Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

34
Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Α Αβασκαίνω Ματιάζω Αβγατίζω -Αβγαταίνω Αυξάνω Αγάλια αγάλια Σιγά σιγά Αγγιό Αγγείο, δοχείο αγγόνα και αγγουνή εγγονή αγκαθός η γωνία του ψωμιού αγκαστρωμένη έγκυος αγκλίτσα η γκλίτσα των ποιμένων αγκλιτσόξυλο το ξύλοστο οποίο στερεώνεται η σκαλισμένη κεφαλή της γκλίτσας Αγκωνάρι Πολύ μεγάλη πέτρα Αϊ Αντε πήγαινε Αιπνασόμπ ο διάουλους Αντε που να σου μπει ο διάολος

Transcript of Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Page 1: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Η ντοπιολαλιά του Βάλτου

ΑΑβασκαίνω Ματιάζω

Αβγατίζω -Αβγαταίνω Αυξάνω

Αγάλια αγάλια Σιγά σιγά

Αγγιό Αγγείο, δοχείο

αγγόνα και αγγουνή εγγονή

αγκαθός η γωνία του ψωμιού

αγκαστρωμένη έγκυος

αγκλίτσα η γκλίτσα των ποιμένων

αγκλιτσόξυλο το ξύλοστο οποίο στερεώνεται η σκαλισμένη κεφαλή της γκλίτσας

Αγκωνάρι Πολύ μεγάλη πέτρα

Αϊ Αντε πήγαινε

Αιπνασόμπ ο διάουλους Αντε που να σου μπει ο διάολος

Ακουρμάσ’ Άκου, δώσε προσοχή

Ακ'σα Άκουσα

Αλσίβα Απορρυπαντικό φτιαγμένο με στάχτη

Αλχτάω Γαυγίζω

Page 2: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Αμόλτσα Αφησα, ελευθέρωσα

Αμούντ Εξαφανισμένο, χαμένο

Αμπουριά Πόρτα σε φράχτη

Αμπούκα Μάγουλο

Αμπώχνω Σπρώχνω

Αναβατίζω Αφήνω το ζυμάρι για το ψωμί να φουσκώσει

Αναμέρα Κάνε στην άκρη

Αναφανταλιά Μου ήρθε απότομα και τα έχασα,ζαλίστηκα

Αντάρα Ομίχλη, θολούρα

Αντράλα, Φασαρία

αντράκλα το χόρτο γλιστρίδα

Απ’θώνω Ακουμπάω κάτι κάπου

Απάν-απκάτ πάνω -κάτω

Απαφτώνω Κάνω έρωτα

Απδισιά Πήδημα

Απέκεια Από εκεί

Απθαμή πιθαμή

Απίστουμα Μπρούμητα

Απόγονο Απάνεμο

Απόστασα Κουράστηκα

Απουδώθε Από την εδώ πλευρά

Απούθι Από πού

Απουμόθκα Πνίγηκα, δεν παίρνω αναπνοή

Απστόμσε Αναποδογύρισε

Αρίλογος Κόσκινο

Αρμάθα στην καπνοκαλλιέργεια φύλλα καπνού περασμένα σε σπάγγο

Page 3: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Αρτμένο Μη νηστίσιμο φαγητό

Αστόησα- Αστουχάω Ξέχασα- ξεχνάω

Αφιουρ Καθαρό

Αχαμνός Αδύνατος

ΒΒάβω Γιαγιά

Βαζόγαλο Κουτί με γάλα (εβαπορέ)

Βαζούρα Βοή θόρυβος

Βαίζω λυγίζω

Βάϊσα Γύρισα στο πλάι, έγειρα

Βακούφ'κο Το κτήμα της

Βάντα Κλωνάρι δέντρου

Βαντάκι 7-8 αρμάθες ξηραμένου καπνού

Βαρκό Χωράφι που έχει συνέχεια νερό

Βαρυγκόμιασα Είμαι στεναχωρημένος, έπεσα σε κατάθλιψη

βερβερίτσα Σκίουρος

Βζανιάρκο Αυτό που θηλάζει ακόμα

Βζουθήκ' Σουτιέν

Βζουπιάνου Βοηθάω το νεογέννητο να θηλάσει

Βιλάνι Βελανίδι

Βιλέντζα Χοντρή υφαντή κουβέρτα

Βίραγγας Νερόλακος στην κοίτη του ποταμού

Βιτούλι Κατσίκι ενός έτους

Page 4: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Βολύμ(ι) μολύβι

Βόμπρας Μικρό παιδί, μικροκαμωμένος

βούζας (ο), βουζούλας Ο Εύρωστος, αυτός που είναι γερός.

Βούρτσα Ξύλινος κάδος για την παρασκευή βουτύρου

Βουρτσόξ'λο Το ξύλο με το οποίο χτύπαγαν το γάλα στη βούρτσα

Βρακοζώνι Κορδόνι που χρησιμεύει για ζώνη του παντελονιού

ΓΓαζέπ' Δυνατή βροχή

Γαλάρια Τα ζώα που έχουν γάλα

Γάνα Μουντζούρα από κάρβουνο

Γατσόμαλλα Οι μικρές τρίχες στο σβέρκο

Γατσούλι Γατάκι

Γατσούμπρα Άγρια βατόμουρα

Γδάρτς Αυτός που γδέρνει

Γελαδοβνιά Κόπρανα αγελάδας

Γεροκούσιαλο Ο γέρος, ο πολύ ταλαιπωρημένος

Γιαλίσκα Καθρεφτίστηκα

Γίγκει (έγινε)

Γιέρεψα Γιατρεύτηκα, έγινα καλά

Γίκος Σωρός από στρωσίδια και κουβέρτες

Γιουμώνω Γεμίζω

Γιουρτάσιου Γιορτή

Page 5: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Γκαβός Αλλήθωρος, τυφλός

Γκαβούλιακας Στραβάδι, δε βλέπει καλά

Γκαβώθκα Τυφλώθηκα

Γκιόσα Μεγάλη γίδα που δε γεννάει, κακάσχημη γυναίκα

Γκιοσέμ' Ο ευνουχισμένος τράγος αρχηγός του κοπαδιού

Γκουρλώνω Γουρλώνω τα μάτια (τα γκούρλωσε: πέθανε)

Γλαβανή Καταπακτή στο ταβάνι

Γλέπω Βλέπω

Γλίστρες σκουλήκια

Γνέμα Το νήμα

Γούπατο Εσοχή, κοίλωμα στη γη

Γούρνα Λάκκος

Γουρνάρ'ς Βοσκός ή έμπορος γουρουνιών

Γουρνοτσάρχα Αυτοσχέδια μοκασίνια από το δέρμα του γουρουνιού

Γραδώνω Στριμώχνομαι, σκαλώνω, μπλέκομαι

Γρατσνίστκα Γρατσουνίστηκα

Γρέκι Το μέρος που κοιμούνται τα ζώα τη νύχτα

Γρούνι Το γουρούνι

Γυνί Η μύτη από το αλέτρι, το υνί

Γυρβουλιά Στροφή γύρω γύρω

ΔΔαμάλι Ταύρος

Page 6: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Δαχλιά Δακτυλικό αποτύπωμα

Δαχ'λου Δάχτυλο

Διακονιάρ'ς Ζητιάνος

Διαολοκνιέμαι Εχω νευριάσει, είμαι ανήσυχος

Διασίδ' Το στημόνι, οι κατά μήκος κλωστές του υφαντού

Διαταή Διαταγή

Διάτανους Σατανάς, διάβολος

Δικριάν' Ξύλινο εργαλείο γι τα σπαρτά

Δ'καμ' Δικά μου

Δλειά Δουλειά

Δρασκέλατο Απήδατο, πήδηξε το

Ε Εβγα Βγες

Εδωϊά Εδώ σε αυτό το σημείο

Εζαψα Εφαγα ή ήπια πολύ

Ειδίσματα Αντικείμενα, συνήθως όλα τα πράγματα του σπιτιού (ρουχισμός, σκεύη κτλ)

Επσαμε Ψήσαμε

Επ'σα Επεσα

Ερμους Ερημος , μόνος που τον ξέχασαν όλοι

Εφιρις Εφερες

Page 7: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

ΖΖαβλακώθ'κα Νύσταξα ή δεν ξέρω που είμαι

Ζαβός Στραβός, ανάποδος άνθρωπος

Ζαγάρ Σκυλί, κυνηγόσκυλο

Ζαλ'γκόθ'κα Μεταφέρω κάτι στην πλάτη (συνήθως ξύλα)

Ζαλίγκι Το φόρτωμα στην πλάτη

Ζαμάνι Μεγάλο χρονικό διάστημα

Ζάρκου Γυμνό, ξεμπλέτσοτο

Ζ'βάου Σβήνω

Ζ'γαρλάω Ανακατεύω, πειράζω, ξύνω

Ζ’γιάζουμι Ζυγίζομαι

Ζ'γούρ' Ζυγούρι, πρόβατο μέχρι ενός έτους

Ζ'γώνου Πλησιάζω

Ζερβά Αριστερά, περιοχή που δεν την βλέπει ήλιος

Ζέχνω Βρομάω

Ζίβα Σβήσε

Ζ'λάπ Το ζώο γενικώς, ατίθασος άνθρωπος

Ζ'μαρ' Ζυμάρι

Ζματάει Καίει

Ζματίστκα Κάηκα

Ζ'ματούρα Παπάρα με καυτό νερό,ψωμί και τυρί

Ζ'μι Ζουμί

Ζ'μπάου Πιέζω - σπρώχνω

Ζ'μών'ς; Ζυμώνεις;

Page 8: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Ζούδια Άγρια μικρά ζώα ερπετά

Ζουγκλιάζω Ζουλάω κάτι δυνατά για να αλλάξει σχήμα

Ζουντόβολο Ζώο

Ζουρλαίνω Τρελαίνω

Ζουστήρα Λωρίδα δέρματος, η ζώνη

Ζώστρα Λουρί που δένει το σαμάρι

ΗΗβρα Βρήκα

Θ Θ' κομ, Θ'κος Δικό μου, δικό σου

Θειάκου, θείτσα Θεία

Θέμελου Θεμέλιο

Θεραπαύ'κα Ευχαριστήθηκα, Ικανοποιήθηκα

Θέρμη Πυρετός με ρίγος

Θερμός Πολύ ζεστό

Θέρσα Θέρισα

Θηλ'κώνου Κουμπώνω

Θηρίους Τεράστιος

Θ'λικι κούμπωμα

Θριφτάρ' Καλοταϊσμένο

Page 9: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Θυμητ'κό Η μνήμη

Θυμιατήρ' Λιβανιστήρι

ΙΙκειό Εκείνο

Ιμένα Εμένα

Ισιακάτ,ισιαπέρα, Ισιαπάν' Δήλωση κατεύθυνσης : ευθεία κάτω, πέρα, πάνω..

Ισκα Παράσιτο δέντρων που χρησιμεύει για το άναμμα της φωτιάς

ΚΚφάλα Κοίλωμα δένδρου ή τρύπα δοντιού

Κ’φόβρασ’ Ζέστη με υγρασία

Καθάργιο Καθαρό, το λευκό ψωμί από σιτάρι

Κακαράντζα Περιττώματα κατσίκας

Κακαρώνου Πεθαίνω

Προβατίνα με μαύρα μάγουλα και άσπρη μύτη

Καλιάζω - Κάλιασε Συνδυάζω, έτυχε

Καλτσούνια Κάλτσες

Καμάρ Καμάρι

Κανούτα Η γίδα με σταχτοκίτρινο τρίχωμα

Κάπα Μάλλινο βαρύ πανωφόρι από μαλλί γίδας

Καπίστρι χαλινάρι

Page 10: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Καραουλίζου Κοιτάζω μακριά

Καρδάρα Μεταλλικός ή ξύλινος κουβάς για το γάλα

Καρδελάγγος Λαιμός

Καροτσίν Χειράμαξα

Καρκαλέτς Κοκίτης

Καρκαλοϊέται Κακαρίζει(η κότα)

Καρκαλοϊτό Ανακοίνωση νέου αυγού από την κότα

Καρκόθ'κα Πνίγηκα

Κάρνου Κάρβουνο

Καρτέρα Περίμενε

Καρυδώνου Πνίγω (θα τον καρυδώσω)

Καρύκι Το μήλο του Αδάμ στο λαιμό

Κατ' Κάτω

Καταϊ Κάτω

Κατακεφαλιά Δυνατό χαστούκι, σφαλιάρα

Κατανέμ' Δεν έχει αξία, άχρηστο (είσαι ντιπ κατανέμ')

Κατασάουρα Κάτω στο πάτωμα

Καταψιά Μπουκιά ή γουλιά

Κατεβασιά Απότομη αύξηση νερού χειμάρρου λόγω δυνατής βροχής

Κατράω Ουρώ

Κατρίσκα Κατουρήθηκα

Κατσιά Καθισιά

Κατσιούλα Η κουκούλα από πανωφόρι

Κατσίτι Καθήστε

Καφοκούτ' Το κουτί του καφέ

Καφούλ'ς Καφές

Page 11: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Καψαλάω Καίω τις τρίχες

Καψώνου Ζεσταίνομαι

Κεντρώνου Μπολιάζω καρποφόρο δέντρο

Κενώνω Βάζω φαγητό στα πιάτα

Κθαρ' Κριθάρι

Κι απέ Και λοιπόν

Κίκαρη Φλιτζάνι

Κ'κιά Κουκιά

Κλάθκα Κουλάθηκα

Κλαμπατσίμπανα Όργανα, ορχήστρα

Κλάρα Κλαδί

Κλαρίζω Κλαδεύω

Κλιτσινάρ' Το κόκαλο της κνήμης του αρνιού, μεταφορικά ο Αδύνατος

Κλιψ’μέικους Κλεμμένος

Κλούρα Κουλούρα

Κλουργιάσκα Κουλουριάστικα

Κ'ναβ Κουνάβι

Κοδέλα Κλειστή στροφή

Κόθρος Η γωνία από το ψωμί ή την πίτα

Κοκονάκι Στάση καθίσματος με λυγισμένα πόδια

Κόκουτας Κόκορας

Κόνξα Το νάζι

Κον'σμα Εικόνισμα

Κορδομπούλιασε Σβόλιασε

Κόρφους (ο) Το στήθος του ανθρώπου

Κοσί Γρήγορα

Page 12: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Κοτάω Τολμώ

Κότσιαλο Το εσωτερικό του Καλαμποκιού

Κουκουμέλα Μανιτάρι

Κουμάσι Γουρουνόσπιτο

Κουμματσιούλ’ Κομμάτι ψωμιού

Κουμπουθιάζου Δένω κόμπο

Κουνόμα Το κέρδος

Κουντουζγώνου Πλησιάζω έρχομαι κοντά

Κούντρισα Χτύπησα το κεφάλι μου

Κουπά (κοπά) Πηγαίνω ευθεία όχι από τις στροφές

Κουπρουσκλίαζου Χαζέυω, γυρίζω εδώ και εκεί χωρίς λόγο

Κουρνιαχτός Σκόνη

Κουρομπλιά Κορομηλιά

Κουρόμπλο Κορόμηλο

Κουσί Τρέξιμο, τρέχοντας

Κουσιά Εργαλείο με μακρύ ξύλο που κόβει τριφύλλι ή χόρτα

Κουσιεύω Τρέχω

Κουτάω Τολμώ, έχω θάρρος

Κουτέλι Αλητοσκυλο

Κουτόπλα Κοτόπουλα

Κουτ'ρού Στην τύχη

Κουτρώνα Μεγάλη πέτρα

Κουτσ'κέλα Τσαλιμι

Κούτσκος Μικρός

Κουτσοκέρα Γίδα με σπασμένο κέρατο

Κουτσιουμπλή Μύτη κοντή, πλατιά και άσχημη

Page 13: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Κραμποκούκι Ψωμί από καλαμποκάλευρο

Κραμπολάχανο Λάχανο

Κρένου Μιλάω

Κριάς Κρέας

Κρικέλι Κρίκος

Κριματζαλιέμαι Κρεμιέμαι από κάπου

Κριτσιάν'σιε Ετριξε δυνατά

Κρούνα Καϋμένη, κακομοίρα

Κρυότ' Το κρύο

Κ'ταβ Κουτάβι

Κ'τάλι Κουτάλι

Κτσιάφτς Χωρίς αυτιά

Κ'τσιούμπ Ξύλο χωρίς κλαδιά, μεταφορικά ο αμόρφωτος

Κ'τσός Κουτσός

Κύκαρι Φλιτζάνι

Κφάλα Κουφάλα

Κωλοφωτιά Πυγολαμπίδα

ΛΛαϊάζου Κάθομαι κάτω ακίνητος, λουφάζω

Λάιος Μαύρος

Λακάω Φεύγω, την κοπανάω

Λάκισα Πήρα δρόμο, έφυγα τρέχοντας

Λάλας Ο αδερφός

Page 14: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Λαμπόϋαλο Το γυαλί της λάμπας πετρελαίου

Λαρώνου Ησυχάζω, σωπαίνω

Λαχαίνει Συμβαίνει στην τύχη

Λειτουργιά Το πρόσφορο

Λεφούσι Πλήθος

Λιάδα Τύφλα στο μεθύσι

Λιανόματα Κέρματα, λίγα χρήματα

Λιανοπαίδι Μικρό παιδί

Λιανούρια Μικρά παιδιά

Λίμπα Βαθύ μεταλλικό πιάτο

Λόβα Η βρώμα, Βρωμιά

Λογγά Χωράφι δίπλα σε ποτάμι

Λουβουδιά Κηπευτικό χόρτο

Λούμπα Λακκούβα με νερό

Λούρος Μακρύ και λεπτό ξύλο .

Λούσκα Λούστηκα

Λ'τάρι Λεπτό σχοινί

ΜΜαβλάου Φωνάζω προσκαλώ (τις κότες, τα πρόβατα κτλ)

Μαγκούφ'ς Μόνος και φτωχός

Μαζέφκι Μαζεύτηκε

Μαζόθκα Μαζεύτηκα

Μακελέφκα Χτύπησα πολύ

Page 15: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Μαναρ' Αρνί ή κατσίκι που τρέφεται στο σπίτι

Μαντρί Στάβλος

Μαργώνω Κρυώνω

Μαρκαλάου Κάνω σεξ

Μάσια Εργαλείο για το τζάκι

Ματζαφλάρ' Κάτι μακρύ

Ματουϊάλια Γυαλιά οράσεως

Ματσαλιάζω Το κάνω λιώμα

Ματσιάζω Πλακώνω, πιέζω κάτι και το λιώνω

Ματσ'λάου (Ματσιαλάου) Μασάω

Μερακλώθκα Ηρθα σε κέφι

Μίνια Μια

Μίρλα Μιζέρια, γκρίνια

Μιρλίζω - Μιρλάω Μυξοκλαίω

Μισάλι Τραπεζομάντηλο

Μ'όκοψε Σκέφτηκα, μου ήρθε στο μυαλό

Μονάντερος Αχόρταγος

Μουβόρκος Αιμοβόρος

Μουλόημα Οταν συζητείται κάποιος αρνητικά για κάτι που έκανε

Μουλουγάω Αφηγούμαι, εξιστορώ

Μούτεψα (τον) Τον διέλυσα, σώπασα

Μούτιλ' Χώμα, λάσπη μέσα στο νερό

Μούτος Μουγκός

Μπάκα Κοιλιά

Μπάκακας -άκι Βάτραχος -άκι

Μπακανιάρικου Το παιδί που έχει πρησμένη κοιλιά

Page 16: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Μπακάνιασα Πρήστηκα από το πολύ νερό, ποτό

Μπάλα Το μέτωπο ή δέμα από τριφύλλι -άχυρο

Μπανιαρίσκα Πήρα το μπάνιο μου

Μπάτσος Σφαλιάρα

Μπικιόνι Ποτήρι με χερούλι

Μπιτ Καθόλου

Μπλάνα Συμπαγή κομμάτι χώματος κατά το όργωμα

Μπλάρ' Μουλάρι

Μπλιόρα Γίδα δύο ετών

Μπλιτσιανάου Πλατσουρίζω ή κάνω μπάνιο σε ρηχά νερά

Μπόλ'κο Αρκετό

Μπομπότα Το ψωμί από καλαμπόκι

Μπούγλα Τενεκές

Μπουνόρα Πρωί πρωί

Μπουρμπότσιαλος Εντομο

Μπσιάκα Βατράχι-vampire μεγάλου μεγέθους που πίνει αίμα από τα πρόβατα

Μπσιακό Μισό μισό, συνεταιρικά

Μπσκάρ' Μοσχάρι

Μπχαρής Καμινάδα

Μσαφραίοι Επισκέπτες

ΝΝεροφαϊά Διάβρωση εδάφους από το νερό

Νίλα Μεγάλη καταστροφή, ζημιά, εξευτελισμός

Page 17: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Νιροτροβγιά Μεγάλος ξύλινος κάδος που πέφτει ορμητικά νερό για καθαρισμό και κατεργασία μάλλινων ρούχων

Νιρουμπλετσι Αραιό – άνοστο

Νίφκα - Νίβουμι Επλυνα το πρόσωπο μου - Πλένομαι

Νιψ' Πλύσου

Νόρλος Η ουρά του ζώου

Νουματαίοι Άτομα, πρόσωπα

Ντάβανος Ειδος αλογόμυγας, έντομο

Νταβάς Τσίγκινο ή χάλκινο ταψί

Νταούλιασι Πρήστηκε

Νταραβέρ' Συναλλαγή, σχέσεις

Νταρντάνα Η ψηλή και ωραία γυναίκα

Ντερέκι Πολύ μεγάλος, ψηλός, θεόρατος άνθρωπος

Ντερώνομαι Τεντώνομαι

Ντζιόρας Ισχυρογνώμονας, αγύριστο κεφάλι

Ντιπ Καθόλου

Ντιρλικώνου Τρώω πάρα πολύ, του σκασμού

Ντουγρού Ισια, κατευθείαν

Ντουρός Ιχνη, πατημασιές

Ντούρος Γερός, δυνατός

Ντράβαλα Μπελάδες

Ντύθκα Ντύθηκα

ΞΞαίνου Αραιώνω το μαλλί

Page 18: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Ξαμώνου Απλώνω χέρι

Ξαποσταίνου Ξεκουράζομαι

Ξαστόϊσα Ξέχασα

Ξεβγάνω Ξεπλένω τα ρούχα, Συνοδεύω τον επισκέπτη έξω από το σπίτι

Ξεζάρκωμα Ξεγύμνωμα

Ξεζάρκωτος Γυμνός

Ξεζώς Ξεκούμπωσε τη ζώνη σου, γδύσου

Ξεθλικόνω Ξεκουμπώνω

Ξεκαπίστρουτους Αυτός που δε φοράει καπίστρι

Ξεκλιτσνιάσκει Διαλύθηκε

Ξεκολόθκα Κουράστηκα πολύ

Ξεκολώνω Ξεριζώνω

Ξεκούτ’ς Ανόητος, τα έχει χαμένα

Ξελουιάζου Ξεμυαλίζω

Ξεμοτόχου Αποκλειστικά

Ξεμπλέτσουτους Ο γυμνός, που δεν φοράει ρούχα

Ξεπαϊάζου Κρυώνω πάρα πολύ

Ξεπατώθκα Τα 'παιξα, κουράστηκα

Ξερκά Χωράφια που δεν ποτίζονται

Ξεσγαλάου Βγάζω την πέτσα ή τη φλούδα του δένδρου

Ξεσγαλίστ΄κα Γραντζουνήθηκα , έφυγε κομμάτι από το δέρμα μου

Ξεσκαλτσούνοτους Χωρίς κάλτσες

Ξεφλαω Ξεφυλλίζω

Ξεχάραξε Η κότα άρχισε να γεννάει αυγά

Ξιαρίζου Καθαρίζω, τραβάω το χώμα

Page 19: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Ξιέμαι Ξύνομαι

Ξιμουτόχ’ Επίτηδες, επί τούτου

Ξιμπλιέτσουτου Γυμνό

Ξιουρίσκα Ξυρίστηκα

Ξιτσαουλιάστκα Μου έφυγε το στόμα μου έφυγε το σαγόνι

Ξουδγιάζου Ξοδεύω, δαπανώ

Ξουρέξια Ξεχωριστή περιποίηση στο φαγητό

Ξυθάλι Ξύλο για να ανακατώνουν τα κάρβουνα

ΟΌξου Έξω

Οργιά Μονάδα μέτρησης ίση με το άνοιγμα των χεριών

Όρνιου (τσ’καλάνας) Μεγάλο πτωματοφάγο πτηνό των βουνών (της καλάνας).

Ουϊδίζου Μοιάζω

Ουλόρθος Εντελώς όρθιος

Ουλότελα Εντελώς

Ουλουένα Πάντοτε

Ουλούθι Παντού

Ουργώντ΄ς; Οργώνεις?

Ουρμήνια Καθοδήγηση, συμβουλή

Π

Π’θαμή Παλάμη

Π’στρώνου Διπλώνω λίγο προς τα μέσα

Π’τσαράς Ο τολμηρός, ο άξιος, ο λεβέντης άντρας

Page 20: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Πααίνου Προχωράω, πηγαίνω

Παγάνα Ομαδικό κυνήγι

Παγούρ’ Μικρό δοχείο νερού

Πάει καλιά τ΄ Πέθανε, εξαφανίστηκε

Παλάντζα Ζυγαριά με δύο δίσκους

Παλιακός Αρχαίος, γέρος

Παλιοπράτνα Μεγάλη σε ηλικία προβατίνα

Πανγκύρ' Πανηγύρι

Παραγκώμ’ Παρατσούκλι

Παραγκώμιάζω Βγάζω σε κάποιον παρατσούκλι

Παραθάρρετα Πήρε πολύ θάρρος, ξεπέρασε τα όρια

Παραμέρσα Εκανα στην άκρη

Παραπερούλια Λίγο παραπέρα

Παρασάνταλους Κακοκαμωμένος

Παρασόλ’σα Φοβήθηκα, τρελάθηκα

Παρέκια Πιο 'κει

Παρμάρα Δεν μπορώ να κουνηθώ, ασθένεια των προβάτων

Πατ’κώνου Πιέζω τα πράγματα σε σακί ή βαλίτσα

Παταγουδγιάζου Κρυώνω πολύ

Πατάκα Πατάτα

Πατατούκα Υφαντό μάλλινο σακάκι

Πάφλας Τενεκές τσίγκινος

Πετροβουλάου Ρίχνω πέτρες

Πέτρου (το) Φύλλο ζύμης

Πετσί Επιδερμίδα

Page 21: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Πιδικλώνου Δένω μεταξύ τους με σκοινί τα πόδια του ζώου, βάζω τρικλοποδιά

Πιδιλόγα Στριμμένο πανί που βάζαν οι γυναίκες στο κεφάλι για να κουβαλάνε ταψιά ή άλλα αντικείμενα

Πιρίδρουμους Το πολύ φαγητό

Πιρουνιάζου Τρυπάω

Πκάμσου Πουκάμισο

Πλαϊάζω Πέφτω για ύπνο

Πλακίδα Η μικρή κότα

Πλαντάζου Σκάω από στενοχώρια (πλάνταξε στο κλάμα)

Πλαστάρι Καρβέλι ψωμί

Πλόχερο Ποσότητα ίση με αυτή που χωράει η χούφτα

Πλύθκα Πλύθηκα

Πλύματα Νερό με αποφάγια-τροφη για γουρούνια

Ποστιάζου Βάζω το ένα πάνω στο άλλο

Πουδένομαι Βάζω τα παπούτσια μου

Πουντιάζου Κρυολογώ, Κρυώνω

Πουσνάδια Πίτουρα

Πραζ' Πειράζει

Πράζου Πειράζω

Πράματα Τα ζώα (πρόβατα, γίδια κ.λπ..)

Πρατίνα Προβατίνα

Πρήσ'κα Πρήστηκα

Προυγκάου διώχνω με φωνές

Προυμάδα Φέτα ψωμιού που ψήνεται στο τζάκι

Προυσφάι Ότι τρώμε μαζί με το ψωμί

Πτσαρίνα Η πολύ δυναμική γυναίκα

Page 22: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Πυρουστιά Σιδερένιος τριγωνικός τρίποδας

ΡΡ’μαδγιακό Εγκαταλειμμένο σπίτι

Ρ’μουσέλ’ς Απροστάτευτος, ολομόναχος, ρεμάλι

Ραχατιάζω Ξεκουράζομαι-λαγοκοιμάμαι

Ρεκάζω Φωνάζω δυνατά από τον πόνο

Ρέκος Σπαρακτικό κλάμα

Ρέμπελος Τεμπέλης, ανεπρόκοπος

Ριμούλα Απάτη, αρπαγή

Ριντίκουλου Γελοίος

Ρ'κόφλο Φύλλο καλαμποκιού

Ρόκα Α) Καλαμπόκι Β) Ξύλο μυτερό που μπαίνει η τουλούπα για γνέσιμο

Ρουγοβύζι Η πιπίλα

Ρουκίσιου Ψωμί από καλαμπόκι

ΣΣ’καπ’θώνω Τα ανακατεύω, φέρνω τα πάνω κάτω, σηκώνομαι και κάθομαι

Σ΄χαρίκια Τα καλά νέα

Σακατέφκα Χτύπησα πολύ

Σαλαγάου Προσταγή του βοσκού

Σαούρα Μαζεύομαι φοβισμένος

Page 23: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Σαρμανίτσα Ξύλινη κούνια μικρού παιδιού

Σαρώνου Σκουπίζω

Σατίλι Κουβάς

Σαφραγκιασμένο Ζαρωμένο, μαραμένο, κακομοίρικο, ισχνό

Σβαρνιάρης Αυτός που σέρνεται, ασουλούπωτος

Σβερκαριά Ο σβέρκος

Σερβάντα Ντουλάπι ή βιτρίνα

Σερκός Αρσενικός

Σιαδ' Ίσιωμα, μεταφορικά δεν ξέρω τίποτα, δεν έμαθα (το 'χω σίαδ')

Σιαδώ, σιακεί Προς τα εδώ, προς τα εκεί

Σιαπάν-Σιακάτ Προ τα επάνω- προς τα κάτω

Σιαπέρα Προς τα πέρα, μεταφορικά αυτός που δεν έχει τα λογικά του

Σιαπού Σε ποιό μέρος

Σίμπα- Σ'μπάω Πείραξε, φτιάξε τη φωτιά πειράζω

Σιμπράγκαλα Μικροαντικείμενα, εργαλεία

Σιουγκράου Ακουμπάω κάποιον

Σιουράου Σφυρίζω

Σιούτο Το ζώο που δεν έχει κέρατα

Σκαφίδα Σκάφη

Σ'κλί Σκυλί

Σ'κομαϊδα Αποξηραμένα σύκα

Σκουτουμπλιά Πέσιμο, τούμπα

Σκρούμπος Καμένο μάλλινο ύφασμα

Σ'ναρίζομαι Ετοιμάζομαι, φτιάχνομαι

Σουλτουκι Χοντρό παλτό

Σούρλα Το ρύγχος του γουρουνιού

Page 24: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Σουργούνι Ρεζίλεμα, εξευτελισμός

Σουφλιμάς Κοντοσούβλι

Στανιό Ζόρι, βία

Στέκα Στάσου

Στέρφα Δεν έχει γάλα, δεν γέννησε αυτή τη χρονιά

Στμόνι Τα νήματα κατά μήκος του αργαλειού

Στρέομαι Συμφωνώ

Σύσταση Διεύθυνση

Σφαλάγγι Αράχνη

Σφαλαγγούδια Αράχνες

Σφουγκίσ' Σκουπίσου

Σφουντύλι Ξύλινο βαρίδι για να δίνει βάρος στο αδράχτι

Σώθ'κε Τελείωσε

ΤΤ’λούπα Τούφα μαλλιού που δένεται στη ρόκα για να γίνει νήμα

Ταϊσάρ Μάλλινο σακούλι που κρεμιέται στο κεφάλι του ζώου γεμάτο τροφή.

Ταμ'τελα Δαντέλα

Ταπίστομα Μπρούμυτα

Ταρναρίζου Χορεύω το μικρό παιδί στα γόνατα

Τάχατις Δήθεν

Τεμπελχανάς Αρχιτεμπέλης

Τένιες Αθλητικά πάνινα παπούτσια

Τζίφλια (τα) Μάτια

Page 25: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Τίγκα Γεμάτο όσο δεν παίρνει άλλο

Τιλάκι Ψιλό καρφί

Τιλεύουμι Εξαντλούμαι, τελειώνω, πεθαίνω

Τιρτίπια Κόλπα, κατεργαριές

Τλώνου Γεμίζω ασφυκτικά

Τραΐ Ο τράγος, το αρσενικό γίδι

Τρανός Μεγάλος

Τράου (τήρα 'κει) Κοιτάζω, παρατηρώ (κοίτα εκεί)

Τραπέτσ' Πάρα πολύ ξινό

Τρίτσα Ψάθινο καπέλο

Τριχιά Χοντρό μάλλινο σκοινί

Τριψιάνα Γάλα με τριμμένο ψωμί

Τσακίς Βιάσου

Τσακίσκα Επεσα και χτύπησα πολύ

Τσιακμάκι Αναπτήρας

Τσακτσίρα Υφαντό παντελόνι

Τσακώνω Πιάνω

Τσαντίλα Αραιοϋφασμένο πανί που στραγγίζουν το τυρί

Τσάχαλο Σκουπιδάκι ή σκόνη που μπαίνει στο μάτι

Τσιάκα Φάκα για ποντίκια ή πουλιά

Τσιακλατάου Χτυπάω τα αυγά, ανακατεύω

Τσιακναρίδα Πολύ λεπτή γάμπα

Τσιαλατίνα Πλαστική σακούλα

Τσιαούλι Σαγόνι

Τσιατάλι Ξερό γυμνό κλαδί που προεξέχει από τον κορμό του δέντρου

Τσιάφ’ Πάχνη, λεπτό στρώμα πάγου στο χορτάρι

Page 26: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Τσιγαρίδες Τηγανισμένα κομματάκια χοιρινού λίπους

Τσιγκλάω Πειράζω, εκνευρίζω

Τσίκα Σπίθα από τη φωτιά

Τσιλιβίθρα Μικρόσωμη, αδύνατη

Τσίμα τσίμα Ισα ίσα

Τσιμπλί Λυχνάρι

Τσίμπσε Τσίμπησε

Τσιόβολου Το κρανίο

Τσιόκανο Ξύλινο εργαλείο με το οποίο ευνουχίζουν τα ζώα

Τσιόκι Το σφυρί

Τσιόκος ή Τζιόκος Τα γεννητικά όργανα του άνδρα (να μου ιδείς τον τσιόκο)

Τσιόλι Χοντρό στρωσίδι από τραγόμαλλο

Τσιουγκάρ’ Μεγάλος βράχος

Τσιουκανάω Ευνουχίζω

Τσιουκάνι Κουδούνι προβάτου

Τσιουπέλα Aποξηραμένα σύκα σε αρμάθα

Τσίρλα Ρευστά κόπρανα

Τσιρμιάζου Μουδιάζω

Τσιροπούλι Μικρό πουλί

Τσουράπια Μάλλινες πλεκτές κάλτσες

Τσ'τώνω Χορταίνω

Τωραϊά Τώρα δα

Υ

Page 27: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

ΦΦ’κάρ Η θήκη του μαχαιριού

Φ’λεύου Φιλοξενώ, προσφέρω γλυκό, ποτό

Φαρμακώθκα Στεναχωρήθηκα

Φεβγούλα Το να φεύγω γρήγορα

Φεγκλίδια Κομμάτια

Φελάει Ωφελεί

Φιλάου Είμαι χρήσιμος

Φίσκα Πολύ γεμάτο

Φκιάρ Το φτυάρι

Φλετράου Πετάω

Φλουκάτ’ Χοντρή μάλλινη κουβέρτα με κρόσσια

Φλουμόνω Γεμίζω

Φούλ’ς, φούλα Αδελφούλης, αδελφούλα

Φουρδάκλα Φουσκάλα

Φούρκα Διχαλωτός ξύλινος πάσσαλος

Φούσκα Η ουροδόχος κύστη των γουρουνιών

Φούσκους Δυνατό χαστούκι

Φριτζιάτο Υπόστεγο φτιαγμένο με κλαδιά

Φτάου Φτύνω

Φυλλιρούδ’ Κομμάτι από παλιό ρούχο

Φώλι Το μόνιμο αυγό στη φωλιά της κότας

Φώρα Φανερά

Page 28: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Φωρτοτήρα Ξύλο με διχάλα που βοηθάει στο φόρτωμα

Φωτίκια Βαπτιστικά ρούχα

ΧΧ’νόπουρου Φθινόπωρο

Χαϊβάν’ Χαζός, αφελής

Χαϊμαλί Φυλακτό

Χαϊρ’ Προκοπή (Χαϊρ’ να ιδείς)

Χαλεύου Ζητάω

Χαράμ' Άδικα, ανώφελα

Χαραμουφάης Αυτός που ζει σε βάρος άλλου

Χάρβαλο Χαλασμένο, ετοιμόρροπο

Χασουμεράου Καθυστερώ, χάνω το χρόνο μου

Χαψιά Μπουκιά

Χειρομάντλο Μαντήλι για τη μύτη

Χιζουβόλισα Χέστηκα!

Χιζουλόγους Αποχωρητήριο

Χιράμ' Στρωσίδι

Χλεμπουνιάρ’ς Πολύ χλωμός, κιτρινιάρης

Χλιάρ’ Κουτάλι

Χλίβουμι Θλίβομαι, στενοχωριέμαι

Χλιμάρα Κακομοιριά, έντονη μιζέρια

Χλουρόπ’τα Πίτα με χλωρό τυρί

Χνέρ’ Πάθημα, απάτη

Page 29: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Χόβουλ’ Η άσβηστη στάχτη της φωτιάς

Χούϊ Συνήθεια, ιδιοτροπία

Χουϊάζου Φωνάζω από μακριά μεγαλόφωνα

Χουλουσκάου Σκάω από τη στενοχώρια μου

Χόχλους Το νερό όταν βράζει

Χρυσή Ικτερος

Χτικιάζου Προσβάλλομαι από φυματίωση

Χτικιό Ανίατη Αρρώστια

ΨΨ’μάδ’ Αρνί ή κατσίκι που γεννήθηκε την άνοιξη και όχι τον χειμώνα

Ψαχαλεύου Ψάχνω

Ψένου Ψήνω

Ψίδ’ Κομμάτι δέρματος

Ψιλολόϊα Μικροαντικείμενα

Ψουμουτύρ' Ψωμί και τυρί

Ψ'το Ψητό

Ω

Page 30: Η ντοπιολαλιά του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας

Με μεγάλη βοήθεια και από το http://www.chalkiopouloi.gr

http://keramidi-valtou.blogspot.gr