Στέλλα Βιολάντη

Του Γρηγόριου Ξενόπουλου

Η νεαρή δεκαοχτάχρονη Στέλλα, η μεγαλύτερη κόρη του Παναγή Βιολάντη, το μόνο πράγμα που έκανε ήταν να ερωτευτεί πράγμα πολύ συνηθισμένο για κάθε νεαρό κορίτσι…! Πιο συγκεκριμένα ερωτεύτηκε τον Χρηστάκη Ζαμάνο, τηλεγραφητή του Αγγλικού Τηλεγραφείου της Κέρκυρας. Πιο συγκεκριμένα ο Χρηστάκης, όπως τον φώναζαν ήταν

μελαχρινός πολύ, με παχιά χείλη, κάτασπρα δόντια, σγουρά μαλλιά, αμούστακος σχεδόν, ψηλός και ατελείωτος! Είχε γλύκα και ένα υπέροχο παιδικό χαμόγελο γεμάτο καλοσύνη που κέρδιζε τον κόσμο! Επίσης ήταν και γυναικοκατακτητής, όλες οι κοπέλες έτρεχαν από πίσω του! Αντίθετα η Στέλλα ήταν υπερήφανη, δεν καταδεχόταν να γίνει ποτέ μία από τις πολλές, ήθελε να αγαπηθεί από έναν άνθρωπο αληθινά, έπειτα να πάρει την ευχή του πατέρα της και να ζήσει ευτυχισμένη.

Αρχικά αγνοούσε τον Χρηστάκη, του οποίου ο εγωισμός είχε πληγωθεί εξαιτίας της περιφρόνησης της Στέλλας, έτσι η Στέλλα έγινε πια το νέο κόλλημα του! Προσπάθησε, προσπάθησε πολύ να της δείξει αγάπη εκείνη όμως δυσκολεύτηκε να το πιστέψει, μέχρι που έλαβε το γράμμα, εκείνη την ερωτική εξομολόγηση που της άλλαξε την ζωή…! Η νεαρή και όμορφη Στέλλα διάβαζε και ξαναδιάβαζε το γράμμα, ένιωσε πως ήταν η εκλεκτή, εκείνη που ξεχώρισε ο Χρηστάκης ανάμεσα σε πολλές… Ο Χρηστάκης έγινε ο πρώτος της έρωτας, τον αγάπησε, έτσι, ενώ δίσταζε, του έγραψε και εκείνη μια ερωτική εξομολόγηση με την οποία του δήλωσε την αγάπη της.

Μετά από την ερωτική εξομολόγηση της Στέλλας, ο Χρηστάκης που μόνο το συμφέρον του και η περιουσία της Στέλλας τον ένοιαζαν αποφάσισε με την παρότρυνση ενός φίλου του Άγγλου τηλεγραφητή να γράψει ένα γράμμα στον πατέρα της Στέλλας, τον Παναγή Βιολάντη. Όσο αναφορά τον Παναγή Β. ήταν ένας άνθρωπος σκληρός, εγωιστής και απότομος, που τον ένοιαζε μόνο η γνώμη του κόσμου. Όταν έλαβε το γράμμα ο Βιολάντης έγινε έξαλλος, θηρίο ανήμερο. Παίζοντας λοιπόν θέατρο στη Στέλλα και σε ολόκληρο το σπιτικό του, δηλαδή στη γυναίκα του, τον γιο του τον Ντάντη και τις δύο μικρότερες κόρες του την Κατίνα και την Νένε, ψάρεψε την Στέλλα και συνειδητοποίησε πως και εκείνη ήθελε να παντρευτεί και αγαπούσε τον Χρηστάκη! Έτσι έγινε ακόμη πιο έξαλλος και ξυλοκόπησε την κακόμοιρη την Στέλλα. Έπειτα πήγε να βρεί τον Χρηστάκη και με τις απειλές και τα σκληρά λόγια του ο Βιολάντης, ζήτησε το γράμμα που είχε γράψει η Στέλλα στον νεαρό και του ζήτησε να ξεχάσει την Στέλλα οριστικά. Εκείνος ο δειλός και υποκριτής νεαρός έκανε ότι του ζήτησε ο Βιολάντης. Τώρα πια μόνο η Στέλλα θα υπέφερε.

Η Στέλλα ήταν σαν άρρωστη και κλεισμένη πλέον μέσα στο υπνοδωμάτιό της δεν απαρνήθηκε ποτέ την αγάπη της για το Χρηστάκη ενώ δεχόταν βασανιστήρια από τον αυταρχικό και βίαιο πατέρα της που δεν θα δεχόταν ποτέ μα ποτέ η κόρη του να παντρευτεί έναν άνδρα κατώτερης κοινωνικής τάξης. Κανείς στο σπίτι δεν διαμαρτυρήθηκε ποτέ για την Στέλλα καθώς όλοι έτρεμαν τον Βιολάντη, εκτός από τον αδερφό της ο όποιος καθώς την ζήλευε και ήθελε να δείξει στον πατέρα του πόσο καλός γιός είναι, βασάνισε και εκείνος την δύστυχη τη Στέλλα. Καθώς λοιπόν η Στέλλα δεν αρνήθηκε ποτέ την αγάπη της για τον Χρηστάκη και έπειτα από ένα διάλογο που τάραξε τη μητέρα της, στον όποιο δηλώνει πως αγαπάει τον Χρηστάκη και πως δεν θα αλλάξει αυτό, ο πατέρας της την κλειδώνει στη σοφίτα του σπιτιού της, μέρος στο οποίο έπαιζε μικρή, και την βασανίζει στερώντας της φαγητό. Έτσι προτιμά να ξεψυχήσει εκεί.

Ίσως λοιπόν να ήταν καλύτερο που ξεψύχησε εκεί χωρίς να μάθει τον νέο δεσμό του Χρηστάκη διότι αυτό θα της έφερνε τεράστια πίκρα..που θα την βάραινε ακόμη περισσότερο. Ακόμη και στην κηδεία της ο πατέρας προσποιούνταν πως ήταν θλιμμένος. Κανείς ποτέ δεν έμαθε την αλήθεια, τον πραγματικό λόγο που πέθανε η Στέλλα ούτε οι ίδιες της οι αδερφές. Όλοι ήξεραν πως ήταν μία αρρώστια…που της πήρε την ζωή σε νεαρή ηλικία.

Χαρακτηρισμός της Στέλλας

Η νεαρή Στέλλα χαρακτηρίζεται από υπερηφάνεια, θάρρος, αξιοπρέπεια, σοβαρότητα, δύναμη. Η νεαρή κοπέλα δίνει μάχη απέναντι στον άπληστο, αυταρχικό πατέρα που δεν έχει καμία ευαισθησία μέσα του αλλά το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι η φήμη του και ο εγωισμός του καθώς και η βιαιότητα του. Η Στέλλα αποτελεί παράδειγμα για τις υπόλοιπες κοπέλες της εποχής της καθώς παραβαίνει τις αρχές της κοινωνίας στην οποία ζει και υπερασπίζεται την αγάπη της για ένα άτομο κατώτερης κοινωνικής τάξης. Από ένα συνετό κορίτσι το οποίο υπακούει στους κανόνες του πατέρα της μεταμορφώνεται σε νεαρή που διεκδικεί την ελευθερία της, και, ακόμη

και αν ήρθε σε πλάνη από έναν δειλό και συμφεροντολόγο άνθρωπο πέθανε υπερήφανη.

Χαρακτηρισμός Χρηστάκη

Δειλός και εγωιστής που θα έκανε τα πάντα για να μη θίξει τον εγωισμό του. Δεν αγάπησε πραγματικά την Στέλλα αλλά ήταν πρόθυμος να την παντρευτεί λόγω της μεγάλης προίκας της.

Χαρακτηρισμός Π.Βιολάντη

Άνθρωπος δεσποτικός και αυταρχικός που θέλει να επιβάλλει την άποψή του σε όλους. Οι αρχές του στηρίζονται στην τυφλή υπακοή, στην απόλυτη πειθαρχία των μελών της οικογένειας του. Η πεισματική του συμπεριφορά καθορίζεται από τον πληγωμένο του εγωισμό και από το φόβο μήπως χάσει την κοινωνική του υπόληψη. Μόνη του έγνοια το κύρος και το γόητρό που πηγάζει από τη λαμπρότητα του πλούτου του και από το προσωπείο του αξιοσέβαστου πατριάρχη της μεγαλοαστικής οικογένειας, το κερδισμένο με το φόβο των δικών του, φόβος που παρουσιάζεται ως σεβασμός και αγάπη. Αυταρχικός, σκληρός χωρίς ίχνος σεβασμού και αξιοπρέπειας, βίαιος, προτίμα να πεθάνει η κόρη του παρά να της χαρίσει την ευτυχία.

Χαρακτηρισμός Μητέρας της Στέλλας

Χωρίς δική της προσωπικότητα ,συμβιβασμένη, απόλυτα υποταγμένη στη θέληση του άνδρα της. Δεν υποστηρίζει το παιδί της αλλά αντίθετα παρακολουθεί να το βασανίζουν χωρίς να κάνει πράξεις για να το σταματήσει. Δεν παρηγορεί την κόρη της και δεν την βοηθάει να σταθεί στα πόδια της. Αυτό δείχνει μια αποστασιοποιημένη σχέση μητέρας κόρης . Αντίθετα φοβισμένη μένει υποταγμένη στον αυταρχικό άνδρα της.

Χαρακτηρισμός θείας της Στέλλας

Η θεία Νόνια παρουσιάζεται ως η γλυκιά θεία της Στέλλας και ο άνθρωπος που έχει αρκετά στενή σχέση με την νεαρή. Είναι και εκείνη υποταγμένη στον πατέρα της Στέλλας, παρόλα αυτά συνεχίζει και

λυπάται και νοιάζεται για την Στέλλα. Είναι γυναίκα χαμηλών τόνων που δεν έχει δημιουργήσει δική της οικογένεια και ζει με την οικογένεια του αδερφού της. Αρχικά παρηγορεί και περιποιείται την Στέλλα μέχρι που την ακούει ο Βιολάντης και την απειλεί.

Χαρακτηρισμός Ντάντη αδερφού της Στέλλας

Αντιπαθητικός άνθρωπος που είναι πρόθυμος να βασανίσει την αδερφή του. Είναι ανόητος και γεμάτος προλήψεις, ζηλεύει την αδερφή του και είναι μιμητής του πατέρα του, άκαρδος, εγωιστής, μοχθηρός και υποκριτής.

Ο Γρηγ. Ξενόπουλος γράφει για το έργο του:

Το διήγημα «Έρως Εσταυρωμένος», που το δραματοποίησα ύστερα με τον

τίτλο «Στέλλα Βιολάντη», είναι μια έμπνευση του 1901. Ο θρύλος όμως που

μου έδωσε αφορμή να γράψω και το διήγημα και το δράμα είναι κατά είκοσι

τουλάχιστον χρόνια αρχαιότερος. Γιατί περί το 1880 ψιθυριζόταν στη Ζάκυνθο-

ήμουν παιδί τότε- πως ένας άγριος πατέρας εφυλάκισε την κόρη του στη

σοφίτα του σπιτιού του με ψωμί και με νερό, επειδή αγαπούσε κάποιον που

δεν ήθελε να της τον δώσει κι αρνιόταν επίμονα να πάρει έναν άλλον που της

έδινε αυτός.

Η δυστυχισμένη κόρη πέθανε απ’ αυτό το μαρτύριο· αποσιώπησαν όμως την

αιτία του θανάτου της και την εκήδεψαν μεγαλόπρεπα, με τις πιο επιδειχτικές

εκδηλώσεις απαρηγόρητου πένθους. Λίγο αργότερα -ήμουν πια φοιτητής-

άκουσα πως όμοιο δράμα έγινε και στην Πάτρα, και τα πρώτα χρόνια που

εγκαταστάθηκαν στη Αθήνα οριστικά, εγνώρισα μια πολύ καλή οικογένεια με

τέσσερες κόρες, που όταν μια απ’ αυτές, η ωραιότερη, πέθανε κάπως ξαφνικά,

έμαθα πως οι γονείς της και τ’ αδέρφια της- δυο Νταντήδες υπήρχαν σ’ εκείνο

το σπίτι- την εσκότωναν από το ξύλο, επειδή είχε ερωτευθεί κάποιον

παρακατιανό. Αυτή μάλιστα η Αθηναϊκή ιστορία μου θύμισε τότε την παλιά

ζακυνθινή και μ’ έκανε να γράφω τον «Εσταυρωμένο Έρωτα της Στέλλας

Βιολάντη», που έκανε τόση εντύπωση όταν πρωτοδημοσιεύθηκε στα

«Παναθήναια», ώστε ο Παλαμάς να αφιερώσει ποίημα στην ηρωίδα -αυτό που

έβαλα για πρόλογο στο δράμα- κι ο Βλάσης Γαβριηλίδης να γράψει κύριο

άρθρο στην «Ακρόπολί» του -άλλοι καιροί, άλλα ήθη- με τον τίτλο «Στέλλα

Βιολάντη».

Εικόνες από την ταινία