"Το μέλλον του άνδρα είναι η γυναίκα" Λ. Αραγκόν

Σχ. Έτος 2012-2013

Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή

Τι είναι;

• Ισότητα των δύο φύλων ονομάζουμε την

εξάλειψη κάθε είδους διάκρισης ανάμεσα στον

άνδρα και τη γυναίκα, ώστε νομικά και

ουσιαστικά να έχουν τα ίδια δικαιώματα, αλλά

και υποχρεώσεις.

Ιστορική Αναδρομή

• Την προϊστορική εποχή, η γυναίκα ήταν σε πρώτη θέση(μέχρι μινωικά

χρόνια). Ύστερα η θέση της γυναίκας έπεσε πάρα πολύ χαμηλά με

αποτέλεσμα από την αρχαιότητα μέχρι και πριν από λίγες δεκαετίες οι

άνδρες να θεωρούν τις γυναίκες πολύ κατώτερές τους, να τις

καταπιέζουν και να τις εκμεταλλεύονται.

• Οι γυναίκες στην κοινωνία της μινωικής Κρήτης είχαν τα ίδια περίπου

δικαιώματα και ελευθερίες με τους άντρες.

Έχουν και μια παράξενη συνήθεια στην Κρήτη που δεν την βρίσκουμε πουθενά αλλού. Το όνομά τους το παίρνουν από τη μητέρα τους και όχι από τον πατέρα. Κι όταν ρωτήσετε κάποιον ποιος είναι, εκείνος θα αραδιάσει τη γενιά του ανεβαίνοντας από μητέρα σε γιαγιά. Και αν μια γυναίκα από ελεύθερη γενιά κάμει νοικοκυριό με δούλο, τα παιδιά τους θεωρούνται ότι είναι από καλό σόι. Αν όμως ένας πολίτης, έστω και αν είναι από τους πρώτους, έχει γυναίκα ξένη, τα παιδιά τους δεν τα λογαριάζουν καθόλου. Ηροδότου, Ιστορίαι

• Αρχαία Αθήνα : οι άντρες συμμετείχαν στη διακυβέρνηση του κράτους ή σε

άλλες εκδηλώσεις της δημόσιας ζωής, ενώ οι γυναίκες έμεναν στο σπίτι. Σπάνια

έβγαιναν έξω (θρησκευτικές γιορτές)

• Αρχαία Σπάρτη: γυναίκες περισσότερο ελεύθερες, απ' όσο στα άλλα μέρη της

Ελλάδας. Τα κορίτσια γυμνάζονταν για να πλάσουν δυνατό σώμα και γενναία

ψυχή. Οι Σπαρτιάτες μεγάλο σεβασμό στις γυναίκες και ιδιαίτερα στις

μητέρες.

• Βυζάντιο: κατώτερη από τον άνδρα, σύμφωνα με τη βυζαντινή νομοθεσία. Τα

κορίτσια υποχρεώνονταν από πολύ μικρά να παντρευτούν όποιον διάλεγε ο

πατέρας τους ή να πάνε σε μοναστήρι.

• Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός: Κάποια αλλαγή στην ανδροκρατική νοοτροπία

επέρχεται, λόγω των ιδεών των διαφωτιστών περί ισότητας όλων των

ανθρώπων.

• Βιομηχανική Επανάσταση: γίνεται παροχή δικαιωμάτων στις γυναίκες Η είσοδό

της στην παραγωγική διαδικασία τη χειραφετεί σταδιακά.

Αίτια ανισότητας

Η αντίληψη των πατριαρχικών κοινωνιών βασιζόταν στη γυναικεία

αδυναμία προσφοράς στην παραγωγική δραστηριότητα.

Ο αποκλεισμός της γυναίκας από τη μόρφωση και την

επαγγελματική κατάρτιση.

Τα στερεότυπα και προκαταλήψεις, σχετικά με τη φυσική και

νοητική κατωτερότητα της γυναίκας.

Η εκπαίδευση με τα πρότυπα που προβάλλει και την αποσιώπηση ή

υποβάθμιση του πραγματικού της ρόλου.

Τα Μ.Μ.Ε. προβάλλουν πρότυπα υπεροχής του άνδρα και

υστέρησης της γυναίκας, εκμεταλλεύονται τη γυναίκα στη

διαφήμιση, την εμφανίζουν αδύναμη και καταξιωμένη μόνο στο

πλευρό του άνδρα.

Φαινόμενα ανισοτήτων Εργασία:

• Οι γυναίκες αμείβονται λιγότερο από τους άντρες για ίση εργασία(μισθολ. χάσμα

17% στην Ε.Ε.), στερούνται ευκαιριών για επαγγελματική ανέλιξη, πλήττονται από

την ανεργία και την ανασφάλιστη εργασία, παρενοχλούνται σεξουαλικά κ.ά.

• υπάρχει διάκριση ανάμεσα σε ανδρικά και γυναικεία επαγγέλματα.

Οικογένεια:

• Η γυναίκα θεωρείται αποκλειστική υπεύθυνη για τις οικιακές εργασίες και την

ανατροφή των παιδιών

• Η ενδοοικογενειακή βία

Εκπαίδευση:

• Οι αναλφάβητες γυναίκες αποτελούν περίπου το 60% του συνολικού αριθμού των

αναλφάβητων

Πολιτική:

• Η συμμετοχή των γυναικών στα ηγετικά κλιμάκια κυβερνήσεων, κομμάτων είναι

μικρή

Οι γυναίκες στον Τρίτο Κόσμο

• Νικαράγουα: Εργάτριες σε εργοστάσιο

παραγωγής καφέ. Οι γυναίκες επιλέγονται γι'

αυτήν τη δουλειά επειδή ανέχονται την

πολύωρη και μονότονη εργασία ευκολότερα από

τους άνδρες.

• Αφγανιστάν: Ενώ τα αγόρια παίζουν ελεύθερα

ποδόσφαιρο, οι γυναίκες εξακολουθούν να

φορούν την μπούργκα.

• Γυναίκες στο Αφγανιστάν καλυμμένες με τη

μπούργκα. Αν τις δουν στο δρόμο χωρίς αυτή,

υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να εκτελεστούν.

ΑΝΗΛΙΚΕΣ ΝΥΦΕΣ ΣΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ

• Όταν ήταν μόλις 14 ετών, η Beatrice Kitamula

τώρα 19 ετών, παντρεύτηκε τον Elias Shola 63

ετών τώρα, για να εξοφλήσει το χρέος του πατέρα

της. Στη φωτογραφία, με το "σύζυγο" και το 2

χρονών κοριτσάκι της

• Η Edah Mwanyongo 20 ετών εξαναγκάστηκε να

παντρευτεί τον Ridein Simfukwe 66 ετών επειδή ο

πατέρας της πούλησε δύο αγελάδες που ανήκαν

στον Simfukwe.

• Ο πατέρας της Mwaka Simbeye την πάντρεψε όταν

ήταν 11 ετών για να ξεπληρώσει ένα χρέος 11

δολαρίων. Εκείνη το έσκασε αλλά οι γονείς της τη

βρήκαν και την έφεραν πίσω μετά από 6 μήνες.

Λύσεις

Θεσμικό πλαίσιο: Απαιτούνται νομοθετικές ρυθμίσεις για την

προστασία των γυναικών στον εργασιακό χώρο (εξίσωση

αμοιβών, ασφάλιση, ισότητα ευκαιριών κ.ά.).

Οικογένεια: Η εξυγίανση και ο εκσυγχρονισμός των

οικογενειακών σχέσεων θα αποκαταστήσει τη θέση της γυναίκας

μέσα στο θεσμό αυτό.

Πολιτική: Τα κόμματα και οι πολιτικές οργανώσεις οφείλουν να

εξασφαλίσουν την ανεμπόδιστη και ευρεία συμμετοχή των

γυναικών στα όργανά τους.

Παιδεία: Η παιδεία και η καλλιέργεια των νέων ανθρώπων

μπορούν να αμβλύνουν τα στερεότυπα που υποβιβάζουν τη θέση

της γυναίκας.

Η συμβολή της Ε.Ε.

• Η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών

συγκαταλέγεται στις θεμελιώδεις αξίες της

Ευρωπαϊκής Ένωσης.

• Ανάγεται στο 1957, όταν η αρχή της ίσης αμοιβής για

ίση εργασία περιλήφθηκε στη Συνθήκη της Ρώμης.

Η Στρατηγική για την ισότητα μεταξύ γυναικών και

ανδρών συνιστά το πρόγραμμα εργασίας της Ευρωπαϊκής

Επιτροπής για την ισότητα των φύλων για την περίοδο

2010-2015.

Φυλετική ισότητα στην Ελλάδα

• Η μεγάλη αλλαγή 19ο αιώνα(γυναίκα εργάζεται έξω από το σπίτι.) Στην Ελλάδα, το

1868-1870 η Αιμιλία Κτενά και η Καλλιρρόη Κεχαγιά ζήτησαν ίση αμοιβή για ίση εργασία.

• Το 1930 δίνεται στην Ελληνίδα το δικαίωμα ψήφου υπό όρους.

α) Μόνο για τις δημοτικές εκλογές.

β) Μόνο για να εκλέγει, όχι να εκλέγεται.

γ) Μόνο οι εγγράμματες είχαν δικαίωμα να ψηφίσουν.

δ) Μόνο όσες ήταν πάνω από 30 χρονών.

Αλλά το 1930 το 70% των γυναικών στην Ελλάδα, άνω των 30 χρονών, ήταν

αγράμματες.

• Το 1934 οι γυναίκες καλούνται να ψηφίσουν, για πρώτη φορά, στις δημοτικές εκλογές

οι πρώτες στην ιστορία του τόπου, όπου οι γυναίκες είχαν το δικαίωμα ψήφου.

• Στις 23 Απρίλη του 1944 γίνονται οι πρώτες εκλογές στην ελεύθερη Ελλάδα και στο

Εθνικό Συμβούλιο (Βουλή) εκλέγονται οι πρώτες γυναίκες βουλευτές: Χρύσα

Χατζηβασιλείου, Μαρία Σβώλου, Καίτη Νισυρίου-Ζεύγου, Μάχη Μαυροειδή, Φωτεινή

Φιλιππίδη.

Κακοποίηση γυναικών • 1 στις 3 γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή της θα

αντιμετωπίσει σωματική, ψυχολογική ή σεξουαλική βία

από τον σύντροφό της.

• 1 στις 5 γυναίκες θα πέσει θύμα βιασμού ή απόπειρας

βιασμού

• 40% με 50% των γυναικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης

έχει αναφέρει κάποια μορφή

σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας

• 500.000 με 2.000.000 άνθρωποι στον κόσμο, κυρίως

γυναίκες και παιδιά, εκτιμάται ότι διακινούνται

παράνομα κάθε χρόνο με σκοπό τη σεξουαλική

εκμετάλλευση και την εξαναγκαστική εργασία.

Βία κατά των γυναικών

• Ο όρος περιλαμβάνει κάθε πράξη βίας που

στηρίζεται στο φύλο και έχει ως αποτέλεσμα την

σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βλάβη ή

πόνο για τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των

απειλών τέτοιων πράξεων, τον εξαναγκασμό ή

την αυθαίρετη στέρηση της ελευθερίας είτε αυτό

προκύπτει στην δημόσια είτε στην ιδιωτική ζωή.

Η βία κατά των γυναικών

είναι ίσως η πιο επαίσχυντη

παραβίαση των ανθρωπίνων

δικαιωμάτων.

Μορφές βίας

• Η βία μέσα στην οικογένεια (ενδοοικογενειακή βία).

• Η βία γενικά μέσα στην κοινωνία (βιασμός, σεξουαλική

κακοποίηση, σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία,

σωματεμπορία).

Ήξερες ότι... Σε αναφορά της Παγκόσμιας Τράπεζας εκτιμάται ότι η βία κατά των

γυναικών ήταν τόσο σοβαρή αιτία θανάτου και ανικανότητας μεταξύ

των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας όσο ο καρκίνος.

Συμβουλευτικά κέντρα

• Η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ)

είναι ο πρώτος δημόσιος φορέας που δημιούργησε

και λειτουργεί Συμβουλευτικά Κέντρα για τη Βία

κατά των Γυναικών.

• Το Δίκτυο περιλαμβάνει την τηλεφωνική γραμμή

SOS 15900 η οποία υποστηρίζεται και από την

ηλεκτρονική διεύθυνση sos15900@isotita.gr. Η

γραμμή λειτουργεί σε 24ωρη βάση / 365 ημέρες

τον χρόνο και προσφέρει υπηρεσίες πληροφόρησης

και τηλεφωνικής συμβουλευτικής σε γυναίκες-

θύματα όλων των μορφών βίας.

ΠΗΓΕΣ

• http://www.neoellinikiglossa.gr

• http://el.wikipedia.org

• http://www.isotita.gr

• http://11dim-kaval.kav.sch.gr

• http://womensos.gr

• http://www.gynaikes-politiki.gr

• http://ec.europa.eu

• http://www.sansimera.gr

• Google images

Επιμέλεια

• Σίσσυ Τσαπάρα