Έλενα ΛεμεσίουΦεβρουάριος 2015

Στην Γενική Αίματος αξιολογούνται ποσοτικά και μορφολογικά τα έμμορφα

στοιχεία του αίματος Η «γενική αίματος» αποτελεί τη συνηθέστερα

χρησιμοποιούμενη εργαστηριακή εξέταση στην κλινική πράξη

Ο προσδιορισμός των αιματολογικών παραμέτρων που περιλαμβάνονται σε αυτήν είναι χρήσιμος για τη διάγνωση απλών καθημερινών νοσημάτων, αλλά και σοβαρών νοσημάτων

Αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για την παρακολούθηση της πορείας και της εφαρμοζόμενης θεραπείας πολλών οξέων και χρόνιων νοσημάτων.

Αιματολογικοί Αναλυτές Το αντιπηκτικό εκλογής για τη μέτρηση των έμμορφων

στοιχείων του αίματος είναι ένα από τα άλατα του EDTA( αιθυλενο-διαμινο-τετραοξεικό οξύ) δεν επηρεάζει τον αριθμό των κυττάρων και το μέγεθός τους και εμποδίζει τη συσσώρευση των αιμοπεταλίων

Mέθοδοι ανάλυσης των αιματολογικών αναλυτών είναι:

Μεταβολή ηλεκτρικής αντίστασης οπής Αρχή σκεδασμού ακτίνας φωτός (light-scatter) Κυτταροχημεία ροής Κυτταρομετρία φθορισμού (φθοριοχρώματα)

Αιματολογικοί Αναλυτές

Ιστογράμματα

Κατανομές συχνότητας μιας παραμέτρου (κατ΄ όγκον

ανάλυση)

Νεφελογράμματα ή κυτταρογράμματα ή στικτογράμματα

Απεικονίζονται οι πληθυσμοί των κυττάρων που πέρασαν

από την οπή μέτρησης, με τη μορφή νεφελωμάτων

Για τη σωστή ερμηνεία των παραμέτρων που βλέπουμε πρέπει απαραίτητα να γνωρίζουμε ότι οι φυσιολογικές τιμές μεταβάλλονται με το Φύλο την Ηλικία και την εθνικότητα

Δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι τα αποτελέσματα των εξετάσεων ενδέχεται να επηρεαστούν από παραμέτρους όπως:

συνθήκες λήψης και επεξεργασίας του αιματολογικού δείγματος (πχ. παρουσία πήγματος, χρήση ακατάλληλου αντιπηκτικού, ατελής ανάδευση)

ή να επηρεαστούν παροδικά από ανεξάρτητες καταστάσεις (πχ. λήψη φαρμάκων)

Εξέταση Μονάδα μέτρησης

Φυσιολογικές τιμές

Hb(Hemoglobin) Αιμοσφαιρίνη

g/dl A: 13.5-18 Γ: 11.5-16.5

Κύριο συστατικό των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Δεσμεύει και μεταφέρει οξυγόνο από τους πνεύμονες στους ιστούς και διοξειδίο του άνθρακα από τους ιστούς στους πνεύμονες. Ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας του αίματος. Καθοριστική μέτρηση για αξιολόγηση διαφόρων μορφών αναιμίας

Hct(Hematocrit)Αιματοκρίτης % A: 40-52

Γ: 36-47

Καθορίζει την εκατοστιαία αναλογία του όγκου των ερυθρών αιμοσφαιρίων στον συνολικό όγκο του αίματος.

RBC(Red Blood Cells)Αριθμός Ερυθρών αιμοσφαιρίων

x10^12/Lή

Εκατομ./mm3

A: 4.50-6.50Γ: 3.80-5.80

Μεταφέρουν αιμοσφαιρίνη

The rule of thumb

ΕξέτασηΜονάδα μέτρησης

Φυσιολογικές τιμές

MCV(Mean Cell Volume)Μέσος όγκος ερυθρών αιμοσφαιρίων

Fl(femtolitre) 77-95

To MCV ανιχνεύει με ακρίβεια κάθε γενική αύξηση ή μείωση του όγκου-μεγέθους του ερυθρού

Διαφορική διάγνωση αναιμιών Μικροκυττάρωση

Μάκροκυττάρωση

MCH(Mean Cell Haemoglobin)Μέση περιεκτικότητα Αιμοσφαιρίνης

pg 27-32

Η μέση αιμοσφαιρίνη του ερυθρού. Δείχνει την ποσότητα της αιμοσφαιρίνης, που περιέχεται στο ερυθρό αιμοσφαίριο.Ελάττωση MCH, λόγω αδυναμίας σύνθεσης φυσιολογικής ποσότητας αιμοσφαιρίνηςΥποχρωμίαΑυξάνεται ή μειώνεται αντίστοιχα με το MCV

Εξέταση Μονάδα μέτρησης

Φυσιολογικές τιμές

MCHC(Mean Cell Haemoglobin Concentration)Μέση πυκνότητα Αιμοσφαιρίνης

g/dl 32-36

Δείκτης της μέσης πυκνότητας αιμοσφαιρίνης σε ένα δεδομένο όγκο ερυθρών Μειώνεται αντίστοιχα με MCV & MCHΑυξάνεται στη Σφαιροκυττάρωση

RDW(Red cell Distribution Width)Εύρος κατανομής μεγέθους Ερυθρών αιμοσφαιρίων

% 11-15

Παρουσιάζει την κατανομή των όγκων των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Αποτελεί δείκτη της ανισοκυττάρωσης, των διακυμάνσεων δηλαδή του μεγέθους των ερυθρών αιμοσφαιρίων

ReticsΔΕΚΔικτυοερυθροκύτταρα

Απόλυτος αρ ΔΕΚ

%

x10^9/L

1-2,5

50-100

Άωρα ερυθρά αιμοσφαίρια. Αξιολόγηση της ερυθροποιητικήςδραστηριότητας του μυελού των οστών στην αναιμία

Δείκτης αυξημένης παραγωγής (απώλεια, αιμόλυση)

Διαταραχές RBC Hb Hct Αύξηση

Αφυδάτωση Μυελουπερπλαστικά

σύνδρομα Συγγενείς καρδιοπάθειες Κάπνισμα Χρ. Αποφρακτική

πνευμονοπάθεια Διαβίωση σε υψόμετρο Αιμοσφαιρινοπάθειες (μόνον RBC)

Μείωση

Αναιμίες μικροκυτταρικέςμακροκυτταρικέςορθόκυτταρικές

Απώλεια

Σφάλματα στη μέτρηση:

Μικροπήγματα, Αιμόλυση, Μικροκυττάρωση, σχιστοκυττάρωση, Ψυχροσυγκολλητίνες

Μεγάλα ΑΜΠ , Λευκοκυττάρωση, κρυοσφαιρίνες, φυσαλίδες, σωματίδια, μικρόβια

Διαταραχές MCV

Διαταραχές MCHόπως MCV

Διαταραχές MCHCόπως MCHσφαιροκυττάρωση

ΜικροκυττάρωσηΣιδηροπενία ΘαλασσαιμίαΣιδηροβλαστική αναιμίαΑναιμία χρ. Νόσου

ΜακροκυττάρωσηΈλλειψη βιταμινών Β12, Φυλλικού οξέοςΒιταμίνη CΈλλειψη χαλκούΑλκοολισμόςΑυξημένα ΔΕΚΗπατοπάθειες

Oρθοκυττάρωση

Αναιμία χρόνιας νόσου

Αιματολογικές κακοήθειες

Καρκίνος

Νεφρική ανεπάρκεια

Νοσήματα του συνδετικού ιστού

Ενδοκρινολογικά νοσήματα

Αιμολυτική αναιμία

Λευκά αιμοσφαίρια /Λευκοκυτταρικός τύποςΕξέταση Μονάδα

μέτρησηςΦυσιολογικές

τιμέςΑπόλυτοι αριθμοί #

WBC (White Blood Cells)Λευκά αιμοσφαίρια

χ10^9/L 4.0-11

NEUTΟυδετερόφιλαΠολυμορφοπύρηνα

% 40 - 802000 – 7500 /mm3

ή2,0 – 7.5 x 10^9/L

LYMPHΛεμφοκύτταρα % 20 - 40

1500 – 4500 /mm3

1,0 – 4,5 x 10^9/L

MONOΜονοκύτταρα % 2 - 10

0,200 – 0,800 /mm3

0,2- 0,8 x 10^9/L

EOSΗωσινόφιλα % 1 - 6

0.040 – 0,400 /mm3

0,04 – 0,4 x 10^9/L

BASOΒασεόφιλα % 1 - 2

< 0,100 /mm3

<0,1 x 10^9/L

Λευκά αιμοσφαίρια /Λευκοκυτταρικός τύπος Αναστροφή τύπου

Ονομάζουμε την διαταραχή στη ποσοτική σχέση Ουδετεροφίλων κ Λεμφοκυττάρων

Οφείλετε είτε σε μείωση των ουδετερόφιλων είτε σε αύξηση των λεμφοκυττάρων

Αναφερόμαστε πάντα στον απόλυτο αριθμό Απόλυτος αριθ = αριθμός λευκών χ ποσοστό του κυττάρου/100

πχ. 7000WBC x 50% lymph/100 = 3500 lymphocytes

Εξέταση Μονάδα μέτρησης

Φυσιολογικές τιμές

PLTΑιμοπετάλια

θρομβοκύτταρα

X 10^9 / L

/mm3

150 – 400

150000-400000

Μικρά απύρηνα κύτταρα υπεύθυνα για τη δημιουργία θρόμβου

MPVMean platelet volumeΜέσος όγκος αιμοπεταλίων Δείκτες μεγέθους των αιμοπεταλίων

Αυξημένα είναι ενδεικτικά παραγωγής νεαρών αιμοπεταλίωνPDW

Platelet distribution width Εύρος κατανομής αιμοπεταλίων

Πηγή φυσιολογικών τιμών :Oxford Handbook of CLINICAL HAEMATOLOGY

Third edition 2010

Μικροσκοπική εξέταση

Ερυθρά σειράΑνισοποικιλοκυττάρωση Αναιμίες

Κυρίως Θαλασσαιμίες

ΜικροκυττάρωσηΥποχρωμία

Σιδηροπενική αναιμίαθαλασσαιμίες

Μακροκυττάρωση Έλλειψη Β12, φυλλικού, Φαρμακα, κίρωση, αλκοολισμός

Στοχοκύτταρα θαλασσαιμίες

Δακρυοκύτταρα Μυελουπερπλαστικά σύνδρομαΣπληνομεγαλία

Βασεόφιλή στίξη Αιμοσφαιρινοπάθειες

Εχινοκυττάρωση Ουραιμία, πιθανόν τεχνικό λάθος

Κερματισμένα ερυθράή σχιστοκύτταρα

Μικροαγγειοπαθητική αιμόλυση (sos)

Λευκά αιμοσφαίρια /Λευκοκυτταρικός τύπος

Left shift Στροφή αριστερά

Είναι η παρουσία στο περιφερικό αίμα πρόδρομων μορφών της κοκκιώδους σειράς

Ραβδοπύρηνα

Μεταμυελοκύτταρα

Μυελοκύτταρα

Προμυελοκύτταρα

Μικροβιακές λοιμώξεις

Τραύμα, έγκαυμα

Έμφραγμα μυοκαρδίου

Σπληνεκτομή

Κύηση

Καρκίνος

Αιματολογικές κακοήθειες

Αυξητικοί παράγοντες

Τοξική κοκκίωσηToxic granulation

Η παρουσία αυξημένων κ πιο έντονων κοκκίων στο στα ουδετερόφιλα

Ουδετερόφιλα Μικροβιακές λοιμώξεις

Φλεγμονή

Αυξητικοί παράγοντες

Λευκά αιμοσφαίρια /Λευκοκυτταρικός τύπος

Διεγερμένα λεμφοκύτταραΜονοκυτταροειδή

Reactive lymphocytes

Μορφολογικές αλλοιώσεις των λεμφοκυττάρων μετά από αντιγονικό ερεθισμό

Ιογενείς λοιμώξειςΣύφιλη Τοξοπλάσμωση

Άτυπα λεμφοκύτταρα

Atypical lymphocytes

Ως άνω

ΠολυκατάτμηταπολυμορφοπύρηναHyper segmented polymorphs

Πολύλοβος πυρήναςπολυμορφοπύρηνων

Μεγαλοβλαστική αναιμίαΛήψη υδροξιουρίας

Rouleaux Νομισματοειδείς στήλες ερυθρών

Αυξημένες γ-σφαιρίνεςΠ. Μυέλωμα

Βλάστες (sos)Blast cells

Παθολογικές άωρεςμορφές κυττάρων

Λευχαιμίες Μυελοδυπλαστικάσύνδρομα

Διαταραχές στον αριθμός των αιμοπεταλίων χρήζει πάντα

μικροσκόπησης

Πολλαπλές αιτίες ψευδούς αύξησης ή μείωσης των ΑΜΠ

Μεγάλα Αιμοπετάλια Νεαρά Αιμοπετάλια

Γιγάντια Αιμοπετάλια Νεαρά ΑιμοπετάλιαΜυελουπερπλαστικά σύνδρομαΚληρονομικές διαταραχές των ΑΜΠ

Ομάδες ΑιμοπεταλίωνΣωροί Αιμοπεταλίων

Τεχνικό σφάλμα (λόγω EDTA)

Αιμοπετάλια

Γενικό συμπέρασμα Οι αυτόματοι αιματολογικοί αναλυτές προσφέρουν γρήγορα

και αξιόπιστα αποτελέσματα

Ο γιατρός που εγκρίνει το αποτέλεσμα μιας γενικής αίματος πρέπει να γνωρίζει καλά τα τεχνικά χαρακτηριστικά του αναλυτή που χρησιμοποιεί, για να μπορεί να αξιολογεί τα ευρήματα και να αναγνωρίζει και να διορθώνει τις ψευδείς μετρήσεις

H παραδοσιακή αιματολογία δεν μπορεί να καταργηθεί και οι αυτόματοι αναλυτές δεν μπορούν να λειτουργήσουν ανεξάρτητα από το οπτικό μικροσκόπιο

Βασικό συμπέρασμα

Όταν βλέπουμε μια Γενική Αίματος αξιολογούμε

την κάθε παράμετρο ξεχωριστά αλλά και όλες

μαζί σε συνδυασμό και πάντα σε σχέση με την

κλινική εικόνα και το ιστορικό του ασθενή