Μες τους προσφυγικούς Μες τους προσφυγικούς συνοικισμούςσυνοικισμούς

Στην λειτουργία της Κυριακής της Πεντηκοστής , οι χριστιανοί γονατίζουν τρεις φορές , γι΄αυτό και τη λένε  Γ ο ν α τ ι σ τ ή  Γ ο ν υ κ λ ι σ ι ά . Κι' αυτή τη μέρα υπάρχουν έθιμα παρόμοια με του Σαββάτου , σχετικά δηλαδή με τους νεκρούς . Στην Καστοριά , " της Πεντηκοστής φέρνουν λουλούδια απ' το σπίτι τους και κρατούν κερί . Πέφτουν στα γόνατα , αφήνοντας τα λουλούδια μπροστά τους . Ανάβουν το κερί , γιά να φωτίζουν τους νεκρούς που περνάνε ".

Σε μερικά μέρη οι πιστοί πηγαίνουν στην εκκλησία κρατώντας τριαντάφυλλα ( λουλούδια των νεκρών ) , που δεν αποχωρίζονται ούτε την ώρα που γονατίζουν . Στην Καστοριά , " της Πεντηκοστής φέρνουν λουλούδια απ' το σπίτι τους και κρατούν κερί . Πέφτουν στα γόνατα , αφήνοντας τα λουλούδια μπροστά τους . Ανάβουν το κερί , γιά να φωτίζουν τους νεκρούς που περνάνε ". Ωστόσο οι ζωντανοί δεν παραλείπουν τα πανηγύρια στην εξοχή με φαγοπότι , τραγούδια , χορούς και τολμηρά πειράγματα . Συνηθίζουν επίσης να χτυπιούνται μεταξύ τους με χλωρά κλαριά , γιά το καλό , όπως λένε .

Την ώρα του γονατίσματος στην λειτουργία της εκκλησίας οι ψυχές των νεκρών γυρίζουν στον κάτω κόσμο, οι ζωντανοί κλείνουν τα μάτια τους ώστε να μη δουν τις ψυχές που λυπημένες γυρνούν στον Άδη. Μάλιστα γονατίζουν πάνω σε φύλλα καρυδιάς γιατί συμβολίζουν την πικρία που κατέχει τις ψυχές των νεκρών την ημέρα αυτή, μιας που τα φύλλα είναι πικρά. Σύμφωνα με μία άλλη

παράδοση το γονάτισμα γίνεται για να παρακαλέσουμε να μην πέσει το γεφύρι που ενώνει τον πάνω κόσμο με τον κάτω. Κατά την παράδοση το γεφύρι είναι λεπτό σαν τρίχα και έχει την ιδιότητα να τρέμει όταν περνά μια κολασμένη ψυχή. Για αυτό το λόγο γονατίζουμε και παρακαλούμε να στεριώσει το γεφύρι ώστε να μην πέσει κανείς μέσα στο ποτάμι το οποίο οδηγεί κατευθείαν στη κόλαση.

Εννοιολογικός Χάρτης Μες στους προσφυγικούς συνοικισμούς

Η πεζογραφία του επηρεάστηκε από: - Το οικογενειακό του περιβάλλον. – Τη γειτονιά του που βρισκόταν σε προσφυγικό συνοικισμό της Θεσσαλονίκης και το σχολείο του. – Τους διάφορους νεανικούς χριστιανικούς κύκλους στους οποίους ανήκε ο συγγραφέας από την εφηβεία του. – Την πόλη της Θεσσαλονίκης. Πολλά πεζογράφημά του εκεί διεξάγονται. Μάλιστα τον εσωτερικό μονόλογο στα έργα του τον χρησιμοποίησε επηρεασμένος από τους Θεσσαλονικείς λογοτέχνες Πεντζίκη και Ξεφλούδα.

-Τη μελέτη έργων ξένων και Ελλήνων λογοτεχνών ( Μονταίνιο, Παπαδιαμάντη, Κόντογλου). -Τον Καβάφη στο υπαινικτικό ύφος, στη στάση του απέναντι στη φύση και στην εμμονή του στη Θεσσαλονίκη, όπως ο Καβάφης στην Αλεξάνδρεια. - Τις σπουδές του και τους δασκάλους του στην πορεία της ζωής του. - Τον κινηματογράφο (από εκεί επηρεασμένος χρησιμοποιεί αναδρομικές αφηγήσεις , προσοχή και στην ελάχιστη λεπτομέρεια). --την επικαιρότητα της εποχής του. --την εργασία του ως δημόσιος υπάλληλος.

Τα αφηγήματα του Ιωάννου έχουν ως πρώτη ύλη Τα αφηγήματα του Ιωάννου έχουν ως πρώτη ύλη μαρτυρίες και βιώματα, αλλά και πρόσωπα, πράγματα και μαρτυρίες και βιώματα, αλλά και πρόσωπα, πράγματα και γεγονότα από το παρελθόν, την καθημερινότητα και τη γεγονότα από το παρελθόν, την καθημερινότητα και τη νεοελληνική πραγματικότητα (τον κόσμο της προσφυγιάς, νεοελληνική πραγματικότητα (τον κόσμο της προσφυγιάς, τον πόλεμο, την κατοχή, τη μεταπολεμική περίοδο), τα τον πόλεμο, την κατοχή, τη μεταπολεμική περίοδο), τα οποία ο συγγραφέας εξομολογείται, διασώζοντάς τα με δύο οποία ο συγγραφέας εξομολογείται, διασώζοντάς τα με δύο κυρίως μέσα: την πολύ ισχυρή μνήμη του και τη μεγάλη κυρίως μέσα: την πολύ ισχυρή μνήμη του και τη μεγάλη παρατηρητικότητά του. (Δρουκόπουλος)παρατηρητικότητά του. (Δρουκόπουλος)

«τα αφηγήματα φαίνονται σαν αναμνήσεις του «τα αφηγήματα φαίνονται σαν αναμνήσεις του από τα περασμένα, όπου διοχετεύει τις απόψεις από τα περασμένα, όπου διοχετεύει τις απόψεις του, τις κρίσεις του, τις προτιμήσεις του» του, τις κρίσεις του, τις προτιμήσεις του» ((Σαχίνης).

Η αφήγησή γίνεται σε πρώτο πρόσωπο, έχει έναν Η αφήγησή γίνεται σε πρώτο πρόσωπο, έχει έναν χαρακτήρα καταγραφικό και κάποτε χαρακτήρα καταγραφικό και κάποτε χρονογραφικόχρονογραφικό

Η εμπειρία είναι το κυρίαρχο στοιχείοΗ εμπειρία είναι το κυρίαρχο στοιχείο δεν υπάρχει κεντρικός μύθος αλλά σύνθεση δεν υπάρχει κεντρικός μύθος αλλά σύνθεση

συνειρμών.συνειρμών.

Η αφηγηματική τεχνική του μπορεί να είναι μονοεστιακή ή μονομερής, δηλαδή από την οπτική γωνία ενός προσώπου που αφηγείται, συμμετέχει στα γεγονότα ή είναι κεντρικό πρόσωπο. Η αφήγηση μπορεί να είναι πρωτοπρόσωπη αλλά και σε β΄ ή σε γ΄ πρόσωπο.

παρελθόν και παρόν γίνονται ένα, παρελθόν και παρόν γίνονται ένα, εμπλέκονται, δίνοντας στα έργα του την εμπλέκονται, δίνοντας στα έργα του την εικόνα της σύνθεσης παρόντος - εικόνα της σύνθεσης παρόντος - παρελθόντος και των διαφορετικών παρελθόντος και των διαφορετικών χρονικών στιγμών (Αράγης).χρονικών στιγμών (Αράγης).

Ο χώρος (που ο ίδιος αποκαλεί «δοχείο μνήμης») Ο χώρος (που ο ίδιος αποκαλεί «δοχείο μνήμης») είναι παρών στα περισσότερα έργα του. είναι παρών στα περισσότερα έργα του.

τον αντιμετωπίζει ως αντικείμενο της τον αντιμετωπίζει ως αντικείμενο της πεζογραφίας του, αφού είναι ουσιαστικό στοιχείο πεζογραφίας του, αφού είναι ουσιαστικό στοιχείο των έργων του και όχι απλό σκηνικό.των έργων του και όχι απλό σκηνικό.

Ο χώρος συνδέεται και με το χρόνο αλλά και με Ο χώρος συνδέεται και με το χρόνο αλλά και με τον εσωτερικό προσωπικό κόσμο που τον εσωτερικό προσωπικό κόσμο που διαμορφώνει και το χώρο της πόλης διαμορφώνει και το χώρο της πόλης (χωροχρόνος).(χωροχρόνος).

Σε συνέντευξή του (1984) ο Σε συνέντευξή του (1984) ο ίδιος χαρακτήρισε το αφήγημά ίδιος χαρακτήρισε το αφήγημά του ως «πολύπτυχο του ως «πολύπτυχο πεζογράφημα» και το όρισε ως: πεζογράφημα» και το όρισε ως: «Αυτό που περιέχει όλα τα είδη, «Αυτό που περιέχει όλα τα είδη, που είναι και δοκίμιο και που είναι και δοκίμιο και χρονικό και σχόλιο πάνω στις χρονικό και σχόλιο πάνω στις ιστορίες που εννοούνται».ιστορίες που εννοούνται».

Η τεχνική των συνειρμών και της σύζευξης Η τεχνική των συνειρμών και της σύζευξης διαφόρων στοιχείων διαφόρων στοιχείων

Η τεχνική του συγκερασμούΗ τεχνική του συγκερασμού Η τεχνική του εγκιβωτισμούΗ τεχνική του εγκιβωτισμού Η τεχνική της κυκλικής δομής Η τεχνική της κυκλικής δομής Η τεχνική του «διασπασμένου θέματος»Η τεχνική του «διασπασμένου θέματος»

παρά τη φόρτιση και την ευαισθησία που παρά τη φόρτιση και την ευαισθησία που εμπερικλείουν τα πεζογραφήματα του, εμπερικλείουν τα πεζογραφήματα του, κατορθώνει να χαλιναγωγεί το κατορθώνει να χαλιναγωγεί το συναίσθημα, να κρατάει το χιούμορ του, να συναίσθημα, να κρατάει το χιούμορ του, να αναμιγνύει το κωμικό με το τραγικό, την αναμιγνύει το κωμικό με το τραγικό, την πικρή με τη γλυκιά του ανάμνησηπικρή με τη γλυκιά του ανάμνηση

Ο λόγος του είναι γενικά μικροπερίοδοςΟ λόγος του είναι γενικά μικροπερίοδος Το ύφος του είναι συχνά ακτινοειδές, διότι Το ύφος του είναι συχνά ακτινοειδές, διότι

είτε ξεκινάει από ένα κεντρικό σημείο που είτε ξεκινάει από ένα κεντρικό σημείο που έχει αντίκτυπο στην περιφέρεια, είτε έχει αντίκτυπο στην περιφέρεια, είτε κινείται αντίστροφα από την περιφέρεια κινείται αντίστροφα από την περιφέρεια προς το κέντρο.προς το κέντρο.

εισήγαγε την πρωτοτυπία της γραφής του: 22 εισήγαγε την πρωτοτυπία της γραφής του: 22 μικρές συνθέσεις, γραμμένες σε πρώτο πρόσωπο, μικρές συνθέσεις, γραμμένες σε πρώτο πρόσωπο, με εξομολογητική διάθεση.με εξομολογητική διάθεση.

Οι πρόσφυγες (Πόντιοι, Οι πρόσφυγες (Πόντιοι, Καραμανλήδες, Μικρασιάτες, Καραμανλήδες, Μικρασιάτες, Κωνσταντινοπολίτες, Θρακιώτες, Κωνσταντινοπολίτες, Θρακιώτες, Μοναστηριώτες κ.ά.) και οι δυσκολίες Μοναστηριώτες κ.ά.) και οι δυσκολίες ενσωμάτωσής τους.ενσωμάτωσής τους.

Οι δεσμοί του αφηγητή με τους Οι δεσμοί του αφηγητή με τους πρόσφυγεςπρόσφυγες

Η μοναξιά του μέσα στην πόληΗ μοναξιά του μέσα στην πόλη

πρόσφυγεςπρόσφυγες

•οι πληθυσμοί που ξεριζώνονται από τον τόπο τους οι πληθυσμοί που ξεριζώνονται από τον τόπο τους λόγω πολέμων ή άλλων πολιτικών γεγονότων, λόγω πολέμων ή άλλων πολιτικών γεγονότων, ακόμα και από φυσικές καταστροφές.ακόμα και από φυσικές καταστροφές.•Είναι δεύτερης γενιάς, γεννημένοι στη Είναι δεύτερης γενιάς, γεννημένοι στη Θεσσαλονίκη, όπως ο αφηγητής.Θεσσαλονίκη, όπως ο αφηγητής.•Διατηρούν όμως τα χαρακτηριστικά της ράτσας Διατηρούν όμως τα χαρακτηριστικά της ράτσας και της ψυχής τους.και της ψυχής τους.•Βιοπαλαιστές, αληθινοί και γνήσιοι στον Βιοπαλαιστές, αληθινοί και γνήσιοι στον καθημερινό αγώνα τους.καθημερινό αγώνα τους.

Η προσφυγική καταγωγή του Η προσφυγική καταγωγή του αφηγητήαφηγητή

Η καταγωγή από τη ΘράκηΗ καταγωγή από τη Θράκη Η γέννηση στη ΘεσσαλονίκηΗ γέννηση στη Θεσσαλονίκη Η μοναχική ζωή στην πόληΗ μοναχική ζωή στην πόλη Η γνώση των θρησκευτικών εθίμων Η γνώση των θρησκευτικών εθίμων

και των λαϊκών δοξασιώνκαι των λαϊκών δοξασιών Η ιστορική κατάρτιση του αφηγητήΗ ιστορική κατάρτιση του αφηγητή

Η προσφυγιάΗ προσφυγιά Η μετανάστευσηΗ μετανάστευση Η βιολογική και πολιτισμική Η βιολογική και πολιτισμική

καταγωγή του ανθρώπουκαταγωγή του ανθρώπου Η σύγχρονη ζωή στις Η σύγχρονη ζωή στις

μεγαλουπόλειςμεγαλουπόλεις

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε ομάδας προσφύγωνκάθε ομάδας προσφύγων

Οι τόποι καταγωγής και τα Οι τόποι καταγωγής και τα τοπωνύμιατοπωνύμια

Τα ονόματα αρχαίων λαών που Τα ονόματα αρχαίων λαών που ζούσαν στους τόπους των ζούσαν στους τόπους των προσφύγωνπροσφύγων

Αφηγηματικές τεχνικέςΣυνειρμός.Συνειρμός.Η αφήγηση προχωρεί ευθύγραμμα και Η αφήγηση προχωρεί ευθύγραμμα και ξαναγυρίζει στην αρχή (κυκλική)ξαναγυρίζει στην αρχή (κυκλική) παρεκβάσεις παρεκβάσεις α. η παρουσίαση των φυλών, α. η παρουσίαση των φυλών, β. η παρέκβαση των αρχαίων λαών και β. η παρέκβαση των αρχαίων λαών και γ. η εκμετάλλευση των προσφύγων).γ. η εκμετάλλευση των προσφύγων).

Το είδος της αφήγησηςΤο είδος της αφήγησηςΕσωτερική, πρωτοπρόσωπη, μονοεστιακή, Εσωτερική, πρωτοπρόσωπη, μονοεστιακή, μονομερής: ο αφηγητής παρατηρεί από μονομερής: ο αφηγητής παρατηρεί από κοντά αλλά και μετέχει σε όσα αφηγείται, τα κοντά αλλά και μετέχει σε όσα αφηγείται, τα οποία παρουσιάζει από τη δική του οπτική οποία παρουσιάζει από τη δική του οπτική γωνία.γωνία.

Εκφραστικοί τρόποι / γλώσσαΕκφραστικοί τρόποι / γλώσσα

•Το πεζογράφημα είναι διάσπαρτο από Το πεζογράφημα είναι διάσπαρτο από εικόνες.εικόνες.

•Η γλώσσα είναι απλή κι ανεπιτήδευτηΗ γλώσσα είναι απλή κι ανεπιτήδευτη •ο λόγος μικροπερίοδοςο λόγος μικροπερίοδος •η διάθεση εξομολογητικήη διάθεση εξομολογητική

•Υπερτερούν τα ρήματα.Υπερτερούν τα ρήματα.

Η παρέκβασηΗ παρέκβαση

με γλώσσα σκληρή και συναισθηματικά φορτισμένη, με γλώσσα σκληρή και συναισθηματικά φορτισμένη, καταφέρεται εναντίον των «εγκληματιών των καταφέρεται εναντίον των «εγκληματιών των γραφείων» και όλους όσους δυσκόλεψαν με τη γραφείων» και όλους όσους δυσκόλεψαν με τη στάση και τη συμπεριφορά τους την ενσωμάτωση στάση και τη συμπεριφορά τους την ενσωμάτωση των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία και τους των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία και τους εξωθούν στη διχόνοια και τη μετανάστευση.εξωθούν στη διχόνοια και τη μετανάστευση.

http://dide-anatol.att.sch.gr/tte/nea/sumbouloi/Selides_tou_Giorgou_Iwannou.pdf

Γεράσιμος Ευαγγελάτος

Πρωινή μελαγχολίαΠρωινή μελαγχολίαμέσα στα λεωφορείαμέσα στα λεωφορείαάνθρωποι μετακινούνταιάνθρωποι μετακινούνταιο καθένας μια ιστορίαο καθένας μια ιστορίαστις χειρολαβές κρατιούνταιστις χειρολαβές κρατιούνταιμε τα χέρια τους τα κρύαμε τα χέρια τους τα κρύα

Μια γραμμή μπροστά στη στάσηΜια γραμμή μπροστά στη στάσηποιος θα τρέξει να προφτάσειποιος θα τρέξει να προφτάσειζώδια και βιταμίνεςζώδια και βιταμίνεςμόδα είναι, θα περάσειμόδα είναι, θα περάσειτα λεπτά γίνονται μήνεςτα λεπτά γίνονται μήνεςτη ζωή του ποιος θα πιάσειτη ζωή του ποιος θα πιάσει

Κάπου-κάπου, μέσα ΣαββάτουΚάπου-κάπου, μέσα Σαββάτουμια αναπνοήμια αναπνοήχάνει κάπου το νόημά τουχάνει κάπου το νόημά τουνα 'ναι ζωντανοίνα 'ναι ζωντανοίκατά βάθος νιώθουν άγχοςκατά βάθος νιώθουν άγχοςόλο το πρωίόλο το πρωίπάντα κάποιος βλέπει το πάντα κάποιος βλέπει το λάθοςλάθοςκαι μελαγχολείκαι μελαγχολεί

Πρωινός καφές στο χέριΠρωινός καφές στο χέριτι να πει κανείς δεν ξέρειτι να πει κανείς δεν ξέρειάνθρωποι μετακινούνταιάνθρωποι μετακινούνταιμέχρι να 'ρθει καλοκαίριμέχρι να 'ρθει καλοκαίριστις χειρολαβές κρατιούνταιστις χειρολαβές κρατιούνταικι η ζωή τους μεταφέρεικι η ζωή τους μεταφέρει

ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΑΡΡΕΝΑΓΩΓΕΙΟΥ ΡΑΙΔΕΣΤΟΥ ΤΟ 1905

Ραιδεστός