Μελιγαλάς 65 χρόνια μετά (athens.indymedia.org 16-09-2009)

7/31/2019 Μελιγαλάς 65 χρόνια μετά (athens.indymedia.org 16-09-2009)

http://slidepdf.com/reader/full/-65-athensindymediaorg-16-09-2009 1/4

Μελιγαλάς 65 χρόνια μετά

από ab...Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου 2009

Στις 14 Σεπτεμβρίου συμπληρώθηκαν 65 χρόνια από τα γεγονότα στο Μελιγαλά. Τοαντιφασιστικό - αντιρατσιστικό ζήτημα είναι ακόμα επίκαιρο στις μέρες μας και αξίζει μιαμικρή ιστορική αναφορά.

Πριν

Η οχύρωση της κωμόπολης αρχικά από τους Ιταλούς και μετά από τους Γερμανούς και τουςταγματασφαλίτες την έχει καταστήσει απάτητο κάστρο. Με συρματοπλέγματα από αγκάθινοσύρμα σε κουλούρες («σκαντζόχοιρος»), χαρακώματα, υπόγειες στοές, «φωλιές» γιαπολυβολεία σε συγκροτήματα σπιτιών κλπ. Επί πλέον, υπάρχουν τα στρωμένα ναρκοπέδιακαι πέτρινη μάντρα κτισμένη, ψηλά σε ύψος 2 μέτρων απ τη δυτική πλευρά της κωμόποληςʼ που γίνεται γερό προκάλυμμα στους αμυνόμενους, σαν προωθημένη ασπίδα που τουςπροστατεύει να «θερίσουν» όσους πλησιάζουν απ έξω. Ιδιαίτερα θωρακισμένο με όλα ταʼ παραπάνω μέσα είναι το ύψωμα του Προφήτη Ηλία. Το καμπαναριό του με το βαρύπυροβόλο Μπρέντα, που ναιʽ στημένο εκεί, ελέγχει από ψηλά όλη την περιοχή, και καθώς οιταγματασφαλίτες την έχουν καθαρίσει με αποψίλωση από δέντρα, θάμνους κτλ. Είναιιδανικό σημείο, για να ξερνάει αλύπητα φωτιά. Με το μεγάλο βεληνεκές του μπορεί ναστέλνει βροχή τις σφαίρες, σε μεγάλη απόσταση στον ακάλυπτο χώρο, δημιουργώνταςφράγμα θανάτου για τους επιτιθέμενους.

Διοικητής των ταγματασφαλιτών του Μελιγαλά έχει αναλάβει (…) ο ταγματάρχης Διον.Παπαδόπουλος (…)

Στις 12 του Σεπτέμβρη συμπτύχθηκαν στο Μελιγαλά, εκτός από τα υπολείμματα τηςΚαλαμάτας, οι ταγματασφαλίτες του Κοπανακίου… Μετά από αυτά, η δύναμη που διαθέτει οΠαπαδόπουλος υπολογίζεται στους 1000 με 1200 άνδρες (…)

Μέσα στην κωμόπολη βρίσκεται κι ο χώρος της πανηγυρίστρας, το «μπεζεστένι» (…) Εκεί,μέσα στο μανδρότοιχο, βρίσκονται κρατούμενοι καμιά διακοσιαριά ΕΑΜίτες (…)

Στις διαταγές του ταγματάρχη Παπαδόπουλου έχει μπει κι ένας λοχαγός Παπαδόπουλος πουλιποτάκτησε από τον ΕΛΑΣ πριν από 15 ημέρες. Στο αντάρτικο μάλιστα του χαν εμπιστευτείʽ τη διοίκηση ενός τάγματος του 9ου Συντάγματος (…)

Η διοίκηση της ένατης ταξιαρχίας, παρότι ο διοικητής της Κωστόπουλος έχει τραυματιστείστην Καλαμάτα, δεν περιμένει άλλο. Ο Ωρίωνας με τους άλλους αξιωματικούς, μʼ επικεφαλής τον επιτελάρχη Σταύρο Νικολόπουλο, κινητοποιούν γρήγορα το 9ο και το 8οΣύνταγμα.



Μάχη

Με το χάραμα της 13ης του Σεπτέμβρη, το δεύτερο τάγμα του 9ου πλησιάζει απ τηʼ νοτιοδυτική πλευρά, απ το χωριό Ζέζα κι εξορμάει. (…) Αμέσωςʼ όμως, κομματιάζονται οιμαχητές μιας ολόκληρης διμοιρίας που πέφτουν πάνω σε ναρκοπέδιο (…)

Τα τμήματα που επιτίθενται στη διάρκεια της ημέρας εναλλάσσονται, για να μη ζητούνπυρομαχικά το ένα από το άλλο. Η διοίκηση της Ταξιαρχίας περιμένει ενισχύσεις από τηΜεραρχία, ενώ ο Άρης ήδη ετοιμάζει να στείλει δυνάμεις του Αρκαδικού 11ου Συντάγματος.

(…)

Ο αγώνας όμως θα συνεχιστεί με πείσμα όλη την πρώτη μέρα και θα εξακολουθήσει η άγριαμάχη την επομένη χωρίς να κάμπτονται οι Ταγματασφαλίτες (…) Οι αντάρτες κινητοποιούνκι άλλες δυνάμεις (…) Από τα πρώτα σπίτια, που στο μεταξύ κατόρθωσαν να γαντζωθούν,τρυπόύν με τις ξιφολόγχες τους τοίχους για να προχωρήσουν, ενώ με την παραμικρήσκόπευση που επιχειρούν, δέχονται καταιγισμό τις ριπές. Περνώντας όμως μέσα απόκατώγια κι αλλού, οι αντάρτικες ομάδες όλο και προωθούνται. Το ίδιο γίνεται και από άλλασημεία που χουν ήδη γαντζωθεί οιʽ πολιορκητές.

Η μάχη δε σταματάει ουσιαστικά ούτε τη νύχτα και κάποια σπίτια ανατινάζονται ήπυρπολούνται. Ο χώρος άμυνας των ταγματασφαλιτών όλο και συμπιέζεται, ενώ οι ΕΛΑΣίτεςσούρνονται στο έδαφος και τους πλησιάζουν κι άλλο. (…)

Γύρω στο μεσημέρι της τρίτης μέρας της μάχης κάποια στιγμή αρχίζει το σφυροκόπημα τωναντάρτικων πολυβόλων με καταιγιστικά πυρά στο ύψωμα, στο καμπαναριό και στις απέναντιπλευρές των πολυβόλων. Οι ΕΛΑΣίτες χτυπάνε και μ ένα βαρύ αντιαεροπορικό πολυβόλοʼ με μεγάλα βλήματα. Την ίδια ώρα οι σαμποτέρ (σημ: του Κώστα Μπασακίδη) πλησιάζουν τοσυρματόπλεγμα, το ανατινάζουν με νάρκες κι ανοίγουν δρόμο, ενώ άλλοι από πίσωεκτοξεύουν χειροβομβίδες μέσα στα εχθρικά χαρακώματα. Μέσα σ αυτό το πανδαιμόνιο οιʼ μαχητές του Μπασακίδη προχωρούν ταχύτατα, κι από πίσω οι υπόλοιποι της διοίκησης τουπρώτου τάγματος του 9ου ορμούν για ν ανεβούν στο ύψωμα (…ʼ )

Όταν όμως από το ύψωμα ακούγεται μια ριπή των ανταρτών προς τα μέσα, στο Μελιγαλά,

αμέσως αρχίζουν να χτυπούν οι καμπάνες των εκκλησιών και νʼ

ανεμίζουν στον αέρακάτασπρα σεντόνια. Ο Μελιγαλάς έπεσε… (…) Οι 200 περίπου κρατούμενοι ΕΑΜίτεςαιχμάλωτοι απελευθερώνονται (…)

(Κωνσταντίνος Μπρούσαλης, Η Πελοπόννησος στο πρώτο αντάρτικο, εκδ. Επικαιρότητα,σελ. 460 κ.ε.)



Μακελειό

Ένα άγριο κύμα βίας ξεσπάει από εφεδρικούς και κατοίκους των γύρω χωριών, πουεισβάλλουν πίσω από τους αντάρτες η συσσωρευμένη μήνις πίπτειʼ επί δικαίους και αδίκους.«Εκείνο που είναι βέβαιο είναι ότι επικράτησε αμέσως μετά τη μάχη μια αναρχία που τίποτεδε μπορούσε να τη σταματήσει» (Σχινάς).

(…)

Με την αποχώρηση του Άρη εξαπλώνεται το χάος.

Η ευθύνη των τοπικών πολιτικών (σημ: του ΚΚΕ) είναι μεγάλη΄ όχι μόνο ενέδωσαν στην

απαίτηση των κατοίκων της περιοχής να λύσουν μόνοι τους λογαριασμούς που είχαν ανοίξειμε τους προδότες, μα ορισμένοι τους καθοδηγούσαν κιόλα. Η ολέθρια εντολή Σιάντου περί«εκκαθάρισης των μετόπισθεν» ήταν εν ισχύ΄ μαζί με τους αντιδραστικούς χάθηκαν καιάνθρωποι που ουδείς κατάλαβε γιατί τους άξιζε τέτοιο τέλος.

(…)

Η πτωματολογία που κυριάρχησε τα επόμενα χρόνια ανεβάζει γεωμετρικά το σύνολο τωννεκρών που ρίχτηκαν, ελλείψει χώρου στο νεκροταφείο, στη διαβόητη Πηγάδα. Για τουςελασίτες οι νεκροί είναι 120 και οι τραυματίες 200, ενώ για τα Τάγματα και τουςσυμπαραστάτες τους οι νεκροί είναι συνολικά 600, στη μάχη και στις πράξεις αντεκδίκησηςπου ακολούθησαν. Οι επίσημη Έκθεση του Βρετανού σερ Γουώλτερ Σιστρίν, ο οποίοςεπισκέφθηκε αργότερα τον τόπο της τραγωδίας για καταμέτρηση των νεκρών της Πηγάδας,αναφέρει ότι ανασύρθηκαν περί τα 600 πτώματα. Τον ίδιο αριθμό δηλώνουν και οι εργάτες

των συνεργείων που έκαναν την εκταφή.

(Διονύσης Χαριτόπουλος, Άρης ο Αρχηγός των Ατάκτων, οριστική έκδοση, Επικαιρότητα,σελ. 586 κ.ε.)



Γιατί;

Δείγματα της κομμουνιστικής κυριαρχίας πάνω στους αντάρτες δεν ήταν δύσκολο νααναγνωρίσει κανείς, αλλά ταυτόχρονα δεν υπήρχε καμία ένδειξη ότι το ΚΚΕ επιθυμούσε να

αναλάβει με τη βία την εξουσία. Αντίθετα, όσα στοιχεία υπάρχουν υποβάλλουν την άποψηότι το ΚΚΕ – στο βαθμό που η διαιρεμένη ηγεσία του ήταν ικανή να πάρει κάποιεςαποφάσεις, τέλος πάντων, σε μια κατάσταση όπου υπήρχε απουσία σαφούς καθοδήγησηςαπό τη Μόσχα – είχε αποφασίσει να μην καταλάβει την εξουσία, σε μια στιγμή που θαμπορούσε πολύ εύκολα να το κάνει.

(Mark Mazower, Στην Ελλάδα του Χίτλερ. Η εμπειρία της Κατοχής. Εκδ. Αλεξάνδρεια, β εκδ,σελ. 390)

Μελιγαλάς 65 χρόνια μετά (athens.indymedia.org 16-09-2009)

Documents

Transcript of Μελιγαλάς 65 χρόνια μετά (athens.indymedia.org 16-09-2009)