ΕΚ ΤΗΣ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΗΣ ΤΩΝ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ

ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

ΔΙΕΘΥΝΤΗΣ : Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ε. Μ. ΒΟΡΙΔΗΣ

ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΕΠΙ 2.755 ΑΤΟΜΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ

ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΑΑΑΔΟΣ

ΥΠΟ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ Ι. ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΥ

ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΕΠΙ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΑ,

ΑΘΗΝΑΙ 197?

î^y. ^ ι ^ ΕΚ ΤΗΣ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΗΣ

ΤΩΝ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ

Τ Μ Η Μ Α ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

ΔΙΕΘΥΝΤΗΣ: Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ε. Μ. ΒΟΡΙΔΗΣ

Ε ΗΑΕΚΤΡΟΚΑΡΔ!ΟΓΡΑΦ!ΚΑ

ΕΠΙ 2.755 A T O M ΑΓΡ0Τ1 ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΥΠΟ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ Ι. ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΥ

ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΕΠΙ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΑ,

ΑΘΗΝΑΙ 1979

« Ή έγκρισις διδακτορικής διατριβής υπό τής 'Ιατρικής Σχολής τοϋ Πανεπιστη­

μίου 'Αθηνών δέν ύποδηλοϊ άποδοχήν των γνωμών του συγγραφέως».

(Οογο.ΐΊσμύ; Πιινετηβτημίον 'Λ0ηι·ώι·, äoOoor 202 § 2, τοϋ Λ'ό/ιον 5343)

Etc τήν Μνήμην τοΟ Πολυαγαπημένου μου

Πατρός 6 u * όσα υπέρ έμοΟ έμόχθησεν

Etc τήν Σεβαστήν μου Μητέρα

Etc τήν άγαπημένηνμου σύζυγον Παναγιώτα

Είς τόν Σεβαστόν μου Διδάσκαλον

Καθηγητών κ.Εύτύχι,ον Βορίδην

ως ελαχίστη ενδειξις της προς

Αυτόν ευγνωμοσύνης μου

niNAS ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1. Βιογραφικό σημείωμα σελ.

2. Πρόλογος "

3. Γενικόν Μέρος "

4. Κωδικοποίησις τοΰ'Ηλεκτροκαρδιογρα­

φήματος "

5 . Κ ώ δ ΐ ξ ΜΙΝΝΕΖΟΤΑ

6. Έ π ι δ η μ ι ο λ ο γ ικαί "Ερευναι

τοο "Ηλεκτροκαρδιογραφήματος "

7. Είδικόν Μέρος "

8. Ύλικόν καί Τρόπος Μελέτης "

9. 'Ημέτερα αποτελέσματα "

10. Συζήτησις "

11. Περίληψις - Συμπεράσματα "

12. SUMMARY "

13„ Πίνακες "

14. Βιβλιογραφία "

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΕΤΟΣ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ: Θεοδώρειον Ν. Σερρών, 15.8.1943

ΒΑΣΙΚΑΙ ΣΠΟΥΔΑΙ : Τόν κύκλον των σπουδών στοιχειώδους

καί μέσης εκπαιδεύσεως διήνυσα είς

Ροδόπολιν και Κ. Πορρόϊα- Ν. Σερρών.

ΑΝΩΤΑΤΑΙ ΣΠΟΥΔΑΙ : Κατόπιν εισαγωγικών εξετάσεων ένεγρά-

φην είς τήν Ίατρικήν Σχολήν τοΰ Πανε­

πιστημίου Θεσσαλονίκης τό έτος 1964..

Πτυχιούχος της 'Ιατρικές Σχολής Πανε­

πιστημίου Θεσσαλονίκης τό έτος 1970.

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ : Υπηρέτησα ως έφερδος ανθυπολοχαγός

ίατρός εις τόν στρατόν Εηρας έπί 28

μήνας (1970-72).

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΙΣ: ΈΕεπλήρωσα τήν υπό τοϋ Ν.Δ. 67/68 προ-

βλεπομένην ύπηρεσίαν υπαίθρου έπί ëv

έτος (1972-73) είς τό Βοστάνειον Νοσο­

κόμε ϊον Μυτιλήνης.

Τόν Ίούνιον τοϋ 1973 έτοποθετήθην βοη­

θός είς τήν Α1 Παθολογικήν Κλινικήν

τοϋ Θεραπευτηρίου 'Αθηνών "Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ

(Διευθυντής κ. Ε. Ποντίδας), μέχρι καί

τοϋ Ιουνίου τοϋ 1975,οτε καί συμπλήρωσα

τρία έτη κλινικής εκπαιδεύσεως,ελαβον

τόν τίτλον ειδικότητος της Παθολογίας,

κατόπιν επιτυχών εξετάσεων,ενώ άπό τοϋ

Δεκεμβρίου τοϋ 197 5 μέχρι τοϋ Μαίου

1976 υπηρέτησα ώς εσωτερικός βοηθός είς

τήν ώς άνω Κλινικήν.

Τόν Μάϊον τοϋ 1976 έτοποθετήθην είς θέ-

σιν έσωτερικοϋ βοηθοϋ της Β' Καρδιολο­

γικής Κλινικής τοϋ Θεραπευτηρίου 'Αθη­

νών "0 ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ" (Διευθυντής: "Ο

Καθηγητής Ε.Μ. Βορίδης), θέσιν είς ην

υπηρετώ μέχρι σήμερον.

12

Τόν Όκτώβριον τοΟ 197 7 συμπληρώσας

χόν χρόνον κλινικές εκπαιδεύσεως είς

τήν Καρδιολογίαν,δλαβον τόν τίτλον

τή"ς ειδικότητος ταύτης κατόπιν επιτυχών

έΕετάσεων.

'Από τοϋ êτους 1977 συμμετέχω είς τήν

ύπό τήν Διεύθυνσιν τοο ΚαθηγητοΟ τοϋ

Πανεπιστημίου'Αθηνών κ.Ε.Μ.Βορίδη 'Επι­

δημιολογική ν "Ερευναν έπί των Καρδιαγ­

γειακών Νοσημάτων τοΟ "Υπουργείου Κοι­

νωνικών 'Υπηρεσιών.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑΙ ΕΡΓΑΕΙΑΙ: 1. Σΰγκρισις ρυθμοϋ αυξήσεως καρδια­

κής συχνάτητος κατά τήν κόπωσιν φυσιολο­

γικών διαβητικών καί πασχόντων έκ στεφα­

νιαίας νόσου ασθενών.

Ύπό Κ. Κελεσίδη, Δ. Μπάμπαλη, Ν.Καλαϊτζί-

δη, Ι. Δημοπούλου, Δ.Κόκκινου καί Ε.Βο-

ρίδη. ΑΡΧ.ΙΑΤΡ.ΕΤΑΙΡ. Πρακτικά Δ°υ Πα­

νελληνίου 'Ιατρικού Συνεδρίου 6.4.1978.

2. Ai μεταβολαί τοϋ τελικοί; τμήματος

τοϋ διαστήματος PR έπί οξείας περικαρ-

δίτιδος.

'Υπό Κ. Κελεσίδη, Κ. Μαλλιού, Δ.Κόκκινου,

Δ.Μπάμπαλη, Ν.Καλαϊτζίδη καί Ε.Βορίδη.

"Ανακοίνωσις είς Ε1 Πανελλήνιον Καρδιο-

λογικόν Συνέδριον,'Αθήναι 1978.

3. Κλινική δοκιμασία της όξπρενολό-

λης είς τήν ύπέρτασιν.

Ύπό Ν.Φίλια, Κ.Κελεσίδη,Γ.Παπαζάχου,

Ι.Δημοπούλου,Ν.Καλαϊτζίδη καί Ε.Βορίδη.

ΙΑΤΡ.ΕΠ.ΕΝΟΠΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ, 12 483-486,

1978.

13

4. Προδιαθεσικοί παράγοντες έπί γυ­

ναικών μετά ίσχαιμικής νόσου του μυο­

καρδίου.

'Υπό Ν.Κολιοπούλου, Κ. Μαλλιού, Ν. Καλά Ι'-

τζίδη καί Ε.Βορίδη.

Άνακοίνωσις είς 7ον 'Ιατρικών Συνέδριον

'Ενόπλων Δυνάμεων Θεσσαλονίκης,'Απρίλι­

ος 1979.

5. 'Ερμηνεία των μεταβολών του τελι-

κοο τμήματος τοο Διαστήματος PQ κατά

τήν δοκιμασίαν κοπώσεως.

"Υπό Κ.Μαλλιού, Δ.Μπάμπαλη,Ν.Καλαϊτζί-

δη, Δ.Κόκκινου καί E. Bopίδη.

Άνακοίνωσις είς 7ον Ίατρικόν Συνέδρι­

ον "Ενόπλων Δυνάμεων, Θεσσαλονίκη,"Α­

πρίλιος Χ979.

6. Διαταραχαί τής κολποκοιλιακής καί

ένδοκοιλιακής αγωγής είς άτομα 60 ετών

καί άνω, έπί άγροτικοο πληθυσμοΟ της

"Ελλάδος.

'Υπό Α.Μυζάλη, Κ.Μαλλιού, Γ.Παπαζάχου,

Δ.Κόκκινου, Ν.Καλαϊτζίδη Ε.Βορίδη.

Άνακοίνωσις είς 5ον Πανελλήνιον'Ιατρι­

κόν Συνέδριον -'Αθήναι, Μάϊος 1979.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

"Η άνακάλυψις τοϋ ηλεκτροκαρδιογραφήματος, ή οποία έγινε

τό 1887 υπό τοϋ WALLER ,συνετέλεσεν,αναμφισβητήτως, τά μέγι­

στα εις τήν διάγνωσιν και έΕέλιξιν τών διαφόρων καρδιοπαθειών,

ίδία δέ τών διαταραχών τοϋ ρυθμοϋ, της αγωγής καί της ανεπαρ­

κείας των στεφανιαίων αρτηριών.

Ό καθορισμός των παθολογικών παραμέτρων τοϋ ηλεκτροκαρ­

διογραφήματος άφ1 ενός καί τής συχνότητος εμφανίσεως αυτών άφ

1

έτερου,απετέλεσαν, μέχρι τοϋδε, τό άντικείμενον πολυαρίθρων με­

λετών άνά τήν Ύφήλιον.

Είς τήν Ήμετέραν χώραν, φθίνοντος τοϋ 1974, ήρχισεν 'Επι­

δημιολογική "Ερευνα τοϋ 'Υπουργείου Κοινωνικών 'Υπηρεσιών, της

οποίας προΐσταται ò Καθηγητής κ. Ε.Μ.Βορίδης καί ή οποία αποβλέ­

πει είς τήν μελέτην παραγόντων συνεργούντων είς τήν έμφάνισιν

της στεφανιαίας νόσου επί ατόμων,ηλικίας μεγαλυτέρας τών 20 ετών,

αγροτικών τινών περιοχών της 'Ελλάδος.

"Η παρούσα μελέτη, ή οποία καί αποτελεί τμήμα της ώς άνω έ-

ρεύνης, άνελήφθη έπί τώ σκοπώ ανευρέσεως της συχνότητος εμφανίσε­

ως τών παθολογικών παραμέτρων τοϋ έν ηρεμία ηλεκτροκαρδιογραφήμα­

τος, έπί 2.755 ατόμων,άντιπροσωπευόντων ποσοστόν άνω τοϋ 70% τοϋ

συνόλου τών μονίμων κατοίκων τών ώς άνω έΕετασθεισών περιοχών της

χώρας μας.

16

Διά την άρχικήν ίδέαν της μελέτης,τήν καθοδήγησιν και

ήθικήν συμπαράστασιν προς περαίωσιν ταύτης,θεωρού ύποχρέωσίν

μου όπως ευχαριστήσω καί εκφράσω τήν βαθείαν μου εύγνωμοσύνην

είς τόν Διδάσκαλόν μου Καθηγητών τοϋ Πανεπιστημίου'Αθηνών,

Διευθυντήν τοϋ Β' Καδριολογ L Jifîs Κλινικές τοο Θεραπευτηρίου 'Α­

θηνών " 0 ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ" και Διευθυντήν τής'Επιδημιολογικής'Ε-

ρεύνης των Καρδιαγγειακών Νοσημάτων τοϋ 'Υπουργείου Κοινωνικών

'Υπηρεσιών κ. Ε. Μ. ΒΟΡΙΔΗΝ

'Ωσαύτως, εκφράζω τάς πλέον θερμάς μου ευχαριστίας είς τόν

κ. Κ. Μάλλιον ,"Επιμελητήν της Β' Καρδιολογικής Κλινικής τοϋ

Θεραπευτηρίου 'Αθηνών " Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ" και τόν κ.Α.Μυζάλην,'Επι­

μελητήν της Καρδιολογικής Κλινικής τοϋ Γενικοϋ Νοσοκόμε ίου'Αθη­

νών "ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΠΑΥΛΟΣ", χάρις είς τήν πολύτιμον συνδρομήν καί πα-

ράστασιν των οποίων ήχθη είς πέρας ή παρούσα μελέτη.

ΓΕΝΙΚΟΝ ΜΕΡΟΣ

ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΙΣ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ

*Η μεταβολή των διαφόρων παραμέτρων τοϋ ηλεκτροκαρδιο­

γραφήματος συναρτήσει τοΰ φύλου,της φυλής και της ηλικί­

ας ήτο μέχρι. τοΟδε ή κυριωτέρα αίτία δυσχερείας καθορισ­

μού τοΟ φυσιολογικού ή παθολογικού ηλεκτροκαρδιογραφήμα­

τος, έξ, οΰ καί αϊ κατά τό παρελθόν γενόμεναι προσπάθειαι

κωδικοποιήσεως αύτοϋ άν καί έστηρίχθησαν έπί μεγάλου αριθ­

μού ατόμων δέν έστέφθησαν υπό της αναμενόμενης επιτυχίας.

(1,3,4,8,9,12,14,15,16)

Ή πρώτη επίσημος συλλογική προσπάθεια κωδικοποιήσεως

τοϋ ηλεκτροκαρδιογραφήματος, τούτέστι τοϋ καθορισμού των

φυσιολογικών και παθολογικών δρίων των διαφόρων παραμέτρων

αύτοϋ, έγένετο τό 1959 υπό τη"ς επιτροπής ερευνών τής Διεθ­

νούς'Οργανώσεως τής Καρδιολογίας (6) . *Η δευτέρα τοιαύτη

έγένετο τό 1960 υπό των BLACKBURN καί σύν. (2) καί είναι

έκτοτε διεθνώς γνωστή ώς κώδιΕ τής Μιννεζότα (MINNESOTA

CODE). Τρίτη προσπάθεια κωδικοποιήσεως τοϋ ηλεκτροκαρδιο­

γραφήματος, ή οποία καί αποτελεί τροποποίησιν της προηγου­

μένης, έγένετο τό 1962 υπό τών HIGGINS καί σύν. (5) γνωστή

έκτοτε, ώς τροποποίησις τοϋ HIGGINS . Τέλος, ή ύπό τής Παγ­

κοσμίου 'Οργανώσεως "Υγείας, είδικώς καταρτισθείσα επιτροπή

λαβούσα ύπ'όψιν της τάς προηγουμένας μελετάς,συνέταΕεν εί-

δικόν κώδικα καθορισμού τών κριτηρίων τοϋ φυσιολογικού καί

παθολογικού ηλεκτροκαρδιογραφήματος (17). Ούτω, σήμερον,

διαθέτομεν τεσσάρας κώδικας διά τήν όρθήν έρμηνείαν τοΰ ή-

λεκτροκαρδιογραφήματος.

Είς τήν ήμετέραν έπιδημιολογικήν έρευναν έλάβομεν ώς βάσιν,

διά τόν καθορισμόν τών διαφόρων στοιχείων τοϋ έν ηρεμία η­

λεκτροκαρδιογραφήματος τόν κώδικα τη"ς Μιννεζότα τόν όποιον

καί παραθέτομεν.

ΚΟΔΙΒ ΜΙΝΝΕΖΟΤΑ

1. Ο. Κατηγορία

"Επαρμα Q καί σύμπλεγμα QS . (Τό κΟμα Q πρέπει νά

εϋναι 1mm ή μεγαλύτερον καί νά συνοδεύεται, ύπό

έπάρματος R lram ή μεγαλυτέρου).

1. Κατηγορία

Α. Σχέσις Q/R>_l/3 καί διάρκεια κύματος Q>0,03 SEC

είς τάς έπαγωγάς 1,11 καί ν_ - ν,

Β. Διάρκεια Q 0,04 SEC εις τάς έπαγωγάς 1,11

καί V2-V

6

Γ. Διάρκεια Q >0,04 SEC καί ύφος έπάρματος R>_ 3itim

ε Ce τήν απαγωγήν AVL

Δ. Διάρκεια Q-> 0,05 SEC καί ϋπαρ£ις κύματος Q

ει.ς τάς έπαγωγάς III καί AVF

Ε. Διάρκεια Q^0,05 SEC είς τήν άπαγωγήν AVF

ΣΤ. Μορφή QS,ÖTav υπάρχη κΟμα R είς συνεχομένας

προκαρδίους άπαγωγάς άπό τήν ν_ έως τήν V,

Ζ. Μορφή QS είς ν,,-ν ν,,-Λ καί V1 -Vß

2. Κατηγορία

Α. Σχέσις θΉ,άπό 1/5 έως 1/3 καί διάρκεια Q>0,03 SEC

είς τάς άπαγωγάς 1,11 καί ν,-ν

Β. Διάρκεια Q ,άπό 0,03 έως 0,04 SEC είς τάς

άπαγωγάς 1,11 καί V2

-Vfi

Γ. Διάρκεια Q ,άπό 0,03 έως 0,04 SEC καί ϋψος έπάρ­

ματος R ίσον ή μεγαλύτερον των 3 mm είς τήν

άπαγωγ ήν AVL.

Δ. Διάρκεια Q ,άπό 0,04 έως 0,05 SEC καί ϋπαρΕις

κύματος Q είς τάς άπαγωγάς 111 καί AVF

Ε. Διάρκεια Q ,άπό 0,04 έως 0,05 SEC είς τήν άπαγω­

γήν AVF.

ΣΤ. Διάρκεια Q _0,05 είς τάς άπαγωγάς 111 καί AVF

Ζ. Μορφή QS καί απουσία της παραγράφου VII(l) τοϋ

κώδικος.

19

Η. 'Απόλυτος έ λ ά τ τ ω σ ι ς τ ο υ ΰψους του έ π ά ρ μ α τ ο ς R

κ α ί IK 2mm μ ε τ ' α π ο υ σ ί α ς τ η ς παραγράφου V I I - _ 3

ή I I I , ε ί ς τ ά ς άπαγωγάς v i ~ 3 V ^ V 4

Θ . Δ ι ά ρ κ ε ι α Q > 0 , 0 4 SEC ή υ π α ρ Ε ι ς μ ο ρ φ έ ς QS

Κατηγορία

Α. Σχέσις Q/R _1/3 μετά διαρκείας τοο κύματος Q μι~

κροτέρας των 0,03 SEC είς τάς άπαγωγάς Ι,II καί

V2"

V6

Β. Μορφή QS έπί απουσίας τή"ς παραγράφου VII ή III εί

τάς άπαγωγάς V καί V'

Γ. Σχέσις Q/R ,άπό 1/5 εως 1/3 μετά διαρκείας τοο

κ ύ μ α τ ο ς Q μ ι κ ρ ο τ έ ρ α ς τών 0,03 β Ε Ο , ε ί ς τ ά ς άπαγω­

γ ά ς Ι , Ι Ι κ χ ί ν 2 ~ ν 6

ΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ÀHONOS ΤΟΥ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΟΣ QRS

1. 'Αριστερά

"Αξων QRS >-3 0° είς τάς άπαγωγάς Ι,II καί III

2. Δεξιά

"Αξων QRS> +120° είς τάς άπαγωγάς Ι,II καί III

τό άλγεβρικόν άθροισμα των μεγίστων θετικών καί

αρνητικών κυμάτων πρέπει νά είναι άρνητικόν είς

τήν άπαγωγήν Ι, θετικόν είς τήν III καί είς τήν

άπαγωγήν Ι πρέπει νά είναι τό ήμισυ η μεγαλύτερον

τής απαγωγής III.

ΥΨΗΛΑ ΚΥΜΑΤΑ R

1. 'Αριστερά

R >26πιπιείς τήν άπαγωγήν VV ή Vg

R >20πυπαείς τ ά ς άπαγωγάς Ι , I I , I I I κ α ί AVF

R >12πιπιείς τ ή ν άπαγωγήν AVL

2. Δεξιά

Διάρκεια QRS συμπλέγματος μικρότερα τών 0,12 SEC

καί υψος R >5mm μετά σχέσεως R/S >1 · "Υπαρξις

ζώνης μεταπτώσεως τοο QRS ή έλάττωσις τής

σχέσεως R/S ,πρός τά αριστερά τής V άποτελοΟν

τά ευρήματα τοϋ άτελοος δεξιού σκελικου αποκλει­

σμού.

ΔΙΑΣΤΗΜΑ ST

Κατάσπασις

1 " Ι σ η fi μ ε γ α λ ύ τ ε ρ α τοΟ 1 mm ε ύ ς τ ά ς άπαγωγάς

Ι , I I , AVL,AVF καύ V2-Vg

2 . 'Από 0,5-0,9mm καύ δ ρ ι ζ ό ν τ ι ο ν τμήμα ST fi κ α ­

τ ι ο ύ σ α κ λ ύ σ ι ς τ η ς απαγωγής Ι , I I , AVL,AVF καύ V -Vg

3 . Μ ι κ ρ ό τ ε ρ α . τ ο Ο 0,5 mm,άλλα τμήμα ST υπό κ λ ύ σ ι ν

καύ έ γ γ ϊ ζ ο ν 0,5 mm fi π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ο ν κάτωθεν τόΟ

ε π ι π έ δ ο υ τοϋ δ ι α σ τ ή μ α τ ο ς PR ε ύ ς τ ά ς άπαΥωγάς

Ι . I I , AVL,AVP καύ Vj -Vg

Ά ν ά σ π α σ ι ς

1. " Ι σ η fi μ ε γ α λ ύ τ ε ρ α τοΟ 1 mm ε ύ ς τ ά ς άπαγωγάς Ι , I I ,

I I I , AVL,AVF καύ ν χ - Vg

ΚΥΜΑ

1 . "Υψος Τ ^ 5 mm ε ύ ς τ ά ς άπαγωγάς Ι , I I καύ V,-Vg

δ τ α ν τ ό ϋψος τοο έ π ά ρ μ α τ ο ς R ε ί ν α ι ύσον fi μ ε γ α ­

λ ύ τ ε ρ ο ν των 5 mm ε ύ ς τήν άπαγωγήν AVL καύ δ τ α ν τ ό

σύμπλεγμα QRS ε ί ν α ι κυρύως θ ε τ ι κ ό ν ε ύ ς τ ή ν άπαγω­

γήν AVF.

"Υψος Τ άπό lmm δως 5 mm ε ί ς τ ά ς άπαγωγάς Ι , I I

καύ V 2 ~ V 6 ο τ α ν τ ο οψος τοο έπάρμα-ςρς R ε ί ν α ι ύσον"

ή μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο ν των 5mm ε ύ ς τήν άπαγωγήν AVL καύ

δ τ α ν τ ό σύμπλεγμα QRS ε ϊ ν α ι κυρύως θ ε τ ι κ ό ν ε ύ ς

τήν άπαγωγήν AVF

"Επύπεδον κΟμα Τ fi μετρύως δ ι φ α σ ι κ ό ν ( ή α ρ ν η τ ι κ ή

φ ά σ ι ς αύτοΟ μ ι κ ρ ό τ ε ρ α τοΟ 1 mm) ε ύ ς τ ά ς άπαγωγάς

Ι , I I καύ V..-V, ο τ α ν τ ό ΰφος τοΟ έ π ά ρ μ α τ ο ς R ε ί ν α ι

ύσον fi μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο ν των 5 mm ε ί ς τήν άπαγωγήν AVL

καύ οταν τ ό σύμπλεγμα Ο ^ ε ύ ν α ι κυρύως θ ε τ ι κ ό ν ε ύ ς

τήν άπαγωγήν AVF.

ΚΟΛΠΟΚΟΙΛΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ

1. Πλήρης κολποκοιλιακός αποκλεισμός (προσωρινός fi

μόνιμος).

2. Μερικός κολποκοιλιακός αποκλεισμός

21

3. Διάστημα PR μεγαλύτερον των 0,21 SEC ε ί ς τάς

άπαγωγάς Ι , I I καί I I I ανεξαρτήτως xfis καρδιακές

συχνότητος.

4. Έπιταχυνσμένη αγωγή (σύνδρομον κοιλιακής προδιερ-

γέρσεως)

VII. ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ

1. Πλήρης αποκλεισμός τοΟ άριστεροΟ σκέλους

Διάρκεια συμπλέγματος QRS , ϋση ή μεγαλύτερα των

0,12 SEC είς τάς άπαγωγάς Ι,II,III μετ'ένδογενοει-

οοϋς αποκλίσεως Οση ή μεγαλύτερα των 0,06SEC είς

οιανδήποτε έκ των απαγωγών I,II,AVL ,ν,- καί V,

2. Πλήρης αποκλεισμός τοΰ δεξιού σκέλους

Διάρκεια συμπλέγματος QRS ίση ή μεγαλύτερα των

0,12 SEC είς τάς άπαγωγάς Ι,II,III μετά δευτέρου

έπάρματος R μεγαλυτέρου τοϋ πρώτου τοιούτου είς

τήν άπαγωγήν V .

3. 'Ατελής αποκλεισμός τοΟ δεξιού σκέλους

Διάρκεια συμπλέγματος QRS μικρότερα των 0,12 SEC

είς τήν άπαγωγήν V μετά δευτέρου έπάρματος R

μεγαλυτέρου τού πρώτου τοιούτου (Ίδέ έπί πλέον

κριτήρια καί εις τήν παράγραφον ΙΙΙ2

τ°0 κωδικός)

4. "Ενδοκοιλιακός αποκλεισμός

Σύμπλεγμα QRS διάρκειας ίσης ή μεγαλυτέρας των

0,12 SEC πλην όμως μετά μορφολογίας ουχί δεξιού

ή αριστερού σκελικοΰ αποκλεισμού είς τάς άπαγωγάς

1,11 καί III .

VIII ΑΡΡΥΘΜΙΑΙ

0. Οιοσδήποτε συνδυασμός έκ των κατωτέρω αρρυθμιών

1. Συχναί έκτακτοι κολπικαί ,κομ,βικαί ή κοιλιακαί συ-

σολαί (τέσσαραι ή περισσότεραι άνά 40 φυσιολογικά

συμπλέγματα).

2. Κοιλιακή ταχυκαρδία (Συχνότης άνω των 100/ΜΙΝ)

3. Κολπική μαρμαρυγή ή πτερυγισμός

4. Ύπερκοιλιακή ταχυκαρδία

5. Ίδιοκοιλιακός ρυθμός (Συχνότης έως 100/ΜΙΝ.)

Κομβικός ρυθμός (Συχνότης έως 100/ΜΙΝ.)

Φλεβοκομβική ταχυκαρδία (Συχνότης μεγαλύτερα

των 100/ΜΙΝ.)

Φλεβοκομβική βραδυκαρδία (Συχνότης μικρότερα

των 50/ΜΙΝ.)

Αρρυθμίαι μή αναφερόμενα ι. ανωτέρω.

Συνδυασμός των ανωτέρω περιπτώσεων 2 ή 3 μετά

των περιπτώσεων 1,2,3,4,5 ή 6

Χαμηλά συμπλέγματα QRS είς τάς άπαγωγάς Ι,II,III

μετά θετικής ή αρνητικής παρεκκλίσεως μεγαλυτέρας

των 5mm έκ της ίσοηλεκτρικης γραμμές ή άνώτερον

ϋψος του έπάρματος R μικρότερον των 10 mm είς

τάς άπαγωγάς V,-V, . 1 Ο

Ποιοτική έκτίμησις των ευρημάτων των κυμάτων Τ,

περίλαμβάνουσα,υψηλά ή οξυκόρυφα Τ,μετεκτακτοσυ-

στολική αναστροφή τοΟ κύματος Τ, ως καί έπαρμα Τ

μετά κομβώσεων.

Ευρήματα συμπλέγματος QRS μή αναφερόμενα ανωτέρω.

Επιμήκυνσις διαστήματος QT

Ευρήματα κύματος Ρ, περιλαμβάνοντα οξυκόρυφα ή

αρνητικά τοιαοτα ύψους τουλάχιστον 3mm.

Αρνητικά κύματα U ,είς τάς άπαγωγάς V, έως V,.

Άλλαι περιπτώσεις μή άναφερόμεναι ανωτέρω.

Αμφίβολα ευρήματα ,οφειλόμενα είς τεχνικήν άτέ-

λειαν κατά τήν έγγραφήν ή είς τήν μεταβλητότητα

τής μετρήσεως άπό συστολής εις συστολήν

Συνδυασμός των ανωτέρω περιπτώσεων 7 ή 8 μετά

των περιπτώσεων 1,2,3,4,5 ή 6.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑΙ ΕΠΙ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ

Τό πλείστον των γνώσεων των σχετιζομένων μετά των

ήλεκτροκαρδιογραφικών ευρημάτων έπί γενικοΟ πληθυσμοΟ ατό­

μων βασίζεται είς πληροφορίας, at οποϊαι ελήφθησαν έκ δια­

φόρων επιδημιολογικών ερευνών.

Κατά τήν επιδημιολογικών έρευναν, ή οποία έγένετο τό

1962 ύπό τών ROLAND καί σύν. (11) έπί 122.043 αρρένων η­

λικίας 16-50 ετών καί άφεώρα εις ίπτάμενον προσωπικόν των

'Ηνωμένων Πολιτειών τής 'Αμερικής,προέκυψαν τά κάτωθι:

Α. ΔΙΑΤΑΡΑΧΑΙ ΡΥΘΗΟΥ

Φλεβοκομβικής προελεύσεως διαταραχαί τοΟ ρυθμοο διε-

πιστώθησαν έπί 16.975 ατόμων ήτοι είς ποσοστόν 13,90%.

Έ£ αυτών 1.800 άτομα (1,47%),ένεφάνιζον φλεβοκομβικήν τα-

χυκαρδίαν, 13.768 (11,28%) βραδυκαρδίαν, 1.377 (1.12%) α­

ναπνευστική ν άρρυθμίαν καί τέλος 30 άτομα (0.024%) φλεβο-

κομβικήν άναστολήν.

Κολπικός ρυθμός διεπιστώθη έπί 672 ατόμων (0.55%), ε­

νώ κολπική ταχυκαρδία έπί τεσσάρων ατόμων(0.003%).

"Εκτακτοι συστολαί ύπερκοιλιακής προελεύσεως άνευρέθη-

σαν έπί 797 ατόμων (0.66%) eg ων 534 άτομα (0.43%) ένεφάνι-

ζον έκτακτους κολπικάς συστολάς καί 263 (0.21%) κομβικάς

τοιαύτας.

Κομβικός ρυθμός παρετηρήθη έπί 18 ατόμων (0.014%) ε­

νώ κομβική ταχυκαρδία έπί ενός άτομου (0.0008%).

Κολπική μαρμαρυγή καί κολπικός πτερυγισμός διεπιστώθη-

σαν έπί πέντε (0.004%) καί ενός άτομου (0.0008%) αντιστοί­

χως.

24

"Εκτακτοι συστολαί κοιλιακής προελεύσεως παρετηρήθησαν

έπί 1.007 ατόμων (0.82%) eg ων 952 άτομα (0.78%) ένεφάνιζον

αμιγείς κοιλιακάς συστολάς καί 55 (0.07%) έκ συγχωνεύσεως

τοιαύτας.

Τέλος, κοιλιακή ταχυκαρδία διεπιστώθη έπί &ξ, ατόμων, ήτοι

ποσοστόν (0.005%) .

Β. ΔΙΑΤΑΡΑΧΑΙ ΑΓΩΓΗΣ

Διαταραχαί τής κολποκοιλιακής αγωγής άνευρέθησαν έπί

813 ατόμων (0.66%) έ£ ων 802 άτομα (0.65%) ένεφάνιζον πρώ­

του βαθμοΰ κολποκοιλιακόν άποκλεισμόν, δκτώ (0.006%) δευ­

τέρου βαθμοΰ τοιούτον καί τρία άτομα (0.002%) πλήρη κολπο­

κοιλιακόν άποκλεισμόν. 'Ανώμαλος κολποκοιλιακή σύνδεσις ή­

τοι σύνδρομον κοιλιακής προδιεγέρσεως παρετηρήθη έπί 1.068

ατόμων (0.87%) έ£ ών 187 άτομα (0.15%) εϋχον σύνδρομον WOLF-

PARKINSON-WHITE καί 881 (0.72%) βραχύ διάστημα PR (ήτοι μι-

κρότερον των 0.10 SEC.) εύρημα συνηγορούν υπέρ υπάρξεως τοΰ

συνδρόμου των LOWN-GANONG-LEVINE.

Διαταραχαί της ένδοκοιλιακής αγωγής τουτέστιν αποκλει­

σμός των σκελών τοΰ δεματίου τοΰ ΗΙ3£,διεπιστώθησαν έπί

248 ατόμων (0.20%), έζ ών 231 άτομα (0.18%) ένεφάνιζον πλήρη

άποκλεισμόν τοΰ δεΕιοΰ σκέλους καί 17 (0.013%) πλήρη άποκλει­

σμόν τοΰ άριστεροΰ τοιούτου.

"Επί 505 ατόμων (0.41%) άνευρέθησαν άνωμαλίαι τοΰ συμπλέγ­

ματος QRS , μή δυνάμεναι όμως νά ταξινομηθοΰν είς τους σκε~

λικούς αποκλεισμούς ή εϋς τι έκ των -συνδρόμων τής κοιλιακής

προδιεγέρσεως.

Έπί 592 ατόμων (0.48%) άνευρέθη άπόκλισις τοΰ άΕονος τοΰ

συμπλέγματος QRS πέραν των -3 0θ,εύρημα συνηγοροΰν υπέρ βλά­

βης τοΰ προσθίου κλάδου τοΰ άριστεροΰ σκέλους τοΰ δεματίου

τοΰ HISS,évc5 έπί 66 ατόμων (0.054%) ò άΕων τοΰ συμπλέγματος

QRS υπερέβαινε τάς +105 .

25

Κολποκοιλιακός διαχωρισμός διεπιστώθη έπί 96 ατόμων

(0.07%) ,έξ ων είς τά 85 άτομα (0.06%) οδτος συνυπήρχε με­

τά κομβικού ρυθμοΟ καί είς τά 11 Co.09%) μετ1ίδιοκοιλιακοϋ

τοιούτου.

Γ. ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑΙ

'Υπερτροφία της αριστερής κοιλίας παρετηρήθη έπί πέντε

ατόμων (0.004%) τής δεξιάς τοιαύτης έπί ενός άτομου (0.0008%)

ένω κολπικαί ύπερτροφίαι έπί πέντε ατόμων (0.004%) .

Δ. ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

Ευρήματα δηλωτικά μυοκαρδιακης νεκρώσεως διεπιστώθησαν

έπί 42 ατόμων (0.034%) καί άίρεώρουν εις 12 άτομα τό πρόσθι-

ον τοίχωμα (0.009%) είς 28 τό διαφραγματικόν (0.02%) καί

είς δύο (0.001%) τό προσθιοβασικόν τοιοΟτον.

Ε. ΜΗ ΕΙΔΙΚΑΙ ΑΑΛΟΙΩΣΕΙΣ! ΤΟΥ ΕΠΑΡΜΑΤΟΣ Τ

Τοιαϋται άνωμαλίαι τής κοιλιακής έπαναπολώσεως άνευρέ-

θησαν έπί 1.405 ατόμων, ήτοι είς ποσοστόν (1,15%).

Έκ τής επιδημιολογικής έρεύνης των OSTRANDER καί σύν

(10) ή οποία έγένετο τό 1965 καί αναφέρεται έπί 5.129 ατό­

μων, (2.449 αρρένων καί 2.680 θηλέων), ηλικίας μεγαλυτέρας

των 16 ετών, διεπιστώθησαν τά κάτωθι.

Α. ΔΙΑΤΑΡΑΧΑΙ ΡΥΘΜΟΥ

Έ κ τ α κ τ ο σ υ σ τ ο λ ι κ ή α ρ ρ υ θ μ ί α , π ρ ο ε λ ε ύ σ ε ω ς μή κ α θ ο ρ ι ζ ο μ έ ­

ν η ς , π α ρ ε τ η ρ ή θ η έ π ί 95 ατόμων (1,9%) eg ών 61 (2.5%) ήσαν

ά ρ ρ ε ν ε ς κ α ί 34 (1,3%) θ ή λ ε ι ς .

Κολπική μαρμαρυγή ά ν ε υ ρ έ θ η έ π ί 22 ατόμων ( 0 . 4 2 % ) . Καί δή

έ π ί 14 θηλέων (0.5%) κ α ί οκτώ αρρένων ( 0 . 3 % ) , ένω κ ο μ β ι ­

κ ό ς ρ υ θ μ ό ς έ π ί 2 9 ατόμων (0.36%) έξ ών 12 ήσαν ά ρ ρ ε ν ε ς

(0.48%) κ α ί 17 θ ή λ ε ι ς ( 0 . 6 3 % ) .

26

Β. ΔΙΑΤΑΡΑΧΑΙ ΑΓΩΓΗΣ!

Άνωμαλίαι τής κολποκοιλιακές άγωγιμότητος διεπιστώθη-

σαν συνολικώς έπί 97 ατόμων (1.89%) ,έξ ών 48 (1.95%) ήσαν

άρρενες καί 49 (1.82%) θήλεις.Έκ των ανωτέρω ατόμων τά 95

(1.9%) ένεφάνιζον πρώτου βαθμοΟ κολποκοιλιακόν άποκλεισμόν.

Επρόκειτο δέ περί 47 αρρένων (1,9%) καί 48 θηλέων (1.8%)

ένω τά υπόλοιπα δύο άτομα (0.03%) εΓχον τρίτου βαθμοΟ κολ­

ποκοιλιακόν άποκλεισμόν, (εΕς άνήρ καί μία γυνή).

Διαταραχαί τής αγωγής διά τοο δεξιοΟ σκέλους τοΟ δε--

ματίου τοΟ HIS^ άνευρέθησαν έπί 89 ατόμων (1,73%) , 66 αρ­

ρένων (2.69%) καί 23 θηλέων (0.85%), αναλυτικώτερον δέ 18

άτομα (0.35%), 12 άρρενες (0.48%) καί έξ. θήλεις (0.22%),έ-

νεφάνιζον πλήρη διακοπήν της αγωγής διά τοο έν λόγω σκέλους,

ένώ 71 άτομα (1,4%) ατελή τοιαύτην £~ (54 άρρενες 2,2%) καί

17 θήλεις (0.6%) J .

Πλήρης αποκλεισμός τοο άριστεροΟ σκέλους τοΟ δεματί­

ου τοϋ HISS διεπιστώθη έπί 18 ατόμων (0.35%) έξ ών6(0.24%)

ήσαν άρρενες καί 12 (0.44%) θήλεις.

'Αριστερά άπόκλισις τοϋ άξονος τοο συμπλέγματος QRS πα-

ρετηρήθη έπί 249 ατόμων (4,9%), έξ ών 148 ήσαν άρρενες (6%)

καί 101 θήλεις (3,8%), ένώ δεξιά τοιαύτη έπί 27 ατόμων(0.52%)

17 αρρένων (0.69%) καί δέκα θηλέων (0.37%),

Γ. ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑΙ

Ευρήματα ενδεικτικά υπάρξεως υπερτροφίας της αριστεράς

κοιλίας άνευρέθησαν έπί 208 ατόμων (4,1%) έξ ών 146 ήσαν άρ­

ρενες (6%) καί 62 θήλεις (2,3%) ένω τής δεξιάς τοιαύτης έπί

τριών ατόμων (0.058%) ενός άρρενος (0.04%) καί δύο θηλέων

(0.07%) .

27

Δ . ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

Ή λ ε κ τ ρ ο κ α ρ δ ι ο γ ρ α φ ι κ ά ε υ ρ ή μ α τ α δ η λ ω τ ι κ ά νεκρώσεως τοΟ

μ υ ο κ α ρ δ ί ο υ δ ι ε π ι σ τ ώ θ η σ α ν έ π ί 80 ατόμων (2.9%) κ α ί δ ή 54 α ρ ­

ρένων (2,2%) κ α ί 26 θ η λ έ ω ν ( 0 . 9 7 % ) .

Ε . ΑΛΛΟΙβΣΕΙΣ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ST

'Αλλοίωσει .ς τ ο ϋ δ ι α σ τ ή μ α τ ο ς ST υπό τ ή ν έ ν ν ο ι α ν τ η ς

κατασπάσεως α ύ τ ο ϋ έκ τ η ς ί σ ο η λ ε κ τ ρ ι κ ή ς γ ρ α μ μ ή ς κ α ί δή μ ε γ α -

λ υ τ έ ρ α ς των 0„5mm ε ί ς τ ά ς άπαγωγάς Ι , I I κ α ί ν , - ν , π α ρ ε τ η ρ ή -

θ η σ α ν έ π ί 206 ατόμων (4%) έΕ ων 61 ήσαν ά ρ ρ ε ν ε ς (2,5%) κ α ί

145 θ ή λ ε ι ς (3,4%) .

ΣΤ. Α Λ Λ Ο Ι Ώ Σ Ε Ι Σ ΕΠΑΡΜΑΤΟΣ Τ

Ά ρ ν η τ ι κ ο π ο ί η σ ι ς τοΟ έ π ά ρ μ α τ ο ς Τ κ α ί δή μ ε γ α λ ύ τ ε ρ α τ ο ϋ

1 m m , δ ι ε π ι σ τ ώ θ η έ π ί 634 ατόμων (12,4%) 284 αρρένων (11.6%)

κ α ί 350 θηλέων ( 1 3 . 1 % ) .

Ή ε π ι δ η μ ι ο λ ο γ ι κ ή έ ρ ε υ ν α ή ο π ο ί α έ γ έ ν ε τ ο τ ό 1970 υπό

των KEYS κ α ί σ ύ ν . (7) ε ί ς ε π τ ά χώρας τ ή ς "Υφηλίου ( " Ε λ λ ά ς ,

'Ηνωμέναι Π ο λ ι τ ε ϊ τ α ι Α μ ε ρ ι κ ή " ç , ' Ι τ α λ ί α , ' Ι α π ω ν ί α , Γ ι ο υ γ κ ο σ λ α ­

β ί α , Φ ι ν λ α ν δ ί α κ α ί ' Ο λ λ α ν δ ί α ) , κ α ί κ α τ ά τ ή ν ο π ο ί α ν έ ξ η τ ά σ θ η -

σαν 1 . 2 1 2 , 2 . 0 8 7 , 2 . 3 7 6 , 9 8 8 , 1 . 8 7 3 , 1 . 6 7 1 , 8 7 7 ά ρ ρ ε ν ε ς η λ ι κ ί α ς

40 εως 5 9 ε τ ώ ν , α ν τ ι σ τ ο ί χ ω ς , έδωσαν τ ά α κ ό λ ο υ θ α ή λ ε κ τ ρ ο κ α ρ -

δ ι ο γ ρ α φ ι κ ά ε υ ρ ή μ α τ α .

Α. ΔΙΑΤΑΡΑΧΑΙ ΡΥΘΜΟΥ

Φ λ ε β ο κ ο μ β ι κ α ί δ ι α τ α ρ α χ α ί τοΟ ρ υ θ μ ο ϋ , τ ο ύ τ έ σ τ ι τ α χ υ κ α ρ ­

δ ί α κ α ί β ρ α δ υ κ α ρ δ ί α δ ι ε π ι σ τ ώ θ η σ α ν α ν ά χώραν α ν τ ι σ τ ο ί χ ω ς :

' Ε λ λ ά ς 1,56 κ α ί 6.93% , Η.Π.Α. 1.86 κ α ί 0 . 9 1 % ,

Ι τ α λ ί α 3,20 κ α ί 1,29% , ' Ι α π ω ν ί α 0 . 3 0 κ α ί 6.88%,

Γ ι ο υ γ κ ο σ λ α β ί α 2 , 3 4 κ α ί 0 , 3 7 % , Φ ι ν λ α ν δ ί α 1,55 κ α ί 4.24%

' Ο λ λ α ν δ ί α 5,35 κ α ί 0.91%

28

Έκτακτοσυστολική αρρυθμία,προελεύσεως μή καθοριζομέ­

νης, άνευρέθη άνά χώραν ώς έξης:

Ελλάς 1,40%, Η.Π.Α. 0.86%, 'Ιταλία 0.56%,

'Ιαπωνία 0,20% Γιουγκοσλαβία 0.90% Φινλανδία 1.25% και

'Ολλανδία 0.68% , ένώ υπερκοιλιακή ταχυκαρδία διεπιστώ-

θη μόνον έπί τής 'Ελλάδος (0.16%) καί της Γιουγκοσλαβίας

(0.10%).

Κολπική μαρμαρυγή-πχερυγισμός χαί κομβικός ρυθμός παρετη-

ρήθησαν άνά χώραν αντιστοίχως:

Ελλάς 0.16 καί 0.24%, Η.Π.Α. 0.23 καί 0.40%

'Ιταλία 0.32 καί 0.28%, 'Ιαπωνία 0.60 καί 0.10%,

Γιουγκοσλαβία 0.48 καί 0.10%, Φινλανδία 0.35 καί 0.47%,

ένώ έπί της 'Ολλανδία» μόνον κολπική μαρμαρυγή-πτερυγισμός

είς άναλογίαν 0.57%.

Β. ΔΙΑΤΑΡΑΧΑΙ ΑΓΩΓΗΣ

Διαταραχαί της κολποκοιλιακής αγωγής καί δή πρώτου βαθ­

μού κολποκοιλιακός αποκλεισμός ώς καί ανώμαλος κολποκοιλια­

κή σύνδεσις (σύνδρομον των WOLFF-PARKINSON-WHITE) άνευρέθη-

σαν άνά χώραν αντιστοίχως:

'Ελλάς 2,06 καί 0.08% , Η.Π.Α. 0.43 καί 0.43%,

'Ιταλία 0.48 καί 0.32%, 'Ιαπωνία, 1.92 καί 0.20%

Γιουγκοσλαβία 0.10 καί 0.45%, Φινλανδία 3.11 καί 0.11%.

Είς τά έξετασθέντα άτομα της 'Ολλανδίας άνευρέθη μόνον πρώ­

του βαθμοϋ κολποκοιλιακός αποκλεισμός καί δή είς άναλογίαν

1.48%

Δευτέρου βαθμοϋ κολποκοιλιακός αποκλεισμός διεπιστώθη

μόνον έπί των ατόμων της 'Ελλάδος (0.16%) τής'ίαπωνίας

(0.50%) καί τής Γιουγκοσλαβίας (0.23%).

Διαταραχαί τής αγωγής διά τοϋ δεξιού σκέλους του δεμα­

τίου τοϋ HISS τόσον υπό τήν μορφήν τοΟ πλήρους δσον καί τοϋ

άτελως αποκλεισμού ταύτης παρετηρήθησαν άνά χώραν αντιστοί­

χως:

29

"Ελλάς 1,07 κ α ί 1.65% , Η.Π.Α. 0 . 8 1 κ α ι 1.19%,

' Ι τ α λ ί α 0 .88 κ α ί 1.09%, ' Ι α π ω ν ί α 0 .88 καύ 0.30%

Γ ι ο υ γ κ ο σ λ α β ί α 0.64 κ α ί 1.01%, Φ ι ν λ α ν δ ί α 0 . 7 1 καύ 2 . 2 1 %

' Ο λ λ α ν δ ί α 1.02 καύ 1.14%.

Πλήρης α π ο κ λ ε ι σ μ ό ς τ ή ς α γ ω γ έ ς δ ι ά τ ο ο άρυστεροΟ

σ κ έ λ ο υ ς τ ο ϋ δ ε μ α τ ί ο υ τ ο ο HISS δ ι ε π ι σ τ ώ θ η ε ί ς τ ά ς κάτωθι

άναλογ ί α ς :

' Ε λ λ ά ς 0.16% , Η.Π.Α. 0.67%, Ί τ α λ ύ α 0.16% ,

Γ ι ο υ γ κ ο σ λ α β ί α 0,26%, Φ ι ν λ α ν δ ί α 0.29% καύ "Ολλανδία 0.34%,

ένω ε ί ς ο ύ δ έ ν α έκ τών έ Ε ε τ α σ θ έ ν τ ω ν ατόμων τ η ς " Ι α π ω ν ί α ς

ά ν ε υ ρ έ θ η ή έν λόγω ανωμαλία τη"ς α γ ω γ έ ς .

'Αποκλίσεις τοο άγονος τοο κοιλιακοΟ συμπλέγματος QRS προς

τά αριστερά ως καί προς τά δεξιά άνευρέθησαν άνά χώραν

αντιστοίχως:

' Ι τ α λ ί α 4,64 κ α ί 0.12% , ' Ι α π ω ν ί α 0.7 0 κ α ί 0.10%,

Γ ι ο υ γ κ ο σ λ α β ί α 4 .27 κ α ί 0.05%, Φ ι ν λ α ν δ ί α 3.77 κ α ί 0.05%

' Ο λ λ α ν δ ί α 3.39 κ α ί 0 .2 2% .

Ε ί ς τ ά έ ξ ε τ α σ θ έ ν τ α άτομα τ ή ς ' Ε λ λ ά δ ο ς κ α ί τών Η . Π . Α . , δ ι ε -

π ι σ τ ώ θ η μόνον προς τ ά α ρ ι σ τ ε ρ ά α ξ ο ν ι κ ή ά π ό κ λ ι σ ι ς τ ο ϋ συμ­

π λ έ γ μ α τ ο ς QRS κ α ί δή ε ί ς ά ν α λ ο γ ί α ν 3,46 κ α ί 3.06% α ν τ ι ­

σ τ ο ί χ ω ς .

Γ. ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

Ή λ ε κ τ ρ ο κ α ρ δ ι ο γ ρ α φ ι κ ά ε υ ρ ή μ α τ α , δ η λ ω τ ι κ ά μ υ ο κ α ρ δ ι α κ η ς

νεκρώσεως κ α τ ά τήν êv λόγω έ π ι δ η μ ι ο λ ο γ ι κ ή ν μ ε λ έ τ η ν δ ι ε π ι -

στώθησαν ε ί ς τ ά ς κάτωθι α ν α λ ο γ ί α ς .

"Ελλάς 2.14% , Η.Π.Α. 3.97% , Ι τ α λ ί α 3 , 9 0 % , ' Ι α π ω ν ί α 1.41%

Γ ι ο υ γ κ ο σ λ α β ί α 2 . 1 8 % , Φ ι ν λ α ν δ ί α 1,97% κ α ί ' Ο λ λ α ν δ ί α 3.76%.

30

Δ. ΑΛΛΟΙΩΚΕΙΣ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ST

'Αλλοιώσεις τοϋ διαστήματος ST ,υπό τήν êvvoiav της

καταστάσεως αύτοϋ έκ τής ίσοηλεκτρικής γραμμές τουλάχιστον

0.5mm ανευρέθησαν ε ί ς τά άτομα των έν λόγω χωρών ώς ακολού­

θως:

'Ελλάς 2,97% , Η.Π.Α. 1.67% , ' Ι τ α λ ί α 2.78% ,

' Ιαπωνία 11.74% , Γιουγκοσλαβία 1.7% ,Φινλανδία 2,81% καί

'Ολλανδία 3.87%.

Ε. ΑΛΛΟΙΏΣΕΙΣ ΕΠΑΡΜΑΤΟΣ Τ

Έπιπέδωσις ή καί άρνητικοίησις τοϋ έπάρματος Τ καί

δή μέχρι 5 mm είς τάς έπαγωγάς Ι,II.καί ν,-ν, διεπιστώθη

άνά χώραν είς τά κάτωθι ποσοστά:

'Ελλάς 3,3% , Η.Π.Α. 3,73% ,Ιταλία 4,44% , Ιαπωνία 3,34%

Γιουγκοσλαβία 3,36%, Φινλανδία 7,3% καί 'Ολλανδία 5,47%

ΣΤ. ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑΙ ΚΟΙΛΙΩΝ

Ήλεκτροκαρδιογραφικά ευρήματα υπάρξεως υπερτροφίας

αριστερής κ ο ι λ ί α ς , ώς καί δ ε ξ ι ά ς τοιαύτης ανευρέθησαν άνά

χώραν ε ί ς τάς κάτωθι αναλογίας α ν τ ι σ τ ο ί χ ω ς :

Η.Π.Α. 2,63 καί 0.04% , ' Ι τ α λ ί α 3,38 καί 0.20%, 'Ιαπωνία

11.13 καί 0.40%, Γιουγκοσλαβία 8.54 καί 0.58% Φινλανδία

17.29 καί 0.23% 'Ολλανδία 4,33 καί 0.11%.

Είς τά έΕετασθέντα άτομα τής 'Ελλάδος διεπιστώθη μόνον

αριστερά κοιλιακή υπερτροφία καί δή ε ί ς ποσοστόν 6.18%.

Ό ήλεκτροκαρδιογραφικός δλεγχος κατά τήν έπιδημιολο-

γικήν δρευναν - οποία έγένετο τό 1978 υπό των ROSE καί

συν. (13) καί κατά τήν οποίαν έξητάσθησαν 18.403 άρρενες

δημόσιοι υπάλληλοι η λ ι κ ί α ς 40 £ως 64 ετών,πλην όμως δ ιαφο­

ρετ ικής κοινωνικοοικονομικής στάθμης,έδωσε τά κάτωθι απο­

τελέσματα:

Α. ΔΙΑΤΑΡΑΧΑΙ ΡΥΘΗΟΥ

31

Φλεβοκομβικής προελεύσεως διαταραχαί τοο ρυθμοϋ καί

δή ταχυκαρδία καί βραδυκαρδία διεπιστώθησαν étti 437(2,37%)

καί 245 (1.33% ατόμων αντιστοίχως. "Εκτακτοι συστολαί ,

προελεύσεως μή καθοριζομένης, άνευρέθησαν έπί 249 ατόμων

(1.35%), ένω πλήρης αρρυθμία έκ κολπικής μαρμαρυγής διεπι-

στώθη έπί 70 ατόμων ήτοι είς ποσοστόν (0.38%).

Β. ΔΙΑΤΑΡΑΧΑΙ ΑΓΩΓΗΣ

Άνωμαλίαι τής κολποκοιλιακής αγωγές διεπιστώθησαν έπί

443 ατόμων (2,40%) ,ég ών 440 άτομα (2.24%) ένεφάνιζον

πρώτου βαθμοϋ κολποκοιλιακόν άποκλεισμόν καί τρία (0.16%)

δευτέρου βαθμοϋ τοιούτον.

Συνδρομον κοιλιακής προδιεγέρσεως άνευρέθη έπί 81

ατόμων (0.44%), έΕ ων τέσσαρα άτομα (0.02%) εϊχον τυπικόν

συνδρομον WOLFF-PARKINSON-WHITE καί 77 (0.41%) μόνον

βράχυνσιν τοϋ διαστήματος PR,évôeικτικήν υπάρξεως ινών τοϋ

JAMES (συνδρομον LOWN-GANO/NG-LEVINE).

Διαταραχαί της αγωγής διά των σκελών τοϋ δεματίου τοο

Ηΐε^διεπιστώθησαν έπί 414 ατόμων (2,24%), έξ ων 286 άτομα

(1.55%) έπαρουσίαζον πλήρη άποκλεισμόν τοο αριστερού σκέ­

λους καί 128 (0.69%) τοϋ δεξιού τοιούτου.

Άπόκλισις τοϋ άΕονος τοϋ συμπλέγματος QRS πέραν των

-30 διεπιστώθη έπί 569 ατόμων (3.02%), ένω πέραν των

+120 έπί δύο ατόμων (0.01%),' (αποκλεισμός προσθίου καί ο­

πισθίου κλάδου τοϋ άριστεροϋ σκέλους τοϋ δεματίου τοϋ HISS

αντιστοίχως).

Γ. ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑΙ

Ήλεκτροκαρδιογραφικά ευρήματα δηλωτικά υπάρξεως υπερ­

τροφίας της αριστεράς κοιλίας άνευρέθησαν έπί 128 ατόμων,

32

ή τ ο ι ε ι ς ιτοσοστόν ( 0 . 6 9 % ) .

Δ. ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

Ευρήματα μ υ ο κ α ρ δ ι α κ ή ς νεκρώσεως 6 ι ε π ι σ τ ώ θ η σ α ν έτιύ 362

ατόμων ή τ ο ι ε Ce ά ν α λ ο γ ϊ α ν (2%).

Ε. ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ST

Πτώσις τοΟ δ ι α σ τ ή μ α τ ο ς ST έκ τ η ς ί σ ο η λ ε κ τ ρ ι κ ή ς γ ρ α μ ­

μ ή ς μ ε γ α λ ύ τ ε ρ α των 0 . 5 mm καρετηρήθη έτιί 273 α τ ό μ ω ν , ήτοι.

e t c ποσοστόν 1.48%

ΣΤ. ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΠΑΡΜΑΤΟΣ Τ

' Α λ λ ο ι ώ σ ε ι ς τ η ς κ ο ι λ ι α κ ή ς Εκανατιολώσεως, υπό τήν ε ν ν ο ι α ν

τ η ς έ π ι π ε δ ώ σ ε ω ς ή ά ρ ν η τ ι κ ο π ο ι ή σ ε ω ς τ α ύ τ η ς μ ε γ α λ υ τ έ ρ α ς τ ο ϋ

1 mm ε ϊ ς τ ά ς άπαγωγάς Ι , Ι Ι κ α ϊ V έως V, δ ι ε π ι σ τ ώ θ η σ α ν έ π ί

781 ατόμων ή τ ο ι ε ϊ ς ά ν α λ ο γ ϊ α ν 4.24%.

ΕΙΔΙΚΟΝ ΜΕΡΟΣ

ΥΛΙΚΟΝ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

Το ύλικόν τής παρούσης μελέτης απετέλεσαν 2.755 άτομα,

ηλικίας μεγαλυτέρας των 20 ετών, έξ ών 1.228 (44.6%) ήσαν

άρρενες καί 1.527 θήλεις (55.4%)

Τά έν λόγω άτομα τά όποια και άντιπροσώπευον ποσοστόν

άνω τοο 7 0% τοο συνόλου των μονίμων κατοίκων,προήρχοντο έκ

πέντε αγροτικών περιοχών τη"ς 'Ελλάδος, τής αυτής περίπου οι­

κονομικής καταστάσεως καί άνευ τινός προεπιλογής.

AÌ έν λόγω περιοχαί ήσαν: Τά'Αηδόνια καί τό Ζευγολατιό

Κορινθίας, ή Άράχωβα,τής Βοιωτίας,ή Τσαγκαράδα τή*ς Μαγνησί­

ας καί τό Μαρκόπουλον τής "Αττικές.

Είς τά ώς άνω άτομα ελήφθη ηλεκτροκαρδιογράφημα έν ηρε­

μία τοο οποίου έμελετήθησαν τά κάτωθι στοιχεία.

Ή καρδιακή συχνότης καί ò ρυθμός

"Η μορφολογία καί δ άξων είς τό μετωπιαϊον έπίπεδον τοΟ

κολπικοΟ έπάρματος Ρ καί τοΟ κοιλιακού1 συμπλέγματος QRS.

Ή μορφολογική έμφάνισις τοΟ διαστήματος ST καί τοο έπάρ­

ματος Τ.

Ή υπαρΕις ή μή έπάρματος U μυοκαρδιακής νεκρώσεως,υπερ­

τροφίας των καρδιακών κοιλοτήτων καί τέλος διαταραχών τής α­

γωγής.

"Ακολούθως έγένετο συσχέτισις τών ώς άνω ΗΚΓ/φικών στοι­

χείων ώς προς τό φύλον, τήν ήλικίαν καί τήν ύπαρ£ιν ή μή αρ­

τηριακής υπερτάσεως. "Οσον άφορα τήν ήλικίαν ή συσχέτισις έ­

γένετο τόσον προς τάς ΙΟετίας ηλικίας, δσον καί προς τά άτο-

34

μα τά οποία ήσαν ηλιθίας μεγαλυτέρας των 50 ετών.

*Ως προς τήν άρτηριακήν πίεσιν ώς ανωτέρα φυσιολογι­

κά δρια τή*ς συστολικές καί διαστολικές παραμέτρου ταύτης

Ελήφθησαν αϊ τιμαί των I40mm HG καί 90mm HG αντιστοίχως,

προκειμένου δι' άτομα ηλικίας μικροτέρας τών 60 ετών καί

at τιμαί των 160 mm HG καί 90n\m HG προκειμένου δι! ά­

τομα μεγαλυτέρας ηλικίας.

ΗΜΕΤΕΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Τά αποτελέσματα τής ημετέρας μελέτης εμφαίνονται αναλυ­

τικώς ε ί ς τους πίνακας I-XXV ' έκ των οποίων καί 6ιαιτιθ"το0ν-

ται τά κάτωθι :

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΣΥΧΝΟΤΗΣ

(Πίναξ Ι )

Αΰτη, ανεξαρτήτως ρυθμοϋ, ώς δεικνύεται έκ τοϋ πίνακος

έκυμάνθη εντός ευρέων δρίων. 'Επί 113 ατόμων (4,10%) έκ τών

έΕετασθέντων καί δή 84 (6,84%) αρρένων καί 29 (1.89%) θηλέ­

ων, ή καρδιακή συχνότης ήτο μικρότερα τών 50/ΜΙΝ. Ή έν λόγω

συχνότης ήτο αναλογικώς μεγαλύτερα διά μέν τους άρρενας είς

τήν έκτην δεκαετίαν ηλικίας (8,69%), διά δέ τάς θήλεις είς

τήν έβδόμην τοιαύτην (2.49%). Έκ τών ώς άνω ατόμων μετά βρα­

δυκαρδίας έπί 19 (16,81%),ατόμων, 11 αρρένων (13.09%) καί

οκτώ θηλέων (27.58%) διεπιστώθη αΰξησις τή"ς αρτηριακές πιέσε­

ως,ένώ έπί 74 (65,4%) ατόμων 55 (65,47%) αρρένων καί 19

(65,5%) θηλέων ή ηλικία των ήτο μεγαλύτερα τών 50 ετών.

Έπί 59 ατόμων (2,14%), 11 (0,90%) αρρένων καί 48

(3,14%) θηλέων, ή καρδιακή συχνότης υπερέβαινε τάς ΙΟΙ/ΜΙΝ,

ήτο δέ συχνότερα διά μέν τους άρρενας είς τήν έβδόμην δεκα­

ετίαν ηλικίας (1,43%) διά δέ τάς θήλεις είς τήν όγδόην τοι­

αύτην (3,84%). 'Αρτηριακή ύπέρτασις ένταΟθα,διεπιστώθη είς

ποσοστόν 55,93% (33 άτομα), 70% τών αρρένων (επτά άτομα)

καί 54.16% τών θηλέων (26 άτομα),ένώ έκ τοο συνόλου τών α­

τόμων μετ'ηύΕημένης καρδιακές συχνότητος 33 (52.54%) άτομα

eg (54.54%) άρρενα καί 27 (56.25%) θήλεα ύπερέβαινον τό 50όν

35

έτος τή*ς ηλικίας.

Etc τά υπόλοιπα άτομα ή καρδιακή συχνότης έκυμάνθη μετα­

ξύ 51 καί 100/ΜΙΝ, ενώ τό μεγαλύτερον ποαοστόν τον έξετασθέντων

ατόμων (65,67%), 776 άρρενες καί 1.029 θήλεις,ένεφάνιζον 61

£ως 80 σφύζεις άνά πρώτον λεπτόν,

Ή ως ανω συχνότης, τουτέστιν ή των 61 ëa>ç 80/MIN, ενε­

φανίσθη etc τήν μεγαλυτέρου άναλογίαν 6ιά μέν τους άρρενας

είς τήν τετάρτην δεκαετίαν ηλικίας (77,70%), διά δέ τάς θή~

λεις είς τήν έκτην τοιαύτην (70,70%).

ΦΛΕΒΟΚΟΜΒΙΚΟΣ ΡΥΘΜΟΣ

(Πίναξ II)

Έκ των 2,755 έξετασθέντων ατόμων , τά 2.687 άτομα,ήτοι

ποσοστόν (97,53%) ένεφάνιζον φλεβοκομβικόν ρυθμόν, έξ αυτών

δέ 1.197 ήσαν άρρενες (97,47%) καί 1.490 θήλεις (97.57%).

"Η υφισταμένη σχέσις μεταξύ φλεβοκομβικοΟ ρυθμοΟ καί

καρδιακής συχνότητος Εμφαίνεται αναλυτικώς είς τόν πίνακα II,

'Eg αυτού διαπιστοΟται οτι 113 άτομα (4,20%) ένεφάνιζον φλε-

βοκομβικήν βραδυκαρδίαν, 56 άτομα (2.08%) φλεβοκομβικήν τα -

χυκαρδίαν καί τέλος είς 2.518 άτομα (93.71%) ή καρδιακή συχνό­

της έκυμαίνετο μεταξύ 51 καί 100/ΜΙΝ.

Έκ των ατόμων μετά φλεβοκομβικής βραδυκαρδίας 83 ήσαν

άρρενες (6.93%) Καί 29 θήλεις (1.94%), ήτο δέ αϋτη πλέον συ­

χνή διά μέν τους άρρενας elç τήν έκτην δεκαετίαν ηλικίας

(3.86%) διά δέ τάς θήλεις είς τήν όγδόην τοιαύτην (1.55%).

'Επί των ως άνω ατόμων,τόσον ώς προς τήν ήλικίαν, όσον καί

προς τήν ΰπαρξιν αρτηριακής υπερτάσεως, διαπιστώθησαν at προ­

γενεστέρως άναφερθεϊσαι άναλογίαι προκειμένου περί βραδυκαρ­

δίας ανεξαρτήτως ρυθμού.

Φλεβοκομβική ταχυκαρδία διεπιστώθη έπί δέκα άρρέννων

(0.83%) καί 46 θηλέων (3.09%) μετά τής μεγαλυτέρας αναλογίας

ταύτης είς τήν έβδόμην δεκαετίαν διά τους άρρενας (0.68%) καί

τήν έννάτην τοιαύτην διά τάς θήλεις (6,32%).

3 fi

"Εκ των ώς άνω ατόμων ποσοστόν 53.37% (30 άτομα), υπερέβαι­

νε τό 50 έτος τής ηλικίας,άφεώρα δέ είς τό 50% των αρρένων

(πέντε άτομα) καί τό(54,34% ) των θηλέων (25 άτομα), ένώ

έπί 30 ( 53.57%) ατόμων έκ τοΟ συνόλου αυτών καί δή επτά αρ­

ρένων (70%) καί 23 θηλέων (50%) ,διεπιστώθη αΰξησις τής αρ­

τηριακής πιέσεως.

Έ κ τον ατόμων τών οποίων ή καρδιακή συχνότης έκυμαίνε-

το εντός τών φυσιολογικών ορίων, 1.103 ήσαν άρρενες (92.22%)

καί 1.415 θήλεις (94.96%). Αϋτη ήτο συχνότερα διά μέν τους

άρρενας είς τήν 6γδόην δεκαετίαν ηλικίας (59.81%) διά δέ τάς

θήλεις είς τήν τετάρτην τοιαύτην (56.21%).

ΚΟΛΠΙΚΟΝ ΕΠΑΡΜΑ

Α. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΚΟΛΠΙΚΟΥ ΕΠΑρΜΑΤΟΣ

(Πίναξ III)

Φυσιολογικής μορφολογίας κολπικόν έπαρμα άνευρέθη έπί

2.560 ατόμων (95.41%) , 1 .147 αρρένων (95.9%) καί 1.413 θηλέ­

ων (95.02%) μετά τής συχνοτέρας εμφανίσεως του είς τήν τετάρ­

την δεκαετίαν ηλικίας δι'άμφότερα τά φύλα (99.31 καί 98.56%)

αντιστοίχως, ένώ έπί τών υπολοίπων 123 ατόμων (4,58%), διεπι-

στώθη ανωμαλία τις τής μορφολογίας αύτοΟ.

'Εκ τών ατόμων τή"ς τελευταίας ομάδος, 16 άτομα (0.59%)

ένεφάνιζον άριστεράν κολπικήν ύπερτροφίαν, 71 (2.64%) δεΕιάν

τοιαύτην καί τέλος 36 άτομα (1.34%) ύπερτροφίαν αμφοτέρων τών

κολπικών κοιλοτήτων. Έ κ τών έν λόγω ατόμων 95 (77.23%) ήσαν

ηλικίας μεγαλυτέρας τών 50 ετών, 40 άρρενες (81.63%) καί 55

θήλεις (75.42%), ένώ έις 32 άτομα (26.01%) διεπιστώθη αρτη­

ριακή ύπέρτασις £" ( 17 άρρενες (34.69%) καί 15 θήλεις

(20.27%)U

Έ κ τών ατόμων μεθ' υπερτροφίας τοϋ άριστεροΟ κόλπου,

οκτώ ήσαν άρρενες (0.66%) καί οκτώ θήλεις (0.53%) μετά της

με ,'αλυιΑρά&^κατανομης ταύτης είς τήν όγδόην δεκαετίαν διά

~"χ>ύς appSv'T-g KQt τήν έννάτην τοιαύτην διά τάς θήλεις, ήτοι

37

1.95%, καί 2.94% αντιστοίχως. 'Αρτηριακή ύπέρτασις ένταΟθα

διεπιστώθη έπί 14 (87.5%) έκ τον ως άνω ατόμων ( επτά άρρε­

νες (87.5%) καί έπτάθήλεις (87.5%) ,ένω έπί II (68.75%) α­

τόμων, ή ηλικία αυτών ήτο μεγαλύτερα των 50 ετών (επτά (87.5%)

άρρενες και τέσσαρες (50% θήλεις)

Έκ των έμφανισάντων ύπερτροφίαν τοΟ δεξιού κόλπου, 26

ήσαν άρρενες (2,17%) καί 45 θήλεις (3.02%). Ή εν λόγω υπερ­

τροφία ήτο πλέον συχνή διά μέν τους άρρενας ε te τήν έννάτην δε-

καετίαν (8.69%), διά δέ τάς θήλεις είς τήν όγδόην τοιαύτην

(6.45%). 'Αρτηριακή ύπέρτασις ενταύθα άνευρέθη μόνον έπί αρ­

ρένων ατόμων και δή είς πέντε eg αύτων (19.2%) . Έκ των μεθ '

υπερτροφίας τοΟ δεξιού κόλπου ατόμων, 54 (76.05%) ήσαν ηλικί­

ας μεγαλυτέρας τών 50 ετών 21 (80.76%) άρρενες καί 33(73.33%)

θήλεις.

Έκ τών ατόμων μετ"άμφικολπικης υπερτροφίας 15 ήσαν άρ­

ρενες (1.25%) καί 21 θήλεις (1.41%) μετά τής μεγαλυτέρας ανα­

λογίας ταύτης είς τήν όγδόην δεκαετίαν διά τους άρρενας

(2.92%) καί είς τήν έννάτην τοιαύτην διά τάς θήλεις (2.94%).

Έπί 13 (36.1%) έκ τών ώς άνω ατόμων πέντε αρρένων (33.3%)

καί οκτώ θηλέων (38.09%) διεπιστώθη αρτηριακή ύπέρτασις,ένώ

έπί 30 (83.33%) ατόμων έκ τών έμφανισάντων τήν έν λόγω κολ-

πικ.ήν ύπερτροφίαν ή ηλικία αυτών ήτο μεγαλύτερα τών 50 ετών.

12 (80%) άρρενες καί 18 (85.71%) θήλεις.

Β. ΑΞΩΝ ΚΟΛΠΙΚΟΥ ΕΠΑΡΜΑΤΟΣ

( Πίναξ IV)

Ώς εμφαίνεται έκ τοϋ έν λόγω πίνακος, έκ τών ατόμων με­

τά φλεβοκομβικοΰ ρυθμοϋ, είς 2.667 άτομα (99.40%) ή μέση αξο­

νική οιεύθυνσις εις τό μετωπιαΐον έπίπεδον τοϋ κολπικού έπάρ-

ματος έκυμάνθη μετακύ -30 καί +90 , ένώ επί 15 ατόμων (0.55%)

αϋτη υπερέβαινε τάς -3.1°,

Έκ τών ατόμων μετά φυσιολογικού άξονος του κολπικού έπάρ-

ματος, τουτέστι μεταξύ -30 καί +90 , 1.190 άτομα ήσαν άρρε-

38

να (99.49%) καί 1.478 θήλεα (99.39%), μετά τής συχνοτέρας

εμφανίσεως αΰτοϋ εύς τήν τρίτην δεκαετίαν ηλικίας 6 L ' αμφότερα

τά φύλα (100%) .

Έ κ των ατόμων μεθ' ύπεραριστερας αποκλίσεως τοϋ κολπι­

κού ά,Εονος ( πέραν των -31 ), εξ ήσαν άρρενες (0,50%) καύ εν­

νέα θήλεις (0.60%) . Ή έν λόγω διεύθυνσις τοΟ κολπικοο άξονος

άνευρέθη συχνότερα εύς τήν όγδόην δεκαετίαν των αρρένων (1.45%)

καί τήν έννάτην τοιαύτην των θηλέων (3.03%). 'Επί δύο ατόμων,

έκ των ως άνω (13.3%) καί δή είς έναν άνδρα (16.6%) καί μία

γυναίκα (11.1%) διεπιστώθη αρτηριακή ύπέρτασις,ένώ έπί 13

(86.86%) ατόμων ή ηλικία αυτών ήτο μεγαλύτερα των 50 ετών SE

(100%) άρρενες, καί επτά (77.77%) θήλεις .

Ένταϋθα δέον νά σημειωθεί ότι έπί μιας υπερτασικής γυ­

ναικός της έκτης δεκαετίας ô êv λόγω άξων ύπερέβαινεν τάς +91 .

ΚΟΙΛΙΑΚΏΝ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ

Α. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΚΟΙΛΙΑΚΟΥ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΟΣ

Φυσιολογικής μορφολογίας σύμπλεγμα QRS άνευρέθη έπί

2.128 ατόμων (77.24%), έΕ1 ων 878 ήσαν άρρενες (71.49%) καί

1.250 θήλεις (81.85%).'Επί των υπολοίπων 627 (22.76%), 350

αρρένων (28.50%) καί 277 θηλέων (18.14%) τό κοιλιακόν σύμπλεγ­

μα ένεφάνιζεν άνώμαλον μορφολογία συνεπεία υπάρξεως παλαιού

εμφράγματος τοΟ μυοκαρδίου, διαταραχών τής ένδοκοιλιακής αγω­

γής, κοιλιακών υπερτροφιών ή ανωμάλου κολποκοιλιακής συνδέσε­

ως, περί ών κατωτέρω.

Β. Α5ΩΝ ΚΟΙΛΙΑΚΟΥ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΟΣ

(Π'ίναξ V ì

'Επί 2.680 ατόμων, έκ των έξετασθέντων ήτοι είς ποσοστόν

97.24%, à μέσος ηλεκτρικός άξων τοΟ συμπλέγματος QRS ,ανεξαρ­

τήτως φυσιολογικής ή παθολογικής, μορφολογικής εμφανίσεως αΰ­

τοϋ, έκυμάνθη εντός φυσιολογικών ορίων, τουτέστιν μεταξύ -30

καί ·ί- 110°.

39

Ή êv λόγω αξονική διεύθυνσις ήχο δι' αμφότερα τά φύ­

λα πλέον συχνή είς τά άτομα xf\c, τρίτης και τετάρτης δεκαε­

τίας ηλικίας (100%) . Έκ των ώς άνω ατόμων 1.190 ήσαν άρρε­

νες (96,90%) και 1.490 θήλεις (97.51%).

'Επί των υπολοίπων 75 ατόμων (2.72%) έξ ων 48 ήσαν άρ­

ρενες (3.90%) και 27 θήλεις (1.76%) ή μέση αξονική διεύθυν-

σις τοϋ κοιλιακού συμπλέγματος ανεξαρτήτως της μορφολογικής

του εμφανίσεως, υπερέβαινε τάς -31 . Ή év λόγω αξονική ανω­

μαλία ήτο πλέον συχνή διά μέν τους άρρενας εις τήν έννάτην

δεκαετίαν ηλικίας (15.38%), διά δέ τάς θήλεις είς τήν όγδό-

ην τοιαύτην (4.95%). Έπί 41 (54.60%) έκ των ώς άνω ατόμων,

23 αρρένων (47.9%) και 18 θηλέων (66.6%) ύπηρχεν αρτηριακή

ύπέρτασις ένώ επί 73 ( 97.33%) ατόμων έκ τών μεθ1 ΰπεραρι-

στερας αποκλίσεως τοΟ άξονος τοϋ κοιλιακοί) συμπλέγματος ή η­

λικία υπερέβαινε τά 50 έτη 47 (97.91%)άρρενες και 26 (96.29%)

θήλεις .

Δέον ένταϋθα νά τονισθη ιδιαιτέρως, ότι είς ουδέν άτο-

μον έκ των ημετέρων έξετασθέντων διεπιστώθη ύπερδεξιά άπόκλι-

σις τοϋ άξονος τοϋ κοιλιακού συμπλέγματος,τουτέστιν πέραν

τών +110°.

Γ. ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

(Πίναξ VI )

Έπί 56 ατόμων έκ τών έξετασθέντων (2.03%), έξ ων 27 ή­

σαν άρρενες (2.19%) και 29 θήλεις (1.89%), άνευρέθησαν ήλεκ-

τροκαρβιογραφικά ευρήματα δηλωτικά παλαιάς μυοκαρδιακης νεκρώ­

σεως. "Εκ των ώς άνω ατόμων, 26 ένεφάνιζον βλάβην τοϋ διαφραγ­

ματικού τοιχώματος, πέντε τοϋ προσθίου,τέσσαρα τοϋ πλαγίου,

18 τοϋ προσθιοδιαφραγματικοϋ και τέλος είς τρία άτομα ή έντό-

πισις τής νεκρώσεως ήτο είς τό αυστηρώς όπίσθιον τοίχωμα.

Είς αμφότερα τά φύλα ή παλαιά μυοκαρδιακή νέκρωσις ήτο

πλέον συχνή είς τά άτομα της ογδόης δεκαετίας και δή 6.84%

καί 5.55% διά τους άρρενας και θήλεις αντιστοίχως.

40

Έ κ τών έν λόγω α τ ό μ ω ν , 51 ά τ ο μ α (91.07%) 25 (92.59%)

ά ρ ρ ε ν α κ α ί 26 (89.65%) θ ή λ ε α ήσαν η λ ι κ ί α ς μ ε γ α λ υ τ έ ρ α ς των

50 ε τ ώ ν . ' Α ρ τ η ρ ι α κ ή ϋ π έ ρ τ α σ ι ς έ ν τ α ϋ θ α δ ι ε π ι σ τ ώ θ η έ π ί 28 α ­

τόμων (50%), 12 αρρένων (44.4%) κ α ί 16 θηλέων ( 5 5 . 1 6 % ) .

Δ. ΔΙΑΤΑΡΑΧΑΙ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

(ΠίναΕ VII)

' Ε π ί 191 ατόμων ( 6 . 9 3 % ) , eg ων 109 ήσαν ά ρ ρ ε ν ε ς (8.87%)

κ α ί 82 θ ή λ ε ι ς (5.37%) δ ι ε π ι σ τ ώ θ η σ α ν δ ι α τ α ρ α χ α ί TÎ\Q έ ν δ ο κ ο ι -

λ ι α κ η ς άγωγης κ α ί δή :

α) ' Α τ ε λ ή ς α π ο κ λ ε ι σ μ ό ς του δ ε ξ ι ο ϋ σ κ έ λ ο υ ς τοΟ δ ε μ α τ ί ο υ

τ ο ϋ HISS ά ν ε υ ρ έ θ η έ π ί 62 ατόμων (2.25%) έξ, ων 33

ήσαν ά ρ ρ ε ν ε ς (2.68%) κ α ί 29 θ ή λ ε ι ς ( 1 . 9 % ) , ένώ π λ ή ­

ρης τ ο ι ο ύ τ ο ς έ π ί 19 ατόμων ( 0 . 6 8 % ) , 12 αρρένων (0.97?

κ α ί ε π τ ά θηλέων ( 0 . 4 5 % ) .

Ε ί ς τήν ομάδα τ α ύ τ η ν των α τ ό μ ω ν , α ρ τ η ρ ι α κ ή ύ π έ ρ τ α σ ι ς

δ ι ε π ι σ τ ώ θ η ε ί ς ποσοστόν 22.22% (18 ά τ ο μ α ) , κ α ί ά φ ε -

ώρα ε ί ς τ ό 12.72% τών αρρένων ( 7 ατονία) κ α ί τ ό

30.55% τών θηλέων (11 ά τ ο μ α ) , έ ν ώ έ π ί 60 (74,07%) α ­

τόμων, 33 (60%) αρρένων κ α ί 28 (77.77%) θηλέων ή η λ ι ­

κ ί α των υ π ε ρ έ β α ι ν ε τ ό 50όν έ τ ο ς .

β) ' Α τ ε λ ή ς α ρ ι σ τ ε ρ ό ς σ κ ε λ ι κ ό ς α π ο κ λ ε ι σ μ ό ς δ ι ε π ι σ τ ώ θ η

έ π ί 17 ατόμων ( 0 . 6 1 % ) , ε π τ ά αρρένων (0.57%) κ α ί δ έ κ α

θηλέων ( 0 . 6 5 % ) , ενώ πλήρης τ ο ι ο ύ τ ο ς έ π ί 22 ατόμων

(0.79%) 11 αρρένων (0.65%) κ α ί 11 θηλέων ( 0 . 8 9 % ) .

Έ κ τών ως άνω ατόμων έ π ί 14 (35.89%) ε π τ ά αρρένων

(38.88%) κ α ί ε π τ ά θηλέων (33.33%) ά ν ε υ ρ έ θ η η ΰ ξ η μ έ -

νη α ρ τ η ρ ι α κ ή π ί ε σ ι ς , έ ν ώ έ π ί 38 (97.43%) α τ ό μ ω ν , 1 7

(94.44%) αρρένων κ α ί 21 (100%)θηλέων ή η λ ι κ ί α των

ή τ ο μ ε γ α λ ύ τ ε ρ α τών 50 ε τ ώ ν .

γ) ' Α μ ι γ ή ς α π ο κ λ ε ι σ μ ό ς τοϋ π ρ ο σ θ ί ο υ κλάδου τ ο ϋ ά ρ ι σ τ ε -

ροϋ σ κ έ λ ο υ ς τ ο ϋ δ ε μ α τ ί ο υ τ ο ϋ Η ΐ ε ί π α ρ ε τ η ρ ή θ η έ π ί 52

ατόμων (1.88%) έζ ων 33 ήσαν ά ρ ρ ε ν ε ς (2.76%) κ α ί

18 θ ή λ ε ι ς (1.17%) .

41

Έπί 19 ατόμων (3 6.53%) έκ των ώς άνω, 13 αρρένων

(39.39%) καί &ξ θηλέων (33.33%) διεπιστώθη αρτηρια­

κή ύπέρτασις, ένώ 50 (96.15%) άτομα ,33 (97.05%) άρ­

ρενα καύ 17 (94.44%) θήλεα είχον ύπερβή τό 50όν έτος

της ηλικίας.

δ) Σύμμικτοι διαταραχαί τής ένδοκοιλιακής αγωγής διεπιστώ-

θησαν έπί 19 ατόμων (0.68%), 12 αρρένων (0.97%) καί

επτά θηλέων (0.45%) άναλυτικώτερον δέ επρόκειτο περί

εννέα ατόμων (0.32) μετ1 ατελούς αποκλεισμού τοϋ δεξιοϋ

σκέλους καί προσθίου αριστερού σκελικοο αποκλεισμοί) καί

δέκα ατόμων (0.36%) μετά πλήρους δεΕιοϋ σκελικοϋ απο­

κλεισμού καί προσθίου αριστερού τοιούτου.

Έκ της ομάδος ταύτης, αρτηριακή ύπέρτασις παρετηρή-

θη έπί 11 ατόμων (57.89%) ,τεσσάρων αρρένων (33.33%)

καί επτά θηλέων(100%) ένω απάντα τά άτομα μετά τής

êv λόγω ένδοκοιλιακής διαταραχές τη"ς αγωγής ήσαν η­

λικίας μεγαλυτέρας των 50 ετών.

Συχνότερα'έμφάνισις των ώς άνω ανωμαλιών της ένδοκοι-

λιακής αγωγής, ώς εμφαίνεται καί έκ τοΟ πίνακος VII

διεπιστώθη δι'αμφότερα τά φύλα εις τήν έννάτην δεκαε-

τίαν ηλικίας ήτοι 30% καί 13.51% διά τους άρρενες

καί θήλεις αντιστοίχως.

Δέον ένταϋθα νά τονισθή ότι εις ουδέν άτομον έκ των

ημετέρων διεπιστώθη ήλεκτροκαρδιογραφικά ευρήματα εν­

δεικτικά βλάβης τοϋ οπισθίου κλάδου του αριστερού

σκέλους τοϋ δεματίου τοϋ HISS·

Ε. ΚΟΙΛΙΑΚΑΙ ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑΙ

(ΠίναΕ VIII)

"Εκ των 2.755 έξετασθέντων ατόμων,ήλεκτροκαρδιογραφικά

ευρήματα δηλωτικά υπάρξεως "βεβαίας" υπερτροφίας τής αρι­

στεράς κοιλίας διεπιστώθησαν έπί 89 ατόμων (3.23%), ένω

"πιθανής" τοιαύτης έπί 214 ατόμων (7.76%). 'Εκ των ατόμων

τής πρώτης ομάδος 57 ήσαν άρρενες (4.64%) καί 32 θήλεις

(2.09%), ένώ έκ τής δευτέρας τοιαύτης 109 (8.87%) καί

105 (6.87%) αντιστοίχως.

42

Συχνότερα έμφάνισις τών ως άνω ήλεκτροκαροιογραφικών α­

νωμαλιών διεπιστώθη Οι'αμφότερα τά φύλα. etc τήν έννάτην 6ε-

καετίαν ηλικίας καί δή 30% διά τους άρρενας και 21,62% διά

τάς θήλεις.

'Επί 46 ατόμων (51.6%) έκ των μετά "βεβαίας" υπερτροφί­

ας της αριστεράς κοιλίας, 26 αρρένων (45.6%) καί 20 θηλέων

(62.5%) καί έπϊ 100 (46.7%) έκ των 214 ατόμων μετά "πιθανής"

αριστεράς κοιλιακής υπερτροφίας (39 άρρενες (35.77%) και 61

θήλεις (58.09%), διεπιστώθη αρτηριακή υπέρτασις.

Έκ τών έν λόγω ατόμων, επί 85 (95.50%) έκ της πρώτης ο­

μάδος, 53 (92.98%) αρρένων καί 32 (100%) θηλέων, καί έπί 194

(90.65%) έκ της δευτέρας τοιαύτης 99 (90.82%) αρρένων καί 95

(90.47%) θηλέων, ή ηλικία αυτών ήτο μεγαλύτερα των 50 ετών.

Ήλεκτροκαρδ ιο'Ϋραφικά ευρήματα υπερτροφίας δεΕιας κοιλί­

ας άνευρέθησαν έπί δύο μή υπερτασικών θηλέων (0.13%) τής έκ­

της καί εβδόμης δεκαετίας.

ΣΤ. ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΠΡΟΔΙΕΓΕΡΣΕΩΣ

( Πίναξ IX)

"Υπαρζις ανωμάλου κολποκοιλιακής συνδέσεως, τούτέστι σύν-

δρομον κοιλιακής προδιεγέρσεως, διεπιστώθη έπί 76 ατόμων

(2.83%) . "Εξ αυτών εν θήλυ άτομον της έκτης δεκαετίας ένεφά-

νιζε τυπική μορφή συνδρόμου WOLFF-PARKINSON-WHITE (0,06%) ε­

νώ τά υπόλοιπα 75 άτομα (2.79%) εϋχον βράχυνσιν τοϋ διαστήμα­

τος PQ (PQ <0.12 SEC) άνευ μορφολογικής αλλοιώσεως τοϋ κοιλια­

κού συμπλέγματος (σύνδοομον LOWN-GANONG--LEVINE) . *Εκ τών α­

τόμων τής τελευταίας ομάδος 31 ήσαν άρρενες (2.59%) καί 44

θήλεις (2.95%) μετά συχνοτέρας εμφανίσεως τής êv λόγω ανωμα­

λίας τής ά.γωγής είς τήν όγδόην δεκαετίαν διά τους άρρενας

(6.39%) καί τήν έννάτην τοιαύτην διά τάς θήλεις (10.81%) .

*Εκ τών ατόμων μετά συνδρόμου τών LOWN-GANONG-LEVINE έπί

δύο μέν θηλέων (4.54%) συνυπήρχεν αρτηριακή ύπέρτασις,ένώ

εί.ς 65 έξ αυτών (86.66%), 28 αρρένων (90.32%) καί 37 θηλέων

43

(84.09%) ή ηλικία ήτο μεγαλύτερα των 50 ετών.

ΔΙΑΤΑΡΑΧΑΙ ΚΟΛΠΟΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

(ΠίναΕ Χ)

'Επί 2.541 ατόμων έκ τών μετά φλεβοκομβικού ρυθμού

(97.32%), 1.125 αρρένων (96.40%) καί 1.416 θηλέων (98.06%),

ουδεμία ανωμαλία της κολποκοιλιακής αγωγής διεπιστώθη.

'Επί 67 ατόμων (2.56%), 41 αρρένων (3.52%) καί 26 θηλέ­

ων (1.8%) παρετηρήθη πρώτου βαθμού κολποκοιλιακός αποκλεισ­

μός,έπί ενός μή υπερτασικού θηλέος άτομου τής πέμπτης δεκαε­

τίας περιοδικός ρυθμός τύπου LUCIANI-WANCKEBACH καί τέλος

έπί δύο ατόμων ( εις άνήρ υπερτασικός καί μία γυνή μετά

φυσιολογικής αρτηριακής πιέσεως της έκτης καί έννάτης δεκαε­

τίας ηλικίας αντιστοίχως) πλήρης κολποκοιλιακός αποκλεισμός.

Ή ογδόη διά τους άρρενας (8.72%) καί ή έννάτη διά τάς

θήλεις (7.14%) ήσαν ai δεκαετίαι ηλικίας εις τάς οποίας άνευ-

ρέθη ή μεγαλύτερα συχνότης τοϋ πρώτου βαθμού κολποκοιλιακού

άποκλεισμοϋ.

Είς 12 (17.9%) άτομα έκ τών 67 μετά πρώτου βαθμού κολ­

ποκοιλιακού αποκλεισμού καί δή έπί εννέα (21.9%) αρρένων

καί τριών (11.5%) θηλέων, διεπιστώθη αρτηριακή ύπέρτασις,

ένώ ποσοστόν 85.07% έκ τών ατόμων μετά τής έν λόγω διαταρα­

χής της αγωγής ήτο ηλικίας μεγαλυτέρας τών 50 ετών (95.12%)

άρρενες καί 69.23% θήλεις).

ΔΙΑΤΑΡΑΧΑΙ ΚΟΛΠΟΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

( ΠίναΕ XI)

Συνδυασμός διαταραχών τής κολποκοιλιακής καί ένδοκοιλια-

κής αγωγής διεπιστώθη έπί &ξ, αρρένων ατόμων (0.21%) καί δή:

44

α) Έπί ενός άτομου, πλήρης άποκλε ισμός τοϋ δεΕιοϋ σκέ­

λους τοϋ δεματίου τοϋ Ηΐεδμετ' άποκλεισμοϋ τοϋ προ­

σθίου κλάδου τοϋ αριστερού σκέλους και έπιμηκύνσεως

τοϋ διαστήματος PQ ένώ έπί έτερου άτομου αί ώς άνω

άνωμαλίαι της ένδοκοιλιακής αγωγής μετά περιοδικού

ρυθμοϋ LUCIANI-WENCKEBACH.

β)"Επί δύο ατόμων ατελής αριστερός σκελικός αποκλεισμός

μετά πρώτου βαθμοϋ κολποκοιλιακοϋ άποκλεισμοϋ.

γ)'Επί δύο ατόμων αποκλεισμός τοϋ προσθίου κλάδου τοϋ ά-

ριστεροϋ σκέλους τοϋ δεματίου τοϋ ΗΙΞ$μετ' έπιμηκύν-

σεως τοϋ διαστήματος PQ εις τό έν άτομον καί μετά πε-

ριοδικοϋ ρυθμοϋ τύπου LUCIANI-WENCKEBACH είς τό δτε-

ρον τοιοϋτον.

"Απαντα τά άτομα μετά των προλεχθεισών διαταραχών της

κολποκοιλιακής καί ένδοκοιλιακής αγωγής ήσαν ηλικίας

μεγαλύτερος των 5 0 ετών, ένώ έπί ενός μετά άτελοϋς α­

ριστερού σκελικοϋ άποκλεισμοϋ καί έπι;ηκύνσεως τοϋ

διαστήματος PQ διεπιστώθη ηΰΕημένη αρτηριακή πίεσις.

ΔΙΑΣΤΗΜΑ ST

Έ π ί 2 .575 ατόμων ( 9 3 . 4 6 % ) , α ρ ρ έ ν ω ν 1.172(95.43%) κ α ί

1.403 θηλέων (91.87%) , ο υ δ ε μ ί α μορφολογική μεταβολή τ ο ϋ δ ι α ­

σ τ ή μ α τ ο ς ST δ ι ε π ι σ τ ώ θ η , έκ των υπολοίπων δ έ , ε ί ς 129 ά τ ο μ α

(4.68%) ê i ων 38 ήσαν ά ρ ρ ε ν ε ς (3.09%) κ α ί 91 θ ή λ ε ι ς (5.95%)

τό δ ι ά σ τ η μ α ST ήτο π α θ ο λ ο γ ι κ ή ς μ ο ρ φ ο λ ο γ ι κ ή ς α π ε ι κ ο ν ί σ ε ω ς ,

ένώ έ π ί 51 ατόμων, ( π ε ρ ί ών κ α τ ω τ έ ρ ω ) , συνυπήρχον κ α ί δ ι α τ α -

ραχαί τ η ς κ ο ι λ ι α κ ή ς έπαναπολώσεως. '

α) ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΚΑΤΑΣΠΑΣΙΣ

Τό διάστημα ST ένεφάνιζεν οριζοντίαν πτώσιν έκ της

ίσοηλεκτρικής γραμμής μικροτέραν τών 0.5mm,έπί 47 ατόμων

(1.70%), ένδεκα αρρένων (0.89%) καί 36 θηλέων (2.35%). Έπί

17 ατόμων (0.61%) εΕ αρρένων (0.48%) καί ένδεκα θηλέων (0.72%)

πτώσιν μεταξύ 0.5 καί 1 mm, τέλος δέ έπί επτά ατόμων (0.25%)

45

δύο αρρένων (0.16%) καί πέντε θηλέων (0.32%-) κατάσπασιν

μεγαλυτέραν τοϋ 1 ram. (πίνακες XII,XIII,XIV) .

Εις 22 άτομα (30.98%) πέντε άρρενα (25%) καί 17 θή­

λεα (3 2.69%), έκ τοϋ συνόλου των ατόμων έπί των οποίων διε-

πιστώθησαν αι. ώς άνω διαταραχαί τοϋ διαστήματος βΤ,συνυπηρ-

χεν αρτηριακή υπέρτασις, ένώ έπί 55 (77.46%) 17 αρρένων

(89.47%) καί 38 θηλέων (73.07%), ή ηλικία ήτο μεγαλύτερα

τών 50 ετών

β) ΑΛΛΟΙΩΣΙΣ ΤΥΠΟΥ ΣΥΖΕΥΚΤΙΚΟΥ

Έπί 41 ατόμων (1.48%) 13 αρρένων (1.05%) καί 28 θηλέ­

ων (1.83%), τό διάστημα ST ένεφάνιζε μορφολογικήν άνωμαλί-

αν τύπου συζευκτικού ( Πίναξ XV)

'Επί τριών ατόμων (7.3%) έκ των ώς άνω, ενός άρρενος

(7.6%) καί ενός θήλεως (7.1%) διεπιστώθη αρτηριακή ύπέρτα-

σις, ένώ έπί 39 (95.12%) ατόμων έκ τοϋ συνόλου αυτών 13

(100%) αρρένων καί 26 (92.85%) θηλέων ή ηλικία ήτο μεγαλύ­

τερα τών 5 0 ετών.

γ) ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΩΣ ΕΚ ΔΑΚΤΥΛΙΤΙΔΟΣ

Μορφολογικαί αλλοιώσεις τοϋ διαστήματος ST προσομοιά-

ζουσαι προς τάς αντιστοίχους έκ δακτυλίτιδος διεπιστώθησαν

έπί 13 ατόμων (0.47%), έΕ ων τρεις ήσαν άρρενες (0.24%) καί

δέκα θήλεις (0.65%). (Πίναξ XVI)

'Αρτηριακή ύπέρτασις ένταϋθα άνευρέθη έπί εννέα ατόμων

(69.2%), δύο αρρένων (66.6%) καί επτά θηλέων (70%), ένώ ά­

παντα τά άτομα ήσαν ηλικίας μεγαλυτέρας τών 50 ετών.

δ) ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΤΥΠΟΥ ΕΠΙΦΟΡΤΙΣΕΩΣ

'Επί τεσσάρων ατόμων (0.14%), τριών αρρένων (0.24%) καί

ενός θήλεος (0.06%) τό διάστημα ST ένεφάνιζεν άνωμαλίαν

τύπου συστολικής έπιΦορτίσεως της αριστεράς κοιλίας ( Πί-

vag XVII)

46

'Επί τριών έκ των ως άνω τεσσάρων ατόμων ήτοι είς ποσο-

στόν 75%, δύο αρρένων (66.6%) καί ενός θήλεος (100%) άνευρέ-

θη ηύΕημένη αρτηριακή πίεσις ένώ άπαντα τά άτομα ήσαν ηλικί­

ας μεγαλυτέρας των 50 ετών.

"Η συχνότερα έμφάνισις των προλεχθεισών μορφολογικών αλ­

λοιώσεων τοΟ διαστήματος ST, τόσον άπό απόψεως δεκαετίας η­

λικίας καί φύλου, όσον καί άπό τοιχωματικής μυοκαρδιακής Εν­

τοπίσεως εμφαίνονται αναλυτικώς ε (.ς τους πίνακας XII καί XVII.

ΚΟΙΛΙΑΚΗ ΕΠΑΝΑΠΟΛΩΕΙΣ

'Επί 2.559 ατόμων (92.88%) εκ των ημετέρων έΕετασθέντων

1.150 αρρένων (93.64%) καί 1.389 θηλέων (90.96%), ουδεμία

μορφολογική άλλοίωσις τής κοιλιακής έπαναπολώσεως διεπιστώθη.

*Εκ των υπολοίπων, είς 165 άτομα (5.98%), έξ, ων 60 ήσαν άρ­

ρενες (4.88%) καί 105 θήλεις (6.87%) τό έπαρμα Τ ήτο άρνη-

τικόν,ένώ έπί 51 ατόμων ( περί ών κατωτέρω ή έν λόγω ανωμαλία

της κοιλιακής έπαναπολώσεως συνηπήρχε μετ' αλλοιώσεων του

διαστήματος ST.

α) ΑΡΝΗΤΙΚΏΝ ΕΠΑΡΜΑ Τ ( < 0.5 mm)

Τοιαύτης μορφολογίας έπαρμα Τ διεπιστώθη έπί 3 8 ατό­

μων (1.37%), 11 αρρένων (0.89%) καί 27 θηλέων (1.76%)

Πίναξ XVIII.

0) ΑΡΝΗΤΙΚΟΝ ΕΠΑΡΜΑ Τ ( 0.5 - 1mm )

"Επαρμα Τ μετά της ώς άνω μορφολογικής εικόνος παρετη-

ρήθη έπί 65 ατόμων (2.35%) êg ών 18 ήσαν άρρενες (1.46%),καί

47 θήλεις (3.07%) ( ΠίναΕ XIX).

γ) ΑΡΝΗΤΙΚΟΝ ΕΠΑΡΜΑ Τ ( > 1mm)

Άρνητικοποίησις τής κοιλιακής έπαναπολώσεως της ώς άνω

τάξεως διεπιστώθη έπί 62 ατόμων (2.25%) &ξ. ών 31 ήσαν άρρε­

νες (2.52%) καί 31 θήλεις (2.03%) ( ΠίναΕ XX).

Έπί 49 ατόμων (29.69%) 18 αρρένων (30%) καί 31 θηλέων

47

(29,52%) έκ τοϋ συνόλου των έμφανισάντων τάς προλεχθείσας

ανωμαλίας τής κοιλιακής έπαναπολώσεως, συνηπήρχεν αρτηριακή

ΰπέρτασις,ένώ έπί 121 (73.33%) ατόμων, 45 (75%) αρρένων κχί

76 (72.38%) θηλέων ή ηλικία των ήτο πέραν των 50 ετών.

Ή συχνότερα έμφάνισις των ώς άνω μορφολογικών αλλοιώ­

σεων τοϋ κοιλιακού έπάρματος Τ τόσον άπό απόψεως δεκαετί­

ας ηλικίας και φύλου, όσον καί άπό τοιχωματικής μυοκαρδια-

κης εντοπίσεως εμφαίνονται αναλυτικώς είς τους πίνακας

(XVIιΙ-XX)

ΔΙΑΤΑΡΑΧΑΙ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ! ST ΚΑΙ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΕΠΑΝΑΠΟΛΩΣΕΩΣ

( nivag XXI)

Συνδυασμός των προλεχθεισών μορφολογικών αλλοιώσεων

του διαστήματος ST, μετά αρνητικού έπάρματος Τ, τουλάχιστον

0.5ιηιτι,διεπιστώθη έπί 51 ατόμων (1.87%) eg ων 18 ήσαν άρρε­

νες (1.47%) καί 33 θήλεις (2.16%).

Έ Μ των ώς άνω ατόμων, έπί 24 (47.05%) 12 αρρένων (66.6%)

καί 12 θηλέων, διεπιστώθη ηύξημένη αρτηριακή πίεσις,ένώ έπί

43 (84.31%) ατόμων, 17 (94.44) αρρένων καί 26 (78.78%) θηλέ­

ων, ή ηλικία των ήτο μεγαλύτερα των 50 ετών.

Είς τόν πίνακα XXI δεικνύεται ή συχνότερα έμφάνισις

του συνδυασμού των ώς ανω ήλεκτροκαρδιογραφικών ανωμαλιών

άπό απόψεως μυοκραδιακής έντοπίσεως,φύλου καί δεκαετίας η­

λικίας .

ΕΠΑΡΜΑ U (ΠίναΕ XXII)

"ΥπαρΕις έπαρματος U διεπιστώθη έπί 1.961 ατόμων

(71.17%). ΈΕ. αυτών 1.957 άτομα (71.03%),991 άρρενες (74.18%)

καί 1.046 θήλεις (6 8.5%) ένεφάνιζον έπαρμα U θετικής μορ­

φολογικής απεικονίσεως καί τέσσαρα (0.14%) αρνητικής τοιαύ­

της ( άνά δύο άρρενες καί θήλεις).

4 S

Ή τρίτη (84.84%) καί έβδομη (72.58%) δεκαετία ήσαν αϊ

δεκαετίαι ηλικίας μετά τή"ς συχνοτέρας εμφανίσεως των περι­

πτώσεων θετικοϋ έπάρματος U διά τους άρρενας καί θήλεις

αντιστοίχως.

Τά μετ'άρνητικοϋ έπάρματος U άτομα, άπαντα ηλικίας με-

γαλυτέρας των 50 ετών, είχον φυσιολογικήν αρτηριακών πίεσιν.

ΔΙΑΤΑΡΑΧΑΙ ΡΥΘΜΟΥ

"Επί 2.442 ατόμων (88.64%),1.076 αρρένων (88.62%) καί

1.386 θηλέων (90.76%),ουδεμία διαταραχή τοϋ ρυθμοο διεπιστώ-

θη ένω έπί των υπολοίπων 313 (11.36%),152 αρρένων (12.37%)

καί 161 θηλέων (10,54%) παρετηρήθηοαν αϊ κάτωθι άναφερόμεναι,

άνά έπίπεδον ,άνωμαλίαι τοΟ καρδιακού ρυθμοο:

Α. ΥΠΕΡΚΟΙΛΙΑΚΟΝ ΕΠΙΠΕΔΟΝ ( Πίναξ XXIII - XXIV )

α) "Εκτακτοι κολπικαί συστολαί:

Τοιαύτης προελεύσεως έκτακτοι συστολαί παρετηρήθησαν έπί

122 ατόμων (4.42%) 61 αρρένων (4.96%) καί 61 θηλέων (3.99%)

ένω έπί επτά ατόμων έξ. αυτών (0.25%) αύται ένεφάνιζον άνώμα-

λον μορφολογίαν λόγω άλλοδρόμου αγωγές του ερεθίσματος.

'Αρτηριακή ύπέρτασις έπί των έν λόγω 122 ατόμων διεπιστώ-

θη εις ποσοστόν 45.90% (56 άτομα), άφεώρα δέ είς τό 42.62%

τών αρρένων (26 άτομα) καί τό 49.18% των θηλέων (30 άτομα)

ένω 95 (77.86%) eg αύτων, 48 (78.68%) άρρενες καί 47 (77.04%)

θήλεις, ήσαν ηλικίας μεγαλυτέρας τών 50 ετών.

β) "Εκτακτοι κομβικαί συστολαί:

Έπί τριών ατόμων (0.10%) δύο αρρένων (0.16%) άνά έν

είς τήν έβδόμην καί όγδόην δεκαετίαν ηλικίας καί ενός θήλεος

(0.0 6%) της έκτης τοιαύτης διεπιστώθησαν έκτακτοι συστολαί

κομβικής προελεύσεως, είς δύο μετά κανονικής αγωγής καί έπί

ενός μετ' άλλοδρόμου τοιαύτης.

49

'Επί δύο ατόμων (66.6%) έκ των ώς άνω, ενός άρρενος

(50%) καί ενός θήλεος (100%) άνευρέθη αρτηριακή ύπέρτασις.

γ) Κολπική μαρμαρυγή

Ή έν λόγω κολπική δυσρυθμία διεπιστώθη έπί 55 ατόμων

(1.99%),έΕ ών 25 ήσαν άρρενες καί 30 θήλεις ήτοι είς ποσο-

στόν 2.04 καί 1.97% αντιστοίχως. Ένταϋθα αρτηριακή ύπέρτα-

σις διεπιστώθη έπί 20 ατόμων (36.36%) επτά αρρένων (28%) καί

13 θηλέων (43.4%) , ένώ άπαντα τά άτομα μετά της έν λόγω κολ­

πικής δυσρυθμίας ήσαν ηλικίας μεγαλυτέρας των 50 ετών.

δ) Κολπικός πτερυγισμός:

Παρετηρήθη έπί ενός άρρενος άτομου μετά φυσιολογικής

αρτηριακής πιέσεως τής έβδομης δεκαετίας ηλικίας.

ε) Κομβικός,Στεφανιαίος καί 'Αριστερός κολπικός ρυθμός:

"Ανευρέθη έπί τριών, πέντε καί δύο ατόμων αντιστοίχως.

Είς τέσσαρα άτομα έΕ αυτών ήτοι είς ποσοστόν 40% άνά δυο

θήλεα καί άρρενα (40% αντιστοίχως) άνευρέθη ηύΕημένη αρτη­

ριακή πίεσις, ένώ ποσοστόν 90% ( 9 άτομα) έκ τοϋ συνόλου

αυτών, .3 (73%) άρρενα καί 6 (100%) θήλεα υπερέβαινε τό

50όν έτος τής ηλικίας.

στ) ΠαροΕυσμική ύπερκοιλιακή ταχυκαρδία (B0UVERET):

Διεπιστώθη έπί δύο μή υπερτασικών θηλέων τής έκτης

καί ογδόης δεκαετίας ηλικίας είς τά όποια ουδεμία ανωμα­

λία τής κολποκοιλιακής αγωγής τύπου κοιλιακής προδιεγέρσεως

άνευρέθη μετά τήν άνάταΕιν τής αρρυθμίας.

Β. ΚΟΙΛΙΑΚΟΝ ΕΠΙΠΕΔΟΝ

(ΠίναΕ XXV )

Διαταραχαί του ρυθμοϋ κοιλιακής προελεύσεως καί δή έκ­

τακτοι συστολαί παρετηρήθησαν έπί 121 ατόμων (4.39%), έΕ ών

59 ήσαν άρρενες (4.80%) καί 62 θήλεις (4.06%). Αύται προήρ-

50

χοντο έκ της δ ε ξ ι ά ς μέν κ ο ι λ ί α ς έπί των 68 ατόμων,έκ της

αριστεράς δέ τοιαύτης έπί των υπολοίπων 53, ήτοι ε ί ς άνα-

λογίαν 56.19% και 43.81% αντιστοίχως.

Έκ των ώς άνω ατόμων, ε ί ς 40 (53.05%), 15 άρρενας

(54.6%) και 25 θήλεις (81.5%), άνευρέθη αύξησις τη"ς αρτη­

ριακής πιέσεως, ένω ε ί ς 103 άτομα (85.12%) έκ τοΟ συνόλου

αυτών , καί δη" έπί 53 (89.83%) αρρένων καί 50 (80.64%) θ η ­

λέων, ή η λ ι κ ί α ?\το μεγαλύτερα των 50 έτών„

Είς τους πίνακας XXIl£-XXV Εμφαίνονται αναλυτικώς τά α­

νωτέρω έ τ ι δέ έπί πλέον ή άνά δεκαετίαν ηλικίας καί φύλου

συχνότερα έμφάνισις των έν λόγω ανωμαλιών τοΟ ρυθμού.

ΕΥΖΗΤΗΣΙΕ

Τά εκ της ημετέρας επιδημιολογικής ερεύνης επί μέρους

προκύψαντα ευρήματα, συγκριτικώς τιρός τά αντίστοιχα ετέρων ε­

ρευνών, αί οποϊαι σημειωτέον, ώς προελέχθη,αναφέρονται, έπί πλη-

θυσμοο διαφορετικού* κοινωνικοοικονομικού επιπέδου τοΟ ημετέρου,

6χουν ώς κάτωθι :

ΚΑΡΔΙΑΚΗ EYXNOTHS

Είς τό πλείστον των ήμετέροιν ατόμων (65.67%), ή καρδιακή

συχνότης, ανεξαρτήτως ρυθμοϋ,ευρέθη κυμαινόμενη μεταξύ 61 καί

80/ΜΙΝ. Ή έν λόγω καρδιακή συχνότης ήτο συχνότερα επί των

θηλέων (66.93%) καί άφεώρα εις τήν εκτην δεκαετίαν ηλικίας αυ­

τών (70.70%), ενώ επί των αρρένων (63.19%) τήν τετάρτην τοιαύ-

την (77.70%). Βραδυκαρδία, τουτέστιν αριθμός σφύξεων μικρότερος

των 50/ΜΙΝ,διεπιστώθη έπί 113 ατόμων (4,10%) και ήτο συχνότερα

έπί των αρρένων έναντι των θηλέων (6.84 καί 1.89%) αντιστοίχως.

Τά ώς άνω ημέτερα ευρήματα αφίστανται των ευρημάτων ετέ­

ρων ερευνητών (13) οι όποιοι αναφέρονται αποκλειστικώς καί μό­

νον επί αρρένων δημοσίων υπαλλήλων ηλικίας 40-64 ετών, καί

οι οποίοι άνεϋρον βραδυκαρδίαν εις συχνότητα 1.33%, μετά μεγα-

λυτέρας εμφανίσεως ταύτης, είς τήν έβδόμην δεκαετίαν ηλικίας

(1.47%) έναντι της έκτης δεκαετίας των ημετέρων αρρένων(8.69%).

Είς ποσοστόν 2.14% τών ημετέρων ατόμων άνευρέθη ταχυκαρ­

δία ( >100ΜΙΝ) άφεώρα δέ είς τό 0.90% τών αρρένων καί τό 3.14%

τών θηλέων, μετά συχνοτέρας εμφανίσεως ταύτης είς τήν εβδόμην

(1.43%) καί δγδόην (3.48%) δεκαετίαν ηλικίας αντιστοίχως.

"Αντιστοίχως προς τά ημέτερα ευρήματα είναι τών ROSE καί

συν. (13), οι οποίοι προκειμένου περί αρρένων άνεϋρον ταχυκαρδίαν

εις άναλογίαν 2.37% μετά της συχνοτέρας εμφανίσεως της είς

τήν πέμπτην δεκαετίαν (2.56%) τών έξετασθέντων.

ΦΛΕΒΟΚΟΜΒΙΚΟΣ ΡΥΘΜΟΣ

Φλεβοκομβικός ρυθμός διεπιστώθη είς ποσοστών (97.53%) των

ατόμων τίΊς ημετέρας μελέτης,μετά της αΰτης αναλογίας αρρένων

και θηλέων ήτοι 97.47 καί 97.57% αντιστοίχως.

Παραπλήσια προς τά ημέτερα ευρήματα είναι καί τά αντίστοι­

χα ετέριον ερευνητών (7,11,13) οί οποίοι άνεϋρον φλεβοκομβικόν ρυθ-

μόν εις άναλογίαν κυμαινομένην μεταξύ 99 καί 99.73% τον υπ' αυτών

εξετασθέντων ατόμων, πλην όμως έπί πληθυσμοΟ διαφορετικού τοο η­

μετέρου τόσον άπό απόψεως φύλου καί ηλικίας, όσον καί άπό απόψεως

κοινωνικο-οικονομικης καταστάσεως.

Έκ των ημετέρων ατόμων μετά φλεβοκομβικοο ρυθμοΟ, 113 άτομα

(4.20%) ένεφάνιζον βραδυκαρδίαν, μετά σαφοΟς ύπερισχύσεως τω\)

αρρένων (6.93%) έναντι τών θηλέων (1.94%). Αυτή ίτο πλέον δκδηλος

διά μέν τους άρρενας είς τήν έκτην δεκαετίαν ηλικίας (3.86%) διά

δέ τάς θήλεις εις τήν όγδόην τοιαύτην (1.55%).

Τά εκ της βιβλιογραφίας έν τω προκειμένω ευρήματα αναφέρον­

ται μόνον επί αρρένων ατόμων καί δή ηλικίας 16 έως 64 ετών. Οϋτω

φλεβοκομβική βραδυκαρδία άνευρέθη υπό τών ROSE καί σύν. (13) είς

ποσοστόν 1.33% υπό τών ROLAND καί σύν, (11) εις 11.28% καί τέλος

υπό τών KEYS καί σύν. (7) είς άναλογίαν κυμαινομένην μεταξύ 0.37%

(Γιουγκοσλαβία) καί 6.93% 'Ελλάς. Ή εν λόγω βραδυκαρδία άνευρέθη

συχνότερα είς μέν τήν μελέτην του ROSE καί σύν (13) είς τήν έβδό-

μην δεκαετίαν (1.47%) είς δέ τήν τών ROLAND καί σύν# (11) είς τρί-

την τοιαύτην, (26.44%) ένώ είς τήν μελέτην τών KEYS καί σύν (7)

είς τήν εκτην δεκαετίαν (10.96%) τών ατόμων τής 'Ολλανδίας.

Φλεβοκομβική ταχυκαρδία διεπιστώθη ύφ'ήμών είς άναλογίαν

(2.08%) μετ' υπερισχύσεως τών θηλέων (3.09%) έναντι τών αρρένων

(0.83%), ήτο δέ αϋτη συχνότερα διά μέν τους άρρενας είς τήν εβ-

δόμην δεκαετίαν ηλικίας (0.68%) διά δέ τάς θήλεις είς τήν εννά-

την τοιαύτην (6.32%).

Είς τάς προλεχθείσας μελετάς διεπιστώθη φλεβοκομβική ταχυ­

καρδία υπό τών ROLAND καί σύν. (11) είς άναλογίαν 1.47% υπό τών

53

ROSE καί σύν (13) εις 2.37% καί τέλος ύπό των KEYS καί σύν.

(7) εις ποσοστόν κυμαινόμενον μεταξύ 0.30% ("Ιαπωνία) καί 5.35%

('Ολλανδία). Αϋτη δέ ευρέθη συχνότερα ύπό των ROSE καί σύν.

(13) εις τήν πέμπτην δεκαετίαν (2.56%), ύπό των ROLAND καί σύν.

(11) είς τήν εκτην τοιαύτην (3.23%), ένω υπό των KEYS καί σύν.

(7) είς τήν πέμπτην δεκαετίαν, (6.49%) των ατόμων της 'Ολλαν­

δίας.

Φλεβοκομβικάς ρυθμός μετά φυσιολογικής συχνότητος άνευρέ-

θη υφ'ήμων είς ποσοστόν 93.71% καί μετά τής αυτής περίπου ανα­

λογίας αρρένων καί θηλέων (92.22%) καί 94.96% αντιστοίχως), ένω

άπό απόψεως συχνοτέρας εμφανίσεως της ήτο διά μές τους αρρενας

ή ογδόη δεκαετία ηλικίας (59.81%), διά δέ τάς θήλεις ή τετάρτη

τοιαύτη (56.21%).

Παραπλήσια προς τά ημέτερα ευρήματα εϊναι καί τά αποτελέσ­

ματα έτερων ερευνητών, οι οποΓοι άνεορον έμφάνισιν φλεβοκομβι-

κοο ρυθμοϋ μετά κανονικής συχνότητος επί αρρένων είς ποσοστόν

κυμαινόμενον μεταξύ 86.10% καί 96.96%.

ΚΟΛΠΙΚΟΝ ΕΠΑΡΜΑ

Α. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΚΟΛΠΙΚΟΥ ΕΠΑΡΜΑΤΟΣ

Κολπικόν δπαρμα φυσιολογικής μορφολογίας διεπιστώθη ΰφ1

ημών επί 2.560 ατόμων (95.41%) μετά τής αΰτης περίπου αναλογί­

ας αρρένων (95.9%) καί θηλέων (95.02%), ένώ ή τετάρτη δεκαετία

ήτο δι1 αμφότερα τά φύλα ή δεκαετία ηλικίας είς τήν οποίαν ά-

νευρέθη ή συχνότερα εμφάνισις αύτοΟ (99.31 καί 98.56% αντιστοί­

χως) .

Έν αντιθέσει προς τά ημέτερα, ευρήματα των αρρένων ατόμων,

οί ROLAND καί συν. (11) επί αρρένων ηλικίας 16 εως 50 ετών ά-

νεϋρον φυσιολογικών κολπικόν επαρμα εις άναλογίαν 99.07%. Πα­

ραπλήσια προς τά ευρήματα των ως άνω ερευνητών εΕναι καί τά η­

μέτερα τοιαΟτα, προκειμένου περί αρρένων ηλικίας εως 50 ετών

(97.98%) .

"Επί 123 ατόμων (4.58%) έκ τον ημετέρων διεπιστώθη ανωμα­

λία της μορφολογίας τοο κολπ,ικοΟ Επάρματος. "Eg αυτών 16 άτομα

(0.59%) εΓχον άριστεράν κολπικήν ύπερτροφΐαν, 71 (2.64%) δεξι-

άν τοιαύτην καί τέλος 36 άτομα (1.34%) ύπερτροφΐαν αμφοτέρων των

κολπικών κοιλοτήτων.

"Εκ τών ατόμων μεθ1 υπερτροφίας τοΟ αριστερού κόλπου, οκτώ

ήσαν άρρενες (0.66%) καί οκτώ θήλεις (0.53%) μετά της μεγαλυτέ-

ρας κατανομής ταύτης είς τήν ογδόην δεκαετίαν δι,ά τους άρρενας

καί τήν εννάτην τοιαύτην διά τάς θήλεις ήτοι 1.95% καί 2.94%

αντιστοίχως.

"Εκ τών εμφανιοάντων ύπερτροφΐαν τοο δεξιοο κόλπου, 26 ή­

σαν άρρενες (2.17%) καί 45 θήλεις (3.02%). Αϋτη ήτο πλέον συχνή

δια μέν τους άρρενας εις τήν εννάτην δεκαετίαν (8.69%) ,διά δέ

τάς θήλεις εϊς τήν όγδόην τοιαύτην (6,45%).

"Εκ των ατόμων μετ'άμψικολπικής υπερτροφίας, 15 ήσαν άρρε­

νες (1.25'β) καί 2.1 θήλεις (1.41%) μετά xf\Q μεγαλυτέρας αναλογίας

55

ταύτης εις τήν ογδόην δεκαετίαν διά τους άρρενας (2.92%) και

εις τήν έννάτην τοιαύτην διά τάς θήλεις (2.94%).

Τά ημέτερα ευρήματα τόσον επί τοϋ συνόλου τών αρρένων

(4.09%) όσον καί μέχρι τής ηλικίας των 50 ετών (2.02%), αφίσταν­

ται τών ευρημάτων των ROLAND καί σύν. (11), οι οποίοι άνεϋ-

ρον κολτιικήν υπερτροφίαν μή καθοριζομένην εις άναλογίαν 0.004%.

Β. ΑΗΩΝ ΚΟΛΠΙΚΟΥ ΕΠΑΡΜΑΤΟΣ

Εις τό πλείστον τών ημετέρων ατόμων μετά ψλεβοκομβικοϋ ρυθ­

μού (99.41%) ή εις τό μετωπιαΐον έπΐπεδον μέση αξονική διεύθυν-

σις τοϋ κολπικοΟ έπάρματος ευρέθη κυμαινόμενη μεταξύ -30 καί

+90 , ταύτης συχνοτέρας δι'άμφότερα τά φύλα εις τήν τρίτην δεκα-

ετΐαν ηλικίας. Έκ τών ώς άνω ατόμων 1.190 (99.49%) ήσαν άρρενες

καί 1.478 (99.39%) θήλεις.

"Επί 15 ατόμων (0.55%) ò μέσος άξων τοΰ κολπικοΟ έπάρματος

υπερέβαινε τάς -31 άφεώρα δέ εξ άρρενας (0.50%) καί εννέα θήλεις

(0.60%). Ή év λόγω αξονική διεύθυνσις άνευρέθη συχνότερα διά

μέν τους άρρενας εις τήν ογδόην δεκαετίαν (1.45%) διά δέ τάς θή-

λεις εις τήν έννάτην τοιαύτην (3.03%). Τέλος έπί μιας γυναικός

της έκτης δεκαετίας ό άξων τοϋ κολπικοΟ έπάρματος ήτο μεγαλύτε­

ρος τών +91 .

Εις τήν διεθνή βιβλιογραφίαν δέν άνεύρομεν άντίστοιχον έπι-

δημιολογικήν μελέτην, εξ ου δέν εϋναι δυνατή ή σύγκρισις τών απο­

τελεσμάτων μας.

ΚΟΙΛΙΑΚΟΝ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ

Α. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΚΟΙΛΙΑΚΟΥ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΟΣ

Κοιλιακών σύμπλεγμα φυσιολογικές μορφολογίας διεπιστώθη

έπί 2.128 en τών ημετέρων ατόμων (77.24%), eg ών 878 ήσαν

άρρενες (71.42%) καί 1.250 θήλεις (81.85%). "Επί των υπολοίπων

627 ατόμων (22.76%.), 350 αρρένων (28.50%) καί 277 θηλέων (18.14%)

Τό σύμπλεγμα QRS ένεφάνιζεν άνώμαλον μορφολογίαν περί ής κατω­

τέρω.

Τά ημέτερα ευρήματα ώς προς τήν φυσιολογικών μορφολογικήν

άπεικόνισιν τοο κοιλιακού συμπλέγματος αφίστανται τών ευρημάτων

έτερων ερευνητών.

Οϋτως , οί OSTRANDER καί σύν. (10) επί μικτού- άστικοϋ πλη-

θυσμοΟ εκ 5.129 ατόμων, άνεΟρον φυσιολογικές μορφολογίας κοιλια-

κόν σύμπλεγμα έπί τών 4.453 (86.83%) έξ ων 2.020 ήσαν άρρενες

(82.08%) καί 2.443 θήλεις (91.16%).

Οι KEYS καί συν. (7) έπί αρρένων ατόμων επτά χωρών άνεΟ­

ρον τοιαύτης μορφολογίας σύμπλεγμα είς άναλογίαν κυμαινομένην με­

ταξύ 73,37% (Φινλανδία) καί 87,07% (Η.Π.Α.), ένώ επί αρρένων, ω­

σαύτως ,οι ROLAND καί σύν. (11) είς ποσοστόν 98.64% καί οι ROSE

καί σύν. (13) είς άναλογίαν 92.65%.

Β. ΑΞΩΝ ΚΟΙΛΙΑΚΟΥ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΟΣ

Έπί 2.680 ατόμων εκ τών ΰφ1 ημών εξετασθέντων (97.24%) ,1.190

αρρένων (96.90%) καί 1.490 θηλέων (97.51%) ò μέσος ηλεκτρικός άξων

τοϋ κοιλιακού συμπλέγματος,ανεξαρτήτως της μορφολογικές εμφανίσε­

ως αύτοϋ,εκυμάνθη εντός φυσιολογικών ορίων. Ή έν λόγω αξονική

οιεύθυνσις ήτο δι αμφότερα τά φύλα πλέον συχνή είς τά άτομα της

τρίτης καί τετάρτης δεκαετίας ηλικίας (100%).

Παραπλήσια προς τά ημέτερα αποτελέσματα είναι καί τά τοιαο-

τα ετέρων ερευνητών καί δή:

57

Οί OSTRANDER καί σύν. (10) άνεϋρον φυσιολογικόν άξονα τοϋ

κοιλιακοί) συμπλέγματος είς ποσοστόν 94.61% (93.26%) τών αρρένων

καί 95.85% τών θηλέων), ένώ επί αρρένων μόνον ατόμων οί ROLAND

καί σύν. (11) εις 99.46%, oì. ROSE καί σύν. (13) εις 96.90% καί

τέλος οι KEYS καί σύν (7) εις άναλογίαν κυμαινομένην μεταξύ 95.24%

("Ιταλία) καί 99.20% (Ιαπωνία).

"Επί των υπολοίπων 75 ημετέρων ατόμων- (2.72%),εξ ών 48

ήσαν άρρενες (3.90%) καί 27 θήλεις (1.76%), ò μέσος άξων τοϋ

συμπλέγματος QRS ανεξαρτήτως τί|ς μορφολογικής του απεικονίσεως

υπερέβαινε τάς -31 . Ή êv λόγω αξονική άπόκλισις ήτο πλέον συχνή

6ιά μέν τους άρρενας εις τήν εννάτην δεκαετίαν ηλικίας (15.38%),

οιά 6έ τάς θήλεις εις τήν όγοόην τοιαύτην (4.15%).

Τά εκ της βιβλιογραφίας έν τω προκειμένω ευρήματα έχουν ως

ακολούθως: OÌ OSTRANDER καί σύν. (10) επί μικτοϋ πληθυσμοΟ άνεϋ­

ρον άριστεράν άπόκλισιν τοϋ έν λόγω άξονος εις ποσοστόν 4,9%

(6% των αρρένων καί 3,8% των θηλέων) ενώ επί αρρένων μόνον ατό­

μων οι ROLAND καί σύν. (11) εις άναλογίαν 0.48% οί ROSE καί σύν.

(13) εις 3.02% καί οί KEYS καί σύν (7) εις ποσοστόν κυμαινόμενον

μεταξύ 0.70% (Ιαπωνία) καί 4.64% (Ιταλία). Ή êv λόγω άπόκλισις

τοϋ άξονος τοϋ συμπλέγματος QRS ήτο συχνότερα είς μέν τήν μελέτην

των OSTRANDER καί σύν (10) εις τήν όγοόην δεκαετίαν ηλικίας διά

τους άρρενας (25.7%) καί είς τήν εννάτην τοιαύτην οιά τάς θήλεις

(25.6%), είς δέ τάς μελετάς των ROLAND καί σύν.(11) είς τήν έκ-

την δεκαετίαν (3.03%) των ROSE καί σύν, (13) είς τήν εβδόμην

(4.99%) καί τέλος των KEYS καί σύν (7) είς τήν εκτην δεκαετίαν

(5.82%) τών ατόμων της "Ιταλίας.

"Εν αντιθέσει προς τήν ήμετέραν μελέτην είς τήν οποίαν ου­

δέν άτομον άνευρέθη έμφανίζον δεξιάν άπόκλισιν τοϋ άξονος τοϋ

κοιλιακοϋ συμπλέγματος , οί OSTRANDER καί σύν. (10) άνεϋρον τοι­

αύτην άξονικήν άνωμαλίαν είς ποσοστόν 0.52% (0.69% τών αρρένων

καί 0.37% τών θηλέων), oi ROSE καί σύν (13) είς 0.01%, οί ROLAND

καί σύν. (11) είς 0.054% καί τέλος οί KEYS καί σύν. (7) είς άνα-

58

λογύαν κυμαινομένην μεταξύ 0.05% (Γιουγκοσλαβία-Φινλανδία) καί

0.22% ('Ολλανδία).

"Ενταύθα σημειοΟται δτι êixi τών ατόμων τη*ς "Ελλάδος της μελέτης

τών KEYS καί σύν (7), ουδέν, ωσαύτως άτομον ανευρέθη εμφανίζον

άξονα τοΟ συμπλέγματος τοο QRS μεγαλύτερον των +110 . *Η ως

άνω αξονική άπόκλισις τοο κοιλιακού συμπλέγματος ήτο συχνότερα είς

τήν μελέτην των OSTRANDER καί σύν (10) διά μέν τους άρρενας

είς τήν τρίτην δεκαετίαν ηλικίας (1.10%) διά δέ τάς θήλεις είς

τήν πέμπτην τοιαύτην (0,63%) είς τήν μελέτην των ROLAND καί σύν.

(11) είς τήν τρίτην καί τετάρτην δεκαετίαν (0.11%) αντιστοίχως,

είς τήν των ROSE καί σύν. (13) είς τήν πέμπτην καί εκτην τοιαύτην

(0.1% αντιστοίχως),ενώ είς τήν μελέτην των KEYS καί σύν.(7) είς

τήν πέμπτην δεκαετίαν των ατόμων της "Ιταλίας (0.24%).

Γ. ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

Είκών παλαιού εμφράγματος τοΟ μυοκαρδίου παρετηρήθη ΰφ'

ημών επί 56 ατόμων (2.03%), έξ ών 27 ήσαν άρρενες (2.19%) καί

29 θήλεις (1.89%) μετά της συχνοτέρας εμφανίσεως αύτοΟ δι' αμφό­

τερα τά φύλα εις τά άτομα της ογδόης δεκαετίας ηλικίας (6.84%)

διά τους αρρενας καί (5.55%) διά τάς θήλεις.

Παραπλήσια προς τά ημέτερα ευρήματα εΕναι των ROSE καί

σύν. (13) καί OSTRANDER καί ούν. (10) οι οποίοι άνεύρον επί αρ­

ρένων ατόμων παλαιόν έμφραγμα τοΰ μυοκαρδίου είς άναλογίαν 2%

καί 2.2% αντιστοίχως» 'Αντιθέτως, οι, τελευταίοι συγγραφείς érti

μικτού πληθυσμού άνεύρον παλαιόν έμφραγμα είς ποσοστόν 2.9%,με­

τά προσβολής των θηλέων είς άναλογίαν 0.97%, οί ROLAND καί σύν.

(11) ,-ώσαύτως επί αρρένων είς άναλογίαν 0.034%,ένώ οί KEYS καί

σύν. (7) εις άναλογίαν κυμαινομένην μεταξύ 1.41% (Ιαπωνία) καί

3.97% (Η.Π.Α.).

*Η δεκαετία ηλικίας είς τήν οποίαν διεπιστώθη ή μεγαλύτερα

συχνότης εμφανίσεως Εμφράγματος τοΟ μυοκαρδίου υπό τον ως άνω

ερευνητών, ήτο διά τους ROLAND καί σύν. (11) ή έκτη (0.60%), διά

τους OSTRANDER καί σύν. (10) ή ογδόη διά τους άρρενας (9.9%) καί

ή εβδόμη διά τους θήλεις (6.1%) διά τους ROSE καί σύν. (13) ή

εβδόμη (3.4%),ενώ διά τους KEYS καί σύν (7) ή έκτη δεκαετία των

59

ατόμων τώνΗ.Π.Α. (5.07%).

Δ. ΔΙΑΤΑΡΑΧΑΙ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

*Επί 191 ατόμων (6.93%) έκ των ύφ'ήμών έΕετασθέντων,ώς προ­

ελέχθη, διεπιστώθησαν διαταραχαί τής ενδοκοιλιακής αγωγές καί δή :

α) Διαταραχαί της αγωγής διά τοΟ δε^ιοο σκέλους τοο δεμα­

τίου τοϋ HIS/ άνευρέθη έπί 81 ατόμων (2.93%),êg ών είς τά 62

(2.25%) οπό τήν μορφήν τοΟ άτελοΟς αποκλεισμού /" 33 άρρενες

(2.68%) καί 29 θήλεις (1.9%)_/ , καί εις τά υπόλοιπα 19 άτομα

(0.68%) υπό τήν μορφήν τοΟ πλήτους τοιούτου (12 άρρενες (0.97%)

καί επτά θήλεις (0.45%).

Τά εκ τής βιβλιογραφίας εν τω προκειμένω ευρήματα έχουν

ώς ακολούθως: OÌ OSTRANDER καί σύν . (10) έπί μικτοο άστικοΰ

πληθυσμού άνεΟρον πλήρη μέν διακοπήν της αγωγής διά τοο δε^ιοΟ

σκέλους είς άναλογίαν 0.35% (0.48%) των αρρένων καί (0.22%) των

θηλέων,ατελή δέ τοιαύτη είς ποσοστόν 1.4% (2.2%) τον αρρένων

καί 0.6% των θηλέων. OÌ ROLAND καί σύν (11) ως καί ROSE καί σύν.

(13) επί αρρένων ατόμων διεπίστωσαν πλήρη άποκλεισμόν τοΟ δεξιοο

σκέλους εις ποσοστόν 0.18% καί 0.69% αντιστοίχως ,ένώ οι KEYS

καί σύν. (7) ωσαύτως έπί αρρένων ,ατελή μέν άποκλεισμόν είς άναλο­

γίαν κυμαινομένην μεταξύ 0.3% (Ιαπωνία) καί 2.21% (Φινλανδία),

πλήρη δέ τοιοΟτον άπό 0.64% (Γιουγκοσλαβία) έως 1.07% (Ελλάς).

β) Διαταραχαί τής αγωγής διά τοο άριστεροΟ σκέλους τοο

δεματίου τοο HISS διεπιστώθη ίιφ' ημών επί 39 ατόμων (1.4%),εξ

ων τά 17 μέν (0.61%) έπαρουσίαζον ατελή άποκλεισμόν τοΟ σκέλους

1_ επτά άρρενας (0_.57%_/ καί δέκα θ ή λ ε ι ς (0.65%) τά υπόλοιπα δέ 22 (0.79%)πλήρη τοιοΟτον {_ 11 άρρενας (0.65%) καί 11 θήλεις (0.89%)_/ .

Τά εκ τής βιβλιογραφίας ευρήματα αναφέρονται μόνον έπί πλή­

ρους αριστερού σκελικοϋ άποκλεισμοΟ, έχουν δέ ώς ακολούθως:

Οι OSTRANDER καί σύν. (10) ε ί ς άναλογίαν 0.35%, (0.24% τών αρ­

ρένων καί 0.44% τών θηλέων) ol ROLAND καί σύν. (11) ε ί ς 0.013%,

ol ROSE καί σύν. (13) ε ί ς 1.55% ενώ οι KEYS καί σύν. (7) ε ι ς ποσό-

is! >

στον κυμαινόμενον μεταξύ 0.16% ("Ελλάς-*Ιταλία) καί 0.67% (Η.Π.Α.)

γ) 'Αποκλεισμός τής αγωγής διά τοΟ προσθίου κλάδου τοΟ άρι-

στεροΟ σκέλους τοο δεματίου τοο Ηΐε^άνευρέθη ικρ'ήμών έπί 52 ατό­

μων (1.88%), êg <3ν 33 ήσαν άρρενες (2.76%) καί 18 θήλεις (1.17%)

ένω εtς ουδέν άτομαν διεπιστώθη διαταραχή τής αγωγής δια τοο οπι­

σθίου κλάδου τοο εν λόγω σκέλους.

Τά έκ τής βιβλιογραφίας αντίστοιχα ευρήματα περιεγράφησαν ήδη

Εκτενώς είς τό περί τοΟ άξονος τοο κοιλιακοΟ συμπλέγματος σχετι­

κών κεφάλαιον.

δ) Σύμμικτοι διαταραχαί τής ένδοκοιλιακής αγωγής διεπιστώ-

θησαν έπί 19 ατόμων (0.68%), 12 αρρένων (0.97%) καί επτά θηλέων

(0.45%), άναλυτικώτερον δέ Επρόκειτο περί εννέα ατόμων (0.32%)

μετ'άτελοος αποκλεισμού τοΟ δεξιοΟ σκέλους καί προσθίου άριστεροΟ

σκελικοο άποκλεισμοΟ καί δέκα ατόμων (0.36%) μετά πλήρους δεΕιοΟ

σκελικοο άποκλεισμοΟ καί προσθίου άριστεροΟ τοιούτου.

Παρόμοιος συνδυασμός διαταραχών της ένδοκοιλιακής άγωγή"ς

δέν αναφέρεται εις τάς μέχρι τοΟδε έπιδημιολογικάς μελετάς,êg oö

καί δέν είναι δυνατή ή σύγκρισις μετά τών ημετέρων αποτελεσμάτων.

"Η συχνότερα έμφάνισις τών ως άνω ανωμαλιών τής ένδοκοιλιακής αγω­

γής διεπιστώθη δι αμφότερα τά φύλα τής ημετέρας μελέτης είς τήν

έννάτην δεκαετίαν ηλικίας καί δή 30% καί 19.51% διά τους άρρενας

καί θήλεις αντιστοίχως.

Παρόμοια προς τά ημέτερα ευρήματα,ώς προς τήν συχνοτέραν έμ-

φάνισιν τών ανωμαλιών της ένδοκοιλιακής αγωγής είς. άτομα μεγαλυτέ-

ρας ηλικίας εϋναι καί τά αντίστοιχα τοιαΟτα Ετέρων ερευνητών (7,

10,11,13).

Ε. ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑΙ ΚΟΙΛΙΩΝ

'Επί 89 ατόμων εκ τών ημετέρων εξετασθέντων (3.23%),feg ών 57 .

61

ή"σαν άρρενες (4.64%) καί 32 θήλεις (2.09%) άνευρέθησαν ήλεκτροκαρ-

διογραφικά ευρήματα δηλωτικά υπάρξεως "βεβαίας" υπερτροφίας τής

αριστεράς κοιλίας, ένώ επί 214 ατόμων (7.76%) 109 αρρένων (8.87%)

καί 105 θηλέων (6.87% ευρήματα "πιθανής" τοιαύτης.

Ή έννάτη δεκαετία ηλικίας ητο δι' άμχρότερα τά φύλα, ή δεκαε­

τία μετά τής συχνοτέρας εμφανίσεως των ως άνω ήλεκτροκαρδιογραφι-

κών ανωμαλιών καί δή 30% διά τους άρρενας καί 21.62% διά τάς θή~

λεις.

Τά ημέτερα ευρήματα όσον άφορα τήν ϋπαρΕιν "βεβαίας" υπερ­

τροφίας τής αριστεράς κοιλίας έπί των αρρένων ατόμων, αφίστανται

των αντιστοίχων ευρημάτων έτερων ερευνητών οί οποίοι άνεϋρον τήν

ως άνω ήλεκτροκαρδιογραφικήν άνωμαλίαν είς τάς κάτωθι αναλογίας:

ROLAND καί σύν. (11) είς 0.004%, ROSE καί σύν. (13) είς 0.69%,

καί OSTRANDER καί σύν. (10) είς 6%.

Προκειμένου όμως περ'ι θηλέων ατόμων τά ευρήματα τής ημετέ­

ρας μελέτης συμφωνούν μετά τών OSTRANDER καί σύν. (10), οί οποίοι

άνεϋρον ύπερτροφίαν της αριστεράς κοιλίας είς ποσοστόν 2.3%.

'Ωσαύτως, τά ημέτερα ευρήματα ,ευρίσκονται έν συμφωνία μετά

τών ευρημάτων της μελέτης τών KEYS καί σύν. (7), προκειμένου μό­

νον περί τών ατόμων της 'Ολλανδίας (4.35%) τής 'Ιταλίας (3.83%)

καί τών Η.Π.Α. (2.63%), ένώ αφίστανται τών ευρημάτων έκ τών υπολοί­

πων χωρών ("Ελλάς,(6.18%) (Γιουγκοσλαβία,(8.54%) , 'Ιαπωνία

(11.13%), (Φινλανδία(17.29%).

Ή δεκαετία ηλικίας μετά τής συχνοτέρας εμφανίσεως υπερτρο­

φίας τής αριστεράς κοιλίας είς τάς ως άνω μελετάς ή~το διά τους

OSTRANDER καί σύν. (10) ή έννάτη δι' αμφότερα τά φύλα (11.5%)

τών αρρένων καί(16.3%)τών θηλέων, ή έβδομη διά τους ROSE καί σύν.

(13) (0.96%) καί ή πέμπτη διά τους ROLAND καί σύν. (11) (0.02%),

ένώ διά τους KEYS καί σύν. (7) ή έκτη δεκαετία τών ατόμων τής

'Ολλανδίας (19.5 2%) .

62

"Υπερτροφία δεξιάς κοιλίας άνευρέθη ύφ'ήμών έπί δύο μό­

νον θηλέων ατόμων (0.13%) τής έκτης καί έβδομης δεκαετίας η­

λικίας .

Μικρόν ποσοστόν υπάρξεως υπερτροφίας δεξιάς κοιλίας ανα­

φέρεται και ύπό έτερων ερευνητών καί δή :

OÌ ROLAND καί σύν. (11) άνευρον τήν έν λόγω ήλεκτροκαρ-

διογραφικήν άνωμαλίαν είς ποσοστόν 0.0008%, oi OSTRANDER καί

σύν. ((10) etc 0.058%, (0.04% των αρρένων καί 0.07% των θηλέ­

ων), ένώ οΐ KEYS καί σύν. (7) είς άναλογίαν κυμαινομένην με­

ταξύ 0.04% (Η.Π.Α.) καί 0.58% (Γιουγκοσλαβία).

Σημειοϋται δτι είς τά ύπό των KEYS καί σύν.(7) έξετασθέν-

τα άτομα της 'Ελλάδος δέν άνευρέθη, ωσαύτως, άρρεν άτομον έμ-

φανίζον ύπερτροφίαν της δεξιάς κοιλίας.

ΣΤ. ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΚΟΙΛΙΑΚΕΣ ΠΡΟΔΙΕΓΕΡΣΕΩΣ

'Επί 76 ατόμων (2.83%) διεπιστώθη ύφ'ήμών σύνδρομον κοι­

λιακής προδιεγέρσεως: 'Eg αυτών έν θήλυ άτομον (0.06%) της

έκτης δεκαετίας ένεφάνιζε τυπική μορφή WOLFF-PARKINSON-WHITE,

ενώ τά υπόλοιπα 75 άτομα (2.79%) ένεφάνιζον μόνον βράχυνσιν

του διαστήματος PQ ( σύνδρομον LOWN - GANONG - LEVINE),έΕ ων

32 ήσαν άρρενες (2.59%) καί 44 θήλεις (2.95%) . "Η ογδόη δεκαε­

τίας ηλικίας διά τους άρρενας (6.39%) καί ή έννάτη τοιαύτη διά

τάς θήλεις (10.35%) ήσαν αϊ δεκαετίαι μετά της συχνοτέρας εμφα­

νίσεως του συνδρόμου των LOWN-GANONG-LEVINE.

Ή σπανιότης των συνδρόμων τής κοιλιακής προδιεγέρσεως το­

νίζεται ύπό έτερων επιδημιολογικών ερευνών: Οϋτω oì ROLAND καί

σύν. (11) ως καί oì ROSE καί σύν. (13) είς τά ύπ1 αυτών έξετασ-

θέντα άτομα άνεϋρον σύνδρομον μέν WOLFF-PARKINSON-WHITE είς ά­

ναλογίαν 0.15% καί 0.02%, σύνδρομον LOWN-GANONG-LEVINE είς πο­

σοστόν 0.72% καί 0.41% αντιστοίχως, ένώ oi KEYS καί σύν. (7)

διεπίστωσαν σύνδρομον WOLFF-PARKINSON-WHITE είς άναλογίαν κυ-

μαινομένην μεταξύ 0.08%(Ελλάς) καί 0.45% (Γιουγκοσλαβία).

Ή τετάρτη καί έκτη δεκαετία ηλικίας ήσαν at δεκαετίαι

μετά τ-ής συχνοτέρας εμφανίσεως τών συνδρόμων των WOLFF-PAR-

KINSON-WHITE (0.66%) και τών LOWN-GANONG-LEVINE (1.82%)

εΐζ τήν μελέτην τών ROLAND καί σύν. (11) καί ή πέμπτη δεκαε­

τία ηλικίας δι' αμφότερα τά σύνδρομα είς τήν μελέτην τών RO­

SE καί σύν.(13) (WOLFF-PARKINSON-WHITE; 0.003% καί LOWN-GA­

NONG-LEVINE: 0.47%).

Τέλος είς τήν μελέτην τών KEYS καί σύν. (7) ε£ς τά άτο­

μα Tfic πέμπτης δεκαετίας τών Η.Π.Α. διεπιστώθη ή συχνότερα

έμφάνισις τοΟ συνδρόμου τών WOLFF-PARKINSON-WHITE (0.48%).

ΚΟΛΠΟΚΟΙΛΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ

"Εκ των ημετέρων ατόμων μετά φλεβοκομβικοΟ ρυθμοΟ έπί

2.541 (97.32%), 1.125 αρρένων (96.40%) καί 1.416 θηλέων,

(98.06%) ουδεμία ανωμαλία τής κολποκοιλιακές αγωγής άνευρέ-

θη. Έη τών υπολοίπων 70 ατόμων (2.68%), 67 άτομα (2.56%) 41

άρρενες (3.52%) καί 26 θήλεις (1.8%) ένεφάνιζον πρώτου βαθ-

μοΟ κολποκοιλιακόν άποκλεισμόν, ëv θήλυ άτομον τής πέμπτης

δεκαετίας περιοδικόν ρυθμόν τύπου LUCIANI-WENCKEBACH καί τέ­

λος δύο άτομα, (ëv άρρεν καί ëv θη"λυ τί)ς £κτης καί έννάτης

δεκαετίας ηλικίας αντιστοίχως) πλήρη κολποκοιλιακόν άποκλει­

σμόν.

Συχνότερα έμφάνισις τοϋ πρώτου βαθμοϋ κολποκοιλιακοϋ α­

ποκλεισμοί) διεπιστώθη διά μέν τους άρρενας είς τήν δγδόην

δεκαετίαν ηλικίας (8.72%) διά δέ τάς θήλεις είς τήν έννάτην

τοιαύτην (7.14%) ,

Τά έκ τής βιβλιογραφίας êv τώ προκειμένω ευρήματα έχουν

ώς ακολούθως :

Οί OSTRANDER καί σύν. (10) έπί μικτοΟ άστικοΟ πληθυσμοο

άν Ορον,άφ1 ενός μέν πρώτου βαθμοϋ κολποκοιλιακόν άποκλεισμόν

καί 6ή είς άναλογίαν 1.9% (1.9% τών αρρένων καί 1.8% τών θη­

λέων) άφ" έτερου δέ τρίτου βθαμοΟ τοιοϋτον είς ποσοστόν 0.002%.

64

Oî, ROLAND καί σύν. (11) ώς καί ot, ROSE καί σύν, (13),

έπί αρρένων μόνον ατόμων, διεπίστωσαυ,, πρώτου μέν βαθμού

κολποκοιλιακόν άποκλεισμον etc άναλογίαν 0.65% καί 2.24%

δευτέρου 6έ είς ποσοστόν 0.006% καί 0.16% αντιστοίχως ένώ

έπί δύο ατόμων (0.002%) άνευρέθη ύπό τών ROLAND καί σύν.(11)

πλήρης κολποκοιλιακός αποκλεισμός.

Τέλος οΐ, KEYS καί σύν. (7) άνεϋρον πρώτου καί δευτέ­

ρου βαθμού κολποκοιλιακών άποκλεισμόν καί δή πρώτου μέν είς

άναλογίαν κυμαινομένην μεταξύ 0.10% (Γιουγκοσλαβία) καί 3.11%

(Φινλανδία) ,δευτέρου δέ μόνον έπί τών άτ Όμων τής 'Ελλάδος

(0.16%), ('Ιαπωνία (0.50%) καί Γιουγκοσλαβία (0.23%).

*Η δεκαετία ηλικίας μετά τής συχνοτέρας εμφανίσεως πρώ­

του μέν βαθμού κολποκοιλιακού αποκλεισμού είς τάς ώς άνω με­

λετάς, ή το διά τους OSTRANDER καί σύν. (10) ή έννάτη δι' αμ­

φότερα τά φύλα (19.2%) τών αρρένων καί (9.3%)τών θηλέων, ή

δέ έβδομη διά τους ROSE καί σύν (13) (3.39%) καί ή τετάρτη

διά τους ROLAND καί σύν. (11) (2.21%), ένώ διά τους KEYS καί

σύν. (7) ή πέμπτη δεκαετία τών ατόμων τής Φινλανδίας (3.22%),

δευτέρου δέ τοιούτου ή έβδομη (0.04%) διά τους ROSE καί σύν.

(13), ή τρίτη (.0.14%) διά τους ROLAND καί σύν. (11) καί ή

έκτη δεκαετία ηλικίας (0.76%) τών ατόμων τί ς 'Ιαπωνίας τής

μελέτης τών KEYS καί σύν. (7).

ΔΙΑΤΑΡΑΧΑΙ ΚΟΛΠΟΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΕΝΔΟΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

Έπί ëE αρρένων ατόμων (0.21%) έκ τών ύφ ημών έΕετασθέν-

των διεπιστώθη συνδυασμός διαταραχών της κολποκοιλιακές καί

ένδοκοιλιακής αγωγής καί δή :

α) 'Επί δύο, ατελής αριστερός σκελικός αποκλεισμός μετά

πρώτου βαθμού κολποκοιλιακού αποκλεισμού.

β) Έπί ενός,πλήρης αποκλεισμός τοΟ δεξιοϋ σκέλους τοΟ

δεματίου τού HIS$ μετ' αποκλεισμού τού προσθίου κλάδου

τοϋ αριστερού σκέλους καί έπιμηκύνσεως τού διαστήματος PQ,

fi 5

ένώ έπί έτερου άτομου αϊ ως άνω άνωμαλίαι της ένδοκοι-

λιακής αγωγής μετά περιοδικού ρυθμοϋ LUCIANI-WENCKE-

BACH.

γ) 'ETIL δύο, τέλος, ατόμων αποκλεισμός τοΟ προσθίου

κλάδου του αριστερού σκέλους τοο δεματίου τοΟ ΗΙβ^μετ'

έπιμηκύνσεως τοΟ διαστήματος PQ είς τό ëv άτομον καί

περιοδικού ρυθμοΟ τύπου LUCIANI-WENCKEBACH εις τό έτε­

ρον τοιούτον.

Είς την διεθνή βιβλιογραφίαν δέν άνεύρομεν άντίστοιχον

επιδημιολογικών έρευναν έξ, ου καί δέν είναι δυνατή ή σύγκρι-

σις των ημετέρων αποτελεσμάτων.

ΔΙΑΣΤΗΜΑ ST

Τό διάστημα ST άνευρέθη φυσιολογικόν έπί 2.575 ατό­

μων (93.46%) 1.172 αρρένων (95.43%) καί 1.403 θηλέων (91.87%),

ένώ έπί των υπολοίπων 180 (6.53%) τοϋτο ήτο άλλοιωμένον.

Έκ των τελευταίων ατόμων, εις 129 (4.68%), 38 άρρενες,(3.09%)

καί 91 θήλεις (5.95%), ή παραμόρφωσις άφεώρα μόνον τό διάστη­

μα ST ,ένω είς τά έναπομέναντα 51 άτομα (1.87%),περί <3ν κα­

τωτέρω, συνυπήρχον καί διαταραχαί τής κοιλιακής έπαναπολώσεως.

Τά ημέτερα ευρήματα ως προς τήν φυσιολογικήν έμφάνισιν

τοϋ διαστήματος ST είναι παραπλήσια των αποτελεσμάτων των

OSTRANDER καί σύν. (10), οί όποιοι άνεϋρον τοιαύτης μορφολο­

γίας διάστημα ST έπί 4.923 ατόμων (95.98%), έξ ων 2.388 ήσαν

άρρενες (97.50%) καί 2.533 θήλεις (94.51%) ένώ έπί αρρένων,

αντιθέτως, οί μέν KEYS καί σύν (7) είς άναλογίαν κυμαινομένην

μεταΕύ 88.26% (Ιαπωνία) καί 98,33% (Η.Π.Α.-Γιουγκοσλαβία),οί

δέ ROSE καί σύν (13) είς ποσοστόν 98.52%.

α) "Οριζόντια κατάσπασις

'Επί 71 ατόμων (2.57%) τό διάστημα ST ένεφάνιζεν οριζον-

τίαν πτώσιν έκ τής ίσοηλεκτρικής γραμμής. Έξ, αυτών έπί 47 α­

τόμων (1.70%) ένδεκα αρρένων (0.89%) καί 36 θηλέων (2.35%),

αύτη ή το μικρότερα των 0.5mm, ένώ έπί 17 (0.61%), ëi αρρένων

66

(0.48%) καί ένδεκα θηλέων (0.72%) αΰτη έκυμαίνετο μεταΕύ

0.5 καί 1mm.

Τέλος έπί επτά ατόμων (0.25%), δύο αρρένων (0.16%) καί

πέντε θηλέων (0.32%) ή έν λόγω κατάσπασις τοΟ διαστήματος ήτο

μεγαλύτερα τοΟ 1mm.

"Η συχνότερα έμφάνισις τής ώς άνω μορφολογικής ανωμαλίας

τοϋ διαστήματος ST διεκυμάνθη αναλόγως τοΟ φύλου καί τής δε­

καετίας ηλικίας, ώς έξης:

Είς ά:ά άτομα τά έμφανίζοντα πτώσιν έκ τής ίσοηλεκτρικής

γραμμής μικροτέραν των 0.5mm είς τήν όγδόην δεκαετίαν διά

τούς'άρρενας (1.82%) κχί τήν έννάτην τοιαύτην διά τάς θήλεις

(8.10%) . Είς τά μετά πτώσεως κυμαινόμενης μεταΕύ 0.5 καί Imiti

διά μέν τους άρρενας είς τήν έβδόμην δεκαετίαν (1.07%), διά

δέ τάς θήλεις είς τήν έννάτην τοιαύτην (5.40%).

Τέλος, διά άτομα μετά κατασπάσεως τοϋ διαστήματος ST με-

γαλυτέρας τοϋ lmitì, είς τήν δεκάτην (0.50%) καί όγδόην (0"85%)

δεκαετίαν ηλικίας διά τους άρρενας καί θήλεις αντιστοίχως.

Τά έκ της βιβλιογραφίας, έν τω προκειμένω, ευρήματα,αφί­

στανται των ημετέρων καί δή :

Πτώσιν τοϋ διαστήματος ST μικροτέραν των 0.5mm άνεϋρον

οί OSTRANDEE καί σύν (10) είς ποσοστόν 0.85 (0.44% των αρ­

ρένων καί 1.23% των θηλέων ),οί ROSE καί σύν. (13) εις

0.55% καί οί KEYS καί σύν. (7) είς άναλογίαν κυμαινομένην

μεταξύ 0.24% (Ιταλία) καί 4.95% (Ιαπωνία).

Όριζοντίαν πτώσιν τοϋ διαστήματος ST της τάΕεως 0,5-1mm

διεπίστωσαν οί OSTRANDER καί σύν. (10) είς άναλογίαν 2.53%

(1.46% των αρρένων καί 3.51% των θηλέων),οί ROSE καί σύν.(13)

είς 0.66% ένώ οί KEYS καί σύν. (7) είς ποσοστόν κυμαινόμενον

μεταξύ 0.69% (Γιουγκοσλαβία) καί 5.36% (Ιαπωνία).

Τέλος όριζοντίαν κατάσπασιν τοϋ êv λόγω διαστήματος έκ

της ίσο,',λεκτρικής γραμμής, μεγαλυτέραν τοϋ 1mm παρετήρησαν οί

67

OSTRANDER καί σύν. (10) είς ποσοστόν 0.62% (0.57% των αρ­

ρένων καί 0.76% των θηλέων), οί ROSE καί σύν. (13) ε te

0.15% καί οί KEYS καί σύν. (7) είς άναλογίαν κυμαινομένην

μεταξύ 0.16% (Γιουγκοσλαβία) καί 1.41% ("Ιαπωνία),

Ή έβδομη δεκαετία ηλικίας των ύπό των ROSE καί σύν.

(13) έξετασθέντων ατόμων ^το ή δεκαετία μετά τής συχνοτέρας

εμφανίσεως των τριών προλεχθεισων άλλοιώσεο:ιν τοο διαστήματος

ST (0.96%), 1.34% καί 0.21%) ένω ή έβδομη (1.12%) καί ογδόη

(5.94%) καί (4.95%) των αρρένων καί ή έννάτη (6.97%), ογδόη

(9,24%) καί έννάτη (4.65%) των θηλέων της μελέτης των OSTRAN­

DER καί σύν. (10).

Τέλος, ή £κτη δεκαετία διά τό σύνολον των ατόμων τη*ς

μελέτης των KEYS καί σύν (7) μετά της μεγαλυτέρας αναλογίας

είς τά άτομα της "Ιαπωνίας (6.28% καί 6.85%) διά πτωσιν τοϋ

διαστήματος έως 0.5% mm καί0.5-1ιηπι αντιστοίχως) καί της

"Ολλανδίας (2.17% διά κατάσπασιν μεγαλυτέραν τοϋ 1mm).

β) ΑΛΛΟΙΩΣΙΣ ΤΥΠΟΥ ΣΥΖΕΥΚΤΙΚΟΥ

'Αλλοιώσεις τοϋ διαστήματος ST τύπου συζευτικοϋ άνεύρο-

μεν έπί 4.1 ατόμων (1.48%), 13 αρρένων (1.05%) καί 28 θηλέων

(1.83%). Ή συχνότερα έμφάνισις της έν λόγω αλλοιώσεως ήτο

διά μέν τους αρρενας ή ογδόη δεκαετία ηλικίας (2.28%), διά

δέ τάς θήλεις ή έβδομη τοιαύτη (4.67%) .

γ) ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΩΣ ΕΚ ΔΑΚΤΥΛΙΤΙΔΟΣ

Μορφολογικαί άνωμαλίαι τοϋ διαστήματος ST προσομοιάζου-

σαι προς τάς αντιστοίχους έκ δακτυλίτιδος παρετηρήθησαν έπί

13 ατόμων (0.47%), έζ ων τρεις ήσας άρρενες (0.24%) καί δέκα

θήλεις (0.65%) . Ή ογδόη δεκαετία ηλικίας δι' αμφότερα τά φύ­

λα, ήτο ή δεκαετία μετά της συχνοτέρας εμφανίσεως της ανωμα­

λίας ταύτης καί δή 0.45% διά τους άρρενας καί 2.56% διά τάς

θήλεις.

68

6) ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΤΥΠΟΥ Ε1 ΠΙΦΟΡΤΙΣΕΩΣ

Μόνον έ π ί τεσσάρων ατόμων (0.14%) τ ρ ι ώ ν αρρένων (0.24%)

κ α ί ε ν ό ς θ ή λ ε ο ς (0.06%) τ ό δ ι ά σ τ η μ α ST έ ν ε φ ά ν ι ζ ε ν ά ν ω μ α λ ί α ν

τ ύ π ο υ σ υ σ τ ο λ ι κ ή ς έ π ι Φ ο ρ τ ί σ ε ω ς τ η ς α ρ ι σ τ ε ρ ά ς κ ο ι λ ί α ς , μ ε τ ά

τ η ς σ υ χ ν ο τ έ ρ α ς ε μ φ α ν ί σ ε ω ς τ α ύ τ η ς ε ί ς τήν ό γ δ ό η ν δ ε κ α ε τ ί α ν

η λ ι κ ί α ς δ ι ' α μ φ ό τ ε ρ α τ ά φύλα (0.91% δ ι ά τ ο υ ς ά ρ ρ ε ν α ς κ α ί 0.42%

δ ι ά τ ά ς θ ή λ ε ι ς ) .

Δ ι ά τ ά ς τ ρ ε ι ς τ ε λ ε υ τ α ί α ς μ ε ρ φ ο λ ο γ ι κ ά ς α ν ω μ α λ ί α ς τ ο υ δ ι α σ τ ή ­

μ α τ ο ς ST , δ έ ν ά ν ε ύ ρ ο μ ε ν ά ν τ ι ι σ τ ο ί χ ο υ ς ε π ι δ η μ ι ο λ ο γ ι κ ό ς μ ε λ ε ­

τ ά ς ε ί ς τήν β ι β λ ι ο γ ρ α φ ί α ν , δ ι δ κ α ί δ έ ν ε ί ν α ι δ υ ν α τ ή ή σ ύ γ κ ρ ι -

σ ι ς των α π ο τ ε λ ε σ μ ά τ ω ν μ α ς .

ΚΟΙΛΙΑΚΗ ΕΠΑΝΑΠΟΛΩΣΙΣ

Φ υ σ ι ο λ ο γ ι κ ή ς μ ο ρ φ ο λ ο γ ί α ς έπαρμα Τ ά ν ε υ ρ έ θ η , έκ των η μ ε ­

τέρων έ Ε ε τ α σ θ έ ν τ ω ν , ε ί ς 2.559 άτομα (92.88%) έΕ ών 1.150 ά ρ ­

ρ ε ν ε ς (93.64%) κ α ί 1.389 θ ή λ ε ι ς (90.96%) ένώ έ π ί των υπολοίπων

216 (7.12%) τ ο ϋ τ ο ή τ ο ά ρ ν η τ ι κ ό ν ,

'Εκ των τ ε λ ε υ τ α ί ω ν ατόμων ε ί ς τ ά 165 ( 5 . 9 8 % ) , 60 ά ρ ρ ε ν ε ς (4.88%)

κ α ί 105 θ ή λ ε ι ς (6.87%) ε π ρ ό κ ε ι τ ο π ε ρ ί μεμονωμένης α λ λ ο ι ώ σ ε ω ς

τ η ς κ ο ι λ ι α κ ή ς έπαναπολώσεως, ένω έ π ί των υ π ο λ ο ί π ω ν 51 ατόμων

( 1 . 8 7 % ) , π ε ρ ί ών κ α τ ω τ έ ρ ω , συνηπήρχον κ α ί μ ε τ α β ο λ α ί τ ο ϋ δ ι α ­

σ τ ή μ α τ ο ς ST.

Παραπλήσια π ρ ο ς τ ά η μ έ τ ε ρ α α π ο τ ε λ έ σ μ α τ α ως π ρ ο ς τήν φ υ -

σ ι ο λ ο γ ι κ ή ν έ μ φ ά ν ι σ ι ν τ ο ϋ έ π ά ρ μ α τ ο ς Τ ε ί ν α ι κ α ί τ ά ευρήματα έ τ έ

ρων ερευνητών κ α ί δ ή :

OÌ ROLAND κ α ί σ ύ ν . (11) κ α ί ROSE κ α ί σύν (13) έ π ί α ρ ρ έ ­

νων ατόμων ά ν ε ϋ ρ ο ν τ ο ι α ύ τ η ς μ ο ρ φ ο λ ο γ ί α ς έπαρμα Τ ε ί ς ποσοστόν

98.85% κ α ί 95.76% α ν τ ι σ τ ο ί χ ω ς ένω o t KEYS κ α ί σ ύ ν . ( 7 ) , ω σ α ύ ­

τως έ π ί α ρ ρ έ ν ω ν , ε ί ς ά ν α λ ο γ ί α ν κ υ μ α ι ν ο μ έ ν η ν μεταξύ 92,7% ( Φ ι ν ­

λ α ν δ ί α ) κ α ί 96.7% ( ' Ε λ λ ά ς ) .

Τέλος o i OSTRANDER κ α ί σ ύ ν . έ π ί μ ι κ τ ο ϋ ά σ τ ι κ ο ϋ π λ η θ υ ­

σμού, δ ι ε π ί σ τ ω σ α ν φ υ σ ι ο λ ο γ ι κ ό ν έπαρμα Τ ε ί ς 4 .495 άτομα (87.6%)

έξ ών 2 .165 ήσαν ά ρ ρ ε ν ε ς (88.4%) κ α ί 2 .330 θ ή λ ε ι ς ( 8 6 . 9 5 % ) .

69

α) ΑΡΝΗΤΙΚΟΝ ΕΠΑΡΜΑ Τ ( < 0.5mm)

"Επαρμα Τ τοιαύτης μορφολογίας άνευρέθη έπί 38 ατόμων

(1.37%), 11 αρρένων (0.89%) καί 27 θηλέων (1.76%) μετά της

συχνοτέρας εμφανίσεως αύτοϋ είς τήν όγδόην δεκαετίαν ηλικίας

διά τους άρρενας (1.36%) καί τήν τρίτην τοιαύτην διά τάς θή-

λεις (1.92%) .

4

β) ΑΡΝΗΤΙΚΟΝ ΕΠΑΡΜΑ Τ ( 0.5 - lmm)

"Επαρμα Τ μετά της ώς άνω μορφολογικής είκόνος διεπιστώ-

θη ύφ' ημών έπί 65 ατόμων (2.35%), 18 αρρένων (1.46%) καί 47

θηλέων (3.07%), μετά της αναλογικώς μεγαλυτέρας,εμφανίσεως

αύτοΰ είς τήν έννάτην δεκαετίαν ηλικίας διά τους άρρενας (4%)

καί τήν έβδόμην τοιαύτην διά τάς θήλεις (5.6%).

Ούτω, συνολικώς εκ των ημετέρων ατόμων, 103 άτομα (3.73%)

29 άρρενες (2.36%) καί 74 θήλεις (4.84%) έπαρουσίαζον είς τό -

έν ηρεμία ηλεκτροκαρδιογραφημάτων άρνητικόν δπαρμα Τ εως

1mm.

Τά ώς άνω ευρήματα ένώ συμπλησιάζουν των ευρημάτων των

ROSE καί σύν. (13) 3.21% προκειμένου περί αρρένων, αφίσταν­

ται των αντιστοίχων έτερων ερευνητών.

Ούτω oì OSTRANDER καί σύν. (10)êni μικτοϋ πληθυσμού,

άνεϋρον άρνητικόν δπαρμα Τ της ώς άνω τάξεως είς ποσοστόν

10%, (8.9% των αρρένων καί 11.08% των θηλέων), ενώ οί KEYS

καί σύν. (7) έπί αρρένων,είς άναλογίαν κυμαινομένην μεταΕύ

0.48% (Ελλάς) καί 4.9% (Φινλανδία).

Ή συχνότερα έμφάνισις της μορφολογικής ταύτης ανωμαλίας

τοϋ έπάρματος Τ ήτο είς τήν μελέτην μέν των OSTRANDER καί

σύν. (1.0) ή ογδόη δεκαετία διά τους άρρενας (26.73%) καί ή

έννάτη τοιαύτη διά τάς θήλεις (23.25%) είς δέ τήν των ROSE

καί σύν. (13) ή έβδομη δεκαετία (5.82%) ένω είς τήν των KEYS

καί σύν. (7) ή έκτη τοιαύτη (5.38%) των ατόμων της Φινλανδίας.

70

γ) ΑΡΝΗΤΙΚΟΝ ΕΠΑΡΜΑ Τ ( > 1mm)

Άρνητικόν δπαρμα μεγαλύτερον τοΟ 1mm παρετηρήθη έπί 62

ατόμων (2.25%), 31 αρρένων (2.03%) καί 31 θηλέων (2.25%) με­

τά της συχνοτέρας εμφανίσεως αύτοΟ δι1 αμφότερα τά φύλα,είς

τήν όγδόην δεκαετίαν ηλικίας καί δή 6.3 9% διά τους άρρενας

καί 5.12% διά τάς θήλεις.

Τά ημέτερα ευρήματα ένώ είναι παραπλήσια των OSTRANDER

;ΐαί σύν. (10) (2.32%) τοΟ συνόλου 2.69% των αρρένων καί 1.98%

των θηλέων),αφίστανται των αντιστοίχων των ROSE καί συν. (13)

(1.02%) καί των KEYS καί σύν« (7), των οποίων τό ποσοστόν

κυμαίνεται μεταΕύ 0.80% ("Ιαπωνία) ;taì 2.39% (Φινλανδία).

*Η αναλογικώς μεγαλύτερα έμφάνισις τοϋ έν λόγω αρνητικού

έπάρματος Τ ήτο είς τήν έννάτην δεκαετίαν ηλικίας δι'αμφότερα

τά φύλα καί δή (23.07%) καί (18.60%) διά τους άρρενας καί θή-

λεις αντιστοίχως, τής έρεύνης των OSTRÄNDER καί σύν. (10), είς

τήν έβδόμην δεκαετίαν (1.80%) τον αρρένων τής μελέτης των ROSE

καί σύν. (13) καί τέλος είς τήν έκτην τοιαύτην (3.47%) των α­

τόμων τής 'Ολλανδίας τής επιδημιολογικής έρεύνης των KEYS καί

σύν. (7)

Σημειοϋται τέλος δτι οί ROLAND καί σύν. (3 1) άνεϋρον

διαταραχάς τής κοιλιακής έπαναπολώσεως,άνεΕαρτήτως βαθμού άρνη-

τικοποιήσεως ταύτης, είς 1.405 άτομα (1.15%) μετά της συχνοτέ­

ρας Εμφανίσεως αυτών είς τήν πέμπτην δεκαετίαν ηλικίας (3.25%).

ΔΙΑΤΑΡΑΧΑΪ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ST ΚΑΙ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΕΠΑΝΑΠΟΛΩΣΕΩΣ

Συνδυασμός διαταραχών τή"ς κοιλιακής επαναπολώσεως καί

τοο διαστήματος ST (πτωσις έκ τής ίσοηλεκτρικής γραμμές του­

λάχιστον 0.5mm) άνευρέθη έπί 51 ατόμων (1.87%) έξ c3v 18 ήσαν

άρρενες (1.47%) καί 33 θήλεις (2.16%).

Ή δεκαετία ηλικίας μετά τής συχνοτέρας εμφανίσεως τοϋ

ώς άνω συνδυασμού - ήτο ή ογδόη (5.02%) διά τους άρρενας καί

ή έννάτη (5.40%) τοιαύτη διά τάς θήλεις.

Ή μή άνεύρεσις αντιστοίχου μελέτης είς τήν βιβλιογραφί-

αν καθίστα άνέφικτον τήν σύγκρισιν των ημετέρων αποτελεσμάτων.

ΕΠΑΡΜΑ σ

Ε ί ς 1.961 (71.17%) ά τ ο μ α , έκ των η μ ε τ έ ρ ω ν έ Ε ε τ α σ θ έ ν τ ω ν ,

δ ι ε π ι σ τ ώ θ η ή υ π α ρ Ε ι ς έ π ά ρ μ α τ ο ς U. 'Eg α ύ τ ω ν , 1 . 9 5 7 ά τ ο μ α

( 7 1 . 0 3 % ) , 911 ά ρ ρ ε ν ε ς (74.18%) κ α ί 1.046 θ ή λ ε ι ς ( 6 8 . 5 % ) , ε -

π α ρ ο υ σ ί α ζ ο ν θ ε τ ι κ ό ν έπαρμα U ένω τέσσαρα (0.14%) ά ρ ν η τ ι κ ό ν

τ ο ι ο ύ τ ο ν ά ν ά δ ύ ο ά ρ ρ ε ν ε ς κ α ί θ ή λ ε ι ς .

Ή τ ρ ί τ η (84.84%) κ α ί έβδομη (72.58%) δ ε κ α ε τ ί α ήσαν α ϊ

δ ε κ α ε τ ί α ι η λ ι κ ί α ς μ ε τ ά τ ή ς σ υ χ ν ο τ έ ρ α ς ε μ φ α ν ί σ ε ω ς των π ε ρ ι π τ ώ ­

σεων θ ε τ ι κ ο ύ έ π ά ρ μ α τ ο ς U , δ ι ά τ ο υ ς ά ρ ρ ε ν α ς κ α ί θ ή λ ε ι ς α ν τ ι ­

σ τ ο ί χ ω ς ·

' Α ν τ ί σ τ ο ι χ ο ς ε π ι δ η μ ι ο λ ο γ ι κ ή μ ε λ έ τ η δ έ ν ά ν ε υ ρ έ θ η ύ φ ' ήμων ,

ε ι ς τήν β ι β λ ι ο γ ρ α φ ί α ν , δ ι ' δ κ α ί δ έ ν ε ϋ ν α ι δ υ ν α τ ή ή σ ύ γ κ ρ ι σ ι ς

των α π ο τ ε λ ε σ μ ά τ ω ν μ α ς .

ΔΙΑΤΑΡΑΧΑΪ ΡΥΘΜΟΥ

Ε ί ς τ ή ν π λ ε ι ο ν ό τ η τ α των ημετέρων ατόμων κ α ί δή ε ί ς 2 .442

( 8 8 . 6 4 % ) , έ£ ων 1.076 ήσαν ά ρ ρ ε ν ε ς ' (88.62%) κ α ί 1.386 θ ή -

λ ε ι ς (90.76%) ο υ δ ε μ ί α δ ι α τ α ρ α χ ή τ ο ο ρυθμοϋ π α ρ ε τ η ρ ή θ η .

' Ε π ί των υπολοίπων 313 ατόμων (11.36%) 152 αρρένων (12.37%)

κ α ί 161 θηλέων (10.54%) ά ν ε υ ρ έ θ η σ α ν ά ν ω μ α λ ί α ι τοϋ κ α ρ δ ι α κ ο ύ

- ρ υ θ μ ο ϋ , π ε ρ ί ων κ α τ ω τ έ ρ ω .

72

Τά ημέτερα, ευρήματα, ώς προς τήν άπουσίαν ανωμαλιών

τού ρυθμοϋ, έπί αρρένων ευρίσκονται μέν êv συμφωνία μετά απο­

τελεσμάτων των ROLAND και σύν. (11) (84.05%) , αφίστανται

δέ των ευρημάτων των ROSE καί σύν. (13) (94.57%), των OSTRAN-

DER καί σύν. (10) (96.72%) καί των KEYS καί σύν. (7) οϊ ο­

ποίοι άνεΟρον άναλογίαν κυμαινομένην μεταξύ 89.71% (Ελλάς) καί

96.1% (Η.Π.Α.) ένω τούτ'αυτώ ίσχύει προκειμένου καί περί των

θηλέων (97.57%) τη"ς μελέτης των OSTRANDER καί σύν. (10).

Α. ΥΠΕΡΚΟΙΛΙΑΚΟΝ ΕΠΙΠΕΔΟΝ

α) "Εκτακτοι κολπικαί συστολαί διεπιστώθησαν έπί 122 ατό­

μων (4.42%), 61 αρρένων (4.96%) καί 61 θηλέων (3.99%).

Είς επτά έΕ αυτών τεσσάρων αρρένων καί δύο θηλέων, αύται έ-

νεφάνιζον άνώμαλον μορφολογίαν, λόγω άλλοδρόμου αγωγής τοΟ

ερεθίσματος.

Ή δεκαετία ηλικίας μετά της συχνοτέρας εμφανίσεως τών

ώς άνω συστολών η"το δι αμφότερα τά φύλα ή έννάτη τοιαύτη

(22% καί 16.21% διά τους άρρενας καί θήλεις αντιστοίχως).

'Αντίστοιχος επιδημιολογική έρευνα έγένετο ΰπό τών ROLAND

καί σύν (11) έπί αρρένων ηλικίας μέχρι 50 ετών καί οί όποιοι

άνεΟρον κολπικός έκτακτους συστολάς είς άναλογίαν 0.43% μετά

της συχνοτέρας Εμφανίσεως αυτών είς τήν έκτην δεκαετίαν ηλι­

κίας (1.15%) .

β) Κομβικαί έκτακτοι συστολαί άνευρέθησαν μόνον έπί τριών

ατόμων (0.10%), δύο αρρένων καί μιας γυναικός,της έκτης καί

έβδομης δεκαετίας. Αδται είς τάς δύο μέν περιπτώσεις ε£χον

κανονικήν μορφολογίαν, είς τήν τρίτην δέ, άνώμαλον τοιαύτην

λόγω άλλοδρόμου άγωγης τοϋ ύπερκοιλιακοϋ ερεθίσματος.

"Αντίστοιχος μελέτη καί ενταύθα έγένετο ύπό τών ROLAND

καί σύν. (11) οί όποιοι άνεορον κομβικάς έκτακτους συστολάς

είς ποσοστόν 0.21% μετά της συχνοτέρας εμφανίσεως των είς

τήν τρίτην δεκαετίαν ηλικίας (0.45%).

73

γ) Κολπική μαρμαρυγή παρετηρήθη έπί 55 ατόμων (1.99%),

25 αρρένων (2.04%) καί 30 θηλέων (1.97%) μετά τής συχνοτέ-

ρας εμφανίσεως ταύτης είς τήν έννάτην δεκαετίαν ηλικίας δι'

αμφότερα τά φύλα (12% διά τους άρρενας και 8.10% διά τάς

θήλεις) .

ο) Είς έν άρρεν άτομον τη*ς έβδομης δεκαετίας διεπιστώθη

κολπικός πτερυγ ισμός.

Τά έκ της βιβλιογραφίας,έν τώ προκειμένω εύρήματι έ­

χουν ως ακολούθως:

OÎ ROLAND καί σύν (11) έπί αρρένων ατόμων άνεϋρον μό­

νον πέντε άτομα (0.004%) μετά κολπικής μαρμαρυγής άνά δύο

τίίς τρίτης καί τετάρτης δεκαετίας ηλικίας καί έν της πέμπτης

τοιαύτης ) καί έν άτομον (0.0008%) της τρίτης δεκαετίας μετά

κολπικού πτερυγισμοϋ.

Οι ROSE καί σύν. (13), ωσαύτως έπί αρρένων έπί 70 α­

τόμων παρετήρησαν κολπικήν μαρμαρυγήν (0.83% μετά της συχνο-

τέρας εμφανίσεως ταύτης είς τήν έβδόμην δεκαετίαν ηλικίας

(1.13) .

Οι KEYS καί σύν (7) άνευρον μαρμαρυγήν-πτερυγισμόν

των κόλμων είς ποσοστόν κυμαινόμενον μεταξύ 0.16% ("Ελλάς)

καί 0.57% ('Ολλανδία) μετά της συχνοτέρας εμφανίσεως αυτών

είς τήν έκτην δεκαετίαν ηλικίας (1.41%) των ατόμων της'Ια-

πωνίας.

Τέλος οί OSTRANDER καί σύν (10) διεπίστωσαν έπί μικτού

άστικοϋ πληθυσμού κολπικήν μαρμαρυγήν έπί 22 ατόμων

(0.40%), 8 αρρένων (0.3%) καί 14 θηλέων (0.5%), καί μετά της

αναλογικώς μεγαλυτέρας εμφανίσεως ταύτης είς τήν έννάτην δε­

καετίαν διά τους άρρενας (3.9%) καί είς τήν όγδόην τοιαύτην

διά τάς θήλεις (5%) .

ε) Κομβικός,στεφανιαίος καί αριστερός κολπικός ρυθμός παρετηρή-

θη ύφ' ημών έπί τριών,πέντε καί δύο ατόμων αντιστοίχως.

74

Αϊ, α ν τ ί σ τ ο ι χ ο ι ε π ι δ η μ ι ο λ ο γ ι κ ο ί έ ρ ε υ ν α ι α ν α φ έ ρ ο ν τ α ι μ ό ­

ν ο ν 6 ι ά τήν ϋ π α ρ Ε ι ν ή μή κ ο μ β ι κ ο ύ ρ υ θ μ ο ύ .

Ούτως : Ot OSTRANDER κ α ί σύν (10) ά ν ε ο ρ ο ν τ ο ι α Ο τ ο ν

ρυθμόν ε π ί 29 ατόμων ( 0 . 5 6 % ) , 12 αρρένων (0.48%) κ α ί 17 θ η ­

λέων ( 0 . 6 3 % ) , ο ι ROLAND κ α ί σ ύ ν . (11) έ π ί 18 ατόμων (0.014%)

ένω ο ί KEYS κ α ί σ ύ ν . (7) ε t. ς ά ν α λ ο γ ί α ν κ υ μ α ι ν ο μ έ ν η ν μ ε τ α Ε ύ

0.04% (Η.Π.Α.) κ α ί 0.47% ( Φ ι ν λ α ν δ ί α ) .

*Η δ ε κ α ε τ ί α η λ ι κ ί α ς ε ί ς τήν ο π ο ί α ν ε υ ρ έ θ η σ υ χ ν ό τ ε ρ ο ς ό

κ ο μ β ι κ ό ς ρυθμός ήτα ε ί ς τήν ή μ ε τ έ ρ α ν μ ε λ έ τ η ν ή ογδόη δ ι ά τ ο υ ς

α ρ ρ ε ν α ς (0.45%) κ α ί ή έκτη δ ι ά τ ά ς θ ή λ ε ι ς (0.33%) .

' Α ν τ ι θ έ τ ω ς ε ί ς τήν μ ε λ έ τ η ν των OSTRANDER κ α ί σύν (10)

ή τ ρ ί τ η δ ε κ α ε τ ί α δ ι ά τ ο υ ς ά ρ ρ ε ν α ς (1.40%) κ α ί ή ο γ δ ό η δ ι ά τ ά ς

θ ή λ ε ι ς , (1.68%) ένω ε ί ς τήν των ROLAND κ α ί σύν (11) ή τ ε ­

τ ά ρ τ η δ ε κ α ε τ ί α (0.05%) κ α ί τ έ λ ο ς ε ι ς τήν μ ε λ έ τ η ν των KEYS κ α ί

σύν (7) ή έκτη τ ο ι α ύ τ η (0.47%) των ατόμων τή"ς Φ ι ν λ α ν δ ί α ς ήσαν

α ϊ δ ε κ α ε τ ί α ι η λ ι κ ί α ς μ ε τ ά τ η ς σ υ χ ν ο τ έ ρ α ς ε μ φ α ν ί σ ε ω ς τ ή ς ώς

άνω ύ π ε ρ κ ο ι λ ι α κ ή ς δ υ σ ρ υ θ μ ί α ς .

ε) ΠαροΕυσμική ύ π ε ρ κ ο ι λ ι α κ ή τ α χ υ κ α ρ δ ί α ά ν ε υ ρ έ θ η έ π ί δ ύ ο θ η ­

λέων ατόμων (0.07%) τ ή ς έ κ τ η ς κ α ί ο γ δ ό η ς δ ε κ α ε τ ί α ς η λ ι κ ί α ς .

*Η μ ι κ ρ ά σ υ χ ν ό τ η ς ε μ φ α ν ί σ ε ω ς τ ή ς ώς άνω τ α χ υ κ α ρ δ ί α ς ύ π ο -

σ η μ α ί ν ε τ α ι κ α ί ύπό των ROLAND κ α ί σ ύ ν . (11) (0.008%) ώς κ α ί

υπό των KEYS κ α ί σ ύ ν . (7) , o t Ô K Q Î O I ά ν ε ο ρ ο ν τ α ύ τ η ν ε ί ς ά ν α λ ο ­

γ ί α ν κ υ μ α ι ν ο μ έ ν η ν μ ε τ α ξ ύ 0.323% ( Ε λ λ ά ς ) κ α ί 0.18% ( Γ ι ο υ γ κ ο σ ­

λ α β ί α ) . "Η τ ε τ ά ρ τ η δ ε κ α ε τ ί α η λ ι κ ί α ς δ ι ά τ ο υ ς πρώτους σ υ γ γ ρ α ­

φ ε ί ς κ α ί ή έκτη δ ι ά τ ο υ ς δ ε ύ τ ε ρ ο υ ς , ήσαν α ϊ δ ε κ α ε τ ί α ι ε ί ς τ ά ς

ο π ο ί α ς έπεσημάνθη ή μ ε γ α λ ύ τ ε ρ α σ υ χ ν ό τ η ς τ η ς έ ν λόγω δ ι α τ α ρ α ­

χ ή ς τ ο ϋ ρ υ θ μ ο ύ .

Β. ΚΟΙΛΙΑΚΟΝ ΕΠΙΠΕΔΟΝ

" Ε κ τ α κ τ ο ι κ ο ι λ ι α κ α ί συστολαί ά ν ε υ ρ έ θ η σ α ν έ π ί 121 ατόμων

(4,39%) 59 αρρένων (4.08%) κ α ί 6 2 θηλέων (4.06%) π ρ ο ή ρ χ ο ν τ ο

δ έ ε ί ς ποσοστόν 56.2% έκ τ ή ς δ ε ξ ι ά ς κ ο ι λ ί α ς κ α ί ε ί ς 43.8% έκ

75

xfic αριστεράς τ ο ι α ύ τ η ς .

"Η ογδόη δ ε κ α ε τ ί α , ήτο, δι 'αμφότερα τά φύλα, ή δεκαε­

τ ί α μετά τη"ς συχνοτέρας εμφανίσεως των êv λόγω έκτακτων συστο­

λών (9.58%) καί 8.11% δ ι α τους άρρενας καί θήλε ις α ν τ ι σ τ ο ί ­

χως) .

'Ανάλογος επιδημιολογική έρευνα έγένετο μόνον ύπό των

ROLAND καί σύν. (11) οι όποιοι άνεϋρον έκτακτους κοιλιακός συ-

στολάς, ανεξαρτήτως προελεύσεως , έπί 959 αρρένων ατόμων ,ήτοι

ε ί ς ποσοστόν 0.78% καί μετά τής συχνοτέρας εμφανίσεως αυτών ε ί ς

τήν πέμπτην δεκαετίαν η λ ι κ ί α ς (3.08%).

Σημειοϋται ενταύθα, ότι έκτακτους συστολάς προελεύσεως μή

καθοριζομένης, τουτέστ ιν , ύπερκοιλιακτ^ς ή κ ο ι λ ι α κ ή ς , οι διάφοροι

ερευνηταί άνεϋρον ε ί ς τάς κάτωι αναλογίας.

Oì OSTRANDER καί σύν. (10) έπί 95 ατόμων (1.9%), 61 αρ­

ρένων (2.5%) καί 34 θηλέων (1.3%) ,καϊ μετά τής αναλογικώς μ ε -

γαλυτέρας εμφανίσεως αυτών δ ι ά μέν τους άρρενας ε ί ς τήν έννά-

την δεκαετίαν (26.9%) δ ι ά δέ τάς θήλεις ε ί ς τήν όγδόην τ ο ι α ύ -

την (3.4%) .

Oì ROSE καί σύν. (13) έπί 249 ατόμων (1.35%) μετά της

συχνοτέρας εμφανίσεως ε ί ς τήν έβδόμην δεκαετίαν ηλ ικ ίας

(2.6%).

Τέλος οι KEYS καί σύν. διεπίστωσαν τάς êv λόγω έκτακτους

συστολάς ε ί ς ποσοστόν κυμαινόμενον μεταξύ 0.20% ( Ι α π ω ν ί α ) καί

1.40% (Ελλάς) καί μετά της συχνοτέρας εμφανίσεως αυτών ε ί ς

τήν έκτην δεκαετίαν η λ ι κ ί α ς (1.67%), των ατόμων τής Ι α π ω ν ί α ς .

H

IX»

ö ?

--> Β

w CG

IH

Ο

g

W

CU

M

< M

<

< «

0 0 Γ~ CM CM CN LD . H H

<; H

« H

< ce

,

LO LD r~ CM

U l ω ui

> -> ω ω

α.-< α-c < ®

U) ω ρ

;> D Ö ρ ω

LU)

w

tiP

•z Ο < Ο J3 p-î W

Ο ο H

Ο σι

σι co

I

ο CO

σι Γ ­

Ι ο Γ~-

σι \ο

ι ο ω

σι LT)

ι ο ίΠ

σ\

*& ι ο ^ σι m ι

Ο co

en CM

] Ο CM

g Ο

<! θ

CB θ

<: Ρ Η

(-, Η Λ W Β

Γ -LD

Ο

r^

CM

r-t

en

ι~Η

<

Ο

*& \ι

ο CN

ο

ΟΊ

ι-Η

rH

Η

©

r-CN

UD

Γ -Γ -

m

Ο H

σι Η

Γ ­Η

Γ ­Η

KD

m

<

Ο i n

ι Η

• r

Ο Γ ­

Η

KD CN

t—Ι

"31

Γ -

-*

r-

CN

Η

©

Ο Η

Γ ­Η

Ο Η CN

Ο Η

σι CO

CN Γ-

Γ-m

i n m

Ο Η

r-

<

Ο KD

Ι

ι-Η

m

Ο \ο

Γ-

ιχ> Η Η

en

Ο CM

MD CN

CM m

co ι-Η

co Η

-

©

CT! Η

en KD

KD [-» Γ ­

Η

σι CN

σι m Η

m i n Η

ΓΟ

Η

m m Η

m Η Η

σ ι m

<

Ο co

ι Η KD

en σι

Ό ί Ο

CN CN Ο Η

Μ3 Η

" f

-tf Η

0 0 Η CN

Ο Η

C N

CO C N

C N

σ> en Η

r-VÛ

©

Γ-

σι

Η

Γ-^r Η

CO

CO CN

Γ -CN

Ο en

i n CN

i n H

^ ì 1

H

<

Ο ο Η

Ι

Η CO

m

^ Ο C N

CN Η ΓΠ

CN Η

KD m

rH U3

m ^ Γ

KD KD

σι • ^

en CN

Φ

G σι

Ο

Η •Η

Η

Η

" ί

CN

CN

Η

<;

Η

Ο Η

/Il

• ^ ,

Η

η

co

**

m

σ\

co

m

ί β

ί Ρ

σι

Φ

Ο Ο Η

CO CN C N

Η

CN

Ο m

σι Η C^

co Γ -CN

Ο m CN

- - •

m Γ0 C N

CO

H

IX) >XP

<

S3

Ο

< ο

» Î H

W

Ο Ο H

Γ -CM m

Γ-ΓΟ

• ^

m CN

H CN

en

Γ -

σ>

i n C N

en

CTi Ο C N

"tf Ο H

Φ

Ο ο H

m m Γ -

C N

CN

Γ ­ΟΟ

en LO •s«

en ΟΛ

m

r-CNJ

m

Ο <X>

m

r-m en

Ο Γ ­

Η

ή Ο

< Ο S3

« ο « Η

2;

u

ο ο

Γ-Ο

* Ο

KD i—i

• en

-CJ*

*tf V£> H

•^f Γ -

» H CN

m H

cr. H

m m

« Ο C N

KO

σι

CN H

Γ ­Η

KD

dP

78

ο s Φ

χ

ο

^ Η

m s ο

ο m w

< Θ

Η

«

Μ

<

Χ

Γ -Ο Ι Η Η

(Λ (ι)

;> 0J

ο m • ^

Η

υ. - Î

U)

ο. κ α*ίτ < Ü)

NI

vivavMAWHa

ο ο ,—ι ι

Η

Ε?. Ο

<! η χ > ι

3ΗΛ0ΝΧΑΧ Η Η υ θ ν θ Ι 2 λ Φ

Α\

•vavtfAXVi

79

H H I H

t i ]

<ί S H Κ

Ο

s O)

<

> H

ο w H

< Ο w

<c H

Ο

< ο θ Ά Ο

s

< i-i

Î * ;

Η

< ÎC

r- Ο CTi ζ η Η Τ Η Η

Γ -co Vu CN

W

w w ο S Η < Μ W O f i t < S P-l EC >Η < © «

Ο? ω μ

;> *ω Ο D Ö Ρ ω

LU) W

tfP

Ο

Ο ?

S3

w

ο ο Η

Ο en

en co î

Ο co

CTì

1 Ο r-

CTi VX)

1 ο VX)

Cn m ί

Ο i n

en • « *

ι ο ^ Ρ

O l

Ο CO

en CN

I Ο CM

S Ο

< θ

E θ

< tu u Η Λ w κ

Η en

LO en

0 0 ^ Γ Η Η

( Ν

CN *3*

Ο en Η

co LO CN

CO

CN

r-( N CN

VO

"3· M

i n VO

«:

2, ο X Η L ,

ο < ο Η w ϊ * e

ro Ο

i n

cn

V£> r H

^T Η

CN η

LT) en H

CN en CN

en

CN

ι—1 rH

m

Ο CN

H Ο H

®

Γ-Î O

Ο

co

• " *

m

ι-Η

<U

- Ι Λ

Ο

CO

rH

CN

Μ

CN

Η

Η

©

< H >H

e ο ο cu ft W ïw Η Η Ο ftwtl M Η < ρ α* ο >Η < Μ

r-w

CN

VX) CN

-*

i n

Ì O

VO

CO

rH

r H

<

CN Ο

Γθ

ι η •<r

• Γ Η

CN r-4

Γ -

cn

CN

r H

©

<c Η

e ο Λ ί Μ Χ Η Ο Ο 04 Η Ρ W W < G H O Ν <3 «

i n CN

1-4

i n rH

v n

c o

m

c o

<

r H

Μ 1

Η

(Η CN

rH

VX)

CO

CO

CN

rH

©

Ή E*î < Η Η Κ θ < Ο Ο ft ! ^ Ε-* Η CU

e w a ρ < χ

en

Ο

•ςρ

e n •cj.

^ r

m r H

CN r~t

en

r-

•H

rH

<!

r-en

• ^

•d* Γ-

t N

CN CN

H CN

Ο H

CO ι Η

Γ0

CO

®

Î3 M α ?H ο

2 H O E H ο <; M < < < Η S o ä c p j s α < <î » 3 Ο Π W < « W

CD t n

^ r

ro CN r H

ί Ρ

r -r o

c o (Τ)

cr i

Ο CN

^

• y

Ì3 Ο

< ο s > 4

w

Ο

w Η

2 &ϊ [ -

CO i n •d1

CN CM

Ο

c o

" ι Η

CM CM

r H

Ο Γ--

Ο

"tf r-

• Ο

- ^ τ -rH

Ο

-* Η

Ο

ΓΛΡ

80

> M

[ I ]

<! S

H

Κ

w

Ο

Β

<

ft < t=\

W

X

Ο

H

Ρ

< ο ^ χ

C S

[ I ]

<

1

<:

H

« H

<!

m

r- ο r σι σι e H ^r ί, Η Η Γ

ο D

NI

W

Η « Ο S Η <

W H O Ρ-( <î £ ft Κ >Η

<; © w

U )

ω l->

;> HO tD D Ö H

ω L U I

H

o\o

Ο < Ο IS

>* w

ο ο H

ο σ ι

CTi

co I

ο co

en Γ ­

Ι ο Γ -

CTi

I ο KD

L O

I ο L O

σ ι

I Ο - 3 1

ι Ο m

en ( Ν

I Ο

S ο <

π Θ

< ft t-, Η

ft ω κ

—_ co Ο

a

Ο

,_,

Γ Η

<

r-Ο

Ο

ι Η

ι—Ι

©

ο" ι Η

ν£>

Ι

*—-Ι

^. ο ο σι Ι

tNJ

«CT

Ο

m

CM

C N

<

• ^

m Ο

Ο

co

r-4

ι Η

( Ν

CO

r-H

©

_ Ο

F-4

CO

I

•— t

.—. 0 ο I

* 4 '

v i ­

co

Η

Ο Η

L O

Γ Ο

CO

C N

( Ν

σ ι ι—ι

CM

i-Η

Ο ι-1

<;

C O

KD

ι—I

"~*

** Γ*-

r H

σ ι

KD

m

Ο L O

co C M

r-co

i n

H

**

®

Λ 0

Η

Ι •—^

ι - 0 ο co Ι

Ο •^r

i n

Γ Μ

^ r Ο co

•-Ι

i n

Η

ΚΩ

CO

m KD

Ο KD

CO

t~~

m CO

—

cn

<

_._:_-• r»

Γ - Ι

Γ Ο

co Γ -

**

ΟΛ

Η

KO

Γ Μ

σ ι

CM

ι—Ι

•~~i

co en

CM

Γ -

—-

CM

®

_ 0

Ο m

+ —-

I

.—. Ο ο

*-.:— Ο Η

σ\ co

co Ν Ο

<3*

- 5 *

r-ι>·

Ο Η

Η

m CTi

σ ι CO

co m

—

i n

Γ Μ

<J

_ Ο

ο KD

+ ·—* I

^-~. 0 i-H

CO

+

— C O

Η

CT!

CO

C O

CO

i n

KD

m r-

KD

CM

M

m Ο M

<T\

CM

r-4

CM

σ ι

--.,-

Ο in

©

r~-m

KO

CM

co r-4

CO

^

C-Ì

t~~

i n

Ο r-

-tf m

C O

i n

*r

<<

CM

<

C O

Γ -

KD

1—1

Ο m CM

co

Γ Ο

v T

Γ Ο

^

r-• ^

CTi

i n

Ο co

Ο CM

©

, , Ο

Ο σ ι

+ *~^ I

. Ο Ή

+

<

••

Γ ­

Ο

Ο

• H

r H

®

.— 0

Η

σ ι

+ •— A I

A ' \\

>

<! a Η

Β

W Ο Η

g Γ­Η <3

§ ί* W

Χ Ο

3 Η < Η Ο κ

Ϊ3 CS [ ι ]

<!

<

Η

<1

χ

οο r-~ CN CN ι Ν LO Η Η

LO LO

r~ CN

W

W W Ο S Η < M W Ο α< < a Λ Μ IH

,. U1

ω Ρ ?

•ω Φ D Ö Η ω

UU) W

üf>

a ο < ο a >L

w

ο ο Η

ι ο CTI

σι ΟΟ

Ο 0 0

σ ι Γ^

ι Ο r^

σ\ LO

ι ο νο

σι LO

ι Ο LO

σι

• 1 Ο

-*

σι m

Ι Ο m

σι (Ν

Ι Ο (Ν

a ο < Θ

Œ θ

< Û I Ι-, Μ

ft W α

CO Ο

ο

Ή

Η

<

KD

Ο

Ο

<Η

-Η

Φ

—- 0 ι-Η »Χ>

Ι

*- i

0

ο CTi

Ι

CN 0 0

ΓΟ

r-~ • Γ

OD

KO rH

m ι-Η

r-

Γ Η

<

.- 0 «H η

^ 1

6~~ ο ί Ο

I

ο [-*

rH

KD CN

rH rH

Ο rH

LT)

©

Η CO

Γ ­

ιο ΟΛ

i n

CN Γ'-ι

r H CN

CO rH

rH rH

C7Ì

<

-~. Ο Η I

I

<P ο m 1

H I co

rH rH

rH CO Ή

• ^ rH

r ^

co

CO

m

CN CN

IT>

co

r j -rH

• ^

©

KD H

LO CN

cn Ο m

- H

^ rH

LO Ρ Ί

m U3

ο E--

rH Γ ­

ΟΟ co

rH

<

—. 0 Ο CO

+ 1

y —

0 ο

co η

Ο m

*$< KD -=y

CO

Ο '-Ο

Ο σι

CN rH rH

KO cn

ο r-

CO CN

©

KD

Ο

1> cn

LT) i n

*

rH

CN 1-1

LH

r-

O Ο Η

rH

σι

KD CO

ÎO KD

*3< CN

<

,™. Ο

Ο KD

+ 1

cP rH CO

+

•31

CO

CO CO

• < *

CTi LT)

i n

Η

•^r r~-

t - -CN rH

ο Η Η

CO CN

*"*

Ο σ ι

Ο m

©

i n Ο

KD CN

Ο CN CO

CO rH

r-m

Ο r~

^ i n

Ο KD

Kp -Φ

CN CN

<

^. 0 ο <J\

+ I

d"4 rH M>

+

CN

Ο

Γ*-1-1

Ο y ? CN

CO

ΓΟ "3*

CO

^

r~ vi*

cn i n

Ο

*tf

Ο CN

® <

KD

Ο

• ο

rH

_ ._

Η

©

„ 0 ο Η Η

+ '—* I

0 rH

σ>

+

82

H

> M

< Ζ H

Κ

χ

ο Η

<

ft <

Ο

Χ

S

< S

U

< ft

w

< H

« H

<

co Γ-CN (Ν cN i n -H H

LTJ i n r-CN

M M W Ο Ζ H < M W Ο ft < Ζ ft M >H <! © w

U) ω Ρ ?

•ω Φ D ü Ρ ω

UJ)

W

&>

0 r <

0

ο ο ν ο σι

σι 00

ι Ο co

σ ι Γ-

I Ο Γ -

σι co

ι Ο \D

σ, LD

Ι Ο ι η

σ ι

ι Ο

σι

ι Ο ΓΟ

σ> CN Ι

Ο CN

Ζ Ο

<: » Θ

œ Θ

<: ft Η ft w Κ

Η CO

Ο

Ο Η

co

m

r-i

<

Ζ Ο

« Η Η

ft θ

< Η

<

" Ο

Η

CO Η

CN

i n

r-

r~i

-Η

Φ

g α χ Η Ο Ε-ι

Γ-σ

Ο

Γ*! r-i

CN

CD

m

^

<C

ζ

ο w H E-i

a S Ο Ι ­Η <; © ft W θ ο <; ft Η

e <

σ> co

Ο

U>

^

CN

φ

gj α χ H

Ο ÉH

<* CM

Ο

Π

CM

Η

<:

a ο Η © w

ο Ο ι R

m Η

Ο

CS

""*

Η

Φ

gì α χ Η Ο Β

νο Η

Ο

CN

Η

Η

<

ο Η ί-

< < Β

co Η

Ο

CN

CN

©

gj Ca Χ Η Ο H

<

Μ CS

ft κ fri

M ί χ

<!

en Η

• Ο

m

t-ì

Η

Η

Φ

a Η S © CS w Χ Η Η Β Ο Ο Β

en Η

• CS

Γ-CN

ί Ν

Η

CO

CN

<c

a Ο

< ο ζ

>< w

σι 0 0

• Η

σ CS

CM

m

σι

CN

CN

τ-ì

φ

m Ο

• CN

co i n

^

co CN

Γ ­Η

CN

^ f

Η

Ζ Ο

<! Ο ζ χ

δ « H i

g W

r-

1

co Ο

CN

^r H

d

H Ο

H

H CD

• Ο

Γ ­Ο

d

•^r H

Ο

co Ο

Ο

CAO

H H >

< a H κ

w iE U es u

< w a κ < H

< H Ο

« ο

< ζ

Η

< Χ

< Pu

< En

Η

<

CO Γ-

CN ι / 1

. Η fH

< Η

« Η

< Κ

ι η L H

Γ Ν

W W W Ο a Η <! w ω ο Λ <! a Ο ι EC ί>π

< ® w

*. υ) ω μ Τ>

D Ö h· ω UJ) W

dP

Ο r<

Ο Ρ

-Ρ

« ο ο Η

ο CT»

σ ί

0 0

ι Ο

O D

σί

Ι ο r--

er. U 5

ι Ο U 3

en LT)

I ο i n

c r i

• ^

I ο ^ r

CT.

σ ι I

Ο m

en C N

I

Ο CM

Ο

θ

Μ θ

< Λ

Μ Ρ< W κ

C O

ί Ο

C S

m Γ Ο

co

^ ?

ι η

Cn

Ο Η

W

Η

<

W Ο S w Η W

< « Ο

§ Μ

Κ

< W EH

<

en

* Η

en C S

Γ ­

α)

V D

L O

C S

-

Φ

w Χ ο

< W

>ι Ο Η Μ W <q

t--σ ι

» Ο

C N

r H

( Ν

un

- ί Γ

< Η

<

PCJ

Ο S w Η Η

<! « Ο

§ w a CM κ

< Β

LT)

^r

• Ο

r-

r H

r H

CM

CM

τ—I

®

W X ο

< ω

>< ο H ω w

<

r-i n

•

Ο

r~-

^

Γ Ο

<

« Ο S w H W

< κ ο

§ w to

< w H

<

LT)

> d

ο H

--H

l u

Γ Π

Φ

M > H

ο <l H

« M

Ο C i l

w EH M H C i l

<<

i n

<X>

• Ο

H H

ro

C l

CM

C N

r - l

<

W ο g Ν M w <î « ο

§ W ÏU CM m < £

cr. co

Ο

H

M

Γ 0

•^r

.-H

Γ Ο

'

®

Ν

» Ο

< Η Μ W

Ο CM ω EH W Η CL.

<

U J

^ C S

^ CO

LT)

C S

r-H

e Η

^ Γ

ί—t

*ί

C-J

ο s W Η W

< W ο κ < W ο Η

© W Ο CM Ρ

Γ-~ Η

• Η

CO Η

\ο

Γ -

·*

• Η

®

i-i

S~\

Ο

<, μ-i

ΗΗ

U

Ο CM Η

li Η CM

<

Γ -

LT)

• Ο

Γ ­

Η

C N

•=r

<

Γ Ο

M

6

C S

C S

©

Μ Ο

W H g Ο < W W S ^ Η >Η Μ W O Η W < <J W > ι ^ W < Ο Ο W Νΐ < U W ο ω < <ς w w Ο

Ο CM w >t Η Η Ε Ο © En <; Η w w ω [ ι] ο M EH W Cu CM

< < d ß <

ο ^J»

• Ο

i n

r-H

C S

C S

<

C S

Γ Ο

» Ο

m

Γ Ο

•-Η

t ^

©

w ο

W M S Ο < W W S t ^ i-i ^ w ω ο H w < <; H > H M M < o o w w < n w ο ω < K M >H < w w Ο

Ο Cu W X H W Χ Ο ® EH CM H W W EC W O H < WCM CM Ρ « c <:

[ ^

co

co

en Ο H

I T )

r H

O S

Γ Ο

Ο Γ Ο

co ·—ι

Η Η

ι—)

C S

<

£3

Ο

< Ο

& > Η

Μ

Γ "

CO

ί-Ο

C S

co

L O

en C S

C S

C S

KO

r~Ì

r-

cs

r H

©

Γ Ο

cn

* >XJ

H o^ H

Ο C S

r - t

l £ )

C S

m

•^r

ro

C O

H

Γ 0

Γ Ο

S Ο

< ο s

w

δ M H s w u

Γ Ο

a i

KO

η τ

r~

• Ο

C S

* C S

CT.

C O

Η

Γ Ο

C S

,—<

i n

KD

• ο

Η

M

Ο

Η Η

Ο*

όΡ

84

H

H

H

> <C a H

κ

H

< H

θ Ο P i

Β H J

W e

Η

< 3 Η

< Η

Ο M

<; H

M

H

< Κ

co r^ ΓΝ CN <N LO rH .-1

m in r-CM

w g; w M Ο

a H < H ω ο D< < g 0< m !* < ® «

U )

ω Ρ ?

•ω <0 D Ö μ ω

L U ]

w

o\o

? ο

r <

Ο ?

-D M

Ο ο H 1

ο σ\

CT.

co I

Ο co

er, Γ ­

Ι Ο Γ -

ο> V O

Ι

ο KD

σ\ ι η

Ι

ο m

C7ï

• ^ r

1

Ο

"* ο-, en

ι Ο

m CM

1

Ο CM

S Ο

< > Η

θ

m θ

< CM

L ,

Μ Οι Μ e

• q *

V P

• ^

Γ-ίΓ>

ι η

V O

CM

r-•—ι

ι η

Γ Ο

r H

<

y i e

< f M E < f CQ I W I CQ S

σι Ο

CM

CM

C O

CM

CM

M

• < *

r H

•^

©

£ H W 3- < D P. ΐ ί H H H l i w ύ H =: f i i H <J

w

< H

< H

Ο w

<

< H

e ο CM

H CM W e > H

en H

d

CM

r H

r H

®

W

W < < H H < [ I ] H W Ο

< ^

Γ ­

Ο Ο

co

en Ο Η

r H

Ο H

ι Η

Π

Ο en

ΐ~-

CM

CTi

Μ

<C

m S

<: ® H

c

< H

e ο CM

H CM H 1=1 > H

Γ ­

Ο Ο

V P

m Ο H

V P

m m

Ο

*tf

• ^

r H

c r i

r H

©

w < CM H Es W

H

P-«

<:

w

< H

<3 H

Ο

^

r H

in

en . H

vo vo H

M

m rH

r-m

r-• ^

C M

en

CM

r H

CM

<

S

Ο

< Ο

£

> H

M

Ο M

en

σι m r H

0 0

r-

·*

m m

CT\ hH

en

i - t

©

r-Ο

H H

in Ο m

- H

m CM

« 3 ,

Ο H

CM

Ο H

t - 4

• ^

r H

CM

CM

, _ t

0

< 0 2

» W

S Ο W M

S H L .

Γ -

0

• H

H

m 0

0

m 0 0

Ο

r-r--

m

Ο Γ ­

ι

m

co

-tf H

V O

Γ -

• Ο

Γ -

0

0

m Ο Ο

çtf>

χ Η

[ ι]

<; S3 Η Β

Μ

Μ Η

ft Μ U W Μ

< Ο

ft e

a: κ <c H <3 H Ο t i

Ο

ft <1

w

<c

H

y,

H

<3

w

r- Ο en en i-Η ·ΪΤ ι Η rH

Γ ­ΟΟ VO CM

g Hi M W a. < ft ίΰ < Φ

U) ω μ ?

"ω cO D ö μ ω

LU) W

<*>

? Ο

r<

0

> - 3 W

Ο ο H 1

Ο en

CT* 0 0

I ο co

en Γ--

1

ο t ^ ·

Ch UJ

I ο l£>

en i n

I Ο LO

en

*& I ο

^

en en

ι Ο ro

CA CN

1 Ο

S Ο <{ Χ

κ ©

<: α< U Η

ft W Ε

<

Ι

a Η

tej

ft < ft 1 Ρ« EH ιΑ Ο

S

r-Ο

Ο

ι—Ι

1-1

©

W EH Η

ω £ ι

s ο co

CTi LT)

CN

r— P I

CN

m

*=t r—

IX)

m

Γ0

<

Ο S Ο

3 rfî Ο

! S [s Ο hi

m en

( Ν

• Γ

*tf

•3«

Γ-l~t

Ο Η

ιχ>

•"d1

CN

r-t

©

Η S Η

S W Η )

en LO

CN

•Η

m

( Ν

m

•r >H

UD

η

f O

<

S

Ο

< Ο

s

» w

CN Ο

m

m V f

**

[> r-i

Ο H

f~~

<&

t N

rH

©

m co

CN

•x>

r-

CN

Γ -

Γ0

<X> f-t

Ο

Γ -

CN

rH

S Ο

<: ο 13 ÎH w

!S Ο

& H

IS W ÎH

(-0 co

• CN

Î-»

ο

Ο

VD <N

• Ο

i n H

• H

Ο VU

• Ο

r-ΓΟ

Ο

VO CN

•

Ο

Ο

Ο

Ο

ο

cip

85

86

Χ

Hi

< s H

Κ

w m t-. c. C-. <J

w m M <C H

< H Ο Ni Ο Ρ

< Ο

te H

<: X

< CM

< Β <î H <J

r--

< H

ί*ί

H

< Κ

r-

rH r r rH rH

M r H

( N

M 2 H W Ο 13 H < w ω ο Cu <3 S α, ΐϊί > ι <! © M

>* (Jl ω

> "10 op 0 Ö κ-ω

UJÌ w

o\°

7> Ο

r<

Ο 7>

Ό

Ο Ο H

Ο T \

en co

I Ο co

O ì

1

ο r-

a\ ΚΩ

i Ο KO

cn i n

I Ο I T )

CTì

*tf 1 D • ^ p

CTì

m 1

Ο m

σ> (Ν Ι

Ο CM

S ο < ι* e

< ΡΛ t i Η 'Λί

Κ Cl

Ο

^ ΚΩ en

m CM

Η

Η

τ —

•"Φ

CM

Η

Ο LT1

CM

r—

C M

CM

Ο Γ Ο

C M

Ι ί Ί

• ^

Η

ΚΩ ΚΩ

<

• ο αι w

ο a

Ο Ι

5 n α

VD

Ο

0 0 σ ι

ΚΩ •Η • ^

Η

Γ -

CM

- y

en μ.,

LO σ ι CM

Ο CO CM

0 0 r H

M

Ο Ο CM

CM Ο H

©

CM LT)

en

s—

•τ?

CM

m v -

un x ~

r-

CM

<

β

Ü tu to

ν -

Ο

/I! α CU

ο co

Η

ΚΩ

CM

CM

ΚΩ

Γ -

η

« 3 ·

ο ι

<Η

© <C

S

§ Η Ο

Γ-Ο

ο

I - i

Μ

®

« Ο

m M M

υ g ;

g

σ ι Ο

Ο

r—ι

r-ί

<!

Ο

< HI < Η Ο

« ο

< Ο ί 4

W

m Οι κ <!

Γ ­Ο

Ο

>—<

r H

©

W Ο 2 Η

W

< Κ! Ο

§

Ο IX)

η

CM

• ^

CM

r H

m I—I

CO

CM

<;

CO

en

H

CO CM

en

u>

Γ ­

η

m

ΓΟ

©

« EC

5 53 y α <

ja < Ο Ο Ρ-ι ^ W < 1 < ί Ο Κ

O ^ C L · s < < α !Η Η ο r_ w < W <ι

co iJD

CM

Ο Γ -

ι η

^ CM

CM CM

• H

r H

m

m

.H

S3 Ο

< Ο

» w S Ο

« H

S!

•

0 0 ΚΩ

•*

CM

• 0 0

ΚΩ

CM

^ i n

co co

* •

m

m r H

° CM

Ο σ ι

Ο

CM • ^

H

Cn m

d

dP

-

Χ

< S3 H

G

w 33 U es t_

< M

< < H Ο « ο <J ζ ta

H

< M tu

< H < H Ο

ο κ <i ο

H

< < CM <; Β <; H

CO Γ CM Ο CM 11 •H Γ-

«

W & Pi < CM 3

<; α

u ω

> •ω "g Ö μ ω ω Η

< Η

Η

<! as

- LT) Ί LT)

^ CN

5 Ο -> < 1 ο

5 Χ 5 W

<Α°

Ο : ο >

Ο Ο Η Ι

ο

σ ι 00

Ι Ο co

σ ι Γ­Ι

ο Γ-

σ ι

1

ο ΙΟ

σ ι

ι ο ι η

σ\

ι ο ^ί1

σ ι ΓΟ ι

ο ΓΟ

σ ι ΓΜ

Ι

ο CM

Β Ο < Χ Ο

θ < CM U Η CM W Β

co Ο

Ο

-

τ-ί

< ©

χ Ο ο Η ν- 0) tu CM ω W Χ · <] w ο Ο

Ο Λ , .

Ο Φ Β "

a w w α W Ο Η CM Η CM CM

« H w ω o < ο a κ w a < w

W H w W X W X a ο < ο CM < χ <; ta w ο M < « α « Β « <: w

00 Ο

d

-

ι-Η

<: ©

x" ι χ ο ο g M <C H Ο w κ << < 3 H H f f l

Ο H W H X t ^ Ο © Ο Ο a w CM ζ H O H H H CM Β S

ω c w ι < ! H 2 K H f t ( < Ο <$ < H Β « υ <; w o

w O J Μ χ a Κ O W CM < H < 33 Id ta Β

e w M a

CO H

ο

CM

CM

<! ®

ο 0)

W W Ο w a χ i -H O M H <; · w w ο < 14

gx^l <; ο

CM α w ω α. 33 Β < w <Ç W H Β EH CM ω < < S

00 Ο

d

*

Ή

< ©

M Ο

a w w ο H χ α> H ο ω <! < M W -τ-Ο W CM C W Ο

*»/\\ w Ο ο CM σ H W CM CD Β W W < Ο H Β CM CM ω

Β <: a

00 Ο

d

r-\

r-<

<

s t_

et W Ü 9 * a c « w E H X k W Ο S < <3 1 ü i W h O W E C « < < 1-

X c. w Ο c O f t h H W ® Β w W < Ο H E-CM CM fc Β <« S

te

CTi

Ο

CO

-

ΓΟ

M

rH

<

ο

<3

ο

Χ

®

CM CM

d

CD

r-*

CO

ι Η

i-C

S3 Ο

<! Ο S3 Χ

w S3 Ο

H

Ζ H I H

CM CM

d

ο

d

H H

Ο

Ο

d

ο

d

dp

88

H H

DJ

< a H 1=1

Β m

E-i 0 ]

w ο

En

< H

< « H W <l C

< Β

<; H

S Ο tXl H eu Ο

CO Γ CM Γ <N U rH r

I

< Η

« Η

<

- i n vi m Ί Γ ­Η CM

w w W Ο S H < H ω ο CU < β CU W >H

<: © «

U) ω μ

•ω

Ö ö μ ω

UJ) W

dP

0 r <

Ο

-Ρ

Ο ο Η

ο σι

σι co ι

Ο co

σ. Γ­Ι

ο Γ-

σ\

ι Ο

σι m

1

ο

en

Ι

ο

σ.

Ι

ο m

( Ν

Ι Ο CN

S Ο

< θ

EÖ

e < cu

Η CU W

Ο

"# ο

i n

CN

( Ν

Γ Η

<

m KD

Ο

Ο Η

ι Η

CN

rH

m

CN

-

®

Ο < Η g © G M Χ Η Η Κ Ο Ο Η

<

σι Μ

Ο

η

i-Η

ι Η

r-t

®

ο Η

Β

Ρ3 S Ο Γ-. < Η <; â © Λ α W θ χ ο < Η Λ Η Ο Β < EH

CM ΓΟ

Ο

-31

rH

CN

i-Η

<

Ο H ©

Ο CU

i H

rH

Γ -t H

rH

• ^

i n

m

CN

-

^ f

®

es X M Ο

IX> H

Ο

CM

ι-)

Ή

<

σ\ ro

Ο

vo

__,

-

co

rH

©

ο s H α u X < H <! Ο e Ε-I

CTI co

Ο

r H rH

«

«3*

rH

CN

<

Ο < ο

w

i n d

CN

UD ro

CO

r-

o H

CO

i n

CN

rH

©

ο Γ ­

Η

r-

^

m

H M

• ^

rH

ΟΛ

Γ -

Î N

S Ο < Ο S ÎM w

s ο H

H Ι ­

Ο [ - -

H

Ο H

Ο

σ\ en

Ο

Ο

Ο

CN

Ο

L n CN

d

r-O

d

Ο

d

0.0

H H

X

w <! Ï3 H Β

g

n H

LT)

Ο

Β

W

ο EH

Χ

W

< Η

< Μ

W

< Ρ3 Μ

< < Χ

<: (Η EH Ϊ3 Ο [SI Η

a. ο

<c H

« H

< κ

0 0 Γ-CN CN CN m r-t rH

i r j i n r -CN

W Η W Ο a Η <; Μ w ο DA < Ζ Ά Œ Χ <C © w

CJ)

ω μ

Φ D Ö H ω

UJ) m

ύΡ

? Ο

.-; ο ρ

-Ρ W

ο ο Η

Ο σι

σι co

Ο 0 3

σ\ r^

ι Ο Γ^

σι co

Ι

ο co

σ\ LO

ι ο LO

CTi

• Ι

ο •

ι Ο m

en CM

I Ο CM

S3 Ο < θ

Κ θ

< OH

c Η OH

Η

co Ο

Ο

ι-Η

<C

a ο ® Μ Ι-Η Β Ο

CD ( Ν

Ο

r

M

O l

1-1

ω

ϋ α Χ Η Ο EH

οο Ο

Ο

rH

'""'

<

CO

Ο

Ο

rH

®

S ο « Η EH

•ζ, κ O l , <

® OH CS

w e χ Ο < H ΡΗ Η Ο R < Η

^ Γ CM

Ο

CO

rH

Η

ι-Η

<:

S3

ο Η ® W Ο OH Κ

σι m

Ο

CO

CM

rH

Γ Η

CN

®

gj C5 Χ Η

Ο ÉH

CO Ο

Ο

<-\

<

53 Ο Η UH

< < et

®

£ α χ Η

Ο Η

ΟΟ •^r

Ο

κο

CN

m

^

<

Ο

< ο ^ >. W

ί Ν Γ -

ο

Η Η

C4

ΓΟ

Γ-Η

OJ

m

Φ

KD

Ο

ι~~~ >Η

( Ν

Lfì

"Φ

<Η

CN

ΓΟ

ο

< ο s ; Μ

c-q

Ο

^ Η •ζ W ,1-Η

ι—Ι »Χ!

Ο

Γ ­

Ο

Ο

co Η

Ο

,-J, Η

Ο

(Ό

Ο

Ο

Γ ­

Ο

Ο

Ο Η

Ο

ÔP

89

90

> h-t

χ

t i]

»< ί 3 Η

Κ

g

g H

A Β en

Ο · En

I tu n < H <l

w H

< a <; EH

<c

<! H EH •7.

Ο CS]

H

Ο ι Ο

< M

« H

< Ri

co Γ-C N C N

CN i n Η M

m m t > CN

" · · · • " Ζ W M Ο £3 Η <; Η W Ο Ρ. < S3 Pi Κ ix <Ç CD M

Ul ω l·· > *ω ct>

l-> ω

UJ) W

UP

0 r<

Ο

->

v_J Ο H

Ο σι

Ö l co

Ο co

CT»

c~-I

Ο Γ -

σ ι U5

Ι

ο \ο

CTI

i n I

ο m

en

I Ο

^ σ\ CO

ι ο CO

σ\ CN

Ι Ο CN

S3 Ο

< > Η

e

w Θ < Λ

Μ ρ<

w

<

S3 3 Η © Μ Η

Κ Ο

Ο

Ο

Η

Η

φ

g α χ Η Ο EH

<!

S3 Ο Η © W Ο Ρ Η

Κ

ί Ο

Ο

*> Ο

Η

Η

««•

!

Φ

S3 Ο

w Η Β

Γ-, <

< a Pj G θ Χ <: Η Η Ο •3 EH

CO

Ο

Ο

Η

Η

<

ι Ν Γ Η

Ο

CN

Η

Η

©

g

H Ε! ® G W Χ Ο Η Ρ< ο Β EH

CO

Ο

Ο

Η

Η

<

S3 Ο Μ U

3 Κ

U }

ο ο

Η

Η

φ

2J α χ Η

ο EH

1 £

Η

Ο

I N

CN

<

Ο

< Ο

•ζ

> Η

w

CM co

Ο

ι η

CO

f-H

r-l

<S

i n CN

Ο

Γ -

m

rH

r-t

S Ο <5 Ο i 3 ι*

S3 Ο Κ H

S3 W i -

m CN

d

co H

Ο

co Ο

*•

Ο

co Ο

Ο

tìP

•

> χ Ε ι ]

< S3 H

e

>* ο Η EH

Η t s j

Χ [ β . ι

Χ Ο CJ > Η

EH

EH

en w Ο H

g κ Β W

< Η

<! Η

Η

« G Η

Ο

< $

< H

«_ H

< te

CO Γ-C\) CN CN l / ì -Η r-H

LT)

i n

Γ -

Γ Μ

W w Ο S H <! W H O

a- < a Λ W >i <ζ φ w

<J1

ω l·· > •ω

φ 0 ö μ υ

t u w

o\°

0 r <

0 ?

• 3

W

Ο Ο

f Ο CT.

σ^ co

ι ο co

Γ ­

Ι

ο Γ -

σ\ ^ £ i

ì C u ;

I T )

1

G I T I

C i

" q *

! ò *= f

σ\ co

1

ο co

c^ CN

1

Ο CN]

S3 Ο < > ι θ

Κ θ

< Cu C-, Η Cu W

tì

I D

M

Ο

C N

, Η

<-H

<:

ss ο H ©

« H

ß Ο

*x> C N

Ο

• ^

-

r - 1

ι—1

r - i

r-i

®

Î CS χ H

Ο H

C N

Ο Ί

Ο

v T

C N

C N

<

55 Ο H ® W

Ο Cu a

co r--

O

C N

"~*

H

H

r-

C N

r-H

©

| G X H

Ο Β

r-ι η

Ο

r-~

ro

ro

i H

<

Ο l - l

u <tt <q C

co Γ -

ο

C N

^

m

Γ ­

ι—Ι

©

s! a X M

Ο EH

m Ο

H

m .-H

L O

\a

c\i

<

Ο •<$

Ο

s > H

M

η

co

H

C O

C N

C N

m

m H

• ^

C N

©

co M 1

H

ι—i

* τ

C N

Ο M

r-H

C N

k O

C N

! S

Ο

< Ο s » 8 ^ M

3 w [ - .

0 0

•q<

H

"Γ—

Ο

Ο

U3 CO

• Ο

KD

r-

O

r-H

C N

" Ο

ΐ~-

o • ο

91

92

ο r< Ο ?

-3

Ο

ο

Ο Ο ο

ο

ο

ο Η

ο

<

w w ο s H < W H O ßj < ζ

<; Φ «

(Ο Ο ö

m <-> <; U H Οι W

e

a ο < Φ α w X H H Β Ο Ο EH

Ο

ο

S3 „ Ο < Η S Φ α w χ ο Η 04 ο C EH

2 ^ Ο S Η CS

u χ

Β Cri

ο <! ο >Η

2 ο < ο S3 >Η

w ο Μ 52 W

93

£

ο ο

ο ο

ο ο

<:

C

Ο κ ο

ο ο

ι ο

Ε-<

Ο

ο Η

« ο κ χ EH

Ι Ο

Ι

ο

ι ο

ο

Ο

Ο

Ο <

OD Γ- L CN (Μ Ι CN LT) [

W Μ Ο Ε3 Η < w ω ο -β< < S3 Λ Κ Χ «: ® w

Φ D 0

Η Οι Η Κ

ο

S3 S Ο (-. Η <; © Ρ)

ο < Ο) Μ e <

ο Ο

23 ο <! Ο

χ

ο <! Ο g >Η

Ζ

ο Η £ 3 Μ Ε-,

94

H H H

>

<: a H

c

| i n

Ο

V n

ft < Β ω a ο Η ε-i œ a ft <

<: H

« H

<! «

co r-CN CM CN LT) Η Ή

UO i n r~ ( M

W S IB Μ Ο 53 Η < M H O ft < a S. « > ι < © W

U) ω μ

SJJ

D Ö μ ω

LUI

M

dp

> Ο

.·< 0 ?

•D M

Ο ο H

Ο σ»

σ ί co

Ο co

en

I Ο r-·

σ>

ι Ο

ι η

ι Ο I D

C i •Τ

I

ο "3*

Cn co

I

ο CO

en CM

I Ο <NJ

a ο < >t Θ

« Θ

ft L , Η Clj W

tì

CO ^ f

ο

*£>

( N

•""'

^

r-H

r-H

<

Η en

Ο

^ f . Η

^ Γ

^

CM

CM

CM

©

a Ο < H S © cä w χ Η Η

e ο Ο Β

Ο CO Ο

Ο

ι Η

Γ Η

<

CM CO

Ο

i n

r-H

t-H

CO

©

a ο H

Η

a a ο u < Η <; ä © Λ α w Θ χ Ο < Η ft Η Ο G < EH

-3* CM

Ο

co

r-H

O l

<;

m co

Ο

>Χ>

CM

CO

rH

©

a ο < H S Φ CS « Χ Ο Η ft Ο Ρ, Η

0 0

Ο

Ο

rH

""'

<

Γ Ί Η

Ο

( Ν

Ή

rH

®

a <5 ο s Η α U χ

3 s £3 Η

m co

Ο

r-H

<-\

m

m

m

r-H

rH

<

Ο

< Ο s >Η w

ί Ο Γ ­

Η

Γ-CN

*3*

σ ι

LO

LT)

CN

CN

©

I

Γ ­η

Η

co m

r-

CM - H

CO

UD

C l

CN

Ο

< Ο

w

δ ^ H

S ω CH

Γ--Γ0

• rH

IT) ( N

d

co

Ο

eh CN

d

r-t CN

d

ο Η

d

r-· Ο

• Ο

ο\Ρ

χ Η Χ

<! S3 Η

α

s Η

Ι

« Ο

EH

gj

S! κ w S3 Ο M Η Ε-i W S3

5!

< Η

« Μ

< Κ

οο r-CN CM ( Ν LO r-l ι Η

LD i n

r^ Ϊ Ν

" " « M W a H

S3 Λ SC < <Σ>

u ω μ

> -ω £> 6 μ ω

UJI W

ο\°

> ο

0 ?

-Ρ W

ο ο Η

ο σι

σι co

Ο 00

σι Γ­Ι

ο Γ~-

σι LO

Ι Ο LO

σι LO

Ι

ο LD

σι

ι Ο *J-

σ\ m

ι Ο m

σι ( Ν

Ι Ο ( Μ

S3 Ο

< > ί θ

Μ θ

ft Η 0) W G

LO

Ο

Η

Ρ") -Η

ι Η

l-t

ΓΟ

^J·

£Ν

CN

<

m LO

• Η

LT) CN)

^

r-

LD

L u

rH

-

Φ

•ζ.

Ο -£ Η S ® α Μ Χ Η Η Β Ο Ο Η

<

m

«* Ο

r-

<Η

Μ

ΓΜ

CN

©

Ï3 Ο

w Η

Β

S S ° ^ 3 Η < S ® Λ G W θ Χ Ο < Η CM Η Ο α < Η

"tf CNJ

Ο

co

Μ

Γ Η

rH

<3

0 0 LO

Ο

σι

ι-Η

rH

LT)

( Ν

®

S

Η s ® α w Χ Ο Η ίπ Ο Κ Μ

<Χ! Η

Ο

CN1

rH

<

σ. ΓΟ

Ο

Κ£>

i—i

**

•-i

©

53 <

ο s Η CS CH Χ

< Η

< Ο Κ Β

\£>

·* Η

0 0 rH

CN

f-H

•s*1

*Φ

• ^

ΓΟ

<

Ο

< ο s >< W

r-Ο

m

r--

-*

rH

Γ ­

ΟΟ •Η

ι Η

0 0

rH

ι Η

®

m ΓΟ

e Μ

ι η

νο

ΓΟ

C0

Μ CN

υΠ ι Η

( Ν Γ Η

·*

(-Ì

a ο < ο s >Η Μ

ο Μ Η S3 W C

LT) Γ0

a O l

Ο

9

en

Ο

en

• Ο

^ Ο

ΓΟ •S3*

6

•«τ Η

• Ο

ΓΟ

Ο

Ο

οΡ

95

96

χ

[ ι ]

< •ζ, Η

R

Η

Λ Β

n Ρι <C Β Η

g Ο

« Μ

R Χ S3 CM

<

< Η

Ϊ4

Μ

<; £Β

00 Γ~ CM CN CN LT) Η Ή

m ίΓί

ί*~ C N

« W Μ

Cu < ft Κ < ©

U )

ω Η ?

*ω CO D Ö

ω U J 1

Η

ο\ο

? 0

r<

Ο ?

-Ρ W

ο ο Η

ο en

σι 0 0

Ι Ο co

CT\

Γ ­

Ι

Ο r-

σ\

ι ο U 5

C A

in I

Ο i n

C A

^ 1 ·

ι Ο ^ Γ

σι en

ι Ο m

σι CNI

ι Ο CN

a ο < :* Θ

S3 θ < CM

(-Η

CU

Η Κ

ιη ΚΩ

Ο

C O

,_,

C N

C N

•-Η

Ή

r - l

<

i n co

Ο

m .Η

**

C N

r - l

C N

C N

C N

®

Î3 Ο Μ Η

Η

S S Ο tn <

Η < ä © ( α « θ Χ 0 < Η ftHO G < Β

H

0 0

Ο

Ο r-H

L O

M

r-H

m

<

C N

Γ -

Ο

r H

r H

r - Ì

•

m

CN

i-i

©

2 Ο < Η S ο α W Χ Ο Μ Αι Ο Κ Β

L O

Ο

Η

C O

r H

Γ -

•3*

r - l

I - i

<î

L D

• r

Ο

r-

^

r-H

r H

©

o s H CS L , X < H

< Ο G H

C N

m

C N

r H

Γ Ο

r - l

-tf r H

ρ-

Ρ Ί

m

r H

<;

ο

< Ο S > H

W

M

Ο

C N

r H

m

r H

C N

• H

*£>

C N

^ j .

m

en

®

L O

C N

C N

C N

U 3

C N

U D

Γ Ν

en • H

i n

en

^r

m

*T

Ο

< Ο S

• ! 3 Ο

« H

S W U

m C N

• C N

Γ ­

Ο

Ο

-tf CTi

* Ο

Ο

co Η

Ο

C N

en

Ο

·=* Η

Ο

ο Μ

Ο

cfP

H

Χ Χ

[ Ι ]

<: sa Η η

W

α w W

α <; Ο ρ;

< < e PJ

^ <ι Η

Η

Ο κ Η

< Κ

EH

ω w ο Η

œ EH W

<; H

H W w G H Ο <1

5

<; n y,

M

<; M

CO r~ CM CM CM LD

1/Ί LT)

r~-CN

« W W

a M Λ <! Qi SE <: ©

U) ω Ρ ?

•ω D ö ω

LU)

w

o\°

? 0

r < 0 ?

•3 w

Ο Ο H 1

ο σι

Ch

co I

Ο CO

(Τι

r^ 1

Ο Γ-

σι

1 ο ^o

i n 1

ο t r i

σ ι ^J"

1 Ο ^ f

σι co

1 ο co

σ ι CM

1 Ο CN

S3 Ο

< χ θ

SC

d l S-, H Ol

ω e

r-H

• Ο

LO

•

rH

<

co σι

Ο

ι η Γ-Η

LO

ι-Η

CN

LO

Γ-Η

,_,

©

Ζ

ο < ® α W χ Η Η t i Ο Ο EH

<

co Ο

Ο

ι-Η

Γ-Η

®

a ο « Η

Η

Sä S O L , <

H <; s ® Οι Ca w θ Χ Ο <C H OH M Ο C <1 EH

Η C0

Ο

Ο Η

LO

en

CM

<:

CM [ ^

Ο

r-t r-t

r-H

-Η·

C*1

^H

©

2.

ο <; Η S ® e: W χ Ο Η Οι Ο Κ EH

• CM

Ο

CO

CM

rH

<;

CTi ro

ο

vo

.-)

i-H

m

i-H

©

ss ^ ο s H G ί-Η X

s s Κ H

M3

« i-H

CO ι-Η

•—( rH

*3*

CM

<;

ο

< ο s > l w

KO r-t

04

CO m

CN

Ο H

[ ^

Γ-~

LD

M

M

®

_

UT. CO

H

M L n

CM

i—i CM

H H

en

Î D

M

ι—1

3 ο < Ο •ζ. >H W

2. Ü

i< H S W E-,

i n co

H

r-O

Ο

<•£>

[--

Ο

σ> m

• Ο

CM

m

Ο

rH CN

Ο

co Ο

Ο

m Ο

Ο

ο\ο

.

y 7

98

χ χ

τ­ο r< Ο >

-Ρ

ο ο ι

ο ο ο

s CU

I

ο

ο

< a

co r- L

CN LD [

« Μ Ο W Η < Ζ Η Ο W < i g l ft ü > f CL, ® w

U)

ö

Uli w

I ο

I

ο

g ο < χ θ

<: u Η

W

ο

Η

®

Ο

H

Κ

Cu

<

g

Ο

< Ο g

g Ο < Ο g χ Μ

g ο Η g W

H M M

X X

[ I ]

< S H Κ

M

3 ο Β M X w

M Ο E-i M

< Β M W

>i

Ο

< w κ H

CJ M

X Ο

« < H < H Ο

« Λ H

e > H

> H

Ο

s CD X Λ

H

a < < Β

<c H <a

< H

W

H

< M

co r-C N O J

C S LT l

< H n-i

in m Γ ­Ρ Ι

w W κ Ο S3 H < W W Ο 04 < S3 αϊ œ χ < © w

u ω Ρ

•ω Φ D 8 μ ω

UUÎ W

(A°

;> 0 r <

Ο ?

ο M

ο ο H

I

ο cr>

en co

1 Ο co

en r-

1 Ο r-

CJ1

VJD

1 Ο \D

σ\ IT)

t Ο LT)

en ^ y

i Ο

• en m ι

Ο C O

en CM

I

ο CM

55 Ο < Ο

m e < Λ u Η CM

w κ

-si*

UJ

• -*

1^· i n

r H

r H

·*? CN

en

Γ­

ΌΟ

C N

r H

<

H

< î^

H

G

< Ο

«

en Î - -

• ro

co i n

V D

C N

C N

C O t—(

co

CN

CN

©

: C N

C O

•

Ο

*=*

"*

«ï

σ-> H

» Ο

m

r - i

r - l

r H

©

, frH

W w

S < H H S < Ο Νί CM H < Κ Ο

< < ^ <

\o en

ο

"3·

• H

\o

H H

CO CN

en

r-

ro

C N

Ή

<

£

Ο

< ο Ì3

> H

M

CN en

* m

Ο U 3

Î D

CO

C N

CO

r H

C O

C N

CO

©

en 00

1

^

r H

CN r H

r-l~i

κΗ

U 0

Γ -

C N

L O

r H

L O

ι.η

r - l

S Ο <3 Ο S > 4

w

Î5 ο H S w c-,

en C O

**

H VO

Ο

m co

* H

CO en

Ο

^ t *

L O

Ο

co I H

• Ο

CO Η

Ο

CO

Ο

Ο

CAP

i £ i

Η

Ο

CN

r H

« Η

<

r-ο Ο

Γ Η

r H

®

W

Ο in <

<c ο Β < Η <

M «

< < ^ ^ Η Η CQ CQ

S s ο ο « «

Η Η

Ο

m

r H

Γ - Ι

r - l

δ <; ο is > Η

W

55 Ο

Η g W u

Η Η

Ο

* - ί

ο

ο

*3<

ο

ο

«31

ο

ο

d P

99

100

> H Χ Χ

[ I ]

<c g

Β

Χ Ο < ]

W κ Η

κ W

> ί

ο Μ

< Η

< Η Ο ί4 CM Η

ΪΗ Ο

a ω CM

Η

s <: CM < Β

< Μ

<α

< Η

« Η

< Η

Μ

co co CN (Ν (Ν LO ι-Η rH

co ιη Γ~-(Ν

ω w S M

CM < CM m < Φ ,

(J)

ω μ ?

-ω ft ö ö μ ω

UJ)

ω

'.

CAP

0

0 ?

- 3 W

θ Η Ι

Ο σι

σ> co

]

Ο co

cr> Γ ­

Ι Ο Γ-

σι ιΧ) ι Ο

CO

^ Ι

Ο LD

σ*

^ ι Ο •3*

CA ΓΟ Ι

Ο ro

CA CM

I

Ο C N

g Ο <J

θ

1

to θ

<! CM

u Η

Αι W Β

Ι •"«ρ

Ο

CN]

LT) CN

UD

CN rH

^O

t—I

<

CO σ\

M

Ο η

co

LT) M

r^

LT)

Φ

m u

Κ >H « CM H <£

c g <| CM Ο <C X S

CO Ο

Ο

r-ί

r-H

< Φ

W

ο s w w

Ο Η « £., Η >Η Β CM <! W Ο Β Μ Β

CO Ο

Ο

ι Η

rH

<C

w Ο Μ Η

m S ο «

en Η

Ο

CN

ν

rH

ι-Η

Φ

W

ο a Φ χ CM

CO Η

Ο

CM

r—ί

<

W Ο Η

< Η *ζ <ς Ο ω EH

w

ο CN

Ο

co

CN

r-\

©

Μ Ο

s © >Η Cu

co Ο

6

rH

-Η

<

W Ο « CM Ο W « EH Η M U Μ < CM Ο <: ί4

1 ^ Ο

Ο

r-l

rH

©

W

ο s ©

» CM

<

m μι

Ο

cN

1-4

r—1

©

m κ « w < <c H H H S < <a W H CM >H Ο < CO W ï^ Ο CM >H CM H X

<tt < Κ ^ En

^ t

^ CN

Ο en

CN

•

·«# r~(

CO

ι-Η

rH

<

S

ο < ο :z; ^ w

CN •ÇJ·

CN

r-m

CO

t -i—\

co

r-~

rH

rH

©

CO

^ CN

r-Î D

CN

r^

rH CO

»•£> cM

CO

CN

ι—1

S . Ο

< Ο 13 ί* w § W H

S Κ U

CO

CN

Ο

ο

LT)

C N

Ο

co Η

Η

CO LO

Ο

en CN

d V~~

Ο

Ο

*# ο ο

tìfi

> χ χ

CO

H

3 o EH R Ν

H

o EH

3 w ! > Î

Ο <1

H

t ; w

>< o

<; H

< H O

« >< O

© ÎM CM

H

S < d i

< H

<

<c H

Κ

H

< w

co r-CM CM

CM m fi r-H

m LD r~-CM

W R O W H < s w o W <J £3 P» !x| >H CM © W

< Ü ω H

;> Si) t i? D ö I-* ω

UJÌ w

cJP

> o 0 ?

R

O o H 1 o C l

en co 1

O co

σι Γ·-

ι ο r-

σ~ι νο

1

Ο ^Ο

σι ι η

ι Ο LO

Ο Ί

-ςΓ

ι ο •<tf

σ\ co

1

Ο t o

ο^ CM

I

Ο (Ν

53 Ο

< ί-Ή

e

κ Θ

< P J

L Η ΡΛ

W Κ

m co

CM

^ CM

c-i

Ο Η

ΟΛ

•_

ΓΟ

Μ

<

Μ

< Ρ. Μ R R Η 04

<

VP rH

CM

ΟΛ CM

ι-ί

CO

r-

ι η

CO

LO

©

w CS Η W

^ W

< &α ο Ρ ί R

m CT\

Η

i n m

r-J

η

rH rH

CM

rH

CO

"tf

rH

<

C i CO

I H

CO CO

CN

f-1 r-H

cn

r-

i N

CM

©

R

α w R

ι» R W <c < Η Η IO Ο W Q < E3

Ο CO

• Ì T

CTì LO

l - i

TJ1

r-H CM

rH rs]

>x>

^

CM

<

2 Ο • ^

Ο Î3 > t R

l£> Ο

•"3*

( Ν \Ό

CO

σι ι—Ι

<-ο

CM Γ-Η

m

Γ -

©

<7ί CO

"#

ι Η ί Ν Γ-Ι

r-H

r-

Ο

-* — -

ΓΟ

CO <~i

σ\

r^

CM

Ο

< Ο !3

>) W

S3 Ο S4 Η

S Η Γ_

ΟΛ CO

* «#

CO

ο * Ο

ι η CM

* Ο

m - ΪΓ

Η

— - . _-_.

• CO

Η

m Κ£>

' Ο

CM CO

Ο

m CM

Ο

Ο

ο

cip

ΠΕΡΙΛΗΨΙΣ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ή παροϋσα μελέτη άφορα τον έλεγχον δείγματος άγροτικοϋ

πληθυσμού της "Ελλάδος έπί τώ σκοπώ ανευρέσεως τής συχνότητος

εμφανίσεως των παθολογικών παραμέτρων τοϋ έν ηρεμία ηλεκτρο­

καρδιογραφήματος. Προς τοϋτο έχρησιμοποιήθη ô κώδιξ τής Μιν-

νεζότα υπεβλήθησαν δέ είς έξέτασιν, άνευ προεπιλογής 2.755

άτομα 1.228 (44.6%) άρρενες καί 1.527 (55.4%) θήλεις,άντιπρο-

σωπεύοντα ποσοστόν άνω τοϋ 70% του συνόλου των μονίμων κατοί­

κων ηλικίας μεγαλυτέρας των 20 ετών, πέντε αγροτικών περιοχών

τη"ς "Ελλάδος.

Έκ της έν λόγω μελέτης συνήχθησαν τά ακόλουθα αποτελέσμα­

τα:

1. Ή καρδιακή συχνότης είς ποσοστόν 4.1% ήτο μικρότερα

των. 50ΜΙΝ, καί είς 3.14% μεγαλύτερα των 101/MIN.

2. Φλεβοκομβική ταχυκαρδία καί βραδυκαρδία διεπιστώθησαν

είς άναλογίαν 2.08 καί 4.2% αντιστοίχως.

3. 'Αριστερά κολπική υπερτροφία ύπήρχεν είς άναλογίαν 0.59%

δεξιά τοιαύτη είς 2.64% υπερτροφία αμφοτέρων των κολπικών

κοιλοτήτων είς ποσοστόν 1.34%.

4. Ό μέσος μετωπιαίος άξων τοϋ κολπικού έπάρματος άνευρέθη

υπερβαίνων τάς -31 είς ποσοστόν 0.55%.

5. Κοιλιακόν σύμπλεγμα παθολογικής μορφολογίας διεπιστώθη

είς άναλογ ί αν 22.76%

6. Ό μέσος μετωπιαίος άξων τοϋ κοιλιακού συμπλέγματος

ευρέθη υπερβαίνων τάς -31 είς ποσοστόν 2.7 2%.

7. Παλαιόν έμφραγμα τοϋ μυοκαρδίου άνευρέθη είς ποσοστόν

2.03%.

8. Διαταραχαί της ένδοκοιλιακής αγωγής παρετηρήθησαν είς

άναλογίαν 6.93% άφεώρουν δέ κυρίως τό άριστερόν σκέλος

τοϋ δεματίου τοϋ HISS ή τόν έμπρόσθιον κλάδον αύτοο.

9. Ευρήματα υπερτροφίας της αριστεράς κοιλίας διεπιστώθησαν

είς ποσοστόν 10.99%, ένώ 0.13% της δεξιάς τοιαύτης.

104

10. Σύνδρομα κοιλιακής προδιεγέρσεως άνευρέθησαν είς άναλο­

γίαν 2.85% ) ( WOLFF-PARKINSON-WHITE είς 0.06% καί LOWN-

GANONG-LEVINE είς 2.79%).

11. Ή κολποκοιλιακή αγωγή άνευρέθη παθολογική είς ποσοστόν

2.50% ένώ ò πρώτου βαθμοϋ αποκλεισμός ήτο ή συχνότερα

ανωμαλία ταύτης (2.56%).

12. Σύμμικτοι διαταραχαί της αγωγές ,τούτέστι της κολποκοι­

λιακής καί ένδοκοιλιακής,διεπιστώθησαν είς άναλογίαν

0.21%.

13. Τό διάστημα ST άνευρέθη παθολογικόν είς ποσοστόν 4.68%

ως έμφανΐζον όριζοντίαν κατάσπασιν μεγαλυτέραν τοϋ

0.5mm, ή αλλοιώσεις τύπου συζευκτικού,έπιφορτίσεως καί

έκ δακτυλίτιδος.

14. Τό επαρμα Τs άνευρέθη άρνητικόν καί δή μεγαλυτερον τοϋ

0 . 5mm είς ποσοστόν 5.98%.

15. Συνδυασμός διαταραχών τοϋ διαστήματος ST καί τοϋ επάρ-

ματος Τ παρετηρήθησαν είς άναλογίαν 1.87%.

16. "Επαρμα U διεπιστώθη είς ποσοστόν 71.17%,επρόκειτο δέ

κατ' έΕοχήν (71.03%) περί θετικού τοιούτου.

17. Ύπερκοιλιακαί διαταραχαί τοϋ ρυθμοϋ άνευρέθησαν είς ά­

ναλογίαν 6.96% ,έπρόκειτο δέ κυρίως περί έκτακτων κολπι­

κών συστολών (4.39%) καί κολπικής μαρμαρυγής (1.99%).

18. "Εκτακτοι κοιλιακαί συστολαί παρετηρήθησαν είς ποσοστόν

4.39%) .

Αί είς τό σύνολον διαπιστωθεϊσαι ήλεκτροκαρδιογραφικαί

άνωμαλίαι ήσαν αναλογικώς πλέον συχναί είς τους άρρενας καί

άφεώρουν,κατ'εξοχήν, είς αμφότερα τά φύλα, άτομα ηλικίας με-

γαλυτέρας των 50 ετών.

'Αρτηριακή ύπέρτασις, διεπιστώθη είς μεγαλυτέραν μέν ά­

ναλογίαν έπί των ατόμων, τά οποία ενεφάνιζον άνώμαλον άξονα

τοϋ κολπικού έπάρματος καί τοϋ κοιλιακοΰ συμπλέγματος,διδεσ-

μικούς αποκλεισμούς καί ύπερκοιλιακάς εκτάκτους συστολάς, είς

τό ήμισυ δέ περίπου τών ατόμων μετά παλαιού έμφάγματος τοϋ μυο­

καρδίου διαταραχών της κοιλιακής έπαναπολώσεως, ως καί

υπερτροφίας της αριστεράς κοιλίας.

SUMMARY

Electrocardiograms were recorded from 2.755 apparently-

healthy subjects, 1228 (44.6%) men and 1527 (55.4%) women past

20 years of age, 70 per cent of the adult population of five

rural areas in Greece.

The tracings were classified according to the system of black-

burn and associates (MINNEZOTA, CODE) and the various categories

are tabulated and discussed.

The results of this Study are, as follows:

1) The cardiac rhythm was slower than 50/min, in 4ψ1% and

faster than 101/min, in 3,14%.

2) Sinus tachycardia and bradycardia was found in 2,0 8% and

4,2%, respectively,

3) Left atrial hypertrophy was found in 0,59%, right atrial

hypertrophy in 2,64%, bilateral atrial hypertrophy, in 1,34%.

4) The axis deviation of the P. wave, was exceeding -31 ,

in 0,55%.

5) Abnormality of the QRS Complex was found in 22,76% of the

cases.

6) The axis deviation of the QRS Complex was exceeding -31

in 2,7% .

7) Old myocardial infarction was found in 2,03%.

8) Intra-ventricular conduction abnormalities was found in

6,93% of the cases.

9) Left Ventricular hypertrophy was found in 10,99% and

right ventricular hypertrophy in 0,13% cf the cases.

10) Wolff-Parkinson-White syndrome was noted in one case and

LOWN-GANONG-LEVINE syndrome in 2,79% of the cases.

11) The atrio-ventricular conduction was abnormal in 2,50%

of the cases with first degree block representing the 2,56%

of them.

12) Atrioventricular conduction abnormalities, combined with

intraventricular conduction abnormalities, were found in 0,21i

106

13) Abnormalities of the ST segment, in the form of ST depres­

sion bigger than 0,5mm, abnormalities of the JUNCTIONAL, type,

disturbances due digitalis effect or due to strain, was found

in 4,68% of the cases.

14) T-wave inversion was found in 5,9 8% of the cases.

15) ST segment abnormalities combined with T-wave abnormalities

was noted in 1,87%.

16) U-wave was found in 71,17% of the cases, and in 71,03% of

them was positive.

17) Supraventricular rhythm disturbances was found in 6,96%

of the cases, mainly in the form of extra systoles (11*39%)

and atrial fibrillation (1.99%).

18) Extra ventricular beats was found in 4,39% of the cases.

Finaly, the incidence of the elactrocafdiographic abnormalities

was bigger in men than women and was increasing in persons over 50

years of age.

Hypertension was found more frequently in persons, which

presented with abnormal axis deviation of the P-wave and the QRS

complex, bi-block and supraventricular extra-systoles, half of the

cases had electrocardiographic findings of previous myocardial in­

farction, abnormalities of the ventricular re-polarization, as

well as left ventricular hypertrophy.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. BERTRAND E.,

L ' e l e c t r o c a r d i o g r a m e normal du n o i r a f r i c a i n

e s t - i l d i f l e r e n t de 1 ' e l e c t r o c a r t i o g r a m m e normal

du b lanc ?

Coeur.Med. I n t 14-23,1975

2. BLACKBURN HENRY,M.D. ANCEL KEYS,PH.D.,

ERNST SIMONSONfM.D., PENTTI RAUTAHARJU,M.D.

ENS SYEN PUNSAR, M.D. :

The Electrocartiogram in Population studiens.

A. Classification System

Cieculation, Volume XXI, June 1960

3. CAIRD,F.I. CAMPBELL,Α., and JACKSON,Τ.F.M.:

Significance of abnormalities of electrocardiogram

in old people.

British Heart Journal, 36,1012-1018, 1974

4. CAMPBELL,A. CAIRD, F.I. and JACKSON, T.F.M. :

Prevalence of abnormalities of electrocartiogram

in old people.

British Heart Journal, 36,1005-1011, 1974

5. HIGGINS,I.T.T. :

Electrocardiographic classification for epidemiological

sucveys.

Modification of the Minnesota Coda. Report of Meeting

of Research Committee ,Asiam-Pacific Society of

Cardiology,Bombay,India.February 2-7,196 2

6. JOINT REPORT OF RESEARCH and SOCIAL COMMITTEES OF THE

INTERNATIONAL SOCIETY OF CARDIOLOGY SESSION IN PRUSSELS.

September 15 and 19,1958 Circulation 19:314,1959

KEYS Α., ARAVANIS C , BLACKBURN Η. , VAN BUCHEN FSP,

BUZINA R. ,DJORDJEVIC BS,FIDANZA F.,KORVONEN MJ.,MENOTTI Α.,

PUDDU V.,TAYLOR HL.:

Probability of middle-aged men developing coronary

heart disease in five years.

Curculation 45:815, 1972

ΜΑΛΛΙΟΣ Κ.,ΜΥΖΑΛΗΣ Α.,ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ Μ.,ΒΟΡΙΔΗΣ E.,

*Ηλεχτροκαρδι,ογραφί,κά Ευρήματα έπί ατόμων βαθέος γήρατος

"Ελλην. Καρδιολ."Επιθ. 19Î5, 1978.

MIHALICK, M.J., and FISCH, C :

Electrocardiographic Findings in the aged.American

Heart journal 87: 117, 1974

OSTRANDER, JR., M.D. RALPH L.,BRANDT,M.D.,MARCUS O.,

KJELSBERG, PH.D.,AND FREDERICK H.EPSTEIN, M.D.

Electrocartiographic Findings Among the Adult Population

of a total Natural Community,Tecumseh,Michigan.

Circulation volume XXXI, June 1965

ROLAND G.jHISS, Capt.USAF (MC),AND LAWEENCE E.LAMB.,M.D.:

Electrocardiographic Findings in 122.043 Individuals

Circulation, volume XXV, June 1962

ROLAND G.Capt. HISS,MC,USAF,LAWRENCE E. LAMB,M.D.,

F.A.C.C, and MARGARET F. ALLEN, M.S.:

Electrocardiographic Findings in 67.375 Asymptomatic

Subjects X. Normal Values.

American journal of Cardiology 6:200,1960.

ROSE G.,P.J. BAXTER,D.D. REID,AND P. Me CARTNEY:

Prevalance and prognosis of electrocardiographic

findings in middle-aged men

British Heart Journal, 1978, 40, 636-643

SIMONSON E.: The effect of age on the

electrocardiogram American journal Cardiology

29:64-73 , 1972.

SIMONSON ERNST,M.D., HENRY BLACKBURN,JR.,M.D.,

THOMAS C.PÜCHNER, M.D.,PAVLINE EISENBERG,M.D.

FERNANDA RIBEIRO, M.D. AND MANUEL MEJA,M.D. :

Sex Differances in the Electrocardiogram.

Circulation, Volume XXII, October 1960

SPIKANTIA S.G.,D.Sc.,M.B.B.S.,S.PADMAVATI,

F.R.C.P. (EDIN) ,M.R.C.P. (LONDON),and

C.GOPALAN ,M.D.,PH.D.:

The Electrocardiogram in Some Indian Population

Groups.

Circulation Volume XXIX, January 1964

WORLD HEALTH ORGANIZATION:

Technical Report Series No 168g