Π.3.2.5 Πιλοτική εφαρμογή και ...proteas.greek-language.gr › files ›...

Π.3.2.5 Πιλοτική εφαρμογή και αξιολόγηση αντιπροσωπευτικού

αριθμού σεναρίων από κάθε τύπο σε διαφοροποιημένες

εκπαιδευτικές συνθήκες πραγματικής τάξης

Νεοελληνική Γλώσσα

Ε΄ Δημοτικού

Τίτλος:

«Ταξίδι στον Κόκκινο Πλανήτη»

Συγγραφή: ΜΟΙΡΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Εφαρμογή: ΣΑΜΑΡΑ ΣΩΤΗΡΙΑ

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

Θεσσαλονίκη 2012

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμού

& Αθλητισμού

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων

Ε Δημοτικού «Ταξίδι στον Κόκκινο Πλανήτη»

Σελίδα 2 από 34

2

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ

ΠΡΑΞΗ: «Δημιουργία πρωτότυπης μεθοδολογίας εκπαιδευτικών σεναρίων βασισμένων σε ΤΠΕ και

δημιουργία εκπαιδευτικών σεναρίων για τα μαθήματα της Ελληνικής Γλώσσας στην Α/βάθμια και

Β/βάθμια εκπαίδευση» MIS 296579 (κωδ. 5.175), - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΠΡΑΞΗ, στους άξονες

προτεραιότητας 1-2-3 του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση», η

οποία συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και εθνικούς

πόρους.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Ι. Ν. ΚΑΖΑΖΗΣ

ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ

ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π.3.2.5. Πιλοτική εφαρμογή και αξιολόγηση αντιπροσωπευτικού αριθμού σεναρίων από

κάθε τύπο σε διαφοροποιημένες εκπαιδευτικές συνθήκες πραγματικής τάξης

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ

Υπεύθυνοι υπο-ομάδας εργασίας γλώσσας πρωτοβάθμιας:

Κώστας Ντίνας & Σωφρόνης Χατζησαββίδης

ΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

http://www.greeklanguage.gr

Καραμαούνα 1 – Πλατεία Σκρα Τ.Κ. 55 132 Καλαμαριά, Θεσσαλονίκη

Τηλ.: 2310 459101, Φαξ: 2310 459107, e-mail: [email protected]

http://www.greeklanguage.gr/

mailto:[email protected]






3

Α. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Τίτλος

Ταξίδι στον Κόκκινο Πλανήτη

Δημιουργία σεναρίου

Παναγιώτης Μοίρας

Εφαρμογή

Σωτηρία Σαμαρά

Διδακτικό αντικείμενο

Νεοελληνική γλώσσα

Τάξη

Ε΄Δημοτικού

Σχολική μονάδα

20ό Δημοτικό Σχολείο Καλαμαριάς

Χρονολογία

Από 20-11-2012 έως 29-11-2012

Διδακτική/θεματική ενότητα

Ταξίδια στο Διάστημα

Διαθεματικό

Ναι

Εμπλεκόμενα γνωστικά αντικείμενα






4

Ι. Φιλολογικής ζώνης

Νεοελληνική γλώσσα

ΙΙ. Άλλα γνωστικά αντικείμενα

Μαθηματικά

Εικαστικά

Γεωγραφία

Φυσικές Επιστήμες

Πληροφορική

Χρονική διάρκεια

Για την εφαρμογή του σεναρίου απαιτήθηκαν 7 διδακτικές ώρες

Χώρος

Ι. Εντός σχολείου: εργαστήριο πληροφορικής

Προϋποθέσεις υλοποίησης για δάσκαλο και μαθητή

Ύπαρξη ικανού αριθμού Η/Υ εφοδιασμένων με τα απαραίτητα λογισμικά (η

εγκατάσταση του Kodu μπορεί να γίνει από τη διεύθυνση διεύθυνση:

http://fuse.microsoft.com/, η οποία παραπέμπει στην επίσημη ιστοσελίδα των

ερευνητικών εργαστηρίων της Microsoft, Fuse Labs, όπου έχει δημιουργηθεί

το MSKodu.) και σύνδεση με το διαδίκτυο∙

εξοικείωση των μαθητών με την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία∙

εξοικείωση των μαθητών με την πλοήγηση στο Διαδίκτυο∙

εξοικείωση των μαθητών με βασικές λειτουργίες των Windows (άνοιγμα

φακέλου, αρχείου, αποθήκευση, εκτύπωση κλπ.)∙

εγκατάσταση προγράμματος

Εφαρμογή στην τάξη

Το συγκεκριμένο σενάριο εφαρμόστηκε στην τάξη.

Το σενάριο στηρίζεται

http://fuse.microsoft.com/






5

Παναγιώτης Μοίρας, «Ταξίδι στον κόκκινο πλανήτη», Νεοελληνική Γλώσσα Ε΄

Δημοτικού, 2012

Β. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ/ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Στο διδακτικό σενάριο «Ταξίδι στον Κόκκινο Πλανήτη» ο εκπαιδευτικός και οι

μαθητές αναλαμβάνουν τους ρόλους του εκπροσώπου του Διαστημικού Κέντρου και

των αστροναυτών αντίστοιχα, προκειμένου να φέρουν σε πέρας την αποστολή τους.

Σκοπός των αστροναυτών είναι να ταξιδέψουν στον μακρινό πλανήτη για να θέσουν

σε λειτουργία το διαστημικό όχημα Curiosity, που έχει ακινητοποιηθεί λόγω βλάβης.

Προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους τους, οι αστροναύτες θα πρέπει να

προετοιμαστούν κατάλληλα ακολουθώντας τις οδηγίες του Διαστημικού Κέντρου και

ολοκληρώνοντας συγκεκριμένες δραστηριότητες με τις οποίες επιδιώκεται κυρίως η

άσκηση των μαθητών στην επιχειρηματολογία και την περιγραφή, αλλά και η

απόκτηση γνώσεων για τον πλανήτη Άρη.

Γ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σύλληψη και θεωρητικό πλαίσιο

Ένα γεγονός το οποίο απασχόλησε την ανθρωπότητα σε παγκόσμιο επίπεδο ήταν η

προσεδάφιση του διαστημικού οχήματος Curiosity στην επιφάνεια του πλανήτη Άρη

τον Αύγουστο του 2012 με σκοπό να προχωρήσει το με ειδικά όργανα εξοπλισμένο

ρομπότ σε έρευνες για την πιθανή ύπαρξη ζωής στον Κόκκινο Πλανήτη και για τις

δυνατότητες του πλανήτη να φιλοξενήσει ζωή.

Η σπουδαιότητα του εγχειρήματος, οι σημαντικές απαντήσεις που μπορούν να

δοθούν στην ανθρωπότητα από τα αποτελέσματα των πρόσφατων ερευνών, το

ενδιαφέρον που έχει αναδυθεί εδώ και δεκαετίες για τον μυστηριώδη πλανήτη και

γενικότερα τα θέματα επιστημονικής φαντασίας είναι ικανά να κινήσουν το

ενδιαφέρον και να προσφέρουν επιστημονικά κίνητρα στους μαθητές.






6

Το θέμα εξοικειώνει τους μαθητές με τις επιστημονικές διαδικασίες,

συμβάλλει στην κατανόηση του νέου περιβάλλοντος μέσα στο οποίο καλείται να

ζήσει ο σύγχρονος άνθρωπος, ανταποκρίνεται στα ενδιαφέροντά τους και προσφέρει

γόνιμο έδαφος για να ασκηθούν στη γλώσσα, στις φυσικές επιστήμες, στα

μαθηματικά και στην αισθητική αγωγή. Το διδακτικό σενάριο και οι δραστηριότητες

που περιλαμβάνει προσελκύουν την προσοχή των μαθητών, δίνουν ερεθίσματα για

μελέτη, ειδικά σε ό,τι αφορά τα επιστημονικά και τεχνικά αντικείμενα και τους βοηθά

να εκτιμήσουν τα πλεονεκτήματα, τις προκλήσεις και τη σημασία που παρουσιάζει το

διάστημα για τον άνθρωπο.

Το σενάριο βασίζεται θεωρητικά στις αρχές της οικοδομιστικής προσέγγισης

της γνώσης και στις κοινωνικοπολιτισμικές θεωρήσεις του Vygotsky. Δίνεται

ιδιαίτερη σημασία στη δόμηση της γνώσης μέσα από ευχάριστες και δημιουργικές

δραστηριότητες. Εφαρμόζεται το μοντέλο της καθοδηγούμενης διερεύνησης

σύμφωνα με το οποίο οι μαθητές ακολουθώντας τις υποδείξεις των Φύλλων

δραστηριοτήτων εμπλέκονται σε διερευνητικές δραστηριότητες, οι οποίες δίνουν

έμφαση στην ανάπτυξη της κριτικής και δημιουργικής σκέψης.

Οι μαθητές χωρισμένοι σε πέντε ομάδες των 3-4 ατόμων εργάζονται στην

αίθουσα των Η/Υ, η οποία είναι διαμορφωμένη έτσι (τραπέζια εργασίας στο κέντρο

και πάγκοι με Η/Υ περιμετρικά της αίθουσας), ώστε να εξυπηρετεί τόσο την εργασία

στην ολομέλεια (εισηγήσεις, συζητήσεις, προβολές) όσο και την εργασία σε ομάδες

(με τη χρήση ή όχι των Η/Υ).

Κατά τη διδασκαλία του σεναρίου εφαρμόζεται η καθοδηγούμενη

ανακάλυψη. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι υποστηρικτικός και καθοδηγητικός. Ο

εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί τις ερωτήσεις, τη συζήτηση, προβληματισμούς, Φύλλα

Δραστηριοτήτων και δραστηριότητες με τη χρήση των ΤΠΕ, προκειμένου να

καθοδηγήσει τους μαθητές να ανακαλύψουν τη γνώση. Με αυτόν τον τρόπο

εξασφαλίζεται η ενεργητική συμμετοχή των μαθητών και η μάθηση που

επιτυγχάνεται είναι ουσιαστική και όχι μηχανική.






7

Δ. ΣΚΕΠΤΙΚΟ-ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ

Γνώσεις για τον κόσμο, αξίες, πεποιθήσεις, πρότυπα, στάσεις ζωής

Οι μαθητές επιχειρείται:

να αναπτύξουν τις γνώσεις τους για το φυσικό περιβάλλον και ειδικότερα

για τον πλανήτη Άρη∙

να αντιληφθούν τις δυνατότητες της τεχνολογίας∙

να ασκηθούν στην επιστημονική παρατήρηση∙

να ασκηθούν στις διαδικασίες επίλυσης προβλήματος∙

να συνεργάζονται και να αλληλεπιδρούν.

Γνώσεις για τη γλώσσα


να υιοθετήσουν τον κατάλληλο γλωσσικό κώδικα ανάλογα με την

περίσταση επικοινωνίας∙

να υιοθετήσουν επιστημονική ορολογία∙

να παραγάγουν λόγο περιγράφοντας έναν τόπο∙

να επαναφέρουν στη μνήμη τους τη δομή κειμένου για την περιγραφή ενός

τόπου∙

να επαναφέρουν στη μνήμη τους τα βασικά χαρακτηριστικά κειμένου για

την περιγραφή ενός τόπου∙

να είναι σε θέση να υποστηρίζουν την άποψή τους με επιχειρήματα∙






8

να αναγνωρίζουν και να χρησιμοποιούν αιτιολογικές προτάσεις για να

υποστηρίξουν τον επιχειρηματικό τους λόγο∙

να ασκήσουν τον προφορικό και τον γραπτό τους λόγο∙

να είναι ικανοί να αναζητούν συμφράσεις μέσα από τα σώματα κειμένων∙

να αποκτήσουν νέο λεξιλόγιο.

Γραμματισμοί


να αναπτύσσουν δεξιότητες οπτικού εγγραμματισμού∙

να εξοικειωθούν με τη χρήση προγράμματος Επεξεργασίας Κειμένου∙

να εξοικειωθούν με τις λειτουργίες του λογισμικού Google Earth∙

να εξοικειωθούν με τη χρήση WebQuest∙

να εξοικειωθούν με τη χρήση Wiki∙

να εξοικειωθούν με τη χρήση βασικών Web 2.0 εργαλείων∙

να εισαχθούν στην έννοια του προγραμματισμού με δραστηριότητες στο

λογισμικό Kodu∙

να εξοικειωθούν με τη χρήση ηλεκτρονικού λεξικού και σωμάτων

κειμένων∙

να εξοικειωθούν με την αναζήτηση στο εσωτερικό ενός φακέλου.

Διδακτικές πρακτικές

Οι διδακτικές πρακτικές συνοψίζονται στο Ε






9

Ε. ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Αφετηρία

Αφετηρία για τον σχεδιασμό του συγκεκριμένου διδακτικού σεναρίου στάθηκε το

γεγονός της αποστολής του διαστημικού οχήματος Curiosity στον πλανήτη Άρη. Το

σύγχρονο επίτευγμα σε συνδυασμό με το ενδιαφέρον που ασκούσε και ασκεί πάντοτε

στα παιδιά ο μυστηριώδης πλανήτης, αλλά και η ύπαρξη της ενότητας «Ταξίδια στο

Διάστημα» στο βιβλίο της Γλώσσας της Ε΄ Δημοτικού αποτελούν λόγους ικανούς να

προσελκύσουν το ενδιαφέρον των μαθητών και να δώσουν τη δυνατότητα για

κατάκτηση των προαναφερόμενων στόχων.

Σύνδεση με τα ισχύοντα στο σχολείο

Το σενάριο υπηρετεί τους στόχους του Προγράμματος Σπουδών, καθώς

πραγματεύεται τα κειμενικά είδη του αναφορικού και του κατευθυντικού λόγου.

Αξιοποίηση των ΤΠΕ

Το σενάριο περιλαμβάνει παιδαγωγικές δραστηριότητες αξιοποίησης εργαλείων ΤΠΕ

μέσα από τις οποίες γίνεται η δόμηση της νέας γνώσης. Οι δραστηριότητες έχουν

δημιουργηθεί σε μια σειρά από προγράμματα και λογισμικά και φέρουν μια

προστιθέμενη αξία σε ότι αφορά την προσέγγιση της γνώσης με παιδαγωγικό και

αποτελεσματικό τρόπο. Πιο συγκεκριμένα στο σενάριο χρησιμοποιούνται:

το διαδίκτυο, το οποίο χρησιμοποιείται για να πλοηγηθούν οι μαθητές και

να διαβάσουν ψηφιακά κείμενα με στόχο την άντληση πληροφοριών και

την εξοικείωσή τους με νέα περιβάλλοντα γραμματισμού∙

το λογισμικό παρουσίασης (PowerPoint), στο οποίο έχει οργανωθεί

κατάλληλα η απαραίτητη για τους μαθητές πληροφόρηση στα πρότυπα

του WebQuest. Είναι σημαντικό οι μαθητές (ειδικά οι άπειροι σε θέματα

αναζήτησης) να καθοδηγούνται, ώστε να έχουν πρόσβαση στη σημαντική

πληροφορία χωρίς να αποπροσανατολίζονται λόγω του μεγάλου όγκου

των πληροφοριών και χωρίς να απογοητεύονται από ενδεχόμενη αποτυχία






10

τους. Τα στοιχεία της πολυτροπικότητας που ενσωματώνουν τα κείμενα

στο λογισμικό παρουσίασης τα καθιστούν περισσότερα ελκυστικά και

ενδιαφέροντα στα μάτια των μαθητών από τα παραδοσιακά κείμενα∙

το κλειστού τύπου λογισμικό Hot Potatoes, το οποίο δίνει τη δυνατότητα

στους μαθητές με τρόπο ευχάριστο να αξιολογήσουν τις γνώσεις τους

απαντώντας στις ερωτήσεις του «Διαστημικού Κέντρου»∙

το πρόγραμμα Flash, το οποίο δίνει τη δυνατότητα να προγραμματιστούν

ταινίες, παιχνίδια και παρουσιάσεις με εφέ κίνησης και με τρόπο

ρεαλιστικό. Επιπλέον το πρόγραμμα παρέχει τη δυνατότητα διασύνδεσης

με άλλα προγράμματα και λογισμικά, ενώ λειτουργεί σε προγράμματα

περιήγησης σε διαφορετικές πλατφόρμες. Οι δραστηριότητες που έχουν

προγραμματιστεί στο Flash δίνουν τη δυνατότητα στους μαθητές να

αποκτήσουν επιστημονικές γνώσεις παίζοντας και να χρησιμοποιήσουν

αυτές τις γνώσεις στα επιχειρηματολογικά τους κείμενα∙

η εφαρμογή Google Earth που επιτρέπει στους μαθητές να ταξιδέψουν και

να γνωρίσουν τον πλανήτη Άρη, να προβάλλουν τρισδιάστατα μοντέλα, να

αναζητήσουν διάσημα σημεία στην επιφάνειά του, να περιηγηθούν και να

ερευνήσουν το έδαφός του∙

το λογισμικό Kodu, το οποίο προσφέρει στους μαθητές ένα ρεαλιστικό

περιβάλλον του πλανήτη Άρη. Παράλληλα εισάγει τους μαθητές στον

κόσμο του προγραμματισμού∙

το λογισμικό διαχείρισης τάξης με το οποίο γίνεται εύκολα και γρήγορα η

παρουσίαση διαφόρων εργαλείων των προτεινόμενων λογισμικών.

Κείμενα

Το συνοδευτικό υλικό του διδακτικού σεναρίου αποτελούν:

α) τα Φύλλα δραστηριοτήτων από Α΄ έως Δ΄ που παρουσιάζονται παρακάτω∙

β) δύο εικόνες του διαστημικού ρομπότ Curiosity με τα ονόματα «Curiosity» και

«Curiosity1»∙

http://www.faronics.com/en-uk/products/insight/






11

γ) το αρχείο παρουσίασης με το όνομα «Red Planet mission»∙

δ) τα αρχεία Flash με τa oνόματα «Εφοδιασμός» και «Εφοδιασμός_Διαστημικό

Κέντρο»∙

ε) το αρχείο HTML με το όνομα «Γεγονός ή φαντασία»∙

στ) το αρχείο της εφαρμογής Google Earth με το όνομα «GoogleEarth_Σήμανση

μέρους»∙

ζ) το αρχείο doc με το μήνυμα του Διαστημικού Κέντρου NASA∙

η) το αρχείο doc με οδηγίες για την παραγωγή γραπτού επιχειρηματολογικού

κειμένου.

Στο σενάριο αξιοποιείται το κείμενο από την ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας

Καθημερινή:

http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w__articles_kathremote_1_06/08/2012_455603)

Διδακτική πορεία / στάδια / φάσεις

1η – 3η διδακτική ώρα

Στην αρχή της διδασκαλίας πραγματοποιήθηκε επανάκτηση της γνώσης του

προηγούμενου μαθήματος. Οι μαθητές και οι μαθήτριες ύστερα από προτροπή της

εκπαιδευτικού αναφέρθηκαν στη σύγκριση έντυπης και ψηφιακής πηγής πληροφορίας

και επανέλαβαν τα πλεονεκτήματα της τελευταίας. Η ψηφιακή πηγή πληροφορίας η

οποία είχε διερευνηθεί στο προηγούμενο μάθημα ήταν η εγκυκλοπαίδεια βικιπαίδεια

και το ειδικότερο θέμα, ο πλανήτης Άρης. Η ψηφιακή διερεύνηση είχε διεγείρει πολύ

το ενδιαφέρον των παιδιών για τον συγκεκριμένο πλανήτη γεγονός το οποίο

αποτέλεσε με αβίαστο τρόπο τη γέφυρα για τη μετάβαση στο νέο θέμα.

Στην ολομέλεια της τάξης προβλήθηκε μέσω βιντεοπροβολέα καταρχήν η

πρώτη φωτογραφία με το όνομα «Curiosity» και στη συνέχεια η δεύτερη με το όνομα

«Curiosity1» (βλ. Τεκμήριο 1 στο συνοδευτικό υλικό), η οποία παρουσίαζε το ρομπότ

από άλλη οπτική γωνία πάνω στην επιφάνεια του πλανήτη Άρη. Στις ερωτήσεις της

εκπαιδευτικού «Πού σας παραπέμπει αυτό το τοπίο;», «Τι είναι αυτό που βλέπετε;»

http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w__articles_kathremote_1_06/08/2012_455603






12

και «Τι κάνει;» τα παιδιά με ευκολία αναφέρθηκαν στον πλανήτη Άρη, ονόμασαν το

αντικείμενο διαστημικό ρομποτάκι και υπέθεσαν ότι μπορεί να έχει κάμερα και να

καταγράφει πώς είναι ο Άρης ή ότι μπορεί να βρήκε εξωγήινο. Η εκπαιδευτικός

παρακίνησε τα παιδιά να το ονομάσουν και με άλλο τρόπο (άλλη σύμφραση, χωρίς

όμως να αναφερθεί στη μεταγλωσσική επίγνωση του όρου για λόγους οικονομίας

χρόνου και μόνο). Στην τάξη ακούστηκαν οι συμφράσεις «διαστημικό όχημα» και

«διαστημικό λεωφορείο». Επιπλέον, την ολομέλεια της τάξης απασχόλησε η

σημασιολογική απόδοση των λέξεων κοσμοδρόμιο και αεροδρόμιο. Στην ερώτηση

της εκπαιδευτικού τι είναι το ένα και τι το άλλο και ποια η διαφορά τους, μεταξύ

άλλων ο Π. παρατήρησε ότι στο κοσμοδρόμιο δεν υπάρχει μεγάλος διάδρομος όπως

στο αεροδρόμιο, αλλά μια στρογγυλή βάση από την οποία οι πύραυλοι φεύγουν-

εκτοξεύονται- διαμιάς.

Στη συνέχεια η εκπαιδευτικός ρώτησε τα παιδιά αν είχαν ακούσει για κάποιο

σημαντικό γεγονός που συνέβη τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους και απασχόλησε

τα ΜΜΕ. Τα παιδιά δεν γνώριζαν και αυτό έδωσε αφορμή στη δασκάλα, καταρχήν

για ενημέρωση και στη συνέχεια για μια ολιγόλεπτη αναφορά στο γεγονός ότι συχνά

οι άνθρωποι είναι ενημερωμένοι για διάφορα θέματα όχι ίσως και τόσο σημαντικά,

ενώ τα αξιοσημείωτα περνούν απαρατήρητα.

Κατόπιν κάποιος μαθητής αναρωτήθηκε πώς κινείται αυτό το διαστημικό

όχημα εκεί πάνω και κάποιος άλλος τι γίνεται άμα χαλάσει. Οι δύο αυτές ερωτήσεις

προώθησαν τη συζήτηση της τάξης. Η πρώτη έδωσε την αφορμή για να γίνει μια

μικρή εισαγωγή στην έννοια του ‘προγραμματισμού’, στοιχείο που θα αξιοποιούταν

στην πορεία της εφαρμογής του σεναρίου, ενώ η δεύτερη έγινε αιτία για να πει η

εκπαιδευτικός ότι όντως είναι ακινητοποιημένο λόγω βλάβης το Curiosity και ότι

προτείνει στα παιδιά να συμμετέχουν σε μια διαστημική αποστολή για να το θέσουν

ξανά σε κίνηση. Η πρόταση, ιδιαίτερα εύστοχα τοποθετημένη, έγινε δεκτή με

ενθουσιασμό.

Στη συνέχεια, η Υποδιευθύντρια του Σχολείου επισκέφθηκε την αίθουσα και

ανακοίνωσε στα παιδιά ότι έχει έρθει ένα ηλεκτρονικό μήνυμα από τη NASA γι’






13

αυτά. Η είδηση προκάλεσε έκπληξη και βροχή από ερωταποκρίσεις: «από τη NASA;

Τι είναι η NASA; –Δεν ξέρεις τι είναι η NASA; –Εκεί που φεύγουν τα

διαστημόπλοια… Και πού μας ξέρουν εμάς η NASA; …Αυτοί όλα τα ξέρουν…Πώς

τα γράψαν, κυρία, οι Αμερικάνοι στα ελληνικά; –Εμείς πώς γράφουμε στα αγγλικά;

–Εμείς μαθαίνουμε αγγλικά. –Και αυτοί μαθαίνουν ελληνικά. –Υπάρχει και η Google

μετάφραση…–Αυτή τα γράφει μπερδεμένα…–Η κάμερα, κυρία, δουλεύει; –Γεια σου

NASA…». Μέσα σε αυτό το κλίμα ανοίχτηκε το μήνυμα που είχε έρθει στο e-mail

του σχολείου (βλ. Τεκμήριο 2 στο συνοδευτικό υλικό) και διαβάστηκε με μεγάλο

ενδιαφέρον το περιεχόμενό του (βλ. Τεκμήριο 3 στο συνοδευτικό υλικό): Το

διαστημικό κέντρο της NASΑ χαιρέτιζε τη συμμετοχή των παιδιών στη διαστημική

αποστολή, τους επισήμαινε όμως ότι επειδή η αποστολή ήταν και δύσκολη και

επικίνδυνη έπρεπε να ενημερωθούν για τις συνθήκες που επικρατούσαν στον Άρη και

να πάρουν μαζί τους και τα κατάλληλα εφόδια. Για τον λόγο αυτό έπρεπε να ανοίξουν

το αρχείο με το όνομα «RED PLANET MISSION.doc» από τον φάκελο «έγγραφα»,

να το διαβάσουν πολύ προσεκτικά για να μάθουν για τις συνθήκες που επικρατούν

στον πλανήτη Άρη. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από τα παιδιά ξεκίνησε η ανάγνωση του

αποθηκευμένου WebQuest. H δραστηριότητα αυτή και η ενσωματωμένη πληροφορία

ήταν πολύ καλά οργανωμένη και με αισθητική και ακουστική ποιότητα (βλ. Τεκμήριο

4 στο συνοδευτικό υλικό). Δυσκολία παρατηρήθηκε ύστερα από την προτεινόμενη

προτροπή να κρατούν τα παιδιά σημειώσεις καθώς διαβάζαν το WebQuest. Σχεδόν

όλα τα παιδιά ουσιαστικά αντέγραφαν κομμάτια πληροφοριών χωρίς κάποια

διαδικασία επιλογής σημαντικής πληροφορίας ή χρησιμοποιώντας κάποιες λέξεις-

κλειδιά. Με το συγκεκριμένο δεδομένο, επειδή επίσης ο χρόνος μέσω αυτής της

διαδικασίας μειώνονταν σημαντικά και επειδή σε κάθε ομάδα 4-5 παιδιά έκαναν

ανάγνωση το ίδιο αρχείο, η εκπαιδευτικός σταμάτησε τη διαδικασία των σημειώσεων

και παρότρυνε τα παιδιά σε απλή ανάγνωση. Η απλή ανάγνωση λειτούργησε

αποτελεσματικά. Αυτό φάνηκε από την επόμενη δραστηριότητα στην οποία

προχώρησαν τα παιδιά: άνοιξαν από τα «Έγγραφα» το προτεινόμενο αρχείο «Γεγονός

ή φαντασία» και απάντησαν σε ερωτήσεις διαμορφωμένες με το λογισμικό






14

hotpotatoes με θεματικό περιεχόμενο τις συνθήκες που επικρατούν στον Άρη. Τα

σκορ των ομάδων ήταν τα εξής: μια ομάδα 8/10, δύο 9/10 και οι υπόλοιπες 10/10.

(βλ. Τεκμήριο 5 στο συνοδευτικό υλικό).

Στη συνέχεια τα παιδιά ασχολήθηκαν με την επιλογή των εφοδίων που έπρεπε

να πάρουν μαζί τους προκειμένου να συμμετέχουν αποτελεσματικά στη διαστημική

αποστολή. Από τα «Έγγραφα» άνοιξαν το αρχείο «Εφοδιασμός» που είχε

δημιουργηθεί με το λογισμικό flash και συμμετείχαν σε ένα παιχνίδι κατά τα οποίο

ανασυνθέτοντας τις γνώσεις που είχαν αποκτήσει στο προηγούμενο στάδιο

προσπάθησαν να επιλέξουν οκτώ από τα προτεινόμενα εφόδια. Την κάθε επιλογή

τους έπρεπε να την αιτιολογήσουν (βλ. Τεκμήριο 6 στο συνοδευτικό υλικό)

Έτσι οι μαθητές και οι μαθήτριες μπήκαν στη διαδικασία να επεξεργαστούν

πληροφορίες, να συνδυάσουν δεδομένα και να προχωρήσουν σε αξιολογήσεις, ώστε

να καταλήξουν στις σωστές αποφάσεις.

Κατόπιν έλεγξαν τις επιλογές τους μέσω της

απόκρισης του Διαστημικού κέντρου.

Έπειτα ένας εκπρόσωπος από κάθε ομάδα

ανακοίνωσε στην τάξη τις επιλογές των εφοδίων και τη σχετική αιτιολόγηση. Στο

σημείο αυτό η προτεινόμενη από τον δημιουργό του σεναρίου συγγραφή της

αναφοράς προς το διαστημικό κέντρο στην οποία τα παιδιά θα εξηγούσαν τους

λόγους που επέλεξαν ένα υλικό (επιχειρηματολογικό κείμενο), μεταφέρθηκε με κάθε

Εικ.1: Οι μαθητές επιλέγουν τα

κατάλληλα εφόδια για το

διαστημικό τους ταξίδι

Εικ.2: Σε παιγνιώδη μορφή η απόκριση

του Διαστημικού Κέντρου στις επιλογές

των εφοδίων από τους επίδοξους αστροναύτες






15

επιφύλαξη ως δραστηριότητα στο σπίτι για λόγους αναγκαίας εξοικονόμησης χρόνου.

Επειδή όμως η συγγραφή του συγκεκριμένου κειμενικού είδους είναι ιδιαίτερα

απαιτητική δόθηκε από την εκπαιδευτικό αναλυτικό βήμα προς βήμα φύλλο οδηγιών

(βλ. Τεκμήριο 7 στο συνοδευτικό υλικό) και τα παιδιά παροτρύνθηκαν να το

ακολουθήσουν πιστά στηριζόμενα μόνο στις δικές τους δυνάμεις. Ακόμη, επειδή η

εργασία θα γινόταν στο σπίτι για λόγους απλοποίησης τα παιδιά περιορίστηκαν να

δικαιολογήσουν μόνο τις επιλογές τους και ότι και τις απορρίψεις των εφοδίων, αν

και αυτό θα είχε ενδιαφέρον.

Επιπλέον οι μαθητές και οι μαθήτριες έφυγαν για το σπίτι με την προτροπή να

επισκεφθούν την ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια Βικιπαίδεια και να μάθουν

περισσότερα πράγματα ειδικά για τη NASA.

Η αξιολόγηση των μαθητών και των μαθητριών έγινε με την παρακολούθηση

της συμμετοχής τους στη συζήτηση της τάξης, την παρακολούθηση της συμμετοχής

τους στην ομαδική εργασία, την παρατήρηση της μεταξύ τους επικοινωνίας, αλλά και

από την απάντηση των ερωτήσεων που είχαν διαμορφωθεί με το λογισμικό

hotpotatoes καθώς και την επερχόμενη συγγραφή του επιχειρηματολογικού κειμένου

στο οποίο θα αξιοποιούσαν συνδυαστικά και αιτιολογημένα την προηγούμενη γνώση.

Όσον αφορά τους Νέους Γραμματισμούς η αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε μέσω της

αποτελεσματικής τους πλοήγησης σε webQuest.

4η & 5η διδακτική ώρα

Το μάθημα ξεκίνησε με αναφορά στις δραστηριότητες που είχαν προηγηθεί το πρώτο

τρίωρο. Επιπλέον στη συζήτηση της τάξης και κατόπιν προτροπής της εκπαιδευτικού

επανήλθαν οι νεοαποκτηθείσες γνώσεις σχετικά με τον πλανήτη Άρη και τις εκεί

συνθήκες: έλλειψη οξυγόνου, πολύ χαμηλή θερμοκρασία το βράδυ, αναφορά στο

όνομα, στους δορυφόρους, στην ανυπαρξία νερού. Παράλληλα τα παιδιά ερωτήθηκαν

από την εκπαιδευτικό πιο συγκεκριμένα τι είναι η NASA, πού βρίσκεται η βάση της

και από πού ακριβώς γίνονται οι εκτοξεύσεις των πυραύλων, δηλαδή πού βρίσκεται

το κοσμοδρόμιο. Ακόμη, η εκπαιδευτικός κάλεσε μερικά παιδιά να διαβάσουν την






16

αναφορά τους στο Διαστημικό Κέντρο (βλ. Τεκμήριο 8 στο συνοδευτικό υλικό)

σχετικά με την επιλογή των εφοδίων. Σε μια γενικότερη αποτίμηση από τα κείμενα

φάνηκε ότι τα παιδιά στηρίχτηκαν στις δικές τους δυνάμεις, τα κείμενα τους είχαν

επάρκεια επιχειρημάτων και αιτιολόγησης, τα περισσότερα όμως υστερούσαν όμως

ως προς τη συνοχή και συνεκτικότητα.

Το δεύτερο μήνυμα του διαστημικού κέντρου φύλλο 2 παρότρυνε τα παιδιά

να πραγματοποιήσουν μια εικονική περιήγηση και γνωριμία με τον πλανήτη Άρη και

ειδικότερα τον κρατήρα Gale όπου είναι προσεδαφισμένο το Curiosity. Οι ομάδες

από τα «Έγγραφα», άνοιξαν το αρχείο Google Earth_Σήμανση μέρους και μεταβήκαν

στον Άρη. Έγινε μια πρώτη περιήγηση και ακολούθησε γνωριμία με τα γεωλογικά

χαρακτηριστικά του πλανήτη: τους κρατήρες, τα όρη και τον τρόπο να αναγνωρίζουν

τα υψώματα και τα βυθίσματα με τη βοήθεια του φωτός και των σκιάσεων.

Ειδικότερα τα παιδιά ασχολήθηκαν με τον καρτήρα Cale (βλ. Τεκμήριο 9 στο

συνοδευτικό υλικό).

Η εκπαιδευτικός, χρησιμοποιώντας το λογισμικό διαχείρισης τάξης., καταρχήν

έκανε επίδειξη των επιλογών της πλευρικής εργαλειοθήκης, της μέτρησης με τον

χάρακα, την προσθήκη σήμανσης μέρους και τη μετάβαση σε ένα άλλο σημείο του

πλανήτη. Στη συνέχεια αποδέσμευσε τους Η/Υ των ομάδων και προέτρεψε τα παιδιά

να δοκιμάσουν και να εξασκηθούν στη χρήση των εργαλείων. Κατόπιν τα παιδιά στις

ομάδες με το εργαλείο του χάρακα μέτρησαν τη διάμετρο του κρατήρα και

Εικ.3: Οι μαθητές στο περιβάλλον

του Google Mars εξερευνούν τον

κρατήρα Gale







17

αξιοποιώντας την αριθμομηχανή του Η/Υ υπολόγισαν και την περίμετρό του. Έπειτα

μέσω του επόμενου φύλλου δραστηριοτήτων (βλ. Τεκμήριο 12 στο συνοδευτικό

υλικό) γνώρισαν τις κατηγορίες των κρατήρων, τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της

καθεμιάς, κατηγοριοποίησαν ανάλογα τους προτεινόμενους κρατήρες και

αιτιολόγησαν τη σχετική κατηγοριοποίηση.

Επιπλέον σε αυτό το διδακτικό δίωρο τα παιδιά μέσω του φύλλου

δραστηριοτήτων είχαν την ευκαιρία να διακρίνουν την καθημερινή παρατήρηση από

την επιστημονική περιγραφή. Αφού μελέτησαν τον προτεινόμενο πίνακα που

αφορούσε σε κανάλι στον πλανήτη Άρη, τη σχεδιαστική απεικόνιση του καναλιού και

τα χαρακτηριστικά του γνωρίσματα, επέλεξαν να μελετήσουν ως επιστήμονες το

ηφαίστειο «Όλυμπος» (βλ. Τεκμήριο 10 στο συνοδευτικό υλικό) (Olympus Mons)

στον εν λόγω πλανήτη ακολουθώντας τα εξής βήματα: πληκτρολόγησαν το όνομα του

όρους στο πεδίο «εύρεση τόπου» και μετέβησαν σε αυτό. Χρησιμοποίησαν τα

εργαλεία για να το απομακρύνουν και παρατήρησαν το περίπου κυκλικό σχήμα της

βάσης του. Προσπάθησαν να το σχεδιάσουν και παράλληλα να σχεδιάσουν τον

κρατήρα του ηφαιστείου και κάποιους άλλους κρατήρες. Μέτρησαν τη διάμετρο της

βάσης του ορεινού όγκου και εξεπλάγην με το μήκος της: 575,24 χμ. ―όσο δηλαδή

Θεσσαλονίκη-Αθήνα. Επιπλέον, βρήκαν πληροφορίες για το ύψος του: όσο τρία

Έβερεστ, δηλαδή γύρω στα 27.000 μ. ύψος. Τα παιδιά εντυπωσιάστηκαν. Έπειτα

πλησίασαν στον κεντρικό κρατήρα, τον απεικόνισαν επίσης, μέτρησαν το ύψος του

υπερυψωμένου χείλους, παρατήρησαν και άλλους κρατήρες και προσπάθησαν να

τους κατηγοριοποιήσουν με βάση αυτά που ήξεραν.Η αξιολόγηση των παιδιών σε

αυτό το διδακτικό δίωρο έγινε με την υλοποίηση των φύλλων δραστηριοτήτων που

αφορούσαν τόσο στους κρατήρες όσο και στην επιστημονική περιγραφή. Όσον

αφορά στους Νέους Γραμματισμούς, η αξιολόγηση έγινε μέσω του χειρισμού από την

πλευρά των παιδιών των εργαλείων του λογισμικού Google Earth.

6η & 7η διδακτική ώρα






18

Στην αρχή του τελευταίου αυτού δίωρου με τη βοήθεια ερωτημάτων της

εκπαιδευτικού τα παιδιά επανέφεραν στο μυαλό τους τις γνώσεις τους σχετικά με τα

γεωλογικά χαρακτηριστικά του πλανήτη, αλλά και τις γενικότερες συνθήκες που

επικρατούν εκεί. Κατόπιν τους επιδόθηκε σε φύλλο δραστηριοτήτων σχεδιάγραμμα

που αφορούσε στην περιγραφή τόπου (βλ. Τεκμήριο 13 στο συνοδευτικό υλικό) και

τους έγινε υπενθύμιση σχετικά με τη γραμματική του κειμενικού τύπου της

περιγραφής. Με βάση αυτά τα δεδομένα η καθεμιά ομάδα ξεχωριστά κλήθηκε να

συνοικοδομήσει μία περιγραφή για τον πλανήτη Άρη. Ο ρόλος της εκπαιδευτικού

ήταν διευκολυντικός και καθοδηγητικός. Οι ομάδες συνεργάστηκαν αποτελεσματικά,

τα παιδιά έγραψαν το περιγραφικό κείμενο και το ανακοίνωσαν στην τάξη. Οι

περιγραφές τους ενώ είχαν ικανοποιητική πληρότητα ως προς το περιεχόμενο,

υστερούσαν ως προς τη χρήση ταξινομικού συστήματος, οδηγία που δεν τους δόθηκε

όμως.

Στο σημείο αυτό της διδασκαλίας αξίζει να σημειωθεί η προσδοκία όλων των

παιδιών να θέσουν σε κίνηση το διαστημικό όχημα «Curiosity». Όλα ήταν έτοιμα! Τα

παιδιά ως μέλη της διαστημικής αποστολής είχαν αποκτήσει τις κατάλληλες γνώσεις,

είχαν επιλέξει τα απαραίτητα εφόδια, γνώρισαν και τη γεωλογία του πλανήτη. Αφού

έγινε καταρχήν επίδειξη από την εκπαιδευτικό μέσω του ίδιου προγράμματος

διαχείρισης τάξης που προαναφέρθηκε των δυνατοτήτων του λογισμικού Kodu Mars

Edition, τα παιδιά ακολουθώντας στη συνέχεια τις εντολές προγραμματισμού στο

φύλλο εργασίας έθεσαν όλα σε κίνηση το Curiosity (βλ. Τεκμήριο 14 στο

συνοδευτικό υλικό). Δυσκολίες όσον αφορά στη μεγέθυνση του διαστημικού ρομπότ

κ.α. ξεπεράστηκαν και επειδή οι μαθητές και οι μαθήτριες είναι εξοικειωμένες και

εξοικειωμένοι σχετικά προέβησαν και σε περαιτέρω ενέργειες: έβαλαν και νέο

διαστημικό όχημα καθώς και κίνηση σε αυτό, άλλαξαν τα γεωμορφολογικά

χαρακτηριστικά του «πλανήτη» κ.α.

Η αξιολόγηση των παιδιών πραγματοποιήθηκε με τη δραστηριότητα που

αφορούσε στη συγγραφή του περιγραφικού κειμένου. Όσον αφορά στους Νέους

Γραμματισμούς οι μαθητές και οι μαθήτριες μέσω των δυνατοτήτων που τους







19

εξασφάλισε το λογισμικό Kodu Mars Edition θέσαν σε κίνηση το διαστημικό

ρομποτάκι και έτσι αξιολογήθηκαν με δημιουργικό και διασκεδαστικό τρόπο στις

εντολές προγραμματισμού.






20

ΣΤ. ΦΥΛΛΟ/-Α ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

ΦΥΛΛΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Α΄

Προσεδαφίστηκε στον Άρη το Curiosity

Μεγάλη επιτυχία της NASA

Με επιτυχία προσεδαφίστηκε

στον πλανήτη Άρη το

ρομποτικό όχημα Curiosity,

σύμφωνα με τη NASA.

Πρόκειται για την πιο

φιλόδοξη αποστολή στον Άρη,

η οποία κόστισε 2,5 δισ.

δολάρια. Για τα επόμενα δύο

χρόνια, το Curiosity θα

αναζητά στον πλανήτη Άρη την ύπαρξη μικροσκοπικών οργανισμών. Η διάρκειας

επτά λεπτών διαδικασία αποτελεί την δυσκολότερη προσεδάφιση μη επανδρωμένου

διαστημικού οχήματος στον Κόκκινο Πλανήτη. Κατευθυνόμενο προς την επιφάνεια

του Άρη με περισσότερα από 20.000 χιλιόμετρα την ώρα, το ρομποτικό όχημα

χρησιμοποίησε στην προσεδάφισή του προωθητήρες και αλεξίπτωτο. «Λάβαμε

σήματα, τα πράγματα φαίνονται καλά», δήλωσε μέλος της αποστολής που ελέγχει το

διαστημικό όχημα, λίγο πριν εισέλθει στην ατμόσφαιρα του πλανήτη Άρη.

www.kathimerini.gr Σάββατο, 11 Aυγούστου 2012

http://www.kathimerini.gr/






21

ΦΥΛΛΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Β΄

Ανοίξτε το αρχείο «Google Earth_Σήμανση μέρους» από το φάκελό σας και

γνωρίστε τα γεωλογικά χαρακτηριστικά του κρατήρα κάνοντας κλικ πάνω στις

κίτρινες σημάνσεις.

Χρησιμοποιήστε το εργαλείο του Χάρακα, για να μετρήσετε τη διάμετρο του

κρατήρα Gale.

Χρησιμοποιήστε τις γνώσεις σας στα μαθηματικά, για να βρείτε την περίμετρο

του κρατήρα.

Περιλάβετε τα χαρακτηριστικά των μετρήσεών σας στην περιγραφή σας.

Μήνυμα Διαστημικού Κέντρου

Στο στάδιο αυτό της προετοιμασίας σας θα επισκεφτείτε

εικονικά τον κρατήρα Gale, στον οποίο βρίσκεται

προσεδαφισμένο το διαστημικό όχημα Curiosity.

Περιηγηθείτε και γνωρίστε τα γεωλογικά χαρακτηριστικά

του κρατήρα.

Περιγράψτε τον κρατήρα και στείλτε την περιγραφή σας

στο Διαστημικό Κέντρο.

Ακολουθείστε τις οδηγίες του εκπροσώπου του

Διαστημικού Κέντρου.






22

Μελετήστε και συμπληρώστε το Ενημερωτικό Φύλλο «Κατηγορίες

Κρατήρων» με τη βοήθεια του εκπροσώπου του Διαστημικού Κέντρου.

Διαβάστε και συμπληρώστε το Ενημερωτικό Φύλλο «Κάντε επιστημονικές

περιγραφές».

Ολοκληρώστε την προετοιμασία σας συντάσσοντας μια έκθεση με την

περιγραφή των γεωλογικών χαρακτηριστικών του κρατήρα Gale.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΡΑΤΗΡΩΝ

Μπορούμε να ξεχωρίσουμε τρεις κατηγορίες κρατήρων στην επιφάνεια του Άρη

ανάλογα με την εμφάνισή τους. Αυτές οι τρεις κατηγορίες δίνουν στοιχεία για την

ηλικία των κρατήρων που μας βοηθούν αν και δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε την

ακριβή τους ηλικία να τους κατατάξουμε σε σειρά με βάση τη γέννησή τους.

1. Διατηρημένοι κρατήρες:

Σχεδόν τέλειοι κρατήρες

Υπερυψωμένο χείλος

Δείχνουν καινούριοι

Μερικές φορές υπάρχει μια περιοχή καλυμμένη με ηφαιστειακό υλικό ή μια

κεντρική κορυφή

Νεαροί κρατήρες

υπερυψωμένο χείλος

Κεντρική κορυφή (δεν

υπάρχει σε όλους τους

νεαρούς κρατήρες)






23

2. Τροποποιημένοι κρατήρες:

Οι κρατήρες έχουν αλλάξει από διάβρωση (από αέρα, νερό, λάβα ή άλλες

επιδράσεις)

Μερικές φορές τα ηφαιστειακά υλικά είναι ορατά αλλά φαίνονται διαβρωμένα

Οι κρατήρες πιθανόν να έχουν λείο πυθμένα (μερικώς γεμάτο με διάφορα υλικά ή

ιζήματα)

Μέσης ηλικίας κρατήρες

3. Καταστρεμμένοι κρατήρες:

Φαίνονται πολύ φθαρμένοι

Τα χείλη είναι σπασμένα

Έχουν υποστεί έντονες αλλαγές

Οι κρατήρες έχουν γεμίσει σχεδόν τελείως με ιζήματα

Πολύ παλιοί κρατήρες

Μπορείτε να κατηγοριοποιήσετε στον πίνακα τους παρακάτω κρατήρες;






24

Κρατήρας Α΄ Κρατήρας Β Κρατήρας Γ΄

Φωτογραφία

Κρατήρα

Κατηγοριοποίηση Κρατήρα

(διατηρημένος, τροποποιημένος,

καταστρεμμένος)

Εξηγώ τους λόγους

Κρατήρας Α΄

Κρατήρας Β΄

Κρατήρας Γ΄






25

ΦΥΛΛΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Γ΄

Κάντε επιστημονικές περιγραφές

Θα πρέπει να επιμείνετε στις λεπτομέρειες. Θυμηθείτε ότι κάνετε επιστημονικές

και όχι καθημερινές παρατηρήσεις. Οι καθημερινές παρατηρήσεις είναι πολύ γενικές

σε σχέση με τις επιστημονικές. Για παράδειγμα, κάνοντας μια γενική παρατήρηση θα

γράφαμε «Βλέπουμε πολλούς κρατήρες γύρω μας», ενώ σε μια επιστημονική

παρατήρηση θα γράφαμε «Υπάρχουν 8 κρατήρες μέσα στον κρατήρα Gale. Οι 4 είναι

διατηρημένοι κρατήρες, οι 2 τροποποιημένοι και οι 2 καταστραμμένοι κρατήρες.

Κεντρική κορυφή υπάρχει μόνο στους δύο κρατήρες που βρίσκονται βόρεια του όρους

Σαρπ».

Μπορείτε αρχικά να σχεδιάσετε τον τόπο που σκοπεύετε να περιγράψετε, όπως

στον παρακάτω πίνακα:

Χαρακτηριστικά του

τόπου που περιγράφω

Σχεδιάζω τον τόπο που

περιγράφω

Τόπος που περιγράφω

Τόπος που περιγράφω Σχεδιάζω τον τόπο που

περιγράφω

Περιγραφή του τόπου και

των χαρακτηριστικών του

Κανάλι … στον πλανήτη

Άρη

Το κανάλι δεν είναι πολύ

πλατύ.

Τέσσερις κρατήρες

βρίσκονται μέσα στο

κανάλι.

Ανατολικά του καναλιού

υπάρχει ένας κρατήρας.

κρατήρες

κανάλι

νησίδα






26

Χρησιμοποιείστε στο κείμενό σας τις γνώσεις που έχετε ήδη για τον πλανήτη Άρη.

Στην περιγραφή σας μπορεί να σας βοηθήσει το παρακάτω σχεδιάγραμμα:

Να θυμάστε:

Στις περιγραφές χρησιμοποιούμε συνήθως ενεστώτα. Αν όμως περιγράφουμε γεγονότα

που έχουν συμβεί στο χώρο ή χώρους που δεν υπάρχουν πια τότε χρησιμοποιούμε

παρελθοντικούς χρόνους.

Χρησιμοποιούμε εικόνες που έχουν σχέση με τις αισθήσεις μας (οπτικές, γευστικές,

οσφρητικές κ.λπ.).

Χρησιμοποιούμε συχνά επίθετα και επιρρήματα (κυρίως τοπικά).






27

ΦΥΛΛΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Δ΄

Από τη στιγμή που έχετε αυτό το μήνυμα στα χέρια σας βρίσκεστε στον

Κόκκινο Πλανήτη και δεν έχετε παρά να προγραμματίσετε το Curiosity, ώστε

να κινηθεί και πάλι.

Ακολουθήστε τις οδηγίες που σας δίνονται και θα τα καταφέρετε.

Ανοίξτε το Kodu Game Lab από το εικονίδιο στην επιφάνεια εργασίας.

Επιλέξτε «Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ KODU» και «MARS ROVER TERRAIN-MAP A»

Πατήστε Esc για να εμφανιστεί η Παλέτα Εργαλείων.






28

Επιλέξτε από την Παλέτα Εργαλείων: Εργαλείο Αντικειμένων > Αναζήτηση

Επόμενου Χαρακτήρα > Rover

Το διαστημικό ρομπότ θα εμφανιστεί στην οθόνη σας.

Κάντε δεξί κλικ πάνω στο διαστημικό όχημα και από τις επιλογές που

εμφανίζονται επιλέξτε Προγραμματισμός.

Η εντολή που θα δημιουργήσετε έχει συγκεκριμένη μορφή, που αποτελείται από δύο

τμήματα:

ΟΤΑΝ (WHEN)… ΚΑΝΕ (DO)

και θα σημαίνει: «ΟΤΑΝ το διαστημικό όχημα αισθανθεί ότι στο πληκτρολόγιο πατιέται

ένα βέλος (ΓΕΓΟΝΟΣ), ΤΟΤΕ θα κινηθεί στην αντίστοιχη κατεύθυνση πάνω στην

επιφάνεια του πλανήτη (ΕΝΕΡΓΕΙΑ)».

Σύμφωνα με τα παραπάνω, για να δημιουργήσετε την εντολή που θα λέει στο

διαστημικό όχημα «ΟΤΑΝ πατήσουμε βελάκι, ΤΟΤΕ κινήσου»:

Πατήστε το «+» του ΟΤΑΝ (WHEN) και επιλέξτε το Πληκτρολόγιο.

Επιλογή οχήματος Προγραμματισμός






29

Μετά πατήστε πάλι το «+» του ΟΤΑΝ (WHEN) και επιλέξτε τα Βέλη. Τέλος

πατήστε το «+» του ΚΑΝΕ (DO) και επιλέξτε την ενέργεια Κινήσου.

Τώρα δοκιμάστε αν έχετε επισκευάσει το Curiosity και το ρομπότ μπορεί να κινηθεί.

Απλώς πατήστε Esc και το πλήκτρο Play στην Παλέτα Εργαλείων.

Μπράβο! Έχετε ολοκληρώσει την αποστολή σας!






30

Ζ. ΆΛΛΕΣ ΕΚΔΟΧΕΣ

Οι ομάδες των μαθητών είναι δυνατόν σε μιαν επέκταση του σεναρίου να συνθέσουν

τα κείμενά τους προς το Διαστημικό Κέντρο στα Google Έγγραφα, ώστε με

συνεργατικό τρόπο να συνδιαμορφώσουν ένα ενιαίο κείμενο που θα περιλαμβάνει τις

απόψεις όλων των ομάδων.

Εναλλακτικά, είναι δυνατόν η περιγραφή του κρατήρα Gale, που γίνεται στον

Επεξεργαστή Κειμένου, να εμπλουτιστεί με φωτογραφίες των όσων περιγράφουν,

που θα κατεβάσουν οι μαθητές από το διαδίκτυο.

Το κείμενο της περιγραφής μπορεί να διαμορφωθεί στο λογισμικό

Ιδεοκατασκευές, στο οποίο οι μαθητές μπορούν να εκφράσουν τις ιδέες τους, να τις

βάλουν σε σειρά και να εμπλουτίσουν το τελικό τους κείμενο με φωτογραφίες.

Ανάλογα με τους στόχους που θα θέσει ο εκπαιδευτικός είναι δυνατόν να

ζητηθεί από τους μαθητές να διαμορφώσουν κι άλλα είδη κειμένων, όπως μια κάρτα

από το διάστημα ή ένα κείμενο στο οποίο θα περιγράφουν πώς φαντάζονται τη ζωή

στον Άρη. Ακόμα είναι δυνατόν οι μαθητές να επικοινωνούν με το Διαστημικό

Κέντρο μέσω μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και τα κείμενά τους να τα

στέλνουν με τη μορφή συνημμένου αρχείου.

Μια δραστηριότητα στο περιβάλλον του Google Earth θα μπορούσε να ζητά

με εντολή του Διαστημικού Κέντρου από τους μαθητές-αστροναύτες κατά τη

διάρκεια της εξερεύνησής τους στο διάστημα να τοποθετήσουν σε μια άλλη περιοχή

του Κόκκινου Πλανήτη επισημάνσεις πάνω στις οποίες θα καταγράφονται τα

σημαντικότερα χαρακτηριστικά της και κατόπιν να στείλουν το πολύτιμο αρχείο στη

Γη.

Ανάλογα με τον διαθέσιμο χρόνο, την εμπειρία και το ενδιαφέρον των

μαθητών είναι δυνατόν οι μαθητές να εξασκηθούν περισσότερο στον

προγραμματισμό δίνοντας νέες εντολές (κίνηση σε συγκεκριμένη διαδρομή, σάρωση

με τα ηλεκτρονικά όργανα για την ταυτοποίηση πετρωμάτων του κρατήρα Gale) για

να ελέγξουν την κίνηση και τις λειτουργίες του διαστημικού ρομπότ στο λογισμικό

Kodu.






31

Οι μαθητές μπορούν να δημιουργήσουν στο Λογισμικό Παρουσίασης τη δική

τους παρουσίαση για τον πλανήτη Άρη. Ακόμα μπορούν να ζωγραφίσουν στο

λογισμικό έκφρασης και δημιουργίας Revelation Natural Art τον πλανήτη Άρη

χρησιμοποιώντας ρεαλιστικά χαρακτηριστικά που γνωρίζουν ή όπως τον

φαντάζονται.

Οι μαθητές μπορούν να εγγραφούν στο πρόγραμμα της NASA «Be a Martian»

στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://beamartian.jpl.nasa.gov/welcome. Στο

διαδραστικό πρόγραμμα οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να περιηγηθούν στον Άρη,

να βοηθήσουν στη χαρτογράφησή του και να πάρουν απαντήσεις από τους ειδικούς

στα ερωτήματά τους.

Το θέμα δίνει τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό και τους μαθητές να

ασχοληθούν με το ευρύτερο θέμα του ηλιακού μας συστήματος στις ώρες της

Ευέλικτης Ζώνης.

Το σενάριο έχει διαθεματικές προεκτάσεις, καθώς δραστηριότητες που

περιλαμβάνει βρίσκουν εφαρμογή και σε άλλα διδακτικά αντικείμενα. Για

παράδειγμα, οι λεπτομερείς παρατηρήσεις που καλούνται να κάνουν οι μαθητές

βρίσκουν εφαρμογή κυρίως στο διδακτικό αντικείμενο της Φυσικής, οι μετρήσεις και

οι μετατροπές με τα Μαθηματικά, οι γνώσεις για τους πλανήτες με τη Γεωγραφία, τα

σχεδιαγράμματα με την Αισθητική Αγωγή και οι εντολές που δίνουν στο εικονικό

ρομπότ με τον Προγραμματισμό.

Η. ΚΡΙΤΙΚΗ

Το σενάριο ως προς τη σύλληψη ήταν πάρα πολύ ενδιαφέρον και πολύ καλό ως προς

την οργάνωση και τη δομή του. Οι μαθητές και οι μαθήτριες της συγκεκριμένη τάξης

κατά την εφαρμογή του προηγούμενου σεναρίου είχαν την ευκαιρία να συγκρίνουν

έντυπη και ψηφιακή πηγής πληροφορίας και να εντοπίσουν μεταξύ άλλων τα

πλεονεκτήματα της τελευταίας. Η ψηφιακή πηγή που διερεύνησαν ήταν η Βικιπαίδεια

και το ειδικότερο θέμα, ο πλανήτης Άρης. Οι δυνατότητες της πλοήγησης στην

http://beamartian.jpl.nasa.gov/welcome






32

ψηφιακή πηγή πληροφορίας διήγειραν πολύ το ενδιαφέρον τους για τον συγκεκριμένο

πλανήτη. Έτσι η επακόλουθη εφαρμογή αυτού του σεναρίου με τίτλο «ταξίδι στον

Κόκκινο πλανήτη» έδωσε τη δυνατότητα ικανοποίησης του ενδιαφέροντος των

παιδιών.

Επειδή όλο το σενάριο ήταν ένα ταξίδι, επιλέχτηκε εξαρχής η τεχνική του

σασπένς ως εξής: Αντικαταστάθηκε το προτεινόμενο φωτοτυπημένο μήνυμα του

Διαστημικού Κέντρου της NASA από ένα e-mail “από τη NASA” για το οποίο

ενημερώθηκαν δια ζώσης τα παιδιά. Η επιλογή αυτή δημιούργησε «κλίμα» στην

τάξη.

Αισθητική και ηχητική ποιότητα χαρακτήριζε το ειδικά διαμορφωμένο

WebQuest μέσω του οποίου τα παιδιά κλήθηκαν να αντλήσουν πληροφορίες για τις

συνθήκες που επικρατούν στον Πλανήτη Άρη. Η επιλογή αυτή προκρίθηκε από το

δημιουργό του σεναρίου, επειδή οι αυθεντικές σχετικές ιστοσελίδες παρουσιάζουν

πυκνότητα πληροφοριών. Στον αντίποδα αυτής της άποψης η πυκνότητα των

πληροφοριών μπορεί να αντιμετωπιστεί με οδηγίες ανάγνωσης συγκεκριμένων

παραγράφων. Η λύση αυτή ενισχύει το διερευνητικό χαρακτήρα της μάθησης και

δίνει τη δυνατότητα για εξοικείωση και χρήση από τα παιδιά έστω και μιας σχετικής

με το προς διερεύνηση θέμα ιστοσελίδας.

Όπως και στην παρουσίαση της διδασκαλίας αναφέρθηκε, δυσκολία

παρουσιάστηκε, όταν τα παιδιά άρχισαν να κρατούν σημειώσεις για τις σχετικές με

τον πλανήτη Άρη πληροφορίες που διάβαζαν μέσω του WebQuest. Τα παιδιά δεν

μπορούσαν να διακρίνουν και να σημειώσουν τη σημαντική πληροφορία.

Αντέγραφαν πληροφορίες. Γενικά προτείνεται η συστηματική διδασκαλία του τρόπου

με τον οποίο αξιολογείται η πληροφορία, κάτι το οποίο απουσιάζει από τα γλωσσικά

σχολικά εγχειρίδια. Για το συγκεκριμένο σενάριο η απλή ανάγνωση φάνηκε να

λειτουργεί αποτελεσματικά και εξασφάλισε και απαραίτητο χρόνο.

Για λόγους αναγκαίας εξοικονόμησης χρόνου επίσης, η παραγωγή του

γραπτού επιχειρηματολογικού κειμένου, καθ’ υπέρβαση, δόθηκε στο σπίτι, αλλά

συνοδεύτηκε από φύλλο βήμα προς βήμα οδηγιών. Τα παιδιά στα κείμενά τους






33

διατύπωσαν τη θέση τους και την αιτιολόγησαν σχετικά, αλλά τα γραπτά τους

υστερούσαν ως προς τη συνοχή και τη συνεκτικότητα. Κατά την εφαρμογή του

σεναρίου δεν χρησιμοποιήθηκε το προτεινόμενο φύλλο με τα κριτήρια επιτυχίας ή μη

των επιχειρηματολογικών κειμένων (δεν υπήρχε διατυπωμένο κριτήριο γι’ αυτό στο

οποίο υστερούσαν τα συγκεκριμένα μαθητικά γραπτά). Κρίνεται και προτείνεται στο

πλαίσιο μιας αποτελεσματικής διδασκαλίας η διόρθωση των μαθητικών γραπτών να

γίνεται στην ολομέλεια της τάξης με τη συμμετοχή των συμμετεχόντων, και την από

κοινού συνοικοδόμηση πιο αποτελεσματικών γραπτών συνεισφορών. Ο

περιορισμένος όμως χρόνος κατά την εφαρμογή του παρόντος σεναρίου ήταν

ανασταλτικός.

Επίσης κατά την εφαρμογή του σεναρίου και λόγω έλλειψης χρόνου και πάλι δεν

πραγματοποιήθηκε η ενδιαφέρουσα δραστηριότητα συμπλήρωσης του σχετικού

λήμματος στη Βικιπαίδεια. Σε κάθε περίπτωση ο προτεινόμενος από το σενάριο

χρόνος είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό ο ενδεδειγμένος.

Θ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ράπτης, Α. & Α. Ράπτη. 2007. Μάθηση και διδασκαλία στην εποχή της πληροφορίας,

ολική προσέγγιση. Αθήνα.

Μικρόπουλος, Τ. 2006. Ο υπολογιστής ως γνωστικό εργαλείο. Αθήνα: Ελληνικά

Γράμματα.

Ματσαγγούρας, Η. 1987. Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και μάθηση: θεωρία και

πράξη στη διδασκαλία κατά ομάδες. Αθήνα: Γρηγόρης

Κουτσογιάννης, Δ. 2007. Πρακτικές ψηφιακού γραμματισμού νέων εφηβικής ηλικίας

και (γλωσσική) εκπαίδευση. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας,

http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/studies/ict/teens/index.html

[15.11.2010].

Αλβανούδη, Ζ., Σ. Γρόσδος, Γ. Καλέτος, Ε. Ντάγιου & Α. Χαραλαμπόλουλος. 2000.

Γλωσσικές δραστηριότητες για το δημοτικό σχολείο. Θεσσαλονίκη: Κώδικας.

http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/studies/ict/teens/index.html






34

Ματσαγγούρας, Η. Γ. 2001. Κειμενοκεντρική προσέγγιση του γραπτού λόγου. Αθήνα:

Γρηγόρης.

Ιορδανίδου, Α. & Α. Φτερνιάτη. 2000. Επικοινωνιακές διδακτικές προτάσεις για το

γλωσσικό μάθημα στο δημοτικό σχολείο. , Αθήνα: Πατάκης.

Ο πλανήτης Άρης στην ιστοσελίδα της NASA

http://www.nasa.gov/mission_pages/msl/index.html

Ίδρυμα Ευγενίδου

http://www.eugenfound.edu.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=resource&cresrc=1184&c

node=28

ESA European Space Agency

http://www.esa.int/SPECIALS/Lessons_online/SEM0IV3KV5G_0.html

http://www.nasa.gov/mission_pages/msl/index.html

http://www.eugenfound.edu.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=resource&cresrc=1184&cnode=28

http://www.eugenfound.edu.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=resource&cresrc=1184&cnode=28

http://www.esa.int/SPECIALS/Lessons_online/SEM0IV3KV5G_0.html

Π.3.2.5 Πιλοτική εφαρμογή και ...proteas.greek-language.gr › files ›...

Documents

Transcript of Π.3.2.5 Πιλοτική εφαρμογή και ...proteas.greek-language.gr › files ›...