1

2

Περιεχόμενα Πρόλογος ................................................................................................................................................... 3

Ιστορική Αναδρομή του Κινηματογράφου ............................................................................................. 4

Προϊστορία του Κινηματογράφου ....................................................................................................... 4

Πρώιμος Κινηματογράφος (1893-1903) ............................................................................................ 5

Ο κινηματογράφος ως τέχνη ............................................................................................................... 7

Ομιλών κινηματογράφος ...................................................................................................................... 8

Έγχρωμος Κινηματογράφος ............................................................................................................... 9

ΧΟΛΥΓΟΥΝΤ ......................................................................................................................................... 9

Βουβός κινηματογράφος .................................................................................................................... 10

Τσάρλι Τσάπλιν ................................................................................................................................... 11

Ο χοντρός και ο λιγνός ....................................................................................................................... 12

Το τέλος… του βωβού κινηματογράφου ......................................................................................... 13

The Artist .............................................................................................................................................. 13

Ορισμένες ταινίες βουβού κινηματογράφου που αξίζουν να δούμε ............................................ 13

Ειδικά εφέ ............................................................................................................................................... 14

Ταινίες σταθμοί .................................................................................................................................... 14

Space Odyssey : 2001 ( Η Οδύσσεια του διαστήματος ) ......................................................... 14

Star wars .......................................................................................................................................... 15

Avatar ............................................................................................................................................... 16

Eπαφή τρίτου τύπου ....................................................................................................................... 16

Ταινίες με ειδικά εφέ που βραβεύτηκαν με Όσκαρ ........................................................................ 17

Η τεχνική green screen ....................................................................................................................... 18

Tι είναι το Chroma Key ...................................................................................................................... 18

Διαδικασία ............................................................................................................................................ 19

Τρόπος κατασκευής πράσινου πανιού ............................................................................................ 19

Mοντάζ .................................................................................................................................................. 20

Μη-Γραμμική Μονταζιέρα .................................................................................................................. 21

Τα κινούμενα σχέδια και η ιστορία τους ........................................................................................ 22

Κινούμενα σχέδια ................................................................................................................................ 22

Γουόλτερ Έλιας Ντίσνεϊ ...................................................................................................................... 24

Κινούμενα σχέδια στην Ελλάδα ........................................................................................................ 24

Το 3D και η τεράστια εξέλιξη του ...................................................................................................... 25

Μοντελοποίηση (Modeling) ........................................................................................................... 27

Απόδοση Σχεδιοκίνησης (Animation) .......................................................................................... 27

3

Φωτορεαλισμός ............................................................................................................................... 28

Επίλογος ................................................................................................................................................. 28

Πηγές ........................................................................................................................................................ 29

Πρόλογος Κατά τη διάρκεια του πρώτου τετραμήνου της σχολικής περιόδου 2015-2016 το

τμήμα μας Β1 αποφάσισε να ασχοληθεί και να εργαστεί με την ερευνητική εργασία που

έχει ως τίτλο: Η εξέλιξη του Κινηματογράφου και τα ειδικά εφέ.

Ο κινηματογράφος ή αλλιώς σινεμά αποτελεί σήμερα την αποκαλούμενη και

έβδομη τέχνη, δίπλα στη γλυπτική, τη ζωγραφική, το χορό, την αρχιτεκτονική, τη

μουσική και τη λογοτεχνία. Αρχικά εμφανίστηκε περισσότερο ως μια νέα τεχνική

καταγραφής της κίνησης και οπτικοποίησής της, όπως δηλώνει και ο ίδιος ο όρος. Με

αφετηρία τις νέες δυνατότητες που αναδείχθηκαν, μέσω της τεχνολογικής εξέλιξης και

των δυνατοτήτων που προσφέρει ο υπολογιστής ο κινηματογράφος μετασχηματίστηκε

διεθνώς σε μία δημοφιλή μορφή τέχνης, που αξιοποιεί στο έπακρο τα ειδικά εφέ.

Η εργασία χωρίστηκε σε τέσσερα υποθέματα και μετά από απόφαση κατά την

πρώτη ολομέλεια του τμήματος δημιουργήθηκαν τέσσερις ομάδες και η κάθε μία

ανέλαβε από ένα υπόθεμα ως εξής:

ΟΜΑΔΑ 1: «Ιστορική αναδρομή του Κινηματογράφου» & «Πράσινο Πανί – Green

Screen»

ΟΜΑΔΑ 2: «Βουβός Κινηματογράφος»

ΟΜΑΔΑ 3: «Τα κινούμενα σχέδια»

ΟΜΑΔΑ 4: «Ειδικά εφέ και ταινίες σταθμοί»

Ύστερα από την σωστή επεξεργασία και την κατάλληλη σύνδεση, η εργασία απέκτησε

την τελικής της μορφή.

4

Ιστορική Αναδρομή του Κινηματογράφου

Προϊστορία του Κινηματογράφου

Η εφεύρεση του κινηματογράφου είναι αποτέλεσμα πολλών σπουδαίων ανακαλύψεων

σε πολλούς επιστημονικούς τομείς. Η ανάγκη για την αναπαράσταση και την

καταγραφή της κίνησης, αλλά και η ανάγκη για αφήγηση φανταστικών εντυπωσιακών

ιστοριών βρήκαν στον κινηματογράφο την ολοκληρωμένη έκφρασης τους

Στις ρίζες της προϊστορίας του κινηματογράφου θα συναντήσουμε πρώτη την

"Σπηλιά" του Πλάτωνα, που στα μαγικά τοιχώματα της προβάλλονται τα πιο

παράξενα θεάματα.

Ο Πτολεμαίος είναι αυτός που πρώτος κατασκεύασε μια συσκευή οπτικού τρικ (Ο

δίσκος του Πτολεμαίου) που στηρίζονταν στην κίνηση του δίσκου, που τμήματα του

ήταν βαμμένα με διαφορετικά χρώματα. Λίγο νωρίτερα ο μεγάλος εφευρέτης της

αρχαιότητας, ο Ήρων, επινόησε ένα σύστημα με καθρέπτες που με τα παιγνίδια φωτός

και σκιάς που δημιουργούσαν εντυπωσίαζαν τους θεατές. 'Όλα αυτά όμως ήρθε να τα

διακόψει ο χριστιανικός μεσαίωνας, που τα θεώρησε σαν ειδωλολατρικές απάτες και

πράγματα του διαβόλου και διέκοψε την περαιτέρω ανάπτυξή τους.

5

Τα οπτικά πειράματα ξαναεμφανίζονται στην ιστορία με την Αναγέννηση. Η πιο

σημαντική ανακάλυψη ήταν αυτή του "Μαγικού φαναριού". Πολλοί είναι οι διεκδικητές

της πατρότητας. Ο Christian Huygens, ο Rasmussen Walgenstein, ο Reeves, ο

Dechales. Πρώτος το περιγράφει ο Ιησουίτης μοναχός Αθανάσιος Κίρχερ. Ο μαγικός

φανός ήταν ο πρόδρομος του προβολέα διαφανειών και με τις διάφορες παραλλαγές

και μετεξελίξεις του, κρατήθηκε σε χρήση και μεγάλη δημοτικότητα μέχρι τον 19ο αιώνα.

Πρώιμος Κινηματογράφος (1893-1903)

Η αίσθηση της κίνησης που δημιουργείται όταν βλέπουμε μια ταινία βασίζεται στην

εκμετάλλευση δύο οπτικών φαινομένων: το πρώτο είναι η διατήρηση της οπτικής

εικόνας στον εγκέφαλο για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου μετά την προβολή της στο

φακό του ματιού (persisternce of vision), ενώ το δεύτερο δημιουργεί την ψευδαίσθηση

της κίνησης, όταν οι εικόνες διαδέχονται η μία την άλλη (φαινόμενο phi).

Η εφεύρεση της φωτογραφίας το 1826 εγκαινίασε

μια σειρά ανακαλύψεις που έκαναν εφικτό τον

κινηματογράφο. Η φωτογραφία παρείχε τον φθηνότερο

και αποτελεσματικότερο τρόπο για την παραγωγή των

χιλιάδων εικόνων που χρειάζονται για μια λογικής

διάρκειας παρουσίαση.

Το 1878 ο Ήντουερντ Μάυμπριτζ, ένας Αμερικανός φωτογράφος, κατάφερε να βγάλει

μια σειρά φωτογραφίες ενός αλόγου που τρέχει χρησιμοποιώντας μια σειρά από

μηχανές λήψεως με γυάλινες φωτοευαίσθητες πλάκες

και γρήγορη έκθεση, αλλά τον ενδιέφερε κυρίως να

ακινητοποιήσει τις φάσεις μιας δράσης, και όχι να

αναδημιουργήσει την κίνηση προβάλλοντας διαδοχικά

τις εικόνες.

Ο επόμενος κρίκος στην εξέλιξη ήταν η εφεύρεση του φιλμ από ένα πολύ εύφλεκτο

υλικό, το σελιλόιντ, που κατάφερε το 1887 ο Χάνιμπαλ Γκούντγουιν (Hannibal

Goodwin)

6

Ο Θωμάς Έντισον αρχικά σχεδίαζε να κάνει ταινίες σε κυλίνδρους

ευαίσθητους στο φως. Ο βοηθός του Γουίλιαμ Ντίξον διάλεξε να

χρησιμοποιήσει το φιλμ που είχε φτιάξει ο Τζωρτζ Ίστμαν, έτσι

έκοψε το φιλμ των 7.6μ και στις άκρες του πρόσθεσε τρύπες για

να τυλίγεται ομοιόμορφα στη κινηματογραφική μηχανή που είχε φτιάξει.

Στις πρώτες μηχανές λήψης έπρεπε να χρησιμοποιούν φαρδιές λωρίδες φιλμ για να

βγει η σωστή εικόνα στην οθόνη επειδή η ποιότητα των φιλμ ήταν κακή. Οι μηχανές

των 35 χιλ. ήταν μεγάλες και βαριές. Έτσι όταν βελτιώθηκε η ποιότητα των φιλμ, οι

κατασκευαστές πειραματίστηκαν με μικρότερες μηχανές και μικρότερων διαστάσεων

φιλμ.

Ένα όργανο που οδήγησε στην ανάπτυξη της κινούμενης

εικόνας είναι το «πραξινοσκόπιο» του Emile Reynaud, στο

οποίο οι παραστάσεις ήταν θεατές όχι μέσα από σχισμές, αλλά

σε ένα περιστροφικό πρίσμα από καθρέφτες.

9 Μαΐου του 1893. Η εφεύρεση του κινητοσκοπίου συνδύαζε τη

φωτογραφία και την τεχνολογία αναπαράστασης της κίνησης της

εικόνας, προβάλλοντας διάτρητο φιλμ των 35 χιλιοστών. Η

εικόνα γινόταν ορατή με τη μέθοδο του στερεοσκοπίου.

14 Οκτωβρίου, 1888. Η πρώτη «πρωτόγονη» προσπάθεια για

καταγραφή της κίνησης σε κινηματογραφική μηχανή είναι γεγονός. Στον κήπο του

σπιτιού της οικογένειας Whitley, στο Oakwood Grange Road, Roundhay, ένα προάστιο

του Leeds, στο Yorkshire, της Μεγάλης Βρετανίας, ο Aime Augustin Louis Le Prince

χρησιμοποιώντας μία μηχανή με μονό φακό, καταγράφει τους «πρωταγωνιστές» της

ταινίας, σε ένα βίντεο διάρκειας μόλις 2 δευτερολέπτων, το οποίο αποτελούνταν από

μόλις 4 πλαίσια (καρέ).

Η λέξη «κινηματογράφος» επινοήθηκε από το Λεόν

Μπουλί, ο οποίος βάφτισε έτσι αυτό που θεωρήθηκε ως

εφεύρεση των αδελφών Λουί και Ογκίστ Λιμιέρ (Louis

και Auguste Lumières). Οι αδερφοί Λιμιέρ, δεν ήταν οι

εφευρέτες του κινηματογράφου, ήταν όμως αυτοί που

τον βελτίωσαν, τον καθιέρωσαν και τον διέδωσαν στο

ευρύ κοινό και οι οποίοι εφηύραν τον κινηματογράφο (cinematographe) που

7

αποτελούσε μία φορητή κινηματογραφική μηχανή, λήψεως, εκτύπωσης και προβολής

του φιλμ. Ο όρος κινηματογράφος σήμαινε δε, αρχικά, τη μηχανή εκείνη η οποία είχε τη

δυνατότητα να καταγράφει την κίνηση. Στις 28 Δεκεμβρίου του 1895, έκαναν και την

πρώτη δημόσια προβολή, στο Παρίσι. Η ημερομηνία αυτή αναφέρεται από πολλούς ως

η επίσημη ημέρα που ο κινηματογράφος με την σημερινή του γνωστή μορφή έκανε την

εμφάνισή του. Εκείνη τη δημόσια προβολή παρακολούθησαν συνολικά 35 άτομα επί

πληρωμή και προβλήθηκαν δέκα ταινίες συνολικής διάρκειας περίπου δεκαπέντε

λεπτών. Οι πρώτες κινηματογραφικές ταινίες ήταν μικρής διάρκειας, παρουσιάζοντας

συνήθως στατικά, μία σκηνή της καθημερινότητας.

Ο κινηματογράφος ως τέχνη

Ένας από τους πρώτους κινηματογραφιστές που

χρησιμοποίησε την διαθέσιμη τεχνική της εποχής με

σκοπό την παραγωγή ταινιών κάτω από όρους τέχνης,

υπήρξε ο Ζορζ Μελιές (Georges Melies), ο οποίος

θεωρείται και από τους πρώτους κινηματογραφικούς

σκηνοθέτες. Οι ταινίες του πραγματεύονταν θέματα

από το χώρο του φανταστικού, ενώ η ταινία του Ταξίδι

στη Σελήνη (Le voyage dans la lune, 1901) υπήρξε

πιθανότατα η πρώτη που προσπάθησε να περιγράψει ένα ταξίδι στο διάστημα.

Επιπλέον, εισήγαγε τεχνικές οπτικών εφέ, ενώ για πρώτη φορά πρόβαλε έγχρωμες

ταινίες, χρωματίζοντας την κινηματογραφική ταινία (καρρέ) με το χέρι.

Από το 1904 περίπου και μετά, η αφηγηματική μορφή έγινε ο επικρατέστερος τύπος

κινηματογραφικής δημιουργίας στην εμπορική βιομηχανία, και η παγκόσμια επιτυχία

του κινηματογράφου εξακολουθούσε να μεγαλώνει. Γαλλικές, ιταλικές και αμερικανικές

ταινίες κυριαρχούσαν στην παγκόσμια αγορά. Δημιουργούνται στην Αμερική οι δύο

πρώτες μεγάλες προχολιγουντιανές κινηματογραφικές εταιρίες, η Βίταγκραφ και η

Μπάιογκραφ, που εδρεύουν στο Σικάγο και στη Νέα Υόρκη. Η καινοτομία τους έγκειται

στο ότι αρχίζουν να προσλαμβάνουν «υπαλλήλους». Από την έννοια του υπαλλήλου

γεννιέται σιγά σιγά η έννοια του σκηνοθέτη. Ο πρώτος σημαντικός σκηνοθέτης που

προσλαμβάνεται από την Μπάιογκραφ είναι ο Γκρίφιθ (D. W. Griffith) στον οποίο

ανήκουν μερικά από τα πρώτα ιστορικά έπη του κινηματογράφου.

8

Εκτιμάται ότι το 1908, στις Ηνωμένες Πολιτείες υπήρχαν περίπου 10.000

κινηματογράφοι. Οι ταινίες της εποχής ήταν διάρκειας δέκα έως δεκαπέντε λεπτών,

αλλά σταδιακά η διάρκειά τους αυξήθηκε. Το 1911 ο θεωρητικός Ριτσιότο Κανούντο,

αποκάλεσε τον κινηματογράφο «Έβδομη τέχνη» και τον τοποθέτησε πλάι στις άλλες

έξι, δηλαδή τη Γλυπτική, τη Ζωγραφική, τον Χορό, την Αρχιτεκτονική, τη Μουσική και τη

Λογοτεχνία.

Ομιλών κινηματογράφος

Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1920, ο

κινηματογράφος παρέμενε χωρίς ήχο (βουβός

κινηματογράφος) και συχνά οι προβολές

ταινιών συνοδεύονταν από ζωντανή μουσική.

Ουσιαστικά, η ιστορία του ηχογραφημένου

κινηματογραφικού ήχου ξεκίνησε το 1926,

όταν η Warner Brothers παρουσίασε μία

συσκευή (Vitaphone), η οποία έδινε τη δυνατότητα αναπαραγωγής μουσικής, μέσω

ενός δίσκου που συγχρονιζόταν με την μηχανή προβολής της ταινίας. Τον Αύγουστο

του 1926, προβλήθηκε η τρίωρη ταινία «Δον Ζουάν», η οποία περιήχε μουσική

επένδυση και ηχητικά εφέ, αλλά καθόλου διάλογους.

Βασισμένη σε αυτή τη νέα τεχνολογία, τον Οκτώβριο του 1927, αφού λίγους μήνες πριν

είχαν μεσολαβήσει κι άλλες παρόμοιες προσπάθειες από άλλες εταιρείες, η Warner

Brothers κυκλοφόρησε την πρώτη ταινία μεγάλου μήκους, «The Jazz Singer», η οποία

αν και κατά το μεγαλύτερο μέρος της ήταν βουβή, υπήρξε η πρώτη που περιείχε

διαλόγους.

Στην Ευρώπη, η πρώτη αξιόλογη προσπάθεια εισαγωγής ήχου

στον κινηματογράφο, σημειώνεται στις 16 Ιανουαρίου 1929, με την

γερμανική παραγωγή «Φιλώ το χέρι σας κυρία μου» , η οποία

όμως δεν περιείχε διαλόγους. Η πρώτη ευρωπαϊκή εν μέρει

«ομιλούσα» ταινία θεωρείται η «The Clue of the New Pin»,

βρετανικής παραγωγής και παρουσιάστηκε τον Μάρτιο του 1929.

9

Έγχρωμος Κινηματογράφος

Οι πρώτες έγχρωμες ταινίες εμφανίστηκαν σχεδόν την ίδια εποχή με τις πρώτες

ομιλούσες. Μετά το 1927, οπότε και για την εισαγωγή ήχου απαιτήθηκε η υιοθέτηση

ενός σταθερού ρυθμού προβολής, που ορίστηκε στα 24 καρέ ανά δευτερόλεπτο,

άρχισαν οι πρώτες συστηματικές προσπάθειες για την προσθήκη χρώματος. Στην

ιστορία έχουν περάσει όμως, δυο άλλες ταινίες ως οι πρώτες έγχρωμες, μάλλον λόγω

της δημοφιλίας τους: «Ο μάγος του Οζ» (The Wizard of Oz) και το «Όσα παίρνει ο

άνεμος» (Gone with the wind), οι οποίες προβλήθηκαν και οι δυο το 1939.

Χόλυγουντ

Το σύγχρονο Χόλυγουντ ξεκίνησε την δεκαετία του '50. Τότε δημιουργήθηκαν αρκετά

κανάλια όπως KTLA-TV και το CBS, αρκετά στούντιο ηχογράφησης και γραφεία. Το

1956 φτιάχτηκε το γνωστό κτήριο της εταιρίας ηχογράφησης Capitol Records. Η

10

λεωφόρος Walk of Fame δημιουργήθηκε το 1958 ενώ το πρώτο αστέρι τοποθετήθηκε

δύο χρόνια αργότερα.

Δεκάδες κανάλια, στούντιο και άλλες κινηματογραφικές επιχειρήσεις μετέτρεψαν το

Χόλυγουντ σε μία μηχανή παραγωγής ταινιών όπου τα τελευταία χρόνια ο αριθμός τους

ανέρχεται στις 250 ταινίες τον χρόνο.

Βουβός κινηματογράφος

Ο όρος βουβός κινηματογράφος χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις ταινίες (βουβές

ταινίες) που δεν είχαν συγχρονισμένο ηχογραφημένο ήχο και πιο συγκεκριμένα δεν

είχαν ηχητικούς διαλόγους. Στις βουβές ταινίες οι διάλογοι γίνονται μέσω παντομίμας

και κάρτες τίτλων-διαλόγων. Η ιδέα συνδυασμού κινούμενων εικόνων με ήχο είναι

παλιά όσο και ο κινηματογράφος αλλά λόγω τεχνικών δυσκολιών ο συγχρονισμός

διαλόγων έγινε πρακτικός στο τέλος της δεκαετίας του 1920. Η οπτική ποιότητα των

βουβών ταινιών- ειδικά αυτών που δημιουργήθηκαν μετά το 1920- ήταν συχνά πολύ

καλή. Όμως υπάρχει η εσφαλμένη αντίληψη ότι αυτές οι ταινίες είναι πρωτόγονες με τα

σύγχρονα δεδομένα. Αυτή η αντίληψη υπάρχει λόγω του ότι συχνά οι βουβές ταινίες

παίζονται σε λάθος ταχύτητα και λόγω της φθοράς της ταινίας με το πέρασμα του

χρόνου.

11

Η «διάρκεια ζωής» του βουβού κινηματογράφου είναι περίπου 35 χρόνια και αποτελεί

πρόγονο του κινηματογράφου όπως εμείς τον γνωρίζουμε σήμερα και είναι θα λέγαμε

και απότοκο του θεάτρου σκιών. Ο βουβός κινηματογράφος, έχει όσες διαφορές

χρειάζεται για να αποτελεί μια αυτόνομη μορφή έκφρασης. Η έλλειψη του ήχου επέβαλε

τελείως διαφορετική προσέγγιση της εικόνας, της υποκριτικής και της αφήγησης και στο

δράμα, και στην κωμωδία και στην περιπέτεια.

Τσάρλι Τσάπλιν

Ο Τσαρλς Σπένσερ Τσάπλιν γεννήθηκε στις 16 Απριλίου 1889 στο Λονδίνο. Οι γονείς

του, Τσαρλς Τσάπλιν και Χάνα Χάριετ Πέντλιγκχαμ Χιλ, ήταν καλλιτέχνες του μιούζικ

χολ. Ο πατέρας του ήταν αλκοολικός και ένα χρόνο μετά τη γέννηση του Τσάρλι

εγκατέλειψε τη σύζυγό του και τα δύο τους παιδιά, τον Τσάρλι και τον μεγαλύτερο

αδερφό του, Σίντνεϊ, που είχε γεννηθεί εκτός γάμου.

Τον Ιούνιο του 1917 ο Τσάπλιν υπέγραψε με τη Φερστ Νάσιοναλ συμβόλαιο 1.000.000

δολαρίων. Η συνεργασία με αυτή την εταιρία ξεκίνησε με την ταινία Σκυλίσια ζωή και

ακολούθησαν Ο Σαρλό στρατιώτης, η Μέρα πληρωμής και ο Προσκυνητής. Η πρώτη

μη βωβή ταινία, Ο Μεγάλος Δικτάτωρ (1940), ήταν μια περιφρόνηση εναντίον

του Ναζισμού. Γυρίστηκε και κυκλοφόρησε στην Αμερική ένα χρόνο πριν την εμπλοκή

της στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά την άρση της βίζας του από το αμερικανικό

Υπουργείο Δικαιοσύνης, ο Τσάπλιν με την τέταρτη σύζυγό του, Όνα, εγκαταστάθηκε

μόνιμα στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στην Ελβετία. Μέχρι το θάνατό του το 1977

γύρισε άλλες δύο ταινίες: την αντιμακαρθική σάτιρα Ένας βασιλιάς στη Νέα

Υόρκη (1957) και δέκα χρόνια αργότερα την Κόμισσα του Χονγκ Κονγκ με τη Σοφία

12

Λόρεν και τον Μάρλον Μπράντο. Το 1975 ανακηρύχτηκε ιππότης από τη βασίλισσα

Ελισάβετ.

Ο χοντρός και ο λιγνός

Ο Όλιβερ Χάρντι (Oliver Hardy, 18 Ιανουαρίου 1892 - 7 Αυγούστου 1957) ήταν

Αμερικανός ηθοποιός, γνωστός ως ο "Χοντρός" του κωμικού διδύμου Χοντρός και

Λιγνός. Ο Νόρβεν Χάρντι, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, ξεκίνησε τη ζωή του

ως όμορφος μπέμπης σε μία πολυμελή οικογένεια στην Τζόρτζια και ήταν το μικρότερο

από έξι παιδιά. Πρωτοεμφανίστηκε στον κινηματογράφο το 1914 (στην ταινία Outwitting

Dad) και στα επόμενα χρόνια ερμήνευσε δευτερεύοντες ρόλους. Ζύγιζε 127 κιλά και

είχε ύψος 1,88 μ. Πριν γνωρίσει τον Σταν Λόρελ, ο Όλιβερ Χάρντι είχε παίξει σε

περισσότερες από 250 ταινίες. Μαζί με τον Σταν Λόρελ, όμως, αποτέλεσαν το

διασημότερο κωμικό δίδυμο στην ιστορία του κινηματογράφου. Ο Όλιβερ Χάρντι

πέθανε το 1957, ύστερα από μακροχρόνια ασθένεια, σε ηλικία 65 χρόνων.

Ο Σταν Λόρελ (Stan Laurel, 16 Ιουνίου 1890 - 23 Φεβρουαρίου 1965). Ο Άρθουρ

Στάνλεϊ Τζέφερσον, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε το 1890 στο

Άλβερστον της Αγγλίας. Προερχόταν από θεατρική οικογένεια. Γύρω

στα 1916 εγκατέλειψε το επώνυμο Τζέφερσον επιλέγοντας το Λόρελ για ένα βασικό

λόγο: το Σταν Τζέφερσον περιείχε 13 γράμματα και, όπως οι περισσότεροι καλλιτέχνες,

ήταν κι εκείνος προληπτικός. Άρχισε να γυρίζει (με τη Universal) πολλές μικρού μήκους

ταινίες υποδυόμενος έναν χαρακτήρα που ονομαζόταν Χίκορι Χίραμ και ήταν κουτός

χωρικός. Ένα κωμικό ζευγάρι του βωβού κινηματογράφου, ο Σταν και ο Όλι. Ο χοντρός

13

και ο λιγνός ήταν ένα χαρισματικό ντουέτο που όσο τσακώνονταν και

αλληλοσπαραζόταν στην οθόνη τόσο αγαπημένο ήταν στην ζωή. Η πρώτη ταινία στην

οποία εμφανίστηκαν μαζί ήταν «lucky dog» το 1917. Στις 23 Φεβρουαρίου του 1965,

ύστερα από αλλεπάλληλα εγκεφαλικά επεισόδια, έγινε σαφές ότι ο Σταν δεν θα

μπορούσε να αναλάβει.

Το τέλος… του βωβού κινηματογράφου

Η ιστορία του ηχογραφημένου κινηματογραφικού ήχου

ξεκίνησε το 1926, όταν η warner brothers παρουσίασε

μία συσκευή (vitaphone), η οποία έδινε την δυνατότητα

αναπαραγωγής μουσικής, μέσω ενός δίσκου που

συγχρονιζόταν με την μηχανή προβολής της ταινίας.

Βασισμένη σ’ αυτή την νέα τεχνολογία στα τέλη του

1927, κυκλοφόρησε η ταινία «Jazz Singer» η οποία αν και κατά το μεγαλύτερο μέρος

της ήταν βουβή, υπήρξε η πρώτη που περιείχε διαλόγους.

The Artist

Η ταινία the artist που αποτελεί τον ύμνο της βιομηχανίας του Χόλυγουντ στον

βουβό κινηματογράφο είναι ο μεγάλος νικητής των όσκαρ της χρονιάς του 2011.

Αποσπώντας πέντε χρυσά αγαλματίδια

Ορισμένες ταινίες βουβού κινηματογράφου που αξίζουν να δούμε

1. «Ολομόναχοι Μαζί» του Κιμ Κι-Ντουκ

2. «Ο Χρυσοθήρας»

3. «The Artist»

4.«Ο Αριθμός 13»

5. «Οι 2 Ορφανές»

6. «Faust»

14

7. «Nosferatu: Μια Συμφωνία Τρόμου»

8. «Ενεχυροδανειστήριο»

Ειδικά εφέ Ειδικά εφέ ονομάζονται οι παραισθήσεις και τα κόλπα που μπερδεύουν το μάτι τα

οποία χρησιμοποιούνται, κυρίως στον κινηματογράφο με σκοπό να προσομοιώσουν

φανταστικά γεγονότα.

Τα ειδικά εφέ διακρίνονται σε δυο κατηγορίες:

Τα οπτικά

Τα μηχανικά

Τα οπτικά εφέ είναι τεχνικές, στις οποίες οι εικόνες και τα καρέ της ταινίας

δημιουργούνται μέσω φωτογραφίας.

Τα μηχανικά εφέ συνήθως δημιουργούνται κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων.Τα

οποία περιλαμβάνουν: Σκηνικά, Πυροτεχνήματα, Μοντέλα ηρώων και Ατμοσφαιρικά

εφέ.

Βασική τεχνολογική ανάπτυξη του κινηματογράφου είναι τα ειδικά «εφέ» των ταινιών. Η

πραγματική ανάπτυξή τους άρχισε στα τέλη του ’60 και τις αρχές του ’70, όταν πολλά

«στούντιο» έκλεισαν λόγω οικονομικών προβλημάτων,δίνοντας την ευκαιρία σε

πολλούς άνεργους τεχνικούς να αναπτύξουν ελεύθερα τις ιδέες τους στον τομέα

αυτόν.Τη δεκαετία του ‘70 εκτός από το κλείσιμο πολλών στούντιο δημιουργήθηκαν

ταινίες επιστημονικής φαντασίας που είχαν τεράστια επιτυχία. Αυτές αποτέλεσαν

σταθμούς για την ανάπτυξη των ειδικών εφέ και γενικοτέρα των τεχνολογικών μέσων

που χρησιμοποιούνταν στον κινηματογράφο.

Ταινίες σταθμοί

Space Odyssey : 2001 ( Η Οδύσσεια του διαστήματος )

Η ταινία 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος (2001: A Space Odyssey) είναι ταινία

επιστημονικής φαντασίας αμερικανικής και βρετανικής παραγωγής, σκηνοθετημένη

από τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ.

15

Η ιστορία εστιάζει σε μια σειρά επαφών μεταξύ των

ανθρώπων και μυστηριωδών μαύρων μονολίθων, οι οποίοι

φαίνεται να επηρεάζουν την εξέλιξη του ανθρώπινου

είδους. Το έτος 2001, ένας παρόμοιος μονόλιθος

ανακαλύπτεται στη Σελήνη και, μέσω αυτού, άλλος ένας σε

τροχιά γύρω από το Δία. Το αμερικανικό σκάφος

Ντισκάβερι 1 στέλνεται για να τον εξερευνήσει και ο

αστροναύτης Ντέιβιντ Μπόουμαν, τελευταίος επιζών του

πληρώματος, θα προσπαθήσει να ανακαλύψει τη φύση του

μονολίθου.

Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν στις 29 Δεκεμβρίου 1965 στην Σκηνή Η, στο

Στούντιο Σέπερτον (Shepperton), στην Αγγλία. Το στούντιο αυτό επελέγη διότι οι

διαστάσεις του ήταν γύρω στα 60 x 120 x 60 μέτρα.Τα γυρίσματα των ηθοποιών

ολοκληρώθηκαν τον Σεπτέμβριο του 1967 και από τον Ιούνιο του 1966 έως και τον

Μάρτιο του 1968, ο σκηνοθέτης δούλεψε κυρίως τα ειδικά εφέ της ταινίας.

Star wars

Τα εφέ είναι υπέροχα ιδιαίτερα αυτά της πρώτης ταινίας,

ειδικά, αν σκεφτούμε ότι πολλά πράγματα

δημιουργήθηκαν, καθώς η ταινία φτιαχνόταν. Εφέ τέτοιας

αξίας δεν δημιουργούνταν εύκολα και για να ελαφρύνουν

την ένταση και να κρατήσουν ζωντανό το ενδιαφέρον, οι

τεχνικοί πολλές φορές εισήγαγαν μικρά ‘αστειάκια’ στη

δουλειά τους .

Το σύμπαν του Πολέμου των Άστρων επίσημα έχει

τεράστιο χρονολογικό εύρος και οι πρώτες ιστορίες που

περιγράφονται είτε σε νουβέλες είτε σε κόμικς ξεκινάνε από το 5000 ΠΜΓ (Πριν τη

Μάχη του Γιάβιν) και φτάνουν μέχρι και το 100ΜΜΓ (Μετά τη Μάχη του Γιάβιν) ενώ

γίνονται αναφορές σε χρονολογίες δημιουργίας του σύμπαντος κοντά στο 7.500.000

ΠΜΓ. Οι ταινίες εξελλίσονται σε ένα πολύ μικρό μέρος αυτού, συγκεκριμένα από το 32

ΠΜΓ μέχρι το 4 ΜΜΓ, όπου εξιστορείται πρωτίστως η ζωή του Άνακιν Σκαϊγουώκερ και

το πώς από Τζεντάι μετατρέπεται σε Νταρθ Βέιντερ αλλά τελικά βρίσκει την εξιλέωση

σώζοντας τον γιο του από τον Ντάρθ Σίντιους.

16

Avatar

Το Αvatar του James Cameron σπάει τα λεγόμενα ‘box office’

ρεκόρ σε όλο τον κόσμο επαναπροσδιορίζοντας τον όρο

‘κινηματογραφική εμπειρία’.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το «Avatar» του Cameron έφτασε τα

όρια των γραφικών που είναι φτιαγμένα με τη βοήθεια

υπολογιστή σε ένα νέο επίπεδο ρεαλισμού.

Ένας κριτικός ταινιών για τα ειδικά εφέ του «Avatar»

επισημαίνει:

‘Τα ειδικά εφέ συμβάλλουν στο να γίνουν οι σκηνές πιο ζωντανές και ρεαλιστικές,

παρασέρνοντας το θεατή μέσα στην ιστορία συναισθηματικά και κάνοντας τον να νιώθει

τα αισθήματα, τον πόνο και τη χαρά των χαρακτήρων.

Eπαφή τρίτου τύπου

Η ιστορία της δημιουργίας της ταινίας «Επαφή τρίτου τύπου»

είναι σχεδόν τόσο εκπληκτική όσο η ίδια η ταινία. Η παραγωγή

της ταινίας ήταν εξαιρετικά φιλόδοξη. Με τον Spielberg να

προσπαθεί να δημιουργήσει εικόνες που κανένας δεν είχε

ξαναδεί, το σχέδιο ήταν γεμάτο από δημιουργικές και λογιστικές

προκλήσεις που απαιτούσαν την εφεύρεση πάρα πολλών νέων

οπτικών διεργασιών και τεχνικών μέσων.

Η Καταιγίδα

Η Καταιγίδα» ήταν σημαντικός σταθμός στην ιστορία των ειδικών

εφέ. Οι σκηνές της μάχης του πλοίου με τα κύματα θα ήταν

αδύνατες χωρίς τη βοήθεια του υπολογιστή. Καθώς είναι

βασισμένη σε αληθινή καταιγίδα του 1991, οι κριτικές ήταν θετικές

για την καλή απόδοση των κυμάτων και της θαλασσοταραχής.

17

Lord of the rings

Ακόμα και αν κάποιος δεν είναι οπαδός του «L.O.T.R.» πρέπει

να παραδεχτεί ότι η ταινία έχει κάποια εντυπωσιακά εφέ. Η

τρίτη ταινία έχει στο ενεργητικό της 1488 καρέ ειδικών εφέ ( οι

περισσότερες ταινίες με πολλά εφέ έχουν γύρω στα 700 ).

Ταινίες με ειδικά εφέ που βραβεύτηκαν με Όσκαρ

Δεκαετία του 1960 : Μαίρη Πόππινς, 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος

Δεκαετία του 1970 : Bedknobs and Broomsticks, Ο Πόλεμος των Άστρων, Alien

Δεκαετία του 1980 : Η Αυτοκρατορία Αντεπιτίθεται, Raiders of the Lost Ark,

Δεκαετία του 1990 : Εξολοθρευτής 2: Μέρα Κρίσης, Ο Θάνατος Σου Πάει Πολύ,

Jurassic Park, Τιτανικός,

Δεκαετία του 2000 : Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Η Συντροφιά του Δαχτυλιδιού, Ο

Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Οι Δύο Πύργοι, Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Η

Επιστροφή του Βασιλιά, Spider-Man 2, Ο Χάρι Πότερ και ο Αιχμάλωτος του Αζκαμπάν,

Οι Πειρατές της Καραϊβικής: Στο Τέλος του Κόσμου, Avatar

Δεκαετία του 2010 : Inception, Η Αλίκη στην Χώρα των Θαυμάτων, Ο Χάρι Πότερ και οι

Κλήροι του Θανάτου - Μέρος 1, Η Ζωή του Πι, X-Men: Ημέρες ενός Ξεχασμένου

Μέλλοντος (X-Men: Days of Future Past)

18

Η τεχνική green screen

Η τεχνική green screen/ ή chroma key είναι το κορυφαίο τρυκ του κινηματογράφου, που

ήταν άπιαστο όνειρο για τους ερασιτέχνες πριν από την έλευση των υπολογιστών.

Χωρίς αυτό, ουσιαστικά δε θα υπήρχε φανταστικός κινηματογράφος, επιστημονική

φαντασία κλπ.

Τώρα πια χρησιμοποιείται τόσο πολύ, που δελτίο καιρού χωρίς green screen δεν

υπάρχει. Αλλά και δελτία ειδήσεων βασίζονται πολλές φορές σε εικονικά σκηνικά, χάρη

στο blue/green screen.

Πιο συγκεκριμένα η τεχνική του “πράσινου πανιού” χρησιμοποιείται κυρίως όταν

θέλουμε να αφαιρέσουμε το φόντο και ουσιαστικά να μεταφέρουμε τον πρωταγωνιστή

μας σε ένα άλλο περιβάλλον. Πιο αναλυτικά:

Tι είναι το Chroma Key

Chroma Key ονομάζεται η τεχνική μίξης/ συνδυασμού δυο

εικόνων (ή σχημάτων, μορφών) σε μία. Σε αυτήν, όταν

αφαιρείται ένα χρώμα (ή ένα εύρος χρώματος), τότε

αφήνεται να φανεί μια άλλη εικόνα πίσω απο αυτό. Αυτή η

τεχνική αναφέρεται και ως color keying, colour – separation

overlay (CSO), greenscreen και bluescreen. Είναι μια

τεχνική που έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως στα δελτία καιρού

που μεταδίδονται απο την τηλεόραση αλλά και στον

19

κινηματογράφο. Χρησιμοποιώντας το παράδειγμα του παρουσιαστή (δελτίου καιρού),

ενω στο στούντιο στέκεται απλώς μπροστά απο ένα μπλε background, στην οθόνη του

μέσου φαίνεται να αλλάζουν πίσω του διαφορετικοί χάρτες καιρού στα σημεία που η

εικόνα είναι μπλε. Τα χρώματα μπλε και πράσινο έχουν επιλεγεί γιατί θεωρούνται τα

λιγότερο συγκενή στους τόνους του ανθρώπινου δέρματος. Επιπλέον πλεονέκτημα της

συγκεκριμένης τεχνικής, θεωρείται το χαμηλό κόστος παραγωγής.

Διαδικασία

Το βασικό αντικείμενο τοποθετείται για να φωτογραφηθεί ή να κινηματογραφηθεί

μπροστά από φόντο που περιέχει ένα, μοναδικό χρώμα ή μια σχετικά μικρή διαβάθμιση

χρωμάτων (τόνων). Συνήθως χρησιμοποιούνται τα χρώματα μπλε ή πράσινο, γιατί

αυτά θεωρούνται τα λιγότερο σχετικά με τον τόνο του ανθρώπινου δέρματος. Τα

τμήματα του βίντεο που ταιριάζουν με το προεπιλεγμένο χρώμα αντικαθιστώνται από το

τελικό βίντεο υποβάθρου (alternate background video), επιτυγχάνοντας την σύνθεση.

Αυτή η διαδικασία είναι διαδεδομένη ως “keying”, “keying out” ή απλά ως “key”.

Το πράσινο χρησιμοποιείται, σήμερα, ως background περισσότερο από κάθε άλλο

χρώμα λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του. Οι αισθητήρες [της εικόνας] (image

sensors) στις ψηφιακές βιντεοκάμερες είναι περισσότερο ευαίσθητοι στο πράσινο

χρώμα.

Tώρα σημαντικό ρόλο να πετύχει το green screen effect είναι ο φωτισμός. Χρειάζονται

καλοί προβολείς από δεξιά, από αριστερά και από πάνω

Οπωσδήποτε να είναι πολύ καλά τεντωμένο το πανί , σε περίπτωση που είναι πανί , και

χωρίς ζάρες. και η κάμερα να είναι όσο καλύτερης ανάλυσης γίνεται.

Τρόπος κατασκευής πράσινου πανιού

1ο βήμα: Χρειαζόμαστε ένα πράσινο πανί/ σεντόνι πάνω σε τοίχο.

2ο βήμα: Ειδικό stand με πόδια σαν πάνελ με χαρτί, πανί, η οτιδήποτε άλλο που να

είναι χοντρό και πράσινο. χοντρό για να μην δημιουργηθούν σκιές από πίσω.

20

3ο βήμα: Βάφουμε ένα τοίχο πράσινο.

Απαραίτητη προϋπόθεση για να πετυχει το green screen effect είναι ο φωτισμός.

Χρειάζεται καλούς προβολείς από δεξιά, από αριστερά και από πάνω.

Οπωσδήποτε να είναι πολύ καλά τεντωμένο το πανί, σε περίπτωση που είναι πανί , και

χωρίς ζάρες. Η κάμερα να είναι όσο καλύτερης ανάλυσης γίνεται.

Mοντάζ

Το μοντάζ (από τη γαλλική λέξη montage) είναι η τεχνική

της επιλογής και σύνθεσης μικρών κομματιών (εικόνες,

βίντεο κτλ) για την παραγωγή ενός μεγαλύτερου ενιαίου

έργου.

Ο όρος χρησιμοποιείται κυρίως στην τέχνη του

κινηματογράφου, για την σύνθεση των πλάνων που

«τραβήχτηκαν» κατά τη διαδικασία του «γυρίσματος». Ο

όρος εισήχθη στον κινηματογράφο από τον Σεργκέι

Αϊζενστάιν και τους Σοβιετικούς σκηνοθέτες της εποχής του ως συνώνυμο της

δημιουργικής επεξεργασίας, ενώ την χρήση του ως όρο που περιγράφει καθαρά την

τεχνική διαδικασία μίξης πλάνων (montage sequence) την οφείλει στα Βρετανικά και

Αμερικανικά στούντιο.

Σήμερα το μοντάζ γίνεται με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, καθώς η αποθήκευση του

υλικού γίνεται σε μαγνητικά αποθηκευτικά μέσα, όπως η σκληροί δίσκοι, ενώ η

επεξεργασία του γίνεται μέσω Ηλεκτρονικών Υπολογιστών. Ακόμα, ο ειδικός του μοντάζ

(μοντέρ) μπορεί να επέμβει σε κάθε καρέ (frame) του πρωτογενούς υλικού, που έχει

εισάγει στον Η/Υ, για να το επεξεργαστεί, με την ίδια ευκολία. Αυτού του είδους το

μοντάζ λέγεται "μη-γραμμικό" μοντάζ ή όπως είναι η αγγλική του ορολογία "non-

linear".

Κρίσιµη φάση στην δημιουργία κάθε φιλµ, είναι η στιγµή που τα πλάνα που

τραβήχτηκαν ανασυνθέτονται, ώστε να είναι σύµφωνα µε τον χρόνο διήγησης και να

υπάρχει η εννοιολογική συνέχεια, που προβλέπεται από την σκηνοθεσία. Η διαδικασία

αυτή λέγεται µοντάζ και η κρισιμότητα της έγκειται στο γεγονός ότι µπορεί να αλλάξει

ολοκληρωτικά το νόηµα µιας σκηνής, αφού µπορεί να πραγµατοποιηθεί µε διάφορους

21

τρόπους, ανάλογα µε την φιλοσοφία του σκηνοθέτη. Την εποχή του βουβού

κινηµατογράφου, η αναγκαιότητα να πραγµατοποιηθεί η διήγηση µόνο µε την χρήση

εικόνων, χωρίς την βοήθεια του ήχου, γέννησε κάποιες θεωρίες µοντάζ, που έµειναν

στην ιστορία και που ακόµα και σήµερα αποτελούν τις βάσεις κάθε συλλογισµού πάνω

σε αυτό το θέµα.

Μη-Γραμμική Μονταζιέρα

Η μη γραμμική μονταζιέρα είναι το σύνολο των ηλεκτρονικών μονάδων που αποτελούν

ένα σύστημα το οποίο το χρησιμοποιούμε για να κάνουμε μοντάζ. Μία μη-γραμμική

μονταζιέρα αποτελείται από:

i. 2 monitor εικόνας,

ii. 2 monitor ήχου,

iii. 1 κάρτα σύλληψης,

iv. 1 hardware/υλικό (π.χ. Η/Υ),

v. 1 software/λογισμικό (π.χ. Adobe Premiere),

vi. 1 ποντίκι και,

vii. 1 πληκτρολόγιο

22

Τα κινούμενα σχέδια και η ιστορία τους

Από την εποχή που οι άνθρωποι ζούσαν σε σπηλιές ζωγράφιζαν εικόνες που έδιναν

την εντύπωση της κίνησης. Ένα αγριογούρουνο με 8 πόδια ζωγραφισμένο στον τοίχο

έμοιαζε να τρέχει, όταν φωτιζόταν από μια εστία φωτιάς μέσα στη σπηλιά!

Από τότε, λοιπόν, στην ιστορία της ανθρωπότητας υπάρχουν πολλά δείγματα, όπου

γίνεται η απόπειρα απόδοσης της κίνησης. Στην αρχαία Αίγυπτο βλέπουμε το ναό της

Ίσιδας, θεάς του ήλιου, να έχει σε κάθε κολώνα ζωγραφισμένη τη θεά σε κάποιο

διαφορετικό στάδιο μίας κίνησης. Έτσι, όπως προχωρούσαν οι καβαλάρηδες στην

έρημο, έβλεπαν από μακριά τη θεά Ίσιδα να χορεύει. Σε αρχαίο ελληνικό βάζο ένας

δρομέας έμοιαζε να τρέχει, όταν στην περιφέρεια του είναι πολλές φορές

ζωγραφισμένος, κάθε φορά σε ένα διαφορετικό στάδιο της κίνησής του.

Κινούμενα σχέδια

Τα κινούμενα σχέδια είναι ταινίες, στις οποίες πρωταγωνιστούν ζωγραφιστές

φιγούρες αντί για ηθοποιοί. Οι ήρωες τους είναι συνήθως ζώα ή φανταστικά πλάσματα,

με αστεία μορφή. Μιλούν και συμπεριφέρονται σαν άνθρωποι.

Η δημιουργία των ταινιών αυτών βασίζεται, όπως ο κινηματογράφος, στο μεταίσθημα

με χρήση της τεχνικής Animation. Αρχικά οι σκηνές της ταινίας ζωγραφίζονται

ξεχωριστά η καθεμία. Για να δημιουργηθεί ένα κινούμενο σχέδιο, τα αρχικά σκίτσα

ζωγραφίζονται σε διάφανες επιφάνειες και μετά ζωγραφίζονται. Κάθε σχέδιο διαφέρει

ελάχιστα από το προηγούμενο. Στη συνέχεια τα σχέδια φωτογραφίζονται με τη σειρά

και δημιουργείται ένα ενιαίο φιλμ. Όταν το φιλμ προβάλλεται με ταχύτητα, οι φιγούρες

των σχεδίων φαίνονται σαν να κινούνται.

23

Την πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων γύρισε ο

Αμερικανός Σ. Μπλάκτον το 1907. Ο Μπλάκτον ζωγράφισε

επίσης πρόσωπα κινουμένων σχεδίων σε έναν πίνακα και

τα κινηματογράφησε, σταματώντας τη φωτογραφική μηχανή

για να σβήσει μία όψη και να ζωγραφίσει μια άλλη, πριν

μαγνητοσκοπήσει το νέο σχέδιο. Την ίδια εποχή, ο

Μπλάκτον σκηνοθέτησε το Funny Faces, στο οποίο

χρησιμοποίησε stop-motion, καθώς και κουκλοθέατρο ραβδί για να παράγει μια σειρά

από εφέ. Το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας χρησιμοποιεί εφέ από καθημερινές πράξεις

της ζωής, αντί των κινουμένων σχεδίων, αλλά παρ 'όλα αυτά αυτή η ταινία είχε μια

τεράστια επίδραση στην τόνωση της δημιουργίας ταινιών κινουμένων σχεδίων στην

Αμερική.

Ο Emile Cohl ξεκίνησε την καριέρα του

στην Γαλλία μετά στην Μεγάλη Βρετανία

και αργότερα στην Αμερική. Έγινε ένας απ'

τους πρώτους σκηνοθέτες και συνέβαλλε

στην ανάπτυξη των κινουμένων σχεδίων.

O Emile Cohl είναι ο δημιουργός του

πρώτου κινούμενου σχεδίου στην Ιστορία.

Το 1908 προβλήθηκε το "Fantasmagorie" στις 17 Αυγούστου. Υπάρχουν

προγενέστερες ταινίες με κινούμενα σχέδια αλλά αυτή είναι η πρώτη ταινία εξ’

ολοκλήρου φτιαγμένη με κινούμενα σχέδια.

24

Γουόλτερ Έλιας Ντίσνεϊ

Ο Γουόλτερ Έλιας Ντίσνεϊ γεννήθηκε στις

5 Δεκεμβρίου 1901 και πέθανε τον Δεκέμβριο

του 1966. Ήταν Αμερικανός παραγωγός

ταινιών, σκηνοθέτης, σεναριογράφος,

ηθοποιός και σχεδιαστής κινουμένων

σχεδίων. Ως συνιδρυτής αρχικά της Walt

Disney Productions (ο άλλος ιδρυτής ήταν ο

αδελφός του, Ρόι Ντίσνεϊ) και μέχρι σήμερα

κολοσσού Walt Disney Company έχει γίνει

ένας από τους πιο διάσημους παραγωγούς

στην ιστορία του κινηματογράφου. Η Walt Disney Company σήμερα έχει ετήσια έσοδα

που φτάνουν περίπου τα 30 δισεκατομμύρια δολάρια. Από την Εταιρεία την οποία

ίδρυσε δημιουργήθηκαν πολλά κινούμενα σχέδια. Οι πιο γνωστοί χαρακτήρες που

σήμερα έκανε πασίγνωστη την εταιρία του, είναι ο Μίκι Μάους, ο Ντόναλντ Ντακ, η

Μίνι Μάους, η Ντάιζι Ντακ, ο Πλούτο και ο Γκούφι. Ο Γουόλτ Ντίσνεϋ είναι ιδιαίτερα

γνωστός ως επιτυχημένος παραμυθάς και δημιουργός ταινιών κινουμένων σχεδίων με

πρώτη του την ταινία Η Χιονάτη και οι Επτά Νάνοι.

Το 1937 ο Γουόλτ Ντίσνεϊ γύρισε τη Χιονάτη και τους επτά

νάνους. Σε μια εποχή που το animation ήταν μια επίπονη,

χειροποίητη διαδικασία, το ιδιοφυές συνεργείο του Ντίσνεϊ

κατόρθωσε να συλλάβει ένα πολύχρωμο, παλλόμενο από ζωή

σύμπαν που αγγίζει την τρισδιάστατη αίσθηση της πραγματικότητας

και να συνθέσει εντός του ένα κινηματογραφικό ποίημα άνευ

προηγουμένου. Ήταν η πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων μεγάλου

μήκους. Χρειάζονταν 24 διαφορετικά σκίτσα για να αποδοθεί στη σκηνή κίνηση

διάρκειας ενός δευτερολέπτου. Φανταστείτε λοιπόν πόσα σκίτσα σχεδιάστηκαν για την

ταινία αυτή, διάρκειας 83 λεπτών.

Κινούμενα σχέδια στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, η πρώτη απόπειρα δημιουργίας ταινίας τύπου Μίκυ Μάους έγινε στην

ιταλοκρατούμενη Σίφνο το 1942 από τον Σταμάτη Πολενάκη και είχε τίτλο «Ο

25

Ντούτσε αφηγείται».Τα γυρίσματα όμως στην τρυκέζα έγιναν το 1945, σε συνεργασία

με τους Πρόδρομο Μεραβίδη και Παναγιώτη Παπαδούκα. Το φιλμ αυτό ανακαλύφθηκε

το 1980.

Τρυκέζα είναι ένα τραπέζι όπου η κινηματογραφική μηχανή κρέμεται από πάνω και

τοποθετώντας τις φωτογραφίες μία, μία τις αφαιρείς. Με αυτόν τον τρόπο γίνονται όλα

τα κινηματογραφικά τρυκ όπως τα dissolves, fades, διπλοτυπίες, μασκαρίσματα

κινήσεις από και προς κάθε κατεύθυνση κλπ).

Το 3D και η τεράστια εξέλιξη του

Η δημιουργία τρισδιάστατων (3D) κινουμένων σχεδίων γίνεται χάρη σε ειδικά

προγράμματα για υπολογιστές που εκμεταλλεύονται την ικανότητα του ανθρώπινου

ματιού να συγκρατεί στον αμφιβληστροειδή την εικόνα ακόμα κι όταν αυτή έχει

εξαφανιστεί από το οπτικό πεδίο. Το λεγόμενο "Computer Animation" είναι μια

τεχνική που γνώρισε αλματώδη πρόοδο την τελευταία δεκαετία αξιοποιώντας ίσως

περισσότερο από κάθε άλλο τομέα της πληροφορικής την αύξηση της υπολογιστικής

ικανότητας των επεξεργαστών.

Οι τεχνικές 3D εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά το 1995 για την παραγωγή ταινίας

μεγάλου μήκους Toy Story. Οι σχεδιαστές τρισδιάστατων κινουμένων σχεδίων δε

χρησιμοποιούν πραγματικές εικόνες αλλά εικονικές προσομοιώσεις, τα λεγόμενα

μοντέλα wireframe. Πρόκειται για μαθηματικές αναπαραστάσεις των ψηφιακών

ηρώων, οι οποίες καθορίζουν το σχήμα τους με τη βοήθεια γραμμών ή βελών. Στη

συνέχεια γίνεται επεξεργασία του μοντέλου με βάση μια τράπεζα δεδομένων. Η

26

προσθήκη χρωμάτων και προοπτικής γίνεται σε δεύτερο στάδιο, με τη βοήθεια ειδικών

προγραμμάτων σκιοφωτισμού.

Σε υλοποιήσεις Αnimation σε χώρους τριών διαστάσεων λαμβάνεται υπόψη η τρίτη

διάσταση του βάθους πεδίου, δηλαδή η παράμετρος της μετατόπισης στο χώρο, σε

αντίθεση με τα 2D μοντέλα όπου λαμβάνονται υπόψη μόνο οι παράμετροι του χρόνου

και της μετατόπισης στο επίπεδο. Προκειμένου να παραχθούν τρισδιάστατα ρεαλιστικά

εικονικά περιβάλλοντα απαραίτητος είναι ο σχεδιασμός μοντέλων. Τα τρισδιάστατα

μοντέλα πρέπει να δημιουργηθούν και να τοποθετηθούν μέσα σε κάποιο σκηνικό

συμπληρώνοντας όλες τις λεπτομέρειες όπως ο ρουχισμός των ηρώων και η φωνή

τους, η μουσική υπόκρουση, η θέση της κάμερας, τα ειδικά εφέ. Το τελικό αποτέλεσμα

είναι σε μία πλατφόρμα τρισδιάστατη με εικόνες με βάθος, φως, σκίαση και πολλαπλή

προοπτική.

Με τη βοήθεια διαφόρων λογισμικών στην αγορά για τη δημιουργία τρισδιάστατων

εικόνων, που κυμαίνονται από τα φτηνότερα ως τα πιο επαγγελματικά, ο δημιουργός

έχει το πλεονέκτημα ότι με 3D Animation μπορεί να κάνει ευκολότερα τις αλλαγές που

χρειάζονται, να χρησιμοποιήσει μία μεγάλη γκάμα οπτικής τεχνοτροπίας και βεβαίως να

περιορίσει τις εργατοώρες. Ενώ στα δισδιάστατα κινούμενα σχέδια η “ζωγραφιά” ή η

κίνηση γίνεται σε επίπεδη επιφάνεια με οριζόντιες και κάθετες γραμμές, στα

τρισδιάστατα το εικονικό περιβάλλον ελέγχεται από τον υπολογιστή και τον

προγραμματιστή. Τέλος, όλες οι πληροφορίες που αφορούν στα διάφορα αρχεία που

συνθέτουν το κάθε καρέ της ταινίας ενσωματώνονται μέσω της διαδικασίας που

ονομάζεται εκτέλεση (rendering).

27

Τα στάδια της δημιουργίας 3D Animation

Γενικότερα η δημιουργία 3D Animation χωρίζεται σε τρία βασικά στάδια:

Μοντελοποίηση (Modeling)

Απόδοση Σχεδιοκίνησης (Animation)

Φωτορεαλιστική Απεικόνιση (Rendering)

Μοντελοποίηση (Modeling)

Είναι η διαδικασία κατά την οποία αναπτύσσεται μια μαθηματική εκπροσώπευση κάθε

τρισδιάστατης επιφάνειας άψυχων ή έμψυχων αντικειμένων μέσω εξειδικευμένου

λογισμικού παράγοντας ένα 3D μοντέλο. Τα 3D μοντέλα αντιπροσωπεύουν ένα επίσης

3D αντικείμενο χρησιμοποιώντας μια συλλογή σημείων και άλλων πληροφοριών, στο

τρισδιάστατο χώρο, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους με διάφορες γεωμετρικές

οντότητες όπως τρίγωνα, ευθύγραμμα τμήματα, καμπύλες, κλπ. Τα μοντέλα μπορούν

να δημιουργηθούν είτε χειροκίνητα είτε με αλγοριθμικές διαδικασίες (procedural

modeling) ή μέσω σάρωσης (model scanning).

Απόδοση Σχεδιοκίνησης (Animation)

Οι βασικές μέθοδοι εδώ είναι τρεις σε αριθμό:

Η μέθοδος key frames (σημαντικών καρέ): Χρησιμοποιείται στα περισσότερα

προγράμματα κατασκευής 3D. Τα μοντέλα τοποθετούνται σε σημαντικά χρονικά σημεία

28

σε συγκεκριμένες θέσεις και το πρόγραμμα αναλαμβάνει να συμπληρώσει τα ενδιάμεσα

καρέ βάσει της τροχιάς της κίνησης που έχει οριστεί.

Η μέθοδος παραμετρικών key frames: Έχει την ίδια λογική με την προηγούμενη

μέθοδο μόνο που εδώ η κάθε οντότητα χαρακτηρίζεται από παραμέτρους.

Η μέθοδος του διαδικαστικού (procedural) animation: Είναι μια αλγοριθμική μέθοδος

στην οποία χρησιμοποιούνται χωρικές και χρονικές μετατροπές (περιστροφή,

μετακίνηση κλπ.), οι οποίες καθορίζονται από παραμέτρους (π.χ. γωνία περιστροφής)

οι οποίες μπορούν να αλλάξουν κατά τη διάρκεια του Animation.

Φωτορεαλισμός

Ο φωτορεαλισμός είναι η τρισδιάστατη αναπαράσταση των κτιρίων ή άλλων

σχεδιαστικών αντικειμένων με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή, με πιστή

αναπαράσταση των υλικών, των χρωμάτων και του φωτισμού βάσει των δισδιάστατων

σχεδίων του αντικειμένου.

Επίλογος Κλείνοντας αυτήν την ερευνητική εργασία μπορούμε να πούμε ότι διευρύναμε

τους ορίζοντες μας αναφορικά με τον κινηματογράφο, μάθαμε την ιστορία του, την

τεχνολογική του εξέλιξη, τη σημερινή του μορφή και τις προοπτικές για το μέλλον όσον

αναφορά τα ειδικά εφέ. Τέλος, κατά τη διάρκεια της εργασίας παρακολουθήσαμε ένα

εντυπωσιακό βίντεο με θέμα το πριν και το μετά μιας ταινίας που χρησιμοποιεί ειδικά

εφέ.

29

Πηγές Βικιπαιδεια (γκιρν σκριν, κρομα κι)

Newsbomb.gr

Το Βήμα

Techfreaks.gr