1

laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΣΤΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑraquo

ΕΙΣΗΓΗΣΗ

ΠΕΤΡΟΥ ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΜΕΛΟΥΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΚΑΙ ΒΟΥΛΕΥΤΗ Β΄ ΑΘΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝ∆ΙΑΣΚΕΨΗ 2 - 4 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2007

2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1 ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ 3

2 laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo 5

3 Ο ΚΟΙΝΟΣ ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΘΟΛΟΥ ΑΥΤΟΝΟΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ 9

4 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ - ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ 11

5 laquoΟΛΟΙ Ι∆ΙΟΙ ΕΙΝΑΙraquo - ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΑΛΟΙ 16

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙ∆Α 21

7 Η ∆ΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ Α∆ΙΕΞΟ∆Ο ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ∆ΡΟΜΟΥraquo 24

Η ΠΡΟ∆ΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟ∆ΟΣ 1996-2004 24

8 ∆ΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ∆ΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ 25

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ 28

10 Η ΝΕΑ ∆ΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007 30

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 32

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ 34

3

1 ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Σύντροφοι Συντρόφισσες Όλοι στο ΠΑΣΟΚ συmicroφωνούmicroε ότι αντιmicroετωπίζουmicroε microια microεγάλη κρίση αλλά δεν συmicroφωνούmicroε στον χαρακτήρα της Όλοι επίσης συmicroφωνούmicroε ότι το αίτιο της κρίσης δεν είναι το γεγονός ότι έχει τεθεί θέmicroα ηγεσίας Ωστόσο υπάρχει έστω και ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα στην Ευρώπη που να διαmicroόρφωσε συνθήκες τέτοιας έντασης microε ανοιχτές ακόmicroη και λογικές διάσπασης microόνον γύρω από τη διαmicroάχη των υποψηφίων για την προεδρία του κόmicromicroατος Αυτό δεν έγινε ποτέ σε κανένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα Αντίθετα όποτε υπήρξε διάσπαση αυτή ήταν αποτέλεσmicroα διαφορετικής ιδεολογικής και πολιτικής πλατφόρmicroας που υπέκρυπτε και διαφορετική αντίληψη των κοινωνικών συmicromicroαχιών και της πολιτικής προοπτικής του κόmicromicroατος Σε καmicroία περίπτωση όmicroως δεν προκύπτει ούτε βάσιmicroα microπορεί να υποστηριχθεί ότι είτε ο Γ Παπανδρέου είτε ο Ευ Βενιζέλος αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα microια umlπλατφόρmicroαuml που τους διαφοροποιεί από τον κοινό κορmicroό των microέχρι τώρα εκπεφρασmicroένων ιδεολογικών και πολιτικών θέσεων microας Στην ως τώρα συζήτηση είτε για τα αίτια της εκλογικής ήττας του 2007 είτε για τη φθίνουσα εκλογική microας πορεία από το 2000 είτε για τη συνολική κατάσταση του ΠΑΣΟΚ υπάρχει microια προφανής έλλειψη ιδεολογικής και πολιτικής ανάλυσης Αυτή η ιδεολογική και πολιτική έλλειψη ξενίζει κατrsquoαρχήν αλλά ταυτόχρονα εξηγεί και την ένταση της διαmicroάχης τόσο σε επίπεδο

4

ηγεσίας όσο και σε επίπεδο βάσης Γιατί όσο microεγαλύτερο το ιδεολογικό και πολιτικό κενό στην συζήτηση όσο περισσότερο η διαmicroάχη γίνεται προσωπική τόσο πιο έντονες γίνονται οι άρρητες πλευρές των ζητηmicroάτων των στάσεων και των επιλογών που καλύπτονται από τα πρόσωπα Τόσο περισσότερο δευτερεύουσες διαφορές στις προσεγγίσεις επιmicroέρους ζητηmicroάτων αναγορεύονται σε κυρίαρχα θέmicroατα Τόσο περισσότερο υποβαθmicroίζονται τα ζητούmicroενα microιας πραγmicroατικής πολιτικής συζήτησης άρα και της πρότασης διεξόδου από την κρίση Με αυτού του είδους την αναmicroέτρηση όπως εκτυλίσσεται αντί να υπερβαίνουmicroε ανακυκλώνουmicroε και βαθαίνουmicroε την υπαρκτή κρίση του ΠΑΣΟΚ Κατrsquo ουσίαν ο τρόπος που έχει διεξαχθεί ως σήmicroερα η διαmicroάχη για την ηγεσία microάλλον αποδυναmicroώνει παρά ενισχύει τις ιδεολογικές και πολιτικές λειτουργίες του κινήmicroατος ενώ δυσχεραίνει και αποmicroακρύνει τις αναγκαίες αποφάσεις σε κάποιο απώτερο microέλλον Είναι αυτονόητο λοιπόν ότι πρέπει πριν απ΄ όλα να microιλήσουmicroε συγκεκριmicroένα για τη συνολική κρίση του ΠΑΣΟΚ Μόνον τότε θα microπορέσουmicroε να άρουmicroε τα αίτια της κρίσης να ανασυνταχθούmicroε ιδεολογικά και πολιτικά και να θέσουmicroε το θέmicroα της ηγεσίας στα πραγmicroατικά του microέτρα Γιαυτό και είναι ανάγκη να microετατρέψουmicroε την Εθνική Συνδιάσκεψη σε ένα συλλογικό σώmicroα microε συνείδηση ηγετικής και καθοδηγητικής ευθύνης ώστε microε την ποιότητα των λειτουργιών microας να δώσουmicroε ένα ισχυρό microήνυmicroα σιγουριάς και ελπίδας στην ελληνική κοινωνία και να οπλίσουmicroε τον Πρόεδρο που θα εκλεγεί στις 11 Νοεmicroβρίου microε το θετικό απόθεmicroα των εργασιών microας και κυρίως microε την συλλογική

5

microας απάντηση πάνω στο καίριο ερώτηmicroα πολιτικής και κοινωνικής ύπαρξης του ΠΑΣΟΚ που είναι

2 laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo

Η εκλογή Προέδρου microε τον τρόπο που διεξάγεται θα είναι από microόνη της-όποιος και αν εκλεγεί-microια ακόmicroη διολίσθηση σ΄ αυτό που οι περισσότεροι εξορκίζουν το ΠΑΣΟΚ ακόmicroη και αν διατηρήσει το τυπικό της σοσιαλδηmicroοκρατικής του αναφοράς θα ολισθήσει και πάλι ανεπαισθήτως προς τη microετατροπή του σε ένα κόmicromicroα του Κέντρου χωρίς κέντρο βάρους Γιατί microόνο σε κόmicromicroατα microε χαλαρούς ιδεολογικούς πολιτικούς και οργανωτικούς δεσmicroούς - κόmicromicroατα ευρείας microεν κοινωνικής εκπροσώπησης συmicroφερόντων αλλά lsquoοmicroοσπονδιοποιηmicroένηςrsquo και ασύνδετης εσωτερικά οργανικά και οργανωτικά έκφρασης- η ηγεσία διαδραmicroατίζει τον ρόλο που σήmicroερα τείνουmicroε να της αποδώσουmicroε να αναλάβει δηλαδή ένα πρόσωπο την ιδεολογική εκπροσώπηση και την πολιτική σηmicroατοδότηση να υποκαταστήσει ένα πρόσωπο τη συλλογική συγκρότηση και να πάρει αυτό το βάρος των συmicroβολισmicroών microιας ολόκληρης παράταξης Πρέπει λοιπόν πριν απrsquo όλα να συζητήσουmicroε ανοιχτά ένα ζήτηmicroα που έχει τεθεί κατά καιρούς από ορισmicroένους συντρόφους άλλοτε ανοιχτά και ρητά και άλλοτε δειλά και ανολοκλήρωτα για το βασικό προσανατολισmicroό τον λόγο ύπαρξης και δράσης του ΠΑΣΟΚ ως πολιτικού φορέα -θα επιδιώξουmicroε να προσδιορίσουmicroε εκ νέου τον ρόλο microας ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα οικονοmicroικού και κοινωνικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας στους όρους και τις συνθήκες του 21ου αιώνα

6

-ή microήπως οι όροι και οι συνθήκες του 21ου αιώνα επιβάλλουν ένα στρατηγικό microετασχηmicroατισmicroό του ίδιου του ΠΑΣΟΚ είτε προς ένα σοσιαλδηmicroοκρατικό κόmicromicroα του laquoτρίτου δρόmicroουraquo του τύπου των New Labour της Βρετανίας είτε προς ένα ακόmicroα πιο ευρύ σχήmicroα microε αλλαγή του ονόmicroατος των ιδεολογικοπολιτικών θέσεων του Καταστατικού και των συmicroβόλων όπως έγινε τελικά microε το ∆ηmicroοκρατικό Κόmicromicroα του Βελτρόνι δίπλα microας στην Ιταλία Υποστηρίζω ότι ένας ουσιαστικός λόγος της κρίσης είναι ότι το ΠΑΣΟΚ - ορατά τουλάχιστον από το 2000 αλλά ήδη από νωρίτερα- διολισθαίνει προς την επιλογή του τύπου των New Labour microε microια αδιακήρυκτη microεν αλλά διαρκή και σταθερή προσχώρηση σε θέσεις και πρακτικές που οδηγούν σrsquoαυτό το αποτέλεσmicroα Υποστηρίζω όmicroως επίσης ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος αντί να θέλουmicroε να microετασχηmicroατίσουmicroε την ελληνική κοινωνία ως σοσιαλιστικός φορέας να microετασχηmicroατίσουmicroε τον εαυτό microας προς κάποια ασαφή και χωρίς κοινωνική και πολιτική οριοθέτηση κεντρώα microετατόπιση του Γιατί για να ενστερνιστούmicroε ως ανάγκη αυτή την laquomicroετατόπιση προς το κέντροraquo σηmicroαίνει ότι η κοινωνική microας βάση είναι κυρίως κάποια ιδεατά microεσαία στρώmicroατα που έχουν laquomicroετακινηθεί στα δεξιάraquo και ότι έχουmicroε κάνει την ανάλυση ότι η Ελλάδα είναι πλέον microια ώριmicroη ευρωπαϊκή κοινωνία των 23 που ευηmicroερούν και αποmicroένει η βελτίωση της θέσης του πάσχοντος και ασθενέστερου 13 Όmicroως τέτοια microεσαία στρώmicroατα δεν υπάρχουν στην Ελλάδα Πριν απrsquo όλα η ανάγνωση είναι ρηχή ακόmicroη και διεθνώς οι κοινωνίες των 23 ήδη απειλούνται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ όπου το κοινωνικό κράτος δέχεται συστηmicroατικά καίρια πλήγmicroατα από τους όρους της ανεξέλεγκτης νεοφιλελεύθερης παγκοσmicroιοποίησης Οι microεσαίες τάξεις συmicroπιέζονται κοινωνικά και εισοδηmicroατικά και παντού - πλην του βορείου τόξου της Νορβηγίας ∆ανίας Σουηδίας και Φιλανδίας- εκδιπλώνονται περικοπές και περιορισmicroοί στις κατακτήσεις του

7

κράτους-πρόνοιας Το κυριότερο όmicroως είναι ότι η Ελλάδα είναι microια αντίστροφη κοινωνία των 23 στην οποία τα 23 των microεσαίων και microικροαστικών στρωmicroάτων συmicroπιέζονται και νιώθουν έντονη την απειλή της κοινωνικής και οικονοmicroικής υποβάθmicroισης όταν microάλιστα παρά τις προσπάθειες του ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχει στην Ελλάδα ο ιστός ενός πραγmicroατικού κοινωνικού κράτους συνοχής και αλληλεγγύης Σήmicroερα στην Ελλάδα microόνο το 13 της κοινωνίας έχει πραγmicroατική ή σχετική συmicromicroετοχή στην ασφάλεια και την ευηmicroερία Επιπλέον ο αγροτικός τοmicroέας εφόσον δεν υπάρξει έγκαιρη και καίρια διαρθρωτική παρέmicroβαση θα εκβάλλει την επόmicroενη δεκαετία δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες νέους ανέργους και απελπισmicroένους στα microεγάλα αστικά κέντρα Αν δεν υπάρξει έγκαιρα ολοκληρωmicroένο αναπτυξιακό σχέδιο για τη χώρα η ανεργία θα αυξάνεται σταθερά ενώ η εργασία των 700 ευρώ θα γίνεται ο ορίζοντας της microιζέριας για τις νέες γενιές Ξεκινώντας λοιπόν από το θέmicroα της umlταυτότηταςuml του ΠΑΣΟΚ πρέπει να πούmicroε ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα έχει σταθερά την ανάγκη από ένα σύγχρονο σοσιαλιστικό κόmicromicroα το οποίο θα δρα ως ο κορmicroός του σχηmicroατισmicroού της microεγάλης παράταξης της Κεντροαριστεράς που επιδιώκει τη microέγιστη πλειοψηφία για τον microετασχηmicroατισmicroό της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το πρόγραmicromicroα της Γιrsquo αυτό και το ΠΑΣΟΚ δεν είναι ούτε χρειάζεται να γίνει σοσιαλδηmicroοκρατικό κόmicromicroα του lsquoτρίτου δρόmicroουrsquo ούτε - ακόmicroη περισσότερο κεντρώο κόmicromicroα διαχειριστικής εναλλαγής ∆εν είναι ούτε πρέπει να γίνει το ένα ή το άλλο γιατί η ελληνική κοινωνία έχει ανάγκη από ένα σύγχρονο κοινωνικό κράτος και όχι την ιδιωτικοποίηση των δηmicroοσίων αγαθών και υπηρεσιών έχει ανάγκη microια ποιοτική δηmicroόσια δωρεάν παιδεία και ένα ποιοτικό και αξιόπιστο δηmicroόσιο σύστηmicroα υγείας έχει ανάγκη από ένα βιώσιmicroο και ανθρώπινο ασφαλιστικό σύστηmicroα έχει ανάγκη ένα δίχτυ κοινωνικής πρόνοιας και αλληλεγγύης

8

Γιατί προσθέτως η Ελλάδα χρειάζεται microέσα στην παγκοσmicroιοποίηση να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της σε τοπικό περιφερειακό και διεθνές επίπεδο Και αυτό microπορεί να γίνει microόνον microε microια ολόπλευρη ενίσχυση της επιχειρηmicroατικότητας microε παράλληλη ενίσχυση της έρευνας και της καινοτοmicroίας Αλλά microοχλός της ανάπτυξης της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων της δηmicroιουργίας εθνικών πρωταθλητών microε διεθνοποιηmicroένες προοπτικές microπορεί να είναι microόνο ένα σύγχρονο ευέλικτο και microε σαφήνεια οριοθέτησης εξουσιών αποκεντρωmicroένο αποτελεσmicroατικό κράτος Ένα κράτος που επιδιώκει την ενίσχυση της συνολικής ανταγωνιστικότητας της χώρας στο νέο διεθνές περιβάλλον Ένα κράτος χωρίς συντεχνιακές εξαρτήσεις και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις Χωρίς διαφθορά microε καλά αmicroειβόmicroενους αξιοκρατικά εξελισσόmicroενους δηmicroόσιους λειτουργούς Όλα αυτά που παραλλήλως συmicroβάλλουν σε microια άλλη κρίσιmicroη παράmicroετρο που είναι η εθνική ισχύς για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων δεν επιτυγχάνονται microε κεντρώα διαχειριστικά κόmicromicroατα ούτε microε συνασπισmicroούς κοmicromicroάτων που εξαναγκάζονται σε συνεργασία από τις τροπές του εκλογικού νόmicroου Επιτυγχάνονται microε ένα ισχυρό και συγκροτηmicroένο microεταρρυθmicroιστικό πολιτικό φορέα της σοσιαλιστικής αριστεράς που microπορεί να συγκρουστεί αποτελεσmicroατικά microε κατεστηmicroένα και να προωθήσει microε φαντασία και τόλmicroη ουσιαστικές microεταρρυθmicroίσεις στο κράτος την οικονοmicroία και την κοινωνία Επιτυγχάνονται microε ένα συντεταγmicroένο microεταρρυθmicroιστικό σοσιαλιστικό κόmicromicroα που δεν θα χρειάζεται καmicroία umlαριστερήuml ή umlδεξιάuml στροφή γιατί θα είναι εδραιωmicroένο στο κέντρο της πολιτικής σκηνής ως προοδευτική πρόταση αποτελεσmicroατικής διακυβέρνησης microιας microεγάλης και σταθερής κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας

9

Επιτυγχάνονται microε ένα οριοθετηmicroένο microε σαφήνεια σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ ένα ΠΑΣΟΚ δύναmicroη της Αριστεράς Της Πράξης και των Λύσεων των Προβληmicroάτων microε ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο προς το ΚΚΕ και τον ΣΥΡΙΖΑ της αέναης ανακύκλωσης και της επίτασης των προβληmicroάτων Γιατί το ΠΑΣΟΚ δεν έχει κανένα λόγο να υποκλίνεται ούτε στις αντιφατικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ ούτε στον άταφο υπαρκτό σοσιαλισmicroό του ΚΚΕ υποχωρώντας ή microεταβάλλοντας την ατζέντα των πραγmicroατικών θεmicroάτων της κοινωνίας Ένα ΠΑΣΟΚ που δεν δέχεται πιστοποιητικά αριστεροφροσύνης από κανέναν αλλά επιδιώκει ισότιmicroα και χωρίς ηγεmicroονισmicroό τον διάλογο microε τις άλλες δυνάmicroεις της Αριστεράς πάνω σε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα και τη συστράτευση ώστε τα πραγmicroατικά ζητήmicroατα της κοινωνίας να οδηγούνται στη λύση τους και όχι στη διαιώνισή τους

3 Ο ΚΟΙΝΟΣ ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΘΟΛΟΥ ΑΥΤΟΝΟΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Σήmicroερα η συζήτηση για το ΠΑΣΟΚ για την κρίση του ΠΑΣΟΚ δεν γίνεται σ΄ αυτό το πλαίσιο και πάνω σrsquo αυτή την αυτονόητη βάση παρά τις αλλεπάλληλες ήττες ∆εν συζητάmicroε δηλαδή για ποιους λόγους δεν είναι πια αναγνωρίσιmicroη η ταυτότητά microας άρα να εξετάσουmicroε και να προτείνουmicroε microε ποιους ιδεολογικούς και πολιτικούς όρους θα επικυρώσουmicroε την προοπτική της παράταξης στον 21ου αιώνα Αυτό το πραγmicroατικό ερώτηmicroα έχει υποκατασταθεί από την καθόλου αυτονόητη απάντηση laquoΠαπανδρέουraquo ή laquoΒενιζέλοςraquo Για να microπορούν όmicroως είτε ο Γ Παπανδρέου είτε ο Ευ Βενιζέλος

10

είτε ο Κ Σκανδαλίδης είτε όποιος άλλος σύντροφος να είναι αποτελεσmicroατικοί στο τιmicroόνι της ηγεσίας πρέπει να απαντήσουmicroε πριν απ΄ όλα συλλογικά στα θέmicroατα lsquoταυτότηταςrsquo που οδήγησαν στις λάθος πολιτικές που microε τη σειρά τους οδήγησαν σε αλλεπάλληλες εκλογικές ήττες και στην ορατή διαρκή συρρίκνωση της απήχησης του ΠΑΣΟΚ Ας ξεκινήσουmicroε microε τις διαπιστώσεις που γίνονται κοινός τόπος 1 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση του πολιτικού συστήmicroατοςraquo άρα και ότι η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της κρίσης Τι ορίζουmicroε όmicroως ως κρίση του πολιτικού συστήmicroατος και γιατί το ΠΑΣΟΚ να είναι τmicroήmicroα της και όχι δύναmicroη υπέρβασής της 2 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση της ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo άρα ότι και η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της microεγαλύτερης κρίσης Γιατί όmicroως επί χρόνια το ΠΑΣΟΚ είχε microια ανοδική πορεία που δεν την προσδιόριζε τόσο καθοριστικά η εξέλιξη της υπόλοιπης ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίας Και γιατί άραγε τώρα να microην έχουmicroε πρόταση και ενεργή στάση αντιmicroετώπισης της κρίσης και σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενώ στο παρελθόν είχαmicroε 3 ∆ιαπιστώνουmicroε την διαπλοκή της οικονοmicroικής εξουσίας microε τα Μέσα Μαζικής Ενηmicroέρωσης και καταγγέλλουmicroε και αφορίζουmicroε αυτή τη διαπλοκή Γιατί όmicroως αποσιωπούmicroε το γεγονός ότι αυτή η δύναmicroη της διαπλοκής microπορεί να επηρεάζει και να χειραγωγεί τις εξελίξεις microόνον όταν ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα χάνει τη δική του πηγή αυτονοmicroίας - που είναι η εδραίωση του στην κοινωνία η δύναmicroη που αντλεί από την αυθεντική εκπροσώπηση δυνάmicroεων που οργανώνονται στον πολιτικό τους φορέα για να αλλάξουν την κοινωνία άρα και τους συσχετισmicroούς εξουσίας Και τι microας εmicroπόδισε άραγε να το πράξουmicroε

11

4 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ - ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

Είναι προφανές ότι η lsquoκρίση της πολιτικήςrsquo και η lsquoκρίση της σοσιαλδηmicroοκρατίαςrsquo είναι δύο όψεις του ίδιου νοmicroίσmicroατος Εντάσσονται και εξηγούνται από την απορρύθmicroιση των κυρίαρχων σχέσεων εξουσίας και πολιτικής εκπροσώπησης που διαmicroόρφωσαν ο 19ος και ο 20ος αιώνας Στο τέλος του 20ου αιώνα υπήρξαν τρεις ταυτόχρονες και σε έντονη αλληλεπίδραση microεταβολές τις οποίες οι κοινωνίες και το πολιτικό σύστηmicroα ακόmicroη δεν απορρόφησαν ούτε είναι σε θέση να ελέγξουν τους κραδασmicroούς και τις επιπτώσεις Πρώτον-η νεοφιλελεύθερη επέλαση της laquoπαγκοσmicroιοποίησηςraquo στην Οικονοmicroία που αποτυπώθηκε πρώτα στις συmicroφωνίες GATTrsquos και συνεχίζεται τώρα στις συmicroφωνίες του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου Επέλαση που επεκτάθηκε από την Οικονοmicroία στις πολιτικές ιδεολογίες και στα αξιακά πρότυπα Εδώ και τριάντα χρόνια το σοσιαλιστικό κίνηmicroα αθροίζει ήττες microε πιο βασική ότι έχασε την lsquoατζένταrsquo η γλώσσα οι ιδεολογικοί και πολιτικοί όροι της δηmicroόσιας συζήτησης έχουν επιβληθεί από τη microονοσήmicroαντη νεοφιλελεύθερη σκέψη Η οργανική ενότητα laquoτης κοινωνίας των πολιτώνraquo που ασκεί δηmicroοκρατικά τον έλεγχο του κράτους όπως την πρότεινε ο Γκράmicroσι microεταmicroορφώθηκε από τη νεοφιλελεύθερη σκέψη σε laquoκοινωνία των πολιτώνraquo αmicroέτοχων στο κεντρικό κορmicroό των εξελίξεων του κράτους τους Αλλά έτσι διασπάστηκε και το νόηmicroα της επιδίωξης της συλλογικότητας microέσα στην κοινωνία Γιαυτό και απαξιώνεται η ίδια η έννοια του κόmicromicroατος ως εξ ορισmicroού laquoγραφειοκρατική συγκρότησηraquo και αποθεώνεται το υποκατάστατο συλλογικότητας laquoτων microη κυβερνητικών οργανώσεωνraquo Ονειδίζεται η συλλογική

12

συγκρότηση των κοmicromicroάτων και η microέσω αυτών συmicromicroετοχή και άσκηση ελέγχου και εξουσίας από τους πολίτες και ενθαρρύνεται η ιδέα των εθελοντικών ενώσεων προσώπων γύρω από επιmicroέρους στόχους (microε χαρακτηριστικό παράδειγmicroα τον κατακερmicroατισmicroένο ακτιβισmicroό για το περιβάλλον) Όσο ισχυρότερη συλλογικότητα εκφράζουν οι λέξεις τόσο περισσότερο ενοχοποιούνται από την νεοφιλελεύθερη ιδεολογία η έννοια του έθνους καθίσταται ύποπτη και εξοβελίζεται Ο laquoλαόςraquo υποκαθίσταται από την laquoκοινωνίαraquo η κοινωνία microε τη σειρά της από τον laquoπολίτηraquo ενώ ο πολίτης γίνεται νοητός από τη φιλελεύθερη σκέψη microόνο ως laquoάτοmicroοraquo Εξού και η microονοmicroερής επιmicroονή στα ατοmicroικά δικαιώmicroατα εξού και ο πρωτοφανής αλλά αποτελεσmicroατικός-απrsquo ότι αποδείχτηκε-διαχωρισmicroός των ατοmicroικών από τα κοινωνικά δικαιώmicroατα Άλλωστε κατά την κλασική διατύπωση της Θάτσερ laquoδεν υπάρχει κοινωνία-microόνον άτοmicroαraquo προσθέτοντας ως υποχώρηση την microόνη αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα laquo-και η οικογένειαraquo Η microονοδιάστατη φιλελεύθερη σκέψη αρέσκεται να θεωρεί και να επιβάλει τη θέση ότι η παγκοσmicroιοποίηση είναι microια αδήριτη αναγκαιότητα microε ισχύ φυσικού νόmicroου Παρουσιάζει τη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση ως microια περίπου αυτόmicroατη εξέλιξη της δυναmicroικής της Οικονοmicroίας που απελευθερώνεται επιτέλους από τα δεσmicroά και τις ρυθmicroίσεις του κράτους για να λειτουργούν ανεmicroπόδιστοι οι νόmicroοι της Αγοράς οι οποίοι καταλήγουν να ρυθmicroίζουν και την κοινωνία επrsquo αγαθώ των ατόmicroων της Η αλήθεια είναι ότι αυτού του είδους η παγκοσmicroιοποίηση microέσω της απελευθέρωσης των αγορών και τη χωρίς φραγmicroούς κίνηση και επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κυρίως κεφαλαίου δεν είναι κάποιος φυσικός νόmicroος αλλά ξεκίνησε ως συγκεκριmicroένη επιθετική πολιτική στρατηγική από κέντρα επιρροής στις ΗΠΑ (και αλλού) microε πρώτο πεδίο εφαρmicroογής τη Χιλή του Πινοσέτ το 1973 για να

13

πάρει την πλήρη microορφή της από τον Ρήγκαν και τη Θάτσερ microετά το 1979 Σήmicroερα πράγmicroατι σχεδόν τριάντα χρόνια microετά η νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση της ανεξέλεγκτης αγοράς έχει πάρει laquoτο πάνω χέριraquo ακόmicroη και απέναντι στους κάποτε πολιτικούς της ταγούς τους οποίους έχει θέσει πλέον microε microικρότερες ή και καθόλου αντιστάσεις και διαφοροποιήσεις στην απόλυτη υπηρεσία της Και όλα αυτά φυσικά όχι ως κίνηση των νόmicroων της Οικονοmicroίας αλλά microε microια πολυσύνθετη παρέmicroβαση νεοφιλελεύθερων κοmicromicroάτων και κυβερνήσεων ∆ιεθνών Οργανισmicroών (όπως το ∆ιεθνές Νοmicroισmicroατικό Ταmicroείο ή η Παγκόσmicroια Τράπεζα) microε τη συνδροmicroή Ερευνητικών και Πανεπιστηmicroιακών Ιδρυmicroάτων χρηmicroατοδοτούmicroενων αφειδώς από Εργοδοτικές Ενώσεις και κυρίως microε τον πολυποίκιλο έλεγχο της ενηmicroέρωσης τόσο του Τύπου όσο και της Τηλεόρασης Για παράδειγmicroα οι 274 εφηmicroερίδες ραδιόφωνα και τηλεοράσεις που έλεγχε το 2003 ο Ρούπερτ Μέρντοχ σε τρεις ηπείρους συνέπεσαν - προς δόξαν της ανεξαρτησίας της ενηmicroέρωσης - απολύτως στην αναγκαιότητα της επέmicroβασης στο Ιράκ το ίδιο όπως υmicroνούν καθηmicroερινά και χωρίς παραφωνίες κάθε νεοφιλελεύθερη πολιτική και δυσφηmicroούν κάθε laquoκρατικιστικήraquo laquoπροστατευτική και παρεmicroβατικήraquo laquoαναχρονιστικήraquo πολιτική παγκοσmicroίως ∆εύτερον η επανάσταση των νέων τεχνολογιών έδωσε νέα ώθηση στην οικονοmicroική παγκοσmicroιοποίηση κυρίως στην αδυσώπητη επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κεφαλαίου και των παιγνίων του αυτό που ονόmicroασε ο Ιγνάσιο Ραmicroονέ laquoΚαπιταλισmicroό-Καζίνοraquo Αλλάζει όmicroως τη φύση της εργασίας και επηρεάζει τη συγκρότηση της συλλογικότητας των κοινωνιών ∆ηmicroιουργεί δηλαδή απίστευτες δυνατότητες και ευκαιρίες αλλά και νέες ανισότητες Τρίτον έγινε επίσης φανερό ότι το καύχηmicroα της ευρωπαϊκής

14

σοσιαλδηmicroοκρατίας - δηλαδή το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος - ήταν microεν το αποτέλεσmicroα των σκληρών και microακρών αγώνων των εργαζοmicroένων και της πολιτικής των σοσιαλιστικών κοmicromicroάτων αλλά έκρυβε και έναν αντίστοιχο συmicroβιβασmicroό των κυρίαρχων τάξεων όσο υπήρχε το δέος και η απειλή του σοβιετικού microπλοκ και των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού Γιαυτό αmicroέσως microετά την κατάρρευση του ανατολικού microπλοκ ο συmicroβιβασmicroός διερράγη microονοmicroερώς microε απροκάλυπτη επιθετικότητα ακόmicroη και σε δικαιώmicroατα που θεωρούνταν ως σταθερά κεκτηmicroένα όπως οι συλλογικές συmicroβάσεις που πρέπει τώρα να αντικατασταθούν από τις ατοmicroικές laquoσυmicroφωνίεςraquo των εργαζοmicroένων Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες οι φιλελεύθερες και νεοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάmicroεις της ∆εξιάς θεωρούν καθήκον τους να ανοίγουν δρόmicroο στην κυριαρχία της Αγοράς τσακίζοντας ότι αντιστρατεύεται τη microετατροπή κάθε κοινωνικής περιοχής σε χώρο του ανελέητου κερδοσκοπικού ανταγωνισmicroού των ποικιλώνυmicroων και διαρκώς microεταλλασσόmicroενων χρηmicroατοπιστωτικών συνασπισmicroών του διεθνούς κερδοσκοπικού- και όχι του παραγωγικού- κεφαλαίου Αλλά ούτε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία από τη microεριά της τόλmicroησε να θέσει πλαίσιο κανόνες και αρχές στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση και στην επίθεση των κυρίαρχων τάξεων σε κάθε χώρα εσωτερικά Καmicromicroία microεmicroονωmicroένη κυβέρνηση δεν αντιτάχθηκε οmicroοίως ούτε στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια και ακόmicroη περισσότερο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν επιδιώχθηκε - εν ονόmicroατι του lsquoανταγωνισmicroούrsquo και της οικονοmicroικής ορθοδοξίας της Αγοράς που εmicroφανίστηκε ως οικονοmicroική και κοινωνική πανάκεια - να υπάρξει microια ενεργή και κοινή στάση απέναντι στην σταθερή ανατροπή όλων των κοινωνικών κεκτηmicroένων Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της σοσιαλδηmicroοκρατίας δεν υπήρξε τόσο ολοκληρωmicroένη και επονείδιστη ήττα τέτοια αmicroαχητί παράδοση στην πιο κυνική και βίαιη αναδιανοmicroή εισοδήmicroατος υπέρ των ολίγων και ισχυρών παγκοσmicroίως όλο αυτό το διάστηmicroα

15

∆εν τόλmicroησε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία να υποστηρίξει τα πιο απλά microέτρα όπως τον laquoφόρο Τόmicroπινraquo στις διεθνείς χρηmicroατιστηριακές συναλλαγές Ή δεν έπραξε το αυτονόητο να πιέσει ώστε η Ενωmicroένη Ευρώπη να απαιτήσει να περιλάβουν οι συmicroφωνίες πρώτα της GATT ή τώρα του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου (ΠΟΕ) δύο τουλάχιστον παραmicroέτρους Πρώτον ότι η απελευθέρωση του εmicroπορίου αγαθών και υπηρεσιών και της κίνησης κεφαλαίου θα προϋποθέτει την προστασία των στοιχειωδών εργασιακών δικαιωmicroάτων σε όλες τις χώρες όπως ορίζει αυτά τα στοιχειώδη δικαιώmicroατα το ∆ιεθνές Γραφείο Εργασίας Γιατί αλλιώς η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία συναινεί να ανοίξει τις αγορές της στον ανταγωνισmicroό των microεροκάmicroατων του 1 δολαρίου ή της βάρβαρης παιδικής εργασίας στις αναπτυσσόmicroενες χώρες του κάποτε lsquoΤρίτου Κόσmicroουrsquo και των αναδυόmicroενων οικονοmicroιών της Ασίας ώστε να βελτιώσει ίσως κάπως τη microοίρα του ο Ινδός ή ο Βραζιλιάνος (αν βεβαίως φτάσει κάποιο τmicroήmicroα της υπεραξίας και των υπερκερδών και σrsquo αυτόν) αλλά να φτωχύνουν αντίστοιχα οι Ευρωπαίοι εργαζόmicroενοι που θα κληθούν να καταβάλουν το τίmicroηmicroα αυτού του είδους της απελευθέρωσης της laquoανταγωνιστικότηταςraquo ∆εύτερον Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης όπως και η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία δεν τόλmicroησαν να θέσουν microια δεύτερη προϋπόθεση στις συmicroφωνίες του ΠΟΕ ως προς το λεγόmicroενο laquoοικολογικό ντάmicroπινγκraquo Γιατί ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της laquoανταγωνιστικότηταςraquo των ΗΠΑ και των αναδυοmicroένων οικονοmicroιών microε χαρακτηριστικότερη την Κίνα οφείλεται στην πλήρη περιφρόνηση όχι microόνο της προστασίας των δικαιωmicroάτων της εργασίας αλλά και κάθε microορφή περιβαλλοντικής προστασίας που θεωρείται ότι προσθέτει laquoκόστοςraquo στην παραγωγή- άρα λιγότερο κέρδος για τον laquoεπενδυτήraquo Και όλα αυτά την ίδια στιγmicroή που όλα τα ευρωπαϊκά σοσιαλδηmicroοκρατικά κόmicromicroατα διαρρηγνύουν τα ιmicroάτιά τους για την

16

ανάγκη να γίνει το περιβάλλον αιχmicroή της παγκόσmicroιας πολιτικής Με αποτέλεσmicroα να απαξιώνονται διπλά και στο εσωτερικό των κοινωνιών των χωρών τους για την ατολmicroία τους και στις τρίτες χώρες για την συνενοχή τους όταν εννιάχρονα παιδιά δουλεύουν δωδεκάωρο σε βαριές βιοmicroηχανικές εργασίες microε την υπογραφή των κυβερνήσεων microας (και των ελληνικών συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων) και όταν οι κλιmicroατικές αλλαγές απειλούν την ίδια την ύπαρξη του πλανήτη

5 laquoΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΙΝΑΙraquo - ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΑΛΟΙ

Πρέπει να microας απασχολήσει γιατί ποτέ στο ΠΑΣΟΚ δεν υπήρξε οργανωmicroένη συζήτηση για την παγκοσmicroιοποίηση ούτε συζήτηση για τη στάση και τις πρωτοβουλίες που θα microπορούσαmicroε να αναλάβουmicroε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος ώστε να επιδιωχθεί ένα ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο που θα οδηγήσει και σε ένα πλαίσιο κανόνων και αρχών απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επέλαση ∆εν οργανώσαmicroε αυτή τη συζήτηση ούτε και όταν ως κυβέρνηση είχαmicroε το βάρος και την ευθύνη της στάσης microας στα σχετικά ζητήmicroατα στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια Ενώ λοιπόν είναι απολύτως ορατό ότι ένας από τους θεmicroελιώδεις παράγοντες της laquoκρίσης της πολιτικήςraquo laquoτης κρίσης της σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo- άρα και της κρίσης του ΠΑΣΟΚ- είναι η απορρύθmicroιση που επέφερε η νεοφιλελεύθερη επέλαση της παγκοσmicroιοποίησης στον πυρήνα της έννοιας της πολιτικής αντιπροσώπευσης εmicroείς εξακολουθούmicroε ακόmicroα και τώρα να σιωπούmicroε αmicroήχανα απέναντι στο πρόβληmicroα όπως ο ασθενής που αρνείται να ονοmicroατίσει την ασθένειά του φοβούmicroενος ότι δεν

17

microπορεί να τη θεραπεύσει Αλλά όπως είναι λάθος η σιωπή στην ασθένεια είναι πολλαπλό λάθος η αποσιώπηση microιας πολιτικής παθολογίας Και microάλιστα την ώρα που αρχίζει παγκοσmicroίως η αmicroφισβήτηση των δογmicroάτων και των πρακτικών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας Και δεν αναφέροmicroαι σε υποδείγmicroατα διαφορετικά όπως των λαϊκιστικών κινηmicroάτων της Λατινικής Αmicroερικής- που άλλωστε είναι εύκολα ενσωmicroατώσιmicroα ανατρέψιmicroα και microεταστρέψιmicroα από το κυρίαρχο σύστηmicroα Αναφέροmicroαι στους ουσιώδεις προβληmicroατισmicroούς που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια σε ευρύ τmicroήmicroα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδηmicroοκρατίας ακόmicroη και στο συγκυβερνών SPD αλλά και σε προβληmicroατισmicroούς που διατρέχουν επιλογές ακόmicroα και του Σαρκοζί ή της Μέρκελ Είναι αποφασιστικό για το microέλλον του ΠΑΣΟΚ να θεmicroελιώσουmicroε τη νέα microας πορεία σε microια ανοιχτή συζήτηση και στάση απέναντι στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση κάνοντας ταυτοχρόνως ακόmicroη ουσιαστικότερη την επιλογή microας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Γιατί η ανάγκη να υπάρξει πλαίσιο κανόνες και αρχές στην παγκοσmicroιοποίηση- η ανάγκη δηλαδή να τεθούν οι βάσεις για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση- microπορεί να εκφραστεί αποφασιστικά και να έχει πρακτικά και ολοκληρωmicroένα αποτελέσmicroατα microόνον όταν η πολιτικά Ενωmicroένη Ευρώπη υψωθεί απέναντι στον microονοπολισmicroό της σηmicroερινής παγκόσmicroιας ανισορροπίας δυνάmicroεων της microιας και microόνης υπερδύναmicroης η οποία αποτελεί και το πολιτικό στέγαστρο της νεοφιλελεύθερης απορρύθmicroισης Αλλά η αναγκαία microαχητική και ολοκληρωmicroένη τοποθέτησή microας απέναντι στα δόγmicroατα του νεοφιλελευθερισmicroού και της εκδοχής της παγκοσmicroιοποίησης που έχει ως σήmicroερα επιβληθεί έχει και microια δεύτερη εσωτερική όψη και επίπτωση -microη συζητώντας ιδεολογικά και πολιτικά τη στάση microας απέναντι στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της κυβερνητικής πρακτικής microας παλαιότερα και τώρα της απαθούς

18

λειτουργίας microας microας έχει microετατρέψει στην κοινή γνώmicroη σε laquomicroεταφραστέςraquo και laquoπαπαγαλάκιαraquo της συνολικής άτακτης ευρωπαϊκής υποχώρησης στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα όσο αυτά ενσωmicroατώνονται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές στις αλλεπάλληλες Οδηγίες στη διαmicroόρφωση των κοινών θέσεων της Ένωσης ως προς τις Συmicroφωνίες του ΠΟΕ Αυτό είναι άλλωστε το κεντρικό πολιτικό πρόβληmicroα που αντιmicroετωπίζουmicroε στη σχέση microας microε την ελληνική κοινωνία η καίρια και επίφοβη φράση laquoόλοι ίδιοι είναιraquo Φυσικά το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo αποτελεί ένα επίmicroονο προπαγανδιστικό εργαλείο και των δύο κοmicromicroάτων της Αριστεράς εναντίον του ΠΑΣΟΚ Και αυτό δεν είναι αλήθεια ∆εν είmicroαστε ίδιοι microε τη Ν∆ ούτε ποτέ θα γίνουmicroε Ωστόσο επιτρέψαmicroε να εγκαθιδρυθεί αυτή η πεποίθηση στην ελληνική κοινωνία από επιλογές από ασάφειες και παλινωδίες στις ιδεολογικές και πολιτικές microας θέσεις που χαρακτήρισαν ιδίως την τελευταία κυβερνητική microας περίοδο και βάθυναν ακόmicroα περισσότερο το 2004-2007 Και ακόmicroα χειρότερα υποστήκαmicroε αυτό το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo επειδή για να laquoπεράσουmicroεraquo δυσάρεστες πολιτικές χρησιmicroοποιούσαmicroε-και χρησιmicroοποιούmicroε-την Ευρωπαϊκή Ένωση ως άλλοθι και προmicroετωπίδα εmicroπεδώνοντας την αίσθηση ότι είmicroαστε υποχρεωmicroένοι να εφαρmicroόζουmicroε πολιτικές που microας επιβάλλονται laquoεκ των άνωraquo λόγω της συmicromicroετοχής microας στην ΕΕ Αλλά microε αυτό τον τρόπο εmicroείς το Κίνηmicroα του ΠΑΣΟΚ που ταυτίστηκε microε την περηφάνια της εθνικής χειραφέτησης και της αχειραγώγητης λαϊκής κυριαρχίας εmicroφανιζόmicroαστε να εισάγουmicroε microε πλάγιο τρόπο και πάλι το στοιχείο της εξάρτησης αυτή τη φορά από κάποιο laquo∆ιευθυντήριο των Βρυξελλώνraquo Υπονοmicroεύουmicroε έτσι διπλά τη θέση microας αλλά και τις επιτεύξεις microας την ίδια στιγmicroή που υπονοmicroεύουmicroε το νόηmicroα της συmicromicroετοχής microας στους Ευρωπαϊκούς θεσmicroούς Γιατί υπονοmicroεύουmicroε τους

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1 ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ 3

2 laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo 5

3 Ο ΚΟΙΝΟΣ ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΘΟΛΟΥ ΑΥΤΟΝΟΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ 9

4 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ - ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ 11

5 laquoΟΛΟΙ Ι∆ΙΟΙ ΕΙΝΑΙraquo - ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΑΛΟΙ 16

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙ∆Α 21

7 Η ∆ΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ Α∆ΙΕΞΟ∆Ο ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ∆ΡΟΜΟΥraquo 24

Η ΠΡΟ∆ΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟ∆ΟΣ 1996-2004 24

8 ∆ΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ∆ΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ 25

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ 28

10 Η ΝΕΑ ∆ΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007 30

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 32

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ 34

3

1 ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Σύντροφοι Συντρόφισσες Όλοι στο ΠΑΣΟΚ συmicroφωνούmicroε ότι αντιmicroετωπίζουmicroε microια microεγάλη κρίση αλλά δεν συmicroφωνούmicroε στον χαρακτήρα της Όλοι επίσης συmicroφωνούmicroε ότι το αίτιο της κρίσης δεν είναι το γεγονός ότι έχει τεθεί θέmicroα ηγεσίας Ωστόσο υπάρχει έστω και ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα στην Ευρώπη που να διαmicroόρφωσε συνθήκες τέτοιας έντασης microε ανοιχτές ακόmicroη και λογικές διάσπασης microόνον γύρω από τη διαmicroάχη των υποψηφίων για την προεδρία του κόmicromicroατος Αυτό δεν έγινε ποτέ σε κανένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα Αντίθετα όποτε υπήρξε διάσπαση αυτή ήταν αποτέλεσmicroα διαφορετικής ιδεολογικής και πολιτικής πλατφόρmicroας που υπέκρυπτε και διαφορετική αντίληψη των κοινωνικών συmicromicroαχιών και της πολιτικής προοπτικής του κόmicromicroατος Σε καmicroία περίπτωση όmicroως δεν προκύπτει ούτε βάσιmicroα microπορεί να υποστηριχθεί ότι είτε ο Γ Παπανδρέου είτε ο Ευ Βενιζέλος αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα microια umlπλατφόρmicroαuml που τους διαφοροποιεί από τον κοινό κορmicroό των microέχρι τώρα εκπεφρασmicroένων ιδεολογικών και πολιτικών θέσεων microας Στην ως τώρα συζήτηση είτε για τα αίτια της εκλογικής ήττας του 2007 είτε για τη φθίνουσα εκλογική microας πορεία από το 2000 είτε για τη συνολική κατάσταση του ΠΑΣΟΚ υπάρχει microια προφανής έλλειψη ιδεολογικής και πολιτικής ανάλυσης Αυτή η ιδεολογική και πολιτική έλλειψη ξενίζει κατrsquoαρχήν αλλά ταυτόχρονα εξηγεί και την ένταση της διαmicroάχης τόσο σε επίπεδο

4

ηγεσίας όσο και σε επίπεδο βάσης Γιατί όσο microεγαλύτερο το ιδεολογικό και πολιτικό κενό στην συζήτηση όσο περισσότερο η διαmicroάχη γίνεται προσωπική τόσο πιο έντονες γίνονται οι άρρητες πλευρές των ζητηmicroάτων των στάσεων και των επιλογών που καλύπτονται από τα πρόσωπα Τόσο περισσότερο δευτερεύουσες διαφορές στις προσεγγίσεις επιmicroέρους ζητηmicroάτων αναγορεύονται σε κυρίαρχα θέmicroατα Τόσο περισσότερο υποβαθmicroίζονται τα ζητούmicroενα microιας πραγmicroατικής πολιτικής συζήτησης άρα και της πρότασης διεξόδου από την κρίση Με αυτού του είδους την αναmicroέτρηση όπως εκτυλίσσεται αντί να υπερβαίνουmicroε ανακυκλώνουmicroε και βαθαίνουmicroε την υπαρκτή κρίση του ΠΑΣΟΚ Κατrsquo ουσίαν ο τρόπος που έχει διεξαχθεί ως σήmicroερα η διαmicroάχη για την ηγεσία microάλλον αποδυναmicroώνει παρά ενισχύει τις ιδεολογικές και πολιτικές λειτουργίες του κινήmicroατος ενώ δυσχεραίνει και αποmicroακρύνει τις αναγκαίες αποφάσεις σε κάποιο απώτερο microέλλον Είναι αυτονόητο λοιπόν ότι πρέπει πριν απ΄ όλα να microιλήσουmicroε συγκεκριmicroένα για τη συνολική κρίση του ΠΑΣΟΚ Μόνον τότε θα microπορέσουmicroε να άρουmicroε τα αίτια της κρίσης να ανασυνταχθούmicroε ιδεολογικά και πολιτικά και να θέσουmicroε το θέmicroα της ηγεσίας στα πραγmicroατικά του microέτρα Γιαυτό και είναι ανάγκη να microετατρέψουmicroε την Εθνική Συνδιάσκεψη σε ένα συλλογικό σώmicroα microε συνείδηση ηγετικής και καθοδηγητικής ευθύνης ώστε microε την ποιότητα των λειτουργιών microας να δώσουmicroε ένα ισχυρό microήνυmicroα σιγουριάς και ελπίδας στην ελληνική κοινωνία και να οπλίσουmicroε τον Πρόεδρο που θα εκλεγεί στις 11 Νοεmicroβρίου microε το θετικό απόθεmicroα των εργασιών microας και κυρίως microε την συλλογική

5

microας απάντηση πάνω στο καίριο ερώτηmicroα πολιτικής και κοινωνικής ύπαρξης του ΠΑΣΟΚ που είναι

2 laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo

Η εκλογή Προέδρου microε τον τρόπο που διεξάγεται θα είναι από microόνη της-όποιος και αν εκλεγεί-microια ακόmicroη διολίσθηση σ΄ αυτό που οι περισσότεροι εξορκίζουν το ΠΑΣΟΚ ακόmicroη και αν διατηρήσει το τυπικό της σοσιαλδηmicroοκρατικής του αναφοράς θα ολισθήσει και πάλι ανεπαισθήτως προς τη microετατροπή του σε ένα κόmicromicroα του Κέντρου χωρίς κέντρο βάρους Γιατί microόνο σε κόmicromicroατα microε χαλαρούς ιδεολογικούς πολιτικούς και οργανωτικούς δεσmicroούς - κόmicromicroατα ευρείας microεν κοινωνικής εκπροσώπησης συmicroφερόντων αλλά lsquoοmicroοσπονδιοποιηmicroένηςrsquo και ασύνδετης εσωτερικά οργανικά και οργανωτικά έκφρασης- η ηγεσία διαδραmicroατίζει τον ρόλο που σήmicroερα τείνουmicroε να της αποδώσουmicroε να αναλάβει δηλαδή ένα πρόσωπο την ιδεολογική εκπροσώπηση και την πολιτική σηmicroατοδότηση να υποκαταστήσει ένα πρόσωπο τη συλλογική συγκρότηση και να πάρει αυτό το βάρος των συmicroβολισmicroών microιας ολόκληρης παράταξης Πρέπει λοιπόν πριν απrsquo όλα να συζητήσουmicroε ανοιχτά ένα ζήτηmicroα που έχει τεθεί κατά καιρούς από ορισmicroένους συντρόφους άλλοτε ανοιχτά και ρητά και άλλοτε δειλά και ανολοκλήρωτα για το βασικό προσανατολισmicroό τον λόγο ύπαρξης και δράσης του ΠΑΣΟΚ ως πολιτικού φορέα -θα επιδιώξουmicroε να προσδιορίσουmicroε εκ νέου τον ρόλο microας ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα οικονοmicroικού και κοινωνικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας στους όρους και τις συνθήκες του 21ου αιώνα

6

-ή microήπως οι όροι και οι συνθήκες του 21ου αιώνα επιβάλλουν ένα στρατηγικό microετασχηmicroατισmicroό του ίδιου του ΠΑΣΟΚ είτε προς ένα σοσιαλδηmicroοκρατικό κόmicromicroα του laquoτρίτου δρόmicroουraquo του τύπου των New Labour της Βρετανίας είτε προς ένα ακόmicroα πιο ευρύ σχήmicroα microε αλλαγή του ονόmicroατος των ιδεολογικοπολιτικών θέσεων του Καταστατικού και των συmicroβόλων όπως έγινε τελικά microε το ∆ηmicroοκρατικό Κόmicromicroα του Βελτρόνι δίπλα microας στην Ιταλία Υποστηρίζω ότι ένας ουσιαστικός λόγος της κρίσης είναι ότι το ΠΑΣΟΚ - ορατά τουλάχιστον από το 2000 αλλά ήδη από νωρίτερα- διολισθαίνει προς την επιλογή του τύπου των New Labour microε microια αδιακήρυκτη microεν αλλά διαρκή και σταθερή προσχώρηση σε θέσεις και πρακτικές που οδηγούν σrsquoαυτό το αποτέλεσmicroα Υποστηρίζω όmicroως επίσης ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος αντί να θέλουmicroε να microετασχηmicroατίσουmicroε την ελληνική κοινωνία ως σοσιαλιστικός φορέας να microετασχηmicroατίσουmicroε τον εαυτό microας προς κάποια ασαφή και χωρίς κοινωνική και πολιτική οριοθέτηση κεντρώα microετατόπιση του Γιατί για να ενστερνιστούmicroε ως ανάγκη αυτή την laquomicroετατόπιση προς το κέντροraquo σηmicroαίνει ότι η κοινωνική microας βάση είναι κυρίως κάποια ιδεατά microεσαία στρώmicroατα που έχουν laquomicroετακινηθεί στα δεξιάraquo και ότι έχουmicroε κάνει την ανάλυση ότι η Ελλάδα είναι πλέον microια ώριmicroη ευρωπαϊκή κοινωνία των 23 που ευηmicroερούν και αποmicroένει η βελτίωση της θέσης του πάσχοντος και ασθενέστερου 13 Όmicroως τέτοια microεσαία στρώmicroατα δεν υπάρχουν στην Ελλάδα Πριν απrsquo όλα η ανάγνωση είναι ρηχή ακόmicroη και διεθνώς οι κοινωνίες των 23 ήδη απειλούνται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ όπου το κοινωνικό κράτος δέχεται συστηmicroατικά καίρια πλήγmicroατα από τους όρους της ανεξέλεγκτης νεοφιλελεύθερης παγκοσmicroιοποίησης Οι microεσαίες τάξεις συmicroπιέζονται κοινωνικά και εισοδηmicroατικά και παντού - πλην του βορείου τόξου της Νορβηγίας ∆ανίας Σουηδίας και Φιλανδίας- εκδιπλώνονται περικοπές και περιορισmicroοί στις κατακτήσεις του

7

κράτους-πρόνοιας Το κυριότερο όmicroως είναι ότι η Ελλάδα είναι microια αντίστροφη κοινωνία των 23 στην οποία τα 23 των microεσαίων και microικροαστικών στρωmicroάτων συmicroπιέζονται και νιώθουν έντονη την απειλή της κοινωνικής και οικονοmicroικής υποβάθmicroισης όταν microάλιστα παρά τις προσπάθειες του ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχει στην Ελλάδα ο ιστός ενός πραγmicroατικού κοινωνικού κράτους συνοχής και αλληλεγγύης Σήmicroερα στην Ελλάδα microόνο το 13 της κοινωνίας έχει πραγmicroατική ή σχετική συmicromicroετοχή στην ασφάλεια και την ευηmicroερία Επιπλέον ο αγροτικός τοmicroέας εφόσον δεν υπάρξει έγκαιρη και καίρια διαρθρωτική παρέmicroβαση θα εκβάλλει την επόmicroενη δεκαετία δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες νέους ανέργους και απελπισmicroένους στα microεγάλα αστικά κέντρα Αν δεν υπάρξει έγκαιρα ολοκληρωmicroένο αναπτυξιακό σχέδιο για τη χώρα η ανεργία θα αυξάνεται σταθερά ενώ η εργασία των 700 ευρώ θα γίνεται ο ορίζοντας της microιζέριας για τις νέες γενιές Ξεκινώντας λοιπόν από το θέmicroα της umlταυτότηταςuml του ΠΑΣΟΚ πρέπει να πούmicroε ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα έχει σταθερά την ανάγκη από ένα σύγχρονο σοσιαλιστικό κόmicromicroα το οποίο θα δρα ως ο κορmicroός του σχηmicroατισmicroού της microεγάλης παράταξης της Κεντροαριστεράς που επιδιώκει τη microέγιστη πλειοψηφία για τον microετασχηmicroατισmicroό της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το πρόγραmicromicroα της Γιrsquo αυτό και το ΠΑΣΟΚ δεν είναι ούτε χρειάζεται να γίνει σοσιαλδηmicroοκρατικό κόmicromicroα του lsquoτρίτου δρόmicroουrsquo ούτε - ακόmicroη περισσότερο κεντρώο κόmicromicroα διαχειριστικής εναλλαγής ∆εν είναι ούτε πρέπει να γίνει το ένα ή το άλλο γιατί η ελληνική κοινωνία έχει ανάγκη από ένα σύγχρονο κοινωνικό κράτος και όχι την ιδιωτικοποίηση των δηmicroοσίων αγαθών και υπηρεσιών έχει ανάγκη microια ποιοτική δηmicroόσια δωρεάν παιδεία και ένα ποιοτικό και αξιόπιστο δηmicroόσιο σύστηmicroα υγείας έχει ανάγκη από ένα βιώσιmicroο και ανθρώπινο ασφαλιστικό σύστηmicroα έχει ανάγκη ένα δίχτυ κοινωνικής πρόνοιας και αλληλεγγύης

8

Γιατί προσθέτως η Ελλάδα χρειάζεται microέσα στην παγκοσmicroιοποίηση να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της σε τοπικό περιφερειακό και διεθνές επίπεδο Και αυτό microπορεί να γίνει microόνον microε microια ολόπλευρη ενίσχυση της επιχειρηmicroατικότητας microε παράλληλη ενίσχυση της έρευνας και της καινοτοmicroίας Αλλά microοχλός της ανάπτυξης της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων της δηmicroιουργίας εθνικών πρωταθλητών microε διεθνοποιηmicroένες προοπτικές microπορεί να είναι microόνο ένα σύγχρονο ευέλικτο και microε σαφήνεια οριοθέτησης εξουσιών αποκεντρωmicroένο αποτελεσmicroατικό κράτος Ένα κράτος που επιδιώκει την ενίσχυση της συνολικής ανταγωνιστικότητας της χώρας στο νέο διεθνές περιβάλλον Ένα κράτος χωρίς συντεχνιακές εξαρτήσεις και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις Χωρίς διαφθορά microε καλά αmicroειβόmicroενους αξιοκρατικά εξελισσόmicroενους δηmicroόσιους λειτουργούς Όλα αυτά που παραλλήλως συmicroβάλλουν σε microια άλλη κρίσιmicroη παράmicroετρο που είναι η εθνική ισχύς για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων δεν επιτυγχάνονται microε κεντρώα διαχειριστικά κόmicromicroατα ούτε microε συνασπισmicroούς κοmicromicroάτων που εξαναγκάζονται σε συνεργασία από τις τροπές του εκλογικού νόmicroου Επιτυγχάνονται microε ένα ισχυρό και συγκροτηmicroένο microεταρρυθmicroιστικό πολιτικό φορέα της σοσιαλιστικής αριστεράς που microπορεί να συγκρουστεί αποτελεσmicroατικά microε κατεστηmicroένα και να προωθήσει microε φαντασία και τόλmicroη ουσιαστικές microεταρρυθmicroίσεις στο κράτος την οικονοmicroία και την κοινωνία Επιτυγχάνονται microε ένα συντεταγmicroένο microεταρρυθmicroιστικό σοσιαλιστικό κόmicromicroα που δεν θα χρειάζεται καmicroία umlαριστερήuml ή umlδεξιάuml στροφή γιατί θα είναι εδραιωmicroένο στο κέντρο της πολιτικής σκηνής ως προοδευτική πρόταση αποτελεσmicroατικής διακυβέρνησης microιας microεγάλης και σταθερής κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας

9

Επιτυγχάνονται microε ένα οριοθετηmicroένο microε σαφήνεια σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ ένα ΠΑΣΟΚ δύναmicroη της Αριστεράς Της Πράξης και των Λύσεων των Προβληmicroάτων microε ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο προς το ΚΚΕ και τον ΣΥΡΙΖΑ της αέναης ανακύκλωσης και της επίτασης των προβληmicroάτων Γιατί το ΠΑΣΟΚ δεν έχει κανένα λόγο να υποκλίνεται ούτε στις αντιφατικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ ούτε στον άταφο υπαρκτό σοσιαλισmicroό του ΚΚΕ υποχωρώντας ή microεταβάλλοντας την ατζέντα των πραγmicroατικών θεmicroάτων της κοινωνίας Ένα ΠΑΣΟΚ που δεν δέχεται πιστοποιητικά αριστεροφροσύνης από κανέναν αλλά επιδιώκει ισότιmicroα και χωρίς ηγεmicroονισmicroό τον διάλογο microε τις άλλες δυνάmicroεις της Αριστεράς πάνω σε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα και τη συστράτευση ώστε τα πραγmicroατικά ζητήmicroατα της κοινωνίας να οδηγούνται στη λύση τους και όχι στη διαιώνισή τους

3 Ο ΚΟΙΝΟΣ ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΘΟΛΟΥ ΑΥΤΟΝΟΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Σήmicroερα η συζήτηση για το ΠΑΣΟΚ για την κρίση του ΠΑΣΟΚ δεν γίνεται σ΄ αυτό το πλαίσιο και πάνω σrsquo αυτή την αυτονόητη βάση παρά τις αλλεπάλληλες ήττες ∆εν συζητάmicroε δηλαδή για ποιους λόγους δεν είναι πια αναγνωρίσιmicroη η ταυτότητά microας άρα να εξετάσουmicroε και να προτείνουmicroε microε ποιους ιδεολογικούς και πολιτικούς όρους θα επικυρώσουmicroε την προοπτική της παράταξης στον 21ου αιώνα Αυτό το πραγmicroατικό ερώτηmicroα έχει υποκατασταθεί από την καθόλου αυτονόητη απάντηση laquoΠαπανδρέουraquo ή laquoΒενιζέλοςraquo Για να microπορούν όmicroως είτε ο Γ Παπανδρέου είτε ο Ευ Βενιζέλος

10

είτε ο Κ Σκανδαλίδης είτε όποιος άλλος σύντροφος να είναι αποτελεσmicroατικοί στο τιmicroόνι της ηγεσίας πρέπει να απαντήσουmicroε πριν απ΄ όλα συλλογικά στα θέmicroατα lsquoταυτότηταςrsquo που οδήγησαν στις λάθος πολιτικές που microε τη σειρά τους οδήγησαν σε αλλεπάλληλες εκλογικές ήττες και στην ορατή διαρκή συρρίκνωση της απήχησης του ΠΑΣΟΚ Ας ξεκινήσουmicroε microε τις διαπιστώσεις που γίνονται κοινός τόπος 1 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση του πολιτικού συστήmicroατοςraquo άρα και ότι η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της κρίσης Τι ορίζουmicroε όmicroως ως κρίση του πολιτικού συστήmicroατος και γιατί το ΠΑΣΟΚ να είναι τmicroήmicroα της και όχι δύναmicroη υπέρβασής της 2 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση της ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo άρα ότι και η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της microεγαλύτερης κρίσης Γιατί όmicroως επί χρόνια το ΠΑΣΟΚ είχε microια ανοδική πορεία που δεν την προσδιόριζε τόσο καθοριστικά η εξέλιξη της υπόλοιπης ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίας Και γιατί άραγε τώρα να microην έχουmicroε πρόταση και ενεργή στάση αντιmicroετώπισης της κρίσης και σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενώ στο παρελθόν είχαmicroε 3 ∆ιαπιστώνουmicroε την διαπλοκή της οικονοmicroικής εξουσίας microε τα Μέσα Μαζικής Ενηmicroέρωσης και καταγγέλλουmicroε και αφορίζουmicroε αυτή τη διαπλοκή Γιατί όmicroως αποσιωπούmicroε το γεγονός ότι αυτή η δύναmicroη της διαπλοκής microπορεί να επηρεάζει και να χειραγωγεί τις εξελίξεις microόνον όταν ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα χάνει τη δική του πηγή αυτονοmicroίας - που είναι η εδραίωση του στην κοινωνία η δύναmicroη που αντλεί από την αυθεντική εκπροσώπηση δυνάmicroεων που οργανώνονται στον πολιτικό τους φορέα για να αλλάξουν την κοινωνία άρα και τους συσχετισmicroούς εξουσίας Και τι microας εmicroπόδισε άραγε να το πράξουmicroε

11

4 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ - ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

Είναι προφανές ότι η lsquoκρίση της πολιτικήςrsquo και η lsquoκρίση της σοσιαλδηmicroοκρατίαςrsquo είναι δύο όψεις του ίδιου νοmicroίσmicroατος Εντάσσονται και εξηγούνται από την απορρύθmicroιση των κυρίαρχων σχέσεων εξουσίας και πολιτικής εκπροσώπησης που διαmicroόρφωσαν ο 19ος και ο 20ος αιώνας Στο τέλος του 20ου αιώνα υπήρξαν τρεις ταυτόχρονες και σε έντονη αλληλεπίδραση microεταβολές τις οποίες οι κοινωνίες και το πολιτικό σύστηmicroα ακόmicroη δεν απορρόφησαν ούτε είναι σε θέση να ελέγξουν τους κραδασmicroούς και τις επιπτώσεις Πρώτον-η νεοφιλελεύθερη επέλαση της laquoπαγκοσmicroιοποίησηςraquo στην Οικονοmicroία που αποτυπώθηκε πρώτα στις συmicroφωνίες GATTrsquos και συνεχίζεται τώρα στις συmicroφωνίες του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου Επέλαση που επεκτάθηκε από την Οικονοmicroία στις πολιτικές ιδεολογίες και στα αξιακά πρότυπα Εδώ και τριάντα χρόνια το σοσιαλιστικό κίνηmicroα αθροίζει ήττες microε πιο βασική ότι έχασε την lsquoατζένταrsquo η γλώσσα οι ιδεολογικοί και πολιτικοί όροι της δηmicroόσιας συζήτησης έχουν επιβληθεί από τη microονοσήmicroαντη νεοφιλελεύθερη σκέψη Η οργανική ενότητα laquoτης κοινωνίας των πολιτώνraquo που ασκεί δηmicroοκρατικά τον έλεγχο του κράτους όπως την πρότεινε ο Γκράmicroσι microεταmicroορφώθηκε από τη νεοφιλελεύθερη σκέψη σε laquoκοινωνία των πολιτώνraquo αmicroέτοχων στο κεντρικό κορmicroό των εξελίξεων του κράτους τους Αλλά έτσι διασπάστηκε και το νόηmicroα της επιδίωξης της συλλογικότητας microέσα στην κοινωνία Γιαυτό και απαξιώνεται η ίδια η έννοια του κόmicromicroατος ως εξ ορισmicroού laquoγραφειοκρατική συγκρότησηraquo και αποθεώνεται το υποκατάστατο συλλογικότητας laquoτων microη κυβερνητικών οργανώσεωνraquo Ονειδίζεται η συλλογική

12

συγκρότηση των κοmicromicroάτων και η microέσω αυτών συmicromicroετοχή και άσκηση ελέγχου και εξουσίας από τους πολίτες και ενθαρρύνεται η ιδέα των εθελοντικών ενώσεων προσώπων γύρω από επιmicroέρους στόχους (microε χαρακτηριστικό παράδειγmicroα τον κατακερmicroατισmicroένο ακτιβισmicroό για το περιβάλλον) Όσο ισχυρότερη συλλογικότητα εκφράζουν οι λέξεις τόσο περισσότερο ενοχοποιούνται από την νεοφιλελεύθερη ιδεολογία η έννοια του έθνους καθίσταται ύποπτη και εξοβελίζεται Ο laquoλαόςraquo υποκαθίσταται από την laquoκοινωνίαraquo η κοινωνία microε τη σειρά της από τον laquoπολίτηraquo ενώ ο πολίτης γίνεται νοητός από τη φιλελεύθερη σκέψη microόνο ως laquoάτοmicroοraquo Εξού και η microονοmicroερής επιmicroονή στα ατοmicroικά δικαιώmicroατα εξού και ο πρωτοφανής αλλά αποτελεσmicroατικός-απrsquo ότι αποδείχτηκε-διαχωρισmicroός των ατοmicroικών από τα κοινωνικά δικαιώmicroατα Άλλωστε κατά την κλασική διατύπωση της Θάτσερ laquoδεν υπάρχει κοινωνία-microόνον άτοmicroαraquo προσθέτοντας ως υποχώρηση την microόνη αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα laquo-και η οικογένειαraquo Η microονοδιάστατη φιλελεύθερη σκέψη αρέσκεται να θεωρεί και να επιβάλει τη θέση ότι η παγκοσmicroιοποίηση είναι microια αδήριτη αναγκαιότητα microε ισχύ φυσικού νόmicroου Παρουσιάζει τη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση ως microια περίπου αυτόmicroατη εξέλιξη της δυναmicroικής της Οικονοmicroίας που απελευθερώνεται επιτέλους από τα δεσmicroά και τις ρυθmicroίσεις του κράτους για να λειτουργούν ανεmicroπόδιστοι οι νόmicroοι της Αγοράς οι οποίοι καταλήγουν να ρυθmicroίζουν και την κοινωνία επrsquo αγαθώ των ατόmicroων της Η αλήθεια είναι ότι αυτού του είδους η παγκοσmicroιοποίηση microέσω της απελευθέρωσης των αγορών και τη χωρίς φραγmicroούς κίνηση και επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κυρίως κεφαλαίου δεν είναι κάποιος φυσικός νόmicroος αλλά ξεκίνησε ως συγκεκριmicroένη επιθετική πολιτική στρατηγική από κέντρα επιρροής στις ΗΠΑ (και αλλού) microε πρώτο πεδίο εφαρmicroογής τη Χιλή του Πινοσέτ το 1973 για να

13

πάρει την πλήρη microορφή της από τον Ρήγκαν και τη Θάτσερ microετά το 1979 Σήmicroερα πράγmicroατι σχεδόν τριάντα χρόνια microετά η νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση της ανεξέλεγκτης αγοράς έχει πάρει laquoτο πάνω χέριraquo ακόmicroη και απέναντι στους κάποτε πολιτικούς της ταγούς τους οποίους έχει θέσει πλέον microε microικρότερες ή και καθόλου αντιστάσεις και διαφοροποιήσεις στην απόλυτη υπηρεσία της Και όλα αυτά φυσικά όχι ως κίνηση των νόmicroων της Οικονοmicroίας αλλά microε microια πολυσύνθετη παρέmicroβαση νεοφιλελεύθερων κοmicromicroάτων και κυβερνήσεων ∆ιεθνών Οργανισmicroών (όπως το ∆ιεθνές Νοmicroισmicroατικό Ταmicroείο ή η Παγκόσmicroια Τράπεζα) microε τη συνδροmicroή Ερευνητικών και Πανεπιστηmicroιακών Ιδρυmicroάτων χρηmicroατοδοτούmicroενων αφειδώς από Εργοδοτικές Ενώσεις και κυρίως microε τον πολυποίκιλο έλεγχο της ενηmicroέρωσης τόσο του Τύπου όσο και της Τηλεόρασης Για παράδειγmicroα οι 274 εφηmicroερίδες ραδιόφωνα και τηλεοράσεις που έλεγχε το 2003 ο Ρούπερτ Μέρντοχ σε τρεις ηπείρους συνέπεσαν - προς δόξαν της ανεξαρτησίας της ενηmicroέρωσης - απολύτως στην αναγκαιότητα της επέmicroβασης στο Ιράκ το ίδιο όπως υmicroνούν καθηmicroερινά και χωρίς παραφωνίες κάθε νεοφιλελεύθερη πολιτική και δυσφηmicroούν κάθε laquoκρατικιστικήraquo laquoπροστατευτική και παρεmicroβατικήraquo laquoαναχρονιστικήraquo πολιτική παγκοσmicroίως ∆εύτερον η επανάσταση των νέων τεχνολογιών έδωσε νέα ώθηση στην οικονοmicroική παγκοσmicroιοποίηση κυρίως στην αδυσώπητη επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κεφαλαίου και των παιγνίων του αυτό που ονόmicroασε ο Ιγνάσιο Ραmicroονέ laquoΚαπιταλισmicroό-Καζίνοraquo Αλλάζει όmicroως τη φύση της εργασίας και επηρεάζει τη συγκρότηση της συλλογικότητας των κοινωνιών ∆ηmicroιουργεί δηλαδή απίστευτες δυνατότητες και ευκαιρίες αλλά και νέες ανισότητες Τρίτον έγινε επίσης φανερό ότι το καύχηmicroα της ευρωπαϊκής

14

σοσιαλδηmicroοκρατίας - δηλαδή το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος - ήταν microεν το αποτέλεσmicroα των σκληρών και microακρών αγώνων των εργαζοmicroένων και της πολιτικής των σοσιαλιστικών κοmicromicroάτων αλλά έκρυβε και έναν αντίστοιχο συmicroβιβασmicroό των κυρίαρχων τάξεων όσο υπήρχε το δέος και η απειλή του σοβιετικού microπλοκ και των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού Γιαυτό αmicroέσως microετά την κατάρρευση του ανατολικού microπλοκ ο συmicroβιβασmicroός διερράγη microονοmicroερώς microε απροκάλυπτη επιθετικότητα ακόmicroη και σε δικαιώmicroατα που θεωρούνταν ως σταθερά κεκτηmicroένα όπως οι συλλογικές συmicroβάσεις που πρέπει τώρα να αντικατασταθούν από τις ατοmicroικές laquoσυmicroφωνίεςraquo των εργαζοmicroένων Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες οι φιλελεύθερες και νεοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάmicroεις της ∆εξιάς θεωρούν καθήκον τους να ανοίγουν δρόmicroο στην κυριαρχία της Αγοράς τσακίζοντας ότι αντιστρατεύεται τη microετατροπή κάθε κοινωνικής περιοχής σε χώρο του ανελέητου κερδοσκοπικού ανταγωνισmicroού των ποικιλώνυmicroων και διαρκώς microεταλλασσόmicroενων χρηmicroατοπιστωτικών συνασπισmicroών του διεθνούς κερδοσκοπικού- και όχι του παραγωγικού- κεφαλαίου Αλλά ούτε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία από τη microεριά της τόλmicroησε να θέσει πλαίσιο κανόνες και αρχές στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση και στην επίθεση των κυρίαρχων τάξεων σε κάθε χώρα εσωτερικά Καmicromicroία microεmicroονωmicroένη κυβέρνηση δεν αντιτάχθηκε οmicroοίως ούτε στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια και ακόmicroη περισσότερο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν επιδιώχθηκε - εν ονόmicroατι του lsquoανταγωνισmicroούrsquo και της οικονοmicroικής ορθοδοξίας της Αγοράς που εmicroφανίστηκε ως οικονοmicroική και κοινωνική πανάκεια - να υπάρξει microια ενεργή και κοινή στάση απέναντι στην σταθερή ανατροπή όλων των κοινωνικών κεκτηmicroένων Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της σοσιαλδηmicroοκρατίας δεν υπήρξε τόσο ολοκληρωmicroένη και επονείδιστη ήττα τέτοια αmicroαχητί παράδοση στην πιο κυνική και βίαιη αναδιανοmicroή εισοδήmicroατος υπέρ των ολίγων και ισχυρών παγκοσmicroίως όλο αυτό το διάστηmicroα

15

∆εν τόλmicroησε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία να υποστηρίξει τα πιο απλά microέτρα όπως τον laquoφόρο Τόmicroπινraquo στις διεθνείς χρηmicroατιστηριακές συναλλαγές Ή δεν έπραξε το αυτονόητο να πιέσει ώστε η Ενωmicroένη Ευρώπη να απαιτήσει να περιλάβουν οι συmicroφωνίες πρώτα της GATT ή τώρα του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου (ΠΟΕ) δύο τουλάχιστον παραmicroέτρους Πρώτον ότι η απελευθέρωση του εmicroπορίου αγαθών και υπηρεσιών και της κίνησης κεφαλαίου θα προϋποθέτει την προστασία των στοιχειωδών εργασιακών δικαιωmicroάτων σε όλες τις χώρες όπως ορίζει αυτά τα στοιχειώδη δικαιώmicroατα το ∆ιεθνές Γραφείο Εργασίας Γιατί αλλιώς η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία συναινεί να ανοίξει τις αγορές της στον ανταγωνισmicroό των microεροκάmicroατων του 1 δολαρίου ή της βάρβαρης παιδικής εργασίας στις αναπτυσσόmicroενες χώρες του κάποτε lsquoΤρίτου Κόσmicroουrsquo και των αναδυόmicroενων οικονοmicroιών της Ασίας ώστε να βελτιώσει ίσως κάπως τη microοίρα του ο Ινδός ή ο Βραζιλιάνος (αν βεβαίως φτάσει κάποιο τmicroήmicroα της υπεραξίας και των υπερκερδών και σrsquo αυτόν) αλλά να φτωχύνουν αντίστοιχα οι Ευρωπαίοι εργαζόmicroενοι που θα κληθούν να καταβάλουν το τίmicroηmicroα αυτού του είδους της απελευθέρωσης της laquoανταγωνιστικότηταςraquo ∆εύτερον Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης όπως και η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία δεν τόλmicroησαν να θέσουν microια δεύτερη προϋπόθεση στις συmicroφωνίες του ΠΟΕ ως προς το λεγόmicroενο laquoοικολογικό ντάmicroπινγκraquo Γιατί ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της laquoανταγωνιστικότηταςraquo των ΗΠΑ και των αναδυοmicroένων οικονοmicroιών microε χαρακτηριστικότερη την Κίνα οφείλεται στην πλήρη περιφρόνηση όχι microόνο της προστασίας των δικαιωmicroάτων της εργασίας αλλά και κάθε microορφή περιβαλλοντικής προστασίας που θεωρείται ότι προσθέτει laquoκόστοςraquo στην παραγωγή- άρα λιγότερο κέρδος για τον laquoεπενδυτήraquo Και όλα αυτά την ίδια στιγmicroή που όλα τα ευρωπαϊκά σοσιαλδηmicroοκρατικά κόmicromicroατα διαρρηγνύουν τα ιmicroάτιά τους για την

16

ανάγκη να γίνει το περιβάλλον αιχmicroή της παγκόσmicroιας πολιτικής Με αποτέλεσmicroα να απαξιώνονται διπλά και στο εσωτερικό των κοινωνιών των χωρών τους για την ατολmicroία τους και στις τρίτες χώρες για την συνενοχή τους όταν εννιάχρονα παιδιά δουλεύουν δωδεκάωρο σε βαριές βιοmicroηχανικές εργασίες microε την υπογραφή των κυβερνήσεων microας (και των ελληνικών συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων) και όταν οι κλιmicroατικές αλλαγές απειλούν την ίδια την ύπαρξη του πλανήτη

5 laquoΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΙΝΑΙraquo - ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΑΛΟΙ

Πρέπει να microας απασχολήσει γιατί ποτέ στο ΠΑΣΟΚ δεν υπήρξε οργανωmicroένη συζήτηση για την παγκοσmicroιοποίηση ούτε συζήτηση για τη στάση και τις πρωτοβουλίες που θα microπορούσαmicroε να αναλάβουmicroε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος ώστε να επιδιωχθεί ένα ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο που θα οδηγήσει και σε ένα πλαίσιο κανόνων και αρχών απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επέλαση ∆εν οργανώσαmicroε αυτή τη συζήτηση ούτε και όταν ως κυβέρνηση είχαmicroε το βάρος και την ευθύνη της στάσης microας στα σχετικά ζητήmicroατα στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια Ενώ λοιπόν είναι απολύτως ορατό ότι ένας από τους θεmicroελιώδεις παράγοντες της laquoκρίσης της πολιτικήςraquo laquoτης κρίσης της σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo- άρα και της κρίσης του ΠΑΣΟΚ- είναι η απορρύθmicroιση που επέφερε η νεοφιλελεύθερη επέλαση της παγκοσmicroιοποίησης στον πυρήνα της έννοιας της πολιτικής αντιπροσώπευσης εmicroείς εξακολουθούmicroε ακόmicroα και τώρα να σιωπούmicroε αmicroήχανα απέναντι στο πρόβληmicroα όπως ο ασθενής που αρνείται να ονοmicroατίσει την ασθένειά του φοβούmicroενος ότι δεν

17

microπορεί να τη θεραπεύσει Αλλά όπως είναι λάθος η σιωπή στην ασθένεια είναι πολλαπλό λάθος η αποσιώπηση microιας πολιτικής παθολογίας Και microάλιστα την ώρα που αρχίζει παγκοσmicroίως η αmicroφισβήτηση των δογmicroάτων και των πρακτικών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας Και δεν αναφέροmicroαι σε υποδείγmicroατα διαφορετικά όπως των λαϊκιστικών κινηmicroάτων της Λατινικής Αmicroερικής- που άλλωστε είναι εύκολα ενσωmicroατώσιmicroα ανατρέψιmicroα και microεταστρέψιmicroα από το κυρίαρχο σύστηmicroα Αναφέροmicroαι στους ουσιώδεις προβληmicroατισmicroούς που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια σε ευρύ τmicroήmicroα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδηmicroοκρατίας ακόmicroη και στο συγκυβερνών SPD αλλά και σε προβληmicroατισmicroούς που διατρέχουν επιλογές ακόmicroα και του Σαρκοζί ή της Μέρκελ Είναι αποφασιστικό για το microέλλον του ΠΑΣΟΚ να θεmicroελιώσουmicroε τη νέα microας πορεία σε microια ανοιχτή συζήτηση και στάση απέναντι στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση κάνοντας ταυτοχρόνως ακόmicroη ουσιαστικότερη την επιλογή microας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Γιατί η ανάγκη να υπάρξει πλαίσιο κανόνες και αρχές στην παγκοσmicroιοποίηση- η ανάγκη δηλαδή να τεθούν οι βάσεις για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση- microπορεί να εκφραστεί αποφασιστικά και να έχει πρακτικά και ολοκληρωmicroένα αποτελέσmicroατα microόνον όταν η πολιτικά Ενωmicroένη Ευρώπη υψωθεί απέναντι στον microονοπολισmicroό της σηmicroερινής παγκόσmicroιας ανισορροπίας δυνάmicroεων της microιας και microόνης υπερδύναmicroης η οποία αποτελεί και το πολιτικό στέγαστρο της νεοφιλελεύθερης απορρύθmicroισης Αλλά η αναγκαία microαχητική και ολοκληρωmicroένη τοποθέτησή microας απέναντι στα δόγmicroατα του νεοφιλελευθερισmicroού και της εκδοχής της παγκοσmicroιοποίησης που έχει ως σήmicroερα επιβληθεί έχει και microια δεύτερη εσωτερική όψη και επίπτωση -microη συζητώντας ιδεολογικά και πολιτικά τη στάση microας απέναντι στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της κυβερνητικής πρακτικής microας παλαιότερα και τώρα της απαθούς

18

λειτουργίας microας microας έχει microετατρέψει στην κοινή γνώmicroη σε laquomicroεταφραστέςraquo και laquoπαπαγαλάκιαraquo της συνολικής άτακτης ευρωπαϊκής υποχώρησης στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα όσο αυτά ενσωmicroατώνονται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές στις αλλεπάλληλες Οδηγίες στη διαmicroόρφωση των κοινών θέσεων της Ένωσης ως προς τις Συmicroφωνίες του ΠΟΕ Αυτό είναι άλλωστε το κεντρικό πολιτικό πρόβληmicroα που αντιmicroετωπίζουmicroε στη σχέση microας microε την ελληνική κοινωνία η καίρια και επίφοβη φράση laquoόλοι ίδιοι είναιraquo Φυσικά το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo αποτελεί ένα επίmicroονο προπαγανδιστικό εργαλείο και των δύο κοmicromicroάτων της Αριστεράς εναντίον του ΠΑΣΟΚ Και αυτό δεν είναι αλήθεια ∆εν είmicroαστε ίδιοι microε τη Ν∆ ούτε ποτέ θα γίνουmicroε Ωστόσο επιτρέψαmicroε να εγκαθιδρυθεί αυτή η πεποίθηση στην ελληνική κοινωνία από επιλογές από ασάφειες και παλινωδίες στις ιδεολογικές και πολιτικές microας θέσεις που χαρακτήρισαν ιδίως την τελευταία κυβερνητική microας περίοδο και βάθυναν ακόmicroα περισσότερο το 2004-2007 Και ακόmicroα χειρότερα υποστήκαmicroε αυτό το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo επειδή για να laquoπεράσουmicroεraquo δυσάρεστες πολιτικές χρησιmicroοποιούσαmicroε-και χρησιmicroοποιούmicroε-την Ευρωπαϊκή Ένωση ως άλλοθι και προmicroετωπίδα εmicroπεδώνοντας την αίσθηση ότι είmicroαστε υποχρεωmicroένοι να εφαρmicroόζουmicroε πολιτικές που microας επιβάλλονται laquoεκ των άνωraquo λόγω της συmicromicroετοχής microας στην ΕΕ Αλλά microε αυτό τον τρόπο εmicroείς το Κίνηmicroα του ΠΑΣΟΚ που ταυτίστηκε microε την περηφάνια της εθνικής χειραφέτησης και της αχειραγώγητης λαϊκής κυριαρχίας εmicroφανιζόmicroαστε να εισάγουmicroε microε πλάγιο τρόπο και πάλι το στοιχείο της εξάρτησης αυτή τη φορά από κάποιο laquo∆ιευθυντήριο των Βρυξελλώνraquo Υπονοmicroεύουmicroε έτσι διπλά τη θέση microας αλλά και τις επιτεύξεις microας την ίδια στιγmicroή που υπονοmicroεύουmicroε το νόηmicroα της συmicromicroετοχής microας στους Ευρωπαϊκούς θεσmicroούς Γιατί υπονοmicroεύουmicroε τους

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

3

1 ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Σύντροφοι Συντρόφισσες Όλοι στο ΠΑΣΟΚ συmicroφωνούmicroε ότι αντιmicroετωπίζουmicroε microια microεγάλη κρίση αλλά δεν συmicroφωνούmicroε στον χαρακτήρα της Όλοι επίσης συmicroφωνούmicroε ότι το αίτιο της κρίσης δεν είναι το γεγονός ότι έχει τεθεί θέmicroα ηγεσίας Ωστόσο υπάρχει έστω και ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα στην Ευρώπη που να διαmicroόρφωσε συνθήκες τέτοιας έντασης microε ανοιχτές ακόmicroη και λογικές διάσπασης microόνον γύρω από τη διαmicroάχη των υποψηφίων για την προεδρία του κόmicromicroατος Αυτό δεν έγινε ποτέ σε κανένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα Αντίθετα όποτε υπήρξε διάσπαση αυτή ήταν αποτέλεσmicroα διαφορετικής ιδεολογικής και πολιτικής πλατφόρmicroας που υπέκρυπτε και διαφορετική αντίληψη των κοινωνικών συmicromicroαχιών και της πολιτικής προοπτικής του κόmicromicroατος Σε καmicroία περίπτωση όmicroως δεν προκύπτει ούτε βάσιmicroα microπορεί να υποστηριχθεί ότι είτε ο Γ Παπανδρέου είτε ο Ευ Βενιζέλος αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα microια umlπλατφόρmicroαuml που τους διαφοροποιεί από τον κοινό κορmicroό των microέχρι τώρα εκπεφρασmicroένων ιδεολογικών και πολιτικών θέσεων microας Στην ως τώρα συζήτηση είτε για τα αίτια της εκλογικής ήττας του 2007 είτε για τη φθίνουσα εκλογική microας πορεία από το 2000 είτε για τη συνολική κατάσταση του ΠΑΣΟΚ υπάρχει microια προφανής έλλειψη ιδεολογικής και πολιτικής ανάλυσης Αυτή η ιδεολογική και πολιτική έλλειψη ξενίζει κατrsquoαρχήν αλλά ταυτόχρονα εξηγεί και την ένταση της διαmicroάχης τόσο σε επίπεδο

4

ηγεσίας όσο και σε επίπεδο βάσης Γιατί όσο microεγαλύτερο το ιδεολογικό και πολιτικό κενό στην συζήτηση όσο περισσότερο η διαmicroάχη γίνεται προσωπική τόσο πιο έντονες γίνονται οι άρρητες πλευρές των ζητηmicroάτων των στάσεων και των επιλογών που καλύπτονται από τα πρόσωπα Τόσο περισσότερο δευτερεύουσες διαφορές στις προσεγγίσεις επιmicroέρους ζητηmicroάτων αναγορεύονται σε κυρίαρχα θέmicroατα Τόσο περισσότερο υποβαθmicroίζονται τα ζητούmicroενα microιας πραγmicroατικής πολιτικής συζήτησης άρα και της πρότασης διεξόδου από την κρίση Με αυτού του είδους την αναmicroέτρηση όπως εκτυλίσσεται αντί να υπερβαίνουmicroε ανακυκλώνουmicroε και βαθαίνουmicroε την υπαρκτή κρίση του ΠΑΣΟΚ Κατrsquo ουσίαν ο τρόπος που έχει διεξαχθεί ως σήmicroερα η διαmicroάχη για την ηγεσία microάλλον αποδυναmicroώνει παρά ενισχύει τις ιδεολογικές και πολιτικές λειτουργίες του κινήmicroατος ενώ δυσχεραίνει και αποmicroακρύνει τις αναγκαίες αποφάσεις σε κάποιο απώτερο microέλλον Είναι αυτονόητο λοιπόν ότι πρέπει πριν απ΄ όλα να microιλήσουmicroε συγκεκριmicroένα για τη συνολική κρίση του ΠΑΣΟΚ Μόνον τότε θα microπορέσουmicroε να άρουmicroε τα αίτια της κρίσης να ανασυνταχθούmicroε ιδεολογικά και πολιτικά και να θέσουmicroε το θέmicroα της ηγεσίας στα πραγmicroατικά του microέτρα Γιαυτό και είναι ανάγκη να microετατρέψουmicroε την Εθνική Συνδιάσκεψη σε ένα συλλογικό σώmicroα microε συνείδηση ηγετικής και καθοδηγητικής ευθύνης ώστε microε την ποιότητα των λειτουργιών microας να δώσουmicroε ένα ισχυρό microήνυmicroα σιγουριάς και ελπίδας στην ελληνική κοινωνία και να οπλίσουmicroε τον Πρόεδρο που θα εκλεγεί στις 11 Νοεmicroβρίου microε το θετικό απόθεmicroα των εργασιών microας και κυρίως microε την συλλογική

5

microας απάντηση πάνω στο καίριο ερώτηmicroα πολιτικής και κοινωνικής ύπαρξης του ΠΑΣΟΚ που είναι

2 laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo

Η εκλογή Προέδρου microε τον τρόπο που διεξάγεται θα είναι από microόνη της-όποιος και αν εκλεγεί-microια ακόmicroη διολίσθηση σ΄ αυτό που οι περισσότεροι εξορκίζουν το ΠΑΣΟΚ ακόmicroη και αν διατηρήσει το τυπικό της σοσιαλδηmicroοκρατικής του αναφοράς θα ολισθήσει και πάλι ανεπαισθήτως προς τη microετατροπή του σε ένα κόmicromicroα του Κέντρου χωρίς κέντρο βάρους Γιατί microόνο σε κόmicromicroατα microε χαλαρούς ιδεολογικούς πολιτικούς και οργανωτικούς δεσmicroούς - κόmicromicroατα ευρείας microεν κοινωνικής εκπροσώπησης συmicroφερόντων αλλά lsquoοmicroοσπονδιοποιηmicroένηςrsquo και ασύνδετης εσωτερικά οργανικά και οργανωτικά έκφρασης- η ηγεσία διαδραmicroατίζει τον ρόλο που σήmicroερα τείνουmicroε να της αποδώσουmicroε να αναλάβει δηλαδή ένα πρόσωπο την ιδεολογική εκπροσώπηση και την πολιτική σηmicroατοδότηση να υποκαταστήσει ένα πρόσωπο τη συλλογική συγκρότηση και να πάρει αυτό το βάρος των συmicroβολισmicroών microιας ολόκληρης παράταξης Πρέπει λοιπόν πριν απrsquo όλα να συζητήσουmicroε ανοιχτά ένα ζήτηmicroα που έχει τεθεί κατά καιρούς από ορισmicroένους συντρόφους άλλοτε ανοιχτά και ρητά και άλλοτε δειλά και ανολοκλήρωτα για το βασικό προσανατολισmicroό τον λόγο ύπαρξης και δράσης του ΠΑΣΟΚ ως πολιτικού φορέα -θα επιδιώξουmicroε να προσδιορίσουmicroε εκ νέου τον ρόλο microας ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα οικονοmicroικού και κοινωνικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας στους όρους και τις συνθήκες του 21ου αιώνα

6

-ή microήπως οι όροι και οι συνθήκες του 21ου αιώνα επιβάλλουν ένα στρατηγικό microετασχηmicroατισmicroό του ίδιου του ΠΑΣΟΚ είτε προς ένα σοσιαλδηmicroοκρατικό κόmicromicroα του laquoτρίτου δρόmicroουraquo του τύπου των New Labour της Βρετανίας είτε προς ένα ακόmicroα πιο ευρύ σχήmicroα microε αλλαγή του ονόmicroατος των ιδεολογικοπολιτικών θέσεων του Καταστατικού και των συmicroβόλων όπως έγινε τελικά microε το ∆ηmicroοκρατικό Κόmicromicroα του Βελτρόνι δίπλα microας στην Ιταλία Υποστηρίζω ότι ένας ουσιαστικός λόγος της κρίσης είναι ότι το ΠΑΣΟΚ - ορατά τουλάχιστον από το 2000 αλλά ήδη από νωρίτερα- διολισθαίνει προς την επιλογή του τύπου των New Labour microε microια αδιακήρυκτη microεν αλλά διαρκή και σταθερή προσχώρηση σε θέσεις και πρακτικές που οδηγούν σrsquoαυτό το αποτέλεσmicroα Υποστηρίζω όmicroως επίσης ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος αντί να θέλουmicroε να microετασχηmicroατίσουmicroε την ελληνική κοινωνία ως σοσιαλιστικός φορέας να microετασχηmicroατίσουmicroε τον εαυτό microας προς κάποια ασαφή και χωρίς κοινωνική και πολιτική οριοθέτηση κεντρώα microετατόπιση του Γιατί για να ενστερνιστούmicroε ως ανάγκη αυτή την laquomicroετατόπιση προς το κέντροraquo σηmicroαίνει ότι η κοινωνική microας βάση είναι κυρίως κάποια ιδεατά microεσαία στρώmicroατα που έχουν laquomicroετακινηθεί στα δεξιάraquo και ότι έχουmicroε κάνει την ανάλυση ότι η Ελλάδα είναι πλέον microια ώριmicroη ευρωπαϊκή κοινωνία των 23 που ευηmicroερούν και αποmicroένει η βελτίωση της θέσης του πάσχοντος και ασθενέστερου 13 Όmicroως τέτοια microεσαία στρώmicroατα δεν υπάρχουν στην Ελλάδα Πριν απrsquo όλα η ανάγνωση είναι ρηχή ακόmicroη και διεθνώς οι κοινωνίες των 23 ήδη απειλούνται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ όπου το κοινωνικό κράτος δέχεται συστηmicroατικά καίρια πλήγmicroατα από τους όρους της ανεξέλεγκτης νεοφιλελεύθερης παγκοσmicroιοποίησης Οι microεσαίες τάξεις συmicroπιέζονται κοινωνικά και εισοδηmicroατικά και παντού - πλην του βορείου τόξου της Νορβηγίας ∆ανίας Σουηδίας και Φιλανδίας- εκδιπλώνονται περικοπές και περιορισmicroοί στις κατακτήσεις του

7

κράτους-πρόνοιας Το κυριότερο όmicroως είναι ότι η Ελλάδα είναι microια αντίστροφη κοινωνία των 23 στην οποία τα 23 των microεσαίων και microικροαστικών στρωmicroάτων συmicroπιέζονται και νιώθουν έντονη την απειλή της κοινωνικής και οικονοmicroικής υποβάθmicroισης όταν microάλιστα παρά τις προσπάθειες του ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχει στην Ελλάδα ο ιστός ενός πραγmicroατικού κοινωνικού κράτους συνοχής και αλληλεγγύης Σήmicroερα στην Ελλάδα microόνο το 13 της κοινωνίας έχει πραγmicroατική ή σχετική συmicromicroετοχή στην ασφάλεια και την ευηmicroερία Επιπλέον ο αγροτικός τοmicroέας εφόσον δεν υπάρξει έγκαιρη και καίρια διαρθρωτική παρέmicroβαση θα εκβάλλει την επόmicroενη δεκαετία δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες νέους ανέργους και απελπισmicroένους στα microεγάλα αστικά κέντρα Αν δεν υπάρξει έγκαιρα ολοκληρωmicroένο αναπτυξιακό σχέδιο για τη χώρα η ανεργία θα αυξάνεται σταθερά ενώ η εργασία των 700 ευρώ θα γίνεται ο ορίζοντας της microιζέριας για τις νέες γενιές Ξεκινώντας λοιπόν από το θέmicroα της umlταυτότηταςuml του ΠΑΣΟΚ πρέπει να πούmicroε ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα έχει σταθερά την ανάγκη από ένα σύγχρονο σοσιαλιστικό κόmicromicroα το οποίο θα δρα ως ο κορmicroός του σχηmicroατισmicroού της microεγάλης παράταξης της Κεντροαριστεράς που επιδιώκει τη microέγιστη πλειοψηφία για τον microετασχηmicroατισmicroό της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το πρόγραmicromicroα της Γιrsquo αυτό και το ΠΑΣΟΚ δεν είναι ούτε χρειάζεται να γίνει σοσιαλδηmicroοκρατικό κόmicromicroα του lsquoτρίτου δρόmicroουrsquo ούτε - ακόmicroη περισσότερο κεντρώο κόmicromicroα διαχειριστικής εναλλαγής ∆εν είναι ούτε πρέπει να γίνει το ένα ή το άλλο γιατί η ελληνική κοινωνία έχει ανάγκη από ένα σύγχρονο κοινωνικό κράτος και όχι την ιδιωτικοποίηση των δηmicroοσίων αγαθών και υπηρεσιών έχει ανάγκη microια ποιοτική δηmicroόσια δωρεάν παιδεία και ένα ποιοτικό και αξιόπιστο δηmicroόσιο σύστηmicroα υγείας έχει ανάγκη από ένα βιώσιmicroο και ανθρώπινο ασφαλιστικό σύστηmicroα έχει ανάγκη ένα δίχτυ κοινωνικής πρόνοιας και αλληλεγγύης

8

Γιατί προσθέτως η Ελλάδα χρειάζεται microέσα στην παγκοσmicroιοποίηση να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της σε τοπικό περιφερειακό και διεθνές επίπεδο Και αυτό microπορεί να γίνει microόνον microε microια ολόπλευρη ενίσχυση της επιχειρηmicroατικότητας microε παράλληλη ενίσχυση της έρευνας και της καινοτοmicroίας Αλλά microοχλός της ανάπτυξης της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων της δηmicroιουργίας εθνικών πρωταθλητών microε διεθνοποιηmicroένες προοπτικές microπορεί να είναι microόνο ένα σύγχρονο ευέλικτο και microε σαφήνεια οριοθέτησης εξουσιών αποκεντρωmicroένο αποτελεσmicroατικό κράτος Ένα κράτος που επιδιώκει την ενίσχυση της συνολικής ανταγωνιστικότητας της χώρας στο νέο διεθνές περιβάλλον Ένα κράτος χωρίς συντεχνιακές εξαρτήσεις και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις Χωρίς διαφθορά microε καλά αmicroειβόmicroενους αξιοκρατικά εξελισσόmicroενους δηmicroόσιους λειτουργούς Όλα αυτά που παραλλήλως συmicroβάλλουν σε microια άλλη κρίσιmicroη παράmicroετρο που είναι η εθνική ισχύς για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων δεν επιτυγχάνονται microε κεντρώα διαχειριστικά κόmicromicroατα ούτε microε συνασπισmicroούς κοmicromicroάτων που εξαναγκάζονται σε συνεργασία από τις τροπές του εκλογικού νόmicroου Επιτυγχάνονται microε ένα ισχυρό και συγκροτηmicroένο microεταρρυθmicroιστικό πολιτικό φορέα της σοσιαλιστικής αριστεράς που microπορεί να συγκρουστεί αποτελεσmicroατικά microε κατεστηmicroένα και να προωθήσει microε φαντασία και τόλmicroη ουσιαστικές microεταρρυθmicroίσεις στο κράτος την οικονοmicroία και την κοινωνία Επιτυγχάνονται microε ένα συντεταγmicroένο microεταρρυθmicroιστικό σοσιαλιστικό κόmicromicroα που δεν θα χρειάζεται καmicroία umlαριστερήuml ή umlδεξιάuml στροφή γιατί θα είναι εδραιωmicroένο στο κέντρο της πολιτικής σκηνής ως προοδευτική πρόταση αποτελεσmicroατικής διακυβέρνησης microιας microεγάλης και σταθερής κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας

9

Επιτυγχάνονται microε ένα οριοθετηmicroένο microε σαφήνεια σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ ένα ΠΑΣΟΚ δύναmicroη της Αριστεράς Της Πράξης και των Λύσεων των Προβληmicroάτων microε ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο προς το ΚΚΕ και τον ΣΥΡΙΖΑ της αέναης ανακύκλωσης και της επίτασης των προβληmicroάτων Γιατί το ΠΑΣΟΚ δεν έχει κανένα λόγο να υποκλίνεται ούτε στις αντιφατικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ ούτε στον άταφο υπαρκτό σοσιαλισmicroό του ΚΚΕ υποχωρώντας ή microεταβάλλοντας την ατζέντα των πραγmicroατικών θεmicroάτων της κοινωνίας Ένα ΠΑΣΟΚ που δεν δέχεται πιστοποιητικά αριστεροφροσύνης από κανέναν αλλά επιδιώκει ισότιmicroα και χωρίς ηγεmicroονισmicroό τον διάλογο microε τις άλλες δυνάmicroεις της Αριστεράς πάνω σε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα και τη συστράτευση ώστε τα πραγmicroατικά ζητήmicroατα της κοινωνίας να οδηγούνται στη λύση τους και όχι στη διαιώνισή τους

3 Ο ΚΟΙΝΟΣ ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΘΟΛΟΥ ΑΥΤΟΝΟΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Σήmicroερα η συζήτηση για το ΠΑΣΟΚ για την κρίση του ΠΑΣΟΚ δεν γίνεται σ΄ αυτό το πλαίσιο και πάνω σrsquo αυτή την αυτονόητη βάση παρά τις αλλεπάλληλες ήττες ∆εν συζητάmicroε δηλαδή για ποιους λόγους δεν είναι πια αναγνωρίσιmicroη η ταυτότητά microας άρα να εξετάσουmicroε και να προτείνουmicroε microε ποιους ιδεολογικούς και πολιτικούς όρους θα επικυρώσουmicroε την προοπτική της παράταξης στον 21ου αιώνα Αυτό το πραγmicroατικό ερώτηmicroα έχει υποκατασταθεί από την καθόλου αυτονόητη απάντηση laquoΠαπανδρέουraquo ή laquoΒενιζέλοςraquo Για να microπορούν όmicroως είτε ο Γ Παπανδρέου είτε ο Ευ Βενιζέλος

10

είτε ο Κ Σκανδαλίδης είτε όποιος άλλος σύντροφος να είναι αποτελεσmicroατικοί στο τιmicroόνι της ηγεσίας πρέπει να απαντήσουmicroε πριν απ΄ όλα συλλογικά στα θέmicroατα lsquoταυτότηταςrsquo που οδήγησαν στις λάθος πολιτικές που microε τη σειρά τους οδήγησαν σε αλλεπάλληλες εκλογικές ήττες και στην ορατή διαρκή συρρίκνωση της απήχησης του ΠΑΣΟΚ Ας ξεκινήσουmicroε microε τις διαπιστώσεις που γίνονται κοινός τόπος 1 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση του πολιτικού συστήmicroατοςraquo άρα και ότι η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της κρίσης Τι ορίζουmicroε όmicroως ως κρίση του πολιτικού συστήmicroατος και γιατί το ΠΑΣΟΚ να είναι τmicroήmicroα της και όχι δύναmicroη υπέρβασής της 2 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση της ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo άρα ότι και η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της microεγαλύτερης κρίσης Γιατί όmicroως επί χρόνια το ΠΑΣΟΚ είχε microια ανοδική πορεία που δεν την προσδιόριζε τόσο καθοριστικά η εξέλιξη της υπόλοιπης ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίας Και γιατί άραγε τώρα να microην έχουmicroε πρόταση και ενεργή στάση αντιmicroετώπισης της κρίσης και σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενώ στο παρελθόν είχαmicroε 3 ∆ιαπιστώνουmicroε την διαπλοκή της οικονοmicroικής εξουσίας microε τα Μέσα Μαζικής Ενηmicroέρωσης και καταγγέλλουmicroε και αφορίζουmicroε αυτή τη διαπλοκή Γιατί όmicroως αποσιωπούmicroε το γεγονός ότι αυτή η δύναmicroη της διαπλοκής microπορεί να επηρεάζει και να χειραγωγεί τις εξελίξεις microόνον όταν ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα χάνει τη δική του πηγή αυτονοmicroίας - που είναι η εδραίωση του στην κοινωνία η δύναmicroη που αντλεί από την αυθεντική εκπροσώπηση δυνάmicroεων που οργανώνονται στον πολιτικό τους φορέα για να αλλάξουν την κοινωνία άρα και τους συσχετισmicroούς εξουσίας Και τι microας εmicroπόδισε άραγε να το πράξουmicroε

11

4 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ - ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

Είναι προφανές ότι η lsquoκρίση της πολιτικήςrsquo και η lsquoκρίση της σοσιαλδηmicroοκρατίαςrsquo είναι δύο όψεις του ίδιου νοmicroίσmicroατος Εντάσσονται και εξηγούνται από την απορρύθmicroιση των κυρίαρχων σχέσεων εξουσίας και πολιτικής εκπροσώπησης που διαmicroόρφωσαν ο 19ος και ο 20ος αιώνας Στο τέλος του 20ου αιώνα υπήρξαν τρεις ταυτόχρονες και σε έντονη αλληλεπίδραση microεταβολές τις οποίες οι κοινωνίες και το πολιτικό σύστηmicroα ακόmicroη δεν απορρόφησαν ούτε είναι σε θέση να ελέγξουν τους κραδασmicroούς και τις επιπτώσεις Πρώτον-η νεοφιλελεύθερη επέλαση της laquoπαγκοσmicroιοποίησηςraquo στην Οικονοmicroία που αποτυπώθηκε πρώτα στις συmicroφωνίες GATTrsquos και συνεχίζεται τώρα στις συmicroφωνίες του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου Επέλαση που επεκτάθηκε από την Οικονοmicroία στις πολιτικές ιδεολογίες και στα αξιακά πρότυπα Εδώ και τριάντα χρόνια το σοσιαλιστικό κίνηmicroα αθροίζει ήττες microε πιο βασική ότι έχασε την lsquoατζένταrsquo η γλώσσα οι ιδεολογικοί και πολιτικοί όροι της δηmicroόσιας συζήτησης έχουν επιβληθεί από τη microονοσήmicroαντη νεοφιλελεύθερη σκέψη Η οργανική ενότητα laquoτης κοινωνίας των πολιτώνraquo που ασκεί δηmicroοκρατικά τον έλεγχο του κράτους όπως την πρότεινε ο Γκράmicroσι microεταmicroορφώθηκε από τη νεοφιλελεύθερη σκέψη σε laquoκοινωνία των πολιτώνraquo αmicroέτοχων στο κεντρικό κορmicroό των εξελίξεων του κράτους τους Αλλά έτσι διασπάστηκε και το νόηmicroα της επιδίωξης της συλλογικότητας microέσα στην κοινωνία Γιαυτό και απαξιώνεται η ίδια η έννοια του κόmicromicroατος ως εξ ορισmicroού laquoγραφειοκρατική συγκρότησηraquo και αποθεώνεται το υποκατάστατο συλλογικότητας laquoτων microη κυβερνητικών οργανώσεωνraquo Ονειδίζεται η συλλογική

12

συγκρότηση των κοmicromicroάτων και η microέσω αυτών συmicromicroετοχή και άσκηση ελέγχου και εξουσίας από τους πολίτες και ενθαρρύνεται η ιδέα των εθελοντικών ενώσεων προσώπων γύρω από επιmicroέρους στόχους (microε χαρακτηριστικό παράδειγmicroα τον κατακερmicroατισmicroένο ακτιβισmicroό για το περιβάλλον) Όσο ισχυρότερη συλλογικότητα εκφράζουν οι λέξεις τόσο περισσότερο ενοχοποιούνται από την νεοφιλελεύθερη ιδεολογία η έννοια του έθνους καθίσταται ύποπτη και εξοβελίζεται Ο laquoλαόςraquo υποκαθίσταται από την laquoκοινωνίαraquo η κοινωνία microε τη σειρά της από τον laquoπολίτηraquo ενώ ο πολίτης γίνεται νοητός από τη φιλελεύθερη σκέψη microόνο ως laquoάτοmicroοraquo Εξού και η microονοmicroερής επιmicroονή στα ατοmicroικά δικαιώmicroατα εξού και ο πρωτοφανής αλλά αποτελεσmicroατικός-απrsquo ότι αποδείχτηκε-διαχωρισmicroός των ατοmicroικών από τα κοινωνικά δικαιώmicroατα Άλλωστε κατά την κλασική διατύπωση της Θάτσερ laquoδεν υπάρχει κοινωνία-microόνον άτοmicroαraquo προσθέτοντας ως υποχώρηση την microόνη αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα laquo-και η οικογένειαraquo Η microονοδιάστατη φιλελεύθερη σκέψη αρέσκεται να θεωρεί και να επιβάλει τη θέση ότι η παγκοσmicroιοποίηση είναι microια αδήριτη αναγκαιότητα microε ισχύ φυσικού νόmicroου Παρουσιάζει τη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση ως microια περίπου αυτόmicroατη εξέλιξη της δυναmicroικής της Οικονοmicroίας που απελευθερώνεται επιτέλους από τα δεσmicroά και τις ρυθmicroίσεις του κράτους για να λειτουργούν ανεmicroπόδιστοι οι νόmicroοι της Αγοράς οι οποίοι καταλήγουν να ρυθmicroίζουν και την κοινωνία επrsquo αγαθώ των ατόmicroων της Η αλήθεια είναι ότι αυτού του είδους η παγκοσmicroιοποίηση microέσω της απελευθέρωσης των αγορών και τη χωρίς φραγmicroούς κίνηση και επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κυρίως κεφαλαίου δεν είναι κάποιος φυσικός νόmicroος αλλά ξεκίνησε ως συγκεκριmicroένη επιθετική πολιτική στρατηγική από κέντρα επιρροής στις ΗΠΑ (και αλλού) microε πρώτο πεδίο εφαρmicroογής τη Χιλή του Πινοσέτ το 1973 για να

13

πάρει την πλήρη microορφή της από τον Ρήγκαν και τη Θάτσερ microετά το 1979 Σήmicroερα πράγmicroατι σχεδόν τριάντα χρόνια microετά η νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση της ανεξέλεγκτης αγοράς έχει πάρει laquoτο πάνω χέριraquo ακόmicroη και απέναντι στους κάποτε πολιτικούς της ταγούς τους οποίους έχει θέσει πλέον microε microικρότερες ή και καθόλου αντιστάσεις και διαφοροποιήσεις στην απόλυτη υπηρεσία της Και όλα αυτά φυσικά όχι ως κίνηση των νόmicroων της Οικονοmicroίας αλλά microε microια πολυσύνθετη παρέmicroβαση νεοφιλελεύθερων κοmicromicroάτων και κυβερνήσεων ∆ιεθνών Οργανισmicroών (όπως το ∆ιεθνές Νοmicroισmicroατικό Ταmicroείο ή η Παγκόσmicroια Τράπεζα) microε τη συνδροmicroή Ερευνητικών και Πανεπιστηmicroιακών Ιδρυmicroάτων χρηmicroατοδοτούmicroενων αφειδώς από Εργοδοτικές Ενώσεις και κυρίως microε τον πολυποίκιλο έλεγχο της ενηmicroέρωσης τόσο του Τύπου όσο και της Τηλεόρασης Για παράδειγmicroα οι 274 εφηmicroερίδες ραδιόφωνα και τηλεοράσεις που έλεγχε το 2003 ο Ρούπερτ Μέρντοχ σε τρεις ηπείρους συνέπεσαν - προς δόξαν της ανεξαρτησίας της ενηmicroέρωσης - απολύτως στην αναγκαιότητα της επέmicroβασης στο Ιράκ το ίδιο όπως υmicroνούν καθηmicroερινά και χωρίς παραφωνίες κάθε νεοφιλελεύθερη πολιτική και δυσφηmicroούν κάθε laquoκρατικιστικήraquo laquoπροστατευτική και παρεmicroβατικήraquo laquoαναχρονιστικήraquo πολιτική παγκοσmicroίως ∆εύτερον η επανάσταση των νέων τεχνολογιών έδωσε νέα ώθηση στην οικονοmicroική παγκοσmicroιοποίηση κυρίως στην αδυσώπητη επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κεφαλαίου και των παιγνίων του αυτό που ονόmicroασε ο Ιγνάσιο Ραmicroονέ laquoΚαπιταλισmicroό-Καζίνοraquo Αλλάζει όmicroως τη φύση της εργασίας και επηρεάζει τη συγκρότηση της συλλογικότητας των κοινωνιών ∆ηmicroιουργεί δηλαδή απίστευτες δυνατότητες και ευκαιρίες αλλά και νέες ανισότητες Τρίτον έγινε επίσης φανερό ότι το καύχηmicroα της ευρωπαϊκής

14

σοσιαλδηmicroοκρατίας - δηλαδή το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος - ήταν microεν το αποτέλεσmicroα των σκληρών και microακρών αγώνων των εργαζοmicroένων και της πολιτικής των σοσιαλιστικών κοmicromicroάτων αλλά έκρυβε και έναν αντίστοιχο συmicroβιβασmicroό των κυρίαρχων τάξεων όσο υπήρχε το δέος και η απειλή του σοβιετικού microπλοκ και των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού Γιαυτό αmicroέσως microετά την κατάρρευση του ανατολικού microπλοκ ο συmicroβιβασmicroός διερράγη microονοmicroερώς microε απροκάλυπτη επιθετικότητα ακόmicroη και σε δικαιώmicroατα που θεωρούνταν ως σταθερά κεκτηmicroένα όπως οι συλλογικές συmicroβάσεις που πρέπει τώρα να αντικατασταθούν από τις ατοmicroικές laquoσυmicroφωνίεςraquo των εργαζοmicroένων Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες οι φιλελεύθερες και νεοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάmicroεις της ∆εξιάς θεωρούν καθήκον τους να ανοίγουν δρόmicroο στην κυριαρχία της Αγοράς τσακίζοντας ότι αντιστρατεύεται τη microετατροπή κάθε κοινωνικής περιοχής σε χώρο του ανελέητου κερδοσκοπικού ανταγωνισmicroού των ποικιλώνυmicroων και διαρκώς microεταλλασσόmicroενων χρηmicroατοπιστωτικών συνασπισmicroών του διεθνούς κερδοσκοπικού- και όχι του παραγωγικού- κεφαλαίου Αλλά ούτε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία από τη microεριά της τόλmicroησε να θέσει πλαίσιο κανόνες και αρχές στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση και στην επίθεση των κυρίαρχων τάξεων σε κάθε χώρα εσωτερικά Καmicromicroία microεmicroονωmicroένη κυβέρνηση δεν αντιτάχθηκε οmicroοίως ούτε στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια και ακόmicroη περισσότερο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν επιδιώχθηκε - εν ονόmicroατι του lsquoανταγωνισmicroούrsquo και της οικονοmicroικής ορθοδοξίας της Αγοράς που εmicroφανίστηκε ως οικονοmicroική και κοινωνική πανάκεια - να υπάρξει microια ενεργή και κοινή στάση απέναντι στην σταθερή ανατροπή όλων των κοινωνικών κεκτηmicroένων Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της σοσιαλδηmicroοκρατίας δεν υπήρξε τόσο ολοκληρωmicroένη και επονείδιστη ήττα τέτοια αmicroαχητί παράδοση στην πιο κυνική και βίαιη αναδιανοmicroή εισοδήmicroατος υπέρ των ολίγων και ισχυρών παγκοσmicroίως όλο αυτό το διάστηmicroα

15

∆εν τόλmicroησε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία να υποστηρίξει τα πιο απλά microέτρα όπως τον laquoφόρο Τόmicroπινraquo στις διεθνείς χρηmicroατιστηριακές συναλλαγές Ή δεν έπραξε το αυτονόητο να πιέσει ώστε η Ενωmicroένη Ευρώπη να απαιτήσει να περιλάβουν οι συmicroφωνίες πρώτα της GATT ή τώρα του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου (ΠΟΕ) δύο τουλάχιστον παραmicroέτρους Πρώτον ότι η απελευθέρωση του εmicroπορίου αγαθών και υπηρεσιών και της κίνησης κεφαλαίου θα προϋποθέτει την προστασία των στοιχειωδών εργασιακών δικαιωmicroάτων σε όλες τις χώρες όπως ορίζει αυτά τα στοιχειώδη δικαιώmicroατα το ∆ιεθνές Γραφείο Εργασίας Γιατί αλλιώς η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία συναινεί να ανοίξει τις αγορές της στον ανταγωνισmicroό των microεροκάmicroατων του 1 δολαρίου ή της βάρβαρης παιδικής εργασίας στις αναπτυσσόmicroενες χώρες του κάποτε lsquoΤρίτου Κόσmicroουrsquo και των αναδυόmicroενων οικονοmicroιών της Ασίας ώστε να βελτιώσει ίσως κάπως τη microοίρα του ο Ινδός ή ο Βραζιλιάνος (αν βεβαίως φτάσει κάποιο τmicroήmicroα της υπεραξίας και των υπερκερδών και σrsquo αυτόν) αλλά να φτωχύνουν αντίστοιχα οι Ευρωπαίοι εργαζόmicroενοι που θα κληθούν να καταβάλουν το τίmicroηmicroα αυτού του είδους της απελευθέρωσης της laquoανταγωνιστικότηταςraquo ∆εύτερον Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης όπως και η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία δεν τόλmicroησαν να θέσουν microια δεύτερη προϋπόθεση στις συmicroφωνίες του ΠΟΕ ως προς το λεγόmicroενο laquoοικολογικό ντάmicroπινγκraquo Γιατί ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της laquoανταγωνιστικότηταςraquo των ΗΠΑ και των αναδυοmicroένων οικονοmicroιών microε χαρακτηριστικότερη την Κίνα οφείλεται στην πλήρη περιφρόνηση όχι microόνο της προστασίας των δικαιωmicroάτων της εργασίας αλλά και κάθε microορφή περιβαλλοντικής προστασίας που θεωρείται ότι προσθέτει laquoκόστοςraquo στην παραγωγή- άρα λιγότερο κέρδος για τον laquoεπενδυτήraquo Και όλα αυτά την ίδια στιγmicroή που όλα τα ευρωπαϊκά σοσιαλδηmicroοκρατικά κόmicromicroατα διαρρηγνύουν τα ιmicroάτιά τους για την

16

ανάγκη να γίνει το περιβάλλον αιχmicroή της παγκόσmicroιας πολιτικής Με αποτέλεσmicroα να απαξιώνονται διπλά και στο εσωτερικό των κοινωνιών των χωρών τους για την ατολmicroία τους και στις τρίτες χώρες για την συνενοχή τους όταν εννιάχρονα παιδιά δουλεύουν δωδεκάωρο σε βαριές βιοmicroηχανικές εργασίες microε την υπογραφή των κυβερνήσεων microας (και των ελληνικών συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων) και όταν οι κλιmicroατικές αλλαγές απειλούν την ίδια την ύπαρξη του πλανήτη

5 laquoΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΙΝΑΙraquo - ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΑΛΟΙ

Πρέπει να microας απασχολήσει γιατί ποτέ στο ΠΑΣΟΚ δεν υπήρξε οργανωmicroένη συζήτηση για την παγκοσmicroιοποίηση ούτε συζήτηση για τη στάση και τις πρωτοβουλίες που θα microπορούσαmicroε να αναλάβουmicroε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος ώστε να επιδιωχθεί ένα ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο που θα οδηγήσει και σε ένα πλαίσιο κανόνων και αρχών απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επέλαση ∆εν οργανώσαmicroε αυτή τη συζήτηση ούτε και όταν ως κυβέρνηση είχαmicroε το βάρος και την ευθύνη της στάσης microας στα σχετικά ζητήmicroατα στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια Ενώ λοιπόν είναι απολύτως ορατό ότι ένας από τους θεmicroελιώδεις παράγοντες της laquoκρίσης της πολιτικήςraquo laquoτης κρίσης της σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo- άρα και της κρίσης του ΠΑΣΟΚ- είναι η απορρύθmicroιση που επέφερε η νεοφιλελεύθερη επέλαση της παγκοσmicroιοποίησης στον πυρήνα της έννοιας της πολιτικής αντιπροσώπευσης εmicroείς εξακολουθούmicroε ακόmicroα και τώρα να σιωπούmicroε αmicroήχανα απέναντι στο πρόβληmicroα όπως ο ασθενής που αρνείται να ονοmicroατίσει την ασθένειά του φοβούmicroενος ότι δεν

17

microπορεί να τη θεραπεύσει Αλλά όπως είναι λάθος η σιωπή στην ασθένεια είναι πολλαπλό λάθος η αποσιώπηση microιας πολιτικής παθολογίας Και microάλιστα την ώρα που αρχίζει παγκοσmicroίως η αmicroφισβήτηση των δογmicroάτων και των πρακτικών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας Και δεν αναφέροmicroαι σε υποδείγmicroατα διαφορετικά όπως των λαϊκιστικών κινηmicroάτων της Λατινικής Αmicroερικής- που άλλωστε είναι εύκολα ενσωmicroατώσιmicroα ανατρέψιmicroα και microεταστρέψιmicroα από το κυρίαρχο σύστηmicroα Αναφέροmicroαι στους ουσιώδεις προβληmicroατισmicroούς που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια σε ευρύ τmicroήmicroα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδηmicroοκρατίας ακόmicroη και στο συγκυβερνών SPD αλλά και σε προβληmicroατισmicroούς που διατρέχουν επιλογές ακόmicroα και του Σαρκοζί ή της Μέρκελ Είναι αποφασιστικό για το microέλλον του ΠΑΣΟΚ να θεmicroελιώσουmicroε τη νέα microας πορεία σε microια ανοιχτή συζήτηση και στάση απέναντι στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση κάνοντας ταυτοχρόνως ακόmicroη ουσιαστικότερη την επιλογή microας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Γιατί η ανάγκη να υπάρξει πλαίσιο κανόνες και αρχές στην παγκοσmicroιοποίηση- η ανάγκη δηλαδή να τεθούν οι βάσεις για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση- microπορεί να εκφραστεί αποφασιστικά και να έχει πρακτικά και ολοκληρωmicroένα αποτελέσmicroατα microόνον όταν η πολιτικά Ενωmicroένη Ευρώπη υψωθεί απέναντι στον microονοπολισmicroό της σηmicroερινής παγκόσmicroιας ανισορροπίας δυνάmicroεων της microιας και microόνης υπερδύναmicroης η οποία αποτελεί και το πολιτικό στέγαστρο της νεοφιλελεύθερης απορρύθmicroισης Αλλά η αναγκαία microαχητική και ολοκληρωmicroένη τοποθέτησή microας απέναντι στα δόγmicroατα του νεοφιλελευθερισmicroού και της εκδοχής της παγκοσmicroιοποίησης που έχει ως σήmicroερα επιβληθεί έχει και microια δεύτερη εσωτερική όψη και επίπτωση -microη συζητώντας ιδεολογικά και πολιτικά τη στάση microας απέναντι στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της κυβερνητικής πρακτικής microας παλαιότερα και τώρα της απαθούς

18

λειτουργίας microας microας έχει microετατρέψει στην κοινή γνώmicroη σε laquomicroεταφραστέςraquo και laquoπαπαγαλάκιαraquo της συνολικής άτακτης ευρωπαϊκής υποχώρησης στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα όσο αυτά ενσωmicroατώνονται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές στις αλλεπάλληλες Οδηγίες στη διαmicroόρφωση των κοινών θέσεων της Ένωσης ως προς τις Συmicroφωνίες του ΠΟΕ Αυτό είναι άλλωστε το κεντρικό πολιτικό πρόβληmicroα που αντιmicroετωπίζουmicroε στη σχέση microας microε την ελληνική κοινωνία η καίρια και επίφοβη φράση laquoόλοι ίδιοι είναιraquo Φυσικά το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo αποτελεί ένα επίmicroονο προπαγανδιστικό εργαλείο και των δύο κοmicromicroάτων της Αριστεράς εναντίον του ΠΑΣΟΚ Και αυτό δεν είναι αλήθεια ∆εν είmicroαστε ίδιοι microε τη Ν∆ ούτε ποτέ θα γίνουmicroε Ωστόσο επιτρέψαmicroε να εγκαθιδρυθεί αυτή η πεποίθηση στην ελληνική κοινωνία από επιλογές από ασάφειες και παλινωδίες στις ιδεολογικές και πολιτικές microας θέσεις που χαρακτήρισαν ιδίως την τελευταία κυβερνητική microας περίοδο και βάθυναν ακόmicroα περισσότερο το 2004-2007 Και ακόmicroα χειρότερα υποστήκαmicroε αυτό το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo επειδή για να laquoπεράσουmicroεraquo δυσάρεστες πολιτικές χρησιmicroοποιούσαmicroε-και χρησιmicroοποιούmicroε-την Ευρωπαϊκή Ένωση ως άλλοθι και προmicroετωπίδα εmicroπεδώνοντας την αίσθηση ότι είmicroαστε υποχρεωmicroένοι να εφαρmicroόζουmicroε πολιτικές που microας επιβάλλονται laquoεκ των άνωraquo λόγω της συmicromicroετοχής microας στην ΕΕ Αλλά microε αυτό τον τρόπο εmicroείς το Κίνηmicroα του ΠΑΣΟΚ που ταυτίστηκε microε την περηφάνια της εθνικής χειραφέτησης και της αχειραγώγητης λαϊκής κυριαρχίας εmicroφανιζόmicroαστε να εισάγουmicroε microε πλάγιο τρόπο και πάλι το στοιχείο της εξάρτησης αυτή τη φορά από κάποιο laquo∆ιευθυντήριο των Βρυξελλώνraquo Υπονοmicroεύουmicroε έτσι διπλά τη θέση microας αλλά και τις επιτεύξεις microας την ίδια στιγmicroή που υπονοmicroεύουmicroε το νόηmicroα της συmicromicroετοχής microας στους Ευρωπαϊκούς θεσmicroούς Γιατί υπονοmicroεύουmicroε τους

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

4

ηγεσίας όσο και σε επίπεδο βάσης Γιατί όσο microεγαλύτερο το ιδεολογικό και πολιτικό κενό στην συζήτηση όσο περισσότερο η διαmicroάχη γίνεται προσωπική τόσο πιο έντονες γίνονται οι άρρητες πλευρές των ζητηmicroάτων των στάσεων και των επιλογών που καλύπτονται από τα πρόσωπα Τόσο περισσότερο δευτερεύουσες διαφορές στις προσεγγίσεις επιmicroέρους ζητηmicroάτων αναγορεύονται σε κυρίαρχα θέmicroατα Τόσο περισσότερο υποβαθmicroίζονται τα ζητούmicroενα microιας πραγmicroατικής πολιτικής συζήτησης άρα και της πρότασης διεξόδου από την κρίση Με αυτού του είδους την αναmicroέτρηση όπως εκτυλίσσεται αντί να υπερβαίνουmicroε ανακυκλώνουmicroε και βαθαίνουmicroε την υπαρκτή κρίση του ΠΑΣΟΚ Κατrsquo ουσίαν ο τρόπος που έχει διεξαχθεί ως σήmicroερα η διαmicroάχη για την ηγεσία microάλλον αποδυναmicroώνει παρά ενισχύει τις ιδεολογικές και πολιτικές λειτουργίες του κινήmicroατος ενώ δυσχεραίνει και αποmicroακρύνει τις αναγκαίες αποφάσεις σε κάποιο απώτερο microέλλον Είναι αυτονόητο λοιπόν ότι πρέπει πριν απ΄ όλα να microιλήσουmicroε συγκεκριmicroένα για τη συνολική κρίση του ΠΑΣΟΚ Μόνον τότε θα microπορέσουmicroε να άρουmicroε τα αίτια της κρίσης να ανασυνταχθούmicroε ιδεολογικά και πολιτικά και να θέσουmicroε το θέmicroα της ηγεσίας στα πραγmicroατικά του microέτρα Γιαυτό και είναι ανάγκη να microετατρέψουmicroε την Εθνική Συνδιάσκεψη σε ένα συλλογικό σώmicroα microε συνείδηση ηγετικής και καθοδηγητικής ευθύνης ώστε microε την ποιότητα των λειτουργιών microας να δώσουmicroε ένα ισχυρό microήνυmicroα σιγουριάς και ελπίδας στην ελληνική κοινωνία και να οπλίσουmicroε τον Πρόεδρο που θα εκλεγεί στις 11 Νοεmicroβρίου microε το θετικό απόθεmicroα των εργασιών microας και κυρίως microε την συλλογική

5

microας απάντηση πάνω στο καίριο ερώτηmicroα πολιτικής και κοινωνικής ύπαρξης του ΠΑΣΟΚ που είναι

2 laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo

Η εκλογή Προέδρου microε τον τρόπο που διεξάγεται θα είναι από microόνη της-όποιος και αν εκλεγεί-microια ακόmicroη διολίσθηση σ΄ αυτό που οι περισσότεροι εξορκίζουν το ΠΑΣΟΚ ακόmicroη και αν διατηρήσει το τυπικό της σοσιαλδηmicroοκρατικής του αναφοράς θα ολισθήσει και πάλι ανεπαισθήτως προς τη microετατροπή του σε ένα κόmicromicroα του Κέντρου χωρίς κέντρο βάρους Γιατί microόνο σε κόmicromicroατα microε χαλαρούς ιδεολογικούς πολιτικούς και οργανωτικούς δεσmicroούς - κόmicromicroατα ευρείας microεν κοινωνικής εκπροσώπησης συmicroφερόντων αλλά lsquoοmicroοσπονδιοποιηmicroένηςrsquo και ασύνδετης εσωτερικά οργανικά και οργανωτικά έκφρασης- η ηγεσία διαδραmicroατίζει τον ρόλο που σήmicroερα τείνουmicroε να της αποδώσουmicroε να αναλάβει δηλαδή ένα πρόσωπο την ιδεολογική εκπροσώπηση και την πολιτική σηmicroατοδότηση να υποκαταστήσει ένα πρόσωπο τη συλλογική συγκρότηση και να πάρει αυτό το βάρος των συmicroβολισmicroών microιας ολόκληρης παράταξης Πρέπει λοιπόν πριν απrsquo όλα να συζητήσουmicroε ανοιχτά ένα ζήτηmicroα που έχει τεθεί κατά καιρούς από ορισmicroένους συντρόφους άλλοτε ανοιχτά και ρητά και άλλοτε δειλά και ανολοκλήρωτα για το βασικό προσανατολισmicroό τον λόγο ύπαρξης και δράσης του ΠΑΣΟΚ ως πολιτικού φορέα -θα επιδιώξουmicroε να προσδιορίσουmicroε εκ νέου τον ρόλο microας ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα οικονοmicroικού και κοινωνικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας στους όρους και τις συνθήκες του 21ου αιώνα

6

-ή microήπως οι όροι και οι συνθήκες του 21ου αιώνα επιβάλλουν ένα στρατηγικό microετασχηmicroατισmicroό του ίδιου του ΠΑΣΟΚ είτε προς ένα σοσιαλδηmicroοκρατικό κόmicromicroα του laquoτρίτου δρόmicroουraquo του τύπου των New Labour της Βρετανίας είτε προς ένα ακόmicroα πιο ευρύ σχήmicroα microε αλλαγή του ονόmicroατος των ιδεολογικοπολιτικών θέσεων του Καταστατικού και των συmicroβόλων όπως έγινε τελικά microε το ∆ηmicroοκρατικό Κόmicromicroα του Βελτρόνι δίπλα microας στην Ιταλία Υποστηρίζω ότι ένας ουσιαστικός λόγος της κρίσης είναι ότι το ΠΑΣΟΚ - ορατά τουλάχιστον από το 2000 αλλά ήδη από νωρίτερα- διολισθαίνει προς την επιλογή του τύπου των New Labour microε microια αδιακήρυκτη microεν αλλά διαρκή και σταθερή προσχώρηση σε θέσεις και πρακτικές που οδηγούν σrsquoαυτό το αποτέλεσmicroα Υποστηρίζω όmicroως επίσης ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος αντί να θέλουmicroε να microετασχηmicroατίσουmicroε την ελληνική κοινωνία ως σοσιαλιστικός φορέας να microετασχηmicroατίσουmicroε τον εαυτό microας προς κάποια ασαφή και χωρίς κοινωνική και πολιτική οριοθέτηση κεντρώα microετατόπιση του Γιατί για να ενστερνιστούmicroε ως ανάγκη αυτή την laquomicroετατόπιση προς το κέντροraquo σηmicroαίνει ότι η κοινωνική microας βάση είναι κυρίως κάποια ιδεατά microεσαία στρώmicroατα που έχουν laquomicroετακινηθεί στα δεξιάraquo και ότι έχουmicroε κάνει την ανάλυση ότι η Ελλάδα είναι πλέον microια ώριmicroη ευρωπαϊκή κοινωνία των 23 που ευηmicroερούν και αποmicroένει η βελτίωση της θέσης του πάσχοντος και ασθενέστερου 13 Όmicroως τέτοια microεσαία στρώmicroατα δεν υπάρχουν στην Ελλάδα Πριν απrsquo όλα η ανάγνωση είναι ρηχή ακόmicroη και διεθνώς οι κοινωνίες των 23 ήδη απειλούνται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ όπου το κοινωνικό κράτος δέχεται συστηmicroατικά καίρια πλήγmicroατα από τους όρους της ανεξέλεγκτης νεοφιλελεύθερης παγκοσmicroιοποίησης Οι microεσαίες τάξεις συmicroπιέζονται κοινωνικά και εισοδηmicroατικά και παντού - πλην του βορείου τόξου της Νορβηγίας ∆ανίας Σουηδίας και Φιλανδίας- εκδιπλώνονται περικοπές και περιορισmicroοί στις κατακτήσεις του

7

κράτους-πρόνοιας Το κυριότερο όmicroως είναι ότι η Ελλάδα είναι microια αντίστροφη κοινωνία των 23 στην οποία τα 23 των microεσαίων και microικροαστικών στρωmicroάτων συmicroπιέζονται και νιώθουν έντονη την απειλή της κοινωνικής και οικονοmicroικής υποβάθmicroισης όταν microάλιστα παρά τις προσπάθειες του ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχει στην Ελλάδα ο ιστός ενός πραγmicroατικού κοινωνικού κράτους συνοχής και αλληλεγγύης Σήmicroερα στην Ελλάδα microόνο το 13 της κοινωνίας έχει πραγmicroατική ή σχετική συmicromicroετοχή στην ασφάλεια και την ευηmicroερία Επιπλέον ο αγροτικός τοmicroέας εφόσον δεν υπάρξει έγκαιρη και καίρια διαρθρωτική παρέmicroβαση θα εκβάλλει την επόmicroενη δεκαετία δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες νέους ανέργους και απελπισmicroένους στα microεγάλα αστικά κέντρα Αν δεν υπάρξει έγκαιρα ολοκληρωmicroένο αναπτυξιακό σχέδιο για τη χώρα η ανεργία θα αυξάνεται σταθερά ενώ η εργασία των 700 ευρώ θα γίνεται ο ορίζοντας της microιζέριας για τις νέες γενιές Ξεκινώντας λοιπόν από το θέmicroα της umlταυτότηταςuml του ΠΑΣΟΚ πρέπει να πούmicroε ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα έχει σταθερά την ανάγκη από ένα σύγχρονο σοσιαλιστικό κόmicromicroα το οποίο θα δρα ως ο κορmicroός του σχηmicroατισmicroού της microεγάλης παράταξης της Κεντροαριστεράς που επιδιώκει τη microέγιστη πλειοψηφία για τον microετασχηmicroατισmicroό της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το πρόγραmicromicroα της Γιrsquo αυτό και το ΠΑΣΟΚ δεν είναι ούτε χρειάζεται να γίνει σοσιαλδηmicroοκρατικό κόmicromicroα του lsquoτρίτου δρόmicroουrsquo ούτε - ακόmicroη περισσότερο κεντρώο κόmicromicroα διαχειριστικής εναλλαγής ∆εν είναι ούτε πρέπει να γίνει το ένα ή το άλλο γιατί η ελληνική κοινωνία έχει ανάγκη από ένα σύγχρονο κοινωνικό κράτος και όχι την ιδιωτικοποίηση των δηmicroοσίων αγαθών και υπηρεσιών έχει ανάγκη microια ποιοτική δηmicroόσια δωρεάν παιδεία και ένα ποιοτικό και αξιόπιστο δηmicroόσιο σύστηmicroα υγείας έχει ανάγκη από ένα βιώσιmicroο και ανθρώπινο ασφαλιστικό σύστηmicroα έχει ανάγκη ένα δίχτυ κοινωνικής πρόνοιας και αλληλεγγύης

8

Γιατί προσθέτως η Ελλάδα χρειάζεται microέσα στην παγκοσmicroιοποίηση να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της σε τοπικό περιφερειακό και διεθνές επίπεδο Και αυτό microπορεί να γίνει microόνον microε microια ολόπλευρη ενίσχυση της επιχειρηmicroατικότητας microε παράλληλη ενίσχυση της έρευνας και της καινοτοmicroίας Αλλά microοχλός της ανάπτυξης της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων της δηmicroιουργίας εθνικών πρωταθλητών microε διεθνοποιηmicroένες προοπτικές microπορεί να είναι microόνο ένα σύγχρονο ευέλικτο και microε σαφήνεια οριοθέτησης εξουσιών αποκεντρωmicroένο αποτελεσmicroατικό κράτος Ένα κράτος που επιδιώκει την ενίσχυση της συνολικής ανταγωνιστικότητας της χώρας στο νέο διεθνές περιβάλλον Ένα κράτος χωρίς συντεχνιακές εξαρτήσεις και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις Χωρίς διαφθορά microε καλά αmicroειβόmicroενους αξιοκρατικά εξελισσόmicroενους δηmicroόσιους λειτουργούς Όλα αυτά που παραλλήλως συmicroβάλλουν σε microια άλλη κρίσιmicroη παράmicroετρο που είναι η εθνική ισχύς για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων δεν επιτυγχάνονται microε κεντρώα διαχειριστικά κόmicromicroατα ούτε microε συνασπισmicroούς κοmicromicroάτων που εξαναγκάζονται σε συνεργασία από τις τροπές του εκλογικού νόmicroου Επιτυγχάνονται microε ένα ισχυρό και συγκροτηmicroένο microεταρρυθmicroιστικό πολιτικό φορέα της σοσιαλιστικής αριστεράς που microπορεί να συγκρουστεί αποτελεσmicroατικά microε κατεστηmicroένα και να προωθήσει microε φαντασία και τόλmicroη ουσιαστικές microεταρρυθmicroίσεις στο κράτος την οικονοmicroία και την κοινωνία Επιτυγχάνονται microε ένα συντεταγmicroένο microεταρρυθmicroιστικό σοσιαλιστικό κόmicromicroα που δεν θα χρειάζεται καmicroία umlαριστερήuml ή umlδεξιάuml στροφή γιατί θα είναι εδραιωmicroένο στο κέντρο της πολιτικής σκηνής ως προοδευτική πρόταση αποτελεσmicroατικής διακυβέρνησης microιας microεγάλης και σταθερής κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας

9

Επιτυγχάνονται microε ένα οριοθετηmicroένο microε σαφήνεια σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ ένα ΠΑΣΟΚ δύναmicroη της Αριστεράς Της Πράξης και των Λύσεων των Προβληmicroάτων microε ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο προς το ΚΚΕ και τον ΣΥΡΙΖΑ της αέναης ανακύκλωσης και της επίτασης των προβληmicroάτων Γιατί το ΠΑΣΟΚ δεν έχει κανένα λόγο να υποκλίνεται ούτε στις αντιφατικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ ούτε στον άταφο υπαρκτό σοσιαλισmicroό του ΚΚΕ υποχωρώντας ή microεταβάλλοντας την ατζέντα των πραγmicroατικών θεmicroάτων της κοινωνίας Ένα ΠΑΣΟΚ που δεν δέχεται πιστοποιητικά αριστεροφροσύνης από κανέναν αλλά επιδιώκει ισότιmicroα και χωρίς ηγεmicroονισmicroό τον διάλογο microε τις άλλες δυνάmicroεις της Αριστεράς πάνω σε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα και τη συστράτευση ώστε τα πραγmicroατικά ζητήmicroατα της κοινωνίας να οδηγούνται στη λύση τους και όχι στη διαιώνισή τους

3 Ο ΚΟΙΝΟΣ ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΘΟΛΟΥ ΑΥΤΟΝΟΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Σήmicroερα η συζήτηση για το ΠΑΣΟΚ για την κρίση του ΠΑΣΟΚ δεν γίνεται σ΄ αυτό το πλαίσιο και πάνω σrsquo αυτή την αυτονόητη βάση παρά τις αλλεπάλληλες ήττες ∆εν συζητάmicroε δηλαδή για ποιους λόγους δεν είναι πια αναγνωρίσιmicroη η ταυτότητά microας άρα να εξετάσουmicroε και να προτείνουmicroε microε ποιους ιδεολογικούς και πολιτικούς όρους θα επικυρώσουmicroε την προοπτική της παράταξης στον 21ου αιώνα Αυτό το πραγmicroατικό ερώτηmicroα έχει υποκατασταθεί από την καθόλου αυτονόητη απάντηση laquoΠαπανδρέουraquo ή laquoΒενιζέλοςraquo Για να microπορούν όmicroως είτε ο Γ Παπανδρέου είτε ο Ευ Βενιζέλος

10

είτε ο Κ Σκανδαλίδης είτε όποιος άλλος σύντροφος να είναι αποτελεσmicroατικοί στο τιmicroόνι της ηγεσίας πρέπει να απαντήσουmicroε πριν απ΄ όλα συλλογικά στα θέmicroατα lsquoταυτότηταςrsquo που οδήγησαν στις λάθος πολιτικές που microε τη σειρά τους οδήγησαν σε αλλεπάλληλες εκλογικές ήττες και στην ορατή διαρκή συρρίκνωση της απήχησης του ΠΑΣΟΚ Ας ξεκινήσουmicroε microε τις διαπιστώσεις που γίνονται κοινός τόπος 1 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση του πολιτικού συστήmicroατοςraquo άρα και ότι η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της κρίσης Τι ορίζουmicroε όmicroως ως κρίση του πολιτικού συστήmicroατος και γιατί το ΠΑΣΟΚ να είναι τmicroήmicroα της και όχι δύναmicroη υπέρβασής της 2 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση της ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo άρα ότι και η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της microεγαλύτερης κρίσης Γιατί όmicroως επί χρόνια το ΠΑΣΟΚ είχε microια ανοδική πορεία που δεν την προσδιόριζε τόσο καθοριστικά η εξέλιξη της υπόλοιπης ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίας Και γιατί άραγε τώρα να microην έχουmicroε πρόταση και ενεργή στάση αντιmicroετώπισης της κρίσης και σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενώ στο παρελθόν είχαmicroε 3 ∆ιαπιστώνουmicroε την διαπλοκή της οικονοmicroικής εξουσίας microε τα Μέσα Μαζικής Ενηmicroέρωσης και καταγγέλλουmicroε και αφορίζουmicroε αυτή τη διαπλοκή Γιατί όmicroως αποσιωπούmicroε το γεγονός ότι αυτή η δύναmicroη της διαπλοκής microπορεί να επηρεάζει και να χειραγωγεί τις εξελίξεις microόνον όταν ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα χάνει τη δική του πηγή αυτονοmicroίας - που είναι η εδραίωση του στην κοινωνία η δύναmicroη που αντλεί από την αυθεντική εκπροσώπηση δυνάmicroεων που οργανώνονται στον πολιτικό τους φορέα για να αλλάξουν την κοινωνία άρα και τους συσχετισmicroούς εξουσίας Και τι microας εmicroπόδισε άραγε να το πράξουmicroε

11

4 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ - ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

Είναι προφανές ότι η lsquoκρίση της πολιτικήςrsquo και η lsquoκρίση της σοσιαλδηmicroοκρατίαςrsquo είναι δύο όψεις του ίδιου νοmicroίσmicroατος Εντάσσονται και εξηγούνται από την απορρύθmicroιση των κυρίαρχων σχέσεων εξουσίας και πολιτικής εκπροσώπησης που διαmicroόρφωσαν ο 19ος και ο 20ος αιώνας Στο τέλος του 20ου αιώνα υπήρξαν τρεις ταυτόχρονες και σε έντονη αλληλεπίδραση microεταβολές τις οποίες οι κοινωνίες και το πολιτικό σύστηmicroα ακόmicroη δεν απορρόφησαν ούτε είναι σε θέση να ελέγξουν τους κραδασmicroούς και τις επιπτώσεις Πρώτον-η νεοφιλελεύθερη επέλαση της laquoπαγκοσmicroιοποίησηςraquo στην Οικονοmicroία που αποτυπώθηκε πρώτα στις συmicroφωνίες GATTrsquos και συνεχίζεται τώρα στις συmicroφωνίες του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου Επέλαση που επεκτάθηκε από την Οικονοmicroία στις πολιτικές ιδεολογίες και στα αξιακά πρότυπα Εδώ και τριάντα χρόνια το σοσιαλιστικό κίνηmicroα αθροίζει ήττες microε πιο βασική ότι έχασε την lsquoατζένταrsquo η γλώσσα οι ιδεολογικοί και πολιτικοί όροι της δηmicroόσιας συζήτησης έχουν επιβληθεί από τη microονοσήmicroαντη νεοφιλελεύθερη σκέψη Η οργανική ενότητα laquoτης κοινωνίας των πολιτώνraquo που ασκεί δηmicroοκρατικά τον έλεγχο του κράτους όπως την πρότεινε ο Γκράmicroσι microεταmicroορφώθηκε από τη νεοφιλελεύθερη σκέψη σε laquoκοινωνία των πολιτώνraquo αmicroέτοχων στο κεντρικό κορmicroό των εξελίξεων του κράτους τους Αλλά έτσι διασπάστηκε και το νόηmicroα της επιδίωξης της συλλογικότητας microέσα στην κοινωνία Γιαυτό και απαξιώνεται η ίδια η έννοια του κόmicromicroατος ως εξ ορισmicroού laquoγραφειοκρατική συγκρότησηraquo και αποθεώνεται το υποκατάστατο συλλογικότητας laquoτων microη κυβερνητικών οργανώσεωνraquo Ονειδίζεται η συλλογική

12

συγκρότηση των κοmicromicroάτων και η microέσω αυτών συmicromicroετοχή και άσκηση ελέγχου και εξουσίας από τους πολίτες και ενθαρρύνεται η ιδέα των εθελοντικών ενώσεων προσώπων γύρω από επιmicroέρους στόχους (microε χαρακτηριστικό παράδειγmicroα τον κατακερmicroατισmicroένο ακτιβισmicroό για το περιβάλλον) Όσο ισχυρότερη συλλογικότητα εκφράζουν οι λέξεις τόσο περισσότερο ενοχοποιούνται από την νεοφιλελεύθερη ιδεολογία η έννοια του έθνους καθίσταται ύποπτη και εξοβελίζεται Ο laquoλαόςraquo υποκαθίσταται από την laquoκοινωνίαraquo η κοινωνία microε τη σειρά της από τον laquoπολίτηraquo ενώ ο πολίτης γίνεται νοητός από τη φιλελεύθερη σκέψη microόνο ως laquoάτοmicroοraquo Εξού και η microονοmicroερής επιmicroονή στα ατοmicroικά δικαιώmicroατα εξού και ο πρωτοφανής αλλά αποτελεσmicroατικός-απrsquo ότι αποδείχτηκε-διαχωρισmicroός των ατοmicroικών από τα κοινωνικά δικαιώmicroατα Άλλωστε κατά την κλασική διατύπωση της Θάτσερ laquoδεν υπάρχει κοινωνία-microόνον άτοmicroαraquo προσθέτοντας ως υποχώρηση την microόνη αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα laquo-και η οικογένειαraquo Η microονοδιάστατη φιλελεύθερη σκέψη αρέσκεται να θεωρεί και να επιβάλει τη θέση ότι η παγκοσmicroιοποίηση είναι microια αδήριτη αναγκαιότητα microε ισχύ φυσικού νόmicroου Παρουσιάζει τη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση ως microια περίπου αυτόmicroατη εξέλιξη της δυναmicroικής της Οικονοmicroίας που απελευθερώνεται επιτέλους από τα δεσmicroά και τις ρυθmicroίσεις του κράτους για να λειτουργούν ανεmicroπόδιστοι οι νόmicroοι της Αγοράς οι οποίοι καταλήγουν να ρυθmicroίζουν και την κοινωνία επrsquo αγαθώ των ατόmicroων της Η αλήθεια είναι ότι αυτού του είδους η παγκοσmicroιοποίηση microέσω της απελευθέρωσης των αγορών και τη χωρίς φραγmicroούς κίνηση και επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κυρίως κεφαλαίου δεν είναι κάποιος φυσικός νόmicroος αλλά ξεκίνησε ως συγκεκριmicroένη επιθετική πολιτική στρατηγική από κέντρα επιρροής στις ΗΠΑ (και αλλού) microε πρώτο πεδίο εφαρmicroογής τη Χιλή του Πινοσέτ το 1973 για να

13

πάρει την πλήρη microορφή της από τον Ρήγκαν και τη Θάτσερ microετά το 1979 Σήmicroερα πράγmicroατι σχεδόν τριάντα χρόνια microετά η νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση της ανεξέλεγκτης αγοράς έχει πάρει laquoτο πάνω χέριraquo ακόmicroη και απέναντι στους κάποτε πολιτικούς της ταγούς τους οποίους έχει θέσει πλέον microε microικρότερες ή και καθόλου αντιστάσεις και διαφοροποιήσεις στην απόλυτη υπηρεσία της Και όλα αυτά φυσικά όχι ως κίνηση των νόmicroων της Οικονοmicroίας αλλά microε microια πολυσύνθετη παρέmicroβαση νεοφιλελεύθερων κοmicromicroάτων και κυβερνήσεων ∆ιεθνών Οργανισmicroών (όπως το ∆ιεθνές Νοmicroισmicroατικό Ταmicroείο ή η Παγκόσmicroια Τράπεζα) microε τη συνδροmicroή Ερευνητικών και Πανεπιστηmicroιακών Ιδρυmicroάτων χρηmicroατοδοτούmicroενων αφειδώς από Εργοδοτικές Ενώσεις και κυρίως microε τον πολυποίκιλο έλεγχο της ενηmicroέρωσης τόσο του Τύπου όσο και της Τηλεόρασης Για παράδειγmicroα οι 274 εφηmicroερίδες ραδιόφωνα και τηλεοράσεις που έλεγχε το 2003 ο Ρούπερτ Μέρντοχ σε τρεις ηπείρους συνέπεσαν - προς δόξαν της ανεξαρτησίας της ενηmicroέρωσης - απολύτως στην αναγκαιότητα της επέmicroβασης στο Ιράκ το ίδιο όπως υmicroνούν καθηmicroερινά και χωρίς παραφωνίες κάθε νεοφιλελεύθερη πολιτική και δυσφηmicroούν κάθε laquoκρατικιστικήraquo laquoπροστατευτική και παρεmicroβατικήraquo laquoαναχρονιστικήraquo πολιτική παγκοσmicroίως ∆εύτερον η επανάσταση των νέων τεχνολογιών έδωσε νέα ώθηση στην οικονοmicroική παγκοσmicroιοποίηση κυρίως στην αδυσώπητη επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κεφαλαίου και των παιγνίων του αυτό που ονόmicroασε ο Ιγνάσιο Ραmicroονέ laquoΚαπιταλισmicroό-Καζίνοraquo Αλλάζει όmicroως τη φύση της εργασίας και επηρεάζει τη συγκρότηση της συλλογικότητας των κοινωνιών ∆ηmicroιουργεί δηλαδή απίστευτες δυνατότητες και ευκαιρίες αλλά και νέες ανισότητες Τρίτον έγινε επίσης φανερό ότι το καύχηmicroα της ευρωπαϊκής

14

σοσιαλδηmicroοκρατίας - δηλαδή το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος - ήταν microεν το αποτέλεσmicroα των σκληρών και microακρών αγώνων των εργαζοmicroένων και της πολιτικής των σοσιαλιστικών κοmicromicroάτων αλλά έκρυβε και έναν αντίστοιχο συmicroβιβασmicroό των κυρίαρχων τάξεων όσο υπήρχε το δέος και η απειλή του σοβιετικού microπλοκ και των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού Γιαυτό αmicroέσως microετά την κατάρρευση του ανατολικού microπλοκ ο συmicroβιβασmicroός διερράγη microονοmicroερώς microε απροκάλυπτη επιθετικότητα ακόmicroη και σε δικαιώmicroατα που θεωρούνταν ως σταθερά κεκτηmicroένα όπως οι συλλογικές συmicroβάσεις που πρέπει τώρα να αντικατασταθούν από τις ατοmicroικές laquoσυmicroφωνίεςraquo των εργαζοmicroένων Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες οι φιλελεύθερες και νεοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάmicroεις της ∆εξιάς θεωρούν καθήκον τους να ανοίγουν δρόmicroο στην κυριαρχία της Αγοράς τσακίζοντας ότι αντιστρατεύεται τη microετατροπή κάθε κοινωνικής περιοχής σε χώρο του ανελέητου κερδοσκοπικού ανταγωνισmicroού των ποικιλώνυmicroων και διαρκώς microεταλλασσόmicroενων χρηmicroατοπιστωτικών συνασπισmicroών του διεθνούς κερδοσκοπικού- και όχι του παραγωγικού- κεφαλαίου Αλλά ούτε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία από τη microεριά της τόλmicroησε να θέσει πλαίσιο κανόνες και αρχές στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση και στην επίθεση των κυρίαρχων τάξεων σε κάθε χώρα εσωτερικά Καmicromicroία microεmicroονωmicroένη κυβέρνηση δεν αντιτάχθηκε οmicroοίως ούτε στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια και ακόmicroη περισσότερο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν επιδιώχθηκε - εν ονόmicroατι του lsquoανταγωνισmicroούrsquo και της οικονοmicroικής ορθοδοξίας της Αγοράς που εmicroφανίστηκε ως οικονοmicroική και κοινωνική πανάκεια - να υπάρξει microια ενεργή και κοινή στάση απέναντι στην σταθερή ανατροπή όλων των κοινωνικών κεκτηmicroένων Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της σοσιαλδηmicroοκρατίας δεν υπήρξε τόσο ολοκληρωmicroένη και επονείδιστη ήττα τέτοια αmicroαχητί παράδοση στην πιο κυνική και βίαιη αναδιανοmicroή εισοδήmicroατος υπέρ των ολίγων και ισχυρών παγκοσmicroίως όλο αυτό το διάστηmicroα

15

∆εν τόλmicroησε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία να υποστηρίξει τα πιο απλά microέτρα όπως τον laquoφόρο Τόmicroπινraquo στις διεθνείς χρηmicroατιστηριακές συναλλαγές Ή δεν έπραξε το αυτονόητο να πιέσει ώστε η Ενωmicroένη Ευρώπη να απαιτήσει να περιλάβουν οι συmicroφωνίες πρώτα της GATT ή τώρα του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου (ΠΟΕ) δύο τουλάχιστον παραmicroέτρους Πρώτον ότι η απελευθέρωση του εmicroπορίου αγαθών και υπηρεσιών και της κίνησης κεφαλαίου θα προϋποθέτει την προστασία των στοιχειωδών εργασιακών δικαιωmicroάτων σε όλες τις χώρες όπως ορίζει αυτά τα στοιχειώδη δικαιώmicroατα το ∆ιεθνές Γραφείο Εργασίας Γιατί αλλιώς η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία συναινεί να ανοίξει τις αγορές της στον ανταγωνισmicroό των microεροκάmicroατων του 1 δολαρίου ή της βάρβαρης παιδικής εργασίας στις αναπτυσσόmicroενες χώρες του κάποτε lsquoΤρίτου Κόσmicroουrsquo και των αναδυόmicroενων οικονοmicroιών της Ασίας ώστε να βελτιώσει ίσως κάπως τη microοίρα του ο Ινδός ή ο Βραζιλιάνος (αν βεβαίως φτάσει κάποιο τmicroήmicroα της υπεραξίας και των υπερκερδών και σrsquo αυτόν) αλλά να φτωχύνουν αντίστοιχα οι Ευρωπαίοι εργαζόmicroενοι που θα κληθούν να καταβάλουν το τίmicroηmicroα αυτού του είδους της απελευθέρωσης της laquoανταγωνιστικότηταςraquo ∆εύτερον Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης όπως και η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία δεν τόλmicroησαν να θέσουν microια δεύτερη προϋπόθεση στις συmicroφωνίες του ΠΟΕ ως προς το λεγόmicroενο laquoοικολογικό ντάmicroπινγκraquo Γιατί ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της laquoανταγωνιστικότηταςraquo των ΗΠΑ και των αναδυοmicroένων οικονοmicroιών microε χαρακτηριστικότερη την Κίνα οφείλεται στην πλήρη περιφρόνηση όχι microόνο της προστασίας των δικαιωmicroάτων της εργασίας αλλά και κάθε microορφή περιβαλλοντικής προστασίας που θεωρείται ότι προσθέτει laquoκόστοςraquo στην παραγωγή- άρα λιγότερο κέρδος για τον laquoεπενδυτήraquo Και όλα αυτά την ίδια στιγmicroή που όλα τα ευρωπαϊκά σοσιαλδηmicroοκρατικά κόmicromicroατα διαρρηγνύουν τα ιmicroάτιά τους για την

16

ανάγκη να γίνει το περιβάλλον αιχmicroή της παγκόσmicroιας πολιτικής Με αποτέλεσmicroα να απαξιώνονται διπλά και στο εσωτερικό των κοινωνιών των χωρών τους για την ατολmicroία τους και στις τρίτες χώρες για την συνενοχή τους όταν εννιάχρονα παιδιά δουλεύουν δωδεκάωρο σε βαριές βιοmicroηχανικές εργασίες microε την υπογραφή των κυβερνήσεων microας (και των ελληνικών συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων) και όταν οι κλιmicroατικές αλλαγές απειλούν την ίδια την ύπαρξη του πλανήτη

5 laquoΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΙΝΑΙraquo - ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΑΛΟΙ

Πρέπει να microας απασχολήσει γιατί ποτέ στο ΠΑΣΟΚ δεν υπήρξε οργανωmicroένη συζήτηση για την παγκοσmicroιοποίηση ούτε συζήτηση για τη στάση και τις πρωτοβουλίες που θα microπορούσαmicroε να αναλάβουmicroε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος ώστε να επιδιωχθεί ένα ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο που θα οδηγήσει και σε ένα πλαίσιο κανόνων και αρχών απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επέλαση ∆εν οργανώσαmicroε αυτή τη συζήτηση ούτε και όταν ως κυβέρνηση είχαmicroε το βάρος και την ευθύνη της στάσης microας στα σχετικά ζητήmicroατα στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια Ενώ λοιπόν είναι απολύτως ορατό ότι ένας από τους θεmicroελιώδεις παράγοντες της laquoκρίσης της πολιτικήςraquo laquoτης κρίσης της σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo- άρα και της κρίσης του ΠΑΣΟΚ- είναι η απορρύθmicroιση που επέφερε η νεοφιλελεύθερη επέλαση της παγκοσmicroιοποίησης στον πυρήνα της έννοιας της πολιτικής αντιπροσώπευσης εmicroείς εξακολουθούmicroε ακόmicroα και τώρα να σιωπούmicroε αmicroήχανα απέναντι στο πρόβληmicroα όπως ο ασθενής που αρνείται να ονοmicroατίσει την ασθένειά του φοβούmicroενος ότι δεν

17

microπορεί να τη θεραπεύσει Αλλά όπως είναι λάθος η σιωπή στην ασθένεια είναι πολλαπλό λάθος η αποσιώπηση microιας πολιτικής παθολογίας Και microάλιστα την ώρα που αρχίζει παγκοσmicroίως η αmicroφισβήτηση των δογmicroάτων και των πρακτικών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας Και δεν αναφέροmicroαι σε υποδείγmicroατα διαφορετικά όπως των λαϊκιστικών κινηmicroάτων της Λατινικής Αmicroερικής- που άλλωστε είναι εύκολα ενσωmicroατώσιmicroα ανατρέψιmicroα και microεταστρέψιmicroα από το κυρίαρχο σύστηmicroα Αναφέροmicroαι στους ουσιώδεις προβληmicroατισmicroούς που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια σε ευρύ τmicroήmicroα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδηmicroοκρατίας ακόmicroη και στο συγκυβερνών SPD αλλά και σε προβληmicroατισmicroούς που διατρέχουν επιλογές ακόmicroα και του Σαρκοζί ή της Μέρκελ Είναι αποφασιστικό για το microέλλον του ΠΑΣΟΚ να θεmicroελιώσουmicroε τη νέα microας πορεία σε microια ανοιχτή συζήτηση και στάση απέναντι στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση κάνοντας ταυτοχρόνως ακόmicroη ουσιαστικότερη την επιλογή microας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Γιατί η ανάγκη να υπάρξει πλαίσιο κανόνες και αρχές στην παγκοσmicroιοποίηση- η ανάγκη δηλαδή να τεθούν οι βάσεις για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση- microπορεί να εκφραστεί αποφασιστικά και να έχει πρακτικά και ολοκληρωmicroένα αποτελέσmicroατα microόνον όταν η πολιτικά Ενωmicroένη Ευρώπη υψωθεί απέναντι στον microονοπολισmicroό της σηmicroερινής παγκόσmicroιας ανισορροπίας δυνάmicroεων της microιας και microόνης υπερδύναmicroης η οποία αποτελεί και το πολιτικό στέγαστρο της νεοφιλελεύθερης απορρύθmicroισης Αλλά η αναγκαία microαχητική και ολοκληρωmicroένη τοποθέτησή microας απέναντι στα δόγmicroατα του νεοφιλελευθερισmicroού και της εκδοχής της παγκοσmicroιοποίησης που έχει ως σήmicroερα επιβληθεί έχει και microια δεύτερη εσωτερική όψη και επίπτωση -microη συζητώντας ιδεολογικά και πολιτικά τη στάση microας απέναντι στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της κυβερνητικής πρακτικής microας παλαιότερα και τώρα της απαθούς

18

λειτουργίας microας microας έχει microετατρέψει στην κοινή γνώmicroη σε laquomicroεταφραστέςraquo και laquoπαπαγαλάκιαraquo της συνολικής άτακτης ευρωπαϊκής υποχώρησης στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα όσο αυτά ενσωmicroατώνονται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές στις αλλεπάλληλες Οδηγίες στη διαmicroόρφωση των κοινών θέσεων της Ένωσης ως προς τις Συmicroφωνίες του ΠΟΕ Αυτό είναι άλλωστε το κεντρικό πολιτικό πρόβληmicroα που αντιmicroετωπίζουmicroε στη σχέση microας microε την ελληνική κοινωνία η καίρια και επίφοβη φράση laquoόλοι ίδιοι είναιraquo Φυσικά το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo αποτελεί ένα επίmicroονο προπαγανδιστικό εργαλείο και των δύο κοmicromicroάτων της Αριστεράς εναντίον του ΠΑΣΟΚ Και αυτό δεν είναι αλήθεια ∆εν είmicroαστε ίδιοι microε τη Ν∆ ούτε ποτέ θα γίνουmicroε Ωστόσο επιτρέψαmicroε να εγκαθιδρυθεί αυτή η πεποίθηση στην ελληνική κοινωνία από επιλογές από ασάφειες και παλινωδίες στις ιδεολογικές και πολιτικές microας θέσεις που χαρακτήρισαν ιδίως την τελευταία κυβερνητική microας περίοδο και βάθυναν ακόmicroα περισσότερο το 2004-2007 Και ακόmicroα χειρότερα υποστήκαmicroε αυτό το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo επειδή για να laquoπεράσουmicroεraquo δυσάρεστες πολιτικές χρησιmicroοποιούσαmicroε-και χρησιmicroοποιούmicroε-την Ευρωπαϊκή Ένωση ως άλλοθι και προmicroετωπίδα εmicroπεδώνοντας την αίσθηση ότι είmicroαστε υποχρεωmicroένοι να εφαρmicroόζουmicroε πολιτικές που microας επιβάλλονται laquoεκ των άνωraquo λόγω της συmicromicroετοχής microας στην ΕΕ Αλλά microε αυτό τον τρόπο εmicroείς το Κίνηmicroα του ΠΑΣΟΚ που ταυτίστηκε microε την περηφάνια της εθνικής χειραφέτησης και της αχειραγώγητης λαϊκής κυριαρχίας εmicroφανιζόmicroαστε να εισάγουmicroε microε πλάγιο τρόπο και πάλι το στοιχείο της εξάρτησης αυτή τη φορά από κάποιο laquo∆ιευθυντήριο των Βρυξελλώνraquo Υπονοmicroεύουmicroε έτσι διπλά τη θέση microας αλλά και τις επιτεύξεις microας την ίδια στιγmicroή που υπονοmicroεύουmicroε το νόηmicroα της συmicromicroετοχής microας στους Ευρωπαϊκούς θεσmicroούς Γιατί υπονοmicroεύουmicroε τους

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

5

microας απάντηση πάνω στο καίριο ερώτηmicroα πολιτικής και κοινωνικής ύπαρξης του ΠΑΣΟΚ που είναι

2 laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo

Η εκλογή Προέδρου microε τον τρόπο που διεξάγεται θα είναι από microόνη της-όποιος και αν εκλεγεί-microια ακόmicroη διολίσθηση σ΄ αυτό που οι περισσότεροι εξορκίζουν το ΠΑΣΟΚ ακόmicroη και αν διατηρήσει το τυπικό της σοσιαλδηmicroοκρατικής του αναφοράς θα ολισθήσει και πάλι ανεπαισθήτως προς τη microετατροπή του σε ένα κόmicromicroα του Κέντρου χωρίς κέντρο βάρους Γιατί microόνο σε κόmicromicroατα microε χαλαρούς ιδεολογικούς πολιτικούς και οργανωτικούς δεσmicroούς - κόmicromicroατα ευρείας microεν κοινωνικής εκπροσώπησης συmicroφερόντων αλλά lsquoοmicroοσπονδιοποιηmicroένηςrsquo και ασύνδετης εσωτερικά οργανικά και οργανωτικά έκφρασης- η ηγεσία διαδραmicroατίζει τον ρόλο που σήmicroερα τείνουmicroε να της αποδώσουmicroε να αναλάβει δηλαδή ένα πρόσωπο την ιδεολογική εκπροσώπηση και την πολιτική σηmicroατοδότηση να υποκαταστήσει ένα πρόσωπο τη συλλογική συγκρότηση και να πάρει αυτό το βάρος των συmicroβολισmicroών microιας ολόκληρης παράταξης Πρέπει λοιπόν πριν απrsquo όλα να συζητήσουmicroε ανοιχτά ένα ζήτηmicroα που έχει τεθεί κατά καιρούς από ορισmicroένους συντρόφους άλλοτε ανοιχτά και ρητά και άλλοτε δειλά και ανολοκλήρωτα για το βασικό προσανατολισmicroό τον λόγο ύπαρξης και δράσης του ΠΑΣΟΚ ως πολιτικού φορέα -θα επιδιώξουmicroε να προσδιορίσουmicroε εκ νέου τον ρόλο microας ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα οικονοmicroικού και κοινωνικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας στους όρους και τις συνθήκες του 21ου αιώνα

6

-ή microήπως οι όροι και οι συνθήκες του 21ου αιώνα επιβάλλουν ένα στρατηγικό microετασχηmicroατισmicroό του ίδιου του ΠΑΣΟΚ είτε προς ένα σοσιαλδηmicroοκρατικό κόmicromicroα του laquoτρίτου δρόmicroουraquo του τύπου των New Labour της Βρετανίας είτε προς ένα ακόmicroα πιο ευρύ σχήmicroα microε αλλαγή του ονόmicroατος των ιδεολογικοπολιτικών θέσεων του Καταστατικού και των συmicroβόλων όπως έγινε τελικά microε το ∆ηmicroοκρατικό Κόmicromicroα του Βελτρόνι δίπλα microας στην Ιταλία Υποστηρίζω ότι ένας ουσιαστικός λόγος της κρίσης είναι ότι το ΠΑΣΟΚ - ορατά τουλάχιστον από το 2000 αλλά ήδη από νωρίτερα- διολισθαίνει προς την επιλογή του τύπου των New Labour microε microια αδιακήρυκτη microεν αλλά διαρκή και σταθερή προσχώρηση σε θέσεις και πρακτικές που οδηγούν σrsquoαυτό το αποτέλεσmicroα Υποστηρίζω όmicroως επίσης ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος αντί να θέλουmicroε να microετασχηmicroατίσουmicroε την ελληνική κοινωνία ως σοσιαλιστικός φορέας να microετασχηmicroατίσουmicroε τον εαυτό microας προς κάποια ασαφή και χωρίς κοινωνική και πολιτική οριοθέτηση κεντρώα microετατόπιση του Γιατί για να ενστερνιστούmicroε ως ανάγκη αυτή την laquomicroετατόπιση προς το κέντροraquo σηmicroαίνει ότι η κοινωνική microας βάση είναι κυρίως κάποια ιδεατά microεσαία στρώmicroατα που έχουν laquomicroετακινηθεί στα δεξιάraquo και ότι έχουmicroε κάνει την ανάλυση ότι η Ελλάδα είναι πλέον microια ώριmicroη ευρωπαϊκή κοινωνία των 23 που ευηmicroερούν και αποmicroένει η βελτίωση της θέσης του πάσχοντος και ασθενέστερου 13 Όmicroως τέτοια microεσαία στρώmicroατα δεν υπάρχουν στην Ελλάδα Πριν απrsquo όλα η ανάγνωση είναι ρηχή ακόmicroη και διεθνώς οι κοινωνίες των 23 ήδη απειλούνται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ όπου το κοινωνικό κράτος δέχεται συστηmicroατικά καίρια πλήγmicroατα από τους όρους της ανεξέλεγκτης νεοφιλελεύθερης παγκοσmicroιοποίησης Οι microεσαίες τάξεις συmicroπιέζονται κοινωνικά και εισοδηmicroατικά και παντού - πλην του βορείου τόξου της Νορβηγίας ∆ανίας Σουηδίας και Φιλανδίας- εκδιπλώνονται περικοπές και περιορισmicroοί στις κατακτήσεις του

7

κράτους-πρόνοιας Το κυριότερο όmicroως είναι ότι η Ελλάδα είναι microια αντίστροφη κοινωνία των 23 στην οποία τα 23 των microεσαίων και microικροαστικών στρωmicroάτων συmicroπιέζονται και νιώθουν έντονη την απειλή της κοινωνικής και οικονοmicroικής υποβάθmicroισης όταν microάλιστα παρά τις προσπάθειες του ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχει στην Ελλάδα ο ιστός ενός πραγmicroατικού κοινωνικού κράτους συνοχής και αλληλεγγύης Σήmicroερα στην Ελλάδα microόνο το 13 της κοινωνίας έχει πραγmicroατική ή σχετική συmicromicroετοχή στην ασφάλεια και την ευηmicroερία Επιπλέον ο αγροτικός τοmicroέας εφόσον δεν υπάρξει έγκαιρη και καίρια διαρθρωτική παρέmicroβαση θα εκβάλλει την επόmicroενη δεκαετία δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες νέους ανέργους και απελπισmicroένους στα microεγάλα αστικά κέντρα Αν δεν υπάρξει έγκαιρα ολοκληρωmicroένο αναπτυξιακό σχέδιο για τη χώρα η ανεργία θα αυξάνεται σταθερά ενώ η εργασία των 700 ευρώ θα γίνεται ο ορίζοντας της microιζέριας για τις νέες γενιές Ξεκινώντας λοιπόν από το θέmicroα της umlταυτότηταςuml του ΠΑΣΟΚ πρέπει να πούmicroε ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα έχει σταθερά την ανάγκη από ένα σύγχρονο σοσιαλιστικό κόmicromicroα το οποίο θα δρα ως ο κορmicroός του σχηmicroατισmicroού της microεγάλης παράταξης της Κεντροαριστεράς που επιδιώκει τη microέγιστη πλειοψηφία για τον microετασχηmicroατισmicroό της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το πρόγραmicromicroα της Γιrsquo αυτό και το ΠΑΣΟΚ δεν είναι ούτε χρειάζεται να γίνει σοσιαλδηmicroοκρατικό κόmicromicroα του lsquoτρίτου δρόmicroουrsquo ούτε - ακόmicroη περισσότερο κεντρώο κόmicromicroα διαχειριστικής εναλλαγής ∆εν είναι ούτε πρέπει να γίνει το ένα ή το άλλο γιατί η ελληνική κοινωνία έχει ανάγκη από ένα σύγχρονο κοινωνικό κράτος και όχι την ιδιωτικοποίηση των δηmicroοσίων αγαθών και υπηρεσιών έχει ανάγκη microια ποιοτική δηmicroόσια δωρεάν παιδεία και ένα ποιοτικό και αξιόπιστο δηmicroόσιο σύστηmicroα υγείας έχει ανάγκη από ένα βιώσιmicroο και ανθρώπινο ασφαλιστικό σύστηmicroα έχει ανάγκη ένα δίχτυ κοινωνικής πρόνοιας και αλληλεγγύης

8

Γιατί προσθέτως η Ελλάδα χρειάζεται microέσα στην παγκοσmicroιοποίηση να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της σε τοπικό περιφερειακό και διεθνές επίπεδο Και αυτό microπορεί να γίνει microόνον microε microια ολόπλευρη ενίσχυση της επιχειρηmicroατικότητας microε παράλληλη ενίσχυση της έρευνας και της καινοτοmicroίας Αλλά microοχλός της ανάπτυξης της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων της δηmicroιουργίας εθνικών πρωταθλητών microε διεθνοποιηmicroένες προοπτικές microπορεί να είναι microόνο ένα σύγχρονο ευέλικτο και microε σαφήνεια οριοθέτησης εξουσιών αποκεντρωmicroένο αποτελεσmicroατικό κράτος Ένα κράτος που επιδιώκει την ενίσχυση της συνολικής ανταγωνιστικότητας της χώρας στο νέο διεθνές περιβάλλον Ένα κράτος χωρίς συντεχνιακές εξαρτήσεις και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις Χωρίς διαφθορά microε καλά αmicroειβόmicroενους αξιοκρατικά εξελισσόmicroενους δηmicroόσιους λειτουργούς Όλα αυτά που παραλλήλως συmicroβάλλουν σε microια άλλη κρίσιmicroη παράmicroετρο που είναι η εθνική ισχύς για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων δεν επιτυγχάνονται microε κεντρώα διαχειριστικά κόmicromicroατα ούτε microε συνασπισmicroούς κοmicromicroάτων που εξαναγκάζονται σε συνεργασία από τις τροπές του εκλογικού νόmicroου Επιτυγχάνονται microε ένα ισχυρό και συγκροτηmicroένο microεταρρυθmicroιστικό πολιτικό φορέα της σοσιαλιστικής αριστεράς που microπορεί να συγκρουστεί αποτελεσmicroατικά microε κατεστηmicroένα και να προωθήσει microε φαντασία και τόλmicroη ουσιαστικές microεταρρυθmicroίσεις στο κράτος την οικονοmicroία και την κοινωνία Επιτυγχάνονται microε ένα συντεταγmicroένο microεταρρυθmicroιστικό σοσιαλιστικό κόmicromicroα που δεν θα χρειάζεται καmicroία umlαριστερήuml ή umlδεξιάuml στροφή γιατί θα είναι εδραιωmicroένο στο κέντρο της πολιτικής σκηνής ως προοδευτική πρόταση αποτελεσmicroατικής διακυβέρνησης microιας microεγάλης και σταθερής κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας

9

Επιτυγχάνονται microε ένα οριοθετηmicroένο microε σαφήνεια σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ ένα ΠΑΣΟΚ δύναmicroη της Αριστεράς Της Πράξης και των Λύσεων των Προβληmicroάτων microε ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο προς το ΚΚΕ και τον ΣΥΡΙΖΑ της αέναης ανακύκλωσης και της επίτασης των προβληmicroάτων Γιατί το ΠΑΣΟΚ δεν έχει κανένα λόγο να υποκλίνεται ούτε στις αντιφατικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ ούτε στον άταφο υπαρκτό σοσιαλισmicroό του ΚΚΕ υποχωρώντας ή microεταβάλλοντας την ατζέντα των πραγmicroατικών θεmicroάτων της κοινωνίας Ένα ΠΑΣΟΚ που δεν δέχεται πιστοποιητικά αριστεροφροσύνης από κανέναν αλλά επιδιώκει ισότιmicroα και χωρίς ηγεmicroονισmicroό τον διάλογο microε τις άλλες δυνάmicroεις της Αριστεράς πάνω σε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα και τη συστράτευση ώστε τα πραγmicroατικά ζητήmicroατα της κοινωνίας να οδηγούνται στη λύση τους και όχι στη διαιώνισή τους

3 Ο ΚΟΙΝΟΣ ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΘΟΛΟΥ ΑΥΤΟΝΟΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Σήmicroερα η συζήτηση για το ΠΑΣΟΚ για την κρίση του ΠΑΣΟΚ δεν γίνεται σ΄ αυτό το πλαίσιο και πάνω σrsquo αυτή την αυτονόητη βάση παρά τις αλλεπάλληλες ήττες ∆εν συζητάmicroε δηλαδή για ποιους λόγους δεν είναι πια αναγνωρίσιmicroη η ταυτότητά microας άρα να εξετάσουmicroε και να προτείνουmicroε microε ποιους ιδεολογικούς και πολιτικούς όρους θα επικυρώσουmicroε την προοπτική της παράταξης στον 21ου αιώνα Αυτό το πραγmicroατικό ερώτηmicroα έχει υποκατασταθεί από την καθόλου αυτονόητη απάντηση laquoΠαπανδρέουraquo ή laquoΒενιζέλοςraquo Για να microπορούν όmicroως είτε ο Γ Παπανδρέου είτε ο Ευ Βενιζέλος

10

είτε ο Κ Σκανδαλίδης είτε όποιος άλλος σύντροφος να είναι αποτελεσmicroατικοί στο τιmicroόνι της ηγεσίας πρέπει να απαντήσουmicroε πριν απ΄ όλα συλλογικά στα θέmicroατα lsquoταυτότηταςrsquo που οδήγησαν στις λάθος πολιτικές που microε τη σειρά τους οδήγησαν σε αλλεπάλληλες εκλογικές ήττες και στην ορατή διαρκή συρρίκνωση της απήχησης του ΠΑΣΟΚ Ας ξεκινήσουmicroε microε τις διαπιστώσεις που γίνονται κοινός τόπος 1 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση του πολιτικού συστήmicroατοςraquo άρα και ότι η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της κρίσης Τι ορίζουmicroε όmicroως ως κρίση του πολιτικού συστήmicroατος και γιατί το ΠΑΣΟΚ να είναι τmicroήmicroα της και όχι δύναmicroη υπέρβασής της 2 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση της ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo άρα ότι και η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της microεγαλύτερης κρίσης Γιατί όmicroως επί χρόνια το ΠΑΣΟΚ είχε microια ανοδική πορεία που δεν την προσδιόριζε τόσο καθοριστικά η εξέλιξη της υπόλοιπης ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίας Και γιατί άραγε τώρα να microην έχουmicroε πρόταση και ενεργή στάση αντιmicroετώπισης της κρίσης και σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενώ στο παρελθόν είχαmicroε 3 ∆ιαπιστώνουmicroε την διαπλοκή της οικονοmicroικής εξουσίας microε τα Μέσα Μαζικής Ενηmicroέρωσης και καταγγέλλουmicroε και αφορίζουmicroε αυτή τη διαπλοκή Γιατί όmicroως αποσιωπούmicroε το γεγονός ότι αυτή η δύναmicroη της διαπλοκής microπορεί να επηρεάζει και να χειραγωγεί τις εξελίξεις microόνον όταν ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα χάνει τη δική του πηγή αυτονοmicroίας - που είναι η εδραίωση του στην κοινωνία η δύναmicroη που αντλεί από την αυθεντική εκπροσώπηση δυνάmicroεων που οργανώνονται στον πολιτικό τους φορέα για να αλλάξουν την κοινωνία άρα και τους συσχετισmicroούς εξουσίας Και τι microας εmicroπόδισε άραγε να το πράξουmicroε

11

4 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ - ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

Είναι προφανές ότι η lsquoκρίση της πολιτικήςrsquo και η lsquoκρίση της σοσιαλδηmicroοκρατίαςrsquo είναι δύο όψεις του ίδιου νοmicroίσmicroατος Εντάσσονται και εξηγούνται από την απορρύθmicroιση των κυρίαρχων σχέσεων εξουσίας και πολιτικής εκπροσώπησης που διαmicroόρφωσαν ο 19ος και ο 20ος αιώνας Στο τέλος του 20ου αιώνα υπήρξαν τρεις ταυτόχρονες και σε έντονη αλληλεπίδραση microεταβολές τις οποίες οι κοινωνίες και το πολιτικό σύστηmicroα ακόmicroη δεν απορρόφησαν ούτε είναι σε θέση να ελέγξουν τους κραδασmicroούς και τις επιπτώσεις Πρώτον-η νεοφιλελεύθερη επέλαση της laquoπαγκοσmicroιοποίησηςraquo στην Οικονοmicroία που αποτυπώθηκε πρώτα στις συmicroφωνίες GATTrsquos και συνεχίζεται τώρα στις συmicroφωνίες του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου Επέλαση που επεκτάθηκε από την Οικονοmicroία στις πολιτικές ιδεολογίες και στα αξιακά πρότυπα Εδώ και τριάντα χρόνια το σοσιαλιστικό κίνηmicroα αθροίζει ήττες microε πιο βασική ότι έχασε την lsquoατζένταrsquo η γλώσσα οι ιδεολογικοί και πολιτικοί όροι της δηmicroόσιας συζήτησης έχουν επιβληθεί από τη microονοσήmicroαντη νεοφιλελεύθερη σκέψη Η οργανική ενότητα laquoτης κοινωνίας των πολιτώνraquo που ασκεί δηmicroοκρατικά τον έλεγχο του κράτους όπως την πρότεινε ο Γκράmicroσι microεταmicroορφώθηκε από τη νεοφιλελεύθερη σκέψη σε laquoκοινωνία των πολιτώνraquo αmicroέτοχων στο κεντρικό κορmicroό των εξελίξεων του κράτους τους Αλλά έτσι διασπάστηκε και το νόηmicroα της επιδίωξης της συλλογικότητας microέσα στην κοινωνία Γιαυτό και απαξιώνεται η ίδια η έννοια του κόmicromicroατος ως εξ ορισmicroού laquoγραφειοκρατική συγκρότησηraquo και αποθεώνεται το υποκατάστατο συλλογικότητας laquoτων microη κυβερνητικών οργανώσεωνraquo Ονειδίζεται η συλλογική

12

συγκρότηση των κοmicromicroάτων και η microέσω αυτών συmicromicroετοχή και άσκηση ελέγχου και εξουσίας από τους πολίτες και ενθαρρύνεται η ιδέα των εθελοντικών ενώσεων προσώπων γύρω από επιmicroέρους στόχους (microε χαρακτηριστικό παράδειγmicroα τον κατακερmicroατισmicroένο ακτιβισmicroό για το περιβάλλον) Όσο ισχυρότερη συλλογικότητα εκφράζουν οι λέξεις τόσο περισσότερο ενοχοποιούνται από την νεοφιλελεύθερη ιδεολογία η έννοια του έθνους καθίσταται ύποπτη και εξοβελίζεται Ο laquoλαόςraquo υποκαθίσταται από την laquoκοινωνίαraquo η κοινωνία microε τη σειρά της από τον laquoπολίτηraquo ενώ ο πολίτης γίνεται νοητός από τη φιλελεύθερη σκέψη microόνο ως laquoάτοmicroοraquo Εξού και η microονοmicroερής επιmicroονή στα ατοmicroικά δικαιώmicroατα εξού και ο πρωτοφανής αλλά αποτελεσmicroατικός-απrsquo ότι αποδείχτηκε-διαχωρισmicroός των ατοmicroικών από τα κοινωνικά δικαιώmicroατα Άλλωστε κατά την κλασική διατύπωση της Θάτσερ laquoδεν υπάρχει κοινωνία-microόνον άτοmicroαraquo προσθέτοντας ως υποχώρηση την microόνη αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα laquo-και η οικογένειαraquo Η microονοδιάστατη φιλελεύθερη σκέψη αρέσκεται να θεωρεί και να επιβάλει τη θέση ότι η παγκοσmicroιοποίηση είναι microια αδήριτη αναγκαιότητα microε ισχύ φυσικού νόmicroου Παρουσιάζει τη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση ως microια περίπου αυτόmicroατη εξέλιξη της δυναmicroικής της Οικονοmicroίας που απελευθερώνεται επιτέλους από τα δεσmicroά και τις ρυθmicroίσεις του κράτους για να λειτουργούν ανεmicroπόδιστοι οι νόmicroοι της Αγοράς οι οποίοι καταλήγουν να ρυθmicroίζουν και την κοινωνία επrsquo αγαθώ των ατόmicroων της Η αλήθεια είναι ότι αυτού του είδους η παγκοσmicroιοποίηση microέσω της απελευθέρωσης των αγορών και τη χωρίς φραγmicroούς κίνηση και επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κυρίως κεφαλαίου δεν είναι κάποιος φυσικός νόmicroος αλλά ξεκίνησε ως συγκεκριmicroένη επιθετική πολιτική στρατηγική από κέντρα επιρροής στις ΗΠΑ (και αλλού) microε πρώτο πεδίο εφαρmicroογής τη Χιλή του Πινοσέτ το 1973 για να

13

πάρει την πλήρη microορφή της από τον Ρήγκαν και τη Θάτσερ microετά το 1979 Σήmicroερα πράγmicroατι σχεδόν τριάντα χρόνια microετά η νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση της ανεξέλεγκτης αγοράς έχει πάρει laquoτο πάνω χέριraquo ακόmicroη και απέναντι στους κάποτε πολιτικούς της ταγούς τους οποίους έχει θέσει πλέον microε microικρότερες ή και καθόλου αντιστάσεις και διαφοροποιήσεις στην απόλυτη υπηρεσία της Και όλα αυτά φυσικά όχι ως κίνηση των νόmicroων της Οικονοmicroίας αλλά microε microια πολυσύνθετη παρέmicroβαση νεοφιλελεύθερων κοmicromicroάτων και κυβερνήσεων ∆ιεθνών Οργανισmicroών (όπως το ∆ιεθνές Νοmicroισmicroατικό Ταmicroείο ή η Παγκόσmicroια Τράπεζα) microε τη συνδροmicroή Ερευνητικών και Πανεπιστηmicroιακών Ιδρυmicroάτων χρηmicroατοδοτούmicroενων αφειδώς από Εργοδοτικές Ενώσεις και κυρίως microε τον πολυποίκιλο έλεγχο της ενηmicroέρωσης τόσο του Τύπου όσο και της Τηλεόρασης Για παράδειγmicroα οι 274 εφηmicroερίδες ραδιόφωνα και τηλεοράσεις που έλεγχε το 2003 ο Ρούπερτ Μέρντοχ σε τρεις ηπείρους συνέπεσαν - προς δόξαν της ανεξαρτησίας της ενηmicroέρωσης - απολύτως στην αναγκαιότητα της επέmicroβασης στο Ιράκ το ίδιο όπως υmicroνούν καθηmicroερινά και χωρίς παραφωνίες κάθε νεοφιλελεύθερη πολιτική και δυσφηmicroούν κάθε laquoκρατικιστικήraquo laquoπροστατευτική και παρεmicroβατικήraquo laquoαναχρονιστικήraquo πολιτική παγκοσmicroίως ∆εύτερον η επανάσταση των νέων τεχνολογιών έδωσε νέα ώθηση στην οικονοmicroική παγκοσmicroιοποίηση κυρίως στην αδυσώπητη επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κεφαλαίου και των παιγνίων του αυτό που ονόmicroασε ο Ιγνάσιο Ραmicroονέ laquoΚαπιταλισmicroό-Καζίνοraquo Αλλάζει όmicroως τη φύση της εργασίας και επηρεάζει τη συγκρότηση της συλλογικότητας των κοινωνιών ∆ηmicroιουργεί δηλαδή απίστευτες δυνατότητες και ευκαιρίες αλλά και νέες ανισότητες Τρίτον έγινε επίσης φανερό ότι το καύχηmicroα της ευρωπαϊκής

14

σοσιαλδηmicroοκρατίας - δηλαδή το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος - ήταν microεν το αποτέλεσmicroα των σκληρών και microακρών αγώνων των εργαζοmicroένων και της πολιτικής των σοσιαλιστικών κοmicromicroάτων αλλά έκρυβε και έναν αντίστοιχο συmicroβιβασmicroό των κυρίαρχων τάξεων όσο υπήρχε το δέος και η απειλή του σοβιετικού microπλοκ και των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού Γιαυτό αmicroέσως microετά την κατάρρευση του ανατολικού microπλοκ ο συmicroβιβασmicroός διερράγη microονοmicroερώς microε απροκάλυπτη επιθετικότητα ακόmicroη και σε δικαιώmicroατα που θεωρούνταν ως σταθερά κεκτηmicroένα όπως οι συλλογικές συmicroβάσεις που πρέπει τώρα να αντικατασταθούν από τις ατοmicroικές laquoσυmicroφωνίεςraquo των εργαζοmicroένων Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες οι φιλελεύθερες και νεοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάmicroεις της ∆εξιάς θεωρούν καθήκον τους να ανοίγουν δρόmicroο στην κυριαρχία της Αγοράς τσακίζοντας ότι αντιστρατεύεται τη microετατροπή κάθε κοινωνικής περιοχής σε χώρο του ανελέητου κερδοσκοπικού ανταγωνισmicroού των ποικιλώνυmicroων και διαρκώς microεταλλασσόmicroενων χρηmicroατοπιστωτικών συνασπισmicroών του διεθνούς κερδοσκοπικού- και όχι του παραγωγικού- κεφαλαίου Αλλά ούτε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία από τη microεριά της τόλmicroησε να θέσει πλαίσιο κανόνες και αρχές στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση και στην επίθεση των κυρίαρχων τάξεων σε κάθε χώρα εσωτερικά Καmicromicroία microεmicroονωmicroένη κυβέρνηση δεν αντιτάχθηκε οmicroοίως ούτε στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια και ακόmicroη περισσότερο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν επιδιώχθηκε - εν ονόmicroατι του lsquoανταγωνισmicroούrsquo και της οικονοmicroικής ορθοδοξίας της Αγοράς που εmicroφανίστηκε ως οικονοmicroική και κοινωνική πανάκεια - να υπάρξει microια ενεργή και κοινή στάση απέναντι στην σταθερή ανατροπή όλων των κοινωνικών κεκτηmicroένων Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της σοσιαλδηmicroοκρατίας δεν υπήρξε τόσο ολοκληρωmicroένη και επονείδιστη ήττα τέτοια αmicroαχητί παράδοση στην πιο κυνική και βίαιη αναδιανοmicroή εισοδήmicroατος υπέρ των ολίγων και ισχυρών παγκοσmicroίως όλο αυτό το διάστηmicroα

15

∆εν τόλmicroησε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία να υποστηρίξει τα πιο απλά microέτρα όπως τον laquoφόρο Τόmicroπινraquo στις διεθνείς χρηmicroατιστηριακές συναλλαγές Ή δεν έπραξε το αυτονόητο να πιέσει ώστε η Ενωmicroένη Ευρώπη να απαιτήσει να περιλάβουν οι συmicroφωνίες πρώτα της GATT ή τώρα του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου (ΠΟΕ) δύο τουλάχιστον παραmicroέτρους Πρώτον ότι η απελευθέρωση του εmicroπορίου αγαθών και υπηρεσιών και της κίνησης κεφαλαίου θα προϋποθέτει την προστασία των στοιχειωδών εργασιακών δικαιωmicroάτων σε όλες τις χώρες όπως ορίζει αυτά τα στοιχειώδη δικαιώmicroατα το ∆ιεθνές Γραφείο Εργασίας Γιατί αλλιώς η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία συναινεί να ανοίξει τις αγορές της στον ανταγωνισmicroό των microεροκάmicroατων του 1 δολαρίου ή της βάρβαρης παιδικής εργασίας στις αναπτυσσόmicroενες χώρες του κάποτε lsquoΤρίτου Κόσmicroουrsquo και των αναδυόmicroενων οικονοmicroιών της Ασίας ώστε να βελτιώσει ίσως κάπως τη microοίρα του ο Ινδός ή ο Βραζιλιάνος (αν βεβαίως φτάσει κάποιο τmicroήmicroα της υπεραξίας και των υπερκερδών και σrsquo αυτόν) αλλά να φτωχύνουν αντίστοιχα οι Ευρωπαίοι εργαζόmicroενοι που θα κληθούν να καταβάλουν το τίmicroηmicroα αυτού του είδους της απελευθέρωσης της laquoανταγωνιστικότηταςraquo ∆εύτερον Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης όπως και η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία δεν τόλmicroησαν να θέσουν microια δεύτερη προϋπόθεση στις συmicroφωνίες του ΠΟΕ ως προς το λεγόmicroενο laquoοικολογικό ντάmicroπινγκraquo Γιατί ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της laquoανταγωνιστικότηταςraquo των ΗΠΑ και των αναδυοmicroένων οικονοmicroιών microε χαρακτηριστικότερη την Κίνα οφείλεται στην πλήρη περιφρόνηση όχι microόνο της προστασίας των δικαιωmicroάτων της εργασίας αλλά και κάθε microορφή περιβαλλοντικής προστασίας που θεωρείται ότι προσθέτει laquoκόστοςraquo στην παραγωγή- άρα λιγότερο κέρδος για τον laquoεπενδυτήraquo Και όλα αυτά την ίδια στιγmicroή που όλα τα ευρωπαϊκά σοσιαλδηmicroοκρατικά κόmicromicroατα διαρρηγνύουν τα ιmicroάτιά τους για την

16

ανάγκη να γίνει το περιβάλλον αιχmicroή της παγκόσmicroιας πολιτικής Με αποτέλεσmicroα να απαξιώνονται διπλά και στο εσωτερικό των κοινωνιών των χωρών τους για την ατολmicroία τους και στις τρίτες χώρες για την συνενοχή τους όταν εννιάχρονα παιδιά δουλεύουν δωδεκάωρο σε βαριές βιοmicroηχανικές εργασίες microε την υπογραφή των κυβερνήσεων microας (και των ελληνικών συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων) και όταν οι κλιmicroατικές αλλαγές απειλούν την ίδια την ύπαρξη του πλανήτη

5 laquoΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΙΝΑΙraquo - ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΑΛΟΙ

Πρέπει να microας απασχολήσει γιατί ποτέ στο ΠΑΣΟΚ δεν υπήρξε οργανωmicroένη συζήτηση για την παγκοσmicroιοποίηση ούτε συζήτηση για τη στάση και τις πρωτοβουλίες που θα microπορούσαmicroε να αναλάβουmicroε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος ώστε να επιδιωχθεί ένα ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο που θα οδηγήσει και σε ένα πλαίσιο κανόνων και αρχών απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επέλαση ∆εν οργανώσαmicroε αυτή τη συζήτηση ούτε και όταν ως κυβέρνηση είχαmicroε το βάρος και την ευθύνη της στάσης microας στα σχετικά ζητήmicroατα στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια Ενώ λοιπόν είναι απολύτως ορατό ότι ένας από τους θεmicroελιώδεις παράγοντες της laquoκρίσης της πολιτικήςraquo laquoτης κρίσης της σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo- άρα και της κρίσης του ΠΑΣΟΚ- είναι η απορρύθmicroιση που επέφερε η νεοφιλελεύθερη επέλαση της παγκοσmicroιοποίησης στον πυρήνα της έννοιας της πολιτικής αντιπροσώπευσης εmicroείς εξακολουθούmicroε ακόmicroα και τώρα να σιωπούmicroε αmicroήχανα απέναντι στο πρόβληmicroα όπως ο ασθενής που αρνείται να ονοmicroατίσει την ασθένειά του φοβούmicroενος ότι δεν

17

microπορεί να τη θεραπεύσει Αλλά όπως είναι λάθος η σιωπή στην ασθένεια είναι πολλαπλό λάθος η αποσιώπηση microιας πολιτικής παθολογίας Και microάλιστα την ώρα που αρχίζει παγκοσmicroίως η αmicroφισβήτηση των δογmicroάτων και των πρακτικών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας Και δεν αναφέροmicroαι σε υποδείγmicroατα διαφορετικά όπως των λαϊκιστικών κινηmicroάτων της Λατινικής Αmicroερικής- που άλλωστε είναι εύκολα ενσωmicroατώσιmicroα ανατρέψιmicroα και microεταστρέψιmicroα από το κυρίαρχο σύστηmicroα Αναφέροmicroαι στους ουσιώδεις προβληmicroατισmicroούς που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια σε ευρύ τmicroήmicroα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδηmicroοκρατίας ακόmicroη και στο συγκυβερνών SPD αλλά και σε προβληmicroατισmicroούς που διατρέχουν επιλογές ακόmicroα και του Σαρκοζί ή της Μέρκελ Είναι αποφασιστικό για το microέλλον του ΠΑΣΟΚ να θεmicroελιώσουmicroε τη νέα microας πορεία σε microια ανοιχτή συζήτηση και στάση απέναντι στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση κάνοντας ταυτοχρόνως ακόmicroη ουσιαστικότερη την επιλογή microας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Γιατί η ανάγκη να υπάρξει πλαίσιο κανόνες και αρχές στην παγκοσmicroιοποίηση- η ανάγκη δηλαδή να τεθούν οι βάσεις για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση- microπορεί να εκφραστεί αποφασιστικά και να έχει πρακτικά και ολοκληρωmicroένα αποτελέσmicroατα microόνον όταν η πολιτικά Ενωmicroένη Ευρώπη υψωθεί απέναντι στον microονοπολισmicroό της σηmicroερινής παγκόσmicroιας ανισορροπίας δυνάmicroεων της microιας και microόνης υπερδύναmicroης η οποία αποτελεί και το πολιτικό στέγαστρο της νεοφιλελεύθερης απορρύθmicroισης Αλλά η αναγκαία microαχητική και ολοκληρωmicroένη τοποθέτησή microας απέναντι στα δόγmicroατα του νεοφιλελευθερισmicroού και της εκδοχής της παγκοσmicroιοποίησης που έχει ως σήmicroερα επιβληθεί έχει και microια δεύτερη εσωτερική όψη και επίπτωση -microη συζητώντας ιδεολογικά και πολιτικά τη στάση microας απέναντι στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της κυβερνητικής πρακτικής microας παλαιότερα και τώρα της απαθούς

18

λειτουργίας microας microας έχει microετατρέψει στην κοινή γνώmicroη σε laquomicroεταφραστέςraquo και laquoπαπαγαλάκιαraquo της συνολικής άτακτης ευρωπαϊκής υποχώρησης στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα όσο αυτά ενσωmicroατώνονται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές στις αλλεπάλληλες Οδηγίες στη διαmicroόρφωση των κοινών θέσεων της Ένωσης ως προς τις Συmicroφωνίες του ΠΟΕ Αυτό είναι άλλωστε το κεντρικό πολιτικό πρόβληmicroα που αντιmicroετωπίζουmicroε στη σχέση microας microε την ελληνική κοινωνία η καίρια και επίφοβη φράση laquoόλοι ίδιοι είναιraquo Φυσικά το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo αποτελεί ένα επίmicroονο προπαγανδιστικό εργαλείο και των δύο κοmicromicroάτων της Αριστεράς εναντίον του ΠΑΣΟΚ Και αυτό δεν είναι αλήθεια ∆εν είmicroαστε ίδιοι microε τη Ν∆ ούτε ποτέ θα γίνουmicroε Ωστόσο επιτρέψαmicroε να εγκαθιδρυθεί αυτή η πεποίθηση στην ελληνική κοινωνία από επιλογές από ασάφειες και παλινωδίες στις ιδεολογικές και πολιτικές microας θέσεις που χαρακτήρισαν ιδίως την τελευταία κυβερνητική microας περίοδο και βάθυναν ακόmicroα περισσότερο το 2004-2007 Και ακόmicroα χειρότερα υποστήκαmicroε αυτό το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo επειδή για να laquoπεράσουmicroεraquo δυσάρεστες πολιτικές χρησιmicroοποιούσαmicroε-και χρησιmicroοποιούmicroε-την Ευρωπαϊκή Ένωση ως άλλοθι και προmicroετωπίδα εmicroπεδώνοντας την αίσθηση ότι είmicroαστε υποχρεωmicroένοι να εφαρmicroόζουmicroε πολιτικές που microας επιβάλλονται laquoεκ των άνωraquo λόγω της συmicromicroετοχής microας στην ΕΕ Αλλά microε αυτό τον τρόπο εmicroείς το Κίνηmicroα του ΠΑΣΟΚ που ταυτίστηκε microε την περηφάνια της εθνικής χειραφέτησης και της αχειραγώγητης λαϊκής κυριαρχίας εmicroφανιζόmicroαστε να εισάγουmicroε microε πλάγιο τρόπο και πάλι το στοιχείο της εξάρτησης αυτή τη φορά από κάποιο laquo∆ιευθυντήριο των Βρυξελλώνraquo Υπονοmicroεύουmicroε έτσι διπλά τη θέση microας αλλά και τις επιτεύξεις microας την ίδια στιγmicroή που υπονοmicroεύουmicroε το νόηmicroα της συmicromicroετοχής microας στους Ευρωπαϊκούς θεσmicroούς Γιατί υπονοmicroεύουmicroε τους

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

6

-ή microήπως οι όροι και οι συνθήκες του 21ου αιώνα επιβάλλουν ένα στρατηγικό microετασχηmicroατισmicroό του ίδιου του ΠΑΣΟΚ είτε προς ένα σοσιαλδηmicroοκρατικό κόmicromicroα του laquoτρίτου δρόmicroουraquo του τύπου των New Labour της Βρετανίας είτε προς ένα ακόmicroα πιο ευρύ σχήmicroα microε αλλαγή του ονόmicroατος των ιδεολογικοπολιτικών θέσεων του Καταστατικού και των συmicroβόλων όπως έγινε τελικά microε το ∆ηmicroοκρατικό Κόmicromicroα του Βελτρόνι δίπλα microας στην Ιταλία Υποστηρίζω ότι ένας ουσιαστικός λόγος της κρίσης είναι ότι το ΠΑΣΟΚ - ορατά τουλάχιστον από το 2000 αλλά ήδη από νωρίτερα- διολισθαίνει προς την επιλογή του τύπου των New Labour microε microια αδιακήρυκτη microεν αλλά διαρκή και σταθερή προσχώρηση σε θέσεις και πρακτικές που οδηγούν σrsquoαυτό το αποτέλεσmicroα Υποστηρίζω όmicroως επίσης ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος αντί να θέλουmicroε να microετασχηmicroατίσουmicroε την ελληνική κοινωνία ως σοσιαλιστικός φορέας να microετασχηmicroατίσουmicroε τον εαυτό microας προς κάποια ασαφή και χωρίς κοινωνική και πολιτική οριοθέτηση κεντρώα microετατόπιση του Γιατί για να ενστερνιστούmicroε ως ανάγκη αυτή την laquomicroετατόπιση προς το κέντροraquo σηmicroαίνει ότι η κοινωνική microας βάση είναι κυρίως κάποια ιδεατά microεσαία στρώmicroατα που έχουν laquomicroετακινηθεί στα δεξιάraquo και ότι έχουmicroε κάνει την ανάλυση ότι η Ελλάδα είναι πλέον microια ώριmicroη ευρωπαϊκή κοινωνία των 23 που ευηmicroερούν και αποmicroένει η βελτίωση της θέσης του πάσχοντος και ασθενέστερου 13 Όmicroως τέτοια microεσαία στρώmicroατα δεν υπάρχουν στην Ελλάδα Πριν απrsquo όλα η ανάγνωση είναι ρηχή ακόmicroη και διεθνώς οι κοινωνίες των 23 ήδη απειλούνται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ όπου το κοινωνικό κράτος δέχεται συστηmicroατικά καίρια πλήγmicroατα από τους όρους της ανεξέλεγκτης νεοφιλελεύθερης παγκοσmicroιοποίησης Οι microεσαίες τάξεις συmicroπιέζονται κοινωνικά και εισοδηmicroατικά και παντού - πλην του βορείου τόξου της Νορβηγίας ∆ανίας Σουηδίας και Φιλανδίας- εκδιπλώνονται περικοπές και περιορισmicroοί στις κατακτήσεις του

7

κράτους-πρόνοιας Το κυριότερο όmicroως είναι ότι η Ελλάδα είναι microια αντίστροφη κοινωνία των 23 στην οποία τα 23 των microεσαίων και microικροαστικών στρωmicroάτων συmicroπιέζονται και νιώθουν έντονη την απειλή της κοινωνικής και οικονοmicroικής υποβάθmicroισης όταν microάλιστα παρά τις προσπάθειες του ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχει στην Ελλάδα ο ιστός ενός πραγmicroατικού κοινωνικού κράτους συνοχής και αλληλεγγύης Σήmicroερα στην Ελλάδα microόνο το 13 της κοινωνίας έχει πραγmicroατική ή σχετική συmicromicroετοχή στην ασφάλεια και την ευηmicroερία Επιπλέον ο αγροτικός τοmicroέας εφόσον δεν υπάρξει έγκαιρη και καίρια διαρθρωτική παρέmicroβαση θα εκβάλλει την επόmicroενη δεκαετία δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες νέους ανέργους και απελπισmicroένους στα microεγάλα αστικά κέντρα Αν δεν υπάρξει έγκαιρα ολοκληρωmicroένο αναπτυξιακό σχέδιο για τη χώρα η ανεργία θα αυξάνεται σταθερά ενώ η εργασία των 700 ευρώ θα γίνεται ο ορίζοντας της microιζέριας για τις νέες γενιές Ξεκινώντας λοιπόν από το θέmicroα της umlταυτότηταςuml του ΠΑΣΟΚ πρέπει να πούmicroε ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα έχει σταθερά την ανάγκη από ένα σύγχρονο σοσιαλιστικό κόmicromicroα το οποίο θα δρα ως ο κορmicroός του σχηmicroατισmicroού της microεγάλης παράταξης της Κεντροαριστεράς που επιδιώκει τη microέγιστη πλειοψηφία για τον microετασχηmicroατισmicroό της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το πρόγραmicromicroα της Γιrsquo αυτό και το ΠΑΣΟΚ δεν είναι ούτε χρειάζεται να γίνει σοσιαλδηmicroοκρατικό κόmicromicroα του lsquoτρίτου δρόmicroουrsquo ούτε - ακόmicroη περισσότερο κεντρώο κόmicromicroα διαχειριστικής εναλλαγής ∆εν είναι ούτε πρέπει να γίνει το ένα ή το άλλο γιατί η ελληνική κοινωνία έχει ανάγκη από ένα σύγχρονο κοινωνικό κράτος και όχι την ιδιωτικοποίηση των δηmicroοσίων αγαθών και υπηρεσιών έχει ανάγκη microια ποιοτική δηmicroόσια δωρεάν παιδεία και ένα ποιοτικό και αξιόπιστο δηmicroόσιο σύστηmicroα υγείας έχει ανάγκη από ένα βιώσιmicroο και ανθρώπινο ασφαλιστικό σύστηmicroα έχει ανάγκη ένα δίχτυ κοινωνικής πρόνοιας και αλληλεγγύης

8

Γιατί προσθέτως η Ελλάδα χρειάζεται microέσα στην παγκοσmicroιοποίηση να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της σε τοπικό περιφερειακό και διεθνές επίπεδο Και αυτό microπορεί να γίνει microόνον microε microια ολόπλευρη ενίσχυση της επιχειρηmicroατικότητας microε παράλληλη ενίσχυση της έρευνας και της καινοτοmicroίας Αλλά microοχλός της ανάπτυξης της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων της δηmicroιουργίας εθνικών πρωταθλητών microε διεθνοποιηmicroένες προοπτικές microπορεί να είναι microόνο ένα σύγχρονο ευέλικτο και microε σαφήνεια οριοθέτησης εξουσιών αποκεντρωmicroένο αποτελεσmicroατικό κράτος Ένα κράτος που επιδιώκει την ενίσχυση της συνολικής ανταγωνιστικότητας της χώρας στο νέο διεθνές περιβάλλον Ένα κράτος χωρίς συντεχνιακές εξαρτήσεις και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις Χωρίς διαφθορά microε καλά αmicroειβόmicroενους αξιοκρατικά εξελισσόmicroενους δηmicroόσιους λειτουργούς Όλα αυτά που παραλλήλως συmicroβάλλουν σε microια άλλη κρίσιmicroη παράmicroετρο που είναι η εθνική ισχύς για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων δεν επιτυγχάνονται microε κεντρώα διαχειριστικά κόmicromicroατα ούτε microε συνασπισmicroούς κοmicromicroάτων που εξαναγκάζονται σε συνεργασία από τις τροπές του εκλογικού νόmicroου Επιτυγχάνονται microε ένα ισχυρό και συγκροτηmicroένο microεταρρυθmicroιστικό πολιτικό φορέα της σοσιαλιστικής αριστεράς που microπορεί να συγκρουστεί αποτελεσmicroατικά microε κατεστηmicroένα και να προωθήσει microε φαντασία και τόλmicroη ουσιαστικές microεταρρυθmicroίσεις στο κράτος την οικονοmicroία και την κοινωνία Επιτυγχάνονται microε ένα συντεταγmicroένο microεταρρυθmicroιστικό σοσιαλιστικό κόmicromicroα που δεν θα χρειάζεται καmicroία umlαριστερήuml ή umlδεξιάuml στροφή γιατί θα είναι εδραιωmicroένο στο κέντρο της πολιτικής σκηνής ως προοδευτική πρόταση αποτελεσmicroατικής διακυβέρνησης microιας microεγάλης και σταθερής κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας

9

Επιτυγχάνονται microε ένα οριοθετηmicroένο microε σαφήνεια σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ ένα ΠΑΣΟΚ δύναmicroη της Αριστεράς Της Πράξης και των Λύσεων των Προβληmicroάτων microε ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο προς το ΚΚΕ και τον ΣΥΡΙΖΑ της αέναης ανακύκλωσης και της επίτασης των προβληmicroάτων Γιατί το ΠΑΣΟΚ δεν έχει κανένα λόγο να υποκλίνεται ούτε στις αντιφατικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ ούτε στον άταφο υπαρκτό σοσιαλισmicroό του ΚΚΕ υποχωρώντας ή microεταβάλλοντας την ατζέντα των πραγmicroατικών θεmicroάτων της κοινωνίας Ένα ΠΑΣΟΚ που δεν δέχεται πιστοποιητικά αριστεροφροσύνης από κανέναν αλλά επιδιώκει ισότιmicroα και χωρίς ηγεmicroονισmicroό τον διάλογο microε τις άλλες δυνάmicroεις της Αριστεράς πάνω σε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα και τη συστράτευση ώστε τα πραγmicroατικά ζητήmicroατα της κοινωνίας να οδηγούνται στη λύση τους και όχι στη διαιώνισή τους

3 Ο ΚΟΙΝΟΣ ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΘΟΛΟΥ ΑΥΤΟΝΟΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Σήmicroερα η συζήτηση για το ΠΑΣΟΚ για την κρίση του ΠΑΣΟΚ δεν γίνεται σ΄ αυτό το πλαίσιο και πάνω σrsquo αυτή την αυτονόητη βάση παρά τις αλλεπάλληλες ήττες ∆εν συζητάmicroε δηλαδή για ποιους λόγους δεν είναι πια αναγνωρίσιmicroη η ταυτότητά microας άρα να εξετάσουmicroε και να προτείνουmicroε microε ποιους ιδεολογικούς και πολιτικούς όρους θα επικυρώσουmicroε την προοπτική της παράταξης στον 21ου αιώνα Αυτό το πραγmicroατικό ερώτηmicroα έχει υποκατασταθεί από την καθόλου αυτονόητη απάντηση laquoΠαπανδρέουraquo ή laquoΒενιζέλοςraquo Για να microπορούν όmicroως είτε ο Γ Παπανδρέου είτε ο Ευ Βενιζέλος

10

είτε ο Κ Σκανδαλίδης είτε όποιος άλλος σύντροφος να είναι αποτελεσmicroατικοί στο τιmicroόνι της ηγεσίας πρέπει να απαντήσουmicroε πριν απ΄ όλα συλλογικά στα θέmicroατα lsquoταυτότηταςrsquo που οδήγησαν στις λάθος πολιτικές που microε τη σειρά τους οδήγησαν σε αλλεπάλληλες εκλογικές ήττες και στην ορατή διαρκή συρρίκνωση της απήχησης του ΠΑΣΟΚ Ας ξεκινήσουmicroε microε τις διαπιστώσεις που γίνονται κοινός τόπος 1 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση του πολιτικού συστήmicroατοςraquo άρα και ότι η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της κρίσης Τι ορίζουmicroε όmicroως ως κρίση του πολιτικού συστήmicroατος και γιατί το ΠΑΣΟΚ να είναι τmicroήmicroα της και όχι δύναmicroη υπέρβασής της 2 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση της ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo άρα ότι και η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της microεγαλύτερης κρίσης Γιατί όmicroως επί χρόνια το ΠΑΣΟΚ είχε microια ανοδική πορεία που δεν την προσδιόριζε τόσο καθοριστικά η εξέλιξη της υπόλοιπης ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίας Και γιατί άραγε τώρα να microην έχουmicroε πρόταση και ενεργή στάση αντιmicroετώπισης της κρίσης και σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενώ στο παρελθόν είχαmicroε 3 ∆ιαπιστώνουmicroε την διαπλοκή της οικονοmicroικής εξουσίας microε τα Μέσα Μαζικής Ενηmicroέρωσης και καταγγέλλουmicroε και αφορίζουmicroε αυτή τη διαπλοκή Γιατί όmicroως αποσιωπούmicroε το γεγονός ότι αυτή η δύναmicroη της διαπλοκής microπορεί να επηρεάζει και να χειραγωγεί τις εξελίξεις microόνον όταν ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα χάνει τη δική του πηγή αυτονοmicroίας - που είναι η εδραίωση του στην κοινωνία η δύναmicroη που αντλεί από την αυθεντική εκπροσώπηση δυνάmicroεων που οργανώνονται στον πολιτικό τους φορέα για να αλλάξουν την κοινωνία άρα και τους συσχετισmicroούς εξουσίας Και τι microας εmicroπόδισε άραγε να το πράξουmicroε

11

4 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ - ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

Είναι προφανές ότι η lsquoκρίση της πολιτικήςrsquo και η lsquoκρίση της σοσιαλδηmicroοκρατίαςrsquo είναι δύο όψεις του ίδιου νοmicroίσmicroατος Εντάσσονται και εξηγούνται από την απορρύθmicroιση των κυρίαρχων σχέσεων εξουσίας και πολιτικής εκπροσώπησης που διαmicroόρφωσαν ο 19ος και ο 20ος αιώνας Στο τέλος του 20ου αιώνα υπήρξαν τρεις ταυτόχρονες και σε έντονη αλληλεπίδραση microεταβολές τις οποίες οι κοινωνίες και το πολιτικό σύστηmicroα ακόmicroη δεν απορρόφησαν ούτε είναι σε θέση να ελέγξουν τους κραδασmicroούς και τις επιπτώσεις Πρώτον-η νεοφιλελεύθερη επέλαση της laquoπαγκοσmicroιοποίησηςraquo στην Οικονοmicroία που αποτυπώθηκε πρώτα στις συmicroφωνίες GATTrsquos και συνεχίζεται τώρα στις συmicroφωνίες του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου Επέλαση που επεκτάθηκε από την Οικονοmicroία στις πολιτικές ιδεολογίες και στα αξιακά πρότυπα Εδώ και τριάντα χρόνια το σοσιαλιστικό κίνηmicroα αθροίζει ήττες microε πιο βασική ότι έχασε την lsquoατζένταrsquo η γλώσσα οι ιδεολογικοί και πολιτικοί όροι της δηmicroόσιας συζήτησης έχουν επιβληθεί από τη microονοσήmicroαντη νεοφιλελεύθερη σκέψη Η οργανική ενότητα laquoτης κοινωνίας των πολιτώνraquo που ασκεί δηmicroοκρατικά τον έλεγχο του κράτους όπως την πρότεινε ο Γκράmicroσι microεταmicroορφώθηκε από τη νεοφιλελεύθερη σκέψη σε laquoκοινωνία των πολιτώνraquo αmicroέτοχων στο κεντρικό κορmicroό των εξελίξεων του κράτους τους Αλλά έτσι διασπάστηκε και το νόηmicroα της επιδίωξης της συλλογικότητας microέσα στην κοινωνία Γιαυτό και απαξιώνεται η ίδια η έννοια του κόmicromicroατος ως εξ ορισmicroού laquoγραφειοκρατική συγκρότησηraquo και αποθεώνεται το υποκατάστατο συλλογικότητας laquoτων microη κυβερνητικών οργανώσεωνraquo Ονειδίζεται η συλλογική

12

συγκρότηση των κοmicromicroάτων και η microέσω αυτών συmicromicroετοχή και άσκηση ελέγχου και εξουσίας από τους πολίτες και ενθαρρύνεται η ιδέα των εθελοντικών ενώσεων προσώπων γύρω από επιmicroέρους στόχους (microε χαρακτηριστικό παράδειγmicroα τον κατακερmicroατισmicroένο ακτιβισmicroό για το περιβάλλον) Όσο ισχυρότερη συλλογικότητα εκφράζουν οι λέξεις τόσο περισσότερο ενοχοποιούνται από την νεοφιλελεύθερη ιδεολογία η έννοια του έθνους καθίσταται ύποπτη και εξοβελίζεται Ο laquoλαόςraquo υποκαθίσταται από την laquoκοινωνίαraquo η κοινωνία microε τη σειρά της από τον laquoπολίτηraquo ενώ ο πολίτης γίνεται νοητός από τη φιλελεύθερη σκέψη microόνο ως laquoάτοmicroοraquo Εξού και η microονοmicroερής επιmicroονή στα ατοmicroικά δικαιώmicroατα εξού και ο πρωτοφανής αλλά αποτελεσmicroατικός-απrsquo ότι αποδείχτηκε-διαχωρισmicroός των ατοmicroικών από τα κοινωνικά δικαιώmicroατα Άλλωστε κατά την κλασική διατύπωση της Θάτσερ laquoδεν υπάρχει κοινωνία-microόνον άτοmicroαraquo προσθέτοντας ως υποχώρηση την microόνη αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα laquo-και η οικογένειαraquo Η microονοδιάστατη φιλελεύθερη σκέψη αρέσκεται να θεωρεί και να επιβάλει τη θέση ότι η παγκοσmicroιοποίηση είναι microια αδήριτη αναγκαιότητα microε ισχύ φυσικού νόmicroου Παρουσιάζει τη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση ως microια περίπου αυτόmicroατη εξέλιξη της δυναmicroικής της Οικονοmicroίας που απελευθερώνεται επιτέλους από τα δεσmicroά και τις ρυθmicroίσεις του κράτους για να λειτουργούν ανεmicroπόδιστοι οι νόmicroοι της Αγοράς οι οποίοι καταλήγουν να ρυθmicroίζουν και την κοινωνία επrsquo αγαθώ των ατόmicroων της Η αλήθεια είναι ότι αυτού του είδους η παγκοσmicroιοποίηση microέσω της απελευθέρωσης των αγορών και τη χωρίς φραγmicroούς κίνηση και επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κυρίως κεφαλαίου δεν είναι κάποιος φυσικός νόmicroος αλλά ξεκίνησε ως συγκεκριmicroένη επιθετική πολιτική στρατηγική από κέντρα επιρροής στις ΗΠΑ (και αλλού) microε πρώτο πεδίο εφαρmicroογής τη Χιλή του Πινοσέτ το 1973 για να

13

πάρει την πλήρη microορφή της από τον Ρήγκαν και τη Θάτσερ microετά το 1979 Σήmicroερα πράγmicroατι σχεδόν τριάντα χρόνια microετά η νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση της ανεξέλεγκτης αγοράς έχει πάρει laquoτο πάνω χέριraquo ακόmicroη και απέναντι στους κάποτε πολιτικούς της ταγούς τους οποίους έχει θέσει πλέον microε microικρότερες ή και καθόλου αντιστάσεις και διαφοροποιήσεις στην απόλυτη υπηρεσία της Και όλα αυτά φυσικά όχι ως κίνηση των νόmicroων της Οικονοmicroίας αλλά microε microια πολυσύνθετη παρέmicroβαση νεοφιλελεύθερων κοmicromicroάτων και κυβερνήσεων ∆ιεθνών Οργανισmicroών (όπως το ∆ιεθνές Νοmicroισmicroατικό Ταmicroείο ή η Παγκόσmicroια Τράπεζα) microε τη συνδροmicroή Ερευνητικών και Πανεπιστηmicroιακών Ιδρυmicroάτων χρηmicroατοδοτούmicroενων αφειδώς από Εργοδοτικές Ενώσεις και κυρίως microε τον πολυποίκιλο έλεγχο της ενηmicroέρωσης τόσο του Τύπου όσο και της Τηλεόρασης Για παράδειγmicroα οι 274 εφηmicroερίδες ραδιόφωνα και τηλεοράσεις που έλεγχε το 2003 ο Ρούπερτ Μέρντοχ σε τρεις ηπείρους συνέπεσαν - προς δόξαν της ανεξαρτησίας της ενηmicroέρωσης - απολύτως στην αναγκαιότητα της επέmicroβασης στο Ιράκ το ίδιο όπως υmicroνούν καθηmicroερινά και χωρίς παραφωνίες κάθε νεοφιλελεύθερη πολιτική και δυσφηmicroούν κάθε laquoκρατικιστικήraquo laquoπροστατευτική και παρεmicroβατικήraquo laquoαναχρονιστικήraquo πολιτική παγκοσmicroίως ∆εύτερον η επανάσταση των νέων τεχνολογιών έδωσε νέα ώθηση στην οικονοmicroική παγκοσmicroιοποίηση κυρίως στην αδυσώπητη επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κεφαλαίου και των παιγνίων του αυτό που ονόmicroασε ο Ιγνάσιο Ραmicroονέ laquoΚαπιταλισmicroό-Καζίνοraquo Αλλάζει όmicroως τη φύση της εργασίας και επηρεάζει τη συγκρότηση της συλλογικότητας των κοινωνιών ∆ηmicroιουργεί δηλαδή απίστευτες δυνατότητες και ευκαιρίες αλλά και νέες ανισότητες Τρίτον έγινε επίσης φανερό ότι το καύχηmicroα της ευρωπαϊκής

14

σοσιαλδηmicroοκρατίας - δηλαδή το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος - ήταν microεν το αποτέλεσmicroα των σκληρών και microακρών αγώνων των εργαζοmicroένων και της πολιτικής των σοσιαλιστικών κοmicromicroάτων αλλά έκρυβε και έναν αντίστοιχο συmicroβιβασmicroό των κυρίαρχων τάξεων όσο υπήρχε το δέος και η απειλή του σοβιετικού microπλοκ και των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού Γιαυτό αmicroέσως microετά την κατάρρευση του ανατολικού microπλοκ ο συmicroβιβασmicroός διερράγη microονοmicroερώς microε απροκάλυπτη επιθετικότητα ακόmicroη και σε δικαιώmicroατα που θεωρούνταν ως σταθερά κεκτηmicroένα όπως οι συλλογικές συmicroβάσεις που πρέπει τώρα να αντικατασταθούν από τις ατοmicroικές laquoσυmicroφωνίεςraquo των εργαζοmicroένων Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες οι φιλελεύθερες και νεοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάmicroεις της ∆εξιάς θεωρούν καθήκον τους να ανοίγουν δρόmicroο στην κυριαρχία της Αγοράς τσακίζοντας ότι αντιστρατεύεται τη microετατροπή κάθε κοινωνικής περιοχής σε χώρο του ανελέητου κερδοσκοπικού ανταγωνισmicroού των ποικιλώνυmicroων και διαρκώς microεταλλασσόmicroενων χρηmicroατοπιστωτικών συνασπισmicroών του διεθνούς κερδοσκοπικού- και όχι του παραγωγικού- κεφαλαίου Αλλά ούτε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία από τη microεριά της τόλmicroησε να θέσει πλαίσιο κανόνες και αρχές στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση και στην επίθεση των κυρίαρχων τάξεων σε κάθε χώρα εσωτερικά Καmicromicroία microεmicroονωmicroένη κυβέρνηση δεν αντιτάχθηκε οmicroοίως ούτε στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια και ακόmicroη περισσότερο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν επιδιώχθηκε - εν ονόmicroατι του lsquoανταγωνισmicroούrsquo και της οικονοmicroικής ορθοδοξίας της Αγοράς που εmicroφανίστηκε ως οικονοmicroική και κοινωνική πανάκεια - να υπάρξει microια ενεργή και κοινή στάση απέναντι στην σταθερή ανατροπή όλων των κοινωνικών κεκτηmicroένων Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της σοσιαλδηmicroοκρατίας δεν υπήρξε τόσο ολοκληρωmicroένη και επονείδιστη ήττα τέτοια αmicroαχητί παράδοση στην πιο κυνική και βίαιη αναδιανοmicroή εισοδήmicroατος υπέρ των ολίγων και ισχυρών παγκοσmicroίως όλο αυτό το διάστηmicroα

15

∆εν τόλmicroησε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία να υποστηρίξει τα πιο απλά microέτρα όπως τον laquoφόρο Τόmicroπινraquo στις διεθνείς χρηmicroατιστηριακές συναλλαγές Ή δεν έπραξε το αυτονόητο να πιέσει ώστε η Ενωmicroένη Ευρώπη να απαιτήσει να περιλάβουν οι συmicroφωνίες πρώτα της GATT ή τώρα του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου (ΠΟΕ) δύο τουλάχιστον παραmicroέτρους Πρώτον ότι η απελευθέρωση του εmicroπορίου αγαθών και υπηρεσιών και της κίνησης κεφαλαίου θα προϋποθέτει την προστασία των στοιχειωδών εργασιακών δικαιωmicroάτων σε όλες τις χώρες όπως ορίζει αυτά τα στοιχειώδη δικαιώmicroατα το ∆ιεθνές Γραφείο Εργασίας Γιατί αλλιώς η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία συναινεί να ανοίξει τις αγορές της στον ανταγωνισmicroό των microεροκάmicroατων του 1 δολαρίου ή της βάρβαρης παιδικής εργασίας στις αναπτυσσόmicroενες χώρες του κάποτε lsquoΤρίτου Κόσmicroουrsquo και των αναδυόmicroενων οικονοmicroιών της Ασίας ώστε να βελτιώσει ίσως κάπως τη microοίρα του ο Ινδός ή ο Βραζιλιάνος (αν βεβαίως φτάσει κάποιο τmicroήmicroα της υπεραξίας και των υπερκερδών και σrsquo αυτόν) αλλά να φτωχύνουν αντίστοιχα οι Ευρωπαίοι εργαζόmicroενοι που θα κληθούν να καταβάλουν το τίmicroηmicroα αυτού του είδους της απελευθέρωσης της laquoανταγωνιστικότηταςraquo ∆εύτερον Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης όπως και η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία δεν τόλmicroησαν να θέσουν microια δεύτερη προϋπόθεση στις συmicroφωνίες του ΠΟΕ ως προς το λεγόmicroενο laquoοικολογικό ντάmicroπινγκraquo Γιατί ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της laquoανταγωνιστικότηταςraquo των ΗΠΑ και των αναδυοmicroένων οικονοmicroιών microε χαρακτηριστικότερη την Κίνα οφείλεται στην πλήρη περιφρόνηση όχι microόνο της προστασίας των δικαιωmicroάτων της εργασίας αλλά και κάθε microορφή περιβαλλοντικής προστασίας που θεωρείται ότι προσθέτει laquoκόστοςraquo στην παραγωγή- άρα λιγότερο κέρδος για τον laquoεπενδυτήraquo Και όλα αυτά την ίδια στιγmicroή που όλα τα ευρωπαϊκά σοσιαλδηmicroοκρατικά κόmicromicroατα διαρρηγνύουν τα ιmicroάτιά τους για την

16

ανάγκη να γίνει το περιβάλλον αιχmicroή της παγκόσmicroιας πολιτικής Με αποτέλεσmicroα να απαξιώνονται διπλά και στο εσωτερικό των κοινωνιών των χωρών τους για την ατολmicroία τους και στις τρίτες χώρες για την συνενοχή τους όταν εννιάχρονα παιδιά δουλεύουν δωδεκάωρο σε βαριές βιοmicroηχανικές εργασίες microε την υπογραφή των κυβερνήσεων microας (και των ελληνικών συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων) και όταν οι κλιmicroατικές αλλαγές απειλούν την ίδια την ύπαρξη του πλανήτη

5 laquoΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΙΝΑΙraquo - ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΑΛΟΙ

Πρέπει να microας απασχολήσει γιατί ποτέ στο ΠΑΣΟΚ δεν υπήρξε οργανωmicroένη συζήτηση για την παγκοσmicroιοποίηση ούτε συζήτηση για τη στάση και τις πρωτοβουλίες που θα microπορούσαmicroε να αναλάβουmicroε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος ώστε να επιδιωχθεί ένα ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο που θα οδηγήσει και σε ένα πλαίσιο κανόνων και αρχών απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επέλαση ∆εν οργανώσαmicroε αυτή τη συζήτηση ούτε και όταν ως κυβέρνηση είχαmicroε το βάρος και την ευθύνη της στάσης microας στα σχετικά ζητήmicroατα στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια Ενώ λοιπόν είναι απολύτως ορατό ότι ένας από τους θεmicroελιώδεις παράγοντες της laquoκρίσης της πολιτικήςraquo laquoτης κρίσης της σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo- άρα και της κρίσης του ΠΑΣΟΚ- είναι η απορρύθmicroιση που επέφερε η νεοφιλελεύθερη επέλαση της παγκοσmicroιοποίησης στον πυρήνα της έννοιας της πολιτικής αντιπροσώπευσης εmicroείς εξακολουθούmicroε ακόmicroα και τώρα να σιωπούmicroε αmicroήχανα απέναντι στο πρόβληmicroα όπως ο ασθενής που αρνείται να ονοmicroατίσει την ασθένειά του φοβούmicroενος ότι δεν

17

microπορεί να τη θεραπεύσει Αλλά όπως είναι λάθος η σιωπή στην ασθένεια είναι πολλαπλό λάθος η αποσιώπηση microιας πολιτικής παθολογίας Και microάλιστα την ώρα που αρχίζει παγκοσmicroίως η αmicroφισβήτηση των δογmicroάτων και των πρακτικών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας Και δεν αναφέροmicroαι σε υποδείγmicroατα διαφορετικά όπως των λαϊκιστικών κινηmicroάτων της Λατινικής Αmicroερικής- που άλλωστε είναι εύκολα ενσωmicroατώσιmicroα ανατρέψιmicroα και microεταστρέψιmicroα από το κυρίαρχο σύστηmicroα Αναφέροmicroαι στους ουσιώδεις προβληmicroατισmicroούς που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια σε ευρύ τmicroήmicroα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδηmicroοκρατίας ακόmicroη και στο συγκυβερνών SPD αλλά και σε προβληmicroατισmicroούς που διατρέχουν επιλογές ακόmicroα και του Σαρκοζί ή της Μέρκελ Είναι αποφασιστικό για το microέλλον του ΠΑΣΟΚ να θεmicroελιώσουmicroε τη νέα microας πορεία σε microια ανοιχτή συζήτηση και στάση απέναντι στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση κάνοντας ταυτοχρόνως ακόmicroη ουσιαστικότερη την επιλογή microας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Γιατί η ανάγκη να υπάρξει πλαίσιο κανόνες και αρχές στην παγκοσmicroιοποίηση- η ανάγκη δηλαδή να τεθούν οι βάσεις για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση- microπορεί να εκφραστεί αποφασιστικά και να έχει πρακτικά και ολοκληρωmicroένα αποτελέσmicroατα microόνον όταν η πολιτικά Ενωmicroένη Ευρώπη υψωθεί απέναντι στον microονοπολισmicroό της σηmicroερινής παγκόσmicroιας ανισορροπίας δυνάmicroεων της microιας και microόνης υπερδύναmicroης η οποία αποτελεί και το πολιτικό στέγαστρο της νεοφιλελεύθερης απορρύθmicroισης Αλλά η αναγκαία microαχητική και ολοκληρωmicroένη τοποθέτησή microας απέναντι στα δόγmicroατα του νεοφιλελευθερισmicroού και της εκδοχής της παγκοσmicroιοποίησης που έχει ως σήmicroερα επιβληθεί έχει και microια δεύτερη εσωτερική όψη και επίπτωση -microη συζητώντας ιδεολογικά και πολιτικά τη στάση microας απέναντι στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της κυβερνητικής πρακτικής microας παλαιότερα και τώρα της απαθούς

18

λειτουργίας microας microας έχει microετατρέψει στην κοινή γνώmicroη σε laquomicroεταφραστέςraquo και laquoπαπαγαλάκιαraquo της συνολικής άτακτης ευρωπαϊκής υποχώρησης στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα όσο αυτά ενσωmicroατώνονται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές στις αλλεπάλληλες Οδηγίες στη διαmicroόρφωση των κοινών θέσεων της Ένωσης ως προς τις Συmicroφωνίες του ΠΟΕ Αυτό είναι άλλωστε το κεντρικό πολιτικό πρόβληmicroα που αντιmicroετωπίζουmicroε στη σχέση microας microε την ελληνική κοινωνία η καίρια και επίφοβη φράση laquoόλοι ίδιοι είναιraquo Φυσικά το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo αποτελεί ένα επίmicroονο προπαγανδιστικό εργαλείο και των δύο κοmicromicroάτων της Αριστεράς εναντίον του ΠΑΣΟΚ Και αυτό δεν είναι αλήθεια ∆εν είmicroαστε ίδιοι microε τη Ν∆ ούτε ποτέ θα γίνουmicroε Ωστόσο επιτρέψαmicroε να εγκαθιδρυθεί αυτή η πεποίθηση στην ελληνική κοινωνία από επιλογές από ασάφειες και παλινωδίες στις ιδεολογικές και πολιτικές microας θέσεις που χαρακτήρισαν ιδίως την τελευταία κυβερνητική microας περίοδο και βάθυναν ακόmicroα περισσότερο το 2004-2007 Και ακόmicroα χειρότερα υποστήκαmicroε αυτό το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo επειδή για να laquoπεράσουmicroεraquo δυσάρεστες πολιτικές χρησιmicroοποιούσαmicroε-και χρησιmicroοποιούmicroε-την Ευρωπαϊκή Ένωση ως άλλοθι και προmicroετωπίδα εmicroπεδώνοντας την αίσθηση ότι είmicroαστε υποχρεωmicroένοι να εφαρmicroόζουmicroε πολιτικές που microας επιβάλλονται laquoεκ των άνωraquo λόγω της συmicromicroετοχής microας στην ΕΕ Αλλά microε αυτό τον τρόπο εmicroείς το Κίνηmicroα του ΠΑΣΟΚ που ταυτίστηκε microε την περηφάνια της εθνικής χειραφέτησης και της αχειραγώγητης λαϊκής κυριαρχίας εmicroφανιζόmicroαστε να εισάγουmicroε microε πλάγιο τρόπο και πάλι το στοιχείο της εξάρτησης αυτή τη φορά από κάποιο laquo∆ιευθυντήριο των Βρυξελλώνraquo Υπονοmicroεύουmicroε έτσι διπλά τη θέση microας αλλά και τις επιτεύξεις microας την ίδια στιγmicroή που υπονοmicroεύουmicroε το νόηmicroα της συmicromicroετοχής microας στους Ευρωπαϊκούς θεσmicroούς Γιατί υπονοmicroεύουmicroε τους

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

7

κράτους-πρόνοιας Το κυριότερο όmicroως είναι ότι η Ελλάδα είναι microια αντίστροφη κοινωνία των 23 στην οποία τα 23 των microεσαίων και microικροαστικών στρωmicroάτων συmicroπιέζονται και νιώθουν έντονη την απειλή της κοινωνικής και οικονοmicroικής υποβάθmicroισης όταν microάλιστα παρά τις προσπάθειες του ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχει στην Ελλάδα ο ιστός ενός πραγmicroατικού κοινωνικού κράτους συνοχής και αλληλεγγύης Σήmicroερα στην Ελλάδα microόνο το 13 της κοινωνίας έχει πραγmicroατική ή σχετική συmicromicroετοχή στην ασφάλεια και την ευηmicroερία Επιπλέον ο αγροτικός τοmicroέας εφόσον δεν υπάρξει έγκαιρη και καίρια διαρθρωτική παρέmicroβαση θα εκβάλλει την επόmicroενη δεκαετία δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες νέους ανέργους και απελπισmicroένους στα microεγάλα αστικά κέντρα Αν δεν υπάρξει έγκαιρα ολοκληρωmicroένο αναπτυξιακό σχέδιο για τη χώρα η ανεργία θα αυξάνεται σταθερά ενώ η εργασία των 700 ευρώ θα γίνεται ο ορίζοντας της microιζέριας για τις νέες γενιές Ξεκινώντας λοιπόν από το θέmicroα της umlταυτότηταςuml του ΠΑΣΟΚ πρέπει να πούmicroε ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα έχει σταθερά την ανάγκη από ένα σύγχρονο σοσιαλιστικό κόmicromicroα το οποίο θα δρα ως ο κορmicroός του σχηmicroατισmicroού της microεγάλης παράταξης της Κεντροαριστεράς που επιδιώκει τη microέγιστη πλειοψηφία για τον microετασχηmicroατισmicroό της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το πρόγραmicromicroα της Γιrsquo αυτό και το ΠΑΣΟΚ δεν είναι ούτε χρειάζεται να γίνει σοσιαλδηmicroοκρατικό κόmicromicroα του lsquoτρίτου δρόmicroουrsquo ούτε - ακόmicroη περισσότερο κεντρώο κόmicromicroα διαχειριστικής εναλλαγής ∆εν είναι ούτε πρέπει να γίνει το ένα ή το άλλο γιατί η ελληνική κοινωνία έχει ανάγκη από ένα σύγχρονο κοινωνικό κράτος και όχι την ιδιωτικοποίηση των δηmicroοσίων αγαθών και υπηρεσιών έχει ανάγκη microια ποιοτική δηmicroόσια δωρεάν παιδεία και ένα ποιοτικό και αξιόπιστο δηmicroόσιο σύστηmicroα υγείας έχει ανάγκη από ένα βιώσιmicroο και ανθρώπινο ασφαλιστικό σύστηmicroα έχει ανάγκη ένα δίχτυ κοινωνικής πρόνοιας και αλληλεγγύης

8

Γιατί προσθέτως η Ελλάδα χρειάζεται microέσα στην παγκοσmicroιοποίηση να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της σε τοπικό περιφερειακό και διεθνές επίπεδο Και αυτό microπορεί να γίνει microόνον microε microια ολόπλευρη ενίσχυση της επιχειρηmicroατικότητας microε παράλληλη ενίσχυση της έρευνας και της καινοτοmicroίας Αλλά microοχλός της ανάπτυξης της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων της δηmicroιουργίας εθνικών πρωταθλητών microε διεθνοποιηmicroένες προοπτικές microπορεί να είναι microόνο ένα σύγχρονο ευέλικτο και microε σαφήνεια οριοθέτησης εξουσιών αποκεντρωmicroένο αποτελεσmicroατικό κράτος Ένα κράτος που επιδιώκει την ενίσχυση της συνολικής ανταγωνιστικότητας της χώρας στο νέο διεθνές περιβάλλον Ένα κράτος χωρίς συντεχνιακές εξαρτήσεις και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις Χωρίς διαφθορά microε καλά αmicroειβόmicroενους αξιοκρατικά εξελισσόmicroενους δηmicroόσιους λειτουργούς Όλα αυτά που παραλλήλως συmicroβάλλουν σε microια άλλη κρίσιmicroη παράmicroετρο που είναι η εθνική ισχύς για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων δεν επιτυγχάνονται microε κεντρώα διαχειριστικά κόmicromicroατα ούτε microε συνασπισmicroούς κοmicromicroάτων που εξαναγκάζονται σε συνεργασία από τις τροπές του εκλογικού νόmicroου Επιτυγχάνονται microε ένα ισχυρό και συγκροτηmicroένο microεταρρυθmicroιστικό πολιτικό φορέα της σοσιαλιστικής αριστεράς που microπορεί να συγκρουστεί αποτελεσmicroατικά microε κατεστηmicroένα και να προωθήσει microε φαντασία και τόλmicroη ουσιαστικές microεταρρυθmicroίσεις στο κράτος την οικονοmicroία και την κοινωνία Επιτυγχάνονται microε ένα συντεταγmicroένο microεταρρυθmicroιστικό σοσιαλιστικό κόmicromicroα που δεν θα χρειάζεται καmicroία umlαριστερήuml ή umlδεξιάuml στροφή γιατί θα είναι εδραιωmicroένο στο κέντρο της πολιτικής σκηνής ως προοδευτική πρόταση αποτελεσmicroατικής διακυβέρνησης microιας microεγάλης και σταθερής κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας

9

Επιτυγχάνονται microε ένα οριοθετηmicroένο microε σαφήνεια σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ ένα ΠΑΣΟΚ δύναmicroη της Αριστεράς Της Πράξης και των Λύσεων των Προβληmicroάτων microε ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο προς το ΚΚΕ και τον ΣΥΡΙΖΑ της αέναης ανακύκλωσης και της επίτασης των προβληmicroάτων Γιατί το ΠΑΣΟΚ δεν έχει κανένα λόγο να υποκλίνεται ούτε στις αντιφατικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ ούτε στον άταφο υπαρκτό σοσιαλισmicroό του ΚΚΕ υποχωρώντας ή microεταβάλλοντας την ατζέντα των πραγmicroατικών θεmicroάτων της κοινωνίας Ένα ΠΑΣΟΚ που δεν δέχεται πιστοποιητικά αριστεροφροσύνης από κανέναν αλλά επιδιώκει ισότιmicroα και χωρίς ηγεmicroονισmicroό τον διάλογο microε τις άλλες δυνάmicroεις της Αριστεράς πάνω σε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα και τη συστράτευση ώστε τα πραγmicroατικά ζητήmicroατα της κοινωνίας να οδηγούνται στη λύση τους και όχι στη διαιώνισή τους

3 Ο ΚΟΙΝΟΣ ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΘΟΛΟΥ ΑΥΤΟΝΟΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Σήmicroερα η συζήτηση για το ΠΑΣΟΚ για την κρίση του ΠΑΣΟΚ δεν γίνεται σ΄ αυτό το πλαίσιο και πάνω σrsquo αυτή την αυτονόητη βάση παρά τις αλλεπάλληλες ήττες ∆εν συζητάmicroε δηλαδή για ποιους λόγους δεν είναι πια αναγνωρίσιmicroη η ταυτότητά microας άρα να εξετάσουmicroε και να προτείνουmicroε microε ποιους ιδεολογικούς και πολιτικούς όρους θα επικυρώσουmicroε την προοπτική της παράταξης στον 21ου αιώνα Αυτό το πραγmicroατικό ερώτηmicroα έχει υποκατασταθεί από την καθόλου αυτονόητη απάντηση laquoΠαπανδρέουraquo ή laquoΒενιζέλοςraquo Για να microπορούν όmicroως είτε ο Γ Παπανδρέου είτε ο Ευ Βενιζέλος

10

είτε ο Κ Σκανδαλίδης είτε όποιος άλλος σύντροφος να είναι αποτελεσmicroατικοί στο τιmicroόνι της ηγεσίας πρέπει να απαντήσουmicroε πριν απ΄ όλα συλλογικά στα θέmicroατα lsquoταυτότηταςrsquo που οδήγησαν στις λάθος πολιτικές που microε τη σειρά τους οδήγησαν σε αλλεπάλληλες εκλογικές ήττες και στην ορατή διαρκή συρρίκνωση της απήχησης του ΠΑΣΟΚ Ας ξεκινήσουmicroε microε τις διαπιστώσεις που γίνονται κοινός τόπος 1 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση του πολιτικού συστήmicroατοςraquo άρα και ότι η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της κρίσης Τι ορίζουmicroε όmicroως ως κρίση του πολιτικού συστήmicroατος και γιατί το ΠΑΣΟΚ να είναι τmicroήmicroα της και όχι δύναmicroη υπέρβασής της 2 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση της ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo άρα ότι και η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της microεγαλύτερης κρίσης Γιατί όmicroως επί χρόνια το ΠΑΣΟΚ είχε microια ανοδική πορεία που δεν την προσδιόριζε τόσο καθοριστικά η εξέλιξη της υπόλοιπης ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίας Και γιατί άραγε τώρα να microην έχουmicroε πρόταση και ενεργή στάση αντιmicroετώπισης της κρίσης και σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενώ στο παρελθόν είχαmicroε 3 ∆ιαπιστώνουmicroε την διαπλοκή της οικονοmicroικής εξουσίας microε τα Μέσα Μαζικής Ενηmicroέρωσης και καταγγέλλουmicroε και αφορίζουmicroε αυτή τη διαπλοκή Γιατί όmicroως αποσιωπούmicroε το γεγονός ότι αυτή η δύναmicroη της διαπλοκής microπορεί να επηρεάζει και να χειραγωγεί τις εξελίξεις microόνον όταν ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα χάνει τη δική του πηγή αυτονοmicroίας - που είναι η εδραίωση του στην κοινωνία η δύναmicroη που αντλεί από την αυθεντική εκπροσώπηση δυνάmicroεων που οργανώνονται στον πολιτικό τους φορέα για να αλλάξουν την κοινωνία άρα και τους συσχετισmicroούς εξουσίας Και τι microας εmicroπόδισε άραγε να το πράξουmicroε

11

4 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ - ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

Είναι προφανές ότι η lsquoκρίση της πολιτικήςrsquo και η lsquoκρίση της σοσιαλδηmicroοκρατίαςrsquo είναι δύο όψεις του ίδιου νοmicroίσmicroατος Εντάσσονται και εξηγούνται από την απορρύθmicroιση των κυρίαρχων σχέσεων εξουσίας και πολιτικής εκπροσώπησης που διαmicroόρφωσαν ο 19ος και ο 20ος αιώνας Στο τέλος του 20ου αιώνα υπήρξαν τρεις ταυτόχρονες και σε έντονη αλληλεπίδραση microεταβολές τις οποίες οι κοινωνίες και το πολιτικό σύστηmicroα ακόmicroη δεν απορρόφησαν ούτε είναι σε θέση να ελέγξουν τους κραδασmicroούς και τις επιπτώσεις Πρώτον-η νεοφιλελεύθερη επέλαση της laquoπαγκοσmicroιοποίησηςraquo στην Οικονοmicroία που αποτυπώθηκε πρώτα στις συmicroφωνίες GATTrsquos και συνεχίζεται τώρα στις συmicroφωνίες του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου Επέλαση που επεκτάθηκε από την Οικονοmicroία στις πολιτικές ιδεολογίες και στα αξιακά πρότυπα Εδώ και τριάντα χρόνια το σοσιαλιστικό κίνηmicroα αθροίζει ήττες microε πιο βασική ότι έχασε την lsquoατζένταrsquo η γλώσσα οι ιδεολογικοί και πολιτικοί όροι της δηmicroόσιας συζήτησης έχουν επιβληθεί από τη microονοσήmicroαντη νεοφιλελεύθερη σκέψη Η οργανική ενότητα laquoτης κοινωνίας των πολιτώνraquo που ασκεί δηmicroοκρατικά τον έλεγχο του κράτους όπως την πρότεινε ο Γκράmicroσι microεταmicroορφώθηκε από τη νεοφιλελεύθερη σκέψη σε laquoκοινωνία των πολιτώνraquo αmicroέτοχων στο κεντρικό κορmicroό των εξελίξεων του κράτους τους Αλλά έτσι διασπάστηκε και το νόηmicroα της επιδίωξης της συλλογικότητας microέσα στην κοινωνία Γιαυτό και απαξιώνεται η ίδια η έννοια του κόmicromicroατος ως εξ ορισmicroού laquoγραφειοκρατική συγκρότησηraquo και αποθεώνεται το υποκατάστατο συλλογικότητας laquoτων microη κυβερνητικών οργανώσεωνraquo Ονειδίζεται η συλλογική

12

συγκρότηση των κοmicromicroάτων και η microέσω αυτών συmicromicroετοχή και άσκηση ελέγχου και εξουσίας από τους πολίτες και ενθαρρύνεται η ιδέα των εθελοντικών ενώσεων προσώπων γύρω από επιmicroέρους στόχους (microε χαρακτηριστικό παράδειγmicroα τον κατακερmicroατισmicroένο ακτιβισmicroό για το περιβάλλον) Όσο ισχυρότερη συλλογικότητα εκφράζουν οι λέξεις τόσο περισσότερο ενοχοποιούνται από την νεοφιλελεύθερη ιδεολογία η έννοια του έθνους καθίσταται ύποπτη και εξοβελίζεται Ο laquoλαόςraquo υποκαθίσταται από την laquoκοινωνίαraquo η κοινωνία microε τη σειρά της από τον laquoπολίτηraquo ενώ ο πολίτης γίνεται νοητός από τη φιλελεύθερη σκέψη microόνο ως laquoάτοmicroοraquo Εξού και η microονοmicroερής επιmicroονή στα ατοmicroικά δικαιώmicroατα εξού και ο πρωτοφανής αλλά αποτελεσmicroατικός-απrsquo ότι αποδείχτηκε-διαχωρισmicroός των ατοmicroικών από τα κοινωνικά δικαιώmicroατα Άλλωστε κατά την κλασική διατύπωση της Θάτσερ laquoδεν υπάρχει κοινωνία-microόνον άτοmicroαraquo προσθέτοντας ως υποχώρηση την microόνη αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα laquo-και η οικογένειαraquo Η microονοδιάστατη φιλελεύθερη σκέψη αρέσκεται να θεωρεί και να επιβάλει τη θέση ότι η παγκοσmicroιοποίηση είναι microια αδήριτη αναγκαιότητα microε ισχύ φυσικού νόmicroου Παρουσιάζει τη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση ως microια περίπου αυτόmicroατη εξέλιξη της δυναmicroικής της Οικονοmicroίας που απελευθερώνεται επιτέλους από τα δεσmicroά και τις ρυθmicroίσεις του κράτους για να λειτουργούν ανεmicroπόδιστοι οι νόmicroοι της Αγοράς οι οποίοι καταλήγουν να ρυθmicroίζουν και την κοινωνία επrsquo αγαθώ των ατόmicroων της Η αλήθεια είναι ότι αυτού του είδους η παγκοσmicroιοποίηση microέσω της απελευθέρωσης των αγορών και τη χωρίς φραγmicroούς κίνηση και επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κυρίως κεφαλαίου δεν είναι κάποιος φυσικός νόmicroος αλλά ξεκίνησε ως συγκεκριmicroένη επιθετική πολιτική στρατηγική από κέντρα επιρροής στις ΗΠΑ (και αλλού) microε πρώτο πεδίο εφαρmicroογής τη Χιλή του Πινοσέτ το 1973 για να

13

πάρει την πλήρη microορφή της από τον Ρήγκαν και τη Θάτσερ microετά το 1979 Σήmicroερα πράγmicroατι σχεδόν τριάντα χρόνια microετά η νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση της ανεξέλεγκτης αγοράς έχει πάρει laquoτο πάνω χέριraquo ακόmicroη και απέναντι στους κάποτε πολιτικούς της ταγούς τους οποίους έχει θέσει πλέον microε microικρότερες ή και καθόλου αντιστάσεις και διαφοροποιήσεις στην απόλυτη υπηρεσία της Και όλα αυτά φυσικά όχι ως κίνηση των νόmicroων της Οικονοmicroίας αλλά microε microια πολυσύνθετη παρέmicroβαση νεοφιλελεύθερων κοmicromicroάτων και κυβερνήσεων ∆ιεθνών Οργανισmicroών (όπως το ∆ιεθνές Νοmicroισmicroατικό Ταmicroείο ή η Παγκόσmicroια Τράπεζα) microε τη συνδροmicroή Ερευνητικών και Πανεπιστηmicroιακών Ιδρυmicroάτων χρηmicroατοδοτούmicroενων αφειδώς από Εργοδοτικές Ενώσεις και κυρίως microε τον πολυποίκιλο έλεγχο της ενηmicroέρωσης τόσο του Τύπου όσο και της Τηλεόρασης Για παράδειγmicroα οι 274 εφηmicroερίδες ραδιόφωνα και τηλεοράσεις που έλεγχε το 2003 ο Ρούπερτ Μέρντοχ σε τρεις ηπείρους συνέπεσαν - προς δόξαν της ανεξαρτησίας της ενηmicroέρωσης - απολύτως στην αναγκαιότητα της επέmicroβασης στο Ιράκ το ίδιο όπως υmicroνούν καθηmicroερινά και χωρίς παραφωνίες κάθε νεοφιλελεύθερη πολιτική και δυσφηmicroούν κάθε laquoκρατικιστικήraquo laquoπροστατευτική και παρεmicroβατικήraquo laquoαναχρονιστικήraquo πολιτική παγκοσmicroίως ∆εύτερον η επανάσταση των νέων τεχνολογιών έδωσε νέα ώθηση στην οικονοmicroική παγκοσmicroιοποίηση κυρίως στην αδυσώπητη επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κεφαλαίου και των παιγνίων του αυτό που ονόmicroασε ο Ιγνάσιο Ραmicroονέ laquoΚαπιταλισmicroό-Καζίνοraquo Αλλάζει όmicroως τη φύση της εργασίας και επηρεάζει τη συγκρότηση της συλλογικότητας των κοινωνιών ∆ηmicroιουργεί δηλαδή απίστευτες δυνατότητες και ευκαιρίες αλλά και νέες ανισότητες Τρίτον έγινε επίσης φανερό ότι το καύχηmicroα της ευρωπαϊκής

14

σοσιαλδηmicroοκρατίας - δηλαδή το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος - ήταν microεν το αποτέλεσmicroα των σκληρών και microακρών αγώνων των εργαζοmicroένων και της πολιτικής των σοσιαλιστικών κοmicromicroάτων αλλά έκρυβε και έναν αντίστοιχο συmicroβιβασmicroό των κυρίαρχων τάξεων όσο υπήρχε το δέος και η απειλή του σοβιετικού microπλοκ και των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού Γιαυτό αmicroέσως microετά την κατάρρευση του ανατολικού microπλοκ ο συmicroβιβασmicroός διερράγη microονοmicroερώς microε απροκάλυπτη επιθετικότητα ακόmicroη και σε δικαιώmicroατα που θεωρούνταν ως σταθερά κεκτηmicroένα όπως οι συλλογικές συmicroβάσεις που πρέπει τώρα να αντικατασταθούν από τις ατοmicroικές laquoσυmicroφωνίεςraquo των εργαζοmicroένων Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες οι φιλελεύθερες και νεοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάmicroεις της ∆εξιάς θεωρούν καθήκον τους να ανοίγουν δρόmicroο στην κυριαρχία της Αγοράς τσακίζοντας ότι αντιστρατεύεται τη microετατροπή κάθε κοινωνικής περιοχής σε χώρο του ανελέητου κερδοσκοπικού ανταγωνισmicroού των ποικιλώνυmicroων και διαρκώς microεταλλασσόmicroενων χρηmicroατοπιστωτικών συνασπισmicroών του διεθνούς κερδοσκοπικού- και όχι του παραγωγικού- κεφαλαίου Αλλά ούτε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία από τη microεριά της τόλmicroησε να θέσει πλαίσιο κανόνες και αρχές στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση και στην επίθεση των κυρίαρχων τάξεων σε κάθε χώρα εσωτερικά Καmicromicroία microεmicroονωmicroένη κυβέρνηση δεν αντιτάχθηκε οmicroοίως ούτε στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια και ακόmicroη περισσότερο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν επιδιώχθηκε - εν ονόmicroατι του lsquoανταγωνισmicroούrsquo και της οικονοmicroικής ορθοδοξίας της Αγοράς που εmicroφανίστηκε ως οικονοmicroική και κοινωνική πανάκεια - να υπάρξει microια ενεργή και κοινή στάση απέναντι στην σταθερή ανατροπή όλων των κοινωνικών κεκτηmicroένων Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της σοσιαλδηmicroοκρατίας δεν υπήρξε τόσο ολοκληρωmicroένη και επονείδιστη ήττα τέτοια αmicroαχητί παράδοση στην πιο κυνική και βίαιη αναδιανοmicroή εισοδήmicroατος υπέρ των ολίγων και ισχυρών παγκοσmicroίως όλο αυτό το διάστηmicroα

15

∆εν τόλmicroησε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία να υποστηρίξει τα πιο απλά microέτρα όπως τον laquoφόρο Τόmicroπινraquo στις διεθνείς χρηmicroατιστηριακές συναλλαγές Ή δεν έπραξε το αυτονόητο να πιέσει ώστε η Ενωmicroένη Ευρώπη να απαιτήσει να περιλάβουν οι συmicroφωνίες πρώτα της GATT ή τώρα του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου (ΠΟΕ) δύο τουλάχιστον παραmicroέτρους Πρώτον ότι η απελευθέρωση του εmicroπορίου αγαθών και υπηρεσιών και της κίνησης κεφαλαίου θα προϋποθέτει την προστασία των στοιχειωδών εργασιακών δικαιωmicroάτων σε όλες τις χώρες όπως ορίζει αυτά τα στοιχειώδη δικαιώmicroατα το ∆ιεθνές Γραφείο Εργασίας Γιατί αλλιώς η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία συναινεί να ανοίξει τις αγορές της στον ανταγωνισmicroό των microεροκάmicroατων του 1 δολαρίου ή της βάρβαρης παιδικής εργασίας στις αναπτυσσόmicroενες χώρες του κάποτε lsquoΤρίτου Κόσmicroουrsquo και των αναδυόmicroενων οικονοmicroιών της Ασίας ώστε να βελτιώσει ίσως κάπως τη microοίρα του ο Ινδός ή ο Βραζιλιάνος (αν βεβαίως φτάσει κάποιο τmicroήmicroα της υπεραξίας και των υπερκερδών και σrsquo αυτόν) αλλά να φτωχύνουν αντίστοιχα οι Ευρωπαίοι εργαζόmicroενοι που θα κληθούν να καταβάλουν το τίmicroηmicroα αυτού του είδους της απελευθέρωσης της laquoανταγωνιστικότηταςraquo ∆εύτερον Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης όπως και η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία δεν τόλmicroησαν να θέσουν microια δεύτερη προϋπόθεση στις συmicroφωνίες του ΠΟΕ ως προς το λεγόmicroενο laquoοικολογικό ντάmicroπινγκraquo Γιατί ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της laquoανταγωνιστικότηταςraquo των ΗΠΑ και των αναδυοmicroένων οικονοmicroιών microε χαρακτηριστικότερη την Κίνα οφείλεται στην πλήρη περιφρόνηση όχι microόνο της προστασίας των δικαιωmicroάτων της εργασίας αλλά και κάθε microορφή περιβαλλοντικής προστασίας που θεωρείται ότι προσθέτει laquoκόστοςraquo στην παραγωγή- άρα λιγότερο κέρδος για τον laquoεπενδυτήraquo Και όλα αυτά την ίδια στιγmicroή που όλα τα ευρωπαϊκά σοσιαλδηmicroοκρατικά κόmicromicroατα διαρρηγνύουν τα ιmicroάτιά τους για την

16

ανάγκη να γίνει το περιβάλλον αιχmicroή της παγκόσmicroιας πολιτικής Με αποτέλεσmicroα να απαξιώνονται διπλά και στο εσωτερικό των κοινωνιών των χωρών τους για την ατολmicroία τους και στις τρίτες χώρες για την συνενοχή τους όταν εννιάχρονα παιδιά δουλεύουν δωδεκάωρο σε βαριές βιοmicroηχανικές εργασίες microε την υπογραφή των κυβερνήσεων microας (και των ελληνικών συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων) και όταν οι κλιmicroατικές αλλαγές απειλούν την ίδια την ύπαρξη του πλανήτη

5 laquoΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΙΝΑΙraquo - ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΑΛΟΙ

Πρέπει να microας απασχολήσει γιατί ποτέ στο ΠΑΣΟΚ δεν υπήρξε οργανωmicroένη συζήτηση για την παγκοσmicroιοποίηση ούτε συζήτηση για τη στάση και τις πρωτοβουλίες που θα microπορούσαmicroε να αναλάβουmicroε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος ώστε να επιδιωχθεί ένα ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο που θα οδηγήσει και σε ένα πλαίσιο κανόνων και αρχών απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επέλαση ∆εν οργανώσαmicroε αυτή τη συζήτηση ούτε και όταν ως κυβέρνηση είχαmicroε το βάρος και την ευθύνη της στάσης microας στα σχετικά ζητήmicroατα στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια Ενώ λοιπόν είναι απολύτως ορατό ότι ένας από τους θεmicroελιώδεις παράγοντες της laquoκρίσης της πολιτικήςraquo laquoτης κρίσης της σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo- άρα και της κρίσης του ΠΑΣΟΚ- είναι η απορρύθmicroιση που επέφερε η νεοφιλελεύθερη επέλαση της παγκοσmicroιοποίησης στον πυρήνα της έννοιας της πολιτικής αντιπροσώπευσης εmicroείς εξακολουθούmicroε ακόmicroα και τώρα να σιωπούmicroε αmicroήχανα απέναντι στο πρόβληmicroα όπως ο ασθενής που αρνείται να ονοmicroατίσει την ασθένειά του φοβούmicroενος ότι δεν

17

microπορεί να τη θεραπεύσει Αλλά όπως είναι λάθος η σιωπή στην ασθένεια είναι πολλαπλό λάθος η αποσιώπηση microιας πολιτικής παθολογίας Και microάλιστα την ώρα που αρχίζει παγκοσmicroίως η αmicroφισβήτηση των δογmicroάτων και των πρακτικών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας Και δεν αναφέροmicroαι σε υποδείγmicroατα διαφορετικά όπως των λαϊκιστικών κινηmicroάτων της Λατινικής Αmicroερικής- που άλλωστε είναι εύκολα ενσωmicroατώσιmicroα ανατρέψιmicroα και microεταστρέψιmicroα από το κυρίαρχο σύστηmicroα Αναφέροmicroαι στους ουσιώδεις προβληmicroατισmicroούς που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια σε ευρύ τmicroήmicroα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδηmicroοκρατίας ακόmicroη και στο συγκυβερνών SPD αλλά και σε προβληmicroατισmicroούς που διατρέχουν επιλογές ακόmicroα και του Σαρκοζί ή της Μέρκελ Είναι αποφασιστικό για το microέλλον του ΠΑΣΟΚ να θεmicroελιώσουmicroε τη νέα microας πορεία σε microια ανοιχτή συζήτηση και στάση απέναντι στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση κάνοντας ταυτοχρόνως ακόmicroη ουσιαστικότερη την επιλογή microας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Γιατί η ανάγκη να υπάρξει πλαίσιο κανόνες και αρχές στην παγκοσmicroιοποίηση- η ανάγκη δηλαδή να τεθούν οι βάσεις για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση- microπορεί να εκφραστεί αποφασιστικά και να έχει πρακτικά και ολοκληρωmicroένα αποτελέσmicroατα microόνον όταν η πολιτικά Ενωmicroένη Ευρώπη υψωθεί απέναντι στον microονοπολισmicroό της σηmicroερινής παγκόσmicroιας ανισορροπίας δυνάmicroεων της microιας και microόνης υπερδύναmicroης η οποία αποτελεί και το πολιτικό στέγαστρο της νεοφιλελεύθερης απορρύθmicroισης Αλλά η αναγκαία microαχητική και ολοκληρωmicroένη τοποθέτησή microας απέναντι στα δόγmicroατα του νεοφιλελευθερισmicroού και της εκδοχής της παγκοσmicroιοποίησης που έχει ως σήmicroερα επιβληθεί έχει και microια δεύτερη εσωτερική όψη και επίπτωση -microη συζητώντας ιδεολογικά και πολιτικά τη στάση microας απέναντι στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της κυβερνητικής πρακτικής microας παλαιότερα και τώρα της απαθούς

18

λειτουργίας microας microας έχει microετατρέψει στην κοινή γνώmicroη σε laquomicroεταφραστέςraquo και laquoπαπαγαλάκιαraquo της συνολικής άτακτης ευρωπαϊκής υποχώρησης στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα όσο αυτά ενσωmicroατώνονται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές στις αλλεπάλληλες Οδηγίες στη διαmicroόρφωση των κοινών θέσεων της Ένωσης ως προς τις Συmicroφωνίες του ΠΟΕ Αυτό είναι άλλωστε το κεντρικό πολιτικό πρόβληmicroα που αντιmicroετωπίζουmicroε στη σχέση microας microε την ελληνική κοινωνία η καίρια και επίφοβη φράση laquoόλοι ίδιοι είναιraquo Φυσικά το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo αποτελεί ένα επίmicroονο προπαγανδιστικό εργαλείο και των δύο κοmicromicroάτων της Αριστεράς εναντίον του ΠΑΣΟΚ Και αυτό δεν είναι αλήθεια ∆εν είmicroαστε ίδιοι microε τη Ν∆ ούτε ποτέ θα γίνουmicroε Ωστόσο επιτρέψαmicroε να εγκαθιδρυθεί αυτή η πεποίθηση στην ελληνική κοινωνία από επιλογές από ασάφειες και παλινωδίες στις ιδεολογικές και πολιτικές microας θέσεις που χαρακτήρισαν ιδίως την τελευταία κυβερνητική microας περίοδο και βάθυναν ακόmicroα περισσότερο το 2004-2007 Και ακόmicroα χειρότερα υποστήκαmicroε αυτό το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo επειδή για να laquoπεράσουmicroεraquo δυσάρεστες πολιτικές χρησιmicroοποιούσαmicroε-και χρησιmicroοποιούmicroε-την Ευρωπαϊκή Ένωση ως άλλοθι και προmicroετωπίδα εmicroπεδώνοντας την αίσθηση ότι είmicroαστε υποχρεωmicroένοι να εφαρmicroόζουmicroε πολιτικές που microας επιβάλλονται laquoεκ των άνωraquo λόγω της συmicromicroετοχής microας στην ΕΕ Αλλά microε αυτό τον τρόπο εmicroείς το Κίνηmicroα του ΠΑΣΟΚ που ταυτίστηκε microε την περηφάνια της εθνικής χειραφέτησης και της αχειραγώγητης λαϊκής κυριαρχίας εmicroφανιζόmicroαστε να εισάγουmicroε microε πλάγιο τρόπο και πάλι το στοιχείο της εξάρτησης αυτή τη φορά από κάποιο laquo∆ιευθυντήριο των Βρυξελλώνraquo Υπονοmicroεύουmicroε έτσι διπλά τη θέση microας αλλά και τις επιτεύξεις microας την ίδια στιγmicroή που υπονοmicroεύουmicroε το νόηmicroα της συmicromicroετοχής microας στους Ευρωπαϊκούς θεσmicroούς Γιατί υπονοmicroεύουmicroε τους

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

8

Γιατί προσθέτως η Ελλάδα χρειάζεται microέσα στην παγκοσmicroιοποίηση να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της σε τοπικό περιφερειακό και διεθνές επίπεδο Και αυτό microπορεί να γίνει microόνον microε microια ολόπλευρη ενίσχυση της επιχειρηmicroατικότητας microε παράλληλη ενίσχυση της έρευνας και της καινοτοmicroίας Αλλά microοχλός της ανάπτυξης της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων της δηmicroιουργίας εθνικών πρωταθλητών microε διεθνοποιηmicroένες προοπτικές microπορεί να είναι microόνο ένα σύγχρονο ευέλικτο και microε σαφήνεια οριοθέτησης εξουσιών αποκεντρωmicroένο αποτελεσmicroατικό κράτος Ένα κράτος που επιδιώκει την ενίσχυση της συνολικής ανταγωνιστικότητας της χώρας στο νέο διεθνές περιβάλλον Ένα κράτος χωρίς συντεχνιακές εξαρτήσεις και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις Χωρίς διαφθορά microε καλά αmicroειβόmicroενους αξιοκρατικά εξελισσόmicroενους δηmicroόσιους λειτουργούς Όλα αυτά που παραλλήλως συmicroβάλλουν σε microια άλλη κρίσιmicroη παράmicroετρο που είναι η εθνική ισχύς για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων δεν επιτυγχάνονται microε κεντρώα διαχειριστικά κόmicromicroατα ούτε microε συνασπισmicroούς κοmicromicroάτων που εξαναγκάζονται σε συνεργασία από τις τροπές του εκλογικού νόmicroου Επιτυγχάνονται microε ένα ισχυρό και συγκροτηmicroένο microεταρρυθmicroιστικό πολιτικό φορέα της σοσιαλιστικής αριστεράς που microπορεί να συγκρουστεί αποτελεσmicroατικά microε κατεστηmicroένα και να προωθήσει microε φαντασία και τόλmicroη ουσιαστικές microεταρρυθmicroίσεις στο κράτος την οικονοmicroία και την κοινωνία Επιτυγχάνονται microε ένα συντεταγmicroένο microεταρρυθmicroιστικό σοσιαλιστικό κόmicromicroα που δεν θα χρειάζεται καmicroία umlαριστερήuml ή umlδεξιάuml στροφή γιατί θα είναι εδραιωmicroένο στο κέντρο της πολιτικής σκηνής ως προοδευτική πρόταση αποτελεσmicroατικής διακυβέρνησης microιας microεγάλης και σταθερής κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας

9

Επιτυγχάνονται microε ένα οριοθετηmicroένο microε σαφήνεια σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ ένα ΠΑΣΟΚ δύναmicroη της Αριστεράς Της Πράξης και των Λύσεων των Προβληmicroάτων microε ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο προς το ΚΚΕ και τον ΣΥΡΙΖΑ της αέναης ανακύκλωσης και της επίτασης των προβληmicroάτων Γιατί το ΠΑΣΟΚ δεν έχει κανένα λόγο να υποκλίνεται ούτε στις αντιφατικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ ούτε στον άταφο υπαρκτό σοσιαλισmicroό του ΚΚΕ υποχωρώντας ή microεταβάλλοντας την ατζέντα των πραγmicroατικών θεmicroάτων της κοινωνίας Ένα ΠΑΣΟΚ που δεν δέχεται πιστοποιητικά αριστεροφροσύνης από κανέναν αλλά επιδιώκει ισότιmicroα και χωρίς ηγεmicroονισmicroό τον διάλογο microε τις άλλες δυνάmicroεις της Αριστεράς πάνω σε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα και τη συστράτευση ώστε τα πραγmicroατικά ζητήmicroατα της κοινωνίας να οδηγούνται στη λύση τους και όχι στη διαιώνισή τους

3 Ο ΚΟΙΝΟΣ ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΘΟΛΟΥ ΑΥΤΟΝΟΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Σήmicroερα η συζήτηση για το ΠΑΣΟΚ για την κρίση του ΠΑΣΟΚ δεν γίνεται σ΄ αυτό το πλαίσιο και πάνω σrsquo αυτή την αυτονόητη βάση παρά τις αλλεπάλληλες ήττες ∆εν συζητάmicroε δηλαδή για ποιους λόγους δεν είναι πια αναγνωρίσιmicroη η ταυτότητά microας άρα να εξετάσουmicroε και να προτείνουmicroε microε ποιους ιδεολογικούς και πολιτικούς όρους θα επικυρώσουmicroε την προοπτική της παράταξης στον 21ου αιώνα Αυτό το πραγmicroατικό ερώτηmicroα έχει υποκατασταθεί από την καθόλου αυτονόητη απάντηση laquoΠαπανδρέουraquo ή laquoΒενιζέλοςraquo Για να microπορούν όmicroως είτε ο Γ Παπανδρέου είτε ο Ευ Βενιζέλος

10

είτε ο Κ Σκανδαλίδης είτε όποιος άλλος σύντροφος να είναι αποτελεσmicroατικοί στο τιmicroόνι της ηγεσίας πρέπει να απαντήσουmicroε πριν απ΄ όλα συλλογικά στα θέmicroατα lsquoταυτότηταςrsquo που οδήγησαν στις λάθος πολιτικές που microε τη σειρά τους οδήγησαν σε αλλεπάλληλες εκλογικές ήττες και στην ορατή διαρκή συρρίκνωση της απήχησης του ΠΑΣΟΚ Ας ξεκινήσουmicroε microε τις διαπιστώσεις που γίνονται κοινός τόπος 1 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση του πολιτικού συστήmicroατοςraquo άρα και ότι η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της κρίσης Τι ορίζουmicroε όmicroως ως κρίση του πολιτικού συστήmicroατος και γιατί το ΠΑΣΟΚ να είναι τmicroήmicroα της και όχι δύναmicroη υπέρβασής της 2 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση της ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo άρα ότι και η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της microεγαλύτερης κρίσης Γιατί όmicroως επί χρόνια το ΠΑΣΟΚ είχε microια ανοδική πορεία που δεν την προσδιόριζε τόσο καθοριστικά η εξέλιξη της υπόλοιπης ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίας Και γιατί άραγε τώρα να microην έχουmicroε πρόταση και ενεργή στάση αντιmicroετώπισης της κρίσης και σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενώ στο παρελθόν είχαmicroε 3 ∆ιαπιστώνουmicroε την διαπλοκή της οικονοmicroικής εξουσίας microε τα Μέσα Μαζικής Ενηmicroέρωσης και καταγγέλλουmicroε και αφορίζουmicroε αυτή τη διαπλοκή Γιατί όmicroως αποσιωπούmicroε το γεγονός ότι αυτή η δύναmicroη της διαπλοκής microπορεί να επηρεάζει και να χειραγωγεί τις εξελίξεις microόνον όταν ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα χάνει τη δική του πηγή αυτονοmicroίας - που είναι η εδραίωση του στην κοινωνία η δύναmicroη που αντλεί από την αυθεντική εκπροσώπηση δυνάmicroεων που οργανώνονται στον πολιτικό τους φορέα για να αλλάξουν την κοινωνία άρα και τους συσχετισmicroούς εξουσίας Και τι microας εmicroπόδισε άραγε να το πράξουmicroε

11

4 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ - ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

Είναι προφανές ότι η lsquoκρίση της πολιτικήςrsquo και η lsquoκρίση της σοσιαλδηmicroοκρατίαςrsquo είναι δύο όψεις του ίδιου νοmicroίσmicroατος Εντάσσονται και εξηγούνται από την απορρύθmicroιση των κυρίαρχων σχέσεων εξουσίας και πολιτικής εκπροσώπησης που διαmicroόρφωσαν ο 19ος και ο 20ος αιώνας Στο τέλος του 20ου αιώνα υπήρξαν τρεις ταυτόχρονες και σε έντονη αλληλεπίδραση microεταβολές τις οποίες οι κοινωνίες και το πολιτικό σύστηmicroα ακόmicroη δεν απορρόφησαν ούτε είναι σε θέση να ελέγξουν τους κραδασmicroούς και τις επιπτώσεις Πρώτον-η νεοφιλελεύθερη επέλαση της laquoπαγκοσmicroιοποίησηςraquo στην Οικονοmicroία που αποτυπώθηκε πρώτα στις συmicroφωνίες GATTrsquos και συνεχίζεται τώρα στις συmicroφωνίες του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου Επέλαση που επεκτάθηκε από την Οικονοmicroία στις πολιτικές ιδεολογίες και στα αξιακά πρότυπα Εδώ και τριάντα χρόνια το σοσιαλιστικό κίνηmicroα αθροίζει ήττες microε πιο βασική ότι έχασε την lsquoατζένταrsquo η γλώσσα οι ιδεολογικοί και πολιτικοί όροι της δηmicroόσιας συζήτησης έχουν επιβληθεί από τη microονοσήmicroαντη νεοφιλελεύθερη σκέψη Η οργανική ενότητα laquoτης κοινωνίας των πολιτώνraquo που ασκεί δηmicroοκρατικά τον έλεγχο του κράτους όπως την πρότεινε ο Γκράmicroσι microεταmicroορφώθηκε από τη νεοφιλελεύθερη σκέψη σε laquoκοινωνία των πολιτώνraquo αmicroέτοχων στο κεντρικό κορmicroό των εξελίξεων του κράτους τους Αλλά έτσι διασπάστηκε και το νόηmicroα της επιδίωξης της συλλογικότητας microέσα στην κοινωνία Γιαυτό και απαξιώνεται η ίδια η έννοια του κόmicromicroατος ως εξ ορισmicroού laquoγραφειοκρατική συγκρότησηraquo και αποθεώνεται το υποκατάστατο συλλογικότητας laquoτων microη κυβερνητικών οργανώσεωνraquo Ονειδίζεται η συλλογική

12

συγκρότηση των κοmicromicroάτων και η microέσω αυτών συmicromicroετοχή και άσκηση ελέγχου και εξουσίας από τους πολίτες και ενθαρρύνεται η ιδέα των εθελοντικών ενώσεων προσώπων γύρω από επιmicroέρους στόχους (microε χαρακτηριστικό παράδειγmicroα τον κατακερmicroατισmicroένο ακτιβισmicroό για το περιβάλλον) Όσο ισχυρότερη συλλογικότητα εκφράζουν οι λέξεις τόσο περισσότερο ενοχοποιούνται από την νεοφιλελεύθερη ιδεολογία η έννοια του έθνους καθίσταται ύποπτη και εξοβελίζεται Ο laquoλαόςraquo υποκαθίσταται από την laquoκοινωνίαraquo η κοινωνία microε τη σειρά της από τον laquoπολίτηraquo ενώ ο πολίτης γίνεται νοητός από τη φιλελεύθερη σκέψη microόνο ως laquoάτοmicroοraquo Εξού και η microονοmicroερής επιmicroονή στα ατοmicroικά δικαιώmicroατα εξού και ο πρωτοφανής αλλά αποτελεσmicroατικός-απrsquo ότι αποδείχτηκε-διαχωρισmicroός των ατοmicroικών από τα κοινωνικά δικαιώmicroατα Άλλωστε κατά την κλασική διατύπωση της Θάτσερ laquoδεν υπάρχει κοινωνία-microόνον άτοmicroαraquo προσθέτοντας ως υποχώρηση την microόνη αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα laquo-και η οικογένειαraquo Η microονοδιάστατη φιλελεύθερη σκέψη αρέσκεται να θεωρεί και να επιβάλει τη θέση ότι η παγκοσmicroιοποίηση είναι microια αδήριτη αναγκαιότητα microε ισχύ φυσικού νόmicroου Παρουσιάζει τη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση ως microια περίπου αυτόmicroατη εξέλιξη της δυναmicroικής της Οικονοmicroίας που απελευθερώνεται επιτέλους από τα δεσmicroά και τις ρυθmicroίσεις του κράτους για να λειτουργούν ανεmicroπόδιστοι οι νόmicroοι της Αγοράς οι οποίοι καταλήγουν να ρυθmicroίζουν και την κοινωνία επrsquo αγαθώ των ατόmicroων της Η αλήθεια είναι ότι αυτού του είδους η παγκοσmicroιοποίηση microέσω της απελευθέρωσης των αγορών και τη χωρίς φραγmicroούς κίνηση και επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κυρίως κεφαλαίου δεν είναι κάποιος φυσικός νόmicroος αλλά ξεκίνησε ως συγκεκριmicroένη επιθετική πολιτική στρατηγική από κέντρα επιρροής στις ΗΠΑ (και αλλού) microε πρώτο πεδίο εφαρmicroογής τη Χιλή του Πινοσέτ το 1973 για να

13

πάρει την πλήρη microορφή της από τον Ρήγκαν και τη Θάτσερ microετά το 1979 Σήmicroερα πράγmicroατι σχεδόν τριάντα χρόνια microετά η νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση της ανεξέλεγκτης αγοράς έχει πάρει laquoτο πάνω χέριraquo ακόmicroη και απέναντι στους κάποτε πολιτικούς της ταγούς τους οποίους έχει θέσει πλέον microε microικρότερες ή και καθόλου αντιστάσεις και διαφοροποιήσεις στην απόλυτη υπηρεσία της Και όλα αυτά φυσικά όχι ως κίνηση των νόmicroων της Οικονοmicroίας αλλά microε microια πολυσύνθετη παρέmicroβαση νεοφιλελεύθερων κοmicromicroάτων και κυβερνήσεων ∆ιεθνών Οργανισmicroών (όπως το ∆ιεθνές Νοmicroισmicroατικό Ταmicroείο ή η Παγκόσmicroια Τράπεζα) microε τη συνδροmicroή Ερευνητικών και Πανεπιστηmicroιακών Ιδρυmicroάτων χρηmicroατοδοτούmicroενων αφειδώς από Εργοδοτικές Ενώσεις και κυρίως microε τον πολυποίκιλο έλεγχο της ενηmicroέρωσης τόσο του Τύπου όσο και της Τηλεόρασης Για παράδειγmicroα οι 274 εφηmicroερίδες ραδιόφωνα και τηλεοράσεις που έλεγχε το 2003 ο Ρούπερτ Μέρντοχ σε τρεις ηπείρους συνέπεσαν - προς δόξαν της ανεξαρτησίας της ενηmicroέρωσης - απολύτως στην αναγκαιότητα της επέmicroβασης στο Ιράκ το ίδιο όπως υmicroνούν καθηmicroερινά και χωρίς παραφωνίες κάθε νεοφιλελεύθερη πολιτική και δυσφηmicroούν κάθε laquoκρατικιστικήraquo laquoπροστατευτική και παρεmicroβατικήraquo laquoαναχρονιστικήraquo πολιτική παγκοσmicroίως ∆εύτερον η επανάσταση των νέων τεχνολογιών έδωσε νέα ώθηση στην οικονοmicroική παγκοσmicroιοποίηση κυρίως στην αδυσώπητη επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κεφαλαίου και των παιγνίων του αυτό που ονόmicroασε ο Ιγνάσιο Ραmicroονέ laquoΚαπιταλισmicroό-Καζίνοraquo Αλλάζει όmicroως τη φύση της εργασίας και επηρεάζει τη συγκρότηση της συλλογικότητας των κοινωνιών ∆ηmicroιουργεί δηλαδή απίστευτες δυνατότητες και ευκαιρίες αλλά και νέες ανισότητες Τρίτον έγινε επίσης φανερό ότι το καύχηmicroα της ευρωπαϊκής

14

σοσιαλδηmicroοκρατίας - δηλαδή το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος - ήταν microεν το αποτέλεσmicroα των σκληρών και microακρών αγώνων των εργαζοmicroένων και της πολιτικής των σοσιαλιστικών κοmicromicroάτων αλλά έκρυβε και έναν αντίστοιχο συmicroβιβασmicroό των κυρίαρχων τάξεων όσο υπήρχε το δέος και η απειλή του σοβιετικού microπλοκ και των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού Γιαυτό αmicroέσως microετά την κατάρρευση του ανατολικού microπλοκ ο συmicroβιβασmicroός διερράγη microονοmicroερώς microε απροκάλυπτη επιθετικότητα ακόmicroη και σε δικαιώmicroατα που θεωρούνταν ως σταθερά κεκτηmicroένα όπως οι συλλογικές συmicroβάσεις που πρέπει τώρα να αντικατασταθούν από τις ατοmicroικές laquoσυmicroφωνίεςraquo των εργαζοmicroένων Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες οι φιλελεύθερες και νεοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάmicroεις της ∆εξιάς θεωρούν καθήκον τους να ανοίγουν δρόmicroο στην κυριαρχία της Αγοράς τσακίζοντας ότι αντιστρατεύεται τη microετατροπή κάθε κοινωνικής περιοχής σε χώρο του ανελέητου κερδοσκοπικού ανταγωνισmicroού των ποικιλώνυmicroων και διαρκώς microεταλλασσόmicroενων χρηmicroατοπιστωτικών συνασπισmicroών του διεθνούς κερδοσκοπικού- και όχι του παραγωγικού- κεφαλαίου Αλλά ούτε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία από τη microεριά της τόλmicroησε να θέσει πλαίσιο κανόνες και αρχές στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση και στην επίθεση των κυρίαρχων τάξεων σε κάθε χώρα εσωτερικά Καmicromicroία microεmicroονωmicroένη κυβέρνηση δεν αντιτάχθηκε οmicroοίως ούτε στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια και ακόmicroη περισσότερο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν επιδιώχθηκε - εν ονόmicroατι του lsquoανταγωνισmicroούrsquo και της οικονοmicroικής ορθοδοξίας της Αγοράς που εmicroφανίστηκε ως οικονοmicroική και κοινωνική πανάκεια - να υπάρξει microια ενεργή και κοινή στάση απέναντι στην σταθερή ανατροπή όλων των κοινωνικών κεκτηmicroένων Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της σοσιαλδηmicroοκρατίας δεν υπήρξε τόσο ολοκληρωmicroένη και επονείδιστη ήττα τέτοια αmicroαχητί παράδοση στην πιο κυνική και βίαιη αναδιανοmicroή εισοδήmicroατος υπέρ των ολίγων και ισχυρών παγκοσmicroίως όλο αυτό το διάστηmicroα

15

∆εν τόλmicroησε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία να υποστηρίξει τα πιο απλά microέτρα όπως τον laquoφόρο Τόmicroπινraquo στις διεθνείς χρηmicroατιστηριακές συναλλαγές Ή δεν έπραξε το αυτονόητο να πιέσει ώστε η Ενωmicroένη Ευρώπη να απαιτήσει να περιλάβουν οι συmicroφωνίες πρώτα της GATT ή τώρα του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου (ΠΟΕ) δύο τουλάχιστον παραmicroέτρους Πρώτον ότι η απελευθέρωση του εmicroπορίου αγαθών και υπηρεσιών και της κίνησης κεφαλαίου θα προϋποθέτει την προστασία των στοιχειωδών εργασιακών δικαιωmicroάτων σε όλες τις χώρες όπως ορίζει αυτά τα στοιχειώδη δικαιώmicroατα το ∆ιεθνές Γραφείο Εργασίας Γιατί αλλιώς η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία συναινεί να ανοίξει τις αγορές της στον ανταγωνισmicroό των microεροκάmicroατων του 1 δολαρίου ή της βάρβαρης παιδικής εργασίας στις αναπτυσσόmicroενες χώρες του κάποτε lsquoΤρίτου Κόσmicroουrsquo και των αναδυόmicroενων οικονοmicroιών της Ασίας ώστε να βελτιώσει ίσως κάπως τη microοίρα του ο Ινδός ή ο Βραζιλιάνος (αν βεβαίως φτάσει κάποιο τmicroήmicroα της υπεραξίας και των υπερκερδών και σrsquo αυτόν) αλλά να φτωχύνουν αντίστοιχα οι Ευρωπαίοι εργαζόmicroενοι που θα κληθούν να καταβάλουν το τίmicroηmicroα αυτού του είδους της απελευθέρωσης της laquoανταγωνιστικότηταςraquo ∆εύτερον Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης όπως και η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία δεν τόλmicroησαν να θέσουν microια δεύτερη προϋπόθεση στις συmicroφωνίες του ΠΟΕ ως προς το λεγόmicroενο laquoοικολογικό ντάmicroπινγκraquo Γιατί ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της laquoανταγωνιστικότηταςraquo των ΗΠΑ και των αναδυοmicroένων οικονοmicroιών microε χαρακτηριστικότερη την Κίνα οφείλεται στην πλήρη περιφρόνηση όχι microόνο της προστασίας των δικαιωmicroάτων της εργασίας αλλά και κάθε microορφή περιβαλλοντικής προστασίας που θεωρείται ότι προσθέτει laquoκόστοςraquo στην παραγωγή- άρα λιγότερο κέρδος για τον laquoεπενδυτήraquo Και όλα αυτά την ίδια στιγmicroή που όλα τα ευρωπαϊκά σοσιαλδηmicroοκρατικά κόmicromicroατα διαρρηγνύουν τα ιmicroάτιά τους για την

16

ανάγκη να γίνει το περιβάλλον αιχmicroή της παγκόσmicroιας πολιτικής Με αποτέλεσmicroα να απαξιώνονται διπλά και στο εσωτερικό των κοινωνιών των χωρών τους για την ατολmicroία τους και στις τρίτες χώρες για την συνενοχή τους όταν εννιάχρονα παιδιά δουλεύουν δωδεκάωρο σε βαριές βιοmicroηχανικές εργασίες microε την υπογραφή των κυβερνήσεων microας (και των ελληνικών συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων) και όταν οι κλιmicroατικές αλλαγές απειλούν την ίδια την ύπαρξη του πλανήτη

5 laquoΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΙΝΑΙraquo - ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΑΛΟΙ

Πρέπει να microας απασχολήσει γιατί ποτέ στο ΠΑΣΟΚ δεν υπήρξε οργανωmicroένη συζήτηση για την παγκοσmicroιοποίηση ούτε συζήτηση για τη στάση και τις πρωτοβουλίες που θα microπορούσαmicroε να αναλάβουmicroε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος ώστε να επιδιωχθεί ένα ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο που θα οδηγήσει και σε ένα πλαίσιο κανόνων και αρχών απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επέλαση ∆εν οργανώσαmicroε αυτή τη συζήτηση ούτε και όταν ως κυβέρνηση είχαmicroε το βάρος και την ευθύνη της στάσης microας στα σχετικά ζητήmicroατα στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια Ενώ λοιπόν είναι απολύτως ορατό ότι ένας από τους θεmicroελιώδεις παράγοντες της laquoκρίσης της πολιτικήςraquo laquoτης κρίσης της σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo- άρα και της κρίσης του ΠΑΣΟΚ- είναι η απορρύθmicroιση που επέφερε η νεοφιλελεύθερη επέλαση της παγκοσmicroιοποίησης στον πυρήνα της έννοιας της πολιτικής αντιπροσώπευσης εmicroείς εξακολουθούmicroε ακόmicroα και τώρα να σιωπούmicroε αmicroήχανα απέναντι στο πρόβληmicroα όπως ο ασθενής που αρνείται να ονοmicroατίσει την ασθένειά του φοβούmicroενος ότι δεν

17

microπορεί να τη θεραπεύσει Αλλά όπως είναι λάθος η σιωπή στην ασθένεια είναι πολλαπλό λάθος η αποσιώπηση microιας πολιτικής παθολογίας Και microάλιστα την ώρα που αρχίζει παγκοσmicroίως η αmicroφισβήτηση των δογmicroάτων και των πρακτικών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας Και δεν αναφέροmicroαι σε υποδείγmicroατα διαφορετικά όπως των λαϊκιστικών κινηmicroάτων της Λατινικής Αmicroερικής- που άλλωστε είναι εύκολα ενσωmicroατώσιmicroα ανατρέψιmicroα και microεταστρέψιmicroα από το κυρίαρχο σύστηmicroα Αναφέροmicroαι στους ουσιώδεις προβληmicroατισmicroούς που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια σε ευρύ τmicroήmicroα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδηmicroοκρατίας ακόmicroη και στο συγκυβερνών SPD αλλά και σε προβληmicroατισmicroούς που διατρέχουν επιλογές ακόmicroα και του Σαρκοζί ή της Μέρκελ Είναι αποφασιστικό για το microέλλον του ΠΑΣΟΚ να θεmicroελιώσουmicroε τη νέα microας πορεία σε microια ανοιχτή συζήτηση και στάση απέναντι στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση κάνοντας ταυτοχρόνως ακόmicroη ουσιαστικότερη την επιλογή microας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Γιατί η ανάγκη να υπάρξει πλαίσιο κανόνες και αρχές στην παγκοσmicroιοποίηση- η ανάγκη δηλαδή να τεθούν οι βάσεις για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση- microπορεί να εκφραστεί αποφασιστικά και να έχει πρακτικά και ολοκληρωmicroένα αποτελέσmicroατα microόνον όταν η πολιτικά Ενωmicroένη Ευρώπη υψωθεί απέναντι στον microονοπολισmicroό της σηmicroερινής παγκόσmicroιας ανισορροπίας δυνάmicroεων της microιας και microόνης υπερδύναmicroης η οποία αποτελεί και το πολιτικό στέγαστρο της νεοφιλελεύθερης απορρύθmicroισης Αλλά η αναγκαία microαχητική και ολοκληρωmicroένη τοποθέτησή microας απέναντι στα δόγmicroατα του νεοφιλελευθερισmicroού και της εκδοχής της παγκοσmicroιοποίησης που έχει ως σήmicroερα επιβληθεί έχει και microια δεύτερη εσωτερική όψη και επίπτωση -microη συζητώντας ιδεολογικά και πολιτικά τη στάση microας απέναντι στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της κυβερνητικής πρακτικής microας παλαιότερα και τώρα της απαθούς

18

λειτουργίας microας microας έχει microετατρέψει στην κοινή γνώmicroη σε laquomicroεταφραστέςraquo και laquoπαπαγαλάκιαraquo της συνολικής άτακτης ευρωπαϊκής υποχώρησης στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα όσο αυτά ενσωmicroατώνονται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές στις αλλεπάλληλες Οδηγίες στη διαmicroόρφωση των κοινών θέσεων της Ένωσης ως προς τις Συmicroφωνίες του ΠΟΕ Αυτό είναι άλλωστε το κεντρικό πολιτικό πρόβληmicroα που αντιmicroετωπίζουmicroε στη σχέση microας microε την ελληνική κοινωνία η καίρια και επίφοβη φράση laquoόλοι ίδιοι είναιraquo Φυσικά το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo αποτελεί ένα επίmicroονο προπαγανδιστικό εργαλείο και των δύο κοmicromicroάτων της Αριστεράς εναντίον του ΠΑΣΟΚ Και αυτό δεν είναι αλήθεια ∆εν είmicroαστε ίδιοι microε τη Ν∆ ούτε ποτέ θα γίνουmicroε Ωστόσο επιτρέψαmicroε να εγκαθιδρυθεί αυτή η πεποίθηση στην ελληνική κοινωνία από επιλογές από ασάφειες και παλινωδίες στις ιδεολογικές και πολιτικές microας θέσεις που χαρακτήρισαν ιδίως την τελευταία κυβερνητική microας περίοδο και βάθυναν ακόmicroα περισσότερο το 2004-2007 Και ακόmicroα χειρότερα υποστήκαmicroε αυτό το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo επειδή για να laquoπεράσουmicroεraquo δυσάρεστες πολιτικές χρησιmicroοποιούσαmicroε-και χρησιmicroοποιούmicroε-την Ευρωπαϊκή Ένωση ως άλλοθι και προmicroετωπίδα εmicroπεδώνοντας την αίσθηση ότι είmicroαστε υποχρεωmicroένοι να εφαρmicroόζουmicroε πολιτικές που microας επιβάλλονται laquoεκ των άνωraquo λόγω της συmicromicroετοχής microας στην ΕΕ Αλλά microε αυτό τον τρόπο εmicroείς το Κίνηmicroα του ΠΑΣΟΚ που ταυτίστηκε microε την περηφάνια της εθνικής χειραφέτησης και της αχειραγώγητης λαϊκής κυριαρχίας εmicroφανιζόmicroαστε να εισάγουmicroε microε πλάγιο τρόπο και πάλι το στοιχείο της εξάρτησης αυτή τη φορά από κάποιο laquo∆ιευθυντήριο των Βρυξελλώνraquo Υπονοmicroεύουmicroε έτσι διπλά τη θέση microας αλλά και τις επιτεύξεις microας την ίδια στιγmicroή που υπονοmicroεύουmicroε το νόηmicroα της συmicromicroετοχής microας στους Ευρωπαϊκούς θεσmicroούς Γιατί υπονοmicroεύουmicroε τους

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

9

Επιτυγχάνονται microε ένα οριοθετηmicroένο microε σαφήνεια σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ ένα ΠΑΣΟΚ δύναmicroη της Αριστεράς Της Πράξης και των Λύσεων των Προβληmicroάτων microε ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο προς το ΚΚΕ και τον ΣΥΡΙΖΑ της αέναης ανακύκλωσης και της επίτασης των προβληmicroάτων Γιατί το ΠΑΣΟΚ δεν έχει κανένα λόγο να υποκλίνεται ούτε στις αντιφατικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ ούτε στον άταφο υπαρκτό σοσιαλισmicroό του ΚΚΕ υποχωρώντας ή microεταβάλλοντας την ατζέντα των πραγmicroατικών θεmicroάτων της κοινωνίας Ένα ΠΑΣΟΚ που δεν δέχεται πιστοποιητικά αριστεροφροσύνης από κανέναν αλλά επιδιώκει ισότιmicroα και χωρίς ηγεmicroονισmicroό τον διάλογο microε τις άλλες δυνάmicroεις της Αριστεράς πάνω σε συγκεκριmicroένα προβλήmicroατα και τη συστράτευση ώστε τα πραγmicroατικά ζητήmicroατα της κοινωνίας να οδηγούνται στη λύση τους και όχι στη διαιώνισή τους

3 Ο ΚΟΙΝΟΣ ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΘΟΛΟΥ ΑΥΤΟΝΟΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Σήmicroερα η συζήτηση για το ΠΑΣΟΚ για την κρίση του ΠΑΣΟΚ δεν γίνεται σ΄ αυτό το πλαίσιο και πάνω σrsquo αυτή την αυτονόητη βάση παρά τις αλλεπάλληλες ήττες ∆εν συζητάmicroε δηλαδή για ποιους λόγους δεν είναι πια αναγνωρίσιmicroη η ταυτότητά microας άρα να εξετάσουmicroε και να προτείνουmicroε microε ποιους ιδεολογικούς και πολιτικούς όρους θα επικυρώσουmicroε την προοπτική της παράταξης στον 21ου αιώνα Αυτό το πραγmicroατικό ερώτηmicroα έχει υποκατασταθεί από την καθόλου αυτονόητη απάντηση laquoΠαπανδρέουraquo ή laquoΒενιζέλοςraquo Για να microπορούν όmicroως είτε ο Γ Παπανδρέου είτε ο Ευ Βενιζέλος

10

είτε ο Κ Σκανδαλίδης είτε όποιος άλλος σύντροφος να είναι αποτελεσmicroατικοί στο τιmicroόνι της ηγεσίας πρέπει να απαντήσουmicroε πριν απ΄ όλα συλλογικά στα θέmicroατα lsquoταυτότηταςrsquo που οδήγησαν στις λάθος πολιτικές που microε τη σειρά τους οδήγησαν σε αλλεπάλληλες εκλογικές ήττες και στην ορατή διαρκή συρρίκνωση της απήχησης του ΠΑΣΟΚ Ας ξεκινήσουmicroε microε τις διαπιστώσεις που γίνονται κοινός τόπος 1 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση του πολιτικού συστήmicroατοςraquo άρα και ότι η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της κρίσης Τι ορίζουmicroε όmicroως ως κρίση του πολιτικού συστήmicroατος και γιατί το ΠΑΣΟΚ να είναι τmicroήmicroα της και όχι δύναmicroη υπέρβασής της 2 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση της ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo άρα ότι και η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της microεγαλύτερης κρίσης Γιατί όmicroως επί χρόνια το ΠΑΣΟΚ είχε microια ανοδική πορεία που δεν την προσδιόριζε τόσο καθοριστικά η εξέλιξη της υπόλοιπης ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίας Και γιατί άραγε τώρα να microην έχουmicroε πρόταση και ενεργή στάση αντιmicroετώπισης της κρίσης και σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενώ στο παρελθόν είχαmicroε 3 ∆ιαπιστώνουmicroε την διαπλοκή της οικονοmicroικής εξουσίας microε τα Μέσα Μαζικής Ενηmicroέρωσης και καταγγέλλουmicroε και αφορίζουmicroε αυτή τη διαπλοκή Γιατί όmicroως αποσιωπούmicroε το γεγονός ότι αυτή η δύναmicroη της διαπλοκής microπορεί να επηρεάζει και να χειραγωγεί τις εξελίξεις microόνον όταν ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα χάνει τη δική του πηγή αυτονοmicroίας - που είναι η εδραίωση του στην κοινωνία η δύναmicroη που αντλεί από την αυθεντική εκπροσώπηση δυνάmicroεων που οργανώνονται στον πολιτικό τους φορέα για να αλλάξουν την κοινωνία άρα και τους συσχετισmicroούς εξουσίας Και τι microας εmicroπόδισε άραγε να το πράξουmicroε

11

4 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ - ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

Είναι προφανές ότι η lsquoκρίση της πολιτικήςrsquo και η lsquoκρίση της σοσιαλδηmicroοκρατίαςrsquo είναι δύο όψεις του ίδιου νοmicroίσmicroατος Εντάσσονται και εξηγούνται από την απορρύθmicroιση των κυρίαρχων σχέσεων εξουσίας και πολιτικής εκπροσώπησης που διαmicroόρφωσαν ο 19ος και ο 20ος αιώνας Στο τέλος του 20ου αιώνα υπήρξαν τρεις ταυτόχρονες και σε έντονη αλληλεπίδραση microεταβολές τις οποίες οι κοινωνίες και το πολιτικό σύστηmicroα ακόmicroη δεν απορρόφησαν ούτε είναι σε θέση να ελέγξουν τους κραδασmicroούς και τις επιπτώσεις Πρώτον-η νεοφιλελεύθερη επέλαση της laquoπαγκοσmicroιοποίησηςraquo στην Οικονοmicroία που αποτυπώθηκε πρώτα στις συmicroφωνίες GATTrsquos και συνεχίζεται τώρα στις συmicroφωνίες του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου Επέλαση που επεκτάθηκε από την Οικονοmicroία στις πολιτικές ιδεολογίες και στα αξιακά πρότυπα Εδώ και τριάντα χρόνια το σοσιαλιστικό κίνηmicroα αθροίζει ήττες microε πιο βασική ότι έχασε την lsquoατζένταrsquo η γλώσσα οι ιδεολογικοί και πολιτικοί όροι της δηmicroόσιας συζήτησης έχουν επιβληθεί από τη microονοσήmicroαντη νεοφιλελεύθερη σκέψη Η οργανική ενότητα laquoτης κοινωνίας των πολιτώνraquo που ασκεί δηmicroοκρατικά τον έλεγχο του κράτους όπως την πρότεινε ο Γκράmicroσι microεταmicroορφώθηκε από τη νεοφιλελεύθερη σκέψη σε laquoκοινωνία των πολιτώνraquo αmicroέτοχων στο κεντρικό κορmicroό των εξελίξεων του κράτους τους Αλλά έτσι διασπάστηκε και το νόηmicroα της επιδίωξης της συλλογικότητας microέσα στην κοινωνία Γιαυτό και απαξιώνεται η ίδια η έννοια του κόmicromicroατος ως εξ ορισmicroού laquoγραφειοκρατική συγκρότησηraquo και αποθεώνεται το υποκατάστατο συλλογικότητας laquoτων microη κυβερνητικών οργανώσεωνraquo Ονειδίζεται η συλλογική

12

συγκρότηση των κοmicromicroάτων και η microέσω αυτών συmicromicroετοχή και άσκηση ελέγχου και εξουσίας από τους πολίτες και ενθαρρύνεται η ιδέα των εθελοντικών ενώσεων προσώπων γύρω από επιmicroέρους στόχους (microε χαρακτηριστικό παράδειγmicroα τον κατακερmicroατισmicroένο ακτιβισmicroό για το περιβάλλον) Όσο ισχυρότερη συλλογικότητα εκφράζουν οι λέξεις τόσο περισσότερο ενοχοποιούνται από την νεοφιλελεύθερη ιδεολογία η έννοια του έθνους καθίσταται ύποπτη και εξοβελίζεται Ο laquoλαόςraquo υποκαθίσταται από την laquoκοινωνίαraquo η κοινωνία microε τη σειρά της από τον laquoπολίτηraquo ενώ ο πολίτης γίνεται νοητός από τη φιλελεύθερη σκέψη microόνο ως laquoάτοmicroοraquo Εξού και η microονοmicroερής επιmicroονή στα ατοmicroικά δικαιώmicroατα εξού και ο πρωτοφανής αλλά αποτελεσmicroατικός-απrsquo ότι αποδείχτηκε-διαχωρισmicroός των ατοmicroικών από τα κοινωνικά δικαιώmicroατα Άλλωστε κατά την κλασική διατύπωση της Θάτσερ laquoδεν υπάρχει κοινωνία-microόνον άτοmicroαraquo προσθέτοντας ως υποχώρηση την microόνη αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα laquo-και η οικογένειαraquo Η microονοδιάστατη φιλελεύθερη σκέψη αρέσκεται να θεωρεί και να επιβάλει τη θέση ότι η παγκοσmicroιοποίηση είναι microια αδήριτη αναγκαιότητα microε ισχύ φυσικού νόmicroου Παρουσιάζει τη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση ως microια περίπου αυτόmicroατη εξέλιξη της δυναmicroικής της Οικονοmicroίας που απελευθερώνεται επιτέλους από τα δεσmicroά και τις ρυθmicroίσεις του κράτους για να λειτουργούν ανεmicroπόδιστοι οι νόmicroοι της Αγοράς οι οποίοι καταλήγουν να ρυθmicroίζουν και την κοινωνία επrsquo αγαθώ των ατόmicroων της Η αλήθεια είναι ότι αυτού του είδους η παγκοσmicroιοποίηση microέσω της απελευθέρωσης των αγορών και τη χωρίς φραγmicroούς κίνηση και επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κυρίως κεφαλαίου δεν είναι κάποιος φυσικός νόmicroος αλλά ξεκίνησε ως συγκεκριmicroένη επιθετική πολιτική στρατηγική από κέντρα επιρροής στις ΗΠΑ (και αλλού) microε πρώτο πεδίο εφαρmicroογής τη Χιλή του Πινοσέτ το 1973 για να

13

πάρει την πλήρη microορφή της από τον Ρήγκαν και τη Θάτσερ microετά το 1979 Σήmicroερα πράγmicroατι σχεδόν τριάντα χρόνια microετά η νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση της ανεξέλεγκτης αγοράς έχει πάρει laquoτο πάνω χέριraquo ακόmicroη και απέναντι στους κάποτε πολιτικούς της ταγούς τους οποίους έχει θέσει πλέον microε microικρότερες ή και καθόλου αντιστάσεις και διαφοροποιήσεις στην απόλυτη υπηρεσία της Και όλα αυτά φυσικά όχι ως κίνηση των νόmicroων της Οικονοmicroίας αλλά microε microια πολυσύνθετη παρέmicroβαση νεοφιλελεύθερων κοmicromicroάτων και κυβερνήσεων ∆ιεθνών Οργανισmicroών (όπως το ∆ιεθνές Νοmicroισmicroατικό Ταmicroείο ή η Παγκόσmicroια Τράπεζα) microε τη συνδροmicroή Ερευνητικών και Πανεπιστηmicroιακών Ιδρυmicroάτων χρηmicroατοδοτούmicroενων αφειδώς από Εργοδοτικές Ενώσεις και κυρίως microε τον πολυποίκιλο έλεγχο της ενηmicroέρωσης τόσο του Τύπου όσο και της Τηλεόρασης Για παράδειγmicroα οι 274 εφηmicroερίδες ραδιόφωνα και τηλεοράσεις που έλεγχε το 2003 ο Ρούπερτ Μέρντοχ σε τρεις ηπείρους συνέπεσαν - προς δόξαν της ανεξαρτησίας της ενηmicroέρωσης - απολύτως στην αναγκαιότητα της επέmicroβασης στο Ιράκ το ίδιο όπως υmicroνούν καθηmicroερινά και χωρίς παραφωνίες κάθε νεοφιλελεύθερη πολιτική και δυσφηmicroούν κάθε laquoκρατικιστικήraquo laquoπροστατευτική και παρεmicroβατικήraquo laquoαναχρονιστικήraquo πολιτική παγκοσmicroίως ∆εύτερον η επανάσταση των νέων τεχνολογιών έδωσε νέα ώθηση στην οικονοmicroική παγκοσmicroιοποίηση κυρίως στην αδυσώπητη επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κεφαλαίου και των παιγνίων του αυτό που ονόmicroασε ο Ιγνάσιο Ραmicroονέ laquoΚαπιταλισmicroό-Καζίνοraquo Αλλάζει όmicroως τη φύση της εργασίας και επηρεάζει τη συγκρότηση της συλλογικότητας των κοινωνιών ∆ηmicroιουργεί δηλαδή απίστευτες δυνατότητες και ευκαιρίες αλλά και νέες ανισότητες Τρίτον έγινε επίσης φανερό ότι το καύχηmicroα της ευρωπαϊκής

14

σοσιαλδηmicroοκρατίας - δηλαδή το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος - ήταν microεν το αποτέλεσmicroα των σκληρών και microακρών αγώνων των εργαζοmicroένων και της πολιτικής των σοσιαλιστικών κοmicromicroάτων αλλά έκρυβε και έναν αντίστοιχο συmicroβιβασmicroό των κυρίαρχων τάξεων όσο υπήρχε το δέος και η απειλή του σοβιετικού microπλοκ και των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού Γιαυτό αmicroέσως microετά την κατάρρευση του ανατολικού microπλοκ ο συmicroβιβασmicroός διερράγη microονοmicroερώς microε απροκάλυπτη επιθετικότητα ακόmicroη και σε δικαιώmicroατα που θεωρούνταν ως σταθερά κεκτηmicroένα όπως οι συλλογικές συmicroβάσεις που πρέπει τώρα να αντικατασταθούν από τις ατοmicroικές laquoσυmicroφωνίεςraquo των εργαζοmicroένων Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες οι φιλελεύθερες και νεοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάmicroεις της ∆εξιάς θεωρούν καθήκον τους να ανοίγουν δρόmicroο στην κυριαρχία της Αγοράς τσακίζοντας ότι αντιστρατεύεται τη microετατροπή κάθε κοινωνικής περιοχής σε χώρο του ανελέητου κερδοσκοπικού ανταγωνισmicroού των ποικιλώνυmicroων και διαρκώς microεταλλασσόmicroενων χρηmicroατοπιστωτικών συνασπισmicroών του διεθνούς κερδοσκοπικού- και όχι του παραγωγικού- κεφαλαίου Αλλά ούτε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία από τη microεριά της τόλmicroησε να θέσει πλαίσιο κανόνες και αρχές στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση και στην επίθεση των κυρίαρχων τάξεων σε κάθε χώρα εσωτερικά Καmicromicroία microεmicroονωmicroένη κυβέρνηση δεν αντιτάχθηκε οmicroοίως ούτε στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια και ακόmicroη περισσότερο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν επιδιώχθηκε - εν ονόmicroατι του lsquoανταγωνισmicroούrsquo και της οικονοmicroικής ορθοδοξίας της Αγοράς που εmicroφανίστηκε ως οικονοmicroική και κοινωνική πανάκεια - να υπάρξει microια ενεργή και κοινή στάση απέναντι στην σταθερή ανατροπή όλων των κοινωνικών κεκτηmicroένων Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της σοσιαλδηmicroοκρατίας δεν υπήρξε τόσο ολοκληρωmicroένη και επονείδιστη ήττα τέτοια αmicroαχητί παράδοση στην πιο κυνική και βίαιη αναδιανοmicroή εισοδήmicroατος υπέρ των ολίγων και ισχυρών παγκοσmicroίως όλο αυτό το διάστηmicroα

15

∆εν τόλmicroησε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία να υποστηρίξει τα πιο απλά microέτρα όπως τον laquoφόρο Τόmicroπινraquo στις διεθνείς χρηmicroατιστηριακές συναλλαγές Ή δεν έπραξε το αυτονόητο να πιέσει ώστε η Ενωmicroένη Ευρώπη να απαιτήσει να περιλάβουν οι συmicroφωνίες πρώτα της GATT ή τώρα του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου (ΠΟΕ) δύο τουλάχιστον παραmicroέτρους Πρώτον ότι η απελευθέρωση του εmicroπορίου αγαθών και υπηρεσιών και της κίνησης κεφαλαίου θα προϋποθέτει την προστασία των στοιχειωδών εργασιακών δικαιωmicroάτων σε όλες τις χώρες όπως ορίζει αυτά τα στοιχειώδη δικαιώmicroατα το ∆ιεθνές Γραφείο Εργασίας Γιατί αλλιώς η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία συναινεί να ανοίξει τις αγορές της στον ανταγωνισmicroό των microεροκάmicroατων του 1 δολαρίου ή της βάρβαρης παιδικής εργασίας στις αναπτυσσόmicroενες χώρες του κάποτε lsquoΤρίτου Κόσmicroουrsquo και των αναδυόmicroενων οικονοmicroιών της Ασίας ώστε να βελτιώσει ίσως κάπως τη microοίρα του ο Ινδός ή ο Βραζιλιάνος (αν βεβαίως φτάσει κάποιο τmicroήmicroα της υπεραξίας και των υπερκερδών και σrsquo αυτόν) αλλά να φτωχύνουν αντίστοιχα οι Ευρωπαίοι εργαζόmicroενοι που θα κληθούν να καταβάλουν το τίmicroηmicroα αυτού του είδους της απελευθέρωσης της laquoανταγωνιστικότηταςraquo ∆εύτερον Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης όπως και η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία δεν τόλmicroησαν να θέσουν microια δεύτερη προϋπόθεση στις συmicroφωνίες του ΠΟΕ ως προς το λεγόmicroενο laquoοικολογικό ντάmicroπινγκraquo Γιατί ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της laquoανταγωνιστικότηταςraquo των ΗΠΑ και των αναδυοmicroένων οικονοmicroιών microε χαρακτηριστικότερη την Κίνα οφείλεται στην πλήρη περιφρόνηση όχι microόνο της προστασίας των δικαιωmicroάτων της εργασίας αλλά και κάθε microορφή περιβαλλοντικής προστασίας που θεωρείται ότι προσθέτει laquoκόστοςraquo στην παραγωγή- άρα λιγότερο κέρδος για τον laquoεπενδυτήraquo Και όλα αυτά την ίδια στιγmicroή που όλα τα ευρωπαϊκά σοσιαλδηmicroοκρατικά κόmicromicroατα διαρρηγνύουν τα ιmicroάτιά τους για την

16

ανάγκη να γίνει το περιβάλλον αιχmicroή της παγκόσmicroιας πολιτικής Με αποτέλεσmicroα να απαξιώνονται διπλά και στο εσωτερικό των κοινωνιών των χωρών τους για την ατολmicroία τους και στις τρίτες χώρες για την συνενοχή τους όταν εννιάχρονα παιδιά δουλεύουν δωδεκάωρο σε βαριές βιοmicroηχανικές εργασίες microε την υπογραφή των κυβερνήσεων microας (και των ελληνικών συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων) και όταν οι κλιmicroατικές αλλαγές απειλούν την ίδια την ύπαρξη του πλανήτη

5 laquoΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΙΝΑΙraquo - ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΑΛΟΙ

Πρέπει να microας απασχολήσει γιατί ποτέ στο ΠΑΣΟΚ δεν υπήρξε οργανωmicroένη συζήτηση για την παγκοσmicroιοποίηση ούτε συζήτηση για τη στάση και τις πρωτοβουλίες που θα microπορούσαmicroε να αναλάβουmicroε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος ώστε να επιδιωχθεί ένα ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο που θα οδηγήσει και σε ένα πλαίσιο κανόνων και αρχών απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επέλαση ∆εν οργανώσαmicroε αυτή τη συζήτηση ούτε και όταν ως κυβέρνηση είχαmicroε το βάρος και την ευθύνη της στάσης microας στα σχετικά ζητήmicroατα στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια Ενώ λοιπόν είναι απολύτως ορατό ότι ένας από τους θεmicroελιώδεις παράγοντες της laquoκρίσης της πολιτικήςraquo laquoτης κρίσης της σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo- άρα και της κρίσης του ΠΑΣΟΚ- είναι η απορρύθmicroιση που επέφερε η νεοφιλελεύθερη επέλαση της παγκοσmicroιοποίησης στον πυρήνα της έννοιας της πολιτικής αντιπροσώπευσης εmicroείς εξακολουθούmicroε ακόmicroα και τώρα να σιωπούmicroε αmicroήχανα απέναντι στο πρόβληmicroα όπως ο ασθενής που αρνείται να ονοmicroατίσει την ασθένειά του φοβούmicroενος ότι δεν

17

microπορεί να τη θεραπεύσει Αλλά όπως είναι λάθος η σιωπή στην ασθένεια είναι πολλαπλό λάθος η αποσιώπηση microιας πολιτικής παθολογίας Και microάλιστα την ώρα που αρχίζει παγκοσmicroίως η αmicroφισβήτηση των δογmicroάτων και των πρακτικών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας Και δεν αναφέροmicroαι σε υποδείγmicroατα διαφορετικά όπως των λαϊκιστικών κινηmicroάτων της Λατινικής Αmicroερικής- που άλλωστε είναι εύκολα ενσωmicroατώσιmicroα ανατρέψιmicroα και microεταστρέψιmicroα από το κυρίαρχο σύστηmicroα Αναφέροmicroαι στους ουσιώδεις προβληmicroατισmicroούς που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια σε ευρύ τmicroήmicroα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδηmicroοκρατίας ακόmicroη και στο συγκυβερνών SPD αλλά και σε προβληmicroατισmicroούς που διατρέχουν επιλογές ακόmicroα και του Σαρκοζί ή της Μέρκελ Είναι αποφασιστικό για το microέλλον του ΠΑΣΟΚ να θεmicroελιώσουmicroε τη νέα microας πορεία σε microια ανοιχτή συζήτηση και στάση απέναντι στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση κάνοντας ταυτοχρόνως ακόmicroη ουσιαστικότερη την επιλογή microας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Γιατί η ανάγκη να υπάρξει πλαίσιο κανόνες και αρχές στην παγκοσmicroιοποίηση- η ανάγκη δηλαδή να τεθούν οι βάσεις για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση- microπορεί να εκφραστεί αποφασιστικά και να έχει πρακτικά και ολοκληρωmicroένα αποτελέσmicroατα microόνον όταν η πολιτικά Ενωmicroένη Ευρώπη υψωθεί απέναντι στον microονοπολισmicroό της σηmicroερινής παγκόσmicroιας ανισορροπίας δυνάmicroεων της microιας και microόνης υπερδύναmicroης η οποία αποτελεί και το πολιτικό στέγαστρο της νεοφιλελεύθερης απορρύθmicroισης Αλλά η αναγκαία microαχητική και ολοκληρωmicroένη τοποθέτησή microας απέναντι στα δόγmicroατα του νεοφιλελευθερισmicroού και της εκδοχής της παγκοσmicroιοποίησης που έχει ως σήmicroερα επιβληθεί έχει και microια δεύτερη εσωτερική όψη και επίπτωση -microη συζητώντας ιδεολογικά και πολιτικά τη στάση microας απέναντι στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της κυβερνητικής πρακτικής microας παλαιότερα και τώρα της απαθούς

18

λειτουργίας microας microας έχει microετατρέψει στην κοινή γνώmicroη σε laquomicroεταφραστέςraquo και laquoπαπαγαλάκιαraquo της συνολικής άτακτης ευρωπαϊκής υποχώρησης στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα όσο αυτά ενσωmicroατώνονται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές στις αλλεπάλληλες Οδηγίες στη διαmicroόρφωση των κοινών θέσεων της Ένωσης ως προς τις Συmicroφωνίες του ΠΟΕ Αυτό είναι άλλωστε το κεντρικό πολιτικό πρόβληmicroα που αντιmicroετωπίζουmicroε στη σχέση microας microε την ελληνική κοινωνία η καίρια και επίφοβη φράση laquoόλοι ίδιοι είναιraquo Φυσικά το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo αποτελεί ένα επίmicroονο προπαγανδιστικό εργαλείο και των δύο κοmicromicroάτων της Αριστεράς εναντίον του ΠΑΣΟΚ Και αυτό δεν είναι αλήθεια ∆εν είmicroαστε ίδιοι microε τη Ν∆ ούτε ποτέ θα γίνουmicroε Ωστόσο επιτρέψαmicroε να εγκαθιδρυθεί αυτή η πεποίθηση στην ελληνική κοινωνία από επιλογές από ασάφειες και παλινωδίες στις ιδεολογικές και πολιτικές microας θέσεις που χαρακτήρισαν ιδίως την τελευταία κυβερνητική microας περίοδο και βάθυναν ακόmicroα περισσότερο το 2004-2007 Και ακόmicroα χειρότερα υποστήκαmicroε αυτό το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo επειδή για να laquoπεράσουmicroεraquo δυσάρεστες πολιτικές χρησιmicroοποιούσαmicroε-και χρησιmicroοποιούmicroε-την Ευρωπαϊκή Ένωση ως άλλοθι και προmicroετωπίδα εmicroπεδώνοντας την αίσθηση ότι είmicroαστε υποχρεωmicroένοι να εφαρmicroόζουmicroε πολιτικές που microας επιβάλλονται laquoεκ των άνωraquo λόγω της συmicromicroετοχής microας στην ΕΕ Αλλά microε αυτό τον τρόπο εmicroείς το Κίνηmicroα του ΠΑΣΟΚ που ταυτίστηκε microε την περηφάνια της εθνικής χειραφέτησης και της αχειραγώγητης λαϊκής κυριαρχίας εmicroφανιζόmicroαστε να εισάγουmicroε microε πλάγιο τρόπο και πάλι το στοιχείο της εξάρτησης αυτή τη φορά από κάποιο laquo∆ιευθυντήριο των Βρυξελλώνraquo Υπονοmicroεύουmicroε έτσι διπλά τη θέση microας αλλά και τις επιτεύξεις microας την ίδια στιγmicroή που υπονοmicroεύουmicroε το νόηmicroα της συmicromicroετοχής microας στους Ευρωπαϊκούς θεσmicroούς Γιατί υπονοmicroεύουmicroε τους

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

10

είτε ο Κ Σκανδαλίδης είτε όποιος άλλος σύντροφος να είναι αποτελεσmicroατικοί στο τιmicroόνι της ηγεσίας πρέπει να απαντήσουmicroε πριν απ΄ όλα συλλογικά στα θέmicroατα lsquoταυτότηταςrsquo που οδήγησαν στις λάθος πολιτικές που microε τη σειρά τους οδήγησαν σε αλλεπάλληλες εκλογικές ήττες και στην ορατή διαρκή συρρίκνωση της απήχησης του ΠΑΣΟΚ Ας ξεκινήσουmicroε microε τις διαπιστώσεις που γίνονται κοινός τόπος 1 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση του πολιτικού συστήmicroατοςraquo άρα και ότι η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της κρίσης Τι ορίζουmicroε όmicroως ως κρίση του πολιτικού συστήmicroατος και γιατί το ΠΑΣΟΚ να είναι τmicroήmicroα της και όχι δύναmicroη υπέρβασής της 2 Μιλάmicroε όλοι για laquoκρίση της ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo άρα ότι και η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι τmicroήmicroα αυτής της microεγαλύτερης κρίσης Γιατί όmicroως επί χρόνια το ΠΑΣΟΚ είχε microια ανοδική πορεία που δεν την προσδιόριζε τόσο καθοριστικά η εξέλιξη της υπόλοιπης ευρωπαϊκής σοσιαλδηmicroοκρατίας Και γιατί άραγε τώρα να microην έχουmicroε πρόταση και ενεργή στάση αντιmicroετώπισης της κρίσης και σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενώ στο παρελθόν είχαmicroε 3 ∆ιαπιστώνουmicroε την διαπλοκή της οικονοmicroικής εξουσίας microε τα Μέσα Μαζικής Ενηmicroέρωσης και καταγγέλλουmicroε και αφορίζουmicroε αυτή τη διαπλοκή Γιατί όmicroως αποσιωπούmicroε το γεγονός ότι αυτή η δύναmicroη της διαπλοκής microπορεί να επηρεάζει και να χειραγωγεί τις εξελίξεις microόνον όταν ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα χάνει τη δική του πηγή αυτονοmicroίας - που είναι η εδραίωση του στην κοινωνία η δύναmicroη που αντλεί από την αυθεντική εκπροσώπηση δυνάmicroεων που οργανώνονται στον πολιτικό τους φορέα για να αλλάξουν την κοινωνία άρα και τους συσχετισmicroούς εξουσίας Και τι microας εmicroπόδισε άραγε να το πράξουmicroε

11

4 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ - ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

Είναι προφανές ότι η lsquoκρίση της πολιτικήςrsquo και η lsquoκρίση της σοσιαλδηmicroοκρατίαςrsquo είναι δύο όψεις του ίδιου νοmicroίσmicroατος Εντάσσονται και εξηγούνται από την απορρύθmicroιση των κυρίαρχων σχέσεων εξουσίας και πολιτικής εκπροσώπησης που διαmicroόρφωσαν ο 19ος και ο 20ος αιώνας Στο τέλος του 20ου αιώνα υπήρξαν τρεις ταυτόχρονες και σε έντονη αλληλεπίδραση microεταβολές τις οποίες οι κοινωνίες και το πολιτικό σύστηmicroα ακόmicroη δεν απορρόφησαν ούτε είναι σε θέση να ελέγξουν τους κραδασmicroούς και τις επιπτώσεις Πρώτον-η νεοφιλελεύθερη επέλαση της laquoπαγκοσmicroιοποίησηςraquo στην Οικονοmicroία που αποτυπώθηκε πρώτα στις συmicroφωνίες GATTrsquos και συνεχίζεται τώρα στις συmicroφωνίες του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου Επέλαση που επεκτάθηκε από την Οικονοmicroία στις πολιτικές ιδεολογίες και στα αξιακά πρότυπα Εδώ και τριάντα χρόνια το σοσιαλιστικό κίνηmicroα αθροίζει ήττες microε πιο βασική ότι έχασε την lsquoατζένταrsquo η γλώσσα οι ιδεολογικοί και πολιτικοί όροι της δηmicroόσιας συζήτησης έχουν επιβληθεί από τη microονοσήmicroαντη νεοφιλελεύθερη σκέψη Η οργανική ενότητα laquoτης κοινωνίας των πολιτώνraquo που ασκεί δηmicroοκρατικά τον έλεγχο του κράτους όπως την πρότεινε ο Γκράmicroσι microεταmicroορφώθηκε από τη νεοφιλελεύθερη σκέψη σε laquoκοινωνία των πολιτώνraquo αmicroέτοχων στο κεντρικό κορmicroό των εξελίξεων του κράτους τους Αλλά έτσι διασπάστηκε και το νόηmicroα της επιδίωξης της συλλογικότητας microέσα στην κοινωνία Γιαυτό και απαξιώνεται η ίδια η έννοια του κόmicromicroατος ως εξ ορισmicroού laquoγραφειοκρατική συγκρότησηraquo και αποθεώνεται το υποκατάστατο συλλογικότητας laquoτων microη κυβερνητικών οργανώσεωνraquo Ονειδίζεται η συλλογική

12

συγκρότηση των κοmicromicroάτων και η microέσω αυτών συmicromicroετοχή και άσκηση ελέγχου και εξουσίας από τους πολίτες και ενθαρρύνεται η ιδέα των εθελοντικών ενώσεων προσώπων γύρω από επιmicroέρους στόχους (microε χαρακτηριστικό παράδειγmicroα τον κατακερmicroατισmicroένο ακτιβισmicroό για το περιβάλλον) Όσο ισχυρότερη συλλογικότητα εκφράζουν οι λέξεις τόσο περισσότερο ενοχοποιούνται από την νεοφιλελεύθερη ιδεολογία η έννοια του έθνους καθίσταται ύποπτη και εξοβελίζεται Ο laquoλαόςraquo υποκαθίσταται από την laquoκοινωνίαraquo η κοινωνία microε τη σειρά της από τον laquoπολίτηraquo ενώ ο πολίτης γίνεται νοητός από τη φιλελεύθερη σκέψη microόνο ως laquoάτοmicroοraquo Εξού και η microονοmicroερής επιmicroονή στα ατοmicroικά δικαιώmicroατα εξού και ο πρωτοφανής αλλά αποτελεσmicroατικός-απrsquo ότι αποδείχτηκε-διαχωρισmicroός των ατοmicroικών από τα κοινωνικά δικαιώmicroατα Άλλωστε κατά την κλασική διατύπωση της Θάτσερ laquoδεν υπάρχει κοινωνία-microόνον άτοmicroαraquo προσθέτοντας ως υποχώρηση την microόνη αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα laquo-και η οικογένειαraquo Η microονοδιάστατη φιλελεύθερη σκέψη αρέσκεται να θεωρεί και να επιβάλει τη θέση ότι η παγκοσmicroιοποίηση είναι microια αδήριτη αναγκαιότητα microε ισχύ φυσικού νόmicroου Παρουσιάζει τη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση ως microια περίπου αυτόmicroατη εξέλιξη της δυναmicroικής της Οικονοmicroίας που απελευθερώνεται επιτέλους από τα δεσmicroά και τις ρυθmicroίσεις του κράτους για να λειτουργούν ανεmicroπόδιστοι οι νόmicroοι της Αγοράς οι οποίοι καταλήγουν να ρυθmicroίζουν και την κοινωνία επrsquo αγαθώ των ατόmicroων της Η αλήθεια είναι ότι αυτού του είδους η παγκοσmicroιοποίηση microέσω της απελευθέρωσης των αγορών και τη χωρίς φραγmicroούς κίνηση και επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κυρίως κεφαλαίου δεν είναι κάποιος φυσικός νόmicroος αλλά ξεκίνησε ως συγκεκριmicroένη επιθετική πολιτική στρατηγική από κέντρα επιρροής στις ΗΠΑ (και αλλού) microε πρώτο πεδίο εφαρmicroογής τη Χιλή του Πινοσέτ το 1973 για να

13

πάρει την πλήρη microορφή της από τον Ρήγκαν και τη Θάτσερ microετά το 1979 Σήmicroερα πράγmicroατι σχεδόν τριάντα χρόνια microετά η νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση της ανεξέλεγκτης αγοράς έχει πάρει laquoτο πάνω χέριraquo ακόmicroη και απέναντι στους κάποτε πολιτικούς της ταγούς τους οποίους έχει θέσει πλέον microε microικρότερες ή και καθόλου αντιστάσεις και διαφοροποιήσεις στην απόλυτη υπηρεσία της Και όλα αυτά φυσικά όχι ως κίνηση των νόmicroων της Οικονοmicroίας αλλά microε microια πολυσύνθετη παρέmicroβαση νεοφιλελεύθερων κοmicromicroάτων και κυβερνήσεων ∆ιεθνών Οργανισmicroών (όπως το ∆ιεθνές Νοmicroισmicroατικό Ταmicroείο ή η Παγκόσmicroια Τράπεζα) microε τη συνδροmicroή Ερευνητικών και Πανεπιστηmicroιακών Ιδρυmicroάτων χρηmicroατοδοτούmicroενων αφειδώς από Εργοδοτικές Ενώσεις και κυρίως microε τον πολυποίκιλο έλεγχο της ενηmicroέρωσης τόσο του Τύπου όσο και της Τηλεόρασης Για παράδειγmicroα οι 274 εφηmicroερίδες ραδιόφωνα και τηλεοράσεις που έλεγχε το 2003 ο Ρούπερτ Μέρντοχ σε τρεις ηπείρους συνέπεσαν - προς δόξαν της ανεξαρτησίας της ενηmicroέρωσης - απολύτως στην αναγκαιότητα της επέmicroβασης στο Ιράκ το ίδιο όπως υmicroνούν καθηmicroερινά και χωρίς παραφωνίες κάθε νεοφιλελεύθερη πολιτική και δυσφηmicroούν κάθε laquoκρατικιστικήraquo laquoπροστατευτική και παρεmicroβατικήraquo laquoαναχρονιστικήraquo πολιτική παγκοσmicroίως ∆εύτερον η επανάσταση των νέων τεχνολογιών έδωσε νέα ώθηση στην οικονοmicroική παγκοσmicroιοποίηση κυρίως στην αδυσώπητη επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κεφαλαίου και των παιγνίων του αυτό που ονόmicroασε ο Ιγνάσιο Ραmicroονέ laquoΚαπιταλισmicroό-Καζίνοraquo Αλλάζει όmicroως τη φύση της εργασίας και επηρεάζει τη συγκρότηση της συλλογικότητας των κοινωνιών ∆ηmicroιουργεί δηλαδή απίστευτες δυνατότητες και ευκαιρίες αλλά και νέες ανισότητες Τρίτον έγινε επίσης φανερό ότι το καύχηmicroα της ευρωπαϊκής

14

σοσιαλδηmicroοκρατίας - δηλαδή το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος - ήταν microεν το αποτέλεσmicroα των σκληρών και microακρών αγώνων των εργαζοmicroένων και της πολιτικής των σοσιαλιστικών κοmicromicroάτων αλλά έκρυβε και έναν αντίστοιχο συmicroβιβασmicroό των κυρίαρχων τάξεων όσο υπήρχε το δέος και η απειλή του σοβιετικού microπλοκ και των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού Γιαυτό αmicroέσως microετά την κατάρρευση του ανατολικού microπλοκ ο συmicroβιβασmicroός διερράγη microονοmicroερώς microε απροκάλυπτη επιθετικότητα ακόmicroη και σε δικαιώmicroατα που θεωρούνταν ως σταθερά κεκτηmicroένα όπως οι συλλογικές συmicroβάσεις που πρέπει τώρα να αντικατασταθούν από τις ατοmicroικές laquoσυmicroφωνίεςraquo των εργαζοmicroένων Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες οι φιλελεύθερες και νεοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάmicroεις της ∆εξιάς θεωρούν καθήκον τους να ανοίγουν δρόmicroο στην κυριαρχία της Αγοράς τσακίζοντας ότι αντιστρατεύεται τη microετατροπή κάθε κοινωνικής περιοχής σε χώρο του ανελέητου κερδοσκοπικού ανταγωνισmicroού των ποικιλώνυmicroων και διαρκώς microεταλλασσόmicroενων χρηmicroατοπιστωτικών συνασπισmicroών του διεθνούς κερδοσκοπικού- και όχι του παραγωγικού- κεφαλαίου Αλλά ούτε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία από τη microεριά της τόλmicroησε να θέσει πλαίσιο κανόνες και αρχές στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση και στην επίθεση των κυρίαρχων τάξεων σε κάθε χώρα εσωτερικά Καmicromicroία microεmicroονωmicroένη κυβέρνηση δεν αντιτάχθηκε οmicroοίως ούτε στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια και ακόmicroη περισσότερο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν επιδιώχθηκε - εν ονόmicroατι του lsquoανταγωνισmicroούrsquo και της οικονοmicroικής ορθοδοξίας της Αγοράς που εmicroφανίστηκε ως οικονοmicroική και κοινωνική πανάκεια - να υπάρξει microια ενεργή και κοινή στάση απέναντι στην σταθερή ανατροπή όλων των κοινωνικών κεκτηmicroένων Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της σοσιαλδηmicroοκρατίας δεν υπήρξε τόσο ολοκληρωmicroένη και επονείδιστη ήττα τέτοια αmicroαχητί παράδοση στην πιο κυνική και βίαιη αναδιανοmicroή εισοδήmicroατος υπέρ των ολίγων και ισχυρών παγκοσmicroίως όλο αυτό το διάστηmicroα

15

∆εν τόλmicroησε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία να υποστηρίξει τα πιο απλά microέτρα όπως τον laquoφόρο Τόmicroπινraquo στις διεθνείς χρηmicroατιστηριακές συναλλαγές Ή δεν έπραξε το αυτονόητο να πιέσει ώστε η Ενωmicroένη Ευρώπη να απαιτήσει να περιλάβουν οι συmicroφωνίες πρώτα της GATT ή τώρα του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου (ΠΟΕ) δύο τουλάχιστον παραmicroέτρους Πρώτον ότι η απελευθέρωση του εmicroπορίου αγαθών και υπηρεσιών και της κίνησης κεφαλαίου θα προϋποθέτει την προστασία των στοιχειωδών εργασιακών δικαιωmicroάτων σε όλες τις χώρες όπως ορίζει αυτά τα στοιχειώδη δικαιώmicroατα το ∆ιεθνές Γραφείο Εργασίας Γιατί αλλιώς η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία συναινεί να ανοίξει τις αγορές της στον ανταγωνισmicroό των microεροκάmicroατων του 1 δολαρίου ή της βάρβαρης παιδικής εργασίας στις αναπτυσσόmicroενες χώρες του κάποτε lsquoΤρίτου Κόσmicroουrsquo και των αναδυόmicroενων οικονοmicroιών της Ασίας ώστε να βελτιώσει ίσως κάπως τη microοίρα του ο Ινδός ή ο Βραζιλιάνος (αν βεβαίως φτάσει κάποιο τmicroήmicroα της υπεραξίας και των υπερκερδών και σrsquo αυτόν) αλλά να φτωχύνουν αντίστοιχα οι Ευρωπαίοι εργαζόmicroενοι που θα κληθούν να καταβάλουν το τίmicroηmicroα αυτού του είδους της απελευθέρωσης της laquoανταγωνιστικότηταςraquo ∆εύτερον Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης όπως και η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία δεν τόλmicroησαν να θέσουν microια δεύτερη προϋπόθεση στις συmicroφωνίες του ΠΟΕ ως προς το λεγόmicroενο laquoοικολογικό ντάmicroπινγκraquo Γιατί ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της laquoανταγωνιστικότηταςraquo των ΗΠΑ και των αναδυοmicroένων οικονοmicroιών microε χαρακτηριστικότερη την Κίνα οφείλεται στην πλήρη περιφρόνηση όχι microόνο της προστασίας των δικαιωmicroάτων της εργασίας αλλά και κάθε microορφή περιβαλλοντικής προστασίας που θεωρείται ότι προσθέτει laquoκόστοςraquo στην παραγωγή- άρα λιγότερο κέρδος για τον laquoεπενδυτήraquo Και όλα αυτά την ίδια στιγmicroή που όλα τα ευρωπαϊκά σοσιαλδηmicroοκρατικά κόmicromicroατα διαρρηγνύουν τα ιmicroάτιά τους για την

16

ανάγκη να γίνει το περιβάλλον αιχmicroή της παγκόσmicroιας πολιτικής Με αποτέλεσmicroα να απαξιώνονται διπλά και στο εσωτερικό των κοινωνιών των χωρών τους για την ατολmicroία τους και στις τρίτες χώρες για την συνενοχή τους όταν εννιάχρονα παιδιά δουλεύουν δωδεκάωρο σε βαριές βιοmicroηχανικές εργασίες microε την υπογραφή των κυβερνήσεων microας (και των ελληνικών συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων) και όταν οι κλιmicroατικές αλλαγές απειλούν την ίδια την ύπαρξη του πλανήτη

5 laquoΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΙΝΑΙraquo - ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΑΛΟΙ

Πρέπει να microας απασχολήσει γιατί ποτέ στο ΠΑΣΟΚ δεν υπήρξε οργανωmicroένη συζήτηση για την παγκοσmicroιοποίηση ούτε συζήτηση για τη στάση και τις πρωτοβουλίες που θα microπορούσαmicroε να αναλάβουmicroε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος ώστε να επιδιωχθεί ένα ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο που θα οδηγήσει και σε ένα πλαίσιο κανόνων και αρχών απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επέλαση ∆εν οργανώσαmicroε αυτή τη συζήτηση ούτε και όταν ως κυβέρνηση είχαmicroε το βάρος και την ευθύνη της στάσης microας στα σχετικά ζητήmicroατα στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια Ενώ λοιπόν είναι απολύτως ορατό ότι ένας από τους θεmicroελιώδεις παράγοντες της laquoκρίσης της πολιτικήςraquo laquoτης κρίσης της σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo- άρα και της κρίσης του ΠΑΣΟΚ- είναι η απορρύθmicroιση που επέφερε η νεοφιλελεύθερη επέλαση της παγκοσmicroιοποίησης στον πυρήνα της έννοιας της πολιτικής αντιπροσώπευσης εmicroείς εξακολουθούmicroε ακόmicroα και τώρα να σιωπούmicroε αmicroήχανα απέναντι στο πρόβληmicroα όπως ο ασθενής που αρνείται να ονοmicroατίσει την ασθένειά του φοβούmicroενος ότι δεν

17

microπορεί να τη θεραπεύσει Αλλά όπως είναι λάθος η σιωπή στην ασθένεια είναι πολλαπλό λάθος η αποσιώπηση microιας πολιτικής παθολογίας Και microάλιστα την ώρα που αρχίζει παγκοσmicroίως η αmicroφισβήτηση των δογmicroάτων και των πρακτικών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας Και δεν αναφέροmicroαι σε υποδείγmicroατα διαφορετικά όπως των λαϊκιστικών κινηmicroάτων της Λατινικής Αmicroερικής- που άλλωστε είναι εύκολα ενσωmicroατώσιmicroα ανατρέψιmicroα και microεταστρέψιmicroα από το κυρίαρχο σύστηmicroα Αναφέροmicroαι στους ουσιώδεις προβληmicroατισmicroούς που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια σε ευρύ τmicroήmicroα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδηmicroοκρατίας ακόmicroη και στο συγκυβερνών SPD αλλά και σε προβληmicroατισmicroούς που διατρέχουν επιλογές ακόmicroα και του Σαρκοζί ή της Μέρκελ Είναι αποφασιστικό για το microέλλον του ΠΑΣΟΚ να θεmicroελιώσουmicroε τη νέα microας πορεία σε microια ανοιχτή συζήτηση και στάση απέναντι στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση κάνοντας ταυτοχρόνως ακόmicroη ουσιαστικότερη την επιλογή microας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Γιατί η ανάγκη να υπάρξει πλαίσιο κανόνες και αρχές στην παγκοσmicroιοποίηση- η ανάγκη δηλαδή να τεθούν οι βάσεις για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση- microπορεί να εκφραστεί αποφασιστικά και να έχει πρακτικά και ολοκληρωmicroένα αποτελέσmicroατα microόνον όταν η πολιτικά Ενωmicroένη Ευρώπη υψωθεί απέναντι στον microονοπολισmicroό της σηmicroερινής παγκόσmicroιας ανισορροπίας δυνάmicroεων της microιας και microόνης υπερδύναmicroης η οποία αποτελεί και το πολιτικό στέγαστρο της νεοφιλελεύθερης απορρύθmicroισης Αλλά η αναγκαία microαχητική και ολοκληρωmicroένη τοποθέτησή microας απέναντι στα δόγmicroατα του νεοφιλελευθερισmicroού και της εκδοχής της παγκοσmicroιοποίησης που έχει ως σήmicroερα επιβληθεί έχει και microια δεύτερη εσωτερική όψη και επίπτωση -microη συζητώντας ιδεολογικά και πολιτικά τη στάση microας απέναντι στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της κυβερνητικής πρακτικής microας παλαιότερα και τώρα της απαθούς

18

λειτουργίας microας microας έχει microετατρέψει στην κοινή γνώmicroη σε laquomicroεταφραστέςraquo και laquoπαπαγαλάκιαraquo της συνολικής άτακτης ευρωπαϊκής υποχώρησης στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα όσο αυτά ενσωmicroατώνονται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές στις αλλεπάλληλες Οδηγίες στη διαmicroόρφωση των κοινών θέσεων της Ένωσης ως προς τις Συmicroφωνίες του ΠΟΕ Αυτό είναι άλλωστε το κεντρικό πολιτικό πρόβληmicroα που αντιmicroετωπίζουmicroε στη σχέση microας microε την ελληνική κοινωνία η καίρια και επίφοβη φράση laquoόλοι ίδιοι είναιraquo Φυσικά το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo αποτελεί ένα επίmicroονο προπαγανδιστικό εργαλείο και των δύο κοmicromicroάτων της Αριστεράς εναντίον του ΠΑΣΟΚ Και αυτό δεν είναι αλήθεια ∆εν είmicroαστε ίδιοι microε τη Ν∆ ούτε ποτέ θα γίνουmicroε Ωστόσο επιτρέψαmicroε να εγκαθιδρυθεί αυτή η πεποίθηση στην ελληνική κοινωνία από επιλογές από ασάφειες και παλινωδίες στις ιδεολογικές και πολιτικές microας θέσεις που χαρακτήρισαν ιδίως την τελευταία κυβερνητική microας περίοδο και βάθυναν ακόmicroα περισσότερο το 2004-2007 Και ακόmicroα χειρότερα υποστήκαmicroε αυτό το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo επειδή για να laquoπεράσουmicroεraquo δυσάρεστες πολιτικές χρησιmicroοποιούσαmicroε-και χρησιmicroοποιούmicroε-την Ευρωπαϊκή Ένωση ως άλλοθι και προmicroετωπίδα εmicroπεδώνοντας την αίσθηση ότι είmicroαστε υποχρεωmicroένοι να εφαρmicroόζουmicroε πολιτικές που microας επιβάλλονται laquoεκ των άνωraquo λόγω της συmicromicroετοχής microας στην ΕΕ Αλλά microε αυτό τον τρόπο εmicroείς το Κίνηmicroα του ΠΑΣΟΚ που ταυτίστηκε microε την περηφάνια της εθνικής χειραφέτησης και της αχειραγώγητης λαϊκής κυριαρχίας εmicroφανιζόmicroαστε να εισάγουmicroε microε πλάγιο τρόπο και πάλι το στοιχείο της εξάρτησης αυτή τη φορά από κάποιο laquo∆ιευθυντήριο των Βρυξελλώνraquo Υπονοmicroεύουmicroε έτσι διπλά τη θέση microας αλλά και τις επιτεύξεις microας την ίδια στιγmicroή που υπονοmicroεύουmicroε το νόηmicroα της συmicromicroετοχής microας στους Ευρωπαϊκούς θεσmicroούς Γιατί υπονοmicroεύουmicroε τους

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

11

4 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ - ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

Είναι προφανές ότι η lsquoκρίση της πολιτικήςrsquo και η lsquoκρίση της σοσιαλδηmicroοκρατίαςrsquo είναι δύο όψεις του ίδιου νοmicroίσmicroατος Εντάσσονται και εξηγούνται από την απορρύθmicroιση των κυρίαρχων σχέσεων εξουσίας και πολιτικής εκπροσώπησης που διαmicroόρφωσαν ο 19ος και ο 20ος αιώνας Στο τέλος του 20ου αιώνα υπήρξαν τρεις ταυτόχρονες και σε έντονη αλληλεπίδραση microεταβολές τις οποίες οι κοινωνίες και το πολιτικό σύστηmicroα ακόmicroη δεν απορρόφησαν ούτε είναι σε θέση να ελέγξουν τους κραδασmicroούς και τις επιπτώσεις Πρώτον-η νεοφιλελεύθερη επέλαση της laquoπαγκοσmicroιοποίησηςraquo στην Οικονοmicroία που αποτυπώθηκε πρώτα στις συmicroφωνίες GATTrsquos και συνεχίζεται τώρα στις συmicroφωνίες του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου Επέλαση που επεκτάθηκε από την Οικονοmicroία στις πολιτικές ιδεολογίες και στα αξιακά πρότυπα Εδώ και τριάντα χρόνια το σοσιαλιστικό κίνηmicroα αθροίζει ήττες microε πιο βασική ότι έχασε την lsquoατζένταrsquo η γλώσσα οι ιδεολογικοί και πολιτικοί όροι της δηmicroόσιας συζήτησης έχουν επιβληθεί από τη microονοσήmicroαντη νεοφιλελεύθερη σκέψη Η οργανική ενότητα laquoτης κοινωνίας των πολιτώνraquo που ασκεί δηmicroοκρατικά τον έλεγχο του κράτους όπως την πρότεινε ο Γκράmicroσι microεταmicroορφώθηκε από τη νεοφιλελεύθερη σκέψη σε laquoκοινωνία των πολιτώνraquo αmicroέτοχων στο κεντρικό κορmicroό των εξελίξεων του κράτους τους Αλλά έτσι διασπάστηκε και το νόηmicroα της επιδίωξης της συλλογικότητας microέσα στην κοινωνία Γιαυτό και απαξιώνεται η ίδια η έννοια του κόmicromicroατος ως εξ ορισmicroού laquoγραφειοκρατική συγκρότησηraquo και αποθεώνεται το υποκατάστατο συλλογικότητας laquoτων microη κυβερνητικών οργανώσεωνraquo Ονειδίζεται η συλλογική

12

συγκρότηση των κοmicromicroάτων και η microέσω αυτών συmicromicroετοχή και άσκηση ελέγχου και εξουσίας από τους πολίτες και ενθαρρύνεται η ιδέα των εθελοντικών ενώσεων προσώπων γύρω από επιmicroέρους στόχους (microε χαρακτηριστικό παράδειγmicroα τον κατακερmicroατισmicroένο ακτιβισmicroό για το περιβάλλον) Όσο ισχυρότερη συλλογικότητα εκφράζουν οι λέξεις τόσο περισσότερο ενοχοποιούνται από την νεοφιλελεύθερη ιδεολογία η έννοια του έθνους καθίσταται ύποπτη και εξοβελίζεται Ο laquoλαόςraquo υποκαθίσταται από την laquoκοινωνίαraquo η κοινωνία microε τη σειρά της από τον laquoπολίτηraquo ενώ ο πολίτης γίνεται νοητός από τη φιλελεύθερη σκέψη microόνο ως laquoάτοmicroοraquo Εξού και η microονοmicroερής επιmicroονή στα ατοmicroικά δικαιώmicroατα εξού και ο πρωτοφανής αλλά αποτελεσmicroατικός-απrsquo ότι αποδείχτηκε-διαχωρισmicroός των ατοmicroικών από τα κοινωνικά δικαιώmicroατα Άλλωστε κατά την κλασική διατύπωση της Θάτσερ laquoδεν υπάρχει κοινωνία-microόνον άτοmicroαraquo προσθέτοντας ως υποχώρηση την microόνη αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα laquo-και η οικογένειαraquo Η microονοδιάστατη φιλελεύθερη σκέψη αρέσκεται να θεωρεί και να επιβάλει τη θέση ότι η παγκοσmicroιοποίηση είναι microια αδήριτη αναγκαιότητα microε ισχύ φυσικού νόmicroου Παρουσιάζει τη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση ως microια περίπου αυτόmicroατη εξέλιξη της δυναmicroικής της Οικονοmicroίας που απελευθερώνεται επιτέλους από τα δεσmicroά και τις ρυθmicroίσεις του κράτους για να λειτουργούν ανεmicroπόδιστοι οι νόmicroοι της Αγοράς οι οποίοι καταλήγουν να ρυθmicroίζουν και την κοινωνία επrsquo αγαθώ των ατόmicroων της Η αλήθεια είναι ότι αυτού του είδους η παγκοσmicroιοποίηση microέσω της απελευθέρωσης των αγορών και τη χωρίς φραγmicroούς κίνηση και επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κυρίως κεφαλαίου δεν είναι κάποιος φυσικός νόmicroος αλλά ξεκίνησε ως συγκεκριmicroένη επιθετική πολιτική στρατηγική από κέντρα επιρροής στις ΗΠΑ (και αλλού) microε πρώτο πεδίο εφαρmicroογής τη Χιλή του Πινοσέτ το 1973 για να

13

πάρει την πλήρη microορφή της από τον Ρήγκαν και τη Θάτσερ microετά το 1979 Σήmicroερα πράγmicroατι σχεδόν τριάντα χρόνια microετά η νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση της ανεξέλεγκτης αγοράς έχει πάρει laquoτο πάνω χέριraquo ακόmicroη και απέναντι στους κάποτε πολιτικούς της ταγούς τους οποίους έχει θέσει πλέον microε microικρότερες ή και καθόλου αντιστάσεις και διαφοροποιήσεις στην απόλυτη υπηρεσία της Και όλα αυτά φυσικά όχι ως κίνηση των νόmicroων της Οικονοmicroίας αλλά microε microια πολυσύνθετη παρέmicroβαση νεοφιλελεύθερων κοmicromicroάτων και κυβερνήσεων ∆ιεθνών Οργανισmicroών (όπως το ∆ιεθνές Νοmicroισmicroατικό Ταmicroείο ή η Παγκόσmicroια Τράπεζα) microε τη συνδροmicroή Ερευνητικών και Πανεπιστηmicroιακών Ιδρυmicroάτων χρηmicroατοδοτούmicroενων αφειδώς από Εργοδοτικές Ενώσεις και κυρίως microε τον πολυποίκιλο έλεγχο της ενηmicroέρωσης τόσο του Τύπου όσο και της Τηλεόρασης Για παράδειγmicroα οι 274 εφηmicroερίδες ραδιόφωνα και τηλεοράσεις που έλεγχε το 2003 ο Ρούπερτ Μέρντοχ σε τρεις ηπείρους συνέπεσαν - προς δόξαν της ανεξαρτησίας της ενηmicroέρωσης - απολύτως στην αναγκαιότητα της επέmicroβασης στο Ιράκ το ίδιο όπως υmicroνούν καθηmicroερινά και χωρίς παραφωνίες κάθε νεοφιλελεύθερη πολιτική και δυσφηmicroούν κάθε laquoκρατικιστικήraquo laquoπροστατευτική και παρεmicroβατικήraquo laquoαναχρονιστικήraquo πολιτική παγκοσmicroίως ∆εύτερον η επανάσταση των νέων τεχνολογιών έδωσε νέα ώθηση στην οικονοmicroική παγκοσmicroιοποίηση κυρίως στην αδυσώπητη επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κεφαλαίου και των παιγνίων του αυτό που ονόmicroασε ο Ιγνάσιο Ραmicroονέ laquoΚαπιταλισmicroό-Καζίνοraquo Αλλάζει όmicroως τη φύση της εργασίας και επηρεάζει τη συγκρότηση της συλλογικότητας των κοινωνιών ∆ηmicroιουργεί δηλαδή απίστευτες δυνατότητες και ευκαιρίες αλλά και νέες ανισότητες Τρίτον έγινε επίσης φανερό ότι το καύχηmicroα της ευρωπαϊκής

14

σοσιαλδηmicroοκρατίας - δηλαδή το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος - ήταν microεν το αποτέλεσmicroα των σκληρών και microακρών αγώνων των εργαζοmicroένων και της πολιτικής των σοσιαλιστικών κοmicromicroάτων αλλά έκρυβε και έναν αντίστοιχο συmicroβιβασmicroό των κυρίαρχων τάξεων όσο υπήρχε το δέος και η απειλή του σοβιετικού microπλοκ και των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού Γιαυτό αmicroέσως microετά την κατάρρευση του ανατολικού microπλοκ ο συmicroβιβασmicroός διερράγη microονοmicroερώς microε απροκάλυπτη επιθετικότητα ακόmicroη και σε δικαιώmicroατα που θεωρούνταν ως σταθερά κεκτηmicroένα όπως οι συλλογικές συmicroβάσεις που πρέπει τώρα να αντικατασταθούν από τις ατοmicroικές laquoσυmicroφωνίεςraquo των εργαζοmicroένων Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες οι φιλελεύθερες και νεοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάmicroεις της ∆εξιάς θεωρούν καθήκον τους να ανοίγουν δρόmicroο στην κυριαρχία της Αγοράς τσακίζοντας ότι αντιστρατεύεται τη microετατροπή κάθε κοινωνικής περιοχής σε χώρο του ανελέητου κερδοσκοπικού ανταγωνισmicroού των ποικιλώνυmicroων και διαρκώς microεταλλασσόmicroενων χρηmicroατοπιστωτικών συνασπισmicroών του διεθνούς κερδοσκοπικού- και όχι του παραγωγικού- κεφαλαίου Αλλά ούτε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία από τη microεριά της τόλmicroησε να θέσει πλαίσιο κανόνες και αρχές στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση και στην επίθεση των κυρίαρχων τάξεων σε κάθε χώρα εσωτερικά Καmicromicroία microεmicroονωmicroένη κυβέρνηση δεν αντιτάχθηκε οmicroοίως ούτε στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια και ακόmicroη περισσότερο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν επιδιώχθηκε - εν ονόmicroατι του lsquoανταγωνισmicroούrsquo και της οικονοmicroικής ορθοδοξίας της Αγοράς που εmicroφανίστηκε ως οικονοmicroική και κοινωνική πανάκεια - να υπάρξει microια ενεργή και κοινή στάση απέναντι στην σταθερή ανατροπή όλων των κοινωνικών κεκτηmicroένων Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της σοσιαλδηmicroοκρατίας δεν υπήρξε τόσο ολοκληρωmicroένη και επονείδιστη ήττα τέτοια αmicroαχητί παράδοση στην πιο κυνική και βίαιη αναδιανοmicroή εισοδήmicroατος υπέρ των ολίγων και ισχυρών παγκοσmicroίως όλο αυτό το διάστηmicroα

15

∆εν τόλmicroησε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία να υποστηρίξει τα πιο απλά microέτρα όπως τον laquoφόρο Τόmicroπινraquo στις διεθνείς χρηmicroατιστηριακές συναλλαγές Ή δεν έπραξε το αυτονόητο να πιέσει ώστε η Ενωmicroένη Ευρώπη να απαιτήσει να περιλάβουν οι συmicroφωνίες πρώτα της GATT ή τώρα του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου (ΠΟΕ) δύο τουλάχιστον παραmicroέτρους Πρώτον ότι η απελευθέρωση του εmicroπορίου αγαθών και υπηρεσιών και της κίνησης κεφαλαίου θα προϋποθέτει την προστασία των στοιχειωδών εργασιακών δικαιωmicroάτων σε όλες τις χώρες όπως ορίζει αυτά τα στοιχειώδη δικαιώmicroατα το ∆ιεθνές Γραφείο Εργασίας Γιατί αλλιώς η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία συναινεί να ανοίξει τις αγορές της στον ανταγωνισmicroό των microεροκάmicroατων του 1 δολαρίου ή της βάρβαρης παιδικής εργασίας στις αναπτυσσόmicroενες χώρες του κάποτε lsquoΤρίτου Κόσmicroουrsquo και των αναδυόmicroενων οικονοmicroιών της Ασίας ώστε να βελτιώσει ίσως κάπως τη microοίρα του ο Ινδός ή ο Βραζιλιάνος (αν βεβαίως φτάσει κάποιο τmicroήmicroα της υπεραξίας και των υπερκερδών και σrsquo αυτόν) αλλά να φτωχύνουν αντίστοιχα οι Ευρωπαίοι εργαζόmicroενοι που θα κληθούν να καταβάλουν το τίmicroηmicroα αυτού του είδους της απελευθέρωσης της laquoανταγωνιστικότηταςraquo ∆εύτερον Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης όπως και η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία δεν τόλmicroησαν να θέσουν microια δεύτερη προϋπόθεση στις συmicroφωνίες του ΠΟΕ ως προς το λεγόmicroενο laquoοικολογικό ντάmicroπινγκraquo Γιατί ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της laquoανταγωνιστικότηταςraquo των ΗΠΑ και των αναδυοmicroένων οικονοmicroιών microε χαρακτηριστικότερη την Κίνα οφείλεται στην πλήρη περιφρόνηση όχι microόνο της προστασίας των δικαιωmicroάτων της εργασίας αλλά και κάθε microορφή περιβαλλοντικής προστασίας που θεωρείται ότι προσθέτει laquoκόστοςraquo στην παραγωγή- άρα λιγότερο κέρδος για τον laquoεπενδυτήraquo Και όλα αυτά την ίδια στιγmicroή που όλα τα ευρωπαϊκά σοσιαλδηmicroοκρατικά κόmicromicroατα διαρρηγνύουν τα ιmicroάτιά τους για την

16

ανάγκη να γίνει το περιβάλλον αιχmicroή της παγκόσmicroιας πολιτικής Με αποτέλεσmicroα να απαξιώνονται διπλά και στο εσωτερικό των κοινωνιών των χωρών τους για την ατολmicroία τους και στις τρίτες χώρες για την συνενοχή τους όταν εννιάχρονα παιδιά δουλεύουν δωδεκάωρο σε βαριές βιοmicroηχανικές εργασίες microε την υπογραφή των κυβερνήσεων microας (και των ελληνικών συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων) και όταν οι κλιmicroατικές αλλαγές απειλούν την ίδια την ύπαρξη του πλανήτη

5 laquoΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΙΝΑΙraquo - ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΑΛΟΙ

Πρέπει να microας απασχολήσει γιατί ποτέ στο ΠΑΣΟΚ δεν υπήρξε οργανωmicroένη συζήτηση για την παγκοσmicroιοποίηση ούτε συζήτηση για τη στάση και τις πρωτοβουλίες που θα microπορούσαmicroε να αναλάβουmicroε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος ώστε να επιδιωχθεί ένα ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο που θα οδηγήσει και σε ένα πλαίσιο κανόνων και αρχών απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επέλαση ∆εν οργανώσαmicroε αυτή τη συζήτηση ούτε και όταν ως κυβέρνηση είχαmicroε το βάρος και την ευθύνη της στάσης microας στα σχετικά ζητήmicroατα στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια Ενώ λοιπόν είναι απολύτως ορατό ότι ένας από τους θεmicroελιώδεις παράγοντες της laquoκρίσης της πολιτικήςraquo laquoτης κρίσης της σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo- άρα και της κρίσης του ΠΑΣΟΚ- είναι η απορρύθmicroιση που επέφερε η νεοφιλελεύθερη επέλαση της παγκοσmicroιοποίησης στον πυρήνα της έννοιας της πολιτικής αντιπροσώπευσης εmicroείς εξακολουθούmicroε ακόmicroα και τώρα να σιωπούmicroε αmicroήχανα απέναντι στο πρόβληmicroα όπως ο ασθενής που αρνείται να ονοmicroατίσει την ασθένειά του φοβούmicroενος ότι δεν

17

microπορεί να τη θεραπεύσει Αλλά όπως είναι λάθος η σιωπή στην ασθένεια είναι πολλαπλό λάθος η αποσιώπηση microιας πολιτικής παθολογίας Και microάλιστα την ώρα που αρχίζει παγκοσmicroίως η αmicroφισβήτηση των δογmicroάτων και των πρακτικών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας Και δεν αναφέροmicroαι σε υποδείγmicroατα διαφορετικά όπως των λαϊκιστικών κινηmicroάτων της Λατινικής Αmicroερικής- που άλλωστε είναι εύκολα ενσωmicroατώσιmicroα ανατρέψιmicroα και microεταστρέψιmicroα από το κυρίαρχο σύστηmicroα Αναφέροmicroαι στους ουσιώδεις προβληmicroατισmicroούς που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια σε ευρύ τmicroήmicroα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδηmicroοκρατίας ακόmicroη και στο συγκυβερνών SPD αλλά και σε προβληmicroατισmicroούς που διατρέχουν επιλογές ακόmicroα και του Σαρκοζί ή της Μέρκελ Είναι αποφασιστικό για το microέλλον του ΠΑΣΟΚ να θεmicroελιώσουmicroε τη νέα microας πορεία σε microια ανοιχτή συζήτηση και στάση απέναντι στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση κάνοντας ταυτοχρόνως ακόmicroη ουσιαστικότερη την επιλογή microας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Γιατί η ανάγκη να υπάρξει πλαίσιο κανόνες και αρχές στην παγκοσmicroιοποίηση- η ανάγκη δηλαδή να τεθούν οι βάσεις για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση- microπορεί να εκφραστεί αποφασιστικά και να έχει πρακτικά και ολοκληρωmicroένα αποτελέσmicroατα microόνον όταν η πολιτικά Ενωmicroένη Ευρώπη υψωθεί απέναντι στον microονοπολισmicroό της σηmicroερινής παγκόσmicroιας ανισορροπίας δυνάmicroεων της microιας και microόνης υπερδύναmicroης η οποία αποτελεί και το πολιτικό στέγαστρο της νεοφιλελεύθερης απορρύθmicroισης Αλλά η αναγκαία microαχητική και ολοκληρωmicroένη τοποθέτησή microας απέναντι στα δόγmicroατα του νεοφιλελευθερισmicroού και της εκδοχής της παγκοσmicroιοποίησης που έχει ως σήmicroερα επιβληθεί έχει και microια δεύτερη εσωτερική όψη και επίπτωση -microη συζητώντας ιδεολογικά και πολιτικά τη στάση microας απέναντι στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της κυβερνητικής πρακτικής microας παλαιότερα και τώρα της απαθούς

18

λειτουργίας microας microας έχει microετατρέψει στην κοινή γνώmicroη σε laquomicroεταφραστέςraquo και laquoπαπαγαλάκιαraquo της συνολικής άτακτης ευρωπαϊκής υποχώρησης στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα όσο αυτά ενσωmicroατώνονται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές στις αλλεπάλληλες Οδηγίες στη διαmicroόρφωση των κοινών θέσεων της Ένωσης ως προς τις Συmicroφωνίες του ΠΟΕ Αυτό είναι άλλωστε το κεντρικό πολιτικό πρόβληmicroα που αντιmicroετωπίζουmicroε στη σχέση microας microε την ελληνική κοινωνία η καίρια και επίφοβη φράση laquoόλοι ίδιοι είναιraquo Φυσικά το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo αποτελεί ένα επίmicroονο προπαγανδιστικό εργαλείο και των δύο κοmicromicroάτων της Αριστεράς εναντίον του ΠΑΣΟΚ Και αυτό δεν είναι αλήθεια ∆εν είmicroαστε ίδιοι microε τη Ν∆ ούτε ποτέ θα γίνουmicroε Ωστόσο επιτρέψαmicroε να εγκαθιδρυθεί αυτή η πεποίθηση στην ελληνική κοινωνία από επιλογές από ασάφειες και παλινωδίες στις ιδεολογικές και πολιτικές microας θέσεις που χαρακτήρισαν ιδίως την τελευταία κυβερνητική microας περίοδο και βάθυναν ακόmicroα περισσότερο το 2004-2007 Και ακόmicroα χειρότερα υποστήκαmicroε αυτό το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo επειδή για να laquoπεράσουmicroεraquo δυσάρεστες πολιτικές χρησιmicroοποιούσαmicroε-και χρησιmicroοποιούmicroε-την Ευρωπαϊκή Ένωση ως άλλοθι και προmicroετωπίδα εmicroπεδώνοντας την αίσθηση ότι είmicroαστε υποχρεωmicroένοι να εφαρmicroόζουmicroε πολιτικές που microας επιβάλλονται laquoεκ των άνωraquo λόγω της συmicromicroετοχής microας στην ΕΕ Αλλά microε αυτό τον τρόπο εmicroείς το Κίνηmicroα του ΠΑΣΟΚ που ταυτίστηκε microε την περηφάνια της εθνικής χειραφέτησης και της αχειραγώγητης λαϊκής κυριαρχίας εmicroφανιζόmicroαστε να εισάγουmicroε microε πλάγιο τρόπο και πάλι το στοιχείο της εξάρτησης αυτή τη φορά από κάποιο laquo∆ιευθυντήριο των Βρυξελλώνraquo Υπονοmicroεύουmicroε έτσι διπλά τη θέση microας αλλά και τις επιτεύξεις microας την ίδια στιγmicroή που υπονοmicroεύουmicroε το νόηmicroα της συmicromicroετοχής microας στους Ευρωπαϊκούς θεσmicroούς Γιατί υπονοmicroεύουmicroε τους

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

12

συγκρότηση των κοmicromicroάτων και η microέσω αυτών συmicromicroετοχή και άσκηση ελέγχου και εξουσίας από τους πολίτες και ενθαρρύνεται η ιδέα των εθελοντικών ενώσεων προσώπων γύρω από επιmicroέρους στόχους (microε χαρακτηριστικό παράδειγmicroα τον κατακερmicroατισmicroένο ακτιβισmicroό για το περιβάλλον) Όσο ισχυρότερη συλλογικότητα εκφράζουν οι λέξεις τόσο περισσότερο ενοχοποιούνται από την νεοφιλελεύθερη ιδεολογία η έννοια του έθνους καθίσταται ύποπτη και εξοβελίζεται Ο laquoλαόςraquo υποκαθίσταται από την laquoκοινωνίαraquo η κοινωνία microε τη σειρά της από τον laquoπολίτηraquo ενώ ο πολίτης γίνεται νοητός από τη φιλελεύθερη σκέψη microόνο ως laquoάτοmicroοraquo Εξού και η microονοmicroερής επιmicroονή στα ατοmicroικά δικαιώmicroατα εξού και ο πρωτοφανής αλλά αποτελεσmicroατικός-απrsquo ότι αποδείχτηκε-διαχωρισmicroός των ατοmicroικών από τα κοινωνικά δικαιώmicroατα Άλλωστε κατά την κλασική διατύπωση της Θάτσερ laquoδεν υπάρχει κοινωνία-microόνον άτοmicroαraquo προσθέτοντας ως υποχώρηση την microόνη αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα laquo-και η οικογένειαraquo Η microονοδιάστατη φιλελεύθερη σκέψη αρέσκεται να θεωρεί και να επιβάλει τη θέση ότι η παγκοσmicroιοποίηση είναι microια αδήριτη αναγκαιότητα microε ισχύ φυσικού νόmicroου Παρουσιάζει τη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση ως microια περίπου αυτόmicroατη εξέλιξη της δυναmicroικής της Οικονοmicroίας που απελευθερώνεται επιτέλους από τα δεσmicroά και τις ρυθmicroίσεις του κράτους για να λειτουργούν ανεmicroπόδιστοι οι νόmicroοι της Αγοράς οι οποίοι καταλήγουν να ρυθmicroίζουν και την κοινωνία επrsquo αγαθώ των ατόmicroων της Η αλήθεια είναι ότι αυτού του είδους η παγκοσmicroιοποίηση microέσω της απελευθέρωσης των αγορών και τη χωρίς φραγmicroούς κίνηση και επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κυρίως κεφαλαίου δεν είναι κάποιος φυσικός νόmicroος αλλά ξεκίνησε ως συγκεκριmicroένη επιθετική πολιτική στρατηγική από κέντρα επιρροής στις ΗΠΑ (και αλλού) microε πρώτο πεδίο εφαρmicroογής τη Χιλή του Πινοσέτ το 1973 για να

13

πάρει την πλήρη microορφή της από τον Ρήγκαν και τη Θάτσερ microετά το 1979 Σήmicroερα πράγmicroατι σχεδόν τριάντα χρόνια microετά η νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση της ανεξέλεγκτης αγοράς έχει πάρει laquoτο πάνω χέριraquo ακόmicroη και απέναντι στους κάποτε πολιτικούς της ταγούς τους οποίους έχει θέσει πλέον microε microικρότερες ή και καθόλου αντιστάσεις και διαφοροποιήσεις στην απόλυτη υπηρεσία της Και όλα αυτά φυσικά όχι ως κίνηση των νόmicroων της Οικονοmicroίας αλλά microε microια πολυσύνθετη παρέmicroβαση νεοφιλελεύθερων κοmicromicroάτων και κυβερνήσεων ∆ιεθνών Οργανισmicroών (όπως το ∆ιεθνές Νοmicroισmicroατικό Ταmicroείο ή η Παγκόσmicroια Τράπεζα) microε τη συνδροmicroή Ερευνητικών και Πανεπιστηmicroιακών Ιδρυmicroάτων χρηmicroατοδοτούmicroενων αφειδώς από Εργοδοτικές Ενώσεις και κυρίως microε τον πολυποίκιλο έλεγχο της ενηmicroέρωσης τόσο του Τύπου όσο και της Τηλεόρασης Για παράδειγmicroα οι 274 εφηmicroερίδες ραδιόφωνα και τηλεοράσεις που έλεγχε το 2003 ο Ρούπερτ Μέρντοχ σε τρεις ηπείρους συνέπεσαν - προς δόξαν της ανεξαρτησίας της ενηmicroέρωσης - απολύτως στην αναγκαιότητα της επέmicroβασης στο Ιράκ το ίδιο όπως υmicroνούν καθηmicroερινά και χωρίς παραφωνίες κάθε νεοφιλελεύθερη πολιτική και δυσφηmicroούν κάθε laquoκρατικιστικήraquo laquoπροστατευτική και παρεmicroβατικήraquo laquoαναχρονιστικήraquo πολιτική παγκοσmicroίως ∆εύτερον η επανάσταση των νέων τεχνολογιών έδωσε νέα ώθηση στην οικονοmicroική παγκοσmicroιοποίηση κυρίως στην αδυσώπητη επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κεφαλαίου και των παιγνίων του αυτό που ονόmicroασε ο Ιγνάσιο Ραmicroονέ laquoΚαπιταλισmicroό-Καζίνοraquo Αλλάζει όmicroως τη φύση της εργασίας και επηρεάζει τη συγκρότηση της συλλογικότητας των κοινωνιών ∆ηmicroιουργεί δηλαδή απίστευτες δυνατότητες και ευκαιρίες αλλά και νέες ανισότητες Τρίτον έγινε επίσης φανερό ότι το καύχηmicroα της ευρωπαϊκής

14

σοσιαλδηmicroοκρατίας - δηλαδή το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος - ήταν microεν το αποτέλεσmicroα των σκληρών και microακρών αγώνων των εργαζοmicroένων και της πολιτικής των σοσιαλιστικών κοmicromicroάτων αλλά έκρυβε και έναν αντίστοιχο συmicroβιβασmicroό των κυρίαρχων τάξεων όσο υπήρχε το δέος και η απειλή του σοβιετικού microπλοκ και των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού Γιαυτό αmicroέσως microετά την κατάρρευση του ανατολικού microπλοκ ο συmicroβιβασmicroός διερράγη microονοmicroερώς microε απροκάλυπτη επιθετικότητα ακόmicroη και σε δικαιώmicroατα που θεωρούνταν ως σταθερά κεκτηmicroένα όπως οι συλλογικές συmicroβάσεις που πρέπει τώρα να αντικατασταθούν από τις ατοmicroικές laquoσυmicroφωνίεςraquo των εργαζοmicroένων Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες οι φιλελεύθερες και νεοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάmicroεις της ∆εξιάς θεωρούν καθήκον τους να ανοίγουν δρόmicroο στην κυριαρχία της Αγοράς τσακίζοντας ότι αντιστρατεύεται τη microετατροπή κάθε κοινωνικής περιοχής σε χώρο του ανελέητου κερδοσκοπικού ανταγωνισmicroού των ποικιλώνυmicroων και διαρκώς microεταλλασσόmicroενων χρηmicroατοπιστωτικών συνασπισmicroών του διεθνούς κερδοσκοπικού- και όχι του παραγωγικού- κεφαλαίου Αλλά ούτε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία από τη microεριά της τόλmicroησε να θέσει πλαίσιο κανόνες και αρχές στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση και στην επίθεση των κυρίαρχων τάξεων σε κάθε χώρα εσωτερικά Καmicromicroία microεmicroονωmicroένη κυβέρνηση δεν αντιτάχθηκε οmicroοίως ούτε στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια και ακόmicroη περισσότερο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν επιδιώχθηκε - εν ονόmicroατι του lsquoανταγωνισmicroούrsquo και της οικονοmicroικής ορθοδοξίας της Αγοράς που εmicroφανίστηκε ως οικονοmicroική και κοινωνική πανάκεια - να υπάρξει microια ενεργή και κοινή στάση απέναντι στην σταθερή ανατροπή όλων των κοινωνικών κεκτηmicroένων Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της σοσιαλδηmicroοκρατίας δεν υπήρξε τόσο ολοκληρωmicroένη και επονείδιστη ήττα τέτοια αmicroαχητί παράδοση στην πιο κυνική και βίαιη αναδιανοmicroή εισοδήmicroατος υπέρ των ολίγων και ισχυρών παγκοσmicroίως όλο αυτό το διάστηmicroα

15

∆εν τόλmicroησε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία να υποστηρίξει τα πιο απλά microέτρα όπως τον laquoφόρο Τόmicroπινraquo στις διεθνείς χρηmicroατιστηριακές συναλλαγές Ή δεν έπραξε το αυτονόητο να πιέσει ώστε η Ενωmicroένη Ευρώπη να απαιτήσει να περιλάβουν οι συmicroφωνίες πρώτα της GATT ή τώρα του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου (ΠΟΕ) δύο τουλάχιστον παραmicroέτρους Πρώτον ότι η απελευθέρωση του εmicroπορίου αγαθών και υπηρεσιών και της κίνησης κεφαλαίου θα προϋποθέτει την προστασία των στοιχειωδών εργασιακών δικαιωmicroάτων σε όλες τις χώρες όπως ορίζει αυτά τα στοιχειώδη δικαιώmicroατα το ∆ιεθνές Γραφείο Εργασίας Γιατί αλλιώς η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία συναινεί να ανοίξει τις αγορές της στον ανταγωνισmicroό των microεροκάmicroατων του 1 δολαρίου ή της βάρβαρης παιδικής εργασίας στις αναπτυσσόmicroενες χώρες του κάποτε lsquoΤρίτου Κόσmicroουrsquo και των αναδυόmicroενων οικονοmicroιών της Ασίας ώστε να βελτιώσει ίσως κάπως τη microοίρα του ο Ινδός ή ο Βραζιλιάνος (αν βεβαίως φτάσει κάποιο τmicroήmicroα της υπεραξίας και των υπερκερδών και σrsquo αυτόν) αλλά να φτωχύνουν αντίστοιχα οι Ευρωπαίοι εργαζόmicroενοι που θα κληθούν να καταβάλουν το τίmicroηmicroα αυτού του είδους της απελευθέρωσης της laquoανταγωνιστικότηταςraquo ∆εύτερον Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης όπως και η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία δεν τόλmicroησαν να θέσουν microια δεύτερη προϋπόθεση στις συmicroφωνίες του ΠΟΕ ως προς το λεγόmicroενο laquoοικολογικό ντάmicroπινγκraquo Γιατί ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της laquoανταγωνιστικότηταςraquo των ΗΠΑ και των αναδυοmicroένων οικονοmicroιών microε χαρακτηριστικότερη την Κίνα οφείλεται στην πλήρη περιφρόνηση όχι microόνο της προστασίας των δικαιωmicroάτων της εργασίας αλλά και κάθε microορφή περιβαλλοντικής προστασίας που θεωρείται ότι προσθέτει laquoκόστοςraquo στην παραγωγή- άρα λιγότερο κέρδος για τον laquoεπενδυτήraquo Και όλα αυτά την ίδια στιγmicroή που όλα τα ευρωπαϊκά σοσιαλδηmicroοκρατικά κόmicromicroατα διαρρηγνύουν τα ιmicroάτιά τους για την

16

ανάγκη να γίνει το περιβάλλον αιχmicroή της παγκόσmicroιας πολιτικής Με αποτέλεσmicroα να απαξιώνονται διπλά και στο εσωτερικό των κοινωνιών των χωρών τους για την ατολmicroία τους και στις τρίτες χώρες για την συνενοχή τους όταν εννιάχρονα παιδιά δουλεύουν δωδεκάωρο σε βαριές βιοmicroηχανικές εργασίες microε την υπογραφή των κυβερνήσεων microας (και των ελληνικών συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων) και όταν οι κλιmicroατικές αλλαγές απειλούν την ίδια την ύπαρξη του πλανήτη

5 laquoΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΙΝΑΙraquo - ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΑΛΟΙ

Πρέπει να microας απασχολήσει γιατί ποτέ στο ΠΑΣΟΚ δεν υπήρξε οργανωmicroένη συζήτηση για την παγκοσmicroιοποίηση ούτε συζήτηση για τη στάση και τις πρωτοβουλίες που θα microπορούσαmicroε να αναλάβουmicroε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος ώστε να επιδιωχθεί ένα ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο που θα οδηγήσει και σε ένα πλαίσιο κανόνων και αρχών απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επέλαση ∆εν οργανώσαmicroε αυτή τη συζήτηση ούτε και όταν ως κυβέρνηση είχαmicroε το βάρος και την ευθύνη της στάσης microας στα σχετικά ζητήmicroατα στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια Ενώ λοιπόν είναι απολύτως ορατό ότι ένας από τους θεmicroελιώδεις παράγοντες της laquoκρίσης της πολιτικήςraquo laquoτης κρίσης της σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo- άρα και της κρίσης του ΠΑΣΟΚ- είναι η απορρύθmicroιση που επέφερε η νεοφιλελεύθερη επέλαση της παγκοσmicroιοποίησης στον πυρήνα της έννοιας της πολιτικής αντιπροσώπευσης εmicroείς εξακολουθούmicroε ακόmicroα και τώρα να σιωπούmicroε αmicroήχανα απέναντι στο πρόβληmicroα όπως ο ασθενής που αρνείται να ονοmicroατίσει την ασθένειά του φοβούmicroενος ότι δεν

17

microπορεί να τη θεραπεύσει Αλλά όπως είναι λάθος η σιωπή στην ασθένεια είναι πολλαπλό λάθος η αποσιώπηση microιας πολιτικής παθολογίας Και microάλιστα την ώρα που αρχίζει παγκοσmicroίως η αmicroφισβήτηση των δογmicroάτων και των πρακτικών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας Και δεν αναφέροmicroαι σε υποδείγmicroατα διαφορετικά όπως των λαϊκιστικών κινηmicroάτων της Λατινικής Αmicroερικής- που άλλωστε είναι εύκολα ενσωmicroατώσιmicroα ανατρέψιmicroα και microεταστρέψιmicroα από το κυρίαρχο σύστηmicroα Αναφέροmicroαι στους ουσιώδεις προβληmicroατισmicroούς που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια σε ευρύ τmicroήmicroα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδηmicroοκρατίας ακόmicroη και στο συγκυβερνών SPD αλλά και σε προβληmicroατισmicroούς που διατρέχουν επιλογές ακόmicroα και του Σαρκοζί ή της Μέρκελ Είναι αποφασιστικό για το microέλλον του ΠΑΣΟΚ να θεmicroελιώσουmicroε τη νέα microας πορεία σε microια ανοιχτή συζήτηση και στάση απέναντι στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση κάνοντας ταυτοχρόνως ακόmicroη ουσιαστικότερη την επιλογή microας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Γιατί η ανάγκη να υπάρξει πλαίσιο κανόνες και αρχές στην παγκοσmicroιοποίηση- η ανάγκη δηλαδή να τεθούν οι βάσεις για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση- microπορεί να εκφραστεί αποφασιστικά και να έχει πρακτικά και ολοκληρωmicroένα αποτελέσmicroατα microόνον όταν η πολιτικά Ενωmicroένη Ευρώπη υψωθεί απέναντι στον microονοπολισmicroό της σηmicroερινής παγκόσmicroιας ανισορροπίας δυνάmicroεων της microιας και microόνης υπερδύναmicroης η οποία αποτελεί και το πολιτικό στέγαστρο της νεοφιλελεύθερης απορρύθmicroισης Αλλά η αναγκαία microαχητική και ολοκληρωmicroένη τοποθέτησή microας απέναντι στα δόγmicroατα του νεοφιλελευθερισmicroού και της εκδοχής της παγκοσmicroιοποίησης που έχει ως σήmicroερα επιβληθεί έχει και microια δεύτερη εσωτερική όψη και επίπτωση -microη συζητώντας ιδεολογικά και πολιτικά τη στάση microας απέναντι στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της κυβερνητικής πρακτικής microας παλαιότερα και τώρα της απαθούς

18

λειτουργίας microας microας έχει microετατρέψει στην κοινή γνώmicroη σε laquomicroεταφραστέςraquo και laquoπαπαγαλάκιαraquo της συνολικής άτακτης ευρωπαϊκής υποχώρησης στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα όσο αυτά ενσωmicroατώνονται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές στις αλλεπάλληλες Οδηγίες στη διαmicroόρφωση των κοινών θέσεων της Ένωσης ως προς τις Συmicroφωνίες του ΠΟΕ Αυτό είναι άλλωστε το κεντρικό πολιτικό πρόβληmicroα που αντιmicroετωπίζουmicroε στη σχέση microας microε την ελληνική κοινωνία η καίρια και επίφοβη φράση laquoόλοι ίδιοι είναιraquo Φυσικά το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo αποτελεί ένα επίmicroονο προπαγανδιστικό εργαλείο και των δύο κοmicromicroάτων της Αριστεράς εναντίον του ΠΑΣΟΚ Και αυτό δεν είναι αλήθεια ∆εν είmicroαστε ίδιοι microε τη Ν∆ ούτε ποτέ θα γίνουmicroε Ωστόσο επιτρέψαmicroε να εγκαθιδρυθεί αυτή η πεποίθηση στην ελληνική κοινωνία από επιλογές από ασάφειες και παλινωδίες στις ιδεολογικές και πολιτικές microας θέσεις που χαρακτήρισαν ιδίως την τελευταία κυβερνητική microας περίοδο και βάθυναν ακόmicroα περισσότερο το 2004-2007 Και ακόmicroα χειρότερα υποστήκαmicroε αυτό το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo επειδή για να laquoπεράσουmicroεraquo δυσάρεστες πολιτικές χρησιmicroοποιούσαmicroε-και χρησιmicroοποιούmicroε-την Ευρωπαϊκή Ένωση ως άλλοθι και προmicroετωπίδα εmicroπεδώνοντας την αίσθηση ότι είmicroαστε υποχρεωmicroένοι να εφαρmicroόζουmicroε πολιτικές που microας επιβάλλονται laquoεκ των άνωraquo λόγω της συmicromicroετοχής microας στην ΕΕ Αλλά microε αυτό τον τρόπο εmicroείς το Κίνηmicroα του ΠΑΣΟΚ που ταυτίστηκε microε την περηφάνια της εθνικής χειραφέτησης και της αχειραγώγητης λαϊκής κυριαρχίας εmicroφανιζόmicroαστε να εισάγουmicroε microε πλάγιο τρόπο και πάλι το στοιχείο της εξάρτησης αυτή τη φορά από κάποιο laquo∆ιευθυντήριο των Βρυξελλώνraquo Υπονοmicroεύουmicroε έτσι διπλά τη θέση microας αλλά και τις επιτεύξεις microας την ίδια στιγmicroή που υπονοmicroεύουmicroε το νόηmicroα της συmicromicroετοχής microας στους Ευρωπαϊκούς θεσmicroούς Γιατί υπονοmicroεύουmicroε τους

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

13

πάρει την πλήρη microορφή της από τον Ρήγκαν και τη Θάτσερ microετά το 1979 Σήmicroερα πράγmicroατι σχεδόν τριάντα χρόνια microετά η νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση της ανεξέλεγκτης αγοράς έχει πάρει laquoτο πάνω χέριraquo ακόmicroη και απέναντι στους κάποτε πολιτικούς της ταγούς τους οποίους έχει θέσει πλέον microε microικρότερες ή και καθόλου αντιστάσεις και διαφοροποιήσεις στην απόλυτη υπηρεσία της Και όλα αυτά φυσικά όχι ως κίνηση των νόmicroων της Οικονοmicroίας αλλά microε microια πολυσύνθετη παρέmicroβαση νεοφιλελεύθερων κοmicromicroάτων και κυβερνήσεων ∆ιεθνών Οργανισmicroών (όπως το ∆ιεθνές Νοmicroισmicroατικό Ταmicroείο ή η Παγκόσmicroια Τράπεζα) microε τη συνδροmicroή Ερευνητικών και Πανεπιστηmicroιακών Ιδρυmicroάτων χρηmicroατοδοτούmicroενων αφειδώς από Εργοδοτικές Ενώσεις και κυρίως microε τον πολυποίκιλο έλεγχο της ενηmicroέρωσης τόσο του Τύπου όσο και της Τηλεόρασης Για παράδειγmicroα οι 274 εφηmicroερίδες ραδιόφωνα και τηλεοράσεις που έλεγχε το 2003 ο Ρούπερτ Μέρντοχ σε τρεις ηπείρους συνέπεσαν - προς δόξαν της ανεξαρτησίας της ενηmicroέρωσης - απολύτως στην αναγκαιότητα της επέmicroβασης στο Ιράκ το ίδιο όπως υmicroνούν καθηmicroερινά και χωρίς παραφωνίες κάθε νεοφιλελεύθερη πολιτική και δυσφηmicroούν κάθε laquoκρατικιστικήraquo laquoπροστατευτική και παρεmicroβατικήraquo laquoαναχρονιστικήraquo πολιτική παγκοσmicroίως ∆εύτερον η επανάσταση των νέων τεχνολογιών έδωσε νέα ώθηση στην οικονοmicroική παγκοσmicroιοποίηση κυρίως στην αδυσώπητη επέκταση του χρηmicroατιστηριακού κεφαλαίου και των παιγνίων του αυτό που ονόmicroασε ο Ιγνάσιο Ραmicroονέ laquoΚαπιταλισmicroό-Καζίνοraquo Αλλάζει όmicroως τη φύση της εργασίας και επηρεάζει τη συγκρότηση της συλλογικότητας των κοινωνιών ∆ηmicroιουργεί δηλαδή απίστευτες δυνατότητες και ευκαιρίες αλλά και νέες ανισότητες Τρίτον έγινε επίσης φανερό ότι το καύχηmicroα της ευρωπαϊκής

14

σοσιαλδηmicroοκρατίας - δηλαδή το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος - ήταν microεν το αποτέλεσmicroα των σκληρών και microακρών αγώνων των εργαζοmicroένων και της πολιτικής των σοσιαλιστικών κοmicromicroάτων αλλά έκρυβε και έναν αντίστοιχο συmicroβιβασmicroό των κυρίαρχων τάξεων όσο υπήρχε το δέος και η απειλή του σοβιετικού microπλοκ και των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού Γιαυτό αmicroέσως microετά την κατάρρευση του ανατολικού microπλοκ ο συmicroβιβασmicroός διερράγη microονοmicroερώς microε απροκάλυπτη επιθετικότητα ακόmicroη και σε δικαιώmicroατα που θεωρούνταν ως σταθερά κεκτηmicroένα όπως οι συλλογικές συmicroβάσεις που πρέπει τώρα να αντικατασταθούν από τις ατοmicroικές laquoσυmicroφωνίεςraquo των εργαζοmicroένων Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες οι φιλελεύθερες και νεοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάmicroεις της ∆εξιάς θεωρούν καθήκον τους να ανοίγουν δρόmicroο στην κυριαρχία της Αγοράς τσακίζοντας ότι αντιστρατεύεται τη microετατροπή κάθε κοινωνικής περιοχής σε χώρο του ανελέητου κερδοσκοπικού ανταγωνισmicroού των ποικιλώνυmicroων και διαρκώς microεταλλασσόmicroενων χρηmicroατοπιστωτικών συνασπισmicroών του διεθνούς κερδοσκοπικού- και όχι του παραγωγικού- κεφαλαίου Αλλά ούτε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία από τη microεριά της τόλmicroησε να θέσει πλαίσιο κανόνες και αρχές στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση και στην επίθεση των κυρίαρχων τάξεων σε κάθε χώρα εσωτερικά Καmicromicroία microεmicroονωmicroένη κυβέρνηση δεν αντιτάχθηκε οmicroοίως ούτε στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια και ακόmicroη περισσότερο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν επιδιώχθηκε - εν ονόmicroατι του lsquoανταγωνισmicroούrsquo και της οικονοmicroικής ορθοδοξίας της Αγοράς που εmicroφανίστηκε ως οικονοmicroική και κοινωνική πανάκεια - να υπάρξει microια ενεργή και κοινή στάση απέναντι στην σταθερή ανατροπή όλων των κοινωνικών κεκτηmicroένων Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της σοσιαλδηmicroοκρατίας δεν υπήρξε τόσο ολοκληρωmicroένη και επονείδιστη ήττα τέτοια αmicroαχητί παράδοση στην πιο κυνική και βίαιη αναδιανοmicroή εισοδήmicroατος υπέρ των ολίγων και ισχυρών παγκοσmicroίως όλο αυτό το διάστηmicroα

15

∆εν τόλmicroησε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία να υποστηρίξει τα πιο απλά microέτρα όπως τον laquoφόρο Τόmicroπινraquo στις διεθνείς χρηmicroατιστηριακές συναλλαγές Ή δεν έπραξε το αυτονόητο να πιέσει ώστε η Ενωmicroένη Ευρώπη να απαιτήσει να περιλάβουν οι συmicroφωνίες πρώτα της GATT ή τώρα του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου (ΠΟΕ) δύο τουλάχιστον παραmicroέτρους Πρώτον ότι η απελευθέρωση του εmicroπορίου αγαθών και υπηρεσιών και της κίνησης κεφαλαίου θα προϋποθέτει την προστασία των στοιχειωδών εργασιακών δικαιωmicroάτων σε όλες τις χώρες όπως ορίζει αυτά τα στοιχειώδη δικαιώmicroατα το ∆ιεθνές Γραφείο Εργασίας Γιατί αλλιώς η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία συναινεί να ανοίξει τις αγορές της στον ανταγωνισmicroό των microεροκάmicroατων του 1 δολαρίου ή της βάρβαρης παιδικής εργασίας στις αναπτυσσόmicroενες χώρες του κάποτε lsquoΤρίτου Κόσmicroουrsquo και των αναδυόmicroενων οικονοmicroιών της Ασίας ώστε να βελτιώσει ίσως κάπως τη microοίρα του ο Ινδός ή ο Βραζιλιάνος (αν βεβαίως φτάσει κάποιο τmicroήmicroα της υπεραξίας και των υπερκερδών και σrsquo αυτόν) αλλά να φτωχύνουν αντίστοιχα οι Ευρωπαίοι εργαζόmicroενοι που θα κληθούν να καταβάλουν το τίmicroηmicroα αυτού του είδους της απελευθέρωσης της laquoανταγωνιστικότηταςraquo ∆εύτερον Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης όπως και η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία δεν τόλmicroησαν να θέσουν microια δεύτερη προϋπόθεση στις συmicroφωνίες του ΠΟΕ ως προς το λεγόmicroενο laquoοικολογικό ντάmicroπινγκraquo Γιατί ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της laquoανταγωνιστικότηταςraquo των ΗΠΑ και των αναδυοmicroένων οικονοmicroιών microε χαρακτηριστικότερη την Κίνα οφείλεται στην πλήρη περιφρόνηση όχι microόνο της προστασίας των δικαιωmicroάτων της εργασίας αλλά και κάθε microορφή περιβαλλοντικής προστασίας που θεωρείται ότι προσθέτει laquoκόστοςraquo στην παραγωγή- άρα λιγότερο κέρδος για τον laquoεπενδυτήraquo Και όλα αυτά την ίδια στιγmicroή που όλα τα ευρωπαϊκά σοσιαλδηmicroοκρατικά κόmicromicroατα διαρρηγνύουν τα ιmicroάτιά τους για την

16

ανάγκη να γίνει το περιβάλλον αιχmicroή της παγκόσmicroιας πολιτικής Με αποτέλεσmicroα να απαξιώνονται διπλά και στο εσωτερικό των κοινωνιών των χωρών τους για την ατολmicroία τους και στις τρίτες χώρες για την συνενοχή τους όταν εννιάχρονα παιδιά δουλεύουν δωδεκάωρο σε βαριές βιοmicroηχανικές εργασίες microε την υπογραφή των κυβερνήσεων microας (και των ελληνικών συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων) και όταν οι κλιmicroατικές αλλαγές απειλούν την ίδια την ύπαρξη του πλανήτη

5 laquoΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΙΝΑΙraquo - ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΑΛΟΙ

Πρέπει να microας απασχολήσει γιατί ποτέ στο ΠΑΣΟΚ δεν υπήρξε οργανωmicroένη συζήτηση για την παγκοσmicroιοποίηση ούτε συζήτηση για τη στάση και τις πρωτοβουλίες που θα microπορούσαmicroε να αναλάβουmicroε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος ώστε να επιδιωχθεί ένα ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο που θα οδηγήσει και σε ένα πλαίσιο κανόνων και αρχών απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επέλαση ∆εν οργανώσαmicroε αυτή τη συζήτηση ούτε και όταν ως κυβέρνηση είχαmicroε το βάρος και την ευθύνη της στάσης microας στα σχετικά ζητήmicroατα στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια Ενώ λοιπόν είναι απολύτως ορατό ότι ένας από τους θεmicroελιώδεις παράγοντες της laquoκρίσης της πολιτικήςraquo laquoτης κρίσης της σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo- άρα και της κρίσης του ΠΑΣΟΚ- είναι η απορρύθmicroιση που επέφερε η νεοφιλελεύθερη επέλαση της παγκοσmicroιοποίησης στον πυρήνα της έννοιας της πολιτικής αντιπροσώπευσης εmicroείς εξακολουθούmicroε ακόmicroα και τώρα να σιωπούmicroε αmicroήχανα απέναντι στο πρόβληmicroα όπως ο ασθενής που αρνείται να ονοmicroατίσει την ασθένειά του φοβούmicroενος ότι δεν

17

microπορεί να τη θεραπεύσει Αλλά όπως είναι λάθος η σιωπή στην ασθένεια είναι πολλαπλό λάθος η αποσιώπηση microιας πολιτικής παθολογίας Και microάλιστα την ώρα που αρχίζει παγκοσmicroίως η αmicroφισβήτηση των δογmicroάτων και των πρακτικών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας Και δεν αναφέροmicroαι σε υποδείγmicroατα διαφορετικά όπως των λαϊκιστικών κινηmicroάτων της Λατινικής Αmicroερικής- που άλλωστε είναι εύκολα ενσωmicroατώσιmicroα ανατρέψιmicroα και microεταστρέψιmicroα από το κυρίαρχο σύστηmicroα Αναφέροmicroαι στους ουσιώδεις προβληmicroατισmicroούς που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια σε ευρύ τmicroήmicroα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδηmicroοκρατίας ακόmicroη και στο συγκυβερνών SPD αλλά και σε προβληmicroατισmicroούς που διατρέχουν επιλογές ακόmicroα και του Σαρκοζί ή της Μέρκελ Είναι αποφασιστικό για το microέλλον του ΠΑΣΟΚ να θεmicroελιώσουmicroε τη νέα microας πορεία σε microια ανοιχτή συζήτηση και στάση απέναντι στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση κάνοντας ταυτοχρόνως ακόmicroη ουσιαστικότερη την επιλογή microας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Γιατί η ανάγκη να υπάρξει πλαίσιο κανόνες και αρχές στην παγκοσmicroιοποίηση- η ανάγκη δηλαδή να τεθούν οι βάσεις για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση- microπορεί να εκφραστεί αποφασιστικά και να έχει πρακτικά και ολοκληρωmicroένα αποτελέσmicroατα microόνον όταν η πολιτικά Ενωmicroένη Ευρώπη υψωθεί απέναντι στον microονοπολισmicroό της σηmicroερινής παγκόσmicroιας ανισορροπίας δυνάmicroεων της microιας και microόνης υπερδύναmicroης η οποία αποτελεί και το πολιτικό στέγαστρο της νεοφιλελεύθερης απορρύθmicroισης Αλλά η αναγκαία microαχητική και ολοκληρωmicroένη τοποθέτησή microας απέναντι στα δόγmicroατα του νεοφιλελευθερισmicroού και της εκδοχής της παγκοσmicroιοποίησης που έχει ως σήmicroερα επιβληθεί έχει και microια δεύτερη εσωτερική όψη και επίπτωση -microη συζητώντας ιδεολογικά και πολιτικά τη στάση microας απέναντι στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της κυβερνητικής πρακτικής microας παλαιότερα και τώρα της απαθούς

18

λειτουργίας microας microας έχει microετατρέψει στην κοινή γνώmicroη σε laquomicroεταφραστέςraquo και laquoπαπαγαλάκιαraquo της συνολικής άτακτης ευρωπαϊκής υποχώρησης στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα όσο αυτά ενσωmicroατώνονται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές στις αλλεπάλληλες Οδηγίες στη διαmicroόρφωση των κοινών θέσεων της Ένωσης ως προς τις Συmicroφωνίες του ΠΟΕ Αυτό είναι άλλωστε το κεντρικό πολιτικό πρόβληmicroα που αντιmicroετωπίζουmicroε στη σχέση microας microε την ελληνική κοινωνία η καίρια και επίφοβη φράση laquoόλοι ίδιοι είναιraquo Φυσικά το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo αποτελεί ένα επίmicroονο προπαγανδιστικό εργαλείο και των δύο κοmicromicroάτων της Αριστεράς εναντίον του ΠΑΣΟΚ Και αυτό δεν είναι αλήθεια ∆εν είmicroαστε ίδιοι microε τη Ν∆ ούτε ποτέ θα γίνουmicroε Ωστόσο επιτρέψαmicroε να εγκαθιδρυθεί αυτή η πεποίθηση στην ελληνική κοινωνία από επιλογές από ασάφειες και παλινωδίες στις ιδεολογικές και πολιτικές microας θέσεις που χαρακτήρισαν ιδίως την τελευταία κυβερνητική microας περίοδο και βάθυναν ακόmicroα περισσότερο το 2004-2007 Και ακόmicroα χειρότερα υποστήκαmicroε αυτό το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo επειδή για να laquoπεράσουmicroεraquo δυσάρεστες πολιτικές χρησιmicroοποιούσαmicroε-και χρησιmicroοποιούmicroε-την Ευρωπαϊκή Ένωση ως άλλοθι και προmicroετωπίδα εmicroπεδώνοντας την αίσθηση ότι είmicroαστε υποχρεωmicroένοι να εφαρmicroόζουmicroε πολιτικές που microας επιβάλλονται laquoεκ των άνωraquo λόγω της συmicromicroετοχής microας στην ΕΕ Αλλά microε αυτό τον τρόπο εmicroείς το Κίνηmicroα του ΠΑΣΟΚ που ταυτίστηκε microε την περηφάνια της εθνικής χειραφέτησης και της αχειραγώγητης λαϊκής κυριαρχίας εmicroφανιζόmicroαστε να εισάγουmicroε microε πλάγιο τρόπο και πάλι το στοιχείο της εξάρτησης αυτή τη φορά από κάποιο laquo∆ιευθυντήριο των Βρυξελλώνraquo Υπονοmicroεύουmicroε έτσι διπλά τη θέση microας αλλά και τις επιτεύξεις microας την ίδια στιγmicroή που υπονοmicroεύουmicroε το νόηmicroα της συmicromicroετοχής microας στους Ευρωπαϊκούς θεσmicroούς Γιατί υπονοmicroεύουmicroε τους

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

14

σοσιαλδηmicroοκρατίας - δηλαδή το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος - ήταν microεν το αποτέλεσmicroα των σκληρών και microακρών αγώνων των εργαζοmicroένων και της πολιτικής των σοσιαλιστικών κοmicromicroάτων αλλά έκρυβε και έναν αντίστοιχο συmicroβιβασmicroό των κυρίαρχων τάξεων όσο υπήρχε το δέος και η απειλή του σοβιετικού microπλοκ και των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού Γιαυτό αmicroέσως microετά την κατάρρευση του ανατολικού microπλοκ ο συmicroβιβασmicroός διερράγη microονοmicroερώς microε απροκάλυπτη επιθετικότητα ακόmicroη και σε δικαιώmicroατα που θεωρούνταν ως σταθερά κεκτηmicroένα όπως οι συλλογικές συmicroβάσεις που πρέπει τώρα να αντικατασταθούν από τις ατοmicroικές laquoσυmicroφωνίεςraquo των εργαζοmicroένων Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες οι φιλελεύθερες και νεοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάmicroεις της ∆εξιάς θεωρούν καθήκον τους να ανοίγουν δρόmicroο στην κυριαρχία της Αγοράς τσακίζοντας ότι αντιστρατεύεται τη microετατροπή κάθε κοινωνικής περιοχής σε χώρο του ανελέητου κερδοσκοπικού ανταγωνισmicroού των ποικιλώνυmicroων και διαρκώς microεταλλασσόmicroενων χρηmicroατοπιστωτικών συνασπισmicroών του διεθνούς κερδοσκοπικού- και όχι του παραγωγικού- κεφαλαίου Αλλά ούτε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία από τη microεριά της τόλmicroησε να θέσει πλαίσιο κανόνες και αρχές στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση και στην επίθεση των κυρίαρχων τάξεων σε κάθε χώρα εσωτερικά Καmicromicroία microεmicroονωmicroένη κυβέρνηση δεν αντιτάχθηκε οmicroοίως ούτε στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια και ακόmicroη περισσότερο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν επιδιώχθηκε - εν ονόmicroατι του lsquoανταγωνισmicroούrsquo και της οικονοmicroικής ορθοδοξίας της Αγοράς που εmicroφανίστηκε ως οικονοmicroική και κοινωνική πανάκεια - να υπάρξει microια ενεργή και κοινή στάση απέναντι στην σταθερή ανατροπή όλων των κοινωνικών κεκτηmicroένων Ποτέ άλλοτε στην ιστορία της σοσιαλδηmicroοκρατίας δεν υπήρξε τόσο ολοκληρωmicroένη και επονείδιστη ήττα τέτοια αmicroαχητί παράδοση στην πιο κυνική και βίαιη αναδιανοmicroή εισοδήmicroατος υπέρ των ολίγων και ισχυρών παγκοσmicroίως όλο αυτό το διάστηmicroα

15

∆εν τόλmicroησε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία να υποστηρίξει τα πιο απλά microέτρα όπως τον laquoφόρο Τόmicroπινraquo στις διεθνείς χρηmicroατιστηριακές συναλλαγές Ή δεν έπραξε το αυτονόητο να πιέσει ώστε η Ενωmicroένη Ευρώπη να απαιτήσει να περιλάβουν οι συmicroφωνίες πρώτα της GATT ή τώρα του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου (ΠΟΕ) δύο τουλάχιστον παραmicroέτρους Πρώτον ότι η απελευθέρωση του εmicroπορίου αγαθών και υπηρεσιών και της κίνησης κεφαλαίου θα προϋποθέτει την προστασία των στοιχειωδών εργασιακών δικαιωmicroάτων σε όλες τις χώρες όπως ορίζει αυτά τα στοιχειώδη δικαιώmicroατα το ∆ιεθνές Γραφείο Εργασίας Γιατί αλλιώς η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία συναινεί να ανοίξει τις αγορές της στον ανταγωνισmicroό των microεροκάmicroατων του 1 δολαρίου ή της βάρβαρης παιδικής εργασίας στις αναπτυσσόmicroενες χώρες του κάποτε lsquoΤρίτου Κόσmicroουrsquo και των αναδυόmicroενων οικονοmicroιών της Ασίας ώστε να βελτιώσει ίσως κάπως τη microοίρα του ο Ινδός ή ο Βραζιλιάνος (αν βεβαίως φτάσει κάποιο τmicroήmicroα της υπεραξίας και των υπερκερδών και σrsquo αυτόν) αλλά να φτωχύνουν αντίστοιχα οι Ευρωπαίοι εργαζόmicroενοι που θα κληθούν να καταβάλουν το τίmicroηmicroα αυτού του είδους της απελευθέρωσης της laquoανταγωνιστικότηταςraquo ∆εύτερον Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης όπως και η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία δεν τόλmicroησαν να θέσουν microια δεύτερη προϋπόθεση στις συmicroφωνίες του ΠΟΕ ως προς το λεγόmicroενο laquoοικολογικό ντάmicroπινγκraquo Γιατί ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της laquoανταγωνιστικότηταςraquo των ΗΠΑ και των αναδυοmicroένων οικονοmicroιών microε χαρακτηριστικότερη την Κίνα οφείλεται στην πλήρη περιφρόνηση όχι microόνο της προστασίας των δικαιωmicroάτων της εργασίας αλλά και κάθε microορφή περιβαλλοντικής προστασίας που θεωρείται ότι προσθέτει laquoκόστοςraquo στην παραγωγή- άρα λιγότερο κέρδος για τον laquoεπενδυτήraquo Και όλα αυτά την ίδια στιγmicroή που όλα τα ευρωπαϊκά σοσιαλδηmicroοκρατικά κόmicromicroατα διαρρηγνύουν τα ιmicroάτιά τους για την

16

ανάγκη να γίνει το περιβάλλον αιχmicroή της παγκόσmicroιας πολιτικής Με αποτέλεσmicroα να απαξιώνονται διπλά και στο εσωτερικό των κοινωνιών των χωρών τους για την ατολmicroία τους και στις τρίτες χώρες για την συνενοχή τους όταν εννιάχρονα παιδιά δουλεύουν δωδεκάωρο σε βαριές βιοmicroηχανικές εργασίες microε την υπογραφή των κυβερνήσεων microας (και των ελληνικών συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων) και όταν οι κλιmicroατικές αλλαγές απειλούν την ίδια την ύπαρξη του πλανήτη

5 laquoΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΙΝΑΙraquo - ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΑΛΟΙ

Πρέπει να microας απασχολήσει γιατί ποτέ στο ΠΑΣΟΚ δεν υπήρξε οργανωmicroένη συζήτηση για την παγκοσmicroιοποίηση ούτε συζήτηση για τη στάση και τις πρωτοβουλίες που θα microπορούσαmicroε να αναλάβουmicroε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος ώστε να επιδιωχθεί ένα ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο που θα οδηγήσει και σε ένα πλαίσιο κανόνων και αρχών απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επέλαση ∆εν οργανώσαmicroε αυτή τη συζήτηση ούτε και όταν ως κυβέρνηση είχαmicroε το βάρος και την ευθύνη της στάσης microας στα σχετικά ζητήmicroατα στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια Ενώ λοιπόν είναι απολύτως ορατό ότι ένας από τους θεmicroελιώδεις παράγοντες της laquoκρίσης της πολιτικήςraquo laquoτης κρίσης της σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo- άρα και της κρίσης του ΠΑΣΟΚ- είναι η απορρύθmicroιση που επέφερε η νεοφιλελεύθερη επέλαση της παγκοσmicroιοποίησης στον πυρήνα της έννοιας της πολιτικής αντιπροσώπευσης εmicroείς εξακολουθούmicroε ακόmicroα και τώρα να σιωπούmicroε αmicroήχανα απέναντι στο πρόβληmicroα όπως ο ασθενής που αρνείται να ονοmicroατίσει την ασθένειά του φοβούmicroενος ότι δεν

17

microπορεί να τη θεραπεύσει Αλλά όπως είναι λάθος η σιωπή στην ασθένεια είναι πολλαπλό λάθος η αποσιώπηση microιας πολιτικής παθολογίας Και microάλιστα την ώρα που αρχίζει παγκοσmicroίως η αmicroφισβήτηση των δογmicroάτων και των πρακτικών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας Και δεν αναφέροmicroαι σε υποδείγmicroατα διαφορετικά όπως των λαϊκιστικών κινηmicroάτων της Λατινικής Αmicroερικής- που άλλωστε είναι εύκολα ενσωmicroατώσιmicroα ανατρέψιmicroα και microεταστρέψιmicroα από το κυρίαρχο σύστηmicroα Αναφέροmicroαι στους ουσιώδεις προβληmicroατισmicroούς που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια σε ευρύ τmicroήmicroα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδηmicroοκρατίας ακόmicroη και στο συγκυβερνών SPD αλλά και σε προβληmicroατισmicroούς που διατρέχουν επιλογές ακόmicroα και του Σαρκοζί ή της Μέρκελ Είναι αποφασιστικό για το microέλλον του ΠΑΣΟΚ να θεmicroελιώσουmicroε τη νέα microας πορεία σε microια ανοιχτή συζήτηση και στάση απέναντι στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση κάνοντας ταυτοχρόνως ακόmicroη ουσιαστικότερη την επιλογή microας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Γιατί η ανάγκη να υπάρξει πλαίσιο κανόνες και αρχές στην παγκοσmicroιοποίηση- η ανάγκη δηλαδή να τεθούν οι βάσεις για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση- microπορεί να εκφραστεί αποφασιστικά και να έχει πρακτικά και ολοκληρωmicroένα αποτελέσmicroατα microόνον όταν η πολιτικά Ενωmicroένη Ευρώπη υψωθεί απέναντι στον microονοπολισmicroό της σηmicroερινής παγκόσmicroιας ανισορροπίας δυνάmicroεων της microιας και microόνης υπερδύναmicroης η οποία αποτελεί και το πολιτικό στέγαστρο της νεοφιλελεύθερης απορρύθmicroισης Αλλά η αναγκαία microαχητική και ολοκληρωmicroένη τοποθέτησή microας απέναντι στα δόγmicroατα του νεοφιλελευθερισmicroού και της εκδοχής της παγκοσmicroιοποίησης που έχει ως σήmicroερα επιβληθεί έχει και microια δεύτερη εσωτερική όψη και επίπτωση -microη συζητώντας ιδεολογικά και πολιτικά τη στάση microας απέναντι στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της κυβερνητικής πρακτικής microας παλαιότερα και τώρα της απαθούς

18

λειτουργίας microας microας έχει microετατρέψει στην κοινή γνώmicroη σε laquomicroεταφραστέςraquo και laquoπαπαγαλάκιαraquo της συνολικής άτακτης ευρωπαϊκής υποχώρησης στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα όσο αυτά ενσωmicroατώνονται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές στις αλλεπάλληλες Οδηγίες στη διαmicroόρφωση των κοινών θέσεων της Ένωσης ως προς τις Συmicroφωνίες του ΠΟΕ Αυτό είναι άλλωστε το κεντρικό πολιτικό πρόβληmicroα που αντιmicroετωπίζουmicroε στη σχέση microας microε την ελληνική κοινωνία η καίρια και επίφοβη φράση laquoόλοι ίδιοι είναιraquo Φυσικά το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo αποτελεί ένα επίmicroονο προπαγανδιστικό εργαλείο και των δύο κοmicromicroάτων της Αριστεράς εναντίον του ΠΑΣΟΚ Και αυτό δεν είναι αλήθεια ∆εν είmicroαστε ίδιοι microε τη Ν∆ ούτε ποτέ θα γίνουmicroε Ωστόσο επιτρέψαmicroε να εγκαθιδρυθεί αυτή η πεποίθηση στην ελληνική κοινωνία από επιλογές από ασάφειες και παλινωδίες στις ιδεολογικές και πολιτικές microας θέσεις που χαρακτήρισαν ιδίως την τελευταία κυβερνητική microας περίοδο και βάθυναν ακόmicroα περισσότερο το 2004-2007 Και ακόmicroα χειρότερα υποστήκαmicroε αυτό το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo επειδή για να laquoπεράσουmicroεraquo δυσάρεστες πολιτικές χρησιmicroοποιούσαmicroε-και χρησιmicroοποιούmicroε-την Ευρωπαϊκή Ένωση ως άλλοθι και προmicroετωπίδα εmicroπεδώνοντας την αίσθηση ότι είmicroαστε υποχρεωmicroένοι να εφαρmicroόζουmicroε πολιτικές που microας επιβάλλονται laquoεκ των άνωraquo λόγω της συmicromicroετοχής microας στην ΕΕ Αλλά microε αυτό τον τρόπο εmicroείς το Κίνηmicroα του ΠΑΣΟΚ που ταυτίστηκε microε την περηφάνια της εθνικής χειραφέτησης και της αχειραγώγητης λαϊκής κυριαρχίας εmicroφανιζόmicroαστε να εισάγουmicroε microε πλάγιο τρόπο και πάλι το στοιχείο της εξάρτησης αυτή τη φορά από κάποιο laquo∆ιευθυντήριο των Βρυξελλώνraquo Υπονοmicroεύουmicroε έτσι διπλά τη θέση microας αλλά και τις επιτεύξεις microας την ίδια στιγmicroή που υπονοmicroεύουmicroε το νόηmicroα της συmicromicroετοχής microας στους Ευρωπαϊκούς θεσmicroούς Γιατί υπονοmicroεύουmicroε τους

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

15

∆εν τόλmicroησε η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία να υποστηρίξει τα πιο απλά microέτρα όπως τον laquoφόρο Τόmicroπινraquo στις διεθνείς χρηmicroατιστηριακές συναλλαγές Ή δεν έπραξε το αυτονόητο να πιέσει ώστε η Ενωmicroένη Ευρώπη να απαιτήσει να περιλάβουν οι συmicroφωνίες πρώτα της GATT ή τώρα του Παγκόσmicroιου Οργανισmicroού Εmicroπορίου (ΠΟΕ) δύο τουλάχιστον παραmicroέτρους Πρώτον ότι η απελευθέρωση του εmicroπορίου αγαθών και υπηρεσιών και της κίνησης κεφαλαίου θα προϋποθέτει την προστασία των στοιχειωδών εργασιακών δικαιωmicroάτων σε όλες τις χώρες όπως ορίζει αυτά τα στοιχειώδη δικαιώmicroατα το ∆ιεθνές Γραφείο Εργασίας Γιατί αλλιώς η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία συναινεί να ανοίξει τις αγορές της στον ανταγωνισmicroό των microεροκάmicroατων του 1 δολαρίου ή της βάρβαρης παιδικής εργασίας στις αναπτυσσόmicroενες χώρες του κάποτε lsquoΤρίτου Κόσmicroουrsquo και των αναδυόmicroενων οικονοmicroιών της Ασίας ώστε να βελτιώσει ίσως κάπως τη microοίρα του ο Ινδός ή ο Βραζιλιάνος (αν βεβαίως φτάσει κάποιο τmicroήmicroα της υπεραξίας και των υπερκερδών και σrsquo αυτόν) αλλά να φτωχύνουν αντίστοιχα οι Ευρωπαίοι εργαζόmicroενοι που θα κληθούν να καταβάλουν το τίmicroηmicroα αυτού του είδους της απελευθέρωσης της laquoανταγωνιστικότηταςraquo ∆εύτερον Η Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης όπως και η ευρωπαϊκή σοσιαλδηmicroοκρατία δεν τόλmicroησαν να θέσουν microια δεύτερη προϋπόθεση στις συmicroφωνίες του ΠΟΕ ως προς το λεγόmicroενο laquoοικολογικό ντάmicroπινγκraquo Γιατί ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της laquoανταγωνιστικότηταςraquo των ΗΠΑ και των αναδυοmicroένων οικονοmicroιών microε χαρακτηριστικότερη την Κίνα οφείλεται στην πλήρη περιφρόνηση όχι microόνο της προστασίας των δικαιωmicroάτων της εργασίας αλλά και κάθε microορφή περιβαλλοντικής προστασίας που θεωρείται ότι προσθέτει laquoκόστοςraquo στην παραγωγή- άρα λιγότερο κέρδος για τον laquoεπενδυτήraquo Και όλα αυτά την ίδια στιγmicroή που όλα τα ευρωπαϊκά σοσιαλδηmicroοκρατικά κόmicromicroατα διαρρηγνύουν τα ιmicroάτιά τους για την

16

ανάγκη να γίνει το περιβάλλον αιχmicroή της παγκόσmicroιας πολιτικής Με αποτέλεσmicroα να απαξιώνονται διπλά και στο εσωτερικό των κοινωνιών των χωρών τους για την ατολmicroία τους και στις τρίτες χώρες για την συνενοχή τους όταν εννιάχρονα παιδιά δουλεύουν δωδεκάωρο σε βαριές βιοmicroηχανικές εργασίες microε την υπογραφή των κυβερνήσεων microας (και των ελληνικών συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων) και όταν οι κλιmicroατικές αλλαγές απειλούν την ίδια την ύπαρξη του πλανήτη

5 laquoΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΙΝΑΙraquo - ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΑΛΟΙ

Πρέπει να microας απασχολήσει γιατί ποτέ στο ΠΑΣΟΚ δεν υπήρξε οργανωmicroένη συζήτηση για την παγκοσmicroιοποίηση ούτε συζήτηση για τη στάση και τις πρωτοβουλίες που θα microπορούσαmicroε να αναλάβουmicroε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος ώστε να επιδιωχθεί ένα ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο που θα οδηγήσει και σε ένα πλαίσιο κανόνων και αρχών απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επέλαση ∆εν οργανώσαmicroε αυτή τη συζήτηση ούτε και όταν ως κυβέρνηση είχαmicroε το βάρος και την ευθύνη της στάσης microας στα σχετικά ζητήmicroατα στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια Ενώ λοιπόν είναι απολύτως ορατό ότι ένας από τους θεmicroελιώδεις παράγοντες της laquoκρίσης της πολιτικήςraquo laquoτης κρίσης της σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo- άρα και της κρίσης του ΠΑΣΟΚ- είναι η απορρύθmicroιση που επέφερε η νεοφιλελεύθερη επέλαση της παγκοσmicroιοποίησης στον πυρήνα της έννοιας της πολιτικής αντιπροσώπευσης εmicroείς εξακολουθούmicroε ακόmicroα και τώρα να σιωπούmicroε αmicroήχανα απέναντι στο πρόβληmicroα όπως ο ασθενής που αρνείται να ονοmicroατίσει την ασθένειά του φοβούmicroενος ότι δεν

17

microπορεί να τη θεραπεύσει Αλλά όπως είναι λάθος η σιωπή στην ασθένεια είναι πολλαπλό λάθος η αποσιώπηση microιας πολιτικής παθολογίας Και microάλιστα την ώρα που αρχίζει παγκοσmicroίως η αmicroφισβήτηση των δογmicroάτων και των πρακτικών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας Και δεν αναφέροmicroαι σε υποδείγmicroατα διαφορετικά όπως των λαϊκιστικών κινηmicroάτων της Λατινικής Αmicroερικής- που άλλωστε είναι εύκολα ενσωmicroατώσιmicroα ανατρέψιmicroα και microεταστρέψιmicroα από το κυρίαρχο σύστηmicroα Αναφέροmicroαι στους ουσιώδεις προβληmicroατισmicroούς που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια σε ευρύ τmicroήmicroα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδηmicroοκρατίας ακόmicroη και στο συγκυβερνών SPD αλλά και σε προβληmicroατισmicroούς που διατρέχουν επιλογές ακόmicroα και του Σαρκοζί ή της Μέρκελ Είναι αποφασιστικό για το microέλλον του ΠΑΣΟΚ να θεmicroελιώσουmicroε τη νέα microας πορεία σε microια ανοιχτή συζήτηση και στάση απέναντι στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση κάνοντας ταυτοχρόνως ακόmicroη ουσιαστικότερη την επιλογή microας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Γιατί η ανάγκη να υπάρξει πλαίσιο κανόνες και αρχές στην παγκοσmicroιοποίηση- η ανάγκη δηλαδή να τεθούν οι βάσεις για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση- microπορεί να εκφραστεί αποφασιστικά και να έχει πρακτικά και ολοκληρωmicroένα αποτελέσmicroατα microόνον όταν η πολιτικά Ενωmicroένη Ευρώπη υψωθεί απέναντι στον microονοπολισmicroό της σηmicroερινής παγκόσmicroιας ανισορροπίας δυνάmicroεων της microιας και microόνης υπερδύναmicroης η οποία αποτελεί και το πολιτικό στέγαστρο της νεοφιλελεύθερης απορρύθmicroισης Αλλά η αναγκαία microαχητική και ολοκληρωmicroένη τοποθέτησή microας απέναντι στα δόγmicroατα του νεοφιλελευθερισmicroού και της εκδοχής της παγκοσmicroιοποίησης που έχει ως σήmicroερα επιβληθεί έχει και microια δεύτερη εσωτερική όψη και επίπτωση -microη συζητώντας ιδεολογικά και πολιτικά τη στάση microας απέναντι στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της κυβερνητικής πρακτικής microας παλαιότερα και τώρα της απαθούς

18

λειτουργίας microας microας έχει microετατρέψει στην κοινή γνώmicroη σε laquomicroεταφραστέςraquo και laquoπαπαγαλάκιαraquo της συνολικής άτακτης ευρωπαϊκής υποχώρησης στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα όσο αυτά ενσωmicroατώνονται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές στις αλλεπάλληλες Οδηγίες στη διαmicroόρφωση των κοινών θέσεων της Ένωσης ως προς τις Συmicroφωνίες του ΠΟΕ Αυτό είναι άλλωστε το κεντρικό πολιτικό πρόβληmicroα που αντιmicroετωπίζουmicroε στη σχέση microας microε την ελληνική κοινωνία η καίρια και επίφοβη φράση laquoόλοι ίδιοι είναιraquo Φυσικά το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo αποτελεί ένα επίmicroονο προπαγανδιστικό εργαλείο και των δύο κοmicromicroάτων της Αριστεράς εναντίον του ΠΑΣΟΚ Και αυτό δεν είναι αλήθεια ∆εν είmicroαστε ίδιοι microε τη Ν∆ ούτε ποτέ θα γίνουmicroε Ωστόσο επιτρέψαmicroε να εγκαθιδρυθεί αυτή η πεποίθηση στην ελληνική κοινωνία από επιλογές από ασάφειες και παλινωδίες στις ιδεολογικές και πολιτικές microας θέσεις που χαρακτήρισαν ιδίως την τελευταία κυβερνητική microας περίοδο και βάθυναν ακόmicroα περισσότερο το 2004-2007 Και ακόmicroα χειρότερα υποστήκαmicroε αυτό το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo επειδή για να laquoπεράσουmicroεraquo δυσάρεστες πολιτικές χρησιmicroοποιούσαmicroε-και χρησιmicroοποιούmicroε-την Ευρωπαϊκή Ένωση ως άλλοθι και προmicroετωπίδα εmicroπεδώνοντας την αίσθηση ότι είmicroαστε υποχρεωmicroένοι να εφαρmicroόζουmicroε πολιτικές που microας επιβάλλονται laquoεκ των άνωraquo λόγω της συmicromicroετοχής microας στην ΕΕ Αλλά microε αυτό τον τρόπο εmicroείς το Κίνηmicroα του ΠΑΣΟΚ που ταυτίστηκε microε την περηφάνια της εθνικής χειραφέτησης και της αχειραγώγητης λαϊκής κυριαρχίας εmicroφανιζόmicroαστε να εισάγουmicroε microε πλάγιο τρόπο και πάλι το στοιχείο της εξάρτησης αυτή τη φορά από κάποιο laquo∆ιευθυντήριο των Βρυξελλώνraquo Υπονοmicroεύουmicroε έτσι διπλά τη θέση microας αλλά και τις επιτεύξεις microας την ίδια στιγmicroή που υπονοmicroεύουmicroε το νόηmicroα της συmicromicroετοχής microας στους Ευρωπαϊκούς θεσmicroούς Γιατί υπονοmicroεύουmicroε τους

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

16

ανάγκη να γίνει το περιβάλλον αιχmicroή της παγκόσmicroιας πολιτικής Με αποτέλεσmicroα να απαξιώνονται διπλά και στο εσωτερικό των κοινωνιών των χωρών τους για την ατολmicroία τους και στις τρίτες χώρες για την συνενοχή τους όταν εννιάχρονα παιδιά δουλεύουν δωδεκάωρο σε βαριές βιοmicroηχανικές εργασίες microε την υπογραφή των κυβερνήσεων microας (και των ελληνικών συmicroπεριλαmicroβανοmicroένων) και όταν οι κλιmicroατικές αλλαγές απειλούν την ίδια την ύπαρξη του πλανήτη

5 laquoΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ ΕΙΝΑΙraquo - ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΠΑΓΑΛΟΙ

Πρέπει να microας απασχολήσει γιατί ποτέ στο ΠΑΣΟΚ δεν υπήρξε οργανωmicroένη συζήτηση για την παγκοσmicroιοποίηση ούτε συζήτηση για τη στάση και τις πρωτοβουλίες που θα microπορούσαmicroε να αναλάβουmicroε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος ώστε να επιδιωχθεί ένα ιδεολογικό και πολιτικό microέτωπο που θα οδηγήσει και σε ένα πλαίσιο κανόνων και αρχών απέναντι στη νεοφιλελεύθερη επέλαση ∆εν οργανώσαmicroε αυτή τη συζήτηση ούτε και όταν ως κυβέρνηση είχαmicroε το βάρος και την ευθύνη της στάσης microας στα σχετικά ζητήmicroατα στα Ευρωπαϊκά Συmicroβούλια Ενώ λοιπόν είναι απολύτως ορατό ότι ένας από τους θεmicroελιώδεις παράγοντες της laquoκρίσης της πολιτικήςraquo laquoτης κρίσης της σοσιαλδηmicroοκρατίαςraquo- άρα και της κρίσης του ΠΑΣΟΚ- είναι η απορρύθmicroιση που επέφερε η νεοφιλελεύθερη επέλαση της παγκοσmicroιοποίησης στον πυρήνα της έννοιας της πολιτικής αντιπροσώπευσης εmicroείς εξακολουθούmicroε ακόmicroα και τώρα να σιωπούmicroε αmicroήχανα απέναντι στο πρόβληmicroα όπως ο ασθενής που αρνείται να ονοmicroατίσει την ασθένειά του φοβούmicroενος ότι δεν

17

microπορεί να τη θεραπεύσει Αλλά όπως είναι λάθος η σιωπή στην ασθένεια είναι πολλαπλό λάθος η αποσιώπηση microιας πολιτικής παθολογίας Και microάλιστα την ώρα που αρχίζει παγκοσmicroίως η αmicroφισβήτηση των δογmicroάτων και των πρακτικών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας Και δεν αναφέροmicroαι σε υποδείγmicroατα διαφορετικά όπως των λαϊκιστικών κινηmicroάτων της Λατινικής Αmicroερικής- που άλλωστε είναι εύκολα ενσωmicroατώσιmicroα ανατρέψιmicroα και microεταστρέψιmicroα από το κυρίαρχο σύστηmicroα Αναφέροmicroαι στους ουσιώδεις προβληmicroατισmicroούς που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια σε ευρύ τmicroήmicroα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδηmicroοκρατίας ακόmicroη και στο συγκυβερνών SPD αλλά και σε προβληmicroατισmicroούς που διατρέχουν επιλογές ακόmicroα και του Σαρκοζί ή της Μέρκελ Είναι αποφασιστικό για το microέλλον του ΠΑΣΟΚ να θεmicroελιώσουmicroε τη νέα microας πορεία σε microια ανοιχτή συζήτηση και στάση απέναντι στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση κάνοντας ταυτοχρόνως ακόmicroη ουσιαστικότερη την επιλογή microας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Γιατί η ανάγκη να υπάρξει πλαίσιο κανόνες και αρχές στην παγκοσmicroιοποίηση- η ανάγκη δηλαδή να τεθούν οι βάσεις για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση- microπορεί να εκφραστεί αποφασιστικά και να έχει πρακτικά και ολοκληρωmicroένα αποτελέσmicroατα microόνον όταν η πολιτικά Ενωmicroένη Ευρώπη υψωθεί απέναντι στον microονοπολισmicroό της σηmicroερινής παγκόσmicroιας ανισορροπίας δυνάmicroεων της microιας και microόνης υπερδύναmicroης η οποία αποτελεί και το πολιτικό στέγαστρο της νεοφιλελεύθερης απορρύθmicroισης Αλλά η αναγκαία microαχητική και ολοκληρωmicroένη τοποθέτησή microας απέναντι στα δόγmicroατα του νεοφιλελευθερισmicroού και της εκδοχής της παγκοσmicroιοποίησης που έχει ως σήmicroερα επιβληθεί έχει και microια δεύτερη εσωτερική όψη και επίπτωση -microη συζητώντας ιδεολογικά και πολιτικά τη στάση microας απέναντι στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της κυβερνητικής πρακτικής microας παλαιότερα και τώρα της απαθούς

18

λειτουργίας microας microας έχει microετατρέψει στην κοινή γνώmicroη σε laquomicroεταφραστέςraquo και laquoπαπαγαλάκιαraquo της συνολικής άτακτης ευρωπαϊκής υποχώρησης στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα όσο αυτά ενσωmicroατώνονται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές στις αλλεπάλληλες Οδηγίες στη διαmicroόρφωση των κοινών θέσεων της Ένωσης ως προς τις Συmicroφωνίες του ΠΟΕ Αυτό είναι άλλωστε το κεντρικό πολιτικό πρόβληmicroα που αντιmicroετωπίζουmicroε στη σχέση microας microε την ελληνική κοινωνία η καίρια και επίφοβη φράση laquoόλοι ίδιοι είναιraquo Φυσικά το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo αποτελεί ένα επίmicroονο προπαγανδιστικό εργαλείο και των δύο κοmicromicroάτων της Αριστεράς εναντίον του ΠΑΣΟΚ Και αυτό δεν είναι αλήθεια ∆εν είmicroαστε ίδιοι microε τη Ν∆ ούτε ποτέ θα γίνουmicroε Ωστόσο επιτρέψαmicroε να εγκαθιδρυθεί αυτή η πεποίθηση στην ελληνική κοινωνία από επιλογές από ασάφειες και παλινωδίες στις ιδεολογικές και πολιτικές microας θέσεις που χαρακτήρισαν ιδίως την τελευταία κυβερνητική microας περίοδο και βάθυναν ακόmicroα περισσότερο το 2004-2007 Και ακόmicroα χειρότερα υποστήκαmicroε αυτό το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo επειδή για να laquoπεράσουmicroεraquo δυσάρεστες πολιτικές χρησιmicroοποιούσαmicroε-και χρησιmicroοποιούmicroε-την Ευρωπαϊκή Ένωση ως άλλοθι και προmicroετωπίδα εmicroπεδώνοντας την αίσθηση ότι είmicroαστε υποχρεωmicroένοι να εφαρmicroόζουmicroε πολιτικές που microας επιβάλλονται laquoεκ των άνωraquo λόγω της συmicromicroετοχής microας στην ΕΕ Αλλά microε αυτό τον τρόπο εmicroείς το Κίνηmicroα του ΠΑΣΟΚ που ταυτίστηκε microε την περηφάνια της εθνικής χειραφέτησης και της αχειραγώγητης λαϊκής κυριαρχίας εmicroφανιζόmicroαστε να εισάγουmicroε microε πλάγιο τρόπο και πάλι το στοιχείο της εξάρτησης αυτή τη φορά από κάποιο laquo∆ιευθυντήριο των Βρυξελλώνraquo Υπονοmicroεύουmicroε έτσι διπλά τη θέση microας αλλά και τις επιτεύξεις microας την ίδια στιγmicroή που υπονοmicroεύουmicroε το νόηmicroα της συmicromicroετοχής microας στους Ευρωπαϊκούς θεσmicroούς Γιατί υπονοmicroεύουmicroε τους

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

17

microπορεί να τη θεραπεύσει Αλλά όπως είναι λάθος η σιωπή στην ασθένεια είναι πολλαπλό λάθος η αποσιώπηση microιας πολιτικής παθολογίας Και microάλιστα την ώρα που αρχίζει παγκοσmicroίως η αmicroφισβήτηση των δογmicroάτων και των πρακτικών της νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας Και δεν αναφέροmicroαι σε υποδείγmicroατα διαφορετικά όπως των λαϊκιστικών κινηmicroάτων της Λατινικής Αmicroερικής- που άλλωστε είναι εύκολα ενσωmicroατώσιmicroα ανατρέψιmicroα και microεταστρέψιmicroα από το κυρίαρχο σύστηmicroα Αναφέροmicroαι στους ουσιώδεις προβληmicroατισmicroούς που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια σε ευρύ τmicroήmicroα της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδηmicroοκρατίας ακόmicroη και στο συγκυβερνών SPD αλλά και σε προβληmicroατισmicroούς που διατρέχουν επιλογές ακόmicroα και του Σαρκοζί ή της Μέρκελ Είναι αποφασιστικό για το microέλλον του ΠΑΣΟΚ να θεmicroελιώσουmicroε τη νέα microας πορεία σε microια ανοιχτή συζήτηση και στάση απέναντι στη νεοφιλελεύθερη παγκοσmicroιοποίηση κάνοντας ταυτοχρόνως ακόmicroη ουσιαστικότερη την επιλογή microας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Γιατί η ανάγκη να υπάρξει πλαίσιο κανόνες και αρχές στην παγκοσmicroιοποίηση- η ανάγκη δηλαδή να τεθούν οι βάσεις για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση- microπορεί να εκφραστεί αποφασιστικά και να έχει πρακτικά και ολοκληρωmicroένα αποτελέσmicroατα microόνον όταν η πολιτικά Ενωmicroένη Ευρώπη υψωθεί απέναντι στον microονοπολισmicroό της σηmicroερινής παγκόσmicroιας ανισορροπίας δυνάmicroεων της microιας και microόνης υπερδύναmicroης η οποία αποτελεί και το πολιτικό στέγαστρο της νεοφιλελεύθερης απορρύθmicroισης Αλλά η αναγκαία microαχητική και ολοκληρωmicroένη τοποθέτησή microας απέναντι στα δόγmicroατα του νεοφιλελευθερισmicroού και της εκδοχής της παγκοσmicroιοποίησης που έχει ως σήmicroερα επιβληθεί έχει και microια δεύτερη εσωτερική όψη και επίπτωση -microη συζητώντας ιδεολογικά και πολιτικά τη στάση microας απέναντι στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα ένα microεγάλο κοmicromicroάτι της κυβερνητικής πρακτικής microας παλαιότερα και τώρα της απαθούς

18

λειτουργίας microας microας έχει microετατρέψει στην κοινή γνώmicroη σε laquomicroεταφραστέςraquo και laquoπαπαγαλάκιαraquo της συνολικής άτακτης ευρωπαϊκής υποχώρησης στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα όσο αυτά ενσωmicroατώνονται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές στις αλλεπάλληλες Οδηγίες στη διαmicroόρφωση των κοινών θέσεων της Ένωσης ως προς τις Συmicroφωνίες του ΠΟΕ Αυτό είναι άλλωστε το κεντρικό πολιτικό πρόβληmicroα που αντιmicroετωπίζουmicroε στη σχέση microας microε την ελληνική κοινωνία η καίρια και επίφοβη φράση laquoόλοι ίδιοι είναιraquo Φυσικά το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo αποτελεί ένα επίmicroονο προπαγανδιστικό εργαλείο και των δύο κοmicromicroάτων της Αριστεράς εναντίον του ΠΑΣΟΚ Και αυτό δεν είναι αλήθεια ∆εν είmicroαστε ίδιοι microε τη Ν∆ ούτε ποτέ θα γίνουmicroε Ωστόσο επιτρέψαmicroε να εγκαθιδρυθεί αυτή η πεποίθηση στην ελληνική κοινωνία από επιλογές από ασάφειες και παλινωδίες στις ιδεολογικές και πολιτικές microας θέσεις που χαρακτήρισαν ιδίως την τελευταία κυβερνητική microας περίοδο και βάθυναν ακόmicroα περισσότερο το 2004-2007 Και ακόmicroα χειρότερα υποστήκαmicroε αυτό το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo επειδή για να laquoπεράσουmicroεraquo δυσάρεστες πολιτικές χρησιmicroοποιούσαmicroε-και χρησιmicroοποιούmicroε-την Ευρωπαϊκή Ένωση ως άλλοθι και προmicroετωπίδα εmicroπεδώνοντας την αίσθηση ότι είmicroαστε υποχρεωmicroένοι να εφαρmicroόζουmicroε πολιτικές που microας επιβάλλονται laquoεκ των άνωraquo λόγω της συmicromicroετοχής microας στην ΕΕ Αλλά microε αυτό τον τρόπο εmicroείς το Κίνηmicroα του ΠΑΣΟΚ που ταυτίστηκε microε την περηφάνια της εθνικής χειραφέτησης και της αχειραγώγητης λαϊκής κυριαρχίας εmicroφανιζόmicroαστε να εισάγουmicroε microε πλάγιο τρόπο και πάλι το στοιχείο της εξάρτησης αυτή τη φορά από κάποιο laquo∆ιευθυντήριο των Βρυξελλώνraquo Υπονοmicroεύουmicroε έτσι διπλά τη θέση microας αλλά και τις επιτεύξεις microας την ίδια στιγmicroή που υπονοmicroεύουmicroε το νόηmicroα της συmicromicroετοχής microας στους Ευρωπαϊκούς θεσmicroούς Γιατί υπονοmicroεύουmicroε τους

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

18

λειτουργίας microας microας έχει microετατρέψει στην κοινή γνώmicroη σε laquomicroεταφραστέςraquo και laquoπαπαγαλάκιαraquo της συνολικής άτακτης ευρωπαϊκής υποχώρησης στα νεοφιλελεύθερα δόγmicroατα όσο αυτά ενσωmicroατώνονται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές στις αλλεπάλληλες Οδηγίες στη διαmicroόρφωση των κοινών θέσεων της Ένωσης ως προς τις Συmicroφωνίες του ΠΟΕ Αυτό είναι άλλωστε το κεντρικό πολιτικό πρόβληmicroα που αντιmicroετωπίζουmicroε στη σχέση microας microε την ελληνική κοινωνία η καίρια και επίφοβη φράση laquoόλοι ίδιοι είναιraquo Φυσικά το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo αποτελεί ένα επίmicroονο προπαγανδιστικό εργαλείο και των δύο κοmicromicroάτων της Αριστεράς εναντίον του ΠΑΣΟΚ Και αυτό δεν είναι αλήθεια ∆εν είmicroαστε ίδιοι microε τη Ν∆ ούτε ποτέ θα γίνουmicroε Ωστόσο επιτρέψαmicroε να εγκαθιδρυθεί αυτή η πεποίθηση στην ελληνική κοινωνία από επιλογές από ασάφειες και παλινωδίες στις ιδεολογικές και πολιτικές microας θέσεις που χαρακτήρισαν ιδίως την τελευταία κυβερνητική microας περίοδο και βάθυναν ακόmicroα περισσότερο το 2004-2007 Και ακόmicroα χειρότερα υποστήκαmicroε αυτό το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo επειδή για να laquoπεράσουmicroεraquo δυσάρεστες πολιτικές χρησιmicroοποιούσαmicroε-και χρησιmicroοποιούmicroε-την Ευρωπαϊκή Ένωση ως άλλοθι και προmicroετωπίδα εmicroπεδώνοντας την αίσθηση ότι είmicroαστε υποχρεωmicroένοι να εφαρmicroόζουmicroε πολιτικές που microας επιβάλλονται laquoεκ των άνωraquo λόγω της συmicromicroετοχής microας στην ΕΕ Αλλά microε αυτό τον τρόπο εmicroείς το Κίνηmicroα του ΠΑΣΟΚ που ταυτίστηκε microε την περηφάνια της εθνικής χειραφέτησης και της αχειραγώγητης λαϊκής κυριαρχίας εmicroφανιζόmicroαστε να εισάγουmicroε microε πλάγιο τρόπο και πάλι το στοιχείο της εξάρτησης αυτή τη φορά από κάποιο laquo∆ιευθυντήριο των Βρυξελλώνraquo Υπονοmicroεύουmicroε έτσι διπλά τη θέση microας αλλά και τις επιτεύξεις microας την ίδια στιγmicroή που υπονοmicroεύουmicroε το νόηmicroα της συmicromicroετοχής microας στους Ευρωπαϊκούς θεσmicroούς Γιατί υπονοmicroεύουmicroε τους

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

19

ευρωπαϊκούς θεσmicroούς όταν τους παρουσιάζουmicroε ως καταναγκαστικούς και όχι ως πεδίο ισότιmicroης συmicromicroετοχής δηmicroοκρατικής διαδικασίας στη λήψη των αποφάσεων και-εν τέλει-χώρο αποφάσεων microετά από διαπραγmicroάτευση και όχι κατόπιν laquoεπιβολήςraquo Επιτρέπουmicroε έτσι το laquoόλοι ίδιοι είναιraquo να πάρει τη χειρότερη microορφή να microεταθέσει δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ στη θέση microιας εξαρτηmicroένης πολιτικής δύναmicroης αυτό δηλαδή που ιστορικά είναι το βαρύτερο αρνητικό συνοδευτικό γνώρισmicroα της ∆εξιάς κινδυνεύει τώρα να γίνει και δικό microας Εποmicroένως το να σπάσουmicroε την κατασκευή του laquoόλοι ίδιοι είναιraquo σηmicroαίνει να σπάσουmicroε τη ρευστότητα την ασάφεια των θέσεων των επιλογών και των πρακτικών που επέτρεψαν στην Αριστερά να καλλιεργήσει αυτό το microύθευmicroα και τη ∆εξιά να το καρπωθεί Γιατί αποτέλεσmicroα αυτής της microακράς και κλιmicroακούmicroενης ασάφειας είναι ότι κινδυνεύουmicroε να καταγραφούmicroε στην κοινή συνείδηση ως πολιτική δύναmicroη περιορισmicroένης εmicroβέλειας και επιρροής στις οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις που προσδιορίζουν τη ζωή των πολιτών Εάν όmicroως microια πολιτική δύναmicroη θεωρείται laquoπεριορισmicroένης ευθύνηςraquo τότε είναι φυσικό να απολαmicroβάνει και περιορισmicroένης εmicroπιστοσύνης από την κοινωνία Ακόmicroα περισσότερο κάποιος που θεωρείται laquomicroεταφραστήςraquo και laquoπαπαγάλοςraquo και όχι ακηδεmicroόνευτος παράγων εκφραστής της λαϊκής κυριαρχίας Και αυτό είχε-και έχει- microεγαλύτερο κόστος για το ΠΑΣΟΚ από ότι έχει για τη Νέα ∆ηmicroοκρατία Γιατί η ιδρυτική microας δύναmicroη και microια από τις πιο ουσιαστικές συνεισφορές του Α Παπανδρέου στην πολιτική αγωγή του Κινήmicroατος ήταν το σπάσιmicroο της λογικής της laquomicroικρήςraquo χώρας της οποίας το εύρος της κίνησης της είναι εξ ορισmicroού περιορισmicroένο και προσδιορισmicroένο από το microέγεθος της

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

20

Η ρηξικέλευθη και εκτός laquoπολιτικής ορθότηταςraquo της εποχής Μεσανατολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ microε τη laquoνοmicroιmicroοποίησηraquo του απόβλητου Αραφάτ αποτελεί ως σήmicroερα κεφάλαιο των σχέσεων της Ελλάδας microε τον Αραβικό κόσmicroο ενώ η συmicromicroετοχή microας στην laquoΠρωτοβουλία των 6raquo ήταν microια διεmicroβόλιση του τότε φαινοmicroενικά ακλόνητου διπολισmicroού Όπως το ίδιο παραγωγική υπήρξε η τολmicroηρή και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που εγκαθιδρύσαmicroε Βάση της πολιτικής αγωγής microας ήταν πάντοτε η αντίληψη ότι κάθε επιλογή microας εκκινεί από την προάσπιση των εθνικών συmicroφερόντων και αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωmicroάτων δυνατοτήτων και ευκαιριών του ελληνικού λαού microε κέντρο βάρους πάντα τη βελτίωση της θέσης των ασθενέστερων Ως σοσιαλιστικό κίνηmicroα επιβάλλεται εποmicroένως να ορίσουmicroε εξ υπαρχής την αντίληψη και τη στάση microας και στα τρία επίπεδα -ως δύναmicroη οικονοmicroικού κοινωνικού και θεσmicroικού microετασχηmicroατισmicroού της ελληνικής κοινωνίας microε βάση το σοσιαλιστικό microας πρόγραmicromicroα -ως δύναmicroη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόmicromicroατος και του ρόλου που θέλουmicroε για την Ενωmicroένη Ευρώπη την Ευρώπη προπύργιο του κοινωνικού κράτους την Ευρώπη που δρα ως ισχυρός και αυτόνοmicroος πόλος στη διεθνή σκηνή την Ευρώπη που διεκδικεί και συmicroβάλλει στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων για microια παγκόσmicroια δηmicroοκρατική διακυβέρνηση -ως δύναmicroη πατριωτική microε ενιαίο σχέδιο για τη διαφύλαξη των εθνικών συmicroφερόντων και των κυριαρχικών microας δικαιωmicroάτων την ανάπτυξη microε οικονοmicroική και κοινωνική δικαιοσύνη την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια ζωής του ελληνικού λαού

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

21

6 Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ Σοσιαλιστική πρόταση σηmicroαίνει πριν απ΄ όλα ένα συνεκτικό microεταρρυθmicroιστικό σχέδιο για τη χώρα στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στους θεσmicroούς στην Παιδεία στην Υγεία στο Περιβάλλον στον Πολιτισmicroό Στην περίπτωση της Ελλάδας όλα αυτά συνδέονται στενά microε microια ειδικότερη παράmicroετρο microοναδική στην Ευρώπη αλλά κρίσιmicroη και αποφασιστική για την έννοια του ολοκληρωmicroένου και συνεκτικού εθνικού σχεδίου -η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που αντιmicroετωπίζει επίσηmicroη ανοιχτή απειλή στα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα (microε το casus belli της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης) -και η Ελλάδα είναι η microόνη χώρα που έχει ανοιχτό ζήτηmicroα εισβολής και κατοχής στην Κύπρο ένα ανεξάρτητο microεν κράτος αλλά που αφορά microε καίριο και ζωτικό τρόπο το ελληνικό εθνικό συmicroφέρον Ότι γίνεται ή ότι microπορεί να γίνει στην Κύπρο είναι σαν να γίνεται ή να microπορεί να γίνει στον ελληνικό εθνικό κορmicroό Καmicroιά ελληνική πολιτική δεν microπορεί να αποσυνδεθεί χωρίς ανυπολόγιστο κόστος από την Κύπρο και το Κυπριακό Η πατριωτική διάσταση του ΠΑΣΟΚ είναι ένα από τα ουσιώδη συστατικά της αριστερής microας ταυτότητας Είναι η άmicroεση και ευθεία σύνδεση microε την παράδοση του ΕΑΜ microε τη δυναmicroική του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα που ταυτιζόταν microε την κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση του ελληνικού λαού Πρέπει να θεωρηθεί microάλλον δείγmicroα της συνολικής ιδεολογικής υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ το ότι σχεδιάζουmicroε και δρούmicroε σαν να έχουν microεταβληθεί οι συνθήκες που διατηρούν ως ενεργή και αναγκαία την πατριωτική διάσταση της ιδεολογικής πολιτικής αλλά και προγραmicromicroατικής microας συγκρότησης Συζητάmicroε στο ΠΑΣΟΚ όλο και πιο συχνά για έναν laquoνέοraquo

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

22

πατριωτισmicroό χωρίς να εξηγούmicroε πειστικά στην κοινωνία- αλλά και ανάmicroεσά microας- τι έχει αλλάξει ώστε να microεταβάλουmicroε τις προτεραιότητες και τις επιλογές microας Χωρίς επίσης να microας απασχολεί ότι ταυτόχρονα microε τις δικές microας αναζητήσεις περί laquoνέου πατριωτισmicroούraquo ο κ Καραmicroανλής και η Ν∆ οmicroιλούν επίσης περί κάποιου laquoνέου πατριωτισmicroούraquo και αναζητούν και αυτοί τρόπους να τον ορίσουν Στο ΠΑΣΟΚ είχαmicroε αναπτύξει το 1996 τη θέση ότι laquoπατριωτικό είναι ότι καθιστά την Ελλάδα ισχυρήraquo Είναι πράγmicroατι πάγια έκφραση πατριωτισmicroού (χωρίς να χρειάζεται το laquoνέοςraquo) το να πληρώνουmicroε τους φόρους που microας αναλογούν να προστατεύουmicroε το περιβάλλον ως αναπτυξιακό πόρο και ως κληρονοmicroιά και να σεβόmicroαστε τους νόmicroους Είναι έκφραση πατριωτισmicroού να αγαπάς την πατρίδα σου σεβόmicroενος τους όρους και τους κανόνες της κοινής συνύπαρξης σεβόmicroενος ταυτόχρονα τη διαφορετικότητα στην κοινωνία Έχοντας ανοιχτή και ανεκτική στάση σε άλλες κουλτούρες και θρησκείες όντας ταυτόχρονα πολίτης της πατρίδας σου και πολίτης του κόσmicroου Όmicroως ο πυρήνας του πατριωτισmicroού για το ΠΑΣΟΚ-και για την Ελλάδα-είναι ο συνδυασmicroός όλων αυτών σε ένα συνεκτικό σχέδιο στην Οικονοmicroία στη ∆ιοίκηση στην Παιδεία στον Πολιτισmicroό στην Εξωτερική Πολιτική και την Άmicroυνα ώστε η Ελλάδα να είναι ισχυρή Έτσι θα microπορεί επιπλέον να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώmicroατα απέναντι στην ανοιχτή επιβουλή που αντιmicroετωπίζει και να συmicroβάλει microε την ισχύ της στη δηmicroιουργία των προϋποθέσεων και την ενδυνάmicroωση των προοπτικών για microια δίκαιη και βιώσιmicroη λύση στο Κυπριακό Αυτό σηmicroαίνει κατrsquo ανάγκην ότι έως-και αν-η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας υποχρεώσει το βαθύ τουρκικό κράτος να σεβαστεί το ∆ιεθνές ∆ίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτηmicroένο η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ισχυρή εθνική αποτρεπτική αmicroυντική δύναmicroη ώστε να αποθαρρύνει κάθε τυχοδιωκτισmicroό ή κάθε σχεδιασmicroένη κίνηση της τουρκικής πλευράς για την επιβολή de facto των επιδιώξεων της

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

23

Κάθε έθνος και κάθε κοινωνία που βρίσκεται σε παρόmicroοια θέση δεν microπορεί να έχει ως έmicroβληmicroα πολιτικής τη microονοmicroερή microείωση των αmicroυντικών δαπανών Ούτε microπορεί να αναθέτει την πατριωτική υποχρέωση της διαφύλαξης της ισχύος και της αξιοπρέπειας της χώρας σε έmicromicroισθους οπλίτες αλλά σε microια ουσιαστική στρατιωτική θητεία όλων των πολιτών που είναι σε θέση να υπηρετούν Όmicroως απέναντι σrsquo αυτά τα αυτονόητα και θεmicroελιώδη καταγράφεται microια διαρκής υποχώρηση των laquoσταθερώνraquo των σχετικών πολιτικών microας Στο πρόγραmicromicroά microας παρουσιάζουmicroε επισήmicroως ως microία των πηγών χρηmicroατοδότησης του τη microείωση των αmicroυντικών δαπανών Κωφεύουmicroε στις αγωνιώδεις επισηmicroάνσεις των εγνωσmicroένου κύρους σωφροσύνης και δηmicroοκρατικότητας στρατιωτικών επιτελών ότι οι Ένοπλες ∆υνάmicroεις είναι ήδη κάτω από την οροφή ασφαλείας και συνεχίζουmicroε να microιλάmicroε για πρόσθετη microείωση της θητείας συναγωνιζόmicroενοι σrsquo αυτό το θέmicroα microε τις αντίστοιχες εξαγγελίες της Ν∆ Παρόλο ότι το κρίσιmicroο τελικό microέρος της διαπραγmicroάτευσης του σχεδίου Ανάν έγινε από την κυβέρνηση της Ν∆ παρότι δεν περιείχε ρήτρες ασφαλείας στις πρόνοιες του το υιοθετήσαmicroε χωρίς να εξηγήσουmicroε επαρκώς τους λόγους Έτσι ώστε τώρα να πρέπει να οικοδοmicroήσουmicroε εκ νέου την προσέγγισή microας στο Κυπριακό ως κίνηση διπλής αξιοπιστίας και προς τη διεθνή σκηνή και προς τον κυπριακό ελληνισmicroό Είναι ορατό ότι στη νέα microας πορεία επιβάλλεται να επαναπροσδιορίσουmicroε τις laquoσταθερέςraquo της αντίληψης microας για το εθνικά θέmicroατα και την συmicroπλοκή τους microε το ζήτηmicroα της Κύπρου Γιατί αν δεν έχουν αλλάξει οι αντικειmicroενικοί όροι που περιβάλλουν και τα δύο αυτά κεφαλαιώδη ζητήmicroατα-και δεν έχουν αλλάξει-τότε κάθε αλλαγή της δικής microας στάσης microεταθέτει τον άξονα του ΠΑΣΟΚ καθώς η πατριωτική διάσταση των θέσεων microας αποτελούσε πάντα και θεmicroέλιο της

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

24

αριστερής microας ταυτότητας

7 Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo

Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004

Στο ταραγmicroένο τοπίο του ΠΑΣΟΚ έλλειψε microετά το 2004 η στοιχειώδης πολιτική ψυχραιmicroία και αυτογνωσία όσον αφορά στην αποτίmicroηση και τον χειρισmicroό της κυβερνητικής microας θητείας 1996-2004 Αποδεχτήκαmicroε γρήγορα και ενσωmicroατώσαmicroε εύκολα την ήττα του 2004 ως συνολική αποδοκιmicroασία του έργου και της προσφοράς των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Όmicroως microια εκλογική ήττα έχει πολλές αναγνώσεις Και σίγουρα δεν τη βλέπεις και δεν την αξιολογείς ποτέ από τη σκοπιά του αντιπάλου αλλά κυρίως από τις δικές σου ελλείψεις παραλείψεις και κενά Γιατί αν microια εκλογική ήττα ισοδυναmicroεί microε τελεσίδικη κοινωνική και ιστορική ετυmicroηγορία τότε η θεωρούmicroενη από τους ιστορικούς ως η καλύτερη και γονιmicroότερη κυβέρνηση του Ελ Βενιζέλου-αυτή του1928-1932 -ήταν και η κυβέρνηση που έχασε τις εκλογές του 1932 και microάλιστα microε το σύνθηmicroα του Λαϊκού Κόmicromicroατος laquoΈξω οι κλέφτεςraquo όπως άλλωστε συνέβη microε το ίδιο ακριβώς σύνθηmicroα και microε τον Χαρ Τρικούπη Για κάθε Έλληνα- και όχι microόνον για τα στελέχη και τα microέλη του ΠΑΣΟΚ- η ιστορική αλήθεια είναι ότι το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ microε τον Κώστα Σηmicroίτη του 1996-2004 καταγράφεται microε microεγάλο και θετικό ισοζύγιο προσφοράς στην

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

25

πατρίδα Άρα πράγmicroατι όχι microόνον οφείλουmicroε να προασπίζουmicroε το έργο των κυβερνήσεων microας αλλά microε περηφάνια να αντιmicroετωπίζουmicroε τη χλεύη και την απαξίωση που επιφυλάσσουν σrsquo αυτό το έργο και η Ν∆ και τα δύο κόmicromicroατα της Αριστεράς Όmicroως την ίδια στιγmicroή οφείλουmicroε να εντοπίσουmicroε- microαζί microε το έργο και τη θετική προσφορά- την ανάπτυξη παράλληλων αρνητικών όψεων σε επιλογές και πρακτικές που έθεσαν τις βάσεις για έναν σταδιακό αλλά κλιmicroακούmicroενο κλονισmicroό της σχέσης εmicroπιστοσύνης προς το ΠΑΣΟΚ από ευρέα τmicroήmicroατα της κοινωνικής και εκλογικής microας βάσης

8 ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ

Το ΠΑΣΟΚ είχε ένα πλήρες και αναγνωρίσιmicroο πολιτικό σχέδιο στις ουσιώδεις του γραmicromicroές από την ίδρυσή του ως και το 1992 όταν έκανε την πρώτη προσαρmicroογή του microε την ένταξή του στη Σοσιαλιστική ∆ιεθνή χωρίς να αποστεί από τις παρακαταθήκες του Προχωρήσαmicroε το 1996-2004 microε το έmicroβληmicroα του laquoεκσυγχρονισmicroούraquo σε microια ανατοποθέτηση των προτεραιοτήτων microας κυρίως microέσα από συγκεκριmicroένους στόχους πολιτικής όπως η ΟΝΕ χωρίς όmicroως να εντάξουmicroε αυτούς τους στόχους σε microια συνολική και ολοκληρωmicroένη ιδεολογική και πολιτική επεξεργασία και microια αντίστοιχη επιδίωξη κοινωνικών συmicromicroαχιών Έτσι σηmicroειώθηκε το παράδοξο ότι όσο πετυχαίναmicroε τους στόχους της πολιτικής microας τόσο αδυνατίζαmicroε τη σχέση του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία Η διατύπωση του Στέλιου Ράmicroφου για την τελευταία κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ως laquoέναν σχεδιασmicroό για την Ελλάδα microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo είναι ακριβής στα περιεχόmicroενα

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

26

και τις πολιτικές συνδηλώσεις που υποκρύπτουν τα περιεχόmicroενα αυτά Αλλά και πάλι αν ένας σχεδιασmicroός για την Ελλάδα ήταν επιτυχής τότε θα έπρεπε να είναι -τελικά- και για τους Έλληνες Γιατί δεν επιφυλάχθηκε όmicroως αυτή η αναγνώριση Είναι αλήθεια-και αυτό πρέπει να το θεωρούmicroε τίτλο τιmicroής-ότι ο ελληνικός λαός έχει πολύ υψηλότερες απαιτήσεις από το ΠΑΣΟΚ απrsquo ότι για παράδειγmicroα εναποθέτει ως προσδοκία στη Ν∆ Είναι πιο απαιτητικός ο ελληνικός λαός από το ΠΑΣΟΚ γιατί εmicroείς θελήσαmicroε να είναι ψηλά ο πήχης των στόχων για την πατρίδα Ωστόσο κλείνουν πια οχτώ χρόνια microε εκλογικές ήττες και συρρίκνωση της επιρροής του ΠΑΣΟΚ Επιβάλλεται λοιπόν να διαγνώσουmicroε τους αρνητικούς παράγοντες στο παρελθόν και το παρόν microας τους οποίους αν δεν αποβάλλουmicroε από τις λειτουργίες microας δεν θα microπορέσουmicroε να αναστρέψουmicroε και την πτωτική microας πορεία ∆ύο πυλώνες είχε το έργο του ΠΑΣΟΚ το 1996-2004 Ο πρώτος είναι τα microεγάλα έργα υποδοmicroής που συνιστούν ιστορικό τίτλο τιmicroής για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και τεράστια προσφορά για την ενσωmicroάτωση και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στο τοπίο της Ενωmicroένης Ευρώπης Ο δεύτερος πυλώνας-και αυτό είναι επίσης microια επιτυχία του ΠΑΣΟΚ- είναι ότι ανεβάσαmicroε το 1996-2004 τις κοινωνικές δαπάνες τόσο ώστε να φθάσουν στο microέσο ευρωπαϊκό όρο Όmicroως την ίδια στιγmicroή που ανεβάζαmicroε τις κοινωνικές δαπάνες microε την ίδια οικονοmicroική microας πολιτική άρχισε να πραγmicroατοποιείται και η άνιση αναδιανοmicroή του εισοδήmicroατος εις βάρος των ασθενέστερων- τάση που αποθηριώνεται τώρα microε τις πολιτικές του Καραmicroανλή Αυτό καταγράφηκε από την ελληνική κοινωνία και microας χρεώθηκε Είναι ο πυρήνας της αντίφασης ότι laquoσχεδιάζαmicroε για την Ελλάδα

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

27

microάλλον παρά για τους Έλληνεςraquo Επιπλέον δεν εκτιmicroήσαmicroε ορθά και δεν αντιmicroετωπίσαmicroε το γεγονός ότι είχαmicroε πολλές microεν αλλά ποσοτικά και ποιοτικά αναποτελεσmicroατικές κοινωνικές δαπάνες στην Πρόνοια στην Yγεία στην Παιδεία στην Ασφάλιση στο τελικό αποτέλεσmicroα για τον πολίτη Και αυτή είναι η πλευρά της laquoκαθηmicroερινότηταςraquo που microας διέφυγε που δεν είναι καθόλου laquoκαθηmicroερινότηταraquo αλλά οι όροι της πραγmicroατικής ζωής των Ελλήνων Και όλα αυτά γιατί η πολιτική microας έπασχε στους αποφασιστικούς πυλώνες εφαρmicroογής απόρροια του γεγονότος ότι δεν υπήρχε πραγmicroατικά ολοκληρωmicroένο και συνεκτικό σχέδιο στις microεταρρυθmicroιστικές microας παρεmicroβάσεις και τις κυβερνητικές επιλογές Ο laquoεκσυγχρονισmicroόςraquo αποτελούσε ιστορικά το πλεονεκτικό πολιτικό εργαλείο της προοδευτικής παράταξης από την εποχή του Ελ Βενιζέλου Η εκσυγχρονιστική πρόταση του 1996 (που είχε ξεκάθαρο περιεχόmicroενο πολιτικών ιδιαίτερα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Ελλάδας) απέκτησε ωστόσο σταδιακά χαρακτήρα και ιδεολογικού υβριδίου ώστε να λειτουργήσει ως ιmicroάντας ενσωmicroάτωσης στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ των βασικών θεωρητικών και πολιτικών στοιχείων των επεξεργασιών του laquoΤρίτου ∆ρόmicroουraquo Το κυβερνών ΠΑΣΟΚ διαπνεόταν από τον Αντονι Γκίντενς και αφηνόταν να εmicroβληmicroατιστεί από τα laquoπορίσmicroατα Σπράουraquo Σrsquo αυτό το θολό ιδεολογικό και πολιτικό κλίmicroα ήταν αναπόφευκτο οι πολιτικές microας να έχουν διπλή ανάγνωση οι microεν microπορούσαmicroε να υποστηρίζουmicroε ότι η microεταρρυθmicroιστική microας πολιτική στον ΟΤΕ είναι microια σύγχρονη απάντηση στο πώς microια επιχείρηση microπορεί να διαφυλάσσει τον δηmicroόσιο χαρακτήρα της να παρέχει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες στον πολίτη παραmicroένοντας ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον Για άλλους όmicroως οι διαρθρωτικές αλλαγές στον ΟΤΕ microπορούσαν να εκλαmicroβάνονται ως το πρώτο βήmicroα για την πλήρη ιδιωτικοποίησή του καθώς απέκτησε νοmicroιmicroότητα στους κόλπους microας η θέση ότι το laquoλιγότερο κράτος είναι καλύτερο για την κοινωνίαraquo ή ότι laquoδεν έχει καmicroιά δουλειά το

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

28

κράτος να κάνει τον επιχειρηmicroατίαraquo ή ότι laquoδουλειά του κράτους είναι να θέτει κανόνες στον υγιή ανταγωνισmicroό των ιδιωτικών επιχειρήσεων που καταλήγει εις όφελος του καταναλωτήraquo Αυτή η έλλειψη συνεκτικού ιδεολογικού και πολιτικού πλαισίου των πολιτικών του 1996-2004 επιβαρύνθηκε ακόmicroα περισσότερο microε τις συγχύσεις την ασάφεια και τις παλινωδίες σε ουσιώδη θέmicroατα την περίοδο 2004-2007 Η ανάκαmicroψη microας προαπαιτεί σαφήνεια ιδεολογικών γραmicromicroών και καθαρότητα πολιτικών θέσεων στα κρίσιmicroα και ουσιώδη ζητήmicroατα που ως σήmicroερα παραmicroένουν ακόmicroη θολά και εκκρεmicroή είτε στην Οικονοmicroία είτε στην Παιδεία είτε στην Υγεία πάντα στο θέmicroα-κλειδί της οριοθέτησης της έννοιας του δηmicroόσιου αγαθού και της δηmicroόσιας ευθύνης ως προς την παροχή του Το 1996-2004- και ιδίως microετά το 2000 και αφού επιτεύχθηκε ο στόχος της ΟΝΕ- η παρουσία microας έπασχε από την ορατή έλλειψη οργανικής σύνδεσης όλων των επιmicroέρους πολιτικών από την έλλειψη δηλαδή του ενιαίου και συνεκτικού σχεδίου για την κοινωνία Αυτό που πρακτικά κατέληξε να είναι laquoκυβερνητική πολιτική υπουργείωνraquo ή laquoυπουργώνraquo και όχι laquoπολιτική ΠΑΣΟΚraquo

9 ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

Το ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1996-2004 δεν microπόρεσε δεν θέλησε δεν επιχείρησε την εφαρmicroογή ενός συνεκτικού σχεδίου microεταρρυθmicroίσεων παρά κατέτmicroησε τις παρεmicroβάσεις του σε επιmicroέρους microεταρρυθmicroίσεις ή εκσυγχρονιστικές προσαρmicroογές Κυρίως όmicroως δεν έθιξε τον πυρήνα του αναπτυξιακού και εν

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

29

τέλει πολιτικού προβλήmicroατος της χώρας που είναι η συνολικά αναποτελεσmicroατική καθηλωτική παράλυτη διεφθαρmicroένη και διαφθαρτική ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση Μια ∆ηmicroόσια ∆ιοίκηση που καταλήγει να υποψιάζει τον πολίτη ότι παραmicroένει άθικτη προκειmicroένου να βολέψει αντίστοιχων προθέσεων και επιδιώξεων πολιτικούς ηγήτορες ∆εν θέλησε και δεν microπόρεσε το ΠΑΣΟΚ να microεταρρυθmicroίσει το laquoβαθύ κράτοςraquo Γιαυτό άλλωστε ότι καινοτόmicroο δροmicroολογήθηκε όποιο microεγάλο έργο έγινε πραγmicroατοποιήθηκε microε by pass στον κορmicroό της ∆ιοίκησης τα microεγάλα έργα υποδοmicroής εκτελέστηκαν όλα από δικές τους αυτοτελείς microονάδες το ΚΠΣ microε τη δηmicroιουργία ειδικών υπηρεσιών (όπως η ΜΟ∆ στο Εθνικής Οικονοmicroίας) τα σχολεία γέmicroισαν microε υπολογιστές από το Γραφείο Κοινωνίας της Πληροφορίας του Υπουργείου Παιδείας που δηmicroιουργήθηκε microε ειδικό νόmicroο τα ΚΕΠ microέσω του Υπουργείου Εσωτερικών κτλ Αλλά ο λόγος που το ΠΑΣΟΚ δεν microπόρεσε να προχωρήσει σε πραγmicroατική microεταρρύθmicroιση στο κράτος είναι προσθέτως η δική του κρατικοποίηση Γιατί ενώ ξεκινήσαmicroε ως κίνηmicroα αντιγραφειοκρατικό ενώ στην ίδρυσή microας υπήρχε ισχυρή έλξη από ένα microοντέλο αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισmicroού στην πορεία microας έγινε η πιο επώδυνη microετατόπιση και ταύτιση της αριστερής πολιτικής microε τον κρατισmicroό και τον κρατικισmicroό ώστε να κρατικοποιηθούν οι συmicroπεριφορές ενός microεγάλου τmicroήmicroατος του στελεχικού microας δυναmicroικού ακόmicroη και αν οι ίδιοι δεν θήτευαν οργανικά στο κράτος Έτσι κρατικοποιήθηκε το κόmicromicroα και ως φυσική προέκταση κοmicromicroατικοποιήθηκε το κράτος Με τον τρόπο αυτό ευνοήθηκε η δηmicroιουργία microιας πολιτικής τάξης στο Κίνηmicroα που προσιδιάζει περισσότερο στην παραγωγή πολιτικού προσωπικού των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισmicroού στελέχη χωρίς καmicroιά κοινωνική ή επαγγελmicroατική διαδροmicroή στελέχη υπαλληλοποιηmicroένα κατrsquo ουσίαν στο κόmicromicroα που ακόmicroη και όταν εξελίχθηκαν σε αιρετά αξιώmicroατα δεν

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

30

απέκοψαν τον οmicroφάλιο λώρο microε την λογική του microηχανισmicroού που τους εξέθρεψε και microε την σειρά τους φροντίζουν να αναπαράγουν Είναι εντυπωσιακό ότι την ώρα που θέλουmicroε να αποκρατικοποιήσουmicroε το Κίνηmicroα και να φέρουmicroε την ορmicroή της κοινωνίας στις τάξεις microας και στην αναπαραγωγή του στελεχικού microας δυναmicroικού θωρακίζουmicroε συνταγmicroατικά συναινώντας microε το laquoασυmicroβίβαστοraquo στην αυτοαναπαραγωγή της πολιτικής τάξης ως επαγγελmicroατικής κατηγορίας όχι φυσικά microε την βεmicroπεριανή έννοια της laquoπολιτικής ως επάγγελmicroαraquo αλλά microε την ελληνοποιηmicroένη έννοια laquoεπαγγελmicroατίας πολιτικόςraquo

10 Η ΝΕΑ ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ 2004 - 2007

Ενώ η ήττα του 2004 έπρεπε να σηmicroατοδοτήσει την ανάγκη για microια αλλαγή πορείας σε ότι πραγmicroατικά ήταν το αρνητικό microας απόθεmicroα η πολιτική microας την περίοδο 2004-2007 αντίθετα βάθυνε τα προβλήmicroατα αντί να τα αντιmicroετωπίσει Πριν απrsquo όλα απαξιώσαmicroε συνολικά τα κυβερνητικό microας έργο laquoπετώντας το παιδί και κρατώντας τα νεράraquo ∆ιότι ενώ microηδενίσαmicroε και απαξιώσαmicroε όλη την θετική microας προσφορά όχι απλώς δεν αναιρέσαmicroε αλλά επιτείναmicroε την σύγχυση γύρω από τα πραγmicroατικά αρνητικά ζητήmicroατα που microας καταλόγισε ο ελληνικός λαός Ενώ η πολιτική για ένα microεγάλο κόmicromicroα εξουσίας πρέπει να καταλήγει πάντα σε ένα καθαρό ΝΑΙ ή σε ένα καθαρό ΟΧΙ στα microείζονα ζητήmicroατα η περίοδος του 2004-2007 χαρακτηρίστηκε κυρίως από την ασάφεια από laquoΝΑΙraquo που θα microπορούσαν να υποκρύπτουν ένα laquoΟΧΙraquo και από laquoΟΧΙraquo που θα microπορούσαν να είναι και laquoΝΑΙraquo είτε το θέmicroα ήταν ο ΟΤΕ είτε η Παιδεία είτε το

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

31

Ασφαλιστικό Ακόmicroα και όταν συγκροτήσαmicroε microε microεθοδικό και συστηmicroατικό τρόπο το πρόγραmicromicroά microας κρίσιmicroες και αποφασιστικές πλευρές πειθούς προς την κοινωνία- αυτά που ονοmicroάσαmicroε laquoεξειδικεύσειςraquo- δεν microπόρεσαν να πάρουν τελικά microορφή Είτε έλαβαν microορφή microε τόση καθυστέρηση και microε τόση αmicroφίβολη περιγραφικότητα που δεν λειτούργησαν πολιτικά (όπως για παράδειγmicroα η τοποθέτηση για τους συmicroβασιούχους στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης) Την ασάφεια των θέσεων και της αντιπολιτευτικής microας πολιτικής επέτεινε - αλλά και προκαλούσε ndash η δοmicroή και η λειτουργία του Κινήmicroατος όπως την ζήτησε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ο σύντροφος Γιώργος Παπανδρέου και εγκρίθηκε στο Συνέδριο του 2005 Το ίδιο microοντέλο πολυεπίπεδης και ασύνδετης εσωτερικά δοmicroής επεκτάθηκε στη σχέση των Τοmicroέων του Κινήmicroατος microε τα ΚΤΕ και την λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Οmicroάδας ώστε να εκλείψει και σrsquo αυτήν την κρίσιmicroη πλευρά της δράσης ο συνεκτικός ιστός θέσεων Σαν αποτέλεσmicroα όλων αυτών οι ήδη χαλαροί δεσmicroοί του ΠΑΣΟΚ microε την κοινωνία επέτειναν τους χαλαρούς δεσmicroούς του ΠΑΣΟΚ και microε τον εαυτό του και οδήγησαν σε νέα απόσταση από την κοινωνία της οποίας η έλλειψη εmicroπιστοσύνης είχε ήδη εκδηλωθεί στην ετυmicroηγορία του 2004 Όπως είναι σαφές ότι το 2004 ηττήθηκαν οι αρνητικές όψεις των πολιτικών microας ως κυβέρνηση το 1996-2004 είναι το ίδιο σαφές ότι οι επιλογές του 2004 ndash 2007 ηττήθηκαν στις δικές τους αρνητικές όψεις κατά τις εκλογές του 2007

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

32

11 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Πριν από όλα αυτό που δεν πρέπει να κάνουmicroε είναι να θεωρήσουmicroε ότι microπορούmicroε να υποκαταστήσουmicroε όλα αυτά τα ζητήmicroατα microε την απάντηση στα πρόσωπα Υπάρχει microπροστά microας η θεmicroιτή και εύλογη σε κάθε περίπτωση επιλογή ανάmicroεσα σε τρεις άξιους συντρόφους ∆υστυχώς ή ευτυχώς όmicroως δεν συντρέχουν οι κοινωνικές προϋποθέσεις και συνθήκες και ο συνδυασmicroός microε microια χαρισmicroατική προσωπικότητα που αλλάζει ως καταλύτης το σκηνικό ώστε να θεωρήσουmicroε πως η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται από την επιλογή του προσώπου του Προέδρου της 11ης Νοεmicroβρίου Η πορεία του ΠΑΣΟΚ ταυτίζεται και εξαρτάται πριν από όλα από την φύση των συλλογικών αποφάσεων microας από τον χαρακτήρα των στρατηγικών microας επιλογών από την σαφήνεια των θέσεων microας από την αποτελεσmicroατικότητα της λειτουργίας microας Γιαυτό οι αποφάσεις microας σήmicroερα δεν είναι microιας microέρας αλλά microιας γενιάς όπως διατρέξαmicroε microε τρόπο χρήσιmicroο για την πατρίδα την πρώτη microας περίοδο έτσι τώρα που έκλεισε οριστικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να βάλουmicroε τα θεmicroέλια ενός νέου ιστορικού κύκλου microε ουσιαστική επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για να διαδραmicroατίσει τον ίδιο θετικό ρόλο στις προκλήσεις του 21ου αιώνα Οι ουσιαστικές αποφάσεις που θα εγγυάται και θα προάγει το συλλογικό ΠΑΣΟΚ θα είναι και η δύναmicroη του Προέδρου που θα επιλέξουmicroε Και που όλοι πρέπει να δεσmicroευτούmicroε ότι θα στηρίξουmicroε microε καθαρή καρδιά και microε όλες microας τις δυνάmicroεις γιατί

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

33

microόνον έτσι θα εmicroπεδώσουmicroε την ενότητα στους κόλπους microας Ορισmicroένοι σύντροφοι υποστηρίζουν ότι η ενότητα δεν είναι αυτοσκοπός Πρέπει να πούmicroε όmicroως και τούτο πως δεν πετυχαίνεις και κανέναν σκοπό χωρίς την ενότητα

Γιατί ακόmicroη και ένα microείζον-και ουσιαστικό-επιχείρηmicroα που προβάλλεται- ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ οφείλει να επιδιώκει τη νίκη στις εκλογές είναι απολύτως ορθό αλλά microε microια πρόσθετη προϋπόθεση αν το ΠΑΣΟΚ κερδίσει τις εκλογές ως οφείλει αλλά δεν κυβερνήσει διαφορετικά από την Ν∆ όπως επιβάλλεται αν δεν κυβερνήσει δηλαδή microε πραγmicroατικές microεταρρυθmicroίσεις που θα βελτιώσουν ορατά και αισθητά τη ζωή των Ελλήνων πολιτών και ιδίως των ασθενέστερων τότε θα συmicroβούν δύο πράγmicroατα πρώτον η επόmicroενη ήττα του ΠΑΣΟΚ microετά από microια ενδεχόmicroενη κυβερνητική αποτυχία δεν θα είναι απλώς στρατηγική αλλά διαλυτική Και δεύτερον ένα τέτοιο ενδεχόmicroενο θα είναι η θρυαλλίδα της πολυδιάσπασης των κοmicromicroάτων εξουσίας microε αρνητικότερο αποτέλεσmicroα την laquoιταλοποίησηraquo της πολιτικής ζωής της χώρας Εποmicroένως όσο αποφασιστικός παράγοντας για τη ζωή του τόπου είναι ένα νικηφόρο ΠΑΣΟΚ το ίδιο αποφασιστικό είναι να έχουmicroε διασφαλίσει το ουσιαστικό περιεχόmicroενο της νίκης δηλαδή microια διακυβέρνηση αντάξια της ιστορίας microας των αναγκών της κοινωνίας των προσδοκιών του ελληνικού λαού Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα κείmicroενα τις οmicroιλίες τις συνεντεύξεις που έγραψαν εκφώνησαν ή έδωσαν οι σύντροφοι Παπανδρέου Βενιζέλος και Σκανδαλίδης για όλα τα θέmicroατα από τις 16 Σεπτεmicroβρίου ως σήmicroερα θα διαπιστώσει ότι δύσκολα θα διαφωνήσει microε οποιοδήποτε κείmicroενο ή θέση του καθενός από τους τρεις συντρόφους Αποχρώσεις φυσικά υπάρχουν αλλά θα microπορούσε κανείς να

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

34

συνθέσει ένα ενιαίο κείmicroενο από όλα αυτά χωρίς να υπάρξουν αντιφάσεις Εποmicroένως αφού υπάρχει αυτή η πολιτική συmicroφωνία χρειάζεται όλοι microας να επιχειρήσουmicroε microια διπλή τοmicroή ώστε το ΠΑΣΟΚ να έχει νικηφόρο microέλλον microε όποιον Πρόεδρο κληθεί να το κατευθύνει πρώτον από τα κείmicroενα να περάσουmicroε στην πράξη ∆ηλαδή να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που δίνει νόηmicroα ενέργεια και ζωή στα κείmicroενα και δεύτερον να ξαναγίνουmicroε Κίνηmicroα που αντιπροσωπεύει πραγmicroατικά κοινωνικά υποκείmicroενα και δεν είναι laquoοmicroοσπονδία ατόmicroωνraquo αλλά συλλογική έκφραση συνειδητών πολιτών Αυτό σηmicroαίνει ότι microαζί microε τις συγκεκριmicroένες ιδεολογικές πολιτικές και προγραmicromicroατικές επεξεργασίες της νέας οριοθέτησής microας αποφασιστική σηmicroασία αποκτά η microορφή η δοmicroή το πνεύmicroα και η λειτουργία του Κινήmicroατος που θα κληθεί να τις παράγει να τις προάγει να τις καταστήσει κοινωνικό κτήmicroα πολιτική πλειοψηφία και επιτυχή διακυβέρνηση

12 ΚΙΝΗΜΑ ΠΑΣΟΚ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΑΣΟΚ ΤΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ

Η αναγκαία επανατοποθέτηση των ιδεολογικών και πολιτικών microας θέσεων επιβάλλει microια ριζική αναθεώρηση των επιλογών του 2005 για τον τύπο της πολιτικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ Ένα σοσιαλιστικό κόmicromicroα που έχει ένα ισχυρό microεταρρυθmicroιστικό πρόγραmicromicroα οφείλει να διαρθρώνεται microε τρόπο αντίστοιχο προς τους στόχους του Αν λοιπόν οι στόχοι microας οδηγούν σε σύγκρουση microε τις

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

35

κατεστηmicroένες οικονοmicroικές και εκδοτικές εξουσίες αλλά και microε συντεχνιακές αρθρώσεις και επιmicroέρους συmicroφέροντα τότε το συλλογικό υποκείmicroενο του κόmicromicroατος δεν microπορεί να συγκροτείται ως συνοmicroοσπονδία εκπροσώπων των επιmicroέρους κοινωνικών συmicroφερόντων που στεγάζει ούτε ακόmicroα περισσότερο ως χαλαρό σώmicroα συγκρότησης microιας microη κυβερνητικής οργάνωσης Το σοσιαλιστικό κόmicromicroα συγκροτείται ως ενεργό συλλογικό πολιτικό υποκείmicroενο όταν δρα συνθέτοντας και ενοποιώντας τα επιmicroέρους συmicroφέροντα και επιδιώξεις στο πρόγραmicromicroα και τις λειτουργίες του Όταν δεν ακολουθεί και δεν αναπαράγει στους κόλπους του τον κοινωνικό κατακερmicroατισmicroό παρά ενοποιεί τη συλλογική βούληση και την κατευθύνει ενιαία στους πολιτικούς του στόχους για το συλλογικό και κοινό δηmicroόσιο συmicroφέρον Επιβάλλεται λοιπόν στο Συνέδριο microας να υιοθετήσουmicroε και νέο ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο και νέο Καταστατικό Γιατί όσα καταλογίζουmicroε για laquoκόmicromicroα microηχανισmicroόraquo για laquoπελατειακές σχέσειςraquo για laquoκρατισmicroό και κρατικισmicroόraquo - ακόmicroη και για laquoφθαρmicroένες και διεφθαρmicroένεςraquo σχέσεις της οργάνωσης microε την τοπική ή κεντρική εξουσία δεν αντιmicroετωπίζονται αν το ίδιο το Κίνηmicroα δεν εγγυάται microε τη λειτουργία του τη δηmicroοκρατική συmicromicroετοχή την αποτελεσmicroατικότητα τη διαφάνεια τον έλεγχο και τη λογοδοσία Όλα αυτά προϋποθέτουν πριν απrsquo όλα σεβασmicroό στην έννοια του laquomicroέλουςraquo laquoΜέλοςraquo δεν microπορεί να είναι ούτε ο συγγενής που εγγράφεται για τους συσχετισmicroούς ούτε ο περαστικός παρά εκείνος που συνειδητά δραστηριοποιείται στις λειτουργίες του κόmicromicroατος των φορέων και των οργάνων του και λογοδοτεί σε αυτά Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να είναι δηλαδή πριν από όλα η αναγνωρίσιmicroη συλλογικότητα της δράσης και της συmicromicroετοχής των microελών του Οι laquoφίλοιraquo πρέπει να microετέχουν στην ζωή και στη δράση της οργάνωσης στις συνελεύσεις των οργανώσεων microε παρέmicroβαση

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

36

και λόγο αλλά δεν microπορούν να ψηφίζουν microαζί microε τα microέλη για επιλογές και όργανα Κάθε όργανο από τη Συντονιστική Επιτροπή της ∆ηmicroοτικής Οργάνωσης τη Νοmicroαρχιακή την Περιφερειακή έως και την Κεντρική Επιτροπή - πρέπει να θεωρείται να είναι και να δρα ως πολιτικό όργανο άρα να εκλέγεται χωρίς περιορισmicroούς και ποσοστώσεις από το σύνολο των microελών του εκλεκτορικού σώmicroατος που του αναλογεί Η Κεντρική Επιτροπή εκλέγεται από το Συνέδριο ∆εν θα πρέπει να ξεπερνά τα 150 microέλη ενώ οι βουλευτές δεν θα microπορούν να αποτελούν πάνω από το 13 της Κεντρικής Επιτροπής Ο Γραmicromicroατέας της ΚΕ πρέπει να εκλέγεται από το Συνέδριο Το Πολιτικό Συmicroβούλιο δεν microπορεί να ξεπερνά τα 11 microέλη και εκλέγεται από την ΚΕ Αυτονοήτως πρέπει να σεβόmicroαστε την αυτοτέλεια της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ να εκλέγει ακηδεmicroόνευτα τα όργανά της Και πρέπει να σκεφτούmicroε τον τρόπο συmicromicroετοχής της Νεολαίας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας του Κινήmicroατος καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει microέλλον αν δεν στηριχθεί και δεν αναδείξει άmicroεσα microια νέα ελπιδοφόρα γενιά στις τάξεις του Αλλά η συλλογική και αποτελεσmicroατική συγκρότηση της δοmicroής του Κινήmicroατος δεν θα αποδώσει καρπούς αν δεν περάσουmicroε άmicroεσα σε νέες microορφές και περιεχόmicroενα στις δράσεις δράσεις που να βαθαίνουν την σχέση microας microε την κοινωνία τα προβλήmicroατα και τα κινήmicroατά της Υποβαθmicroίσαmicroε τις Οργανώσεις Χώρου ∆ουλειάς και το πληρώσαmicroε ακριβά Ακόmicroα χειρότερα υποβαθmicroίσαmicroε την ίδια τη δυναmicroική των κοινωνικών χώρων σε όλες τους τις εκφάνσεις

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ

37

Θα ξαναγίνουmicroε ΠΑΣΟΚ νικηφόρο και ελπιδοφόρο όταν το Κίνηmicroα ΠΑΣΟΚ γίνει πάλι το ΠΑΣΟΚ των Κινηmicroάτων Η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κοινωνική ακαmicroψία του κυβερνητισmicroού που κουβαλάmicroε στις νοοτροπίες microας η κινηmicroατική δυναmicroική θα σπάσει την κρατικιστική στρέβλωση της δήθεν αριστερής και άνωθεν κατευθυνόmicroενης παρέmicroβασής microας στα κοινωνικά ζητήmicroατα Η κινηmicroατική δυναmicroική θα δώσει πνοή και υπόσταση σε ένα σχέδιο για την Ελλάδα αντάξιο της ιστορίας microας αντάξιο των προοπτικών microας αντάξιο ενός λαού που πρέπει να ακουmicroπήσουmicroε στην αγωνία του Για να πάρουmicroε microαθήmicroατα από τις ανάγκες του να πάρουmicroε microηνύmicroατα από την οργή του να πάρουmicroε δύναmicroη από την πίστη του λαού ότι τα πράγmicroατα και microπορεί και πρέπει να αλλάξουν Να ακουmicroπάmicroε στον λαό όπως ο Ανταίος για να γίνουmicroε Προmicroηθείς της πολιτικής δράσης αντί Επιmicroηθείς των λαθών microας

Πέτρος Ευθυmicroίου

• ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ ndash ΕΝΑ ΠΑΣΟΚ ΧΩΡΙΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• laquoΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑraquo
• Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΠΑΤΡΙΔΑ
• Η ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΤΟΥ laquoΤΡΙΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥraquo
• Η ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1996-2004
• ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΟ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
• ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑ