Η ΠΟΙΝΙΚH ΠΡΟΣΤΑΣIΑ ΤΟΥΠΕΡΙΒAΛΛΟΝΤΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ

ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ

ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΨΑΡΑΚΗ, ΕΦΕΤΗΣ ΜΔΕ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣTΗΜΩΝ

ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑΤΑ

Άρθρο 24 παρ.1 Συντάγματος 1975.Η προστασία του φυσικού καιπολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελείυποχρέωση του Κράτους και δικαίωματου καθενός. Για τη διαφύλαξη του τοΚράτος έχει υποχρέωση να παίρνειιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικάμέτρα στο πλαίσιο της αρχής τηςαειφορίας.

ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑΤΑ

Άρθρο 117 παρ.3,4 Σ προστασίαδασών και δασικών εκτάσεων.

Ν.743/1977 «Περί προστασίας τουθαλάσσιου περιβάλοντος καιρυθμίσεως συναφών θεμάτων».

Ν.998/1979 Προστασία των δασών.ΠΔ 1180/1981 για την ίδρυση καιλειτουργία των βιομηχανιών.

ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑΤΑ Ν.1515/1985 και 1561/1985 για ταρυθμιστικά σχέδια Αθήνας και Θεσ/κης.

Διατάξεις Π.Κ «Κοινώς επικίνδυναεγκλήματα» (αρθ.265,268, 279,282, 283,284, 285, 428).

Ν.1650/1986 «Για την προστασία τουπεριβάλλοντος».

Τροποποίηση με το Ν.3937/2011 και με τοΝ.4042/2012. Ενσωμάτωνση στην ΕθνικήΝομοθεσία η Οδηγία 2008/99/ΕΚ.

ΠΟΙΝΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Άρθρο 28. «1. Όποιος ασκεί δραστηριότητα ή επιχείρηση χωρίς την απαιτούμενη,

σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου αυτού, ή των κανονιστικών πράξεων πουεκδίδονται κατ` εξουσιοδότηση του, άδεια ή έγκριση, ή υπερβαίνει τα όρια τηςάδειας ή έγκρισης που του έχει χορηγηθεί και υποβαθμίζει το περιβάλλον,τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο ετών ή και χρηματική ποινή1.000,00 έως 60.000,00 ευρώ.»

«2. Όποιος προκαλεί ρύπανση ή υποβαθμίζει το περιβάλλον με πράξη ήπαράλειψη που αντιβαίνει στις διατάξεις του νόμου αυτού ή των κανονιστικώνπράξεων που εκδίδονται κατ` εξουσιοδότηση του, τιμωρείται με φυλάκισητουλάχιστον ενός έτους ή και χρηματική ποινή 3.000,00 έως60.000,00 ευρώ. Αν η πράξη του προηγούμενου εδαφίου τελέστηκε απόαμέλεια, επιβάλλεται φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή και χρηματική ποινή. Αν οιαρνητικές επιπτώσεις της ρύπανσης ή της υποβάθμισης του περιβάλλοντοςείναι, με βάση το είδος ή την ποσότητα των ρύπων ή την έκταση ή τη σημασίατης υποβάθμισης, περιορισμένες επιβάλλεται φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή καιχρηματική ποινή.»

ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΟ ΕΝΝΟΜΟ ΑΓΑΘΟ

Το περιβάλλον αποτελεί αυτόνομοαγαθό, με αυτοτελή αξία. Δηλαδήπροστατεύεται ανεξάρτητα από τηνενδεχόμενη βλάβη της ζωής και τηςσωματικής ακεραιότητας τωνανθρώπων.

ΑΠ 1287/2016, ΣυμβΠλημΡοδ125/2007, ΣυμβΠλημΓρ 4/1997.

ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΟ ΕΝΝΟΜΟ ΑΓΑΘΟ

ΑΠ 1287/2016 Εκτέλεση εργασιών δόμησης σεαρχαιολογικό χώρο και ειδικότερα εντός τηςζώνης Α ΙΙ απολύτου προστασίας.

«...βάλλεται το προστατευόμενο δια τωνδιατάξεων του αρθ.2 του ν.1650/1986έννομο αγαθό του περιβάλλοντος, έννοιαστην οποία υπάγεται όχι μόνο το φυσικόπεριβάλλον, αλλά και το σύνολο των φυσικών καιανθρωπογενών παραγόντων και στοιχείων πουβρίσκονται σε αλληλεπίδραση και επηρεάζουν τηνοικολογική ισορροπία, την ποιότητα της ζωής τηνυγεία των κατοίκων,την ιστορική και πολιτιστικήπαράδοση και τις αισθητικές αξίες».

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ;

Το σύνολο των φυσικών και ανθρωπογενώνπαραγόντων και στοιχείων που βρίσκονται σεαλληλεπίδραση και επηρεάζουν την οικολογικήισορροπία,την ποιότητα της ζωής, την υγεία τωνκατοίκων,την ιστορική και πολιτιστικήπαράδοση και τις αισθητικές αξίες.

Δηλαδή είναι : 1)Ατμόσφαιρα,2)Υδρόσφαιρα, 3)Γη, 4)Χλωρίδα καιΠανίδα, 5)Πολιτιστικό περιβάλλον(μνημεία ιστορικής και αρχαιολογικής αξίας καιιδιαίτερα οικιστικά αρχιτεκτονικής αξίας).

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ;

ΑΠ 825/2011 Προκλήθηκε ρύπανση τουπερ/ντος από καπνογόνο εργοστασίου (μαύροκαπνός με μαύρα σωματίδια μαζούτ τα οποίακατέκλυσαν την περιοχή και κάλυψαν τιςεπιφάνειες των κατοικιών, δηλ. ήταν σεποσότητα,συγκέντρωση και διάρκεια πουμπορούσαν να προκαλέσουν αρνητικέςεπιπτώσεις στην υγεία, στους ζωντανούςοργανισμούς και στο οικοσύστημα καθώςκαι υλικές ζημιές και γενικά να καταστήσουντο περιβάλλον ακατάλληλο για τις επιθυμητέςχρήσεις του.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ;

ΑΠ 302/2010 «... Δεν μερίμνησαν για τηντήρηση της υποχρέωσης για βιολογικήεπεξεργασία των υγρών αποβλήτων από τηδραστηριότητα της εταιρείας και από τηνπαράλειψη αυτή προήλθε ρύπανση τουπερ/ντος, του ποταμού όπου διοχετεύονταντα απόβλητα, με αρνητικές επιπτώσεις για τοοικοσύστημα, καθόσον προκλήθηκαν παθογόνοιμικροοργανισμοί στον ποταμό πάνω από ταεπιτρεπόμενα από τις νομαρχιακές αποφάσειςόρια».

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΡΥΠΑΝΣΗ;

Η παρουσία στο περιβάλλον ρύπων,δηλαδή κάθε είδους ουσιών, θορύβου,ακτινοβολίας ή άλλων μορφών ενέργειας,σεποσότητα, συγκέντρωση ή διάρκεια, πουμπορούν να προκαλέσουν αρνητικέςεπιπτώσεις στην υγεία, στους ζωντανούςοργανισμούς και στα οικοσυστήματα ήυλικές ζημιές και γενικά να καταστήσουν τοπεριβάλλον ακατάλληλο για τις επιθυμητέςχρήσεις του.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΡΥΠΑΝΣΗ; ΑΠ 270/2015 Διοχέτευση από τον υπεύθυνοεπιχείρησης στο δίκτυο της εγκατάστασηςεπεξεργασίας λυμάτων, βιομηχανικώνλυμάτων που περιείχαν εύφλεκταπετρελαιοειδή, ενώ αυτό απαγορεύεται,καθόσον επιβάλλεται ειδική επεξεργασίααπορρύπανσης, προκαλώντας με αυτόν τοντρόπο ρύπανση του περιβάλλοντος.

ΑΠ 1375/2010 Ρύπανση και Υποβάθμιση. Μη ενδεδειγμένη διαχείριση των ζωικώναποβλήτων του σφαγείου.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΡΥΠΑΝΣΗ; ΑΠ 911/2013, 1186/2013, 580/2011,

1660/2010 Τι πρέπει να αναφέρει η απόφαση στοαιτιολογικό και διατακτικό:

1) τη διάταξη νόμου ή διάταγμά ήυπουργική ή νομαρχιακή απόφαση, πουκαθορίζει τα ανώτατα όρια ρύπων,καθώςτον τρόπο, μέθοδο μετρήσεως αυτών καιτην αρμόδια αρχή που διενεργεί τιςμετρήσεις.

ΑΠ 911/2013 2) τα ανώτατα επίπεδα ρύπανσης, η παραβίασητων οποίων συνιστά «ρύπανση».

3) για τα επικίνδυνα απόβλητα, τις οριακέςτιμές περιεκτικότητας επικίνδυνων ουσιών,όπως προσδιορίζονται στην Υ.Α. και κατά πόσοπαραβιάστηκαν.

4) αν οι περιβαλλοντικοί όροι που ορίζονται μετις μελέτες, οι οποίοι τέθηκαν για τη λειτουργίατης συγκεκριμένης βιομηχανικής εγκατάστασης,προσδιορίζουν ποσοτικά και ποιοτικά ταανώτατα επιτρεπόμενα επίπεδα ρύπανσης, ανπαραβιάστηκαν και πόσο.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ;

Η πρόκληση από ανθρώπινεςδραστηριότητες ρύπανσης ή οποιασδήποτεάλλη μεταβολή στο περιβάλλον, η οποία είναιπιθανό να έχει αρνητικές επιπτώσεις στηνοικολογική ισορροπία, στην ποιότητα ζωήςκαι στην υγεία των κατοίκων, στην ιστορικήκαι πολιτιστική κληρονομιά και στιςαισθητικές αξίες.

ΑΠ 515/2016, ΑΠ 959/2015, ΑΠ930/2014, ΑΠ 48/2013, ΑΠ 1375/2010.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ;Η κρίση για την υποβάθμιση δενπρουποθέτει μετρήσεις με βάση τεχνικούςκανόνες, γιατί αφορά στη φυσικήκατάσταση του περιβάλλοντος χώρου, ηοποία κρίνεται αντικειμενικά και σύμφωναμε τις αντιλήψεις του μέσου κοινωνικούανθρώπου που βιώνει ανάλογες συνθήκες.

Στην έννοια της «υποβάθμισης»περιλαμβάνεται και η «οπτική ρύπανση» ή«οπτική υποβάθμιση».

ΟΠΤΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ

ΑΠ 1521/2004 Καταδίκη εκπροσώπωνΑ.Ε., ιδιοκτήτριας πυρηνελαιουργείου γιατίαπό τη λειτουργία του εκπέμπονταν αέριακαι δυσοσμία. Παράλληλα η έκλυσηκαπνών από την καύση τουπυρηνόξυλου στην ατμόσφαιραπροκαλούσε και οπτική ρύπανση, ηοποία υποβάθμιζε το περιβάλλον, αφού οικάτοικοι των περιοχών αυτώνεξαναγκάζονταν να ζουν σ΄ένα περιβάλλονανθυγιεινό και οπτικά αντιαισθητικό.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΜΟΛΥΝΣΗ;

Είναι μορφή ρύπανσης που χαρακτηρίζεται απότην παρουσία παθογόνων μικροοργανισμών στοπεριβάλλον ή δεικτών που υποδηλώνουν τηνπιθανότητα παρουσίας τέτοιων μικροοργανισμών.

ΑΠ 930/2014. Κίνδυνος από τη συστηματική χρήση

φυτοφαρμάκων, για τη μόλυνση τουεδάφους,την υγεία των κατοίκων και τωνδιερχόμενων λουομένων κατά τους θερινούςμήνες, καθώς και του προστατευόμενου είδουςτης χελώνας Caretta caretta.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΜΟΛΥΝΣΗ;

ΕφΠατρ 2044/1998. Μόλυνση κατ΄εξακολούθηση του

περιβάλλοντος, με τη ρίψη στερεώναποβλήτων (πριονίδια, μεταλλικάκουτιά κλπ), στον περιβάλλοντα χώροτου ξυλουργικού εργαστηρίου, τον οποίοχρησιμοποιούσε ως χώρο αποχωρητηρίου μεαποτέλεσμα να προκαλείται μόλυνση τουπεριβάλλοντος και βλάβη της υγείας τωνπεριοίκων.

Αρθ.28 παρ.5.1,2 «5.1. Τα φυσικά πρόσωπα που κατέχουν

ιθύνουσα θέση σε οποιοδήποτε νομικόπρόσωπο και ιδίως οι πρόεδροι διοικητικώνσυμβουλίων, οι εντεταλμένοι ή διευθύνοντεςσύμβουλοι ανώνυμων εταιριών, οι διαχειριστέςεταιριών περιορισμένης ευθύνης, ο πρόεδρος τουδιοικητικού και του εποπτικού συμβουλίουσυνεταιρισμών, έχουν ιδιαίτερη νομικήυποχρέωση να εποπτεύουν και να ελέγχουντην τήρηση, από φυσικά πρόσωπα πουτελούν υπό τις εντολές του, των διατάξεων τουπαρόντος νόμου και των κατ` εξουσιοδότηση τουεκδιδόμενων κανονιστικών πράξεων, πουαφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος».

Αρθ.28 παρ.5.1,2

«5.2. Το φυσικό πρόσωπο, το οποίο κατέχειιθύνουσα θέση, τιμωρείται ως αυτουργός γιακάθε πράξη ή παράλειψη, που προβλέπεται στιςπαραγράφους 2 και 3 του άρθρου αυτού καιτελέσθηκε κατά ή εξ αφορμής της δραστηριότηταςή επιχείρησης του νομικού προσώπου, εφόσον αυτήδεν αποτράπηκε λόγω της παράλειψης του, απόπρόθεση ή από αμέλεια, να ασκήσει τηνπροβλεπόμενη στην περίπτωση 5.1 εποπτεία ήέλεγχο, ανεξάρτητα από την τυχόν ποινική ήαστική ή διοικητική ευθύνη άλλου φυσικούπροσώπου ή του ίδιου νομικού προσώπου».

1148/2017 Τριμελούς Πλημ/κείου Ηρακλείου

Καταδίκη εκπροσώπων της ΤοπικήςΑυτοδιοίκησης γιατί :

α) στην παραλιακή ζώνη του ΚόκκινουΠύργου πραγματοποίησαν χωματουργικέςεργασίες με χρήση σκαπτικού μηχανήματος.

β)Εκτέλεσαν τις εργασίες πάνω σεαμμοθίνες, οι οποίες εκχερσώθηκαν καιισοπεδώθηκαν.

γ)Τοποθέτησαν μεταλλικούς στύλους στοπαραλιακό μέτωπο για 2 τουλάχιστονχιλιόμετρα.

1148/2017 Τριμελούς Πλημ/κείου Ηρακλείου

Βρίσκονται εντός περιοχής του δικτύου προστατευόμενωνπεριοχών Natura 2000 «Εκβολή ΓεροποτάμουΜεσσαράς», κοντά στην προστατευμένη περιοχή«Δυτικά Αστερούσια».

Η παράκτια περιοχή από τον Κόκκινο Πύργο μέχριτον Κομό αποτελεί βιότοπο αναπαραγωγής τηςθαλάσσιας χελώνας Caretta caretta.

Η εκβολή του Γεροποτάμου εντάσσεται στον κατάλογομικρών νησιωτικών υγρότοπων, που σύμφωνα με τηδιάταξη του άρθρου 13 παρ.4Ν.3937/2011 δενεπιτρέπεται η κίνηση μηχανοκίνητων οχημάτων εκτόςοδικού δικτύου, σε οικολογικά ευαίσθητες εκτάσεις καιαμμοθίνες.

1148/2017 Τριμελούς Πλημ/κείου Ηρακλείου

Δεν επιτρέπονται στην εκβολή τουΓεροποτάμου:

α)εργασίες δόμησης και ειδικότεραανέγερση οποιασδήποτε μόνιμης ήπροσωρινής κατασκευής που δε σχετίζεταιάμεσα με την προστασία και τη διατήρησήτους.

β)διάνοιξη οδικού δικτύου και εκχερσώσειςτης φυσικής βλάστησης,σύμφωνα με τηδιάταξη του άρθρου 6 της οδηγίας92/43/ΕΟΚ.

240/2016 ΜονΕφΚακ.Κρήτης

(αρθ.265 παρ.2 εδ.α ΠΚ).Εμπρησμός από πρόθεση δασικήςέκτασης ιδιαίτερα μεγάλης αξίας απόιδιοτέλεια, κακοβουλία και λόγουςεκδίκησης. Επιβλήθηκε κάθειρξη 10ετών για αποτέφρωση 30.000τ.μ. απότα οποία 13.515 τ.μ. ήταν δασικήέκταση.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Η Προστασία του Περιβάλλοντοςκαι η αποτροπή τωνπεριβαλλοντικών καταστροφώνείναι κυρίως ζήτημα παιδείας,καλλιέργειας, ευαισθησίας καιπνευματικού επιπέδου της πολιτικήςηγεσίας αλλά και του κάθε πολίτηξεχωριστά.

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!