Η εμπορική διαφήμιση και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης εδραιώνουν και ενισχύουν τις αναφορές αυτές, που παρουσιάζουν τα άτομα με ειδικές ανάγκες σαν αντικείμενα οίκτου, αστείων και γελοιοποίησης. Μια από τις πιο προσφιλείς εικόνες είναι αυτή του ανάπηρου ατόμου ως επικίνδυνου. Συνήθως η κάλυψη των εφημερίδων συνδέει την αναπηρία της διανοητικής καθυστέρησης με κάθε ειδεχθές έγκλημα. Παρ' όλα αυτά όμως, δεν έχουμε καμία επιστημονική απόδειξη που να υποστηρίζει αυτή την υπόθεση. Στη λογοτεχνία οι ανάπηροι απεικονίζονται συνήθως αρνητικά. Η φυσική αναπηρία, η χρόνια αρρώστια ή οποιοδήποτε άλλο εξωτερικό ελάττωμα έχουν καταντήσει σύμβολα εσωτερικού μειονεκτήματος. Η χρήση του εξωτερικού παρουσιαστικού ως καθρέπτη του εσωτερικού κόσμου είναι ένα παμπάλαιο και καθιερωμένο λογοτεχνικό τέχνασμα. Μερικοί συγγραφείς, τονίζοντας τη σχέση μεταξύ ασχήμιας, αναπηρίας και βίας, θεωρούν ότι μια τέτοια απεικόνιση είναι αποτέλεσμα βαθιά ριζωμένων ψυχολογικών φόβων. Συχνά υποστηρίζουν ότι τα πρόσωπα με ειδικές ανάγκες υπενθυμίζουν το υγιές του θανάτου, τη ζωώδη καταγωγή των ανθρώπων ή τις δικές τους ατέλειες. Η σωματική ευρωστία και η τέλεια υγεία αποτελούν, σχεδόν αποκλειστικά, χαρακτηριστικά των καλών και ευγενικών, ενώ οι σωματικές αναπηρίες ανήκουν στους κακούς και κακεντρεχείς. Δεν είναι ποτέ ο παραπληγικός ή ο τυφλός αυτός που είναι προικισμένος με χαρίσματα και ευχάριστη προσωπικότητα, αλλά η αρχετυπική Σταχτοπούτα, η ομορφότερη από όλες, που είναι ευλογημένη. Δηλαδή εγγύηση της ηθικής υπόστασης του ατόμου είναι το αποτέλεσμα της ιατρικής του εξέτασης. Δεν είναι γνωστός ο λόγος για τον οποίο τέτοιου είδους διαστρεβλώσεις συναντιούνται τόσο συστηματικά στα Μ.Μ.Ε., στη λογοτεχνία και στην τέχνη. Σίγουρα αντικαθρεφτίζουν τη διακριτική προκατάληψη ενός πολιτισμού που έχει συνηθίσει να αποδίδει το αίτιο της δυστυχίας σε κάποιο αμάρτημα. Τέτοιου είδους στερεότυπα αναπήρων είναι ιδιαίτερα άστοχα γιατί βάζουν, στην κυριολεξία, αλάτι πάνω στην πληγή. Γιατί κανένας δεν θα μπορούσε να παραμείνει ανεπηρέαστος από μια σωρεία προκαταλήψεων, ειδικά όταν τις βρίσκουμε μέσα σε «σεβαστά» λογοτεχνικά κείμενα ή προβάλλονται μέσα από την τέχνη και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.Παρ' όλο που δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε την «τέχνη» για το είδος ζωής που περιγράφει, μπορούμε όμως να αποδοκιμάσουμε τον ρόλο της στην εδραίωση λανθασμένων και επιβλαβών ιδεών. Οι συγγραφείς πρέπει να ξεπεράσουν τις προκαταλήψεις τους και να απεικονίσουν τα «σημάδια» της αναπηρίας όπως πραγματικά είναι και όχι σαν κόκκινες κονκάρδες ή ερυθρά γράμματα. Έφτασε η ώρα για τους συγγραφείς να πάψουν πια να προτιμούν την εύκολη και αβασάνιστη λύση και τα τεχνάσματα, όταν χτίζουν τους χαρακτήρες των ηρώων τους. Αυτές οι

μέθοδοι δεν είναι αντάξιες της τέχνης, πόσο μάλλον της ίδιας της ανθρωπότητας. Επιπλέον, όταν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, και ιδιαίτερα η τηλεόραση, τεθούν στην υπηρεσία μιας κοινωνίας που σέβεται την ανθρώπινη αξία με βάση τις ιδιαιτερότητές της, η λειτουργία τους μπορεί να συμβάλει στην αποσαφήνιση των κοινωνικών συσκοτίσεων και στην καλλιέργεια νέων κοινωνικών σχέσεων, όπου η ιδιαιτερότητα, είτε αυτή είναι σωματική είτε κοινωνική είτε θρησκευτική, δεν θα αποτελεί στίγμα και κοινωνικό άλλοθι για τη διατήρηση δομών άνισης μεταχείρισης.

Π. Κουρουμπλή, εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 02-12-1997