Αντρέι Ρουμπλιόφ, ο Αγιογράφος Της Ουράνιας Αρμονίας

7
Αληξέ Ρνπκιφθ: ν αγνγξάθνο ηο νπξάλαο αξκνλίαο Παλαγψηο Κακάλο, ξ. Αξρανιφγνο Ιζηνξφο, Μνπζείν Βπαληλνχ Πνιηζκνχ  Μεηαδδαηνξφο εξεπληήο ηνπ Αξζηνηέιενπ Παλεζηκίνπ Θεζζαινλίο  Σνπο Ρψζνπο δελ κνξείο λα ηνπο ελλνήζεο ηνλ νπξαλφ ηνλ άλνπλ κε ην ρέξηφζν νληά αζάλνληα ην Θεφ  Ο Αληξέ Ρνπκιφθ (1360 - 17 Οησβξίνπ 1428) εσξείηα ν νξπθαίνο Ρψζνο αγνγξάθνο ηνπ Μεζαίσλα. Λίγα είλα γλσζηά γα η σή ηνπ. ελ μέξνπκε νχηε νχ γελλήε, νχηε νν ήηαλ ην νζκφ ηνπ φλνκα, αψο ην φλνκα «Αφζηνινο Αλδξέαο» ηνπ δφε φηαλ εάξ κνλαρφο ζη Μνλή ηο Αγίαο Σξάδαο. Η ξψη αλαθνξά ζην φλνκά ηνπ γίλεηα ην 1405 ζε έλα έγγξαθν, ην ννίν αλαθέξε φη αλέιαβε ηλ ενλνγξάθζ ηνπ Νανχ ηνπ Δπαγγειζκνχ ζην Κξεκιίλν καί κε ην Θενθάλ ηνλ Έιιλα α άννλ κάζηνξα νλφκαη Πξφρνξνο. Αλαθεξφηαλ εεί ηειεπηαίνο, α ιφγσ ιίαο α ιφγσ αξραφηηαο.  Σν 1408 αλέιαβε καί κε ην ζπλεξγάη ηνπ αλήι, ηλ αγνγξάθζ ηνπ Νανχ ηο Αλαιήςεσο ζην Βιαληίκξ α αφ ην 1425 σο ην 1 427 ηνπ ανινχ ηο Μνλήο  ηο Αγίαο Σξάδαο ή Αγίνπ εξγίνπ. Σέινο, κεηά ην άλαην ηνπ ζπ λεξγάη ηνπ αλήι ήξε ζη Μνλή Αλδξφλσθ ζη Μφζρα, φνπ αλέιαβε ηλ αγνγξάθζ ηνπ ανινχ. Θεσξείηα φη έαλε αηά η δάξεα απηήο ηο εξγαζίαο ζηο 17 Οησβξίνπ 1428.  Σν 1988 αλαξχρε άγνο αφ η Ρσζή Διζία σο Άγνο Αλδξέαο ν Δνλνγξάθνο α κλήκ ηνπ ηκάηα ζηο 4 Ινπιίνπ.  

description

Αντρέι Ρουμπλιόφ: ο αγιογράφος της ουράνιας αρμονίαςΚείμενο:Παναγιώτης Καμπάνης, Δρ. Αρχαιολόγος –Ιστορικός, Μουσείο Βυζαντινού ΠολιτισμούΜεταδιδακτορικός ερευνητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Transcript of Αντρέι Ρουμπλιόφ, ο Αγιογράφος Της Ουράνιας Αρμονίας

7/21/2019 Αντρέι Ρουμπλιόφ, ο Αγιογράφος Της Ουράνιας Αρμονίας

http://slidepdf.com/reader/full/-56d6bf281a28ab30169519df 1/7

Αληξέ Ρνπκιφθ: ν αγνγξάθνο ηο νπξάλαο αξκνλίαο 

Παλαγψηο Κακάλο, ξ. Αξρανιφγνο –Ιζηνξφο, Μνπζείν Βπαληλνχ Πνιηζκνχ 

Μεηαδδαηνξφο εξεπληήο ηνπ Αξζηνηέιενπ Παλεζηκίνπ Θεζζαινλίο 

Σνπο Ρψζνπο δελ κνξείο λα ηνπο ελλνήζεο… ηνλ νπξαλφ ηνλ άλνπλ κε ην ρέξ…ηφζν νληά αζάλνληα ην Θεφ 

Ο Αληξέ Ρνπκιφθ  (1360 - 17 Οησβξίνπ  1428)  εσξείηα ν νξπθαίνο Ρψζνο 

αγνγξάθνο ηνπ Μεζαίσλα. 

Λίγα είλα γλσζηά γα η σή ηνπ. ελ μέξνπκε νχηε νχ γελλήε, νχηε νν ήηαλ

ην νζκφ ηνπ φλνκα, αψο ην φλνκα «Αφζηνινο Αλδξέαο» ηνπ δφε φηαλ εάξ

κνλαρφο ζη Μνλή ηο Αγίαο Σξάδαο. Η ξψη αλαθνξά ζην φλνκά ηνπ γίλεηα ην 1405 ζε

έλα έγγξαθν, ην ννίν αλαθέξε φη αλέιαβε ηλ ενλνγξάθζ ηνπ Νανχ ηνπΔπαγγειζκνχ ζην Κξεκιίλν καί κε ην Θενθάλ ηνλ Έιιλα α άννλ κάζηνξα νλφκαη

Πξφρνξνο. Αλαθεξφηαλ εεί ηειεπηαίνο, α ιφγσ ιίαο α ιφγσ αξραφηηαο. 

Σν 1408 αλέιαβε καί κε ην ζπλεξγάη ηνπ αλήι, ηλ αγνγξάθζ ηνπ Νανχ ηο

Αλαιήςεσο ζην Βιαληίκξ α αφ ην 1425 σο ην 1427 ηνπ ανινχ ηο Μνλήο ηο Αγίαο

Σξάδαο ή Αγίνπ εξγίνπ. Σέινο, κεηά ην άλαην ηνπ ζπλεξγάη ηνπ αλήι ήξε ζη Μνλή

Αλδξφλσθ ζη Μφζρα,  φνπ αλέιαβε ηλ αγνγξάθζ ηνπ ανινχ. Θεσξείηα φη

έαλε αηά η δάξεα απηήο ηο εξγαζίαο ζηο 17 Οησβξίνπ 1428. 

Σν 1988  αλαξχρε άγνο αφ η Ρσζή Διζία  σο Άγνο Αλδξέαο ν

Δνλνγξάθνο α κλήκ ηνπ ηκάηα ζηο 4 Ινπιίνπ. 

7/21/2019 Αντρέι Ρουμπλιόφ, ο Αγιογράφος Της Ουράνιας Αρμονίας

http://slidepdf.com/reader/full/-56d6bf281a28ab30169519df 2/7

 

Δνλνγξαθκέλν ρεξφγξαθν κε αξάζηαζ

ησλ Αληξέ Ρνπκιφθ α Θενθάλ ηνπ Έιιλα

ενλνγξαθψληαο ην  Ναφ ηνπ Δπαγγειζκνχ ζην Κξεκιίλν. 

1592

Ο Αληξέ Ρνπκιφθ πήξμε ν εθαλέζηεξνο Ρψζνο αγνγξάθνο α εσξείηα έλαο

αφ ηνπο κεγαιχηεξνπο ηνπ φζκνπ. Σν έξγν γα ην ννίν αλαγλσξίεηα σο έλαο αφ ηνπο

νξπθαίνπο Οξφδνμνπο αγνγξάθνπο, είλα εφλα ηο Αγίαο Σξάδνο, ννία είλα ην

αξζηνχξγκα ηο ξσζήο ενλνγξαθήο ηέρλο. Η εφλα ηο Αγίαο Σξάδνο, γλσζηή σο

«Φινμελία ηνπ Αβξαάκ», δαξίλεηα γα η ζχλεζ, ην ξπκφ, ην θσηζκφ, ηλ αξκνλία,

ηλ ααξφηηα α ηλ αιφηηα. 

Η θινμελία ηνπ Αβξαάκ 

Μφζρα, Πλανή Σξεηάσθ

1400

7/21/2019 Αντρέι Ρουμπλιόφ, ο Αγιογράφος Της Ουράνιας Αρμονίας

http://slidepdf.com/reader/full/-56d6bf281a28ab30169519df 3/7

  Αζηέο ξίζεο γα ην έξγν ηνπ είλα δχζνιν λα δαηπσνχλ κε βεβαφηηα,

αψο ηα έξγα νπ ηνπ ανδίδνληα έρνπλ πνζηεί ερξσκαηψζεο αφ κεηαγελέζηεξνπο,

αψο ηα πιά νπ ρξζκνννχληαλ εείλ ηλ ενρή ζη Ρσζία δελ ήηαλ αλεμίηια.

Ο εδξάζεο ηνπ Θενθάλ ηνπ Έιιλα άλσ ζηνλ Ρνπκιψθ α ξέε λα

εσξνχληα απηνλφηεο, αθνχ φιεο ν γέο ηνλ ζπλδένπλ κε ην  δάζαιφ ηνπ Θενθάλ.

Αφ ηα έξγα νπ ζψνληα, έζησ α αιινσκέλα αφ ην ρξφλν α ηο δάθνξεο εεκβάζεο,είλα θαλεξφ φη ν Ρνπκιψθ ήγε νιχ ν έξα αφ ηνλ δάζαιφ ηνπ  αλαθνξά κε ηλ

αεφλζ ηο λεπκαηφηηαο ζηο κνξθέο. Η ηερλή ηνπ ζπλδπάε ηνλ αζηζκφ α

ηλ αξκνλία αηά ην βπαληλφ ξφηπν. Σα έξγα ηνπ δαξίλνληα αφ ξεκία α γαιήλ

α εσξνχληα ξφηπν νξφδνμο ενλνγξαθίαο. Απηφ θαίλεηα αξαβάιινληαο ηα έξγα

ησλ δχν: ν Θενθάλο έρε έλαλ δπλαηφ εμξεζνλζκφ, φσο βιένπκε ζηλ εφλα ηο

Παλαγίαο, ελψ ν Ρνπκιψθ ξίρλε φιν ηνπ ην βάξνο ζηλ λεπκαηφηηα ηνπ ξνζψνπ. 

Θενθάλο ν Έιιλαο 

Η Θενηφνο ηνπ Νηφλ 

1390-99

Αληξέ Ρνπκιφθ 

Η Θενηφνο ηνπ Βιαληίκξ

1405

 Όσο αλαθέξεηα ζε  έλα δνίκν ζρεηφ κε ην έξγν ησλ δπν απηψλ κεγάισλ

αγνγξάθσλ: «αξεί λα αληαξαβάινπκε η θσηνζίαζ ησλ ελδπκάησλ ηνπ Θενθάλ αθ’ 

ελφο α ηνπ Ρνπκιψθ αθ’ εηέξνπ ξνο η θσηνζίαζ ησλ ηνρνγξαθψλ ηο Μνλήο ηο

Υψξαο Κσλζηαληλνπφιεσο, γα λα ζπκεξάλνπκε φη ν Ρνπκιψθ ζηάε ν 

βπαληλφο αφ ην δάζαιφ ηνπ. ελ ξφεηα φκσο κφλν γα κα ηέηνα ιεηνκέξεα, αιιά

γα φια ηα ζηνρεία νπ ζπγξνηνχλ ην κλκεψδεο α κνλαδφ έξγν ηνπ. Όρ κφλν ζηο

θνξηέο εφλεο, φσο απηέο ηνπ Υξζηνχ α ησλ Αξραγγέισλ ηο εήζεσο, αιιά α ζηο

ηνρνγξαθίεο, ν Ρνπκιψθ θσηίε ηα ξφζσα κε ηνλ ηξφν ηο βπαληλήο

ιαζηφηηαο, ζε αληίεζ ξνο ηνλ έληνλν εμξεζνλζκφ ησλ ηνρνγξαθψλ ηνπ

Θενθάλ».

Η ζηνξία ηο ηέρλο δελ κνξεί λα κ ζκεψζε, άλησο, φη ηα ίδα εξίνπ ρξφλα

α ζηλ Διιάδα ζκεψε ηνκή ζηλ αγνγξαθή ηέρλ, κε ηλ εκθάλζ ηνπ πξ

Μαλνπήι Παλζέιλνπ. Βεβαίσο, ν Ρνπκιψθ δελ ήμεξε ην έξγν ηνπ Παλζέιλνπ. Αιιά

ίζσο δελ είλα ηπραίν φη ηα ρξφλα εείλα, ρξφλα ησλ Παιανιφγσλ, ν εαζηφο

κπζηζκφο αλαήηζε λένπο δξφκνπο γα λα εθξάζε ην είν. 

7/21/2019 Αντρέι Ρουμπλιόφ, ο Αγιογράφος Της Ουράνιας Αρμονίας

http://slidepdf.com/reader/full/-56d6bf281a28ab30169519df 4/7

  Ο γήλνο φζκνο ηνπ Ρνπκιψθ δελ είλα ηφνο ακαξηίαο. ηο εφλεο ηνπ, λεχκα

α χι δελ ζπγξνηνχλ έλα  δπτζηφ, δραζκέλν φζκν, αιιά κα δαιεηή αληίεζ,

ζηλ ννία απηά ηα δχν είλα αδαρψξζηα εξιεγκέλα. Η αζηή ηνπ δελ είλα

ανιεζηά έαζ α ελαηέλζ. Κξαηά ανζηάζεο αφ ηλ ζπραζηή αφζπξζ

καξά αφ ηλ θχζ. Αλήε ζ’ έλα φζκν κε ραξαηξζηά ιγφηεξν ή εξζζφηεξν

αλετζηά.Άξαγε, κνξνχκε ηψξα λα αλαξσηφκαζηε, κήσο απηέο ν ακπδξέο ζπγγέλεεο

ξνείααλ ήδ κεξέο ραξαηξζηέο ζπλαληήζεο αλάκεζα ζε δαθνξεηνχο

νιηζκνχο α δαθνξεηέο «γιψζζεο», νπ α ζπκβνχλ νιχ αξγφηεξα, ζ’ έλα λεφηεξν

λεπκαηφ α αζηφ ιαίζν;

Σν ράνο ηνπ φςκνπ Μεζαίσλα ζη Βφξεα Δπξψ βψε σο αγψλαο α αγσλία

ηο ακεξλφηηαο α κφλνλ αη’ εέηαζ απηνχ σο πεξβαηή ξαγκαηφηηα.

Μεξέο θνξέο, αηάιμ ήηαλ ανέσζ ηνπ θπζνχ φζκνπ α ησλ δπλάκεψλ ηνπ,

ιείλνληαο αηά άνν ηξφν ηνλ χιν νπ έζαζε, φηαλ εγαηαιείθαλ ν αξραίεο

αγαλζηέο ξζείεο. Όσο ζηνπο Κπλγνχο  ηνπ Μξέγει, ην ρφλ, ην ρσξφ, ν

άλξσν α ην καχξν νπιί ηο Καηαζηξνθήο, ξλ  αφ άε αναιπηή

 λνκαηνδφηζ ήηαλ ακεξλφο βσκέλνο φζκνο, έηζ α ν Άγγειν ή Άγν ηνπΡνπκιφθ ήηαλ ξλ σγξαθζηνχλ –   α ξλ  α’ φια –   νείεο κνξθέο, ξφζσα ηνπ

δξφκνπ α ηο γεηνλήο φξηαο, α έιεγε αλείο, αδειθνί, αδειθέο α ζχληξνθν ηνπ

αιιηέρλ ζηλ ξνζεπρή ή ζην ξαζί ηνπ αιενχ. 

 Ίζσο ν κεγάι αφ ηο δνκνξθίεο ζην έξγνπ ηνπ Ρνπκιφθ βξίζεηα ζην

ζπκβνιφ θνξηίν ηο ρξσκαηήο ηνπ ιίκααο. Έθεξε ζηνλ φζκν γα ξψη θνξά

ρξψκαηα α ζρέζεο κεηαμχ ρξσκάησλ νπ δαθέξνπλ αξεηά αφ η Βπαληλή

ρξσκαηνινγία. ’ απηή ηλ αιέηα α ζη ρξήζ νπ ηο έαλε δελ πάξρε αφιπη

πξαξρία ηνπ λεπκαηνχ α πεξβαηνχ, αιιά δάινγνο ηνπ λεχκαηνο α ηο χιο.

Τάξρε κα γήλ α νπξάλα δαιεηή. Μα ζπλέρεα, αφ ην ρψκα α ην λεξφ ηο

κάλαο –  γο ξνο ηνλ αέξα α ην λεξφ ηνπ αηέξα –  νπξαλνχ. 

Πξφεηα γα λενθαλή σγξαθφ φζκν, νπ αλνίγεηα έξα αφ ηλ ενρή ηνπ.

 Έρε φιεο ηο ιίκαεο ηνπ φλνπ, απηέο νπ καί κε ην ιεπφ α ην καχξν δίλνπλ φιεο

ηο ανρξψζεο ηνπ ρσκάηλνπ φζκνπ α ηο ιάζο. Κ αθήλε ηο ειάκςεο ηνπ ρξπζνχ,

νπ είλα θσο α κ-ρξψκα, αιιά ρξσζηά ηλ πφζηαζή ηνπ ζην ίηξλν.  Όκσο πγξφηηα

ηο γο, σο γή σήο α ήνο, ρξεάεηα ηο νιίεο ηνπ αθέ, αψο α φια ηα

ξάζλα ηνπ θπηνχ φζκνπ, κεξέο δπλαηέο ανρξψζεο ησλ ννίσλ ζάλα ζπλαληά

αλείο ζηλ αγνγξαθία. Σν λεξφ ηνπ νπξαλνχ δελ ρξεάεηα ηφζν ηα ρξψκαηα, αιιά

πξίσο ζφηνο α θσο, ην καχξν α ηο αηίλεο ηνπ ρξπζνχ. Όκσο κε ην ρξπζφ εζηξέθε

α βπίεηα άι ίζσ ζην γήλν ίηξλν, ελψ ηαπηφρξνλα κέλε κνλίκσο δαζνξζκέλν,

εμαυισκέλν, κέζα ζην παλφ, ζηλ αληίεζ ηνπ ίηξλνπ. Η είλζ είλα ην φλν –  

αθέ α ξάζλν ηο γο, ξψηνο ξννξζκφο ην ίηξλν –  ρξπζφ α παλφ η’ νπξαλνχ, α εζηξνθή άι ίζσ α άησ, ζε καλ αλαγελλκέλ α εμαγαζκέλ γ. 

Σο ρξσκαηέο αιιινπρίεο α πξίσο ηο ιίκαεο θσηφο –  ζφηνπο νπ έζηζε γα

ξψη θνξά ζηνλ φζκν ηο σγξαθήο ν Ρνπκιφθ, ηλ ζπλαληήζακε άι κεηά αφ

εμαφζα ρξφλα, ζηνπο ψληεο ίλαεο νπ αξήγαγε ζπγγελήο λεπκαηφηηα ηνπ  

αθξκέλνπ εμξεζνλζκνχ ηνπ Μάξ Ρφν.

Κάσο έηζ,  κε ειεηέο ζπγγέλεεο, γελλνχληα ηα κεγάια αξζηνπξγήκαηα ηο

ηέρλο. 

Το έτος 2016 ανακηρύχθηκε επίσημα ως έτος Ελληνορωσικής υιλίας. 

7/21/2019 Αντρέι Ρουμπλιόφ, ο Αγιογράφος Της Ουράνιας Αρμονίας

http://slidepdf.com/reader/full/-56d6bf281a28ab30169519df 5/7

 

Μάξ Ρφν, 1950

Η γέλλζ ηνπ Υξζηνχ 

Μφζρα, Καεδξφο  λαφο ηνπ 

Δπαγγειζκνχ ηο Θενηφνπ 

1405

Ο Δπαγγειζκφο ηο Θενηφνπ 

Μφζρα Πλανή Σξεηάσθ 

1408

7/21/2019 Αντρέι Ρουμπλιόφ, ο Αγιογράφος Της Ουράνιας Αρμονίας

http://slidepdf.com/reader/full/-56d6bf281a28ab30169519df 6/7

 

Η Αλάις 

Πλανή Σξεηάσθ 1410

Η Θενηφνο 

Πλανή Σξεηάσθ 1408

Η Βάηζ, Ναφο ηνπ Δπαγγειζκνχ

Μφζρα, Καεδξφο  λαφο ηνπ Δπαγγειζκνχ ηο Θενηφνπ 

1405

Η εο Άδλ άνδνο 

Πλανή Σξεηάσθ 1408-1410

7/21/2019 Αντρέι Ρουμπλιόφ, ο Αγιογράφος Της Ουράνιας Αρμονίας

http://slidepdf.com/reader/full/-56d6bf281a28ab30169519df 7/7

 

Αξράγγεινο Μραήι  

Πλανή Σξεηάσθ 

1408

Αξράγγεινο Γαβξήι  

Βιαληίκξ, Ι. Ναφο Αλαιήςεσο

1408