Ο πλούτοσ τησ εκκληςιαςτικήσ ποίηςησ Υμνογραφία

α) Προϋλευςη, εξϋλιξη και εύδη των ύμνων

Οι ύμνοι εύναι αναπόςπαςτο μϋροσ τησ χριςτιανικόσ λατρεύασ.

Σα «Αλληλούια» (αινεύτε τον Κύριο), «Αμόν», «Κύριε, ελϋηςον» κ.ϊ. που ακούγονται ςτη λατρεύα και ςόμερα, όταν οι πρώτοι πυρόνεσ των ύμνων.

Στουσ πρώτουσ αιώνεσ, ϋχουμε τροπϊρια, που εύναι ύμνοι απλού, για την Αγύα Τριϊδα (Τριαδικϊ), τη Θεοτόκο (Θεοτοκύα), τουσ Μϊρτυρεσ (Μαρτυρικϊ) καθώσ και ϊλλα πρόςωπα και γεγονότα.

β) Οι ςπουδαιότεροι υμνογράφοι Ο Ρωμανόσ ο Μελωδόσ

χαρακτηρύςτηκε ωσ ο πρύγκιπασ των βυζαντινών υμνογρϊφων.

Έχει τα πρωτεύα ςτη ςύνθεςη των κοντακύων. Καταγόταν από τη υρύα. Γεννημϋνοσ από χριςτιανούσ γονεύσ ϋγινε εκεύ διϊκονοσ. Με αυτό την ιδιότητα, πόγε ςτην Κων/πολη και το υμνογραφικό του ϋργο ϋφθαςε ςε μεγϊλη ακμό ςτα χρόνια του Ιουςτινιανού (527-565).

ΥΜΝΟΓΡΑΦΟΙ Στη ςύνθεςη των

κανόνων, διακρύθηκαν τον 8ο αι. ο Ιωϊννησ Δαμαςκηνόσ, ο Ανδρϋασ Κρότησ, ο Κοςμϊσ ο Μελωδόσ κ.ϊ. Όλοι τουσ ϋγραψαν πληθώρα ύμνων.

Ο Κοςμϊσ ο Μελωδόσ εύναι ο γλυκύφθογγοσποιητόσ των κανόνων που ψϊλλονται ςτισ Δεςποτικϋσ γιορτϋσ, ςτην Κούμηςη τησ Θεοτόκου και ςε ϊλλεσ γιορτϋσ. Αυτού οι ποιητϋσ ϋχουν κϋντρο τουσ τη μονό του Αγύου Σϊββα (Παλαιςτύνη) και γι" αυτό λϋγονται Σαββαύτεσ.

Στην Κωνςταντινούπολη, δρουν με κϋντρο τη μονό του Στουδύου οι τουδύτεσ*: οι αδελφού Θεόδωροσ και Ιωςόφ (9οσ αι.). ο Γερμανόσ Κων/πόλεωσ (8οσ αι.), κ.ϊ. Τα βιβλύα τησ Εκκληςύασ εύναι γεμϊτα από τισ ωραύεσ εμπνεύςεισ τουσ. Στον Όρθρο ακούγονται οι «Αναβαθμού», ποιητικϊ αριςτουργόματα του Θεόδωρου του Στουδύτη.

γ) Οι φμνοι ςτην υπηρεςία τησ θείασ λατρείασ Οι ύμνοι τησ Εκκληςύασ δοξολογούν και εκφρϊζουν

αλόθειεσ για την Αγύα Τριϊδα, το Χριςτό, τη Θεοτόκο, τουσ αγύουσ.

Από αυτούσ π.χ. μαθαύνουμε πωσ ο Θεόσ εύναι ϋνασ, αλλϊ τρύφωτοσ= με τρύα Πρόςωπα Ξϋρουμε πωσ ο Χριςτόσ εύναι Θεϊνθρωποσ με ϋνα Πρόςωπο

Η γλώςςα τουσ μασ φαύνεται δύςκολη, όμωσ μιλούν ςτην καρδιϊ. γι' αυτό και οι απλού αλλϊ πιςτού ϊνθρωποι, καταλαβαύνουν το νόημϊ τουσ.

δ) Επίδραςη των φμνων ςτη ςφγχρονη λογοτεχνία Η εκκληςιαςτικό υμνολογύα

επηρϋαςε το ϋργο αρκετών λογοτεχνών τόςο πεζογρϊφων όςο και ποιητών.

Οι δύο Αλϋξανδροι, Παπαδιαμϊντησ και Μωραώτύδησ, καθώσ και ο Φώτησ Κόντογλου, ψϊλτεσ οι ύδιοι, εμπνϋονται από τουσ ύμνουσ τησ Εκκληςύασ. Σουσ αναφϋρουν ςυχνϊ ςτα κεύμενϊ τουσ και μϊλιςτα οι δύο πρώτοι ςυνθϋτουν ύμνουσ και ιερϋσ ακολουθύεσ.

Ποιητϋσ: ολωμόσ – Παλαμϊσ – Βϊρναλησ –ικελιανόσ, εμπνϋονται από τουσ ςτύχουσ των ύμνων και τισ ακολουθύεσ τησ Εκκληςύασ.

Ο Παλαμϊσ μετϋφραςε το τροπϊριο τησ Καςιανόσ ( Μ. Τρύτη βρϊδυ ).

Το «Άξιον εςτύ» του Ελύτη εύναι διαποτιςμϋνο από το ϊρωμα των ύμνων.

Ο λογοτϋχνησ Στρατόσ Μυριβόλησ αναφϋρεται ςτα διηγόματϊ του, ςτην εκκληςιαςτικό ζωό και την αναπολεύ με νοςταλγύα και ςυγκύνηςη.

ΕΡΩΤΗΣΗ:Πιςτεύετε ότι πρϋπει οι ύμνοι να

μεταφραςτούν ςτη νεοελληνικό, ώςτε να καταλαβαύνουν τα νοόματϊ τουσ οι αγρϊμματοι και οι λιγότερο μορφωμϋνοι;