Νεοελληνική Γλώσσα Δ΄proteas.greek-language.gr/files/document/kirginas... ·...

23
Π.3.2.5 Πιλοτική εφαρμογή και αξιολόγηση αντιπροσωπευτικού αριθμού σεναρίων από κάθε τύπο σε διαφοροποιημένες εκπαιδευτικές συνθήκες πραγματικής τάξης Νεοελληνική Γλώσσα Δ΄ Δημοτικού Τίτλος: «Χριστός γεννάται» Συγγραφή: ΑΜΑΝΑΤΙΔΗΣ ΝΙΚΟΣ Εφαρμογή: ΚΙΡΓΙΝΑΣ ΣΩΤΗΡΗΣ ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Θεσσαλονίκη 2013

Transcript of Νεοελληνική Γλώσσα Δ΄proteas.greek-language.gr/files/document/kirginas... ·...

Π.3.2.5 Πιλοτική εφαρμογή και αξιολόγηση αντιπροσωπευτικού αριθμού σεναρίων από κάθε τύπο σε διαφοροποιημένες

εκπαιδευτικές συνθήκες πραγματικής τάξης

Νεοελληνική Γλώσσα

Δ΄ Δημοτικού

Τίτλος:

«Χριστός γεννάται»

Συγγραφή: ΑΜΑΝΑΤΙΔΗΣ ΝΙΚΟΣ

Εφαρμογή: ΚΙΡΓΙΝΑΣ ΣΩΤΗΡΗΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Θεσσαλονίκη 2013

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 2 από 23

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ

ΠΡΑΞΗ: «Δημιουργία πρωτότυπης μεθοδολογίας εκπαιδευτικών σεναρίων βασισμένων σε ΤΠΕ και δημιουργία εκπαιδευτικών σεναρίων για τα μαθήματα της Ελληνικής Γλώσσας στην Α/βάθμια και Β/βάθμια εκπαίδευση» MIS 296579 (κωδ. 5.175), - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΠΡΑΞΗ, στους άξονες προτεραιότητας 1-2-3 του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση», η οποία συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και εθνικούς πόρους. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Ι. Ν. ΚΑΖΑΖΗΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π.3.2.5. Πιλοτική εφαρμογή και αξιολόγηση αντιπροσωπευτικού αριθμού σεναρίων από κάθε τύπο σε διαφοροποιημένες εκπαιδευτικές συνθήκες πραγματικής τάξης. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ Υπεύθυνοι υπο-ομάδας εργασίας γλώσσας πρωτοβάθμιας: Κώστας Ντίνας & Σωφρόνης Χατζησαββίδης ΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ http://www.greeklanguage.gr Καραμαούνα 1 – Πλατεία Σκρα Τ.Κ. 55 132 Καλαμαριά, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 459101, Φαξ: 2310 459107, e-mail: [email protected]

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 3 από 23

Α. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Τίτλος

«Χριστός Γεννάται»

Εφαρμογή σεναρίου

Σωτήρης Κίργινας

Δημιουργία σεναρίου

Νίκος Αμανατίδης

Διδακτικό αντικείμενο

Νεοελληνική Γλώσσα

Τάξη

Δ΄ Δημοτικού

Σχολική μονάδα

11ο Δημοτικό Σχολείο Νέας Ιωνίας

Χρονολογία

Από 10-12-13 έως 20-12-13

Διδακτική/θεματική ενότητα

«Χριστός Γεννάται», Τάξη: Δ΄ Δημοτικού (Βιβλ. Μαθητή, Ενότητα 8, τ. Β΄, σσ. 47-

56)

Διαθεματικό

Ναι

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 4 από 23

Εμπλεκόμενα γνωστικά αντικείμενα

Ι. Φιλολογικής ζώνης

Λογοτεχνία

ΙΙ. Άλλα γνωστικά αντικείμενα

Εικαστικά

Μελέτη Περιβάλλοντος

ΙΙΙ. Ημιτυπικές και άτυπες διαδικασίες εκπαίδευσης

Ερευνητικές Εργασίες – Project

Θεατρική Αγωγή

Χρονική διάρκεια

Για την εφαρμογή του σεναρίου απαιτήθηκαν 12 διδακτικές ώρες.

Χώρος

Ι. Φυσικός χώρος

Εντός σχολείου: αίθουσα διδασκαλίας, εργαστήριο Πληροφορικής

ΙΙ. Εικονικός χώρος

Ιστότοποι

Προϋποθέσεις υλοποίησης για δάσκαλο και μαθητή

Εργασία σε ομάδες, συμμετοχική-διερευνητική-ανακαλυπτική διδασκαλία,

διάλογος, κριτική και δεξιότητες παρουσίασης και αναστοχασμού. Νέες

τεχνολογίες και εγγραμματισμοί: βασική γνώση χρήσης των Windows, βασική

εξοικείωση με τη χρήση του πληκτρολογίου, χρήση εργαλείων παρουσίασης

και κειμενογράφου, εξοικείωση με το διαδίκτυο, τις μηχανές αναζήτησης και

την κριτική επιλογή και αξιοποίηση των πηγών. Έρευνα και ανακάλυψη,

κριτική, ομαδική συνεργασία, συμμετοχικότητα και δημιουργικότητα, δεξιότητες

παρουσίασης, υιοθέτηση, εφαρμογή και αποτελεσματική αξιοποίηση των εργαλείων

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 5 από 23

καθώς και κριτική επιλογή των πηγών και πληροφοριών με την αντίστοιχη

αξιοποίησή τους στη μαθησιακή διαδικασία.

Εφαρμογή στην τάξη

Το συγκεκριμένο σενάριο εφαρμόστηκε στην τάξη

Το σενάριο στηρίζεται

Νίκος Αμανατίδης, Χριστός Γεννάται, Νεοελληνική Γλώσσα, Δ΄ Δημοτικού, 2012

Το σενάριο αντλεί

---

Β. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ/ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Κύριες επιδιώξεις του σεναρίου με τίτλο «Χριστός Γεννάται» είναι εμπλακούν οι

μαθητές στην εφαρμογή ενός διαφορετικού τρόπου διδασκαλίας και μάθησης με

προσανατολισμό στη χρήση και αξιοποίηση νέων μορφών διδασκαλίας όπως της

ομαδικής εργασίας, της καλλιέργειας νέων γραμματισμών και της παιδαγωγικής

αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών. Επίσης, να αντιληφθούν την έννοια του

‘πνεύματος των Χριστουγέννων’, τη χαρά της προσφοράς και της βοήθειας ιδιαίτερα

στη σημερινή εποχή αλλά και τη δυνατότητα συμμετοχής σε δραστηριότητες

δημιουργίας και δωρεάς τόσο υλικών αγαθών όσο και συναισθημάτων. Επίσης,

στόχος είναι και η ορθή χρήση και εφαρμογή της προφορικής και γραπτής

επικοινωνίας και αφήγησης σε λόγο απλό, καθημερινό αλλά και επίσημο όπως με τη

συγγραφή ενός γράμματος, μιας ευχετήριας κάρτας ή και –ακόμη– η ομαδική

δημιουργία ενός θεατρικού σεναρίου και η παρουσίασή του από τα παιδιά. Επιπλέον,

ο κριτικός γραμματισμός μέσω της αναζήτησης και επιλογής στο διαδίκτυο των

κατάλληλων πηγών και πληροφοριών καθώς και αξιοποίησής τους στη μάθηση.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 6 από 23

Γ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σύλληψη και θεωρητικό πλαίσιο

Μελετώντας την 8η ενότητα του σχολικού βιβλίου Γλώσσα Δ΄ Δημοτικού, οι μαθητές

προσκαλούνται να κατανοήσουν το ύφος του λόγου των κειμένων αλλά και του

νοήματος που εμπεριέχουν και προσπαθούν να μεταδώσουν τα ποιήματα και τα

διηγήματα όσον αφορά το πνεύμα της γιορτής των Χριστουγέννων σε συνδυασμό με

το συναίσθημα της προσφοράς και αγάπης για τους συνανθρώπους μας, τα παιδιά που

έχουν ανάγκη, την ομορφιά του εθελοντισμού και της αλληλοβοήθειας. Αφορμή για

προβληματισμό και έναυσμα για δραστηριότητες μπορεί να αποτελέσει μια προτροπή

από τον δάσκαλο για αφήγηση ενός γεγονότος, μιας ιστορίας ή και μιας θεατρικής

παράστασης που παρακολουθήσαν οι μαθητές αντίστοιχης με το θέμα προς μελέτη,

καθώς επίσης και η προβολή ενός βίντεο ή μιας μικρού μήκους ταινίας. Επίσης,

σημαντικός είναι εδώ και ένας διάλογος με επιχειρήματα μεταξύ των μαθητών και

δασκάλου. Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά συναντούν διαφορετικές μορφές λόγου,

πληροφορίας αλλά και ύφους. Μέσα από την όλη διαδικασία προσπαθούμε να

κατανοήσουμε τα μηνύματα που προσπαθούν να περάσουν σε μας τα κείμενα και οι

ιστορίες. Στο σημείο αυτό ενσωματώνουμε στη διδασκαλία μας τον κριτικό

γραμματισμό τον οποίο σιγά σιγά καλούνται οι μαθητές να αποκτήσουν, να

υιοθετήσουν και να αξιοποιήσουν μέσα από συγκεκριμένες εκπαιδευτικές

δραστηριότητες όπως τον διάλογο και το παιχνίδι. Οι μαθητές, επίσης, γνωρίζουν τα

είδη του λόγου μέσα από παιγνιώδεις δραστηριότητες όπως η αφήγηση, ο διάλογος

και το θεατρικό παιχνίδι, δραστηριότητες κατά τις οποίες υιοθετούν ρόλους και

εμπλέκονται σε μια ευχάριστη διαδικασία γνώσης.

Ρόλος του εκπαιδευτικού

Ο/Η εκπαιδευτικός υποστηρίζει συνεργατικές δραστηριότητες με την ενεργητική

συμμετοχή των μαθητών μέσα από τις ομάδες, ενώ παράλληλα υιοθετεί τον ρόλο

του διευκολυντή-διαμεσολαβητή με τη χρήση των νέων τεχνολογιών. Παράλληλα,

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 7 από 23

λειτουργεί και ως βοηθός-συμμετέχων αλλά και εμψυχωτής στη μαθησιακή πορεία

των μαθητών.

Ρόλοι των μαθητών/-τριών

Οι μαθητές/τριες επικοινωνούν, συμμετέχουν, αυτενεργούν, προβάλλουν νέες ιδέες,

ασκούν και καλλιεργούν κριτική. Στις ομάδες οι μαθητές αλληλοβοηθιούνται,

συνεργάζονται και συμμετέχουν ενεργά και ισότιμα στην ολοκλήρωση των εργασιών.

Δ. ΣΚΕΠΤΙΚΟ-ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ

Γνώσεις για τον κόσμο, αξίες, πεποιθήσεις, πρότυπα, στάσεις ζωής

Ο κοινωνικός γραμματισμός είναι σημαντικός στην πορεία της ωρίμανσης και

ολοκλήρωσης του ανθρώπου. Επίσης, η κατανόηση μορφών λόγου αλλά και

μηνυμάτων, διδαχών που ενυπάρχουν σε κείμενα καθώς και η ορθή χρήση αυτών

στην προφορική και γραπτή επικοινωνία των μαθητών είναι εξίσου σημαντική. Στην

ενότητα «Χριστός Γεννάται» (Γλώσσα Δ΄ Δημοτικού, ενότητα 8) τα παιδιά συναντούν

προκλήσεις για δημιουργικό διάλογο, κατανόηση συγκεκριμένων μορφών και ύφους

επικοινωνιακού λόγου, τόσο σε απλή μορφή κειμένου όσο και σε μορφή αφήγησης.

Γνώσεις για τη γλώσσα

Οι μαθητές/-τριες επιδιώκεται:

• να εξοικειωθούν με τον διάλογο, τη συμμετοχικότητα, τη δεξιότητα της

προσεκτικής ακρόασης του συνομιλητή και της μετέπειτα απάντησης με

επιχειρήματα μέσω του διαλόγου·

• επίσης, να εξοικειωθούν με την οργάνωση και συγκρότηση των σκέψεων και

των ιδεών από τη μεριά των μαθητών και την ορθή χρήση των κανόνων του

γραπτού λόγου·

• η δημιουργία προτάσεων ή ακόμα και αφήγηση και παραγωγή μιας μικρής

ιστοριούλας με την ορθή χρήση των χρόνων σχετικών με το είδος της ιστορίας

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 8 από 23

μπορεί να αποτελέσει μια γόνιμη και αποτελεσματική εκπαιδευτική

δραστηριότητα.

Γραμματισμοί

Οι μαθητές/-τριες επιδιώκεται:

• να αναπτύξουν δεξιότητες κοινωνικού γραμματισμού με την αναγνώριση της

σημασίας της προσφοράς και αγάπης προς τον συνάνθρωπο και τον

συμμαθητή, τη χαρά της συνεργασίας και αλληλοβοήθειας καθώς και

υιοθέτηση των αντίστοιχων στάσεων και συμπεριφοράς·

• να ασκηθούν στην παραγωγή και κατανόηση προφορικού λόγου, μέσα από

την ενεργή παρακολούθηση, τη συζήτηση και τον διάλογο αλλά και

συγκεκριμένα στην αφήγηση, την περιγραφή, την παρουσίαση και τη

δραματοποίηση·

• α ασκηθούν στην ανάγνωση, κατανόηση και παραγωγή γραπτού λόγου, στην

κριτική επεξεργασία κειμένων και στη δημιουργία προτάσεων-διαμόρφωση

διαλόγου·

• πρακτική γραμματισμού: να δημιουργήσουν σύννεφο λέξεων (π.χ. Wordle),

να χρησιμοποιήσουν λογισμικό δημιουργίας βιβλίου: http://storybird.com/.

Διδακτικές πρακτικές

Οργάνωση της τάξης

Συνιστάται η εργασία σε ομάδες για την ενίσχυση δεξιοτήτων όπως η συμμετοχή, ο

διάλογος και η επιχειρηματολογία και, κυρίως, η γόνιμη επικοινωνία και η

συνεργατική δημιουργία.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 9 από 23

Ε. ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Αφετηρία

Αφετηρία για τη δημιουργία του παρόντος σχεδίου εργασίας αποτελεί η ενότητα

«Χριστός Γεννάται» (Γλώσσα Δ΄ Δημοτικού, βιβλίο μαθητή, τεύχος β΄, ενότητα 8,

σσ. 47-56). Μέσα από τα πολύ ενδιαφέροντα κείμενα και ποιήματα που παραθέτει,

ορίζουμε τους προοργανωτές για τη δημιουργία ενός εποικοδομητικού σχεδίου

μάθησης με στόχο τη γλωσσική και κοινωνική καλλιέργεια, τον κριτικό

εγγραμματισμό αλλά και την απόκτηση και εφαρμογή δεξιοτήτων έρευνας και

ανακάλυψης, καταγραφής και μάθησης.

Σύνδεση με τα ισχύοντα στο σχολείο

Μελετούμε εδώ το θέμα της προσφοράς, της αλληλοβοήθειας, της αγάπης και

γενικότερα του πνεύματος των Χριστουγέννων μέσα από τα κείμενα και ποιήματα

που παρουσιάζονται στο βιβλίο της Γλώσσας της Δ΄ Τάξης (8η ενότητα) αλλά μπορεί

να μας απασχολήσει και στη Μελέτη Περιβάλλοντος, ενώ μπορεί να ενταχθεί και στο

μάθημα της Αισθητικής, της Μουσικής και της Θεατρικής Αγωγής.

Αξιοποίηση των ΤΠΕ

Μέσα από το παρόν σενάριο οι μαθητές επιδιώκεται:

• να εκτελούν τις εντολές «αντιγραφή» και «επικόλληση»·

• να αποθηκεύουν στον υπολογιστή τους αρχεία ή εικόνες από το διαδίκτυο·

• να εκτυπώνουν μέσα από διάφορα προγράμματα·

• να δημιουργούν ένα ηλεκτρονικό βιβλίο με τη χρήση των εργαλείων

http://storybird.com/·

• να ερευνήσουν, να ανακαλύψουν και να καταγράψουν.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 10 από 23

Κείμενα

Ιωάννα Κυρίτση, «Η Μπουγάδα του Αη Βασίλη» (στο βιβλίο μαθητή Γλώσσα Δ΄

Δημοτικού, β΄ τεύχος, σσ. 52-53).

Βαγγέλης Ηλιόπουλος, «Πού πήγαν τα Χριστούγεννα;», εκδόσεις Πατάκη, διαθέσιμο

στην ιστοσελίδα www.mikrosanagnostis.gr

Βίντεο

«Το παιδί, ο Άη Βασίλης και το γράμμα», στίχοι-μουσική: Λουκάς Αδαμόπουλος,

ερμηνεία: παιδική χορωδία του Ωδείο «Φα Ρε Ντο» Πάτρας.

«Το παραμύθι μου – ο Άη Βασίλης κι εγώ»

Διδακτική πορεία/στάδια/φάσεις

1η & 2η διδακτική ώρα

Το πρώτο διδακτικό δίωρο ξεκίνησε με την ανάγνωση και επεξεργασία του

ποιήματος του Γεώργιου Δροσίνη «Η νύχτα της γεννήσεως» (σχολικό βιβλίο Β΄

τεύχος σ. 48), στο οποίο περιγράφεται με γλαφυρό τρόπο η νύχτα της γέννησης του

Χριστού. Στη συνέχεια παρακολουθήσαμε το βίντεο «Το παιδί, ο Άη Βασίλης και το

γράμμα», προκειμένου τα παιδιά να απολαύσουν τη μουσική και τους στίχους του

τραγουδιού και να ευαισθητοποιηθούν στο θέμα της προσφοράς και της αγάπης τις

ημέρες των Χριστουγέννων.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 11 από 23

Με αφορμή τις παραπάνω δύο πηγές (ποίημα, βίντεο) ξεκίνησε μία συζήτηση για τα

γράμματα και τις κάρτες που στέλνουν κάθε χρόνο τα παιδιά όλου του κόσμου στο

Άγιο Βασίλη και τις ευχές που κάνουν για τις ημέρες των Χριστουγέννων. Στην

ερώτηση «Ποια ευχή θα κάνατε για τα παιδιά όλου του κόσμου;» τα παιδιά έδωσαν

ποικίλες απαντήσεις («Θα ευχόμουν να είναι όλα τα παιδιά του κόσμου

ευτυχισμένα», «εύχομαι να μην υπάρχουν πόλεμοι», «εύχομαι να έχουν όλα τα παιδιά

φαγητό», «εύχομαι να υπάρχει δικαιοσύνη στον κόσμο», «εύχομαι όλα τα παιδιά να

έχουν υγεία», «εύχομαι να μην υπάρχει πείνα», «εύχομαι να υπάρχει αλληλεγγύη

στον κόσμο», «εύχομαι όλοι οι άνθρωποι που να μπορούν να ταΐσουν τα παιδιά

τους», «εύχομαι να μην υπάρχουν ορφανά παιδιά», «εύχομαι όλα τα παιδιά να

μπορούν να πάνε σχολείο» κ.ά. Στη συνέχεια τα παιδιά κατασκεύασαν

χριστουγεννιάτικες κάρτες με ευχές και τις αντάλλαξαν μεταξύ τους.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 12 από 23

3η & 4η διδακτική ώρα

Με την έναρξη της 3ης διδακτικής ώρας έγινε η ανάγνωση του έντυπου και στη

συνέχεια του ηλεκτρονικού βιβλίου «Πού Πήγαν τα Χριστούγεννα;» του Βαγγέλη

Ηλιόπουλου από την ιστοσελίδα του Μικρού Αναγνώστη. Στην ερώτηση «Πώς σας

φάνηκε το παραμύθι που είδατε και ακούσατε;» τα παιδιά εξέφρασαν την

ευχαρίστησή τους με πολλούς τρόπους («Ήταν πολύ ευχάριστο παραμύθι, με

χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα», «Ήταν το πιο ωραίο χριστουγεννιάτικο παραμύθι,

γιατί τα άλλα παραμύθια είναι με Άγιους Βασίληδες που φέρνουν δώρα στα παιδιά,

ενώ αυτό είναι διαφορετικό», «Ήταν ωραίο που η Νιάνια έψαχνε να βρει τα

Χριστούγεννα» κ.ά).

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 13 από 23

Αφού συζητήσαμε σχετικά με την πλοκή της ιστορίας, την ηρωίδα της ιστορίας, τη

μικρή Νιάνια, η οποία είναι αποφασισμένη να βρει το πραγματικό μήνυμα των

Χριστουγέννων, τα παιδιά –δουλεύοντας σε ομάδες– μετέτρεψαν το παραμύθι σε

θεατρικό έργο. Στόχος της δραστηριότητας είναι η κατανόηση και συνειδητοποίηση

από τη μεριά των μαθητών του μηνύματος των Χριστουγέννων, της χαράς της

προσφοράς αλλά και των συναισθημάτων που βιώνουν οι ήρωες της ιστορίας.

Επίσης, η εξοικείωση με την ορθή χρήση των χρόνων και την ορθογραφία των

λέξεων, αλλά και η ενίσχυση του γραπτού και προφορικού λόγου. Η δραστηριότητα

έγινε στην τάξη με τα παιδιά να εργάζονται σε ομάδες (άλλες των τριών και άλλες

των τεσσάρων παιδιών η καθεμιά). Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι τα παιδιά

επέδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη συγγραφή του θεατρικού, ενώ σε άλλες

αντίστοιχες περιπτώσεις και η διαδικασία ήταν βαρετή και το παραγόμενο κείμενο

υστερούσε σε ποιότητα και ποσότητα.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 14 από 23

5η & 6η διδακτική ώρα

Δεδομένου ότι ο χρόνος του προηγούμενου διδακτικού δίωρου δεν ήταν αρκετός για

τη μετατροπή της ιστορίας σε θεατρικό έργο, η εργασία των παιδιών συνεχίστηκε για

άλλη μία διδακτική ώρα. Αποσπάσματα από τη δουλειά των παιδιών μπορείτε να

δείτε στις παρακάτω εικόνες.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 15 από 23

Τα παιδιά, αφού ολοκλήρωσαν τη συγγραφή του θεατρικού τους έργου, μοίρασαν

τους ρόλους μεταξύ τους και με μεγάλη χαρά δραματοποίησαν την ιστορία μέσα στην

τάξη το θεατρικό. Αξίζει να τονιστεί ότι τα παιδιά ζήτησαν να παίξουν το θεατρικό

παρουσία των γονιών τους, κάτι που δεν κατέστη δυνατό λόγω έλλειψης χρόνου για

καλή οργάνωση της παράστασης.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 16 από 23

7η & 8η διδακτική ώρα

Αφού έγινε η ανάγνωση του κειμένου της Ιωάννας Κυρίτση, «Η Μπουγάδα του Αη

Βασίλη» (στο βιβλίο μαθητή Γλώσσα Δ΄ Δημοτικού, β΄ τεύχος, σσ. 52-53) τα παιδιά

παρακολούθησαν στον βιντεοπροβολέα την αφήγηση της ίδιας ιστορίας σε μορφή

ηλεκτρονικού βιβλίου.

Προκειμένου τα παιδιά να εξοικειωθούν ακόμη περισσότερο με τη δομή των

ηλεκτρονικών βιβλίων παρακολούθησαν και το «Το παραμύθι μου – ο Άη Βασίλης κι

εγώ». Ακολούθησε συζήτηση για τις διαφορές μεταξύ του έντυπου και του ηλεκτρο-

νικού βιβλίου και τους έγινε η πρόταση να γράψουν οι ίδιοι μια χριστου-

γεννιάτικη ιστορία, η οποία θα μετατραπεί σε ηλεκτρονικό βιβλίο στο περιβάλλον

του http://storybird.com/. Η πρόταση έγινε δεκτή με χαρά από τα παιδιά, τα οποία

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 17 από 23

έπιασαν αμέσως δουλειά. Η δραστηριότητα πραγματοποιήθηκε στην ολομέλεια της

τάξης. Ορίστηκε ένας μαθητής, ο οποίος ανέλαβε το ρόλο του γραμματέα και

κατέγραφε τις ιδέες των παιδιών και ένας συντονιστής, ο οποίος συντόνιζε τη

συζήτηση, πάντα βέβαια υπό την επίβλεψη και καθοδήγηση του δασκάλου. Με τη

συμπλήρωση του διδακτικού δίωρου ήταν ήδη έτοιμη η δομή της ιστορίας, η οποία

ολοκληρώθηκε το επόμενο διδακτικό δίωρο.

9η & 10η διδακτική ώρα

Στο διδακτικό αυτό δίωρο ολοκληρώθηκε –πρώτα στο χαρτί– η ιστορία που

επινόησαν τα παιδιά και στη συνέχεια –πάλι στην ολομέλεια της τάξης– έγινε η

μετατροπή της σε ηλεκτρονικό βιβλίο. Δουλεύοντας με έναν υπολογιστή και τον

βιντεοπροβολέα ένας-ένας οι μαθητές κάθονταν στον υπολογιστή και έγραφαν μέρος

της ιστορίας ή επέλεγαν τις εικόνες που συνοδεύουν την ιστορία. Η ιστορία που

έγραψαν και ψηφιοποίησαν συνεργατικά όλα τα παιδιά της τάξης είναι διαθέσιμη στη

διεύθυνση http://storybird.com/books/-3193/?token=avjjyne34q .

11η & 12η διδακτική ώρα

Με τη χρήση του διαδικτυακού εργαλείου Wordle και προκειμένου να τονιστούν οι

περισσότερο χρησιμοποιημένες λέξεις σε μια συνταγή χριστουγεννιάτικου

εδέσματος, η κάθε ομάδα παιδιών επέλεξε μια συνταγή από την ιστοσελίδα

http://greekcook.gr/categories/Christmas και δημιούργησε ένα συννεφάκι με τις

λέξεις που συναντούνται περισσότερο στη συνταγή. Το παρουσίασε στην ολομέλεια

της τάξης όπου και αναγνωρίστηκαν το πρόσωπο και ο αριθμός της κάθε λέξης.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 18 από 23

ΣΤ. ΦΥΛΛΟ/-Α ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

Γίνεται προσπάθεια οι μαθητές να κατανοήσουν με τη μελέτη και ανάλυση των

διηγημάτων και ποιημάτων του βιβλίου καθώς και από τη συζήτηση και τον διάλογο

τις μορφές συναισθημάτων, τη σημασία της κοινωνικής προσφοράς, της αγάπης για

τον συνάνθρωπο και της αλληλοβοήθειας.

ΟΔΗΓΙΑ:

1. Σχεδιάστε και αναπαραστήστε ένα θεατρικό δρώμενο με θέμα μια προσφορά, μια

καλή πράξη, ένα χέρι βοήθειας σε κάποιον που το χρειάζεται με βάση το κείμενο του

μαθήματος καθώς και λαμβάνοντας υπόψη την προώθηση της αυτενέργειας και

πρωτοβουλίας των παιδιών, ενίσχυση αυτοσχεδιασμού.

2. Δημιουργήστε ένα διαδικτυακό βιβλιαράκι-ιστοριούλα με βάση το κείμενο της

Ιωάννας Κυρίτση: «Η Μπουγάδα του Αη Βασίλη» με τη χρήση του διαδικτυακού

εργαλείου http://storybird.com/,

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 19 από 23

Μπορείτε να πάρετε ιδέες αφού παρακολουθήσετε το βιντεάκι με το αντίστοιχο

διήγημα από τον εξής ιστότοπο:

https://www.youtube.com/watch?v=f8HTkEcjxTY&playnext=1&list=PLyOHN55Nx

MZq9xt9J2ahlxrl3yveGLWZT&feature=results_video

Ζ. ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΧΕΣ

Θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένας συνεργατικός ιστότοπος wiki, όπου οι μαθητές

τόσο της τάξης όσο και άλλων τάξεων να προτείνουν καλές πράξεις, δραστηριότητες

αλληλοβοήθειας και να ανταλλάξουν εμπειρίες και απόψεις, ιδέες από ανάλογες

πράξεις του παρελθόντος καθώς και ενέργειες που σκοπεύουν να πραγματοποιήσουν

στο μέλλον.

Η. ΚΡΙΤΙΚΗ

Το συνταγμένο σενάριο περιείχε πολλές δραστηριότητες-προτάσεις, οι οποίες

αποτελούν ιδέες που μπορούν να τροποποιηθούν και να «ταιριάξουν» στο επίπεδο και

στις ανάγκες και ιδιαιτερότητες της κάθε τάξης. Ο δάσκαλος κάθε φορά μπορεί να

κρίνει αν θα εκτελέσει ή θα τροποποιήσει την εκάστοτε δραστηριότητα.

Επιπλέον, η μορφή-δομή των δραστηριοτήτων είναι παραδειγματική και

μπορεί να εμπλουτιστεί με όμοιες δράσεις ή και να περιοριστεί με βάση τις ανάγκες

και ιδιαιτερότητες των μαθητών της κάθε τάξης αλλά και τους στόχους που θέτει

κάθε φορά ο εκπαιδευτικός συντονιστής-εμψυχωτής.

Οι μαθητές εργάστηκαν με τη βοήθεια του ηλεκτρονικού υπολογιστή άλλοτε

στο εργαστήρι υπολογιστών και άλλοτε στην τάξη. Απαραίτητη είναι η σύνδεση με

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 20 από 23

έναν βιντεοπροβολέα για την παρουσίαση των δραστηριοτήτων στην ολομέλεια της

τάξης.

Επίσης, είναι πρωταρχική η καλλιέργεια και απόκτηση από τη μεριά των

μαθητών των νέων γραμματισμών και σε αυτό μπορεί βοήθησε ο εκπαιδευτικός με

την εμψύχωση και ενθάρρυνση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων όπως του διαλόγου,

της παρουσίασης, της ανάπτυξης των ιδεών και της έμπρακτης εφαρμογής των.

Η εφαρμογή του σεναρίου κύλησε ομαλά, με μοναδικό πρόβλημα αυτό της

έλλειψης χρόνου, καθώς λόγω των επικείμενων διακοπών των Χριστουγέννων δεν

υπήρχε περισσότερος χρόνος στη διάθεσή μας για να δημιουργήσουμε τέσσερις

διαφορετικές χριστουγεννιάτικες ιστορίες, όπως ήταν ο αρχικός μας σχεδιασμός.

Επιπλέον στον αρχικό πλάνο εφαρμογής υπήρχε η σκέψη η ιστορία να γίνει

περισσότερο πολυμεσική, με την προσθήκη αφήγησης με τις φωνές των παιδιών.

Αξίζει πάντως να τονιστεί ότι τα παιδιά χάρηκαν ιδιαίτερα τον διαφορετικό τρόπο

προσέγγισης της θεματικής ενότητας. Έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα

ηλεκτρονικά βιβλία, τη συγγραφή και δραματοποίηση του θεατρικού και τη

δημιουργία του δικού τους ηλεκτρονικού βιβλίου.

Θ. BΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Βοσνιάδου, Σ. 2006. Παιδιά, σχολεία και υπολογιστές. Προοπτικές, προβλήματα και

προτάσεις για την αποτελεσματικότερη χρήση των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση.

Αθήνα: Gutenberg.

Κασιμάτη, Κ., Σ. Φερεντίνος & Χ. Καλλιγάς. 2002. Εισαγωγή καινοτομιών στη

διδακτική πρακτική. Νέες τεχνολογίες και εκπαιδευτικοί. Μέντορας 6, 29-45.

Κουτσογιάννης, Δ. 2000. Γλωσσική αγωγή και διαδίκτυο: δυνατότητες και

περιορισμοί. Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα, 234-244. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδης.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 21 από 23

Κουτσογιάννης, Δ. 2001. Γλωσσική αγωγή: Νέες Τεχνολογίες. Στο Εγκυκλοπαιδικός

Οδηγός για τη Γλώσσα, επιμ. Α-Φ. Χριστίδης & Μ. Θεοδωροπούλου, 275-280.

Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.

Κουτσογιάννης, Δ. 2005. Η πολυτροπική θεωρία της επικοινωνίας ως εργαλείο για

την αξιολόγηση εκπαιδευτικού λογισμικού. Στο Πρακτικά του Συνεδρίου «Εικόνα και

Παιδί», επιμ. Ου. Σέμογλου, 621–632. Θεσσαλονίκη.

Κόμης, Β. 2004. Εισαγωγή στις εκπαιδευτικές χρήσεις των Τεχνολογιών της

Πληροφορίας και των Επικοινωνιών. Αθήνα: Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών.

Ντίνας, Κ. 2004. Γραμματισμός-Πολυγραμματισμοί και διαπολιτισμική γλωσσική

διδασκαλία. Στο Πρακτικά του 1ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Πάτρας: Διαπολιτισμική

Εκπαίδευση, επιμ. Π. Γεωργογιάννης, 193-206. Πάτρα: Kέντρο Διαπολιτισμικής

Εκπαίδευσης.

Ντίνας, Κ. 2011. Διδασκαλία της νέας ελληνικής και ΤΠΕ. Στην αδημοσίευτη

συλλογή εκπαιδευτικών σεναρίων και δραστηριοτήτων.

Χατζησαββίδης, Σ. 2005. Από την παιδαγωγική του γραµµατισµού στους

πολυγραµµατισµούς: Νέες τάσεις, διαστάσεις και προοπτικές στη διδασκαλία της

γλώσσας. Στο Γλώσσα και Λογοτεχνία στην Πρωτοβάθµια και τη Δευτεροβάθµια

Εκπαίδευση, επιμ. Κ. Μπαλάσκας & Κ. Αγγελάκος, 39-52. Αθήνα: Μεταίχµιο.

Χατζησαββίδης, Σ. 2009. Πολυγραμματισμοί και διδασκαλία της γλώσσας.

Χατζησαββίδης, Σ. 2003. Η διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας στο πλαίσιο των

πολυγραµµατισµών. Φιλόλογος 113, 405-414.

Cuban, L. 2001. Oversold and Underused: Computers in the Classroom. Cambridge,

MA: Harvard University Press.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 22 από 23

Koutsogiannis, D. 2004. Critical technoliteracy and "weak" languages. Στο Doing

literacy online: Teaching, learning and playing in an electronic world, επιμ. I. Snyder

& C. Beavis, 163-18. Cresskill, NJ: Hampton Press.

Koutsogiannis, D. & B. Mitsikopoulou. 2004. The Internet as a glocal discourse

environment. Language Learning & Technology 8(3), 83-89. Διαθέσιμο στο

http://llt.msu.edu/vol8num3/koutsogiannis/default.html [5.1.2011].

Kress, G. 2003. Literacy in the New Media Age. Λονδίνο & Νέα Υόρκη: Routledge.

Lam, W. S. E. 2009. Multiliteracies on Instant Messaging in Negotiating Local,

Translocal, and Transnational Affiliations: A Case of an Adolescent Immigrant.

Reading Research Quarterly 44(4), 377–397.

Lewis, C. & B. Fabos. 2008. Instant Messanging, literacies, and social identities. Στο

Handbook of Research on New Literacies, επιμ. J. Coiro, M. Knobel, C. Lankshear &

D. Leu,1109-1159. Νέα Υόρκη: Lawrence Erlbaum.

Street, B. 2000. New Literacies in theory and practice: What are the implication for

language in education? Linguistics and Education 10(1), 1-24.

Δικτυογραφία

Ηλεκτρονικό Λεξικό:

http://www.greek-language.gr/greekLang/index.html

Λογισμικά

1. http://ts.sch.gr/repo/online-packages/dim-glossa-c-d/

2. http://goo.gl/gEqBF

Διαδικτυακές ασκήσεις

1. http://www.e-papadakis.gr/askisisd.htm

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίων Δ΄ Δημοτικού «Χριστός γεννάται»

Σελίδα 23 από 23

2. http://3dim-megar.att.sch.gr/index.php/dclass-sheet

Ιστοσελίδες σχετικές με τους συγγραφείς

1. http://goo.gl/aEpgt

2. http://www.happywriters.net/page2.htm

Ιστοσελίδες εκμάθησης εργαλείων

1. http://office.microsoft.com/el-gr/help/HA001230944.aspx

2. http://www.ekped.gr/praktika10/gen/138.pdf

http://www.lifo.gr/team/bookroom/28832

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Στο παράρτημα, αν χρειάζεται, παραθέτουμε τυχόν συνοδευτικό υλικό των σεναρίων

μας, την αναφορά του οποίου θεωρούμε απαραίτητη.