ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α)...

44
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ τ. Λέκτορας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Harvard

Transcript of ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α)...

Page 1: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ

τ. Λέκτορας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Harvard

Page 2: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι η πάθηση που χαρακτηρίζεται από τα αυξημένα επίπεδα της γλυκόζης του αίματος.

Η γλυκόζη προέρχεται από τις τροφές που τρώμε.

Το πάγκρεας είναι ένα όργανο που βρίσκεται ακριβώς πίσω από το στομάχι και παράγει την ορμόνη ινσουλίνη.

Η ινσουλίνη βοηθάει τα κύτταρα του σώματος να πάρουν τη γλυκόζη από το αίμα και να την χρησιμοποιήσουν για ενέργεια, ως «καύσιμο».

Ο διαβήτης συμβαίνει όταν η γλυκόζη του αίματος αρχίζει να αυξάνεται πάνω από το φυσιολογικό.

Page 3: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος
Page 4: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Α) ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 1

Καταστροφή του παγκρέατος (αυτοάνοση, φλεγμονώδης κλπ.)

Καθόλου ή ελάχιστη ινσουλίνη

Νεότερες ηλικίες (συνήθως)

Page 5: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Β) ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2

Το πάγκρεας παράγει αρκετή ινσουλίνη

Υπάρχει «αντίσταση» στην δράση της ινσουλίνης στους ιστούς

Η ινσουλίνη δεν είναι επαρκής για τη διατήρηση φυσιολογικού σακχάρου στην κυκλοφορία

Σχετίζεται με παχυσαρκία, κακή διατροφή, οικογενειακή προδιάθεση, μεγαλύτερη ηλικία (συνήθως)

Page 6: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, συνήθως στο δεύτερο τρίμηνο

Κατά τη διάρκεια της

εγκυμοσύνης ο πλακούντας παράγει ορμόνες που βοηθούν το έμβρυο να μεγαλώσει.

Οι ορμόνες αυτές κάνουν πιο δύσκολη τη δράση της ινσουλίνης στο σώμα με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.

Υποχωρεί (συνήθως) αμέσως

μετά τον τοκετό (μόλις βγει ο πλακούντας)

Page 7: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ - Διάρκεια και τύπος διαβήτη - Οξείες ή χρόνιες επιπλοκές - Φαρμακευτική αγωγή - Διατροφή, φυσική κατάσταση - Άλλες παθήσεις - Διαταραχές κύκλου, προηγούμενες κυήσεις - Οικογενειακή κατάσταση Β) ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ - Μέτρηση πίεσης, έλεγχος καρδιαγγειακού συστήματος (διαβήτης >10

χρόνια, ηλικία >35) - Βυθοσκόπηση (διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια) - Νευρολογική εξέταση - Γυναικολογική εξέταση Γ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ - Γενική αίματος/ Ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης - Γλυκοσυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1C) - Ηπατική και νεφρική λειτουργία - Λιπίδια - Έλεγχος θυρεοειδικής λειτουργίας

Page 8: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Δ) Γλυκαιμικός έλεγχος - Επίπεδα γλυκόζης νηστείας και προγευματικά: 80-110 mg/dl - 1 ώρα μεταγευματικά : <160 mg/dl - 2 ώρες μεταγευματικά: <140 mg/dl - HbA1C <7% και όσο πιο κοντά στο 6% γίνεται χωρίς σοβαρή

υπογλυκαιμία Ε) Φαρμακευτική αγωγή - Εντατικοποιημένο σχήμα ινσουλίνης ή χρήση αντλείας

ινσουλίνης - Διακοπή αντιδιαβητικών δισκίων σε ΣΔ τύπου 2 αν δεν έχουμε

επαρκή γλυκαιμικό έλεγχο - Διακοπή στατίνης - Διακοπή αναστολέων του μετατρεπτικού ενζύμου (κυρίως σε

ΣΔ1 με νεφροπάθεια) - Τροποποίηση αγωγής για υπέρταση

Page 9: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Νηστείας < 95 mg/dL

1-ώρα μεταγευματικά < 130 – 140 mg/dL

2-ώρες μεταγευματικά < 120 mg/dL

Στιγμές ηρεμίας και στη διάρκεια της νύκτας

60 – 99 mg/dL

HbA1c < 6 %

Ελάττωση αναγκών σε ινσουλίνη 8-10η εβδομάδα Σταδιακή αύξηση αναγκών σε ινσουλίνη μετά το

πρώτο τρίμηνο και ιδίως μετά την 24η – 36η εβδομάδα

Page 10: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Α) ΣΤΟ ΕΜΒΡΥΟ

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΔΙΑΠΛΑΣΗΣ κυρίως από την καρδιά, τον σκελετό, τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα (ανεξέλεγκτος διαβήτης στην αρχή της κύησης)

Υδράμνιο (αιτία πρόωρου τοκετού) Μεγάλη αύξηση του βάρους του

νεογνού (μακροσωμία) Υπογλυκαιμία αμέσως μετά τη

γέννηση (λόγω της υπερπαραγωγής ινσουλίνης από το πάγκρεας του νεογνού)

Ίκτερος Σύνδρομο αναπνευστικής

δυσχέρειας Αυξημένη συχνότητα νεογνικού

θανάτου

Page 11: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Β)ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ

Αυξημένος κίνδυνος αποβολής Επιδείνωση διαβητικής

αμφιβληστροειδοπάθειας Επιδείνωση διαβητικής

νεφροπάθειας Υπέρταση Προεκλαμψία (αυξημένη

αρτηριακή πίεση και κυκλοφορικές διαταραχές κατά τη διάρκεια της κύησης)

Δυστοκία (δύσκολος τοκετός με αυξημένη συχνότητα τραυματισμού του νεογνού)

Ανάγκη για καισαρική τομή λόγω του μεγάλου μεγέθους του νεογνού

Πρόωρος τοκετός

Page 12: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Κάθε 2 εβδομάδες (μεταξύ γυναικολόγου και ενδοκρινολόγου) μέχρι την 34η εβδομάδα, μετά κάθε εβδομάδα

Έλεγχος βάρους, αρτηριακής πίεσης και τιμών σακχάρου σε κάθε επίσκεψη

Έλεγχος HbA1C και γενικής ούρων κάθε μήνα Έλεγχος ουρίας, κρεατινίνης, λιπίδίων και

μικροαλβουμίνης ούρων κάθε τρίμηνο Βυθοσκόπηση μόλις επιβεβαιωθει η κύηση και μετά

ανά τρίμηνο ανάλογα με τα αποτελέσματα (επιδείνωση αμφιβληστροειδοπάθειας κατά τη διάρκεια της κύησης)

Page 13: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Μετά τις 38 εβδομάδες αν δεν υπάρχουν επιπλοκές που να οδηγούν σε πρόωρο τοκετό

Φυσιολογικός τοκετός εκτός αν υπάρχουν ενδείξεις για καισαρική τομή όπως μακροσωμία του εμβρύου, σοβαρή αγγειοπάθεια ή αμφιβληστροειδοπάθεια της μητέρας

Page 14: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Έγκαιρη προετοιμασία γυναικών με διαβήτη για υγιή εγκυμοσύνη

Παρακολούθηση πιθανών επιπλοκών

Παρακολούθηση τιμών σακχάρου και εργαστηριακών

Κατανόηση θεραπευτικού σχήματος

Έγκαιρη αναγνώριση μη αποτελεσματικής θεραπείας

Προετοιμασία για τον τοκετό Παρακολούθηση μετά τον

τοκετό και κατά την διάρκεια της ζωής μιας γυναίκας

Page 15: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

ΔΥΣΑΝΕΞΙΑ ΣΤΟΥΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ, ΛΟΓΩ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ, ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑΣ, ΠΟΥ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΤΑΙ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ

«Φυσιολογική» αντίσταση μη χρησιμοποίηση όλων των

υδατανθράκων από τη μητέρα για να περνούν τον πλακούντα και να συμβάλουν στην ανάπτυξη του εμβρύου

«Παθολογική»αντίσταση γενετικά αίτια ( γυναίκες που

έχουν κληρονομήσει από τους γονείς τους γονίδια που προδιαθέτουν σε διαβήτη) και παχυσαρκία, είτε πρόκειται για αυξημένο σωματικό βάρος κατά την έναρξη της κύησης, είτε σε αύξησή του κατά τη διάρκειά της.

Page 16: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Ο διαβήτης της κύησης συμβαίνει ~ 8 % των κυήσεων. Κάθε έγκυος μπορεί να παρουσιάσει διαβήτη κύησης Γνωστοί παράγοντες κινδύνου είναι: Ηλικία άνω των 25 και ιδιαίτερα άνω των 35 χρόνων Φυλή (λατίνοι, αφροαμερικάνοι) Παχυσαρκία ή υπερβολική αύξηση βάρους κατά τη διάρκεια της

κύησης Ιστορικό προηγούμενης κύησης με διαβήτη Ιστορικό παθολογικής ανοχής γλυκόζης Ιστορικό πολυκυστικών ωοθηκών Ιστορικό κύησης με νεογνό άνω των 4 κιλών Οικογενειακό ιστορικό σακχαρώδους διαβήτη (γονείς ή αδέλφια) Οι γυναίκες που έχουν αυτούς τους παράγοντες κίνδυνου

παρουσιάζουν διαβήτη της κύησης σε ποσοστό έως και 14%.

Page 17: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Α) ΣΤΟ ΜΩΡΟ

Υδράμνιο (αιτία πρόωρου τοκετού)

Μεγάλη αύξηση του βάρους του νεογνού (μακροσωμία)

Υπογλυκαιμία αμέσως μετά τη γέννηση (λόγω της υπερπαραγωγής ινσουλίνης από το πάγκρεας του νεογνού)

Ίκτερος Αναπνευστικά προβλήματα αν ο

διαβήτης είναι ανεξέλεγκτος. Αυξημένη συχνότητα νεογνικού

θανάτου Αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης

παχυσαρκίας ή/και διαβήτη στην ενήλικο ζωή

Page 18: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Β) ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ

Δυστοκία (δύσκολος τοκετός με αυξημένη συχνότητα τραυματισμού του νεογνού) ή ανάγκη για καισαρική τομή λόγω του μεγάλου μεγέθους του νεογνού

Πρόωρος τοκετός Προεκλαμψία (αυξημένη

αρτηριακή πίεση και κυκλοφορικές διαταραχές κατά τη διάρκεια της κύησης

Αυξημένος κίνδυνος για την ανάπτυξη διαβήτη σε μεγαλύτερη ηλικία)

Page 19: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Στην πρώτη προγεννητική επίσκεψη: σάκχαρο νηστείας ≥ 92 mg/dL και < 126 mg/dL Αν σάκχαρο νηστείας >126 mg/dL προϋπάρχον διαβήτης

2-ωρη καμπύλη σακχάρου (75 g γλυκόζης) στις

24-28 εβδομάδες κύησης (έστω και μία παθολογική τιμή)

- Σάκχαρο νηστείας ≥ 92 mg/dL ή - Σάκχαρο στη 1-ώρα ≥ 180 mg/dL ή - Σάκχαρο στις 2-ώρες ≥ 153 mg/dL

Page 20: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Α) ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΕ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟΥΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ

Β) ΣΥΧΝΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΑΚΧΑΡΟΥ Γ) ΑΣΚΗΣΗ Δ) ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ

Page 21: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

ΒΜΙ (kg/m2)

Kcal/kg

σωματικού βάρους

Συνιστώμενη

αύξηση βάρους

(kg)

20-25

30-35 11.3-15.9

26-30 24 6.8-11.3

>30 12-15 Έως 6.8

<20

30-40 12-18

Page 22: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Το ημερήσιο διαιτολόγιο πρέπει να περιλαμβάνει: - τις απαραίτητες θερμίδες - Υδατάνθρακες, 40% των θερμίδων ημερησίως που θα κατανέμονται αναλογικά στα διάφορα γεύματα της ημέρας - αυξημένη ποσότητα φυτικών ινών (28 γρ/ημέρα, 6-11 μερίδες) - πρωτεΐνες 20% των ημερήσιων θερμίδων, τουλάχιστον 1.1γρ./κιλό βάρους/ημέρα (60 γρ. για απλή και 100γρ. για δίδυμη κύηση) -λίπη, κυρίως ακόρεστα (40% ημερήσιων θερμίδων), κορεσμένα <10%

Page 23: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Σταθερή και προσεγμένη λήψη υδατανθράκων Τουλάχιστον 175 γρ. ημερησίως αλλά σε πολλά, μικρά

γεύματα 3 κυρίως γεύματα και 3 σνακ Λιγότεροι υδατάνθρακες με το πρωϊνό- αυξημένη αντίσταση

στην ινσουλίνη το πρωί Έως 30 γρ. υδατάνθρακα με το πρωινό, 45 γρ. με μεσημεριανό

και βραδυνό, 15 γρ. με κάθε σνακ. (15γρ.=1 μερίδα υδατάνθρακα)

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΤΡΟΦΩΝ ΠΟΥ ΙΣΟΔΥΝΑΜΟΥΝ ΜΕ 1 ΜΕΡΙΔΑ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΑ.

1/3 κούπας βρασμένο ρύζι η μακαρόνια

1 λεπτή φέτα ψωμί

1/4 μεγάλης πατάτας ή μια μικρή πατάτα

βρασμένη

1 ποτήρι γάλα 1 κούπα άπαχο

γιαούρτι

1/2 κουπα μαγειρεμένα φασόλια ή

όσπρια

1 μικρό φρούτο ή 1/2 κούπα χυμός

1/2 μπανάνα

3 κουταλά

κια λευκή ζάχαρη

Page 24: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Πρωινό κάθε πρωί. Τυρί, ασπράδια αυγών, φυστικοβούτυρο για extra πρωτεϊνη.

Snack μεταξύ γευμάτων: γιαούρτι και ξηρά φρούτα για πρωτεϊνες, ασβέστιο και ιχνοστοιχεία, φρέσκα φρούτα και λαχανικά για βιταμίνη C (3-4 μερίδες φρούτων, 3-5 μερίδες λαχανικών)

Κατανάλωση τροφών με ακόρεστα λιπαρά όπως αμύγαλα, καρύδια, ψάρια, ελαιόλαδο, avocados

ΟΧΙ γλυκά, ζάχαρη, προϊόντα φούρνου, fast food

Γλυκαντικές ουσίες με μέτρο

Page 25: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

ΣΩΣΤΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

ΣΑΚΧΑΡΟΥ: Καθαρά χέρια Χωρίς οινόπνευμα Καινούριες ταινίες μέτρησης

σακχάρου Κλείνουμε πάντα το κουτί

μετά από κάθε χρήση Βάζουμε το σωστό κωδικό

(αν χρειάζεται) Μικρή απόκλιση μεταξύ

μετρητών και μεταξύ δύο μετρήσεων στο ίδιο μηχανάκι

Page 26: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Η τακτική άσκηση ενδείκνυται στην κύηση αν δεν υπάρχουν επιπλοκές

Η άσκηση βοηθάει να ελαττωθεί η αντίσταση στην ινσουλίνη, να βελτιωθεί η υπεργλυκαιμία μετά τα γεύματα και να αποφύγουμε την υπερβολική αύξηση του βάρους.

Η γυναίκα που ασκείται πριν τη κύηση μπορεί να συνεχίσει το ίδιο

πρόγραμμα άσκησης με ελαττωμένη ένταση

Άσκηση όπως περπάτημα μετά τα γεύματα βοηθάει ιδιαίτερα στην ελάττωση της μεταγευματικής υπεργλυκαιμίας και πρέπει πάντα να προτείνεται

Κίνδυνος υπογλυκαιμίας υπάρχει μόνο με παρατεταμένη άσκηση (πάνω από μια ώρα) σε θεραπεία με ινσουλίνη.

Page 27: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Οι υδατάνθρακες είναι η βασική πηγή ενέργειας για το σώμα.

Εάν ελαττώσουμε τους υδατάνθρακες στη δίαιτα σε μεγάλο βαθμό τότε αρχίζουν να παράγονται κετόνες από την καύση του λίπους για παραγωγή ενέργειας. Αυτό σημαίνει ότι τόσο η έγκυος όσο και το μωρό δεν παίρνουν αρκετή ενέργεια με τη μορφή υδατανθράκων και πρέπει να αυξηθούν

Την πρώτη εβδομάδα διατροφής για το διαβήτη κάνουμε καθημερινό έλεγχο για κετόνες στα ούρα. Αν οι κετόνες είναι αρνητικές τότε ελέγχουμε 2 φορές την εβδομάδα στο εξής.

Αν οι κετόνες είναι έντονα θετικές σε 2 ή περισσότερες μετρήσεις πρέπει να ενημερωθεί ο ενδοκρινολόγος

Page 28: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Σάκχαρο νηστείας <95 Σάκχαρο 1 ώρα μετά από κυρίως γεύματα

<130 Έναρξη ινσουλίνης : >2 μετρήσεις σε

διάστημα 1-2 εβδομάδων σωστής διατροφής είναι παθολογικές

Page 29: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Συνήθως ο έλεγχος του σακχάρου επιτυγχάνεται με: χρήση ινσουλίνης ταχείας δράσης (Humalog, Novolog)

πριν τα γεύματα αν το κύριο πρόβλημα είναι η μεταγευματική υπεργλυκαιμία

(ή/και) ινσουλίνη ενδίαμεσης δράσης (insulin NPH – neutral protamin hagedorn) εάν συνυπάρχει αυξημένο σάκχαρο νηστείας

Πρέπει να αποφεύγεται η χρήση προαναμεμιγμένων

ινσουλινών, καθώς αυξάνεται ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας χωρίς να εξασφαλίζεται ο καλός μεταγευματικός έλεγχος.

Η χρήση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης των

νεότερων, συνθετικών ινσουλινών (Lantus, Levemir, Apidra) δεν έχει εγκριθεί.

Page 30: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ

Lispro (Humalog),

Aspart (Novolog), Glulisine (Apidra)

Regular, Actrapid

NPH

Glargine (Lantus)

Detemir (Levemir

ΕΝΑΡΞΗ ΔΡΑΣΗΣ

10-20΄

30-60΄

1-2 ώρες

-

2-4 ώρες

ΜΕΓΙΣΤΗ ΔΡΑΣΗ

1-3 ώρες

2-4 ώρες

5-7ώρες

Σταθερή δράση

8-12 ώρες

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΔΡΑΣΗΣ

3-5 ώρες

5-8 ώρες

13-18 ώρες

Έως 24 ώρες

16-20 ώρες

Page 31: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος
Page 32: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Για τις γυναίκες με διαβήτη της κύησης που παίρνουν ινσουλίνη η υπογλυκαιμία ορίζεται ως το σάκχαρο κάτω από 60 mg/dl.

Πιθανά συμπτώματα λόγω υπογλυκαιμίας: ξαφνική εφίδρωση, τρέμουλο, αδυναμία, πονοκέφαλος, σύγχυση, ταχυκαρδία.

Πιθανές αιτίες : περισσότερη ινσουλίνη από όσο θα έπρεπε,

καθυστέρηση στη λήψη του φαγητού μετά από την λήψη ινσουλίνης, κατανάλωση μικρότερης ποσότητας φαγητού ή έντονη άσκηση/δραστηριότητα

Σε περίπτωση υπογλυκαιμίας: Ελέγξτε το σάκχαρο με τον μετρητή εάν υπάρχουν συμπτώματα Αν είναι <60, δίνουμε 15 γρ. υδατάνθρακα όπως μια κούπα χυμό

πορτοκάλι ή 3-4 ταμπλέτες γλυκόζης. Μετά από 15 λεπτά ελέγχουμε το σάκχαρο πάλι να βεβαιωθούμε

ότι έχει αρχίσει να ανεβαίνει. Αν είναι ακόμα <60,δίνουμε άλλα 15 γρ υδατάνθρακα και

επαναλάμβάνουμε την ίδια διαδικασία

Page 33: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Έγκαιρη αναγνώριση γυναικών με αυξημένο κίνδυνο για την ανάπτυξη του

Συμβουλευτικός ρόλος για σωστή διατροφή και άσκηση από την αρχή της κύησης

Αναγνώριση παθολογικών αποτελεσμάτων

Παρακολούθηση τιμών σακχάρου

Προετοιμασία για τον τοκετό Παρακολούθηση μετά τον

τοκετό και κατά την διάρκεια της ζωής μιας γυναίκας

Page 34: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Παροδική επιδείνωση της υπεργλυκαιμίας Αύξηση του σακχάρου συνήθως 12 ώρες μετά την

πρώτη δόση Επίδραση για 5 περίπου ημέρες μετά την πρώτη

δόση Ανάγκη για αύξηση της ινσουλίνης κατά 20-50%

Page 35: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Έγκυες με διαβήτη κύησης ύπο δίαιτα καμία προετοιμασία

Έγκυες με διαβήτη υπό ινσουλίνη: Σε περίπτωση προγραμματισμένης καισαρικής τομής: - Λήψη ινσουλίνης ενδιάμεσης δράσης το προηγούμενο

βράδυ - Δεν λαμβάνεται ταχείας δράσης ινσουλίνη καθώς η

έγκυος είναι συνήθως νήστις Έλεγχος σακχάρου προ τοκετού κάθε 2ώρες στη

λανθάνουσα και κάθε 1 ώρα στην ενεργό φάση του τοκετού

Τα ιδανικά επίπεδα σακχάρου στη μητέρα κατά τον τοκετό είναι 80 - 110 mg/dL.

Page 36: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Έγκύες γυναίκες με ιστορικό ΣΔ Ι ινσουλίνη καθ’όλη τη διάρκεια του τοκετού για να αποφύγουμε την διαβητική κετοξέωση.

Έγκύες γυναίκες με ΣΔ ΙΙ και ΣΔ κύησης που λάμβαναν ινσουλίνη κατά την

διάρκεια της κύησης χρειάζεται συνήθως ενδοφλέβια εγχυση ινσουλίνης Έγκύες γυναίκες με διαβήτη κύησης υπό δίαιτα συνήθως μόνο ενυδάτωση Με την έναρξη χορήγησης ινσουλίνης, το σάκχαρο μετράται ανά ώρα Αρχική μέτρηση του σακχάρου >120 διάλυμα 1000 ml NaCl 0.9% 100-125

cc/h + διάλυμα ινσουλίνης (10 μονάδες ινσουλίνης actrapid/ regular σε 500 ml NaCl 0.9%) με ρυθμό 50 cc/h (1 unit/hour).

Ο ρυθμός εγχυσης του διαλύματος ινσουλίνης τροποποιείται ανάλογα με τις ωριαίες μετρήσεις σακχάρου.

Όταν Glu<100 διάλυμα 1000 ml D/W 5% με ρυθμό 100 - 150 ml/h και

συνεχίζουμε το διάλυμα ινσουλίνης. Άν Glu<70, διακόπτουμε το διάλυμα ινσουλίνης και συνεχίζουμε με 1000 ml

D/W 5% τροποποιώντας το ρυθμό έως ότου >70 και συνεχίζουμε ακολουθώντας τον παραπάνω αλγόριθμο

Page 37: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Σημαντικά ελαττωμένη ανάγκη σε ινσουλίνη Μπορεί να μην χρειαστεί καν ινσουλίνη τις

πρώτες 48-72 ώρες Συνήθως έναρξη με 50% λιγότερη ινσουλίνη

συγκριτικά με τις ανάγκες ΠΡΟ τοκετού (όχι τις δόσεις κατά τη διάρκεια της κύησης)

Αυξημένος κίνδυνος υπογλυκαιμίας μετά το θηλασμό (συχνή μέτρηση σακχάρου τις πρώτες ημέρες στο σπίτι)

ΣΔ τύπου 2: αν δεν επιθυμεί θηλασμό, μπορεί να ξεκινήσει αντιδιαβητικά δισκία (εάν χρειάζεται)

Page 38: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Παρακολουθούμε τα σάκχαρα για τις πρώτες 2-3 ημέρες μετά τον τοκετό- νηστείας και 2 ώρες μετά το φαγητό

Αν είναι φυσιολογικά η διατροφή μπορεί να είναι ίδια με αυτή πριν την κύηση.

6 εβδομάδες μετά τον τοκετό πρέπει να επαναλάβουμε μια καμπύλη σακχάρου (έλεγχος σακχάρου νηστείας και 2 ωρών μετά τη λήψη 75 γρ. γλυκόζης)

Αν το τεστ είναι φυσιολογικό τότε πρέπει να γίνεται έλεγχος του σακχάρου νηστείας μια φορά το χρόνο καθώς υπάρχει αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2 στα επόμενα χρόνια (ένα 30% των γυναικών με διαβήτη κύησης θα αναπτύξει σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 στα επόμενα 10-20 χρόνια)

Page 39: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Κυήσεις υψηλού κινδύνου Αυξημένος κίνδυνος επιπλοκών για τη

μητέρα και το έμβρυο Συχνή παρακολούθηση Διατροφή προσεγμένη σε υδατάνθρακες Προσεκτική αύξηση βάρους Μετρήσεις σακχάρου με τα γεύματα Ίδιοι γλυκαιμικοί στόχοι Σημαντικές επιπτώσεις για την υγεία της

μητέρας και μετά την κύηση

Page 40: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

ΠΡΟΫΠΑΡΧΩΝ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ

Δεν σχετίζεται με την εγκυμοσύνη αλλά επιδεινώνεται

Χρειάζεται ιδαίτερη προετοιμασία πριν τη σύλληψη

Έλεγχος σακχάρου και χρήση ινσουλίνης πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την κύηση

Μηνιαία μέτρηση HbA1c Παρακολούθηση πιθανών

χρονίων διαβητικών επιπλοκών Κίνδυνος συγγενών ανωμαλιών

κατά τη διάπλαση του εμβρύου

Παρουσιάζεται μόνο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

Δεν χρειάζεται ιδιαίτερος προγραμματισμός

Συνήθως αντιμετωπίζεται μόνο με διατροφή

Αν η διατροφή αποτύχει, χρησιμοποιούμε ινσουλίνη

Δεν χρειάζεται παρακολούθηση HbA1C

Κίνδυνος επιπλοκών μετά το δεύτερο τρίμηνο

Αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης διαβήτη στο μέλλον

Page 41: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος
Page 42: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος

Age-adjusted Percentage of U.S. Adults Who Were Obese

or Who Had Diagnosed Diabetes

Obesity (BMI ≥30 kg/m2)

Diabetes

1994

1994

2000

2000

No Data <14.0% 14.0-17.9% 18.0-21.9% 22.0-25.9% >26.0%

No Data <4.5% 4.5-5.9% 6.0-7.4% 7.5-8.9% >9.0%

CDC’s Division of Diabetes Translation. National Diabetes Surveillance System available at

http://www.cdc.gov/diabetes/statistics

2009

2009

Page 43: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος
Page 44: ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ, MD ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ … · Α) ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ-Διάρκεια και τπος