîëü äóëààí áàãòààìæèä ÿìàð áàéõ âý? 10.218Èäåàë õèéí òºëºâèéí òýãøèòãýë áà òåðìîäèíàìèêûí 1-ð õóóëèéã àøèãëàí ( òîãòìîë äàðàëòòàé òîãòìîë ýçýëõ¿¿íòýé õèéí äóëààí áàãòààìæ íü cp áà cV áà cp - cV =R/M )-ûã áàòàë. Ì-õèéí ìîëèéí ìàññ 10.219 m=1êã ìàññòàé ДT =1Ê òåìïåðàòóðòàé õèéã õàëààõàä äàðàëò òîãòìîë ¿åä Q1=912Äæ ýçýëõ¿¿í íü òîãòìîë ¿åä Q2=649Äæ äóëààí ÿëãàðäàã. Ýíý ÿìàð õèé âý? 10.220pV2 =const -õóóëèàð õèéí 1àòîìò 1êìîëü èäåàë õèéã ºðãºòãºâ. Õèéí ìîëèéí äóëààí áàãòààìæèéã îë? 10.221 p= àV áà à= const -õóóëèàð 1àòîìò 1 êèëîìîëü èäåàë õèéã ºðãºòãºâ. Õèéí ìîëèéí äóëààí áàãòààìæèéã îë. 10.222.m=1êã ìàññòàé àçîòûã àäèàáàòààð øàõàõàä À=300 Äæ àæèë õèéñýí. Äîòîîä ýíåðãè áà òåìïåðàòóðûí ººð÷ëºëòèéã îë? Òîãòìîë ýçýëõ¿¿íòýé õóâèéí äóëààí áàãòààìæ íü c =475Дж/(кг*к) 10.223.Öèëèíäðèéí ïîðøåíä m =20ã ìàññòàé í¿¿ðñ õ¿÷ëèéí õèé áàéâ. Õèéã õàëààõàä òåìïåðàòóð íü t1 =200C -ààñ t2=1080C áîëîâ. Õèéí õèéõ àæëûã îë? Õèéí äóëààíû òîî õýìæýýã îë? Òîãòìîë ýçýëõ¿¿íòýé Í¿¿ðñ õ¿÷ëèéí õèéí ìîëèéí äóëààí áàãòààìæ CШV =3R 10.224.Àçîòûã øàõàõ ïðîöåññèéí ¿åä ýçýëõ¿¿í íü 2%-èõýñãýæ äàðàëò íü 1% áàãàñàâ. Àçîòûí àâàõ äóëààíû òîî áîëîí õèéãäýõ àæëûã îë. Òîãòìîë ýçýëõ¿¿íòýé àçîòûí õóâèéí äóëààí áàãòààìæ Cv=745Äæ/êã*ê Äàðàëòûã õàìààðàõã¿é. 10.225.1 ìîëü õ¿÷èëòºðºã÷èéã õàëààõàä äàðàëò íü òîãòìîë, òåìïåðàòóð íü t0 =00C áîëîâ. Õèéí äóëààíû òîî õýìæýýã îë. Õèéí ýçýëõ¿¿íèéã n=2-îîð èõýñãýâ. 10.226.Áèò¿¿ ñàâûã õàëààõ ¿åä àãààðûí õóâèéí äóëààí áàãòààìæ Cv=716Äæ/êã ê áîëîâ. m=290ã ìàññòàé õèé íü Q =600Äæ äóëààíû ýíåðãèéã àâäàã áîë èçîáàð ïðîöåññûí ¿åä àãààðûí õèé ÿìàð áîëîõ âý?10.227

Page 39: 38.9.36 105,10.1-278

10.22810.23 çóðàãò 1-2ìóðóéãààð èçîòåðì áà àäèàáàòûí õîîðîíä õèéí äàðàëò áà ýçýëõ¿¿í õàìààðëûã ä¿ðñýëñýí. Ýíý ¿åä õèéí òåìïåðàòóðûí ººð÷ëºëò ÿìàð áîëîõ âý? Ýíý ïðîöåññèéí ¿åä õèéí àâàõ äóëààíû òîî õýìæýýã îë? 10.229.10.24 çóðàãò 1 ìîëü 1 àòîìò èäåàë ãðàôèêò õàðóóëñàíààð øàõàâ. Ïðîöåññò 1-2, 2-3, 3-4 õ¿ðòýë õèéí ìîëèéí äóíäàæ äóëààí áàãòààìæèéí õàìãèéí èõ áà áàãà óòãà íü ÿìàð áàéõ âý? Íèéò õýìæýýã îë. 10.230.1 ìîëü èäåàë õèéí ãóðâàí ïðîöåññûã 10.25 çóðàãò ä¿ðñëýâ. Ýíý ïðîö常ûí ìîëèéí äóíäàæ äóëààí áàãòààìæèéí óòãûã îë.̺í ïðîöåññûí äóíäàæ äóëààí áàãòààìæèéí õàìãèéí èõ óòãûã òîäîðõîéë. 10.231.Òóñãààðëàãäñàí áèò¿¿ ñàâàíä 1 àòîìò 1 ìîëü èäåàë õèé áà m =0.2 êã ìàññòàé òºìðèéí ººäºñ áàéâ. Т0=300Ê òåìïåðàòóðààñ Т1 =500Ê òåìïåðàòóðòàé áîëòîë íü õàëààâ. Õèé íü p0=105 Ïà äàðàëòòàé äóëààíûã òýíöâýðòýé áîëãîõûí ¿åä õèéí äàðàëò ÿìàð áàéõ âý? 10.232.Öèëèíäð õºäºëã¿¿ðò õèéí äîòîîä ýíåðãè íü èõ áàéäàã. Õèéã íýâòð¿¿ëñíèé äàðàà àæèë õèéãäýõ ¿¿? 10.233.Èäåàë õèéí äóëààíû õºäºëã¿¿ðèéã дt =0.5 öàã õàëààõàä Q 1=150êÄæ äóëààíû òîî õýìæýýòýé áîëîâ. Õýðýâ õºðãºõºä Q 2 =100êÄæ äóëààíòàé áîëñîí áîë õºäºë㺺íèé àøèãòàé ÷àäëûã îë. 10.234.Õºäºëã¿¿ðèéí àøèãò ¿éëèéí êîýôôèöèåíò n =20% Ýíý öèêëä äóëààíû õºäºëã¿¿ð ýðãýõ äóëààíû òîî õýìæýý Q 1 =1.5êÄæ Ýíý öèêëèéã õàëààõàä àâàõ äóëààíû òîî õýìæýýã îë? 10.235.Äóëààíû õºäºëã¿¿ðèéã õàëààõàä Q 1 =20êÄæ äóëààíûã õ¿ëýýí àâñàí. Ýíý õóãàöààíä õºðã¿¿ðèéã õºðãºõºä Q 2=0.75 Q 1 -äóëààíòàé áîëñîí. ÿéöýòãýõ àæèë áîëîí õºäºëã¿¿ðèéí à.¿.ê-ûã îë? 10.236.Äóëààíû õºäºëã¿¿ð N=200êÂò àøèãòàé ÷àäàëòàé. Õýðýâ ò¿¿íèé à.¿.ê=12% áîë дt =1öàãò õºäºëã¿¿ðèéí àâàõ äóëààíû òîî õýìæýýã îë? 10.237.Äóëààíû õºäºëã¿¿ðèéí à.¿.ê=12% ¿åä öèêëî A=150Äæ àæèë ã¿éöýòãýíý. Öèêëî äàõü õºäºëã¿¿ðèéí õºðãºõ äóëààíû òîî õýìæýýã îë . 10.238.Öèêëî äàü õºäºëã¿¿ðèéí à.¿.ê =15%. Äóëààíû õºäºëã¿¿ðèéí õºðãºõ äóëààí íü Q =25Äæ Ýíý öèêëîä õºäºëã¿¿ðèéí ã¿éöýòãýõ àæëûã îë. 10.239.10.26 çóðàãò 2 èçîáàð 2 èçîõîð òºëºâèéã öèêëèéí õóóëèàñ õàìààð÷ èäåàë õèéí àæèë ã¿éæýòãýäýã. 1 òºëºâ áàéäàëä õèéí òåìúåðàòóð íü 2áà 4 òºëºâ áàéäàëä õèéí òåìúåðàòóð íü Õèéí ìàññ íü m , ìîëü ìàññ íü M Ýíý öèêëîä õèéí ã¿éöýòãýõ àæèë ÿìàð áîëîõ âý? 10.240.10.27 çóðàãò 1 àòîìò èäåàë õèéí 1-2-3-4 íýã öèêëî ïðîöåññèéã ä¿ðñëýâ. Ýíä 1-2,3-4 èçîáàð ïðîöåññ 2-3,4-1 íü èçîõîð ïðîöåññ 1-3 íü èçîòåðì ïðîöåññ áîë õèéã õºðãºõºä àâàõ äóëààíû òîî õýìæýýã òîäîðõîéë. Äàðàëò íü p1-ээс p2 õ¿ðòýë, ýçýëõ¿¿í íü V1 –ээс V2

õ¿ðòýë ººð÷ëºãäñºí. Ýíý öèêëî äàõü õèéí äîòîîä ýíåðãèéí ººð÷ëºëòèéã òîäîðõîéë. 10.241.10.28 çóðàãò 1 ìîëü èäåàë õèéí ýçýëõ¿¿íèéã 3 äàõèí áàãàñãàõ ¿åä áèåèéí äóëààíû ýçýëõ¿¿íèéã 1-3 øàõàõ ïðîöåññûã ä¿ðñëýâ. Õèéí Т1 òåìïåðàòóð íü 1 òºëºâò òýíö¿¿. 1-2-3-4 íýã öèêëî ïðîöåññèéí àæèë íü А òýíц¿¿ áàéíà. Õèéí øàõàõ ¿åèéí àæëûã òîäîðõîéë 10.242.Èäåàë õèéí 2 èçîõîð 2 èçîáàð ïðîöåññûí ÿâöàä v =3 ìîëèéã ãàðãàæ àâäàã. Èçîáàðûí õàðüöàíãóé äàðàëò íü a=5/4 èçîõîð ¿åä ýçýëõ¿¿í íü в=6/5 дТ=100Ê ïðîöåññûã 2 õýñýãò õóâààäàã. Ýíý öèêëîä õèéí ã¿éöýòãýõ àæëûã îë 10.243.10.29 çóðàãò èäåàë õèéã ãðàôèê äýýð 1-2-3-1 öèêëî ïðîöåññîîð ä¿ðñëýâ. 2-3 ãðàôèêèéí àæèë А 1 òýíö¿¿ 1áà 2 òºëºâò òåìïåðàòóð íü çîõèñòîé. Äàðàëò ýçýëõ¿¿í íü øóëóóíû õóóëèàñ õàìààðàõ 1-2 ïðîöåññîîð òýëýâ. Ýíý ¿åä öèêëî äàõü õèéí àæëûã òîäîðõîéë 10.244.1 ìîëü èäåàë õèéã 10.30 çóðàãò 1-2-3-1 öèêëî ïðîöåññîîð ä¿ðñëýâ. 1 òºëºâò õèéí äàðàëò p1 ýçýëõ¿¿í íü V1 ýçýëõ¿¿íèéã íü 3 äàõèí íýìýãä¿¿ëýõ ¿åä äàðàëòûí òýëýëò íü øóëóóíû õóóëü áà ýçýëõ¿¿íýýñ õàìààðíà. Ýíýöèêëîä õèéí õèéõ àæèë íü А = p1 V1 Ýíý öèêëîä òåìïåðàòóðûí õàìãèéí èõ óòãûã îë?

Page 40: 38.9.36 105,10.1-278

10.245 р5-p2 = p2 - p1 = p , V 3- V 5 = V 5 - V 1 = V Öèêëî ¿åä èäåàë õèéã 10.31 çóðàãò ä¿ðñëýâ. Èäåàë õèéí àæëûã îë. Öèêëèéã õºðãºõºä õèéí àâàõ äóëààíûã òîîöîîë Õàðèóã ¿íäýñëýëòýé áîëãî 10.246 p1=105Па , p0=3*105Па , p2=4*105Па V1=10л , V2=20л 10.32 çóðàãò 1-4-3-2-1 èäåàë õèéí öèêëèéã ä¿ðñýëñýí áîë àæëûã îë 10.247 Ýçýëõ¿¿íòýé V0=1м3 , p0=105Па äàðàëòòàé 1-2-3-1 öèêëýýð 1àòîìò èäåàë õèéã 10.33 çóðàãò ä¿ðñýëñýí. Õèéí äîòîîä ýíåðãèéí ººð÷ëºëò áà À àæëûã òîäîðõîéë. 10.248.1 ìîëü 1 àòîìò õèé íü 1-ð òºëºâò Т1 =400Ê òåì-òàé 2-ð òºëºâ áîëòîë øàõñàí. Äóíäàæ òîéðîã íü äóëààíû ýçýëõ¿¿íã¿é Õèé 3-1 òºëºâò áóöàõäàà èçîõîð ïðîöåññîîð ÿâàãäàíà. 2-3 ïðîöåññä õèéí äàðàëò ýçýëõ¿¿í øóóä õàìààðàëòàé. Áàéõ 2-3-1 ïðîöåññä õèé Q =720Äæ äóëààíòàé V2=3 V1 Т2 = Т3 áàéäàã áîë ò¿¿íèéã 1-2 ïðîöåññîîð øàõàõ ¿åä õèéí ã¿éöýòãýõ àæèë ÿìàð áàéõ âý? 10.249.1 àòîìò èäåàë õèé íü èçîõîð, èçîáàð, èçîòåðì öèêëèéã ã¿éöýòãýíý. Öèêëî Т=400Ê -òåì-òàé ¿åä èçîòåðì ïðîöåññûã õèéíý. Öèêëèéí õèéí ýçýëõ¿¿íèéã 2 äàõèí ººð÷èëñºí. Öèêëèéí à.¿.ê áà öèêëî äàõü õèéí àæëûã îë? Õèéí ìîëèéí äóëààí áàãòààìæ íü Cmv=3/2 áà Cmp=5/2 10.250Òîéðñîí 2 ïðîöåññûã -äèàãðàìä 10.35 çóðàãò ¿ç¿¿ëñýíýýð ä¿ðñýëñýí. Ïðîöåññ 1-2-3-1 áà 2-4-3-2 õèéí ã¿éöýòãýõ èõ àæëûã îë? 10.251 -êîîðäèíàòûã 10.36 çóðàãò 1êìîëü 1àòîìò èäåàë õèéã ã¿éöýòãýõ öèêëýýð ä¿ðñýëñýíýýð õèéí 1-2-3-4-1 òºëºâ ãàðàâ. Äàðàëò íü 1-ð òºëºâò áà 3-ð òºëºâò , ýçýëõ¿¿í íü áà 1 öèêëî õèéí ã¿éöýòãýõ àæëûã îë? 10.252.10.37 çóðàãò èäåàë õèéí òîéðñîí ïðîöåññûã ä¿ðñýëæýý. Ïðîöåññ íü ñóìíû çààõ ÷èãèéí äàãóó. Q =2740Äæ äóëààíû òîî õýìæýýã 1-2 òºëºâò õºðãºõºä õèéí öèêëýýð ã¿éöýòãýõ àæëûã îë? Òåìïåðàòóð íü 3áà 4-ð òºëºâò T3=600Ê áà T4=300Ê 10.253.4 ìîëü èäåàë õèéã òîéðñîí ìàÿãààð ÷èãë¿¿ëýí 10.38 –çóðàãò ä¿ðñëýæýý. 3-4-д õèéã Q=2200 Äæ äóëààíû òîî õýìæýýãýýð íýâòëýâ. Òåìïåðàòóð íü 1 áà 2 òºëºâòºº T1=373Ê áà T2=423Ê. Õèéí ã¿éöýòãýõ öèêëî àæëûã îë. 10.254.Èäåàë õèéí òºëºâ áàéäëûã ñóìíû äàãóó 10.39-çóðàãò ä¿ðñëýâ. 1áà 4-ð òºëºâ人 òåìïåðàòóð íü T1=400Ê áà T4=450Ê. 2-3 õèéã =1500Äæ äóëààíû òîîãîîð íýâòëýâ. Öèêëî íü v=3 ìîëü ¿åä õèéí ã¿éöýòãýõ àæëûã îë? 10.255.Ð,Ò-êîîðäèíàò äýýð 1 êìîëü 1àòîìò èäåàë õèéí öèêëèéã 10.40-çóðàãò ä¿ðñëýâ. 1-2 ¿åä ð=p1=const 2-3 ¿åä ð=àÒ 3-4 ¿åä ð=p3 4-1 ¿åä ð=bÒ, òåìïåðàòóð íü 1 öèêëîд õèéí ã¿éöýòãýõ àæëûã îë? 10.256.Ò-Ð äèàãðàìì äýýð 1-2-3-4-1 1 ìîëü èäåàë õèéã ä¿ðñëýâ. 10.41 çóðàã Õèéí ã¿éöýòãýõ öèêëî àæëûã òîäîðõîéë. Òåìïåðàòóð íü 1 áà 3 òºëºâ人 Ò1 áà Ò3 –òýé òýíö¿¿. 2 áà 4 òºëºâ íü ìºí èæèë òýíö¿¿. 10.257.10.42 çóðàãò èäåàë õèéí ã¿éöýòãýõ ïðîöåññèéã òîéðãîîð ä¿ðñëýâ. Õèéí 2 áà 3-ð òºëºâ äàõü òåìïåðàòóð íü Ò2=400Ê áà Ò3=600Ê. 1-4 ¿åä õèéã õºðã¿¿ðýýð õºðãºí äóëààíûã Q=3000 Äæ áîëãîñîí. Ýíý öèêëä v=2.5 ìîëü á¿õèé õèéí ã¿éöýòãýõ àæëûã îë? 10.258. 2 ìîëü èäåàë õèé íü 10.43 çóðàãò òîéðãîîð ÷èãëýñýí ïðîöåññûã ã¿éöýòãýíý. 1 áà 2 òºëºâò õèéí òåìïåðàòóð íü Ò1=300Ê,Ò2=400Ê áàéíà. Õèé 2-3 òºëºâò øèëæèõ äóëààí íü Q=2000Äæ. Ýíý öèêëî äàõü õèéí ã¿éöýòãýõ àæëûã îë? 10.259 v=5 ìîëü äóëààí áàãòààìæòàé èäåàë õèéã òîéðñîí ïðîöåññîîð 10.44 çóðàãò ä¿ðñëýâ. Öèêëî õèéí ã¿éöýòãýõ àæëûã îë? 2-3 íü Q=8000Äæ. 1 áà 4 òºëºâ íü T1=300Ê áà T4=450Ê òåìïåðàòóðòàé òýíö¿¿. 10.260.Áîäèñ á¿õèé äóëààíû ìàøèíààð 2 èçîáàð(даралт р1,р2), 2 èçîõîð (эзэлхүүн V1, V2) ïðîöåññ öèêëèéã ã¿éöýòãýíý. Õýðýâ 1 àòîìò èäåàë õèéí áîäèñ íü àæèë õèéñýí áîë öèêëèéí à.¿.ê-ûã îë. 10.261. 1 ìîëü àçîòûí áèò¿¿ öèêëèéã 10.45-ä ä¿ðñëýæýý. P1=2*105Ïà V1 =10ë, Ð2=4*105Ïà V2=20ë ýçýëõ¿¿í íü òîãòìîë ¿åä ìîëèéí äóëààí áàãòààìæ Cmv=21Äæ/ìîëü*ê, äàðàëò íü òîãòìîë ¿åä Cmp =29Äæ/ìîëü*ê. Öèêëèéí À.¯.Ê-ã îë.

Page 41: 38.9.36 105,10.1-278

10.262Ð- äèàãðàìì äýýð èäåàë õèéí áèò¿¿ 2 òåðìîäèíàìèê öèêëèéã ä¿ðñëýâ. Çóðàã 10.46 1-2-3-4, 1-5-6-4-1 Ýíý öèêëî äàõü À.¯.Ê-ã îë? 10.263. Äèàãðàìì äýýð 1-2-3-4-1 áà 5-6-7-8-5 öèêëýýð À.¯.Ê-ûã 10.47 çóðàãò ä¿ðñëýâ. 1 àòîìò èäåàë õèéã îë? 10.264.Õèéí öèêëèéí ÿëãàâàð íü 4 òåìïåðàòóðûí ¿åä öèêëèéí À.¯.Ê-ûã îë? 10.48 çóðàã 1 àòîìò èäåàë õèéí õèéõ äóëààí ÿìàð áàéõ âý? 10.265.1 àòîìò èäåàë õèéã 1-2-3-1-ä áèò¿¿ ïðîöåññîîð 10.49-çóðàãò ä¿ðñëýâ. Õèéã 1-3 õ¿ðòýë õîëäóóëàõàä äóëààí íü n=9 äàõèí áàãà áîëñîí áîë ýíý ïðîöåññä õèé àæèë ã¿éöýòãýíý. Ýíý öèêëèéí À.¯.Ê-þóòàé òýíö¿¿ áàéõ âý? 10.266.1 ìîëü èäåàë õèéã 10.50 çóðàãò À.¯.Ê-ûã íü 20%-èàð äàâóóëàí áèåë¿¿ëýí ä¿ðñýëñýíèéã òîîöîîë. 10.267.10.51 çóðàãò äèàãðàìì äýýð 1-2-3-1 öèêëèéã ä¿ðñýëñýí áîë À.¯.Ê-ûã òîîöîîë. Áèåèéí àæèë íü 2 àòîìò èäåàë õèéòýé. 10.268.1-2-3-1 öèêëî ïðîöåññ íü 1 àòîìò 1 ìîëü èäåàë õèéã 10.52 çóðàãò ä¿ðñëýâ. Õèéí ýçýëõ¿¿í áà äàðàëò íü ïðîöåññûí 2-3 øóëóóíä õàðúÿàëàãäàíà. Ýíý ¿åä ýçýëõ¿¿íèé õóâü íýìýãäýíý. 2 áà 3 òºëºâ íü òåìïåðàòóðòàé èæèë. Öèêëî äóëààíû ìàøèíû À.¯.Ê-ûã îë. 10.269.10.53 çóðàãò 1-2-4-1 öèêëèéí À.¯.Ê íü 2-3-5-2 öèêëèéí À.¯.Ê-îîñ èõ áîë õýä äàõèí èõ âý? Áèåèéí àæèë íü 1 àòîìò èäåàë õèé 10.270.Õýðýâ 1-2-3-4-1 öèêëä àæèëëàãààíû À.¯.Ê áîë 10.54 çóðàãò 1-3-4-1 öèêëî àæèëëàãààòàé äóëààíû ìàøèíû À.¯.Ê-ã îë. 10.271.10.55 çóðàãò 1-2-3-4-1 öèêëèéí À.¯.Ê íü n =40% =1-3-4-1 öèêëèéí À.¯.Ê-ã îë. 10.272.10.56 çóðàãò 1-2-3-1 öèêëèéí à.¿.ê íü , 3-2-4-2 öèêëèéí à.¿.ê íü -ûí õîîðîíäûí õàìààðàë íü n=0.75% 1-4 èçîáàð ïðîöåññûí äàðàëò íü 3-1 èçîáàð ïðîöåññûí äàðàëòààñ õýä äàõèí èë¿¿ âý? Àæèë õèéæ áàéãàà áèå íü 1 àòîìò èäåàë õèé 10.273.10.57 çóðàãò ä¿ðñýëñýí öèêëèéí à.¿.ê-ã îë? Àæèë õèéæ áàéãàà áèå èü 1 àòîìò èäåàë õèé. 10.274.Õýðýâ P0=10 ïà T0=400Ê áîë 10.58 çóðàãò ä¿ðñýëñýí. 1-2-3-4-1 öèêëî äàõü 1 àòîìò 2 ìîëü èäåàë õèéí ã¿éöýòãýõ àæèë ÿìàð áàéõ âý? Öèêëèéí à.¿.ê-ã îë? 10.275.10.59 çóðàãò Ð –äèàãðàìì äýýð öèêëî ïðîöåññûã ä¿ðñýëñýí. Öèêëèéí à.¿.ê-ã îë? Àæëûí áèå íü 1 àòîìò èäåàë õèé. 10.276.10.60 çóðàãò àäèàáàò, èçîõîð, èçîáàð òºëºâò öèêëî ïðîöåññûã ä¿ðñëýâ. Ïðîöåññûí à.¿.ê-ã n=60%, ïðîö常ûã èçîõîðîîð õºðãºõºä àâàõ äóëààíû õàðüöàà ÿìàð áàéõ âý? 10.277. 10.61 çóðàãò 3 èçîòåðì 3 àäèàáàòûí òºëºâèéã 1-2-3-4-5-6-7-1 òèéì öèêë ïðîöåññîîð ä¿ðñëýâ. 1-2-3-6-7-1 öèêëèéí ã¿éöýòãýõ àæëûí äóëààí íü 3-4-5-6-3 öèêëèéí àâàõ äóëààíààñ 2 äàõèí èõ áà 1-2-3-6-7-1 öèêëèéí à.¿.ê íü n=25% áîë ýíý öèêëèéí à.¿.ê-ûã îë? 10.278 Õºðã¿¿ðèéí òåìïåðàòóðûã t1 =270C ээс t2=2270C хүртэл õàëààñàí áîë äóëààíû ìàøèíû à.¿.ê-ûí õàìãèéí èõ óòãà ÿìàð áîëîõ âý?

Page 42: 38.9.36 105,10.1-278

10.198 A=150äæ ∆u=?

Q=∆u+ À ∆u=Q-A Q= A

∆u= A/2=1 50/2= 75 äæ10.199 V

1=3ì

3

P1=4*105

ïà V

2=1ì

3

P2=2*105

ïà Q=?

Q=∆u+ À ∆u=3 P1 V

1/2=3*12*10

5

/2=18*10ïà5

ïà=À ∆v*∆p=2*10

5

*2=4*105

äæQ=4*10

5

+18*10äæ5

=22*10ïà5

äæ

10.200 À=pv=νRT γ=1/5/3-1=3/2 À=pv=3νR∆Ò10.201 A=150äæ ∆u=?

Q=const ∆Q=0 A=-∆u

∆u=150äæ10.202 ∆T=27

0

c

m=4*10-3

êã =? À

= (vÍå À ð 2-v

1)=ð∆v⇒ ð∆v=mR∆T/M

=4*10Ì-3

/êã ìîëü=À ∆u=3ð∆v/2 ð∆v =2 /3 =3mRÀ À ∆t/2 = 336.5Ì äæ

10.203 A=10

5

äæ m=1êã T

1=27

0

c T

2=?

Àr A=3 ð∆v/2=40*10Ì

-3

/êã ìîëü= (vÀ ð 2

-v1)=ð∆v ð∆v=2 /3 À ð∆v=mR∆T/M

∆T=3AM/2mR ∆T= T2- T

1 T

2- T

1 =3AM/2Rm

T2= T

1+ 3AM/2Rm=620 ê

10.204 Q=33.2äæ ∆T=?

Q=∆T*2R⇒∆T=Q/2R=33.2/2*8.31=2ê

10.205 Q/A=?

À12=0 À23= ð0(2v

0-v

0)=ð0

v0

Q=∆u+ Q=3pv/2+0=À 3*2 ð0

v0 /2=3 ð0

v0 Q/A=3 ð0

v0/ ð0

v0=3

10.206 Q=?

À1=pv À2=p2v/2 A= À1+ À2= 2pv Q=∆u+ =3pv/2+À 2pv=5pv/2

10.207 t1

=270

c

ν=4ìîëü Q=?

PV=νRT À12= PV À12= ð2(v

2- v

1)

Q=15νRT/4=36.5 ê äæ

10.208 Q=?

À12= ð2(v

1-v

2) ∆u=3p

2 v

1 Q=(v

2- v

1)(4p

1- p

2)/2

10.210 Q=?

T4-t1=1000

c Q=∆u+ pv=mRT/MÀ ∆u=3pv/2 À12

`= pv À23

`=0 À23

`= pv

A= À12+ À34=2pv Q=3pv/2 + 2pv=7pv/2 Q=7mR(T4-T

1)/2

=29êäæ10.211 Q12

= Q

12= 3ð2

(v1-v

2) /2 p

2 > p

ç Q

13= 5ð3

(v3-v

1) /2 v

2 > v

ç

v2 – v

1< v3 – v

1 Q

12< Q13

10.212 Q1=∆u+ A=0 QÀ 1

=∆u1=3( 3p

1-p

1 )( 3T

1-T

1 )/2=3*2 p

12T

1/2=12 p

1T

1

Q2=3*p

16T

1/4=9 p

1T

1 /2

Q

2/ Q

1=9 p

1T

1 /2/12 p

1T

1 =9/24

10.213 ν=1 ìîëü Q=?

Q=∆u+ À = 3pv/2 + pv = 5pv/2

∆u= 3pv/2 A= pv Q=5mu2

/4

10.214 Íå =4*10Ì

-3

/êã ìîëüC=ν*Cµ=mc Cµν=iR/2=5*8.31/2=20.8 / *Äæ ìîëü êν*Cµ=mc Cµ=mc/ν =mc *M/m=cM

c = Cµν/M⇒ Cµν=5R/2=20.8 / * C Äæ ìîëü ê = Cµν/