ΜΑΘΗΜΑ_1

9
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΔΟΜΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ Ι ΑΝΔΡΟΝΙΚΗ ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ – FEZANS, ΔΡ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Ενότητα 1 Γενική εισαγωγή Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός 1. Εισαγωγή 2. Βασικές κατασκευαστικές απαιτήσεις 3. Η έννοια της φέρουσας κατασκευής 4. Οι διαφορετικοί τύποι δομικών μελών 5. Μεθοδολογία 6. Περιεχόμενα του μαθήματος Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός Μία κατασκευή πρέπει να μπορεί να ανταποκριθεί σε διάφορες απαιτήσεις Να δημιουργήσει ένα σαφώς οριοθετημένο χώρο προστατευμένο από το περιβάλλον και ικανό να φέρει όλα τα φορτία (άνεμος, σεισμός, πυρκαγιά, ...) Να δημιουργήσει ευχάριστες συνθήκες διαβίωσης και χρήσης (λειτουργίας) Να είναι καλαίσθητη 1. Εισαγωγή Αρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευη Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός 1

Transcript of ΜΑΘΗΜΑ_1

Page 1: ΜΑΘΗΜΑ_1

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣΔΟΜΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ Ι

ΑΝΔΡΟΝΙΚΗ ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ – FEZANS, ΔΡ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ – ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

Ενότητα 1

Γενική εισαγωγή

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

1. Εισαγωγή2. Βασικές κατασκευαστικές απαιτήσεις3. Η έννοια της φέρουσας κατασκευής4. Οι διαφορετικοί τύποι δομικών μελών5. Μεθοδολογία6. Περιεχόμενα του μαθήματος

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

Μία κατασκευή πρέπει να μπορεί να ανταποκριθεί σεδιάφορες απαιτήσεις

Να δημιουργήσει ένα σαφώς οριοθετημένο χώροπροστατευμένο από το περιβάλλον και ικανό να φέρειόλα τα φορτία (άνεμος, σεισμός, πυρκαγιά, ...)

Να δημιουργήσει ευχάριστες συνθήκες διαβίωσης καιχρήσης (λειτουργίας)

Να είναι καλαίσθητη

1. ΕισαγωγήΑρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευη

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

1

Page 2: ΜΑΘΗΜΑ_1

Κατασκεύασε δε στη μακρά ιστορία του

Ο άνθρωπος στην προσπάθεια του να ανταποκριθείστις παραπάνω απαιτήσεις ανέπτυξε σταδιακά, μέσα

απο την πρακτική εμπειρία, την στατική τουδιαίσθηση και καλαισθησία

Αλλά και εξαιρετικάαρχιτεκτονικά έργα

Απλές κατασκευές

1. ΕισαγωγήΑρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευη

Μερικά από αυτά άντεξαν μέχρι σήμερα και ημελέτη τους μας επιτρέπει να εμπλουτίσουμε τιςγνώσεις μας για την τεχνολογία της εποχής τους

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

Προϊστορικήκατασκευή. Απότα πρώτα «λίθιναπλαίσια» πουκατασκεύασε οάνθρωπος.

Stonehenge: 2500 π. Χ. Αγγλία. Παγκόσμια Κληρονομιά

1. ΕισαγωγήΑρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευη

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

Πυραμίδες: ~ 2300 π. Χ. Αίγυπτος. Παγκόσμια Κληρονομιά

1. ΕισαγωγήΑρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευη

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

Παρθενώνας: 5ος αι. π. Χ. Αθήνα. Παγκόσμια Κληρονομιά

2. ΕισαγωγήΑρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευη

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

2

Page 3: ΜΑΘΗΜΑ_1

Θόλος : 380-360 π. Χ. Δελφοί. Παγκόσμια Κληρονομιά

D=14,76m και H=13,5

1. ΕισαγωγήΑρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευη

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

Πάνθεον circa 125 μ.Χ Ρώμη. Παγκόσμια Κληρονομιά

1. ΕισαγωγήΑρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευη

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

Ύψος τρούλλου 55.6 m και διάμετρος από30.86 m έως 31.24 m. Ο μεγαλύτερος ναόςμέχρι να χτιστεί ο Καθεδρικός της Σεβίλληςστην Ισπανία, μετά από ~ 1000 χρόνια

Αγία Σοφία 532 έως 537 μ.Χ Κωνσταντινούπολη. Παγκόσμια Κληρονομιά

1. ΕισαγωγήΑρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευη

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

Δώδεκα ισχυροί πεσσοί, τοποθετημένοι σε

τεραγωνική κάτοψη, υποστηρίζουν τοντρούλλο, μαζί με τιςκεραίες του σταυρού

κεραίες τουσταυρού

(βυζαντινάσταυροθόλια)

1 2 3 4

5

6

78910

11

12οκτώτόξα

ημιχώνια

1. ΕισαγωγήΑρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευη

Μονή Δαφνίου 11ος αι. μ.Χ Αττική, Ελλάδα. Παγκόσμια Κληρονομιά

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

3

Page 4: ΜΑΘΗΜΑ_1

Τα τόξα τουκεντρικού

κλίτους έχουνύψος 42.30 m

Καθεδρικός της Amiens 13ος αι. Γαλλία. Παγκόσμια Κληρονομιά

1. ΕισαγωγήΑρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευη

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

Santa Maria dei Fiori 1420 Φλωρεντία. Παγκόσμια Κληρονομιά

Τρούλος - Brunelleschi. Διάμετρος 42m και ύψος 114.5 m. Έχει τη μεγαλύτερηδιάμετρο μέχρι σήμερα. Στη βάση του χρησιμοποιήθηκαν οριζόντιοι ξύλινοι και

μεταλλικοί ελκυστήρες.

1. ΕισαγωγήΑρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευη

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

Ύψος τρούλλου του Αγίου Πέτρου 136.57 m. Είναι ο υψηλότερος τρούλλος στονκόσμο. Έχει εσωτερική διάμετρο 41.47 m, μόλις λίγο μικρότερη από τους δύοπιο μεγάλους τρούλους που είχαν ήδη κτιστεί (δηλ. του Πάνθεον της Ρώμης καιτου Καθεδρικού της Φλωρεντίας) και κατά λίγο μεγαλύτερη (9.1 m) από τοντρίτο στη σειρά ως προς τη διάμετρο προϋπάρχοντα τρούλο, αυτόν της ΑγίαςΣοφίας Κωνσταντινούπολης, που όμως χτίστηκε το 537.

Αγιος Πέτρος 1506-1626 Ρώμη. Παγκόσμια Κληρονομιά

1. ΕισαγωγήΑρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευη

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

Ταζ Μαχάλ 1648 Ινδία. Παγκόσμια Κληρονομιά

1. ΕισαγωγήΑρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευη

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

4

Page 5: ΜΑΘΗΜΑ_1

Στην αρχαιότητα αλλά και μέχρι πρόσφατα η μορφή τουαρχιτέκτονα ήταν μοναδική: καλλιτέχνης, τεχνολόγος, σχεδιαστής, γλύπτης, ζωγράφος, αλλά και μάστορας.

Ικτίνος και Καλλικράτης

Ανθέμιος και Ισίδωρος

Μιχαήλ Άγγελος

Λεονάρτο ντα Βίντσι

...

1. ΕισαγωγήΑρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευη

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

•Μεγάλη τεχνολογική εξέλιξη (π.χ. στον τομέα των υλικών και τωντρόπων κατεργασίας τους),

•Καλύτερη κατανόηση των φυσικών φαινομένων (σεισμός, ...),

•Αύξηση των απαιτήσεων δημιουργίας κατασκευών μεγάλωνδιαστάσεων, λειτουργίας και χρήσης

•Εξειδίκευση στη γνώση

Στην μεταπολεμική εποχή των τελευταίων πενήντα περίπου χρόνων

Ο Αρχιτέκτονας συνεργάζεται με πολλές άλλες ειδικότητες, πουαναλαμβάνουν την λεπτομερή μελέτη διαφόρων επί μέρους θεμάτωνκαι η τελική ολοκλήρωση και επιτυχία του αρχιτεκτονήματος είναι

αποτέλεσμα διεπιστημονικής συνεργασίας

Όμως ο Αρχιτέκτονας έχει πάντα την αρχικήσύλληψη και τον αρχικό σχεδιασμό

1. ΕισαγωγήΑρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευη

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

Βιτρούβιος (περί Αρχιτεκτονικής): η καλή αρχιτεκτονικήβασίζεται σε τρεις αρχές: Ομορφιά (Venustas), Σταθερότητα (Firmitas) και Ευχρηστία (Utilitas). Ο Αρχιτέκνονας οφείλει να εξισορροπεί και να συντονίζειτο όλο έργο με βάση αυτά τα τρία στοιχεία, χωρίς κανένανα υπερβαίνει τα άλλα.

Απαραίτητη η απόκτηση βασικών γνώσεων για όλα τωνθέματα, αλλά και κυρίως για τη φέρουσα κατασκευή, τα υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και τησυμπεριφορά τους,

ώστε να αξιοποιήσει τις ικανότητές του με τονκαλύτερο δυνατό τρόπο, διαμορφώνοντας κατασκευέςανθεκτικές, λειτουργικές και καλαίσθητες.

1. ΕισαγωγήΑρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευη

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

Η Δομική μηχανική είναι μάθημαουσίας για τον Αρχιτέκτονα

Για να μπορέσει ήδη κατά τον αρχικό σχεδιασμόνα φανταστεί, όχι μόνον την εξωτερική μορφή, αλλά και τα τμήματα της κατασκευής που θαπαραλαμβάνουν και θα μεταφέρουν τα φορτία

στο έδαφος με ασφάλεια, ως προς τηγεωμετρία τους, τα υλικά τους και τον τρόποσύνδεσης μεταξύ τους και με το έδαφος.

1. ΕισαγωγήΑρχιτεκτονική και φέρουσα κατασκευη

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

5

Page 6: ΜΑΘΗΜΑ_1

1. Εισαγωγή2. Βασικές κατασκευαστικές απαιτήσεις3. Η έννοια της φέρουσας κατασκευής4. Οι διαφορετικοί τύποι δομικών μελών5. Μεθοδολογία6. Περιεχόμενα του μαθήματος

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

Λειτουργικότητα,Αισθητική,Οικονομία,…

« Αρχιτεκτονικές » « Δομοστατικές»

Ασφάλεια προσώπων καιαγαθών, σε κανονικές καιέκτακτες συνθήκες. Διατήρηση της καταλληλότητάςτου για την εκάστοτε χρήση

2. Βασικές κατασκευαστικές απαιτήσεις

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

2. Βασικές κατασκευαστικές απαιτήσεις

(EC0) Ένας φορέας θα σχεδιάζεται και θα κατασκευάζεται με τέτοιοτρόπο έτσι ώστε με κατάλληλους βαθμούς αξιοπιστίας και κατά τρόποοικονομικό να αντιμετωπίζει όλες τις δράσεις και τις επιδράσεις, οιοποίες είναι πιθανόν να εμφανιστούν κατά την εκτέλεση και τη χρήσητου, και να παραμένει κατάλληλος για τη χρήση, για την οποίααπαιτείται κατά τη διάρκεια της σκοπούμενης ζωής του.

Ικανότητα τou φορέα να ανθίσταται σε δράσειςχωρίς « μηχανική αστοχία ».

Αντοχή(Αντίσταση)

Λειτουργικότητα

Ευστάθεια

Αποφυγή παραμορφώσεων, ταλαντώσεων ήβλαβών, που επηρεάζουν αρνητικά την άνεσητων ανθρώπων…

Η μη απώλεια στατικής ισορροπίας του φορέα ήοποιουδήποτε μέρους του

θεμελίωση Αστοχία ή υπερβάλλουσα παραμόρφωση τουεδάφους

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

Ορισμός: Αντοχή = Ικανότητα τou φορέα να ανθίσταται σεδράσεις χωρίς « μηχανική αστοχία ».

2.Βασικές κατασκευαστικές απαιτήσειςΙκανοποίηση της αντοχής

Υπέρβαση της αντοχής των υλικών. Όπουαντοχή: (EC1) Μηχανική ιδιότητα ενόςυλικού η οποία συνήθως δίδεται σε μονάδεςτάσης και υποδηλώνει την ικανότητά του ναανθίσταται σε δράσεις

6

Page 7: ΜΑΘΗΜΑ_1

2.Βασικές κατασκευαστικές απαιτήσειςΙκανοποίηση της αντοχής

ΑεροδρόμιοRoissy 2E (Παρίσι)

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

a « Τάση » < Επιτρεπόμενη τάση

Παράδειγμα

S

F

mb 1

Σκυρόδεμα

Χάλυβας

Ξύλο

AB 2 1 MPa = 1 N/mm2 = 10 daN/cm2

)/( 2mN

NP 25000

2/25000 mNA

MPa025.0

Βασικές κατασκευαστικές απαιτήσειςΙκανοποίηση της αντοχής

(EC0) Ικανοποίηση από ένα φορέα ή ένα δομικό μέλος τωνκαθορισμένων λειτουργικών απαιτήσεων υπό συνθήκες φυσιολογικήςχρήσης. (Αποφυγή παραμορφώσεων, δονήσεων, ταλαντώσεων ήβλαβών, που επηρεάζουν αρνητικά την άνεση των ανθρώπων, τηνλειτουργία των χώρων και μηχανημάτων, την εξωτερική εμφάνιση)

Βέλη κάμψης :μικρότερα από ταεπιτρεπόμεναΠ.χ : L/300

Αποφυγήενοχλητικώνδονήσεων, ταλαντώσεων(ξύλινα πατώματα, …)

2. Βασικές κατασκευαστικές απαιτήσειςΛειτουργικότητα

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

Ευστάθεια : Η μη απώλεια στατικής ισορροπίας τουφορέα ή οποιουδήποτε μέρους του.

Αστάθεια έναντι φορτίουσεισμού

Αστάθεια έναντι φορτίουανέμου

2. Βασικές κατασκευαστικές απαιτήσειςΕυστάθεια

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

7

Page 8: ΜΑΘΗΜΑ_1

« Ροπή ανατροπής » λόγωαποσταθεροποιητικών

δράσεων

<«Ροπή επαναφοράς» λόγωδράσεων που συμβάλλουν

στην ευστάθεια

dPhFh .. Παράδειγμα : ευστάθεια

2. Βασικές κατασκευαστικές απαιτήσειςΕυστάθεια

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

δ

P

Απώλειαευστάθειας

λόγωλυγισμού

Εξαρτάται κυρίως από

την ένταση της δύναμης που ασκείται στο φορέα

το μήκος του φορέα

το υλικό του

τη μορφή της διατομής

τις τυχόν κατασκευαστικές ατέλειες

και το τρόπο στήριξης του φορέα

2. Βασικές κατασκευαστικές απαιτήσειςΕυστάθεια

Αστοχία ή υπερβάλλουσαπαραμόρφωση του εδάφους

Σε ακραίες περιπτώσεις τααπροβλήματα θεμελιώσεων μπορούννα οδηγήσουν σε απώλεια τηςευστάθειας…

2. Βασικές κατασκευαστικές απαιτήσειςΘεμελίωση

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

1. Εισαγωγή2. Βασικές κατασκευαστικές απαιτήσεις3. Η έννοια της φέρουσας κατασκευής4. Οι διαφορετικοί τύποι δομικών μελών5. Μεθοδολογία6. Περιεχόμενα του μαθήματος

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

8

Page 9: ΜΑΘΗΜΑ_1

Εξωτερική άποψηενός συνηθισμένου

κτηρίου

Άποψη της φέρουσας κατασκευήςενός επίσης συνηθισμένου κτηρίου

3. Η έννοια της φέρουσας κατασκευής

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

« Υποστυλώματα »

« Δοκούς »

« Πλάκες »

Μια « φέρουσα κατασκευή » μπορεί να αναλυθεί σε ένασύνολο από « δομικά μέλη ».(EC1) Δομικό Μέλος: Φυσικά διακριτό μέρος ενός φορέα, λ χ. μια στήλη, ένα δοκάρι, μία πλάκα, ένας πάσσαλοςθεμελίωσης.

3. Η έννοια της φέρουσας κατασκευήςΔομικά μέλη

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

« Υποστυλώματα »

« Καλώδια»

« Πλάκες »

3. Η έννοια της φέρουσας κατασκευήςΔομικά μέλη

Γέφυρα του Millau

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

Κάθε « δομικό μέλος » έχει ως ρόλο να παραλαμβάνειένα μέρος των δυνάμεων τα οποία δέχεται η κατασκευή.

Η στατική ανάλυση της φέρουσας κατασκευής

3. Η έννοια της φέρουσας κατασκευήςΔομικά μέλη

Να ελέγξουμε άν το κάθε μέλος της κατασκευής αντέχεικάτω από τη δράση αυτών των εσωτερικών δυνάμεων.

Να βρούμε τις «δυνάμεις που παραλαμβάνονται απόκάθε μέλος» της κατασκευής.

Να υπολογίσουμε τις «εσωτερικές δυνάμεις (N,V,M,..) και τις τάσεις που αναπτύσσονται μέσα σε κάθε δομικόμέλος.

Ανδρονίκη Μιλτιάδου-Fezans Δρ Πολιτικός Μηχανικός

9