ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΛΕΣΜΑΤΟΣ ΣΕ ΚΟΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Βρισκόμαστε σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από την ψήφιση και την εφαρμογή του τρίτου μνημονίου, ενός μνημονίου που έρχεται να αθροιστεί και να συνεχίσει το έργο των προηγούμενων δύο με ακόμη σκληρότερους όρους, με μέτρα όπως η απελευθέρωση των πλειστηριασμών, οι ιδιωτικοποιήσεις, η διάλυση του ασφαλιστικού. Ένα μνημόνιο που το έφερε μια κυβέρνηση στο όνομα της Αριστεράς, μεταστρέφοντας σε ένα υποταγμένο «ΝΑΙ» το ιστορικό ΟΧΙ του λαού στη συνέχιση αυτής της πολιτικής, όπως αυτό εκφράστηκε στο δημοψήφισμα της 5ης Ιούλη, κόντρα στο όργιο τρομοκρατίας και προπαγάνδας που συντελλούνταν. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν αφενός η κυριαρχία της απογοήτευσης στη συνείδηση του κόσμου και η εμπέδωση του δόγματος ΤΙΝΑ (There Is No Alternative),δηλαδή ότι δεν υπάρχει εναλλακτική ενάντια στις ασκούμενες πολιτικές, στα μνημόνια, στην παραμονή στην ευρωζώνη και την ΕΕ, και αφετέρου ο τραυματισμός της ίδιας της έννοιας της Αριστεράς, που πλέον δεν αντιμετωπίζεται σαν τη δύναμη εκείνη που είναι αντιπαραθετική στο σύστημα, εκφράζει και παλεύει για τα λαϊκά και νεολαιΐστικα συμφέροντα, αλλά σαν μια δύναμη που υπογράφει μνημόνια και συντελεί στην υποβάθμιση της ζωής εργαζόμενων και νεολαίας.

Κομμάτι της πολιτικής του τρίτου μνημονίου είναι και η επίθεση στη νεολαία και στα δικαιώματά της σε σπουδές και εργασία. Συγκεκριμένα, στο χώρο των πανεπιστημίων, η πολιτική λιτότητας που ασκείται συντελεί στην υποχρηματοδότηση των ιδρυμάτων και την, εξαιτίας αυτής, μετακύλιση του κόστους σπουδών στους φοιτητές. Τα τελευταία χρόνια στο όνομα της δημοσιονομικής προσαρμογής και της αποπληρωμής του χρέους έχει επέλθει μείωση στους προϋπολογισμούς των ιδρυμάτων, που αγγίζει περίπου το 80%(π.χ. στο ΕΚΠΑ από 40 εκ. ο προϋπολογισμός έχει φτάσει στα 9 εκ.), με αποτέλεσμα την υπολειτουργία των πανεπιστημίων και κυρίως τη δραματική συρρίκνωση των φοιτητικών παροχών σε σίτιση, στέγαση, συγγράμματα. Πέραν αυτών, όμως, η υποχρηματοδότηση αποτελεί και την καλύτερη «δικαιολογία» για την εφαρμογή πτυχών της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης, όπως τα δίδακτρα στα μεταπτυχιακά, καθώς και για τη συνέχιση ενός καθεστώτος που είχε διαμορφωθεί ήδη από το 2011, με την απόλυση τεράστιου αριθμού διοικητικών υπαλλήλων και την συνεπαγόμενη υποστελέχωση των ιδρυμάτων. Επί της ουσίας διαμορφώνεται ένα τοπίο όπου αμφισβητείται εν συνόλω ο δημόσιος και δωρεάν χαρακτήρας του πανεπιστημίου

Ταυτόχρονα, διαχρονικό κομμάτι της επίθεσης στο πανεπιστήμιο είναι και η προσπάθεια εφαρμογής της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης, στο όνομα ενός δήθεν «εκσυγχρονισμού», και της εναρμόνισης του ελληνικού πανεπιστημίου με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Το νομοσχέδιο Φίλη που δρομολογείται για την άνοιξη, όχι μόνο δε θα ανατρέπει καμία πτυχή του ν. Διαμαντοπούλου-Αρβανιτόπουλου, πολλώ δε μάλλον θα βαθαίνει την κατεύθυνσή του, καθώς θα κινείται στα πλαίσια που θέτει η εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης), του οργανισμού που «εργολαβικά» προωθεί τις νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που απαιτεί και η ίδια η ΕΕ. Ο «εθνικός διάλογος» που έχει εξαγγελθεί γύρω από το νομοσχέδιο (στον οποίο συμμετέχει μια σειρά καθηγητών, αλλά και ο πρύτανης του ΕΚΠΑ, Δημόπουλος), έρχεται να προσδώσει μόνο μια επίφαση δημοκρατικότητας στις προαποφασισμένες αυτές κατευθύνσεις. Αυτό, άλλωστε, φαίνεται από το γεγονός ότι, την ίδια στιγμή και εν αναμονή του νομοσχεδίου, σε μια σειρά σχολών ήδη επιχειρείται η εφαρμογή όψεων της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης, μέσα από την διάσπαση πτυχίων, την καθιέρωση αλυσίδων μαθημάτων και την αλλαγή των προγραμμάτων σπουδών, μέτρα που ο διάλογος αυτός απλά θα έρθει να επικυρώσει.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, προωθείται η εντατικοποίηση του ρυθμού σπουδών του φοιτητικού σώματος, καθώς ο κάθε φοιτητής μπαίνει στη διαδικασία ταχύτερης λήψης του πτυχίου, αλλά και συλλογής όλο και περισσότερων πιστοποιητικών, πιστωτικών μονάδων κλπ για τον «ατομικό φάκελο προσόντων» (που θα έρθει να αντικαταστήσει το ενιαίο πτυχίο), για δήθεν αποτελεσματικότερη κατάρτιση και προσπάθεια αντιμετώπισης του μαύρου εργασιακού μέλλοντος. Το καθηγητικό μπλοκ σε όλο αυτό το σκηνικό σαφώς δεν είναι αδιάφορο, καθώς μέσα από τη ρητορεία και την πρακτική τους οι ίδιοι οι καθηγητές είναι οι υλοποιητές της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης. Η κατεύθυνση η οποία επιχειρείται, με λίγα λόγια, είναι η διαμόρφωση του νέου μοντέλου φοιτητή-μετέπειτα εργαζομένου, πλήρως εντατικοποιημένου και πειθήνιου και, επομένως, ικανού να ανταπεξέλθει στις νέες, μαύρες συνθήκες εργασίας και ανίκανου να τις αμφισβητήσει. Ενός φοιτητή που θα έχει μάθει, ήδη από την εκπαιδευτική διαδικασία, να είναι πιο παραγωγικός, πιο «ανταποδοτικός», που θα συμπεριφέρεται ήδη από το χώρο του πανεπιστημίου με τον τρόπο που θα συμπεριφέρεται αργότερα στην αγορά εργασίας, ενός φοιτητή που δεν θα έχει καμία προσδοκία αξιοπρεπούς επαγγελματικής αποκατάστασης, αλλά θα έχει πάντα στην άκρη του μυαλού του ότι είναι αναλώσιμος, και για το λόγο αυτό θα υποτάσσεται στην εργοδοτική τρομοκρατία και αυθαιρεσία. Στόχος είναι, λοιπόν, φοιτητές που θα αποστρέφονται τις συλλογικές διαδικασίες (ως μέσα συζήτησης και διεκδίκησης) και θα είναι προσανατολισμένοι στον ατομικό δρόμο, φαινόμενα, βέβαια, που ήδη βλέπουμε στην κάμψη διαδικασιών, όπως οι Γενικές Συνελεύσεις, στην απαξίωση του φοιτητικού συνδικαλισμού, αλλά και αποστροφή προς κάθε έννοια της πολιτικής.

Απέναντι σε αυτή την κατάσταση η απάντηση δεν μπορεί να είναι η μοιρολατρία και η απάθεια. Οι αριστερές ριζοσπαστικές δυνάμεις μέσα στις σχολές καλούνται να πάρουν πρωτοβουλίες για την ανατροπή της. Καλούνται να αμφισβητήσουν τη λογική του ατομικού δρόμου και να συμβάλλουν στην ανοικοδόμηση της συλλογικής ταυτότητας των φοιτητών και το ζωντάνεμα των φοιτητικών συλλόγων και των διαδικασιών τους, ώστε ο κάθε φοιτητής να επανακτήσει το αίσθημα του «ανήκειν» και να αποτελέσει κομμάτι μιας κινηματικής διαδικασίας υπεράσπισης και επανακατοχύρωσης των φοιτητικών συμφερόντων. Το ζήτημα, μάλιστα, της ανασυγκρότησης των φοιτητικών συλλόγων και της μαζικοποίησης των συλλογικών διαδικασιών τους, μέσα από τον εκδημοκρατισμό των ίδιων διαδικασιών, πρέπει να αποτελεί βασικό στόχο για τις αγωνιστικές δυνάμεις των σχολών. Κατ’ αυτόν τον τρόπο μόνο θα μπορέσει και πάλι να εμφανιστεί δυναμικά το φοιτητικό κίνημα στο δρόμο, πλάι στους εργαζόμενους και στο ευρύτερο λαϊκό κίνημα, και να παλέψει για ένα καλύτερο παρόν και μέλλον. Κάνοντας αυτό, θα μπορέσουν να συμβάλουν στην ανάπτυξη αντιστάσεων και διεκδικήσεων απέναντι στις πολιτικές της υποχρηματοδότησης και της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης και στην προσπάθεια να «νομιμοποιηθούν» μέσα από τη ρητορεία του «δυστυχώς δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο» που ξεκινάει από το υπ. Παιδείας και φτάνει μέχρι πρυτάνεις, καθηγητές κλπ. Θα μπορέσουν, εν τέλει, να πρωτοστατήσουν στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων της νεολαίας και στη συνολική αμφισβήτηση της μνημονιακής πολιτικής και του πλαισίου της Ε.Ε, του ευρώ και του χρέους που την επιβάλλει.

Για εμάς μια σύγχρονη, πραγματικά μάχιμη και ριζοσπαστική φοιτητική αριστερά πρέπει να αναμετρηθεί με τα παραπάνω ερωτήματα. Η συζήτηση αυτή, πιο αναγκαία αλλά και πιο εφικτή από ποτέ, πρέπει να ανοίξει. Εξάλλου, μία συζήτηση για την ανασύνθεση της ριζοσπαστικής αριστεράς, ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στα αναβαθμισμένα καθήκοντα της περιόδου, δεν πρέπει να γίνεται υπό το πρίσμα κάποιας ταυτοτικής μετωπικής εμμονής, ούτε μιας αντίληψης συσπείρωσης των «ηττημένων». Έχουμε πλήρη επίγνωση ότι, για να αντιμετωπιστεί ο αρνητικός συσχετισμός που έχει διαμορφωθεί, απαιτείται στο τώρα κάτι πολύ περισσότερο από έναν κεκτημένο κινηματικό συντονισμό (βλ.

Ενιαία Αγωνιστικά Πλαίσια). Χρειάζεται, πολύ περισσότερο, ένας αναβαθμισμένος πολιτικός συντονισμός, το βάθεμα μιας συζήτησης για την αναγκαία ανασύνθεση της φυσιογνωμίας, των πρακτικών, της πολιτικής συγκρότησης της φοιτητικής ριζοσπαστικής αριστεράς, μιας συζήτησης που θα βάζει όλα τα παραπάνω στοιχεία υπό το πρίσμα της όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικής παρέμβασης και συμβολής στους αναγκαίους αγώνες για τη υπεράσπιση του δημόσιου, δωρεάν πανεπιστημίου και των φοιτητικών κεκτημένων δικαιωμάτων. Μιλάμε για μια συζήτηση που ευελπιστούμε να καταλήξει σε μετασχηματισμούς σε όλα τα επίπεδα, στη βάση της αναγκαίας αποτίμησης των ελλειμματικών κάθε αριστερού σχήματος, μετά από σκληρή αυτοκριτική, μια διαδικασία κατά την οποία θα πρέπει να κρατήσουμε όλες τις θετικές παρακαταθήκες και όλη τη συμβολή κάθε αγωνιστικής δύναμης, με βάση την εμπειρία των φοιτητικών κινητοποιήσεων των τελευταίων χρόνων, μια συζήτηση που θεωρούμε ότι στο σήμερα υπάρχουν οι όροι για να επιτευχθεί.

Για εμάς, αφετηρία αυτής της διαδικασίας προσπάθησε να είναι το περσινό κοινό εκλογικό κατέβασμα Ρ.Α.Πα.Ν.-Σ.Α.Φ.Ν.(εαακ)- Αρ.Δι.Ν. και ο μετέπειτα πολιτικός συντονισμός μας. Βλέπουμε, όμως, και στα υπόλοιπα αριστερά σχήματα της σχολής να υπάρχει αντίστοιχος προβληματισμός και αναγιγνώσκουμε τη δυναμική που μπορεί να ξεπηδήσει από το ουσιαστικό άνοιγμα αυτής της συζήτησης, μιας συζήτησης που πρέπει να γίνει θαρρετά, μακριά από ταυτοτικές συγκροτήσεις, με ειλικρινή διάθεση κριτικής και αυτοκριτικής, για την περιγραφή σημείων σύγκλισης, αλλά και διαφωνίας, ώστε να αναζητηθούν πραγματικές συνθέσεις και να μπορέσουμε να κατακτήσουμε μια νέα ποιότητα αριστερής ριζοσπαστικής συγκρότησης.

Στην παραπάνω βάση, ως Ρ.Α.Πα.Ν.-Σ.Α.Φ.Ν.(εαακ) και Αριστερό Δίκτυο Νεολαίας καλούμε τους συντρόφους από την ΑΝΤΙΝΟΜΙΑ-ΕΑΑΚ και την Αριστερή Ενότητα Νομικής, αλλά και κάθε ανένταχτο φοιτητή, για να εκκινήσουμε αυτή τη συζήτηση, κάνοντας με την έναρξη της νέας χρονιάς μια κοινή πολιτική διαδικασία, πάνω στα επίδικα της εποχής για το φοιτητικό κίνημα, με ορίζοντα την αναγκαία ανασύνθεση της ριζοσπαστικής φοιτητικής αριστεράς.