Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf ·...

44
Αναίμακτθ παρακολοφκθςθ τθσ οξυγόνωςθσ των ιςτϊν Θεόδωροσ Α. Κατςοφλασ Επίκουροσ Κακθγθτισ, Τμιμα Νοςθλευτικισ, ΕΚΡΑ

Transcript of Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf ·...

Page 1: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Αναίμακτθ παρακολοφκθςθ τθσ οξυγόνωςθσ των ιςτϊν

Θεόδωροσ Α. ΚατςοφλασΕπίκουροσ Κακθγθτισ,

Τμιμα Νοςθλευτικισ, ΕΚΡΑ

Page 2: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Δεν υπάρχει οποιαδιποτε ςφγκρουςθ ςυμφερόντων,

ςφμφωνα με τθν εγκφκλιο του Ε.Ο.Φ. με

α.π. 47558/ 4-7-2012.

Page 3: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Ειςαγωγι• Ρρωταρχικι φυςιολογικι λειτουργία του καρδιαγγειακοφ ςυςτιματοσ

είναι θ παροχι επαρκοφσ προςφοράσ οξυγόνου (Ο2).

• Η πρόκλθςθ καταπλθξίασ και ιςτικισ υποξίασ είναι το αποτζλεςμα τθσ

ανεπάρκειασ του καρδιοαναπνευςτικοφ ςυςτιματοσ να ανταποκρικεί

ςτισ μεταβολικζσ ανάγκεσ του ςϊματοσ.

• Η ιςτικι υποξία είναι ζνασ από τουσ ςθμαντικότερουσ παράγοντεσ ςτθν

πακοφυςιολογία τθσ οργανικισ ανεπάρκειασ.

• Η αξιολόγθςθ τθσ επαρκοφσ ιςτικισ οξυγόνωςθσ ςε βαριά πάςχοντεσ

αςκενείσ είναι κριτικισ ςθμαςίασ για τθν ικανοποιθτικι ζκβαςθ των

αςκενϊν.

Page 4: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Αιμοδυναμικι παρακολοφκθςθ

• Βαςικόσ ςτόχοσ τθσ αιμοδυναμικισ παρακολοφκθςθσείναι θ εκτίμθςθ τθσ διατιρθςθσ επαρκοφσ άρδευςθσ & οξυγόνωςθσ των ιςτϊν

• Στθν κυκλοφορικι καταπλθξία θ αιματικι ροι εκτρζπεται από λιγότερο ςθμαντικοφσ ιςτοφσ (δζρμα, υποδόριο, μφεσ, γαςτρεντερικόσ ςωλινασ) προσ τα ηωτικά όργανα

• Στθν κλινικι πράξθ, θ ιςτικι οξυγόνωςθ ςυχνά εκτιμάται με ςυμβατικζσ γενικζσ μετριςεισ ι απαιτεί επεμβατικζσ μεκόδουσ που δεν μποροφν να εφαρμοςτοφν ζγκαιρα εκτόσ ΜΕΘ

Page 5: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Μειονεκτιματα «ςυμβατικϊν μετριςεων»

• Φυςιολογικζσ τιμζσ των αιμοδυναμικϊν παραμζτρων και των αερίων αίματοσ (“gold standard” για τθν εκτίμθςθ τθσ ανταλλαγισ αερίων) δεν αποκλείουν τθν φπαρξθ ιςτικισ υποξίασ ι διαταραχι τθσ ιςορροπίασ μεταξφ τθσ προςφοράσ και τθσ κατανάλωςθσ οξυγόνου από το ςφνολο του οργανιςμοφ

• Οι άμεςοι δείκτεσ ιςτικισ οξυγόνωςθσ (SvO2, ScvO2) είναι επεμβατικοί και ανατανακλοφν μόνο τθ ςυνολικι απόςπαςθ οξυγόνου από τουσ ιςτοφσ

Page 6: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Vincent JL & De Backer D. N Engl J Med 2013; 369: 1726-34

Page 7: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Εκτίμηςη ιςτικήσ άρδευςησ & οξυγόνωςησ

• Αρτηριακή πίεςη (ΑΠ)• Διοφρηςη • Γαλακτικό ςτο αίμα• Κορεςμόσ του μικτοφ ή του

κεντρικοφ φλεβικοφ αίματοσ

Δείκτεσ τησ ιςτικήσ άρδευςησ / οξυγόνωςησ• Μζςθ αρτθριακι πίεςθ• Διοφρθςθ • Επίπεδο ςυνείδθςθσ - Διανοθτικι κατάςταςθ• Τριχοειδικι επαναπλιρωςθ• Αιμάτωςθ του δζρματοσ• Κρφα άκρα (και γόνατα)• Γαλακτικό οξφ αίματοσ• Αρτθριακό pH, ζλλειμμα βάςθσ και

ςυγκζντρωςθ HCO3-

• Κορεςμόσ του μικτοφ φλεβικοφ αίματοσ - SvO2(πνευμονικι αρτθρία)

• Κορεςμόσ του κεντρικοφ φλεβικοφ αίματοσ -ScvO2 (άνω κοίλθ φλζβα)

• PCO2 ςτο μικτό φλεβικό αίμα (πνευμονικι αρτθρία)

• Ιςτικι pCO2 (Γαςτρικι τονομετρία και υπογλϊςςια καπνομετρία)

• Ιςτικι οξυγόνωςθ των ςκελετικϊν μυϊν (StO2) (με υπζρυκρθ φαςματοςκοπία)

Hollenberg S. Chest 2013; 143: 1480 - 8 Marik P et al. Ann Intensive Care 2011; 1: 1

Page 8: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Μη επεμβαηική παπακολούθηζη

ηηρ ιζηικήρ οξςγόνωζηρ

• Κλινικά ζημεία

• Διαβαθμίζειρ ηηρ θεπμοκπαζίαρ ηος ζώμαηορ

• Οπηικέρ μέθοδοι

– ο δείκηης περιθερικής αιμάηωζης (Peripheral Perfusion Index –

PFI),

– η εγγύς σπέρσθρη θαζμαηοζκόπιζη (Near-Infrared Spectroscopy –

NIRS),

– η Laser-Doppler-ροομεηρία (Laser–Doppler Flowmetry – LDF) και

– η θαζμαηοζκόπιζη ορθογώνιας πόλωζης (Orthogonal Polarization

Spectral – OPS)

• Διαδεπμική οξςμεηπία

• Υπογλώζζια καπνομεηπία

Page 9: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Κλινικι Εκτίμθςθ

• Πργανα όπωσ θ καρδιά, ο εγκζφαλοσ και οι νεφροί ζχουν αγγειοκινθτικι αυτορφκμιςθ που διατθρεί τθν αιματικι ροι ςε ςυνκικεσ χαμθλισ ΑΡ

• Στον υποδόριο ιςτό θ κυκλοφορία ςτερείται αυτορρφκμιςθσ και επικρατεί θ ςυμπακθτικι νευροορμονικι ανταπόκριςθ θ οποία οδθγεί ςε μείωςθ τθσ αιμάτωςθσ και τθσ κερμοκραςίασ του δζρματοσ

• Κλινικά ςθμεία φτωχισ περιφερικισ αιμάτωςθσ: ψυχρό, ωχρό, υγρό και κθλιδϊδεσ δζρμα, ςυνδυαηόμενα με αυξθμζνο χρόνο τριχοειδικισ επαναπλιρωςθσ

Lima A & Bakker J. Intensive Care Med 2005;3:1316-26

Kaplan L et al. J Trauma 2001;50:620-27

Page 10: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Χρόνοσ τριχοειδικισ επαναπλιρωςθσ(Capillary refill time – CRT)

• Σθμαςία ςτθν εκτίμθςθ τθσ κυκλοφορικισ καταπλθξίασ και ςτθν εκτίμθςθ του τραφματοσ

• Φτωχι ςυςχζτιςθ μεταξφ του CRT τθσ καρδιακισ ςυχνότθτασ, τθσ αρτθριακισ πίεςθσ και τθσ καρδιακισ παροχισ

• Σε παιδιά καλόσ προγνωςτικόσ δείκτθσ αφυδάτωςθσ, μειωμζνου όγκου παλμοφ και αυξθμζνων επιπζδων γαλακτικοφ

• Σθμαντικι διαφοροποίθςθ ςτα παιδιά και τουσ ενιλικεσ

Ηλικία / φύλο Φ.Τ. (sec)

Παιδιά & νέοι ενήλικερ 2

Γςναίκερ 2,9

Ηλικιωμένοι 4,5

Schriger D & Baraff L. Ann Emerg Med 1988;17:932-5Lima A & Bakker J. Intensive Care Med 2005;3:1316-26

Page 11: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Θερμοκραςία του δζρματοσ ςτα περιφερικά άκρα

• Σχετίηεται με τθν επάρκεια τθσ κυκλοφορίασ

– Αςκενείσ με ψυχρά άκρα είχαν χαμθλότερθ καρδιακι παροχι και υψθλότερα επίπεδα γαλακτικϊν

– Η παρουςία ψυχροφ και υγροφ δζρματοσ αποτελεί ανεξάρτθτο προγνωςτικό παράγοντα κνθτότθτασ μετά 30 θμζρεσ ςε αςκενείσ με καρδιογενι καταπλθξία μετά από ΟΕΜ

Lima A & Bakker J. Intensive Care Med 2005;3:1316-26

Kaplan L et al. J Trauma 2001;50:620-27

Hasdai D et al. Am Heart J 1999;138:21-31

Page 12: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Διακφμανςθ τθσ κερμοκραςίασ

• Σε ςτακερι κερμοκραςία περιβάλλοντοσ οι μεταβολζσ ςτθ κερμοκραςία του δζρματοσ είναι αποτζλεςμα μεταβολϊν τθσ αιματικισ ροισ του δζρματοσ

• Η μετάδοςθ κερμότθτασ ςτο δζρμα μζςω του αίματοσ ελζγχεται από το βακμό τθσ αγγειοςφςπαςθσ των αρτθριολίων και από τισ αρτθριοφλεβικζσ αναςτομϊςεισ

• Υψθλι αιματικι ροι δθμιουργεί κερμότθτα που μεταδίδεται από τον πυρινα του ςϊματοσ ςτο δζρμα ενϊ θ μείωςθ τθσ αιματικισ ροισ μειϊνει τθν μετάδοςθ κερμότθτασ από τον πυρινα

Lima A & Bakker J. Intensive Care Med 2005;3:1316-26

Page 13: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Διακφμανςθ τθσ κερμοκραςίασ

• Δείκτεσ αιματικισ ροισ ςτον υποδόριο ιςτό:

dTp-a Διαφορά κερμοκραςίασ περιφζρειασ –περιβάλλοντοσ

dTc-p Διαφορά κεντρικισ και περιφερικισ κερμοκραςίασ

• Κατά τθν αγγειοςφςπαςθ: θ dTp-a μειϊνεται και θ dTc-p αυξάνεται

• ΦΤ: dTc-p 3-7°C (ςε ςτακερι αιμοδυναμικι κατάςταςθ)

T skin-diff Διαφορά κερμοκραςίασ μεταξφ αντιβραχίου –άκρου δακτφλου

Page 14: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Κλινικζσ εφαρμογζσ

• Σε αςκενείσ με υποογκαιμία και κυκλοφορικι ανεπάρκεια αφξθςθ τθσ dTp-a >4-6°C ςε διάρκεια 12 ωρϊν παρατθρικθκε ςτουσ επιβιϊςαντεσ

• Η επιβίωςθ ςχετίηεται με αφξθςθ τθσ dTp-a >2°C και θ dTp-a ςχετίηεται με αφξθςθ τθσ καρδιακισ παροχισ και μείωςθ επιπζδων των γαλακτικϊν

• CI <1,8 lt/min/m2 ςχετίηεται με μείωςθ τθσ dTp-a

κάτω από 5°C

Lima A & Bakker J. Intensive Care Med 2005;3:1316-26

Henning R et al. Surg Gynecol. Obstet 1979;149:1-7

Ruiz C et al. JAMA 1979;242:165-168

Vincent J et al. intensive Care Med 1988;14:64-68

Page 15: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Οπτικζσ μζκοδοι• Οι οπτικζσ μζκοδοι διοχετεφουν φωσ με διαφορετικά μικθ

κφματοσ, άμεςα ςε ςτοιχεία των ιςτϊν, χρθςιμοποιϊντασ τα χαρακτθριςτικά διαςποράσ των ιςτϊν

Page 16: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Βαςικζσ αρχζσ

• Σε φυςιολογικζσ ςυγκεντρϊςεισ τα μόρια που απορροφοφν περιςςότερο φωσ είναι θ αιμοςφαιρίνθ, θ μυοςφαιρίνθ, το κυτόχρωμα, θ μελανίνθ, τα καροτζνια και θ χολερυκρίνθ

• Η εκτίμθςθ τθσ ιςτικισοξυγόνωςθσ ςτθρίηεται ςτο ςυγκεκριμζνο φάςμα απορρόφθςθσ τθσ οξυαιμοςφαιρίνθσ (HbO2), τθσ αιμοςφαιρίνθσ (Hb) και του κυτοχρϊματοσ αα3 (cytαα3)

Page 17: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

ΠΑΛΜΙΚΗ ΟΞΥΜΕΤΡΙΑ

• Συνεχισ και αναίμακτθ παρακολοφκθςθ του κορεςμοφ τθσ οξυαιμοςφαιρίνθσ του αρτθριακοφ αίματοσ ( SpO2)

• Θεωρείται το 5ο ηωτικό ςθμείο

• Στθρίηεται ςτισ δφο βαςικζσ αρχζσ τθσ

• φαςματοφωτομετρίασ (θ οξυαιμοςφαιρίνθ και θ αναχκείςα αιμοςφαιρίνθ απορροφοφν διαφορετικά το ερυκρό και το υπζρυκρο φωσ)

• και τθσ πλθκυςμογραφίασ (ο όγκοσ του αρτθριακοφ αίματοσ ςτουσ ιςτοφσ και κατά ςυνζπεια θ απορρόφθςθ του φωτόσ από το αίμα μεταβάλλεται ςυνεχϊσ ανάλογα με το ςφυγμικό κφμα)

Page 18: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

• Η παλμικι οξυμετρία ςτθρίηεται ςε δφο πθγζσ εκπομπισ φωτόσ με διαφορετικά μικθ κφματοσ (660nm και 940nm) που μεταδίδονται μζςω του υποδόριου αγγειακοφ δικτφου του δακτφλου

ΡΑΛΜΙΚΗ ΟΞΥΜΕΤΙΑ

Page 19: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

• Η Hb απορροφά περιςςότερο φωσ ςτα 660nm (ερυκρό) και θ HbO2 απορροφά περιςςότερο φωσ ςτα 940nm (υπζρυκρο)

• Ο κορεςμόσ ςε Ο2 προκφπτει από τθ ςχζςθ του ερυκροφ και του υπζρυκρου φωτόσ που απορροφάται από τον ανιχνευτι

• Η ςυνολικι ςυγκζντρωςθ τθσ αιμοςφαιρίνθσ μπορεί να προςδιοριςτεί από ζνα τρίτο μικοσ κφματοσ ςτα 800nm

Page 20: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

• Φωσ απορροφοφν και άλλοι ιςτοί, όπωσ ο ςυνδετικόσ ιςτόσ, τα οςτά και το φλεβικό αίμα

• Το παλμικό οξφμετρο διαχωρίηει το παλμικό ςτοιχείο του αρτθριακοφ αίματοσ (Ip) από το μθ παλμικό ςτοιχείο των άλλων ιςτϊν (Inp)

• Το μθ παλμικό ςτοιχείο απορρίπτεται και το παλμικό ςτοιχείο χρθςιμοποιείται για τον υπολογιςμό του κορεςμοφ του αρτθριακοφ αίματοσ ςε οξυγόνο

Page 21: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Δείκτθσ περιφερικισ αιμάτωςθσ - PFI

• Ο PFI υπολογίηεται από τθ ςχζςθ μεταξφ του παλμικοφ ςτοιχείου και του μθ παλμικοφ ςτοιχείου του φωτόσ που φτάνει ςτον ανιχνευτι

• Υπολογίηεται ανεξάρτθτα από τον κορεςμό ςε οξυγόνο

• Μεταβολι ςτθν περιφερικι αιμάτωςθ μεταβάλλει το παλμικό ςτοιχείο ενϊ δεν επθρεάηει το μθ παλμικό ςτοιχείο

Lima A et al . Crit Care Med 2002;30:1210-1213

Huai-we H et al. Crit Care 2013;17:R116

De Felice C et al. Eur J Pediatr 2002;161:561-562

Page 22: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Κλινικζσ εφαρμογζσ

• PFI 1,4 βρζκθκε να ςχετίηεται με υποάρδευςθ

• PFI <0,2 ςχετίηεται με αυξθμζνθ κνθτότθτα ςτθ ςθπτικι καταπλθξία

• Ρρόγνωςθ βαρφτθτασ ςε νεογνά με όριο τιμι 1,24

Lima A et al . Crit Care Med 2002;30:1210-1213

Huai-we H et al. Crit Care 2013;17:R116

De Felice C et al. Eur J Pediatr 2002;161:561-562

Page 23: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

ΡΑΑΓΟΝΤΕΣ ΡΟΥ ΕΡΗΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΚΙΒΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΡΑΛΜΙΚΩΝ ΟΞΥΜΕΤΩΝ

• Καμπφλθ αποδζςμευςθσ τθσ οξυαιμοςφαιρίνθσ( μζςθ απόκλιςθ των μετριςεων ~ 3- 4%)

• Δυςαιμοςφαιριναιμίεσ

• Διάφορεσ χρωςτικζσ : διαφορά 4% , ςε μαφρουσ αςκενείσ (27%)ζναντι λευκϊν αςκενϊν ( 11%)Βαφι νυχιϊν : μπλε - πράςινθ – μαφρθ

• Ενδοφλζβιεσ ουςίεσ : κυανοφν του μεκυλενίου- πράςινο ινδοκυανιδίου

• Χαμθλι αιμάτωςθ : χαμθλι CO, αγγειοςφςπαςθ ,υποκερμία

• Αναξιόπιςτο ςιμα κυματομορφισ

Page 24: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Ραράγοντεσ που επθρεάηουν τθν ακρίβεια ενόσ οξυμζτρουΗ καμπφλθ κορεςμοφ τθσ οξυαιμοςφαιρίνθσ

Page 25: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Κοινά ςφυγμικά κφματα ςε παλμικό οξφμετρο.

• Το φυςιολογικό ςφυγμικό κφμα (Normal signal) κυματομορφι με δίκροτθεγκοπι.

• Σφυγμικό κφμα χαμθλισ παροχισ (low perfusion).

• Ραλμικά κφματα με θχθτικά παράςιτα (noise artefact)

• Κινθτικά παράςιτα (motion artefact).

Page 26: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Υπζρυκρθ φαςματοςκόπιςθ – NIRS(Near Infrared Spectroscopy)

• Ραρουςιάηει μεγαλφτερθ διειςδυτικότθτα ςτουσ ιςτοφσ από το παλμικό οξφμετρο και παρζχει κακολικι εκτίμθςθ τθσ οξυγόνωςθσ όλων των αγγειακϊν διαμεριςμάτων (αρτθριακό, φλεβικό και τριχοειδικό)

Lima A & Bakker J. Intensive Care Med 2005;3:1316-26

Page 27: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Αρχζσ λειτουργίασ

• Μια δζςμθ υπζρυκρθσ ακτινοβολίασ ςε ςυγκεκριμζνα μικθ κφματοσ (680-1100nm) μπορεί να διειςδφει ςτουσ βιολογικοφσ ιςτοφσ όπου υφίςταται απορρόφθςθ και αντανάκλαςθ

Lima A & Bakker J. Intensive Care Med 2005;3:1316-26

Page 28: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Αρχζσ λειτουργίασ

• Η διείςδυςθ ςτουσ ιςτοφσ ζχει άμεςθ ςχζςθ με το διάςτθμα μεταξφ τθσ περιοχισ φωτιςμοφ και των ινϊν του ανιχνευτι.

• Αν το διάςτθμα αυτό είναι 25mm, το 95% του ανιχνευόμενου οπτικοφ ςιματοσ προζρχεται από βάκοσ 0 ζωσ 23mm.

Lima A & Bakker J. Intensive Care Med 2005;3:1316-26

Page 29: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Η απορρόφθςθ τθσ υπζρυκρθσακτινοβολίασ είναι ανάλογθ προσ τθ ςυγκζντρωςθ και τθν κατάςταςθ οξυγόνωςθσ ςυγκεκριμζνων χρωμοφόρων μορίων όπωσ οι μεταλλοπρωτεϊνεσ, θ αιμοςφαιρίνθ (Hb) και θ οξειδάςθ του κυτοχρϊματοσ aa3 (CytOx).

Το φάςμα απορρόφθςθσ κακορίηεται από τθν οξειδοαναγωγικι κατάςταςθ και τθν αντίδραςθ του ςιδιρου (Fe++) τθσ αιμοςφαιρίνθσ και του χαλκοφ(Cu++) του οξειδωμζνου κυτοχρϊματοσ aa3 ςτθν παρουςία O2

Αρχζσ λειτουργίασ

Page 30: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

• Η οξυαιμοςφαιρίνθ (HbO2) παρουςιάηει τθ μζγιςτθ απορρόφθςθ ςτα 920nm και θ αναχκείςα αιμοςφαιρίνθ (HHb) ςτα 760nm.

• Η μζγιςτθ απορρόφθςθ του κυτοχρϊματοσ aa3, που ςυνιςτά το τελικό ςθμείο τθσ αναπνευςτικισ αλφςου των μιτοχονδρίων, πραγματοποιείται ςτα 810nm.

Αρχζσ λειτουργίασ

Page 31: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Αρχζσ λειτουργίασ

• Η μζτρθςθ τθσ απορρόφθςθσ τθσ υπζρυκρθσ ακτινοβολίασ ςε διαφορετικά μικθ κφματοσ παρζχει ζνα δείκτθ τθσ κατάςταςθσ οξυγόνωςθσ των ιςτϊν.

• Δείκτθσ: επί τοισ εκατό μζςοσ κορεςμόσ του ιςτοφ ςε Ο2

[StO2 (%)] εκφράηει τον λόγο τθσ απορρόφθςθσ τθσ οξυαιμοςφαιρίνθσ προσ τθ ςυνολικι αιμοςφαιρίνθ ςτθν οδό διόδου τθσ.

Page 32: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Μζκοδοσ αρτθριακοφ αποκλειςμοφ

• Ο αεροκάλαμοσ διατείνεται με πίεςθ κατά 30mmHg πάνω από τθ ςυςτολικι ΑΡ. Η μείωςθ του διακζςιμου O2 εκφράηεται ςαν μείωςθ τθσ HbO2 και αφξθςθ τθσ Hb.

• Μετά το ξεφοφςκωμα του αεροκαλάμου ο όγκοσ αίματοσ αυξάνεται απότομα και οδθγεί ςε αφξθςθ τθσ HbO2 και μείωςθ τθσ Hb που ακολουκοφνται από τθν αντίδραςθ υπεραιμίασ.

• Η κατανάλωςθ O2 υπολογίηεται από το ρυκμό μείωςθσ τθσ HbO2

Page 33: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Κλινικζσ εφαρμογζσ

Οξυμετρία του εγκεφάλου

• Η αναφερόμενθ φυςιολογικι τιμι StcO2 ςε υγιείσ εκελοντζσ που αναπνζουν ατμοςφαιρικό αζρα είναι περίπου 70±6, ενϊ ςε κυανωτικοφσ αςκενείσ κυμαίνεται μεταξφ 40% και 60%

• Στθν κλινικι πράξθ θ τάςθ μεταβολισ των μετριςεων τθσStcO2 >20% τθσ βαςικισ μζτρθςθσ, κεωρείται πιο αξιόπιςτθ από τισ απόλυτεσ τιμζσ

• Εφαρμογι ςε μείηονεσ αγγειοχειρουργικζσ επεμβάςεισ, καρδιοχειρουργικζσ επεμβάςεισ και νευροχειρουργικζσ επεμβάςεισ - ΚΕΚ

Lima A & Bakker J. Intensive Care Med 2005;3:1316-26

Scheeren T et al. J Clin Monit Comput 2012;26:279-287

Epstein C & Haghenbeck T. Crit Care Research Pract 2014;

Page 34: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Κλινικζσ εφαρμογζσ

Οξυμετρία των μυϊν• Σε υγιείσ εκελοντζσ διαπιςτϊκθκε ότι θ μζςθ τιμι του StO2

ςτον μυ του κζναροσ είναι 87%, ενϊ θ διατιρθςθ του StO2>75% ςε πολυτραυματίεσ λειτουργεί προφυλακτικά ωσ προσ τθν εκδιλωςθ πολυοργανικισ ανεπάρκειασ

• Χρθςιμοποιείται για τθν αξιολόγθςθ τθσ παροχισ O2 ςε αςκενείσ με ιςχαιμία άκρων εξαιτίασ ςυνδρόμου διαμερίςματοσ ι περιφερικισ αγγειακισ νόςου και

• Για τθν πρϊιμθ εκτίμθςθ αςκενϊν με καταπλθξία ι τθν αποτελεςματικότθτα τθσ αντιμετϊπιςισ τθσ

• Σε μια μελζτθ φάνθκε ότι οι ςθπτικοί αςκενείσ είχαν διπλάςια κατανάλωςθ O2 ςτουσ μφεσ από τουσ μθ ςθπτικοφσ, με τθν ίδια ωςτόςο απόδοςθ O2

Lima A & Bakker J. Intensive Care Med 2005;3:1316-26

Epstein C & Haghenbeck T. Crit Care Research Pract 2014;

Cohn S et al. J Trauma 2007;62:44-55

Girardis M et al. Intens Care Med 2003;29:1173-1176

Page 35: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Φαςματοςκόπιςθ ορκογϊνιασ πόλωςθσ –OPS (orthogonal polarization Spectral)

• Χρθςιμοποιεί ανακλϊμενο φωσ για να παραχκοφν ςε αλθκι χρόνο εικόνεσ τθσ μικροκυκλοφορίασ

• Εκτιμά τθν αιμάτωςθ των ιςτϊν χρθςιμοποιϊντασ τθ λειτουργικι τριχοειδικι πυκνότθτα – FCD (Functional Capillary density) π.χ. το μικοσ των αρδευόμενων τριχοειδϊν ανά επιφάνεια παρατιρθςθσ

• Μια από τισ πιο εφκολα προςπελάςιμεσ κζςεισ παρακολοφκθςθσ τθσ περιφερικισ αιμάτωςθσ είναι το ςτόμα

Lima A & Bakker J. Intensive Care Med 2005;3:1316-26

Groner W et al. Nat Med 1999;5:1209-1212

Page 36: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

540nm

Page 37: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο
Page 38: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

a: ςπογλώζζια μικποκςκλοθοπία

Groner W et al. Nat Med 1999;5:1209-1212

b: σοπιοειδήρ μικποκςκλοθοπία

Page 39: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Κλινικζσ εφαρμογζσ

• Η OPS ςτον υπογλϊςςιο ιςτό παρζχει πλθροφορίεσ ςχετικά με τθ δυναμικι τθσ αιματικισ κυκλοφορίασ

• Στουσ ςθπτικοφσ αςκενείσ οι ςοβαρζσ μεταβολζσ τθσ μικροκυκλοφορίασ είναι προγνωςτικόσ δείκτθσ κακισ ζκβαςθσ, ενϊ οι μεταβολζσ μποροφν να αναςτραφοφν με χριςθ αγγειοδιαςταλτικϊν

• Στουσ αςκενείσ με καρδιογενι καταπλθξία ο αρικμόσ των μικρϊν αγγείων και θ πυκνότθτα των αγγείων που παρζχουν αιμάτωςθ είναι μικρότερθ ςυγκριτικά με τθν ομάδα ελζγχου και το ποςοςτό των αγγείων είναι προγνωςτικόσ δείκτθσ

De Backer D et al. Am J Respir Crit Care Med 2002;166:98-104

Sakr Y et al. Crit Care med 2004;32:1825-1831

De Backer D et al. Am Heart J 2004;147:91-99

Page 40: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Laser – Doppler ροομετρία - LDF

• Η αρχι τθσ μεκόδου είναι θ μζτρθςθ τθσ μετατόπιςθσ Doppler ι μεταβολι τθσ ςυχνότθτασ που υπόκειται θ δζςμθ φωτόσ όταν αντανακλάται από κινοφμενα ςτοιχεία όπωσ τα ερυκρά αιμοςφαίρια.

• Για το φωτιςμό χρθςιμοποιείται ζνα μονοχρωματικό laser.

• Η μικροαγγειακι αιμάτωςθ ορίηεται ςαν το παράγωγο τθσ μζςθσ ταχφτθτασ των ερυκρϊν (RBV) και τθσ μζςθσ ςυγκζντρωςθσ των ερυκρϊν (RBC) ςτον όγκο του ιςτοφ που δζχεται τθ φωτεινι δζςμθ.

Schabauer A & Rooke T Mayo Clin Proc 1994;69:564-74

Page 41: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο
Page 42: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Κλινικζσ εφαρμογζσ

• Ανάλογα με τθ ςυςκευι και το βακμό τθσ διειςδυτικότθτασ μπορεί να χρθςιμοποιθκεί ςτθν εκτίμθςθ τθσ αιματικισ ροισ ςτο δζρμα, ςτουσ μφεσ, ςτο ςτομάχι, ςτο ορκό και ςτο βλεννογόνο του κόλπου.

• Η LDF εκτιμά τθν αγγειακι απάντθςθ που εξαρτάται από το ενδοκιλιο τθσ μικροκυκλοφορίασ του δζρματοσ κατά τθν αντιδραςτικι υπεραιμία

• Μελζτεσ ζχουν δείξει ότι μειϊνεται θ υπεραιμικι απάντθςθ ςτθ ςιψθ και ζχει περιγραφεί μια ςχζςθ μεταξφ των μεταβολϊν του αγγειακοφ τόνου και τθσ ςοβαρότθτασ τθσ ςιψθσ

Lima A & Bakker J. Intensive Care Med 2005;3:1316-26

Sair M et al. Crit Care Med 2001;29:1343-49

Page 43: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Συμπεράςματα

• Οι ςυμβατικζσ αιμοδυναμικζσ παράμετροι δεν ζχουν ικανι ευαιςκθςία και ειδικότθτα για τθν ανίχνευςθ τθσ ιςτικισ υποάρδευςθσ.

• Η μθ επεμβατικι παρακολοφκθςθ τθσ ιςτικισ αιμάτωςθσ είναι μια ςυμπλθρωματικι προςζγγιςθ με πρϊιμθ εφαρμογι ςτα νοςοκομειακά τμιματα.

• Δεν ζχει τεκμθριωκεί ο ακριβισ ρόλοσ ςτθν αντιμετϊπιςθ των βαρζωσ παςχόντων.

• Χρειάηεται αξιολόγθςθ τθσ κλινικισ και τθσ ςχετικισ με το κόςτοσ αποτελεςματικότθτασ αυτϊν των μεκόδων.

Page 44: Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν conference talks/Katsoulas.pdf · Αναίμακθ αακολοκθθ θ οξγόνωθ ων ιϊν Θεόδωο

Ευχαριςτϊ για τθν προςοχι ςασ!