Β. ΠΑΠΑΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΜΟΥ

«του έρωτα» και «εν καταδύσει»

Στον πολυχώρο «ΑΙΤΙΟΝ»

Κατ’ αρχήν θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους και όλες εσάς

που με τιμάτε με την παρουσία σας εδώ. Ευχαριστώ ακόμα και

αυτούς οι οποίοι μου έστειλαν τις ευχές τους και για κάποιους

λόγους δεν είχαν τη δυνατότητα να έρθουν.

Κάνοντάς με όλοι εσείς απόψε να νοιώθω ξεχωριστά, και

μοναδικά θα έλεγα συναισθήματα, αυτό που μου έρχεται στο

νου είναι οι στίχοι του Σεφέρη: «Λίγες οι νύχτες με φεγγάρι

που μ’ αρέσαν» Μια ξεχωριστή βραδιά νοιώθω κι εγώ ότι ζω

μαζί σας. Επίσης θα ήθελα ακόμα να ευχαριστήσω όλους τους

συντελεστές από το πάνελ.

Αγαπημένοι φίλοι όλοι τους συνέβαλαν με κάθε τρόπο για

να δώσουν το στίγμα, το χρώμα, την ένδυση του λόγου, και

των ήχων στη συνέχεια, στη σημερινή παρουσίαση.

Ευχαριστώ τον παιδικό μου φίλο συγγραφέα Πάνο

Σταθόγιαννη ο οποίος έζησε από την αρχή τη διαδρομή της

έκδοσης των βιβλίων καθώς, όπως θα διαβάσετε στα βιβλία

επιμελήθηκε των κειμένων. Την φίλη συνάδελφο ποιήτρια

Τζούλια Φορτούνη η οποία προσφέρθηκε παραμερίζοντας

κάθε άλλη δραστηριότητά της ή υποχρέωση να συνδράμει. Το

Γιώργο Βουζουλίδη που παρά του ότι τελευταία στιγμή του

ανατέθηκε η απαγγελία ανέβαλλε δικά του πράγματα για να

είναι απόψε εδώ. Τον τραγουδοποιό, παιδικός μου φίλος κι

αυτός, το Νίκο Πιπινέλη ο οποίος όχι μόνο προσφέρθηκε αλλά

και υπέμεινε αδιαμαρτύρητα την αλλαγή δυο φορές της

ημερομηνίας καθώς δεν μας βόλευε για τεχνικούς λόγους.

Ευχαριστώ την Μαργαρίτα Ράντεβα για τη συνεργασία μας, το

μεράκι, την έμπνευση που έβαλε στην εικονοποίηση του έρωτα

καθώς και για την προσφορά του εξωφύλλου και των σχεδίων

που επιμελήθηκε στο εν καταδύσει σε περιορισμένο μάλιστα

χρόνο.

Κοιτάζοντάς σας δεν μπορώ να μη σημειώσω την

παρουσία δυο συγκεκριμένων παρεών. Τη μια των

συμμαθητών μου των πλοιάρχων Κύμης και την άλλη των

συναδέλφων μου του 6 Ειδικού Αθηνών. Κι αυτό το τονίζω

γιατί αυτές οι δυο παρέες σημειολογικά αντιπροσωπεύουν τις

δυο άκρες που ανάμεσά τους διαδρομείται η μέχρι τώρα

πορεία μου. Μιας πορείας που πιστεύω πως λόγω της

εναλλαγής των καταστάσεων, και της επικινδυνότητας της

πολλές φορές, διαπλέχτηκε και εναλλάχτηκε το βιοτικό με το

άυλο, η ιδέα με τη στάση, ο προβληματισμός με την απόφαση.

Στην περίπτωσή μου η ανάγκη γέννησε τη γραφή και η γραφή

εμένα.

Όταν η φίλη Τζούλια μου έστειλε πριν μέρες κάποιο

κομμάτι του κειμένου της, της έγραψα πως με τρόμαξε λίγο

αυτή η δική της κατάδυση. Βέβαια τότε δεν της ξεκαθάρισα το

γιατί. Η απάντηση είναι πως ο φόβος μου δεν είχε σχέση με

κάποιους είδους έκθεσή μου αλλά με το γεγονός πως η

κατάδυση αυτή μου περιόριζε τη δυνατότητα να πω κι εγώ

κάποια πράγματα περισσότερα για μένα. Αν συνυπολογίσω

και τα όσα λέχθηκαν από το φίλο Πάνο δε μου μένουν και

πολλά να πω. Όμως θα ήθελα να δώσω κάποιες ακόμα

λεπτομέρειες για κείνο το πεδίο μέσα μου που ορίζεται από τη

συνάντηση της ψυχής με τη γραφή. Για κείνο το πεδίο που

ονομάζεται τέχνη.

Αν με ρωτούσατε να επιλέξω τον ορισμό της ποίηση μέσα

από τις αναφορές που υπάρχουν γι’ αυτό το θέμα θα σας

έλεγα πως αδυνατώ. Προσωπικά αρνούμαι να δώσω στον

εαυτό μου τη σφραγίδα του ποιητή καθώς το μόνο που είμαι

σίγουρος για μένα είναι πως απλά γράφω. Έτσι το μόνο που

μπορώ να ανιχνεύσω είναι, ποια αιτία γεννάει αυτή την

ανάγκη. Μια ανάγκη μάλιστα που όσο κι αν οι διάφοροι

περίοδοι της ζωής μου με αποστασιωποιούσαν εγώ

επανερχόμουν πεισματικά προσπαθώντας να φτάνω στην

άκρη μιας απάντησης να εκβιάζω με κάθε τρόπο ένα βαθύτερο

νόημα να ξεπεταχτεί.

Γιατί γράφω λοιπόν; Το πρώτο πράγμα που σκέφτομαι

είναι πως κάθε φορά που επανερχόμουν στη γραφή

βρισκόμουν σε μια διαφορετική σχέση με τα πράγματα. Στην

αρχή γνωριζόμουν μ’ αυτόν τον κόσμο. Ύστερα άρχισα να τον

ξεχωρίζω και αργότερα άρχισα να τον ζω με τα μάτια ενός

εντόμου όπου διαστέλλοντας τους πόρους των πραγμάτων

διεισδύεις στις ουσίες, συμμετέχει βαθύτερα η ίδια η ψυχή.

Αναλογιζόμενος την πορεία αυτή συνειρμικά μου έρχονται

στο μυαλό τα λόγια του Γκαρωντύ ο οποίος έγραφε πως η

νιότη είναι μια μακρόχρονη μαθητεία καθώς ο άνθρωπος μόλις

γεννιέται φορτώνεται όλα τα γερασμένα στοιχεία του

περιβάλλοντός του και καλείται με τον καιρό να φέρει ή να

συμβάλλει στη γέννηση του καινούργιου. Αυτή η άποψη ορίζει

ταυτόχρονα δυο σχέσεις. Αυτή με τον εαυτό σου και αυτής με

το γύρω σου κόσμο. Όπου ο κόσμος σου κι ο κόσμος

συνυπάρχουν μέσα κι έξω από σένα.

Πάνω σε αυτή τη σχέση εξελίσσεται κυρίως η

προβληματική μου. Στην προηγούμενη ποιητική συλλογή μου «γωνία διοπτεύσεων» η οποία σα ναυτικός όρος ορίζει το στίγμα σου μια δεδομένη στιγμή στη θάλασσα ανίχνευα τη θέση και τη σχέση σ’ ένα ρευστό πάντα περιβάλλον. Σήμερα στον παρόντα κοινωνικό χρόνο η κίνηση πραγματώνεται «εν καταδύσει». Κατάδυση σε ψυχή-ύπαρξη και κοινωνικό γίγνεσθαι, κατάδυση σε αυτή τη βαριά ακινησία απέναντι σε ένα μέλλον που μας επισκέπτεται με τόση αγωνία.

Και επανέρχομαι πάλι στη γραφή αρνούμενος μαντατοφόρους των καιρών προσπαθώντας με εκείνες τις μικρές κουκίδες… λέξεις… ιδέες… προσδοκίες, να ανιχνεύσω έναν κόσμο από την αρχή.

Όμως και πάλι με όσα προανέφερα, όσες φορές και να θέτω το ερώτημα γιατί γράφω δε μπορώ να πω κάτι τελεσίδικο. Και δε θα επιμείνω σε αυτή τη σαδιστική ανάκριση του εαυτού μου. Θα πω μόνο πως θεωρώ τη γραφή μου, σαν την περιπέτεια ενός αυτόγραφου έστω και θυροκολλημένου στους ανέμους των καιρών. Μου μοιάζει σαν αγωνία να πετύχω την πιο ευανάγνωστη υπογραφή μου με τη βεβαιότητα πως είναι η δική μου. Αυτό άλλωστε υπονοώ στο τέλος «στα διπλά όνειρα» όταν γράφω πως θα πρέπει να ξαναγεννηθώ κι άλλη φορά για να είμαι σίγουρος πως είμαι εδώ. Με άλλα λόγια πραγματικά απών από τον σημερινό κόσμο της

παραφροσύνης. Κι αυτός ο φόβος μου είναι το μόνο βέβαιο που σας καταθέτω.

Προτού σας ευχαριστήσω για μια ακόμα φορά για την παρουσία σας σήμερα εδώ θα ήθελα να προσθέσω μια ακόμα παρατήρηση που σίγουρα κι εσείς θα σημειώσατε. Σε όσα είπα δεν ασχολήθηκα καθόλου με το βιβλίο ή το θέμα του Έρωτα. Όμως σας εκμυστηρεύομαι πως εσκεμμένα το άφησα απ’ έξω και δεν προτίθεμαι να το κάνω. Ο λόγος είναι ότι πιστεύω πως στο κομμάτι αυτό, στον Έρωτα δεν υπάρχουν ερωτήσεις ούτε απαντήσεις. Πιστεύω πως απλά ο Έρωτας είναι.

Σας ευχαριστώ.