2. Η ΠΟΛΗ-ΚΡΑΤΟΣ ΚΑI Η ΕΞΕΛIΞΗ ΤΟY ΠΟΛIΤΕYΜΑΤΟΣ

ΚΕΦΑΛΑIΟ Δ‘ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ (800-479 π.

Χ .)

Επιμέλεια: Αληγιάννη Βαρβάρα ΠΕΡΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ http://barali.weebly.com/

8ος αι. π. Χ• αιώνας μιας

σημαντικής αλλαγής

Το φυλετικό κράτος • διασπάστηκε• τη θέση του πήρε η πόλη-

κράτος.

Με τον όρο «πόλη - κράτος » εννοούμε ένα μικρό σε έκταση κράτος. Το κράτος αυτό αποτελείται από το άστυ και τη χώρα, δηλαδή την αγροτική περιοχή που βρίσκεται γύρω από το άστυ. Η αύξηση του πληθυσμού βοήθησε στη δημιουργία της πόλης-κράτους. Για να δημιουργηθεί η πόλη- κράτος ενώθηκαν σταδιακά οι διάφοροι οικισμοί.

η πόλη-κράτος

 Η αρχαία Σμύρνη. Σχέδιο αναπαράστασης της πόλης προς τα τέλη του 7ου αι. π. Χ. Τα ανασκαφικά δεδομένα απέδειξαν ότι η Σμύρνη είναι μία από τις πρώτες ελληνικές πόλεις που διαθέτουν τα χαρακτηριστικά αστικής οργάνωσης.

Πυρήνας του νέου θεσμού υπήρξε ο συνοικισμός

Ακολούθησε η ένωση των συνοικισμών σε μία πόλη (ἄστυ)

γύρω από μία ισχυρή θέση, την ακρόπολη.

Η ΠΟΛΗ-ΚΡΑΤΟΣ

Πάνω στην ακρόπολη χτίζονταν οι ναοί

και τα δημόσια κτίρια

Κάτω και γύρω από αυτήν

απλώνονταν οι κατοικίες και

τα καταστήματα,

όπου τεχνίτες, ξυλουργοί,

αγγειοπλάστες και έμποροι

εργάζονταν για να καλύψουν τις

ανάγκες της ζήτησης.

Σταδιακά η πόλη

περιβάλλεται από τείχη. 

Στην ύπαιθρο εξακολούθησε να μένει

ένα μέρος του πληθυσμού που ασχολούνταν με τη

γεωργία και την κτηνοτροφία.

Η δομή της πόλης-κράτους

Στην οργάνωση της πόλης-κράτους βοήθησε και η διάδοση του νομίσματος.

Με το νόμισμα η πόλη-κράτος λειτουργούσε καλύτερα.

Σε νόμισμα πληρώνονταν πια οι φόροι και τα πρόστιμα. Με τα χρήματα αυτά η πόλη-κράτος μπορούσε να χτίζει ναούς και να πληρώνει στρατό.

Το νόμισμα συμβόλιζε την ανεξαρτησία της πόλης-κράτους, αφού μόνο οι ανεξάρτητες πόλεις-κράτη μπορούσαν να έχουν δικό τους νόμισμα.

Σιγά σιγά το νόμισμα έγινε το μέσο για την ανάπτυξη του εμπορίου.

είδε τη δημιουργία του νέου θεσμού ως την επιθυμία των ανθρώπων για ζωή και την επιβίωσή της ως επιθυμία για καλή ζωή.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

Ο πολίτης

αισθάνεται ασφαλής

αναπτύσσει ποικίλες δραστηριότητες

νιώθει ελεύθεροςΑποκτά συνείδηση του ρόλου του ως μέλους μιας κοινότητας, στη

διακυβέρνηση της οποίας μετέχει ενεργά

Οι πολίτες 

στρατεύονται για να υπηρετήσο

υν τις ανάγκες

ενός νέου οργανικού συνόλου

Συγκροτούν

την «οπλιτική

φάλαγγα»

φορούν πανοπλία κ

αι όλοι μαζί

υπερασπίζονται την

πόλη τους. 

Ωστόσο, δεν έλειψαν οι πολιτικοί ανταγωνισμοί που αντικείμενό τους είχαν την άσκηση εξουσίας.

η βασιλεί

α

• Όταν συγκροτήθηκε η πόλη, είχε παρακμάσει.

αριστοκρατία

• Την εξουσία κατέλαβαν οι ευγενείς, δηλαδή οι άριστοι, οι πλούσιοι ιδιοκτήτες γης, που παλαιότερα αποτελούσαν και το συμβούλιο του βασιλιά

ολιγαρχία

• Οι ολίγοι, μία νέα τάξη που δημιουργήθηκε με την ανάπτυξη του εμπορίου και την ευρεία χρησιμοποίηση του νομίσματος.Κριτήριο για συμμετοχή στην εξουσία δεν ήταν πια η καταγωγή αλλά ο πλούτος.

Το πολίτευμα (δηλαδή το σύστημα διακυβέρνησης)

Η εξουσία των ολίγων δεν έλυσε τα βασικά προβλήματα των πολλών, με αποτέλεσμα να ξεσπούν συχνά ταραχές.

Την κοινωνική αυτή δυσαρέσκεια και την ανασφάλεια γενικά των πολιτών εκμεταλλεύτηκαν φιλόδοξα άτομα, που κατάφεραν με λαϊκή πολλές φορές υποστήριξη να επιβάλουν τυραννικό καθεστώς

Τυραννίδα

Αυτή την εποχή σημαντική ανάπτυξη, εκτός από τη Σπάρτη και την Αθήνα, παρουσίασαν η Κόρινθος, το Άργος, η Χαλκίδα, η Θήβα, η Ιωλκός κ.ά.

Σε πολλές περιοχές επανήλθε το ολιγαρχικό πολίτευμα.

 Στην Αθήνα, όμως, είχε ήδη ξεκινήσει η πορεία προς τη δημοκρατία.

ΠΗΓΕΣΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΤΩΝ

ΑΘΗΝΩΝΔιαδραστικά Βιβλία: Αρχαία Ιστορία (Α

Γυμνασίου) - Βιβλίο ΜαθητήΒικιπαίδειαΊδρυμα Μείζονος Ελληνισμού